Dichterbij
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK NOORD VELUWE NAJAAR 2014
NOORD VELUWE
300 Veluwse jongeren zien Google Glass
3475
»34
WINKELEN 3.0
ONDERNEMER
INNOVATIE
Shoppen we in 2020 alleen nog online? »8
Molenaar uit Nunspeet ontzorgt ouderen »18
Veluws Centrum voor Technologie »10
OM DE HOEK
2 NOORD VELUWE
Op 21 juni 2014 was er weer het Rabobank Heerderstrandtoernooi. Dit volleybaltoernooi is met 35 velden en rond de 700 deelnemers één van de leukste van Nederland. Deelnemers komen uit heel Nederland en er komen ook regelmatig teams van over de grens. Rabobank is sponsor van dit evenement, georganiseeerd door ORMI uit Epe. FOTO: HAROLD MAKASKE
3475
RABOBANK HEERDERSTRANDTOERNOOI 2014 3
HENK MEIJER
VOOR WOORD
Directeur Bedrijven
HOE INNOVATIEF IS DE VELUWE?
Z
iet u ook vaak hoe dingen anders kunnen? Slimmer, sneller, praktischer? In ieder mens schuilt een uitvinder, op het werk of in en om het huis. Thomas Alva Edison deed behalve geweldige uitvindingen ook veel mooie uitspraken. Bijvoorbeeld: ‘Er is een manier om het beter te doen … vind die.’ In onze maatschappij vinden we gelukkig steeds meer manieren om gezamenlijk vraagstukken op te lossen en technisch slimme oplossingen te bedenken. Internet en sociale media maken het mogelijk om die ideeën snel wereldwijd te delen en verder te perfectioneren. En zo worden bijvoorbeeld steeds vaker auto’s en gereedschap gedeeld in plaats van gekocht. Goedkoper en minder belastend voor het milieu.
COLOFON Redactie Rabobank Noord Veluwe: Hubald van Ark, Sandra Fiechter-Hovestad Redactie Rabobank Nederland: Margit van den Berg, Conny Feskens vdbj_: Anja Corbijn van Willenswaard, Janet Deibert, Esther Joosse, Mandy van Koningsbrugge, Jeroen van Koningshoven, Nenad Mecava Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.
4 NOORD VELUWE
We zijn ver gekomen, zo ver dat technologische vooruitgang niet langer een doel op zich is. We vragen ons vaker af wat we er eigenlijk mee willen. Zo kan innovatie in de zorg bijvoorbeeld helpen om de menselijke maat weer terug te brengen. Ouderen kunnen dan langer thuis wonen, iets wat vaak een wens is, maar ook een economische noodzaak. Ook op de Veluwe kom ik regelmatig prachtige innovaties tegen. Maar ik zie ook de worsteling om deze innovaties op de markt te krijgen. Bij Rabobank Noord Veluwe hebben we continu oog voor vernieuwing en innovatie, maar altijd in dienst van wat we graag willen houden. Tradities zijn er om te koesteren, dromen zijn er om waar te maken. Daarom steunen we innovatie waar we kunnen: ook dat is coöperatief bankieren.
Rabo Jazzfestival in Heerde. Komt u ook? Kijk op pagina 38.
Dichterbij NOORD VELUWE
THEMA: UITVINDEN
8 10 18 32
Hoe shoppen we in 2020? VCT helpt Veluwse ondernemers innoveren Molenaar Welzijnsproducten ontzorgt Uitgevonden in Nederland ONDERNEMEN
14
Als zakelijk en privé elkaar raken TIPS
40
16
Start uw eigen webwinkel INNOVATIE
22
Hoe breng je een idee met succes aan de man? INFOGRAPHIC
26
Produceren zonder afval FINANCIËLE OPVOEDING
28
Jong leren sparen is slim! INNOVATIE
34
32
Google Glass Event Nunspeet RUBRIEKEN
3475
2 6 17 21 31
18
34
36 38 39 40
Om de hoek Kort nieuws Meer doen met spaargeld: het kan Puzzel Filmpje: 40 jaar Rabobank Foundation Lokale ledenaanbiedingen Aanbiedingen voor leden Column van Hans Stegeman Spring maar achterop 5
KORT NIEUWS
Open Monumentendag
OP REIS NAAR VROEGER Twee dagen, duizenden monumenten, 18.000 vrijwilligers: Open Monumentendag belooft ook dit jaar een succes te worden. Rabo Vastgoedgroep is traditiegetrouw – al 28 jaar – hoofdsponsor van dit culturele hoogtepunt.
O
p 13 en 14 september openen monumenten overal in het land hun deuren voor publiek. Het thema is dit jaar ‘Op reis’. Hoe zag het vervoer van onze voorouders eruit – over land, water en zelfs door de lucht – en welke rol speelden monumentale gebouwen zoals koetshuizen, werven
en werkplaatsen daarbij? Het is precies daarom dat Rabo Vastgoedgroep zich al bijna dertig jaar met veel plezier verbindt aan de Open Monumentendag. Gebouwen met een rijke historie moeten we samen koesteren, door ze te verzorgen én erover te vertellen. Want met 225 jaar ervaring weet Rabo Vastgoedgroep als geen ander hoe belangrijk monumentale gebouwen vandaag de dag nog kunnen zijn. Open Monumentendag kent een rijk
Partner Veluwse Innovatieprijs
R
abobank Noord Veluwe is partner geworden van de Veluwse Innovatieprijs 2014. Er wordt een nieuwe prijs toegevoegd aan de reeds bestaande prijzen: de Rabo Innovatie Starters Award. De bestaande categorieën zijn Zorg, Maakindustrie en Recreatie. Starters die maximaal twee jaar zijn ingeschreven bij de kamer van koophandel kunnen zich inschrijven voor deze startersprijs. De uitreiking zal plaatsvinden in het 6 NOORD VELUWE
Dolfinarium op 24 november. De prijzen worden ondermeer uitgereikt door de gedupteerde van de provinicie Gelderland Annemieke Traag. Naast Rabobank Noord Veluwe is ook VNO/NCW Midden partner van deze prijs. Alle informatie over de Veluwse Innovatieprijs, waaronder ook het inschrijfformulier, is te vinden op www.vctgelderland.nl.
programma, dat door verschillende gemeenten op eigen wijze wordt ingevuld. Op de hoogte blijven van het laatste nieuws en het programma? Kijk op openmonumentendag.nl of volg Open Monumentendag op Facebook of Twitter.
EINDE CHIPKNIP De chipknip gaat stoppen. Er wordt steeds minder met de chipknip betaald. Daarom is besloten om met ingang van 1 januari 2015 te stoppen met het betaalmiddel. Vanaf dan zijn er geen oplaadpunten en betaalapparaten meer voor de chipknip en is ook de chipknip op uw bankpas niet meer actief. Wij adviseren u daarom om het tegoed op uw chipknip uiterlijk 31 december 2014 uit te geven of terug te storten op uw betaalrekening via een Chipknip oplaadpunt. U krijgt geen nieuwe bankpas.
KENNIS DELEN OP LINKEDIN
Platform starters vernieuwd
G
oed nieuws voor startende ondernemers: ikgastarten.nl wordt vernieuwd! Het succesvolle platform krijgt deze zomer nieuwe functionaliteiten, extra services en meer content. Zo komt er meer branchespecifieke informatie, zoals stappenplannen om je eigen klusbedrijf of
winkel te starten. Daarnaast wordt het design geheel vernieuwd, waardoor de site ook op tablet en mobiel perfect te bekijken is. Hiermee is ikgastarten.nl steeds meer op weg om de meest complete onlinegids te worden voor beginnende zzp’ers.
LinkedIn, hét zakelijke onlinenetwerk, telt inmiddels al 5 miljoen Nederlandse leden. De Rabobank ziet dit als een mooie plek voor ondernemers en stakeholders om met elkaar in gesprek te gaan en heeft daarom LinkedIn-groepen voor de verschillende sectoren opgericht om kennis te delen. Deze kennis stellen we weer beschikbaar aan andere ondernemers, via eigen publicaties en de Rabo Kennis App.
SPONSORING V.V. S.E.H. EN V.V. KCVO BENT U OOK EEN STARTENDE ONDERNEMER? KIJK DAN OP IKGASTARTEN.NL.
