Den Haag | internationale stad van vrede en recht
Verdien letters en maak de zin af!
De KidsTour bestaat uit een fietstocht en een wandeling, die allebei beginnen bij het Vredespaleis:
Tijdens de wandeling en de fietstocht kun je allerlei vragen beantwoorden. Hiermee verdien je letters, die je hier onder kan invullen. Als je alle vragen goed hebt beantwoord, verschijnt er een zin die alles met vrede en recht te maken heeft. 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Dit willen we samen bereiken in Den Haag, voor alle mensen ter wereld. Doe jij mee?
- Een fietstocht door het centrum - Een wandeling door de internationale zone Je kunt één van de twee kiezen, maar het is natuurlijk het leukste om ze allebei te doen. Dan weet je daarna echt alles over vrede en recht in Den Haag. Maak je veters dus goed vast, pomp je banden op en ga gauw van start!
JOEGOSLAVIE TRIBUNAAL MUSEON
VREDESPALEIS
GEVANGENPOORT
HUMANITY HOUSE
CHINA TOWN
HAAGS HISTORISCH MUSEUM BINNENHOF STADHUIS
Route
Route
1. Vredespaleis
1. Vredespaleis
2. Humanity House
2. Standbeeld
3. Chinatown
3. Ambassades
4. Stadhuis 5. Grondwetbank
4. Internationale vlaggenparade
6. De Ridderzaal
5. OPCW
7. Het Torentje
6. Congrescentrum World Forum
8. De Gevangenpoort 9. Standbeeld en huis van Johan de Witt 10. Het Schavot 11. Lange Voorhout 12. De Hoge Raad 13. Plein 1813
7. Joegoslavië Tribunaal 8. Europol 9. Museon
Welkom in Den Haag! De internationale stad van vrede en recht. Een mooie naam, maar waarom wordt Den Haag eigenlijk zo genoemd? En wat zie je ervan op straat? Dat ontdek je tijdens deze Kids Tour.
Vrede en recht in Den Haag Den Haag wordt niet voor niets de internationale stad van vrede en recht genoemd. In Den Haag zijn namelijk een heleboel instellingen gevestigd die samen werken aan vrede en een rechtvaardige wereld. Eén van de bekendste is misschien wel het Internationaal Gerechtshof in het Vredespaleis. Dit is de hoogste rechtbank van de Verenigde Naties. Maar in Den Haag vind je nog meer internationale rechtbanken. Om oorlogsmisdadigers te straffen bijvoorbeeld. Denk maar aan het Joegoslavië Tribunaal. En dat is nog niet alles. In Den Haag werken ook inspecteurs die in de gaten houden of er misschien landen zijn die stiekem chemische wapens maken. En wat dacht je van Europol? Ook hun hoofdkantoor staat in Den Haag. Zij sporen internationale drugsbendes op en rekenen af met cybercriminelen. Den Haag speelt dus een belangrijke rol in de wereld. Op CNN en andere internationale nieuwszenders is dan ook bijna elke dag wel nieuws te zien uit ‘The Hague’. Na deze KidsTour begrijp je waarom!
1
Start vredes fietstocht leis
Het Vredespa carnegieplein 2
Leuke cadeautjes! Heel veel landen hebben iets moois geschonken aan het Vredespaleis. Al deze cadeaus vind je in en om het gebouw. De fontein met de ijsberen is bijvoorbeeld een gift van Denemarken. Rusland gaf een enorme vaas en Argentinië een Christusbeeld. De klok in de toren is aangeboden door Zwitserland en de roestvrijstalen entreehekken zijn afkomstig uit Duitsland.
2
1 De fietstocht door het centrum begint bij het Vredespaleis aan het Carnegieplein 2. Dit gebouw ziet er niet alleen indrukwekkend uit; het ís ook echt heel belangrijk. Maar waarom eigenlijk? Een kort geschiedenislesje...
Meer weten over het Vredespaleis? Loop dan vooral even binnen bij het bezoekerscentrum bij de ingang van het paleis (bijna altijd open). Hier leer je nog veel meer over het Vredespaleis.
Vraag 1
over het vredespaleis... Vroeger werd er heel wat geknokt in Europa. Als landen het niet met elkaar eens waren, verklaarden ze elkaar gewoon de oorlog. Tot de mensen aan het einde van de 19e eeuw geen zin meer hadden om steeds maar te vechten. Ze wilden problemen voortaan op een vredige manier oplossen. In 1899 werd daarom de Eerste Vredesconferentie gehouden, in Den Haag. Hieraan deden 26 landen mee. Zij besloten dat er een Permanent Hof van Arbitrage moest komen. Dit Hof zou voortaan als een soort scheidsrechter optreden tussen ruziënde landen. Zo konden heel wat oorlogen worden voorkomen. Voor het Permanent Hof van Arbitrage moest een heel groot kantoor worden gebouwd: het Vredespaleis dus. Een rijke Amerikaan, Andrew
z
Carnegie, bood aan om het Vredespaleis te betalen. In 1907 werd de eerste steen gelegd, en in 1913 was het af. In 1945 vestigde ook het Internationaal Gerechtshof zich in het Vredespaleis. Dit is de hoogste rechtbank van de Verenigde Naties (VN). De 15 rechters die hier werken komen uit verschillende landen. Zij komen in actie als staten onderling een rechtsgeschil hebben. Ze brengen ook allerlei belangrijke adviezen uit.
