DieDrie
Lesbrief bij de voorstelling
Zeg het met muziek Muziekles (deel1) (uitleg en filmpjes) Groep Hoe?
±35 minuten (incl. filmpjes)
Meedoe-opdracht (deel 2) (zingen en rappen) Groep Hoe?
± 25 minuten
3 t/m 8 In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of digitaal schoolbord
5 t/m 8 Met deze tekst uitgeprint en de tracks gebrand op een cd-speler, of met een computer, beamer of digitaal schoolbord
Muziek Hallo allemaal. Wij zijn DieDrie. En als wij iets te zeggen hebben, doen we dat altijd met muziek. Altijd? Nou ja, bijna altijd. Kom Kom Communicatie Er zijn natuurlijk heel veel andere manieren om iets duidelijk te maken aan een ander:
• • • •
Scheidsrechter tijdens een voetbalwedstrijd blaast op zijn fluitje en maakt gebaren met zijn armen, de grensrechter zwaait met een vlag. Een postduif wordt eropuit gezonden met boodschap op briefje. Mijnwerkers die vastzitten onder de grond proberen met klopsignalen een boodschap naar boven te sturen. Een schip dat schipbreuk lijdt, zendt een SOS-signaal (save our souls, dat betekent: red onze zielen). Ze doen dat met licht- en morsesignalen.
Dat zenden en ontvangen van berichten noem je communicatie. En daarover gaat onze show. En omdat we muzikanten zijn, communiceren we graag met muziek. Op dit filmpje zie je een paar mooie voorbeelden van communicatie: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20091223_morsecode01 (2:11 min)
Geluid is trilling Als je iets met muziek wilt zeggen moeten we eerst weten wat muziek is. Muziek bestaat uit klanken die we mooi of bruikbaar vinden. Het geluid dat we horen is lucht die beweegt. Of eigenlijk, lucht die trilt. Je oren vangen die trilling op. Dat is het geluid dat je hoort. Kijk maar naar het volgende filmpje: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080206_geluid01 (1:13 min) Dit kun je natuurlijk zelf ook uitproberen; in de klas of thuis.
Instrumenten bouwen Die klanken maken we met muziekinstrumenten. Dat zijn voorwerpen die lucht in trilling kunnen brengen. En dan zo dat het mooi klinkt. Hiervoor heb je nodig: Iets dat je kunt laten trillen
gitaarsnaar
drumvel
saxofoonriet
Iets om het in trilling te brengen • vingers • stokken/handen • mond/lippen Iets om het geluid harder te laten klinken
klankkast
ketel
beker
In dit filmpje zie je hoe je zelf makkelijk instrumenten kunt maken www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080206_instrumenten01 (1.49 min) Ook dit kun je natuurlijk zelf ook uitproberen; in de klas of thuis.
Dirigent Muziek maken met andere mensen is heel leuk. Maar je moet wel een paar afspraken maken. Hoe beginnen we? Wat is het tempo? Hoe lang gaan we door? Hoe gaat het einde? Die afspraken kun je opschrijven (muzieknotatie) of onthouden (uit het hoofd spelen). En natuurlijk moet je goed naar elkaar luisteren, want muziek maken is communiceren. Bij een groot orkest heb je een dirigent. Alles wat hij doet (met stokje, handen, gezichtsuitdrukkingen), betekent iets. In dit filmpje zie je hoe dat werkt: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080206_orkest01 (2.53 min)
Klinkende gevoelens Je kunt met muziek goed je gevoelens uiten. Bijvoorbeeld als je boos, verdrietig, vrolijk of verliefd bent. Bij films wordt veel gebruik gemaakt van muziek en geluid om het effect te versterken van de filmbeelden. Een film zonder muziek is veel minder eng of romantisch. Zet maar eens het geluid uit… In het volgende filmpje zie je hoe een componist liedjes bedenkt, en hoe hij zijn gevoelens laat horen in de muziek. www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060322_componeren01 (3.43 min)
Arend Blazen op een saxofoon Sommige instrumenten, zoals de piano, hebben een duidelijke vaste toon. Bij andere instrumenten kun je heel veel doen om de toon te veranderen. Je laat de toon bijvoorbeeld vervormen, buigen of glijden. In het volgende filmpje laat een saxofonist zien hoe de saxofoon werkt. En hoe anders je hem steeds kunt laten klinken. In onze show laat Arend dat ook duidelijk horen. www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051123_saxofoon01 (3:45 min.) Zingen met je stem Je eigen stem is wel een heel bijzonder instrument. Geen twee stemmen klinken hetzelfde. Met je stem kun je ook heel veel klanken (en instrumenten) nadoen. Net als bij andere instrumenten moet je leren hoe je je dit instrument bespeelt. In dit filmpje zie je hoe de stem werkt, en hoe een zangles gaat: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080206_zingen01 (2:20 min.)
Na al dat gepraat over muziek hebben we wel zin om zelf muziek te gaan maken. Jullie hebben allemaal een instrument bij je (je eigen stem), dus iedereen kan meedoen!
