defensiekrantnummer 2

defensiekrant

nummer 2 20 januari 2011

2

Redeployment als uitje

4

‘Hetzelfde waar mogelijk, afwijkend waar nodig’

5

RMC Zuid strijdt tegen water en vuur

6

Mogelijke biomarker voor posttraumatische stress

Militaire bijstand bij wateroverlast BERGEN Viertonners van 30 Natres- en 100 Bevoorradings- en Transportbataljon waren tot vorige week donderdag 13 januari in de weer om inwoners van dorpjes

langs de Maas naar drogere gebieden te brengen. Voor het Regionaal Militair Commando Zuid was de wateroverlast in Limburg de tweede nationale operatie in korte tijd. Eerder coördineerde de eenheid de bijstand aan de Moerdijkramp. »»Lees verder op pagina 5

Veiligheid vergt leiderschap Prinses Máxima bezoekt Spots on Jobs Den Haag Een wezenlijk deel van leiderschap en personeelszorg.

Zo omschrijft de plaatsvervangend hoofddirecteur Personeel, mr. Jan de Jong, het Veiligheids Managementsysteem Defensie (VMS Def). Hij maakt zich er hard voor dat het VMS niet alleen wordt gedragen binnen elk onderdeel, maar door iedere werknemer. “Het is ook geen los onderwerp, maar dient deel uit te maken van opleidingen, materieelverwerving tot de individuele infanterist op oefening. Het VMS Def is een breed en langdurig programma dat verder gaat dan het schrijven van een voorschrift (red. de onlangs geactualiseerde MP12-100).” Het Veiligheids Managementsyteem is bedoeld om te voorkomen dat personeel letsel oploopt of schade aan materieel en omgeving ontstaat. “Daaraan is vaak persoonlijk leed verbonden, maar ook negatieve publiciteit en schade aan het imago. Denk aan het helikopterongeval in de Bommelerwaard. Bovendien leiden

ongevallen vaak tot verstoringen van de operaties of bedrijfsvoering en zijn er (hoge) kosten aan verbonden”, vult luitenant-kolonel Peter Butz, de Programmamanager Veiligheidsmanagement Defensie aan. »»Lees verder op pagina 3

DEN HAAG Prinses Máxima heeft afgelopen dinsdag een bezoek gebracht aan de banenbeurs Spots on Jobs in Den Haag. Zij sprak uitgebreid met wachtmeester der eerste klasse Isfaha Nahumury, wervingsvoorlichter Koninklijke Marechaussee (KMar).

Om de juiste doelgroepen te bereiken, is de KMar samen met andere krijgsmachtdelen op deze beurs vertegenwoordigd. Naast de maatschappelijke verantwoordelijkheid is het een kans om leerlingen van VMBO-scholen al in een vroegtijdig stadium bewust te maken van de krijgsmacht en haar taken. 

Prinses Máxima luistert aandachtig naar de beroepenvoorlichters.

binnenland

2  defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011

Links Met Afghaans stof erop is een MB natuurlijk nog eens extra ‘vet cool’ Rechts Ook ‘gestript’ en schoongemaakt trekt deze Bushmaster veel bekijks.

Afghanistan tastbaar tijdens open dag Coevorden

Redeployment als uitje COEVORDEN Omwonenden en belangstellenden hebben

vorige week een kijkje genomen op militair complex Coevorden. De kleine open dag op de verzamelplaats voor uit Afghanistan teruggekeerd materieel gaf beeld en geluid bij de zogenoemde redeployment.

“Ik wilde eens zien waar onze jongens in Afghanistan mee rondreden”, zegt Sipkejan Stoof, staand tussen de stoffige Mercedes Benz terreinwagens. De Coevorder is één van de ongeveer 150 belangstellenden die de kans grepen om dichtbij het zwaar gebruikte materieel te komen. Als voormalig medewerker bij Scania (vrachtwagens) wordt Stoof niet teleurgesteld, want het rollend materieel is goed vertegenwoordigd op het zogeheten degroupagepunt. Behalve aan MB’s kunnen de bezoekers zich vergapen aan Fenneks, Patria’s,

Vikings, YPR’s, een Bushmaster en een pantserhouwitser. Een modelbouwer uit Duitsland is in zijn nopjes. “Nu kun je alle veldmodificaties en tekeningen van dichtbij zien. Voor die unieke kans heb ik graag een ritje vanuit Hamburg over.”

Logistieke spil

Militair complex Coevorden is de spil in een logistieke titanenklus. In mei 2011 moet alle materieel en personeel van Task Force Uruzgan weer terug zijn op Nederlandse bodem. Zo’n vierduizend containers met goederen en 450

voertuigen gaan over de weg, het water en via de lucht naar het zuiden van Drenthe.“Defensie is toch verrassend open in wat ze hier doen”, vindt een Coevordens echtpaar. “Dat vind ik wel positief.” Uiteraard blijven geclassificeerde systemen als radio’s, cryptoapparatuur en stoorzenders wel achter gesloten deuren. Maar dan nog is op het militair complex genoeg te zien. In een loods staat een vrachtcontainer klaar om uitgesorteerd te worden. Werkelijk elke vierkante centimeter werd benut, want de container zit mudvol. Aan de hand van zogeheten RFID tags (Radio Frequency Identification) controleren medewerkers van het Materieellogistiek Peloton van 320 Herstelcompagnie of de inhoud van de pallets overeenkomt met de vrachtbrieven. Daarnaast kan via deze chips worden nagegaan waar ter wereld de lading zich

Luchtmobiel verwelkomt jongste vrouw SCHAARSBERGEN Met het uitlopen van de 25 kilometer lange eindmars mag de 17-jarige Savannah Zimmerman zich sinds vorige week de jongste vrouwelijke rode baret ooit noemen. In totaal begonnen 199 militairen aan de zes maanden durende opleiding tot luchtmobiel infanterist. Van hen passeerden vorige week 121 de poort van de Oranjekazerne in Schaarsbergen.

Sinds de oprichting van de brigade in 1992 ontvingen dertig vrouwen de rode baret. Ze voltooiden daarvoor één van de zwaarste algemene infanterie-opleiding van de Koninklijke Landmacht. Al bij de eerste lichting rode baretten zat een vrouw, wat illustreert dat alle functies bij de luchtmobiele brigade open staan voor mannen én vrouwen. Opvallend is dat de nieuwste lichting met een slagingspercentage van zestig procent het goed heeft gedaan. Doorgaans ligt dat zo rond 35 procent. Deze verbetering is te danken aan veranderingen in de opleiding, waarbij wel de eisen hetzelfde blijven, maar de piek- en toetsmomenten beter worden gedoseerd.

bevindt. Geen volgepakt pakhuis dus, maar vrij bescheiden aantallen pallets en kratten. Logisch, geeft soldaat 1 Dimitri van den Heuvel aan. “Het komt binnen, wordt gescand en gaat weer door.”

Hondenbrokken

Rupsvoertuig, kopieerpapier, richtkijker en brokken voor de bewakingshonden: elke lading doorloopt dezelfde administratieve procedure. Scannen, controleren, registreren. Eigenlijk is Coevorden voor de ISAF-spullen pas het begin van de terugkeer in Nederland. Hiervandaan gaan materieel en voorraden verder het land in. “Van alles dat binnenkomt, weten we wat het is en wat ermee moet gebeuren”, vertelt Jan Kuilder, commandant 320 Materieel Logistiek Peloton. “Beheerd en beheerst behandelen, dat is onze stelregel. Niet snelheid, maar zorgvuldigheid is leidend.” De redeployment verloopt voorspoedig, vertelt Kuilder. “Inmiddels hebben we ongeveer één derde van alle rollend materieel en voorraden binnen. Van alle verbindingsmiddelen, zoals radio’s, laptops en portofoons is al zo’n veertig procent binnen.” De omwonenden loeren dan ook gebiologeerd door de kieren van pallets en kisten. Afghanistan is opeens wel heel erg tastbaar. Letterlijk, want het poederfijne

Afghaanse zand is alom aanwezig. “Een vreemd idee dat het allemaal van zo ver weg komt”, vindt Louise Schoutens. Samen met haar opa kijkt ze haar ogen uit op het militair complex. In februari begint ze zelf aan haar militaire opleiding, vertelt de trotse grootvader. “Dit is alvast een mooi voorproefje.”