Aanmelden voor 1 oktober 2014
NIEUWE VACATURES LEDENRAAD
3475
V
oor de ledenraad zijn we per november op zoek naar vijf nieuwe ledenraadsleden. Per die datum loopt namelijk de maximale zittingstermijn af voor vijf leden van de ledenraad. De ledenraad vertegenwoordigt zo'n 23.000 leden van Rabobank Noord Veluwe en is een afspiegeling van alle leden. De ledenraadsleden signaleren of de coöperatieve bank haar rol als betrokken, financiële dienstverlener in de lokale gemeenschap goed vervult en geven advies over de wijze waarop dit nog beter zou kunnen. Daarmee is de ledenraad hét klankbord voor de directie. De ledenraad vergadert minimaal 4x per jaar. Zie rabobank.nl/ noordveluwe voor meer informatie.
Recentelijk zijn twee sponsorcontracten venieuwd bij voetbalverenigingen S.E.H. in Heerde en KCVO in Vaassen. Beide contracten zijn gericht op de jeugd. Activiteiten hebben vaak betrekking op de gehele gemeenschap en niet alleen op de eigen jeugd. Rabobank Noord Veluwe is blij deze verenigingen te kunnen blijven steunen.
INLOOPSPREEKUUR HYPOTHEKEN Tijdens de Inloopspreekuren kunt u met al uw vragen over wonen, vermogen en pensioenen terecht bij onze adviseurs. Het eerstvolgende Inloopspreekuur Wonen is op zaterdag 27 september. Op 6 oktober bent u 's avonds eveneens welkom van 18.00 tot 20.00 uur. U kunt dan zonder afspraak ons Adviescentrum in Nunspeet of kantoor in Epe binnenlopen voor een oriënterend en kosteloos gesprek. 7
TOEKOMST
WINKELEN 3.0
Shoppen in de winkel van 2020 Shoppen we in het jaar 2020 anders dan nu? Met behulp van slimme apparaten? Is er van enige privacy dan nog sprake? En hoe bereiden retailers zich voor op de toekomst? TEKST: PAUL VAN HORN FOTO'S: STUDIO SPASS
D
e fysieke en virtuele wereld lopen steeds meer in elkaar over, zegt Marcel Evers, manager Beleid & Advies bij Inretail, de grootste brancheorganisatie voor ondernemers in de woon-, mode-, schoenen- en sportbranche. ‘Onlinewinkels worden fysiek en fysieke winkels gaan online. Consumenten gebruiken vaker smartphone, tablet of laptop om zich te oriënteren en te bestellen. Hun bestelling halen ze vervolgens op bij de winkel of een speciaal afhaalpunt. Ook op de winkelvloer zie je verandering. Straks hebben winkelmedewerkers een iPad bij zich zodat ze de klant actuele informatie kunnen geven. In winkels verschijnen internetzuilen. Is een product niet voorradig, dan kan de klant dit zelf in de winkel bestellen. Gegevens intoetsen, afrekenen met je mobiel en kiezen of je het product later afhaalt of wil laten bezorgen. De rij bij de kassa verdwijnt; mensen betalen mobiel.’ Edwin de Ron, specialist e-commerce bij de 8 NOORD VELUWE
Rabobank, onderschrijft die stelling. ‘Nu moet je nog naar een counter om te betalen. Mobiel betalen kan straks op twee manieren: je houdt je mobiele telefoon bij een betaalautomaat en er wordt automatisch betaald, of je toetst je pincode op het schermpje van je telefoon als er om een betaling wordt gevraagd. Binnen vijf jaar breekt mobiel betalen door.’
MEER MOGELIJK MET UW MOBIEL Naomi Bisschop, hoofd Marketing & Service Particulieren bij Rabobank Nederland, wijst op de talloze mogelijkheden die de mobiele telefoon biedt voor de consument: ‘Het versnelt het afrekenen bij de kassa. Even je telefoon bij het apparaat houden en het is gepiept. Het bedrag wordt direct van je rekening afgeschreven, je hoeft dus geen saldo op te waarderen, zoals bij de chipknip. Bedragen tot 25 euro betaal je snel zonder pincode, daarboven betaal je met de zogenoemde pin. Straks komen daar allerlei toepassingen bij.’ De Ron: ‘Met MyOrder van de
Uw bestelling ter plekke laten produceren door een 3D-printer ... het is niet ondenkbaar.
WAT IS MYORDER? Met MyOrder kan de consument zelf bestellen én afrekenen. Gemak voor hemzelf, maar ook voor de ondernemer. Op circa 11.000 locaties zoals in de horeca, bij bioscopen, in steeds meer steden bij parkeergelegenheden en bij bezorgrestaurants is bestellen en betalen met MyOrder mogelijk. MyOrder werkt zowel via stand-alone- als geïntegreerde kassa’s. Meer weten? Kijk op myorder.nl.
3475
Rabobank kunnen retailers inhaken op deze ontwikkelingen. Dankzij de mobiele telefoon ‘herkent’ de retailer zijn klanten.’
PRIVACY Maar wil de consument dat wel? Privacy blijft een gevoelige kwestie. De Ron nuanceert: ‘Een consument kan ervoor kiezen om zich bij binnenkomst in de winkel bekend te maken. Daar gebruikt hij zijn smartphone voor. Hierdoor weet de retailer wie er in zijn winkel is. Hoe meer informatie de klant met hem deelt, hoe gerichter de winkelier de consument kan benaderen.’ Ook Evers gelooft niet dat de privacy een grote rol speelt. ‘De jongere generatie is gewend alles met elkaar te delen. Voor retailers zijn de social media dan ook belangrijk om in contact te komen met hun doelgroep. Het is wel de kunst om het juiste medium in te zetten. Voor een modewinkel gericht op jongeren, is misschien niet Facebook, maar juist Pinterest de beste
keuze, omdat je goed kan laten zien wat jouw winkelconcept inhoudt.’ Zullen deze social media ook in 2020 relevant zijn? Bisschop: ‘Social media evolueren; de een blijft, de ander verdwijnt of verandert. We kunnen de gevolgen van nieuwe technische ontwikkelingen nog niet helemaal overzien. Zal een nieuwe iPhone of smartphone mogelijkheden hebben die we nu nog niet kennen? Zal Google Glass het gebruik van social media beïnvloeden? Je ziet wel dat de contacten met de klant steeds meer online verlopen en als het kan 24 uur per dag. Hij wil dat alles gewoon goed geregeld is, gemakkelijk en snel. Basisinformatie is makkelijk online te vinden. Voor specifieke vragen of diensten, persoonlijke aandacht, gaat de consument extra betalen. Uiteindelijk krijgt de consument meer en meer keus.’
9
Veluws Centrum voor Technologie Als makelaar en schakelaar met een omvangrijk netwerk wil het Veluws Centrum voor Technologie (VCT) Veluwse ondernemers in de maakindustrie inspireren en innovatieve projecten helpen realiseren. En juist daar is het haar subsidieverstrekkers, de provincie Gelderland en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, om te doen.
INNOVATIE
VOLOP KANSEN
De Veluwe innoveert
Innovatie vergt investeren in tijd en denkkracht. En daar neemt niet elke ondernemer tijd voor. Het Veluws Centrum voor Technologie (VCT) biedt hulp. TEKST: WWW.JACQUETCOMMUNICATIE.NL – JANET VEENSTRA FOTO'S: HAROLD MAKASKE
Op de foto van links naar rechts: Jeroen Scholten (Rabobank Noord Veluwe), Rijk Verheul (VCT) en Gerjon van Munster (Biomassa-
3475
techniek Van Munster).
H
et Veluws Centrum voor Technologie inspireert en verbindt Veluwse ondernemers. Gesubsidieerd door de provincie Gelderland en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling stimuleert het VCT innovatie en projectontwikkeling en ondersteunt zij ondernemers bij de realisatie hiervan. Directeur Rijk Verheul heeft met zijn bestuur de verantwoordelijkheid om de Noord-Veluwe innovatief sterker te maken. Dit doet hij door sparringpartner te zijn voor ondernemers. ‘Makelen en schakelen’, zoals hij het zelf zegt ‘en waar nodig ondersteuning bieden bij haalbaarheidsonderzoeken.’
