defensiekrantnummer 35

defensiekrant

nummer 35 6 december 2012

Drie op een rij tijdens North Sea Dagger

Stavanger Een primeur voor de nieuwe patrouilleschepen van Defensie: drie Oceangoing Patrol Vessels (OPV) voeren onlangs

samen als vlootverband. Dat deden zij door de Noorse fjorden tijdens de oefening North Sea Dagger. Dat was niet het enige opzienbarende nieuws voor de OPV’s. Hr. Ms. Holland, vernoemd naar de gelijknamige klasse nieuwe patrouilleschepen van de Koninklijke Marine is onlangs uitgeroepen tot ‘Schip van het

jaar 2012’. De prestigieuze prijs is voor het meest innovatieve schip, ontworpen en grotendeels gebouwd in Nederland. De Holland moest concurreren met tien

andere schepen en won. Het baanbrekende maritieme concept van de klasse maakt het onder meer mogelijk met een bemanning van slechts vijftig man te

opereren. De Holland beschikt als enige in de OPV-klasse al over een mast. || foto: Sgt

Sjoerd Hilckmann, AVDD

Defensie als aanjager van de Nederlandse economie

‘Altijd op zoek naar win-win-situaties’ “Defensie doet er toe. U levert ons land heel veel op”, benadrukte de kersverse minister van Defensie Jeanine Hennis kort na haar aanstelling de waarde van haar departement. Behalve de vrijheid en veiligheid doelde de nieuwe bewindsvrouw ook op de bijdrage die Defensie levert aan de BV Nederland in de vorm van welvaart. Op verschillende manieren is de krijgsmacht aanjager van de Nederlandse economie. “Iedereen profiteert er van mee, elke dag.” “Het stimuleren van de Nederlandse economie is voor Defensie geen doel op zich”, stelt schout-bij-nacht Rob Bauer, directeur van de Directie Operationeel Beleid, Behoeftestellingen en Plannen (DOBBP) (na de reorganisatie Directie Plannen (DPLAN), red.). Hij adviseert de Commandant der Strijdkrachten onder meer op het gebied van plannen en de behoeftestellingen van de krijgsmacht.

“Defensie is er voor vrijheid en veiligheid. En om die te kunnen garanderen, heb je kundige mensen en goed materieel nodig én een organisatie die slim en efficiënt is ingericht.” “Ten slotte wil je altijd beter zijn en blijven dan je tegenstander”, gaat Bauer verder. En om dat te bereiken besteedt Defensie jaarlijks een budget van ruim 2 miljard euro voor exploitatie en

investeringen. Ruim vijftig procent daarvan wordt binnen de eigen landsgrenzen uitgegeven. Zowel voor onderhoud aan bijvoorbeeld voertuigen als het aanschaffen van nieuw materieel en voorraden. Op die manier levert de krijgsmacht een flinke boost aan de Nederlandse economie. “Concreet voorbeeld is het Joint Support Ship (JSS) Karel Doorman. Bij het ontwerp, de ontwikkeling en productie van het nieuwe marineschip zijn veel Nederlandse bedrijven en kennisinstituten betrokken. Die samenwerking tussen Defensie, bedrijfsleven en kennisinstituten benoemen we vaak met de term ‘ gouden driehoek’.” Behalve grote investeringen zijn er meer methoden waarop de Nederlandse krijgsmacht een bijdrage levert aan de

Nederlandse economie. Zo bewaakt en beveiligt de Koninklijke Marechaussee bijvoorbeeld 24 uur per dag, zeven dagen per week het belangrijke economische knooppunt luchthaven Schiphol. Ook zorgt de krijgsmacht voor een vrije doorgang van de koopvaardijschepen voor de kust van Afrika. Maar er is meer: Defensie daagt het Nederlandse bedrijfsleven uit, deelt beschikbare infrastructuur waar mogelijk en treedt indien mogelijk op als eerste koper – launching customer – van nieuwe producten. En mocht de krijgsmacht materieel in het buitenland kopen, dan komen daar volgens de huidige regelgeving nog buitenlandse compensatieorders voor Nederlandse bedrijven voor terug. »»Lees verder op pagina 4

2

Bonden bezoeken militairen in Afghanistan

3

Missie Max steelt harten

6

Binnen twee uur overal in Nederland

7

'Instrueren in plaats van selecteren'

Van Ede IGK HILVERSUM

Luitenant-generaal der mariniers Ton van Ede is onlangs benoemd tot Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK). Hij nam op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum de functie over van ranggenoot Lex Oostendorp.

Van Ede vervulde vele operationele- en beleidsfuncties binnen de krijgsmacht. Hij was onder andere operationeel commandant tijdens missies in Cambodja en Eritrea, Plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten en Plaatsvervangend Hoofddirecteur Personeel.

Bevlogen

De vertrekkende IGK werd gisteren benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden. Commandant der Strijdkrachten generaal Ton Middendorp, die de minister verving omdat zij een overleg had in de Kamer, speldde hem de versierselen op. Volgens Middendorp hoort, voelt en ziet de IGK als geen ander hoe Defensie ervoor staat. “U gaf aan die rol op zeer integere en bevlogen wijze invulling.” Oostendorp: “De grote gemene deler is dat het allemaal om mensen gaat.” Naast onafhankelijk adviseur van de minister en bemiddelaar bij individuele aangelegenheden van (voormalig) Defensiepersoneel is de IGK ook Inspecteur der Veteranen.

nieuws

2  defensiekrant nr 35 – 6 december 2012 

in het kort

Laatste afleveringen Dagboek Kunduz ■■ Den haag Op 10 en 14 december worden de laatste twee afleveringen van het veertiendelige Dagboek Kunduz op internet gepubliceerd. Alle personeel van Police Training Group 3 is terug en inmiddels zijn met de hoofdrolspelers bij terugkeer afsluitende interviews gehouden over hun uitzending. In de online videoserie worden Nederlandse militairen, politieagenten en diplomaten voor het voetlicht gehaald. Zij verlaten huis en haard om onder zware omstandigheden te proberen Afghanistan veiliger te maken. Zo is er Jochem van het Korps Mariniers, die zich bezighoudt met levensgevaarlijke explosieven. Zijn collega Oege toert over de gevaarlijke wegen met zijn Bushmaster wielvoertuig en dan is er Jos. De ex-rechercheur neemt een berg aan ervaring mee om Afghaanse agenten de kneepjes van het vak te leren. Alle delen van de portretreeks zijn op http://www. dagboekkuduz.nl te zien.

Opleiding BelgischNederlandse kaderleden Defensiebreed ■■ DEN HAAG België en Nederland gaan nauwer samenwerken bij de opleiding van kaderleden. Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp en zijn Belgische ambtgenoot generaal Gerard van Caelenberge tekenden afgelopen vrijdag een overeenkomst die de bestaande regeling verruimt tot alle krijgsmachtdelen. Het oorspronkelijke akkoord had alleen betrekking op maritieme opleidingen. Nu is ook de uitwisseling en deelname aan opleidingen van de land- en luchtmachten vereenvoudigd. Het streven is om deelname aan elkaars opleidingen te vereenvoudigen met afspraken over planning, financiën en rapportering.De ondertekening vond plaats tijdens een bijeenkomst van hoge Defensiefunctionarissen, waarbij veel aandacht was voor internationale militaire samenwerking. Van Caelenberge benadrukte zijn positieve ervaringen met de Belgisch-Nederlandse samenwerking.

Bonusuur is vervallen ■■ DEN HAAG Medewerkers die veertig uur werken, krijgen met ingang van 1 december niet langer 41, maar veertig uur betaald. Dit is een gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2012-2013, waarin is overeengekomen dit zogenaamde bonusuur te schrappen. Door de tegemoetkoming van de verlenging arbeidsduur te versoberen, is de financiering van de verhoging van de eindejaarsuitkering mede mogelijk gemaakt. Het afschaffen van het bonusuur betekent overigens niet dat de flexvariant ‘verlenging arbeidsduur’ vervalt. Deze mogelijkheid blijft bestaan.

Mauritsmedaille voor oud-CDS Van Uhm breda Generaal b.d. Peter van Uhm heeft vorige week in Breda de Prins Mauritsmedaille ontvangen voor zijn inzet voor de Nederlandse krijgsmacht. De oud-Commandant der Strijdkrachten kreeg het eremetaal tijdens een jubileumsymposium van de honderdjarige Koninklijke Nederlandse Vereniging Ons Leger (KNVOL).

