defensiekrantnummer 21

defensiekrant

nummer 21 14 juni 2012

‘Politie, leg je wapen neer’

3

Mobiele satelllietkeuken voor het eerst in Afrika

5

Onder dekking van de duisternis

6

Militaire medische wereld in Amsterdam

8

Luchtvaartrally voor de laatste keer gehouden

Foto Jeroen Liebers, AVDD

arnhem Een team van de Unit Interventie Mariniers (UIM) overmeestert een terrorist in het Arnhemse winkelcentrum Kronenburg. De anti-terreureenheid trainde op donderdagavond 7 juni het beëindigen van een terroristische aanslag in een onoverzichtelijk winkelcomplex. Met 45 man bestormden de mariniers het gebouw en bevrijdden het gegijzelde winkelpubliek. »»Lees verder op pagina 4

Missiegebieden kleuren oranje kunduz Te midden van opgefleurde containers, rood-wit-blauwe vlaggen en oranje outfits hebben militairen, politieagenten

en diplomaten in Kunduz zaterdag massaal gekeken naar de eerste EK-wedstrijd van het Nederlands elftal. Op de Deense compound in Juba, ZuidSoedan, zagen tien Nederlandse militairen Oranje met 0-1 c van Denemarken verliezen. De Nederlandse deelnemers aan de politietrainingsmissie in het NoordAfghaanse Kunduz bekeken de match in het speciaal daarvoor oranje aangeklede Lions Rock op Mazar-e-Sharif. Ondanks de nederlaag stonden de militairen ook gisteren weer als een man achter Oranje. Duitsland was deze keer de te kloppen tegenstander. Dat deze coalitiepartner ook op het kamp in Afghanistan de ‘buurman’ van de Nederlanders is, maakte dit cruciale duel er alleen maar spannender op. Schilder sergeant der eerste klasse Arjan Wolf schilderde in zijn droom zelfs de staart van een F-16 oranje. De Defensiekrant maakte voor één keer zijn droom waar.

Ereschuld veteranen geregeld den haag Minister Hans Hillen en de militaire vakbonden hebben overeenstemming bereikt over een regeling voor het inlossen van de ereschuld voor veteranen. Deze bijzondere uitkering geldt als erkenning voor veteranen die op uitzending lichamelijk of psychisch gewond zijn geraakt en die de gevolgen daarvan nog dagelijks ervaren. Veteranen die in aanmerking komen voor de bijzondere uitkering dienen oorlogsslachtoffer te zijn zoals omschreven in het Besluit Aanvullende Arbeidsongeschiktheids- en Invaliditeitsvoorzieningen Militairen. De regeling geldt daardoor voor veteranen bij wie ten gevolge van inzet tijdens oorlogsomstandigheden of een crisisbeheersingsoperatie invaliditeit is vastgesteld. Deze persoon moet de invaliditeit hebben opgelopen als gevolg van een incident voor 1 juli 2007, voor die datum zijn ontslagen en voor 1 juni 2012 een eerste aanvraag voor een militair invaliditeitspensioen hebben ingediend. De bijzondere uitkering wordt uitbetaald in het laatste kwartaal van dit jaar. De betrokken veteranen hoeven geen aanvraag in te dienen, maar worden per brief geïnformeerd door het ABP Bijzondere Regelingen Defensie. »»Lees verder op pagina 2

nieuws

2  defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012

in het kort

Symposium voor P&O-er en commandant verplaatst ■■ Soesterberg Het symposium

‘Personeelsmanagement in de praktijk van nu; de commandant ontzorgd!(?)’ wordt verplaatst van 21 juni naar donderdag 11 oktober. De HRM Academie en de Divisie Personeel en Organisatie Defensie verwachten dat dit najaar meer commandanten en leidinggevenden met hun P&O-ers aanwezig kunnen zijn. Dat komt het gesprek over ontzorgen en de rol die de DPOD daarin kan spelen ten goede. De nieuwe Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Tom Middendorp, is die dag ook aanwezig. Wie zich wil inschrijven, kan dat doen via [email protected].

Defensieduikers vinden vermiste man ■■ zwolle Duikers van de Defensie Duikgroep (DDG) hebben donderdag het stoffelijk overschot van een 76-jarige vermiste zwemmer gevonden. De zes marineduikers verleenden op verzoek van de politie Zwolle assistentie bij het zoeken en bergen. Op 25 mei zagen omstanders dat de man tijdens het zwemmen in moeilijkheden raakte. Een getuige die te hulp schoot, kon de man niet meer vinden. Verschillende reddings-en opsporingspogingen leverden niets op. Uiteindelijk werd de man gevonden met een op afstand bestuurbare onderwaterrobot.

Nederlanders ‘netwerken’ in Duitsland ■■ willemshaven (d) De Nationale Datalink Management Cel (NDMC) wordt voor het eerst in haar bestaan zelf getraind tijdens een internationale oefening in Duitsland. NDMC neemt voor NETOPFUEX 2012, zoals de oefening heet, een mobiel systeem mee om het dataverkeer met vliegende eenheden te onderhouden. Het is een van de belangrijkere oefeningen van genetwerkt optreden (Network Enabled Capability - NEC), een van de speerpunten van Defensie. De eenheid, die vorige week haar eenheidsvaandel ontving, kende tot nu toe alleen een ondersteunende rol. Het NDMC bewaakt afspraken over frequentiegebruik, om storingen met andere systemen te voorkomen.

Rectificatie Bartelsbeker In het artikel over de Bartelsbeker in Defensiekrant nummer 19 zijn abusievelijk twee foutjes geslopen. De beker werd overhandigd door de zoon van generaal Bartels en niet de kleinzoon. Verder wordt de Bartelsbeker gehouden sinds 1971, en niet sinds 1917.

»»Vervolg van pagina 1 Op grond van de beschikbare middelen, de omvang van de doelgroep en de mate van hun invaliditeit is voor de bijzondere uitkering een grondslag van € 125.000 vastgesteld. De hoogte van de bijzondere uitkering zal worden bepaald door het voor de veteraan vastgestelde invaliditeitspercentage van de grondslag te nemen. Als de mate van arbeidsongeschiktheid met dienstverband hoger is dan de mate van invaliditeit, wordt voor de berekening het arbeidsongeschiktheidspercentage gehanteerd. De bijzondere uitkering wordt netto uitbetaald. De verschuldig-

de inkomstenbelasting komt voor rekening van het Rijk. De invalide veteranen die na 1 juli zijn ontslagen of die na 1 juni 2012 een eerste aanvraag voor een militair invaliditeitspensioen indienen, komen niet in aanmerking voor deze ereschuld regeling. Voor deze groep militairen geldt dat zij aanspraak maken op de nieuwe schadevergoedingsregeling die in het Besluit aanvullende arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsvoorzieningen militairen wordt opgenomen. De vergoeding van restschade van militaire oorlogs- en dienstslachtoffers wordt daarmee vast onderdeel van de militaire rechtspositie.

Afghaanse politie gediplomeerd

Prins kijkt in eigen keuken den haag Kroonprins Willem-Alexander heeft vorige week

woensdag een werkbezoek gebracht aan de brigade Den Haag Beveiliging van de Koninklijke Marechaussee. Aangezien deze ook zijn woonhuis op Landgoed De Horsten beveiligt, kreeg hij een kijkje in eigen keuken.

