defensiekrantnummer 44

defensiekrant

Schoon schip Eemsmond

De Eemshaven heeft afgelopen weekeinde het eerste schip met voertuigen uit Afghanistan ontvangen. Beladen met Fenneks, Patria’s, YPR’s, Vikings en een Bushmaster was MV Beluga Efficiency vier weken onderweg van Fujairah in de Verenigde Arabische Emiraten naar de Groningse haven. Het materieel is in een dag uitgeladen en vervolgens begin deze week met diepladers naar Coevorden getransporteerd voor onderhoud.

nummer 44 16 december 2010

2

Ede garnizoensstad af

4

IJskoude survival in de Eifel

7

Materieel Afghanistan retour

8

Nieuwe mijlpaal NH90

||

foto Jaap Spieker-AVDD

»»Lees verder op pagina 7

Kerstboodschap minister van Defensie DEN HAAG Het einde van het jaar nadert. De periode rond Kerst en Nieuwjaar is traditiegetrouw een periode, waarin men terugblikt op het afgelopen jaar. Het jaar 2010 was een uitgesproken jaar om niet snel te vergeten. Enkele hoogte- en dieptepunten: De val van het kabinet om de Afghanistan-missie, het vertrek van de staatssecretaris, de komst van een minderheidskabinet, het afronden van de Afghanistan-missie, de komst van een nieuwe minister, het uitblijven van een staatssecretaris en natuurlijk de bezuinigingen als gevolg van de kredietcrisis. In november heb ik alle medewerkers op de hoogte gebracht van de tegenvallers en forse bezuinigingen bij Defensie. We hebben als krijgsmacht de laatste tijd op onze tenen gelopen. De kosten van een breed inzetbare krijgsmacht in de huidige vorm overstijgen het beschikbare budget. Ik vind dat we dit in de toekomst moeten voorkomen. We moeten werken aan structurele oplossingen. Dit moeten we samen doen. Daarom is een e-mailadres geopend. U kunt uw ideeën over de bezuinigingen naar mij mailen via het e-mailadres [email protected]. Dit initiatief is nu al een groot succes. Inmiddels heb ik al meer dan duizend berichten ontvangen van Defensiemedewerkers. Dit succes bewijst de betrokkenheid. U gaat niet bij de pakken neerzitten. U denkt mee en probeert er het beste van

te maken. En daar ben ik trots op. Ik ben trots dat ik minister mag zijn van een prachtige organisatie, die uitermate belangrijk werk verricht en waar loyale en betrokken mensen werken. Net als voorgaande jaren heeft Defensie een bijdrage geleverd aan crisisbeheersingsoperaties en aan nationale veiligheid. Defensie was actief van Kandahar tot de Golf van Aden, van Schiphol tot Vlieland. Met het afronden van de Afghanistanmissie is het werk dat wij doen voor de buitenwereld minder zichtbaar geworden. Maar dat betekent niet dat we minder werk verrichten. Daarom zou ik de Nederlandse samenleving willen verzoeken onze mannen en vrouwen te blijven steunen. Er zijn namelijk nog steeds collega’s die zich inzetten voor crisisbeheersingstaken in

Afghanistan, Afrika, Bosnië, Irak en het Midden-Oosten. Maar ook binnen de landsgrenzen is Defensie actief. Dagelijks staan namelijk 4600 militairen paraat om civiele diensten te ondersteunen. De Nederlandse samenleving kan in alle opzichten op de krijgsmacht rekenen. Helaas hebben we dit jaar weer afscheid moeten nemen van collega´s die zijn overleden. Sommigen van hen zelfs te velde. Deze namen wil ik speciaal noemen. Met respect denken wij aan korporaal 1 Luc Janzen, korporaal van de mariniers Jeroen Houweling en marinier Marc Harders. Zij zijn gesneuveld terwijl zij zich sterk maakten voor een veiliger wereld en voor een betere toekomst voor Afghanistan. De vele hartverwarmende reacties bewijzen

dat velen zich bij hen, bij hun nabestaanden, maar ook bij ons belangrijke werk betrokken voelen. Juist in deze tijd gaan mijn gedachten uit naar hun familie, vrienden en collega´s. Ik wens hen kracht en sterkte toe. Ook denk ik aan alle collega´s die gewond zijn geraakt tijdens de uitvoering van hun werk. Zowel lichamelijk als geestelijk. Hoe we ons ook inspannen op het gebied van zorg en bescherming, hoe hard we ook trainen, hoe modern ons materieel ook is, het militaire beroep is en blijft gevaarlijk. Tijdens mijn bezoek aan Afghanistan heb ik kunnen zien dat onze mannen en vrouwen werken aan vrede en veiligheid. De dankbaarheid voor de aanwezigheid van onze militairen is van de gezichten van de bevolking af te lezen. Dat is een groot

goed waar u trots op mag zijn. Deze waardering geldt voor u allen. Waar u ook tewerkgesteld bent. Momenteel zijn er collega’s die tijdens de Kerstperiode niet bij hun familie en vrienden kunnen zijn. Zij vieren dit jaar op een ander manier Kerst en Oud en Nieuw ver weg. Daarom zou ik het thuisfront willen vragen om de militairen in het uitzendgebied extra te steunen tijdens deze bijzondere dagen. Want zonder de steun en toeverlaat van het thuisfront is het werk van een militair moeilijk. Ik wil u allen, militairen én burgermedewerkers danken voor uw geweldige inzet. Alle Defensiemedewerkers die op dit moment zijn uitgezonden of die binnenkort zullen vertrekken, wens ik veel succes en sterkte toe. Ik hoop dat uw missie slaagt en dat u veilig terugkeert naar huis. Ik wens u allen, en uw familie, vrienden en geliefden een gelukkig Kerstfeest en een voorspoedig en gezond 2011 toe. Hans Hillen minister van Defensie

binnenland

2  defensiekrant nr 44 – 16 december 2010

En een indrukwekkende parade mariniers in Rotterdam

Dubbel feest in Doorn en Den Helder Doorn De fruitcocktails en broodjes stoba en pica gaan grif van de hand in het ‘caf’ op de Van

Braam Houckgeestkazerne in Doorn. Het thuis van het Korps Mariniers was vorige week woensdag in alle staten en in Antilliaanse sferen. Naast de viering van de 345ste verjaardag van het Korps was er ook de uitreiking van het gevechtsinsigne aan 165 mariniers, drie landmachtmilitairen van het Korps Commandotroepen en één marineman, met een spekglad exercitieterrein als podium. Het was dus even glibberen en glijden voor de aangetreden militairen, die uit handen van de plaatsvervangend commandant Zeestrijdkrachten generaalmajoor der mariniers Ton van Ede en de commandant van het Mariniers Training Commando, kolonel der mariniers Rolf Springer, het insigne ontvingen. “U heeft als betrokken militair naar eer en geweten, professioneel en adequaat gehandeld in een situatie waarbij uw leven werd bedreigd”, sprak Van Ede. Intussen reikte in Den Helder korpscommandant brigadegeneraal der mariniers Rob Verkerk aan 45 mariniers en vijftien marinemensen het eerbetoon uit. De militairen kregen het insigne voor hun optreden onder vijandelijk vuur of vergelijkbare gevechtsomstandigheden in Irak, Afghanistan en voor de kust van Somalië. Zes bemanningsleden van luchtverdedigings- en commandofregat

Hr. Ms. Tromp ontvingen het gevechtsinsigne aan boord, voor hun inzet bij de bevrijding van het Duitse koopvaardijschip Taipan eerder dit jaar.

Herdenken

Zo was er heel wat te vieren voor het Korps vorige week, waarbij de festiviteiten uitmondden in de ceremonie en kranslegging op het Oostplein in Rotterdam. Dit jaar was het een bijzondere bijeenkomst omdat voor het eerst mariniers werden herdacht die kort geleden in actieve dienst zijn gesneuveld. Bij herdenken en eren hoort ook gedenken. "Ieder jaar herinneren wij op deze plek alle mariniers die sinds de oprichting van het Korps in 1665 zijn gesneuveld. Want door de aard en opdracht van ons werk gaan leven en dood hand in hand. Ook dit jaar werden we in ons hart geraakt toen de korporaal

van de mariniers Jeroen Houweling en de marinier Marc Harders sneuvelden na een aanslag op hun eenheid in Uruzgan”, sprak brigadegeneraal Rob Verkerk. “Maar laten we ook stil staan bij de gesneuvelde collega’s van de andere krijgsmachtdelen die als broeders met het Korps ten strijde trokken. Onze gedachten gaan ook uit naar de nabestaanden en onze gewonde collega’s.” Minister Hillen sprak niet alleen over de heldendaden van het Korps, maar ook over de huidige budgettaire problemen bij defensie. “De kredietcrisis komt voort uit hebzucht, individualisme en gebrek aan discipline. Dit is totaal tegenovergesteld aan de mariniers. De samenleving zou zich moeten spiegelen aan de marinier die loyaal is naar de samenleving en zijn kameraden. De mariniers zijn gedisciplineerd, goed geoefend en opereren als eenheid.”

