Dichterbij
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK VIJFHEERENLANDEN WINTER 2012
VIJFHEERENLANDEN
3360
'Stijl in de regio' »18
LOKALE ONDERNEMERS
GRENSVERLEGGEND
LIDMAATSCHAP
Een kijkje achter de schermen »10
Marije uit Meerkerk studeert in Parijs »14
Jongste lid gaat voor lange termijn »26
OM DE HOEK
2 VIJFHEERENLANDEN
Tiffany Kemper, redactielid jongereneditie, kreeg de opdracht een foto te maken met onderwerp samenwerking. "Heel lastig, maar uiteindelijk moest ik denken aan het werken als een team" aldus Tiffany. "Uiteindelijk heb ik een foto genomen tijdens een wedstrijd van basketbalvereniging Leerdam. Op de foto zie je hoe in teamverband het einddoel wordt bereikt. Samenwerking is een absolute vereiste!" FOTO: TIFFANY KEMPER
3360
BASKETBAL VERENIGING LEERDAM GAAT VOOR DE BASKET! 3
BART VAN ROODEN
VOOR WOORD
directievoorzitter
DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG
U
w vertrouwde Dichterbij is groter geworden. Gegroeid, letterlijk en figuurlijk. De reden is dat we u, de leden van Rabobank Vijfheerenlanden, iedere editie het liefst alles zouden willen vertellen over wat er gedaan wordt binnen deze grote coöperatie. U ontvangt financiële informatie, artikelen met tips over zaken als vermogensopbouw en een visie op economische vraagstukken. Daarnaast weten we dat u betrokken bent bij uw eigen woonplaats en graag leest over wat we daar doen. Daarom is het tijd voor een Dichterbij met een nieuwe mix. Met meer ruimte om u te vertellen over ons werkgebied. Over mensen die bijdragen aan een positief leefklimaat, bijvoorbeeld. Dat zien we graag en als coöperatie steunen en stimuleren we veel van deze initiatieven. En we laten het u graag zien.
COLOFON Redactie Rabobank Vijfheerenlanden: Tiffany Kemper, Timon de Graaff, Charlotte Donga, Marije Mulders en Jamie Peek Tekst: Lenselink en Van Wenen Fotografie: Fotostudio Marks Druk & handling: vdbj_print support, Bloemendaal Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubli-ceerde data. Onjuist-heden kunnen echter voor-komen. De Rabobank en vdbj_, als-mede de aan hen gelieerde ondernemingen en toe-leveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuist-heden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.
4 VIJFHEERENLANDEN
Daarom krijgt beeld in deze vernieuwde Dichterbij meer ruimte. In dit eerste nummer geven we speciaal het woord aan jongeren. Een viertal jongeren, variërend van 16 tot 23 jaar, is aan de slag gegaan om ideeën te bedenken, zie pagina 8 en 9. Zij zijn degenen die de inhoud van deze editie mede hebben bepaald. Ze laten zien wat hun bezighoudt en geven hiermee een kijkje in hun wereld. In deze editie kijkt u bij drie lokale ondernemers achter de schermen, wordt onze voorzitter van de raad van commissarissen, Geert Meppelink, geïnterviewd door een redactielid en leest u hoe het een jong ledenraadslid over de grens vergaat. De samenwerking met de jongeren was een uitdaging voor zowel de Rabobank als voor de jongeren. Generaties met elkaar verbinden, dat blijft het idee.
Kom op 9 of 10 maart 2013 naar de Rabobank Ledendag in de Efteling.
Dichterbij VIJFHEERENLANDEN
THEMA: JONGEREN
8 10 14 18 26 36
Jongeren brainstormen over Dichterbij Binnenkijken bij lokale ondernemers Studeren in Parijs Stijl in de regio Het jongste lid In gesprek met Geert Meppelink 4 VRAGEN OVER...
10
16
Wielertijdperk eindigt abrupt ONDERNEMERSPODIUM
22
Social media WONINGMARKT
28
Uw huis als vermogen TOPPERS IN DE REGIO
32
Dennis Sporel: trainer in toptennis FAMILIEBEDRIJF
14
34
Bedrijfsoverdracht: Bassa Meerkerk
3360
RUBRIEKEN
22
32
2 6 17 21 31 38 39
Om de hoek Kort Kieskringvergadering Puzzel Cijfers over de woningmarkt Zin in een uitje? Column Bert Faber 5
KORT
Duurzame Dinsdag
WINNAARS VAN MORGEN Initiatieven voor een duurzamere samenleving; daar staat Duurzame Dinsdag voor. De Rabobank steunt dit initiatief al jaren, in het belang van de wereld van nu én die voor toekomstige generaties.
V
eel jongeren hebben uitstekende ideeën over duurzaamheid. De Rabobank wil ze daarom graag betrekken bij innovaties op dit gebied. Op Duurzame Dinsdag is een koffer met ruim vierhonderd initiatieven voor een duurzamere samenleving aangeboden in de Tweede Kamer.
De Rabobank stelde een Jongerenprijs beschikbaar ter waarde van € 1000. Dit jaar is die (voor jongeren tot 25 jaar) gewonnen door WavEnergy, drie jongens van 14 jaar. Zij kwamen met een vernieuwend concept om op een nieuwe manier elektriciteit op te wekken. De realisatie van hun project komt door deze prijs een stap dichterbij. Kijk voor meer duurzame initiatieven op www.duurzamedinsdag.nl. Een aantal ideeën uit het Duurzamekoffertje is ingediend door jongeren van
Alles verzekeren is geen oplossing
V
aak zijn we oververzekerd, ook voor zorgverzekeringen. 90% van de Nederlanders heeft een aanvullende verzekering, slechts 44% maakt gebruik van de dekking. Verzekeren is niet de enige oplossing, in een aantal gevallen kan sparen voordeliger zijn. Interpolis gaat daarom terug naar de essentie van verzekeren met ‘verzeker alleen wat er toe doet' en biedt een nieuwe aanvullende zorgverzekering, Interpolis ZorgActief ZonderMeer. Deze 6 VIJFHEERENLANDEN
verzekering vergoedt boven op de basisverzekering alleen de risico's die moeilijk te dragen zijn als het misgaat. Denk aan overlijden in het buitenland of langere kraamzorg in het ziekenhuis. Voor kosten die u makkelijker zelf kunt betalen, zoals een bril, kunt u zelf maandelijks een bedrag opzijzetten. Zo verzekert u het noodzakelijke, spaart u voor de rest en houdt u uw premie betaalbaar. Kijk op rabobank.nl/zorgverzekering voor meer informatie over Interpolis Zorgactief.
World=U, een club jongeren tussen de 15 en 25 jaar die zich inzet om de wereld te verbeteren, te beginnen met hun eigen leefomgeving. De Rabobank is een van de initiatiefnemers van dit project.
OVER OP IBAN Vanaf 1 februari 2014 is er binnen Europa geen verschil meer tussen binnenlandse en buitenlandse betalingen. Voor al het betalingsverkeer wordt dan gebruikgemaakt van een internationaal bankrekeningnummer (IBAN) van 18 cijfers en letters. Op de website www.ibanbicservice.nl kunt u uw eigen IBAN opzoeken. U kunt deze ook vinden op uw rekeningafschrift of in Rabo Internetbankieren. Is uw Wereldpas toe aan vervanging, dan ontvangt u een nieuwe Wereldpas voorzien van uw IBAN.
PAK DE WINST
Scholieren en Bach
J
ongeren zitten niet stil tijdens het educatieve lesprogramma Beats by Bach. Zij gaan op een interactieve manier aan de slag met de muziek van Johann Sebastian Bach. De middelbare scholieren maken in vijf lessen kennis met klassieke muziek in het algemeen en in het bijzonder met de wereld van de
componist Bach. De leerlingen maken een filmpje, een soundtrack en een lipdub (videoclip) met de muziek van Bach. Onderdeel van het multimediale lespakket is een landelijke wedstrijd via www.beatsbybach.nl. Het beste filmpje kan een prijs winnen. Het pakket is ontwikkeld voor scholieren van 15-18 jaar (klas 4 en 5 havo/vwo) in een samenwerkingsverband van De Nederlandse Bachvereniging met de Rabobank. Een lespakket winnen? Stuur dan een mailtje naar
[email protected]. MEER INFORMATIE OVER BEATS BY BACH: WWW.BEATSBYBACH.NL
Rabobank versterkt
COÖPERATIE IN BEELD
3360
L
ezers van Dichterbij zijn niet alleen klant bij de Rabobank, maar ook lid. Daar zijn we blij mee als coöperatieve bank. Want we bankieren niet voor aandeelhouders, maar wel voor onze 1,9 miljoen leden, onze klanten en de samenleving. Samen bereiken we gewoon meer dan alleen, dat is de grote kracht van een coöperatie. We delen kennis en ervaring en leren zo van elkaar. Ons doel: de omgeving waarin onze leden en klanten wonen én werken versterken, voor een duurzame toekomst en een sterkere economie. Wilt u zien hoe de Rabobank uw regio versterkt? Kijk op facebook.com/ rabobank en maak een interactieve reis door Nederland. Klik op de landkaart met ‘Rabobank Versterkt’ en selecteer video’s van bijzondere lokale projecten aan de hand van diverse thema’s.