Voor het hek van het Vredespaleis brandt de eeuwige vlam. Waarvan is deze vlam het symbool? • Oorlog (u) • Vrede (s) • Warmte (t) • De zon (a)
Het Vredespaleis is vaak in het wereldnieuws, vooral als er belangrijke rechtszaken worden behandeld. Het is het symbool van hoop op vrede en een rechtvaardiger wereld.
3
Ga met je rug naar het paleis staan en rijd naar rechts. Steek over bij het kruispunt en rijd rechtdoor de Anna Paulownastraat in. Bij de stoplichten ga je naar links, de Hogewal op.
Rijd de eerste straat aan je rechterhand in. Deze straat heet het Noordeinde. Aan de rechterkant zie je Paleis Noordeinde liggen. Dit is het werkpaleis van Koningin Beatrix.
Hogewal
noordeinde
Koninklijke paarden
Koninklijke vlag
Aan de Hogewal ligt een indrukwekkend gebouw met een puntig torentje op het dak. Dit zijn de Koninklijke Stallen. Naast paarden vind je in deze stallen ook rijtuigen. Het bekendste rijtuig dat hier staat, is de Gouden Koets. De Gouden Koets wordt maar één keer per jaar gebruikt, op Prinsjesdag.
Hoe kun je weten of de Koningin in Paleis Noordeinde aan het werk is? Dat is heel makkelijk: als ze aankomt, wordt de vlag gehesen! Zodra ze weggaat, wordt de vlag weer gestreken.
4
use
Humanity Ho prinsegracht
2
Rijd voorbij het paleis en volg de weg mee naar links, de Heulstraat in. Aan het einde van de Heulstraat ga je naar rechts. Je rijdt nu op de Kneuterdijk. Blijf de grote weg volgen, tot je aan je rechterhand de Grote Marktstraat ziet liggen. Fiets deze straat in (auto’s mogen hier niet komen). Blijf alsmaar rechtdoor fietsen, tot de Grote Marktstraat overgaat in de Prinsegracht. Aan de overkant, op nummer 8, zie je het Humanity House liggen. Als je genoeg tijd hebt, is het de moeite waard om hier naar binnen te gaan.
over humanity house... In dit bijzondere museum kun je alles te weten komen over het werk van het Rode Kruis, een belangrijke internationale hulporganisatie. Bijvoorbeeld wat zij doen om vluchtelingen of slachtoffers van grote rampen te helpen. Ben je tien jaar of ouder? Dan kun je door het maken van een bijzondere reis door het Humanity House zélf ervaren hoe het is om vluchteling te zijn. Bij het startpunt van je trip krijg je te horen dat er zojuist een ramp is gebeurd en dat alle mensen Den Haag zo snel mogelijk moeten verlaten. Jij ook. En niet gezellig met je familie of vrienden, maar helemaal in je eentje. Tijdens je tocht beland je steeds in een andere kamer van het museum, waar je bepaalde opdrachten moet uitvoeren. Intussen heb je geen idee waar je uiteindelijk terecht zult komen. Net als een echte vluchteling.
Even bijkomen in het humanity house cafe? Na deze bijzondere ervaring kan je even bijkomen in het Humanity House café, want gelukkig mag je in het echt gewoon in Den Haag blijven. En dat is maar goed ook, want er is nog heel wat te zien! Informatie over de openingstijden en het adres van het Humanity House vind je op de achterkant van dit boekje.
z 5
Stap weer op de fiets en rijd rechtsaf de Prinsegracht op. Ga rechtdoor. Je komt nu weer op de Grote Marktstraat. Vlak voor de Bijenkorf sla je rechtsaf, de Wagenstraat in. Als je onder de grote Chinese poort doorrijdt (volgens Chinezen brengt dat geluk!), kom je in een bijzondere internationale wijk: Chinatown.
Chinatown Wagenstraat
Zo is chinatown ontstaan! Aan het begin van de twintigste eeuw woonden er al Chinezen in deze buurt, die zich in leven hielden met handeldrijven en pinda’s verkopen. Na de Tweede Wereldoorlog trokken steeds meer Chinezen naar dit deel van Den Haag en zo ontstond er langzamerhand een echt Aziatische wijk. Chinatown bestaat eigenlijk uit drie straten: de Amsterdamse Veerkade, de Wagenstraat en de Gedempte Burgwal. 6
3
Fiets de Wagenstraat in en steek de Gedempte Burgwal over. Rijd door tot je aan je linkerhand de Sint Jacobstraat ziet. Rijd hierin en sla voor de kerkmuur linksaf. Je staat nu op het Rabbijn Maarsenplein.
rabbijn maarsenplein
Vraag 2
een bijzonder monument Tot de Tweede Wereldoorlog was Chinatown een Joodse buurt. Tijdens de oorlog is een groot deel van de Joden die hier woonden naar Duitsland gedeporteerd en daar vermoord. Tot die groep behoorden ook 1700 kinderen. Speciaal voor hen staat op het Rabbijn Maarsenplein een monument in de vorm van zes stoeltjes.