Defensie en gemeente Ede gaan na ruim een eeuw uit elkaar

Ede garnizoensstad af Ede Defensie en Ede, al ruim een eeuw nauw met elkaar verbonden. Met zeven kazernes en door

de jaren duizenden militairen heeft Defensie een duidelijk stempel gedrukt op de gemeenschap. De formele sluiting van de Prins Maurits, Elias Beeckman en Simon Stevinkazerne op 16 december betekent voor de gemeente en de krijgsmacht het einde van een tijdperk. Beeckmankazerne. Deze leeuw is een van de vier exemplaren van de Rotterdamse Koningsbrug. Op 4 mei 1940 veroverden militairen van de Verbindingsdienst deze brug op de Duitse invallers. Als blijk van waardering gaf de stad Rotterdam dit beeld in 1960 in bruikleen aan het Regiment Verbindingstroepen. Met de afstoting van de Elias Beeckmankazerne krijgt de Leeuw een nieuwe plek op de Bernhardkazerne in Amersfoort. De gemeente Ede krijgt een replica van de monumentale leeuw. De Rotterdamse Regimentsleeuw op de Elias Beeckmankazerne.

De Gelderse garnizoensstad biedt al sinds het begin van de twintigste eeuw onderdak aan infanteristen, (luchtdoel)artilleristen en ‘verbindelaars’. De Prins Mauritskazerne en de – inmiddels daarin geïntegreerde – Johan Willem Frisokazerne openen in 1906 hun poorten. De Simon Stevin en Elias Beeckmankazerne dateren uit de late jaren dertig, wanneer Nederland in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog een heuse militaire bouwhausse beleeft. Nieuwe kazernecomplexen waar de Duitse bezetters dankbaar gebruik van maken. In de ‘Maurits’ neemt een opleidingsonderdeel van de Duitse Kriegsmarine tijdelijk zijn intrek, gekscherend ook wel ‘Heidemarine’ genoemd. Aan de bewoning door een kaderopleidingsbataljon van de Waffen SS dankt de Simon Stevin nog een paar voltreffers uit Operatie Market Garden. Die oorlogslittekens zijn tot op de dag van vandaag nog te zien in de stalen nokspanten van één van de gebouwen. Kort na de oorlog is Ede een van de centra waar militairen worden

opgeleid voor de inzet in Nederlands-Indië. Opleiding en training blijft een rode draad in het bestaan van de Edese kazernes. In 1951 wijst het ministerie van Defensie de kazernes toe aan de Verbindingsdienst. Vanaf dan is de stad decennia lang uitvalsbasis voor het Verbindingsdienst Opleidingscentrum tot het Command & Control Support Centre (C2SC). De laatste jaren is de Mauritskazerne het toneel van de integratie-oefeningen van de Taskforce Uruzgan. De terreinen van de Maurits-, Friso-, Bergansius-, Van Essen-, Kool-, Beeckmanen Stevinkazerne worden ingepast in het grootschalige vastgoedproject Veluwse Poort. Zestien karakteristieke militaire bouwwerken krijgen daarin een plaats als rijksmonument. Hoewel de laatste militairen hun ‘kisten’ lichten blijft zo de band tussen Ede en de krijgsmacht tastbaar. Monumentale leeuw Bijna een halve eeuw waakte een Rotterdamse leeuw over de Elias

Wie zit nu waar? Simon Stevinkazerne School Verbindingsdienst – Bernhardkazerne, Amersfoort Defensie Inlichtingen en Veiligheidsinstituut (DIVI) – Tonnetkazerne, ’t Harde Centrale Meldkamer (CMK) – Kootkazerne, Stroe Hulpverleningscentrum KL – Officierscasino, Soesterberg Elias Beeckmankazerne Command & Control Support Centre (C2SC) – Bernhardkazerne, Amersfoort Command & Control Centre of Excellence – Kromhoutkazerne, Utrecht Dienst Geografie Koninklijke Landmacht (DGKL) – Tonnetkazerne, ‘t Harde Mauritskazerne Trompetterkorps KMar – KranenburgNoord Harderwijk Commando Luchtdoelartillerie (CoLua) – Luchtmachtbasis De Peel ||

tekst Ingmar Kooman

|| foto Gemeente Ede

Generaal-majoor Ton van Ede in gesprek met een van de gedecoreerden in Doorn.

Stijl

De 345e verjaardag van het Korps Mariniers werd aan boord van Hr. Ms. De Ruyter op bijzondere wijze gevierd. Het team van de Unit Interventie Mariniers (UIM) en de vliegdekofficier zaten aan een diner in stijl, aangeboden door de commandant en bijgewoond door de commandant van het NAVO-eskader commandeur Michiel Hijmans.

De Special Forces van het Korps Mariniers worden aan boord ingezet bij aanhoudingen van piraten en boardings van piratenschepen. Nog niet zo lang geleden heroverden collega’s van het UIM-team aan boord van het zusterschip Hr. Ms. Tromp een gekaapte Duitse koopvaarder op de piraten. De bemanning werd ongedeerd bevrijd. || tekst

evert brouwer

|| foto robert koelewijn

Landmachtmajoor verkozen tot Other Manager 2010 AMSTERDAM Landmachtmajoor Mostafa Hilali is verkozen tot

The Other Manager 2010, een prijs voor multiculturele managers die hun dubbele cultuur als kracht gebruiken. Hilali kreeg de meeste stemmen van zowel de vakjury als het aanwezige publiek in de Passenger Terminal Amsterdam zaterdagavond. De van origine Marokkaanse Hilali heeft eerder functies gedraaid bij de pantserinfanterie en in de opleidingenwereld van de landmacht en werkt nu bij de Bestuursstaf. Hij ziet zijn biculturele achtergrond als voordeel in zijn functioneren als manager. “Iedere officier is een manager. Maar daarnaast ook krijger en diplomaat. Elke situatie vergt een andere aanpak. Ik heb altijd twee rugzakken gehad. Door mijn Marokkaanse en Nederlandse achtergrond kan ik me makkelijker inleven in andere culturen.” Die flexibliteit is Hilali onder meer van pas gekomen tijdens uitzendingen naar Bosnïe, Irak en Afghanistan. “Bij een gesprek met een dorpsoudste in Afghanistan bleef deze herhalen dat we hem niet begrepen, maar dat het niet zijn schuld was. Dat zwoer hij bij Allah. Ik vroeg hem dat te doen op de Koran die ik had meegebracht. Dat maakte een zodanige indruk op de man dat hij besloot zich constructiever op te stellen.” Bij de uitreiking haalde Hilali aan dat hij zich laat leiden door drie l’en: lot, leiderschap en liefde. “Het lot bracht me naar Nederland. De liefde heb ik voor mijn vak als militair bij de krijgsmacht en de liefde voor ons land. Leiderschap verwijst naar de drie kernwaarden van de officier: krijger, manager en diplomaat. Daarin zijn mijn vader, moeder en eerste bataljonscommandant (generaal-majoor Mart de Kruif

die bij de uitreiking aanwezig was, red.) belangrijke rolmodellen. Mijn moeder was de manager van het gezin, mijn vader de diplomaat die de vrede bewaarde tussen mij en mijn twee broers en drie zussen. Generaal-majoor De Kruif is een rolmodel als krijger. Van hem heb ik militair veel geleerd als pelotonscommandant.” Majoor Hilali is trots op de titel Other Manager 2010. “Ik voel me een Nederlander maar heb tegelijkertijd Marokkaans cultureel erfgoed in me. Dat ik twee paspoorten heb, doet niets af aan mijn loyaliteit. Ik ben al veertien jaar in dienst. De twee culturen die ik in me draag, maken me juist sterker. Ook in mijn werk. Dat draag ik als een trotse ambassadeur uit.”

binnenland

defensiekrant nr 44 – 16 december 2010  3

in het kort

Hercules klokt 2000ste vlieguur vanaf Mirage ■■ MIRAGE De C- 130 Hercules van het Forward Support Element (FSE) Mirage heeft onlangs het tweeduizendste vlieguur bereikt. Vanuit de Verenigde Arabische Emiraten vervoert deze eenheid goederen en personeel van en naar Afghanistan.