Cirkeltje rond

De medewerkers van ‘320’ werken onverstoord verder terwijl alle dagjesmensen door hun loodsen en werkplaatsen wandelen. “We zetten hier met z’n allen de schouders eronder”, legt voorman Marcel Beenen uit. Zijn collega’s demonteren alle niet-organieke onderdelen van de YPR’s. Radio, scherfdekens, antenne en eventuele extra bepantsering. In een dag halen ze alles eraf. Aan de andere kant van de werkplaats nemen sergeant van de mariniers Marco van Asselt en zijn wapenbroeders een Viking onder handen. Nog een goede wasbeurt en de rupsvoertuigen kunnen verder het land in voor herstel en herverdeling onder de eenheden. “Leuk dat we de mensen kunnen tonen waarmee we hier bezig zijn”, zegt Van Asselt. “Altijd goed te zien waaraan de belastingcentjes worden besteed". || tekst Ingmar

Kooman

|| foto’s Eva Klijn – AVDD

Rechtszaak vliegers Bommelerwaard begonnen  arnhem Bij de militaire meervoudige kamer van de rechtbank Arnhem is afgelopen maandag een begin gemaakt met de rechtszaak tegen twee luchtmachtvliegers die in 2007 waren betrokken bij het vliegincident in de Bommelerwaard.

Een glunderende Savannah Zimmerman mocht als jongste vrouw de rode baret in ontvangst nemen

Daarbij vloog een Apache gevechtshelikopter tegen een hoogspanningsdraad en zat een groot aantal huishoudens enkele dagen zonder stroom. Beide vliegers zijn sinds het voorval op

uitzending geweest naar Afghanistan als operationeel vlieger bij de Air Task Force. Mede om die reden is behandeling van de zaak pas nu aan de orde. De uitspraak volgt mogelijk binnen enkele weken.

binnenland

defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011  3

‘Investeren in veiligheid kan winst opleveren’ »»Vervolg van pagina 1

Den Haag Ernstige ongevallen en met name het commentaar van de Onderzoeksraad voor Veiligheid waren zo’n zeven jaar geleden de belangrijkste aanleidingen een Veiligheids Managementsysteem Defensie op te zetten. In sectoren als de luchtvaart en de petrochemische industrie is het gemeengoed. “Bij Defensie”, weet luitenantkolonel Butz, “vinden we soms erg snel dat veiligheid onze werkzaamheden belemmert en dat ongevallen nu eenmaal gebeuren. Vanuit de Bestuursstaf wordt nu een andere boodschap uitgedragen..” “Zowel maatschappelijk als bij Defensie zijn diverse ontwikkelingen waar te nemen die de versterking van veiligheidsmanagement noodzakelijk maken”, aldus overste Butz. “Het gaat om een toename van technologie en complexiteit waardoor processen en activiteiten soms moeilijker beheersbaar worden; het gaat ook om bezuinigingen, minder personeel, minder beschikbare tijd, onder druk staande supervisie. Anderzijds neemt ook de juridisering, schuldvraag en claimcultuur toe.” Het VMS Def moet leiden tot het beter uitvoeren van risicoanalyses - ook wel risico-inventarisaties en evaluaties, RI&E - op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau; een ondersteunende software-applicatie (het RIAS, Risico Identificatie en Analyse Systeem) staat gereed om uitgerold te worden. Daarnaast willen we het melden van onveilige situaties en (bijna)ongevallen stimuleren om daarvan te leren en herhaling te voorkomen. Er dient daardoor een cultuur te ontstaan binnen de organisatie waarin veiligheid en risico’s worden besproken als normaal onderdeel van de bedrijfsvoe-

ring gelden. ‘Mission first, safety always’ is het motto. P-HDP Jan de Jong weet ook wel dat ‘niemand dit dikke boekwerk uit het hoofd zal kennen’. Snapt ook dat er soms spanning ontstaat tussen wetgeving en gezond verstand. “Dat laatste mag echter nooit tot onverantwoorde risico’s leiden, daarvoor is goed leiderschap nodig.” Er zijn eerder trajecten ingezet om de veiligheid en gezondheid in de werkplek te verbeteren. “Het eerste dat de mensen te binnen schiet is de Arbo”, denkt P-HDP Jan de Jong. “Dat wordt wel eens gezien als een werkonderbreker, maar niets is minder waar. De arbeidsomstandighedenwet (kortweg Arbo) kent een enorme toegevoegde waarde, waardoor ons personeel duurzaam inzetbaar blijft.” Ten opzichte van eerdere trajecten om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, ligt de focus nu meer op de veiligheid van onze risicovolle activiteiten. Daarom is de Defensiestaf ook nadrukkelijk betrokken. “Impulsen voor Arbo en milieu hebben de afgelopen jaren succes gehad en gezorgd voor een goede basis”, vertelt Butz. “Ook door het moeten voldoen aan wet- en regelgeving, want daardoor zijn we ons meer gaan bezinnen op de wijze waarop we het werk uitvoeren. De grootste risico’s in termen van effecten en gevolgen liggen echter bij het uitvoeren van de operationele, vaak meer risicovolle, taken bij de Operationele Commando’s en bij de onderhoudswerkzaamheden van de Defensie Materieel Organisatie. Denk aan ernstige en kostbare ongevallen met de Zuiderkruis, de val van een klimtoren of tijdens parachutespringen. Bij het Commando DienstenCentra gaat het onder andere om activiteiten als transport en gezondheidszorg.” De komende bezuinigingen, De Jong spreekt liever over het beperken van de uitgaven, spelen een rol bij veiligheid.

“We zullen de vinger nadrukkelijk aan de pols moeten houden, juist nu, om de risico’s te bepalen. “Soms zal je juist moeten investeren om winst te boeken in de toekomst. Het gaat dan ook om het tegengaan van de belasting van het personeel die zeker bij Defensie behoorlijk slijtend kan zijn, fysiek en mentaal.” Hij pleit er dan ook voor om veiligheid nadrukkelijker op te nemen in opleidingen, werkoverleg en lessons learned “De luchtmacht levert bijvoorbeeld met het blad Veilig Vliegen in feite een wezenlijk onderdeel van veiligheidsmanagement omdat daarin incidenten herkenbaar worden besproken. Te lezen valt wat we daarvan leren, en daar gaat het om. Vaak gelden die ook voor andere onderdelen en daar kunnen we allemaal van leren.” En juist daarvoor is VMS Def bedoeld, betoogt Butz. “Het gaat niet om collega’s te straffen voor een mogelijke fout, maar het betreft de hele organisatie die er zijn voordeel mee kan doen.” Het is de bedoeling dat veiligheid tot in de diepste vezels van de organisatie daalt, betoogt De Jong. “De commandanten moeten op de zeepkist om het belang van veiligheid en de aandacht daarvoor uit te dragen; het vergt ook deskundigheid om geattendeerd te worden op zwakke plekken in de manier van werken, door iemand die dicht bij de leidinggevende zit. Die moet oog hebben voor technische vraagstukken, maar vooral voor menselijk gedrag en organisatiekunde. Daarmee bedoel ik niet mensen die overal beren op de weg zien, maar specialisten die op risico’s wijzen en zeggen hoe het veiliger kan. Je kunt immers binnen onze organisatie moeilijk zeggen: we werken niet meer met munitie, want dat is een groot risico.”