De Prins van Oranje kreeg van brigadecommandant majoor Tina Tuiten onder meer een presentatie over de toekomstvisie van de brigade. Vervolgens vertrok het gezelschap naar zijn woning op de Eikenhorst. Onderweg demonstreerde de brigade zijn werkzaamheden, door het voertuig te controleren. Ook sprong er een persoon voor de auto die vervolgens door zogenoemde spotters en

bikers werd aangehouden. Verder werd verhinderd dat een onbevoegde persoon met zijn auto het terrein betrad. De troonopvolger lunchte in het wachtverblijf op de Eikenhorst. Hij bedankte de aanwezige marechaussees daar voor de manier waarop permanente bewaking wordt geleverd.

kunduz De eerste door Nederland opgeleide politieonderofficieren hebben vorige week in Kunduz hun diploma ontvangen. De deelnemers, die al agent waren, begonnen acht weken geleden aan de opleiding tot onderofficier op het politie trainings centrum in Kunduz. Volgens overste Rippens, verantwoordelijk voor het Nederlandse opleidingsprogramma, zijn de onderofficieren de hoop van het land. “Door jullie kunnen mensen veilig werken en kunnen ouders hun kinderen met een gerust hart naar school sturen.”

De agenten kregen onder meer les in wetgeving, ethiek, diversiteit, omgang met terrorisme en informatiegestuurd politieoptreden. Ook leerden ze in gesprek te gaan met de bevolking en zo hun vertrouwen te winnen. Na het begin van de politietrainingsmissie bleek dat er in de provincie Kunduz een tekort was aan kaderleden. Door deze opleiding wordt dat teruggedrongen en de kwaliteit verhoogd.

Foto Maurits van Hout, AVDD

Scan Eagle getest voor Somalië-missie Ocean Shield

Rotterdam voor één dag ‘vliegdekschip’ den helder “Attentie, hier de brug. UAS-rol op post, ik herhaal: UAS-rol op post”. De oproep levert verwonderde blikken op bij de

bemanning van Hr. Ms. Rotterdam, want een UAS-rol kenden ze nog niet. Niet zo vreemd, want het is voor het eerst dat het schip is uitgerust met een zogenoemd Unmanned Aerial System (UAS). Als voorbereiding op de missie Ocean Shield naar Somalië werd aan boord uitgebreid getest met de Scan Eagle. De Scan Eagle is een tijdelijke oplossing totdat de Integrator als opvolger van de Sperwer in 2014 instroomt. In vergelijking met de Sperwer is de Scan Eagle veel kleiner, gebruiksvriendelijker, moderner en levert betere prestaties. Zo kan het toestel tot vijftien uur in de lucht blijven en continu camerabeelden sturen naar het grondstation. Het

twintig kilogram zware vliegtuigje kan worden uitgerust met zowel een daglicht- als een infrarood camera. “Dit is de eerste operationele test van de Scan Eagle en dan ook nog eens aan boord van een schip”, zegt kapitein Daan van den Oever, commandant Short Range Tactical Unmanned Aerial System (die valt onder het Joint Istar Commando).

“Daarin willen we het systeem in zijn geheel testen. Eenvoudig gezegd: Doet ‘ie het, en tegelijkertijd hoe werkt het aan boord van een schip. Naast de systeemtest met data verzamelen is het dus vooral ook procedures afstemmen.”

Parameters en limieten

Om de tests in goede banen te leiden, waren vertegenwoordigers van diverse disciplines aan boord: van de fabriek, de militaire luchtvaartautoriteit, de defensiestaf, DMO en natuurlijk de negentien man van de maritieme Istarmodule die straks voor Ocean Shield uitgezonden worden en het systeem gaan bedienen. In eendrachtige samenwerking werd alles op alles gezet om zo veel en zo efficiënt mogelijk te testen,

‘De Rotterdam krijgt met de Scan Eagle ogen die over de horizon kijken’ zodat de eerste en enige testdag optimaal benut werd. “Tijdens onze ‘dry runs’ testen we niet alleen het systeem, maar tevens de parameters en limieten voor zowel schip als vliegtuig”, legt kapitein Eric Stomp uit. Als commandant Opspeloton UAS is hij de aangewezen man voor de eerste inzet van de Scan Eagle tijdens Ocean Shield. “We willen weten bij welke windhoeken het schip nog kan manoeuvreren en wij nog kunnen lanceren of ‘recoveren’ (het vliegtuig

met een vangkabel opvangen), wat de limieten aan wind zijn waarbij we nog veilig kunnen lanceren vanaf het helidek, waar we op moeten letten bij het opereren vanuit de hangar. Maar ook of de scheepsradars niet storen op onze bediening, of onze Scan Eagle-piloten dezelfde ‘taal’ spreken als de air controllers in de commandocentrale aan boord, dat we de procedures op elkaar afstemmen zodat onze operaties die van de boordhelikopter niet verstoren enzovoort. Eerste prioriteit is natuurlijk dat we straks veilig kunnen opereren.”

Uiterst tevreden

Met de Scan Eagle krijgt de eindgebruiker, de commandant van Hr. Ms. Rotterdam, de beschikking over een paar extra ogen. “Die ook nog eens over de horizon kunnen kijken”, constateert kapitein-ter-zee Jan Hubert Hulsker vergenoegd. “Deze extra sensorcapaciteit verruimt mijn blikveld enorm. Dat leidt straks in het missiegebied tot een betere beeldopbouw en een vergroting van onze intel-capaciteit. De Scan Eagle is een prachtig extra stuk gereedschap in onze toolbox. Daar ben ik nu al – na een dag testen – uiterst tevreden over! En een bijkomend extraatje: doordat we een vastvleugelig vliegtuig hebben gelanceerd, mocht ik me voor één dag commandant van een vliegdekschip noemen. Best wel een lekker gevoel…”

|| tekst

leo de rooij

|| foto's remco schoonderwoerd, || avdd

nieuws

defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012  3

Mobiele Satellietkeuken voor het eerst in Afrika

Chef Martin feestmaal in de eetzaal van Lohatla lohatla (za) Chef Martin staat sinds zaterdag op het menu in het Zuid-Afrikaanse Lohatla. De stoommaaltijden uit de Mobiele Satellietkeuken (MSK) van

240 Dienstencompagnie gaan er goed in bij de landmachtmilitairen die deelnemen aan de geïntegreerde oefening Serolane. De vervanger van de oude mobiele veldkeuken wordt voor het eerst ingezet buiten Europa.

Het kacheltje moet branden; de magen van militairen vragen goede brandstof voor de broodnodige energie. Ook tijdens expeditionair optreden in verre, exotische oorden geldt: geen eten, geen inzet. In bekende oefenterreinen in Duitsland parkeerde 240 Dienstencompagnie (OOCL) de MSK-containers al wel eerder om oefenende landmachters van gezond eten te voorzien. Overzee was het systeem echter nog niet getest. De Field Training Exercise Serolane, een trainingsmaand waarin de B-compagnie van 11 Infanteriebataljon met diverse andere landmachteenheden en hun Zuid-Afrikaanse counterparts geïntegreerd oefenen, is voor de dienstencompagnie de eerste ‘proeftuin’ buiten Europa. Drie keukencontainers gingen met het oefenmaterieel mee op het schip richting Zuid-Afrika. Daar werden ze opgesteld naast de eetzaal van bivakplaats 5 van het Combined Training Center van de South African Army. Logistiek een unicum.

maaltijden. “Uniek, maar geen speciale uitdaging. Wij kunnen de MSK waar ook ter wereld inzetten; van Noorwegen tot Afrika, het maakt ons niet uit. De containers gaan, samen met voor een maand ingevroren eten, het schip op en worden hier neergezet. En dan: koken maar.”

Gretig

De ‘magnetronmaaltijden’ van leverancier Chef Martin zijn dichtbij huis nog wel eens onderwerp van hoon in de eetzaal. In Afrika daarentegen gingen dit weekeinde de eerste warme maaltijden, het afgebakken brood en het hete koffie- en theewater zonder klagen naar binnen.

‘We hebben nog nooit zoveel waardering voor Chef Martin gehad als nu’

niet toegestaan zijn in Zuid-Afrika”, verklaarde sergeant-majoor Meijers. “Niets spannends, maar het kostte wel tijd. Jammer, want logistiek ging aan onze kant alles prima.”