Voorzitter van de KNVOL luitenantgeneraal b.d. Peter Striek prees Van Uhm voor zijn visie en onvoorwaardelijke inzet: “De Nederlandse samenleving kan trots zijn op generaal Peter van Uhm.” Die bedankte op zijn beurt zijn mensen voor veertig jaar vertrouwen en stelde het belang van familie boven alles. Van Uhm: “Je bent maar op één plek onmisbaar en dat is thuis.” De Prins Mauritsmedaille is in 1935 ingesteld door de KNVOL en wordt jaarlijks toegekend aan personen die zich hebben ingezet voor de Nederland-

er weer bovenop komen, daar kan ik wat van leren”, aldus Kroon ten overstaan van meerdere gewond geraakte militairen. Ook de KNVOL liet

se krijgsmacht. ‘Voor loffelijke daden en krijgsgeschiedkundig onderzoek’, vermeldt het randschrift.

Leiderschap

Het leiderschap van Van Uhm oogste niet alleen lof, maar inspireerde onder andere kapitein Marco Kroon. De drager van de Militaire Willems-Orde reikte in Breda het eerste exemplaar van zijn boek Leiderschap onder vuur uit aan sergeant der eerste klasse Luuk Elshout, die in 2009 gewond raakte in Afghanistan. “Mensen die zo’n klap krijgen en

Tijdens de uitreiking vorige week in Breda ontving oud-CDS Van Uhm een exemplaar van Marco Kroons boek 'Leiderschap onder vuur'.

Schot in reorganisatie Opnieuw hebben Defensie en de bonden overeenstemming bereikt over een aantal reorganisatieplannen (OTC Logistiek, ADD, JIVC). Dit betekent dat deze reorganisaties kunnen worden uitgevoerd. Ook werden de partijen het eens over de manier waarop de reorganisaties van de staven en de Divisie Personeel en Organisatie Defensie (DPOD) op elkaar worden afgestemd. Deze zogenoemde synchronisatie was één van de voorwaarden om te kunnen beginnen met de uitvoering van deze reorganisaties. Nu moeten de staven en dpod nog wachten op de goedkeuring van het reorganisatieplan CLSK dat op 12 december zal worden behandeld. Hierna kunnen ook de staven en de dpod van start. De synchronisatie betreft de volgende reorganisaties: Bestuursstaf, Staf CLAS, Ondersteuningsgroep & Kabinet (CDC), DMO Stafelementen, Oprichting DPOD,

haar waardering voor deze militairen blijken en bood vijftig veteranen en hun familie als jubileumcadeau een ‘weekeindje weg’ aan.

Staf CLSK, Staf CZSK, Herinrichting Staf KMar. Over laatste twee werd vandaag overeenstemming bereikt. Staf CLSK wordt dus op 12 december behandeld. De overige reorganisaties van de staven en dpod werden op 1 en 22 november al definitief.

Keuzes

Functies binnen de staven en de DPOD zijn vergelijkbaar. Om de juiste persoon op de juiste plek te krijgen, is daarom gekozen voor een synchronisatie van de reorganisaties van deze onderdelen.

Door de start van het traject, het moment van vacaturestelling en de werving- en selectieprocedure van de staven en de DPOD op elkaar af te stemmen, kan het personeel gerichte keuzes maken voor beleidsstaf of meer uitvoerende functies. Ook kan iemand er voor kiezen om bij een ander Defensieonderdeel te solliciteren. Ook vindt de start van deze trajecten gelijktijdig plaats zodat vanaf dat moment de nieuwe functies in de vacaturebank al zichtbaar gemaakt kunnen worden zonder dat er sprake is

van een formele openstelling. Op deze wijze kan het personeel zich maximaal oriënteren. De vacaturestelling van de staven en de DPOD vindt vrijwel gelijktijdig plaats en start volgens de huidige planning vanaf eind januari 2013. De vacatures voor de nieuwe functies staan open voor minimaal drie weken. Afhankelijk van de aard van de reorganisatie wordt minimaal één en maximaal twee maanden uitgetrokken voor de selectieprocedure. Dit is onder andere afhankelijk van het aantal nieuwe functies. Als er veel nieuwe functies zijn, vinden er ook meer gesprekken plaats en kost het traject meer tijd dan bij een reorganisatie waarbij werknemers één-op-één overgaan. De omklapmomenten van de staven en de DPOD zijn voorzien in de maanden april en mei 2013. De precieze gevolgen voor het personeel worden via de lijn gecommuniceerd. In januari verschijnt een Defensiekrant special met hierin alle informatie over het proces en de gevolgen voor het personeel.

Bonden bezoeken militairen in Afghanistan KABUL De vier vakcentrales hebben onlangs een bezoek gebracht aan de Nederlandse militairen

in Afghanistan. De vertegenwoordigers wilden zelf vernemen hoe het personeel hun uitzending ervaart. De missie stond onder leiding van Hoofddirecteur personeel luitenant-generaal Willem van de Water. Jan Kleian (ACOM), Jean Debie (VBM/ NOV), Marc de Natris (KVMO/GOV) en Ton de Zeeuw (AFMP) bezochten onder meer in Mazar-e-Sharif het regionale hoofdkwartier RC-North, in Kunduz de politietrainingsmissie en in Kabul de hoofdkwartieren van ISAF en van de Nato Training Mission Afghanistan.Uit gesprekken werd duidelijk dat er veel onzekerheid bestaat over de reorganisatie, onder meer over het vinden van een nieuwe functie. Solliciteren vanuit het missiegebied is namelijk minder makkelijk dan in Nederland. Ook waren er veel vragen over het effect van de Numerus Fixus en kwam de zorg voor het thuisfront aan bod. Personeel dat op individuele basis is uitgezonden, vroeg om meer aandacht vanuit de eigen moedereenheid. “Commandanten in Nederland hebben hierin een belangrijke verantwoordelijkheid”, constateert generaal Van de Water.

Naast de werkomstandigheden werden de vakbondvertegenwoordigers ook geïnformeerd over het effect van de Nederlandse inspanningen. In Kunduz praatte de commandant van de politietrainingsmissie kolonel Roland de Jong hen bij over de aanpak bij het opleiden van de lokale politie. In tegenstelling tot andere landen richt Nederland zich niet zozeer op het trainen van zoveel mogelijk agenten, maar vooral op het vergroten van de kwaliteit door opleidingen, trainingen en praktijkbegeleiding. Daarnaast wordt er ingezet op het versterken van de gehele justitiële keten. “Andere landen hebben veel belangstelling voor deze aanpak”, aldus De Jong. Kolonel Pieter Simpelaar van het NTM-A bevestigde dit. “In Kabul is veel waardering voor de Nederlandse benadering. Dacht men eerder alleen aan het aantrekken van zoveel mogelijk agenten, tegenwoordig wil men meer naar de kwaliteit kijken. Nederland heeft hier vanaf het begin op ingestoken en dat trekt nu de aandacht.”

nieuws

defensiekrant nr 35 – 6 december 2012  3

Nieuwe SG Erik Akerboom:

‘Naast reorganiseren óók bouwen’ DEN HAAG Als nieuwe secretaris-generaal van Defensie ziet Erik Akerboom (51) een belangrijke uitdaging voor hem weggelegd: “Reorganiseren en tevens bouwen. Die uitdaging spreekt me zeer aan, al realiseer ik me maar al te goed dat ik niet in een gespreid bedje kom. Want de pijn van de reorganisatie wordt voor veel defensiemedewerkers nu pas goed voelbaar.”

Het zit de kersverse SG op zijn eerste werkdag al niet mee: een verkeersinfarct rondom Rotterdam brengt hem vanuit Boxtel een uur later dan gepland op het Haagse ministerie, waar de marechaussees van het militair ceremonieel ook nog eens staan te kleumen in een pittige sneeuwbui. “Ik had me een vlottere start voorgesteld, maar het is niet anders. Desondanks kreeg ik een warm welkom, en dat typeert Defensie.”

Weinig geheimen

De defensieorganisatie kent voor drs. E.S.M. Akerboom steeds minder geheimen. De in Tietjerksteradeel geboren Friese zoon van een jachtenbouwer koos na een studie bedrijfskunde voor de politie, waar hij de ladder beklom tot de functie van korpschef regiokorps Brabant-Noord (“inmiddels ben ik helemaal verknocht aan het Brabantse land”). Via een uitstapje bij de AIVD kwam hij uiteindelijk terecht in de functie van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid,

waarin Akerboom veelvuldig te maken kreeg met functionarissen uit de defensietop. “Het is voor mij dus geen onbekende wereld, ik heb al menigmaal zaken gedaan met de CDS en operationeel commandanten. Al zie ik mezelf wel als een beetje a-typische SG, want ik heb nu eenmaal geen lang verleden als Haagse ambtenaar”, lacht hij.

