Dierenbescherming Jaarverslag 2010

Dierenbescherming Jaarverslag 2010


Colofon Tekst: Verenigingsbureau Dierenbescherming Eindredactie: J. van Lunteren Opmaak: Fotografie: Dit jaarverslag is zakelijk en cijfermatig van opzet. Voor een rijk geïllustreerd verslag van activiteiten verwijzen wij naar ons Jaarboek 2010-2011 dat november 2011 verschijnt. Voor achtergronden en actuele informatie over het werk van de Dierenbescherming kunt u ook een bezoek brengen aan onze website: www.dierenbescherming.nl

1


Inhoudsopgave 1. Inleiding ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4 2. Bestuursverslag ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 7 2.1 Financieel verslag ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 8 2.1.1 Toelichting op afwijkingen realisatie versus begroot--------------------------------------------------- 9 2.1.2 Toelichting op afwijkingen realisaties opeenvolgende jaren --------------------------------------- 12 2.1.3 Beloningsbeleid ----------------------------------------------------------------------------------------------- 16 2.1.4 Bezettingsoverzicht ------------------------------------------------------------------------------------------ 17 2.1.5 Vermogensbeleid en beleggingsbeleid ----------------------------------------------------------------- 17 2.2 Vooruitblik ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 19 2.3 Begroting 2011 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 19 3. Hoe wordt de Dierenbescherming bestuurd? --------------------------------------------------------------------- 21 3.1 Hoe moet het? ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 21 3.2 Verantwoordingsverklaring CBF -------------------------------------------------------------------------------- 21 4. Kerntaken------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 29 4.1 Invloed uitoefenen -------------------------------------------------------------------------------------------------- 29 4.1.1 Bewuster houden van dieren ------------------------------------------------------------------------------ 29 4.1.2 Respect voor ieder Dier------------------------------------------------------------------------------------- 30 4.1.3 Diervriendelijker consumeren en ondernemen -------------------------------------------------------- 31 4.1.4 Betere regels, kwalitatieve handhaving en adequater straffen ------------------------------------ 33 4.2 Dierennoodhulp ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 35 4.2.1 Asielcijfers ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 35 4.2.2 Stimuleren van kwaliteit en continuïteit ----------------------------------------------------------------- 40 4.2.3 (Financiële) ondersteuning --------------------------------------------------------------------------------- 41 4.2.4 Ondersteuning nieuwbouwinitiatieven------------------------------------------------------------------- 41 4.3 Toezicht dierenwelzijn --------------------------------------------------------------------------------------------- 41 4.3.1 Trends en ontwikkelingen ---------------------------------------------------------------------------------- 42 4.3.2 Overzicht van activiteiten en interpretatie daarvan--------------------------------------------------- 42 5. Corporate communicatie & fondsenwerving ---------------------------------------------------------------------- 44 5.1 Corporate communicatie ----------------------------------------------------------------------------------------- 44 5.2 Fondsenwerving ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 44 6. Pro Dier -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 46 6.1 Inleiding --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 46 6.2 Activiteiten in 2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- 46 6.3 Pro Dier in de lijn --------------------------------------------------------------------------------------------------- 47 7. Service interne organisatie -------------------------------------------------------------------------------------------- 48 7.1 Human Resource Management (HRM) ----------------------------------------------------------------------- 48 7.2 Opleidingen ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 48 7.3 Financiën & Controle ---------------------------------------------------------------------------------------------- 49 7.4 Planning & Controle cyclus -------------------------------------------------------------------------------------- 49 7.5 ICT-projecten en centrale inkoop ------------------------------------------------------------------------------- 49 7.6 Helpdesk-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 50 7.7 Gemeentelijke lobby ----------------------------------------------------------------------------------------------- 50 7.8 Standpunten en beleid -------------------------------------------------------------------------------------------- 51 8. Sociaal jaarverslag ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 52 8.1 Algemeen------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 52 8.2 Medezeggenschap ------------------------------------------------------------------------------------------------- 52 8.3 Bestuursmodel en management -------------------------------------------------------------------------------- 53 8.4 Personeelsbeleid --------------------------------------------------------------------------------------------------- 53 8.4.1 Functiewaardering gezondheidszorg (FWG) ---------------------------------------------------------- 53 8.4.2 Personeelshandboek ---------------------------------------------------------------------------------------- 53 8.4.3 Introductieprogramma --------------------------------------------------------------------------------------- 53 8.4.4 Thuiswerkbeleid ---------------------------------------------------------------------------------------------- 53 8.4.5 Scholingsplan ------------------------------------------------------------------------------------------------- 53 8.4.6 Richtlijn exitinterviews --------------------------------------------------------------------------------------- 54 8.4.7 SDB*HRM-systeem ------------------------------------------------------------------------------------------ 54 8.4.8 Arbeidsvoorwaarden----------------------------------------------------------------------------------------- 54 8.5 Organisatie landelijke vereniging en LID --------------------------------------------------------------------- 54 2


8.5.1 Arbeidsomstandigheden ------------------------------------------------------------------------------------ 54 8.5.2 Geweld ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 54 8.5.3 Bedrijfshulpverlening (BHV) ------------------------------------------------------------------------------- 54 8.5.4 Ziekteverzuim ------------------------------------------------------------------------------------------------- 55 8.5.5 Bezetting ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 55 9. Verkorte financiële verantwoording --------------------------------------------------------------------------------- 57 9.1 Balans ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 57 9.2 Staat van baten en lasten ---------------------------------------------------------------------------------------- 58 9.3 Kasstroomoverzicht ------------------------------------------------------------------------------------------------ 59 9.4 Lastenverdeling ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 60 Bijlage 1: Klachtenafhandeling ------------------------------------------------------------------------------------------ 61 Bijlage 2: Jaarverslag Commissie van Beroep ---------------------------------------------------------------------- 62 Bijlage 3: Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ------------------------------------------------ 63

3


1. Inleiding De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren (kortweg: de Dierenbescherming) is met circa 200 duizend leden en donateurs, duizenden actieve vrijwilligers en tientallen lokale afdelingen de grootste organisatie van ons land die opkomt voor de belangen van alle dieren. Door op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau, maar ook in samenwerking met Eurogroup for Animals te ijveren voor verbetering van overheidsbeleid en wetgeving op het gebied van dierenwelzijn. Door de vee-industrie aan de kaak te stellen en initiatieven te ondersteunen of te ontplooien, zoals het Beter Leven kenmerk, dat aanzet tot diervriendelijker consumentengedrag. Door dierenmishandeling en -verwaarlozing aan te pakken met behulp van onze eigen Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID). Of door hulp te bieden aan dieren in nood, zoals het jaarlijks vervoeren en opvangen van tienduizenden 'dakloze' huisdieren. Dat gebeurt in de asielen en ambulances, die een relatie hebben met de Dierenbescherming. Tot slot doet de Dierenbescherming aan voorlichting en educatie van de jeugd, door middel van jeugdclub Kids for Animals en het verzorgen van lespakketten en lessen op scholen. De Dierenbescherming draagt het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF-Keur) voor goede doelen. Uitgangspunt en doelstelling ‘De Dierenbescherming gaat bij haar belangenbehartiging uit van de eigenwaarde van het dier, los van de nutswaarde die het dier voor mensen mag bezitten. Dieren horen met respect behandeld te worden als zelfstandige wezens met gevoelens, bewustzijn en integriteit. Daarnaast zijn vooral de gezondheid en het welzijn van het individuele dier van groot belang.’ Met dit uitgangspunt, de erkenning van de eigenwaarde van dieren, komt de Dierenbescherming actief op voor de belangen van alle dieren. Het doel is een diervriendelijke maatschappij waarin mens en dier in harmonie met elkaar leven. Dit komt tot uiting in de visie en de missie van de Dierenbescherming. Visie In de samenleving die de Dierenbescherming nastreeft, geeft de mens duurzame invulling aan welzijn, gezondheid en integriteit van ieder dier. Missie Het beschermen van dieren door het verlenen van noodhulp, het handhaven van welzijn en het beïnvloeden van de samenleving. Beleidsterreinen en kerntaken De Dierenbescherming zet zich in op de volgende beleidsterreinen: • Gezelschapsdieren, waaronder huisdierenbezit en opvang, agressieve honden, handel in exoten, dieren in dierentuinen, kunst met dieren, vermaak en sport met dieren; • Veehouderij, waaronder huisvesting, transport en bedwelmen en doden van varkens, runderen, pluimvee, vissen, konijnen, kalkoenen, struisvogels, etc.; • Dierproeven en biotechnologie, waaronder kloneren, genetische manipulatie, xenontransplantatie en patentering; • In het wild levende dieren, waaronder jacht en grote grazers De standpunten van de Dierenbescherming hebben betrekking op deze beleidsterreinen. En de belangbehartiging op deze beleidsterreinen wordt vormgegeven in vier kerntaken: - Dierennoodhulp (o.a. opvang dieren) - Toezicht dierenwelzijn (inspectiewerk) - Politieke beïnvloeding (politieke lobby) - Maatschappelijke beïnvloeding (o.a. (publieks)voorlichting) Werkwijze Om haar doelstellingen te bereiken wil de Dierenbescherming agenda–settend zijn en zoekt daarbij de dialoog. Zo is zij voortdurend in gesprek met overheid, politiek, bedrijfsleven en andere belangenorganisaties. In die dialoog probeert de Dierenbescherming haar gesprekspartners te overtuigen met argumenten gebaseerd op feiten, wetenschappelijke inzichten en ethische overwegingen. De Dierenbescherming heeft erkende deskundigheid op het gebied van dierenwelzijn. Vanuit die deskundigheid stelt zij structurele en haalbare oplossingen voor. Zo nodig zet de

4


Dierenbescherming haar mening kracht bij door actie te voeren. Meestal op ludieke wijze, soms wat meer confronterend. Vrijwilligersorganisatie op weg naar professionalisering De Dierenbescherming is een vrijwilligersorganisatie bij uitstek. Vele duizenden vrijwilligers zijn voor het welzijn van dieren in touw. Onder meer als bestuurslid, inspecteur, jeugdbegeleider, collectant, standwerker, asielmedewerker, chauffeur op de ambulance of pr-medewerker. Echter, de Dierenbescherming maakt ook een professionaliseringsslag om haar vier kerntaken zowel landelijk als regionaal en lokaal optimaal en meer uniform te kunnen uitvoeren; binnen het Pro Dier-project is in 2010 hard verder gewerkt aan regionalisering van lokale afdelingen, uniforme beleids- en planvorming en het inrichten van nieuwe, grotere afdelingen met een aantal cruciale betaalde krachten. Raad van Toezicht (RvT) 31 december 2010 Voorzitter Mevr. A. Boomsma (vanaf 29.5.2010) Vice-voorzitter Dhr. P. Buisman (tot 29.5.2010 waarnemend voorzitter) Leden Mevr. drs. A. Christophe Mevr. mr. E.A.M. Donders Dhr. dr. ir. E.D. Ekkel Dhr. mr. M. de Vries Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC (vanaf 29.5.2010) Bestuur 31 december 2010 Dhr. F.C. Dales, algemeen directeur/bestuurder Dank aan de Nationale Postcode Loterij De Dierenbescherming krijgt geen structurele overheidssubsidie en is dan ook aangewezen op bijdragen van leden, donateurs, sponsors en financiers. Om die reden is de Dierenbescherming erg blij met de uitstekende jarenlange samenwerking (sinds 1996) en de jaarlijkse bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. In 2010 is 1,8 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij ontvangen. De Postcode Loterij heeft als missie om goede doelen te steunen die werken aan een groene en rechtvaardige wereld. In 2010 heeft de loterij over de afdracht van 2009 in totaal 256 miljoen euro uitgekeerd aan 75 organisaties die zich inzetten op het gebied van mens en natuur. Dankzij de steun van de Nationale Postcode Loterij kan de Dierenbescherming vele projecten ter verbetering van het welzijn voor dieren realiseren. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de gezamenlijke Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij) 375 miljoen euro geworven voor het goede doel; meer dan een miljoen euro per dag. Bovendien is de steun meerjarig en zijn de bijdragen vrij te besteden. De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen, die werken aan: • een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij • cultuur en behoud cultureel erfgoed: BankGiro Loterij • verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee, en met de helft van hun lot dragen ze bij aan een betere wereld. De kansspelwetgeving staat ook in het kabinet-Rutte op de agenda; er wordt gekeken naar de inrichting van de loterijmarkt, de manier waarop vergunningen worden verleend, en de instelling van een kansspelautoriteit. De Dierenbescherming hoopt dat de eventuele wijzigingen in de kansspelmarkt de Nationale Postcode Loterij voldoende ruimte laten om de succesvolle fondsenwerving op dit niveau voort te zetten. RTL4 Naast financiële ondersteuning krijgt de Dierenbescherming ook media-aandacht voor haar werk dankzij de samenwerking met de Postcode Loterij. Zo is regelmatig aandacht geschonken aan dieren uit een asiel voor wie een nieuw baasje werd gezocht, zoals in het tv-programma Koffietijd op RTL4. Een ander tv-programma op RTL4, Kanjers van Goud, heeft een mooi portret gemaakt van een afdelingsinspecteur Ike Post van Dierenbescherming Friesland Zuid-Oost en haar werkzaamheden.

5


Nieuwbouw Dierenbeschermingscentrum Amersfoort Het Dierentehuis in Amersfoort voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd en is op 1 december 2010 gesloten. Mede dankzij steun van de Nationale Postcode Loterij en de gemeente Amersfoort komt in Amersfoort het eerste nieuwe Dierenbeschermingscentrum voor hulp aan dieren in nood waarbij dierenwelzijn voorop staat. De Nationale Postcode Loterij was een aantal jaren geleden de eerste grote giftgever die de Dierenbescherming een mooi startkapitaal bood om een modern en duurzaam opvangcentrum te bouwen. Gezamenlijk extra project Nederlandse Natuur in Beeld In 2010 heeft de Postcode Loterij het project Nederlandse natuur in beeld gehonoreerd met een bedrag van 2,7 miljoen euro. Tien natuurorganisaties en de Dierenbescherming verzamelen de komende jaren waardevolle bewegende natuurbeelden onder de vlag 'Stichting Natuurbeelden', in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. De organisaties kunnen het beeldmateriaal op deze manier veiligstellen voor de toekomst én het goed toegankelijk maken voor journalisten, wetenschappers, scholieren en een breed publiek. Dankzij dit project is er in 2017 een digitaal archief met vele honderden uren kostbare natuurbeelden. In oktober 2010 lanceert Managing Director Marieke van Schaik van de Postcode Loterij de website die toegang biedt tot deze unieke collectie natuurbeelden: www.stichtingnatuurbeelden.nl. De Dierenbescherming is in 2010 betrokken bij dit project met een bestuurslid en een lid van de RvT van de Stichting Natuurbeelden. Organogram

Dierenbescherming

Algemene Vergadering Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren

stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming

Raad van Toezicht

stichtingsbestuur

Bestuurder – Algemeen Directeur

Human Resources Management

Afdelingen

Dierenambulancedienst en

Asielen

Directeur Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (Beleids-)ondersteuning

Directiestaf

Financiën & Control

Secretariaat

Inspectie

Beleid, Dier & Maatschappij

Communicatie & Fondsenwerving

Asielen & Afdelingen

Pro Dier

Intake & Service

6


2. Bestuursverslag Dat de Dierenbescherming anno 2010 een belangrijke autoriteit is op het gebied van dierenwelzijn en door het publiek als zodanig wordt erkend en vertrouwd, blijkt uit het imago-onderzoek 2010: de bekendheid van de organisatie is met 95 procent onverminderd hoog. Daarnaast blijkt het imago positief: de organisatie scoort hoog op deskundigheid en betrouwbaarheid. Ook in 2010 heeft de Dierenbescherming goede resultaten behaald in haar strijd voor een diervriendelijker samenleving en tegen dierenmishandeling. Het Beter Leven kenmerk vervolgt zijn succesvolle opmars: door samenwerking met het bedrijfsleven en voorlichting aan consumenten liggen in 2010 meer producten met het kenmerk in de winkelschappen van meer supermarkten en is het assortiment aan producten uitgebreid. Onderzoek wijst uit dat consumenten de sterrensystematiek goed begrijpen. In het laatste kwartaal van 2010 is een landelijke zichtbaarheidcampagne gevoerd. Op 1 december bereikt de Dierenbescherming een mijlpaal met de introductie van het eerste varkensvlees met één ster van het Beter Leven kenmerk in een Albert Heijn-filiaal in Den Haag. Albert Heijn verkoopt over anderhalf jaar, gerekend vanaf januari 2010, alleen nog varkensvlees met ten minste één ster van het Beter Leven kenmerk. Andere noemenswaardige doorlopende activiteiten en nieuwe initiatieven in vogelvlucht: • De Ikzoekbaas-campagne in het voorjaar heeft geleid tot een recordaantal bezoekers van ikzoekbaas.nl; • De Dierenbescherming heeft met het Vergeten Dierenspotje een Bronzen Leeuw gewonnen op het Internationale Reclame Festival in Cannes. In mei ontvangt het spotje van de Vergeten Dierendagcampagne al een SAN Accent 2009 voor beste advertentie in de categorie nonprofit/overheid. Een opmerkelijk resultaat voor een reclamefilmpje dat vorig jaar zoveel stof heeft doen opwaaien; • Doorzetten paardencampagne en pleidooi voor een Paardenbesluit; • Verkiezing Dierenheld 2010 als onderdeel van de Vergeten Dierendagcampagne; • Vierde jaarlijkse ‘Lef in het Lab’-prijsuitreiking samen met het Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor Dierproeven; • Publieksvoorlichting en jeugdeducatie op het gebied van verantwoord huisdierenbezit, huisdieren en vuurwerk, rashondenproblematiek; • Voor zowel de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 en de landelijke verkiezingen van juni 2010 is campagne gevoerd. Na de gemeenteraadsverkiezingen zijn er 66 portefeuillehouders dierenwelzijn, terwijl er daarvoor 53 waren; • Politieke lobby voor strenger straffen bij dierenmishandeling, brandveiligheid van veestallen, rashondenproblematiek, eenhoksraces voor jonge duiven, nertsenfokverbod, wet Dieren, etc.; • Deelname aan de Eerlijke Bankwijzer, een samenwerkingsverband om banken duurzamer, dus diervriendelijker te maken; • Voortrekkersrol in de keten dierenhulp en toezicht dierenwelzijn. Het basispakket Dierennoodhulp voor de dienstverlening aan gemeenten is uitgewerkt en wordt samen met het nog uit te werken kostenmodel in 2011 in gebruik genomen; • Er zijn inmiddels 36 asielen met erkenning van de Dierenbescherming; • De LID, verantwoordelijk voor toezicht op dierenwelzijn in Nederland, en het bestuur van de Dierenbescherming spelen al in een vroeg stadium in op de politieke discussies rond de door het kabinet-Rutte in het regeerakkoord 2010-2014 opgenomen dierenpolitie. • De LID heeft in 2010 meer dan 40 duizend meldingen en klachten over verstoord dierenwelzijn ontvangen en behandeld of doorgegeven aan andere inspectiediensten of de afdelingsinspecteurs. Een lange reeks acties, inbeslagnemingen en reddingen dragen bij aan het welzijn van dieren. • Het aantal Gehoorzame Huishondscholen is dit jaar gekomen op twintig. Een succesvolle service waar (nieuwe) baasjes leren op een verantwoorde manier met hun pup of (probleem)hond om te gaan. • In 2010 zijn tien afleveringen van het Kids for Animals tv-programma veertig maal bij Nickelodeon uitgezonden (marktleider jeugdtelevisie). De uitzendingen trekken gemiddeld 70 duizend kijkers en hebben een marktaandeel boven het zendergemiddelde. • Lobbygroep Eurogroup voor Animals, waarvan directeur Frank Dales van de Dierenbescherming in 2010 voorzitter is, reageert verheugd op de ‘European declaration on the Alternatives to Surgical Castration of Pigs’; door ondertekening committeren belanghebbenden in de 7


varkensvleesindustrie zich aan de afspraak dat varkens vanaf 1 januari 2012 niet zonder erkende verdoving worden gecastreerd en dat er vanaf 1 januari 2018 helemaal niet meer wordt gecastreerd. Ook in 2010 heeft de Dierenbescherming zich zowel op landelijk als op regionaal en lokaal niveau verder ontwikkeld. In het land wordt een belangrijke regionaliserings- en professionaliseringsslag gemaakt, die er toe heeft geleid dat het aantal afdelingen over 2010 van 64 naar 49 is gedaald. Dit proces gaat door tot het beoogde aantal van twintig afdelingen in 2012 is bereikt. Deze grotere afdelingen voeren in hun regio op professionele wijze de kerntaken van de Dierenbescherming uit. Om de ingezette lijn van regionalisering en professionalisering voortvarend in te vullen is in 2010, als het een na laatste jaar van het project Pro Dier, zijn grote stappen voorwaarts gemaakt. De uitwerking hiervan is duidelijk te zien in het exploitatieresultaat met een tekort van 3.3 miljoen euro. Ten opzichte van het vorig jaar waarbij het exploitatieresultaat 1.6 miljoen euro positief eindigde zien wij daarom een verschil van 4.8 miljoen euro. 2.1 Financieel verslag Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die voor de realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke geefbereidheid. De Dierenbescherming heeft een ANBI-status en draagt het keurmerk van het CBF-Keur. Daarom legt de Dierenbescherming financiële verantwoording af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwervende instellingen, met de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en met de richtlijnen van het CBF-Keur, waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn.

