nd wonen
nederlands dagblad 5 oktober 2011
Eén stijl is geen stijl
Achter de voordeur
breng kleur in je interieur ■ een huis om in te bidden ■ wat zegt een voordeur ■ buiten wordt een soort binnen ■ restyle je kamer
2
nd wonen
5 oktober 2011
advertenties
XVWYDQKHW 5 )ULHVHODQG 1RÀLNLVKHW)ULHVHZRRUGYRRUDDQJHQDDPSUHWWLJ(QGDWLV SUHFLHVZDW1RÀLNZLO]LMQHHQDDQJHQDPHSOHNZDDUXKHHUOLMN NXQW RQWVSDQQHQ HQ ZDDU X ¶V QDFKWV JHQLHW YDQ HHQ JRHGH QDFKWUXVW 1RÀLN ER[VSULQJV HQ WRS PDWUDVVHQ NHQPHUNHQ ]LFKGRRUHHQKHOGHUHYRUPJHYLQJPDDU]LMQERYHQDOXLWHUPDWH FRPIRUWDEHO'HGULHXQLHNHFRPIRUWODJHQER[VSULQJSRFNHW YHULQJPDWUDVHQWRSPDWUDV ]LMQVDPHQJHVWHOGXLW]RUJYXOGLJ JHVHOHFWHHUGHNZDOLWHLWVPDWHULDOHQHQVWDDQJDUDQWYRRUHHQ JHEDODQFHHUGHpQGXXU]DPHRQGHUVWHXQLQJ .RPQXSURHÀLJJHQHQHUYDDUKHWZHOGDGLJHFRPIRUW '($/(56
%LMDDQVFKDIYDQHHQFRPSOHWHWZHHSHUVRRQV1RÀLNVHWNULMJWGHFRQVXPHQW *5$7,6 HHQVHWYDQWZHH/('EHGODPSMHVWZYHXUR 'H]HDFWLHLVYRRUEHKRXGHQDDQ1RÀLNGHDOHUVGLHGHHOQHPHQDDQGH]HDGYHUWHQWLHFDPSDJQH 2QWZHUS+DQV'DDOGHU
'UHQWKH )ULHVODQG $VVHQ 9DQGHU9HOGH6ODDSFRPIRUW %HGGHQ$ 7VMHUNHEXRUUHQ:LQVXP 7HO ZZZEHGGHQDQO ZZZXZVODDSVSHFLDOLVWQO
=XLG+ROODQG 1RRUG+ROODQG 9ODDUGLQJHQ 6FKROWHQ6ODDSVSHFLDDO]DDN %HGGHQ) .RQLQJVWUDDW%HYHUZLMN 7HO ZZZEHGGHQIQO ZZZZRQHQFRP
*HOGHUODQG *HOGHUODQG %DUQHYHOG 6ODDSVSHFLDDO]DDN %HGGHQ% 6ODSHQGRHMH=R« $PSHUHVWUDDW1LMNHUN ZZZEHGGHQEQO 7HO ZZZVODSHQGRHMH]RQX 1RRUG+ROODQG $ONPDDU *URQLQJHQ %HGGHQ& *HHUWVHPD6ODDSFRPIRUW +HW$DQOHJ:LQVXP ZZZEHGGHQFQO 7HO 2YHULMVVHO ZZZ +HQJHOR JHHUWVHPDVODDSFRPIRUWQO %HGGHQ' .RUW0RUJDQD6ODDSNDPHUV ZZZEHGGHQGQO =HUQLNHODDQ/HHN
1RRUG%UDEDQW 2YHULMVVHO 7LOEXUJ 6ODDSVSHFLDOLVW2OGHQ]DDO %HGGHQ% (HNERHUVWUDDW2OGHQ]DDO 7HO ZZZEHGGHQEQO ZZZVODDSVSHFLDOLVWROGHQ]DDOQO /LPEXUJ +HHUOHQ =XLG+ROODQG %HGGHQ& %HGYLVLH'HQ+DDJ :DOGRUSVWUDDW'HQ+DDJ ZZZEHGGHQFQO :LQNHOFHQWUXP0HJDVWRUHV )OHYRODQG 7HO 8UN ZZZEHGYLVLHGHQKDDJQO %HGGHQ' +HW:DDLJDW.ZDOLWHLWVEHGGHQ ZZZEHGGHQGQO 0DUNW9ODDUGLQJHQ
7HO 8WUHFKW ZZZPRUJDQDFRP 6RHVW %HGGHQ( ZZZEHGGHQHQO
7HO )ULHVODQG ZZZNZDOLWHLWVEHGGHQQO +HHUHQYHHQ %HGGHQ( ZZZEHGGHQHQO
Postbus 30 - 9230 AA Surhuisterveen - T. (0512) 36 94 44 - F. (0512) 36 23 33 - www.avek.nl
Ontwerpen die de tijd doorstaan...
D E A L E R S : Drenthe Assen: Pander+, 0592-374943, www.panderplus.nl Gelderland Barneveld: Van Manen Wonen, 0342-424390, www.vanmanenwonen.nl Noord-Holland Alkmaar: Van Til Interieur, 072-5112760, www.vantil.nl Overijssel Hengelo: Brok Interieur, 074-2913126, www.brokinterieur.nl Utrecht Soest: Middelman Wonen, 035-6011004, www.middelmanwonen.nl Zuid-Holland Bleiswijk: Van der Linde Interieur, 010-5212622, www.vanderlinde.net Vlaardingen: Het Waaigat Wonen, 010-4343685, www.waaigatwonen.nl
Kasten uit Assen www.interstar-meubelen.nl
Smalgoorn 2, 9403 NW Assen Industrieterrein Marsdijk T 0592 34 45 30
3
5 oktober 2011
nd wonen
redactioneel Albert Heller
De gemiddelde stylist begint zijn verhaal er niet mee. En, zelden zult u een ander er trots over vertellen. Toch is de deur en heel wezenlijk onderdeel van ons woongedrag, ontdekte journaliste Hsin-Chi Berenst in Utrecht. Een voordeur kan uitnodigen. Door een mat neer te leggen, door hem open te laten of door hem mooi te versieren. Maar een deur kan ook buitensluiten. Het is het middel waarmee we de rest van de wereld even achter ons kunnen laten om tot rust te komen in de eigen woonwereld. Soms blijven deuren gesloten. Letterlijk en figuurlijk. Een deur geeft een eerste indruk van wie je bent. Tegelijkertijd is een deur ook symbolisch van grote waarde. Wie komt er doorheen? En wie niet? Staat uw deur vaak open voor een ander, of trekt u zich er lekker achter terug? Wie mag er van binnen naar buiten en andersom? De buitenkant is nu eenmaal belangrijk in onze huidige maatschappij. Dat blijft ook gelden als een bezoeker eenmaal de horde van een deur heeft gepasseerd. Want niet alleen een deur zegt iets over u. Ook de inrichting zegt iets over wie er in een huis woont. Wij mochten voor deze bijlage bij verschillende mensen binnenkijken. Mooi, dat we door die deuren heen mochten. We troffen mooie, stijlvolle interieurs aan, deden ideeën op en verbaasden ons over de eenheid die zoveel verschillende spullen kunnen vormen in één woning. We mochten ook buiten kijken. Want, zo ontdekten we, de Nederlander leeft steeds meer en veel langer in de tuin. Buitenkeukens, een open haard, loungemeubels, designlampen, hottubs. Alles brengen we van binnen naar buiten om ook daar het leven aangenaam te maken. Door het soms onstuimige Nederlandse klimaat laten we ons niet langer tegenhouden. Als echte Nederlanders vinden we daar wel wat op. Als laatste mochten we bij mensen in het hart kijken. Heel even in ieder geval. Want wonen doe je niet alleen. Wonen doe je als christen altijd met iemand anders, ook al staat er maar één persoon ingeschreven op het adres. God is altijd bij ons. En dat mag je laten zien, menen de geïnterviewden op pagina 12. Dat kan heel klein. Met een kruis of een spreuk op een bord. Maar, als je de ruimte hebt: waarom zou je dan niet een hele hoek voor God inrichten? Predikant Lex Boot deed het laatste. Wat bij hem van binnen zit, is nu ook aan de buitenkant zichtbaar.
4 van binnen naar buiten
7 binnenkijken
11 de voordeur
12 ruimte in huis voor God binnenkijken
14 beken kleur in huis
15 tips en trends
17 een draaiend huis
4
ndwonen
woensdag 5 oktober 2011
albert Heller beeld squaricles / comfort trade
De bladeren vallen van de bomen. De nacht komt steeds eerder naar ons toe. Het is herfst. Een mooie gelegenheid om naar buiten te gaan. Het buitenleven eindigt immers niet als de zomervakantie voorbij is. Het nieuwe buitenleven begint nu.