Compact

De MSK is de vervanger van de mobiele veldkeuken, waaruit militairen tot drie jaar geleden hun bord eten in het veld kregen. De MSK is een compacte container, waarin diepgevroren maaltijden en brood in een stoomoven bereid worden. Voedzame, hygiënische en smaakvolle hap, dus, in veertig varianten. En overal ter wereld eenvoudig inzetbaar. “Het werk en het eten is anders dan vroeger in de veldkeuken”, vindt Troy van Barneveld, hoofd van een van de keukencontainers. “Het echte koken is er af. Maar het eten wordt nu sneller, praktischer en vooral superhygiënisch bereid. En ik vind het prima te eten.” En als je een week op rantsoenen hebt geleefd, brandt het kacheltje toch het best op een gezonde, warme hap. Meijers: “We hebben nog nooit zoveel waardering voor Chef Martin gehad als nu.”

“Het is de eerste keer sinds de invoering van de MSK dat we het systeem zo ver van huis inzetten”, vertelt sergeantmajoor Jeroen Meijers, in Zuid-Afrika aanwezig namens 240 Dienstencompagnie, na de eerste geserveerde stoom-

Voornaamste reden was dat de Nederlanders het de eerste zeven dagen van de oefening met Afrikaanse rantsoenen moesten stellen, omdat het MSK-eten nog in de haven van Kaapstad stond te wachten op lokale toestemming. “Er zaten ingrediënten in die eigenlijk

Beëindiging werkzaamheden PCDS Nagtegaal

Minister Hillen bijgepraat door militairen van Vessel Protection Detachments

|| tekst

kap roel van de wiel || foto's sgt ruud mol, avdd

Linksboven De maaltijden van Chef Martin worden als een feestmaaltijd ontvangen na een week ZuidAfrikaanse rantsoenen. Rechtsboven Korporaal Troy van Barneveld bereidt de maaltijden in de stoomoven van de MSK. Onder De drie Mobiele Satellietkeukens (r) staan opgesteld naast de eetzaal op bivakplaats 5.

den haag Een afvaardiging van negen mariniers heeft afgelopen maandag deelgenomen aan een personeelslunch met minister Hans Hillen. De minister nodigde de leden van Vessel Protection Detachments (VPD’s) uit, omdat hij benieuwd was naar hun ervaringen en observaties tijdens hun missies.

Defensie stuurt sinds vorig jaar op verzoek van reders zwaarbewapende mariniers mee aan boord van kwetsbare en grote Nederlandse zeetransporten. Het doel is deze te beschermen tegen piratenaanvallen.

den haag

Plaatsvervangend Commandant Strijdkrachten viceadmiraal Wim Nagtegaal, die een aantal doelstellingen rond de reorganisatie zou realiseren, heeft zijn functie vorige week donderdag neergelegd. Hij gaf hiervoor geen specifieke reden op.

De taken van Nagtegaal in zijn functie als PCDS/speciale opdrachten betroffen het bevorderen van verkoop van overtollig materieel naar andere landen. Ook het coördineren van de herbelegging van het vastgoed maakte deel uit van zijn takenpakket, evenals het oplossen van knelpunten in de materiële exploitatie. De taken op het gebied van herbelegging vastgoed en materiële exploitatie worden belegd bij de onlangs aangetreden PCDS, luitenant-generaal Hans Wehren. De verkoop van overtollig materieel elders. De minister respecteert het besluit van Nagtegaal en spreekt grote waardering uit voor de inzet en betrokkenheid van de vice-admiraal tijdens zijn carrière.

Tijdens het gesprek was ruime aandacht voor de manier van optreden door de militaire beveiligingsteams, de samenwerking tussen de teams, de kapitein en de bemanning van de schepen, en de logistieke uitdagingen onderweg. De minister was onder de indruk van de professionaliteit en het enthousiasme en beloofde de onderwerpen mee te nemen in gesprekken met de reders. Een aantal mariniers had deelgenomen aan een zogenoemde A-VPD, een beveiligd team dat meeging aan boord van schepen van het Wereld Voedsel Programma van de Verenigde Naties. Omdat het om een nieuw soort missie ging, gaven ze aan dat ze soms moesten improviseren. Hillen benoemde een van de successen van de VPD’s begin dit jaar, waarbij mariniers aan boord van het schip Flintstone een piratenaanval afsloegen. Het schip, dat wordt gebruikt voor het beschermen van olie- en pijpleidingen, kon daarna veilig zijn weg vervolgen. “Dit geeft het belang aan van veilige handelsroutes voor de Nederlandse

samenleving en de economie in het bijzonder. Ik ben van mening dat de individuele beveiliging van schepen volledig door militaire beveiligers moet geschieden. Onze presentie in de regio en aan boord van schepen is van groot belang. Net als de initiatieven om de echte oorzaken aan te pakken.” Naast het meesturen van VPD’s, neemt Defensie deel aan de anti-piraterijmissies Atalanta en Ocean Shield. Dat de gecombineerde aanpak met andere landen effect heeft, blijkt uit

Aangevraagde en ingeplande VPD's Voor juni zijn er twee VPD's aangevraagd en ingepland. In mei zijn er twee VPD's ingezet. De derde aanvraag is ingetrokken doorde aanvrager.

een significante afname van het aantal kapingen of pogingen daartoe. Ook de VN zegt zeer te tevreden te zijn over de Nederlandse beveiliging van de schepen van het wereldvoedselprogramma. Door deze Nederlandse bijdrage kunnen andere schepen, die

anders het WFP-schip zouden moeten escorteren, worden vrijgespeeld voor andere piraterijbestrijdingstaken. Onlangs liet Hillen weten de capaciteit uit te breiden van vijftig naar honderd begeleide zeetransporten per jaar, ruim meer dan de huidige behoefte.

reportage

4  defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012 »»Vervolg van pagina 1

Winkelcentrum Arnhem decor voor grote antiterroristen oefening arnhem ‘Politie, politie, leg je wapen neer’, klinkt het in het verlaten winkelcentrum Kronenburg in Arnhem. Mariniers van de Unit Interventie Mariniers (UIM) verschijnen in groene overals en helmen met gezichtsbescherming om de hoek van de vlaaienwinkel. De twee laserpuntjes op zijn borst overtuigen de ‘terrorist’ zijn wapen te laten zakken. De omgeving is veilig.

Het is één van de procedures die de UIM trainde op donderdagavond 7 juni voor het beëindigen van een terroristische aanslag in een groot winkelcentrum. In het scenario beginnen vijf terroristen rond sluitingstijd te schieten, vallen er diverse slachtoffers en ontstaat grote paniek onder het winkelpubliek. “Wat voor een tegenstand we precies konden verwachten en hoeveel gewonden er waren gevallen was voor ons onbekend toen we het gebouw binnen gingen”, zegt pelotonscommandant eerste luitenant der mariniers Dennis. Met 45 man, verdeeld over zeven teams, is hij het complex van drie kanten binnengedrongen met als doel de terroristen uit te schakelen en de burgers te bevrijden. Geen gemakkelijke opdracht in zo’n groot gebouw.