als Defensie. “We nemen door de omstandigheden vaak beslissingen voor de korte termijn, waar de lange termijn uit het oog wordt verloren.” Dat kan ernstige gevolgen hebben, weet overste Butz. “Grote ongevallen kennen meestal een incubatietijd van maanden, soms jaren. Hoe ver kan je bijvoorbeeld gaan met het uitstel van onderhoud of verkorten van opleidingen. Daarmee kan een kritische grens uiteindelijk worden overschreden, maar het proces is dan al een tijd aan de gang. De Jong is daarom ook blij dat Defensie nu een meldingssysteem kent dat erg laagdrempelig is. Begin 2010 is door de Defensiestaf een applicatie in P&Oselfservice geïntroduceerd (onder de knop linksboven “Melden voorval’). Eind dat jaar is deze applicatie verbeterd en wordt het aantal en soort voorvallen inzichtelijk. “Overigens wordt de applicatie niet alleen gebruikt voor veiligheid, maar ook voor andersoortige meldingen als beveiliging, integriteit, milieu en strafbare feiten. Hierdoor is een snelle informatiestroom door de organisatie mogelijk met weinig handelingen. Vanuit het VMS Def zijn de meldingen bedoeld om te leren”, zegt

hij. “Zaken moeten gesignaleerd worden en op het juiste niveau besproken. Het moet een normale manier van werken zijn.” Butz: “Er moet een cultuur ontstaan waarin iedereen ziet dat het goed is om risico’s te signaleren. Nu wordt het eerder gezien als een verstoring van het feestje of een teken van het niet in de hand hebben.” De P-HDP beseft dat niet iedere soldaat een pc op het werk heeft staan. “Die kan de melding echter doen bij zijn commandant, waarna het zo nodig naar een hoger niveau kan worden getild”, denkt de Jong. Deze meldingsmogelijkheid op intranet draait al een jaar proef en kan als een succes worden beschouwd. Er ontstaat nu op alle niveaus inzicht in onveilige situaties en ongevallen. Een van de factoren hiervoor is dat de melder alle stappen tot en met de conclusies, aanbevelingen en eventuele maatregelen kan volgen. “Soms zijn het simpele maatregelen die de problemen wegnemen”, schetst hij, “maar daadwerkelijk verbeteren vergt wel stimulans van de leiding”. || tekst Evert

Brouwer

De Jong erkent dat er spanning bestaat tussen maatregelen die een incident kunnen voorkomen en een organisatie

Bruinvis uit langdurig onderhoud DEN HELDER Hr.Ms. Bruinvis is vorige week weer aangemeerd

aan de kade van de Onderzeedienst in de Helderse Marinehaven. De afgelopen twee jaar onderging de onderzeeboot uitgebreid onderhoud. Onder meer werden aanpassingen aan de sonar uitgevoerd, waardoor de subs effectiever en veiliger kunnen opereren. Onderzeeboten werken tegenwoordig vooral in ondiep water onder de kust en in gebieden van mijnendreiging.

De komende periode begint de bemanning aan een gereedstellingstraject, dat is onderverdeeld in zes fasen. In het voorjaar wordt de nieuwe apparatuur beproefd. Na de zomer volgt de finale test van bemanning en schip tijdens de Flag Officer Sea Training in het Schotse Faslane.

Nieuwe systemen voor registratie wapens en crypto DEN HAAG Defensie heeft de afgelopen periode een grote stap voorwaarts gemaakt in de verbetering van het beheer van Klein Kaliber Wapens (KKW) en Controlled Crypto Items (CCI). Hiervoor zijn enkele nieuwe registratiesystemen ingebruik genomen.

Het Small Arms Registration System (SARS) en het Controlled Crypto Item Registration System (CCIRS) bieden de beheerders duidelijk inzicht in het gevoelige materieel dat zij in beheer hebben. Zij ondersteunen onder meer inventarisaties en overdrachten van wapens en crypto items tussen defensieonderdelen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van nieuwe scanners die de nieuwe

generatie van twee-dimensionale barcodelabels kunnen lezen. Daarvoor zullen circa 180.000 artikelen van een nieuwe barcode worden voorzien. Voorafgaand aan de ingebruik name van beide systemen zijn de gegevens uit de oude administratie geschoond en zijn de gebruikers opgeleid. Met de invoering van de systemen wordt de kwaliteit van de registratie van KKW

en CCI verbeterd. Tegelijk wordt invulling gegeven aan de oplossing van onvolkomenheden die eerder door de Algemene Rekenkamer werden onderkend. Meer informatie over de systemen staat op de intranet sites van SARS en CCIRS, bereikbaar via het CDC portaal.

Verdacht snoepgoed onderschept De Koninklijke Marechaussee heeft op luchthaven Schiphol een 47-jarige man en een 49-jarige vrouw aangehouden op verdenking van smokkel van cocaïne in snoep en koekjes. Tijdens een paspoortcontrole zagen marechaussees dat de 47-jarige man nog een onherroepelijke boete moest betalen in verband met een eerdere veroordeling. Hij kon het geldbedrag niet meteen betalen en is daarop aangehouden. Omdat hij opvallend vaak naar zijn bagage informeerde, werd besloten zijn bagage aan een nadere controle te onderwerpen. Daarin werd vervolgens een grote hoeveelheid snoepjes aangetroffen, waarvan het vermoeden rees dat er cocaïne in zat. Enkele dagen eerder had de marechaussee een 49-jarige vrouw aangehouden op verdenking van smokkel van ‘cocaïnekoekjes’. De douane trof de

koekjes aan in de handbagage van de vrouw. Nader onderzoek wees uit dat in de koekjes vermoedelijk cocaïne verwerkt zat. In totaal gaat het om 59 koekjes met een bruto gewicht van circa drie kilogram. Het komt geregeld voor dat op Schiphol verdovende middelen in etenswaren worden aangetroffen. In december vorig jaar werd een partij met cocaïne gevulde pepers aangetroffen. Eerder onderschepten douane en marechaussee onder meer sperziebonen, broodjes, snoep en pindadoppen met cocaïne.

 

binnenland

4  defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011

Bewakers en beveiligers in nieuwe DBBO-organisatie ondergebracht

‘Hetzelfde waar mogelijk, afwijkend waar nodig’ UTRECHT Weinig mensen zullen er iets van hebben gemerkt,

maar de bewakers en beveiligers van Defensie zijn sinds 1 januari om redenen van efficiëntie samengebracht in de Defensie Bewakings- en Beveiligingsorganisatie (DBBO). Het is over met het tijdperk waarin de onderdelen de eigen bewaking en beveiliging grotendeels zelf klaarden. “De hekken zijn weggehaald”, aldus kolonel Jo Budziak (KMar), directeur van de DBBO die onder de Bedrijfsgroep Vastgoed en Beveiliging van het Commando DienstenCentra valt. Achter de hekken was het tot nu toe zo geregeld: de bewaking en de beveiliging bij de Koninklijke Marine kwam voor rekening van het Marine Beveiligingskorps (MBK) en bij de landmacht van de Regionale Militaire Commando’s (RMC’en). De KLu op haar beurt kende de Luchtmacht Bewaking (LB) en bewakers/hondengeleiders, de Koninklijke Marechaussee liftte grotendeels mee op de bestaande voorzieningen. De defensieorganisatie in Den Haag ten slotte regelde de bewaking en beveiliging van de gebouwen en terreinen daar via de Directie Beveiliging Vastgoed. De aanzet tot het schrappen van deze aanpak 2008 werd gegeven met een ministerieel memorandum. Daarin kreeg de bewakings- en beveiligingsorganisatie van Defensie (tot 2018) een besparing opgelegd van minimaal 43 miljoen euro.

Efficiënt

Dat mondde op 1 november van het afgelopen jaar uit in de oprichting (aan de Lomanlaan in Utrecht) van de staf van de nieuwe DBBO, plus de regionale

staven Zuid, Noord en West (fase 1). De opdracht: zet een adequaat en vooral efficiënt systeem van bewaking en beveiliging op poten voor de beveiligingsgebieden in ons land en in het Caribisch Gebied. Dus niet voor eenheden op vredesoperatie, die regelen dit zelf via het systeem van Force Protection. De nieuwe opzet betekent niet dat de vier operationele commando’s niets meer in de melk te brokkelen hebben. Integendeel. Zij, aldus Budziak, geven aan wat op hun terrein de zogeheten Te Beschermen Belangen (TBB’en) zijn. Bijvoorbeeld een wapenkamer of een wapensysteem. Aan de DBBO vervolgens de taak om de beveiliging daarvan te regelen aan de hand van het Defensie Beveiligingsbeleid (DBB).