Het nieuwe binnen is Een comfortabele fauteuil met een sidetable ernaast waar kaarsen op branden. Achter de stoel, in de keuken, pruttelt het pannetje nog op het vuur. Een gietijzeren designlamp zorgt ervoor dat je prima kunt lezen in het donker. Welkom in de nieuwe huiskamer van de familie van der Gaag. Beter gezegd: welkom in de tuin van de familie Van der Gaag. Hun tweede huiskamer bevindt zich namelijk niet in huis maar onder een prachtige veranda in de tuin. Buiten is binnen geworden. De familie gaat niet vaak op vakantie. ‘Op deze manier kunnen we het buitenleven enorm verlengen. Hier beleef ik het echte zomergevoel, een vakantiegevoel’, vertelt Saskia van der Gaag over haar veranda. ‘De afgelopen weken was het nog regelmatig stralend weer. Dan is het voor ons echt volop genieten. Overdag en in de avond.’ Ook tijdens het eten kan de familie van der Gaag terecht in de tuin. Op de buitenkeuken kan elke simpele maaltijd klaargemaakt worden. ‘Maar, als wij buiten zijn, kiezen we op op de een of andere manier toch wel vaak voor vlees’, zegt Van der Gaag. De buitenkeukens hebben in Nederland razendsnel hun intrede gedaan en zijn inmiddels verkrijgbaar in alle soorten en maten. Van een simpele barbecue tot een compleet kookeiland. Sommige keukens verschillen nog weinig van de keuken aan de andere kant van de buitenmuur. Hoe anders is dat bij de braai, de Zuid-Afrikaanse manier van buitenkoken. De braai garandeert één ding in ieder geval: sfeer in de buitenlucht. Koken op de braai betekent knetterend haardvuur, mooie stenen, stijlvol koken en gegarandeerde warmte rond de buitenkeuken. Niet alleen wordt het eten aangenaam, ook de
5
woensdag 5 oktober 2011
ndwonen
Energiezuinig warm blijven We kunnen er niet omheen. Soms is het in Nederland gewoon te koud om buiten te zitten. Om de terrassen gevuld te houden, plaatsen horecaondernemers al jarenlang energieverslindende terrasverwarmers. Ook bij particulieren hebben de heaters hun intrede gedaan. Omdat we als consument nu eenmaal langer buiten willen blijven en omdat er eigenlijk geen alternatief is. Toch komt dat alternatief eraan. Jorg Rijkschroeff en Ralf de Bruin presenteerden eind 2008 het concept Sit & Heat. Een kussen voor op je terrasstoel dat warmte uitdraagt. De kussens werken op elektriciteit. Omdat de warmte van de stoel direct opgenomen wordt door het lichaam, zijn de kussen tientallen malen zo zuinig dan de terrasverwarmers die, zo zeggen de makers van Sit & Heat, ook nog eens voornamelijk lucht verwarmen. ‘Bij de Sit & Heat gaat amper warmte verloren’, zegt Rijkschroeff. Inmiddels zijn de kussens, die twee standen hebben, al in gebruik bij diverse horecazaken. Zowel klanten als horecaondernemers zijn enthousiast. Rijkschroeff. ‘Dankzij de verwarmde stoelen wordt langer buiten zitten eigenlijk vanzelfsprekend. De warmte is altijd dichtbij.’ Deze winter is het bedrijf klaar voor een volgende stap: Sit & Heat voor particulieren. Daarop vooruitlopend is door het bedrijf al een verwarmde schommelbank ontwikkeld. Die bank kan ook nog eens voorzien kan worden van een zonnepaneel. Dat betekent dubbel genieten van de warmte van de zon, overdag en ‘s avonds. Alleen komt de zonnewarmte in de avond vanuit het kussen onder u.
buiten temperatuur blijft een beetje op peil. Sinds enkele jaren heeft Marjanne Mulder een dergelijke braai onder het dak van haar veranda staan. ‘Het is echt een extra huiskamer geworden’, vertelt Mulder. ‘We koken nu weer gewoon op hout. En die smaak is uniek.’ Het koken gebeurt op de twee roosters naast de brandhaard. ‘Doordat de houtblokken langzaam uit elkaar vallen tijdens het verbranden, ontstaat een constante aanvoer van gloeiende houtskolen onder de roosters. Na afloop van het koken hebben we direct een mooie open haard.’ Mulder en haar man waren zo enthousiast over de braai dat ze besloten de braai te gaan importeren. Via de website kokenophout.nl verkopen ze de braai nu door heel Nederland. ‘We merken dat mensen, mede door de braai, echt van maart tot oktober buiten leven’, zegt Mulder. Omdat de Nederlander steeds meer buiten actief is, besteedt hij meer aandacht aan de inrichting van het buitenverblijf. Dat begint bij de loungemeubels en gaat door tot exclusieve designlampen. Als de avond valt, gaan ook bij de familie Van der Gaag onder de veranda trendy gietijzeren lantaarns aan. ‘Die lampen maken echt het verschil. Daardoor is de veranda heel gezellig.’ Buitenlampen geven immers niet alleen licht, ze geven sfeer. ‘Mooie designlampen geven het buitenleven het warme gevoel van binnen, terwijl men buiten is’, vertelt Pascal van Overmeire van tuinlampenwinkel.nl. Van Overmeire verkoopt al jarenlang dergelijke trendy lampen voor in de tuin. ‘Pas in de afgelopen jaren heb ik er enkele tientallen verkocht.’ Het toont volgens de winkelier aan hoe de wereld van het buitenleven zich ontwikkelt. ‘Het is steeds meer een ruimte om constant in te verblijven.’
Die ruimte is natuurlijk het fijnst als hij permanent ingericht is. Juist daarom koos Van der Gaag voor een overdekte veranda. ‘Als ik steeds weer naar buiten moet om kussens van de stoelen te halen, is dat lastig. Nu hebben we echt altijd het ultieme zomergevoel.’
beschut en buiten
Hoewel de temperaturen in Nederland gemiddeld misschien iets stijgen, vallen er tijdens de warme periodes nog altijd voldoende buien. De grote overdekte veranda is daarom voor Van der Gaag ideaal. ‘Het was deze zomer eigenlijk best mooi weer. Tussen de zonnestralen kwamen echter steeds buien naar beneden. Omdat wij overdekt zaten, hebben wij daar eigenlijk niet veel last van gehad.’ Lage temperaturen zijn voor haar vooralsnog geen spelbreker. ‘De veranda houdt genoeg warmte vast. En anders hebben we lekkere fleecedekentjes klaar liggen.’ Een massieve en permanente veranda is geen voorwaarde om in Nederland het buitenleven goed te beleven. Beschutting tegen wind, regen en zon vind je ook onder andere oplossingen. Zoals bij de textielarchitectuur voor in de tuin, een trend in opkomst. ‘De zeilsystemen beschermen mensen tegen wind, zon en regen. En door gebruik te maken van deze techniek doen we geen enkele afbreuk aan het design van een huis’, meent Maurice van Herk van Squaricles, de marktleider op het gebied van design zonnezeilsystemen. ‘Op deze manier kan men volop genieten van het luchtige buitenleven, zonder gehinderd te worden door de onverwachte wisselingen van het Nederlandse klimaat.’ Vooral het stijlvolle design van de producten maakt de overkappingen
bijzonder, meent Van Herk. Bijkomend voordeel van de zeilen is dat ze semipermanent zijn. ‘Het zeil is bestand tegen elke weersomstandigheid’, zegt Van Hark. In principe kan het product het hele jaar door blijven staan. Als men dat wil, halen wij het zeil op, wassen we het en brengen het in het voorjaar weer terug.’ Ook dat is het buitenleven in 2011. Niet meer alles zelf doen. Nee, het is genieten van luxe in de tuin. Zoals de luxe ingerichte tenten op de camping in opkomst zijn, zo is ook het luxe buitenleven dat. ‘Het is meer dan alleen maar buiten zijn’, zegt Van Herk. ‘Het is buiten genieten. Goed leven.’
wild braden in de buitenlucht
Met een goede overkapping, mooie meubels en een mooie keuken is het buitenleven dan ook nog niet af. Het buitenleven heeft invulling nodig. Die invulling stimuleert Mulder met haar bedrijf Comfort Trade steeds meer. ‘We houden regelmatig workshops om aan mensen te laten zien hoe ze het beste eten kunnen bereiden op de braai.’ Nu het herfst is, kan er eigenlijk maar één gerecht op de braai bereid worden: wild. ‘Een chefkok uit de omgeving zal binnenkort laten zien wat er op het gebied van wild allemaal mogelijk is op de braai’, zegt Mulder. Wild koken in de buitenlucht. Een kaars op de achtergrond, een fris briesje dat niemand deert. Relaxen onder een hippe tuinlamp. Het buitenleven is af. Hoewel, toch niet helemaal. Als het aan Mulder ligt, gaat het buitenleven namelijk de komende maanden constant door, ook in de winter. ‘Denk aan een glühweinfeest rond een knisperend haardvuur in de sneeuw. Ook dat is genieten in de buitenlucht.’ ■
Op allerlei manieren kunt u thuis het buitenleven een extra impuls geven. Van een buitenkeuken tot luxe tuinmeubelen. Van een veranda tot een overkapping van zeildoek.
6
ndwonen
woensdag 5 oktober 2011
advertenties
SCHOONHOVEN
KLOKKENSTAD
Najaars Klokkenshow Meer dan 1000 hangende en staande klokken uit voorraad leverbaar
Designklok
Prachtige Snaarregulateur
Nostalgische boogregulateur
Antraciet achterwand met geschuurd metalen accenten met quartz slingeruurwerk
Fijn uitgewerkte noten/mahonie houten kast met gefacetteerd glas. Met Westminster speelwerk.
In blank en donker eiken met bim-bam slagwerk.
van € 1598,-
van € 518,-
voor €
voor €
139,-
460,-
Burg. Roosstraat 22 Lekkerkerk Tel. (0180) 66 14 90 www.rikkoert.nl
ERTIFICEE EC
AXATEURS GO ET U RD
Haven 1-13 Schoonhoven Tel. (0182) 38 26 51
[email protected]
1430,-
ORDE V AN KEN G ER
voor €
L EN Z IVERW D-
van € 165,-
GECERTIFICEERD TAXATEUR GOUD- EN ZILVERWERKEN
Vrijdag koopavond. Gratis parkeren nabij het Schoonhovense veer.
VERWARMING-SANITAIR
CV ketel vervanging: veilige investering met een Hoog belastingvrij rendement! o.a. Ne»t, Vaillant, etc. Vrijblijvende prijsopgave
HOENDIEP 102 • 9743 AP Groningen TELEFOON 050 - 3121915 Toonzaal dagelijks geopend: Ma. t/m Vr. 10.00 - 18.00 uur Za. 10.00 - 16.00 uur www.stol-bv.nl Gratis parkeergelegenheid
Degelijk comfort voor een sfeervolle prijs
Houtkachels van het merk Olsberg. – Hoog rendement dus minder houtverbruik. – Diverse modellen te zien in onze showroom
Deze eigentijdse designklassieker in de aanbieding!
Van Beukelaarweg 30 • 2971 VL Bleskensgraaf • 0184 670187
www.olsbergkachels.nl Zondag – Maandag gesloten • Dinsdag t/m donderdag 10.00 tot 17.30 Vrijdag 10.00 tot 21.00 • Zaterdag 10.00 tot 16.30
Wilt u dealer worden, vraag naar de mogelijkheden!
DE EIKEN SCHUUR HOEVELAKEN GROTE EN VOORDELIGE SPECIALIST IN MODERN EN KLASSIEK EIKEN
T H C A R KOOPK TEN? O R G R E V
Energieweg 9 9743 AN Groningen Tel. 050 3120769 www.snipwonen.nl
JOHANNUS
JOHANNUS
Twee unieke instrumenten met ambachtelijke kwaliteit,
Een échte Johannus voor elke huiskamer ! maar moderne mogelijkheden.
