Detailhandel in Brabant: Werk aan de winkel Sfeerbeeld symposium 16 januari 2013 Provincie Noord-Brabant
Volle bak, dat was het in de Bois le Duczaal van het provinciehuis op 16 januari 2013. Van begin tot eind en ook na het symposium ‘Detailhandel in Brabant: Werk aan de Winkel’ is er druk getweet
en ook via Linkedin kwam een discussie op gang. Een discussie over de toekomst van de detailhandel in Brabant. Eerder in januari is de Discussienota detailhandel door de provincie Noord-Brabant uitgebracht, waarin onder andere aandacht wordt gevraagd voor een toename van het belang van internet, branchevervaging, schaalvergroting, een oplopende leegstand en plannen voor nieuwe vierkante meters detailhandel met een omvang van circa vier keer de binnenstad van ’s-Hertogenbosch. De symposiumtitel ‘Werk aan de Winkel’ is dan ook een passende: er liggen grote uitdagingen, willen we ook in de toekomst in Brabant een vitale detailhandelsstructuur hebben. Voorafgaand aan het symposium verschenen in de pers veel berichten over de provincie die tegen elke uitbreiding van de detailhandel zou zijn. Deze berichten riepen op hun beurt vele reacties op via social media. In zijn openingswoord nuanceerde gedeputeerde Yves de Boer dit beeld: maatwerk, flexibiliteit en samenwerking moeten kernbegrippen zijn in de aanpak van de problemen rondom de detailhandel.
Twitter over detailhandel in Brabant via #wadw2013
Retail 2020: internet én de fysieke winkel Harry Bijl vertegenwoordiger van branche-organisatie CBW-Mitex schetste de retailwereld anno nu en gaf een doorkijk naar de toekomst. Een toekomst waarin het internet een steeds grotere plaats zal gaan innemen binnen het winkelen. Niet alleen voor het kopen van artikelen, maar ook voor het vergelijken van producten en prijzen. Reviews worden steeds belangrijker. Internet is overal, vaak ook al mobiel, er is sprake van everywhere marketing, waarbij informatiestromen via bijvoorbeeld QR-codes aan elkaar worden gekoppeld. Van de winkel naar het web en vice versa. De hele winkel is 24 uur per dag open. Klanten willen én internet en een ‘gewone’ winkel. Ook de branchevervaging kwam aan de orde. Niet alleen als bedreiging, maar ook als kans. Denk bijvoorbeeld aan de samenwerking tussen retail en horeca, maar denk ook aan samenwerkingvormen tussen retail en cultuur, kappers etc. Maatwerk en flexibiliteit zouden leidraad moeten zijn voor de ontwikkeling van de detailhandel in Brabant, waarbij marktwerking geen ongebreidelde vrijheid betekent tot de maatschappelijke grenzen worden overschreden. Het perspectief van de belegger Na Harry Bijl nam Maarten van Lier van Corio (vastgoed/belegging) het stokje over. Hij begon zijn verhaal met het duiden van de verschillen tussen de bestuurder en de belegger. De klokken staan niet gelijk. Voor de belegger is de wereld zijn markt, de belegger is niet gebonden aan Brabant, beleggen kan overal. Daarbij komt dat de belegger de zaken over een langere periode, 30 jaar, bekijkt, terwijl een bestuursperiode slechts 4 jaar duurt. Steeds weer moeten er nieuwe relaties worden opgebouwd.
Vaak wordt beleggers verweten dat zij vernieuwing in de weg staan. Logisch, zij investeren tientallen zo niet honderden miljoenen in een gebied en willen daarom enige zekerheid dat deze investeringen gaan renderen. Wisselende beleidskaders doen gebiedsontwikkelingen bijna de das om. Het gaat de institutionele belegger niet meer alleen om het vastgoedobject. Het gaat om een gebiedsvisie. Dus niet alleen om de ontwikkeling van vastgoed maar om de beleving van een gebied waarbij zaken zoals kunst en cultuur, werkgelegenheid, samenwerking en sponsering ook een rol spelen. Een belegger vraagt aan de overheden om een ontwikkelingsvisie op winkelgebieden, stad en regio met daarbij horende heldere beleidskeuzes. Op deze manier kunnen beleggers verleid worden om te investeren in gebiedsontwikkelingen. Blauwe bananen Hoe creëer ik als dienstverlener unieke kernvaardigheden en onderscheidend vermogen? Dat was de vraag die Wouter de Vries, auteur van Blauwe Bananen, het publiek voorlegde. Waar blink je in uit? Maar vooral ook, in het verband van het symposium: Welke rol zou je kunnen/willen spelen binnen het thema Detailhandel? Waar ben je goed in, ofwel wat is je kernvaardigheid? Wat is je ambitie? Heb je geen ambitie: laat het dan los, begin er niet aan. De provincie en andere partijen worden uitgedaagd goed na te denken over hun rol en ambitie en deze helder te definiëren. En volgens Wouter de Vries: betrouwbaar en betrokken is niet genoeg!! De Detailhandel Gaat Door Na een muzikaal intermezzo volgt een talkshow onder leiding van dagvoorzitter Annemarie van Gaal. Dat samenwerking belangrijk is, wordt door alle partijen in het symposium onderschreven. Dit geldt zowel voor de retailers zelf, die onderkennen dat door samenwerking met andere retailers en andere branches, zoals horeca en cultuur, winkelgebieden aantrekkelijk kunnen blijven voor de consument om deze te bezoeken, als voor de onderlinge gemeenten.
Hoewel detailhandelsontwikkelingen tot op heden met name op het lokale schaalniveau worden afgewogen, al dan niet gebaseerd op een gemeentelijke detailhandelsvisie, houdt de invloed van winkelgebieden niet op bij de gemeentegrenzen. Evenmin is de consument gebonden aan grenzen. Sterker nog, met het Nieuwe Winkelen is de consument steeds minder gebonden aan grenzen en zal het des te belangrijker zijn om aantrekkelijke winkelgebieden te creeren. Het is belangrijk dat overheden daarbij een heldere visie hebben op hoe zij met de winkelgebieden om willen gaan. Niet denkend vanuit belemmeringen, maar vanuit kansen om flexibel en snel in te kunnen spelen op innovatieve ontwikkelingen die zich in de sector voordoen. Tijdens het symposium wordt daarbij gezien dat het inzetten op het behouden en versterken van de centrumgebieden van belang is. De focus zou minder moeten liggen op nieuwe vierkante meters aan de randen van de stad, maar op het versterken van de kwaliteit van de bestaande centrumgebieden. En daarbij is ook een vorm van regionale afstemming nodig. Detailhandel is een onderwerp dat leeft. Het is een maatschappelijk belang dat ons allen raakt. Voor Brabant en de Brabanders is het belangrijk dat nu en in de toekomst het voorzieningenniveau behouden blijft en versterkt wordt. De provincie ziet het als haar rol om in de komende periode de regie te pakken. Dit doet zij door de samenwerking met andere partijen te organiseren. Een breed samengesteld expertteam geeft over een aantal maanden advies over de wijze waarop overheden en marktpartijen invulling kunnen geven aan hun rollen en verantwoordelijkheden in de detailhandel. Vanuit het enthousiasme en de positieve energie die tijdens het symposium aanwezig was, wordt er werk gemaakt van detailhandel in Brabant.
Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 681 28 12
[email protected] www.brabant.nl