Met deze actie riep Rabobank Vijfheerenlanden verenigingen en stichting op om te strijden voor een donatie uit ons Coöperatiefonds. Twintig verenigingen en/of stichtingen presenteerden zich op 30 oktober en 1 november in drie minuten. In Vianen/Zederik ging Volkstuinvereniging De Geer als grote winnaar naar huis. In Leerdam/Lingewaal was het Oranjevereniging Schoonrewoerd die de meeste winst pakte.
AANGEPASTE OPENINGSTIJDEN Tijdens de feestdagen hebben wij aangepaste openingstijden. Op maandag 24 december zijn we geopend van 09.00 uur tot 16.00 uur. En op maandag 31 december kunt u bij ons tercht van 09.00 uur tot 14.00 uur. U kunt tijdens de feestdagen 24 uur per dag, waar en wanneer u wilt, uw bankzaken regelen op www.rabobank.nl/ vijfheerenlanden. Wij wensen u fijne feestdagen.
VOLG ONS Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws van uw bank? Volg ons op twitter @RaboVHL. Wij plaatsen actuele lokale berichten, zo kunt u zien waar uw bank zich mee bezighoudt. Ook landelijke berichten (tweets) over uiteenlopende onderwerpen brengen wij bij u onder aandacht. Heeft u nog geen twitteraccount? Meld u dan snel aan op www.twitter.com en volg ons @RaboVHL. Tot snel.
7
JONGERENREDACTIE
Wat willen jongeren eigenlijk lezen in Dichterbij? In september kwam een speciale jongerenredactie bij elkaar om invulling aan hún bankblad te geven. Een verfrissende brainstorm volgde. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN - LINDA VAN DOREN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
Brainstorm op de redactie Jongeren krijgen de gelegenheid mee te kijken in de keuken van de redactie en kunnen onderwerpen aandragen vanuit hun belevingswereld.
E
en blad invullen. Hoe doe je dat nu eigenlijk? Een aantal jongeren dat verbonden is aan Rabobank Vijfheerenlanden geeft gehoor aan de oproep van de afdeling Communicatie om eens mee te denken tijdens de redactievergadering van Dichterbij. Een van de belangrijkste redenen om een jongerenredactie in te vullen, is de jonge klanten en leden van de bank de gelegenheid te geven mee te kijken in de keuken én ze onderwerpen aan te laten dragen vanuit hun eigen belevingswereld. Na een uiteenzetting over de werkwijze bij de totstandkoming van de uitgave, mogen de jongeren brainstormen over de inhoud.
MOODBOARD Vier compleet verschillende jongeren zitten aan de redactietafel. Timon de Graaff (22), ledenraadslid van Rabobank Vijfheerenlanden en student Ondernemerschap is de enige heer in het gezelschap. Hij is vanuit zijn lidmaatschap 8 VIJFHEERENLANDEN
van de ledenraad geïnteresseerd in betrokkenheid. Bij de bank en bij de regio. Een jong lid van de bank aan het woord laten, lijkt hem een goed idee. De uitwerking daarvan vindt u terug op pagina 26. Hij weet ook te melden dat toprolstoeltennister Esther Vergeer in Vianen heeft getraind. Dat interessante gegeven is opgepakt in een interview met de trainer op pagina 32. Marije Mulders (22) is ook ledenraadslid en studeert Commerciële Economie. Zij heeft de vergadering voorbereid met een zelfgemaakt 'moodboard'. Een knipselwerk waarin zij sfeerbeelden heeft opgenomen die uitdrukken wat zij in Dichterbij terug wil zien. Zij kiest voor stijlpagina's waarbij een kijkje achter de schermen van lokale ondernemers wordt genomen. Ook Charlotte Donga (16) kan zich daar in vinden. Zij zit in 5 VWO op het Heerenlanden College en is lid van het Rabo Promotieteam. Tiffany Kemper (18) studeert voor chemisch laborante en is ook bijzonder nieuwsgierig naar wat ondernemers drijft om dingen te doen. De output van deze ideeën vindt u in artikelen op pagina 10 en 18. Hier kijken we binnen bij bedrijven in de regio.
CREATIEVE KIJK Dat jongeren een andere kijk hebben op alledaagse dingen, weten we allemaal. Maar wist u ook hoe creatief velen van hen zijn? Dat heeft de redactieraad tot uiting laten komen in een fotowedstrijd. De regio bekeken door de ogen van jonge mensen. De winnende foto vindt u op pagina 3.
3360
'Samen een magazine vullen.'
9
ACHTER DE SCHERMEN
De leden van de jongerenredactie vroegen om een kijkje achter de schermen bij verschillende ondernemers in de regio. Wat doen ze en wat drijft ze? TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
Even binnenkijken
A
lide van Toor, Tamer Saglambilek, Jeffrey Verhoek en Jan van Frankenhuyzen zijn ondernemers in de Vijfheerenlanden en gunnen Dichterbij-lezers graag een kijkje achter de schermen.
BLIK WERPEN Wat gebeurt bij lokale ondernemers? Dat vroegen de leden van de jongerenredactie zich af. De verslaggevers van Dichterbij wierpen her en der een blik achter de schermen.
Cafetaria De Halte in Meerkerk Alide van Toor (46) werkte ruim twintig jaar in de verpleging. ‘Bezuinigingen en voortdurende veranderingen zorgden ervoor dat ik niet meer achter mijn werk kon staan en dus aan iets anders toe was. In 2006 kwam de cafetaria te koop en toen was het eigenlijk nu of nooit.’ Alide runt de cafetaria met drie vaste medewerkers en drie oproepkrachten en spijt van haar switch heeft ze nooit gehad: ‘Klanten hebben over het algemeen goede zin en eigenlijk is het dus altijd gezellig. Het is ook erg leuk dat we de afgelopen jaren onze klantenkring zagen uitbreiden, bijvoorbeeld door de ouderen die er steeds vaker op uit trekken met de elektrische fiets en mensen die een seizoenplaats hebben op één van de boerderijcampings in de omgeving die dan regelmatig terugkomen.’ Net als in de 10 VIJFHEERENLANDEN
verpleging wordt ook hier een groot beroep gedaan op sociale vaardigheden. ‘Met name de jonge medewerkers kunnen veel ervaring opdoen op dat gebied. Het klinkt misschien een beetje flauw, maar de mobiele telefoons blijven onder werktijd uit en we spreken onze klanten altijd netjes aan. De Halte onderscheidt zich toch vooral door kwaliteit én gastvrijheid.’
Kwaliteit ‘Kwaliteit is belangrijk. We moeten dan ook altijd kritisch naar onszelf blijven kijken. We luisteren daarvoor natuurlijk naar onze klanten. Zo zijn we bedrijfs- en partycatering gaan doen omdat daar vraag naar was. Het personeel speelt echter ook een belangrijke rol. Zij moeten bijvoorbeeld kritisch blijven op het functioneren van ons werksysteem. Je wilt bestellingen snel klaarmaken maar dat moet niet ten koste gaan van de kwaliteit. Uiteraard hebben we te maken met de Voedsel- en Warenautoriteit dus moet iedereen ook goed op de hoogte zijn hoe er met de producten moet worden omgegaan. Doordat wij maar een klein bedrijf zijn en we veel ervaring hebben met het beheer kunnen we de voorraden
De klant bepaalt
3360
In Cafetaria De Halte in Meerkerk is het steevast gezellig druk. Geen dag is hetzelfde. En hoewel er een vaste werkroutine is, bepalen de klanten uiteindelijk hoe de werkdag eruit komt te zien. Steeds weer anders, maar altijd weer leuk! Sociale vaardigheden zijn dan ook van belang. Jonge medewerkers leren er omgaan met klanten.
Frankenhuyzen
beperkt houden. Verantwoord frituren hoort ook bij het leveren van kwaliteit. Vaak wordt het eten uit een cafetaria als ongezond bestempeld. Maar zolang je het met mate eet is dat absoluut niet zo en wij gebruiken bewust vloeibaar vet. Vloeibaar frituurvet is gemaakt van uitsluitend plantaardige oliën en het bevat veel goede onverzadigde vetten. Deze onverzadigde vetten hebben een gunstig effect op het cholesterolgehalte. Daarnaast bieden wij een ruime keuze in gezonde salades aan.’ Er is geen dag hetzelfde bij De Halte. ‘Natuurlijk heb je een vaste routine. We beginnen om negen uur met schoonmaken, de producten klaarleggen en voorwerken, maar als we om 12.00 uur open gaan bepalen onze klanten hoe de dag verder verloopt. Het zijn lange dagen, maar door de omgang met mensen blijft het leuk en afwisselend.’ Sales Care in Leerdam Tamer Saglambilek (29) en Jeffrey Verhoek (28) richtten samen Sales Care op, een full service online marketing bureau. ‘We bieden een breed scala aan marketingdiensten gericht op zoekmachine-optimalisatie (SEO) en het adverteren via Google Adwords (SEA),’ vertelt Tamer, ‘diensten die ervoor zorgen dat bedrijven via internet worden gevonden en dat hun online-activiteiten leiden tot verkoop.’ Jeffrey vult aan:
Van Frankenhuyzen: 'We moeten de jeugd weer betrekken bij techniek. Want zonder staan ontwikkelingen stil.'