Positief 25 & 35
Dat kan! uw oude meubels zijn euro’s waard
Studio 150
Fa. S. de Wit & Zn. 0252 – 672805 www.sdewit.nl
Westerdorpsstraat 93. Hoevelaken Telefoon 033-2534975 maandag gesloten di. t/m do. 9-18.00 uur vr. 9-21.00 uur za. 9-17.00 uur WWW.EIKENSCHUUR.NL
Kanttekeningenbijbels in luxe uitvoering
Met Psalmen en formulieren, goudsnee (145 x 215 mm) KTBS23 KTBS23K KTBS23KP KTBS25 KTBS25K KTBS25KP
bruin of zwart leer koperen sloten, bruin of zwart leer koperen pilaarsloten, bruin of zwart leer antiekbruin leer koperen sloten, antiekbruin leer koperen pilaarsloten, antiekbruin leer
m 146,m 197,m 277,m 198,m 249,m 329,-
Nijverh Nijverheidstraat heid idstraat 21, 414 4143 3 HN HN Leerd LLeerdam dam Postbus 168, 4140 AD Leerdam (0345) 61 01 55 •
[email protected] Giro 1.355.824 t.n.v. penningm. GBS te Leerdam
Bijbels in Statenvertaling
7
woensdag 5 oktober 2011
ndwonen
Inrichten met hart en ziel Televisieprogramma’s waarin interieurontwerpers en -adviseurs verlepte en achterhaalde interieurs bekritiseren en vervolgens oplappen, zijn buitengewoon populair. In een mum van tijd gaat de inboedel van een nietsvermoedend slachtoffer in de container om plaats te maken voor de smaak van een willekeurige deskundige. Maar hoe zit het eigenlijk met die ontwerpers zelf? Welke keuzes maken zij in hun eigen huis? Gerada Beijk en Caroline Langemeyer werken allebei als interieurontwerper. Ze geven een rondleiding in hun eigen woning. ▶▶ pagina 8 en 9
8
ndwonen
woensdag 5 oktober 2011
Felix de Fijter
Zebra op de vloer en rendier op de bank Caroline Langemeyer schaamt zich niet voor Ikea-meubilair
Als zesjarige bedacht Caroline Langemeyer achter de legodoos dat ze eigenlijk het liefst interieurontwerper wilde worden. En dat werd ze dan ook. Haar kantoor huist in haar woning, achter een betrekkelijk anonieme gevel in Rotterdam-Noord. Maar daarachter bruist het van ideeën, fascinatie en af en toe een beetje hebzucht. ‘Dan zie ik weer zo’n lamp op een beurs en dan denk ik: o, die móét ik hebben.’
oploopt. ‘We hebben de leuning weggehaald zodat de treden met hun breedte de kamer als het ware groter maken.’ In de woonkamer vertaalt de liefde voor de natuur zich in twee dierenhuiden. Een zebra op de vloer en een rendier op de bank. ‘Ze zijn rechtmatig verkregen hoor’, zegt ze snel. Een zwarte, kunststoffen haas met een lampenkap op z’n kop is een favoriet van de interieurontwerper.
Naarmate ik ouder word, kom ik erachter dat ik het zelf ook niet kan.’ De tweede verdieping geeft ruimte aan de badkamer, de slaapkamer en een werkkamer. De badkamer is een klein pronkstuk. ‘Mooi vind ik dat, die glazen wand en de witte kastjes. Van Ikea, overigens. Nee, daar schaam ik me niet voor. Af en toe zetten ze als bedrijf een trend. Dat vind ik gewoon knap.’
Caroline heeft geen keuken, maar een kookkamer. Zo staat het tenminste in uitgesneden letters op de deur ernaartoe. Deze ruimte neemt vrijwel de gehele begane grond in beslag. Lange houten planken op de vloer, glanzend witte kasten en een prominent aanrecht. Boven de eettafel een lamp die doet denken aan een kwintet synchroonzwemmers. Het is een ontwerp van Hopf & Wortmann. ‘Die vind ik zó mooi’, zegt Langemeyer, terwijl ze de dimmer eventjes bedient.
‘Hier probeer ik tot rust te komen’, zegt Langemeyer, wijzend naar een grote hoekbank. ‘Met een boek of door even tv te kijken. Bijvoorbeeld naar programma’s van ontwerper Kevin McCloud op de BBC. Geweldig vind ik dat. Hoe hij een huis volledig tot leven kan wekken.’
pythonprint
‘Licht vind ik heel belangrijk’, vervolgt ze. ‘Let op.’ Ze loopt naar het hoge raam dat uitzicht geeft op de tuin en draait de luxaflex open. Plotseling wordt de schemerige ruimte gevuld met licht. ‘Privacy is belangrijk, maar tegelijkertijd heb je licht nodig om je huis tot leven te brengen. Daarom hebben we dat raam ook verhoogd en de cv onder de vloer gestopt.’ Vlak bij de deur hangt een groot doek in warme tinten, gemaakt door de twee Rotterdamse kunstenaars van Mishmash. ‘Ik houd van warme accenten. Op dit moment is dat oranje. Door accessoires te gebruiken kun je zonder heftige investeringen te doen je interieur gemakkelijk een ander karakter geven terwijl de basis gelijk blijft.’
zebrahuid
Als interieurontwerper en -adviseur probeert Caroline smaak te vertalen. Bijna twintig jaar geleden begon ze voor zichzelf, na verschillende betrekkingen bij adviesbureaus. ‘Ik help bedrijven en particulieren op zo’n manier dat de identiteit van bewoners zichtbaar blijft.’ Hoe? ‘Door bijvoorbeeld hun eigen voorwerpen en meubels te gebruiken. Ik lever geen steriele hotelkamers af.’ Eén stijl heeft Caroline niet. ‘Nee, ik waardeer van alles. Ik laat me graag inspireren door de natuur, andere culturen.’ Ze reist veel. Op de keukentafel is plaats ingeruimd voor voorwerpen die Caroline inspireren of herinneren aan mooie plaatsen. Zo ligt er een opengeslagen boek met foto’s uit Afrika: geplooide woestijnhellingen, bonte toekanvogels en kuddes zebra’s. Het huis van Caroline en haar partner telt nog drie verdiepingen. ‘We leven op de eerste etage’, zegt ze terwijl ze de witte, houten wenteltrap
metalliserende verf
Achter in de ruimte, aan de noordzijde, staat een witte boekenkast, tegen een met metalliserende verf gesausde muur. Zo’n metaalkleur geeft diepte, aldus Langemeyer. ‘En die boekenkast is van hetzelfde materiaal als de kasten op andere etages. Eenheid vind ik belangrijk. Ik kan er niet tegen als je het gevoel hebt dat iedere verdieping op zichzelf staat. Die radiator willen we overigens nog wegwerken. Vreselijk vind ik zo’n ding. Net als de luidsprekers, maar die moeten blijven van mijn partner.’ Er zijn wel meer dingen die ze weg wil gooien, maar daar is de interieurontwerper van nature niet goed in. ‘Ik vond dat altijd zo irritant aan m’n ouders, dat ze nergens afstand van konden doen.
De vloer op de twee bovenste verdiepingen is belegd met zeil. ‘Pythonprint’, zegt Langemeyer. ‘Allemaal ontworpen met de computer. Het mooie van het digitale tijdperk is dat de mogelijkheden van ontwerpers eindeloos zijn vergroot.’ Op beurzen en in interieurwinkels wordt Caroline vaak verleid. ‘Dan zie ik weer een mooi armatuur of stoeltje, en dan denk ik: o, die zou ik graag hebben. Er zijn zóveel mooie ontwerpen!’ Haar nieuwste aanwinst toont ze op de bovenste verdieping, waar haar kantoor is gevestigd. Het is een stoel van Herman Miller, de Sayl. ‘Helemaal gerecycled, ze hebben jaren over dit ontwerp gedaan en hij zit dan ook verrukkelijk. Ik kon bijna elk onderdeeltje naar smaak een kleur meegeven.’ ‘We wonen hier nu ruim zes jaar. Hoe lang nog? In m’n vorige huis heb ik twintig jaar gewoond. Zolang ik het nog leuk vind, en ik nog uitdagingen zie, blijf ik hier graag wonen. Je wordt een beetje één met je omgeving, je raakt eraan gehecht. Een interieur groeit met je mee, al heb je daar wel geduld voor nodig.’ ■
9
woensdag 5 oktober 2011
ndwonen
Jasper van den Bovenkamp
Stijlbreuk is het sleutelwoord Gerada Beijk: ‘Een klassieke fout is dat mensen hun hele inrichting in dezelfde stijl gieten’
Geflankeerd door de ruisende klanken van Radio 4 en een klimaat dat doet denken aan de koelte van een kathedraal hartje zomer, geeft het interieur van Gerada Beijk in Veenendaal vanzelf een kalme rust. Zonlicht komt voorzichtig naar binnen door de ruime raampartij in de voorkamer. Het spreidt zich uit over de kast uit Nieuw-Zeeland, de Italiaanse terraslantaarn, de kroonluchter uit België en het Japanse sieradenkistje. Het binnenwerk van de woning aan de Veenendaalse Kerkewijk – vanouds de straat waar notarissen, artsen en advocaten wonen – herbergt opmerkelijke tegenstellingen. De vredige stilte contrasteert met een veelheid aan voorwerpen. ‘Ik word helemaal kriebelig van eenheidsworst’, vertelt Gerada Beijk, aan de eikenhouten tafel in haar woonkeuken. De tafel wordt omgeven met antieke Gustaviaanse stoelen. ‘Neem bijvoorbeeld brocante interieurs. Meubels en accessoires krijgen een likje verf en ze worden gepimpt, waardoor er een soort eigentijds sfeertje zou moeten ontstaan. Resultaat is dat alles een beetje op elkaar lijkt.’ Stijlbreuk, dát is de sleutel tot een geslaagd interieur, aldus Beijk. ‘Bijvoorbeeld met Zweeds en Italiaans design of een modern interieur met een antieke twist.’