8


2.1.1 Toelichting op afwijkingen realisatie versus begroot (x €1.000)

Realisatie

Begroting

Verschil

2010

2010

R2010B2010

Baten Baten uit eigen fondsenwerving

20.010

17.614

2.396

Baten uit acties derden

1.933

2.232

-299

Vergoeding Wettelijke taken en subsidies

5.613

5.377

236

Baten uit beleggingen

1.386

790

596

Opbrengsten DA en DOC's

6.104

5.409

695

Overige baten

1.861

699

1.162

Totale Baten

36.907

32.121

4.786

Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp

18.154

18.042

112

Toezicht dierenwelzijn

4.175

4.649

-474

Maatschappelijke beïnvloeding

5.875

5.309

566

782

901

-119

28.986

28.901

85

Beïnvloeding overheidsbeleid

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving

3.121

3.138

-17

Kosten acties derden

87

131

-44

Kosten van beleggingen

31

5

26

3.239

3.274

-35

7.951

6.844

1.107

Totale lasten

40.176

39.019

1.157

Resultaat

-3.269

-6.898

3.629

Beheer en administratie Kosten beheer en administratie

Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve

719

-2.119

2.838

Bestemmingsreserves

-6.392

-2.857

-3.535

Bestemmingsfondsen

2.404

-1.922

4.326

-3.269

-6.898

3.629

9


De gerealiseerde cijfers 2010 worden vergeleken met de goedgekeurde begroting 2010 inclusief een herziening van hogere lasten ad. 705 duizend euro. De Algemene Vergadering heeft deze herziening van de begroting goedgekeurd in mei 2010. De herziening betreft: 380 duizend euro extra voor inzet van tijdelijke krachten ten behoeve van Pro Dier, 50 duizend euro extra voor Bestuursrecht Onderzoek LID, 100 duizend euro extra voor ledenwerving en -behoud, 100 duizend euro extra voor de verbetering van Charibase en 75 duizend euro extra voor het Dierenbeschermingscongres. Baten In het verslagjaar 2010 is in totaal 4,7 miljoen euro, dus 15 procent, meer aan baten gerealiseerd dan begroot. De baten uit eigen fondsenwerving laten een stijging zien van 2,4 miljoen euro wat te verklaren is door: -

-

-

-

-

-

Telemarketing acties voor ledenwerving- en behoud die eind 2009 gestart zijn en waarvan de positieve bijdragen in 2010 zijn gekomen. De actie is aangeslagen bij leden en bracht circa 200 duizend euro op; door verhoging van de contributies hebben we ook meer baten uit contributies ontvangen; bijdragen van particulieren zijn 207 duizend euro hoger uitgevallen dan begroot; inkomsten uit advertenties in magazine Dier zijn eveneens hoger uitgevallen dan begroot; regio Friesland vertoont een positief verschil van 351 duizend euro: Bij afdeling Leeuwarden is 195 duizend euro meer aan giften en nalatenschappen binnengekomen dan begroot, bij afdeling Sneek 52 duizend euro en bij Stichting Nomadenhof 104 duizend euro; regio Drenthe vertoont een positief verschil van 201 duizend euro: Bij Stichting Provinciaal Drent’s Dierentehuis is 129 duizend euro meer aan legaten, giften en nalatenschappen binnengekomen dan begroot en bij afdeling Zuid-Oost Drenthe 72 duizend euro; regio Overgelder vertoont een positief verschil van 344 duizend euro: Stichting Ambulance Overgelder heeft 179 duizend euro aan nalatenschappen ontvangen boven de begroting en Stichting Dierenasiel de Kuipershoek 165 duizend euro aan giften/donaties; regio Nijmegen/Den Bosch vertoont een positief verschil van 217 duizend euro: Afdeling Nijmegen Den Bosch heeft 217 duizend euro meer aan nalatenschappen dan begroot; regio Utrecht vertoont een positief verschil van 49 duizend euro: Afdeling Utrecht Amersfoort heeft 49 duizend euro meer ontvangen aan giften en nalatenschappen dan begroot; regio Noord Holland-Noord vertoont een positief verschil van 426 duizend euro: Stichting Kerbertasyl heeft 284 duizend euro aan nalatenschappen ontvangen boven de begroting en afdeling Noord Holland-Noord 142 duizend euro. regio Noord Holland-Zuid vertoont een positief verschil van 238 duizend euro: De afdelingen Amstelveen en Haarlem hebben 238 duizend euro meer aan nalatenschappen ontvangen dan begroot; regio Rijnmond vertoont een positief verschil van 484 duizend euro: Bij Stichting Dierenwelzijn Rijnmond e.o. is 484 duizend euro meer aan nalatenschappen ontvangen dan begroot; regio West en Midden Brabant vertoont een positief verschil van 206 duizend euro: Stichting Dierenasiel Breda e.o. heeft 149 duizend euro meer aan giften ontvangen dan begroot en afdeling West en Midden Brabant 57 duizend euro.

De baten uit acties derden zijn door het uitblijven van de verwachte sponsoring van Whiskas en Pedigree en bijdragen uit een actie met Petplan 299 duizend euro (13 procent), achtergebleven op de begroting.

10


De vergoeding wettelijke taken en subsidies vertoont een stabiele trend. De meeste dierenopvangcentra en dierenambulances hebben bij de onderhandeling met de gemeenten zoals verwacht resultaten geboekt. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) heeft in 2010 75 duizend euro subsidie toegekend voor de inzet van externe deskundigen ten behoeve van professionalisering van het concept van het Beter Leven Kenmerk en 85 duizend euro ten behoeve van de inrichting van voorlichtingscampagne van het Beter Leven kenmerk. De baten uit beleggingen zijn 596 duizend euro hoger dan begroot dankzij een verder herstel van de aangehouden effectenportefeuille en aan het eind van het jaar een per saldo lage correctie op niet gerealiseerde koersresultaten. De opbrengsten van dierenambulances en dierenopvangcentra zijn in totaal 781 duizend euro hoger dan begroot. Dit is te verklaren door gunstige resultaten bij in het bijzonder de afdeling Leeuwarden en de Stichtingen Dierenopvang Hengelo, Dierenambulance Twente en Streekdierentehuis ’t Julialaantje. De overige baten zijn met een bedrag van 1,2 miljoen euro fors hoger uitgevallen dan begroot. Dit komt door een bijdrage van 204 duizend euro van ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) voor verdere professionalisering van het Beter Leven Kenmerk. Verder is in 2010 sprake van toetreding van Stichting Dierenbescherming Limburg tot de consolidatiekring, waarbij de geworven baten ten behoeve van de nieuwbouw niet in de begroting 2010 opgenomen zijn. Lasten De gerealiseerde totale lasten in het verslagjaar 2010 tonen ten opzichte van de herziene begroting een verschil van 1,2 miljoen euro. Op kerntaakniveau zien wij het volgende beeld: Doelstelling dierennoodhulp. Lichte overschrijding van 1 procent met 112 duizend euro, hetgeen duidt op realistisch inzicht in lopende zaken. Toezicht dierenwelzijn. Onder deze doelstelling zijn de gerealiseerde lasten 474 duizend euro (10 procent) lager uitgevallen dan begroot. Dit komt voornamelijk door een verscherpte classificatie van kosten toezicht dierenwelzijn naar dierennoodhulp resulterend in een relatief lagere doorbelasting van de personeelskosten aan deze kerntaak. Maatschappelijke beïnvloeding. Bij deze kerntaak zien wij een overschrijding van 566 duizend euro (11 procent) ten opzichte van de begroting. Deze overschrijding is als volgt te verklaren: op regionaal niveau is ruim 258 duizend euro minder gerealiseerd dan begroot. Op landelijk niveau is sprake van 824 duizend euro hogere realisatie door een hogere inzet van personeel voor deze kerntaak met als gevolg 9 procent hogere doorbelasting van personeelskosten bij het Verenigingsbureau. Daarnaast zijn de niet-begrote, maar door EL&I gesubsidieerde, kosten voor het onderzoek van het project Beter Leven kenmerk hierin verwerkt. Politieke beïnvloeding. Onder deze kerntaak zijn de lasten per saldo 119 duizend euro, aldus 13 procent lager dan begroot. Bij deze kerntaak zijn de inspanningen voor 2010 achtergebleven vanwege de demissionaire status van het kabinet-Balkenende IV. De lobby met de centrale overheid is hierdoor moeizaam verlopen. Kosten werving baten. Per saldo zijn de gerealiseerde kosten voor de werving van baten binnen de begroting gebleven. Extra inspanningen op het gebied van telemarketing actie voor ledenwerving- en behoud is gecompenseerd door minder kosten fondsenwerving op regionaal niveau. De lage kostenuitgaven op regionaal niveau is voornamelijk te verklaren door de vele fusietrajecten en afstemming over de taakverdelingen op landelijk en regionaal niveau op het gebied van fondsenwerving. Beheer en administratie. Hier is sprake van een stijging van 16 procent, een bedrag van 1,1 miljoen euro, ten opzichte van de begroting. D e stijging is te verklaren door de noodzakelijke versterking van de personele inzet in het kader van Pro Dier. De versterking is deels met tijdelijke krachten en deels met vaste krachten ingezet.

11


2.1.2 Toelichting op afwijkingen realisaties opeenvolgende jaren

(x €1.000)

Realisatie

Realisatie

Verschil

2010

2009

R2010R2009


20.010

22.607

-2.597


1.933

2.076

-143

Vergoeding Wettelijke taken en subsidies

5.613

5.273

340


1.386

2.422

-1.036

Opbrengsten DA en DOC's

6.104

5.580

524

Overige baten

1.861

1.482

379

Totale Baten

36.907

39.440

-2.533


18.154

17.083

1.071


4.175

3.138

1.037


5.875

5.580

295

782

866

-84

28.986

26.667

2.319 -452



3.121

3.573


87

21

66


31

69

-38

3.239

3.663

-424

7.951

7.559

392

Totale lasten

40.176

37.889

2.287

Resultaat

-3.269

1.551

-4.820



719

4.441

-3.722

Bestemmingsreserves

-6.392

-1.353

-5.039

Bestemmingsfondsen

2.404

-1.537

3.941

-3.269

1.551

-4.820

12


Baten De gerealiseerde baten in het verslagjaar 2010 zijn ten opzichte van het vorige jaar met 2,5 miljoen euro gedaald tot 36,9 miljoen euro. Deze daling van 6 procent is voornamelijk te zien bij de baten uit eigen fondsenwerving, baten uit acties derden en baten uit beleggingen . De baten uit eigen fondsenwerving zijn met 11 procent gedaald en per saldo 2,6 miljoen euro lager uitgekomen dan in 2009. Deze daling, waarmee in de begroting 2010 rekening gehouden is, is te verklaren door enkele incidentele grote nalatenschappen die in 2009 ontvangen zijn. De baten uit acties derden zijn ten opzichte van 2009 7 procent lager uitgekomen. Deze daling van 143 duizend euro is te verklaren door het uitblijven van de verwachte sponsoring van Whiskas en Pedigree en bijdragen uit een actie met Petplan.. De vergoeding wettelijke taken en subsidies laat een stijging zien 340 duizend euro oftewel een groei van 6 procent zien ten opzichte van 2009. Deze stijging is te verklaren door nieuwe onderhandelingen met de gemeenten voor de vergoeding voor de wettelijke taak en subsidies van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) van 143 duizend euro ten behoeve van het Beter Leven Kenmerk. Bij de baten uit beleggingen zien wij een daling van ruim 1 miljoen euro ten opzichte van 2009. De daling is hoofdzakelijk te verklaren door de zeer lage vergoedingen voor creditgelden en deposito’s. Met deze daling is bij de begroting 2010 rekening gehouden. Bij de opbrengsten van dierenambulances en dierenopvancentra zien wij een stijging van 9 procent ten opzichte van 2009. Deze stijging met een bedrag van 524 duizend euro komt voornamelijk door sterk verbeterde opbrengsten bij de afdelingen Leeuwarden, Nijmegen Den Bosch, Utrecht Amersfoort en bij de Stichtingen Dierenopvang Hengelo en Dierentehuis Nieuwe Waterweg. De overige baten vertonen ten opzichte van 2010 een stijging van 379 duizend euro. Deze afwijking is is voor 204 duizend euro te verklaren door een vergoedingen van Ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie aan het Verenigingsbureau voor professionalisering van het Beter Leven Kenmerk. Daarnaast is een verhoging van overige baten ontstaan doordat de Stichting Dierenbescherming Limburg, met geworven baten voor nieuwbouw, in 2010 opgenomen is in de consolidatiekring. Lasten De totale lasten in 2010 zijn ten opzichte van het jaar 2009 met 7 procent gestegen tot 40,2 miljoen euro. Met deze toename van 2,3 miljoen is bij de begroting 2010 rekening gehouden. De stijging zit in de personeelskosten en is te verklaren door de extra inzet van betaalde krachten in het proces van regionalisering en professionalisering van de Dierenbescherming. De extra inzet in het verslagjaar van betaalde krachten binnen de Dierenbescherming is als volgt verdeeld: Verenigingsbureau en Stichting Landelijke Inspectiedienst een stijging van personeelskosten met 26 procent; - regio Groningen: voornamelijk bij afdeling Groningen, een stijging van 15 procent; - regio Twente: een forse stijging bij Stichting DOC Hengelo van circa 69 duizend euro; - regio Overgelder: vooral door afdeling Overgelder en Stichting Dierentehuis Arnhem e.o.laat een stijging zien van circa 65 procent. - regio Nijmegen Den Bosch: als gevolg van fusie een stijging zien van circa 54 duizend euro; - regio Rijnland: een stijging van 69 procent, vooral bij afdeling Rijnland; - regio Haaglanden: een stijging van circa 17 procent als gevolg van groei van het personeelsbestand bij afdeling den Haag en Stichting Haags Dierencentrum; - regio Rijnmond: een stijging van circa 19 procent bij afdeling Schiedam en Stichtingen Dierenopvangcentrum Rotterdam en Zwerfkatten Rijnmond en Stichting Dierenambulance Rijnmond; - regio Brabant Oost: een stijging van 43 procent bij afdeling Brabant Zuid-Oost; - regio Limburg: laat een stijging zien van 58 procent bij afdeling Limburg. 13


Dierennoodhulp. Bij deze kerntaak zien wij ten opzichte van 2009 een stijging van 6 procent. Deze stijging van 1,1 miljoen euro is te verklaren door hogere inspanning voor deze kerntaak gevolgd door een hogere doorbelasting van personeelskosten. Verder hebben wij in 2010 te maken met projectkosten voor nieuwbouw Utrecht Amersfoort van 217 duizend euro. - een stijging van 11 naar 60 duizend euro in de directe kosten bij Stichting Dierenasiel de Swinge; -

bij afdeling Hoeckse Waard een stijging van 14 naar 91 duizend euro;

-

bij afdeling West- Alblasserwaard zien wij een correctie van 303 duizend euro voor een in vruchtgebruik verkregen nalatenschappen ten behoeve van de niet gelieerde Stichting Dierenasiel de Kattenmand. In 2010 heeft de afdeling dit verrekend met de stichting.

Toezicht Dierenwelzijn. De kosten voor deze kerntaak is in het verslagjaar gestegen met 33 procent ten opzichte van 2009. Deze stijgen van 1.0 miljoen euro is te verklaren door: -

hogere inspanning en daardoor hogere doorbelasting van personeelskosten voor een bedrag van 377 duizend euro;

-

stijging van de directe kosten met een bedrag van 660 duizend euro door extra inspanningen geleverd bij behandeling van (verwilderde) katten en kittens bij gastgezinnen en boerderijen, waarbij identificatie-chips zijn aangebracht als met name door aangescherpte taken en beleid op regionaal gebied voor wat betreft: inenting, castratie en sterilisatie. Als grootste stijging is Stichting Provinciaal Drents Dierentehuis te noemen. De stichting heeft zorg gedragen voor het naleven van de erkenningsregeling bij opvangcentra: Spring in ’t Veld te Hollandscheveld, Jongendeel te Coevoerden, Smeenge te Assen en Kamp te Ruinen.

Maatschappelijke beïnvloeding. Bij deze kerntaak zien wij een stijging van 5 procent ten opzichte van 2009. De stijging van 295 duizend euro is te verklaren door extra inzet van personeel voor Beter Leven Kenmerk en daardoor een toename van de doorbelaste personeelskosten. Kosten werving baten. De kosten voor ledenbehoud en ledenwerving zijn in 2010 per saldo 13 procent lager uitgekomen vergeleken met het voorgaande jaar; een bedrag van 452 duizend euro. Dit is vooral te verklaren door het niet herhalen van de grote ledenwervingscampagnes van 2009. Beheer & administratie. Er is sprake van een stijging van 5 procent van de lasten ten opzichte van 2009, met een bedrag van 392 duizend euro. De stijging is te verklaren door de noodzakelijke versterking van de personele inzet in het kader van Pro Dier. De versterking is deels met tijdelijke krachten en deels met vaste krachten ingezet. In de begroting van 2010 is hiermee rekening gehouden. Op de volgende pagina worden de relatieve en absolute besteding per doelstelling geïllustreerd.

14


Absolute besteding per doelstelling x € 1.000

45.000 40.000

7.951 7.559

35.000 3.121 782

30.000

3.573 866

5.875 5.580

25.000 4.175

3.138

20.000 15.000 18.154

17.083

10.000 5.000 0 2010

2009

Dierennoodhulp




Kosten eigen fondsenwerving

Kosten beheer en administratie

Relatieve besteding per doelstelling

100% 19,79%

19,95%

90% 80% 70%

7,77%

9,43% 1,95%

14,62%

2,29% 14,73%

60% 10,39%

8,28%

45,19%

45,09%

50% 40% 30% 20% 10% 0% 2010

2009

Dierennoodhulp




Kosten eigen fondsenwerving

Kosten beheer en administratie

15


2.1.3 Beloningsbeleid Bezoldiging directie Op de werknemers van het Verenigingsbureau is de CAO Ziekenhuizen van toepassing met uitzondering van de directeur. De bezoldiging hiervan is opgenomen conform richtlijnen van de VFI. De algemeen directeur/bestuurder heeft dagelijkse leiding heeft over de gehele Dierenbescherming. Het voor toetsing aan VFI-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directeur bedraagt over 2010 - op basis van 40 uur per week - bruto € 129 inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Als onderdeel van de honorering is tevens een leaseauto ter beschikking gesteld. Nevenfuncties van de algemeen directeur/bestuurder: - lid Raad van Toezicht Bibliotheek Service Centrum Utrecht - lid Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onderwijs-Facilitair - voorzitter Eurogroup

Dienstverband

Aard (looptijd) uren part-time percentage periode

Bezoldiging (EUR)

2010

2009

onbepaald

onbepaald

40

40

100

100

1/1-31/12

1/1-31/12

2010

2009

Jaarinkomen 109

106

vakantiegeld

9

8

eindejaarsuitkering, 13e/14emnd

3

1

variabel jaarinkomen

8

14

Totaal bezoldiging

129

129

SV lasten (wg deel)

11

11

Belastbare vergoedingen/bijtellingen

10

9

Pensioenlasten (wg deel)

25

24

46

44

bruto loon/salaris

Totaal overige kosten

Vergoedingen aan de leden van de Raad van Toezicht Voor de gemaakte reis-, verblijf- en representatiekosten in 2010 hebben de leden van de raad van toezicht samen een vergoeding van totaal € 6 (2009: € 6) ontvangen. Noch aan de algemeen directeur/bestuurder noch aan de leden van de Raad van Toezicht worden leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging voor hun toezichthoudende rol.