12 VIJFHEERENLANDEN
‘Ons uitgangspunt daarbij is dat we altijd maatwerk leveren. We geloven niet in het aanbieden van pakketten. Geen enkele doelgroep is gelijk en iedere klant is anders. Ons eerste gesprek is naast kennismaken ook altijd gericht op het in kaart brengen van ons vertrekpunt. Bij de ene klant is het een kwestie van punten op de ‘i’ zetten, terwijl de ander behoefte heeft aan een complete online marketing strategie. We hebben alle disciplines in huis, van tekstschrijvers en websitedesigners tot technische mensen, waardoor wij onze klanten een compleet voorstel kunnen doen zonder van anderen afhankelijk te zijn.’ Innovatie De online marketing business is een bedrijfstak met toekomst. ‘Zeker gezien de ontwikkelingen op het gebied van smartphones,waarvoor mobiele websites gemaakt moeten worden. Je kunt niet meer om internet en de mogelijkheden heen. Het is voor ons belangrijk om de nieuwste technieken te volgen of zelf voor de juiste toepassingen te zorgen,’ zegt Jeffrey. ‘Deze maand ronden we het ontwikklen van AdCalls af. AdCalls is een innovatieve toepassing die is ontstaan uit klantvragen. Deze toepassing maakt het voor iedere onderneming mogelijk om zelfstandig
OVEREENKOMSTEN Zo verschillend als de bedrijven waar we binnen mochten kijken ook zijn, er zijn altijd overeenkomsten. De ondernemers zijn stuk voor stuk gedreven, streven naar kwaliteit, innovatie en klantvriendelijkheid.
telefonische reacties van zijn marketingactiviteiten te meten. Hiermee is het mogelijk om lokale niet-reguliere telefoonnummers te koppelen aan bijvoorbeeld reclamefolders of Google AdWords campagnes. AdCalls registreert de inkomende reacties per marketingactiviteit en is daarmee een toepassing die het laatste gat in marketinginformatie opvult.’
3360
Van Frankenhuyzen in Lexmond Jan van Frankenhuyzen (48) was al als jongetje in het bedrijf van zijn vader actief. Techniek boeide en boeit hem mateloos. Het lag dus voor de hand dat hij zijn vader in 1992 opvolgde als directeur van Van Frankenhuyzen industrieslijperij. ‘In die tijd waren we een herslijpbedrijf, we hielden ons bezig met het naslijpen van botte gereedschappen. In 1994 zijn we begonnen met het ontwikkelen van verspanende diamantgereedschappen voor onder andere lucht- en ruimtevaart en kunststofverwerkende en automotive-industrie. Met verspanende gereedschappen is het mogelijk diverse materialen te vormen door middel van frezen, draaien, boren, zagen of slijpen. Onze diamantgereedschappen hebben een snijkant van synthetisch diamant. Ze worden gebruikt om de harde materialen als koolstof en glasvezel te verspanen.’ De introductie ervan deed een beroep op het doorzettingsvermogen van Jan: ‘Bijna niemand gebruikte toen dat soort diamant: het was te duur, te onbekend en de machines die er voor nodig zijn waren er nog niet. Maar mijn motto is ‘als je ergens aan begint, moet je volhouden’ en inmiddels leveren we wereldwijd in zo’n twintig landen.’
Jeugd heeft de toekomst ‘Ik ben eigenlijk voortdurend aan het nadenken over manieren om de jeugd meer te interesseren voor techniek. Ik doe dat zelf onder andere door stageplaatsen aan te bieden maar er zijn meer mogelijkheden. Scholen zijn daar natuurlijk mooie platforms voor. Dat kan echter alleen als ondernemers, onderwijs en overheid samenwerken. Misschien kan zelfs de Rabobank daar een rol in spelen.' Ook met het oog op de toekomst is het belangrijk dat er weer meer technische mensen komen, zegt Van Frankenhuyzen. ‘De oudere generatie gaat in de komende jaren met pensioen, waardoor technisch personeel schaars wordt. We moeten de jeugd er weer bij betrekken, want zonder techniek staan ontwikkelingen stil.'
Techniek is de basis ‘Het is wel jammer dat techniek tegenwoordig een beetje een ondergeschoven kindje is. Er is nauwelijks nog kennisoverdracht van oud naar jong. En dat terwijl techniek eigenlijk de basis is van alles wat we gebruiken. Zonder techniek zouden er geen mobiele telefoons of tablets zijn. Voor veel jongeren is manager worden het ultieme doel, met de gedachte dat daar ook een hoger salaris, telefoon en auto bij horen. Maar als er geen technische ontwikkelingen meer zijn, valt er weinig te managen. Dus we moeten echt terug naar een ‘maak’industrie.’
13
GRENSVERLEGGEND
STUDEREN IN PARIJS
Dorpsmeisje wordt wereldburger Marije Mulders uit Meerkerk verlegt graag haar grenzen. Deze keer zelfs letterlijk. Zij studeert vier maanden aan de universiteit van Parijs. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: LINDA VAN DOREN
W
e spreken Marije (22) op een doordeweekse avond via Skype. Videobellen is toch wel erg makkelijk als je in het buitenland zit. Ze doet dat dan ook regelmatig met haar vrienden en familie. Marije vertelt geanimeerd over haar eerste indrukken van de wereldstad. Een cultuurshock. Dat is wat ze volgens eigen zeggen voor haar kiezen kreeg toen zij in september in Parijs aankwam om er te studeren aan de universiteit. 'Ik had van tevoren geen idee hoe druk en tegelijk indrukwekkend zo'n grote stad zou zijn. Als dorpsmeisje moest ik echt wel even wennen hoor!'
WERELDBURGER Al snel integreert Marije in de Franse hoofdstad. 'Het is al een aantal keer voorgekomen dat toeristen mij aanspraken om de weg te vragen. Ook Nederlanders. Kennelijk heb ik al de uitstraling dat ik hier thuishoor. Op zo'n moment ben ik een echte wereldburger. Toch heb ik ook hier 14 VIJFHEERENLANDEN
nog wel eens dat lekkere dorpse gevoel, want bij de lokale bakker en slager herkennen ze me al.' Marije kreeg in de zomer te horen dat zij was aangenomen op school in Parijs. 'Ik had aan verschillende scholen een aanvraag gestuurd, want ik wilde heel graag ervaren hoe het is om in het buitenland te studeren. Ik had mijn aanvragen een beetje gespreid. Om meer kans te maken ergens aangenomen te worden. Gek genoeg heb ik op bijna alle aanvragen een positieve reactie gekregen. En dat heeft volgens mij zeker ook te maken met het feit dat mijn werk als ledenraadslid van Rabobank Vijfheerenlanden op mijn CV staat. De Rabobank is hier erg bekend. Tijdens mijn colleges over economie en marketing komt de naam van de bank regelmatig voorbij. Erg leuk!'
BANKZAKEN IN HET BUITENLAND Voordat ze vertrok, zocht Marije woonruimte in Parijs. 'Dat viel niet mee in zo'n grote stad. Je moet als student ook ontzettend
Even Skypen. Op die manier houdt Marije contact met haar vrienden en familie in Nederland. En kan ze haar verhaal vertellen aan de verslaggever van haar Rabobank.
MOBIEL BANKIEREN APP
3360
Download ook de gratis Rabo Bankieren App op uw mobiel. De app is beschikbaar voor iPhone, iPod Touch en iPad, voor BlackBerry en voor toestellen en tablets met Android en touchscreen of Windows Phone 7. U kunt eenvoudig het actuele saldo van uw betaal- en spaarrekeningen inzien, bij- en afschrijvingen bekijken, geld overmaken en rekeningen betalen.
uitkijken dat je niet wordt opgelicht. Ik heb meerdere mensen ontmoet die al een groot bedrag aan borg hadden betaald, terwijl er helemaal geen kamer bleek te zijn. Op aanraden van Rabobank Vijfheerenlanden heb ik mijn ouders in Nederland gemachtigd om mijn bankzaken te kunnen doen. Dat is erg handig. Ook heb ik een bankrekening in Frankrijk geopend: erg makkelijk als er snel iets moet worden betaald. Ik heb wel even gek opgekeken toen ik hier de bank bezocht. Ik stond in een kantoortje waar allerlei documenten gewoon voor het oprapen lagen. Dat zou in Nederland echt nooit kunnen! Het idee! Een echte uitkomst is de mobiel bankieren app van de Rabobank. Ik kan vanaf mijn iPhone betalingen doen, mijn saldo checken en in een paar seconden geld overboeken van mijn spaar- naar betaalrekening. Fijn als ik bijvoorbeeld schoolboeken moet kopen. Ik zou werkelijk niet meer zonder kunnen.'
TIJD GAAT SNEL Maar vier maanden studeert Marije in de Franse hoofdstad. 'De tijd gaat erg snel', zucht ze via Skype. 'Straks ben ik eindelijk gewend hier te zijn en dan moet ik al weer naar huis.' Dat ze sneller went dan ze voor mogelijk hield, merkt ze aan hoe ze haar omgeving bekijkt. 'Ik woon niet ver van de Eiffeltoren. De eerste weken maakte ik er continu foto's van. Ik dacht telkens 'wauw'. Nu loop ik er langs en is dat eerste besef al verdwenen. Maar er valt hier ook zo enorm veel te zien. Ik heb nooit tijd genoeg om alles van Parijs te ontdekken!'