terug uit Nieuw-Zeeland
Al bijna twintig jaar adviseert de Veenendaalse binnenhuisarchitect bedrijven en particulieren over de inrichting van kantoren en huizen. In 1983 emigreert Gerada met haar dochter en haar
man Chris naar Nieuw-Zeeland, die daar een schildersbedrijf opzet. Gerada verzorgt aanvankelijk voor hem de kleurenschema’s. Als ze na verloop van tijd voor een architect gaat werken, raakt ze betrokken bij grote opdrachten op het vlak van interieur en inrichting. Ze behaalt haar diploma interior designer en begint in 1993 voor zichzelf. Ruim tien jaar later, weer terug in Nederland, maakt haar onderneming een succesvolle doorstart in Veenendaal.
woonroom
Dat haar bedrijf aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug tegelijk haar woonruimte is, past eigenlijk prima in het rijtje tegenstellingen in haar interieur. ‘Ik woon in mijn showroom’, legt Beijk uit. ‘Er waren tijden dat mijn interieur maandelijks veranderde, omdat klanten meubels of andere voorwerpen kochten. Bijna alles wat hier staat, hangt en ligt, is in principe verkoopbaar.’ En dat is nogal wat. In een hoek bij het raam staat een antieke, rode kast* van rimu-hout uit Nieuw-Zeeland. ‘De kleur vind ik niet zo mooi, maar de detaillering is geweldig’, zegt Beijk. ‘Hij is met de hand gemaakt door de man van wie we ons huis in Nieuw-Zeeland kochten. Hij was meubelmaker.’ Op de kast ligt een blad van hardsteen. ‘Die heb ik er zelf opgelegd; liever had ik bruin marmer gehad, maar dat vond ik te duur.’ Op de kast van pijnboomhout springt een oude Italiaanse baluster lamp met een kap van fazantenveren in het oog. ‘Voel eens. Zo zacht’,
zegt ze. Vlak bij de lamp staat een oude stolp. ‘Vroeger stond er een Christusbeeld in, maar ik heb er een collage van schelpen, kristal en koraal in gemaakt die ik vervolgens met secondelijm op een obelisk heb geplakt.’
lichtvoetig
Naast de rimu-houten kast heeft de interieurontwerper een ornamentele, zware, donkere, Victoriaanse terraslantaarn geplaatst. ‘Hij is gemaakt rond 1860’, weet Beijk. ‘Ik kocht hem ooit op een veiling. Hij heeft prachtig glas. Als je er vanaf de zijkant inkijkt, zie je allerlei wonderlijke structuren. Maar, eigenlijk houd ik helemaal niet van veel zware en donkere voorwerpen in een interieur. Het moet wel een beetje luchtig en lichtvoetig blijven.’ Boven de oude notaristafel hangt in een rijkelijk versierd plafondrozet een statige kroonluchter. ‘De lamp komt uit oorspronkelijk uit een kerk in België . Hiervoor hing er een veel mooier exemplaar, maar die heb ik verkocht aan een klant. Daar denk ik nog weleens met weemoed aan terug. Maar ja, weg is weg.’ De muur in de woonkamer wordt gedecoreerd door een schilderij uit Florence dat voornamelijk bestaat uit geknipte silhouetten. ‘Dat hangt er al jaren’, licht ze toe. ‘Geweldig mooi. Kijk die kandelaar. Om die uit te knippen, moet je wel heel fijngevoelige vingertjes hebben.’
hart en ziel
Niet alleen de opvallende elementen, maar zeker ook de kleine decoratieve elementen maken het interieur van de Veenendaalse tot een wonderlijke verzameling. Een porseleinen muurwerkje, een Japans sieradenkistje met bronzen beslag, een oud kaartendoosje van de antiquair en een schilderij van David Law (1884) uit een limited edition. ‘Nee, er is hier niets wat ik niet mooi vind’, zegt Beijk na enig nadenken. En dat terwijl de interior designer een uitgesproken mening heeft over esthetiek binnenskamers. ‘De klassieke fout die veel mensen maken, is dat ze hun hele inrichting in een en dezelfde stijl gieten. Dat kan echt niet. Mensen kopen hun spullen vaak in een en dezelfde winkel. Dat is jammer. Het leeft niet; het is saai, niet creatief. Je moet echt hart en ziel in je inrichting leggen.’ Toch plaatst Beijk daarbij een belangwekkende kanttekening. ‘Er moet in de eerste plaats in een huis gewoond worden. Je moet gewoon lekker je benen op tafel kunnen leggen. En weet je, mensen mogen bij mij gerust met vieze schoenen naar binnen lopen, hoor. Mooi en leefbaar gaan goed samen.’ Op de verder onbevlekte notaristafel ligt een stille getuige van die waarheid. Secondelijm. ■ * niet te koop
10
ndwonen
woensdag 5 oktober 2011
advertenties
DE WINTERSCHILDER een koud kunstje... Is uw interieur toe aan een fris en nieuw gezicht? Vanwege onderhoud of heeft u gewoon zin in een andere kleur of nieuw behang? De Winterschilders van EZINGA voeren het werk snel en professioneel uit. In de wintermaanden bovendien met een aantrekkelijke korting per man per dag! Winterwinst, een
koud
kunstje...
De persoonlijke schilders schilderwerk - glas - reparatie - onderhoud Helpermolenstraat 19-21 Groningen-Helpman T (050) - 525 58 66
I www.ezinga-schilders.nl
11
woensdag 5 oktober 2011
ndwonen
Hsin-Chi Berenst beeld Hsin-Chi Berenst
Het verhaal achter de voordeur De Inrichting van een woning begint bij de voordeur. Iedere deur weerspiegelt iets van wie er achter woont. De straat op in Utrecht, op zoek naar het verhaal achter de voordeur. Er is haast niets alledaagser dan een voordeur. Soms verholen achter oude spinrag in een duister portiek, een andere keer te zien in het keurige licht van een gloednieuwe sfeerkaars. Opengezwaaid om te verwelkomen, of dichtgesmeten om te verstoten. In een ietwat volkse straat tussen station Zuilen en de Marnixlaan in Utrecht, staat een huis dat zich van alle andere onderscheidt. Kunstbloemen, tuinkabouters en plastic hooivorken doen de gevel op z’n zachtst gezegd een tikje uit de maat lopen. Aan de voordeur bungelt een verchroomde Nederlandse leeuw. ‘Hup Holland’ staat erop. Een kaartje leest: ‘Aan de deur wordt niet gekocht of geld gegeven!’ Niemand opent de deur, ook niet na herhaaldelijk aanbellen. De overbuurvrouw weet wel wat te vertellen over de bewoners. ‘Ze zitten er langer dan ik, en ik woon er toch al ruim achttien jaar. Ga maar na.’ Het exterieur van de woning is al die jaren al zo opmerkelijk geweest, weet ze te vertellen. ‘En je zou de binnenkant eens moeten zien.’ Nog maar eens aankloppen dan. Achterin de kamer lijkt er wat te bewegen, maar daar blijft het bij. De deur blijft dicht. De verchroomde leeuw blijft op z’n plek. Het geeft te denken. Woont achter de uitbundig versierde voorgevel, waar zelfs een praalwagen bij verbleekt, een schuchtere bewoner? Of bewoog het gordijn daar achterin door een nazomerse windvlaag? Wie zal het zeggen.
altijd open
Pal achter de lange Amsterdamsestraatweg, vijf minuutjes fietsen verderop, is het een ander verhaal. De straat is verlaten, er is niemand te zien, maar toch staan naast elkaar twee deuren wijd open. Een plank vormt een kleine blokkade, maar ieder kind hink-stapspringt er zo overheen. In de hal prijkt aan de muur een uitvergrote foto van een baby. ‘Zeg het eens, lieffie’, klinkt er plotseling. Uit de gang komt de bewoner naar de deur gesloft. ‘Waarom de deuren hier wagenwijd openstaan? Ik zou het niet weten. Wacht maar, ik haal mijn vrouw er wel even bij.’ De vrouw des huizes heeft ook er niet echt een reden voor, vertelt ze met Utrechts accent. ‘Zo is het altijd geweest. Die van ons en die van de buren. Altijd open. Zo kun je nog eens bij elkaar aanlopen.’ De wijk is nog niet zo oud, 25 jaar, en er is regelmatig politie te vinden. Maar de bewoners trekken zich er niets van aan. ‘Hier gebeurt nooit wat. Iedereen kent elkaar. Ja, ik kan m’n deur wel op slot doen, maar als ze binnen willen komen, dan doen ze dat toch wel. Nietwaar?’ Bang voor inbrekers is ze niet en ze is niet de enige. ’Kijk, daar woont m’n nichtje, daar hebben ze de deur ook altijd openstaan. En daar zit een vriendin van me met haar man, daar zit de deur ook niet op slot, hoor. ’t Is
gewoon een volkswijk hier. We kennen elkaar allemaal.’