Verdieping

Heeft hij vanuit zijn vorige functie dus al het nodige gezien van het defensiebedrijf, de komende tijd zoekt Akerboom nadrukkelijk de verdieping. “Ik ga moeite doen om mezelf overal in het bedrijf te laten zien, de mensen te ontmoeten. Ik realiseer me dat Defensie een moeilijke tijd doormaakt. Aan de leiding de uitdaging vanuit een heldere visie duidelijk te maken waaróm je krimpt, waar je naar toe wilt. De pijn van het reorganiseren moet gelijk lopen met de bouw van de nieuwe Defensieorganisatie. Natuurlijk is het lastig mensen daarvan te overtuigen, maar ik

ga me daar wel sterk voor maken. Bij reorganiseren zijn snelheid en zorgvuldigheid erg belangrijk. Waar mogelijk zal ik mijn best doen het proces te versnellen, zodat er snel duidelijkheid komt over de richting van die nieuwe organisatie.” Dat de voormalig terroristenjager

handkus. Om beurten mogen partners, ouders en kinderen via het videoscherm hun militair een (kerst)groet brengen. De live beeldverbinding met onder meer Kunduz, Mazar-e-Sharif en Hr.Ms. Rotterdam vormt het onbetwiste hoogtepunt van het groetenprogramma Missie Max.

De boodschappen aan het missiegebied zijn hartverwarmend, waarbij vooral de woorden van de allerjongsten tot tranen leiden. Voor andere families blijft het bij een persoonlijke boodschap van een minuut in één van de opnamestudio’s.

|| tekst: Leo de Rooij || foto: Gerben van Es (AVDD)

Erik Akerboom is getrouwd, heeft drie kinderen en woont 'naar volle tevredenheid' in het Brabantse Boxtel. Vroeger zelf een fervent hockeyer steunt hij nog wekelijks zijn kinderen als supporter langs het veld. Om zelf in vorm te blijven pakt hij de racefiets, “voor fikse tochten door het schitterende Brabantse landschap”. Als echte Ajaxfan daarentegen gniffelde hij dit weekend om de zege van de Amsterdammers op het Eindhovense PSV. Akerboom hecht enorm aan zijn gezin, “reden dat ik ook altijd, ook na een lange werkdag, toch helemaal naar huis terugreis.”

KATWIJK Een nep huwelijksaanzoek, een massaal ingezet ‘lang-zal-ze-leven’ of gewoon een

wazig, anders had iedereen hem kunnen zien blozen. Wie deze dag geluk heeft, krijgt zijn geliefde, vader, zoon of dochter even op het grote scherm te zien.

van Defensie. Ik hoop dat defensiemedewerkers dit vertrouwen kunnen opbrengen en te werken aan die toekomst. Een optimaal inzetbare krijgsmacht is in ons aller belang.”

Persoonlijk

Missie Max steelt harten “Beter van niet”, stamelt korporaal-1 Bror wanneer een goede vriendin hem ten overstaan van twaalfhonderd ‘thuisfronters’ in de zaal ten huwelijk vraagt. Uit het publiek stijgt een verontwaardigd ‘aahhh’ op. Daarentegen heerst bij het thuisfront van Bror grote hilariteit. Iedereen dacht dat de vriendin echt werd afgewezen, maar het bleek een grap te zijn die Bror en met hem velen in de zaal niet helemaal meekregen. Het videobeeld was te

daarbij nadrukkelijk mikt op een verder profileren van Defensie, het versterken van het imago van de krijgsmacht in de burgermaatschappij onder meer door aandacht voor de nationale (steun) operaties, mag geen verrassing heten. “Een boodschap aan mijn nieuwe defensiecollega’s? Geloof in de waarde

Intiem

Met het evenement wil Defensie samen met Omroep Max het thuisfront een hart onder de riem steken in de donkere dagen voor kerst. Vanwege de geïntegreerde politietrainingsmissie in Kunduz zijn net als de vorige keer ook de relaties van de politie uitgenodigd. Anders dan voorgaande jaren is voor de vijfde editie van Missie Max gekozen voor voormalig Marinevliegkamp Valkenburg. Hier is de kille hangaar voor de gelegenheid

omgetoverd tot een intieme ruimte. Volgens de ouders van politietrainer wachtmeester-1 Leoni zorgt Missie Max voor verbondenheid. “Een ouder zei tegen mij: 'Mijn zoon zorgt ervoor dat uw dochter veilig is.' Dat vond ik zo mooi”, zegt moeder Hetty.

Persoonlijk

Naast de kerstgroeten is de muziek minstens zo belangrijk. Artiesten als Jan Smit, 538-DJ Lindo Duvall en LA The Voices maken de dag extra bijzonder. En met de TheaterHangaar op een steenworp afstand laat zelfs de cast van de razend populaire musical Soldaat van Oranje zich even zien. De familie van korporaal Thom vindt het een topdag. “De ontvangst en organisatie zijn super”, oordeelt zijn zus. “De kinderen zijn niet weg te slaan bij de gaming hoek.” Zijn moeder: “Voor Thom vind ik het belangrijk dat we hier zijn. Maar wat zeg je in één minuut? Ik kon door de emoties niets uitbrengen.”

De ingesproken boodschappen worden, samen met gelukswensen van bekende Nederlanders op dvd gebrand en voor de feestdagen aan de relaties in het missiegebied gestuurd. MAX-directeur Jan Slagter reist persoonlijk met een aantal kerst- en nieuwsjaarswensen af naar Zuid-Soedan en Kosovo. “Als Nederlandse bevolking staan we er te weinig bij stil wat een uitzending voor de militairen en hun achterban betekent. Het is daar geen vakantiepark. Missie Max is daarom ons cadeau aan onze militairen en hun dierbaren. Militairen doen vaak stoer, maar zodra ik met de boodschappen voor hun neus sta, pinken sommigen toch echt een traantje weg.” Een registratie van Missie Max zal te zien zijn op Nederland 1: zaterdag 22 december 17:00 uur (deel 1) en maandag 31 december 16:37 uur (deel 2).

|| tekst: kap Marlous de Ridder || foto’s: Maurits van Hout, AVDD

links Verlegenheid bij een meisje wanneer ze eindelijk haar vader op beeld ziet. midden Live verbinding met marineschip Hr. Ms. Rotterdam dat voor de Somalische kust opereert. rechts boven In de opnamestudio’s konden familieleden een boodschap van één minuut opnemen voor hun uitgezonden militair. rechts onder De serious games hoek van het Simulatiecentrum Landoptreden is een regelrechte hit.

achtergrond 4  defensiekrant nr 35 – 6 december 2012  »»Vervolg van pagina 1

Directeur DOBBP schout-bij-nacht Rob Bauer: “Een handelsland als Nederland is gebaat bij wereldwijde vrijheid en veiligheid. En daar zet Defensie zich dan ook voor in. Iedereen profiteert daar van mee, elke dag.”

Innovatie

De krijgsmacht is een belangrijke speler op het gebied van nationale en internationale veiligheid. Om beter te zijn dan een (potentiële) tegenstander en dat ook te blijven is Defensie steevast op zoek naar vernieuwingen. Het ministerie hanteert tegenwoordig het beleid om nieuw materiaal grotendeels niet zelf te ontwikkelen, maar zo veel mogelijk van de plank te kopen.