INNOVEREN MAAKT STERKER Het VCT werkt vraaggestuurd. Het vijfhoofdige VCT bestuur wordt gevormd door regionale ondernemers die het gebied tot in de haarvaten 11
‘Een bijdrage in een haalbaarheidsonderzoek kan tot de mogelijkheden horen. Een ondernemer met een innovatief idee hoeft hiervoor maar één formulier in te vullen.’
kennen. Verheul heeft de taak om innovatie in de regio te bevorderen. Verheul vertelt: ‘Vooraf spreek ik met de ondernemer af dat alles wat besproken wordt, binnenskamers blijft. En dat wordt gewaardeerd. Als ik ondernemers spreek, is innoveren vaak een kwestie van gedachtenspinsels of zijn innovatieve ideeën een tijdje geparkeerd. Omdat de markt er niet naar is of omdat de ondernemer niet weet hoe hij zijn idee verder kan brengen. Of omdat hij er geen tijd of geld voor heeft. Ik help hem verder. En het mooie is, ook al doet een ondernemer meerdere keren per jaar een beroep op mij, hij krijgt geen rekening.’
SNEL DUIDELIJKHEID Met enige regelmaat stelt Verheul voor om een haalbaarheidsonderzoek te doen. ‘Het VCT neemt graag 50% van de kosten van een dergelijk onderzoek voor haar rekening, tot een maximum van € 10.000. Dit maak ik binnen enkele dagen voor elkaar. Als ondernemer weet je dus snel waar je aan toe bent’, aldus Verheul. SCHAKELEN Verheul heeft in de afgelopen jaren een groot netwerk opgebouwd. Hij werkt bij voorkeur met lokale partijen. Voor en door de regio dus. Maar ook Gelderse kennisinstellingen en kennispartijen in de rest van Nederland weet hij te vinden. De netwerkcontacten van Verheul weten dat ze snel moeten schakelen als hij belt. ‘Ik wil binnen 24 uur een antwoord. Dat betekent dat ze soms andere dingen opzij moeten leggen. Dit doen ze over het algemeen graag, want ze weten dat als ze snel reageren er een grote kans is dat ze zaken kunnen doen.’ ÉÉN FORMULIER Verheul vervolgt: ‘Een bijdrage in een haalbaarheidsonderzoek kan tot de mogelijkheden horen. Een ondernemer met een innovatief idee hoeft hiervoor maar één formulier in te vullen. Daarna regel ik alles. Als hij daarna verder wil met bijvoorbeeld het vervaardigen van een prototype, zorg ik voor een positieve aanbeveling bij Oost NV.’
Het kasteel, het koetshuis, de bed & breakfast en de woning zijn allemaal afzonderlijk aangesloten op de biomassa-installatie van landgoed Vosbergen. 12 NOORD VELUWE
Op de paardenstal bij kasteel Vosbergen liggen zonnepanelen en er loopt een proef om ook energie uit de nabijgelegen beek op te wekken.
VELUWSE INNOVATIEPRIJS Twee jaar geleden werd de Veluwse innovatieprijs opgezet. In 2013 werden bedrijven in drie categorieën genomineerd: industrie, recreatie en zorg. Vanaf 2014 komt daar dankzij Rabobank Noord Veluwe een vierde categorie bij: starters. De winnaar van deze categorie ontvangt op 24 november 2014 van Rabobank Noord Veluwe een bedrag om de eigen innovatie een stap verder te brengen.
3475
OOK RABOBANK DENKT MEE ‘Als Noord-Veluwse ondernemers een goed innovatief idee hebben, willen we ze graag verder helpen’, vertelt Jeroen Scholten, Financieringsspecialist Grootzakelijk bij Rabobank Noord Veluwe. Als bank kunnen we omwille van het vaak hoge risicoprofiel in veel gevallen echter geen financiering verstrekken. Dat mag volgens de regelgeving niet, tenzij we dit betalen uit het deel van onze winst dat we terug willen investeren in de maatschappij als coöperatief dividend. We zijn aan het onderzoeken aan welke regels dit moet voldoen en hoe we deze vast kunnen leggen.' Net als het VCT gelooft Rabobank Noord Veluwe er in dat innovatie juist in economisch mindere tijden een kans biedt om sterker uit de strijd te komen en de onderneming voor de toekomst te behouden. 'Van een innovatief bedrijf gaat veel kracht uit. Daar willen we met Rabobank Noord Veluwe graag een steentje aan bijdragen’, aldus
Jeroen. Vandaar ook de speciale Veluwse innovatieprijs voor starters (zie kader).
LANDGOED VOSBERGEN Het VCT verwijst ondernemers honderden maal per jaar door naar interessante samenwerkingspartners of kennisinstellingen die beschikken over relevante kennis. Verheul kent de ingangen en weet wat interessant is voor ondernemers die hij begeleidt. Een voorbeeld is landgoed Vosbergen. Verheul vertelt: ‘Drie jaar geleden belde Baron van Deden mij. Hij wilde wat met duurzaamheid. Zonnepanelen waren op het monumentale kasteel geen optie. Met 100 panelen op de paardenstal voorziet het landgoed inmiddels voor een deel in haar eigen energie. Ook staat er in de hooizolder een biomassa-installatie. Hiermee worden het kasteel, het koetshuis, een bed & breakfast en een woning verwarmd. We werken nu met enkele Hogescholen aan een proef om energie uit de beek te halen om hiermee een à twee huizen van elektriciteit te voorzien.’
VCTGELDERLAND.NL
13
ONDERNEMEN
Hoe combineer je de zakelijke risico’s die je als ondernemer niet uit de weg gaat, met de financiële zekerheid die je privé wilt? Een uitdaging waar elke ondernemer wel wat hulp bij kan gebruiken. TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: GETTY IMAGES
Als zakelijk en privé elkaar raken RABOBANK.NL/ SEMINAR
E
lk ondernemersbestaan kent een aantal mijlpalen: het starten van uw eigen bedrijf, een grote investering, het kiezen van het tijdstip waarop u stopt en het overdragen van het bedrijf. Het zijn momenten waarop u zakelijke en privébelangen moet afwegen en risico’s moet inventariseren. De adviseur van de Rabobank geeft inzicht in de mogelijkheden. En ondersteunt bij het maken van de juiste keuze.
GEZIN BESCHERMEN Wie een eigen bedrijf start, kan in de eerste periode elke euro goed gebruiken. Het treffen van maatregelen voor uw pensioen of voor het geval u iets overkomt, is dan vaak niet uw eerste zorg. Dat geldt ook als u een grote investering wilt doen. Hoe kunt u zakelijke kansen grijpen zonder dat u uw gezin opzadelt met de financiële risico’s? Grote, zakelijke investeringen kunt u immers niet los zien van de gevolgen voor uw privéfinanciën. 14 NOORD VELUWE
Knopen doorhakken is lastig wanneer zakelijk en privé elkaar raken. Wat is bijvoorbeeld een geschikt moment om te stoppen met ondernemen? Een levenswerk dat u zelf hebt opgebouwd uit handen geven, is niet eenvoudig. Hoe zorgt u in het geval van een bedrijfsoverdracht in de familie dat u voldoende overhoudt om prettig te leven, zonder dat u uw zoon of dochter opzadelt met een torenhoge schuld? Een financiële planning helpt bij het nemen van zulke emotionele beslissingen.
INVESTEREN IN DE TOEKOMST Ondernemers stellen belangrijke beslissingen soms te lang uit. Velen hebben de afgelopen jaren hun handen vol gehad aan het trotseren van de crisis en hebben hun reserves al moeten aanspreken. Het laatste wat in zo’n geval bij u opkomt is geld reserveren voor uw pensioen. Gelukkig kunt u ook in kleine stapjes investeren in de toekomst. De Rabobankadviseur kan in een gesprek aangeven welke mogelijkheden er zijn om uw wensen voor later vorm te geven. Maar ook wat de gevolgen zijn van bepaalde keuzes en wat de consequenties zijn als u niets doet. Soms kunnen maatregelen die u nu treft voor uw oude dag al eerder voordeel opleveren. De adviseur kan bijvoorbeeld uitleggen welke fiscaal aantrekkelijke oplossingen er zijn waar u als ondernemer al in het komende belastingjaar voordeel van heeft.