WARME STOEL Ondertussen houdt collega raadslid Timon de Graaf haar stoel in de ledenraad warm. Samen zijn zij de jongste leden van de ledenraad en zetten zij zich in voor de jongere klanten en leden van Rabobank Vijfheerenlanden. Als Marije terug is, is ze zeker weer van de partij. Een hele ervaring rijker. 15
4 VRAGEN OVER...
Wielertijdperk eindigt 2 abrupt ‘De maat is vol’, zegt Bert Bruggink, lid van de raad van bestuur van Rabobank Nederland, over het besluit om na 17 jaar te stoppen als sponsor van professioneel wielrennen. TEKST: GERJAN ZEISSINK
DE FEITEN 17 jaar sponsort de Rabobank het wielrennen. Eind deze maand stopt de sponsoring van de professionele herenploeg. De Rabobank komt de contractuele verplichtingen na, maar de ploeg zal niet meer onder de naam ‘Rabobank’ opereren. Voor de damesploeg van Marianne Vos onderzoekt de Rabo nog op welke wijze ze haar kan steunen in haar Olympische ambitie voor 2016. De Rabobank blijft als sponsor verbonden aan de amateursport, waaronder de jeugdopleiding en het veldrijden. 16 VIJFHEERENLANDEN
1
Waarom is de Rabobank ooit met wielrennen begonnen? “Wielrennen past bij de Rabobank. Honderdduizenden mensen, onder wie veel leden van lokale banken, beleven plezier aan de wielersport. Ze genieten van wielerevenementen, of het nu lokale rondjes om de kerk zijn of grote internationale wielerrondes. Ik ben zelf ook een groot liefhebber! Het zijn evenementen die mensen verbinden en energie geven. Daarom hebben wij onze sponsoractiviteiten in de afgelopen 17 jaar uitgebreid; van de heren- en damesprofploeg tot de jeugd, de mountainbikers en de veldrijders. Onze investering heeft sterk bijgedragen aan de bekendheid van onze bank, lokaal, nationaal en internationaal.”
En dan stopt u er eind deze maand mee. “Eerst een nuance: we blijven wel sponsor van de amateursport, waaronder de jeugdopleiding en het veldrijden. De lokale vertaalslag blijft ook mogelijk. Het rapport van de Amerikaanse dopingautoriteit USADA, begin oktober, heeft de doorslag gegeven. Wij zijn geschokt door de wijdverbreide dopingpraktijk in de professionele wielerwereld. Met dit rapport is de maat vol.”
3
Had u niet eerder moeten stoppen? “Een begrijpelijke vraag. Na een nieuwe onthulling of nieuw schandaal in deze sport stelden leden, medewerkers en wijzelf ons natuurlijk de vraag: is dit nog te verantwoorden? Na de affaire-Rasmussen in 2007 hebben we in onze eigen ploeg ingrijpende maatregelen genomen. We zijn altijd vastbesloten geweest om op het allerhoogste, internationale niveau van binnenuit een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van een schone en eerlijke wielersport. Het vertrouwen dat we nog hadden, is na het USADA-rapport compleet weg.”
4
En dus is de keuze om te stoppen onvermijdelijk? “Ja. Dat is pijnlijk, voor de liefhebbers, voor de sporters die geen blaam treft en voor ons als bank. Het is een bittere realiteit. Maar met onze ondersteuning van de breedtesport blijven we streven naar de ontwikkeling van Nederlands talent, op een schone en eerlijke wijze.”
FILM
3360
WEERMAN BOEKEMA
Welke wind waait door de Vijfheerenlanden? Is er zwaar weer op komst of schijnt door de wolken toch de zon? Prof. Dr. Frans Boekema opende op de kieskringvergadering zijn betoog door zich te vergelijken met een weerman. “Net als weermannen zijn economen zelden in staat het economisch weer goed te voorspellen maar achteraf kunnen ze het wel goed uitleggen”. Boekema schetste dan ook het verloop van de crisis en waagde zich aan trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomst van De Vijfheerenlanden. ‘Hoe bouw je een duurzame lokale/ regionale economie’ was de hoofdvraag. Boekema gaf aan waar kansen voor de regio liggen. “Maar gemeenten als Leerdam en Vianen kunnen problemen niet alleen oplossen”. De conclusie is dan ook dat een duurzame lokale economie alleen mogelijk is door samenwerking. Bekijk het filmpje van de avond op www.rabobank.nl/vijfheerenlanden.
SCAN DE QR-CODE
17
ONDERNEMERS MET STIJL
Uiterlijk
De eerste indruk is bepalend. Drie regionale stijl-ondernemers die dagelijks met uw uiterlijk bezig zijn, vertellen over hun klanten en producten. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
18 VIJFHEERENLANDEN
Kees Overbeek: 'Kom langs voor een stijladvies en een perfecte coupe.'
O
ver het algemeen hebben we allemaal een eigen stijl waarbij we ons thuis voelen. Kleding, kapsel en de besteding van vrije tijd sluiten daarop aan. Drie ondernemers vertellen hoe en wat zij ondernemen met stijl.
BARBIER KAPPERS Kees Overbeek is een man van samenwerken, open communicatie en bescheidenheid. Dat is zijn stijl. Sinds 1980 runt Kees De Barbier Kappers in het historische centrum van Vianen. Kees en zijn team nemen in de ruime kapsalon de tijd om je een goed advies én een passend kapsel te geven. ‘Een bezoek aan de kapper moet een beleving zijn, zegt Kees. ‘Een grote leestafel en een kopje koffie of thee zorgen voor een gastvrije ontvangst. Op die tafel ligt ook altijd een iPad. Leuk voor de kinderen maar natuurlijk ook voor de ouders. Binnenkort plaatsen we een grote touchscreen aan de wand waarop we foto’s van modellen en aanbiedingen zetten. Het maakt deel uit van de totale beleving.’ Kees en zijn medewerkers hebben een brede klantenkring: mannen en vrouwen, jong en oud. ‘Dan is het belangrijk om gedreven en vakgericht te zijn. We hebben dan veel aan de tips en ondersteuning van de merken die wij gebruiken, zoals Artego, Chi en Goldwell. Ook het volgen van workshops en trainingen is een van de manieren om de laatste trends en technieken te volgen. Trend voor de mannen is lengte bovenop en kort aan de zijkanten waardoor de kuif en de scheiding weer actueel zijn. Bij dames blijft de boblijn, maar dan uitgevoerd met botte lijnen. Daarnaast zien we verschillen in lengtes en aparte kleuraccenten als blauw en paars.’ De Barbier Kappers, Langendijk 3, Vianen
langs de deur. Nu is ‘Zwijnenburg, het huis van de mode’ in Meerkerk een ruime winkel met een keur aan merken en stijlen waar je je letterlijk van top tot teen in het nieuw kunt steken. Broer en zus Jeffrey en Debbie staan nu aan het roer van het familiebedrijf. ‘We verkopen dames- en herenmode aan klanten van 12 tot 90 jaar. We hebben veel vaste klanten waarvan we precies weten wat ze leuk vinden en wat bij hen past’, vertelt Debbie. ‘Met onder andere merken als Gerry Weber, Betty Barclay, Gardeur, Scotch & Soda, G-Star, Geisha, Dept en Esprit bieden we diverse stijlen: van netjes en sportief tot feestelijk.’ Al ruim 50 jaar gaat de zaak met de tijd mee en dat leidde zo’n anderhalf jaar geleden tot het starten van een webwinkel. ‘Het blijkt dat het zeker toegevoegde waarde heeft’,
STIJLVOLLE EDITIE Tijdens de redactievergadering gaven de jonge redactieleden aan dat er in Dichterbij eens een stijl- en modepagina moest komen. Niet voor de hand liggend in een bankblad. Maar veel van onze klanten daar juist wel dagelijks mee bezig. Tijd dus om ook onze stijle eens te veranderen.
Jeffrey en Debbie Zwijnenburg: 'Stijl combineren met gemak? Kijk dan ook eens in onze webshop:
3360
www.zwijnenburgmode.nl.
ZWIJNENBURG, HET HUIS VAN DE MODE In 1959 begonnen opa en oma
'
Zwijnenburg met een kleine winkel en verkoop 19
Angelo Kozlakidis: ‘Kom gezellig eten in een goede sfeer.’
vertelt Jeffrey. ‘We besteden veel aandacht aan de leveringen waardoor je echt het idee hebt dat je jezelf een cadeautje geeft.’ Tot slot de trends voor de winter van 2012 en het voorjaar van 2013. Debbie: ‘Voor de winter zijn donkerrood, groen en oker dé kleuren. Het voorjaar van 2013 laat veel kleur zien, van neon tot pasteltinten.’ Zwijnenburg, het huis van de mode, Tolstraat 17, Meerkerk
‘Ook van het drinken van een kopje koffie of thee maken wij een beleving’
20 VIJFHEERENLANDEN
DE PRIKKELINGE Angelo Kozlakidis opende in april de deuren van zijn restaurant aan de Kerkstraat in Leerdam. Het logo van een amusevorkje met de naam ‘De Prikkelinge eten & drinken’ op de ramen geeft stijlvol aan dat de zintuigen op een aangename manier worden geprikkeld. ‘De Prikkelinge biedt herkenbare gerechten uit de Nederlandse keuken met een Frans tintje, maar dan in een nieuw jasje’, vertelt Angelo enthousiast. ‘Carpaccio kent iedereen wel. Wij maken er echter een mooi bonbonnetje van. Hetzelfde gerecht maar dan net even anders.’ Het onderstreept het gevoel voor stijl dat de jonge ondernemer heeft. ‘Kwaliteit bieden is natuurlijk belangrijk, maar onze gerechten en de uitstraling van het restaurant moeten wel matchen. De inrichting is gezellig met een stoere ondertoon en verandert mee met de seizoenen. Net als onze gerechten dus.’ Achter het restaurant ligt de sfeervolle stadstuin. ‘In de winter kleden we die sfeervol aan waardoor het een mooie aanvulling is op het restaurant.’ Het restaurant kent een uitgebreide lunch- en dinerkaart en op vrijdag en zaterdag is er een 3-gangenmenu voor €29,50. Bovendien zijn er mogelijkheden voor besloten diners, een high tea of een bedrijfsborrel. ‘Het is voor ons iedere keer een uitdaging om onze klanten te verrassen. En niet alleen met een uitstekend diner. Ook van het drinken van een kopje thee of koffie maken wij een beleving door altijd iets extra’s te bieden.’ De Prikkelinge, Kerkstraat 53a, Leerdam
Uitslag Stuur de uitslag voor 14
PUZZEL
januari 2013 naar; Rabobank Vijfheerenlanden, t.a.v. redactie Dichterbij, Postbus 55, 4130 EB Vianen. Vergeet bij het insturen niet uw naam en adresgegevens te vermelden.