gluren
‘Ja, hallo?’ Na herhaaldelijk kloppen komt de molenaarsvrouw aangelopen. De biologische slager aan de voorzijde van de molen had al gewaarschuwd. De deur is kapot. Tijdelijk hangt er bij de ingang van de molen aan de Adelaarstraat een nooddeur van geperste houtsnippers die niet open kan. Een bel ontbreekt. ‘Morgen komt er een nieuwe.’ Het gesprek met de molenaarsvrouw geschiedt door een smalle gleuf die doorgaat voor brievenbus. Alleen haar ogen en oorbellen zijn zichtbaar. Samen met haar man woont ze in het historische bouwwerk. Ze heeft niet echt zin om naar buiten te komen.’Mijn man en ik hebben al zo vaak in de krant gestaan, en de tv is ook al langs geweest. Het is wel even goed geweest, zo.’ Maar zit ze dan maar de hele tijd binnen? En is dat niet vervelend, zo’n deur die niet open kan? De ogen en oorbellen schudden heen en weer. ‘Nee hoor, morgen komt er toch een nieuwe. Dit is niet de echte, dat begrijp je wel. Als je morgen terugkomt, zit de echte deur er in. Die is veel mooier.’ Het afscheid door de brievengleuf is beleefd, maar merkwaardig. Hoe zou ze er nu uit zien, die molenaarsvrouw. En hoe zie ik eruit? Dat kan ze onmogelijk gezien hebben. De wijk Ondiep werd een aantal jaren geleden gebrandmerkt als Vogelaarwijk. En dat is te merken. De sloophamers halen het ene na het andere woningcomplex neer, en tegelijkertijd wordt er flink nieuw gebouwd. De huizen die nog staan, als laatsten der Mohikanen, worden bewoond door rasechte Utrechters óf studenten. Een combinatie die zich goed verdraagt, maar die zich tegelijkertijd onmiskenbaar uit in de portiekjes en voordeuren. Het ene keurig, doorsnee en onopvallend, het ander uitgesproken, beklad en rommelig. Wat te denken van de kanariegele voordeur, ergens in een straat, die getuige het aantal gammele fietsen in de voortuin, ontegenzeggelijk toegang verleent aan een studentenhuis. Ook hier wordt niet opengedaan – kloppen, bellen en roepen ten spijt. Maar voor geïnteresseerden is er genoeg te lezen. Op een kleine poster, ietsje verderop in de straat staat: Er is hoop: Jezus leeft! De studenten komen met een eigen variatie op de proppen: I believe in Einstein. Zo is er meer te lezen. Flarden tekst, maar niet altijd even gemakkelijk te ontcijferen. Het is alsof de voordeur eens fungeerde als een kladblok, verdwaald op tafel en door jan en alleman gebruikt voor notities. Tijdens een telefoontje? Of misschien was het op een avond, tijdens een heel geslaagd, of juist uit de hand gelopen huisfeest. Soms is een deur op zich al een heel verhaal. ■
12
ndwonen
woensdag 5 oktober 2011
Tekst en beeld: Albert Heller
Ruimte in huis voor God De Bijbel lezen en bidden. Welke plek in huis leent zich daarvoor? Een aparte ruimte hebben we er vaak niet voor. Een gemiste kans? ‘Een hoekje of een kaars bij het raam is al genoeg.’ In het huis van theoloog en predikant Lex Boot getuigt veel van zijn geloof. Een hoekje in zijn studeerkamer is speciaal ingericht om daar God te zoeken. Er brandt een kaars, aan de wand hangt een kruis en een oosters-orthodoxe icoon. Dit is de plek waar Boot elke dag begint met gebed en meditatie. Op deze plek kan hij zich afsluiten van alle andere zaken in de wereld en zich richten op God. De predikant uit Harderwijk is niet de enige die zijn geloof zo’n duidelijke plek geeft in huis. Christenen, ook binnen de gereformeerde kerken, geven op allerlei manieren in hun huis uiting aan hun geloof. Via een kruis, een tekst of posters. Ook voor het ophangen van relieken of andere religieuze afbeeldingen aan de muur bestaan nog weinig belemmeringen. Een goede ontwikkeling, meent Boot. ‘Alleen al omdat je daarmee letterlijk God een plek geeft in je huis en zo je geloof ook aan anderen kunt tonen. Vroeger zag je bij orthodoxe christenen nog wel de Bijbel open liggen op een standaard in de huiskamer. Voor mij is dat nu dit hoekje. Het representeert iets van de aanwezigheid van God. Het geeft voor mij het signaal: Christus is hier.’
Het kruis van Aruba ▶ Corné Vreugdenhil, Arnhem Hij mocht in het antikraakpand geen spijkers in de muur slaan. Gelukkig bracht een achtergebleven haakje voor schilderijen uitkomst. Zo kan een kruis prominent aan de muur hangen in de tijdelijke woning van Corné en Willeke Vreugdenhil in Arnhem. Trots prijkt het aan de verder lege, witte muur. Het hout voor het kruis komt van ver. ‘Drie jaar terug was ik op Aruba. Ik heb na die vakantie vijftig kilo drijfhout mee terug naar huis genomen, omdat ik daar dol op ben. Dat drijfhout meenemen, kon toen nog’, vertelt Corné. Van al dat hout vervaardigde Vreugdenhil een spiegel, een bureau en uiteindelijk ook dit kruis. ‘Ik had twee stukken over en toen ik ze bij elkaar hield, bleek er maar een uitkomst mogelijk.’ Het kruis is verbonden met een touw dat ook aanspoelde op het strand van Aruba. Op de achterkant staat in kleine letters ‘halleluya’ gekerfd. In grote letters staat: Romeinen 8 vers 1. Een tekst die Vreugdenhil ooit eens raakte. ‘Eigenlijk heb ik het kruis ooit gemaakt omdat het kon. Het leuke is, vooral in dit huis, dat het zo opvalt. En dat is echt heel cool. Hoe vaker men er iets over zegt, hoe vaker ik er aan herinnerd wordt.’ Als deze bijlage verschijnt, is Vreugdenhil net verhuisd naar een andere woning, een leegstaande pastorie. Ook daar moet het beeld een prominente plek krijgen. Het kruis is voor Vreugdenhil echter geen alledaags ijkpunt. ‘Juist als ik het nodig heb, dan zie ik het. En dan denk ik ook aan die tekst. Ik vind het echt vooral fijn als andere mensen komen en ermee geconfronteerd worden. Bijvoorbeeld de beheerder die een keer in de week alles controleert. Aan een kamer zie je wie je bent, en daar maakt dit kruis onderdeel van uit.’
Een reliek of een religieuze afbeelding heeft een toegevoegde functie ten opzichte van enkel het neerleggen van een opengeslagen Bijbel, bemerkt schrijver en journalist Rick Timmermans. Sinds enkele maanden knielt hij iedere ochtend neer naast zijn bed om gebeden op te zeggen en een Bijbelgedeelte te lezen uit het gebedenboek Common Prayer: A Liturgy for Ordinary Radicals van de Amerikaanse schrijver Shane Claiborne. Als Timmermans neerknielt om te bidden, brandt voor hem een kaars. Daarboven hangt een poster van een reliek met een afbeelding van het Taizé-kruis. ‘Soms kijk ik gewoon even in stilte naar dat kruis. Je kunt heel veel boekjes over het kruis schrijven maar als je er gewoon een
tijdje naar kijkt, komt het soms meer aan. Dan gaat het voor mij meer leven.’ Timmermans is auteur van het boek Hunkeren naar Rust, dat binnenkort verschijnt bij uitgeverij Ten Have. In het boek gaat hij op zoek naar de betekenissen van de leefregels van Benedictus in deze tijd. ‘Van die zoektocht naar spiritualiteit is dit wel een gevolg’, zegt hij. Het hebben van een dagelijks ritme en het opzeggen van vastgelegde gebeden, doet hem goed. ‘Er staan heel veel inspirerende teksten in dit boek. Het legt niets op, maar het nodigt uit. Het is heilzaam, want je hoeft niet steeds te putten uit je eigen creativiteit.’
kaars in de hoek
Volgens Boot is in de reformatorische hoek altijd heel sterk het ‘woord’ benadrukt. Hij ziet nu iets terugkomen van de eerdere tradities als meditatie, waarin christenen zich niet alleen focussen op het gedrukte woord. Boot presenteerde dit najaar het Handboek voor christelijke meditatie. Een boek waar de tijd rijp voor was, meent hij. ‘Er leeft een heel breed verlangen naar meer spiritualiteit in Nederland. Dat gaat aan de kerk niet voorbij. De
meditatieve beweging, die in het verleden veelal weggedrukt is naar de kloosters en stiltecentra, komt weer wat meer in de aandacht te staan.’ Met het boek wil Boot een overzicht geven van wat er speelt aan christelijke meditatie maar ook een richting geven aan wat christelijke meditatie is. ‘Het is iets heel anders dan bijvoorbeeld zenmeditatie. Dat staat voor mij voorop.’ Ook met ‘stille tijd’ ziet hij belangrijke verschillen. ‘Stille tijd is bidden, lezen en dan nadenken over wat je hebt gelezen. Meditatie is juist al je eigen gedachten loslaten en dan je hart openen voor God. Het is als het ware het horen van het woord met het hart. Persoonlijk vind ik dat het dieper gaat. Het doet ook veel met mensen. Er zijn mensen die echt opbloeien bij meditatiegroepen. Er gaat iets van uit. Ik begrijp dat het wennen is voor veel christenen maar er rust echt zegen op.’ Dat je een ruimte daarvoor vrijmaakt in je woning, of een bepaalde hoek inricht, vindt Boot erg belangrijk. ‘Zo is die aanwezigheid van God voortdurend zichtbaar. Het kan al heel eenvoudig, bijvoorbeeld met een kaars in de hoek.’
rust
Ook voor Timmermans is het kleine hoekje in zijn krappe slaapkamer belangrijk. ‘Deze fysieke plek is handig. Het geeft rust. Als ik aan de tafel in de Bijbel lees, word ik toch steeds afgeleid door iets als de krant. Daar lukt het niet. Hier wel. Had ik een groter huis gehad, dan zou ik misschien wel een groter hoekje ingericht hebben.’ Boot zou het heel mooi vinden als er in de huizen van christenen meer zichtbaar is van het geloof. ‘Dat is goed voor de verdieping van het leven zelf en de presentie in het alledaagse. God regeert immers deze wereld. Dat mag je laten zien.’ ■
13
woensdag 5 oktober 2011
Het dagelijks woord in krijt ▶ Tessa van Esseveld, Apeldoorn Ook al is dit een tijdelijke woning waarin ze verblijven tot hun pas gekochte nieuwbouwhuis is afgebouwd, één ding heeft zijn plek direct gevonden in het huis van Tessa van Esseveld en haar gezin: een klein krijtbordje. Op het zwart van het bord staat altijd een korte tekst. Soms uit de bijbel, soms niet. Maar, altijd gaat de tekst over het geloof dat het gezin Van Esseveld voortdrijft. Op het bordje schrijft ze gemiddeld een keer in de maand een nieuwe tekst die ze tegenkomt in de Bijbel of in een boekje over het geloof. ‘Ik ben er in het vorige huis ooit mee begonnen, vanaf de tijd dat ik kinderen kreeg. Als je meer thuis bent, richt je je ook meer op de inrichting van je huis.’ Het krijtbord heeft een belangrijke plek gekregen, voor haar en haar gezin. ‘Het is echt een reminder voor jezelf. Je bent niet altijd op de toppen van je geloof natuurlijk. Af en toe kun je wel iets gebruiken dat je aan het nadenken zet.’ Het bordje is voor Van Esseveld ook iets van een boodschap voor anderen. ‘Het leuke eraan vind ik als mensen ernaar vragen. Het is natuurlijk ook mooi als mensen door een tekst geraakt worden.’ Soms kan het verweven van je geloof in je huis ook heel subtiel, meent Van Esseveld. ‘Zo heb ik weleens een collage gemaakt met pagina’s uit Ariadne Wonen voor in de wc. Dat waren afbeeldingen in de vorm van harten en vissen, wat voor mij staat voor geloof en liefde. Zo draag je heel subtiel een boodschap uit.’ Dat visje komt ook terug in een vorm in een lantaarn in de vensterbank. ‘Ik vind het een leuk element’, zegt Tessa. ‘En het komt soms nog van pas ook. Toen mijn kinderen vroegen hoe het nou zit met de Heilige Geest kon ik dat laten zien aan de hand van deze lantaarn. Ik vergeleek de Heilige Geest met de kaarsen in de lantaarn. Je ziet ze niet in de lantaarn maar ze geven wel licht.’ Zo is het ook met de Heilige Geest. Je ziet hem niet maar anderen kunnen Zijn licht wel door je heen zien stralen.’ Niet-gelovigen zullen weinig symboliek in de lantaarn zien, beseft de inwoonster van Apeldoorn. Om het bordje kunnen bezoekers echter niet heen. Daarmee zet Van Esseveld een duidelijk statement neer in huis. ‘En, dat wil ik ook.’