Wat staat op de stoeltjes geschreven, die midden op het Rabbijn Maarsenplein staan? • Helemaal niets (o) • U itleg over de Tweede Wereldoorlog (e) • Een gedicht (i) • D e namen en leeftijden van Joodse kinderen uit deze buurt die in de oorlog zijn omgekomen (a) 7
Het stadhuis het spui Rijd nu de straat met de winkels in. Deze straat, de Bezemstraat, ligt schuin tegenover het punt waar je het plein op bent komen rijden. Fiets nu de eerste straat aan je rechterhand in. Dit is de Gedempte Gracht. Steek aan het eind hiervan het Spui over. Daar zie je achter de bibliotheek een groot wit gebouw liggen. Dit is het stadhuis van Den Haag.
8
4
The hague impressions Parkeer je fiets voor het stadhuis en ga de ruime hal binnen, het Atrium. Als je meteen naar links loopt, kom je in een filmzaal. Hier draait van maandag tot en met vrijdag de hele dag door de film ‘The Hague Impressions’. Ga lekker zitten en kijk waarom Den Haag de internationale stad van vrede en recht wordt genoemd.
international centre
een bijzondere naam
Film gezien? Stap het Atrium dan weer in en loop door naar achteren. Aan je linkerhand zie je het International Centre liggen. Hier kun je op doordeweekse dagen ontdekken waarom Den Haag de naam internationale stad van vrede en recht echt verdient. Er staat onder andere een maquette van het Vredespaleis. Kijk rustig rond en loop dan weer terug naar de ingang van het stadhuis.
Het stadhuis aan het Spui is gebouwd tussen 1990 en 1995. De Amerikaanse architect Richard Meier maakte het ontwerp voor dit gebouw, waarin ongeveer 2200 ambtenaren werken. Het stadhuis kreeg vanwege zijn witte kleur al snel een bijnaam.
Vraag 3 Hoe wordt het Haagse stadhuis ook wel genoemd? • De IJsbeer (b) • Het IJspaleis (m) • Sneeuwwitje (t) • De Sneeuwvlok (0)
9
Zoek je fiets weer op en ga terug naar het Spui. Hier sla je rechtsaf. Volg de weg, die een flauwe bocht naar links maakt. Aan de rechterkant van de weg ligt het nieuwe gebouw van de Tweede Kamer. Op het plein ervoor zie je een grote bank. Op de zijkant staat artikel 1 van onze huidige Nederlandse Grondwet. Deze wet werd in 1848 geschreven door een belangrijk staatsman, Johan Rudolph Thorbecke.
Hofplaats Regels, regels en nog eens regels Wist je dat Nederland bijna 1800 wetten heeft, die allemaal weer uit verschillende regels bestaan? Gelukkig hoeft niemand die uit zijn hoofd te leren. Je kunt ze gewoon opzoeken in wetboeken. Dat doen rechters in de rechtbank ook. 10
k
Grondwetban
5
Vraag 4 Wat is er zo bijzonder aan deze bank? • H et is niet alleen een bank, maar ook een kunstwerk! (e) • Hij zit erg lekker (g) • J e kunt er in precies honderd stappen overheen wandelen (i) • Iedereen mag er op zitten (a)
l De Ridderzaa binnenhof
6
Fiets verder tot aan het beeld van Koning Willem II op zijn paard en ga onder de poort door aan je rechterhand. Je komt nu op het Binnenhof.
Vraag 5 de ridderzaal Misschien herken je dit plein met de fontein wel van de televisie. Elk jaar rijdt de Koningin hier namelijk op Prinsjesdag met de Gouden Koets naar de Ridderzaal, om daar de troonrede uit te spreken. De Ridderzaal is het gebouw schuin tegenover de poort, waar je net onderdoor bent gefietst.
dansen in de ridderzaal Vroeger hoorde de Ridderzaal bij het paleis van de graaf, net als het (dwars) daarachter gelegen Rolgebouw (dat lang werd gebruikt als gevangenis) en de vierkante De Lairessevleugel daar weer achter. Eerst was de Ridderzaal vooral als feestzaal in gebruik. Later werd het de toegangshal van de Rolzaal, waar het Hof van Holland zat. Dit was een groep wijze mannen, raadslieden genoemd, die recht sprak in het graafschap Holland. Zij werden ook wel de Raad van Holland genoemd.
Waaraan kun je zien dat het Rolgebouw een gevangenis is geweest? • De vorm van het gebouw (o) • O p de onderste verdieping zitten tralies voor de ramen (n) • E r zit een bordje ‘gevangenis’ op de muur (s) • E r staan nog steeds wachters voor de deur (y)
11
Het Torentje binnenhof
7
onthoofd op het binnenhof
de eerste en tweede kamer
het torentje
Echt belangrijke gevangenen werden soms berecht op het Binnenhof, ver weg van de nieuwsgierige ogen van de ‘gewone’ burgers. Er werd dan een schavot gebouwd tegen de Ridderzaal aan. Een van de bekendste mensen uit de geschiedenis die hier is onthoofd, is de staatsman Johan van Oldenbarnevelt. Dit gebeurde in de 17e eeuw.
In de gebouwen om de Ridderzaal heen en in de moderne aanbouw erachter werken nu de ministers en de leden van de Eerste en Tweede Kamer. Ook de pers heeft er werk- en ontvangstruimtes. Kijk maar eens goed rond. Misschien zie je de minister-president wel lopen!