De Hercules is sinds 1 januari 2009 op Mirage gestationeerd en vliegt vooral op Kandahar Airfield, maar indien nodig ook op Tarin Kowt en Kabul. Het toestel vloog sinds de oprichting van het detachement al 306 missies en vervoerde in die periode bijna 28.540 passagiers en 1,7 miljoen kilo vracht. 1(NLD)FSE Mirage detachement bestaat uit zestig militairen. De eenheid beschikt over alle faciliteiten om tactische luchttransportoperaties langdurig vol te houden.

Contract maakt levering munitie goedkoper ■■ DEN HAAG De Defensie Materieel

Organisatie (DMO) heeft onlangs met de Duitse firma Rheinmetall Waffe Munition (RWM) een overeenkomst gesloten voor de levering van middenen groot kaliber munitie. Het contract heeft een looptijd van tien jaar en levert naar verwachting veel besparingen op. Volgens directeur Wapensystemen schout-bij-nacht Klaas Visser wordt de inkoop van bommen en granaten met dit contract goedkoper doordat er bijvoorbeeld bij gebruik in het buitenland geen afdracht van BTW meer plaatsvindt. Tevens voorziet het raamcontract in een snellere, meer klantgerichte aanpak en wordt de levering versimpeld. Een andere besparing zit in de vereenvoudiging van het financiële beheer. Tot voor kort sloot de DMO meerdere, losse overeenkomsten. Nu staat alles in één contract. Daarnaast zijn afspraken gemaakt over snellere levertijden en het afroepen van kleine aantallen op maat. Het contract voorziet in de levering van 44 munitiesoorten, waaronder midden- en groot kaliber en rook- en handgranaten. De eerste leveringen vanuit de nieuwe overeenkomst, modulaire ladingen voor de pantserhouwitser, vinden al in 2011 plaats. De nieuwe opzet leidt bij het Defensie Munitiebedrijf tot vereenvoudiging van de werkzaamheden.

Prettige Kerstdagen Dit is de laatste Defensiekrant van 2010. De redactie wenst u en uw thuisfront prettige Kerstdagen en een gelukkig Nieuwjaar. De volgende editie verschijnt op 12 januari 2011. Tot die tijd kunt u Defensienieuws lezen op www.defensie.nl en via www.twitter.com/defensie.

Meer operationele eenheden over op SAP DEN HAAG - Het programma SPEER heeft deze week drie nieuwe operationele gebruikers van SAP verwelkomd. Op maandag 13 december maakten het District Noord-Oost van de Koninklijke Marechaussee en 320 Materieellogistiek Peloton van het CLAS de overstap. In aanwezigheid van Commandant der Strijdkrachten generaal Peter Van Uhm volgde de Defensiestaf een dag later.

Acties bonden DEN HAAG De defensievakbonden van de FNV, CNV en MHP zijn

afgelopen vrijdag gestart met estafetteacties op de vliegbasis Leeuwarden. Ze protesteerden tegen het schrappen van tienduizend banen met gedwongen ontslagen, een miljard euro aan bezuinigingen en een verregaande versobering van hun arbeidsvoorwaarden. Kaderleden van de ABVAKABO FNV, ACOM, AFMP/FNV, CNV Publieke Zaak, FVNO MHB en de Marechausseevereniging deelden verkleed als hulp-Kerstmannen pamfletten uit met de leus ‘Is dit de kerstbonus waar je op zit te wachten’. Op die manier werd op ludieke wijze de zeer ernstige situatie onder de aandacht gebracht.

Vorige week maakten al zo´n tweehonderd systeemmanagers van grondgebonden systemen bij de Defensie Materieel Organisatie de overstap naar SAP. Door de migratie van KMar Noord-Oost, 320 Materieellogistiek Peloton CLAS en de Defensiestaf spreken de ‘drie’ in hun rol als gebruiker nu dezelfde taal en maken ze allemaal gebruik van hetzelfde systeem als de ‘onderhouder’. Zo kan er geen misverstand ontstaan bij bijvoorbeeld het bestellen van reserveonderdelen en kan effectiever en sneller worden gewerkt. De bedrijfsvoering wordt eenvoudiger en goedkoper en de kosten van bijvoorbeeld een wapensysteem worden inzichtelijk.

Generaal van Uhm laat weten blij te zijn met de huidige tastbare resultaten van het programma. “We hebben het toch maar geflikt”, aldus Van Uhm. “En dat SAP nodig is, hoef ik niet uit te leggen. Iedereen weet dat de Commandant der Strijdkrachten ernstig behoefte heeft aan een helder inzicht wat er binnen de organisatie aan de hand is, zeker binnen het materieellogistieke en financiële gebied. Pas dan kan ik naar behoren sturen. Met SPEER gaan we dat voor elkaar krijgen.” Eerder gingen de financiële administratie, de fregatten Hr.Ms. Van Speijk en Van Amstel, de NH90, de Defensie Uitleen Organisatie en de Instandhoudingsorganisatie van de DMO over op SAP.

1.000.000ste klantorder in Planon

Onbemande systemen tegen zeemijnen in de maak DEN HAAG – Minister Hans Hillen heeft samen met de defensieministers van negen andere

EU-lidstaten een projectovereenkomst ondertekend voor de ontwikkeling van onbemande zeesystemen, de zogenoemde Unmanned Maritime Systems (UMS). De vaartuigen kunnen zowel bovenals onderwater opereren en worden ingezet voor de bestrijding van zeemijnen. Het project is een initiatief van het Europees Defensie Agentschap (EDA).

Vlnr: brigadegeneraal Toine Beukering, opperwachtmeester Ad Broers en commandant RMC Noord kolonel Eric de Landmeter.

ASSEN Opperwachtmeester Ad Broers van de LFD Assen was de gelukkige om de miljoenste klantorder in Planon te mogen invoeren. Om dit heugelijke feit een officieel tintje te geven, bracht commandant Bedrijfsgroep Facility Service brigadegeneraal Toine Beukering op 9 december aan Assen een bezoek. Vijf jaar geleden startte Defensie met het (gedeeltelijk) in gebruik nemen van het Facilitair Management Informatie Systeem Planon. Sinds 2009 zijn alle facilitaire organisaties van Defensie in Nederland en in het Caribische gebied erop aangesloten. Sindsdien worden er per maand gemiddeld vijftigduizend klantorders aangemaakt, veelal voor reserveringen van ruimten zoals legering, maar ook cateringverzoeken. De klantorders komen binnen via CDC-Direct en Facilitynet als selfservice door de klant (15%) en via de servicebalie (85%)

Het UMS-project bestaat uit veertien deelprojecten. Iedere lidstaat kan zelf aangeven aan welke deelontwikkelingen ze mee wil doen. Zo voegt ieder land haar beschikbare kennis en bestaande ontwikkelingen toe. Nederland heeft zich ingeschreven voor drie deelprojecten. Vanuit Defensie is vooral de Defensie Materieel Organisa-

tie betrokken bij de projecten. De deelnemende landen starten in 2012 met het project en verwachten in 2015 een demonstratiemodel te presenteren.

EDA

Het Europees Defensie Agentschap (EDA) helpt de lidstaten van de Europese Unie hun defensiebudget efficiënter te

besteden door onder meer samen te werken en gezamenlijk onderzoek te verrichten. De overige deelnemende landen aan het zogenoemde Joint Investment Program (JIP) zijn Zweden, Spanje, Portugal, Polen, Italië, Duitsland, Frankrijk, Finland, Noorwegen en België.

Herinneringsboek Afghanistan DEN HAAG Het woord

‘samenwerking’ vormt de rode draad in het onlangs samengestelde herinneringsboek ‘3D, De Nederlandse militaire inzet in Afghanistan’. Het boek is een compilatie van de berichtgeving van Defensie over de missie in Afghanistan en in het bijzonder over Uruzgan.

Centraal in de ISAF-missie stond de Afghaanse bevolking, die werd geholpen een leefbaar bestaan op te bouwen. Bijna twintigduizend Nederlandse militairen leverden hieraan een grote bijdrage, waarvoor alle krijgsmachtdelen, samen met lokale en internationale civiele autoriteiten en partners

de handen ineensloegen. Als blijk van waardering voor de inzet ontvangt iedere naar Afghanistan uitgezonden

militair ‘3D, De Nederlandse militaire inzet in Afghanistan’ de komende weken op het huisadres.

buitenland

4  defensiekrant nr 44 – 16 december 2010

Onderzeeboot Zeeleeuw terug van anti-piraterijmissie

‘Drie maanden lang de stille kracht van de NAVO’ Lissabon Het zit erop voor

Nederlandse krijgsmacht prima aan te kunnen. Als onderdeel van dit scenario moet een onderzeeboot wekenlang

Hr.Ms. Zeeleeuw. Na een anti-piraterijmissie van drie maanden in de wateren bij de Hoorn van Afrika, meert de onderzeeboot aanstaande vrijdag weer aan in de haven van Den Helder. Boordevol nieuwe ervaringen, want nooit eerder opereerde een ‘sub’ van de Walrusklasse zo ver van huis en nooit eerder deed die mee aan een expeditionaire missie onder NAVO-vlag.