Stroomlijnen

Hoewel de DBBO dus sinds 1 november draait, geldt 1 januari als officiële oprichtingsdatum. Reden: de luchtmacht kon niet eerder aanhaken vanwege de omvorming van de Object Grondverdediging (OGRV) van dit krijgsmachtdeel naar een organisatie

Kolonel Budziak, directeur van de DBBO. “Hekken weggehaald.”

voor de bewaking en beveiliging van eenheden op missie in het buitenland (Protective Security Eenheden). Nu de cirkel rond is wil Budziak de komende periode (fase 2) aangrijpen voor het verder stroomlijnen van de bedrijfsvoering van de DBBO en het samensmelten van de verschillende culturen.

Al met al kan de bezoeker van een defensielocatie met de oprichting van de DBBO naar voorbeeld van de Paarse Restaurant Organisatie (Paresto) overal eenzelfde ontvangst en behandeling verwachten. Budziak: “We hebben een eigen identiteit en zijn op iedere plek herkenbaar. Eenduidigheid en eenvor-

migheid, dáár draait het allemaal om. Onder het motto ‘hetzelfde waar mogelijk, afwijkend waar nodig’, want de ene locatie is de andere niet.” || tekst jack

oosthoek

|| foto Wim sales

“Denk mee” levert 3300 ideeën op Den Haag De digitale ideeënbus [email protected] heeft

2600 ingezonden e-mails opgeleverd, met meer dan 3300 unieke ideeën. Via dit tijdelijke e-mailadres kon Defensiepersoneel tot afgelopen vrijdag verbeterings- en bezuinigingsvoorstellen doen aan de minister van Defensie. Hoe gaat het nu verder met al deze ingezonden ideeën? Een eerste analyse.

Half november opende minister Hillen de digitale postbus om suggesties te verzamelen voor mogelijke bezuinigingen en verbeteringen. Aanleiding hiervoor is de bezuinigingsopdracht die structureel richting de één miljard gaat. “Inzendingen kwamen uit alle delen van de organisatie, zowel van burgers als militairen. En bijna iedereen is bereid serieus naar zaken te kijken”, constateert kapitein-luitenant-terzee Harold Liebregs, die onder toezicht van plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten vice-admiraal Wim Nagtegaal, met drie collega’s de ingezonden ideeën namens de minster inventariseerde.

Alle ideeën zijn ingedeeld in categorieën en doorgestuurd naar beleidsverantwoordelijken. Zij kijken inhoudelijk naar het voorstel, of sturen dat door naar de onderzoeksleiders van één van de negentien werkgroepen. “Zo kijkt de werkgroep Infrastructuur al naar het aantal Defensielocaties. Suggesties uit de mail over specifieke locaties, bijvoorbeeld kazerne x, sturen we door aan de onderzoeksleider”, legt Liebregs uit. “Overige ideeën zijn doorgestuurd naar beleidsverantwoordelijken bij de verschillende Defensieonderdelen die inhoudelijk naar de haalbaarheid van een voorstel kunnen kijken. Daarnaast

zijn mails gestuurd waarin mensen hun zorgen uitspreken of emoties uiten.” De suggesties zijn divers. Van schrappen in dienstvervoer tot complete herinrichtingsplannen voor krijgsmachtdelen. De meeste ingediende ideeën zijn op gebied van personeelszaken: arbeidsvoorwaarden, toelagen, onkostenvergoedingen, arbeidsduur, FLO en personeelsbeheer. Andere veel aangedragen suggesties zijn het terugdringen van post op het huisadres. Liebregs: “Bijvoorbeeld door de loonstrook voortaan enkel digitaal te versturen en Defensiemedia meer op de werkplek te verspreiden.” Ook de persoonsgebonden uitrusting (PGU) is veel genoemd als bezuinigingsoptie. “Bijvoorbeeld door kledingpakketten te reduceren en vaker het gevechtstenue te dragen op staven om op stomerijkosten van het dagelijks tenue te besparen.” Liebregs zag een aantal opvallende zaken: “Veel inzenders kwamen met voorstellen over hun eigen Defensieon-

derdeel. Ook was een aantal mensen bereid zelf in te leveren. Bijvoorbeeld door genoegen te nemen met minder toelagen of te korten op reiskostenvergoedingen.” Daarnaast zijn veel zaken genoemd die op lokaal niveau kunnen worden opgelost door de commandant ter plaatse. “Veel is afhankelijk van lokaal leiderschap. Door zelf verantwoording te nemen, kan veel bespaard worden. Door de verwarming in het weekend uit te zetten en lichten altijd uit te doen bij vertrek.”

Alle ingestuurde suggesties worden bekeken. In maart wil de minister zijn plan voor de nieuwe Defensiekoers gereed hebben, waarin ook de realiseerbare voorstellen uit denkmee@mindef. nl zijn verwerkt. Liebregs: “De meeste inzenders wensen de minister veel sterkte en wijsheid toe bij de moeilijke beslissingen die gemaakt moeten worden. Daaruit spreekt de betrokkenheid en bereidheid tot meedenken van het personeel.” || tekst kapitein

Corné Dalebout

De ideeënbus is vanaf 14 januari niet meer bereikbaar voor het inzenden van nieuwe ideeën. De komende weken wordt regelmatig op verschillende manieren aandacht besteed aan de binnengekomen ideeën. Hierbij wordt, naast de Defensiekrant, gebruik gemaakt van de intranet en de bladen van de defensieonderdelen (Landmacht, Alle Hens, Vliegende Hollander, KMAR-magazine, Pijler en Monitor). De inzenders hebben daarnaast ook een rechtstreekse e-mail van de minister ontvangen.

binnenland

defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011  5

Foto: Dick Gordijn - AVDD

Militaire bijstand blijkt onmisbaar bij Moerdijkramp en wateroverlast

RMC Zuid strijdt tegen water en vuur VUGHT Water en vuur hebben het Regionaal Militair Commando Zuid afgelopen twee weken in

hun greep gehouden. Wat begon met helpen blussen van de brand bij Chemie-Pack in Moerdijk, eindigde bij het verlenen van bijstand aan het door overstromingen geteisterde Limburg. Als waarnemend hoofd nationale operaties coördineerde luitenant -ter -zee 1 Alex de Nijs de inzet van personeel en middelen.

Bij de Moerdijkramp werd Defensie via twee lijnen benaderd. Het Commando Plaats Incident nam rechtstreeks contact op met de vliegbases voor ondersteuning met E-One blusvoertuigen. De dienstdoende officier veiligheidsregio majoor-reservist Peter de Vet meldde zich voor overleg met het Regionaal Operationeel Team. Dat werd geactiveerd omdat de brand gevolgen voor de gehele regio (en daarbuiten) had. In dit werkverband zitten vertegenwoordigers van alle civiele hulpdiensten, de gemeente en Defensie. Het team kwam zo snel mogelijk op het hoofdbureau van de politie in Tilburg bijeen. De betrokken hulpverleners kennen elkaar en zijn volgens De Nijs goed op elkaar ingespeeld.

Tevens overlegde het waarnemend hoofd nationale operaties met de Directie Operaties van de Defensiestaf, die de afstemming met het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum verzorgt en de leiding heeft over alle militaire operaties van Defensie. Intussen zocht De Nijs het internet af naar nieuws. Regelmatig informeerde de luitenant ter zee de afdeling Nationale Operatiën van het Commando Landstrijdkrachten en zijn achterban over de ontwikkelingen in de veiligheidsregio. Daarbij hield de specialist de vinger aan de pols van de militaire inzet. Weliswaar stuurde de brandweer de militaire inzet aan. Maar de door Defensie gestelde kaders mogen door haar niet worden overschreden,

Transporteurs als reddende engel FORTMOND Militairen van 140 Zwaar Transportcompagnie van 100 Bevoorradings- en Transportbataljon uit Stroe hebben vrijdag 14 januari de satellietwagen van RTV OOST teruggehaald uit een door hoog water afgesloten gebied in de uiterwaarden van de IJssel. Het dorpje Fortmond was onderwerp van een reportage over het stijgende water en de gevolgen ervan voor de bevolking. De satellietwagen zorgde voor de verbinding tussen het gebied en de redactie van de omroep.

|| foto Dennis

Schnoink

bijvoorbeeld door andere dan de afgesproken taken toe te bedelen.