Direct achter het Rolgebouw zie je een gele poort. Fiets daar doorheen en verlaat het Binnenhof. Kijk zodra je de poort bent gepasseerd naar links. Je ziet daar een klein torentje. Dit is de werkkamer van een belangrijk persoon, die hier regelmatig internationale gasten ontvangt.
12
Vraag 6 Wie werkt er in het torentje? • De Koningin (i) • Prins Willem-Alexander (u) • De minister-president (l) • D e voorzitter van de Tweede Kamer (y)
de gevangenpoort
Draai je fiets nu om en rijd terug naar de plek waar je het Binnenhof ingekomen bent. Bij het beeld van Willem II op zijn paard steek je de straat over en loop je een klein stukje naar rechts, zodat je voor het bruine bakstenen gebouw met de poort komt te staan. Dit is het spannendste gebouw van Den Haag: de Gevangenpoort.
De Gevangenpoort is een echte oude gevangenis. Het is nu een museum, waarin je precies kunt zien hoe de gevangenen er vroeger bijzaten. Maar ook zijn er martelcellen en -werktuigen te zien en je leert er hoe vroeger recht werd gesproken en hoe misdadigers werden bestraft. Dus ben je een beetje stoer? Neem dan een kijkje in deze 700 jaar oude gevangenis. Op de achterzijde van dit boekje vind je de openingstijden.
poort
De Gevangen Buitenhof
8
Vraag 7 Ergens in de muur van de Gevangenpoort zit een wapen ingemetseld, met daarboven de tekst ‘Hollandia ’. Zoek dit wapen. Welk dier staat hierop afgebeeld? • Een beer (o) • Een leeuw (e) • Een tijger (v) • Een reiger (p) 13
onschuldig vermoord 300 jaar geleden was Johan de Witt raadspensionaris van Holland, de politiek leider van het land. Hij had een broer, Cornelis, die ook een aantal belangrijke functies had. Een barbier (een soort kapper), Willem Tichelaar, beschuldigde deze Cornelis er in 1672 van dat hij van plan was om prins Willem III om zeep te helpen. Veel mensen geloofden dat verhaal, en Cornelis werd opgesloten in de Gevangenpoort. Daar werd hij ondervraagd. Toen hij volhield onschuldig te zijn, werd hij zelfs vreselijk gemarteld. Maar hij bleef ontkennen. Ondanks zijn onschuld kreeg hij toch een zware straf opgelegd: verbanning. Raadspensionaris Johan de Witt ging zijn broer Cornelis na die veroordeling ophalen uit de Gevangenpoort. Maar terwijl hij daarbinnen was, verzamelde zich een grote groep woedende mensen voor de deur van de gevangenis. Zij dachten nog steeds dat Cornelis het op hun prins had gemunt. Ze sleepten de broers de Gevangenpoort uit en vermoordden hen allebei.
Plaats Uitgegriezeld? Loop met je fiets aan de hand naar links, onder de poort door. Je komt nu langs een plein dat de Plaats heet. Hier staat het standbeeld van Johan de Witt, de broer van Cornelis. Hij wijst met zijn rechterhand naar beneden, naar de plek waar hij en zijn broer in 1672 werden vermoord. 14
9
n huis Standbeeld ee Witt van Johan d
jakkie! Een beetje griezelig, maar toch… In het Haags Historisch Museum liggen de teen en de tong van de gebroeders De Witt, die boze burgers van hun lichaam hebben afgesneden. Best raar om te zien! Het Haags Historisch Museum vind je op de Korte Vijverberg 7. Ben je jonger dan 16 jaar? Dan mag je gratis naar binnen. Kijk voor meer informatie over openingstijden op de achterkant van dit boekje.
kneuterdijk Loop nu verder de Kneuterdijk op. Op nummer 6 woonde Johan de Witt. Aan het huis kun je wel zien dat hij een belangrijk en rijk burger was. In deze huizen wonen tegenwoordig bijna geen mensen meer, er zijn meestal bedrijven in gevestigd.
Vraag 8 In welk jaar is het huis van Johan de Witt gebouwd? • 1743 (g) • 1672 (h) • 1726 (t) • 1653 (v)
Het Schavot plaats
10
Loop een stukje terug richting de Plaats en steek daar over bij het zebrapad. Kijk voordat je aan de overkant weer op je fiets stapt nog even goed om je heen. Op het kruispunt van de Plaats en de Lange Vijverberg (de weg langs de Hofvijver) stond vroeger namelijk een schavot. Kun je het je voorstellen? Hier werden in het openbaar doodvonnissen en andere straffen door een beul uitgevoerd. Iedereen mocht daarnaar komen kijken. Het was meteen een waarschuwing: als je je niet aan de regels hield, kwam jij ook op het schavot terecht!
Vraag 9 De plek waarop het schavot stond, werd het Groene Zoodje genoemd. Kun jij raden waarom? • E en onthoofding gaf nogal wat rommel - het was er een zooitje dus (u) • M ensen die op het schavot moesten verschijnen, zagen soms groen van angst (o) • O p het schavot groeide gras (=graszoden). Na elke onthoofding werd hier zand op gestrooid om het bloed te absorberen (e) • D e mensen die kwamen kijken naar een executie, zetten altijd een groene hoed op (d) 15
ut Lange Voorho kneuterdijk
Stap nu weer op de fiets en rijd naar links, de Kneuterdijk op. In de bocht, aan de linkerkant van de straat, zie je een klein paleisje liggen. Hier woonde koning Willem II met zijn vrouw Anna Paulowna. Nu is daar en in het ernaast gelegen gebouw de Raad van State gevestigd.
lange voorhout Sla tegenover dit paleisje rechtsaf en rijd het Lange Voorhout op. Langs deze laan vind je aan de linkerkant een heleboel ambassades.