16


2.1.4 Bezettingsoverzicht In navolgend overzicht is de gemiddelde bezetting (in fulltime equivalenten) ingedeeld in groepen binnen de organisatie weergegeven over de jaren 2009 en 2010: VB

2010 8,1 4,6 15,9 12,7 20,4 12,3 10,0 84,0

2009 6,8 2,9 14,2 11,4 17,1 16,5 4,8 73,7

6,0 15,8 11,4 33,2

4,8 14,9 10,3 30,0

Afdelingen Stichtingen

103,7 204,0 307,7

94,5 203,5 298,0

TOTAAL

424,9

401,7

Directie en staf Personeelszaken Financien & Controle Beleid, Dier & Maatschappij Communicatie & Fondsenwerving Asielen & Afdelingen ProDier

LID Directie en staf Inspectie Intake en Service

2.1.5 Vermogensbeleid en beleggingsbeleid In het verslagjaar heeft verdere aanscherping plaatsgevonden van het eerder in 2008 vastgesteld en goedgekeurd vermogensbeleid. In 2010 zijn voor het eerst treasury-richtlijnen vastgesteld, goedgekeurd en opgenomen als onderdeel van het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming. In het vermogens- en beleggingsbeleid van de Dierenbescherming vindt een integrale vertaling plaats van de uitgangspunten “Reserves en Beleggingsbeleid”, ontleend aan de VFI-richtlijn “Reserves Goede doelen” die in de eisen van het CBF-Keur opgenomen zijn. De formulering voor een bestemmingsreserve of een bestemmingsfonds is volledig overgenomen en toegepast. Zo dient de continuïteitsreserve voor dekking van risico’s voor de korte termijn en als buffer voor een zekere continuïteit en uitvoering van kerntaken ter realisatie van de doelstelling van onze instelling. Dierenbescherming hanteert voor dekking van risico’s op de korte termijn een continuiteitsreserve afgeleid van de CBF-norm van maximaal anderhalf keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. De RvT heeft met het oog op de benodigde investeringen in het kader van het project Pro Dier goedgekeurd dat in het meerjarenbeleidplan 20008 - 2012 wordt uitgegaan van een maximale besteding van middelen aan de kerntaken en dientengevolge voor de omvang van de continuïteitsreserve gerekend mag worden met een factor van circa 1,0 maal de jaarlijkse kosten werkorganisatie. Zowel in 2010 als in 2011 is de ambitie om het project Pro Dier goed af te wikkelen hoog ingezet, wat een duidelijk beslag legt op de opgebouwde continuïteitreserve. Het beleid zal erop gericht zijn dat na de afwikkeling van het project Pro Dier de continuïteitsreserves op het gewenste niveau komen. De wijze waarop de Dierenbescherming het vermogen belegt, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor de doelstellingen van de organisatie, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrijken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en 17


bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd. In de samenstelling van onze portefeuille in 2010 streven we naar een zo klein mogelijk risico. Ter bescherming tegen inflatie en garantie van de hoofdsom, wordt in de portefeuille rekening gehouden met een hogere weging voor obligaties, inflation notes en deposito’s. De andere belangrijke elementen uit het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming zijn: - diervriendelijk beleggen; - duurzaam beleggen uitgaande van de fasering van de realisatie van de doelstelling in het meerjarenbeleidplan; - ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie; - streven naar een jaarlijks positief totaal rendement van tussen de drie en vijf procent; - de opbrengst van de rendementen gebruiken ter dekking voor exploitatielasten; - in jaren waarbij een hoger rendement wordt behaald een egalisatiereserve op bouwen ter dekking van incidentele lagere rendementen; - bij de verdeling van de portefeuille over de beleggingscategorieën aandelen, obligaties en liquiditeiten, ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit inbouwen door rekening te houden met de termijn waarover de beleggingen beschikt dient te worden; - Treasury- en cashmanagement als een integraal onderdeel opnemen in het handboek Administratieve organisatie en Interne beheersing van de Dierenbescherming. Reserves en fondsen De verdeling van reserves en fondsen vormt onderdeel van het vermogensbeleid. Het totaal aan reserves en fondsen per 31 december 2009 bedroeg 59,3 miljoen euro, exclusief reserves financiële activa. Per 31 december 2010 is de stand 58,1 miljoen euro. Doordat het resultaat over 2010 3,3 miljoen euro negatief is uitgekomen, is per saldo een hoger bedrag onttrokken uit de reserves en fondsen. Baten waarvoor een derde partij een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft aangegeven, zijn toegevoegd aan een bestemmingsfonds; bestedingen van deze gelden zijn aan de desbetreffende fondsen onttrokken. Gelden waaraan de RvT een specifieke bestemming heeft gegeven zijn toegevoegd aan een bestemmingsreserve; uitgaven van deze gelden zijn ten laste van de bestemmingsreserve gebracht. Het saldo dat resteert na verwerking van de mutaties in de bestemmingsfondsen en bestemmingsreserves zijn toegevoegd of onttrokken aan de continuïteitsreserve. Vermogensbeleid toegelicht De uitwerking van het vermogensbeleid over de periode 2009 – 2010 komt in het vervolg aan de orde. Ter vergelijking zijn zowel de relatie van de continuïteitsreserve met de kosten van de werkorganisatie en de relatie van de continuïteitsreserve met de uitvoeringskosten opgenomen. Balans- / exploitatiepost

2009

2010

Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves (excl. res. fin activa)

21.056 28.900

21.747 24.579

Mutatie 2010-2009 691 -4.321

Totale reserves

49.956

46.326

-3.630

9.382

11.786

-255

Totaal reserves en fondsen

59.338

58.112

-3.885

Beleggingen

23.061

20.448

-2.613

Liquide middelen

25.926

24.846

-1.080

Kosten werkorganisatie *

28.186

29.515

1.329

0,75

0,74

Bestemmingsfondsen

Omvang continuïteitsreserve in relatie tot de kosten werkorganisatie

De verhouding van de continuïteitsreserve ten opzichte van de kosten van de werkorganisatie is ten opzichte van 2009 nagenoeg ongewijzigd. De factor is eind 2010 0,74 (was in 2009 0,75).

18


2.2 Vooruitblik In 2011 blijft de Dierenbescherming zich concentreren op haar vier kerntaken. Fondsenwerving is belangrijk als hoofdtaak en als een van de belangrijkste bedrijfskritische processen. De ambities voor 2011 bestaan onder meer uit investeren in meer dierenwelzijn, in mensen en in kwaliteit. Kort samengevat gaat het om de volgende hoofdlijnen: •

•

•

•

Versterking van de interne organisatie. Denk aan het omvangrijke regionaliserings- en professionaliseringproject Pro Dier, waarmee meer dierenwelzijn in de regio’s wordt beoogd. Om het VB beter op regionale ontwikkelingen te laten aansluiten, is organisatieonwikkeling een speerpunt dat verder over de gehele breedte wordt uitgewerkt. Versterking van het merk Dierenbescherming. Ook in 2011 blijft de Dierenbescherming investeren in zichtbaarheid, onder andere door middel van bewustwordingscampagnes en journalistiek onderzoek. Kwalitatieve versterking van de fondsenwerving. Hierbij spant de Dierenbescherming zich continu in om te voldoen aan de eisen en richtlijnen van het CBF. De Dierenbescherming onderhoudt voorts goede banden met de VFI en gaat verder met het implementeren van de noodzakelijke planning- en controlemaatregelen en functie- en taakafbakening, waarbij de Code Wijffels voor goed bestuur leidend is. Dierenpolitie. De installatie van de eerste dierenpolitieagenten in 2011 en het meldnummer voor dierenmishandeling en verwaarlozing, toont dat de overheid zijn taak op het gebied van dierenwelzijn serieus neemt. De rol van de Dierenbescherming (DB) en Stichting Landelijke Inspectiedienst (LID) wordt daardoor niet minder belangrijk, maar juist sterker. We verwachten meer meldingen van dieren in nood, en dus meer vraag naar de expertise van de LID op het vlak van bestuursrecht en het dierenwelzijn van bijzondere diersoorten. De invoering van de dierenpolitie heeft ook een impact op andere onderdelen van de organisatie; ook de ambulances en asielen van de afdelingen worden uitgedaagd om nog professioneler om te gaan met verwaarloosde en mishandelde dieren.

Het Pro Dier-proces van de Dierenbescherming, met een geplande doorlooptijd van 2007 tot 2012, gaat het laatste jaar in. In 2011 zal het regionaliseringstraject afgerond worden. Het VB leidt, faciliteert en controleert de professionalisering. Het proces kent twee hoofdsporen om zijn doelstelling te verwezenlijken: regionaliseren en professionaliseren. Het professionaliseren uit zich in zakelijke bedrijfsvoering en hoogwaardige uitvoering van de vier kerntaken van de Dierenbescherming (dierennoodhulp, toezicht, maatschappelijke beïnvloeding en politieke beïnvloeding). Regionalisering moet leiden tot twintig NSA’s. Verwacht wordt dat, nadat in 2011 de laatste fusies van afdelingen zijn doorgevoerd, per afdeling een afdelingsmanager en een team zijn aangetrokken. Hun taak is het opbouwen en uitbouwen van de afdeling met als doel om op evenwichtige wijze - qua tijd en inzet van middelen - de vier kerntaken uit te voeren. 2011 is het laatste jaar van Pro Dier als proces. Professionalisering en organisatieontwikkeling is een continu proces en de Dierenbescherming verwacht dat er in de eerste drie tot vijf jaren vanaf 2012 nog grote verschillen in niveau zijn tussen de nieuwe afdelingen. 2.3 Begroting 2011 Als vervolg op het jaar 2010 is ook de begroting voor 2011 zeer ambitieus. Het jaarplan 2011 beschrijft de verdere verankering van (werk)processen en procedures binnen de gehele Dierenbescherming alsmede de afwikkeling van het Pro Dier-proces. In 2011 wordt het regionaliseringtraject afgerond, waarbij het VB een leidende rol aanneemt in het faciliteren, begeleiden en beheersen van de professionalisering.

19


Begroting 2011

(x € 1.000) Baten Baten uit eigen fondsenwerving

Begroting 2010

20.985 2.113 5.578

17.614 2.232 5.377

1.428

790

6.181

5.409

327

699

36.612

32.121

17.098

18.042

4.051 5.776 857

4.649 5.309 901

27.782

28.901

3.134

3.138

105 -2

131 5

3.237

3.274

7.796

6.844

Totale lasten

38.815

39.019

Resultaat

-2.203

-6.898

-2.171 96 -128

-2.119 -2.857 -1.922

-2.203

-6.898

Baten uit acties derden Vergoedingen wettelijke taken en subsidies Baten uit beleggingen Opbrengsten DA en DOC’s Overige baten

Totale baten Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen


Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

20


3. Hoe wordt de Dierenbescherming bestuurd? De Dierenbescherming heeft als goededoelenorganisatie de belangrijke taak om zorg te dragen voor een goede besturing van haar organisatie en optimale besteding van haar middelen. 3.1 Hoe moet het? De Dierenbescherming moet (en wil) zich aan een groot aantal voorschriften en regels houden: • De wet • Het Reglement CBF-Keur • De codes en richtlijnen van de brancheorganisatie voor goede doelen, de VFI • De Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels) • De Richtlijn voor de jaarverslaggeving, de RJ 650 • Statuten en reglementen Als een organisatie zich aan deze voorschriften en regels houdt, dan kan een gever er op rekenen dat zijn geld zo goed mogelijk wordt besteed, en dat het leeuwendeel van het gegeven geld aan de doelstelling wordt besteed. Een belangrijk principe voor goede controle op de besteding van middelen en het halen van doelen is functiescheiding. Zo komt er niet teveel macht bij één partij te liggen en vindt er onafhankelijke controle plaats op geldstromen. Volgens de Code Wijffels moet er een scheiding zijn tussen besturen, uitvoeren en toezicht houden. Volgens het CBF-Keur moeten het bestuur en de RvT elk jaar een verantwoordingsverklaring tekenen waarin zij verantwoording afleggen over een groot aantal onderwerpen. De belangrijkste drie principes die “goed bestuur” inhoud geven, zijn: 1. De functie ‘toezicht houden’ of goedkeuren van plannen en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten zijn duidelijk gescheiden van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’; 2. Er dient continu gewerkt te worden aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van doelstellingen; 3. Streven naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten. 3.2 Verantwoordingsverklaring CBF De RvT en de bestuurder van de Dierenbescherming onderschrijven beide de drie principes van de Code Goed Bestuur. Per principe wordt hieronder uitgewerkt hoe deze binnen de Dierenbescherming is verankerd. I Scheiden besturen en toezicht houden ‘Binnen de organisatie dient de functie ‘toezicht houden’ (vaststellen en goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk gescheiden te zijn van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.’ A. Scheiden toezicht en besturen Binnen de Dierenbescherming is goed nagedacht over de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van alle organen binnen de vereniging. De Dierenbescherming kent een democratische structuur van afvaardiging (AV), waarbij de afvaardiging van het bestuur van de afdelingen invloed kan uitoefenen op het beleid. Vervolgens is er een toezichthoudend orgaan, te weten de RvT. Deze raad bestaat uit zeven personen, die worden benoemd door de AV op bindende voordracht van de RvT. De leden hebben een zittingstermijn van vier jaar. Een afgetreden lid is eenmaal herbenoembaar, mits het betreffende lid op het moment van herbenoeming (nog) voldoet aan de geldende benoemingscriteria. Het bestuur/algemeen directeur is zowel beleidsinitiërend als beleidsuitvoerend. De algemeen directeur geeft leiding aan de gehele Dierenbescherming en verricht zijn werkzaamheden op basis van het Bestuur-, directie- en managementteamreglement, waarin de taken en bevoegdheden van genoemde gremia zijn vastgelegd. Het bestuur - de directeur - staat onder toezicht van de RvT en wordt benoemd door de AV op voordracht van de RvT. De bestuurder/algemeen directeur verzoekt jaarlijks de AV om decharge te verlenen voor het gevoerde beleid.

21


In verband met organisatieontwikkeling en de daaruit voortvloeiende wijziging in organisatiestructuur vanaf 2012 - te weten een landelijke bureau (VB) en twintig NSA’s - wordt in 2011 een model ontwikkeld dat een toekomstgerichte, effectieve en efficiënte sturing en besluitvorming voorstaat. Hierdoor zal de Dierenbescherming zowel naar binnen als naar buiten in versterkte mate als één organisatie functioneren. De Dierenbescherming heeft een aantal commissies, te weten: a. Commissie van Beroep Dit is het onafhankelijke orgaan waar klagers in beroep kunnen gaan wier klacht door de landelijke klachtenbehandelaar dan wel de lokale afdelings- of regioklachtencommissie nietontvankelijk dan wel ongegrond is verklaard. In 2010 is besloten per 1 januari 2011 aan deze commissie een taak toe te voegen namelijk het behandelen van meningsverschillen tussen afdelingen, asielen en dergelijke van de Dierenbescherming. b. Auditcommissie Deze commissie houdt zich bezig met de voorbereiding van het toezicht op het bestuur ten aanzien van: - de inrichting en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; - de financiële informatieverschaffing vanuit de Dierenbescherming aan belanghebbenden; - de naleving en opvolging van aanbevelingen en opmerkingen van de accountant; - de rol en het functioneren van de interne controle van de Dierenbescherming; - het beleid van de Dierenbescherming met betrekking tot vermogensbeheer, financiering, fondsenwerving en belastingen; - de profielschets en benoeming van de financieel manager van de Dierenbescherming; - de keuze van en relatie met de accountant, met name de onafhankelijkheid, de beloning en eventuele niet-controle-werkzaamheden van de Dierenbescherming. c. Remuneratiecommissie Deze commissie adviseert de RvT en bereidt tevens besluitvorming in de RvT voor aangaande de volgende onderwerpen: - vaststellen van een profielschets en selectieprocedure voor bestuur en de RvT-leden; - bindende voordrachten aan de AV tot benoeming van bestuur en RvT-leden; - bezoldiging, rechtspositie, arbeidsvoorwaarden en overige honorering van het bestuur; - uitvoeren van een jaarlijks functioneringsgesprek met het bestuur; - jaarlijks evalueren van het functioneren van de RvT; - vaststellen van een beoordelingsprocedure en -kader voor het bestuur. Voorgaande constructie waarborgt dat de functies ‘besturen’ en ‘toezicht houden’ gescheiden zijn. B. Verantwoording Samenstelling RvT De samenstelling van de RvT is in 2010 als volgt: Voorzitter Mevr. A. Boomsma (vanaf 29.5.2010) Vice-voorzitter Dhr. P. Buisman (tot 29.5.2010 waarnemend voorzitter) Leden Mevr. drs. A. Christophe MBA Mevr. mr. E.A.M. Donders Dhr. dr. ir. E.D. Ekkel Dhr. mr. M. de Vries Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC (vanaf 29.5.2010) Bestuur 31 december 2010 Dhr. F.C. Dales, algemeen directeur/bestuurder

22


Rooster van aftreden 2012 voorjaar 2012 voorjaar 2012 voorjaar 2013 najaar 2014 voorjaar 2014 voorjaar 2014 voorjaar

Dhr. mr. M. de Vries (niet herkiesbaar) Mevr. drs. A. Christophe (niet herkiesbaar) Mevr. mr. E.A.M. Donders (herkiesbaar) Dhr. dr. ir. E.D. Ekkel (herkiesbaar) Dhr. P. Buisman (niet herkiesbaar) Mevr. A. Boomsma (herkiesbaar) Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC (herkiesbaar)

Overzicht hoofd- en nevenfuncties van de leden (datum maart 2010): Mevr. A. Boomsma Hoofdfunctie: • Tot 1 maart 2010 secretaris-directeur Hoogheemraadschap van Delfland. Nevenfuncties: • Voorzitter RvT Stichting Wende, Den Haag Dhr. P. Buisman Hoofdfunctie: • Directeur/Eigenaar TDH Consultants BV (Advies, Coaching en Training) Nevenfuncties: • Voorzitter van het bestuur van Nardus. Belangenorganisatie voor Uitvaartverenigingen zonder winstoogmerk. Vertegenwoordiging van 550 verenigingen met circa 800 duizend aangesloten leden. • Onafhankelijk voorzitter van de Gezamenlijke Rekenkamercommissie voor de Gemeenten Schiedam en Vlaardingen. • Vice-voorzitter van de RvT van HCC. Vereniging van computergebruikers met ruim 100 duizend leden. • Voorzitter van VVE Residentie Herema. Vereniging van eigenaren van een appartementencomplex met 186 appartementen. • Voorzitter van de Stichting Art-Imaginaire. Non-profit organisatie voor opbouw en beheer van een kunstverzameling. • Overige activiteiten: auteur en publicist. Mevr. drs. A. Christophe MBA Hoofdfunctie: • Lid van het College van Bestuur CITAVERDE College. Nevenfuncties: • Voorzitter Board Dierenwelzijnscentrum Limburg. • Lid RvT Loods Limburg. • Commissaris bij KARPOS te Roermond (Kenniscentrum). • Lid van RvT Mondriaan Zorggroep te Heerlen (GGZ Instelling). • Lid Raad van Commissarissen PsyQ. • Lid Dagelijks Bestuur Groene Kenniscoöperatie. • Lid Platform Facilitair Management. Mevr. mr. E.A.M. Donders Hoofdfunctie: • Managing Consultant bij Quint Wellington Redwood • Directeur/eigenaar InterEster Nevenfunctie: • Lid stichtingsbestuur Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming.

23


Dhr. dr. ir. E.D. Ekkel Hoofdfunctie: • Lector Natuurlijk Gezond Samen-leven • Hogeschool Docent Dierenwelzijn en Dierethiek Nevenfuncties: • Voorzitter Vereniging voor Protestants Christelijk Primair Onderwijs gemeente Dronten • Lid Ledenraad Rabobank Flevoland • Bestuurslid De Zonnebloem, regio Flevoland • Bestuurslid Stichting Flevolandschap • Raad van Advies IVN Flevoland • RvT Stichting Natuurbeelden • Interim voorzitter CDA Flevoland • Lid stichtingsbestuur Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming Dhr. mr. M. de Vries Hoofdfunctie: • Oprichter en mede-eigenaar Caselex.com • Oprichter en mede-eigenaar Womama Publishing vof Nevenfuncties: Geen Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC Hoofdfunctie: Senior organisatieadviseur bij Dubois & Co. Registeraccountants Nevenfuncties: Bestuurslid Stichting Huizenbezit HVO-Querido Lid redactie Controllersjournaal

Vergaderingen RvT De RvT heeft in 2010 achtmaal vergaderd. De algemeen directeur/bestuurder, de bestuurssecretaris en de manager Finance & Control zijn bij elke vergadering aanwezig geweest. Eén dag hebben de leden van de RvT een zogenoemde beleidsdag en zelfevaluatie gehouden. Naast de gebruikelijke lopende zaken, zoals de voorbereiding van de AV’s, zijn de volgende besluiten genomen en activiteiten uitgevoerd: • Vaststellen treasurybeleid, bestuursreglement, rooster van aftreden, targets 2010 en 2011 van de algemeen directeur, interventiebeleid Pro Dier en de meerjarenraming 2012 - 2015 voor het VB; • Instemmen met fraudepreventiebeleid, treasuryrichtlijnen, reglementklachtenen geschillenprocedure, visie op kerntaak 2 - Toezicht Dierenwelzijn, nota Paardenmeldingen door afdelingsinspecteurs, functieprofiel en taakaccenten afdelingsbestuur. N.B. Al deze stukken zijn vervolgens ter goedkeuring ingebracht in de AV; • Instemmen met het voorstel voor aanwijzing van een plaatsvervangend/waarnemend directeur en het verlenen van een volmacht ten behoeve van de afwikkeling van nalatenschappen; • Instemmen met de voorstellen over de bestuurlijke en organisatorische inrichting van NSA’s; • Instemmen met de (nieuwe) huurovereenkomst en goedkeuring oprichting van de Stichting Dierenbescherming Beheer Onroerende Zaken; • Bewaking van de financiën op basis van maandrapportages waarin het budget 2010 is afgezet tegen de gerealiseerde baten en lasten, evenals een periodieke bijstelling van een mogelijk te behalen exploitatieresultaat over het gehele boekjaar (forecast); • Behandeling diverse adviezen vanuit de Auditcommissie; • Kennisnemen van de belangrijkste werkzaamheden van de organisatie-eenheden aan de hand van maandrapportages. • Rapportages over de voortgang van het project Pro Dier (Regionalisering en Professionalisering).