Lastige omgeving

Het is de eerste keer dat de anti-terreureenheid oefent in een groot onoverzichtelijk winkelcentrum. Aanleiding zijn

onder meer de aanslagen in het Indiase Mumbai in 2008 en het schietdrama in Alpen aan de Rijn in 2011 waarbij in korte tijd veel slachtoffers vielen. Een schietpartij is in eerste instantie een

‘Hoe meer informatie de mariniers hebben, hoe sneller ze kunnen optreden’ zaak voor de politie, want zij zijn altijd als eerste ter plaatse. Wanneer er meer schutters betrokken zijn en veel slachtoffers kunnen vallen, kan het UIM worden opgeroepen. Door de korte duur van het drama is de eenheid in Alphen niet ingezet, maar het is dus niet ondenkbaar dat de UIM in zulke situaties terecht kan komen. “Om zo realistisch mogelijk te trainen, zijn we nu op deze plek”, benadrukt kapitein

der mariniers Ruud de bijzondere locatie. “In het winkelcentrum zijn genoeg gaten en kieren waar de vijand zich kan schuil houden. Daarnaast lopen hier veel onschuldige mensen rond. Je moet dus goed om je heen kijken en blijven opletten”, legt marinier der eerste klasse Jelle de complexiteit van de missie uit. Gepast geweld gebruiken, is daarom belangrijk. De mariniers proberen via de slachtoffers erachter te komen of er nog gewonden liggen of terroristen rondlopen. Hoe meer informatie ze hebben, hoe sneller ze kunnen optreden.

Procedures

De UIM krijgt tegenstand van 33 VeValeerlingen (Veiligheid en Vakmanschap) van het ROC uit Harderwijk, die voor terrorist, gegijzelde of gewonde spelen. Na het overmeesteren van de terroristen moeten de teams alle slachtoffers vinden en gewonden eerste hulp bieden. Wie kan lopen, wordt door de

De Unit Interventie Mariniers (UIM) is de specialistische eenheid van het Korps Mariniers voor inzet bij grootschalige en complexe terreurbestrijding in Nederland. Tot het werkterrein van de eenheid behoren schepen, vliegtuigen, treinen, boorplatformen en complexe gebouwen zoals een theater of winkelcentrum. De UIM heeft speciaal opgeleide teams op het gebied van klimmen, duiken en het forceren van toegang in een object. In het buitenland wordt de eenheid ingezet onder het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK). In Nederland wordt de UIM aangestuurd door de Dienst Speciale Interventie (DSI) van het Ministerie van Justitie. Voor de nationale veiligheidstaak staat de UIM continu klaar voor inzet. Om de gehele keten van alarmering, inzetbaarheid, planning van een actie en uitvoering te doorlopen, vinden regelmatig oefeningen plaats.

mariniers rustig in veiligheid gebracht. Omdat de voorbereidingstijd voor het beëindigen van een terroristische aanslag altijd kort is, vertrouwen de mariniers op het volgen van hun procedures. Deze werken goed, want de actie verloopt voorspoedig. Pelotonscommandant Dennis is dan ook tevreden over de inzet van zijn teams. “Aan eigen

kant zijn geen gewonden gevallen, de terroristen waren snel opgepakt en we hebben de burgers rustig in veiligheid kunnen brengen”, zegt hij na afloop van de oefening.

|| tekst

tlnt jochem van wijk

|| foto’s jeroen liebers, avdd

Boven Een terrorist is overmeesterd door mariniers van het UIM. Rechtsboven Een gevangen genomen terrorist wordt geboeid afgevoerd. Midden Mariniers doorzoeken het winkelcentrum Rechtsonder Een team brengt quasi-slachtoffers in veiligheid.

buitenland

defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012  5

Evertsen vlaggenschip Ocean Shield Hr.Ms. Eversten is inmiddels de oefenfase voorbij en begonnen aan het echte werk. Vorige week nam commandeur Ben Bekkering het commando over van de antipiraterij-missie van de NAVO in de wateren rond Somalië, operatie Ocean Shield. De ceremonie had plaats in de haven van Jeddah (Saoedi-Arabië), waar de Turkse vice-admiraal Sinan Azmi Tosun het commando over de zogenoemde Combined Task Force 508 overdroeg. De 24 koppen tellende staf van deze Standing NATO Maritime Group 1 is aan boord van het Nederlandse vlaggenschip geplaatst. Bekkering zei bij het aanvaarden van zijn taak dat de taakgroep waakzaam moet blijven, ondanks de successen van het afgelopen half jaar. “De piraten zien steeds minder kans vanaf de kust te opereren en te jagen op schepen. We kunnen echter niet op onze lauweren rusten. Het is mijn taak ervoor te zorgen dat we in samenwerking met al onze partners in de regio een maximaal effect blijven bereiken in de strijd tegen de piraterij.” Het vlootverband gaat de komende maanden patrouilleren in de Golf of Aden en rond de Hoorn van Afrika. Dat gebeurt met andere taakgroepen, een van de Europese Unie en een van een maritieme coalitie, waarin Bahrain, China, Rusland, Japan en India samenwerken.

Hr.Ms. Evertsen klaar voor antipiraterij operatie

Onder dekking van de duisternis middellandse zee Aan dek van het gegijzelde Nederlandse Koopvaardijschip Sundowner heerst een sinistere stilte, wanneer gemaskerde mariniers onder

dekking van de duisternis met een Rigid Hull Inflatable Boat (RHIB) langszij komen. Ongehoord klauteren de mariniers met ladders van staaldraad aan boord. Dan weerklinken er enkele korte bevelen en volgt een razendsnelle overrompeling van de kapers op de brug. De allesomvattende boardingoefening van Hr.Ms. Evertsen is een succes.

Piraterij is een menselijk drama voor de gegijzelden en vormt een serieuze bedreiging voor de wereldwijde handel. Nederland levert sinds 2008 een belangrijke maritiem militaire bijdrage aan internationale piraterijbestrijding voor de kust van Somalië. Deze richt zich op het terugdringen en verstoren van piraterij, het escorteren van schepen en het beschermen van kwetsbare scheepvaart in de Golf van Aden en Indische Oceaan.

Effectief

De internationale inspanning is effectief gebleken en het aantal gekaapte schepen neemt af. Desondanks zetten piraten hun activiteiten voort. Volgens het Internationaal Maritiem Bureau (IMB) vonden in het eerste kwartaal van dit jaar 43 gevallen van piraterij plaats en worden momenteel nog ruim 200 bemanningsleden gevangen gehouden. “Daarom blijft een actieve bestrijding noodzakelijk, vooral om de scheepvaartroutes, de hoofdslagader van de wereldeconomie, veilig te stellen, maar ook om bij te dragen aan groei van de

stabiliteit in de regio”, stelt commandeur Ben Bekkering. Hij is als Commandant van de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) aan boord van de Evertsen op weg naar de Golf van Aden om daar voor zes maanden leiding te geven aan het NAVO-deel van de internationale antipiraterij inspanningen, een missie onder de codenaam Ocean Shield. Hoewel Bekkering erkent dat de structurele oplossing voor het probleem op het land ligt, weet hij ook dat de sleutel op zee ligt. “Immers, door daar de piraterij aan te pakken, maak de georganiseerde misdaad op het land tandeloos, zodat rechtgeaarde, lokale gemeenschappen en zelfs de regio de kans krijgen zichzelf verder te ontplooien.”

Synergie

Onderweg naar het missiegebied treft de internationale SNMG1 staf de laatste voorbereidingen voor de komende inzetperiode. Een gedegen beeld van de situatie wordt opgebouwd, rules of engagement besproken en tactische doel-

stellingen vastgesteld. Ook de bemanning van het vlaggenschip Hr.Ms. Evertsen bereidt zich gedegen voor. “Voor deze missie hebben we een aantal extra capaciteiten aan boord”, legt kapitein-luitenant-ter-zee Boudewijn Boots, commandant van het Lucht-

‘In het holst van de nacht klauteren de mariniers geruisloos aan boord’ verdediging- en Commandofregat uit. Denk aan een helikoptercrew, een specialistisch medisch team dat levensreddende handelingen kan verrichten en enhanced boarding element (EBE) van het Korps Mariniers. Hiermee kan het schip piraterij verstoren en een kaping beëindigen. “Het ontzetten van een gekaapt schip is uiterst complex en risicovol. Behalve wanneer de speciale eenheden en het schip hun expertise bundelen.” Om volledige synergie te krijgen, vinden

onderweg diverse oefeningen plaats. Van het afslaan van een aanval met snel inkomende bootjes, schiettrainingen, het fast ropen en spie-riggen vanuit de helikopter, boarding oefeningen met de RHIB, het afvoeren van gewonden tot het afhandelen van verdachte piraten. Al deze deeloefeningen kwamen uiteindelijk samen in een allesomvattende ‘citadel case’, waarbij een gekaapt schip moest worden ontzet waarvan de bemanning in de citadel zat.