Als onderdeel van de bondgenootschappelijke operatie Ocean Shield verzamelde de Zeeleeuw bij de kust van Somalië en in de Indische Oceaan inlichtingen over alles wat met piraterij te maken heeft. Door het observeren (via de periscoop) van piratenkampen op de wal, het vaststellen van patronen waarmee ze werken en het in kaart brengen van hun tactieken. Daarvoor lag de Zeeleeuw soms wel drie weken achtereen op dezelfde plek. Verder werden piratenschepen gevolgd en gefotografeerd voor de in het gebied patrouillerende fregatten van de NAVO en de hoofdkwartieren in Italië en Groot-Brittannië. De Zeeleeuw deed ook aan identification and warning, wat staat voor het identificeren van passerende schepen en nagaan of zich piraten aan boord bevinden. In dit geval werden de resultaten doorgesluisd naar de NAVO-schepen voor de kust van Somalië die vervolgens de knoop doorhakten: gaan we aan boord van het verdachte vaartuig (boarden), arresteren we de piraten en vernietigen we hun boot? “We waren drie maanden lang de stille kracht én de ogen en oren van de NAVO”, aldus de commandant van de Zeeleeuw, luitenant-ter-zee 1 Erwin

´Onderzeebemanningen zijn gewend aan alle vormen van druk` onder water blijven, wat de Zeeleeuw goed afging. Ruijsink: “We hebben veel nieuwe en interessante ervaringen opgedaan. Zo moesten we eraan wennen dat niet grote fregatten, zoals gebruikelijk, onze tegenstander waren, maar piraten.”

Gewend

Volgens Ruijsink was de missie niet risicovoller dan de gangbare operaties van de Zeeleeuw in onder meer de Atlantische Oceaan, de Middellandse Zee en de Caribische Zee, omdat de piraten de ‘sub’ niet konden waarnemen. “Daarnaast,” aldus Ruijsink, “is een onderzeebootbemanning zo diep onder water gewend aan alle vormen van druk.”

De Zeeleeuw kwam tijdens de drie maanden durende operatie Ocean Shield maar af en toe boven water.

Ruijsink, telefonisch vanuit Lissabon, waar de boot afgelopen weekeinde op weg naar Nederland verbleef.

aan de anti-piraterijmissie in de Hoorn van Afrika verloopt vlot.” Ook de 58-koppige bemanning van de

Zeeleeuw was goed op elkaar ingespeeld. In de ogen van Ruijsink heeft die bewezen de expeditionaire taken van de

|| tekst

Jack Oosthoek

|| foto’s archief Hr.Ms. Zeeleeuw

Grondig

Over hoe de Zeeleeuw precies te werk ging, kan Ruijsink vanwege het grotendeels geheime karakter van de missie weinig zeggen. Behalve dat die bij de aanhouding van één piratenschip (Pirate Action Group) betrokken was en de bemanning de handel en wandel van de piraten goed in kaart heeft kunnen brengen. Zo werd opnieuw aangetoond dat piraten over de nodige financiële middelen beschikken en bij hun acties professioneel te werk gaan. Toch slaagt de NAVO-alliantie er volgens Ruijsink hem steeds beter in piraten op te pakken of weg te jagen, waardoor het aantal scheepskapingen slinkt. “De samenwerking tussen de deelnemers

De Britse HMS Montrose, gefotografeerd door de periscoop van Hr.Ms. Zeeleeuw. Het T-23 fregat is op weg om een door de Nederlandse ‘sub’ ontdekt piratenschip te onderscheppen.

Defensie paraat tijdens feestdagen DEN HAAG Net als op andere

dagen van het jaar staat Defensie ook tijdens de Kerstdagen en Oud en Nieuw klaar om haar taken uit te voeren. Dat geldt voor zowel de marine, landmacht, luchtmacht als marechaussee en niet alleen in de inzetgebieden in het buitenland. Een blik binnen de eigen landsgrenzen.

Marine

Het luchtverdedigings- en commando­ fregat Hr.Ms. Tromp en de mijnenjager Hr.Ms. Middelburg zijn de schepen van de Wacht en kunnen binnen 48 uur worden ingezet om de kustwacht te ondersteunen. Voor inzet bij rampen en zware ongevallen staan 250 militairen van de marine gereed binnen 24 uur en

450 militairen op 48 uur. De Unit Interventie Mariniers (UIM) staat stand-by voor grootschalige en complexe terreurbestrijding. Een duikteam van de Duik- en Demonteergroep is 24/7 paraat voor de 'reddende duiktaak' in de regio Noord-Holland Noord en in het verantwoordelijkheidsgebied van de kustwacht. Het Duik Medisch Centrum blijft beschikbaar voor hyperbare behandelingen. Het Korps Marine Brandweer is oproepbaar in de regio Den Helder en omstreken om de regionale brandweer te ondersteunen. De accommodatie op de Van Ghentkazerne (Rotterdam), Marine Etablissement Amsterdam en de Van Braam Houckgeestkazerne (Doorn) zijn 24/7 beschikbaar voor de opvang van grote groepen mensen. De Commandant der Zeemacht in het Caribische gebied kan snel eenheden beschikbaar stellen voor militaire bijstand.

Landmacht

Ook voor de landmacht zijn nationale operaties essentieel. Zo´n drieduizend militairen zijn direct oproepbaar. De coördinatie van de nationale operaties gebeurt door tussenkomst van de Regionale Militaire Commando´s Noord, West en Zuid. Zij kunnen militairen inzetten van de gemechaniseerde en luchtmobiele brigades, het Operationeel Ondersteuningscommando Land en de Nationale Reserve. Ook specialistische eenheden als de Explosieven Opruimingsdienst, het zogenoemde ISTAR-bataljon met onbemande Raven verkenningsvliegtuigjes en het mobiele MOGOS ziekenhuis, waarvan de inzet op verzoek gebeurt.

Luchtmacht

Tijdens de feestdagen staan twee F-16 gevechtsvliegtuigen van vliegbasis Volkel 24 uur per dag, 7 dagen per week klaar om het Nederlandse

luchtruim te beschermen. De toestellen kunnen binnen enkele minuten opstijgen om een ongeïdentificeerd toestel te onderscheppen. Deze Quick Reaction Alert is een belangrijke taak die de luchtmacht uitvoert in het kader van de nationale veiligheid. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met het Air Operations Control Station (AOCS) in Nieuw Milligen. Dit centrum bewaakt en coördineert de verdediging van het luchtruim van Nederland en de NAVO. Ook verzorgt het centrum de luchtverkeersleiding voor zowel militair als civiel luchtverkeer. Wanneer de gevechtsleiding van het AOCS opmerkt dat een onbekend vliegtuig het Nederlandse luchtruim binnenvliegt zonder radiocontact te maken, worden deze F-16’s gealarmeerd om op te stijgen en het toestel te onderscheppen. Op Maritiem Vliegkamp De Kooy en vliegbasis Leeuwarden staan Lynx en AB-412 helikopters van het Defensie

Helikopter Commando en medisch personeel gereed als Search and Rescue eenheid voor de Noord- en Waddenzee. Deze helikopters kunnen worden ingezet bij reddingsoperaties en medische evacuaties. Op vliegbasis Eindhoven heeft de brandweer en luchtverkeersleiding tijdens de feestdagen dienst vanwege de openstelling van Eindhoven Airport.