24


• • • • • • • •

Fusies, liëringen, oprichtingen, en dergelijke, met de bijbehorende statutenwijzigingen van afdelingen, dierenopvangcentra, dierenambulances en andere stichtingen (9 besluiten);. Jaarverslag en jaarrekening 2009 van het VB en de geconsolideerde jaarrekening 2009. Jaarplan en begroting 2011 van het VB en de ‘geconsolideerde’ begroting 2011. Benoemingen – namelijk van de heer Ekkel, lid van het stichtingsbestuur van de LID, en van de heer De Vries in de selectiecommissie voor de vacatures in de Commissie van Beroep. Voordrachten – namelijk van mevrouw Boomsma en de heren Kasteleyn en Buisman voor benoeming op de AV Diverse marketing- en communicatieonderwerpen, onder andere instemmen met deelname van de Dierenbescherming in het project Nederlandse natuur in beeld. Het tussentijds evalueren van het functioneren van de algemeen directeur/bestuurder Het jaarlijks gesprek met de Ondernemingsraad

De Auditcommissie is vijf keer bijeen gekomen en heeft diverse adviserende activiteiten op het gebied van Finance en Control ten behoeve van de RvT voorbereid. Naast de gebruikelijke lopende zaken heeft de Auditcommissie geadviseerd bij de totstandkoming van het Treasurybeleid en het Fraude preventiebeleid, alsmede de bevindingen van de Commissie Smits. Er is een aanzet gegeven om te komen tot centraal vermogensbeheer, waarbij duurzaam beleggen een belangrijk criterium is. De Remuneratiecommissie is een keer bij elkaar gekomen en heeft het evalueren van het functioneren van de directeur voorbereid. Ook zijn de uitkomsten van het gesprek met de Ondernemingsraad besproken. Waarborging kwaliteit RvT respectievelijk bestuur Voor de leden van de RvT en de algemeen directeur worden profielen opgesteld waaraan de leden moeten voldoen. Tevens worden verschillende portefeuilles onderscheiden, die verdeeld worden onder de leden. Voor elke portefeuille zijn aanvullende competentieprofielen opgesteld. Daarnaast is vastgesteld dat de persoonsgebonden kenmerken (bijvoorbeeld man/vrouwverhouding, leeftijd en sociale achtergrond), functiegebonden kenmerken en maatschappelijke netwerken zo breed en divers dienen te zijn als passend is binnen het doel en de identiteit van de Dierenbescherming. Voorgaande waarborgt dat het toezicht dat de RvT uitoefent de kwaliteit heeft die vereist is voor een toezichthoudend orgaan van een organisatie als de Dierenbescherming. Ook voor de algemeen directeur is een profielschets uitgewerkt. In deze profielschets is een viertal kenmerken gedefinieerd, te weten: bevlogenheid en deskundigheid, leiderschap, managementkwaliteiten en externe relaties/netwerkkwaliteiten. Per kenmerk zijn competenties gedefinieerd waaraan voldaan moet worden. Voorgaande waarborgt dat de algemeen directeur de kwaliteit heeft die is vereist voor het bestuur van een organisatie als de Dierenbescherming. Evaluatie functioneren RvT en bestuur Het functioneren van het bestuur c.q. de algemeen directeur wordt jaarlijks uitgebreid geëvalueerd door de Remuneratiecommissie. Afgesproken is dat elk jaar aan de hand van targets en behaalde resultaten een evaluatie plaatsvindt. Ook de RvT evalueert haar eigen functioneren jaarlijks. De uitkomsten van de evaluaties worden gebruikt bij de aanscherping van ontwikkelpunten, reglementen en dergelijke. Voorgaande afspraken waarborgen dat de werkwijze van RvT en bestuur en hun verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden, alsmede de jaarlijks evaluaties, leiden tot zelfreflectie, toetsing en verbeteringen. De RvT is van mening dat in het verslag wordt voldaan aan principe I Scheiden Bestuur en Toezicht houden. In 2011 wordt bekeken welke gevolgen de gewijzigde organisatiestructuur heeft op het toezicht houden door de RvT en door de directeur en of eventueel aanpassingen noodzakelijk zijn teneinde te waarborgen dat controle en verantwoording op een juiste wijze plaatsvinden. II Besteding van de middelen ‘De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling.’ A. Meerjarenplan/jaarplannen De Dierenbescherming werkt met een meerjarenplan dat tussentijds verder vorm krijgt in jaarplannen. Het huidige meerjarenplan loopt van 2008 tot 2012. In 2010 is begonnen om projectmatig aan het 25


nieuwe meerjarenplan 2012 - 2015 te werken. Belangrijk is om hierin concrete en meetbare doelstellingen te realiseren. De Dierenbescherming werkt sinds 2009 steeds vaker projectmatig. Projectmatig werken is organisatiebreed geïmplementeerd en wordt ondersteund met opleiding en regelmatige evaluaties. Projectmatig werken is een ideale methode om multidisciplinair te werken en helder te krijgen of doelen gehaald worden. Aan de hand van het meerjarenplan wordt jaarlijks een jaarplan gemaakt. Daarin staat helder omschreven welke activiteiten dat jaar worden gerealiseerd. Het jaarplan wordt vertaald in een financiële jaarbegroting, die als leidraad dient voor een beheersbare uitvoering van activiteiten. De begroting geeft inzicht in de bestedingen aan de kerntaken en de bedrijfsvoering van de Dierenbescherming. Elk jaarplan, met bijbehorende begroting, wordt vertaald in budgetten. De groep Finance en Control (F&C) bewaakt de voortgang door maandelijkse analyses. Deze analyses worden via (financiële en niet-financiële) rapportages gerapporteerd en besproken in het managementteam. Dit zorgt ervoor dat de bedrijfsvoering in control blijft en, indien nodig, tijdig bijstelling van activiteiten en/of budgetten plaatsvindt. B. Verantwoording De directeur legt per kwartaal verantwoording af aan de RvT. Dit betreft zowel een financiële als een niet-financiële verantwoording. In de Auditcommissie worden, naast de kwartaalrapportages, ook de maandelijks rapportages besproken. De Auditcommissie richt zich op de kwaliteit van de interne en externe rapportage, de effectiviteit van interne controles en het functioneren van de externe accountant. De Auditcommissie komt ten minste vier keer per jaar bijeen. Hierbij worden de directeur, de manager F&C en periodiek de externe accountant uitgenodigd. In de jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de financiële realisatie van het voorgaande jaar. Voor deze verslaglegging worden de richtlijnen van de RJ650 voor fondsenwervende instellingen gevolgd. Met de hierboven genoemde verantwoording van besteding van middelen uitgaande van een meerjarenbeleidplan, jaarplannen, projecten en het eigen maken van projectmatig creëren in de gehele organisatie, komt de Dierenbescherming tot een hoge mate van efficiency en effectiviteit. De RvT is van mening dat in het verslagjaar voor een belangrijk deel voldaan is aan het verantwoorden van principe II Besteding van middelen. Met een verdere verbetering van het toezicht op concrete en meetbare doelstellingen wordt rekening gehouden in het jaarplan 2012 en het volgende meerjarenplan. III Omgaan met belanghebbenden ‘De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.’ De Dierenbescherming hecht vanaf haar oprichting grote waarde aan goede contacten met haar belanghebbenden en propageert de dialoog ten einde haar doelen te bereiken. Gezien de diversiteit van de organisatie kent de Dierenbescherming een groot aantal belanghebbenden. Elk daarvan wordt op een eigen, gepaste wijze bediend. Goede communicatie met iedereen die het werk van de Dierenbescherming ondersteunt en mogelijk maakt is van groot belang. Ook is het van belang om duidelijk aan te geven waar en op welke manier belanghebbenden hun ideeën, wensen en klachten kwijt kunnen. Vanzelfsprekend zijn de dieren de belangrijkste belanghebbenden van de Dierenbescherming. Echter, om haar doelen te bereiken onderscheidt De Dierenbescherming, in casu het VB, in willekeurige volgorde de volgende belanghebbenden: 1. Leden: ontvangen viermaal per jaar het kwartaalblad Dier en daarnaast in veel gevallen een afdelingblad. Verder ontvangen zij fondsenwervende mailings; de frequentie hiervan kan naar believen worden bijgesteld. 2. Donateurs: ontvangen eenmaal per jaar het kwartaalblad Dier en fondsenwervende mailings; de frequentie hiervan kan naar believen worden bijgesteld. 3. Publiek: op deze groep richt de Dierenbescherming zich met fondsenwerving, maar ook met voorlichting, acties en campagnes. Tevens kan men zich gratis abonneren op de digitale,

26


4. 5.

6. 7.

8.

9. 10.

11.

12.

13.

maandelijkse nieuwsbrief Dierenm@il, om zo op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen bij de Dierenbescherming. Pers: de Dierenbescherming heeft twee persvoorlichters in dienst om deze groep te bedienen. Zo worden regelmatig persberichten uitgegeven. Politiek (Europees, landelijk, regionaal en lokaal): Op Europees niveau is de Eurogroup for Animals (waarin wij vertegenwoordigd zijn) actief, landelijk is een eigen lobbyist actief; op gemeentelijk niveau opereert een medewerker in samenwerking met de lokale afdelingen om verbetering van het dierenwelzijn op lokaal niveau te bewerkstelligen. Bedrijfsleven, onderzoeksinstituten, brancheverenigingen e.d.: diverse beleidsmedewerkers die elk op hun eigen beleidsterrein overleggen, congressen bijwonen, lezingen geven en dergelijke, teneinde de doelstellingen van de Dierenbescherming te bevorderen. Afdelingen: worden geïnformeerd via Extranet, de maandelijkse digitale nieuwsbrief Nieuwsbulletin digitaal, een tweewekelijkse mailing en de AV’s. Daarnaast heeft het VB diverse medewerkers in dienst die de afdelingen ondersteunen, zoals de Helpdesk Afdelingen en Asielen (A&A) voor algemene vragen, de medewerker Twinfield voor ondersteuning van het gebruik van het boekhoudpakket, de landelijke collectecoördinator en de medewerkers Pro Dier voor ondersteuning bij het regionaliserings- annex fusieproces. Asielen: gelieerde asielen worden geïnformeerd via Extranet, een aparte asielensite en een tweewekelijkse mailing. Daarnaast kent de Dierenbescherming de Erkenningsregeling asielen, ons keurmerk voor asielen. De medewerkers van de Erkenning ondersteunen alle asielen die in dit traject meelopen. Verder is A&A er ook voor algemene vragen van asielen. Voor meer beleidsmatige vragen is er de beleidsmedewerker/adviseur asielen. Melders: mensen die een melding van verstoord dierenwelzijn doen bij de LID. Voor afhandeling van deze meldingen is een procedure. Klagers: volgens de klachtenprocedure van de Dierenbescherming kunnen klagers hun klacht indienen bij de klachtenbehandelaar – zowel per post als via internet – dan wel de lokale afdelings-/regioklachtencommissie. Indien hun klacht ongegrond of niet-ontvankelijk wordt verklaard, kunnen zij tegen deze uitspraak in beroep bij de Commissie van Beroep. Over de binnengekomen klachten wordt sinds eind 2010 per kwartaal gerapporteerd zodat extra inzicht is in mogelijke verbeteringen voor de Dierenbescherming. Vrijwilligers: binnen het vrijwilligersbeleid van de Dierenbescherming stelt de vereniging ter ondersteuning van de (vrijwillige) afdelingsbestuurders modellen beschikbaar voor bijvoorbeeld kascommissieverslagen, statuten en dergelijke. Daarnaast biedt de Dierenbescherming opleidingen voor vrijwilligers, zoals afdelingsinspecteurs en hondentrainers. Medewerkers, zowel landelijk als lokaal: medewerkers van het VB en de LID vallen onder de CAO Ziekenhuizen. Betaalde krachten van de lokale eenheden zijn ook bij deze eenheden in dienst. Wel coördineert het VB het Koplopersoverleg, een overleg bedoeld voor kennisoverdracht en kennisuitwisseling tussen NSA’s. Sponsors: de Dierenbescherming heeft een relatie met verschillende sponsors, waarvan de Nationale Postcode Loterij de grootste is.

De Dierenbescherming monitort en evalueert haar communicatiemiddelen op hun effect en bereik, opdat deze middelen nog beter afgestemd kunnen worden op de wensen van de doelgroepen. De RvT is van mening dat in het verslagjaar op een goede wijze inhoud gegeven is aan het optimaliseren van de omgang met belanghebbenden en dus ook aan principe III Omgaan met belanghebbenden. De Dierenbescherming streeft er continu naar de communicatie met belanghebbenden verder te versterken. Met verbetering van dit principe is dan ook rekening gehouden in het Jaarplan 2011. Tegenstrijdige belangen Er hebben zich in 2010, op een melding na van mogelijke vermeende belangenverstrengeling bij een bestuurder, geen transacties voorgedaan waarbij tegenstrijdige belangen van bestuurders, toezichthouders en/of externe accountant speelden of spelen die van materiële betekenis zijn voor de vereniging en/of betreffende bestuurders, toezichthouders en/of externe accountant. De melding is onderzocht waarna de RvT heeft geïntervenieerd waarbij de nodige maatregelen zijn genomen.

27


De RvT spreekt zijn waardering uit voor de inzet en betrokkenheid van de vele vrijwilligers, bestuurders en betaalde krachten van de Dierenbescherming. Samen bereiken wij de doelstellingen van de Dierenbescherming en dragen wij bij aan de verbetering van dierenwelzijn. De Raad van Toezicht, Den Haag, 07 september 2011.

Mevr. A. Boomsma Voorzitter

____________________________

Dhr. P. Buisman Vice- voorzitter

____________________________

Mevr. Drs. A. Christophe lid

____________________________

Mevr. Mr. E.A.M. Donders lid

____________________________

Dhr. Dr. Ir. E.D. Ekkel lid

____________________________

Dhr. Mr. M. de Vries lid

____________________________

Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC lid ____________________________ De bestuurder, Dhr. F.C. Dales Algemeen directeur

____________________________

28


4. Kerntaken 4.1 Invloed uitoefenen De Dierenbescherming is anno 2010 dé autoriteit op het gebied van dierenwelzijn en geniet veel vertrouwen van het Nederlands publiek. Vanuit dit vertrouwen oefent de organisatie invloed uit op beleidsmakers, ondernemers en consumenten, met als doel hen bewuster keuzes te laten maken en vaker te laten kiezen voor diervriendelijker alternatieven. De Dierenbescherming strijdt voor een diervriendelijker samenleving en tegen dierenmishandeling, maar zet zich ook in voor het verbeteren van dierennoodhulp. Ook in 2010 is weer een aantal klinkende resultaten behaald. Die resultaten benoemt de Dierenbescherming in termen van winst voor het dierenwelzijn, van agendasetting en van bewustwording. Maar ook als het gaat om winst voor het merk ‘Dierenbescherming’ streeft de organisatie naar versteviging van haar basis, opdat zij een krachtiger vuist kan maken. Maatschappelijke Barometer dierenwelzijn De periodieke Dierenwelzijnmonitor heeft als voorlopige naam Maatschappelijke Barometer Dierenwelzijn (MBD) gekregen. De voorbereiding van de opzet is afgerond, maar omdat het project buiten de plannen voor 2011 valt is MBD niet verder ontwikkeld. 4.1.1 Bewuster houden van dieren De Dierenbescherming komt op voor dieren maar gaat ook uit van het principe dat huisdierbezitters hun eigen verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de dieren die zij houden. De paardencampagne die in 2009 van start ging om mensen bewust te maken van het toenemende leed onder paarden en pony’s in Nederland is in 2010 voortgezet. De campagne heeft onder meer geresulteerd in een volledig uitgewerkt wetsvoorstel dat aan de politiek verantwoordelijken is aangeboden. Ook spreekt de organisatie huisdierbezitters aan. Hiertoe verstrekt zij voorlichtingmiddelen. Het voorlichtingsboekje Baas is in 2010 herdrukt. Doel van het boekje is om huisdierbezitters en bezoekers van asielen te informeren over verantwoord huisdierenbezit: goede voeding, (medische) zorg en een verantwoorde opvoeding. Het vuurwerk dat op oudejaarsavond wordt afgestoken kan huisdieren erg van streek maken. Eind december heeft de organisatie daarom een advertentie geplaatst met tips voor baasjes om zo goed mogelijk rekening konden houden met hun dieren. Deze tips zijn in de eigen media (op de website, in Dierenmail, interne media, etc.) verder uitgelegd. De Dierenbescherming streeft ernaar om via haar educatieprogramma de schoolgaande jeugd te bereiken met haar voorlichtingsboodschap. Nieuwe producten die in 2010 zijn verschenen zijn: de DVD Dierenhulp, met drie korte films over asielwerk, inspectiewerk en dierenambulance; de dierenhulpquiz, met vragen aan de hand van filmfragmenten van de DVD; een website over de educatieve theatershow Ans & Frans van de dierenambulance; de website Denken over dieren voor de onderbouw van het VMBO. Kinderboerderijen Met de Vereniging Medewerkers Kinderboerderijen (VMK), één van de twee belangenverenigingen voor kinderboerderijen in Nederland, is een intentieovereenkomst getekend. Daarin is afgesproken dat de kinderboerderijen transparant zijn over zaken als hun educatiebeleid, hun fokbeleid, huisvesting en verzorging en hun aanschafbeleid. Het is een eerste stap naar een beter welzijn voor dieren op kinderboerderijen. De Stichting Kinderboerderijen Nederland (SKBN) doet (vooralsnog) niet mee. Stalbranden In 2008 zette de Dierenbescherming het onderwerp stalbranden op de agenda door publicatie van een eigen, oriënterend onderzoek. Recentelijk is geconcludeerd dat politieke maatregelen onontkoombaar zijn om de brandveiligheid van veestallen te verbeteren. Dat staat in het rapport Brand in veestallen, op verzoek van de Dierenbescherming opgesteld door twee studenten van de opleiding

29


Diermanagement in Leeuwarden. De afgelopen vijf jaar kwamen 737.080 dieren om bij 763 branden. Het rapport maakt duidelijk dat in de rundvee-, varkens- en pluimveehouderij sprake is van een toename van het aantal stalbranden en het aantal dieren dat hierbij omkomt. In een eerste overleg van de Dierenbescherming met de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO Nederland) en de overheid naar aanleiding van dit rapport lijkt slechts de roep om meer voorlichting steun te krijgen; later wordt afgesproken om een breder plan van aanpak voor stalbranden op te stellen, inclusief een beoordeling van de vraag of regelgeving anders kan. Rashonden Het fokbeleid voor rashonden lijdt tot ernstige gezondheids- en welzijnsproblemen. Het publiek heeft daar vaak geen weet van. Via de eigen media, zoals magazine Dier, heeft de Dierenbescherming aandacht gevraagd voor dit probleem. Op die manier brengt zij dit onderwerp ook onder de aandacht van beleidsmakers. Postduiven De Nederlandse Postduivenhouders Organisatie (NPO) geeft in juli 2010 aan het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) te kennen afstand te nemen van eenhoksraces voor jonge duiven. Deze toezegging volgt op jarenlange druk van de Dierenbescherming om deze races verboden te krijgen. De belofte van de NPO is een nieuwe stap op weg naar een totale ban op eenhoksraces. Eerder haakte de organisatie van de nationale eenhoksrace Dutch Open al af. In augustus stelt de Dierenbescherming voor het derde opeenvolgende jaar vast dat een eenhoksrace grote aantallen duiven het leven kost. Minister Verburg wordt indringend verzocht nu eindelijk te komen met een verbod op dergelijke races. Dit verzoek krijgt aandacht van de landelijke media, waaronder de Volkskrant. In augustus geeft de minister, naar aanleiding van de brief van de Dierenbescherming, aan met de NPO het enorme verlies aan duivenlevens bij de races te bespreken. Tegen die tijd is duidelijk dat de NPO in haar algemene ledenvergadering van november zal voorstellen eenhoksraces geheel te verbieden. Uiteindelijk wordt dat ook zo besloten, waarmee sindsdien in praktische zin een verbod van kracht is. LICG Aan verantwoord huisdierenbezit levert de Dierenbescherming ook in 2010 weer een flinke bijdrage. Dit doet zij door goede consumentenvoorlichting te geven, onder meer door middel van deelname in en medefinanciering van het Landelijk Informatie Centrum Gezelschapsdieren (LICG). Het LICG organiseert campagnes als de Chipmaand en de Week van het Huisdier. 4.1.2 Respect voor ieder Dier Proefdieren In april is voor de vierde keer de jaarlijkse 'Lef in het Lab'-prijs van de Dierenbescherming uitgereikt, ook nu weer in samenwerking met het Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor dierproeven (NKCA) in Utrecht. In het radioprogramma Vroege Vogels van de VARA worden de vier kandidaten voor de prijs aangekondigd in een interview met hoogleraar Alternatieven voor Dierproeven Coenraad Hendriksen van de Universiteit Utrecht en een beleidsmedewerker van de Dierenbescherming. Wie uiteindelijk de prijs bepaalt door het publiek, dat vanaf het moment van uitzending moment kan stemmen op 1 van de kandidaten via een speciale website van de Dierenbescherming en via websites van het NKCA en Vroege Vogels. Resultaat: ruim 6.500 stemmen, boven het doel van vijfduizend stemmen en ver boven de achthonderd in 2009. Later die maand wordt de prijs in hetzelfde programma uitgereikt door Frank Dales aan winnares Geny Groothuis, biochemicus uit Groningen. Zij werkt aan het vervangen van dierproeven door onderzoek aan heel dunne plakjes menselijk (lever)weefsel in medisch-wetenschappelijk onderzoek. Met de plakjes worden ziekteprocessen nagebootst om nieuwe geneesmiddelen tegen deze ziekten te testen. Daardoor hoeven geen proefdieren meer te worden ziek gemaakt. De Dierenbescherming verleent medewerking aan een documentairefilm van TNO over alternatieven voor dierproeven. Hiervoor is een interview gegeven over de visie en standpunten van de Dierenbescherming met betrekking tot het terugdringen van dierproeven en haar eigen rol in de ontwikkeling en implementatie van de 3V’s: vervanging, vermindering en verfijning. Dit interview is vastgelegd op film.