Nog een ramp

De drie E-One crashtenders van vliegbases Gilze-Rijen, Woensdrecht en Eindhoven waren tot en met donderdagnacht betrokken bij het blussen van de brand. Voor Defensie zat de hulpverlening er toen op. Maar voordat er goed en wel geëvalueerd kon worden, gebeurde een andere calamiteit in het verantwoordelijkheidsgebied van RMC Zuid. De volgende ochtend, vrijdag 7 januari, werd om tien uur GRIP 2 afgeroepen vanwege overstromingen in Zuid-Limburg. Een ander veiligheidsregioteam ging aan de slag. De Nijs trad wederom op als coördinator van de ramp. “Toen

de waterafvoersnelheid bij Sint Pieter boven de vijftienhonderd kuub per seconde uitkwam, werd het Regionaal Operationeel Team bij elkaar geroepen en stond ik weer op scherp.” Aan het begin van de middag adviseerde De Nijs vanuit RMC Zuid een actiecentrum te activeren. De effecten van zowel neerslag als gesmolten sneeuw maakte de situatie onvoorspelbaar. Ook gaf hij de Nationale Reserve alvast een voorwaarschuwing voor mogelijke inzet. “Diezelfde avond was de hoeveelheid water verhoogd van vijftienhonderd naar tweeduizend kuub per seconde. Straten in Borgharen en Itteren dreigden onder water te lopen. Op dat moment ontving het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum een aanvraag voor Defensiehulp. Bewoners werd geadviseerd hun voertuigen te verplaatsen naar hoger gelegen delen, zoals dijken. Nog die nacht startten de Delta en Echo Compagnie van 30 Natresbataljon met de evacuatie van hulpbehoevenden naar door de gemeente ingerichte opvangcentra.”

Drie dagen lang, tot en met maandag 10 januari, zette de landmacht viertonners in om bewoners van de overstroomde dorpjes heen en weer te pendelen naar droger gebieden. Daarvandaan konden ze naar hun werk of school. De wegen in Borgharen en Itteren waren weer enigszins begaanbaar, toen maandag het overstromingsgebied zich naar het dorpje Bergen (Noord-Limburg) verlegde. Hier werd de bijstand vanaf zes uur in de ochtend voortgezet. Op maandagmiddag losten collega’s van 100 Bevoorradings- & Transportbataljon de militairen van 30 Natresbataljon af. Zij waren tot en met donderdagavond 13 januari in touw. Toen zat de klus erop. “Voor mij was het een drukke, maar leerzame week”, zegt De Nijs tevreden. “Alle hulpverleners voor en achter de schermen hebben keihard gewerkt en de militaire inzet verliep gesmeerd. Ik ben dan ook zeer tevreden.” || tekst Jopke

Rozenberg-van Lisdonk

F-16 scant dijken VOLKEL Een F-16 van de vliegbasis Volkel heeft vorige week vrijdag op verzoek van het Waterschap Peel- en Maasvallei een vlucht uit gevoerd boven Noord- en Midden-Limburg.

Tijdens de vlucht zijn met het zogeheten RecceLite systeem opnames gemaakt van de dijken langs de Maas. Het verkenningssysteem is, volgens vlieger eerste-luitenant Tom van 312-Squadron, bij uitstek geschikt voor deze bijzondere opdracht. “Met infrarood kun je het verschil tussen koud en warm zichtbaar maken. Water is koud, land is warm dus met zo´n infraroodfoto kun je precies vaststellen in hoeverre dijken zijn verzadigd.” Het waterschap wil met de beelden in kaart brengen hoe de waterweringen het hoogwater hebben doorstaan en waar kwelwater omhoog is gekomen. De gegevens van de vlucht zijn in het weekeinde geanalyseerd door het waterschap. De uitkomst is voor de omwonenden van de Maas vooralsnog geruststellend: volgens het waterschap zijn de Maaskades stabiel.

Hoogwater in de Maas op twee manieren gefotografeerd door een F-16. Links een normale luchtfoto, rechts een infraroodopname waarbij de verschillen tussen donker en licht ook het verschil betekenen tussen nat en droog. Soortgelijke foto’s zijn gemaakt van de dijken langs de rivier (foto´s vliegbasis Volkel).

binnenland

6  defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011

Biomarker voor posttraumatische stress DEN HAAG Nederlandse militairen van wie witte bloedcellen

zes maanden na terugkomst nog steeds verhoogd in deze proefpersonen.

mensen, maar ook over de kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van klachten van posttraumatische stress. Deze bevinding is wetenschappelijk gezien van groot belang maar moet nog diepgaand verder onderzocht worden voordat een praktische toepassing mogelijk is. Misschien kan het in combinatie met andere bepalingen ooit leiden tot een instrument dat behulpzaam is bij screening van militairen vóór of na uitzending.”

Blootstelling

Stressklachten

voor de missie veel stresshormoon-receptoren bevatten, hebben na hun missie meer kans op symptomen van posttraumatische stress. Dat schrijven onderzoekers van de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg en het UMC Utrecht in het tijdschrift American Journal of Psychiatry van januari 2011.

Als onderdeel van het PRISMO onderzoek onderzocht neuropsycholoog Mirjam van Zuiden ruim 450 militairen die tussen 2005 en 2008 gedurende vier maanden op missie naar Afghanistan vertrokken. Na afloop bleken 34 soldaten veel symptomen van posttraumatische stress te hebben. Bij deze groep analyseerde ze vervolgens diverse bloedwaarden en vergeleek die met de bloedwaarden van 34 collega’s die dezelfde uitzending meemaakten en geen posttraumatische stress-symptomen hadden. Uit die test bleek dat militairen bij wie witte bloedcellen voor hun uitzending meer stresshormoonreceptoren (de zogenaamde ‘glucocorticoid receptor’) bevatten, na de missie 7,5 maal vaker kampen met symptomen van posttraumatische stress. De concentratie stresshormoon-receptoren was één en

De stresshormoon-receptor speelt waarschijnlijk een belangrijke rol bij het ontwikkelen van posttraumatische stressklachten. De receptor reageert op het stresshormoon cortisol. Onder stressvolle omstandigheden wordt dit hormoon aangemaakt, zodat het lichaam goed reageert op stress. Maar langdurige en hoge stress en daarmee langdurige blootstelling aan cortisol heeft waarschijnlijk nadelige effecten, hoewel het onderliggende mechanisme grotendeels onbekend is. Hoogleraar psychoneuroimmunologie prof. dr. Cobi Heijnen van het UMC Utrecht denkt dat deze biomarker bijdraagt aan kennis over veerkracht van

begeleidden prof. dr. Cobi Heijnen en dr. Annemieke Kavelaars haar onderzoek. Bij het PRISMO-onderzoek worden naar Afghanistan uitgezonden voor langere tijd gevolgd. Zij worden zowel voor als na de uitzending onderzocht op verschillende onderwerpen. Door verdere

analyse van de gegevens moet meer kennis ontstaan over stressmechanismen en de betekenis van preventie, screening, vroegtijdige herkenning en behandeling. || Foto avdd

Ongeveer drie tot vijf procent van de uitgezonden militairen ontwikkelt na afloop een posttraumatische stress stoornis. Deze veteranen hebben onder meer last van herbeleving van traumatische ervaringen, vermijding van prikkels die aan deze traumatische ervaring doen denken, agressie en slaapproblemen. Dit soort klachten kan een sterk nadelige invloed hebben op hun dagelijks functioneren en behandeling ervan is dan ook zinvol. Mirjam van Zuiden voerde haar onderzoek uit in samenwerking met de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg van het ministerie van Defensie (Dr. Elbert Geuze). Vanuit het UMC Utrecht

Defensie breidt ontsmettings- en detectietaken uit

Stemmen voor Provinciale Staten door Defensiepersoneel tijdelijk in buitenland

HAVELTE Om bij chemische, biologische, radiologische of

DEN HAAG De verkiezingen voor provinciale staten worden

nucleaire (CBRN) incidenten slagvaardiger op te treden, ondergaat de landmachtorganisatie een transformatie. Zo ging 101 CBRN Verdedigingscompagnie per 1 januari over naar 43 Gemechaniseerde Brigade. Een tweede nog op te richten compagnie komt bij 13 Mechbrig onder bevel. Tevens ziet een response-eenheid het levenslicht die vanuit Vught opereert en voor calamiteiten dag en nacht beschikbaar is.