LIEDJE Je hebt het al wel begrepen: wij van DieDrie zeggen alles met muziek. Alles? Nou ja, bijna alles. We hebben er zelfs een liedje over gemaakt. Het heet Zeg het met muziek, en je hoort het in onze show. We gaan nu met dat liedje aan de slag. We gaan er een rap bij verzinnen! Zang en rap We zeggen alles met muziek, dus jullie rap mag overal over gaan. Wij hebben een voorbeeld opgenomen met een eigen raptekst. Daarin vertellen waarom we alles met muziek willen zeggen. Hieronder staat de tekst. lees mee en luister naar:
track 1: Zeg het met muziek
Zeg het met muziek Zeg het met muziek Wat je te zeggen hebt Speel het en zing het uit
(WAT?)
(Rap 1) Als ik praat Dan blijft het stil Het gaat echt nooit zoals ik wil Veel liever ga ik zingen En mensen laten swingen Je hoort wat ik bedoel Want muziek zegt wat ik voel Blij blij blij blijhijij Blij blij blij (OF BEN JE BOOS) Boos, boos, boos, bohoooos Boos boos boos Zeg het met muziek Wat je te zeggen hebt Speel het en zing het uit
(WAT?)
[Rap 2] Met muziek kan je alles zeggen En je hoeft dan echt niks uit te leggen Je speelt een toon En je slaat een beat Je voelt het aan of je voelt het niet {wat zegt ie dan?} Je hoort wat ik bedoel Want muziek zegt wat ik voel
moe moe moe, moehoeoe Moe moe moe (OF BEN JE WILD) Wild wild wild, wihiiiild Wild wild wild Zeg het met muziek Wat je te zeggen hebt Speel het en zing het uit
(WAT?)
Het refrein Zo, dat moest even gezegd worden. Met muziek natuurlijk. Kennen jullie het refreintje nog? We gaan het zo meteen proberen met de hele klas te zingen. Eerst hoor je het refrein nog 1x met onze stemmen. Luister naar:
track 2: refrein met zang Nu zijn jullie aan de beurt. Laat maar eens horen hoe jullie kunnen zingen! Hier hoor je het refrein met alleen maar muziekinstrumenten. De tekst die je moet zingen, staat hieronder. Doe je best! Luister en zing mee:
track 3: refrein zonder zang Zeg het met muziek Wat je te zeggen hebt Speel het en zing het uit
(WAT?)
De rap En? Hoe klonk dat? Tijd om te gaan rappen. In het liedje komen 2 raps voor. We hebben onze tekst zo bedacht, dat je sommige zinnen heel langzaam kunt rappen en andere juist snel. Soms nemen we ook even een pauze tussen twee zinnen. Zo krijg je verschillende ritmes en wordt de rap levendig. Eigenlijk net zoals je praat. Luister maar:
track 4: rap 1 [Rap 1] Als ik praat Dan blijft het stil Het gaat echt nooit zoals ik wil Veel liever ga ik zingen En mensen laten swingen Je hoort wat ik bedoel Want muziek zegt wat ik voel Zelf een rap maken We zijn benieuwd of jullie zelf een rap kunnen maken. Da’s nog niet zo makkelijk, want het moet rijmen en lekker passen op de beat (het ritme). Ook moet de tekst passen in de lengte van de muziek. Als je goed telt, zie je dat deze rap uit 8 regels bestaat. Voor elke regel heb je vier tellen de tijd (in het tempo van de muziek). Kijk maar eens of je een tekst kunt verzinnen die past.
Spreek met de klas af hoe jullie de raps gaan verdelen. Je kunt de klas verdelen in groepjes die elk 2 of 4 zinnen bedenken en rappen. Je kunt ook met de hele klas een rap maken en die met zijn allen uitvoeren. Let op: er zijn in het liedje 2 raps van elk 8 regels. Probeer maar eens mee te rappen:
track 5: rap beat Ging het een beetje? Je kunt het zo vaak proberen als je wilt. Soms moet je de tekst veranderen om het te laten passen. En soms moet je woorden gewoon sneller of langzamer rappen. Of een pauze nemen tussen de zinnen. Succes! De break Er zit nog een ander stukje in het liedje. Na de rap verandert het ritme. Dat noem je een break. In die break zingen (roepen) we gevoelens die we ‘met muziek willen zeggen’. De eerste keer roepen we Blij en daarna Boos. Luister maar:
Track 6: break Blij en Boos Dat kunnen jullie ook! Bedenk twee gevoelens en roep die uit, zo hard je kan. Wel in de maat natuurlijk! Het leukst is natuurlijk als die gevoelens heel verschillend zijn. Probeer maar eens:
track 7: break zonder zang Het hele lied We hebben alle stukje van het liedje gehad: het refrein, de raps en de breaks. Jullie kunnen nu het hele liedje achter elkaar uitvoeren. Maak met de klas een verdeling wie wat doet. Wie rappen er in rap 1, wie rappen er in rap 2, wie roepen de gevoelens in de breaks? Het refrein zingen we met z’n allen (wij doen ook mee hoor!). Zijn jullie er klaar voor? Zet hem op:
track 8: Zeg het met muziek (meedoe-versie) Zelf optreden Hoe klinkt dat? Als jullie het leuk vinden, mogen jullie tijdens de voorstelling laten horen wat jullie bedacht hebben. En als jullie dat te spannend vinden zingen jullie gewoon steeds heel hard het refrein mee. Vinden we ook mooi. We zijn benieuwd! Tot snel! groetjes van Bouke, Arend en Frankie
p.s. Kijk eens op onze site www.diedrie.nl en op Youtube.com (zoek op DieDrie)!