Marechaussee

De Koninklijke Marechaussee verleent zoals ieder jaar bijstand aan de politie tijdens Oud en Nieuw. In totaal zet het Wapen dit jaar ongeveer honderdvijftig medewerkers in bij de diverse regionale politiekorpsen. Het gaat daarbij om Mobiele Eenheid (twee pelotons), 35 medewerkers politiezorg (de zgn. “platte petten”) en één aanhoudingseenheid.

buitenland

defensiekrant nr 44 – 16 december 2010  5

Kerstgroeten uit... ...Sarajevo Op 6 oktober 2010 was het dan zover. De hoofdmacht van Eufor 13 vertrok vanaf Amsterdam naar Sarajevo om aan de uitzending te beginnen. De hoofdmacht bestond voornamelijk uit functionarissen van het Headquarters (HQ) en het National Support Element (NSE). De Nederlanders werken in verschillende branches van het hoofdkwartier en bij het NSE. Ook is er nog een Nederlands Regional Coordination Center (RCC) West in Banja Luka en Liasion Observation Team-huizen  (LOT) in Drvar, Mrkonic Grad, Livno en Travnik.. Na twee maanden in het uitzendgebied kunnen we stellen dat een iedereen zijn draai heeft gevonden in zijn functie. Het is erg interessant om op deze manier in een internationale omgeving te werken. December is natuurlijk de maand van de feestdagen. Wij hebben al ervaren dat wij niet worden vergeten in Sarajevo. Zo zijn bijvoorbeeld de Sint en zijn twee

Pieten op visite geweest en hebben wij op Eerste Kerstdag een kerstdiner. Op Tweede Kerstdag zullen wij een samenzijn hebben in de huiskamer van het NSE, waarbij een dominee en twee muzikanten aanwezig zijn om het geheel muzikaal op te luisteren. Oud en nieuw vieren we volgens “Hollandse traditie”: Overdag oliebollen bakken en eten om vervolgens ’s avonds in de huiskamer te genieten van de Oudejaarsconference. Als het eenmaal twaalf uur is en 2011 begint, steken we vuurwerk af en heffen het glas op het Nieuwe Jaar. Ook zal bij ons de traditionele Nieuwjaarsduik niet ontbreken. Namens de Hollanders werkzaam bij EUFOR wensen wij eenieder bijzonder goede kerstdagen toe en een heel voorspoedig 2011. detachementsadjudant Erwin Landwier sergeant Bram Hansen

…Hr.Ms. De Ruyter Het LCF-fregat Hr.Ms. De Ruyter verliet eind november de haven van Den Helder om koers te zetten naar de wateren rond Somalië. Daar worden we ingezet in de door de NAVO geleide anti-piraterijmissie Ocean Shield. De deelname aan deze missie duurt tot half maart, wat betekent dat we de kerstdagen op zee doorbrengen. Blauwe lucht, een strakke zee en temperaturen van boven de 25 graden. Niet echt een weerbeeld waar je met kerst aan denkt. Toch is dit de omgeving waarin we onze kerstdagen doorbrengen. De dagen op zee kennen een vaste routine. Er is extra personeel ingedeeld om uit te kijken naar verdachte skiffs en de schutterspositie kan 24/7 bemand worden. De helikopter vliegt zijn patrouilles en het Unit Interventie Mariniers (UIM) zorgt ervoor dat ze continu gereed is voor inzet. Voor de rest

…het Midden Oosten ...Baghdad Vier Nederlandse collega’s van de luchtmacht, marine en marechaussee zijn op dit moment uitgezonden voor de NAVO Trainingsmissie Iraq (NTM-I). Majoor Joost, adjudant Bert en de sergeant-majoors Henk en Fred zijn sinds november 2010 in de Iraakse hoofdstad geplaatst. Tijdens de feestdagen gaan de werkzaamheden hier gewoon door. Dit heeft natuurlijk niet alleen te maken met dat de feestdagen hier niet (groots) gevierd worden, maar komt ook doordat de werkzaamheden van de vele trainers voor het opleiden van de Iraakse politie en het leger gebonden zijn aan een zeer strak tijdschema gebonden. Zo start er waarschijnlijk een training op Eerste Kerstdag. Joost houdt zich momenteel bezig met de aanstaande veranderingen binnen NTM-I en de alledaagse personeelsaangelegenheden. Hij wordt ondersteund door Henk. Ook dit werk gaat door tijdens de feestdagen. Bert heeft als onderofficier naast de commandant NTM-I een adviserende rol op het gebied van opleiden. Hierbij gaat het

…Bosnië Sinds november 2010 zijn wij namens de Koninklijke Marechaussee uitgezonden naar Bosnië in het kader van EUFOR. Voor ons vertrek uit Nederland was er lange tijd van voorbereidingen en onzekerheden. Zou de Integrated Police Unit (IPU) 12 de laatste rotatie zijn of komt er nog een vervolg? Vlak voor ons vertrek wisselde de leiding van het detachement en werden er alsnog drie man van de missie afgehaald. Wij gingen uiteindelijk met elf man op pad om toch IPU 12 af te lossen. Door het vertrek van de Italianen, Portugezen en Spanjaarden uit IPU zijn wij nu het enige team dat met de overgebleven taken is belast. We zijn het Dutch Specialized Element Team (SET) en vallen direct onder de Chief Joint Information & Operations Centre (JIOC). Onze taken bestaan uit het uitvoeren van opdrachten

vooral om de rol en positie van de onderofficier en senior onderofficier binnen het Irakese leger. Fred zal kerstnacht doorbrengen op functie omdat de watchkeepers volcontinu werken. Dat is logisch, want zij zijn verantwoordelijk voor de interne veiligheid en de opsroom die 24/7 bezet is. Natuurlijk is het fijn om met de Kerstdagen gewoon thuis te zijn. We gaan er echter samen iets van maken en onze taken hier in Irak op de best mogelijke manier vervullen. Het motto “Elk steentje wat bijdraagt aan de opbouw van Irak is er een”, is voldoende om de feestdagen op een andere, maar vooral bijzondere manier te beleven.

gericht op het opsporen van oorlogsmisdaden verdachte personen. De sfeer binnen onze groep is goed. Een aantal maanden van huis zijn, heeft natuurlijk zijn weerslag op het thuisfront. Vooral zo rond de feestdagen. Met Skype kunnen we gelukkig af en toe contact houden met onze geliefden. We gaan er hier een mooie tijd van maken en als we slagen in onze missie kan Bosnië beginnen aan een nieuwe start! Vanuit het missiegebied Sarajevo wensen wij jullie een fijne Kerst en een gelukkig Nieuwjaar!

De United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO) is de oudste missie van de VN. We zien er op toe dat de bestandsakkoorden tussen Israël en de naburige staten worden nageleefd en we houden toezicht op de Blauwe Lijn, de denkbeeldige scheiding tussen Israël en Libanon. Ons hoofdkwartier ligt in Jeruzalem, er zijn ongeveer honderdvijftig waarnemers. Tijdens ons werk proberen we zo goed mogelijk inzicht te krijgen in wat er leeft in het gebied, ondermeer door regelmatige contacten te onderhouden met bewoners, winkeleigenaren, docenten, gezagdragers, mukthtars en burgermeesters, het Libanese leger en veiligheidsfunctionarissen. De waarnemers draaien continudiensten. Als je dienst hebt, ben je op de patrouillebasis en kom je niet thuis. Tussen de diensten door heb je vaak een paar vrije dagen die je doorbrengt in een gehuurd appartement. Normaal gaan vier van de vijf waarnemers op patrouille. De vijfde man wordt de “habibi “ (letterlijk schatje) genoemd. Hij blijft achter en

…Mirage Begin december is detachement 7 van het Forward Support Element vertrokken naar Camp Mirage in de Verenigde Arabische Emiraten om de daar aanwezige mannen en vrouwen af te lossen. Na de witte Sinterklaas was het een vreemde gewaarwording voor het net aangetreden detachement om de feestdagen door te brengen bij temperaturen van rond de dertig graden. Alle werkzaamheden op Camp Mirage staan in het teken van het transporteren van personeel en materieel C-130 Hercules transportvliegtuigen naar en van Afghanistan. Daarbij wordt intensief samengewerkt met de aanwezige coalitielanden. Eén van de grootste groepen van het detachement is de brandweer. De zes Nederlandse brandweermannen werken nauw samen met 11 collega’s van de coalitie, om bij calamiteiten op doeltref-

van de bemanning is het zaak het schip en haar systemen inzetgereed te houden. Wat dat betreft wijken de kerstdagen niet af van de rest van de missie. Kerstbomen in de verblijven, versierde bureaus en overal waar je komt kerstmuziek. De feestdagen gaan aan boord van Hr. Ms. De Ruyter niet ongemerkt voorbij. De logistieke dienst verzorgt op Eerste Kerstdag een uitgebreid diner en de dominee zorgt voor een moment van bezinning. Overal in het schip worden kerstcadeaus van het thuisfront uitgepakt en de sfeer is gezellig. Buiten staan de schutters en uitkijken op hun post. Vrede op aarde is voor piraten een onbekende uitdrukking. Met de deelname van Hr. Ms. De Ruyter levert de Koninklijke Marine een belangrijke bijdrage aan de strijd tegen piraten bij Oost-Afrika. LTZ 2OC Kirsten Savelberg