Puzzel mee En maak kans op een mand vol lekkere streekproducten.
3360
UITLEG Vul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen in alle horizontale en verticale kolommen, en dat alle cijfers van 1 tot en met 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van 3 x 3 vakjes.
21
Platformen Er zijn verschillende sociale platformen waarop ondernemers actief kunnen zijn. De allerbekendste zijn toch wel Facebook, Twitter en LinkedIn. Maar op welke kun je nu het beste wát roepen? Dat is voor iedereen weer anders. Maar feit is, dat je er bijna niet meer omheen kunt er iets mee te doen.
ONDERNEMERSPODIUM
ONDERNEMERS OVER:
Social media
Wat weten lokale ondernemers over het inzetten van social media? Rabobank Vijfheerenlanden organiseerde een workshop met het Ondernemerspodium. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
Lennart Hofkamp van Bakkerij Steehouder in Vianen, bekijkt zijn Facebookpagina op zijn iPad. 'Even kijken of er
3360
reacties zijn van klanten.'
R
abobank Vijfheerenlanden wil ondernemers uit de regio graag bij elkaar brengen om van gedachten te wisselen over uiteenlopende onderwerpen. Speciaal daarvoor is het Ondernemerspodium in het leven geroepen. Hier kunnen startende en ervaren ondernemers periodiek een bijeenkomst bijwonen met een thema en een spreker. Lokale bedrijven krijgen hier een podium om meer van zichzelf te laten zien en te vertellen. Natuurlijk wel met als doel iets van elkaar op te kunnen steken. In dat licht werd 13 september een speciale bijeenkomst van het ondernemerspodium georganiseerd met als thema 'social media'. In de Schildkamp in Asperen was het gezellig druk.
VERSCHILLENDE PLATFORMEN Veel ondernemers vragen zich tegenwoordig af in hoeverre zij aan sociale netwerken deel moeten 23
'Social media biedt de snelste manier om een nieuwtje als een virus te verspreiden'
nemen. Hoe zij dat het beste kunnen doen en wat dat ze op zou kunnen leveren. Léon Tindemans van TTM Communicatie in Herwijnen sprak de nieuwsgierige deelnemers van het Ondernemerspodium toe vanuit zijn dagelijkse expertise. Tindemans runt een communicatiebureau dat gespecialiseerd is in het geven van social media trainingen. Van een eerste introductie van de verschillende netwerken tot specialistische toegespitste tips en trucs voor een succesvolle marketingaanpak per sociaal platform. Doel is zoveel mogelijk van je onderneming aan zoveel mogelijk mensen op verschillende momenten te laten zien. Want, zoals Tindemans zegt: 'In het nieuwe mobiele tijdperk zijn potentiële klanten via verschillende platformen bereikbaar. Daar moet je op inspringen.'
VIRAAL EFFECT Jarco den Hertog (22) van Den Hertog Hoveniers in Hei- en Boeicop was aangenaam verrast door de informatie die hij tijdens het ondernemerspodium kreeg aangeboden. Hij ontpopte zich die avond als een fervent Twitteraar. Maar hij wilde nóg meer aan de weet komen over wat social media kan betekenen voor zijn groeiende bedrijf en schreef zich in voor de vervolgworkshop van Tindemans. Inmiddels heeft hij een Facebookpagina aangemaakt. 'Ik moet mijn weg in het hele gebeuren nog een beetje vinden, maar zie wel in dat het nut heeft in sociale netwerken aanwezig te zijn', laat hij weten. Hij laat zijn volgers een kijkje nemen in wat hij met zijn bedrijf allemaal kan doen. 'We bieden diensten aan over de volle breedte van het hoveniersvak. We richten ons op compleet tuindesign. Dus als we weer een leuk project hebben afgerond, geeft Facebook ons een eenvoudige mogelijkheid dat te laten zien. We moeten het als bedrijf vooral hebben van mond-tot-mond reclame. En feitelijk is een social media netwerk de snelste manier om een nieuwtje als een virus te laten verspreiden. Dat 'virale' effect is de kracht van social media.' www.facebook.com/denhertoghoveniers
Jarco den Hertog van Den Hertog Hoveniers in Hei- en Boeicop schreef zich in voor een aanvullende workshop 'social media'. 24 VIJFHEERENLANDEN
Gert de Bruin van G&G Tuinen Parkmachines in Leerdam gebruikt social media. 'Het helpt me ook online goed gevonden te worden.'
LIKE EN FOLLOW
3360
Volg ook lokale ondernemers in hun activiteiten op social media. Zoek Jarco, Gert en Lennart eens op op Facebook en Twitter. Geef ze de 'duim omhoog' en ga het gesprek aan. Zo komt u te weten wat ondernemers uit uw regio te bieden hebben. En wie weet, bent u er als eerste bij!
STAPELEN Gert de Bruin van G&G Tuinen Parkmachines in Leerdam was ook bij de bijeenkomst aanwezig. Hij woonde al eerder een editie van het Ondernemerspodium bij over 'gevonden worden op internet'. De Bruin: 'Het online aanwezig zijn met mijn bedrijf en goed gevonden worden door zoekmachines en dus klanten, houdt me erg bezig. Ik zie dat het adverteren in kranten terugloopt en alles zich meer op internet en sociale netwerken concentreert. Het is daarom fijn dat de bank op deze manier ondernemers uit de regio informatie over deze onderwerpen aanbiedt. Ook ik moet mijn weg nog vinden in de social media. Ik probeer verschillende kanalen te koppelen aan verschillende doelgroepen. Daarbij helpt deelname aan social media weer bij goed gevonden worden in Google. Het is een kwestie van stapelen.' www.facebook.com/GengTuinEnParkmachines
MARKETINGIMPULS Voor Lennart Hofkamp (31) van Bakkerij Steehouder in Vianen zijn november en december de beste maanden. 'Een tijd vol extra winkelbezoek en speciale aanbiedingen van heerlijke feestmaandproducten. Ik heb de bijeenkomst van het Ondernemerspodium vol interesse bijgewoond. Ik wil social media inzetten als aanvullend kanaal naar mijn klanten toe. Ik wil op deze manier aanbiedingen brengen. Ik hoop dat de verschillende platformen waarop ik dat doe, elkaar versterken. Ik heb een Facebookpagina aangemaakt en een Twitteraccount. Maar het is niet iets dat je er eventjes bijdoet. Er gaat ongemerkt nog aardig wat tijd inzitten. En als ik heel eerlijk ben, is het een klein beetje verslavend om op deze manier met je klanten bezig te zijn. Maar het geeft een impuls om weer eens goed over de marketing van je producten na te denken.' www.facebook.com/Steehouder-De-Echte-Bakk er en op Twitter: @SteehouderEB 25
LIDMAATSCHAP
Serena had het direct door. Als je achttien wordt, open je de studentenrekening van de Rabobank. En word je meteen lid. Zo werd zij pardoes het jongste lid van Rabobank Vijfheerenlanden. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
Jongste lid gaat voor lange termijn S
erena van de Vis uit Schoonrewoerd is nijvere studente op het Da Vinci College in Gorinchem. Net 18 jaar en bezig met het laatste jaar van de opleiding pedagogisch medewerker. Straks stapt ze de maatschappij in. Met haar studentenrekening. Een bewuste keuze: “Internetbankieren bij Rabobank is heel makkelijk. Je krijgt geen papieren afschriften meer en kunt op het scherm in één opslag zien wat er van je rekening afgaat en wat er bijkomt. Het systeem is overzichtelijk en werkt goed.” Waarom per se Rabobank Vijfheerenlanden? “Een deel van mijn familie zit al bij deze bank, de geldautomaat is bijna om de hoek, alleen voor grotere bankzaken moet je wel even naar Leerdam. Maar ook dat is niet echt ver.”