30


Gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid Voor de gemeentelijke verkiezingen wordt campagne gevoerd. Enerzijds gericht op het publiek, Anderzijds op de afdelingen van de Dierenbescherming. De afdelingen zijn op verschillende manieren gefaciliteerd, zowel vóór de verkiezingen als er na, onder andere ten behoeve van het beïnvloeden van het collegeprogramma. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart zijn er eind 2010 in totaal 66 portefeuillehouders dierenwelzijn. Vóór de verkiezingen waren dat er 53. In juni staat de Dierenbescherming met een stand op de beurs van het jaarcongres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in Leeuwarden. Het congres is bedoeld voor burgemeesters, wethouders, raadsleden, gemeentesecretarissen en griffiers van gemeenten en heeft in 2010 als thema ‘Nieuwe Tijden! Nije Tiden!’; zeer toepasselijk voor de situatie na de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, waarbij veel nieuwe wethouders en raadsleden in de gemeentebesturen zijn gekomen. De beurs heeft nieuwe contacten bij gemeenten opgeleverd en de Dierenbescherming heeft veel informatie verstrekt. Ook krijgt zij signalen van deelnemers en de VNG dat het een goed is dat de Dierenbescherming zich op het jaarcongres met het thema dierenwelzijn profileert. Overigens houdt de VNG zich ook na de beurs in eerste instant nog afzijdig van het thema dierenwelzijn; na een gesprek op hoog niveau is er inmiddels een contactpersoon met een positieve attitude. Ruimte voor dierenwelzijn is het centrale thema van de derde conferentie Gemeentelijk Dierenwelzijnsbeleid, die in oktober plaatsvindt in Baarn. De Dierenbescherming, het lectoraat Welzijn van Dieren en het ministerie van EL&I organiseren deze jaarlijkse conferentie, gericht op vertegenwoordigers van gemeenten, met als doel de kennis over dierenwelzijn te vergroten en praktische handvatten te bieden en expertise en ervaringen te delen. Ruim tachtig gasten van gemeenten uit heel Nederland zijn van de partij. Onder leiding van dagvoorzitter Rob Trip wordt een vol en afwisselend programma afgewerkt, waarbij thema’s als stalbranden, communiceren met de burger, agressieve honden en overlastgevende dieren aan bod komen. Landelijke en provinciale verkiezingen Na de val van het kabinet-Balkenende IV in februari is vervroegd begonnen met de voorbereidingen van een campagne voor de landelijke verkiezingen. Eén van de onderdelen daarvan is de medeorganisatie in mei van een verkiezingsdebat over Landbouw, in samenwerking met LTO Nederland, Natuurmonumenten en de Nationale Landschappen. Tweede Kamerleden debatteren over stellingen die betrekking hebben op dierenwelzijn. De op basis van toezeggingen voorziene publiciteit wordt niet gerealiseerd doordat er tegelijkertijd andere verkiezingsactiviteiten zijn die bij nader inzien interessanter worden gevonden dan landbouwonderwerpen. Er is een gezamenlijke evaluatie geweest. Daarnaast wordt via de website het publiek geïnformeerd over standpunten van de politieke partijen op het gebied van dierenwelzijn. Dit gebeurt om kiezers te overtuigen van het belang om te stemmen met oog voor dieren. In afstemming met en mede ten behoeve van de afdelingen zijn in 2010 voorbereidingen getroffen voor de provinciale verkiezingen van maart 2011. 4.1.3 Diervriendelijker consumeren en ondernemen Beter Leven kenmerk Als consumenten en ondernemers bewustere keuzes maken voor diervriendelijker alternatieven, levert dat direct welzijnsverbetering op voor ruim 400 miljoen landbouwdieren per jaar. Het bewerkstelligen van gedragsverandering gaat echter bijzonder moeizaam. De meeste Nederlanders zijn tegen de veeindustrie. Toch kiezen diezelfde Nederlanders als consument massaal voor producten uit die industrie. Dit koopgedrag houdt ook ondernemers in een houdgreep, die met hun aanbod moeten inspelen op de vraag. De complexiteit van de problematiek vereist een meervoudige aanpak; de Dierenbescherming heeft die.

31


Met het Beter Leven kenmerk zorgt de Dierenbescherming dat ook de consument die geen biologische producten kan of wil kopen een keuze kan maken voor diervriendelijkere producten. Daarnaast biedt het kenmerk een praktische handleiding: hoe meer sterren, hoe diervriendelijker het product. In het kader van Beter Leven spreekt de Dierenbescherming ondernemers in de keten (waaronder supermarkten) aan op de mate waarin zij maatschappelijk verantwoord en diervriendelijker ondernemen. En dat werkt, in 2010 zijn grote vorderingen geboekt. Door samenwerking met het bedrijfsleven en voorlichting aan consumenten liggen in 2010 meer producten met ons kenmerk erop in de winkelschappen. Bovendien is de range aan producten uitgebreid. De hoogtepunten: • Met financiële steun vanuit het convenant marktontwikkeling verduurzaming dierlijke producten (waarin ook branche- en maatschappelijke organisaties en overheid deelnemen) is een onderzoek uitgevoerd naar de herkenbaarheid van het beeldmerk van het Beter Leven kenmerk. Het onderzoek wijst uit dat consumenten de gehanteerde sterrensystematiek prima begrijpen. Er zijn geen redenen om het beeldmerk van het Beter Leven kenmerk aan te passen of te verbeteren, ook in 2010 blijft het dus gehandhaafd. • Op 1 december bereikt de Dierenbescherming een nieuwe mijlpaal door succesvol de publiciteit te zoeken met de introductie van het eerste varkensvlees met één ster van het Beter Leven kenmerk in een filiaal van Albert Heijn in Den Haag. Het symbolische ‘vakken vullen’ van de directeur van de Dierenbescherming, staatssecretaris Bleker van EL&I, topman Sander van der Laan van Albert Heijn haalt zelfs het NOS Journaal. De actie markeert de start van de volledige vervanging van het reguliere varkensvlees bij Albert Heijn door varkensvlees met één ster van het Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming. Over anderhalf jaar, gerekend vanaf januari 2010, verkoopt Albert Heijn alleen nog varkensvlees met het Beter Leven kenmerk. Dit betekent een miljoen varkens per jaar met een beter leven. De varkens die volgens de criteria voor één ster van het kenmerk worden gehouden, krijgen meer ruimte en afleiding. Bovendien worden de mannelijke biggen niet gecastreerd. Albert Heijn had al varkensvlees met twee en drie sterren. • In de loop van het jaar melden zich diverse andere belangstellenden voor varkens(vlees) met één ster van het Beter Leven kenmerk. • In 2010 krijgt de Dierenbescherming een subsidie van het toenmalige ministerie van LNV voor de inzet van externe menskracht ten behoeve van de professionalisering van het Beter Leven kenmerk en voor contacten met het bedrijfsleven; van het nieuwe ministerie van EL&I, waaronder LNV vanaf oktober valt, krijgt de Dierenbescherming een betaalde opdracht voor de verdere professionalisering van het kenmerk. De opdracht loopt van november 2010 tot en met oktober 2011. Een belangrijk onderdeel ervan is een onderzoek naar de beste organisatievorm. • Het werk voor het Beter Leven kenmerk is zo divers en veelomvattend dat gestart is een programma Beter Leven kenmerk te formuleren met als directe opdrachtgever de algemeen directeur van de Dierenbescherming, zodat de organisatie hieraan efficiënter en effectiever kan werken. • In december 2010 heeft de Dierenbescherming het Beter Leven kenmerk aangemeld voor inkomenssteun uit gelden van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Hiermee tracht zij veehouders voor subsidie in aanmerking te laten komen die maatregelen ter verbetering van het dierenwelzijn hebben doorgevoerd en een certificaat van het Beter Leven kenmerk hebben.. Half februari 2011 volgt uitsluitsel of de aanmelding wordt gehonoreerd. • In het laatste kwartaal van 2010 is het Beter Leven kenmerk zichtbaar geweest via een abricampagne en advertenties in landelijke bladen. Met deze campagne heeft de Dierenbescherming de naamsbekendheid van het kenmerk vergroot en het meewegen van het kenmerk tijdens aankopen van dierlijke producten gestimuleerd. • Overleg tussen de directies van Skal en de Dierenbescherming; zij spreken af om enkele verbeterpunten in de biologische veehouderij in te voeren. • De belangstelling voor het Beter Leven kenmerk blijft onverminderd groot. Eind 2010 worden door achttien supermarktketens, acht horecagroothandels en meerdere slagers producten met het Beter Leven kenmerk aangeboden. In de schappen liggen eieren en varkens-, kippen- en rundvlees met één, twee of drie sterren. Doordat er steeds meer bedrijven bijkomen die aan het Beter Leven kenmerk voldoen, blijft er ook vaker genoeg vlees over om andere vleesproducten aan te kunnen bieden. De Dierenbescherming heeft bijvoorbeeld aanvragen behandeld voor een rookworst met twee sterren, één- en twee sterren voor kip- en 32


•

varkensvleeswaren, en een rollade met één ster. Dit is heel belangrijk voor de zogenaamde vierkantsverwaarding: het complete dier (met een hogere kostprijs) wordt tot hogere waarde gebracht, door de consument betaald. Dit is ook van cruciaal belang voor de continuïteit van het Beter Leven kenmerk. In 2010 profiteren ruim 6,8 miljoen dieren van het Beter Leven kenmerk. Hierbij zijn de dieren in de biologische veehouderij niet meegerekend. Zetten we dat af tegen het aantal dieren dat uiteindelijk als product in Nederland aan de consument wordt verkocht – het Beter Leven kenmerk is immers een kenmerk voor de Nederlandse markt – dan gaat het om globaal drie procent van het marktaandeel in dierlijke producten.

Eerlijke Bankwijzer Eind 2009 is de Dierenbescherming uitgenodigd om deel te nemen aan de Eerlijke Bankwijzer, een samenwerkingsverband met Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie en FNV Mondiaal. Het doel is het duurzamer – en dus diervriendelijker – maken van banken. Dierenwelzijn is als thema opgenomen in de Eerlijke Bankwijzer. Er zijn gesprekken geweest met banken over dierenwelzijnnormen. Daarnaast heeft de Dierenbescherming deelgenomen aan het Symposium Eerlijke Bankwijzer, waar zij als nieuw lid is gepresenteerd. Veetransport De Dierenbescherming heeft lange tijd erkenning door de overheid van een onder de maat blijvend kwaliteitssysteem voor veetransport met succes kunnen tegenhouden. Uiteindelijk is na tweeënhalf jaar overeenstemming bereikt over een privaat kwaliteitsborgingsysteem voor veetransport met controle op ten minste wettelijke maar ook op voor het dierenwelzijn belangrijke bovenwettelijke minimumnormen. De Dierenbescherming blijft dit zeer kritisch volgen. 4.1.4 Betere regels, kwalitatieve handhaving en adequater straffen Nieuw kabinet Het kennismakingsgesprek met staatssecretaris Bleker van EL&I verloopt plezierig. Concreet is begrip gekweekt voor de opvattingen van de Dierenbescherming over de dierenpolitie en de Oostvaardersplassen. De Dierenbescherming reageert in oktober onmiddellijk op het regeerakkoord: positief over de versterking van de aanpak van het dier in nood, waaronder de dierenpolitie, maar niet te spreken over het gebrek aan aandacht voor niet-aaibare dieren, zoals die in de vee-industrie. Gezelschapsdieren Op verzoek van het ministerie van LNV vindt in september overleg plaats tussen de Dierenbescherming en een vertegenwoordiging van de stuurgroep certificatie gezelschapsdierenhandel. Het overleg leidt tot het besluit de wetgeving op het gebied van handel in en fokkerij van gezelschapsdieren niet langer te koppelen aan een vrijwillige certificatie; dit is conform de wens van de Dierenbescherming. De LID zal bij de handhaving van deze wetgeving betrokken worden. Paarden Begin 2010 stuurt de Dierenbescherming een reactie aan toenmalig minister Verburg van LNV over de voortgangsrapportage paardenwelzijn van de Sectorraad Paarden. In de reactie stelt de Dierenbescherming dat de plannen van de sectorraad onvoldoende zijn om het welzijn van paarden concreet te verbeteren: er zijn geen doelstellingen geformuleerd, geen tijdpaden aangegeven en er wordt geen eigen verantwoordelijkheid genomen. Wij pleiten voor het maken van een Paardenbesluit (wetgeving). Vanwege de blijvend tekortschietende aanpak van de Sectorraad Paarden heeft de Dierenbescherming eind 2010 opnieuw gepleit voor een Paardenbesluit om daarmee een bodem te leggen in het paardenwelzijn. Om het pleidooi kracht bij te zetten heeft de Dierenbescherming zelf een voorbeeld van zo’n besluit geformuleerd. Dit heeft veel aandacht van de media opgeleverd, zoals in de Telegraaf, maar vooral in de ‘paardenpers’. Ook op internetfora heeft het voorstel geleid tot een stortvloed aan reacties, met een over het algemeen positieve toon. Dit onderwerp wordt zeker vervolgd in 2011. De Dierenbescherming heeft vastgesteld dat op keuringen voor trekpaarden dieren met gecoupeerde staart nog steeds in de prijzen vallen. Dat de paardensector zegt af te willen van het couperen van staarten is daarmee erg ongeloofwaardig. De constatering leidt tot Kamervragen. Het couperen van 33


staarten van paarden is in Nederland verboden. De ingreep kan echter in het buitenland zijn verricht, waarmee het verbod wordt omzeild. De Dierenbescherming pleit voor een zodanige aanpassing van de wetgeving dat de ingreep waterdicht wordt verboden. Strenger straffen In april 2010 is in de Tweede Kamer een wetsvoorstel behandeld over strenger straffen bij dierenmishandeling. De Dierenbescherming pleit al langer voor termijnverlenging voor het straffen van dierenbeulen en voor een verbod op het houden van dieren voor veroordeelde dierenbeulen. Naast druk uitoefenen door middel van lobbyactiviteiten, zet de Dierenbescherming de zaak verder op scherp door het plaatsen van een paginagrote advertentie in een landelijk dagblad. Voor wat betreft het houdverbod was de intensieve lobby erop gericht om het initiatiefwetsvoorstel Houdverbod bij te stellen in de richting van een zelfstandig houdverbod. Dit heeft opgeleverd dat de termijn van het houdverbod is opgetrokken van drie jaar naar tien jaar indien het wordt opgelegd als voorwaardelijke straf. Tevens is een motie aangenomen die de (nieuwe) regering verzoekt met voorstellen te komen inzake een zelfstandig houdverbod en het houdverbod als ‘maatregel’. Seks met dieren Het initiatiefwetsvoorstel inzake verbod op Seks met Dieren heeft de Dierenbescherming richting Eerste Kamer gesteund. Het initiatiefwetsvoorstel is aangenomen. Nertsenfokverbod In samenwerking met Bont voor Dieren heeft de Dierenbescherming een krachtige lobby gevoerd inzake de Novelleprocedure van het Nertsenfokverbod. De Tweede Kamer is akkoord gegaan met aanpassing van het oorspronkelijke initiatiefwetsvoorstel. Afronding door de eerste Kamer moet nog plaatsvinden. Geiten Vooral door lobby heeft de Dierenbescherming is getracht het doden van gezonde dieren ter bestrijding van de Q-koorts zoveel mogelijk te voorkomen. In het kader van een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer is gepleit voor een kleinschaliger geitenhouderij en is specifiek aandacht gevraagd voor verbetering van het welzijn van bokjes, die nu heel jong op langeafstandstransport gaan. Wet dieren De Wet dieren, opvolger van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren, moet nog door de Eerste Kamer worden behandeld. In het kader van deze wet heeft het toenmalige ministerie van LNV drie ontwerpbesluiten (Algemene Maatregelen van Bestuur, AMvB’s) voorgelegd voor consultatie. Hier is een uitgebreide, kritische reactie op gegeven. De ontwerpbesluiten gaan een groot aantal voor ons belangrijke regels vervangen en veranderen. Denk aan zaken als huisvestingsnormen, dierenmishandeling, doden van dieren, ingrepen bij dieren en totstandkoming van een positieflijst. Op een bijeenkomst waarop de besluiten worden toegelicht is de Dierenbescherming aanwezig en zijn (kritische) vragen gesteld. Door de val van het kabinet is verdere behandeling vertraagd. Het proces wordt in 2011 vervolgd. Eurogroup for Animals Het voorzitterschap van Eurogroup for Animals wordt in 2010 ingevuld door de algemeen directeur van de Dierenbescherming. Hieronder een aantal van de belangrijke zaken dat in 2010 in Eurogroup aan de orde is geweest: • Uitstel op verbod op legbatterijen per 2012 verijdeld; • In overleg met Eurogroup heeft de Dierenbescherming bij de Europese Commissie een reactie op een vogelbijvangstactieplan voor de visserij ingediend. Daarbij is de nadruk gelegd op ethische aspecten van het gebruik van de twee genoemde technieken (staandwant- en langelijnvisserij) ten aanzien van alle soorten, inclusief de doelsoorten. De vraag is of dit überhaupt technieken zijn waarmee gevist kan worden zonder daarbij heel grote welzijnsproblemen te veroorzaken; • Naar aanleiding van de ontstane commotie, met name in Engeland, over het op de markt brengen van vlees van gekloneerde dieren heeft de Dierenbescherming zich, op verzoek van Eurogroup, gericht tot de toenmalige minister van LNV met het verzoek om een motie van het Europees Parlement voor een verbod te ondersteunen op het kloneren van dieren voor de voedselproductie en het vermarkten van gekloneerde dieren, hun producten en producten van hun nakomelingen; 34


• •

• •

Veetransport, ontwikkeling van strategie en uitvoering daarvan. Dit onderwerp blijft op de agenda; Jarenlang heeft Eurogroup de ontwikkelingen gevolgd rond de totstandkoming van een nieuwe Europese Richtlijn voor dierproeven, die in november 2010 is gepubliceerd. Eurogroup heeft samen met de Dierenbescherming en andere leden, uitgebreid commentaren en suggesties gegeven voor betere wetgeving. De Richtlijn dient vóór 1 januari 2013 in Nederlandse wetgeving te zijn geïmplementeerd. Dit proces wordt nauwlettend gevolgd en indien nodig beïnvloed; De supermarktencampagne waaraan de Dierenbescherming onder andere door middel van het Beter Leven kenmerk invulling geeft; De ‘European declaration on the Alternatives to Surgical Castration of Pigs’. Eurogroup is blij dat door ondertekening hiervan belanghebbenden in de varkensvlees industrie zich committeren aan de afspraak om varkens vanaf 1 januari 2012 niet zonder erkende verdoving meer te castreren. Vanaf 1 januari 2018 worden varkens helemaal niet meer gecastreerd. De lobby van Eurogroup richt zich nu op het ondertekenen en naleven van deze declaratie.

Raad voor Dierenaangelegenheden De Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) is een raad van onafhankelijke deskundigen. Twee medewerkers van de Dierenbescherming hebben op persoonlijke titel zitting in de raad. Zij leveren stevige inbreng in de RDA en hebben daar effect mee. De rapporten van de RDA worden gemaakt in opdracht van het ministerie van EL&I en besproken in de Tweede Kamer. Minister Verburg vroeg in 2009 de RDA om zijn visie op rollen en verantwoordelijkheden met betrekking tot het welzijn en de gezondheid van gehouden dieren. De zienswijze Verantwoord houden bevat 47 acties voor overheid en andere betrokkenen, zoals de dierhouder zelf. De RDA stelt onder andere dat niet de afwezigheid van dierenleed, maar het welbevinden van het dier het doel moet zijn. Een tweede zienswijze van de RDA-agenda voor het dierbeleid is in 2010 gepubliceerd. Hierin wordt onder meer aandacht gevraagd voor de afweging van het gebruik van dieren in relatie tot het doel van dat gebruik. 4.2 Dierennoodhulp 4.2.1 Asielcijfers In 2010 is gekozen om de keten Dierennoodhulp ook formeel te verbinden aan de kerntaak toezicht. Elke schakel in de keten van Dierenhulp en Toezicht is van belang: melding, aannemen van de melding, uitzetten van de melding bij betrokkenen instanties en organisaties en het uitvoeren van acties die nodig zijn om het dier te helpen. Meer zichtbaar dan voorheen heeft de Dierenbescherming haar autoriteit op dit terrein ontwikkeld en wordt een voortrekkersrol genomen. Naast de cijfers die een beeld kunnen geven over de aantallen honden en katten in de opvangcentra worden dit jaar ook de cijfers van konijnen en knaagdieren weergegeven (gebaseerd op zeven opvangcentra). Opvang: In totaal zijn er door de asielen van de Dierenbescherming bijna 50.000 (exact 49.843) dieren opgevangen, waarvan 13.608 honden, 34.765 katten en 1.470 konijnen en knaagdieren. Bij de honden is er een stijging van 12% ten opzichte van 2009, maar het aantal is vergelijkbaar met het aantal honden dat in 2008 in het asiel terecht kwam (zie figuur 1a). In 2010 zijn er 20% meer katten in de opvangcentra beland dan in het voorafgaande jaar (zie figuur 1b). Dit heeft met name te maken met een forse toename van het aantal zwerfdieren (20%). Ook is het aantal geboortes in de asielen gestegen met 43% ten opzichte van het voorafgaande jaar.