‘Je wordt er allebei beter van’ Vroon Offshore Services BV maakt onderdeel uit van de Vroon Group. Naast een aantal buitenlandse vestigingen heeft het bedrijf ook een uitvalsbasis in Den Helder. Vroon verhuurt dive support-, safety standby- en platform supply-schepen aan derde partijen. In totaal heeft het in Den Helder zestien schepen onder haar hoede. René Wigmans is Manager Ship Management. Hij legt toegevoegde waarde van Defensie voor zijn organisatie uit. Vroon en het CZSK hebben een grote gemeenschappelijke deler: schepen. En schepen hebben havenfaciliteiten nodig voor onder andere onderhoud of reparaties. Afgelopen zomer hebben beide partijen de handen in één geslagen om het civiel medegebruik van de haven in Den Helder te testen. Deze pilot kwam niet zomaar uit de lucht vallen, maar maakt onderdeel uit van een studie die gedaan is door de

Defensie aanjager van de Nederlandse economie Defensie probeert dus meer dan ooit het innovatieve vermogen van haar partners aan te spreken. Zo organiseert Defensie voor het midden- en kleinbedrijf ideeëncompetities als de Innovation Game en zijn de grote kennisinstituten met de defensie-industrie betrokken bij de Defensie Innovatie Competitie. Een stapje verder gaat de Commissie Defensie Materieel Ontwikkeling (CODEMO). Daar kunnen bedrijven financiële steun krijgen voor de ontwikkeling van een prototype. De CODEMO (zie kader ´Defensie opent deuren´) stimuleert met name het midden- en kleinbedrijf om ideeën in te dienen, waar Defensie wat aan heeft. Voor de jaren 2010-2012 heeft Defensie hiervoor een bedrag gereserveerd van 5 miljoen euro. “Defensie informeert het Nederlandse bedrijfsleven welke richting ze opgaat en waaraan ze behoefte heeft”, legt Bauer uit. “Daar kunnen bedrijven op inspelen. Ze zijn vaak te klein om een product zelfstandig te ontwikkelen, vandaar de financiële steun. En een goed product met het ministerie van Defensie als referentie kan zowel in het binnen- als buitenland deuren openen voor een bedrijf. Als wederdienst ontvangen wij royalties als het product ook aan andere partijen wordt verkocht. We kunnen met dat geld dan andere ideeën ondersteunen.”

Taskforce Civiel Medegebruik Defensiehaven Den Helder, dat economische kansen ziet wanneer civiele en militaire partijen gaan samen werken. René Wigmans: “Er is in Den Helder momenteel een tekort aan vrije kaderuimte. We hebben aan de voorzijde van ons bedrijf wel ruimte, maar het is soms wat aan de krappe kant. In het uiterste geval moeten we schepen dubbel leggen. Als je dan iets moet repareren aan een schip dat niet direct aan de kade ligt, is dat niet mogelijk. Op het terrein van de marine is vaak voldoende vrije kaderuimte. Daarnaast voldoet het terrein ook aan de International Ship and Port facility Security Code, die stelt dat onze schepen en havenfaciliteiten goed beveiligd dienen te worden. Als wij een deel van onze werkzaamheden in de toekomst daar kunnen uitvoeren, is dat een positieve ontwikkeling.”

Spelregels

Toen Vroon vanuit de taskforce werd benaderd om mee te werken aan de

“Win-win-situaties” zijn het uiteindelijke doel, legt Bauer uit. “Het is niet zo dat we ieder product dat met hulp van CODEMO-geld is ontwikkeld ook altijd afnemen. We treden niet op als launching customer omdat het toevallig door een Nederlands bedrijf is gemaakt. Defensie moet er ook écht iets aan hebben. En belangijker nog: het moet feilloos werken. Overigens wordt vaak gedacht dat ideeën altijd tastbare producten moeten zijn. Dat is niet waar. Ook een innovatieve manier om bestaande middelen beschikbaar te maken voor Defensie kunnen vernieuwend zijn, zoals bijvoorbeeld het gebruik van civiele smartphones voor militaire doeleinden.”

Medegebruik

Behalve het uitdagen van het Nederlandse bedrijfsleven op het innovatieve vlak, stimuleert Defensie de economie ook door infrastructuur te delen met civiele partijen. Door onder meer de krimpende krijgsmacht wordt niet alle beschikbare ruimte op een militair complex optimaal benut. “Gemeenten hebben baat bij grote organisaties, zoals Defensie. Lokale ondernemers, onder wie de broodjeszaak op de hoek of het plaatselijke zwembad, profiteren daar allemaal van mee. Gemeenten willen graag een economisch landschap

civiel-militaire proef zei hij meteen ja. Wigmans: “Op korte termijn levert het niet direct veel op, maar we zien vooral kansen voor de lange termijn. De pilot betrof het vervangen van een antenne aan boord van het safety standby-schip VOS Trapper door een toeleverancier. Maar wellicht nog belangrijker, tegen welke regels en procedures en eventueel andere problemen loop je allemaal aan als je een civiel schip wil aan leggen aan een militaire kade. Met andere woorden: wat zijn de spelregels en wie is waarvoor verantwoordelijk?” De pilot is goed verlopen, doordat ook Defensie het belang ziet van de samenwerking met het bedrijfsleven. De barrières die nog geslecht moeten worden, zijn in kaart gebracht. “Als je dingen samen kan doen waar je allebei beter van wordt, moet je dat nooit nalaten”, zegt Wigmans. “Want behalve dat wij er baat bij hebben om gebruik te maken van de kaderuimte van de marine, steken zij weer veel op van onze werkwijzen. Dus ook de uitwisseling van kennis en kunde is een belangrijk winstpunt. Daarnaast

creëren waar andere grote organisaties zich toe aangetrokken voelen.” Op veel vlakken hebben Defensie en civiele partijen de samenwerking al gevonden. Bijvoorbeeld op het gebied van de luchtvaart. Vanaf het steeds verder groeiende Eindhoven Airport vertrekken dagelijks tientallen vliegtuigen gevuld met burgerpassagiers. Den Helder Airport maakt medegebruik van Maritiem Vliegkamp De Kooij en gebruikt het vliegveld onder andere voor het aan- en afvliegen naar de boorplatformen in de Noordzee. Een

levert het extra werk op voor de marine en dat kan weer een bijdrage leveren aan de economische ontwikkeling van

derde voorbeeld is Fokker Aircraft Services dat op vliegbasis Woensdrecht vliegtuigen onderhoudt en verbouwt. En ook Defensie heeft voordeel van de komst van die civiele partijen. “We geloven in het grotere geheel”, legt Bauer uit. “Een concentratie van expertise. Een situatie waar zowel Defensie als het bedrijfsleven voordeel van heeft. Hoe kan je samen nog meer doen? Hoe kan je elkaars kennis en kunde beter benutten? Wat kan je voor elkaar betekenen op het gebied van onderhoud en opleidingen.”

Den Helder. Wij kijken uit naar een vervolg.”

Door de pilot met het safety standby-schip VOS Trapper konden Vroon Offshore bv en Defensie ontdekken in hoeverre civiel medegebruik van het haventerrein mogelijk was. De uitwisseling van kennis en kunde is een belangrijk winstpunt.

achtergrond

defensiekrant nr 35 – 6 december 2012   5

´Defensie opent deuren´ Microflown Avisa is gespecialiseerd in akoestische toepassingen. Het in Arnhem gevestigde bedrijf gebruikt geluid in de breedste zin van het woord en is altijd op zoek naar vernieuwingen. Juist op dat innovatieve vlak heeft Microflown de samenwerking met Defensie gevonden. Technisch directeur van Microflown Avisa Hans-Elias de Bree legt uit welke deuren de Commissie Defensie Materieel Ontwikkeling (CODEMO) voor hem en zijn bedrijf opende. Microflown ontwikkelde voor Defensie met behulp van de CODEMO een sensor die het schot van een scherpschutter of een mortierschot zeer nauwkeurig kan lokaliseren op basis van geluid. Type vuur en de exacte vuurlocatie worden op een display weergegeven. Ideaal om te zien vanaf

welke kant je onder vuur wordt genomen. “Als twee partijen om de tafel zitten die elkaar begrijpen, dan krijg je innovatie”, blikt De Bree terug op de beginfase van zijn contacten met Defensie. “Wij hebben verstand van geluid en Defensie heeft behoefte aan situational awareness en veiligheid. Hoe kan het één bijdragen aan het ander? We hebben ons idee ontwikkeld tot een prototype en Defensie heeft onlangs de eerste systemen afgenomen.” “De bijdrage die Defensie heeft geleverd is doorslaggevend voor de ontwikkeling van ons bedrijf”, benadrukt De Bree. “Door middel van de CODEMO zijn er voor ons deuren open gegaan die anders gesloten waren gebleven. We konden gaan praten met de betrokkene specialisten binnen Defensie, samenwerken en het systeem ontwikkelen waaraan men behoefte heeft. We zijn mee het veld in gegaan, met de voeten in de modder,

In Den Helder heeft een speciaal opgerichte taskforce onderzoek gedaan naar de mogelijkheden en voordelen van civiel-militaire samenwerking op het haventerrein aldaar. De conclusie van de 'Taskforce Civiel medegebruik Defensiehaven Den Helder’ (zie kader ‘Je wordt er allebei beter van’) liegt er niet om. “Het goud ligt voor het oprapen. Gezamenlijk kan de plaatselijke en regionale economie worden versterkt door de krachten van onderzoek en opleiding te bundelen en de aanwezige strategische infrastructuur optimaal te benutten door te starten met gerichte

om onder meer metingen te verrichten en te zien hoe de Nederlandse militair werkt en wat hij nodig heeft. Daarop konden we ons systeem aanpassen.”