‘101’ was tot voor kort ingedeeld bij het Operationeel Ondersteuningscommando Land, maar zit nu bij 11 Pantsergeniebataljon, dat eveneens onder 43 Mechbrig valt. Volgens commandant luitenant-kolonel Ernst Dobbenberg komt die overgang precies op het goede moment. “De staven van het Regionaal Militair Commando (RMC) Noord en 43 Mechbrig worden samengevoegd. Door die aanpassingen kan ‘43’ zich in de toekomst beter en sneller richten op nationale operaties.” Om bij een ongeval snel te kunnen reageren, is het essentieel een tweede CBRN-verdedigingscompagnie in het zuiden van het land te stationeren. Plaatsvervangend commandant van ‘101’ kapitein Patrick Bendijk vertelt dat ‘101’ er bij een calamiteit naar streeft binnen twee uur op locatie te zijn: “Daarvoor hebben we constant een derde deel van de compagnie inzetgereed.” Die gegarandeerde beschikbaarheid geldt vanaf 31 december 2012. Dan is ‘101’ operationeel. “Tot die tijd worden de gevraagde capaciteiten zo snel mogelijk en naar beste kunnen beschikbaar gesteld.” Bendijk is positief over de overgang naar 43 Mechbrig: “De herschikking biedt unieke kansen om geïntegreerd met

manoeuvre-eenheden te oefenen. Tevens kunnen we directer advies geven. Dat ‘43’ er constructiecapaciteit bij krijgt, is een bijkomend voordeel. Personeel van ‘101’is hier namelijk eveneens voor inzetbaar.

Detectie

De geplande uitbreiding is volgens overste Dobbenberg op verzoek van het Ministerie van Binnenlandse Zaken tot stand gekomen. In tegenstelling tot de civiele sector heeft Defensie jarenlange ervaring met CBRN en dus lag de keuze om de bestaande militaire organisatie uit te bouwen voor de hand. De response-eenheid bezit gespecialiseerde kennis en middelen voor detectie en ontsmetting. “Daarmee vult deze club de capaciteiten van de civiele hulpdiensten aan”, vertelt de overste. Naast verkenning, detectie en ontsmetting van personeel, materieel en terreinen is advies geven over CBRN één van de belangrijkste taken van de compagnieën. || tekst

TLNT Nadèsch Kuipers

Vraag tijdig een volmacht aan gehouden op woensdag 2 maart 2011. Voor tijdelijk in het buitenland verblijvend Defensiepersoneel (en de in het buitenland verblijvende gezinsleden) is het volgende van belang.

Wie kunnen deelnemen?

Voorwaarde voor deelname aan de verkiezingen is dat men op de dag van de stemming de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt, niet is uitgesloten van het kiesrecht en op de dag van de kandidaatsstelling (18 januari 2011) ingezetene is van een Nederlandse provincie. Indien men niet als ingezetene met een adres in de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) van een gemeente staat ingeschreven, en dus duurzaam in het buitenland woont, kan men niet deelnemen aan de verkiezingen voor provinciale staten.

Stemmen bij volmacht

Indien vanwege tijdelijk verblijf in het buitenland stemmen in persoon op de dag van de stemming niet mogelijk is, kan bij volmacht een stem worden uitgebracht. Er zijn twee mogelijkheden om bij volmacht te stemmen, te weten: • volmacht door middel van de stempas, of • volmacht door middel van een afzonderlijk aangevraagd formulier. De gevolmachtigde kan zijn volmachtstem uitsluitend tegelijkertijd met zijn of haar eigen stem uitbrengen, en één gemachtigde kan slechts door twee volmachtgevers gemachtigd worden tot het uitbrengen van een stem.

Volmacht door middel van de stempas Voor personeel dat binnen de periode van 16 februari tot en met 1 maart in

Nederland verblijft, is (onderhandse) volmachtverlening mogelijk. Voorwaarde is dat de kiesgerechtigde en de te machtigen persoon in dezelfde gemeente een stempas hebben ontvangen. Voor deze volmacht moeten de volmachtgever en de gevolmachtigde het formulier op de achterzijde van de stempas invullen en ondertekenen. Bij het stemmen door middel van de hier bedoelde volmacht moet de gevolmachtigde (een kopie van) het identiteitsbewijs van de volmachtgever aan het stembureau overleggen. Aangezien de gemeente de stempas ongeveer 14 dagen voor de stemming aan de kiezer toestuurt, is dit alleen een haalbare optie voor Defensiepersoneel dat pas na ontvangst van de stempas naar het buitenland vertrekt.

Volmacht door middel van een formulier

Defensiepersoneel in het buitenland kan daarom het beste een schriftelijke aanvraag indienen om bij volmacht te stemmen. De aanvraag geschiedt door middel van een door Defensie verstrekt formulier L-8. Dit formulier dient te worden voorzien van de handtekening van de volmachtgever en de gevolmachtigde. De gevolmachtigde verklaart op het formulier dat hij bereid is als zodanig op te treden. De gevolmachtigde ontvangt vervolgens een volmachtbewijs dat geldt als stempas. Bij het uitbrengen van de stem behoeft de gevolmachtigde geen kopie van het

legitimatiebewijs van de volmachtgever over te leggen. Indien volmachtgever en gevolmachtigde in een verschillende gemeente als kiezer zijn geregistreerd, dient het formulier L-8 nog te worden voorzien van een verklaring van de gemeente waar de gevolmachtigde staat ingeschreven (dit kan dus extra tijd vergen). De aanvraag moet uiterlijk op de 14e dag voor de stemming (16 februari 2011) zijn ontvangen door de gemeente waar de volmachtgever in de GBA staat ingeschreven.

Toezending formulieren

Voor de verkiezingen van Provinciale Staten in 2011 zal CZSK als coördinerend OPCO er voor zorgen dat al het uitgezonden personeel in de gelegenheid wordt gesteld deel te nemen aan de verkiezingen en zorgdragen voor het bestellen en toezenden van de benodigde formulieren. Veel gemeenten plaatsen het L-8-formulier op de gemeentelijke website. Indien dat het geval is bij de gemeente waar u in de GBA bent ingeschreven, verdient het met het oog op een soepele afhandeling de voorkeur het formulier van de gemeente te gebruiken, dat veelal is voorzien van het gemeentelijk logo. Wat betreft het personeel dat in het buitenland is in het kader van een (langdurige) oefening, personeel aan boord van een schip dat niet deel uit maakt van een uitzending of personeel dat verblijft op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba, dan wel Aruba, Curaçao of Sint Maarten, zorgt het eigen krijgsmachtdeel voor het bestellen en toezenden van de formulieren. Voor het personeel dat in het buitenland geplaatst is, zorgt het Dienstencentrum Buitenland voor het bestellen en toezenden van de formulieren.

en verder

defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011  7

dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventuuel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Woningen Te koop Amersfoort, Patricierslaan 52, midden-herenhuis met grote woonkmr, 5 slpkmrs, badkmr. Gelegen aan laan met groenstroken in Nieuwland. Bjr 1995. Vr.pr. € 285.000,- k.k. Zie http://www.era.nl

Te koop Castricum, Lindenlaan 67, hoekhuis met garage en grote berging. Doorzonkamer, keuken, hal en toilet. 1e verd.: 3 slpkmr, douche met 2e toilet. Zolder: 4e slpkmr met dakkapel. Rustige lokatie. Bjr 1959, Perc.opp. 201 m2. Vr.pr. € 249.995.- k.k. Zie www.funda. nl of www.makelaarsland.nl

Te koop Den Haag, Gerard Kellerstraat 65. Goed onderh. dubbel bovenhuis. Instapklaar. Rustige straat. Snelle opl. mogelijk. Keuken (2009) met inb.app. Douche met ligbad. Kunststof kozijnen/dubbelglas rondom. CV/ Remeha combiketel 2008. Zonnig balkon. Loopafst.NS-station Den Haag HS en Binckhorst . Zie www.funda.nl

Te koop Middelburg (Zld) Spinhuisweg 114, ruime goed onderh. eengezinswoning met 4 slpkmrs en tuin op Z. Geweldige ligging t.o.v. scholen en winkels. Vr.pr. € 165.000,- k.k. info: 06-17904117.