35


Honden: manier van binnenkomst 16000 14000 12000 Aantal dieren

Geboortes 10000

Huisuitzetting & In beslag names Uitwisseling

8000

Retour na plaatsing Afstandsdieren

6000

Zwerfdieren 4000 2000 0 2008 (dezelfde asielen als ’09)

2009

2010

Jaren

Fig. 1a Aantal honden opgevangen in 2008, 2009 en 2010, opgesplitst naar manier van binnenkomst

Katten: manier van binnenkomst 40000 35000

Aantal dieren

30000

Geboren Huisuitzetting & In beslag names

25000

Uitwisseling Retour na plaatsing

20000

Verwilderd 15000

Afstandsdieren Zwerfdieren

10000 5000 0 2008 (dezelfde asielen als ’09)

2009

2010

Jaren

Fig. 1b Aantal katten opgevangen in 2008, 2009 en 2010, opgesplitst naar manier van binnenkomst

Terug naar huis: Het percentage zwerfhonden dat vanuit het asiel weer terug komt bij zijn eigenaar ligt bij 75% (71% in 2008 en 73% in 2009). Van de katten keren slechts 14% weer terug naar de eigenaar (13% in 2008 en 14% in 2009). Voor de konijnen/knaagdieren ligt dit cijfer nog lager, namelijk bij 5%. Het verschil tussen honden en katten is groot en is vermoedelijk te wijten aan het feit dat honden veel vaker dan katten (en konijnen/knaagdieren) voorzien zijn van een identificatie (zoals een chip) waardoor de eigenaar getraceerd kan worden. Bovendien is het waarschijnlijk dat honden door een grotere diversiteit in rassen voor de asielen makkelijker te beschrijven en te categoriseren zijn dan katten. Nieuwe plaatsing: De meeste dieren die niet naar een eigenaar terugkeren worden door de asielen bij een nieuwe eigenaar ondergebracht. 87% van de honden (2008: 87%, 2009: 89%), 83% van katten (2008: 85%, 2009: 84%) en slechts 72% van de konijnen/knaagdieren, die niet teruggeplaatst kunnen worden bij de oorspronkelijk eigenaar of waarvan afstand is gedaan, vindt een nieuw huis door de bemiddeling van het opvangcentrum (zie figuur 2). 36


Geplaatste dieren 100,00% 90,00%

% geplaatste dieren

80,00% 70,00% 60,00%

% geplaatste honden

50,00%

% geplaatste katten

40,00%

% geplaatste konijnen en knagers

30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 2008

2009

2010

Jaren

Fig. 2 Percentage van dieren dat geplaatst is bij een nieuwe eigenaar

Soms worden geplaatste dieren door de nieuwe eigenaar weer teruggebracht naar het asiel. De cijfers zijn de afgelopen jaren constant gebleven: 17% van de honden (17% in 2008 en 16% in 2009) en 7% van de katten wordt weer teruggebracht (6% in 2008, 7% in 2009). Het percentage teruggebrachte honden blijft twee keer zo hoog als bij de katten. Dit zou te maken kunnen hebben met het feit dat honden makkelijker onderschat worden in de zorg en de aandacht die zij vragen. In 2008 waren beide percentages vergelijkbaar (honden: 16%, katten: 5%). Euthanasie / Sterfte: De euthanasiecijfers lagen dit jaar bij 7 % voor de honden (7% in 2008, 8% in 2009), bij 8 % voor de katten (9% in 2008 en 2009) en bij 6% bij de konijnen/knaagdieren. Bij de honden is er in 54% van de gevallen een medische indicatie (58% in 2009), in 36% een indicatie m.b.t. gedrags-/karakterproblemen (34% in 2009) en in 9%is er een andere reden (7% in 2009). Bij de katten is de verhouding van redenen tot euthanasie anders: in 80% van de gevallen is er sprake van een medische indicatie (73% in 2009), in 8% een gedrags-/karakterprobleem (9% in 2009), in 3% (hetzelfde in 2009) van de gevallen gaat het om ééndagsnestjes en 12% (hetzelfde in 2009) van de gevallen is er een andere reden, zie ook figuur 3.

Percentage dieren

Reden tot euthanasie: honden en katten 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Anders Eendagsnest Karakter Medisch

2009

2009

2010

2010

honden

katten

honden

katten

Jaar en diersoort

Fig. 3 Reden voor euthanasie bij honden en katten in de jaren 2009 en 2010

37


De sterftecijfers in de asielen liggen zoals in voorafgaande jaren laag, bij 1% voor honden, 3% voor katten en 2% voor de konijnen/knaagdieren.

Honden 2008 (dezelfde asielen als ’09)

2009

2010

Zwerfdieren

8374

7377

7811

Afstandsdieren

3447

3263

3722

Retour na plaatsing

1173

988

1144

Uitwisseling

306

383

470

In beslag genomen

341

151

141

Huisuitzetting

23

8

231

Geboren

48

15

89

Totaal in

13712

12185

13608

Retour eigenaar

5866

5351

5832

Geplaatst

6815

6054

6759

Uitwisseling

218

237

226

Euthanasie

548

571

535

Overleden

26

23

34

Anders

86

63

81

Totaal uit

13559

12299

13467

Euthanasie

7,0%

8,4%

6,9%

Overleden

0,4%

0,4%

0,5%

Plaatsing

86,9%

88,6%

86,9%

Retour

17,2%

16,3%

16,9%

Geboren

0,4%

0,1%

0,7%

2008 (dezelfde asielen als ’09)

2009

2010

22033

20673

24789

Katten

Zwerfdieren

38


Afstandsdieren

4845

5192

5814

Verwilderd

166

331

541

Retour na plaatsing

1347

1489

1789

Uitwisseling

333

344

393

In beslag genomen

314

35

75

Huisuitzetting

107

226

471

Geboren

622

624

893

Totaal in

29767

28914

34765

Retour eigenaar

2867

2794

3376

Geplaatst

22926

21835

25878

Verwilderd

99

156

230

Uitwisseling

348

318

496

Euthanasie

2307

2429

2534

Overleden

880

668

961

Anders

483

373

364

Totaal uit

29910

28573

33839

Euthanasie

8,6%

9,3%

8,1%

Overleden

3,3%

2,6%

3,1%

Plaatsing

85,2%

83,6%

82,4%

Retour

5,9%

6,8%

6,9%

Geboren

2,1%

2,2%

2,6%

Percentages

Konijnen/Knaagdieren 2010

Zwerfdieren

540

Afstandsdieren

514

Retour na plaatsing

63

39


Uitwisseling

318

In beslag genomen

1

Huisuitzetting

12

Geboren

22

Totaal in

1470

Retour eigenaar

27

Geplaatst

1032

Uitwisseling

210

Euthanasie

84

Overleden

34

Anders

14

Totaal uit

1401

Percentages

Euthanasie

5,8%

Overleden

2,4%

Plaatsing

71,5%

Retour

6,1%

Geboren

1,5%

4.2.2 Stimuleren van kwaliteit en continuïteit Kwaliteit in de keten: In 2010 wordt invulling gegeven aan deels nieuw (vervoerstaken) en gewijzigd dierinhoudelijk beleid (opvangtaken), dat richtinggevend is voor de uitvoering van die taken in het land. Dieren in het wild: Door de kabinetswisseling is er minder aandacht voor dieren in de natuur en heeft de rijksoverheid nog geen invulling gegeven aan het implementatietraject voor het kwaliteitsprotocol voor opvangcentra. De lobby hiervoor vanuit de Dierenbescherming loopt door, in samenwerking met VOND en de KNMvD. Tegelijkertijd oriënteert de organisatie zich met het oog op de toekomst ook op de eigen positie op dit terrein, met name waar het gaat om de ondersteuning van de opvangtaak. Hier wordt hier invulling gegeven aan dierinhoudelijk beleid van de Dierenbescherming zelf op dit terrein. In 2010 is in een werkgroep het Basispakket Dierennoodhulp voor de dienstverlening aan gemeenten uitgewerkt. Het betreft nu het deel wettelijke verplichtingen gezelschapsdieren, maar zal later worden aangevuld met andere aspecten. Het basispakket, inclusief een uitgewerkt kostenmodel, wordt in 2011 definitief vastgesteld.

40


In 2010 hebben nog vier opvangcentra voor honden en katten erkenning gekregen van de Dierenbescherming. In totaal zijn er nu 36 actuele erkenningen. Er worden geen nieuwe erkenningen meer verleend, met het oog op wijzigende wetgeving en de wens van de Dierenbescherming om nieuwe, specifieke criteria voor dierenwelzijn uit te werken als uitgangspunt voor een toekomstig keurmerk. 4.2.3 (Financiële) ondersteuning Als een afdeling van de Dierenbescherming een opvangcentrum financieel wil ondersteunen, bijvoorbeeld voor een verbetertraject, dan kan daarvoor medeondersteuning worden aangevraagd bij de landelijke vereniging. In 2010 is in totaal 103.557,36 euro uitgekeerd. Het HIER-klimaatproject is in 2010 administratief afgerond; het project is definitief afgesloten. Erkende opvangcentra voor honden en katten hebben in 2010 een bijdrage ontvangen van vijfduizend euro per asiel. Meer dan voorheen zijn de afdelingen het eerste aanspreekpunt voor alle opvangcentra en worden zij betrokken bij de bepaling van de noodzaak van ondersteuning in het algemeen en het type ondersteuning (financieel of anderszins) in het bijzonder. Zwerfkatten Zwerfkatten zijn meestal verwilderde huiskatten. Met preventieve voorlichting en de Trap, Neuter en Return (TNR)-methode als het toch fout is gegaan, pakt de Dierenbescherming de zwerfkattenproblematiek aan. De afdelingen hebben hier een heel belangrijke uitvoerende taak. Het VB stimuleert en schept extra voorwaarden, zoals kennisdeling en het verkrijgen en behouden van ontheffing voor deze activiteit. Over 2010 is aan de afdelingen, afhankelijk van draagkracht, in totaal 85 duizend euro beschikbaar gesteld voor medefinanciering van TNR-acties. In de aanpak van het zwerfkattenprobleem slagen 47 afdelingen van de Dierenbescherming er gezamenlijk in om 5.500 volwassen zwerfkatten te behandelen volgens de TNR-methode. Tevens worden 3.500 kittens opgevangen, gesocialiseerd en goeddeels geplaatst. Per 2 maart 2010 heeft de Dierenbescherming van het toenmalige ministerie van EL&I een nieuwe ontheffing gekregen voor het vangen en uitzetten van verwilderde zwerfkatten. Deze ontheffing is 5 jaar geldig, tot 2 maart 2015. Aan deze ontheffing zijn gekoppeld de Gedragscode van de Dierenbescherming en machtiging op naam. Deze machtigingen dienen door de afdelingen van de Dierenbescherming die zich actief bezig houden met de aanpak van de verwilderde zwerfkatten te worden aangevraagd voor elke medewerker die zwerfkatten vangt en weer uitzet. Alle bestaande machtigingen die onderdeel waren van de oude ontheffing moesten opnieuw worden aangevraagd door de afdelingen. In 2010 zijn in totaal vierhonderd nieuwe machtigingen verstrekt. 4.2.4 Ondersteuning nieuwbouwinitiatieven Diverse afdelingen zijn bezig met de bouw van een eigen asiel of Dierenbeschermingscentrum. Dit is een ontwikkeling die past binnen de vastgestelde visie op dierennoodhulp, waarin kwalitatief hoogwaardige opvangcentra de zichtbare basis zijn van de afdelingen en het decentrale werk van de Dierenbescherming. In 2010 is hiervoor inhoudelijk beleid ontwikkeld, waarvoor de vijf vrijheden van Brambell expliciet de basis vormen. Definitieve vaststelling ervan gebeurt in 2011. Bij de lopende projecten in Amersfoort, Breda, Limburg, Noord-Holland Noord en Eindhoven is het conceptbeleid al als uitgangspunt gehanteerd (soms deels, soms volledig) en heeft uitwerking plaatsgevonden in nauw overleg tussen de afdelingen, de opvangcentra en het VB. 4.3 Toezicht dierenwelzijn De kerntaak toezicht dierenwelzijn wordt uitgevoerd door de LID, in samenwerking met de afdelingen, asielen en het VB. De LID is een stichting die het welzijn van dieren in de dagelijkse (inspectie)praktijk zo veel mogelijk probeert te waarborgen en waar nodig te verbeteren. Daarbij maakt de LID onder meer gebruik van de door de overheid aan de inspectiedienst toegekende publieke bevoegdheden.

41


Binnen de processen van de gehele Dierenbescherming is de hoofdtaak het best te beschrijven als het geheel of gedeeltelijk uitvoering geven aan de zogeheten processen dierennoodhulp (gedeeltelijk) en handhaving (geheel). De doelstellingen van de LID zijn: - uitoefenen van controle op de naleving van wetgeving gericht op het bevorderen van het welzijn van dieren; - opsporen van strafbare feiten op het gebied van dierenwelzijn; - uitlokken van vonnissen/jurisprudentie op het gebied van dierenwelzijnswetgeving; - bevorderen van de totstandkoming of wijziging van een wetgeving die de positie van dieren in het maatschappelijke bestel en het welzijn van dieren verbetert. 4.3.1 Trends en ontwikkelingen Terugkijkend op 2010 zijn twee algemene conclusies te trekken. -

Er is meer ondersteuning qua expertise verleend aan partners. Alhoewel er meer aandacht is voor dierenwelzijn bij de politiek, de media en het publiek, blijkt dit niet uit de cijfers.

4.3.2 Overzicht van activiteiten en interpretatie daarvan De werkzaamheden in 2010 van de LID zijn puntsgewijs de volgende: 1) Meldingen- en klachtenaanname, 2) Behandeling en afhandeling van meldingen en klachten 3) Routinecontroles op basis van de toezichthoudende bevoegdheden 4) Ondersteuning van partners in handhaving (overheidsdiensten) Intake & Service (I&S) In haar functie van contactcentrum voert Intake & Service de volgende taken uit: - publieksvoorlichting en meldpunt voor dierenleed (intake); - begeleiden en uitzetten van meldingen (service); - ondersteuning aan inspecteurs en partner handhavers (service). De LID geeft hoge prioriteit aan het aannemen, verwerken en (laten) behandelen van meldingen en klachten omtrent verstoord dierenwelzijn. In 2010 zijn 40.987 (tegen 40 duizend in 2009) meldingsgerelateerde oproepen ontvangen en behandeld. Om de lokale en autonome afdelingen van de Dierenbescherming inzicht te geven in de meldingen in hun werkgebied én om een uniforme en centrale verwerking van meldingen te realiseren, wordt gebruik gemaakt van een geautomatiseerde administratie. Deze administratie is voor de op het meldnummer dierenmishandeling aangesloten afdelingen deels en voor de LID volledig toegankelijk via een beveiligde internetportaal. De afdelingen krijgen hiermee inzicht in de inspectiewerkzaamheden binnen hun werkgebied. De LID heeft inzage in alle meldingen in geheel Nederland. Met behulp van MIER wordt informatie over meldingen online gecommuniceerd tussen afdelingen en de LID. Dit is geregeld conform de eisen van de Wet bescherming persoonsgegevens. In zestig procent (53 in 2009) van de gevallen zijn meldingen voor (voor)onderzoek uitgezet naar de afdelingen. Daarnaast heeft de LID klachten doorgegeven aan of afgehandeld in samenwerking met andere diensten, zoals de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA, voorheen de Algemene Inspectiedienst (AID) van ministerie van LNV), de politie en de Inspectiedienst Gezelschapsdieren (IDG) van de Sophia Vereniging tot Bescherming van Dieren.

42


Aantal meldingen/klachten behandeld door 2010 LID 2737 Afdeling (afdelingsinspecteurs) 4660 345 Overigen (IDG, nVWA en politie) 0 - IDG 262 - nVWA 83 - Politie

2009 2.617 4.730 477 2 394 81

Spoedmeldingen worden ook in 2010 direct doorgegeven aan collega handhavers. De afhandeling wordt dan binnen enkele minuten in gang gezet, waarbij de coördinatie plaatsvindt vanaf de meldkamer van de LID. Een spoedmelding is een melding waarbij directe actie is vereist. De omstandigheden zijn dan meestal zo, dat een dier in zodanige nood verkeert dat snelle dood het gevolg kan zijn. Districtsinspecteurs De LID heeft veertien districtsinspecteurs in dienst, die tevens zijn aangesteld als buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA). Waar mogelijk wordt, binnen de richtlijnen van de LID en de kaders van de wetgeving, getracht door middel van mentaliteitsverandering de leefomstandigheden van het betrokken dier te verbeteren. In 2010 zijn door de districtsinspecteurs van de LID 158 processen-verbaal opgemaakt en 25 processen-verbaal van bevindingen en verhoor ingediend. Wat routinecontroles betreft zijn inspecties verricht op het gebied van het honden- en kattenbesluit, diertransport (ook rondom paardenmarkten) en wildvang van vogels. De districtsinspecteurs leveren ondersteuning aan partners als politie, GGD en vrijwillige afdelingsinspecteurs van de Dierenbescherming. In 58 (veertig in 2009) situaties is in 2010 ondersteuning verleend tijdens een onderzoek ter plaatse, het merendeel aan de politie. Daarnaast heeft in hoofdlijnen ondersteuning op de volgende gebieden plaatsgevonden: lezingen; specifieke expertise aan politie ; aan de nVWA; begeleiden afdelingsinspecteurs van lokale afdelingen; aan GGD in sociaal ongewenste situaties; aan gemeente. Vrijwilligers De districtsinspecteurs worden ondersteund door ongeveer tweehonderd vrijwillige afdelingsinspecteurs, die niet beschikken over bevoegdheden. Deze mensen functioneren onder lokale autonome afdelingen, maar zijn de ‘ogen en oren’ in het werkveld en lossen veel zaken van minder ernstige aard op, zonder dat de districtsinspecteur er aan te pas hoeft te komen. Door middel van mentaliteitsverandering van eigenaren trachten zij de leefomstandigheden van het betrokken dier te verbeteren. In samenwerking met het VB heeft op 6 november in congrescentrum Reehorst te Ede een scholingsdag voor de afdelingsinspecteurs, de zogenaamde ‘kaderdag’.