11
meer dan een mooi gebouw... Een ambassade is de vertegenwoordiging van een ander land in ons land. Het hoofd van een ambassade heet een ambassadeur. De mensen die op een ambassade werken, helpen mensen uit hun eigen land die hier wonen, werken of op vakantie zijn. Ze zorgen ook voor goede contacten tussen hun eigen regering en die van ons. Alle ambassades van Nederland liggen in Den Haag, vaak op heel mooie locaties. Het zijn dan ook de visitekaartjes van een land. Op nummer 10 ligt de Britse ambassade en even verderop, op nummer 42, zie je de ambassade van Zwitserland.
16
Vraag 10 Ook op nummer 50 staat een ambassade. Bij welk land hoort deze ambassade? • Saoedi-Arabië (i) • Spanje (n) • Irak (o) • Verenigde Staten (u)
d
De Hoge Raa kazernestraat
12
de hoge raad Aan het einde van het Lange Voorhout zie je aan je linkerhand het geelgeverfde Hotel Des Indes liggen. Vroeger was dit een paleis, gebouwd voor een baron. Tegenwoordig slapen hier vaak belangrijke internationale gasten. Fiets erheen en sla achter het hotel linksaf, de Kazernestraat in. In de verte zie je een witte loopbrug. Die verbindt het gebouw van de Hoge Raad (de hoogste rechtbank in Nederland) in de Kazernestraat met het hoofdgebouw van de Hoge Raad dat aan het Lange Voorhout ligt.
Vraag 11 Op het pleintje achter de loopbrug zie je een aantal standbeelden staan van mannen die iets met rechtspraak te maken hebben. Wie van deze mannen is het vroegst geboren? • Johannes Voet (h) • Simon van Leeuwen (w) • Ulricus Huber (m) • Hugo de Groot (i)
ontsnapping in een boekenkist... Hugo de Groot leefde van 1583 tot 1645. Hij was een begaafde rechtsgeleerde en een schrijver. Zijn boek ‘Over het recht van oorlog en vrede’ vormt nog steeds de basis van het moderne internationale oorlogsrecht. Echt beroemd is hij geworden doordat hij in 1618 werd opgepakt door prins Maurits. Hij was het namelijk niet eens met zijn ideeën over godsdienst. Maurits sloot hem op in Slot Loevestein. Maar Hugo de Groot was slim: hij verstopte zich in een boekenkist en liet zich zo de gevangenis uitsmokkelen. 17
Fiets de Kazernestraat helemaal uit. Aan het einde sla je rechtsaf, de Parkstraat in. Fiets rechtdoor (je steekt onderweg de Mauritskade over), tot je op Plein 1813 komt.
Plein 1813
Vraag 12
plein 1813
Op dit plein zie je een enorm standbeeld waarop onder andere de allereerste koning van Nederland staat afgebeeld. Deze koning is heel belangrijk geweest voor de internationale handel. Hoe heette deze koning? Let op: op dit standbeeld wordt hij nog ‘prins’ genoemd. • Willem-Alexander (l) • Willem Frederik (n) • Willem Duys (t) • Willem Hendrik (h) 18
13
Stap weer op de fiets en rijd rechtdoor naar de Javastraat. Steek over en fiets naar links. Negeer de eerste zijstraat en rijd met de bocht mee naar rechts. Fiets een klein stukje door, tot je het Vredespaleis weer ziet liggen.
javastraat
leis Het Vredespa
1 voor nieuwsgierige aagjes...
Gefeliciteerd! Je bent aan het einde gekomen van de fietstocht door het centrum en hebt een heleboel geleerd over vrede en recht. Maar nog niet alles! Wil je nog meer weten over vrede en recht in Den Haag, zet dan je fiets op slot en wandel mee door de internationale zone. Bewaar je de wandeling liever voor een andere keer? Dan ben je nu klaar. Leuk dat je meegefietst hebt!
Zou je wel eens een kijkje willen nemen in het Vredespaleis? Dat kan. Het Visitors Centre van het Vredespaleis is dagelijks geopend van 10-17 uur, behalve op maandag. In de weekenden zijn er (soms) rondleidingen in het paleis zelf. Kaartjes hiervoor zijn te koop via de website van het Vredespaleis (www.vredespaleis.nl). Carnegieplein 2. En... vergeet je identiteitsbewijs niet!
z 19
Start vredes wandeltocht wandeling door de internationale zone
Standbeeld
leis
De internationale zone, dat klinkt interessant. Maar waar ligt die nou precies? En wat is daar allemaal te zien? Dat kun je ontdekken tijdens deze wandeling, die maximaal 1,5 uur duurt. De wandeling door de internationale zone begint bij het Vredespaleis. Misschien heb je net de fietstocht door het centrum gedaan, dan weet je al van alles over dit bijzondere gebouw. Niet? Blader dan snel terug naar het begin van de fietstocht, en ontdek wat hierbinnen allemaal gebeurt.