Verrassingseffect

Als aan boord van Hr.Ms. Evertsen de melding binnenkomt dat het koopvaardijschip MV Sundowner – in deze het Duitse fregat FGS Rheinland-Pfalz – is gekaapt en de bemanning veilig in de citadel zit, komen alle radertjes in beweging. Inlichtingen worden verzameld, een goed beeld van de situatie opgezet, meteorologische en oceanografische gegevens bekeken en een plan gemaakt en voorgeoefend. Het slagen van een actie van het enhanced boarding element begint vaak met het verrassingseffect. “En hoe kan dat beter dan

door gebruik te maken van de dekking van duisternis”, aldus commandant EBE. En zo geschiedt het. In het holst van de nacht worden de mariniers met de RHIB naar het doelschip gebracht en klauteren ze geruisloos aan boord. Door de voorsprong van verrassing overrompelen ze de piraten binnen enkele minuten en worden de gegijzelden bevrijdt. Met een paar codewoorden wordt de Evertsen gewaarschuwd dat de situatie onder controle is. Het Maritime Intermediate Search Team (MIST) stapt vervolgens aan boord om bewijsmateriaal te verzamelen. C-EBE kijkt tevreden terug op de oefening: “Grootste uitdaging was om totale integratie met het schip te krijgen, want dat maakt je sterk. Je moet een goede synergie hebben met de RHIB bestuurders, de heli en natuurlijk de brug. Daar moet het allemaal samen komen, zodat wij met elkaar de opdracht kunnen klaren. En dat is gelukt.” || tekst

ltz1 karen gelijns

|| foto's archief defensie

achtergrond 6  defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012

Militaire medische wereld in Amsterdam

Hogere standaard door samenwerking amsterdam 175 vertegenwoordigers van maar liefst 31 wereldnaties verzamelden zich vorige week op de Marinekazerne in Amsterdam voor het tweede International Committee of Military Medicine (ICMM) congres. Belangrijke actuele thema’s zoals infectieziekten, traumatologie, geestelijke gezondheid, medische training en ethische dilemma’s passeerden de revue. “Het ICMM is een neutraal wereldwijd platform voor militaire medici, waarbij al meer dan honderd landen zijn aangesloten”, legt directeur militaire gezondheidszorg brigadegeneraal-arts Rob van der Meer uit, die dit jaar samen met een aantal Nederlandse collega’s de organisatie van het congres op zich nam. “Het is een unieke manier om intercontinentaal en op gelijkwaardige basis kennis en ervaring met elkaar uit te wisselen.”

Parasiet

Mede door militaire operaties in Afghanistan en Afrika staat het bestrijden van infectieziekten momenteel hoog op de agenda. Internist-infectioloog Pieter van Thiel onderzocht en behandelde in 2004 en 2005 de in Noord-Afghanistan door de Leishmaniasis parasiet geïnfecteerde mariniers. Hij is als consulent tropische geneeskunde verbonden aan het Ministerie van Defensie en praatte de aanwezigen bij over de wijze van besmetting, mogelijke manieren deze te voorkomen en behandelwijzen.

Revalidatiespel

Ook de fysieke en mentale gezondheid van uitgezonden militairen kwam uitgebreid aan bod tijdens het driedaagse congres. Kolonel-vliegerarts Agali Mert presenteerde in dit kader het innovatieve computergestuurde revalidatieprogramma, dat door hem en twee collega’s bedacht is en sinds drie jaar op het Militair Revalidatie Centrum (MRC) Aardenburg in Doorn succesvol in

gebruik is. Afgelopen november werd het revalidatie‘spel’ bekroond met de titel Best Serious Game binnen de Dutch Game Awards. De prijs benadrukt de leidende rol van het MRC op het gebied van virtual reality en gaming binnen de revalidatie.

Kwaliteitsstandaard

Buitenlandse sprekers en workshopleiders waren onder meer afkomstig uit Duitsland, Groot-Brittannië, Turkije, Israël, Canada en China. “Onder meer de discussie over ethische dilemma’s, waarmee iedere medisch opgeleide militair te maken krijgt, vond ik erg interessant”, zegt brigadegeneraal Van der Meer. “Hoeveel zorg geef je de lokale

‘Door samen te werken en regelmatig van gedachten te wisselen, leren we veel van elkaar’ bevolking? Wie verzorg je en welke kwaliteitsstandaard houd je daarbij aan? Dit zijn moeilijke vraagstukken. In niet-westerse landen ligt de zorgkwaliteit vaak veel lager dan bij ons. Als wij gedurende onze aanwezigheid de westerse standaard aanhouden, verwennen we de locals in feite tijdelijk met heel luxe zorg, die zij na ons vertrek weer moeten missen. Soms is het daarom beter om je tot de basis te beperken. Het is lastig om daar als militair mee om

te gaan, want je kunt vaak zoveel meer bieden.”

NAVO gezagsorgaan

“Het thema ethische dilemma’s is typisch een onderwerp om in dit platform te bespreken”, vindt de Nederlandse directeur militaire gezondheidszorg. “Doordat we hier met medici van over de hele wereld bij elkaar zijn, zelfs Afrika is vertegenwoordigd, kunnen we dit thema in een veel breder perspectief plaatsen. Iets dat binnen de samenwerkingsverbanden met de westerse landen van de NAVO eigenlijk maar beperkt lukt.” De generaal is sinds 2,5 jaar voorzitter van het hoogste medische gezagsorgaan van de NAVO, het Committee of the Chiefs of Military Medical Services (COMEDS). Dit orgaan richt zich voornamelijk op het opstellen van multinationale operationele beleidsregels tussen de 28 NAVO-landen.

Uitzendbaar

Van der Meer: “De standaardisatie van militaire medische regels met onze NAVO-partnerlanden is van groot belang, aangezien we tegenwoordig in vrijwel elke missie met elkaar samenwerken.” De afspraken gaan behalve over behandelwijzen van gewonden ook over de organisatie van de gezondheidszorg, bijvoorbeeld de militaire basiseisen voor uitzendbaar personeel en de medische logistieke keten. Ook de Partnership for Peace-landen en die van de Mediterranean Dialogue worden hierbij betrokken.

Voorbeeld

“Onderling leren we veel van elkaar. Zo is de Nederlandse redeployment organisatie een voorbeeld voor velen geweest. Normaliter wordt dit ‘erbij’ gedaan, maar wij hebben er aan het einde van onze ISAF-missie een aparte taskforce voor ingericht. Die regelde alles omtrent zaken zoals logistiek en afbouw van beveiliging en medische zorg.

‘In niet-westerse landen ligt de zorgkwaliteit vaak veel lager dan bij ons’ Daarentegen hebben wij veel geleerd van de Britten in de tijd dat we in Bosnië zaten. Zij hadden veel ervaring met het soort hospitaal dat we nu de role 2 noemen. Door de samenwerking en uitwisseling van kennis toentertijd konden wij in Afghanistan een role 2 ziekenhuis leiden.”

Modular approach

“De NAVO ontwikkelde tijdens de ISAFoperatie één van de beste medische systemen ter wereld. Dit is geheel toe te schrijven aan de goede multinationale samenwerking”, onderstreept de voorzitter. Eén van de meeste recente ontwikkelingen is de introductie van het ‘Smart Defence’-concept. Ofwel: efficiënter multinationaal samenwerken, waardoor meer met hetzelfde geld kan worden bereikt of in elk geval minimaal

hetzelfde met minder geld. “We werken momenteel aan het standaardiseren van de modular approach. De werkzaamheden op role 2-gebied splitsen we daarbij op in modules, zodat ook kleine landen qua personeel en materieel een module kunnen leveren in het uitzendgebied. Dit systeem gebruiken we al op ad hocbasis, maar willen we nu ook formeel organiseren.”