43


5. Corporate communicatie & fondsenwerving 5.1 Corporate communicatie Om haar positieve imago te bestendigen en top of mind te blijven in een veranderende maatschappij waarin meer organisaties wedijveren om een plek in het hart van de donateur, moet de Dierenbescherming zorgen voor een goede eigen zichtbaarheid. Daartoe ontwikkelt zij zichtbaarheidscampagnes. Om te meten of de doelstellingen met betrekking tot het imago worden gehaald wordt elk jaar een imago-onderzoek uitgevoerd. Uit het onderzoek in 2010 blijkt de bekendheid van de organisatie onverminderd hoog te zijn (95%). Daarnaast wordt het imago positief beoordeeld. De organisatie scoorde vooral hoog op de aspecten deskundigheid en betrouwbaarheid. In 2010 zijn, conform planning, twee zichtbaarheidcampagnes uitgevoerd. De Ikzoekbaas-campagne vraagt in het voorjaar aandacht voor de positie van asieldieren. Met abriposters, vrije publiciteit en voorlichtingsmaterialen gericht op (potentiële) huisdierbezitters, bereikt de Dierenbescherming een groot publiek. De website Ikzoekbaas.nl heeft in 2010 een recordaantal bezoekers mogen begroeten van 483.128 (een toename van 385 procent ten opzichte van 2009). De kansen op plaatsing van asieldieren zijn hierdoor enorm vergroot, zodat de gemiddelde verblijfsduur in het asiel verkort wordt. Rond Werelddierendag is de Dierenbescherming goed zichtbaar met de Vergeten Dierencampagne. Onderdelen van deze campagne waren tv-spots, items in Shownieuws en Piets Weerbericht van SBS6 en Koffietijd van RTL4. Veel aandacht gaat uit naar de Verkiezing Dierenheld 2010. Lancering en promotie van een nieuwe website voor vermiste en gevonden huisdieren is uitgesteld naar 2011. De Dierenbescherming beoogt met deze website verloren dieren sneller met hun baasje te herenigen. Met Kids for Animals richt de Dierenbescherming haar voorlichtende boodschap op kinderen van zes tot twaalf jaar. In 2010 zijn tien afleveringen van het tv-programma Kids for Animals in vier rondes in totaal veertig keer uitgezonden bij Nickelodeon (marktleider jeugdtelevisie). Aandacht op het programma is getrokken door middel van promotie op televisie, online, via abri’s en in print. De promotie in Nickelodeon Magazine en de dierendagspecial van het programma Supernick zorgen voor een stijging van respectievelijk vierhonderd en vijftig procent unieke bezoekers op de website van Kids for Animals. De afleveringen hebben met een gemiddelde van 70 duizend kijkers een marktaandeel boven het zendergemiddelde gehaald. Met de eigen website, evenementen, clubdagen, een magazine, een paspoort en een promoblad bereikt Kids for Animals een goed deel van de doelgroep. 5.2 Fondsenwerving In 2010 heeft de Dierenbescherming door de lidwaarde te upgraden conform planning een groei gerealiseerd van de inkomsten uit de particuliere markt. De inzet om inkomsten te verkrijgen uit de nalatenschappenmarkt is geïntensiveerd, maar deze investering zal pas over een aantal jaar renderen. De inkomstendoelstelling uit de nalatenschappen is in 2010 gerealiseerd, maar ligt een stuk lager dan de inkomsten in 2009 – die overigens uitzonderlijk hoog waren. Een meerjarenvergelijk geeft een stabieler beeld en toont de geleidelijke groei in deze markt. De inkomsten uit de collecten zijn gedaald met 4,65 procent ten opzichte van 2009. Deze lagere opbrengst is in 2010 zichtbaar bij de meeste collecterende goede doelen en is voor een groot deel te wijten aan het economisch klimaat. Daarnaast spelen vermoedelijk ook de organisatieveranderingen binnen de Dierenbescherming een rol. Door fusies worden de werkgebieden van afdelingen steeds groter, waarna de (collecte)organisatie zich opnieuw moet ‘zetten’. De verwachting is dat de opgaande lijn wordt teruggepakt zodra alle fusies voltooid zijn.. De samenwerking met het bedrijfsleven is in 2010 vruchtbaar geweest. Niet alleen zijn de inkomstendoelstellingen ruimschoots gehaald, dankzij een aantal samenwerkingsprojecten is de Dierenbescherming ook flink zichtbaar geweest in de communicatiekanalen van haar partners. Speerpunt voor de landelijke en regionale fondsenwervers is samenwerking die hand in hand gaat met professionalisering van de afdelingen. Bij steeds meer afdelingen wordt de noodzaak van een 44


professioneel uitgevoerde regionale fondsenwerving onderkend; in 2010 worden bij enkele afdelingen fondsenwervers in dienst genomen. Samen met de landelijke fondsenwervers versterkt de Dierenbescherming de concurrentiepositie van de organisatie, ook in de regio. De organisatie als goed doel is altijd ‘dichtbij’, wat één van de onderscheidende eigenschappen is van de lokaal georganiseerde Dierenbescherming. In 2010 is de ledenstand teruggelopen van afgerond 146.000 naar 135.000. De ledenstand van volwassen leden toont een daling van 6,3 procent. In 2009 was de daling wat minder met 1,8 procent. Positief is te noemen dat het percentage van de volwassen leden dat de Dierenbescherming via een machtiging steunt (lidmaatschap) met 73 procent relatief hoog is. De daling in leden wordt voornamelijk veroorzaakt door de uitstroom (16,7 procent in 2010) bij Kids for Animals, een trend die al jaren zichtbaar is. De lage lidwaarde van jeugdleden (jaarcontributie € 12,-) in relatie tot de toenemende kosten voor ledenwerving (gemiddeld een veelvoud van de jaaropbrengst) maakt het steeds lastiger om verantwoord jeugdleden te werven. Werven en behouden van jeugdleden is kostbaar en de bereikte jeugdledengroep wordt kleiner. Daar staat tegenover dat het bereik onder de totale jeugdpopulatie via de eigen media van Kids for Animals, maar ook via de onderwijskanalen, steeds verder toeneemt. Iedere dag meer dan een miljoen Met de flinke bezuinigingen waar het kabinet Rutte op inzet neemt het belang van particuliere fondsenwervers zoals de Nationale Postcode Loterij toe. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij) € 375 miljoen geworven voor het goede doel, dat is meer dan een miljoen euro per dag. Bovendien is de steun meerjarig en zijn de bijdragen vrij te besteden. De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen die werken aan: - een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij - cultuur en behoud cultureel erfgoed: BankGiro Loterij - verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee, en met de helft van hun lot dragen ze bij aan een betere wereld. De kansspelwetgeving staat ook in het kabinet Rutte op de agenda; er wordt gekeken naar de inrichting van de loterijmarkt, de manier waarop vergunningen worden verleend, en de instelling van een kansspelautoriteit. Wij hopen dat de eventuele wijzigingen in de kansspelmarkt de Nationale Postcode Loterij voldoende ruimte laten om de succesvolle fondsenwerving op dit niveau voort te zetten. Zonder hen zouden wij vele van onze initiatieven immers niet (goed) kunnen realiseren!

45


6. Pro Dier 6.1 Inleiding Tijdens een Buitengewone AV op 24 maart 2007 besloten de afdelingen van de Dierenbescherming met overgrote meerderheid van stemmen om te professionaliseren. Een belangrijk middel daartoe is het terugbrengen van het aantal afdelingen naar twintig, waarbij; elke afdeling een solide organisatie krijgt, met betaald personeel en een toezichthoudend bestuur. Op basis van dit besluit is in 2008 het project Pro Dier gestart. Met Pro Dier werkt de Dierenbescherming toe naar een krachtige, professionele en zichtbare organisatie waar dierenwelzijn voorop staat. Op hoofdlijnen staat Pro Dier op de rails; nu is het tijd om plannen te concretiseren en de nieuwe organisatie te implementeren. 6.2 Activiteiten in 2010 1. Regionalisering Samenwerking en fusies in het land Begin 2010 heeft de Dierenbescherming 64 afdelingen; eind 2010 zijn dat er 49. Voor enkele gefuseerde afdelingen is de fusie een tussenstap, voor andere een eindvorm. Met behulp van regioconsulenten en kwartiermakers worden afdelingen begeleid en ondersteund in hun stappen om te komen tot hun eindvorm en in het opzetten van een professionele NSA. De AV heeft in mei 2010 ingestemd met de invoering van een interventiebeleid, dat ingezet zal worden bij afdelingen die niet meewerken aan het door de AV vastgestelde Pro Dierbeleid. Op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau zijn diverse overlegvormen gestart tussen het VB en de afdelingen. Met behulp van deze uitwisseling- en overlegmomenten wordt toegewerkt naar gezamenlijk opgesteld beleid. Kaders voor Nieuwe Stijl Afdelingen In het eerste kwartaal van 2010 vindt een Pro Dierwerkdag plaats waarop drie scenario´s van onder andere de bestuurlijke inrichting van NSA’s zijn gepresenteerd. Op basis daarvan is op de AV in mei besloten dat besturen van afdelingen omgevormd worden tot toezichthoudende besturen volgens model III van de Code Wijffels. Tevens is besloten dat bij NSA’s behorende asielen en ambulances worden geplaatst in één of een beperkt aantal aan die afdeling gelieerde stichtingen. Advies personele unie en CAO Op dit moment is het personeel van de Dierenbescherming ondergebracht in verschillende eenheden, te weten het VB, de afdelingen en gelieerde stichtingen. Onderzocht is hoe de personele organisatie van in eerste instantie de betaalde medewerkers de gewenste professionalisering van de Dierenbescherming het beste kan ondersteunen. Op de AV in november 2010 is ingestemd met het voorstel om te komen tot een uniform HRM-beleid, geldend voor de gehele Dierenbescherming. Er wordt verder gewerkt aan harmonisering van de arbeidsvoorwaarden, het overgaan tot centraal werkgeverschap en het in lijn brengen van medezeggenschap. Financiële continuïteit Dierenbescherming Een voor dit doel samengestelde commissie heeft zich gebogen over de financiële haalbaarheid van de Dierenbescherming in haar nieuwe vorm: met een VB, twintig NSA’s en daaraan gelieerde stichtingen. Toekomstige inkomstenbronnen en de te verwachten kostenstijging ten gevolge van de nieuwe organisatie zijn in kaart gebracht en de commissie heeft aanbevolen de inrichting per NSA te faseren.

46


2. Professionalisering Fonds Pro Dier In 2008 is het fonds Pro Dier in het leven geroepen voor afdelingen die zelf niet over voldoende financiële middelen beschikken om beroepskrachten en de eerste aanschaf van kantoorfaciliteiten te financieren. In 2010 zijn diverse vanuit dit fonds betaalde medewerkers bij afdelingen ingezet om zo bij te dragen aan de professionalisering van deze afdelingen. In eerste instantie dient een bijdrage vanuit het fonds Pro Dier voor de periode van één jaar; afdelingen mogen een verlenging van de bijdrage aanvragen tot een maximum van drie jaar. Vrijwilligersbeleid Een team dat bestaat uit vrijwilligerscoördinatoren van afdelingen en medewerkers van het VB buigt zich over het actualiseren van het vrijwilligersbeleid. Naar verwachting is dit in 2011 gereed waarna het nieuwe beleid op de AV in het voorjaar van 2012 kan worden vastgesteld. Opleidingenpakket Nieuwe Stijl Afdelingen Geïnventariseerd wordt wat de opleidingsbehoefte voor personeel, vrijwilligers en bestuur bij afdelingen is. Op basis van de bevindingen wordt een passend opleidingenpakket samengesteld. Cursus dierenwelzijn Er is een start gemaakt met de ontwikkeling van een cursus dierenwelzijn. De cursus focust op de vier welzijnsprincipes: gezondheid, voeding en huisvesting en de daarbij horende welzijnscriteria. De cursus wordt in 2011 afgerond. 3. Communicatie Het blad Pro Dier Nieuws heeft in 2010 een nieuwe vorm gekregen. Uitgaven zijn dikker, met langere artikelen waarin de soms ingewikkelde onderwerpen dieper worden uitgelicht. Tevens wordt het blad nog maar vier keer per jaar verzonden. 6.3 Pro Dier in de lijn In 2009 is de eerste fase van het project afgerond en gestart met de integratie van Pro Dier in de lijnorganisatie, qua productie, personeel en begroting. In 2010 is deze ontwikkeling voortgezet, met als gevolg dat alle groepen binnen het VB een actieve bijdrage leveren aan Pro Dier.

47


7. Service interne organisatie 7.1 Human Resource Management (HRM) Met de voortzetting van het principe dat het personeelsbeleid van de Dierenbescherming gericht is op het realiseren van de organisatiedoelen is verdere professionalisering ingezet. Dit heeft er onder meer toe geleid dat de naam van P&O is gewijzigd in HRM. Het doel hiervan is de medewerker met zijn kennis en competenties centraal te stellen bij het realiseren van de organisatiedoelen. Tevens levert dit een bijdrage aan de gewenste ontwikkeling naar één Dierenbescherming. Het jaar 2010 staat dan ook in het teken van voorbereiding van de implementatie van de organisatieontwikkeling, zoals samenvoeging van kerntaken 1en 2 in de groep Dierenhulp en Toezicht en het verder versterken van bestuur en organisatie. Ook is onderzoek gedaan naar de wenselijkheid om te komen tot uniformiteit en eenduidigheid van de arbeidsvoorwaarden. 7.2 Opleidingen In het eerste kwartaal van 2010 hebben medewerkers van de LID aan het managementteam voorgesteld een opleidingsbureau te vormen voor de Dierenbescherming (in brede zin). Het managementteam heeft dit voorstel overgenomen. Dit heeft ertoe geleid dat op 1 augustus 2010 binnen de stafgroep HRM het team Opleiden is geformeerd. Dit team, dat opereert vanuit de gedachte een veilige werken leeromgeving te creëren voor professionele Dierenbeschermers, vormt de centrale plaats in de organisatie voor (de coördinatie van) alle opleidingen. Team Opleiden zal binnen anderhalf jaar uitgroeien tot een professioneel georganiseerd opleidingsonderdeel, dat verantwoordelijk is voor het ontwikkelen en uitvoeren van en adviseren over alle opleidingen binnen het VB, de LID en de afdelingen. Vanaf 1 december 2010 zijn de trainers van het VB die belast zijn met de opleiding en begeleiding van de Gehoorzame Huishondenscholen toegevoegd aan het team Opleiden. In 2010 is de aandacht van het team deels uitgegaan naar uitvoering en ontwikkeling. Het overgrote deel van de capaciteit is vanaf augustus besteed aan opzet en organisatie van het team. Op die manier is een stevig fundament gecreëerd voor kwalitatief hoogwaardige producten in de toekomst. De focus is in 2010 gericht op bouwen en inrichten, structuur neerzetten en werkprocessen formuleren. De hoofdactiviteiten van team Opleiden omvatten vier activiteiten, die hierna schematisch zijn weergegeven. De opbouw van het team bestaat uit vier onderdelen: • Klantenservice: helpdesk, secretariaat en behandeling van inschrijvingen; • Opleidingsbureau: planning & organisatie, administratie en marketing & communicatie; • Opleiding & Ontwikkeling: ontwikkeling en verzorging van opleiding, opleidingsadvies; • Afdelingsvertegenwoordiging: per afdeling 1 vaste opleidingscoördinator. Gehoorzame huishond De Dierenbescherming wil kwalitatief goede Gehoorzame Huishond (GH)-scholen, zonder wachtlijst, waar (nieuwe) baasjes leren op een verantwoorde manier met hun pup of (probleem)hond om te gaan. In 2010 is een nieuwe GH-school gestart in Leeuwarden. En er is veel ondersteuning geweest voor de GH-scholen Deventer en Apeldoorn. Zo heeft de afdeling Overgelder geholpen met het werven en opleiden van nieuwe aspirant-trainers. Helaas zijn beide GH-scholen tijdelijk gestopt in verband met een tekort aan trainers. Hiermee komt het aantal hondenscholen van de Dierenbescherming op in totaal twintig. De Dierenbescherming heeft de kwaliteit van haar hondenscholen hoog in het vaandel staan. Om de kwaliteit richting het publiek te waarborgen ondergaan alle GH-scholen eens in de twee jaar een kwaliteitscontrole. In 2010 zijn negen kwaliteitscontroles uitgevoerd. Bij het handhaven van de kwaliteit speelt het opleiden van hondentrainers een belangrijk rol. In 2010 is module 1, de oriëntatie opleiding op het trainerschap vier keer van start gegaan. In totaal hebben 26 aspirant-trainers deze opleiding afgerond. Ook zijn er dit jaar negentien aspirant trainers in opleiding genomen voor module 2, de trainersopleiding. In mei 2011 zullen zij voor deze opleiding een theorie en praktijk examen afleggen. Er is ook een bijscholing rashonden in de praktijk georganiseerd voor twaalf ervaren trainers.

48


Door de continue aandacht voor de scholing van haar trainers en het uitvoeren van kwaliteitscontroles op haar scholen is de Dierenbescherming in staat het publiek te bedienen met haar hondenscholen die zich onderscheiden van andere hondenscholen. Cursussen en Trainingen In het laatste kwartaal zijn verschillende maatwerktrainingen aangeboden. Overige activiteiten Vanuit de stafgroep HRM werd de kaderdag Toezicht dierenwelzijn ondersteund. De stafgroep leverde een projectleider en expertise aan de groep A&A. 7.3 Financiën & Controle Gezien de ontwikkelingen in 2010 wordt de noodzaak gezien om de bestaande Handboek AO/IB structureel aan te passen en te verbeteren. Het nieuwe handboek AO/IB staat gepland om per september 2011 uitgereikt te worden. Hierin zijn de belangrijkste processen van de financiële administratie en daaraan verwante bedrijfsprocessen opgezet. Alle processen worden ondersteund met een flowchart, zodat in een oogopslag de route van een proces gevolgd kan worden. 7.4 Planning & Controle cyclus De Planning & Controlecyclus, met als belangrijk onderdeel het Handboek AO/IB, is gezien de ervaringen in 2010 aan vernieuwing en verbetering toe. Zowel de interne managementrapportages als de rapportage voor de Auditcommissie en de RvT zijn qua opzet en inhoud verbeterd in 2010. Er wordt aan gewerkt om de (maand)rapportages in 2011 verder aan te scherpen. Hieraan ten grondslag ligt een juiste kwalitatieve beschrijving van het meerjaren-/jaarplan en een juiste kwalitatieve en kwantitatieve inrichting van de begroting. 7.5 ICT-projecten en centrale inkoop Twinfield In 2010 is het aantal Twinfieldgebruikers met vijf procent gedaald tot in totaal 56 actieve/reguliere gebruikers (in 2009 was dit 59). Door afname van het aantal entiteiten binnen de Dierenbescherming is de verhouding gebruikers/niet gebruikers gestegen van 47 procent naar 66 procent. Binnen het kader van regionalisering, professionalisering en de vorming van NSA’s, is de verwachting dat het aantal professionele gebruikers relatief blijft groeien, terwijl het aantal gebruikers in absolute aantallen zal afnemen. Toename van het gebruik van Twinfield levert verbetering op bij het consolidatieproces en het opstellen van de jaarrekening. Corsa Het eerste deel van het postregistratiesysteem Corsa is in juli 2009 getest en gebruiksklaar opgeleverd voor het VB en de LID. In 2010 is Corsa verder ingevoerd binnen VB en LID, waarbij de registratie en bewaking van poststromen verder is geautomatiseerd. De implementatie van elektronische afhandeling van factuurstromen is bewust uitgesteld, mede ook omdat de meest betrokken teams binnen de Financiële Administratie en ICT onvoldoende ruimte hadden voor grote nieuwe ontwikkelingen. Charibase De module Ledenadministratie van het relatiebeheersysteem Charibase is in 2009 in gebruik genomen. Het gebruik van de andere modules Charibase is in dit jaar verder uitgerold over het VB. Om deze uitrol mogelijk te maken en de bestaande issues goed te kunnen oplossen is de formatie uitgebreid met drie FTE. De uitbreiding in de formatie heeft het ook mogelijk gemaakt om processen verder te automatiseren en de afhandeling ervan bij de eindgebruiker te leggen, waardoor de efficiency en snelheid van afhandeling is toegenomen In september 2010 is de module MIER, het meldingensysteem voor inspecties, opgeleverd. Na enige aanloopproblemen functioneert dit systeem thans goed en wordt gebruikt door LID en ruim 200l afdelingsinspecteurs. 49


Verder is in het derde kwartaal van dit verslagjaar de collectemodule Charibase in gebruik genomen. In het bijzonder aan de kant van de betrokken afdelingen is er relatief weinig tijd gereserveerd voor testen en gebruik in de pilotfase. Gepland is in 2011 meer aandacht hieraan te geven en een nieuwe start te maken voor het optimaal gebruik binnen de Dierenbescherming. Centrale inkoop Om voor de gehele Dierenbescherming voordelen uit inkoop zo goed mogelijk te organiseren is in september 2010 een Centrale inkoper aangetrokken. Het is de bedoeling dat in 2011 er een opzet van richtlijnen en procedures komt om te gebruiken voor de hele Dierenbescherming. Er zal een totale inventarisatie van inkoopcontracten plaatst vinden binnen de Dierenbescherming. Na een analyse van de geïnventariseerde inkoopcontracten voor producten en diensten zal bepaald worden waar de grootste inkoopvoordelen te behalen zijn. In 2010 is gestart met het uitbaten van reeds bestaande centrale inkoopcontracten via de branche organisatie de VFI waarvan het VB lid is. In 2010 heeft de Dierenbescherming op selectieve basis gebruik gemaakt van centrale inkoopcontracten, waarbij de grootste voordelen gerealiseerd zijn met deelname aan de collectieve aanbesteding en een contract voor de postverwerking/postverzending. 7.6 Helpdesk De Helpdesk heeft in 2010 een belangrijke bijdrage geleverd aan het CRM-systeem Charibase door middel van het checken en invoeren van de gegevens van de gelieerde en erkende asielen alsmede de (bestuurs)gegevens van de afdelingen. Het aantal telefooncontacten met afdelingen en asielen bedraagt ruim drieduizend; ten opzichte van 2009 is dit aantal nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal mailcontacten met de doelgroep bedraagt bijna vierduizend, een toename van elf procent ten opzichte van 2009. 75 procent van de mailcontacten betreft correspondentie met afdelingen (afdelingskantoren). 7.7 Gemeentelijke lobby Cursus Dierenwelzijn In het kader van Pro Dier is vastgesteld dat er behoefte is aan een interactieve cursus dierenwelzijn voor de gehele achterban. De Dierenbescherming heeft in het Lectoraat Welzijn van Dieren (Hogeschool Van Hall Larenstein, onderdeel Wageningen Universiteit WUR) en twee agrarische MBOinstellingen goede partners gevonden om een goede, professionele cursus op te zetten. Dit project heeft in juni een KIGO-subsidie toegewezen gekregen van 100 duizend euro. De Dierenbescherming heeft 39 duizend euro ter beschikking voor deze cursus. De ontwikkeling van de cursus zal eind 2011 afgerond zijn. Een greep uit de onderwerpen die in 2010 gespeeld hebben: • Antwoorden op vragen van publiek en afdelingen over wintervoedering. • Na de gemeenteraadsverkiezingen zijn voor de afdelingen diverse voorbeeldbrieven gemaakt, zo veel mogelijk toegesneden op de situatie in hun gemeente(n). De nieuwe portefeuillehouders dierenwelzijn hebben van het VB of van de afdeling een persoonlijke brief ontvangen. Verder is een lijst van portefeuillehouders opgesteld. • Voor afdelingen in Brabant heeft de Dierenbeschermingbij de provincie een Zienswijze faunabeheerplan ingediend. • Het door de Dierenbescherming ingediende bezwaar tegen een ontheffing voor de gemeente Den Haag om ‘meeuwenoverlast’ te bestrijden, is afgewezen. Beroep tegen deze beslissing blijkt niet zinvol. Ook de Wet op de dierproeven biedt onvoldoende aanknopingspunten. • Brandbrief en persbericht tegen het afschieten van damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen voor afdelingen Amsterdam en Haarlem e.o.