20
Het Vredespa
1 Heb je het Vredespaleis goed bekeken? Dan is het nu tijd om eens een lekker stuk te gaan wandelen. Ga met je rug naar het paleis staan en loop naar links. Volg de stoep tot je een wandelpaadje door het bos ziet. Loop hierin en houd links aan als het pad zich splitst. Je komt nu op de Carnegielaan.
carnegielaan
2
e de of apenvr enen, w , n e breng verzo en ‘Vre de de, betekent en: alle v e e r v g s f d l i arbe zichze boren.’ en, van het goe de ge w u o b p o dt de wor uit vre r van
e jke sfe atuurli n vrijheid e : d n leve id is e h h c ij is r m ‘V heid no en eco ordelijk o k j w li t e n t a s r ve gee sd do or t.’ begren en rech
De man die deze woorden heeft gesproken, was een belangrijk staatsman. Hij was onder andere lid van de Tweede Kamer voor de Vrijheidsbond, een voorloper van de VVD. Hij maakte zich sterk voor het vreedzaam oplossen van conflicten. Hoe heette deze man?
Vraag 13 • H.C. Dresselhuijs (v) • Mark Rutte (i) • Hans Wiegel (d) • Jozias van Aartsen (a)
Vredesprijs...
Ambassades tobias asserlaan Steek nu de straat over en neem de eerste zijstraat aan je rechterhand, de Tobias Asserlaan.
3
Tobias Asser was de eerste Nederlander die de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Hij verdiende deze in 1911 voor zijn rol bij de oprichting van het Permanent Hof voor Arbitrage. Dit Hof werkt als een soort scheidsrechter als twee landen een conflict hebben. Zo kan een oorlog worden voorkomen. Een belangrijk Hof dus!
A
ambassades Aan deze laan liggen, net als in de rest van de internationale zone, een heleboel ambassades. Weet je het nog? Een ambassade is de vertegenwoordiging van een ander land in ons land. Het hoofd van een ambassade heet een ambassadeur. De mensen die op een ambassade werken, helpen mensen uit hun eigen land die in Nederland wonen, werken of op vakantie zijn. Ze zorgen ook voor goede contacten tussen hun eigen regering en de regering van ons land. 21
Internatioanraadlee vlaggenp
Vraag 14
johan de wittlaan
4 expats...
Welk land wordt door de eerste ambassade aan je linkerhand vertegenwoordigd? • China (f) • Japan (r) • Amerika (o) • Indonesië (t) 22
Loop de Tobias Asserlaan uit en steek aan het einde over naar de Johan de Wittlaan. Ook aan deze laan staan verschillende ambassades. Kijk maar eens of je kunt ontdekken bij welke landen die horen.
Ga aan het einde van de Johan de Wittlaan rechtsaf (de straat blijft Johan de Wittlaan heten).
Je staat nu echt middenin de internationale zone. In deze buurt liggen een heleboel kantoren waar Nederlanders en expats s amenwerken aan vrede en rechtvaardigheid. Expats is een afkorting van ‘expatriates’. Hiermee worden mensen bedoeld die voor een bepaalde tijd in een ander land werken, vaak voor een internationale instelling. Houd je oren dus maar goed open. Grote kans dat je iemand passeert die Engels, Frans of een andere vreemde taal spreekt.
internationale vlaggenparade In het midden van de Johan de Wittlaan wapperen dag en nacht bijna 200 vlaggen. Het zijn de vlaggen van alle landen die bij de Verenigde Naties (de VN) horen. Na de Tweede Wereldoorlog waren veel landen het erover eens: ze moesten meer gaan samen-
Vraag 15 Waarom zouden er aan het einde van de vlaggenparade meerdere blauwe VN-vlaggen hangen? • O p die plekken kunnen de landen die zich in de toekomst bij de VN aansluiten hun vlag ophangen (e) • Z odat iedereen echt goed kan zien dat het om de VN gaat (i) • O mdat blauw mooi kleurt bij de omgeving (t) • Die waren over (r)
werken, zodat er nooit meer zo’n vreselijke oorlog zou komen. 51 landen sloten zich in 1945 aan bij de VN. Zij overlegden voortaan bijvoorbeeld over zaken die met internationaal recht, veiligheid en mensenrechten te maken hadden. Inmiddels zijn er dus al bijna 200 landen lid van de VN, bijna alle landen van de wereld! Hun vlaggen wapperen niet alleen in Den Haag.
Ook in andere belangrijke VN-steden, zoals New York, Wenen en Genève is zo’n vlaggenparade te zien. In Den Haag kun je de vlaggen zelfs ’s avonds bekijken; dan is de parade verlicht.
belangrijke VN-stad... Den Haag is een belangrijke VN-stad. Waarom dat zo is? De VN heeft vijf officiële organen. Vier daarvan hebben hun hoofdkwartier in New York, zoals de bekende VNVeiligheidsraad. Het vijfde orgaan bevindt zich in Den Haag. Dit is het Internationaal Gerechtshof. Het Internationaal Gerechtshof is gevestigd in het Vredespaleis.
z 23
trum Congresceonru World F m
OPCW johan de wittlaan
Alle vlaggen goed bekeken? Loop verder naar Johan de Wittlaan nummer 32.