Slagkracht

Ook de Commandant der Strijdkrachten, die het congres afsloot, denkt dat de militair medische slagkracht kan worden vergroot door meer internationale samenwerking: “Vorige week ondertekende ik een overeenkomst met mijn Deense collega om gezamenlijk munitie in te kopen", zegt generaal Peter van Uhm. "Waarom zouden we dat niet met medicijnen of dure medische apparatuur doen? We gaan straks misschien zelfs jachtvliegtuigen gezamenlijk aanschaffen. We poolen met transportvliegtuigen vanuit Hongarije. Waarom geldt dit niet voor mobiele veldhospitalen of Medevac-faciliteiten?” Brigadegeneraal Van der Meer is het daar geheel mee eens: “Door samen te werken en regelmatig met elkaar van gedachten te wisselen, leren we veel van elkaar. Het helpt ons wereldwijd naar een hogere medische standaard. Bovendien hoef je dan niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden.” || tekst

Jopke Rozenberg-van Lisdonk

Boven en rechtsboven Medicine meets Amsterdam: 31 wereldnaties verzamelden zich vorige week op de Marinekazerne in Amsterdam voor het tweede International Committee of Military Medicine (ICMM) congres. Illustratie: Avantgarde Media Amersfoort. Rechtsonder en -midden De door militaire artsen bedachte serious game Body Posture is een revolutie binnen de revalidatiewereld voor mensen met houdings- en stabiliteitsproblemen. Foto’s: Eva Klijn, AVDD.

en verder

defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012  7

State building seminar 1GNC:

dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Graag 'Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar [email protected], ovv naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd.

Te huur: sfeervolle bovenwoning in gezellig Brielle. Winkels, horeca etc. op loopafstand, 20 min van Rotterdam. Grote woonkmr, compl. keuken, 2 slpkmrs, dakterras. Kan gemeubileerd of leeg, per direct beschikbaar. Kale huur € 875,- p.m. Tel.: 06 -50255325.

Recratie

‘Soldaten vervullen een faciliterende rol voor andere organisaties’ münster (d) Politici, wetenschappers, journalisten, vertegenwoordigers van Internationale- en niet-regeringsorganisaties en militairen ontmoetten elkaar op 31 mei en 1 juni in het Westfaalse Münster. Hier wisselden ze inzichten uit en discussieerden over het thema State Building.

Te koop: Italië, boven Lago d’Iseo, chalet,

Woningen Te koop: Amersfoort, Van der Glashof 17, ruime woning aan hofje. Loopafst. van centrum en Randebroekerbos. Perfecte OV-verbinding. Woonkmr, 5 slpkmrs, badkmr, luxe keuken, opensl. tuindeuren/tuin op Z. Vr.pr.: € 398.000,- k.k. Info: [email protected] of www.funda.nl

deels steen, 70 m². Douche, verw., aangel. tuin 500 m². Uitzicht op meer, rustig gelegen aan rand dorp en bos. Vr.pr. € 85.000,-. Inl. 06 43014077 of [email protected] .

Te koop: stacaravan Muller Batavier in Steenwijk, nabij landgoed de Eesche. Bjr 2000. Warmwater, kabelantenne, elektra, rioolaansl., gas, 6 slppln, keuken, inb.app. Tuininventaris. Vr.pr.:. € 9000,- incl. kosten seizoen 2012/ 2013. Info: [email protected]

Te koop: Den Helder, Wagenstraat 38, hoekwoning. Ruime nwe keuken met inb.app., woonkmr, 3 slpkmrs. Recent gerenoveerd. Autovrije straat. Vr.pr.: € 103.000 ,- k.k. Zie www.funda.nl

Te huur: Egmond aan den Hoef, op recreatiepark De Woudhoeve. Wilt u genieten van een heerlijke vakantie of wilt u er gewoon even tussenuit? Zie www.vakantieplaats.nl voor mooie foto’s en informatie.

Te koop: Delfgauw, Spiegelmakerstraat 18, goed onderh. tussenwoning. Bjr 2003. Woonkmr, 3 slpkmrs, ruime zolder. Open keuken v.v. inb.app. Luxe badkmr. Te betrekken vanaf 1-8-2012. Vr.pr.: € 299.000,- k.k. Zie www.Funda.nl of bel 06 13926627.

Te koop: Hoogland (Amersfoort), De drie Morgen 28, 2/1kapwoning, met 4 slpkmrs, bubbelbad en douche, garage en dakterras op ZW. Woonopp 150 m, perceelopp. 187 m². Japanse tuin voor op NO en achter op ZW. Rustige omg. Vr.pr.: € 339.000,- k.k. Zie www. funda.nl of bel 06 28065431.

Te koop: Ossendrecht, Molenstraat1 goed onh. vrijst. woning. Woonopp 115 m². 3 slpkmrs, dakterras, houtkachel. Vrijst. garage, tuin en oprit. Percopp. 285 m³. Vlb Woensdrecht op 6 km. Lagere school en winkelcentr. op 500 m. Vr.pr.: € 254.000,- k.k. Zie www. funda.nl of bel 06 14705179.

Te koop: Tilburg, Reeshof, Sneekstraat 43, eengezinshoekwoning met voor- en achtertuin, 4 kmrs. Inh. 340 m³, perc opp. 158 m². In prijs verlaagd, BIED NU!!!! Vr.pr.: € 229.000,- k.k. Zie www.dehuizenbemiddelaar.nl

Te koop Utrecht, gewilde rustige wijk Oog in Al, Averkamplaan 8, gezellige 5-kmrhoekwoning met grote tuin op Z. Aangeb. serre. Vr.pr.: € 275.000,- k.k. Zie www.funda.nl. Voor bezichtiging tel. 030 2937435 of via makelaar tel. 030 2710333. Te koop: Veenendaal, Zuiderkruis 124, 2e helft 2011 verb. luxe 3-kmrappartement, 6e verd., wijds uitzicht. Woonopp. 90 m². Woonkmr, ruime slpkmr (vh 2), slp- werkkmr, opbergkast voor wasapp., nwe badkmr met douche, toilet en dubb. wastafel. Ruim balkon. Vr.pr.: € 159.500,- k.k. Zie www.funda.nl.

Te huur: Framlemau, Sauerland, vrijst. 4-6 pers. vakantiehuis. Van particulier. Vrij uitzicht. Vanaf Arnhem 300 km. Zie www. henka.nl Te huur: Friesland, luxe chalet op het recreatiecentrum Bergumermeer, met bootligplaats voor het chalet. Defensiepersoneel 10 % korting. Voor bijzonderheden, foto's, informatie en reserveringsaanvraag zie: www.chaletberg624.nl Te huur: Noord Italië, nog enkele weken beschikbaar dit jaar: onze twee leuke chalets aan het meer van Lugano, op nog geen 10 uur rijden vanaf Utrecht in schitterende omg. Prijs vanaf € 300,- p.w. Zie www.chalet-italielugano.com of bel met 06 10381769.

Te huur: Winterswijk-Miste, vrijst. vakantiehuisje in fraaie rustige omgeving. V.v. alle comfort. Ideaal fiets- en wandelgebied. Zie: www.vakantiehuisjemiste.nl of tel. 026-4430414 De Stichting Luchtmacht Recreatie en Promotie heeft twee vliegweken georganiseerd om mensen kennis te laten maken met de vliegsport. Max. 20 pers. p.w. Van 27 - 31 aug zweefvliegen op De Peel. Van 3 - 7 sept Micro Light Aircraft vliegen op vliegveld Vledderveen. Eigen bijdrage € 300,-p.p.p.w. Aanmelden via VAFAMIL tot uiterlijk 10 juli. Inf. 06-22695412.