Onlineseminar
3475
Nieuwsgierig geworden? Meld u nu aan voor een van de onlineseminars in september via rabobank.nl. Elk seminar gaat in op een specifieke situatie waar zakelijk en privé elkaar raken. Ontdek hoe andere ondernemers daarmee omgaan. Wilt u nu al weten wat de gevolgen van mogelijke keuzes zijn voor u persoonlijk? Vraag een adviesgesprek aan met uw adviseur.
15
TIPS
Uw webwinkel wordt zo geopend! 3
thema’s en variëren van het bedenken van een bedrijfsnaam en het starten vanuit de WW of loondienst, tot het bepalen van de kostprijs en marketing op social media.
Droomt u van een eigen webwinkel? Als verlengstuk van uw fysieke winkel of als zelfstandige online-etalage? Een aantal handige diensten voor startende webwinkeliers op een rij. TEKST: ANNETTE PRINS
HANDIGE LINKS rabobank.nl/e-commerce rabobank.nl/omnikassa rabobank.nl/starten rabobank.nl/ zekervanjezaak ikgastarten.nl thuiswinkel.org rabobankstartproof.nl
1
Beschrijf uw ambities Vorig jaar startten ongeveer 150.000 mensen een eigen bedrijf. Over vijf jaar zal de helft nog actief zijn in de onderneming en is één op de tien écht succesvol, zo blijkt uit onderzoek. Beschrijf in een doortimmerd ondernemingsplan uw motivatie en persoonlijke doelen, uw markt, doelgroep en concurrentie en uw financiële plannen. Met Rabobank StartProof maakt u online, in zes stappen, een helder ondernemingsplan.
2
Deel uw kennis Met een groeiend aantal webwinkeliers is online veel kennis voorhanden. Stel vragen en deel do’s & don’ts op Twitter, Facebook en de diverse platforms. Ziet u door de bomen het bos niet meer? Kijk dan eens op www.rabobank.nl/e-commerce of www.ikgastarten.nl. Daar vindt u tips en trucs voor het starten en optimaliseren van webwinkels. De adviezen zijn opgedeeld in handige 16 NOORD VELUWE
Pak uw voordeel Een webwinkel starten vraagt investeringen in tijd én geld. En het duurt even voordat het geld naar u terugstroomt. Tal van bedrijven en organisaties bieden voordelen aan starters. Zoek de beste deal voor uw software, webdesign, lening of internetabonnement. De Rabobank ondersteunt startende webwinkeliers onder meer met kosteloos internetbankieren, voordeel op betalingsverkeer, korting op verzekeringen en interessante netwerkbijeenkomsten.
4
Succes verzekerd? Hoe gaat u om met de onvermijdelijke tegenslagen? Technische storingen, brand, diefstal of internetcriminaliteit. Welke bedrijfsrisico’s u wilt en kunt verzekeren, hangt af van uw assortiment en omzet. Een particuliere inboedelverzekering dekt bijvoorbeeld geen voorraden die u thuis opslaat. En misschien is een bedrijfsspaarrekening de eerste tijd slimmer dan verzekeren. Breng één keer per jaar uw risico’s in kaart. Bijvoorbeeld via rabobank.nl/zekervanjezaak.
5
Maak betalen eenvoudig De kans dat klanten in het zicht van de kassa alsnog hun winkelmandje legen, blijkt online groter dan in een fysieke winkel. Onwelkome verrassingen als verzendkosten, betaalkosten of een verplicht account zijn redenen om af te haken. Hoe transparanter uw betaalproces, hoe hoger uw omzet. Zorg voor een veilige betaalomgeving die voldoet aan de laatste wetgeving, weinig afleiding en meerdere betaalmogelijkheden. De Rabo OmniKassa ondersteunt de belangrijkste Nederlandse en buitenlandse betaalmethoden.
FEITEN OVER SPAREN
Sparen kunnen Nederlanders als de beste. Weet u voor welk doel we het meest sparen? Tips om meer te doen met uw spaargeld vindt u op www.rabobank.nl/slim.
3475
TEKST: PETER VAN STEEN
TOP 5 DOELEN: VAKANTIE, WONING, HUISHOUDELIJKE APPARATEN, AUTO, AANVULLING PENSIOEN /// GEMIDDELD SPAREN WE 3.048 EURO PER JAAR VOOR DE AFLOSSING VAN DE HYPOTHEEK /// TIP: IS EEN DEEL VAN UW SPAARGELD NIET DIRECT NODIG? BELEGGEN KAN INTERESSANT ZIJN OM UW GELD TE LATEN GROEIEN /// BESTEDING VAKANTIEGELD: SPAREN 43%, VAKANTIE 34%, HUIS 13%, OVERIG 10% /// TIP: LOS MET UW SPAARGELD SCHULDEN AF. U BETAALT VAAK MEER RENTE DAN U ONTVANGT /// WE SPAREN GEMIDDELD 1410 EURO PER JAAR VOOR DE VAKANTIE 17
INNOVATIE
Ontzorgen Senioren willen zich fit voelen, in en om huis kunnen bewegen en er onbezorgd op uit kunnen. Het van origine Nunspeter bedrijf Molenaar helpt. TEKST: WWW.JACQUETCOMMUNICATIE.NL – JANET VEENSTRA FOTO'S: HAROLD MAKASKE
18 NOORD VELUWE
Cor Karzijn (op de foto rechts) is namens Rabobank Noord Veluwe al jarenlang accountmanager en sparringpartner van Geertjan van Olst (links), oprichter van Prominent en Molenaar Welzijnsproducten.
M
olenaar Welzijnsproducten, in de volksmond veelal Molenaar genoemd, is een zusterbedrijf van Prominent, dé specialist in zitcomfort van Nederland. Waar Prominent zich met name richt op stijlvol, comfortabel zitmeubilair voor jonge en minder jonge mensen, ligt de focus bij de producten en dienstverlening van Molenaar op het ontzorgen van senioren. Met een breed assortiment bestaande uit onder andere badkamers, trapliften, scootmobielen, seniorenbedden en rollators én persoonlijke advisering op maat, gaat Molenaar net een stapje verder dan andere aanbieders van welzijnsproducten.
PERSOONLIJK ADVIES OP MAAT Geertjan van Olst, oprichter van Prominent en Molenaar Welzijnsproducten legt uit: ‘Mensen hebben behoefte aan een betrouwbaar advies. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om een mooie, lekker zittende stoel die bijdraagt aan meer wooncomfort en een stijlvol interieur, of om een traplift omdat traplopen steeds moeizamer gaat. Van meet af aan hebben wij daarom besloten om veel aandacht te geven aan voorlichting en advies.’ ‘Hiervoor kunnen klanten terecht in de Molenaar winkels in Nunspeet en Katwijk, of in een van de 15 shop-in-shops verspreid over heel Nederland. Maar de adviseurs van Molenaar komen desgewenst ook graag bij u thuis! Juist hierdoor leren we veel. Hoe zaken beter kunnen. Welke productaanpassingen we door moeten voeren en welke nieuwe producten we kunnen ontwikkelen’, aldus Ruben Stelpstra, bij Molenaar verantwoordelijk voor de divisie badkamers.
ze in het dagelijkse leven tegenaan lopen. Oudere huizen hebben nogal eens een bad met daarin een douche. Niet handig als je wat ouder wordt. Want dan wordt alles met een hoge opstap steeds lastiger. En onveiliger, omdat er meer kans is om te vallen. Een jaar geleden brachten we de comfortdouche op de markt: een compleet aangepaste douche met alle gemakken van dien. Deze op maat gemaakte douchecabine komt precies op de plaats van een huidig bad of douche. De comfortdouche is veilig en kan eventueel uitgebreid worden met extra muurstangen en een zitje. Binnen een dag demonteren we de oude douche of het oude bad en installeren we de comfortdouche. Wand- en vloertegels worden niet weggebroken, dus men heeft geen last van rommel en stof in het huis.’
AANDACHT VOOR DE MENS IN DNA Bij Prominent en Molenaar staat de mens centraal. Dat geldt voor klanten, medewerkers en derden. Op de eigen Nunspeet University kunnen medewerkers zich ontwikkelen. Maar ook Stichting MAF en René Kids Centre krijgen steun. En op de Filipijnen wordt dankzij Prominent en Molenaar een medische post gebouwd.
Ruben Stelpstra in de innovatieve comfortdouche, een product van Molenaar. Molenaar is het
3475
zusterbedrijf van het alom
COMFORTDOUCHE ‘Zo is ook de comfortdouche ontstaan. Door bij mensen thuis de behoeften te inventariseren en te kijken waar
bekende Nunspeter bedrijf Prominent.