24
5
johan de wittlaan
6
opcw, een veilig idee...
world forum...
Hier zie je een groot, rond gebouw. Dit is OPCW, de Organization for the Prohibition of Chemical Weapons. In het Nederlands betekent dit de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens. De mensen die hier werken sporen overal ter wereld chemische wapens op en zorgen ervoor dat die vernietigd worden. Een veilig idee!
Het volgende gebouw op de route is het World Forum, rechts van het OPCW, naast het Novotel. In dit World Forum worden veel belangrijke internationale congressen gehouden, die te maken hebben met vrede en recht. Bijvoorbeeld bijeenkomsten van het International Criminal Court (ICC) of de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW). Ook werd in 2009 een heel belangrijke topconferentie over Afghanistan in het World Forum gehouden, waarbij alle grote wereldleiders samen over de toekomst van dat land vergaderden. Als je bij het World Forum naar binnen gaat, wandel je dan ook over een loper waarin alle werelddelen zijn verwerkt. Zo zie je meteen dat het hier om een centrum gaat waarin gepraat wordt over heel de wereld.
belangrijke VN-stad...
Het ICC in de toekomst...
Vraag 16 Welke van de volgende personen was aanwezig bij de conferentie over Afghanistan in 2009? • Brad Pitt (h) • Hillary Clinton (d) • Bill Clinton (u) • Osama Bin Laden (t)
Het ICC nu...
Het Internationaal Strafhof, of in het Engels: International Criminal Court (ICC), is een onafhankelijke rechtbank waar misdadigers uit heel de wereld worden berecht. De mensen die hier moeten voorkomen, hebben echt gruwelijke dingen gedaan. Ze hebben genocide (volkerenmoord) gepleegd, of misdaden tegen de menselijkheid of andere vreselijke oorlogsmisdaden begaan. Verdachten komen alleen bij de ICC rechtbank als ze in hun eigen land niet kunnen worden berecht. Bijvoorbeeld omdat daar een corrupte regering zit die misdadigers beschermt. Het ICC is gevestigd aan de Maanweg nummer 174 in Den Haag. In 2015 gaat het ICC verhuizen naar een splinternieuw gebouw op het terrein van de Alexanderkazerne aan de Van Alkemadelaan 357.
z 25
Joegoslavaië Tribuna l churchillplein 1
7
Loop een klein stukje door. Even verderop, aan het Churchillplein 1, zie je een gebouw liggen met een indrukwekkend zwart hek er omheen. Dit is het Joegoslavië Tribunaal.
26
Vraag 17 joegoslavië tribunaal Hier worden oorlogsmisdadigers berecht die de mensenrechten hebben geschonden tijdens de Joegoslavische burgeroorlog tussen 1991 en 1995. Ook heel hoog geplaatste personen komen aan de beurt, terwijl zij vaak dachten dat ze alles zomaar konden doen. Het Tribunaal werd in 1993 opgericht, midden in de oorlog dus. Er werken meer dan 1100 mensen en er zijn al meer dan 100 zaken behandeld.
Naast het Joegoslavië Tribunaal ligt een vijver. Wat zie je in het midden? • Een kunstwerk (e) • Een eendennest (u) • Een fontein (t) • Ik zie alleen maar water (i)
Bekende logees... Een van de bekendste ‘gasten’ van de United Nations Detention Unit (UNDU) in de Scheveningse gevangenis was de voormalige Servische president Slobodan Milošević. Hij overleed in 2006 in zijn cel. Sinds 2008 zit ook de Bosnisch-Servische leider Radovan Karadžić in Scheveningen. Net als de ex-opperbevelhebber van de Bosnische Serviërs Ratko Mladić en de ServischeKroaat Goran Hadžić, die in 2011 werden opgepakt. Hadžić was de laatste oorlogsmisdadiger naar wie het Joegoslavië Tribunaal op zoek was.
A
Internationale gevangenis... Verdachten die voor een internationale rechtbank zoals het Joegoslavië Tribunaal moeten verschijnen, eten en slapen natuurlijk niet in een hotel. Zij verblijven in de United Nations Detention Unit (UNDU) van de Verenigde Naties. Dit is een speciale vleugel voor internationale verdachten binnen de Scheveningse gevangenis. Een gevangenis in een gevangenis dus eigenlijk. De Scheveningse gevangenis ligt aan de Pompstationsweg 32.
27
Internationale dag van de vrede op 21 september! Uit hoeveel hoge en lage ‘torens’ bestaat dit gebouw? • Een (!?) • Twee (.) • Drie (?)
Europol eisenhowerlaan 73
• Vier (!)
Vraag 18
8 europol
Sla de hoek om bij het Joegoslavië Tribunaal. Al snel zie je aan je linkerhand, aan de Eisenhowerlaan 73, het nieuwe hoofdkantoor van Europol liggen.
28
In dit enorme gebouw houdt men zich bezig met de bestrijding van internationale criminaliteit. Europol zorgt onder andere voor de informatieuitwisseling tussen de politieorganisaties in de Europese Unie. Want alleen als politiemensen uit verschillende Europese landen samenwerken, kunnen zware misdadigers worden opgespoord.
