Den Haag: Internationale stad van vrede en recht De gemeente Den Haag is internationale stad van vrede en recht. Den Haag meet zich graag met steden als Genève, Wenen en Washington. In de economische visie 2011-2015 spreekt de gemeente dan ook de ambitie uit om het internationale en juridische karakter van de stad Den Haag nog verder te versterken.
Aantal organisaties naar type organisatie in 2010 110 120
111
100 80 60 20
15
26
20
16
12 Ambassades en consulaten
Cultuur en expatorganisaties
Onderwijs
NGO
Kennis
0 Europees
Waaruit bestaat het cluster internationale organisaties? Het cluster internationale organisaties bestaat uit organisaties • met een internationale missie (gericht op meerdere landen), • gefinancierd uit meerdere landen en • met een internationale directie en personeelsbestand.
40
Intergouvernementeel / VN
De inspanningen van de gemeente om Den Haag te ‘branden’ als internationale stad van vrede en recht werpen hun vruchten af. Het cluster internationale organisaties in de stad en de regio groeit gestaag. De omvang van het juridische segment binnen het internationale cluster groeit in gelijke trend mee.
In het cluster zitten onder meer intergouvernementele verdragsorganisaties (IGO’s) zoals Europol en het European Patent Office, nongouvernementele organisaties (NGO’s) zoals het Rode Kruis en Oxfam Novib, maar ook kennisinstellingen (Nuffic, Clingendael Instituut), internationale scholen en ambassades en consulaten.
8 juni 2011
Groei internationale cluster sinds 1893
Internationale Zone Den Haag De Internationale Zone is aangewezen door de gemeente Den Haag als gebied waar zich in de toekomst meer internationale instellingen kunnen vestigen. Door investeringen in de openbare ruimte, bereikbaarheidsvoorzieningen en de ligging nabij zee, is de Internationale Zone een attractieve vestigingslocatie voor grote internationale organisaties. Al tientallen internationale organisaties zijn in de Internationale Zone gevestigd. De komende jaren zullen hier enkele grote organisaties bij komen zoals Eurojust en het International Criminal Court.
Internationale banenmotor voor regio Den Haag, maar ook voor Nederland
Een baan in het internationale cluster zijn twee banen in onze economie
De internationale organisaties geven een netto economische impuls aan Den Haag en regio maar ook aan de Nederlandse staat: Als deze organisaties niet in de Haagse regio waren gevestigd, dan zou een groot deel helemaal niet in Nederland terecht zijn gekomen. De bestedingen en banen zouden dan in het buitenland zijn neergeslagen.
De internationale organisaties creëren 17.500 banen bij derden, doordat ze goederen en diensten inkopen en omdat de internationale werknemers hun salaris grotendeels in Nederland besteden.
Kennis NGO
2.163
Onderwijs 5.983
2.392 695
Cultuur Ambassades en consulaten
Europese organisaties, zoals Europol en het European Patent Office, zijn goed voor een derde van de werkgelegenheid.
Den Haag Regio Den Haag Ambassades en consulaten
Europees 253
Onderwijs
Intergouvernementeel / VN
NGO
3.487
100% 80% 60% 40% 20% 0% Kennis
3.200
Regionale verdeling totale werkgelegenheid naar type organisatie
Europees
Aandeel werkgelegenheid naar type organisatie in 2010
Intergouverneme nteel / VN
De werkgelegenheid bij de internationale organisaties in Den Haag en regio bedroeg in 2010 ruim 18.000 banen. De organisaties in het internationale cluster zijn daarmee een belangrijke internationale banenmotor voor Den Haag en regio.
De werkgelegenheid bij de internationale organisaties zelf en de werkgelegenheid die de organisaties creëren door inkoop en door de bestedingen van internationale werknemers telt op tot 35.500 banen. Elke baan bij een internationale organisatie levert een baan daarbuiten op.
Gebied overig ZH Buiten ZH
Bijna de helft (48 procent) van de werkgelegenheid slaat neer in de gemeente Den Haag en 29 procent in de regio.
Groei in werkgelegenheid en BNP
4.000 banen meer dan in 2007
Zowel de werkgelegenheid als de bijdrage aan het Bruto Nationaal Product van het cluster internationale organisaties vertoont een gestage groei.
In 2007 telde de werkgelegenheid bij internationale organisaties nog ruim 14.000 banen. In 2010 is dit aantal gegroeid met bijna 4.000 naar 18.000 banen.