19
Op de foto van links naar rechts: Geertjan van Olst (onder), Ruben Stelpstra (boven) en Cor Karzijn (rechts).
AL JARENLANG HUISBANKIER ‘Rabobank Noord Veluwe is al twaalf jaar onze huisbankier. Cor Karzijn, accountmanager Groot Zakelijk bij de bank, is al die jaren mijn adviseur en sparringpartner’, vertelt Geertjan. ‘We kennen elkaar goed en weten wat we aan elkaar hebben. Bovendien, de bank zit als het ware om de hoek, heeft dezelfde soort achtergrond en ook qua cultuur zijn er veel gelijkenissen.’ Cor vult aan: ‘Ik vind het knap hoe Geertjan er in is geslaagd in relatief korte tijd zo’n succesvol bedrijf neer te zetten. Als je zo hard groeit, moet je het proces goed managen. En dat hebben ze bij Prominent en Molenaar goed voor elkaar.’ Refererend naar Prominent vult Geertjan aan: ‘Als ik een ding wel geleerd heb de laatste twee jaar, is het dat succes een erg slechte leermeester is. Een bedrijf waar de groei min of meer stagneert, is veel moeilijker op koers te houden.’
‘Als ik één ding geleerd heb de laatste twee jaar, is het dat succes een erg slechte leermeester is’
20 NOORD VELUWE
KANSEN ZIEN EN BENUTTEN Cor: ‘Ik heb respect voor de kansen die Geertjan in de markt ziet en de wijze waarop hij daar op inspeelt. Waar gemeenten bijvoorbeeld op het gebied van Wmo-zaken door senioren steeds meer als ver weg en onpersoonlijk worden ervaren, speelt Molenaar daar op in door mensen te helpen bij het aanvragen van voorzieningen bij hun gemeente.’ Overigens kennen ze bij Molenaar niet alleen binnen gemeenten goed de weg, ze weten ook welke andere mogelijkheden er zijn om ervoor te zorgen dat particulieren een zo groot mogelijk deel van de kosten voor zorgvoorzieningen terug kunnen krijgen. En die kennis delen ze maar al te graag met hun klanten!
Oplossing De oplossing van de
PUZZEL
woordzoeker in de vorige Dichterbij is 'Export'. Wij feliciteren de winnaars: A. van de Wetering (Oene), G. Schutte (Nijeveen) en L. Roetman ('t Harde).
Maak kans op ... 3x een dinerbon t.w.v. €50,- bij de Middenstip in Epe.
SUDOKU Vul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen in alle horizontale en verticale kolommen, en dat alle cijfers van 1 tot en met 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van 3 x 3 vakjes.
3475
Mail uw oplossing vóór 15 oktober naar:
[email protected] Of stuur de oplossing naar: Rabobank Noord Veluwe t.a.v. Coöperatie Antwoordnummer 110 8070 VB Nunspeet U maakt kans op één van de drie dinerbonnen ter waarde van €50,- van de Middenstip in Epe.
21
INNOVATIE
DE WEG NAAR SUCCES
Een goed idee. En nu?
Een gat in de markt vinden, wie droomt er niet van? Een goed idee kan je rijk maken. Helaas is de praktijk een stuk ingewikkelder. TEKST: MILOE VAN BEEK FOTO'S: NANA KOEKOEK @SALTY STOCK
Er is veel tijd, geld en doorzettingsvermogen nodig om een idee tot een
3475
succes te maken.
V
eel mensen denken dat ze alleen met een goed idee al veel geld kunnen verdienen, merkt Ruben van der Horst, innovatieadviseur bij de Kamer van Koophandel. ‘Maar met een idee alleen verdien je niets. Er is veel tijd, geld en doorzettingsvermogen nodig om een idee tot een succes te maken. Een goed businessplan, onderzoek naar de concurrentie en de afzetmarkt, de zoektocht naar financiering; er komt zo veel bij kijken.’
DELEN IS VERMENIGVULDIGEN Veel innovatieve ondernemers zoeken daarom hulp, bijvoorbeeld bij hun bank. ‘We adviseren startups, snelle groeiers en ervaren ondernemers om over de muren van hun eigen sector te kijken, de samenwerking op te zoeken en te delen’, zegt Cindy Koolhout van het onlangs gestarte Innovatiepunt van de Rabobank. ‘Veel ondernemers vinden dat lastig. Ze zijn bang dat hun idee
wordt gejat en blijven er daardoor te lang alleen mee rondlopen. Wij zeggen: delen is vermenigvuldigen.’ Bij het Innovatiepunt van de Rabobank is alle kennis rondom innovatie gebundeld. Accountmanagers van lokale Rabobanken kunnen er vragen stellen rondom de financierbaarheid of commerciële haalbaarheid van een idee. Als er voldoende vertrouwen in de onderneming of het idee is, maar de mogelijkheden voor een reguliere financiering of de eigen midden zijn beperkt, dan denkt het Innovatiepunt mee over alternatieven. De Rabobank heeft in haar productassortiment diverse bijzondere financieringsmogelijkheden voor innovatie, waarmee ondernemers in de verschillende fases van innovatie kunnen worden ondersteund. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bancaire financiering aangevuld met een garantiestelling, risicodragend kapitaal, kennis, een netwerk of een combinatie. 23
‘Veel ondernemers blijven alleen met hun idee rondlopen. Wij zeggen: delen is vermenigvuldigen’
Om ondernemers te helpen bij nieuwe samenwerkingen, organiseert de Rabobank regelmatig regionale netwerkbijeenkomsten. Zo kwam aubergineteler Johan Groenewegen bijvoorbeeld zijn nieuwe zakenpartner tegen. ‘Innovatie is voor ons noodzakelijk om te overleven. Zes jaar geleden besloten we te gaan kijken welke andere businessmodellen er mogelijk waren in de glastuinbouw. Op die bijeenkomst ontmoetten we iemand die plantenvezels kon verstenen tot bouwmateriaal. Wij produceren jaarlijks 400 ton afval, de match was snel gemaakt.’ Het bedrijf dat ze oprichtten, Nova Lignum, maakt van de vezels van aubergineplanten gevelplaten. Om erachter te komen of de bouwwereld dit zag zitten, presenteerde Groenewegen het idee snel bij potentiële afnemers in de bouwwereld. ‘Architecten kregen soms tranen in hun ogen. Ze vonden het fantastisch dat wij glastuinders een nieuw bouwproduct hadden gemaakt van afval. Duurzaamheid leeft erg in de bouw, ze zijn bezig met het verkleinen van hun CO2-footprint. We wisten dus snel dat het een succes kon worden.’
VEEL OVERTUIGINGSKRACHT NODIG Om een idee daadwerkelijk tot een succes te maken, moet je het wel kunnen vermarkten. Bij het Rabobank Innovatiepunt adviseren ze daarom ondernemers die marketing en commercie lastig vinden, zich hierin bij te scholen. ‘Of zoek een partner met overtuigingskracht,’ zegt Cindy Koolhout. Dit is ook belangrijk om potentiële investeerders te overtuigen van je idee. 80 tot 90 procent van de mkb-ondernemers klopt als eerste aan bij de bank voor krediet, maar de tijd dat banken als eerste financier instappen, is voorbij. Dat merkte ook Johan Groenewegen toen hij met zijn plannen bij onder meer de Rabobank aanklopte. ‘Ze vonden het idee sympathiek, maar wilden pas meedoen als we ook andere investeerders hadden gevonden.’ ‘De financiële risico’s moeten worden gespreid over meerdere partijen’, legt Koolhout uit. ‘Wel helpen we ondernemers met contacten
Een partner met overtuigingskracht kan handig zijn om potentiële investeerders te overtuigen van uw idee. 24 NOORD VELUWE
De tijd dat banken als eerste financier instappen, is voorbij.
STAPPENPLAN VOOR INNOVATIE
3475
en wijzen we ze op bijvoorbeeld incubators, investeerders en de mogelijkheden van crowdfunding. Blijkt na de R&D-fase dat het een goed idee is en zijn investeerders bereid om in te stappen, dan doen wij ook mee om de lastige introductie naar de markt te overbruggen.’