Waardetoevoeging

De samenwerking vanuit Defensie is volgens De Bree meer dan alleen het letterlijk openen van poorten en financiële steun. Waardetoevoeging aan het product tijdens de verschillende ontwikkelfasen van concept naar prototype is volgens hem nog veel belangrijker. “Een idee verkopen, is erg lastig als het alleen op papier staat. Je kunt iemand wel uitleggen hoe goed je innovatie is. Maar als je niets in de praktijk kan laten zien, houdt het snel op. Nu kunnen we aantonen dat we op defensieterrein hebben getest, en nog beter: Defensie is afnemer van ons product. Iets wat zonder hulp van de CODEMO ondenkbaar was geweest.” Doordat Defensie de akoestische

civiel-militaire samenwerking.”Het onderzoek in Den Helder is geen initiatief op zich. Ook voor de vliegbasis Gilze-Rijen zijn de plannen voor civiel-militaire samenwerking in een ver gevorderd stadium.

Compensatie

vector sensor afneemt, heeft Microflown ook over buitenlandse interesse niet te klagen. “Het is goed voor onze geloofwaardigheid. Je hoort ze denken: ‘De Nederlandse krijgsmacht neemt het product af, dan moet het wel goed zijn.’” Door de verkoop van het systeem in het buitenland kan Microflown de afgesproken royalties weer afdragen aan Defensie en kan de CODEMO weer nieuwe initiatieven ondersteunen. “Ons bedrijf heeft in ieder geval financiële zekerheid en Defensie een goedwerkend systeem. We zijn al weer hard bezig met het uitwerken van nieuwe ideeën. Zo spreken we met de Koninklijke Marechaussee over hoe onze sensor kan bijdragen aan het bewaken en beveiligen van objecten. Daarvoor willen we de CODEMO graag weer als springplank inzetten.”

Om de landelijke economie te stimuleren, hoeft Defensie niet noodzakelijk haar hele investeringsbudget in het Nederlandse bedrijfsleven te stoppen. Wanneer Defensie grote bestellingen voor nieuw materieel of onderhoud in het

buitenland doet, krijgt hij daar volgens de huidige regelgeving compensatieorders voor terug (zie kader ‘Zonder Defensie hadden we nooit bestaan’). De compensatieregeling is onderwerp van discussie, vanwege een EU-richtlijn en het verscherpte toezicht van de Europese Commissie op het naleven van de eisen van compensatie. Hierdoor neemt het aantal aanbestedingen waarvoor industrial participation (de nieuwe naamgeving, red.) kan worden geëist, af. Ook zal het tot op heden gebruikte percentage van 100 niet meer kunnen worden afgedwongen (dit wordt minimaal 60%) en zijn uitsluitend defensie en veiligheid gerelateerde activiteiten toegestaan, die moeten bijdragen aan de bescherming van essentiële veiligheidsbelangen. Bestaande compensatieovereenkomsten worden wel op de oorspronkelijk overeengekomen voorwaarden afgewikkeld. En daar profiteert de BV Nederland tot op de dag van vandaag nog steeds van. Omdat Defensie bijvoorbeeld met Apache helikopters en F-16 jachtvliegtuigen vliegt, maakt de Nederlandse industrie voor alle gebruikers van deze toestellen nog onderdelen. Met de eventuele opvolger van de F-16 zal dit niet anders zijn. Nederland heeft nog geen keuze gemaakt, maar nu al is de Nederlandse vliegtuigindustrie bezig met het fabriceren van onderdelen voor het F-35-gevechtsvliegtuig. Defensie streeft met tussenkomst van de Commis-

‘Zonder Defensie hadden we nooit bestaan’ Contour Advanced Systems (Contour AS) is sinds januari de nieuwe naam van KP Special Projects. Het bedrijf ontwerpt, bouwt, integreert, reviseert, test en onderhoudt speciale systemen, alles in eigen huis. Met deze one-stopstrategie is Contour AS een bekende en betrouwbare partner van Defensie. Ook internationaal timmert het bedrijf aan de weg. Directeur Wim Tijsterman legt uit waarom zijn onderneming zonder compensatieorders nooit had bestaan. Klein Poelhuis (KP) werd in 1905 opgericht. Het eerste contact met Defensie ontstond ongeveer dertig jaar geleden. Het betrof een compensatieorder voor de AWACS-vliegtuigen. Het leverde het bedrijf uit Oost-Nederland een meerjarig project op. KP installeerde op 37 locaties in Europa (van Oost-Turkije tot Noord-Noorwegen) mast- en communicatieapparatuur,

zodat het luchtbeeld van de AWACS kan worden doorgezonden naar grondstations. Het Franse Sagem, fabrikant van de Sperwer, was de tweede partij waarvoor KP werkte. Nederland nam als eerste het onbemande verkenningsvliegtuig van het bedrijf af en KP mocht ter compensatie alle grondstations maken. Tijsterman: “Het werd een sneeuwbaleffect. De goede samenwerking leidde tot spin-off. We mochten voor alle landen die de Sperwer kochten de grondstations bouwen. Daarnaast kregen we ook opdrachten voor het inbouwen van radio's aan boord van marineschepen. Specialistisch werk, want alles moest voldoen aan schok- en trileisen. Die kennis en kunde hebben wij in huis.”

Springplank

“Compensatieorders hebben voor ons als springplank gefungeerd. De kracht van ons bedrijf is nu dat we veel in huis kunnen bedenken, ontwikkelen en bouwen. En dat is precies waar grote bedrijven baat bij hebben. Zo heeft Thales als hoofdaannemer de software

voor de Tactische Indoor Simulator (TACTIS) ontwikkeld en hebben wij de simulators en de zestien trailers, oftewel de hardware, gebouwd”, legt Tijsterman uit. Door deze compensatieorders is KP in 2006 een zelfstandige BV geworden. Het bedrijf bouwde een interessante CV op en ontwikkelde zich steeds verder, onder meer op het gebied van testen en documentatie. Dat bleef niet onopgemerkt. Inmiddels levert hij ook als hoofdaannemer systemen aan Defensie. “We hebben de nieuwe generatie shelters gebouwd, die overal ingezet moeten kunnen worden”, voegt Tijsterman toe. Contour AS vindt Defensie een prima opdrachtgever om voor te werken en wil dat ook graag blijven. Maar het ervaart dat de markt door alle bezuinigingen grillig is geworden. Ook staat het compensatiebeleid in Europa op de helling. Dit is een serieuze bedreiging voor innovatie en werkgelegenheid bij het midden- en kleinbedrijf in Nederland. “We hebben daarom de samenwerking gezocht met Contour, dat zich met hoogwaardig plaatwerk voornamelijk richt op de

Microflown ontwikkelde voor Defensie in het kader van CODEMO een sensor die een scherpschutter of mortierschot zeer nauwkeurig kan lokaliseren op basis van geluid. Defensie heeft inmiddels een aantal systemen aangeschaft.

sie Militaire Productie van het ministerie van Economische Zaken naar honderd procent compensatie van orders die de krijgsmacht in het buitenland doet, na. Bauer: “Bij voorkeur technologisch hoogwaardig werk dat een relatie heeft met Defensie. Maar het kan ook anders. Een land kan een Nederlandse defensieorder ook compenseren met werk, of door bijvoorbeeld voor een gelijk bedrag Nederlandse producten te kopen. En dat kan variëren van fietsen van een Nederlands merk tot aan bloembollen.”