Het was de tweede maal dat het 1e DuitsNederlandse Legerkorps samen met het Internationale Instituut voor Politiek en Economie ‘Haus Rissen’ uit Hamburg een dergelijk seminar hield. Degenen die hun visie aan het tachtigkoppige publiek presenteerden, waren niet ‘de eersten de besten’. Zo kwam de eerste toespraak voor rekening van Dr. Philipp Ackermann, hoofd van de Task Force Afghanistan-Pakistan en afkomstig van het Duitse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Als een van de geleerde lessen gaf hij aan dat de militaire bijdrage aan de missie in Afghanistan in relatie tot de bijdragen van civiele instanties te veel in de schijnwerpers werd gezet. “Het publiek krijgt daarbij de indruk dat de militairen voor het oplossen van het hele conflict verantwoordelijk zijn, terwijl ze eigenlijk alleen voor een veilig en stabiele omgeving moeten zorgen.”

Noodzakelijkerwijs

De ervaring leert dat veel taken eigenlijk door civiele instanties uitgevoerd moeten worden. Wanneer die (nog) niet ter plekke zijn, moeten militairen hun gezonde verstand benutten en bijvoorbeeld dossiers van postkantoren, gemeentehuizen en ziekenhuizen veiligstellen. Mark Sedwill, de Britse Ambassadeur voor Afghanistan en Pakistan, beaamt dat in afwachting van het arriveren van civiele organisaties militairen noodzakelijkerwijs ontwikkelingstaken op zich nemen. Niet de ideale optie, maar op dat moment de best mogelijke.

Tijdens drie forumdiscussies werd dieper ingegaan op de onderwerpen corruptie, georganiseerde misdaad en het opbouwen van administratieve structuren. Zo betoogde Sarah Chayes, ex-adviseuse van de voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, dat het opbouwen van regeringsstructuren altijd met de hoogste prioriteit moet worden opgepakt.

stijl reageerde generaal Ton van Loon in zijn slotwoord hierop met “maar laten we wel de lat zo hoog mogelijk leggen.” Hij voegde hier aan toe: “als militairen de grootste last moeten dragen, laten we dat dan wel zo slim mogelijk doen,” en “soldaten moeten leren een faciliterende rol voor andere organisaties te vervullen.”

Zo slim mogelijk

jaarlijks

Ook missies in Kosovo, Haïti en het gevecht tegen piraterij voor de kust van Somalië passeerden de revue. Neil Young, een Britse crisismanagement expert over piraterij: “Die piraterij is niet op te lossen, tenzij je het op land aanpakt.” Tijdens het seminar werd diverse malen benadrukt dat bij het uitvoeren van missies vooral limited objectives gesteld moeten worden. Geheel in zijn eigen

Verhalen eigenzinnige veteranen gebundeld

De tweede Exodus wandeltocht vindt dit jaar plaats op 30 juni in Huissen. Het wandelevenement heeft als thema de evacuatie van de Betuwe in 1944 en de terugkeer van de bewoners in 1945.

Diversen Te koop: Mooie Saab 9-3 sportsedan. Bjr 2007m LPG onderbouw 141.608 km. Compl. auto met div. opties. Kleur zwart. Met nieuwe APK. Vr.pr.: € 9250,-. Inl. 06 45959648.

De tocht gaat langs cultuurhistorische plaatsen zoals het Exodusmonument en massagraf in Huissen, kasteel Doornenburg, fort Pannerden, en het Mitchellmonument. De afstanden die gelopen kunnen worden zijn 5,10,15,25 of 40 kilometer. De inschrijfkosten zijn € 4, kinderen tot 12 jaar betalen € 3,50.

Te koop: Parka VT, KL, maat L , nog nooit gedragen. Prijs € 40,-. Evt.l op te halen in Soesterberg. Inf.: 06-13012844.

Te huur: Beetgum, De Kline 3, vrijst woning. Bjr 12/2006.. Garage, woonkmr met haard, grote keuken, 4 slpkmrs, zolder, compl. badkmr, tuin rondom. Vlb Leeuwarden op 15 min fietsen. Huurprijs € 1.000, - p.m. Zie www. funda.nl voor details.

Reünie ROLM 62-4B wordt begin november 2012 50 jaar! Meld je op: [email protected] voor een event. reunie. Wij kijken uit naar reacties van de diehards! Constant Thunnissen en Jan Stikkelman.

Exodus wandeltocht huissen

Te koop: Zwolle, Corn. Houtmanstraat 7, klassiek herenhuis. Voor- en achtertuin, stenen schuur. 1e verd.: 3 slpkmers, badkmr, balkon. 2e verd.: 2 slpkmrs. Gewilde wijk ‘de Wipstrik’, gunstig t.o.v. uitvalswegen naar kaz. A’foort, Apeldoorn, ‘t Harde, Wezep. Vr.pr. € 375.000 k.k. Zie: http://m.funda.nl/ koop/zwolle/huis-48476710-corn-houtmanstraat-7/

Omdat een dergelijk symposium goed past binnen het concept van de Comprehensive Approach zal dit jaarlijks georganiseerd worden. Het is belangrijk dat de vele verschillende organisaties zich al voor inzet in een missiegebied bewust zijn van welke rol zij zelf spelen binnen het oplossen van conflicten, en welke rol andere organisaties spelen. Coördinatie en deconflictie zijn dan eenvoudiger.

IGK luitenant-generaal Oostendorp reikt een nieuw boek met veteranenverhalen uit aan de schrijvers zelf. Foto: Jos Morren.

Voor meer informatie kunt u kijken op www.exodushuissen.nl.

doorn

De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Lex Oostendorp reikte onlangs het boek ‘We missen één man; zestien eigenzinnige verhalen van veteranen’ uit aan de schrijvers zelf.

De Onderofficiersmess vlb Volkel houdt ivm het 60-jarig jubileum een reünie op woensdag 19 sept. Aanvang 13.30 uur. Einde 24.00 uur. Heeft u foto’s die getoond kunnen worden stuurt u deze met toelichting naar Aanmelden via [email protected]

De veteranen hadden geen ervaring met schrijven en zijn geselecteerd en op weg geholpen bij hun verhaal door Stichting de Basis in Doorn, waar ook de uitreiking plaatsvond. Het streven was om de blik op de mens zelf te richten, want in publicaties verwatert die in hun

beleving maar al te vaak door alle overstijgende maatschappelijke en politieke belangen rond de inzet van militairen. Die belangen spelen niet in ‘We missen één man’, waardoor het vooral een spannend leesboek is geworden. Meer info op www.wemisseneenman.nl.

De wandeling gaat langs Fort Pannerden.

en verder

8  defensiekrant nr 21 – 14 juni 2012

ISACAR luchtvaartrally voor de laatste keer gehouden

vijf vragen aan

Kapitein-vlieger Christiaan Berlijn Hij slaagde onlangs als eerste instructor-pilot op de C-17 Globemaster, hét grootste transporttoestel van de NAVO .

leeuwarden De grootste luchtvaartrally van Nederland is niet meer. Met verschillende types

kisten knokten 92 privé- en beroepsvliegers voor de laatste keer om de eer en de Interservice and Civil Air Rally (ISACAR) wisseltrofee. Een tweetal twee man sterke equipes van de Elementaire Militaire Vliegeropleiding (EMVO) streden met twee Pilatus PC-7’s om de winst.

1

  U heeft C-130 Hercules gevlogen en nu dus op de C-17. Hoe is het om met zo’n kolossaal vliegtuig te vliegen? “Geweldig! Wat een fantastisch vliegtuig! Het is een eer om erop te mogen vliegen.”