houdt het radioverkeer in de gaten, leest binnenkomende mails, draagt zorg voor het schoonmaken van de slaapverblijven, het sanitair, keuken, woonkamer etc. Daarnaast zorgt hij voor het avondeten. De patrouilles komen ´s middags terug, maken hun rapport en zijn vervolgens vrij in beweging. Op de basis hebben we slaapverblijven, douches en wc’s, een keuken, kleine fitnessruimte, woonkamer met satelliet TV en zelfs een hond genaamd Ogle. Tijdens de feestdagen ben ik op patrouille langs de blauwe lijn en bezoek ik enkele dorpen. Het werk gaat wat dat betreft gewoon door. In de avonduren maken we er een gezellige avond van. Luitenant-kolonel Jef Bolders (KL)

fende wijze te kunnen optreden. Zij doen dit in ploegen met een mix van diverse nationaliteiten en draaien om de dag een 24-uurs dienst. Grootste uitdaging tot nu toe: vier verschillende dialecten engels, maar het went. De brandweer beschikt over 3 grote blusvoertuigen en 2 zogenaamde rescue-cars; zo staan de Australische E-one en twee Nederlandse MAC-11’s (waarvan één van de Marine) gebroederlijk naast elkaar in de Coalition Fire-Hall. De hoge temperaturen spelen bij de brandweer een bijzondere rol. Optreden in volledige bluskleding is bij de huidige temperaturen fysiek zwaar, maar je hoort de mannen niet klagen. Ondanks het gemis van het thuisfront zit de sfeer er goed in en is de motivatie hoog. Detachement 7 wenst de thuisblijvers en de collega’s, waar ook ter wereld, fijne feestdagen en de beste wensen voor het nieuwe jaar!

...Kandahar Mijn naam is Tom. Ik werk als sergeant bij de Koninklijke Luchtmacht en ben ingedeeld bij de Air Task Force 15. Momenteel ben ik als F-16 crewchief uitgezonden naar Kandahar Airfield. Voor mij gaan ondanks de feestdagen de werkzaamheden gewoon door. Bijna dagelijks gaan de F-16’s op missie. Voor ons worden er tal van activiteiten georganiseerd tijdens de komende feestperiode. Op kerstavond is er een bezinningsdienst met aansluitend een Dutch Only bijeenkomst in één van de eetzalen. Op Eerste Kerstdag hebben we een kerstdiner, verzorgd door de Echos. Op Oudejaarsavond wordt er ongetwijfeld ook iets georganiseerd. Wat precies blijft een verrassing. Tussen de feestdagen door zijn er net als altijd tal van activiteiten om de uitgezonden militairen te vermaken. Ga ik overal naar toe? Als het kan wel, maar de dienst moet het wel toelaten. Misschien doe ik wel mee aan de Nieuwjaarsduik die op 1 januari wordt gehouden.

…Soedan Ik ben als waarnemer (UNMO) geplaatst in Kauda in Soedan. Het is een relatief kleine teamsite met vijftien UNMO’s en honderd ‘inwoners’. Mijn Nederlandse buddy en ik zijn de enige twee Nederlanders in een internationale gemeenschap. In totaal zijn er zo’n dertig Nederlanders uitgezonden naar Soedan, onder wie militaire waarnemers, politietrainers, -monitors en stafofficieren. Als waarnemer houd ik toezicht op de naleving van de Comprehensive Peace Agreement uit 2005, waarmee een lang conflict tussen Noord- en Zuid-Soedan tot een einde is gekomen. Onze dagelijkse werkzaamheden bestaan vooral uit patrouilleren. Wij praten met de lokale bevolking, bezoeken hulporganisaties en voeren inspecties en verificaties uit bij militaire onderdelen. Onze bevindingen rapporteren we aan de hoofdkwartieren in Khartoum en New York. Wij zijn de ‘ogen en oren’ van de VN in het gebied. Als Nederlandse UNMO in Soedan ben je grotendeels op jezelf aangewezen, ook tijdens de feestdagen. Afgelopen week hebben wij onze internationale collega’s kennis laten maken met Sinterklaas en pepernoten, schuimpjes en warme chocolademelk. Dankzij het thuisfront hadden we zelfs snert met rookworst bereid. Hier komen veel verschillende culturen en religies bij elkaar en samen vieren we de verschillende feestdagen. Zo hebben we het Suikerfeest en Offerfeest gevierd bij Egyptische collega´s en Diwali bij Indiase collega’s. Tijdens de Kerst houden we een UNMOsportcompetitie (voetbal en volleybal) en proberen we met de beperkte middelen die beschikbaar zijn op de lokale markt een kerstlunch voor te bereiden. Hoofdingrediënt: uien. Die zijn hier goed verkrijgbaar. Een kalkoen zal helaas lastig worden… Joel Postma

en verder

6  defensiekrant nr 44 – 16 december 2010

‘We willen niemand mentaal breken’

Vliegers bikkelen tijdens ijskoude survival HILLESHEIM (D) Een stapel dennentakken als matras, de bivakzak voor wat beschutting en een mini-

male survivalkit om warm te blijven. Wie niet goed voor zichzelf zorgt, wordt meteen gestraft door moeder natuur. De Advanced Land & Combat Survival Course van het Vliegveiligheid Oefen- en Test Centrum is namelijk niet voor mietjes. Zeven vliegers, onder wie een Deense en Hongaarse, doorstaan deze week de ijzige Duitse kou. Doel is overleven in vijandelijk gebied. In je eentje welteverstaan. Al bij de eerste safety check is het raak. Adjudant Richard Janssen en collega-instructeur, sergeant-majoor Bas Raus staan bij het geïmproviseerde onderkomen van de Deen. Verkleumd van de kou probeert de man zich groot te houden. Bij de instructeurs gaan meteen de alarmbellen rinkelen. Dit kon wel eens een gevalletje frost bite zijn. Een keer per 24 uur onderwerpen de instructeurs de cursisten in het veld aan een medische controle en om de lessons learned door te nemen. Hebben ze voldoende gedronken? Hoe zien de tenen eruit? Is er van kleding gewisseld? Janssen: “Voor de militairen is onze komst een moment van stoom afblazen. We willen niemand mentaal breken, dus sturen we bij en geven we tips als het moet. Maar we eisen van iedereen een bepaalde houding. Zelfs de mensen met de grootste mond voelen zich deze dagen erg klein worden.” Het Vliegveiligheid Oefen- en Testcentrum (VOTC), gestationeerd op vliegbasis GilzeRijen, is gespecialiseerd in what if scenario’s.

Zijn trainingen brengen boordpersoneel essentiële vaardigheden bij in noodsituaties. Van survivaltechnieken in vijandelijk gebied tot ontsnappingsprocedures bij het te water raken van een vliegtuig. Daarnaast geeft het VOTC les in het bevrijden van personeel uit vijandelijke handen (personnel recovery, red.). Voor vliegtuigbemanningen zijn deze cursussen essentieel om de operationele status krijgen.

Eigen belang Het bos fungeerde de afgelopen drie weken daarom als leslokaal. In de eerste weken stonden de basis drills, zoals het gebruik van de uitrusting, de radioprocedures en de hightech GPS centraal. Tijdens de afsluitende oefening in de Duitse Eifel is de cursist volledig op zichzelf aangewezen en valt hij ten prooi aan patrouillerende oefenvijand. “Het is niet alleen een kwestie van overleven, maar er is ook dreiging. Daarom is de cursist continu bezig met een risicoanalyse”, vertelt eerste luitenant Jos Tijs. “Verraadt hij zichzelf door een vuurtje te maken of blijft hij voortdurend spichtig voor de

vijand?” Volgens het hoofd oefenleiding gaan er behoorlijk veel broodje Aap verhalen over de cursus. “Het is zeker doorbijten, maar achteraf ziet iedereen het nut ervan in.”

Hoog aangeschreven Het nut van de leergang is inmiddels ook bij de buitenlandse collega’s doorgedrongen. Binnen de European Air Group wordt er daarom steeds meer naar een uniforme methode toegewerkt. Tijs: “Het is internationaal verplicht dat iedereen op het gebied van personnel recovery dezelfde taal spreekt, daarom is deelname van de buitenlandse cursisten zo waardevol. Het VOTC heeft in zekere zin toch een voortrekkersrol. Onze instructeurs hebben zelf over de hele wereld soortgelijke cursussen ondergaan. De waarde daarvan zie je nu terug.” ||

Een Deense cursist wapent zich tegen de kou.

tekst Eerste luitenant Marlous

|| de Ridder || foto’s Sergeant-1 Dave de Vaal-

|| AVDD

‘Denk Mee’ levert verrassend veel ideeën op

‘Mensen bereid om in eigen vlees te snijden’ Den Haag Er zit vaart in Denk Mee, de actie waarbij het personeel de leiding van Defensie via een

digitale postbus van ideeën voorziet over de vraag waar bezuinigingen mogelijk zijn. Begin deze week stond de teller op liefst 1500 reacties. Volgens plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten vice-admiraal Wim Nagtegaal toont dat de betrokkenheid van het personeel bij de huidige problematiek aan.