Vrede en veiligheid

Ideeëncommissies, civiel-militaire samenwerkingsverbanden en investeringen in binnen- en buitenland. Het zijn stuk voor stuk initiatieven waarbij Defensie nauw is betrokken en die een positieve impuls geven aan de BV Nederland. “Maar”, zegt Bauer, “vrijheid en veiligheid – de primaire taak van Defensie – vormen verreweg de belangrijkste bijdrage van Defensie aan de Nederlandse economie. Want zonder een stabiele leefomgeving zal een economie zich nooit ontwikkelen. Een handelsland als Nederland is daarom gebaat bij wereldwijde vrijheid en veiligheid. En daar zetten we ons dan ook voor in. Iedereen profiteert daar van mee, elke dag.”

|| tekst: Robert den Hartog || foto’s: AVDD e.a.

civiele markt. Onder de nieuwe naam kunnen we elkaar toegevoegde waarde bieden, wat de kansen op beide markten vergroot. Civiel hebben we daardoor CBRN (chemische, biologische, radiologische of nucleaire)-voertuigen voor het Rijksinstituut voor

Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gebouwd en hebben we een partnership met HP Worldwide (Houston) om mobiele datacenters te bouwen. Zonder de compensatieorders vanuit Defensie was dit niet mogelijk geweest.”

Alles zelf bedenken, ontwikkelen en bouwen. Door het succesvol uitvoeren van diverse compensatieorders mocht Contour Advanced Systems de hardware bouwen voor de Tactische Indoor Simulator (TACTIS).

reportage

6  defensiekrant nr 35 – 6 december 2012 

Capaciteit rampenbestrijding uitgebreid

Binnen twee uur overal in Nederland VUGHT Het alarmnummer van de Chemisch Biologisch Radio-

logisch Nucleair (CBRN) respons eenheid gaat midden in de nacht af. In Zeeland slaan de vlammen slaan uit het dak van een laboratorium, waarin vaten staan met brandbare lading. De ‘piketdienst’ van de responseenheid reageert meteen. Ze springen in de snelle, klaarstaande Skoda Yeti en rijden met blauwe zwaailichten de nacht in.

“Zo zou het kunnen gaan”, vertelt kapitein Carlo Engelbert van Bevervoorde. Als commandant van één van de ‘Advies en Assistentieteams’ (A&A) maakt hij deel uit van de nieuwe responseenheid met specialisten die in Vught 24/7 paraat staan. “We kunnen binnen twee uur na de eerste alarmering overal in Nederland zijn”, aldus Engelbert van Bevervoorde. Op de plaats van het incident analyseert het A&A team de situatie. Ze adviseren de civiele diensten en de Officier Veiligheidsregio over eventuele ondersteuning en inzet van CBRN-capaciteit die Defensie hen kan bieden. “Ik kan dan aanraden de Detectie, Identificatie en Monitoring (DIM) groep in te zetten. Zij doen bijvoorbeeld lucht-, grond-, en vloeistofmetingen om te bepalen of er giftige stoffen zijn vrijgekomen”, licht de kapitein verder toe.

CBRN-arsenaal

De pas opgerichte CBRN responseenheid is één van de nieuwe middelen in het CBRN-arsenaal van Defensie, dat op verzoek van het Ministerie van Veiligheid en Justitie is uitgebreid. “In het

hulpdiensten de helpende hand geboden worden.

Nagebouwd metrostation

“En dit is maar een deel van het hele pakket maatregelen”, vertelt Sinninghe. De uitbreiding van CBRN-capaciteit houdt niet op bij de responseenheid en de nieuwe compagnie. In Vught zijn tegenwoordig ook een Defensie

Expertise Centrum CBRN en een Joint CBRN-school gevestigd. Verder wordt momenteel hard gebouwd aan een ‘Nationaal Trainingscentrum CBRN'. Alle civiele hulpdiensten en militaire CBRN-specialisten kunnen hier straks trainen en oefenen. In het state-of-the-art centrum worden onder meer een CBRN opleidings- en trainingsgebouw en een levensgroot metrostation gebouwd.

Sinninghe: “We hebben straks een voor Europa uniek opleidings- en trainingscentrum, waar alle CBRN-scenario’s volgens het train-as-you-fight-principe kunnen worden beoefend.”

|| tekst: ELNT Wouter Helders || foto: Gerrit van de Streek (AVDD)

kader van de Intensivering Civiel Militaire Samenwerking (ICMS) is afgesproken dat Defensie nationaal gegarandeerde capaciteit gaat leveren ter ondersteuning van civiele autoriteiten als de brandweer en politie”, legt commandant Joint CBRN-school luitenant-kolonel Eric Sinninghe uit. “We kunnen bijvoorbeeld extra ontsmettingcapaciteit van 101 of 414 CBRN-verdedigingscompagnie inzetten. Civiele autoriteiten hebben in dit geval de leiding.”

Helpende hand

Concreet houdt de uitbreiding van de CBRN-capaciteit in, dat naast de vanaf 1 december continu op standby staande responseenheid, per november jl. een nieuwe (414) CBRN-verdedigingscompagnie is opgericht. De anti-CBRNslagkracht wordt vergroot met ruim honderddertig militairen, zes ontsmettingsgroepen, drie detectiegroepen en geavanceerde systemen, zoals drie Fuchs nucleair-chemische verkenningsvoertuigen en containers voor grootschalige ontsmettingen. In geval van nood kan samen met de al bestaande 101 CBRN Verdedigingscompagnie, de betrokken

De Chemisch Biologisch Radiologisch Nucleair (CBRN) respons eenheid kan binnen twee uur na de eerste alarmering overal in Nederland zijn.

Toekomstige Europese tankcapaciteit versterkt BRUSSEL De European Defence Agency heeft onlangs de eerste stappen gezet voor de oprichting van een gezamenlijke Europese vloot tank- en transportvliegtuigen. Verschillende EU-lidstaten onderzochten dit plan. Nederland heeft de leiding over het multinationale project.

De door minister Jeanine Hennis-Plasschaert ondertekende intentieverklaring heeft als doel om gezamenlijk het Europese tekort aan strategische air-to-air refueling (AAR)-capaciteit te reduceren. “Uiteindelijk willen we gezamenlijk een multi-role tanker transportvloot van vliegtuigen aankopen”, vertelt kolonel Johan van Soest, hoofd luchtmachtbehoeften van de Defensiestaf. “Dit type vliegtuig kan passagiers en vracht vervoeren en vliegtuigen in de lucht bijtanken”, zegt Van Soest. Als voorzitter van de projectgroep heeft hij een helder doel voor ogen: “De vloot moet in 2020 operationeel zijn. Dan zijn onze KDC-10’s namelijk aan vervanging toe.”

Tekort

De twee KDC-10 tankvliegtuigen zijn in 2020 aan vervanging toe. Tegen die tijd moet de tanker-vloot van de European Defence Agency operationeel zijn.

Aan de gezamenlijke aanpak liggen onder meer de ervaringen van de recente operaties boven Libië ten grondslag. Van Soest: “Hier werd duidelijk dat Europa een tekort heeft aan AAR-capaciteit en daarbij voor een aanzienlijk deel afhankelijk is van de Verenigde Staten.” Om dit op te lossen, zijn verschillende projecten gestart die de komende jaren voor een efficiëntere inzet van bestaande middelen moeten zorgen. Op middellange termijn (2020) dient het vervangingsproject structureel uitkomst te bieden. “Tijdens eerdere projecten als AWACS en C-17 is al ruime ervaring opgedaan in multinationaal opereren. Wat we daar geleerd hebben, gaan we hier ook toepassen,” aldus

majoor Dion Polman, beleidsmedewerker luchtmachtbehoeften van de Defensiestaf.

Goedkoper

Samenwerken biedt dan ook veel voordelen. Zo zorgt de gezamenlijke aanschaf van meerdere toestellen voor een lagere investering per vliegtuig en resulteert gezamenlijk gebruik in lagere exploitatiekosten per vliegtuig. Polman: “Bovendien geeft een grotere pool vliegtuigen Nederland grotere zekerheid dat tank- en transportcapaciteit beschikbaar is.” Ook biedt deze wijze van samenwerken de mogelijkheid voor kleinere landen om over een AAR-capaciteit te beschikken. Het project wordt gefaciliteerd door het European Defence Agency, een organisatie die streeft naar samenwerking op defensiegebied binnen de EU.

Meer samenwerking

Het is dan ook niet het enige project waaraan Nederland meewerkt. Het binnen NAVO-verband opgezette Smart Defence (streven om op alle fronten tegen lagere kosten militaire slagkracht te behouden en te verbeteren) is een ander voorbeeld van hoe Nederland internationale samenwerking gebruikt om nog efficiënter te gaan werken.

|| tekst: ELNT Wouter Helders || foto: Archief (AVDD)

en verder

defensiekrant nr 35 – 6 december 2012   7

Joint Protector toont waarde Defensie

Samenwerken voor een veilige haven belangrijk om het contact te onderhouden." De specialistische duikers doen ongeveer twee tot vier keer per jaar een stad aan voor een havenbeschermingsoefening.