PITCHEN Groenewegen en zijn partner namen een adviseur in de arm om voet aan de grond te krijgen bij investeerders en pitchten tientallen keren. ‘Ons businessplan werd ondersteboven gekeerd. Dat heeft het beter gemaakt.’ Nadat ze er eigen geld in hadden gestoken, twee investeerders instapten en ze steun kregen van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, deed de Rabobank ook mee. ‘Ze brachten het proces in een stroomversnelling. Door De Lage Landen erbij te betrekken konden we de benodigde machines via een leaseconstructie aanschaffen, ze hebben echt hun nek uitgestoken.’ Afgelopen jaar werd Nova Lignum genomineerd voor de Herman Wijffels Innovatieprijs,
de grootste en meest prestigieuze prijs voor innovatieve ondernemers. Jaarlijks zijn er meer dan vijfhonderd deelnemers. Deze prijs, die de Rabobank sinds 2002 uitreikt, is bedoeld voor innovaties in de laatste fase van ontwikkeling met een impact op milieu, mens of maatschappij. Deelnemers maken kans op een geldprijs, doen kennis op en houden er een netwerk van duurzame, innovatieve ondernemers aan over. Nova Lignum eindigde op de tweede plaats. Behalve via de Herman Wijffelsprijs, stimuleert de Rabobank innovatie ook via deelname aan het Dutch Greentech Fund (DGF). DGF biedt kennis, kapitaal en een netwerk aan ambitieuze, innovatieve ondernemers die bijdragen aan verduurzaming. Daarnaast is de Rabobank partner van Port4growth, het in groei gespecialiseerde 'social network' voor ondernemers, en ondersteunen de Rabobank, De Lage Landen en MyOrder het Europese acceleratorprogramma Startupbootcamp FinTech voor start-ups in de financiële sector.
1. Denk in problemen. Een oplossing hiervoor is vaak het begin van een goed, innovatief idee. 2. Kijk over de muren van je eigen sector. Praat met mensen die iets anders doen en kijk of je je kunt verbinden. 3. Toets een idee zo snel mogelijk aan de markt: familie, vrienden, buren. Hoe kan het beter worden gemaakt? 4. Bouw een prototype of een demo en toets dat bij kritische partijen. 5. Pitch bij investeringsclubs, banken en financieringsprogramma’s. Doe mee aan prijzen en competities. 6. Denk goed na over je afzetmarkt en distributiekanaal.
25
CIRCULAIRE ECONOMIE
3475
FINANCIËLE OPVOEDING
Jong leren sparen, daar hebben kinderen hun leven lang profijt van. De manier waarop maakt weinig uit. ‘Het belangrijkste is dát een kind spaart.’ TEKST: ANNETTE PRINS FOTO'S: ERNST COPPEJANS
VERTROUWD RAKEN MET SPAREN
Klein beginnen is het halve werk
S 3475
paren is leuk, weet Lucy Walvisch (12). Want als je spaart, kun je iets mooiers en groters kopen dan wanneer je je geld meteen uitgeeft aan kleine dingetjes. ‘Je kunt jezelf belonen. Iets kopen van je eigen geld geeft ook een mooier gevoel dan wanneer je hetzelfde gewoon van je ouders krijgt. Omdat je er zelf wat voor gedaan hebt.’ Kinderen die op jonge leeftijd vertrouwd raken met sparen, leren keuzes maken, doelen stellen, budgetteren, geduld oefenen en inspelen op onvoorziene situaties. Dat legt de basis voor een financieel bewustzijn waar zij de rest van hun leven profijt van hebben. Verreweg de meeste kinderen sparen wel eens. Ze bewaren hun zakgeld, verjaardaggeld, rapportgeld of de euro’s die ze met klusjes verdienen voor een waveboard, iPad Mini of een boek. Een concreet doel is prettig om het sparen leuk te houden. Het is raadzaam daarbij klein te beginnen, met een overzichtelijk bedrag en een 28 NOORD VELUWE
korte periode, en de spaardoelen langzaam op te bouwen.
SPAARPOT OF -REKENING? Op welke manier een kind spaart, maakt volgens Ellis Ramakers, marketeer bij de Rabobank, weinig uit. ‘Het gaat erom dát een kind spaart. Voor jonge kinderen, vanaf een jaar of zes, is een spaarpot het fijnst. Muntjes tellen helpt om het besef te krijgen hoeveel vijftig cent is en hoeveel vijf euro. Voor oudere kinderen is een spaarrekening handig, om hen vertrouwd te maken met digitaal geld.’ Het beste moment voor het openen van een bankrekening verschilt van kind tot kind. Brandt het zakgeld elke week in de broekzak, dan kan het slim zijn een deel daarvan al vroeg, samen met uw kind, veilig te stellen op de bank. Lucy kreeg een eigen bankrekening voor haar zevende verjaardag. Ze voelde zich ‘echt heel groot’. Sindsdien zit er in haar spaarpot zelden meer dan een tientje: alles daarboven
3475
brengt ze naar de bank. ‘Op de afschriften kan ik beter zien hoeveel ik heb,’ vertelt ze, ‘en als ik iets wil kopen, hoef ik alleen mijn pasje mee te nemen. Zo heb ik nooit te weinig geld bij me.’ Lucy krijgt haar zakgeld in twee delen: maandelijks haar leeftijd in euro’s op de bank en elke week een euro in de hand. Het sparen gaat haar inmiddels goed af. ‘Vroeger durfde ik soms niets uit te geven of kocht ik ineens allemaal plastic speelgoed. Nu denk ik na over wat ik écht graag wil hebben.’
LEERGELD Kinderen kunnen het beste al doende ontdekken hoe zij zich verhouden tot geld. Willen ze het meteen uitgeven of liever bewaren? Hebben ze grote materiële verlangens, of kleine? En hoe zit het met hun geduld? ‘Sommige ouders betalen alles voor hun kind,’ zegt Ramakers, ‘vanuit de gedachte dat het kind zijn zakgeld dan ‘lekker kan sparen’.’ Goedbedoeld, maar leren sparen is slechts een deel van de financiële opvoeding. Leren uitge-
ven is minstens zo belangrijk. Zakgeld is leergeld, zegt het Nibud niet voor niets. Het is voor kinderen enorm leerzaam als het een keer fout gaat: als ze iets moeten of willen kopen en hun geld is op. Dergelijke fouten kun je beter maken op jonge leeftijd met een klein bedrag, dan als twintiger met flinke uitgaven. Elk kind moet zelf de balans vinden tussen uitgeven en oppotten.’
LESPROGRAMMA’S De Rabobank heeft allerhande hulpmiddelen en diensten om kinderen spelenderwijs te leren omgaan met geld. In samenwerking met KlasseTV wordt aan basisscholen bijvoorbeeld gratis het internationaal bekroonde lesprogramma Leren Omgaan met Geld aangeboden. Tijdens de Week van het Geld verzorgen medewerkers van lokale Rabobanken zo’n 1400 gastlessen op scholen en voor tieners is er een interactieve theatervoorstelling. Thuis kunnen kinderen aan de slag met de educatieve app 29
KidsGeldWijs en de website www.baasovereigengeld.nl. ‘Maar de voornaamste taak blijft toch voor de ouders weggelegd’, stelt Ramakers. ‘Alleen zij kunnen het omgaan met geld echt concreet maken. Bovendien fungeren ze als voorbeeld. Kinderen doen immers niet wat je zegt, maar wat je doet. Daarom is het zo belangrijk open te zijn over de keuzes die je maakt. Vertel je kinderen eens waarom je iets wel of niet koopt en waarom je geld opzijzet. En bespreek dan wat zij zelf met hun zakgeld kunnen of willen doen.’
FINANCIËLE ZELFREDZAAMHEID Leren sparen is belangrijk voor kinderen over de hele wereld. Zeker voor kinderen in ontwikkelingslanden, die soms generaties lang gevangen zitten in een cyclus van armoede. De Rabobank Foundation steunt daarom projecten van Aflatoun, een internationaal programma waarin kinderen van 3 tot 18 jaar verschillende sociale en economische vaardigheden leren. 30 NOORD VELUWE
Aflatoun bereikt ruim 3 miljoen kinderen in meer dan honderd landen. De lessen hebben niet alleen een positief effect op hun eigen leven, maar op dat van het hele gezin en zelfs van de gemeenschap waarin ze wonen. ‘Leren sparen helpt kinderen waar ook ter wereld om zelfredzaam te worden’, zegt Ramakers. ‘Wij geloven dat financiële zelfredzaamheid ervoor zorgt dat je kansrijker in het leven staat. Grip op je geld bespaart je veel zorgen.’