Denk Mee ging half november open op initiatief van minister Hans Hillen. De bewindsman wil zo suggesties inwinnen over mogelijk te nemen bezuinigingsmaatregelen. Overigens zijn er sinds begin deze week ook zogeheten Tigerteams actief die in het land ideeën noteren en nagaan in hoeverre de bedrijfsvoering bij onderdelen beter kan. Aanleiding voor Denk Mee is het Regeerakkoord van het Kabinet Rutte en de noodzaak voor Defensie in de komende jaren een miljard euro te besparen. Tegelijkertijd worden de problemen in de materiële exploitatie en de bedrijfsvoering aangepakt. “We willen bijvoorbeeld wat doen aan de situatie in het Kleding en Persoonsgebonden Uitrustingen Bedrijf (KPU)”, aldus Nagtegaal.

‘Luxe’

Volgens plaatsvervangend Hoofddirecteur Algemene Beleidszaken Wim Bargerbos is de inhoud van de tot nu toe ingezonden emails even creatief als bruikbaar. Hij schrijft dat toe aan de bereidheid van de defensie-employee om mee te denken over mogelijke bezuinigingen en in eigen vlees te snijden. Nagtegaal denkt er net zo over. “De mensen beseffen dat alle tollen los staan en iedereen bereid moet zijn om

De voeten hebben zwaar te lijden bij ijzige temperaturen.

Mensensmokkelhonden voor KMar DEN HAAG - De Koninklijke Marechaussee heeft vorge week de

eerste twee migratiecontrolehonden officieel ingelijfd. De speurhonden zijn afgericht om verborgen mensen op te sporen. Ze worden ingezet bij het Mobiel Toezicht Veiligheid in Nederland en aan de Europese buitengrenzen in het kader van Frontex.

Vice-admiraal Wim Nagtegaal (rechts) en Wim Bargerbos. “Afscheid nemen van bepaalde vormen van ‘luxe’.” Foto Wim Salis.

afscheid te nemen van bepaalde vormen van ‘luxe’.” Bargerbos: “Denk Mee biedt mensen ook een uitlaatklep om hun ongenoegen over de situatie bij Defensie te uiten. Maar de opbouwende ideeën zijn veruit in de meerderheid.” Een willekeurige greep uit de voorstellen tot nu toe: schaf het kerstpakket af; alleen tweede klas treinreizen; langer op functie zitten; minder defensieperiodieken, sportdagen en personeelsuitjes. Maar ook: schrap bepaalde toelages. Waarom zou bijvoorbeeld een vlieger

die krijgen, wanneer hij een staffunctie op een hoofdkwartier vervult? Alle via Denk Mee gedane voorstellen vinden hun weg naar de beleidsverantwoordelijke directies, de operationele commandanten en de leiders van de werkgroepen die bezuinigingsvoorstellen uitwerken. Zoals het er nu uitziet krijgen de afzenders half februari te horen wat er met hun plan is gebeurd en hoe dit in de bezuinigingsvoorstellen wordt ingebed. “We denken aan een terugkoppeling via de interne media van Defensie”, aldus Nagtegaal.

Bij hun toetreding tot het Wapen kregen de Mechelse herders Youri en Kira de naamsticker ‘Koninklijke Marechaussee – migratiecontrole-hond’ op hun tuigje geplakt. De door het Korps Landelijke Politiediensten opgeleide honden gaan speuren naar personen die in containers en achter in vrachtwagens illegaal de landsgrenzen worden overgebracht. De grensbewakingsdiensten van een aantal Europese landen zijn Nederland al voorgegaan met de inzet van speurende viervoeters. Frankrijk, België, GrootBrittannië en Spanje bereiken er al goede resultaten mee.

Als coördinatoren van het bezuinigingsproces roepen de PCDS en Bargerbos het personeel op de komende weken dóór te gaan met het leveren van suggesties en ideeën. De defensieleiding, beklem-

toont de laatste, heeft niet de wijsheid in pacht en kan onmogelijk op de hoogte zijn van alle mogelijke bezuinigingsopties in het land. Nagtegaal: “De creativiteit van iedereen blijft nodig.”

binnenland

defensiekrant nr 44 – 16 december 2010  7

Passen uitgereikt SOESTERBERG De eerste

postactieven- en dienstslachtofferpassen zijn onlangs uitgereikt. De bewijzen vormen een uiting van respect en waardering namens Defensie en ook wordt hiermee invulling gegeven aan een wens van de Tweede Kamer en de vakbonden. Hoofddirecteur Personeel luitenantgeneraal Hans Leijh en de directeuren Personeel van de verschillende Defensieonderdelen reikten de eerste passen uit in het Evenementencentrum Casino Soesterberg. Leijh: “Met het uitreiken van de pas geven wij blijk van respect en waardering voor de collega’s die van enorme waarde zijn geweest voor onze organisatie. Met behulp van deze pas behouden zij de band met de organisatie waar zij jarenlang deel van uitmaakten.” De dienstslachtofferpas wordt aangeboden aan werknemers die tijdens de dienst gehandicapt zijn geraakt. De postactievenpas is bedoeld voor burger- en militaire werknemers, van wie de actieve dienst is beëindigd door (functioneel) leeftijdontslag, pensioen of na een dienstverband van minimaal 12 jaar. Naast herkenbaarheid en erkenning geven de passen toegang tot algemene ruimtes op Defensielocaties, zoals de mess, sportaccommodatie en de bedrijfskantine. Tevens krijgen pashouders een abonnement op een tijdschrift van een Defensieonderdeel naar keuze en reductie op een voordeelpas die korting geeft op meer dan tienduizend producten en diensten. Voor meer informatie over het verkrijgen van de postactievenpas kunnen oudmilitairen contact opnemen met hun voormalige krijgsmachtdeel. Postactieve burgers kunnen terecht bij het Defensieonderdeel waar zij hun dienst hebben beëindigd. Dienstslachtoffers krijgen de pas automatisch.

Materieel uit Afghanistan in Eemshaven gelost

‘Een geweldig leuke klus’ Eemsmond “Fennekchauf-

feur nu naar de boot”, klinkt zaterdagmiddag het bevrijdende verzoek in het onderkomen van de Firma Wagenborg in de Eemshaven. Korporaal Hans Abbink, chauffeur bij de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie (DVVO), springt op na het verorberen van een broodje hamburger en gaat aan de slag. Na een paar uur wachten kan MV Beluga Efficiency, met flink wat rijdend materieel uit Afghanistan, worden gelost. In een mum van tijd staan tal van pantser- en wielvoertuigen op de kade. “Dit,” vindt havencommandant Eemsmond kapitein Folkert Hooghiemster, “is een ideale plaats voor een operatie zoals deze.” De Eemshaven, met name de terminal van Wagenborg, is voor deze gelegenheid benoemd tot tijdelijk militair terrein. “Het is gemakkelijk af te zetten, je hebt de ruimte en de bewaking mag bewapend rondlopen”, zegt Hooghiemster, in dienst van het Regionaal Militair Commando Noord. Ook voor het eten en drinken van de chauffeurs is goed gezorgd op de waterkoude ochtend. “We zijn hier zo’n beetje kind aan huis”, legt kapitein Hooghiemster uit, “en hebben daardoor uitstekende contacten met de plaatselijke overheden en Groningen Seaport. Daardoor zijn de zaken hier snel te regelen.” Dat het schip twee dagen later aankwam dan gepland, daar maalde niemand om.

Luchtmobiel scoort Bulls Eye

Een van de ruimen van MV Beluga Efficiency vol met militaire voertuigen.