Wethouder

Samen sterk

SCHEVENINGEN

Het is druk in de oude vissershaven van Scheveningen. De Defensie Duikgroep (DDG), een team

van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD), de politie Haaglanden en de havenautoriteiten zijn bezig met

de grote havenbeschermingsoefening Joint Protector.

Minder uitval bij nieuwe Algemene Militaire Opleiding Luchtmobiel

'Instrueren in plaats van selecteren' DELDEN De Algemene Militaire Opleiding Luchtmobiel (AMOL)

is verbeterd, het uitvalspercentage drastisch gedaald. Tijdens de eindoefening bewijst de eerste nieuwe lichting dat ze de rode baret waard is. Het ruikt naar benzine onder de Sint Anna-brug in Delden. Een buitenboordmotor pruttelt. “Ga onder die klimlijn vandaan en zet je helm op”, schreeuwt een sportinstructeur vanaf de brug naar de militairen in de rubberboot. Nieuwsgierig kijken ze omhoog. Daar hangt een collega boven het donkere water van het Twentekanaal. Hij is net begonnen aan de klim vanuit de boot. “Gas erop. Twee goede slagen en je bent er!” De rood aangelopen soldaat puft en worstelt. Maar het lukt hem met vereende krachten zijn been over de reling te krijgen. Zijn buddy trekt hem

er over en mept hem vriendschappelijk op de schouder. “Goed gedaan, man! Wil je nog een keertje?” knipoogt de sportinstructeur. De nahijgende soldaat lacht flauwtjes.

Kennismakingsdagen

Hij is een van de aspirant-rode baretten die in de AMOL is gekomen na deelname aan de Kennismakingsdagen (KMD) in Schaarsbergen. In drie dagen wordt hier mentaal en fysiek flink getest. Tegelijkertijd kunnen de ‘spijkerbroeken’ zich veel beter dan voorheen een

goed beeld vormen van het leven bij Defensie. Zo komen ze onder meer in contact met militairen die op uitzending zijn geweest. De tweede steunpilaar van de AMOL is het samenwerkingsverband tussen het Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (CEAG) en de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ). Beide instanties hebben de gedragingen van de instructeur onder de loep genomen om de opleiding nog beter te maken. Commandant School Luchtmobiel luitenant-kolonel Ron Jongejeugd: “De aspirant die hier binnenkomt, heeft de rode baret al. Dát moet het uitgangspunt zijn. Het is vervolgens de taak van de instructeur om hem te begeleiden naar het eindpunt. Oftewel instrueren in plaats van selecteren.”

Martelwerktuig

De kracht van de nieuwe opleiding, die zes weken korter is dan vroeger, zit in het mentale gedeelte. Volgens Hoofd Opleiding School Luchtmobiel kapitein Erwin Driessen vergeten we wel eens dat er heel veel tussen de oren zit. “Als je mentaal sterk bent, kun je fysiek meer aan.” Soldaat Niels Westenbrink onderstreept de woorden van Driessen. “Tijdens deze eindoefening moet ik echt vól aan de bak. Vooral tijdens het marsen voelt de rugzak aan als een martelwerktuig.” “Niets is onmogelijk”, vult zijn maatje Daniel Vorstenbosch aan. “Ook al denk je vooraf dat dat wel zo is. Mijn voetjes zijn echt naar de kloten geweest. En toch; samen fiksen we het.”

Om de capaciteit en getraindheid op het gebied van havenbescherming te vergroten, oefenen de partijen samen in Scheveningen. Volgens het Hoofd Specialistische Duikteams luitenant-terzee Anton van Dijk is het van grote betekenis dat de DDG samen met de autoriteiten een aantal keer per jaar oefent in grote en kwetsbare havens. "Voor ons is het een goede mogelijkheid om de havens van binnen en buiten te leren kennen. Maar misschien is de samenwerking met de civiele autoriteiten nog wel van groter belang. Het is

dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar [email protected] , ovv naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd.

Woningen Te koop: Amersfoort, Lage Boog 94, goed onderh. 3-kmrappartement met zonnig balkon en vrij uitzicht. Inp. berging v.v. wma en berging in onderbouw. Bjr 1999. Woonopp. 85 m². Gunstig gel. t.o.v scholen, winkelcentr.en uitvalswegen A1, A28. Vr.pr.> € 175.000,- k.k. Info: www.funda.nl

Te koop: Borssele, Zeeland, Westsingel 13, halfvrijst. woning. Voor-/achterkmr, woonkeuken, 7 slpkmrs, garage. Woonopp. 170 m², inh. 615 m³, perceelopp. 1260 m². Vr.pr. € 267.000,- k.k. Op ca. 20 km afst. van de te bouwen marinierskaz. Zie www.funda. nl of bel 06-52003261.

Te koop/huur: Breda, Lange Hil 76, herenhuis. Living met eetkeuken 57 m², 3 verd. met 5 slpkmrs, badkmr, wasruimte, bergzolder, vrijst. garage, achtertuin op ZO. Zeer geschikt voor grote gezinnen of werken aan huis. Vr.pr.: € 250.000,-k.k. Inf.: 076-5440545.

Te koop: Dordrecht, Patersweg 39, ruime woning. Bjr 1933. Authentieke details o.a. kmr en suite). Voor- en achtertuin. Woonopp. 120 m², perceelopp. 173 m². Centr. gel. t.o.v. A15 en A16. Direct beschikbaar. Bieden v.a. € 150.000,- k.k. Info: 06-17210315. Zie www. funda.nl

Te koop: Halsteren, Buurtweg 14, gemod. gesch. tussenwoning met ruime garage/ berging, 3 slpkmrs, zolder evt. 4e slpkmr. Privacyvolle tuin en ondergrond. Nabij vlb Woensdrecht. Zie [email protected] of bel 0164-683842.

De Haagse wethouder Stadsbeheer, Boudewijn Revis, benadrukte het belang van een intensieve samenwerking met de Nederlandse krijgsmacht tijdens een persmoment. "Het is voor de gemeente belangrijk om goed samen te werken met Defensie, omdat de veiligheid van onze haven als het nodig is in haar handen ligt. We zijn dan ook blij dat we de duikgroep in Scheveningen mogen verwelkomen." De wethouder maakte van de mogelijkheid gebruik om zijn respect voor Defensie uit te spreken: "Iedere dag zijn talloze militairen bezig voor vrede en veiligheid. Overal ter wereld. Dit moment wil ik benutten om namens Den Haag mijn respect uit te spreken voor hen."

eigen grond. Authentieke elementen zoals glas-in-loodramen. Op 4 min van vlb. Vr.pr.: € 125.000,- k.k. zie www.kammingamakelaars.nl of www.funda.nl

Te koop: Lepelstraat, Geuzenhof 15, gemod. geschakelde tussenwoning met serre aanbouw en berging, 3 slpkmrs, zolder evt. 4e slpkmr. Tuin met veel privacy. Vlb Woensdrecht op 20 km. Zie info@ Helmigmakelaardij.nl of bel 0164-685925.

Recreatie Te huur: Midden op het mooie eiland Terschelling ligt ons 4 pers. chalet Lavendel in recreatiepark Noordkaap aan de Landerumer heide. Afst. strand 1 km, Midsland 1,5 km. Info en reservering ook ’s winters via www. lavendel.midsland.noord.op-terschelling.nl Te koop: mooie caravan. Blauwe voortent, nwe grijze doorschuifluifel, vast bed, veel bergruimte, bovenkastjes met omklapwand tvns kinderbed, keuken , toilet , douche, legkast, - zithoek tvns 2-pers.bed. Grote beurt gehad. Vr.pr.: € 2.900,-.Info jj.vd. [email protected]

Diversen Gezocht: De Oorlogsgravenstichting zoekt, per september 2013, voor haar kantoor in Indonesië een Directeur. De directeur is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de Nederlandse erevelden in Indonesië. Voor meer informatie kunt u terecht op www.ogs.nl

Reünie Gezocht: personeel van 102 BMCIE uit Wezep die van ’84 t/m ’89 bij dit onderdeel hebben gezeten. Voor het houden van een reünie voorjaar /zomer 20. E-mail naar mhh. [email protected] De Stichting NGID houdt woensdag 24 april 2013 een reünie bij het evenementencentrum Marine Etablissement Amsterdam. Ontvangst 11.30 - 12.15. Hapje, drankje en Indisch buffet. Einde 17.00 uur. Opgave via [email protected] Voor alle info: http:// www.ngid.nl Reünie van 43 herstel op 31 mei 2013 te