TEAMSPELER, KORTING EN GEVOEL Serena opende haar studentenrekening en werd direct ook lid. Ze is een teamspeler, zowel op school als op haar stage. Ze studeert twee dagen 26 VIJFHEERENLANDEN
per week in Gorinchem, het regionaal opleidingencentrum voor de zuidflank van Zuid-Holland. Een afstand van 18 kilometer, die ze bijna altijd per fiets overbrugt. Over een aantal maanden slaagt ze in haar vakgebied voor kinderopvang. De andere drie dagen loopt ze stage op het kinderdagverblijf Duimelotje in Vianen. En nu dus al lid van de bank. Waarom? “Ik ben dus echt een teamspeler en kijk altijd uit naar het ledenmagazine Dichterbij, dat bij het lidmaatschap hoort. Het leuke van lid zijn is dat ik korting kan krijgen op allerlei activiteiten, reisaanbiedingen, uitstapjes, merkartikelen en toegangskaartjes. Erg handig!” Alleen vanwege de korting? “Nee hoor! Ik voel er ook iets bij. Wil erbij horen, verantwoording nemen, want de bank komt voor belangrijke beslissingen altijd terug bij de leden. En Rabobank Vijfheerenlanden staat altijd voor ons klaar. Rabobank voelt gewoon vertrouwd.” En hoe voelt het nu om het jongste lid te zijn? ‘Heel bijzonder en ook wel grappig, want er zijn wel meer leeftijdgenoten lid geworden. Maar ik ben blijkbaar de benjamin van de familie."
TOEKOMST Serena hoopt snel vast werk te vinden. Liefst in Vianen, waar ze nu stage loopt. En ze wil in de toekomst op zichzelf gaan wonen met haar vriend. “Dan heb ik de Rabobank ook weer nodig”, lacht ze. “Het is dus goed om op de hoogte te zijn en te blijven. Daarom hoop ik dat het lezen van dit artikel nog meer jongeren aanspoort om ook lid te worden.”
3360
'Straks heb ik de bank wéér nodig'
27
WONINGMARKT
De afgelopen dertig jaar zijn we in Nederland gewend geraakt aan alsmaar stijgende huizenprijzen. Die tijd is voorbij en komt niet meer terug. Toch blijft het eigen huis een belangrijke pijler bij het opbouwen van vermogen voor later. TEKST: ARNE VAN DER WAL FOTO'S: STIJN RADEMAKER/HH
‘Is mijn huis nog mijn toekomst?’ D
e Nederlandse huizenmarkt zit diep in het slop. Bij meer dan de helft van het aanbod, zo’n 136.000 woningen, hangt het bordje ‘Te Koop’ al langer dan een jaar. Ook de nieuwbouw kwakkelt. Dit jaar worden er slechts 40.000 woningen gebouwd, het laagste aantal sinds de jaren vijftig. Volgens toezichthouder De Nederlandsche Bank staat een kwart van alle hypotheken op dit moment onder water. Dat betekent dat de waarde van het huis lager is dan de lening die ervoor is afgesloten. Voor eigenaars die hun huis willen of moeten verkopen en niets hebben afgelost, kan de droom van een eigen huis een financiële nachtmerrie worden. En wie nu wil kopen, merkt dat de banken niet meer zo gemakkelijk geld uitlenen als enkele jaren geleden. 3360
VERBETERING Wordt het ooit weer beter? Natuurlijk. Maar wanneer en hoe? ‘Ik wil niet de pessimist uithangen, maar ik denk dat het niet meer wordt zoals we vanaf het midden 28 VIJFHEERENLANDEN
van de jaren negentig tot het begin van de crisis gewend zijn geraakt. Historisch gezien was die periode een uitzondering’, zegt Hans Stegeman, Hoofd Nationaal Onderzoek van de Rabobank. ‘We dachten in wooncarrières, waarbij je regelmatig een stap maakte door de overwaarde van je huis na enkele jaren te verzilveren en dan een groter huis kocht. Die tijd is echt voorbij. Toch blijft een eigen huis belangrijk voor de opbouw van je vermogen. Voor de meeste mensen blijft het de grootste aankoop in hun leven. Maar je zal hem in de toekomst minder vaak doen. Het zal ook normaler worden om eerst te sparen voordat je koopt.’ De economische recessie en de politieke discussie over bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek, hebben geleid tot veranderde inzichten. We weten nu dat het niet langer vanzelfsprekend is dat huizen altijd meer waard worden. Dat is niet alleen voor huiseigenaren een probleem, maar ook voor de banken en de overheidsfinanciën.
3360
'Het wordt eerst sparen en dan pas kopen'
29
PLANNEN WONINGMARKT De Rabobank kan zich grotendeels vinden in Wonen 4.0, het plan van Vereniging Eigen Huis, de koepel van woningcorporaties, Aedes en de makelaars. Het is een integraal plan waarin de hypotheekrenteaftrek op termijn wordt afgeschaft, de fiscale nadelen worden gecompenseerd en de huurmarkt aangepakt.
SCHULDENCRISIS De problemen op de Nederlandse huizenmarkt zijn niet los te zien van de mondiale schuldencrisis. De Amerikaanse bank Morgan Stanley bestempelde Nederland onlangs als een relatief zwak land in de eurozone, omdat ‘Nederlanders meer moeite [lijken] te hebben met de noodzaak hun schulden af te lossen. Bovendien neemt hun onzekerheid toe door een krappere bestedingsruimte en de zwakke arbeidsmarkt.’ De Amerikaanse bank doelde op onze hypotheekschuld. Die is procentueel gezien het hoogste in de eurozone: eind vorig jaar € 670 miljard, 111 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De financiële wereld ziet dat als een risico. Het zou kunnen betekenen dat Nederlandse banken het moeilijker krijgen om zelf geld aan te trekken. Dat lijkt verontrustend, maar tegenover deze ‘schuldenberg’ staan gelukkig ook bezittingen. De waarde van alle woningen is nog steeds twee keer zo groot als de totale hypotheekschuld. Daarnaast sparen Nederlanders flink: via hun spaarrekening én middels het pensioen. Met zijn allen hebben we zo’n 1140 miljard aan pensioenvermogen opgebouwd, zo’n 180 procent van het bbp. Dat doet geen land ons na. Desondanks vinden veel economen, politici en bankiers dat Nederlanders meer zouden moeten aflossen. Stegeman is het daarmee eens. ‘Aflossing maakt je financiële positie meer
‘Het eigen huis blijft belangrijk voor het vermogen voor later. Alleen op een iets bescheidener manier’
30 VIJFHEERENLANDEN
Hans Stegeman, Hoofd Nationaal Onderzoek van de Rabobank: ‘Aflossing maakt je financiële positie meer solide.'
solide. Wie niets aflost of spaart voor zijn huis, loopt de komende tien jaar (bij verkoop van de woning) het risico te blijven zitten met een restschuld.’ Sommige politici en beleidsmakers willen het aflossen van hypotheken daarom verplicht stellen. Nu worden er de laatste tijd veel plannen voor de woningmarkt gelanceerd. De onzekerheid maakt het opstellen van een financieel plan voor het eigen huis en het inkomen voor later er niet gemakkelijker op.
NIET DRAMATISCH Welke kant het woningbeleid van de nieuwe regering ook uitgaat, een ding staat vast: er gaat de komende jaren veel veranderen met betrekking tot het eigen huis. Stegeman verwacht dat de prijzen de komende jaren nog verder kunnen dalen, maar niet zo dramatisch als in bijvoorbeeld Spanje of Ierland. ‘Er is bij ons niet te veel gebouwd en dat legt een bodem onder de prijzen. In sommige deelmarkten is het aanbod zelfs te laag, bijvoorbeeld in Amsterdam, of woningen voor senioren. Daar zullen de prijzen stabiel blijven of zelfs stijgen.’ Daarnaast zal het aantal hypotheekvormen verminderen, aldus Stegeman. ‘Het wordt transparanter en inzichtelijker. Dat is goed voor de vermogensopbouw van huizenkopers.’ Het eigen huis blijft dan ook een belangrijke pijler voor het vermogen voor later. ‘Alleen op een iets bescheidener manier. Niet meer vanuit overwaarde die wordt verzilverd, maar gewoon omdat de schuld op het huis op een gegeven moment is afgelost.’
WONINGMARKT
De woningmarkt blijft een ‘hot item’, zowel voor Nederlandse huishoudens als onze nieuwe regering. Een eigen huis vormt immers een groot onderdeel van de financiële planning. BRON: CBS, GEGEVENS 2011 ARNE VAN DER WAL
1893
WAS DE STIJGING VAN DE HUIZENPRIJZEN IN DE PERIODE 1985-2007
HET JAAR WAARIN DE HYPOTHEEKRENTEAFTREK WERD INGEVOERD
€ 670
80%
MILJARD WAS IN 2011 DE TOTALE NEDERLANDSE HYPOTHEEKSCHULD
MAAKTE IN 2011 BIJ HET AFSLUITEN VAN DE HYPOTHEEK GEBRUIK VAN DE NATIONALE HYPOTHEEK GARANTIE
3360
228%
31
TOPPERS IN DE REGIO
DENNIS SPORREL
Trainer van de wereldtop Zijn naam is Dennis Sporrel. Zijn ambitie is om zoveel mogelijk tennissers naar hun persoonlijke top te leiden. Naar de wereldtop. Rolstoeltennissers of valide tennissers: dat maakt voor hem geen verschil. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
T
ennis is zijn passie. Zes dagen per week staat hij op de baan. Hij traint van ’s morgens 8 uur tot het middaguur en van 2 uur tot soms 9 uur. Ook steekt hij veel tijd in het begeleiden van spelers, bezoekt hij toernooien, schrijft hij trainingsprogramma’s, toernooiprogramma’s en jaarprogramma’s en onderhoudt hij contacten met leveranciers en sponsoren. En samen met Carl Du Mee leidt hij de Open Tennisschool Betuwe (OTB).