Iconen Twee mannen die bidden met uitzicht op iconen. Het is niet gewoon voor christenen in gereformeerde kerken. In de oosters-orthodoxe kerken zijn iconen daarentegen enorm belangrijk, soms zelfs belangrijker dan de woorden in de Bijbel. De regels omtrent het maken, zijn dan ook enorm streng. Een icoon moet geschilderd worden door een ingezegend iconenschilder. En de icoon moet altijd met natuurlijke materialen gemaakt zijn. ‘Ze zijn het uiterlijk zichtbare als afspiegeling van het Goddelijke’, zegt Boot. ‘Het is geen afbeelding van God om de afbeelding. Het gaat om wat er achter zit. Iconen zijn in feite vensters op God’, zegt Boot. Het is een manier van het overdragen van Gods woord, waar westerse christenen maar moeilijk aan wennen. ‘Ik twijfel of we als gereformeerde christenen daar ooit goed naar kunnen kijken’, zegt Boot. Is het ook niet in strijd met het verbod op het afbeelden van God? Boot meent van niet. ‘Nee. Het is niet het beeld. Ten diepste richt je je op Christus, niet slechts op dat beeld.’
ndwonen
14
nd wonen
5 oktober 2011
Albert Heller beeld Albert Heller, ap
Kleuren maken het verschil in de herfst
Het vooruitzicht alleen al bezorgt sommige mensen een neerslachtig gevoel: langere, donkere avonden. Dalende temperaturen, regen en wind. Help! Wat nu? Tijd voor een nieuw verfje op de muur.
Kleur is een bepalende sfeermaker in huis, weet interieurstyliste Jose Zwinkels. ‘Op dit moment zie je veel grijs en andere donkere kleuren in het interieur. Dat kan heel mooi zijn, maar sommige mensen gebruiken zoveel donkere tinten dat hun huis er echt somber van wordt. Dan is het goed om ook eens aan andere tinten te denken.’ Zwinkels adviseert particulieren en bedrijven over inrichting en kleurgebruik Voordat de interieurstyliste met een advies komt, gaat ze eerst bij mensen langs om de indeling van het huis te bekijken. ‘Pas als je met je eigen ogen ziet welke meubels er staan en hoe het licht valt, kun je echt een goed advies geven. In vertrekken met weinig ramen creëer je met warme kleuren als geel en oranje heel gemakkelijk sfeer. Dat geldt ook voor kamers met ramen die uitzien op het noorden of het oosten. Dan kan er weliswaar veel licht binnenkomen, het blijft vaak een beetje kil. Ook daar zorg je door de juiste kleuren te gebruiken voor een warme sfeer.’
ruimte
De keuze voor een bepaalde kleurstelling heeft niet alleen gevolgen voor de sfeer in huis. Kleur kan er ook voor zorgen dat een vertrek kleiner of juist ruimer overkomt. ‘Hoe donkerder de kleuren, hoe kleiner de ruimte lijkt’, vertelt Zwinkels. ‘Als je bijvoorbeeld kiest voor een donkere kleur op het plafond, oogt het vertrek veel lager.’ Op die manier kan de keus voor een bepaalde kleur dus het verschil maken in ruimtelijkheid. Zo lijkt een smalle kamer aanzienlijk breder wanneer het plafond en de vloer in een donkere kleur geschilderd worden. Bij een laag vertrek is het juist slim om ervoor te
Volgens de woonbladen is geel de interieurkleur van dit jaar
zorgen dat het plafond en de vloer lichter van kleur zijn dan de muren. En wie een diepe kamer heeft, kan de achterwand accentueren met een donkere tint, waardoor de muur naar voren lijkt te komen. Niet alleen kleur is belangrijk, ook de rest van het interieur speelt een rol bij de beleving van ruimtelijkheid. Nils de Ru runt een verf- en behangspeciaalzaak in de binnenstad van Amsterdam en krijgt regelmatig vragen van klanten die willen weten welke kleur geschikt is voor hun muren en plafonds. ‘De meeste klanten hebben al iets in hun
‘Sommige mensen voelen zich fijn bij rood. Dan moet je je huis niet met grijs inrichten, alleen maar om hip te zijn’ hoofd. Of er staat thuis al een blauwe bank en er ligt een notenhouten vloer en dan willen ze weten welke kleur ze moeten gebruiken. Het is dan belangrijk om te weten wat de stijl is van de meubels en welke voorkeuren ze zelf hebben. Door die gegevens te combineren, kan ik een advies geven. Uiteindelijk is het hun eigen keuze, maar je kunt bijvoorbeeld wel uitleggen dat een
landelijke stijl niet goed samengaat met brandweerrood.’
hip
Interieurstyliste Zwinkels vindt het belangrijk dat de persoonlijke voorkeuren van haar klanten het vertrekpunt is voor haar advies. ‘Smaak en stijl kan van mens tot mens verschillen. Er zijn mensen die van donker, gezellig en knus houden. Ik probeer vaak wel wat te sturen in de manier waarop ze dat vormgeven, maar ik ga klanten bijvoorbeeld geen kleuren adviseren omdat ze in de mode zijn. Sommige mensen voelen zich fijn bij rood. Dan moet je je huis niet met grijs inrichten alleen maar om hip te zijn. Mensen die dat toch doen, voelen zich na een poosje toch niet prettig in hun eigen huis. Dan zie je vaak dat ze het na een jaar weer in oude staat herstellen en terugkomen bij hun eigen voorkeuren.’ Volgens De Ru zijn trends op het gebied van interieur voor de meeste mensen niet doorslaggevend bij het kiezen van een kleur. ‘De toonaangevende interieurbladen noemen geel bijvoorbeeld als de interieurkleur van dit jaar, maar in mijn winkel merk ik niet dat er meer vraag is naar gele verf. De meeste mensen geven hun huis niet elk seizoen een nieuwe look, en als ze dan iets nieuws willen, gaan ze niet over een
nacht ijs. Vaak kiezen ze uiteindelijk voor een neutrale basiskleur. Uitgesproken kleuren komen dan eerder terug in woonaccessoires zoals kussens en plantenbakken.’
durf
Zwinkels herkent de neiging om voor de veilige weg te kiezen en een neutrale basiskleur te nemen. ‘Ik moet mijn klanten vaak even over de streep trekken. Soms wordt een ruimte juist leuk als je iets doet met een fel kleurtje. Zo kun je dingen accentueren en er iets bijzonders van maken. Daar moet je alleen wel een beetje durf voor hebben.’ Nederlanders kiezen volgens De Ru meestal voor rustige kleuren in het interieur. ‘Wij houden net als andere mensen in Noord-Europese landen van veel licht en ruimte in huis. In andere culturen ligt dat weer heel anders. Pas kwamen hier mensen uit Italië. Ik liet hen eerst een Nederlands palet vol pasteltinten zien, maar dat vonden ze veel te soft. Uiteindelijk gingen ze met een pot felgele en knalrode verf naar huis. Die kleuren gebruik ik normaal alleen om te mengen.’ ■
15
5 oktober 2011
nd wonen
Albert Heller beeld pr
Persoonlijke touch Je slaapkamer is belangrijk. Of je student bent of scholier, je brengt ontzettend veel tijd door in je soms niet opgeruimde hok. Dan wil je dat de kamer een beetje bij je past. Met simpele en vaak goedkope ingrepen kun je je kamer al een heel ander uiterlijk geven en kun je laten zien wie je bent. Vier tips voor het restylen van je kamer.
mais voor het afval prullenmand Garbino Een revolutie in prullenbakkenland. Als dat land al bestaat. Een prullenbak die je uiteindelijk ook makkelijk zelf kan weggooien. Waarom? De prullenbak is volledig gemaakt van maisplastic en dus biologisch afbreekbaar. Niet voor niets dat dit duurzame product, afkomstig uit Canada, al diverse designprijzen won. Niet weggooien dus, maar gewoon laten staan in het kantoor of thuis. Het bewijs dat een prullenbak niet alleen maar saai of vies hoeft te zijn. gezien bij: eco-logisch.nl prijs: 10,00 euro.
1: ga tekenen
Ben je van plan echt alles om te gooien en je hele kamer opnieuw in te richten dan is één ding belangrijk: de basis moet goed zijn. Dus waarom maak je geen schets van je kamer? Veel woonwinkels kennen tegenwoordig een digitaal 3Dontwerpprogramma, waarin je precies kunt zien hoe een kamer eruit komt te zien als jouw meubels (mits je de juiste maten invoert) er in komen te staan. Dat voorkomt een hoop gesjouw met als conclusie dat het toch nergens naar lijkt, of niet past. Denk wel aan de draairiching van de deur en waar de stopcontacten zitten.