Te koop: Leeuwarden, Beetgumerstraat 14,

Na een paar kilometer varen op het Twentekanaal zit een van de aspirant-rode baretten er flink doorheen.

|| tekst: ELNT Jaap Wolting || foto: Sgt-1 Dave de Vaal, AVDD

sfeervolle, gemod. jaren 30 eindwoning in de Westerparkwijk met 3 slpkmrs op 115 m²

Havelte. Voor informatie en inschrijven: www.43herstelreunie.nl of 06-10543043.

en verder

8  defensiekrant nr 33 – 8 november 2012

VeVa-leerling wordt Best Man bij mariniers ROTTERDAM

Oud-VeVa leerling Jeroen van Bladel is bij zijn beëdiging tot marinier op 16 november verkozen tot Best Man van zijn lichting. De nieuwbakken marinier volgde de mbo-opleiding Veiligheid en Vakmanschap (niveau 3) op het Vitalis college in Breda. Vervolgens begon Van Bladel aan de Elementaire Vakopleiding Mariniers in Rotterdam. Niet eerder in de mariniersopleiding werd een VeVa-leerling Best Man. Populair

De mbo-opleiding Veiligheid en Vakmanschap (VeVa) doet het goed onder jongeren. Van het door Defensie aan ROC’s toebedeelde quota van 3000 leerlingen zijn er in september 2400 gestart met de opleiding. Op dit moment bieden dertig ROC’s de opleiding aan. Met name de vakrichtin-

gen Grondoptreden, Maritiem en Bedrijfsautotechniek zijn populair. Vanaf september 2013 wordt VeVa uitgebreid met twee nieuwe richtingen: Vliegtuigonderhoud en Cyber (onderdeel van de IT-opleiding). || foto: Cees

Baardman

Schakers Binnenhof zetten Defensie mat Het schaakteam van Defensie heeft vorige week een nederlaag geleden tegen een ploeg van Het Binnenhof. De uitslag was 8-5.

DEn haag

De tweekamp wordt al jaren gehouden en is uitgegroeid tot een traditie. Het Binnenhofteam bestaat uit (oud)-parlementariërs en andere ‘bewoners’ van het parlementsgebouw. Namens Defensie treedt altijd een ‘mix’ van militairen en burgers in het strijdperk. Dit jaar was het ministerie gastheer van de tweekamp. Gespeeld werd in het nieuwe bedrijfsrestaurant van het gerenoveerde Plein Kalvermarkt Complex in Den Haag. Na een voortvarende start moest de

Defensieploeg snel terrein prijsgeven. Achtereenvolgens kapitein-ter-zee b.d. Harm Theo Wagenaar, Eric Versleijen en luitenant-ter-zee 1 Piet Sikkes (beiden DMO) verloren hun partijen. De overige wedstrijden leverden de uitslag 5-5 op. Daarna werd zes keer remise gespeeld, te weten door wachtmeester 1 Marco de Waard (KMar), Nico Pos (BS/DMO), luitenant-kolonel Roel Broeksma (KL) en luitenant Paul Kramer (KLu) en Dimitri Karagantcheff (beiden CDC). Vervolgens waren er nederlagen voor

luitenant-kolonel André Ram (KMar) en Wouter Mouthaan (BS). Kapitein-ter-zee Bert Braanker (DMO) en luitenant-kolonel John Wagner (Bestuursstaf ) redden de eer van Defensie door hun partijen te winnen. Na afloop van de tweekamp overhandigde aanvoerder Ard Dekker (HDP) van de Defensieploeg de wisseltrofee, een schaakkoning van plexiglas, aan captain Eric Zalmé van het Binnenhofteam. Na de 8-5 overwinning door Het Binnenhof is de stand in de jaarlijkse tweekamp nu 5-3 voor Defensie. Volgend jaar organiseren de parlementariërs de ontmoeting.

Internationale militaire samenwerking naar hoger niveau getild

CDS geeft startschot voor American Falcon KILLEEN (VS) Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Tom Middendorp heeft vorige week

een bezoek gebracht aan de Verenigde Staten. Hij sprak Amerika’s hoogste militair, vijfsterrengeneraal Martin Dempsey in Washington. Daarnaast gaf Middendorp het startschot voor de oefening American Falcon die momenteel wordt gehouden in Fort Hood, Texas. Aan de training van Nederlandse land- en luchtmachteenheden doen ook Amerikaanse militairen mee. Tijdens de oefening worden voor het eerst de nieuwe Nederlandse Chinook-transporthelikopters ingezet. Ook nieuw is dat American Falcon voor het eerst wordt geleid door het Joint Netherlands Training Detachment (JNTD), dat permanent op Fort Hood is gestationeerd. De CDS sprak in Texas met commandant III Corps luitenant-generaal Campbell, die lovend is over de samenwerking met

Nederland. Samen opleiden, trainen en oefenen betekent dat partners makkelijker met elkaar kunnen samenwerken tijdens operationele inzet. “Bij gezamenlijke missies moeten we elkaar blind kunnen vertrouwen”, legt Middendorp uit.

trainingsmogelijkheden

Middendorp werd vergezeld door generaal-majoor Bart Hoitink, directeur Directie Aansturen Operationele Gereedstelling. Hoitink: “Naast

American Falcon, die vijf keer per jaar plaatsvindt, trainen we hier ook vliegers. Twee keer per jaar vindt in Texas de voortgezette opleiding plaats. Door deze internationale militaire samenwerking kan de krijgsmacht de schaarse middelen beter op elkaar afstemmen. De afstemming tussen vraag en aanbod van vliegcapaciteit is sterk verbeterd. En met een oefenterrein zo groot als de Benelux zijn de trainingsmogelijkheden enorm.”

TNO en Defensie presenteren innovaties DEN HAAG TNO presenteerde tijdens ‘Innovation in Defence’

veertien onlangs afgesloten onderzoeksprogramma’s voor Defensie. In de Fokker Terminal in Den Haag kwamen TNO’ers en Defensiemedewerkers kijken en ervaren wat de innovaties inhouden.

“De onveranderd hoge ambitie van Defensie betekent dat bij het uitvoeren van operaties alleen het beste goed genoeg is”, opende schout-bij-nacht Rob Bauer, directeur Operationeel Beleid, Behoeftestellingen en Plannen de bijeenkomst. “Het worden van een ‘goede tweede’ is in oorlogsvoering namelijk geen optie. Vandaar dat Defensie altijd veel waarde hecht aan kennis en innovatie, gericht op de slimme inzet van geavanceerde technologie. En ondanks alle veranderingen die op Defensie afkomen, blijft dit ook in de komende jaren onverminderd van kracht.” Na een kort plenair gedeelte presenteerden diverse sprekers de onderzoeksresultaten. De deelnemers konden daarnaast de hele dag op het uitgebrei-

alleen beeldsimulatie makkelijk te hard vaart en dus meer risico’s neemt. Als je voelbare beweging toevoegt, merk je dat direct en neem je die risico’s niet

en neem je gas terug.” Ook blijkt dat simulatorziekte (Als wat je lichaam voelt niet overeenkomt met wat je ziet) minder vaak voorkomt als de simulator beweegt. De komende tijd wordt

bekeken welk vervolg de onderzoeksresultaten krijgen. || tekst: Elnt

|| foto: TNO

Joost Ploegmakers

de Demoplaza zelf ervaren wat de opgebouwde kennis praktisch inhoudt voor een moderne innovatieve krijgsmacht. De presentaties werden gegeven door specialisten van TNO en Defensie.

Fysieke beweging

Tijdens Innovation in Defence toonden TNO en Defensie de onderzoeksresultaten van veertien innovaties met veel potentie, die in minder extreme omstandigheden ook civiel toepasbaar zijn. Zo is onderzoek gedaan naar het trainen van stuurlui op een bewegend schip met behulp van een simulator. Het overgrote deel van de brugsimulatoren staat stil en door de beweging van een schip toe te voegen, wordt de beleving waarheidsgetrouwer. TNO’er Pierre Valk: “Bij tests bleek dat je met

De deelnemers konden op het Demoplaza zelf ervaren wat de opgebouwde kennis praktisch inhoudt voor een moderne innovatieve krijgsmacht.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 30.000 HOOFDREDACTEUR Martin Zijlstra EINDREDACTEUR André Twigt (070 - 339 78 05) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar €13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www. aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT Grafische Dienst, AVDD Den Haag DRUK OBT bv, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.