Ontwikkeling werkgelegenheid en BNP in de periode 2004 – 2010 (procenten) 10,8
12 10 7,3
8 6 4
5,9
5,7
6,4
2004
3,9
2007
Van deze 4.000 banen zijn er bijna 1.200 gecreëerd door de groei van organisaties die in 2007 ook hebben deelgenomen aan het onderzoek. Dit is een gemiddelde groei van 8,3 procent. Ongeveer 200 banen zijn gecreëerd door nieuw in Den Haag gevestigde of opgerichte internationale organisaties.
2010
2
De overige banen zijn gerelateerd aan internationale organisaties die al eerder in Den Haag en regio gevestigd waren, maar in de eerdere onderzoeken niet zijn meegenomen.
0 Werkgelegenheid
Bruto Nationaal Product
Werkgelegenheidsontwikkeling naar type organisatie in de periode 2004 – 2010*
Verdeling werkgelegenheidsgroei 2007-2010 4000
7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
Werkgelegenheid bij bestaande, maar nieuw in kaart gebrachte organisaties
3500
Ambassades en consulaten
Cultuur
Onderwijs
NGO
Kennis
Europees
Intergouvernem enteel / VN
3000 2004
2500
2007
2000
2010
1500
* De forse groei van het NGO-segment is deels te verklaren doordat in 2010 veel NGO’s op het gebied van internationale samenwerking zijn meegenomen die daarvoor nog niet goed in beeld waren.
1000
2600
1200
500 0
200
Werkgelegenheidsgroei van organisaties die ook in 2008 betrokken zijn bij het onderzoek Nieuw opgerichte of in Den Haag gevestigde organisaties
De inzet van de gemeente Den Haag om internationale organisaties aan te trekken heeft zich in de afgelopen jaren in toenemende mate gericht op het aantrekken van NGO’s, mede door het initiëren van twee NGO-kantoorverzamelgebouwen. Driekwart van de NGO’s die in deze verzamelgebouwen zijn gevestigd geeft aan dat de vestigingsmogelijkheid in een dergelijk verzamelgebouw een bescheiden of grote rol heeft gespeeld bij hun beslissing om zich in Den Haag te vestigen.
Samenwerking met andere internationale organisaties krijgt een hoge waardering De gemiddelde waardering van de internationale organisaties voor de locatiefactoren is een 3,7 (1 = zeer slecht, 5 = zeer goed). De mogelijkheid tot samenwerking met andere internationale organisaties in Den Haag en regio is de belangrijkste locatiefactor voor de internationale organisaties in Den Haag en regio. Deze samenwerkingsmogelijkheden worden ook bovengemiddeld gewaardeerd, evenals de bereikbaarheid per trein. Daarnaast wordt de ondersteuning die de gemeente Den Haag biedt aan internationale organisaties bovengemiddeld gewaardeerd.
Rol van een NGO-kantoorverzamelgebouw in de locatiekeuze voor Den Haag
Aantal NGO's
NGO-kantoorverzamelgebouwen trekken NGO’s naar Den Haag
9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
8 6
3 2
Grote rol
Bescheiden Minimale rol Geen rol rol
Aandeel organisaties waarvan internationale werknemers de desbetreffende dienst gebruiken 100% 60%
48%
40%
39%
47%
60%
20% website: www.thehague.com
'The Hague Finder' international city directory
0% Welcome to The Hague Program
In november 2010 is het The Hague International Centre (THIC) geopend. Ondanks haar jonge bestaan is het THIC al bij driekwart van de internationale organisaties bekend. Van deze organisaties geeft bijna de helft aan dat hun internationale medewerkers gebruik maken van de diensten die het THIC aanbiedt.