2: creëer ruimte
Hoezeer je ook gezeurd hebt bij ouders, en hoeveel studentenkamers je ook hebt bezocht, soms moet je gewoon concluderen dat je een kleine kamer hebt. Door lichte kleuren te gebruiken aan de wanden kun je er in ieder geval voor zorgen dat de kamer wat groter lijkt. Een grote spiegel aan een wand heeft hetzelfde effect. Is je kamer best hoog? Overweeg dan een hoogslaper. Daarmee maak je het voor je zelf al snel een stuk makkelijker. Hang daarnaast je televisie wat hoger op aan de wand. Dat bespaart ruimte op de hoogte waar je veelal actief bent.
meubels maken uit niets instructables.com Inspiratie genoeg. Een lamp van een wijnfles, een kleerhanger van takken en ja, het is echt waar: een kastje van karton. Kijk maar eens goed. Een man met het alter ego Creativeman op het internet maakte dit kastje van allemaal losse stukje karton. Opmerkelijk wat het kan dragen. Wie het ook wil maken: dat kan. Op de website www.instructables.com legt Creativeman precies uit hoe het moet. Dat is dan ook het idee van deze site. Iemand toont hoe hij iets heeft gecreëerd, in dit geval iets voor in huis, en hij laat zien hoe een ander het ook kan maken. Zo staat de website vol verrassende ontwerpen. Van een simpele onderzetter tot een ingewikkeld designobject. Soms minder praktisch, soms erg bijzonder. Altijd zelf te maken. En dus goedkoop. gezien bij: instructables.com. prijs: gratis
3: blijf van de verf af
Akkoord, als je muur er echt niet meer uitziet, is een frisse witte verflaag onontbeerlijk. Maar is dat niet direct nodig, laat de verfpot dan eens staan. Beplakken is de toekomst. Dat kan natuurlijk met allerlei kleurrijke behangdessins. Veel leuker is het om te kiezen voor fotobehang. Het kost wat geld, en ook wat tijd om de juiste foto te kiezen en te bewerken. Maar als die persoonlijke foto eindelijk aan de muur vastzit, is het toch echt genieten geblazen. Wil je het iets makkelijker oplossen? Kies dan voor muurstickers. Tegenwoordig zijn deze stickers overal te verkrijgen, in alle soorten en maten. Als je per se de verfpot wilt pakken: schilder dan geen muur, maar een mooie fotolijst op de wand. Wel met beeld invullen natuurlijk. Succes gegarandeerd.
4: geef je meubels een update
Je moet je ouders misschien even overhalen. Maar, wil je echt opvallen, begin dan direct met het verven van je meubels. Bloemenprints, felle kleuren, of stralend wit. Ieder meubel is mooi, als je er maar iets leuks mee doet. Bijkomend voordeel: je hoeft niet naar de Ikea of Kwantum om dat salontafeltje aan te schaffen dat al je vrienden en vriendinnen ook hebben. Heb je al volop meubels van Ikea in je kamer staan? Op de site www.thisismykea.com vind je allerlei ideeën om deze meubels toch een persoonlijk uiterlijk te geven.
bamboe, het nieuwe hout stoel Kleine Niek De prijs is misschien wat aan de hoge kant. Daar krijgt u echter wel iets voor terug. Deze stoel is namelijk volledig gemaakt uit bamboe, het nieuwe, duurzame hout. Tenminste als je het aan de makers van deze stoel vraagt. Bamboe is steviger, groeit sneller en hoger dan bomen, en zet meer CO2 om in zuurstof. Ook met de bekleding is iets bijzonders aan de hand. De stoffen op de stoel zijn gemaakt en prachtig bewerkt door de stichting Penduka, een non-profit organisatie voor en door vrouwen in Namibië. Ze maken op verzoek ook motieven speciaal naar de wensen van de koper. Oh ja, op het bamboe krijgt u tien jaar garantie, ook niet verkeerd. gezien bij: bloooms.nl. prijs in deze combinatie: 795 euro
eerst meten, dan lekker slapen de Kreamat Het lijkt een gewoon bed, een boxspring. Toch is er met dit bed iets bijzonders aan de hand. Het staat namelijk pas in uw slaapkamer als het bed helemaal op u is afgestemd. Dit bed maakt gebruik van het kreamat-systeem, dat uitgaat van nauwkeurige metingen van de persoon die het bed uiteindelijk gaat beslapen. Met de uitslag van die test wordt het bed, in een vrijgehouden ruimte speciaal op uw lichaam afgesteld. Door middel van niet verbonden schouder-, lende- en heupmodules van verschillende hardheid wordt heel snel een bed gecreëerd dat volledig bij u past. Als later blijkt dat er iets moet worden aangepast, kan dat direct. Een nieuw bed is niet meer nodig; alleen de module kan worden vervangen. Als het design van het bed op de foto u niet aanstaat, dan is er volop keuze uit andere Kreamat bedden in verschillende maten en uitvoeringen, met of zonder extra technische snufjes. gezien bij : Geertsema Slaapcomfort. prijs in deze combinatie: vanaf 3200 euro inclusief hoofdbord
16
nd wonen
5 oktober 2011
advertenties
De Content Cantate doet van zich spreken!
Een nieuwe wereld aan zonweringen
Met trots presenteren wij u de nieuwe Cantate. Een orgel dat van zich ich d do oet et spreken. Het complet ete e orgel voor thuis, met ma maar ar lie iefs fstt 18 184 4 un unie ieke reg egisters! Diverse nagalm progr gram a ma’s en sp spee eelp lpos osit itie iess ga gara rand nder eren en u optimaa a l spee elp l lezier. Een ve vernie ieuw(en)d or orge gell me mett be beho houd ud vvan an onz nze e be b trouwb wbar ae te ech chni n ek en interessante pri rijs jsst stel elli ling ng.. On Onzze dea eale lers rs sta taan an g grraag voorr u klaar. Bezoek onz nze website alvastt vvoo oorr de d det etai ails ls!! Nu verkrijgbaar bij bij uw deal ealer: er: Joh.deHeer Muziek k Leeghw Lee ghwate aterst rstraa raatt 101, 101, Sl Slied iedrec recht ht Orgelcent Orgelc entru rum Andante A. van Ostadelaan Os 35, Veenendaal Oranjestraat 6, Rijssen Oostendorp Muziek Stationsweg 11, Wezep
Loon ra Kla Loonst lassi ssieke eke Or Orgel gelss E. Mei Me ne nertsw wei e 2a, We Weste terg rg geest ge est Oud u e Rij ijksweg g 1153, 5 St Staph aphors ors rst Verho g Muziek Verhoo Nieu Nie uwstraat 2, Nijkkerk Nij
Kom naar onze showroom en ontdek de U vindt ons op Wegwijs bij de ingang, Paviljoen ‘Robuust’,
stand 1.A.010
Luxaflex® Gallery Out- en Indoorshop Voor al uw buiten en binnenzonwering
Faradaystraat 5 8013 PH Zwolle Ind. terrein: Marslanden C-1 Tel. 038-4656555 Mariënhoef 7 I 3851 ST Ermelo I Tel. (0341) 55 48 76 I
[email protected]
www.contentorgels.nl
Auping alweer als ‘Beste uit de test’! Daarom feestelijk voordeel: 2e matras halve prijs
Auping Auronde Ontwerp: Frans de la Haye
Na de boxspringtest februari 2011 is Auping in de test van traagschuimmatrassen september 2011 door de Consumentenbond wederom uitgeroepen als ‘Beste uit de test’. Dat heuglijke feit viert Auping nu met feestelijk voordeel: tijdelijk krijgt u de tweede Auping matras voor de halve prijs*. Ga dus snel naar uw Auping dealer en vier het feest mee!
www.aldura.nl
Bouwbedrijf van Pijkeren
Woonwensen waarmaken
2 e Auping matras halve prij * s!
* Op basis van twee 1-persoons Auping matrassen. Uitgesloten zijn: Royal, Dublin (III) matrassen en boxspringsets Dublin (Maximus), Monaco (Maximus) en Boxton. De actie geldt van 24 september t/m 6 november 2011. Kijk op www.auping.nl voor de voorwaarden.
De Auping AVS Vivo Visco matras is door de Consumentenbond uitgeroepen als ‘Beste uit de test’ september 2011.
• Woningbouw • Verbouw & Renovatie • Utiliteitsbouw • • Projectontwikkeling • Agrarische bouw • Hessenweg 10, 7722 PK Dalfsen T: (0529) 43 22 33 F: (0529) 43 42 69 E:
[email protected] I: www.bouwvanpijkeren.nl
17
5 oktober 2011
nd wonen
Margreet Westdijk beeld gpd / Eef Poelma
Wonen in een draaiend huis Saai wordt het nooit in het huis dat Eef Poelma en Cees Tinke laten bouwen in Twello. Hun huis draait mee met het licht, waardoor het uitzicht steeds verandert.
Het huis van Eef Poelma en Cees Tinke in aanbouw.
Wiskundedocente Eef Poelma uit Haarlem maakte het ontwerp, waarbij zij zich liet inspireren door geometrische vormen. ‘Wendelaar’ heet de ronde woning, omdat zij om haar as draait. En omdat het huis symbool staat voor hun nu vijf jaar durende relatie, die een belangrijke wending in hun leven teweegbracht. Het huis weegt 200.000 kilo en heeft een koepelvormig dak met 29 dakramen. Vier motoren zorgen ervoor dat de 28 wielen met een snelheid van twee meter per uur over de rails van 36 meter rijden. Eef ontwierp in 1997 ook al een huis, aan de ringvaart van de Haarlemmermeer. ‘Daar had ik alleen bij de binnenkant alle vrijheid, maar de stille wens bleef bestaan om nog eens een complete woning te ontwerpen.’ Eef wilde graag een uniek huis bouwen. ‘Het feit dat-ie rond is, is niet zo ongewoon. Er zijn wel meer ronde woningen in de wereld. Maar het feit dat hij op deze manier draait, en iets van de grond omhoog is geplaatst, maakt het project uniek. Over de wielen hebben we bijvoorbeeld hard zitten puzzelen.’ Volgens de wiskundedocente is het enige nadeel van de ronde woning dat deze veel omgevingsruimte nodig heeft. Haar vriend Cees Tinke: ‘Maar een ronde vorm is wel energiezuinig.’ Poelma begon drie jaar geleden al met tekenen. ‘Ik zat eindeloos te schetsen, zelfs in de auto op vakantie Dat is nu drie jaar geleden.’ Toen het stel op weg was naar vrienden in Duitsland, passeerden ze Twello en maakten daar een toevallige tussenstop. ‘Het dorp en de sfeer spraken ons heel erg aan.’