KORTE FILM
3475
HULP DIE ECHT WERKT
Veel kleine boeren in ontwikkelingslanden hebben moeite om het hoofd boven water te houden. Ze hebben geen toegang tot financiële middelen, kennis of een eerlijke afzetmarkt. Bij de Rabobank weten we dat je samen sterker staat. Vanuit dit idee is onze coöperatie ruim 150 jaar geleden ontstaan. En op diezelfde manier helpt de Rabobank Foundation nu al meer dan veertig jaar kleine boeren, maar ook andere mensen in Nederland en ver daarbuiten, die hard werken om een (economisch) zelfstandig bestaan op te bouwen. Niet door geld te geven, maar door bijvoorbeeld kleine leningen te verstrekken. Of door onze expertise en ons netwerk in te zetten. Investeren in zelfredzaamheid, dat is ons voornaamste doel. In dit filmpje leggen we uit waarom.
BEKIJK DE FILM VIA DE QR-CODE OF VIA HTTP://RABO.NL/8MSCH98E
31
UITVINDERS
Een slim idee kan soms een ware revolutie in gang zetten. Soms komt zo’n slim idee gewoon uit Nederland. Zes voorbeelden van uitvindingen met een Nederlandse oorsprong. TEKST: VDBJ_ FOTO'S: JAN DECKWITZ, SCIENCE PHOTO LIBRARY/ANP, UIG VIA GETTY IMAGES, SPAARNESTAD PHOTO/HOLLANDSE HOOGTE, WORLD HISTORY ARCHIVE/ HOLLANDSE HOOGTE
MADE IN HOLLAND
I
nnovatie is nodig om te kunnen overleven. Dat geldt zowel voor bedrijven als voor de mensheid als geheel. Dankzij innovaties kunnen we ziektes overwinnen, maar ook oplossingen vinden voor grote maatschappelijke vraagstukken als de wereldvoedselproblematiek, klimaatverandering en het toenemend tekort aan schoon drinkwater. Niet voor niets ondersteunt en stimuleert de Rabobank innovatie. Op financieel gebied, maar ook door kennis te delen en mensen en bedrijven met elkaar te verbinden. Innovatie begint vaak met een goed idee of een uitvinding. Wist u dat aan sommige innovaties Nederlandse uitvindingen ten grondslag liggen? In sommige gevallen inspireerden ze anderen tot nieuwe vindingen of verbeterde versies waar we zelfs vandaag de dag nog profijt van hebben. Een paar voorbeelden.
32 NOORD VELUWE
1 - Met zijn houtzaagmolen
4 - De in Alkmaar geboren
heeft Cornelis Corneliszoon
Cornelis Drebbel (1572-
van Uitgeest (1550-ca. 1607)
1633) bouwde de allereerste
belangrijk bijgedragen aan
duikboot ter wereld. Hij
de scheepsbouw van de VOC
deed ook andere uitvin-
en aan de economische bloei
dingen, zoals de kwikther-
in de 17e eeuw.
mostaat en de fontein.
2 - Met zijn snaargalvanometer kon Willem Einthoven (1860-1927) als eerste elektrocardiogrammen maken van het menselijk hart.
5 - De kunstorganen die de Leidenaar Willem Johan Kolff (1911-2009) uitvond, waaronder een kunsthart en -nier, hebben wereldwijd al miljoenen levens gered.
3 - De ontdekkingen die
6 - Na de introductie van de
Antoni van Leeuwenhoek
'Hollandse kijker' door Hans
(1632-1723) deed met zijn
Lipperhey (1570–1619) in
zelfgemaakte microscoopjes
1608 maakte Galileo Galilei
legden een basis voor baan-
een verbeterde versie,
brekend wetenschappelijk
waarmee hij astronomische
onderzoek.
ontdekkingen deed.
1
2
3
4
3475
5
6
Science fiction op de Veluwe?
34 NOORD VELUWE
INNOVATIE
Bovenbouwleerlingen maken op uitnodiging van Rabobank Noord Veluwe nu al kennis met Google Glass, de 'slimme' bril die pas eind dit jaar beschikbaar is in Europa. TEKST: SANDRA FIECHTER-HOVESTAD FOTO'S: HAROLD MAKASKE
Jongeren testen Google Glass in Nunspeet
R
uim 300 bovenbouwleerlingen van RSG Epe, Noordgouw Heerde en het Nuborgh College uit Elburg en Nunspeet kwamen 5 juni naar Veluvine in Nunspeet om kennis te maken met Google Glass en te ervaren welke ontwikkelingen eraan komen.
3475
WAT IS GOOGLE GLASS EN WAT KUN JE ERMEE? Google Glass is een heel lichte bril met rechtsbovenin een projectieschermpje waarmee je alles kan doen wat een smartphone ook kan zoals: e-mails lezen, foto’s maken, films maken, routes opvragen, data opvragen, spelletjes spelen en ‘face to face’-telefoneren. Met je stem of door je hoofd te bewegen kun je bevelen geven en door het scherm scrollen. Een bijzondere ervaring! Nick Verwoert is een van de gelukkigen die na afloop de Google Glass zelf mag proberen.
OK GLASS TAKE A PICTURE
sprak Mike van Rijswijk toen hij tijdens zijn presentatie over Google Glass de zaal in keek. Meteen verschijnt de foto van de zaal op het scherm en zien de leerlingen zichzelf. Er klinkt applaus en een golf van 'wow' en 'gaaf' gaat door de zaal. Zelfs met een knipoog kun je een foto maken. 'Handig als je een leuk meisje tegenkomt' grapt Van Rijswijk. Maar dit brengt ons meteen bij het onderwerp privacy. Hoe gaan we om met al deze mogelijkheden? Wat is de impact op de wereld, maar ook op jou als gebruiker? Dit blijkt uit de reactie van de zaal als Van Rijswijk de Glass opdracht geeft een filmpje te maken, waarbij iedereen kan meekijken via live stream: Het is ineens helemaal stil in de zaal!
STAR TREK OP DE NOORD-VELUWE Innovatiemanager David Jan Janse van Rabobank Nederland maakt in zijn presentatie over Online innovatie de vergelijking met Star Trek. In 1957 hadden ze in deze serie al een mobiele telefoon. Fans kennen ongetwijfeld La Forge met de 'visor'bril. De vergelijking met Google Glass is dan snel gemaakt. 'En' vervolgt Janse 'herkennen jullie in de replicator ook onze huidige 3D printer?'.
INNOVATIE Rabobank Noord Veluwe wil met deze middag jongeren interesseren voor innovatie. Uit onderzoek blijkt dat dit op de Noord-Veluwe achterblijft bij de rest van Nederland. Aan het einde van het jaar komt de bank daarom ook met een innovatiefonds. 35
LEDEN VOOR LEDEN
Als lid van Rabobank Noord Veluwe profiteert u van exclusieve aanbiedingen. Wij hebben voor deze editie wederom vier lokale aanbiedingen voor u geselecteerd.
PROEF DE STREEK
MOLENCOMPLEX VRIEZE’S ERFGOED Vrieze's Erfgoed aan de Groteweg 54 in Wapenveld vertelt veel verhalen. In en om de molen, de voormalige molenaarswoning en het bezoekerscentrum wordt ruim zes eeuwen historie uit de doeken gedaan. Molen De Vlijt is nog steeds volop in bedrijf en dat is best bijzonder! Ook buiten is er voldoende te beleven. Zo is er een bijenstal, moestuin, boomgaard en amfitheater
SPORTEN MET KORTING
3475
SPORTEN IN EEN GEMOEDELIJKE SFEER Op een gezonde manier ouder worden? Werken aan uw conditie? Afscheid nemen van overtollige vakantiekilo’s? Profiteer dan nu van de aanbieding van Derks Gym in ’t Harde. Als lid van Rabobank Noord Veluwe kunt u, als u zich in september als nieuw lid bij de sportschool aanmeldt met deze bon, voor slechts € 99,00 p.p. een half jaar lang onbeperkt sporten. Derks Gym is een 36 NOORD VELUWE
laagdrempelige sportschool voor jong en oud. U kunt er onder andere terecht voor fitness, kracht- en conditietraining, aerobics, steps, indoor cycling en budo: een verzameling van oosterse vechtkunsten. Op bepaalde tijdstippen biedt Derks Gym zelfs kinderopvang. Gewoon, als extra service en omdat het past bij de gemoedelijke sfeer van de sportschool.
en vindt er historische akkerbouw plaats. Als lid van Rabobank Noord Veluwe profiteert u van haar speciale relatie met Vrieze’s Erfgoed. In de maand september krijgt u tegen inlevering van deze bon 10% korting op het assortiment van streekwinkel De Meulenbelt, gevestigd in de schuur bij de molen. De winkel is open op zaterdag van 9.00-16.00 uur.