80%
Xpatdesk / ACCESS
The Hague Internationale Centre bereikt haar doelgroep
De belangrijkste conclusies op een rij: Werkgelegenheid Het aantal banen bij internationale organisaties is toegenomen van 14.200 in 2007 naar 18.200 in 2010. Dit is een groei van bijna 4.000 banen. De werkgelegenheid bij de organisaties die ook in 2007 bij het onderzoek betrokken waren is gemiddeld met 8,3 procent gegroeid. Indirect (via consumptieve bestedingen van internationale werknemers en de inkoop van producten en diensten van de internationale organisaties) leveren de internationale organisaties landelijk nog eens ruim 17.500 banen op. In totaal creëren de internationale organisaties ruim 35.500 banen in Nederland, waarvan 48 procent in de gemeente Den Haag. Type organisaties en clusters Enkele Europese organisaties zijn grote werkgevers, waardoor het aandeel van de Europese organisaties in de totale werkgelegenheid bij internationale organisaties met 33 procent het grootst is. Het juridische cluster is met 3.400 banen verantwoordelijk voor 19 procent van de werkgelegenheid bij internationale organisaties. Onder de non-gouvernementele organisaties zijn organisaties onderscheiden op de thema’s ontwikkelingssamenwerking, veiligheid, vrede en water(management). De werkgelegenheid in het cluster ontwikkelingssamenwerking telt 6,9 procent van de totale werkgelegenheid bij internationale organisaties (1.260 banen). De NGO-clusters veiligheid, vrede en water hebben met in totaal 400 banen een relatief beperkte omvang. Zij zijn goed voor 2,1 procent van de totale werkgelegenheid bij de internationale organisaties. Nationaliteit en opleiding Van de werknemers bij internationale organisaties is 61 procent (10.800) een ‘internationale’ werknemer en 39 procent (7.200) een Nederlandse werknemer. Voornamelijk bij intergouvernementele en Europese organisaties is een ruime meerderheid van de werknemers niet Nederlands. Bij nongouvernementele organisaties en kennisinstellingen is een meerderheid van de werknemers van Nederlandse komaf. 65 procent van de totale werkgelegenheid bij internationale organisaties zijn functies voor hoogopgeleiden. Van de internationale werknemers is 70 procent hoog opgeleid (university degree), van de Nederlandse werknemers is 57 procent hoog opgeleid. Bijna de helft (48 procent) van de werknemers bij internationale organisaties woont in de gemeente Den Haag, en 32 procent woont in de regio Den Haag. Inkomen Het gemiddelde inkomen van internationale werknemers bij internationale organisaties is € 79.500. De Nederlandse werknemers verdienen gemiddeld € 54.000 op jaarbasis.
De belangrijkste conclusies op een rij: Directe bestedingseffecten: De totale bestedingen (omzet) van internationale organisaties in Den Haag bedragen € 1,8 miljard en in de regio € 0,9 miljard. Samen is dit € 2,7 miljard. In 2007 bedroegen de totale bestedingen voor Den Haag en regio € 1,7 miljard. Deze zijn dus met ruim 60 procent gegroeid. De totale toegevoegde waarde van de internationale organisaties bedroeg in 2010 ruim € 1,6 miljard. Een stijging van € 0,6 miljard ten opzichte van 2007 toen de toegevoegde waarde ruim een miljard euro bedroeg. Indirecte bestedingseffecten De consumptieve bestedingen van internationale werknemers leveren direct en indirect 7.300 banen op. Van deze banen wordt 57 procent gecreëerd door bestedingen van internationale werknemers bij Europese organisaties. Van de werkgelegenheid door consumptie-effecten slaat ruim 38 procent in de gemeente Den Haag neer en 31 procent in de regio Den Haag. De inkoop van producten en diensten van de internationale organisaties bij derden creëert in totaal 10.300 banen. 43 procent van deze werkgelegenheid wordt buiten de provincie Zuid-Holland gecreëerd, 20 procent in de gemeente Den Haag en 23 procent in de regio Den Haag. Het juridische cluster is in termen van directe en indirecte werkgelegenheid verantwoordelijk voor 19 procent van de totale werkgelegenheid die gerelateerd is aan de aanwezigheid van internationale organisaties. Het NGO-cluster ontwikkelingsamenwerking is goed voor 10 procent van de totale werkgelegenheid.
Belang lokale economie Voor de gemeente Den Haag groeit het belang van het internationale cluster. In 2004 was 3,9 procent van de werkgelegenheid gerelateerd aan internationale organisaties, in 2007 5,7 procent en in 2010 is 7,3 procent van de werkgelegenheid in Den Haag direct of indirect gerelateerd aan de internationale organisaties. In de regio Den Haag (inclusief de gemeente Den Haag) is 4,5 procent van de werkgelegenheid direct of indirect gerelateerd aan de aanwezigheid van de internationale organisaties. Het aandeel van de internationale organisaties in het Bruto Nationaal Product van de gemeente Den Haag is toegenomen van 5,9 procent in 2004 naar 10,8 procent in 2010. Den Haag en regio als vestigingsplaats De aanwezigheid van toonaangevende internationale organisaties trekt andere internationale organisaties aan. Samenwerkingsmogelijkheden door clustering van internationale organisaties is een belangrijkste locatiefactor en deze wordt hoog gewaardeerd. De bereikbaarheid van Den Haag en regio via Rotterdam The Hague Airport wordt bovengemiddeld gewaardeerd. De dienstverlening van de gemeente Den Haag gericht op internationale organisaties wordt hoog gewaardeerd.