In de wijk Achter ’t Holthuis kochten ze een kavel. ‘De woning past hier mooi in het landschap’, zegt Eef. ‘We willen de tuin om de woning heen ook ongerept houden’, vult Cees aan. ‘Met de gevelbekleding van rood cederhout is de woning mooi aangepast aan de omgeving.’ Eef: ‘En waar iedereen altijd nieuwsgierig naar is, is hoe het zit met de
‘Ik zat eindeloos te schetsen, zelfs in de auto op vakantie’ elektriciteit en bedrading. Alle leidingen draaien met het huis mee en lopen naar het midden van de woning.’ Als aannemer werd de betrokken Grad van Heck van Bouwpartners aangetrokken. Ing. Jan Willem Bronk maakte de technische tekeningen voor het uiteindelijke ontwerp en Aad van Doorn werd de uitvoerder. Eef: ‘Iedereen is vol enthousiasme aan het werk gegaan. Het is natuurlijk geen standaard bouwproject en daardoor extra prikkelend. Er moet echt nagedacht worden. Van het hele technische gedeelte heb ik bijvoorbeeld minder verstand en dat stuk heb ik dan ook uit handen gegeven.’ Als het bouwproces naar wens verloopt, hoopt het stel tegen het einde van het jaar in hun draaiende ‘Wendelaar’ te wonen. Cees: ‘We hopen er in elk geval samen Kerst te kunnen vieren!’ ■
Irene van den Berg beeld anp / Nils van Houts
Betaal minder voor meerwerk Een extra stopcontact hier, nog een leiding daar. Meerwerk bij een nieuwbouwwoning loopt al snel flink in de papieren. Volgens Vereniging Eigen Huis leveren bouwers nieuwbouwwoningen vaak zó uitgekleed op dat vrijwel iedereen extra betaalt voor heel normale voorzieningen.
Opvallend is dat voor meerwerk vaak hoge prijzen worden gerekend, terwijl voor minderwerk slechts de kostprijs wordt terugbetaald. Dit verschil is deels te verklaren uit het feit dat er bij minderwerk toch kosten gemaakt worden door de aannemer, zoals administratiekosten. Meerwerk kost vaak extra omdat de aannemer meer kosten maakt voor planning, werkvoorbereiding of oponthoud in het bouwproces. Dit verklaart volgens Vereniging Eigen Huis echter niet alles. De vereniging vroeg nieuwbouwkopers naar hun ervaringen met meerwerkkosten bij de aanschaf van een nieuwbouwwoning.
Richtprijzen meerwerk • Verplaatsen binnendeurkozijn € 132 • Verplaatsen wandcontactdoos € 88 • Buitenlichtpunt op schakelaar € 202 • Buitenwandcontactdoos spatwaterdicht € 244 • Afvoer afzuigkap incl. muurdoorvoer € 192 • Aanbrengen programmeerbare klokthermostaat € 201 • Extra dubbele wandcontactdoos aanbrengen € 162 Bron: Vereniging Eigen Huis; Zie verder: eigenhuis.nl
stopcontact Het is daarom zinvol om bij aanschaf van een nieuwbouwwoning goed te kijken hoe het huis opgeleverd wordt. Welke keuzes de koper heeft voor veranderingen aan de nieuwbouwwoning staat op de zogeheten meer- en minderwerklijst. Meerwerk betreft opties die niet in de omschrijving of op de technische tekeningen staan, maar die wel door de koper gewenst worden. Minderwerk betreft zaken die wel in de omschrijving of tekening staan, maar die van de koper moeten vervallen.
Uit dit onderzoek concludeerde Vereniging Eigen Huis dat bouwers voor doodgewone voorzieningen vaak hoge kosten in rekening brengen. Voorbeelden: 460 euro·voor een vaatwasseraansluiting in de keuken, 500 euro om de gootsteenafvoer een stukje op te schuiven en 213 euro voor het verplaatsen van een wandcontactdoos. ‘Niemand wil een stopcontact hoog op de muur! Je kunt je dus sterk afvragen of het geen bewuste keuze van de bouwer is om deze in eerste instantie op een ongunstig punt te
plaatsen. Zo kan hij hoge kosten in rekening brengen voor het verplaatsen’, zegt woordvoerder Manon van Essen van Vereniging Eigen Huis. Om vervelende verrassingen te voorkomen, is het belangrijk dat de koper de meer- en minderwerklijst in handen heeft voordat hij de koopovereenkomst ondertekent. ‘Het is essentieel dat de koper een totaalbeeld heeft
van alle prijzen. Meer- en minderwerk maakt daar deel van uit. Na de koop heeft de consument bovendien nauwelijks nog onderhandelingsruimte en is die overgeleverd aan wat de bouwer voor het meerwerk vraagt’, waarschuwt Van Essen. Lukt het daarvoor dan wel? ‘Dat hangt af van de situatie. Je hebt tegenwoordig in ieder geval meer onderhandelingsruimte dan
een paar jaar geleden’, stelt Van Essen. Kijk kritisch of de meer- en minderwerklijst geen ruimte overlaat voor discussie achteraf. Accepteer alleen maar harde bedragen en geen omschrijvingen als ‘bedrag nader te bepalen’ of ‘prijs op aanvraag’. Ook is het belangrijk dat het meer- en minderwerk duidelijk omschreven is. De omschrijving ‘wandcontactdoos’ in de lijst is niet voldoende. Wordt deze verplaatst, extra bijgemaakt of alleen maar een paar centimeter verlaagd? Meerwerk zelf (laten) doen, is in sommige gevallen een stuk minder kostbaar. Aan de hand van de meer- en minderwerklijst kunnen immers elders offertes worden opgevraagd. ‘Het hangt erg af van de werkzaamheden wat goedkoper is. Als er een stopcontact verplaatst moet worden, is het veel prettiger als dit tijdens de bouw gebeurt. Anders moet je naderhand weer een hele muur openmaken en dat brengt natuurlijk ook kosten met zich mee’, zegt Van Essen. Maar bijvoorbeeld bij de plaatsing van de keuken, kan het wellicht wel goedkoper zijn om zelf iemand in te schakelen, óf het helemaal zelf te doen. Maar let op: als je ervoor kiest het zelf te (laten) doen, dan kunnen de werkzaamheden wel pas na oplevering plaatsvinden. ■
18
nd wonen
5 oktober 2011
advertenties
op zoek naar een andere baan? nd.nl/vacaturebank
Onderstaande vacatures stonden afgelopen week in deze krant. Kijk ook op onze website www.nd.nl/vacaturebank ▶
Directeur HGJB
▶
Docenten en Onderwijsass. Onderwijstalenten.nl
▶
Bilthoven
Zwolle en Rotterdam
Teamleidster en Verzorgenden-IG Prot. Chr. Zorgcentrum ’t Slot
▶
Gameren
Hoogleraarschap Rijksuniversiteit Groningen
▶
Vormgever Drukkerij Verloop
▶
Groningen
Alblasserdam
Algemeen Directeur Onderwijstalenten.nl
▶
Noordhorn
Hoofd zorg en Teamleider zorg Zorggroep Rijnmond
Rotterdam
▶ Uw vacature ook in deze lijst? ▶ Bel de advertentieafdeling: 0342 411 711 Nederlands Dagblad advertentieafdeling
[email protected] www.nd.nl tel 0342-411 711 fax 0342-411 612 postbus 111 3770 AC Barneveld
ndwinkel.nl Scherp gezien filmbox: wegens grote belangstelling opnieuw in ndwinkel! Speciaal voor zijn lezers selecteerde het Nederlands Dagblad, in samenwerking met filmwebsite blikoponeindig.nl en de jubilerende Stichting voor Christelijke Filosofie, zes indringende speelfilms. Elk van deze films is het waard gezien te worden. Bovendien bieden de verhalen stof genoeg tot nadenken, doorpraten en discussie. De dvd-box Scherp gezien bestaat uit de volgende bekende films: Finding Neverland, Babette’s Feast, Das Leben der Anderen, The Mission, Into the Wild en Lost in Translation. Bestel deze unieke dvd-box voor € 49,95 op ndwinkel.nl/scherpdvd of met de bestelbon.
Het boek bij de films: Scherp gezien - film en christelijke filosofie
€ 49,95 Ja, ik bestel onderstaande producten en betaal hiervoor de aangegeven prijs en eenmalig € 1,95 aan verzendkosten.
Een aantal films uit de dvd-box en meerdere andere films worden in het boek Scherp gezien - film en christelijke filisofie kritisch besproken door christen-filosofen. Immers filosofie en films hebben alles met elkaar te maken: beide houden zich intensief bezig met de tijd waarin we leven en beide proberen antwoorden te geven op universele thema’s die mensen bezighouden. Films en filosofie zijn ook beide een kwestie van ‘scherp kijken’. Bij films gaat het niet alleen om het verhaal maar ook om de diepere lagen die in de beelden verborgen zijn. De besproken films zijn: Des hommes et des dieux, American Beauty, Trois Couleurs: Bleu, Into the Wild, The Godfather, Hable con Ella, Finding Neverland, The Visitor, Il y longtemps que je t’aime, Eternal sunshine of the Spotless Mind, The Mission, Das Leben der Anderen, Gattaca, WALL-E en The Insider. Redactie: Maarten J. Verkerk, Bart Cusveller, Jan Hoogland en Maarten Vermeulen.
… ex. 6dvd-box Scherp gezien … ex. boek Scherp gezien … ex. 6dvd-box Scherp gezien + boek Scherp gezien naam:
ndwinkel
m/v
straat: postcode:
plaats:
telefoonnr:
e-mail:
Ik machtig het Nederlands Dagblad eenmalig de som van de bestelde artikelen en € 1,95 van mijn rekening af te schrijven. bankrekeningnummer:
Bestel dit boek met korting voor € 17,50 i.p.v. € 19,50 op ndwinkel.nl/ scherpboek of met de bestelbon. Kortingsperiode: t/m 15 december 2011. Extra combinatievoordeel Bestel de dvd-box en het boek samen voor € 62,50 op ndwinkel.nl/scherpdvdboek of met de bestelbon.
€ 49,95 € 17,50 € 62,50
handtekening:
€ 19,50 actieprijs
€ 17,50
Stuur deze bon naar het Nederlands Dagblad t.a.v. ndwinkel, Postbus 111, 3770 AC Barneveld
Bestel nu in ndwinkel.nl