VOORDELIG NAAR DE FILM
MET KORTING NAAR DE FILM BIJ VELUVINE De diversiteit van het aanbod, de sfeervolle zaal en de vriendelijke prijs zorgen ervoor dat Filmhuis Veluvine gewaardeerd wordt. Rabobank Noord Veluwe en Veluvine Nunspeet, waar het filmhuis onderdeel van uitmaakt, werken nauw samen. En daar profiteert u van! Als lid van Rabobank Noord Veluwe kunt u nu een voordelig avondje naar de film. Tegen inlevering
van deze bon krijgt u uitsluitend aan de kassa van Veluvine 50% korting op elk 2e, 4e, 6e en 8e kaartje dat u tegelijkertijd koopt. Dat kan op de avond zelf, zo lang de film niet uitverkocht is. Maar u kunt uw kaartjes met korting ook al eerder kopen aan de kassa. Deze aanbieding geldt voor alle films van 10 september t/m 17 december 2014. Bekijk het filmaanbod op veluvinenunspeet.nl.
UIT ETEN
VOORDELIG DINEREN BIJ DE MIDDENSTIP Middenstip beschikt ook over een goed verzorgde cateringservice. Sfeer en gerechten proeven? Speciaal voor leden van Rabobank Noord Veluwe serveert De Middenstip tot en met 30 november 2014 het Rabobank driegangenmenu. Hiervoor betaalt u met deze bon slechts € 22,50 in plaats van € 27,50 p.p.. Maximaal twee personen per bon. Vooraf reserveren is noodzakelijk.
3475
De Middenstip aan de Hoofdstraat 46 in Epe is niet alleen een restaurant, maar heeft veel meer te bieden. Bent u bijvoorbeeld op zoek naar een sfeervolle locatie voor een besloten feestje of wilt u met een groter gezelschap uw smaakpapillen verwennen? Ook dat is mogelijk in de zalen aan de Hoofdstraat 46. Maar dit kan eveneens bij u op het werk of lekker bij u thuis, want De
37
AANBIEDINGEN
Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod en meer info op rabobank.nl/dichterbij.
EFTELING
EFTELING THEATER
MAAK KANS OP DE FAMILY CHALLENGE
SPROOKJESBOOM DE MUSICAL MET KORTING
Zaterdag 8 november vindt de Family Challenge plaats: een speurtocht in de Efteling met gezinsopdrachten. Het gezin met de meeste punten wint een overnachting in de ‘Vergulde Suite’ in het Efteling
Vanaf 17 september 2014 exclusief te zien in het Efteling Theater: Sprookjesboom de musical, een wonderlijk muziekfeest. In de periode van 5 oktober t/m 9 november betaalt u geen €18,50, maar slechts €13,50
Hotel, inclusief parkbezoek. Wilt u kans maken op deelname aan de Family Challenge? Spaar en doe mee met de digitale spaarweken op rabobank .nl/Dichterbij. Actie geldt voor kinderen t/m 12 jaar.
per kaartje (excl. reserveringskosten). Reserveren kan via het Efteling Contact Center: 0900-0161 (€ 0,60 per gesprek) o.v.v. Rabobank Dichterbij. Kijk voor meer informatie op rabobank.nl/dichterbij.
JAZZ IN HEERDE
RABO JAZZFESTIVAL HEERDE
3475
Dit jaar is alweer de 38e editie van het Rabo Jazzfestival Heerde met regionale, landelijke en buitenlandse musici (o.a. Gary Smulyan, The Soul Snatchers, Mrs Hips en Toon Roos). Ook is er een spetterende show die je meeneemt naar de gloriedagen van de jazz en van Louis Armstrong. Het festival vindt plaats op vrijdag 7 november en net als vorig jaar op twee 38 NOORD VELUWE
locaties in het centrum: SQ en café De Rooster. Leden betalen bij inlevering van deze bon slechts € 10,00, zowel op de avond als ook in de voorverkoop (max. 2 kaarten per bon/per klant). De voorverkoop is van 27 oktober t/m 6 november bij supermarkt Plus Van den Hoven in Heerde en Wezep en bij de Primera in Heerde.
COLUMN
HANS STEGEMAN Hoofd Internationaal Onderzoek Rabobank Nederland
We moeten de economie (opnieuw) uitvinden
W
3475
aar wordt u gelukkig van? Een heel basale, maar cruciale vraag voor economen. Alleen is deze de afgelopen tientallen jaren niet gesteld. Vooral omdat we, geheel onterecht, het antwoord dachten te weten. Tijd om de economie opnieuw uit te vinden. Ook u heeft wellicht aan den lijve ondervonden dat de economie de laatste jaren aanzienlijk is veranderd. Mede daarom zijn twee vragen juist nu cruciaal: hoe meten we vooruitgang en hoe ziet een houdbare of welzijnsvaste economie eruit? Achterliggend is de essentiële vraag: wat is vooruitgang? Dit is nog steeds gedefinieerd als een toename van de materiële welvaart: groei van het bruto binnenlands product. De houdbaarheid van onze economische, ecologische en sociale systemen speelt echter een steeds belangrijkere rol. Ons gedrag heeft consequenties voor het welbevinden van mensen later en elders. En welbevinden is ook schone lucht, sociale samenhang en veiligheid. De
nieuwe uitvinding voor het meten van economische vooruitgang moet daar dan ook rekening mee houden. Duurzame of houdbare vooruitgang dus. Het antwoord op de tweede vraag is nog essentiëler: wat moeten wij doen om dit te bereiken? Een deeloplossing daarvoor is de circulaire economie, waar de Rabobank druk mee bezig is. Een dergelijke circulaire benadering zorgt voor een efficiëntere benutting van grondstoffen, beter gebruik van producten en veel minder afval. Zo wordt ons economische systeem houdbaarder en het milieu minder belast. Hierin ontbreekt echter de sociale component. Circulair individualisme lijkt me niet echt gelukkigmakend. Ik ben nog op zoek naar de juiste term voor het alternatieve economische model, maar een sociulaire economie staat qua naam nu op één. Alleen snapt nog niemand wat het is. Maar dat gebeurt wel vaker met uitvindingen.
‘Welbevinden is ook schone lucht, sociale samenhang en veiligheid’ 39
LEDENRAAD AAN HET WOORD
‘Er wordt echt naar je geluisterd!’
3475
WIE: Nicolet Hoorn WAT: Ledenraadslid Rabobank Noord Veluwe WAAR: Wezep WAAROM: ‘Sinds mijn wethouderschap in de gemeente Oldebroek zet ik me graag in voor een bestuursfunctie. Dat is de rol van ledenraadslid van de Rabobank niet, maar als lid van de ledenraad denk je wel op beleidsniveau mee met de directie van de bank. Toen Simon Slot mij hier vorig jaar voor benaderde, hoefde ik dan ook niet lang na te denken. Zeker omdat mijn vader in de jaren '70 in de Raad van Toezicht van de coöperatieve Raiffeissenbank Zwolle zat, een rechtsvoorganger van de huidige Rabobank IJsseldelta, en ik van kinds af klant bij de Rabobank ben. Ik zie het als een uitdaging om er samen met de bank voor te zorgen dat we het coöperatieve gedachtegoed in stand houden nu meer zaken via internet lopen, mensen individualistischer worden en de onderlinge verbondenheid ogenschijnlijk afneemt. Mijn eerste ervaringen als ledenraadslid zijn positief. Er wordt echt naar je geluisterd en de bank doet ook daadwerkelijk iets met de input van de ledenraad. We zitten er zeker niet voor de vorm!’