Te koop Utrecht, Jule Stynestraat 62, vrijst. woning met carport in rustige kindvr. wijk. Luxe keuken en badkmr. Woonopp 163 m², grond 363 m². Nabij A2, treinstation Terwijde en toek. Ziekenhuis. Bjr. 2007. Vr.pr. € 500.000,- k.k. Zie www.funda.nl

Recreatie Te huur Luxe 4 pers. appartement in de Franse Alpen in het rustige dorp La Giettaz (skigebied Megève). 19 tot 26 febr. 2011 nog vrij. Prijs: € 575,-. Van alle gemakken voorzien. Ook andere data buiten hoogseizoen mogelijk. Info: [email protected] of 06-53228848 Te huur Spanje, Denia, Costa Blanca, 6p. villa met privé zwembad. Uitzicht op de berg Montgó. Nabij La Sella Golfclub. Paardrijden en tennis mogelijk. Denia en stranden ca. 8 min. met auto. Valencia en Alicante ca. 1 uur. Prijs vanaf € 450,- per week. Inf.: villa-denia@ hotmail.com of bel 06 48189791.

Diversen Te koop Avond tenue met gele biezen (B&T,maat 58) en bijbehorende platte pet. Weinig gedragen. Contact vial: [email protected]

Te huur Prachtig knus chalet aan het meer van Lugano in Noord Italië. Nog enkele weken beschikbaar, vanaf prijzen beginnen bij € 300,-. Zie onze website: www.chalet-italie-lugano.com

REUNIE Op donderdag 14 april 2011 vindt er een reünie plaats voor alle medewerkers en oud medewerkers van de Militaire KoksSchool. Zij, waarvan het adres bekend is, worden per brief uitgenodigd. Locatie Dumoulinkazerne Soesterberg. Kosten € 25,- p.p. Inl: tel/fax 038-3316974, e-mail lely. [email protected].”

Succesvolle onderwater schokproef met een Nederlands LCF-fregat in Zweden. Te zien is hoe de pluim van explosiegassen die bij een onderwater explosie vrijkomen, als het ware door het oppervlaktewater breken. Een dergelijke proef vindt plaats om na te gaan of een schip voldoet aan de ontwerpeisen van robuustheid. Foto DMO.

DMO onderzoekt gevolgen onderwater aanslagen op marineschepen

USS Cole als studiemateriaal DEN HAAG In de haven van Aden in Jemen pleegden terroristen

onder meer dat marines vaker onder de

deelnemende landen. Het belang van de testen werd afgelopen najaar nog eens onderstreept met het zinken, in de Gele Zee, van het Zuid Koreaanse korvet Cheonan als gevolg van een onderwaterexplosie. Ir. Ad van der Made, hoofd bureau Kwetsbaarheid en Constructie van DMO (Ressort Zee): “De risico’s van aanslagen onder water, vooral die op de korte afstand, nemen toe. Aanleiding is

De beproevingen naar Close Proximity Underwater Explosions Effects worden gehouden in testbassins in Zweden en Canada, waarbij technici uit ons land de analyses voor een belangrijk deel voor hun rekening nemen. Ze worden onder meer uitgevoerd met een stuk huidconstructie die vaak in scheepsrompen voorkomt. Daarbij worden drukken en vervormingen gemeten die ontstaan bij explosies onderwater. Na vijf jaar

van Al Qaeda in oktober 2000 een bloedige aanslag op het Ameri- kust opereren (blue water) in plaats van op de oceaan (brown water) en schepen kaanse fregat USS Cole. Voor veel landen was dat aanleiding na te havens aandoen. De dreiging komt vooral van ‘intelligent’ geconstrueerde gaan hoe marineschepen en hun opvarenden beter tegen zulke mijnen en torpedo’s. De drukgolf die ze aanvallen te beschermen. In het geval van Nederland besloot de na een ontploffing veroorzaken, plant Defensie Materieel Organisatie (DMO) vijf jaar geleden aan te zich namelijk over grote afstand door het water voort en richt vooral op de haken bij een internationaal onderzoek van Canada, Zweden en korte afstand veel schade aan.” ons land naar de effecten van onderwater explosies dicht bij een schip. Testbassins

In Nederland leidde het onderzoek tot de oprichting van een projectgroep van medewerkers van kennisinstituten als TNO en de overheid. Ze lanceerden een proef getiteld Close Proximity Underwater Explosions Effects, waarvan de resultaten er mochten wezen. Dat bewees wel de prijs die de onderzoeksgroep afgelopen december kreeg van het managementboard van de aan het onderzoek

experimenteren en analyseren heeft de projectgroep belangrijke inzichten verzameld en kunnen ideeën worden ontwikkeld om het gat tussen de papieren analyse en de werkelijkheid te dichten. Het resultaat van de proeven is echter nog niet volledig, vertelt Van der Made. Zo moeten vragen beantwoord worden om de belasting op de constructie met voldoende zekerheid te kunnen voorspellen. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig. Pas als de resultaten daarvan op tafel liggen, kunnen expliciete maatregelen voor een betere bescherming van schepen en hun bemanning worden genomen. “We denken”, aldus Van der Made, “aan ‘slimmere’ scheepsconstructies en hoogwaardig materiaal als composietstaal in een zogeheten ‘sandwich’ constructie. Een hele puzzel waarvan de stukjes nog niet in elkaar passen.”

Referendum brengt Soedan duidelijkheid KAUDA De bevolking van Zuid Soedan kon zich afgelopen week

via een referendum uitspreken over een toekomst samen met het Noorden of als zelfstandige natie. “Het gebied waar we werken, valt onder het Noorden, maar de hier wonende Nuba, inwoners van de Nuba Mountains voelen zich veel meer verbonden met het Zuiden”, zegt kapitein Joël Postma. “Er was hier een klein aantal stemposten, waar zuiderlingen kunnen stemmen:, vervolgt de militair. “Daar zijn we met patrouilles langsgegaan. Postma is een van de dertig uitgezonden Nederlanders. Als waarnemer volgde hij het referendum met argusogen. “De opkomst was hoog en het stemmen verliep rustig en vreedzaam.” Het beeld

van Postma wordt officieel bevestigd door de Europese waarnemers. Zij spreken over een ordentelijk en geloofwaardig verlopen referendum. “Toch heerst er wel spanning en is er veel afhankelijk van welke uitwerking de uitslag van het referendum zal hebben.” Die uitslag laat waarschijnlijk tot midden februari op zich wachten. De

verwachting is dat het Zuiden massaal kiest voor onafhankelijkheid. Is dat het geval, dan wordt het op 9 juli zelfstandig.

UNMIS

De dertig Nederlanders, twaalf militaire waarnemers, vijftien politiefunctionarissen en een aantal stafleden maken deel uit van UNMIS, de United Nations Mission in Sudan. Deze VN-eenheid bestaat uit een stabilisatiemacht van tienduizend man, onder wie 750 militaire waarnemers. “Het missiegebied is verdeeld in zes sectoren en 24 teamsites, waar we per tweetal naar worden uitgezonden. Kauda, een relatief kleine site in de Nuba Moun-

tains, ligt in de staat Zuid-Kordofan, ten noorden van de grens zoals die in 2005 is vastgesteld. De inwoners, de Nuba, zijn echter voor het overgrote deel aanhangers van de SPLM/A (Sudan People’s Liberation Movement/Army), de zuidelijke partij. Potentiële problemen dus. In de bepalingen van het vredesverdrag uit 2005 staat dat een aantal transitional areas waaronder Zuid-Kordofan via een aparte stemming kunnen aangeven of ze bij het noorden of het zuiden willen horen. Of wellicht een ‘status aparte’ willen krijgen als ze uit elkaar gaan”, vertelt Postma.

en verder

8  defensiekrant nr 2 – 20 januari 2011

Kunstenares wil militairen portretteren

Kopp plaatsvervangend commandant CDC

DEN HAAG Onder het motto ‘een portret, spiegel van je wezen’, zoekt beeldend kunstenares Alvani Haverman naar militairen die zich met het oog op hun uitzending willen laten portretteren voor het thuisfront. Zo blijven ze als het ware dicht bij, redeneert Haverman die een portret meer vindt zeggen dan een foto. De kunstenares is te bereiken op telefoonnummer 050.311.45.98 of 06-31227642. Zie ook www.alvani.nl.