ESTHER VERGEER Dennis traint tennissers uit de wereldtop. Gewoon op het centre court van LTV Vianen. De bekendste is rolstoeltennister Esther Vergeer. Dennis: ‘In april werd ik benaderd of ik op tijdelijke basis met Esther Vergeer wilde werken. Een grotere sportvrouw bestaat er niet. Zij wilde zich met mij voorbereiden op Roland Garros. Esthers coach is Sven Groeneveld, die internationale spelers begeleidt. Esther wist dat hij in een voor 32 VIJFHEERENLANDEN
haar belangrijke periode niet in Nederland kon zijn en zocht daarom iemand die goed thuis is in het rolstoeltennis. De bondscoach attendeerde haar toen op mij. Sommigen denken misschien: dat is makkelijk, want ze wint toch alles. Ik zag dat wel anders, en uiteindelijk beviel de samenwerking ons prima.’ Dennis traint ook Rody de Bie, die Nederlands kampioen is geworden t/m 18 jaar en vierde op de wereldrangrijst bij de jeugd. Andere bekenden zijn Alban Meuffels en zijn neef Mike Diks. Daarnaast nog meer dan twintig andere spelers die hoog staan in hun leeftijdscategorie. En voor de KNLTB heeft hij de afgelopen twee jaar de jeugdspelers begeleid bij het wereldkampioenschap in het Franse Tarbes.
ROLSTOELTRAINING Dennis traint een behoorlijk aantal rolstoeltennissers. Invalide spelers zijn technisch uitstekend, maar ze hebben altijd te maken met de rolstoel en het racket. Dennis legt uit: ‘Bij invaliden speel je
Zo fervent als hij zijn toppers traint, zo graag slaat Sporrel zelf ook nog wel eens een balletje. 'Het is en blijft een fantastisch leuke sport', aldus Sporrel.
HET FENOMEEN VERGEER
3360
meer op basispatronen, op positioneren. Dat is het knappe van rolstoeltennis. Die spelers moeten die stoel in beweging krijgen. Mensen als Esther en Rody zijn allemaal beresterk. Ze trainen veel op het in beweging houden van de rolstoel; het rollen, draaien, wenden, keren en stoppen. En op de combinatie van rijden en slaan. Validen kunnen lopen en stilhouden, maar een rolstoeler moet in beweging blijven, want stilstaan betekent veel nieuwe energie opwekken om weer in beweging te komen. Als de stoel stilstaat, zijn ze uit positie. Ze draaien dus voortdurend ‘‘achtjes’’ om in beweging te blijven. Echt, het is heel knap, zoals ze die techniek beheersen.’
ONTWIKKELING In het damestennis staan drie Nederlanders in de wereldtop: Esther Vergeer, Anniek Koot en Jitske Griffioen. Marjolein Buys komt er dicht bij. Bij de heren zijn dat Maikel Scheffers, Ronald Vink en Tom
Egberink. Rolstoeltennis wordt steeds beter geïntegreerd met het valide tennissen. Tijdens de Nederlandse kampioenschappen worden masters voor rolstoelers gespeeld en masters voor validen. Dat heeft ook te maken met de naamsbekendheid van Esther Vergeer. Ook de NOS heeft er meer aandacht aan gegeven. Toch heeft het nog een lange weg te gaan. Meer kinderen moeten rolstoeltennis kunnen spelen. Het is een missie voor alle rolstoeltennissers en -coaches. Vooral Esther werkt er keihard aan met haar foundation. Grandioos!’
De Nederlandse rolstoeltennister Esther Vergeer werd door Frits Barend omschreven als 'een fenomeen'. Sinds 1998 domineert zij onafgebroken de eerste plaats op de wereldranglijst in het rolstoeltennis. Ze is bovendien ongeslagen in het enkelspel sinds januari 2003. Vergeer is zevenvoudig Paralympisch kampioen op het onderdeel tennis, werd vijf maal verkozen tot gehandicapte sporter van het jaar en won de Laureus World Sports Awards in 2002 en 2008.
HOOGTEPUNTEN Het is duidelijk: tennis is zijn absolute passie. Tennis, met alles wat er omheen gebeurt. De mooiste momenten? ‘Dat was Roland Garros met Esther. Met zo’n grootheid mogen werken. Ook was het heel bijzonder om haar op de Paralympics te zien schitteren. Dat is gewoon een sprookje. Dan ben je de beste van de beste!’ 33
FAMILIEBEDRIJF
EEN MOOI VAK!
Van vader op zoon Bas Bassa staat voor een belangrijke nieuwe stap in zijn leven. Samen met zijn vrouw Geertje gaat hij het melkveebedrijf van vader Thomas en moeder Joke overnemen. TEKST: JAN TIMMER FOTO'S: WIJNTJESFOTOGRAFIE
‘
Haast hebben we op zich niet’, glimlacht Thomas Bassa, sinds zijn jonge jaren al actief in het agrarisch vak. ‘Ik ben nu 63 en wil nog een paar jaar doorgaan in dit beroep. In de tussentijd moet de bedrijfsoverdracht zijn beslag krijgen. Bas is inmiddels al toegetreden tot de maatschap van mijn vrouw Joke en mij. We doen al veel dingen samen. De uiteindelijke overdracht kan in dat opzicht geruisloos verlopen.’
een zeer geschikte locatie zonder ruimtelijke beperkingen. Mijn ouders hebben een mooi bedrijf neergezet dat ik op dezelfde wijze wil voortzetten. Want waarom zou je wat goed is, veranderen?!’ Thomas en Joke zijn blij dat zoon Bas het bedrijf wil gaan runnen. ‘Onze andere twee kinderen - Joanne en Jos - hebben gekozen voor een andere loopbaan’, vertelt Joke. ‘We hebben niet te maken met meerdere overnamekandidaten. Dat is iets om dankbaar voor te zijn.’
WAT GOED IS, NIET VERANDEREN Bas Bassa (26) wist als jong knulletje al dat hij ‘boer’ wilde worden. ‘Daar heb ik inderdaad nooit aan getwijfeld’, zegt de Meerkerker. ‘Agrarisch ondernemer is een mooi vak. Wat me er vooral in aanspreekt is dat je zelfstandig bezig bent met levende have en gewassen en daardoor in relatieve vrijheid kunt functioneren. Ook prettig is dat ik ons bedrijf van haver tot gort ken en er toekomstperspectief in zie. Het is gewoon een goed ontwikkeld melkveebedrijf op 34 VIJFHEERENLANDEN
ENTHOUSIAST MEEWERKEN De aan de Twaalfhoevenseweg in Meerkerk gelegen boerderij van de familie Bassa telt zo’n honderd melkkoeien en is daarmee een middelgroot agrarisch bedrijf. ‘We kochten de boerderij 25 jaar geleden van de vorige eigenaar’, vertelt Thomas Bassa. ‘Voordien werkte ik met mijn twee broers samen in Hei en Boeicop. Zij zijn samen verder gegaan met het melkveebedrijf daar. Joke en ik startten in Meerkerk. We hebben
De familie Bassa: Moeder Joke, schoondochter Geertje, zoon Bas en vader Thomas.
BOVENLOKAAL
3360
onlangs ons 25-jubileum op deze boerderij gevierd.’ Joke Bassa is naast haar werk op de melkveehouderij ook actief als leerkracht op een basisschool in Noordeloos. Daar heeft ze de kinderen van groep 4/5 onder haar hoede. Haar schoondochter Geertje is werkzaam in een verpleeghuis te Leerdam. ‘Ik ben van plan om mijn baan aan te houden als we het melkveebedrijf van Bas’ ouders hebben overgenomen’:, zegt ze. ‘Al zou het wel kunnen zijn dat ik dan wat minder uren in de zorg ga werken. Ik ben namelijk van plan om waar nodig mee te werken op de boerderij. Nee, ik ben net als mijn schoonmoeder niet afkomstig uit een boerenfamilie. Maar dat doet niets af aan mijn enthousiasme voor een bestaan in de agrarische sector. Dit leven spreekt me zeer aan.’
KNOWHOW BIJ OVERDRACHT Over enkele jaren zwaaien Thomas en Joke af en zullen hun bijdragen aan de boerderij zich
beperken tot af en toe bijspringen. Het traject naar de bedrijfsoverdracht gaat de komende jaren zijn beslag krijgen. Het Agrarisch Team van de Rabobank speelt daarin een belangrijke rol. ‘Zeker als het gaat om de financiële aspecten’, weet Bas Bassa. ‘Rabobank heeft veel knowhow op dit gebied en kan ons goed adviseren.’ ‘Dat ervaren we als zeer prettig’, vult Thomas de woorden van zijn zoon aan. ‘Zeker met de wisseling van een kabinet kunnen zich op het vlak van de wetgeving zomaar weer veranderingen voordoen, waar je, als je er niet in gespecialiseerd bent, niet op ingespeeld bent. Een goede en degelijke adviseur op de achtergrond kan veel zorgen wegnemen. Het allerbelangrijkste voor wat de overname betreft is dat Bas zonder al te veel kopzorgen op een reële wijze vooruit kan met het bedrijf en dat Joke en ik voldoende overhouden om prettig te kunnen leven. Daarmee zijn wij tevreden!’