2

  De C-17’s worden gevlogen door een internationale crew. Hoe is het om bemanningen uit andere NAVOlanden op te leiden? “Ik vind het een enorme eer dat ik als een van de eerste internationale instructeurs andere buitenlandse collega’s mag opleiden op de C-17A. Het is een uitdaging om de kennis en ervaring zo goed mogelijk over te brengen, aangezien niet iedereen de Engelse taal op dezelfde manier machtig is. Communicatie en een goede uitleg zijn dus van groot belang. Bovenal geeft het een kick om namens Nederland met zoveel verschillende nationaliteiten te mogen samenwerken.”

3

  Hoe ziet de opleiding tot C-17 instructor pilot eruit? “Pittig. Het begint met een aantal CBT’s (Computer Based Trainingen, red.) waarin wordt uitgelegd hoe het is om instructeur te zijn en wat er van je verwacht wordt. Daarna volgen de simulatorsessies en de praktijkvluchten. Alle onderdelen zoals: Circuits training, landen op korte

‘De rally sloeg een brug tussen militaire en civiele luchtvaart’

banen, laagvliegen, in de lucht bijtanken, tactisch landen en opstijgen, et cetera komen aan bod. Hierbij wordt er min of meer van je verwacht om een ‘multi-pilot’ vliegtuig als ‘single-pilot’ te vliegen. Dat betekent dat je naast het runnen van een volledige crew de gespeelde leerling de correcte procedures bijbrengt. Kortom, het multi-tasken wordt weer naar een hoger niveau gebracht en daarin word je getraind.”

4

  Wat betekent het voor u om pilot instructor te zijn? “Het is een nieuwe mijlpaal in mijn carrière om de verworven kennis met anderen te kunnen delen en collega-vliegers verder te helpen. Dat geeft weer een extra dimensie aan mijn vak.”

5

  Wat is het leukste aan uw werk? “Eigenlijk alles. Maar dat je in de lucht brandstof kan bijtanken met een ‘heavy’ vliegtuig is echt te gek!” || tekst

andré twigt || foto archief defensie

Verstrooid over de hemel trekken de wolken langzaam over terwijl de Pilatus Turbo Trainer, na een ruime cirkel boven het vliegveld, de landing inzet. Beneden naast de landingsbaan kijken de scheidsrechters geconcentreerd toe. Witte strepen op het asfalt geven aan waar de wielen van het vliegtuig de grond moeten raken. Elk vak staat voor een aantal strafpunten. Het met een propeller aangedreven lesvliegtuig met tandemcockpit komt laag en iets schuin hangend aanvliegen. “Veel crosswind”, merkt één van de scheidsrechters op. Het geluid van piepend rubber vult de lucht, waarna de piloot de kist beheerst aan de grond zet. De scheidsrechters noteren de score en richten hun ogen weer omhoog, waar het volgende vliegtuig zich alweer aandient.

Geheim wapen

In het verleden gooide de Koninklijke Luchtmacht hoge ogen bij race. Op de schouders van kapitein Jasper Joosten, de piloot van de net gelande Pilatus en zijn navigator, rust een zware last. Samen met de andere deelnemende turbotrainers moeten zij de militaire eer verdedigen en de ‘laatste’ wissel-trofee bemachtigen. “We hebben geen geheim wapen,” glimlacht de kapitein. “Maar we hebben veel vliegervaring en goede toestellen.” Met een spanwijdte van 10,4 meter en een gewicht van circa 1800 kilo is het militaire toestel één van de grotere vliegtuigtypen die aan de rally meenemen. “We maken inderdaad een goede kans”, vult collega kapitein Rik van der Velden aan. “We gaan zo cruisen op circa driehonderd meter met een snelheid van 180 kilometer per uur. Op tijd op Texel aankomen, zal geen probleem worden.”

Kaart op de knie

De vliegers zijn, net als de overige deelnemers, in de vroege morgen vanaf hun

thuishaven naar vliegbasis Leeuwarden gevlogen. Na een doellanding en korte briefing vertrekken ze weer voor het meest uitdagende deel van de rally: de navigatievlucht naar Texel Airport. Voor ze hier uiteindelijk opnieuw een doellanding moeten uitvoeren, hebben ze onderweg een aantal opdrachten uit te voeren. Met behulp van foto’s en kaarten moeten diverse locaties in het landschap gevonden worden. Ook dienen vier grote Friese vlaggen vanuit het luchtruim gespot te worden. Dit alles zo nauwkeurig en snel mogelijk.

‘‘Vliegen oude stijl’ is een langzame dood gestorven’ “Het is mooi om zonder moderne hulpmiddelen met de kaart op knie te navigeren. Dit is het echte vliegen”, vertelt Joosten. Collega Van der Velden valt hem bij. “Gaaf dat we dit nog mogen meemaken. Het is jammer dat de rally verdwijnt.”

NO-GPS

Het doek voor de rally is na 43 jaar gevallen, vooral omdat zij is ingehaald door de moderne tijd. “Milieuwetten zijn steeds strikter geworden door de jaren heen, Nederland is klein en dicht bevolkt dus het vinden van een rallyroute is steeds lastiger”, vertelt Rob van den Heuvel, vice-voorzitter van het ISACAR Comité. Ook moderne techniek gooide de afgelopen jaren steeds meer roet in het eten. Door GPS, Internet, I-pads en andere zaken stierf het ‘vliegen oude stijl’ een langzame dood. Ondanks felle tegenstand van enkele prominent voormalige deelnemers waren de ontwikkelingen niet tegen te houden. Zo vloog Prins Willem-Alexander ooit mee met als identificatie ‘NO-GPS’ op zijn staart.

De boodschap was duidelijk, baten mocht het niet. Toch is de sfeer tijdens de laatste rally niet bedrukt. “We hebben ons doel bereikt,” legt Van den Heuvel uit. “Het initiatief civiele en militaire partijen binnen de luchtvaart van tijd tot tijd bij elkaar te brengen, is jarenlang functioneel geweest. Maar het spectrum van de luchtvaart is veranderd. De inzet van militaire vliegers vindt nu voor een belangrijk deel plaats in het buitenland. Geld en tijd voor het meedoen aan rally’s is er nauwelijks meer.” Anne Cor Groeneveld van de Dutch Aviation Group diept het ‘einde’ van de rally verder uit: “ISACAR sloeg een brug tussen militaire en civiele luchtvaart. Door op militaire luchthavens (met civiel medegebruik) samen te vliegen, in sportieve competitie, werd onderling begrip gekweekt. Burgervliegers kregen meer begrip voor militaire procedures en militairen legden belangrijke contacten voor een vliegcarrière na hun dienstverband. Dit stokje wordt, wat betreft het bevorderen van samenwerking en communicatie, door ons overgenomen.”

Mission accomplished?

De taak van de ISACAR rally mag dan volbracht zijn, of het ook mission accomplished is voor de vliegers van de EMVO is nog onduidelijk. Pas op zaterdag 16 juni wordt de winnaar van de allerlaatste ISACAR bekendgemaakt tijdens een ceremonie in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. De Interservice and Civil Air Rally (ISACAR) werd sinds 1969 elke twee jaar gehouden. Aan de wieg van de grootste luchtvaartrally van Nederland stonden grootheden in de luchtvaart als Prins Bernhard en Martin Schröder (Martinair). || tekst elnt

wouter helders

|| foto jaap spieker, avdd

Boven Kapitein Jasper Joosten en navigator maken zich klaar voor de navigatievlucht naar Texel. Rechts Vanuit de luchtverkeerstoren wordt het drukke luchtruim rondom vliegbasis Leeuwarden beheerd.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 30.000 HOOFDREDACTEUR Martin Zijlstra EINDREDACTEUR June Smit (070 - 339 78 05) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar €13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www. aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT Grafische Dienst, AVDD Den Haag DRUK OBT bv, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.