50


7.8 Standpunten en beleid Oostvaardersplassen Het standpunt over de Oostvaardersplassen is geactualiseerd en helder onderbouwd: deze dieren moeten zo veel mogelijk met rust worden gelaten. De Dierenbescherming heeft dit standpunt gecommuniceerd naar verschillende doelgroepen( inclusief de politiek) op diverse momenten van actualiteit. Een uitgebreide achtergrondnota is opgesteld en voor de afdelingen en medewerkers van de Dierenbescherming is een excursie naar het gebied georganiseerd. De excursie wordt gewaardeerd en vergroot het draagvlak voor het standpunt van de Dierenbescherming. In het wild levende dieren Een nieuwe beleidsnotitie en communicatieaanpak op het gebied van in het wild levende dieren is ontwikkeld en wordt in 2011 (verder) besproken met de achterban. Dierenambulances Een dierinhoudelijke beleidsnotitie over dierenambulances samenwerking met A&A afgerond.

van de Dierenbescherming is in

Opvang van konijnen en knaagdieren In samenwerking met A&A is onderzoek begeleid naar welzijnscriteria voor de opvang van konijnen en knaagdieren. Dit onderzoek is uitgevoerd door de HAS Den Bosch. De resultaten zijn gepresenteerd; aan de hand hiermee worden richtlijnen ontwikkeld waarmee de achterban van de Dierenbescherming diervriendelijkere opvang kan realiseren voor de betrokken dieren. Digitalisering De postregistratie op het VB wordt nu digitaal uitgevoerd met behulp van het pakket CORSA.

51


8. Sociaal jaarverslag 8.1 Algemeen De Dierenbescherming en de LID voeren een gezamenlijk personeelsbeleid. De overige (gelieerde) organisaties binnen de Dierenbescherming voeren een eigen personeelsbeleid. 8.2 Medezeggenschap In 2010 is net als in 2009 sprake van een Gemeenschappelijke Ondernemingsraad. Deze wordt op dit moment gevormd door twee leden van het VB en twee leden van de LID. Samenstelling en verkiezingen De Ondernemingsraad begon 2010 met de volgende leden: Yvon Snelder, voorzitter Marianne Kuil, secretaris Arie Leijendekkers Eduard Opperman Leon Ripmeester In de loop van 2010 treedt Marianne Kuil af. Voor de verkiezingen van 23 december 2010 stelt Eduard Opperman zich niet herkiesbaar. Nieuwe leden zijn niet gevonden. Na de verkiezingen neemt Leon Ripmeester de rol van voorzitter en Yvon Snelder de rol van secretaris op zich. Vergaderingen Er vinden acht interne overleggen plaats en zes overlegvergaderingen met de algemeen directeur. Tevens is er een bijeenkomst geweest met (twee leden van) de RvT over de algemene gang van zaken. Instemmingsrecht De ondernemingsraad behandelt in 2010 instemmingaanvragen over de volgende onderwerpen: - Organisatie en Historie (beide informerende paragrafen uit het personeelshandboek) - Onderzoek bij de ledenadministratie - Verplichte vrije dagen 2011 - Telefonie en thuiswerkbeleid - Preventiemedewerker - Onderzoek CAO – personele unie - Track en trace - Interne bezwarencommissie - Interne vacaturevervulling - Sociale spelregels - Personeelsgids bij de CAO - Wijziging Arbodienst Adviesrecht De ondernemingsraad behandelt in 2010 adviesaanvragen over de volgende onderwerpen: - Inrichting organisatie onderdeel opleidingen - ICT-beleidsplan - Huisvesting LID Informatierecht De ondernemingsraad is, veelal schriftelijk en per memo, geïnformeerd over (de stand van zaken met betrekking tot): - Tijdschrijven - Ziekteverzuimcijfers - Inkoopbeleid - Privacy verklaring met betrekking tot Charibase; - Herberekening vakantiegeld (op basis CAO-afspraken) - Verbeterpunten die volgen uit de RI&E; 52


-

Agenda’s van managementteam en RvT Jaarverslag, jaarrekening, begroting en jaarplan van de Dierenbescherming, de LID en geconsolideerd; Stukken voor de AV’s respectievelijk de voorbereidingsdagen.

Communicatie met achterban De ondernemingsraad heeft in 2010 het extranet in gebruik genomen als medium voor communicatie met de achterban. Hierop zijn in eerste instantie met name agenda’s en verslagen gezet. In tweede instantie is het extranet gebruikt voor de communicatie rond de verkiezingen van de ondernemingsraad op 23 december 2010. 8.3 Bestuursmodel en management Eind 2006 is het besturingsmodel van de landelijke vereniging ingrijpend gewijzigd in een Raad van Toezicht Model. De AV stelt een bestuurder aan. Per 1 juni 2007 is de heer F.C. (Frank) Dales aangesteld als bestuurder en algemeen directeur. Deze situatie is in 2010 onveranderd gebleven. 8.4 Personeelsbeleid 8.4.1 Functiewaardering gezondheidszorg (FWG) In 2010 is de invoering van FWG 3.0 voortvloeiend uit de CAO ziekenhuizen ingezet en zijn de functies beschreven. Deze beschrijvingen dienen als basis voor het waarderen van de functies in 2011. De verwachting is dat de herwaardering overwegend budgetneutraal uitpakt. In 2010 heeft conform de CAO een nabetaling-FWG plaatsgevonden. 8.4.2 Personeelshandboek Het personeelshandboek is in 2010 aangepast aan de huidige stand van zaken. Onder meer het thuiswerkbeleid, het stagebeleid en het declaratiebeleid zijn aangepast. 8.4.3 Introductieprogramma In 2010 houdt de Dierenbescherming twee introductiedagen voor nieuwe medewerkers. Het betreft pilots om te bekijken wat de toegevoegde waarde is van dergelijke dagen op de landelijke en/of regionale organisatieonderdelen. De pilots zijn naar tevredenheid afgesloten. Het geleerde is en wordt gebruikt om de voorlichtingsbijeenkomst Dierenbescherming voor betaalde en onbetaalde medewerkers vorm te geven. 8.4.4 Thuiswerkbeleid In 2010 is een nieuw thuiswerkbeleid tot stand gekomen. Hiermee is invulling gegeven aan de wens om helderheid en eenduidigheid in het beleid ten aanzien van thuiswerken en de daaraan gekoppelde faciliteiten. In 2011 zal nader gekeken worden of het Thuiswerkbeleid doorontwikkeld moet worden tot beleid op het zogenaamde “Nieuwe Werken”. 8.4.5 Scholingsplan Bedrijfshulpverlening; Voor de kantoren van het VB en de LID is voorzien in de opleiding van bedrijfshulpverleners (BHV’ers). Omdat bedrijfshulpverlening beperkt is tot brandbestrijding, ontruiming en levensreddende handelingen heeft de landelijke vereniging besloten de leden van het team Bedrijfshulpverlening ook op te leiden tot gediplomeerd EHBO’ers. BOA; Aan buitengewoon opsporingsambtenaren in loondienst bij de LID wordt jaarlijks – gelet op de aan de aanstelling verbonden wettelijke eisen – een BOA-cursus en/of examentraining aangeboden. Daarnaast hebben deze opsporingsambtenaren hun verplichte Integrale Beroepsvaardigheden Trainingen (IBT) gevolgd.

53


Projectmatig werken; In 2009 werd projectmatig werken volgens de methodiek van Projectmatig creëren binnen de landelijke vereniging geïntroduceerd. In het eerste halfjaar van 2010 zijn medewerkers structureel ondersteund in het projectmatig werken. Dit gebeurde onder andere door het beschikbaar stellen van formats, het in de bibliotheek opnemen van het boek PMC Compact en tweewekelijkse spreekuren In het tweede halfjaar zijn de spreekuren vervangen door advies- en ondersteuningsaanvragen aan het nieuwe team Opleiden. Twee medewerkers zijn begonnen met de opleiding tot procesbegeleider voor projectmatig werken volgens de methodiek Projectmatig creëren. De opleiding wordt in 2011 voortgezet. Telefoontraining; Binnen het VB is aan de medewerkers van de ledenadministratie een telefoontraining aangeboden. 8.4.6 Richtlijn exitinterviews In 2009 zijn richtlijnen voor exitinterviews opgesteld. Voor de organisatie is het belangrijk om te weten waarom medewerkers weggaan. In een exitgesprek kan hierover met de vertrekkende medewerker worden gesproken. Met de informatie die zo verkregen wordt kunnen verbeteringen worden doorgevoerd. Zo kan in de toekomst wellicht onnodig verloop worden voorkomen. 8.4.7 SDB*HRM-systeem De implementatie van het SDB*HRM-systeem is in 2010 verder opgepakt; er blijken echter inconsistenties in het databeheer te zitten die de invoering vertragen. In 2011 moet worden onderzocht in hoeverre het systeem bij verdere uitbouw stabiel en betrouwbaar blijft en of het voldoet aan de toekomstige eisen op het gebied van dienstverlening voor de gehele Dierenbescherming. 8.4.8 Arbeidsvoorwaarden Op het gebied van arbeidsvoorwaarden is een nieuw leaseautobeleid vastgesteld. De uit de CAO voortvloeiende regeling met betrekking tot Persoonlijk levensfase Budget is ingevoerd. Een onderzoek naar de arbeidsvoorwaarden binnen de Dierenbescherming is besproken in de AV van november 2010. Het implementatietraject met als volgende stap de harmonisering van arbeidsvoorwaarden wordt in 2011 verder uitgewerkt ter besluitvorming in de AV van november 2011. 8.5 Organisatie landelijke vereniging en LID In oktober 2010 is de verhuizing van de LID uit Hilversum naar Den Haag aangekondigd. Deze verhuizing is onderdeel van de organisatieontwikkeling, die als doel heeft de kerntaken 1 & 2 samen te voegen in de Groep Dierenhulp en Toezicht. De LID blijft binnen dit geheel een stichting, teneinde de publieke taken te kunnen blijven uitvoeren. Ook op andere vlakken, zoals ledenadministratie en publieksvoorlichting, is onderzoek gedaan naar efficiency en professionaliteit. In 2011 worden de resultaten uit deze onderzoeken vertaald in organisatieontwikkelingen. 8.5.1 Arbeidsomstandigheden In 2010 is aan de wettelijke verplichting voldaan om een preventiemedewerker in te stellen. Deze taken zijn belegd bij de teamleider van HRM. In 2011 zal het arbobeleid verder vormgegeven worden. De RI&E is uitgevoerd en de daaruit voortvloeiende actiepunten zijn opgepakt. In 2011 zal het arbobeleid verder vormgegeven worden, vanuit een meer preventieve uitgangspositie. 8.5.2 Geweld Naast de Integrale Beroeps Training voor BOA’s. Het bedrijfsopvangteam heeft één incident in behandeling genomen. 8.5.3 Bedrijfshulpverlening (BHV) In 2009 is een personeelshandboek samengesteld en uitgereikt aan het personeel om duidelijkheid te verschaffen over het personeelsbeleid. 54


Artikelen worden aangepast zodra een wetswijziging heeft plaatsgevonden. 8.5.4 Ziekteverzuim Het ziekteverzuim: Met zwangerschap: - VB - LID - Gewogen gemiddelde

2010 5,2% 7,2% 5,8%

2009 4.7% 10,5% 6,5%

Zonder zwangerschap: - VB - LID - Gewogen gemiddelde

3,2% 6,5% 4,2%

3.4% 10,0% 5,4%

In 2010 heeft een wijziging van Arbodienst plaatsgevonden en is de Dierenbescherming overgestapt van Achmea Vitale naar de Witte Raaf Arbodienst. 8.5.5 Bezetting Opleidingsniveau VMBO MBO HBO WO

2010 2% 21% 55% 22%

2009 2% 20% 50% 28%

Mannen / vrouwen Mannen Vrouwen

34% 66%

37% 63%

Verdeling Parttime / fulltime Parttime 32% Fulltime 68%

32% 68%

Jubilea 5 jaar E.G. Goos E.R. Goemans S.H.C. Merkx T.N.R.L. Daniel M.J.F. Reijnen 12,5 jaar W.M. Bazuin M. Kuil-van Nederpelt 25 jaar H.M. van Veen Leeftijdsopbouw tot 25 tot 35 tot 45 tot 55 > 55

2010 0,6% 31,8% 31,8% 26,1% 9,6%

2009 1,6% 29,3% 32,5% 26,0% 10,6%

Opbouw dienstjaren Minder dan 1 jaar Tot 5 jaar

24% 42%

25% 41% 55


Tot 10 jaar Tot 15 jaar Tot 20 jaar Tot 25 jaar Tot 30 jaar Tot 35 jaar

15% 8% 3% 4% 2% 1%

19% 6% 6% 2% 1% 1%

56


9. Verkorte financiële verantwoording 9.1 Balans (Per 31 december 2010 x €1.000) 2010

2009

19.359 18.061 1.298

19.245* 18.158* 1.087

ACTIVA Materiële vaste activa Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Doelstellingen Overige leningen

187 141 46

149 140 9

20.448

23.061

292 274 18

183 105 78

Vorderingen en overlopende activa

16.236

15.614

Liquide middelen

24.846

25.926

TOTAAL ACTIVA

81.368

84.178

Reserves

57.787

63.432

Continuïteitsreserve

21.747

21.000*

Bestemmingsreserves

36.040

42.432

11.786

9.382

69.573

72.814

Beleggingen Voorraden Doelstellingen Bedrijfsmiddelen

PASSIVA

Fondsen Bestemmingsfondsen

Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva

TOTAAL PASSIVA

*Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden

57

1.868

1.191*

2.501

2.500

7.426

7.673

81.368

84.178


9.2 Staat van baten en lasten ( x €1.000) Realisatie 2010

Begroting 2010

Realisatie 2009


20.010

17.614

22.607


1.933

2.232

2.076

Vergoedingen wettelijke taken en subsidies

5.613

5.377

5.273


1.386

790

2.422

Opbrengsten DA en DOC’s*

6.104

5.409

5.580

Overige baten

1.861

699

1.482

36.907

32.121

39.440

17.083

Totale Baten *DA = Dierenambulances *DOC = Dierenopvangcentra


18.154

18.042


4.175

4.649

3.138


5.875

5.309

5.580

782

901

866

28.986

28.901

26.667



3.121

3.138

3.573


87

131

21


31

5

69

3.239

3.274

3.663

7.951

6.844

7.559

40.176

39.019

37.889

-3.269

-6.898

1.551


Totale lasten

Resultaat


719

-2.119

4.441

Bestemmingsreserves

-6.392

-2.857

-1.353

Bestemmingsfondsen

2.404

-1.922

-1.537

-3.269

-6.898

1.551

58


9.3 Kasstroomoverzicht

(Per 31 december; x €1.000) 2010

2009

-3.269

1.551

Aanpassingen:

4.340

760

- afschrijvingen

3.283

2.287

677

388

OPERATIONELE ACTIVITEITEN

Exploitatieresultaat

- mutaties voorzieningen - mutatie consolidatiekring

14

7

- ongerealiseerde koersresultaten

-30

-2.028

- desinvesteringen materiële vaste activa

396

106

Veranderingen in vlottende middelen:

1.664

-3.378

- voorraden

-109

-

- vorderingen

-622

-2.980

2.642

-605

-247

207

2.735

-1.067

-3.778

-6.081

-38

25

-3.816

-6.056

1

676

-1.080

-6.447

Mutatie 2010

Mutatie 2009

- beleggingen (excl. ongerealiseerde koersres.) - kortlopende schulden A. Totaal kasstroom uit operationele activiteiten INVESTERINGSACTIVITEITEN

Investeringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa

B. Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten FINANCIERINGSACTIVITEITEN

C. Mutatie langlopende schulden MUTATIE LIQUIDE MIDDELEN (A,B en C)

Liquide middelen 31-12-2010

31-12-2009

23.257

22.669

588

3.395

1.495

3.155

-1.660

-9.839

94

102

-8

-3

24.846

25.926

-1.080

-6.447

Rekening-courant Kortlopend deposito Kas Totaal liquide middelen

59

9.4 Lastenverdeling Dierennoodhulp


Maatsch. Beinvloeding

Beïnvl. Overheidsbel.

Fondsenw.

Kosten Beleggingen


Kosten Beheer & Admin.

Totaal realisatie

Begroting

Totaal realisatie

2010

2010

2009

Directe kosten 5.997

1.829

2.633

202

2.090

31

87

2.962

15.831

17.590

15.565

8.292

1.760

2.341

419

735

-

-

3.453

17.000

15.127

14.271

405

-3

251

27

59

-

-

297

1.036

1.046

1.088

302

191

125

19

33

-

-

191

861

676

816

1.941

239

240

50

92

-

-

500

3.062

2.516

4.192

66

17

13

6

10

-

-

20

132

224

169

1.151

142

272

59

102

-

-

528

2.254

1.840

1.788

18.154

4.175

5.875

782

3.121

31

87

7.951

40.176

39.019

37.889

Personeelskosten Overige personeelskosten Reis- en verblijfskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Totale lasten

* In 2010 zijn geen lasten beheer & administratie van het VB doorberekend naar kerntaak Toezicht dierenwelzijn.

Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel.

Kengetallen • % kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 15,6% (2009: 15,8%). • % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 19,8% (2009: 20,0%). De Landelijke Vereniging hanteert op basis van het 4 jaars gemiddelde als leidraad maximaal 25%. • % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 78,5% (2009: 67,6%). • % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale lasten = 72,1% (2009: 70,4%).


Bijlage 1: Klachtenafhandeling In 2010 zijn er in totaal 341 schriftelijke en telefonische klachten door de Dierenbescherming in behandeling genomen. Klachten waarvan de inhoud geen betrekking had op het werk van de Dierenbescherming zijn niet in behandeling genomen, maar zijn met medeweten van de klager doorgestuurd naar de juiste instantie. De registratie van klachten is in de loop van 2010 aangepast. Hierdoor kan er meer inzicht worden verkregen over de aard en gevolgen van de klachten en kunnen tevens de juiste maatregelen worden genomen. Op basis van de maanden augustus tot en met december 2010 kan de volgende onderverdeling worden gemaakt. Procentuele verdeling van klachten per onderwerp: Afdelingen Asielen Beleid Bereikbaarheid Communicatie / Media Dierenambulance Dierenwelzijn Fondsenwerving Handelen bij melding Lidmaatschap Overig Totaal

17% 13% 6% 1% 5% 11% 7% 14% 7% 7% 12% 100%

De procedure voor klachtafhandeling is in 2010 aangescherpt. Ook is er een aanvullende werkinstructie geschreven voor afdelingen en gelieerde stichtingen. Dit zorgt ervoor dat taken en verantwoordelijkheden voor alle partijen binnen de consolidatiekring van de Dierenbescherming helder zijn en de afhandeling van klachten zo goed en efficiënt mogelijk verloopt. Tevens is er meer ruimte gecreëerd voor de informele afhandeling van klachten. Het nieuwe reglement gaat per 1 januari 2011 in.

61


Bijlage 2: Jaarverslag Commissie van Beroep Dit jaarverslag vloeit voort uit artikel 13, vijfde lid, van het Reglement klachtenprocedure Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren en wordt jaarlijks voor 1 april overhandigd aan het bestuur van de Dierenbescherming. Algemeen De Commissie van Beroep heeft in 2010 de volgende samenstelling: • De heer ing. L. Bomhof • Mevrouw mr. P. Volker • Mevrouw mr. F. van de Poel • Mevrouw dr. M.J. Enders-Slegers • Mevrouw mr. Y. Rosina Het VB, in persoon van mevrouw ir. Y. Snelder en de heer mr. N. Heijstek als plaatsvervanger van mevrouw Snelder, heeft gedurende 2010 de Commissie van Beroep secretarieel ondersteund. In de loop van 2010 zijn de heer Bomhof en de dames van der Poel en Enders afgetreden (8 maart, respectievelijk 1 januari en 20 augustus). Mevrouw Volker treedt af per 1 januari 2011. Een sollicitatieprocedure is gestart om in de vacatures te voorzien. Behandelde beroepszaken In 2010 is geen klager in beroep gegaan. Wel is het Reglement klachtenprocedure Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren, inclusief de beroepsprocedure, herzien. Dit herziene Reglement gaat in per 1 januari 2011. In dit reglement zijn de taken van de Commissie van Beroep uitgebreid met de taken die voorheen in de statuten toebedeeld waren aan de Raad van geschillen.

62


Bijlage 3: Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Toezicht en de directie van de Dierenbescherming Wij hebben de geconsolideerde jaarrekening 2010 van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren gecontroleerd. Deze geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2010, de geconsolideerde staat van baten en lasten over 2010 en het geconsolideerde kasstroomoverzicht met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de Directie De Directie van de Vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Fondsenwervende Instellingen (RJ 650). De Directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de geconsolideerde jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de geconsolideerde jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de Directie van de vereniging gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de geconsolideerde jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Fondsenwervende Instellingen (RJ 650). Wij melden dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de geconsolideerde jaarrekening. Den Haag, 07 september 2011 KPMG ACCOUNTANTS N.V. J.A.A.M. Vermeeren RA

63

Dierenbescherming Jaarverslag 2010

Recommend Documents