Het bovenlokale Agrarische Team (BLS-team) werkt voor de agrarische relaties van de banken Alblasserwaard Noord en Oost, Merwestroom, Vijfheerenlanden en Krimpenerwaard. Het team bestaat uit dertien medewerkers en bedient naast bedrijven in de melkveehouderij ook de bedrijven in de pluimvee-, varkens- en fruitsector in het gebied. En bedrijven die verwant zijn aan agrarische productiebedrijven, zoals bijvoorbeeld loonbedrijven.
35
DAT IS DE VRAAG
Tiffany Kemper komt gewapend met haar aantekeningenblok binnen. Zij heeft vragen voor Geert Meppelink, de voorzitter van de raad van commissarissen van Rabobank Vijfheerenlanden. TEKST: LENSELINK & VAN WEENEN FOTO'S: FOTOSTUDIO MARKS
Wat doet een commissaris nu eigenlijk?
lijn verder door. 'Een bank moet als betrouwbaar worden ervaren. We houden ons immers bezig met wat mensen hard nodig hebben: hun geld. De Rabobank wil daarom in alles wat zij doet maatschappelijk verantwoord bezig zijn. Zodat wij ons altijd oprecht kunnen verantwoorden naar onze klanten en leden toe.'
TOEZICHT EN BETROKKENHEID
T
3360
iffany Kemper is 18 jaar en studeert voor chemisch laborante. Jong als ze is, heeft ze al aardig wat ambitie. Ze voelde zich gevleid toen ze gevraagd werd om deel te nemen aan de jongerenredactieraad voor de uitgave die voor u ligt. Tiffany is leergierig en ook nieuwsgierig. Toen vanochtend haar wekker afliep, hoorde zij een nieuwsbericht over hoe Rabobank stopt met sponsoren van de wielersport. Als ze het kantoor aan het dr. Reilinghplein binnenloopt, kan ze niet wachten er meer over te vragen. Ze treft het. Ze heeft vandaag een afspraak met Geert Meppelink, voorzitter van de raad van commissarissen. Na een wederzijdse introductie is hij aangenaam verrast door haar interesse in de kwestie. En hoewel hij er zelf ook nog maar net van op de hoogte is, legt hij haar uit dat het imago van een onderneming als de Rabobank onder druk komt te staan wanneer zij zich associeert met dubieuze zaken. Zoals in dit geval een sport waarin men doping gebruikt. Maar hij trekt de 36 VIJFHEERENLANDEN
'Maar wat doet u dan precies als commissaris', wil Tiffany weten. Het antwoord van Meppelink is duidelijk: 'Toezicht houden op de manier waarop Rabobank Vijfheerenlanden haar beleid voert en diensten aanbiedt. Wij kijken of dat voldoet aan de eisen die in het algemeen gesteld worden vanuit de financiële autoriteiten. Maar vooral of de bank trouw is aan haar grondbeginselen. Of zij er op een verantwoorde, transparante en maatschappelijk betrokken manier mee bezig is.' Juist de betrokkenheid van de bank bij haar klanten en leden is zo belangrijk, legt Meppelink uit. 'Het is voor ons erg belangrijk om te weten wat onze klanten bezighoudt. Want dan kunnen we daar met dienstverlening en producten op aansluiten. Dat is ook precies waarom het zo fijn is dat jongeren zoals jij zich in de bank interesseren', zegt Meppelink terwijl hij met zijn hoofd richting Tiffany knikt. Misschien is de ledenraad iets voor jou', vraagt Meppelink. Daar heeft Tiffany nog niet over nagedacht. Maar dat gaat ze zeker doen!
3360
'De ledenraad iets voor mij? Echt?'
37
AANBIEDINGEN
Alweer zin in het voorjaar? Gebruik een lange winteravond om een gezellig uitje te plannen met familie of vrienden.
OVERNACHTING
INDOOR BRABANT
SPROOKJESACHTIG SLAPEN IN DE EFTELING
ANKY NEEMT AFSCHEID
Kunt u geen genoeg krijgen van de Efteling? Blijf meerdere dagen en geniet op uw gemak. U kunt overnachten in het kindvriendelijke Efteling Hotel of in een bungalow, vakantiehuisje of appartement op vakan-
Van 14 t/m 17 maart 2013 staan de Brabanthallen in Den Bosch in het teken van de paardensport tijdens Indoor Brabant. Met als hoogtepunt het afscheid van Anky van Grunsven van haar paard Salinero. Op de
tiepark Bosrijk. U hebt hierbij onbeperkt toegang tot de Efteling. Bij boeking van drie of vier nachten in Bosrijk krijgt u een dag en nacht gratis. Kijk op rabobank.nl/dichterbij voor meer informatie.
Olympische Spelen in Londen won ze met het dressuurteam nog de bronzen medaille. Kaartjes zijn verkrijgbaar met korting tot 50% (op=op). Kijk op rabobank.nl/ dichterbij voor meer info.
RABOBANK LEDENDAGEN
RABO LEDENDAGEN IN DE EFTELING
3360
In het weekend van 9 en 10 maart 2013 kunt u opnieuw de Rabobank Ledendagen bezoeken in de Efteling. Beleef samen met familie of vrienden een sprookjesachtige dag vol wonderlijke vertelsels en sensationele attracties. Geniet van spetterend live-entertainment bij de Sprookjesbosbewoners, het sprookje ‘Feetje en de Kluis’ of de nieuwe watershow Aquanura. Vergeet ook niet 38 VIJFHEERENLANDEN
het spektakel van Raveleijn bij te wonen. En natuurlijk mag u de strijd met Joris en de Draak ook niet missen. De Efteling blijft verbazen! Kaartjes kosten € 15 per persoon, kinderen tot en met drie jaar zijn gratis. Kijk voor meer informatie en aanmelden op rabobank.nl/dichterbij. Tickets zijn beschikbaar vanaf maandag 10 december.
COLUMN
BERT FABER Sr. Fiscalist bij Rabobank Nederland
Oud & nieuw: je eerste huis
E
3360
en belangrijk onderdeel van het Belastingplan 2013 is de herziening van de fiscale behandeling van de eigen woning. Hierdoor kan het behoorlijk verschillen of een huis in 2012 of 2013 wordt gekocht. Ik stel je voor aan Jan en Maarten, allebei op zoek naar hun eerste huis. Jan heeft op 1 september 2012 een koop- en aanneemovereenkomst gesloten voor een nieuwbouwwoning van €150.000, die op 1 juni 2013 wordt geleverd. Hij financiert zijn huis met een aflossingsvrije lening van €75.000, om maximaal gebruik te kunnen maken van de (hypotheek)renteaftrek over de komende jaren. Daarnaast sluit hij een annuïtaire lening van €75.000. De (hypotheek)rente die hij op beide leningen moet betalen aan de bank, kan hij aftrekken in box 1. Zo lost Jan op termijn 50% van de marktwaarde van de woning af. Ten slotte sluit hij een Spaarrekening Eigen Woning af van €75.000. Daardoor kan hij over 30 jaar ook het aflossingsvrije deel aflossen. Op deze geblokkeerde spaarrekening kan hij belasting-
‘Koop je in het oude of in het nieuwe jaar? Vanaf 1 januari 2013 wijzigt het begrip eigenwoningschuld’
vrij sparen. Er geldt wel een aantal voorwaarden. Zo moet het tegoed worden gebruikt voor de aflossing van zijn eigenwoningschuld. Verder moet minimaal 15 jaar lang jaarlijks worden ingelegd binnen de toegestane bandbreedte (1:10). Bij Maarten duurt het iets langer om zijn droomhuis te vinden; hij koopt op 1 februari 2013 een bestaande woning van €150.000. Hij wil zijn aankoop ook financieren bij de bank. Maar vanaf 1 januari 2013 is het begrip eigenwoningschuld veranderd. Dit betekent dat er voor Maarten alleen sprake is van een eigenwoningschuld – waarvan de betaalde (hypotheek)rente in box 1 aftrekbaar is – als de hele lening contractueel gedurende de looptijd ten minste annuïtair en in maximaal 360 maanden volledig wordt afgelost. Maarten moet dus jaarlijks daadwerkelijk een vastgesteld bedrag op de lening aflossen. Wil Maarten in aanmerking komen voor de (hypotheek)renteaftrek, dan moet hij kiezen voor een annuïtaire lening of een lineaire lening. De (deels) aflossingsvrije lening kan niet meer en daardoor kan Maarten minder (hypotheek)rente aftrekken dan Jan. Daarnaast kan hij geen Spaarrekening Eigen Woning afsluiten (vanaf 1 januari 2013 vervalt deze mogelijkheid). Deze column is gebaseerd op wetsvoorstellen die nog kunnen wijzigen.
39
Rabobank Vijfheerenlanden wenst u fijne feestdagen Ook tijdens de feestdagen regelt u 24 uur per dag uw bankzaken zoals u dat wilt, www.rabobank.nl/vijfheerenlanden
Bankieren waar en wanneer u wilt
3360
Rabobank. Een bank met ideeën.
www.rabobank.nl/vijfheerenlanden