DEN HAAG Schout-bij-nacht Erik Kopp wordt plaatsvervangend commandant van het Comman-

Middelbare Milieukunde Defensie UTRECHT

Op de Kromhoutkazerne in Utrecht is vorige week een interne Defensiebrede of ook wel “paarse” milieuopleiding op MBO-niveau van start gegaan. Dertien collega’s van marine, marechaussee, luchtmacht en DMO worden opgeleid volgens een lesprogramma waarin standaard milieukennis is verweven met specifieke aspecten van de bedrijfsvoering en organisatie van Defensie.

Milieutaken zijn onlosmakelijk verweven met de Defensieorganisatie en lopen uiteen van het omgaan met gevaarlijke stoffen en het scheiden van afval tot het uitvoeren van interne controles op naleving van de milieuvergunning. Doordat Defensie een bijzonder en veelomvattend takenpakket heeft, zijn milieumedewerkers door de hele organisatie terug te vinden, vaak in combinatie met arbo en (vlieg) veiligheid. Hoewel het takenpakket divers is, is de noodzakelijke algemene

basiskennis voor de milieumedewerkers door de hele organisatie nagenoeg gelijk. Een paarse opleiding sluit daarom goed aan op de wensen en werkt efficiëntieverhogend. De doelgroep zijn medewerkers op onderdeels- en eenheidsniveau die verantwoordelijk zijn voor advisering aan hun commandant en uitvoerende milieutaken hebben. De medewerkers voeren deze binnen hun functie voltijd of als nevenfunctie uit.

do Diensten Centra. De functie is sinds 1 december 2009 vacant, maar wordt thans waargenomen door commandeur Elmer van den Berghaage. Kopp gaat de stoel in het voorjaar van 2011 bekleden.

Kopp heeft diverse operationele functies vervuld. Onder meer voerde hij van juli 2002 tot eind 2006 het commando over de Groep Maritieme Patrouillevliegtuigen en over Marine Vliegkamp Valkenburg. In zijn periode

aansturen operationele gereedstelling bij de Defensiestaf in Den Haag. Sinds september 2009 vervult Kopp de functie van projectofficier Permanent Gemeenschappelijk Hoofdkwartier, eveneens bij de Defensiestaf te Den Haag.

als commandant werd hij in 2003 verantwoordelijk voor de uitvoering van het besluit om het luchtvaartbedrijf op te heffen en het vliegveld te sluiten. Aansluitend is hij werkzaam geweest in de functie van souschef integratie

Landmachtcampagne  ‘geschikt’ als reclameklassieker  

AMSTERDAM De ‘geschikt/ongeschikt’ campagne van de Koninklijke Landmacht is een van de reclameklassiekers op de gelijknamige tentoonstelling in de Amsterdamse Beurs van Berlage. Deze en andere reclames zijn allemaal te zien in de Beurs van Berlage, waar momenteel de tentoonstelling ‘100 Jaar ReclameKlassiekers’ loopt. Centraal in de tentoonstelling staan de 150 belangrijkste reclameklassiekers uit de Nederlandse geschiedenis. Campagnes die onderdeel zijn geworden van het Nederlands

erfgoed. Campagnes die bij vrijwel iedereen herinneringen oproepen en gevoelens losmaken. Ook de landmachtcampagne is door de organisatie van de tentoonstelling tot reclameklassieker uitgeroepen. Zo stellen zij: “Geschikt/ongeschikt wordt massaal omarmd. Anno 2010 is het een maatschappelijk begrip geworden dat nauwelijks meer uit

het dagelijks leven is weg te denken”. ReclameKlassiekers is van 18 december tot en met 27 februari elke dag geopend van 11.00 tot 17.00 uur in de Beurs van Berlage. Meer info op www.reclameklassiekers.nl

Cursus operationeel recht DEN HAAG - Of het nu gaat om de inzet van het luchtwapen, de pantserhouwitser, het aansturen van een operationele eenheid of het functioneren op een operationeel (maritiem) hoofdkwartier, iedereen krijgt tijdens militaire operaties met deze en andere juridische aspecten te maken. De cursus Militair Operationeel Recht (MOR) beoogt militairen die betrokken zijn bij operationele besluitvorming bewust te maken van die delen van het (internationaal) recht die betrekking hebben op het plannen en uitvoeren van militaire operaties. Aan de orde komen onderwerpen als internationale militaire samenwerking, grondslagen en rechtmatigheid van militair optreden, rules of engagement, humanitair oorlogsrecht, mensenrechten en ethiek en de rol van militair strafrecht tijdens uitzendingen. Colleges worden verzorgd door docenten van alle krijgsmachtdelen, universiteiten en het Openbaar Ministerie

De doelgroep bestaat uit operationeel commandanten die belast zijn met (operationele) besluitvorming van actuele en toekomstige operaties en andere officieren die op korte termijn op uitzending gaan of anderszins betrokken raken bij het operationele planningsproces. Er zijn maximaal zeventien plaatsen. De cursus wordt gegeven op het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag en vindt plaats van maandag 14 maart tot en met vrijdag 18 maart 2011. Aan de cursus zijn geen kosten verbonden. Meer informatie en aanmelden (uiterlijk 7 februari 2011): voor CLAS bij Lkol mr. Jansen ([email protected]) voor de KMar bij Lkol mr. Groenheijde ([email protected]) voor CLSK bij Maj mr. Antzoulatos Borgstein ([email protected]) en voor CZSK bij LTZA 1 mr. Verkroost ([email protected])

Duitse onderscheiding brigadegeneraal Ent MÜNSTER

Brigadegeneraal Theo Ent heeft vorige week het Ehrenkreuz der Bundeswehr in Gold ontvangen. De directeur materieel en diensten van Staf CLAS kreeg de bijzondere onderscheiding voor zijn verdiensten voor het 1

(German/Netherlands) Corps. Ent heeft er drie plaatsingen vervuld. De medaille werd uitgereikt door plaatsvervangend commandant 1 (Ge/NL) Corps, generaalmajoor Werner Kullack.

Commandant der Zeemacht in het Caribische Gebied brigadegeneraal der mariniers Dick Swijgman reikte de insignes op Aruba uit.

Gevechtsinsignes uitgereikt ARUBA/DEN HELDER 28 Militairen op Aruba en één marineofficier in Den Helder hebben vorige

week het Insigne voor Optreden onder Gevechtsomstandigheden ontvangen. Zij kregen de onderscheiding voor adequaat optreden onder gevechtsomstandigheden. Niet alleen op Aruba werden gevechtsinsignes uitgereikt, maar ook in Den Helder. Daar sprak minister Hans Hillen bij de uitreiking van de Herinneringsmedaille Vredesoperaties aan de bemanning van Hr.Ms. Amsterdam, één opvarende persoonlijk toe. “Luitenant-

ter-zee 2OC Van den Boorn is tijdens zijn uitzending in Afghanistan geconfronteerd met IED aanslagen en direct vuur, waarbij hij actief en adequaat heeft gereageerd”. Uit handen van de bewindsman ontving de marineofficier vervolgens het insigne

voor zijn optreden in Uruzgan. Commandant der Zeemacht in het Caribische Gebied brigadegeneraal der mariniers Dick Swijgman reikte de insignes op Aruba uit.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 41.000 HOOFDREDACTEUR luitenant-kolonel Patrick Bolder EINDREDACTIE Martin Zijlstra (070 - 339 78 06) REDACTIE Corné Dalebout (070 - 339 78 03) | June Smit (070 - 339 78 03) | André Twigt (070 - 339 78 05) | Evert Brouwer (070 - 339 78 04) | Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MCP 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar € 13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www.aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT vijfkeerblauw.nl, Rijswijk DRUK TDS, Schiedam. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. ZIj geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.