Ook omdat de dagen ervoor op het terrein een protest plaats had van Greenpeace tegen de bouw van een kolencentrale in het gebied. De chauffeurs voor de voertuigen hebben al vroeg uit de veren gemoeten om de klus te klaren. Twee mariniers mogen de Viking Bandvagns (BV’s) van het schip rijden. In gedachten zitten ze echter in Rotterdam, waar hun collega’s van het 1e Mariniersbataljon het Korpslustrum aan het vieren zijn. “Ach, het hoort erbij”, zegt een van hen. Adjudant André Veldhuijzen ziet er ondertussen op toe dat alles gladjes verloopt in noord-oost Groningen. Zijn organisatie heeft voor het vervoer per Beluga Efficiency gezorgd. “Dit is het eerste schip met spullen, misschien volgen er nog meer. Tot nu toe is alles via de lucht naar vliegbasis Eindhoven gegaan met C-17’s, Ilyushins-76 of Antonov-124.” De meeste containers gaan per lijndienst naar Rotterdam. Het materieel dat in Groningen wordt uitgeladen - 27 YPR’s, elf Fenneks, vier Patria’s, een Bushmaster, en 12 Viking-rupsvoertuigen van het Korps Mariniers – is eerst door de Redeployment Taskforce in Afghanistan met vliegtuigen of over de weg van Kandahar naar het oliestaatje Fujairah, onderdeel van de Verenigde Arabische Emiraten, gestuurd.

Veel bekijks voor de Bushmaster die uit het ruim wordt getakeld.

“Daar hebben we de boot beladen”, weet korporaal Abbink die erbij aanwezig was. “Een geweldig leuke klus.” De coördinatie en planning van de operatie zijn in handen van DVVO, meldt luitenant-kolonel Paul Hottinga, hoofd Sectie Verplaatsingen bij het Commando Landstrijdkrachten. “Er bestaat hier een uitstekende samenwerking tussen DVVO, RMC Noord en het CLAS.” Het is duidelijk te zien dat de voertuigen het flink voor de kiezen hebben gehad in Afghanistan. Als altijd trekt de Bushmaster de meeste aandacht van de aanwezigen. “Een perfect voertuig, zeker onder de

omstandigheden in Uruzgan”, complimenteert adjudant Veldhuijzen nog maar eens. Het materieel gaat dan later per dieplader naar Coevorden voor een check en eerste werkzaamheden. Dan gaan de voertuigen naar de onderhoudsbedrijven en vervolgens terug naar de eenheden. Voorlopig komt er nog geen einde aan de stroom materieel uit Afghanistan. Het duurt zeker tot mei volgend jaar voor alles weer terug is. ||

tekst Evert Brouwer

|| foto’s Jaap Spieker-AVDD

Gevechtsinsignes voor Legerkorps en logistiek Garderen/Münster

Foto: kpl-1 Zadrach Salampessy

ALPHEN/WEERT Bij twee acties op de militaire terreinen bij

Alphen en Weert hebben militairen van 11 Infanteriebataljon Luchtmobiel burgers bevrijd en meerdere vijandelijke strijders krijgsgevangen gemaakt. De inzet maakt deel uit van de oefening Bulls Eye die deze week in Brabant en Limburg wordt afgerond. Vijandelijke strijders hadden zich verschanst in de gebouwen. Aan militairen van de Bravo compagnie de opdracht die ruimte voor ruimte te onderzoeken en veilig te stellen. Doel van Bulls Eye is het verder vergroten van de operationele kennis en vaardigheden.

Veertien militairen van 100 Bevoorradings- en Transportbataljon hebben onlangs in Garderen het gevechtsinsigne uitgereikt gekregen. Zij ontvingen de onderscheiding vanwege hun betrokkenheid bij gevechtshandelingen tijdens de ISAF-missie in Uruzgan en Helmand in de periode 2006-2010. Eenheidscommandant luitenant-kolonel Peter Gielen reikte de medailles uit. Tweede-luitenant Werner Buijnsters kreeg tijdens de ceremonie het Draaginsigne Gewonden opgespeld. Buijnsters raakte in juni 2007 als soldaat van 42 Bataljon Limburgse Jagers gewond bij een zelfmoordaanslag in Tarin Kowt. Daarbij kwam soldaat-1 Timo Smeehuijzen om het leven. Buijnsters, nu pelotonscommandant bij 140 Zware Transportcompagnie, ontving de erkenning uit handen van majoor

Ralph Goossens, zijn toenmalige compagniescommandant.

1GNC

Een dag eerder reikte commandant 1 (GE/ NL) Corps luitenant-generaal Ton van Loon op de Prins Claus-kazerne in Münster gevechtsinsignes uit aan vijf van zijn militairen. Deputy Chief of Staff Operations bij het legerkorps, tevens oud-commandant Task Force Uruzgan brigadegeneraal Kees van

den Heuvel stond stil bij de grondslag van het Insigne voor Optreden onder Gevechtsomstandigheden, zoals de volledige naam luidt. “Het gevechtsinsigne drukt uit dat we trots durven te zijn op onze militairen die succesvol hebben opgetreden onder gevechtsomstandigheden. Gevechtsbereidheid en gevechtsvaardigheid zijn weer een onderdeel van onze werkethiek geworden en worden weer als een militaire deugd gezien.”

binnenland

8  defensiekrant nr 44 – 16 december 2010

Nieuwste boordheli landt op M-fregat

M-fregat gespreid bedje voor NH90 DEN HELDER

Een Nederlandse NH90 heeft vorige week voor het eerst een deklanding op een varend M-fregat gemaakt. De operatie was een Belgisch-Nederlandse primeur, want het ontvangende schip was de BNS Leopold I. Dit Belgische M-fregat is als eerste toegerust voor boordoperaties met de nieuwe maritieme helikopter. Vanaf bakboordzijde ‘drijft’ de grote NAVO fregathelikopter naar het helikopterdek van de Leopold. Met armgebaren en gesproken commando’s praat de Belgische vliegdekofficier adjudant Luc Dewulf het toestel naar zich toe. De hele procedure neemt slechts enkele minuten in beslag, maar toch is de deklanding een kleine mijlpaal. De Nederlandse en Belgische krijgsmacht zetten hiermee samen een stap naar de operationele inzetbaarheid van de NH90 en de aanpassing van hun maritieme slagkracht aan de moderne tijd, zoals voor de anti-piraterijmissies voor de kust van Somalië.

Boordoperaties

De Nederlandse en Belgische marine hebben elk twee M-fregatten. België nam haar schepen in 2007 en 2008 over van Nederland. Vervolgens is de Leopold I als eerste aangepast voor boordoperaties met de nieuwe NAVO fregathelikopter. Daarvoor is het schip in Vlissingen uitgebreid verbouwd, vertelt luitenant-ter-zee 1 Jop Bronts, werkzaam bij de Defensie Materieel Organisatie. “De NH90 is zwaarder en groter dan de Westland SH-14D Lynx. Met een gewicht van zo’n tien ton bijna dubbel zo zwaar. De modificaties die de M-fregatten ondergaan om ze geschikt te maken voor ontvangst van deze medium weight helikopters zijn dan ook stevig.” De marineofficier somt op: “Het helidek is 1,4 meter verlengd en ook verstevigd. De spiegel van het schip krijgt daardoor een heel andere aanblik. De ‘gaten’ in het helidek zijn opgevuld, waardoor de karakteristieke T-vorm is verdwenen. Door de hydraulisch neerklapbare hekken rondom het dek is het voor de opvarenden niet alleen sneller, maar vooral ook veiliger te werken. Op het helidek en in de uitgebreide hangar is een speciaal transportsysteem aangebracht om de NH90 naar binnen te begeleiden.”

Adjudant Dewulf marshallt de NH90 naar het dek van de Leopold I.

Dit Helikopter Transport Systeem beleeft tijdens de vaart van de Leopold zijn vuurdoop. De robuuste constructie maakt het mogelijk de boordhelikopter ook bij zwaardere zeegang in de hangar te stallen. Certificering van dit systeem is een van de voorwaarden om de NH90 bij maritieme operaties vanaf zee in te zetten. Deze beproeving is een goed voorbeeld van de sterke samenwerking van de Nederlandse en Belgische marine, legt Bronts uit.

De beproevingen van het Helikopter Transport Systeem gaan tot laat in de avond door.

“Omdat we gezamenlijk het hele proces van bedenken, ontwikkelen en testen doorlopen, betaalt ieder land slechts

een deel van de totale kosten. Prachtig dus dat we dit samen kunnen doen.”

|| tekst

Ingmar Kooman

|| foto’s John van Helvert - AVDD

Een Lynx komt een kijkje nemen bij zijn opvolger.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting en Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 41.000 HOOFDREDACTEUR luitenant-kolonel Patrick Bolder EINDREDACTIE Martin Zijlstra (070 - 339 78 06) REDACTIE Corné Dalebout (070 - 339 78 03) | June Smit (070 - 339 78 03) | André Twigt (070 - 339 78 05) | Evert Brouwer (070 - 339 78 04) | Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MCP 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar € 13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www.aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT vijfkeerblauw.nl, Rijswijk DRUK TDS, Schiedam. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. ZIj geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.