Den Haag viert ieder jaar als internationale stad van vrede en recht de Internationale VN-Dag van de Vrede op 21 september. In 2001 hebben de leden van de Verenigde Naties 21 september benoemd als de Internationale Dag van de Vrede: een dag zonder aanslagen of geweld. De Dag van de Vrede start altijd met een vredesloop door meer dan 1200 kinderen uit de hoogste klassen van de basisschool. De kinderen lopen met vredesballonnen en in het wit gekleed van het mini-Vredespaleis in Madurodam via het Vredespaleis naar het Plein in het centrum van de stad. Bij de start laten de kinderen gezamenlijk alle ballonnen op.
museon Je hebt nu heel wat gebouwen gezien waarin hard gewerkt wordt aan vrede en recht. Als je hier nog meer over wilt weten, kun je naar de tentoonstelling Vrede en Recht in het Museon, aan de Stadhouderslaan 37. Daar kun je alles leren over wetten en regels. Je komt er door de Eisenhowerlaan verder af te lopen en bij de Stadhouderslaan linksaf te slaan. Je ziet het Museon aan je linkerhand liggen, naast het Gemeentemuseum. De openingstijden van het Museon vind je op de achterzijde van dit boekje.
Hiermee ben je aan het einde gekomen van de wandeling door de internationale zone. Je bent nu een echte vrede en recht-expert. Leuk dat je hebt meegedaan!
Museon
stadhouderslaan 37
1
9
heeft de rechter altijd gelijk? Zit je in groep 8? Dan kun je ook samen met je klas naar de tentoonstelling Vrede en Recht. De ruimte verandert dan in een echte rechtszaal. Je kunt er precies zien wat een rechter en advocaten doen. Na de rechtszaak mag je je mening geven. Heeft de rechter een goede beslissing genomen? Natuurlijk kun je daarna zelf op onderzoek uitgaan in de zaal. Er zijn spellen, voorwerpen, films en animaties die je vertellen wat je allemaal moet weten en kunnen als rechter of advocaat.
leis
Het Vredespa
Geen tijd om naar het Museon te gaan? Kom dan vooral een andere keer terug! Loop verder over de Stadhouderslaan en sla linksaf bij de President Kennedylaan. Ga daarna weer rechtsaf, de Johan de Wittlaan op. Als het goed is, herken je deze route van de heenweg. De Johan de Wittlaan gaat over in de Tobias Asserlaan. Ga aan het eind van de Tobias Asserlaan linksaf, de Carnegielaan op. Volg deze weg met de bocht mee naar rechts, tot hij overgaat in het Carnegieplein. Je staat nu weer voor het Vredespaleis.
Tot slot... Heb je alle vragen in dit boekje beantwoord? Vul de letters van de door jou gekozen antwoorden voorin dit boekje in en ontdek waar alle internationale instellingen in Den Haag naar streven.
peace man!
29
Tijdens de fietstocht door het centrum kom je onder meer langs het Vredespaleis, het Humanity House, het Binnenhof, de Gevangenpoort en het Haags Historisch Museum. De wandeling door de internationale zone brengt je naar het Museon en het Vredespaleis. Hieronder vind je meer informatie over deze musea. Het Vredespaleis
Het Binnenhof
Het Visitors Centre van het Vredespaleis is dagelijks geopend van 10-17 uur, behalve op maandag. In de weekenden zijn er (soms) rondleidingen in het paleis zelf. Kaartjes hiervoor zijn te koop via de website van het Vredespaleis (www.vredespaleis.nl). Carnegieplein 2.
Het Binnenhof (Ridderzaal en Tweede Kamer) kan met een begeleide rondleiding worden bezocht. Als er vergaderingen of demonstraties zijn gaan de rondleidingen meestal niet door. Reserveren kan bij het Bezoekerscentrum Binnenhof, Hofweg 1, tel. (070) 364 61 44. Zie ook: www.binnenhofbezoek.nl
Het Humanity House
Het Haags Historisch Museum
Het Humanity House is geopend van dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en in het weekend van 12.00 tot 17.00 uur. Prinsegracht 8, tel. (070) 310 00 50. Zie ook: www.humanityhouse.org
Het Haags Historisch Museum is geopend van dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zaterdag en zondag en de meeste feestdagen van 12.00 tot 17.00 uur. Korte Vijverberg 7, tel: (070) 364 69 40. Zie ook: www.haagshistorischmuseum.nl
Museum de Gevangenpoort Museum de Gevangenpoort is alleen te bezoeken via een begeleide rondleiding. Deze rondleidingen beginnen om kwart voor het hele uur. De laatste rondleiding is om 15.45 uur. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. Zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Buitenhof 33, tel: (070) 346 08 61. Zie ook: www.gevangenpoort.nl
Het Museon Het Museon is speciaal gericht op jeugdige bezoekers. In het museum is onder andere een speciale tentoonstelling over vrede en recht te zien. Het Museon is geopend van dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur. Tijdens schoolvakanties is het museum ook op maandag geopend. Stadhouderslaan 37, tel. (070) 338 13 38. Zie ook: www.museon.nl
Den Haag | internationale stad van vrede en recht
Colofon Tekst: Lizette de Koning Ontwerp/vormgeving: Kingling, Zoetermeer Dit is een uitgave van De Haagse Brug in samenwerking met het Bureau Internationale Zaken & Citymarketing van de Gemeente Den Haag. www.denhaag.nl
