defensiekrantnummer 15

defensiekrant

nummer 15 19 april 2012

3

Schietwedstrijd mortieren nieuw leven ingeblazen

4

Defensiebrede netwerkdag oogt succes

6

Militaire kloffie wordt mode

7

De Mud Masters Obstacle Run 2012

foto sm Maartje Roos

Erewacht voor hoog bezoek schiphol De erewacht van de Koninklijke Marechaussee stond afgelopen maandag aangetreden toen de president van Turkije

Abdullah Gül en zijn echtgenote mevrouw Hayrünissa Gül op Schiphol arriveerden. Op uitnodiging van Hare Majesteit de Koningin bracht het echtpaar een staatsbezoek aan ons land. Centraal stond de viering van vierhonderd jaar diplomatieke betrekkingen tussen beide landen. Marechaussees van de Brigade Den Haag Beveiliging verrichtten tijdens de aankomst op Schiphol ceremoniële taken. Driehonderd militairen van alle krijgsmachtdelen vormden afgelopen dinsdag een erewacht tijdens een kranslegging op de Dam.

Luchtmobiele Brigade onder nieuw bevel schaarsbergen Brigadegeneraal Nico Geerts heeft op de Oranjekazerne in Schaarsbergen het bevel over 11 Luchtmobiele Brigade overgenomen van ranggenoot Otto van Wiggen.

Geerts krijgt tegelijkertijd het bevel over 11 Air Manoeuvre Brigade, het verband waarin 11 ‘Luchtmobiel’ en het Defensie Helikopter Commando gezamenlijk optreden. In zijn toespraak noemde de nieuwe commandant zijn voorganger een aanjager voor het toetsen van veranderende inzichten en tactische lessen uit Afghanistan. Van Wiggen ontwikkelde daartoe een breder operationeel concept voor 11 Air Manoeuvre Brigade. Uit handen van commandant landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif kreeg Van Wiggen de Bronzen Soldaat. Dit is de hoogste blijk van

waardering binnen de landmacht. Hij kreeg het beeldje niet alleen voor zijn inspirerend leiderschap, maar ook vanwege zijn enorme verdiensten voor de infanterie. Geerts heeft een drukke periode voor de boeg. In het najaar moet de luchtmobiele brigade de zogenoemde Operationele Gereedheidsstatus opnieuw bevestigen en bewijzen dat ze in staat is alle operaties uit te voeren waarvoor de eenheid wordt opgeleid. Dat gebeurt in Duitsland tijdens oefening Peregrine Sword. || foto

bart nijs fotografie

Marechaussees onderweg naar Zuid-Soedan Den Haag

Een grotendeels uit marechaussees bestaande groep van zestien militairen en drie politiefunctionarissen is naar Zuid-Soedan vertrokken. Ze gaan daar politieagenten trainen en monitoren voor de VN-missie ‘United Nations Mission in the Republic of South Sudan’ (UNMISS).

"Jullie gaan een ongelooflijk belangrijke bijdrage aan de veiligheid en welvaart van Zuid-Soedan leveren", drukte commandant marechaussee luitenantgeneraal Dick van Putten hen op het hart. De eenheid vliegt eerst naar Oeganda voor een cursus van de Verenigde Naties. Vervolgens reizen ze door naar Juba, de hoofdstad van ZuidSoedan. Daar wordt op het UNMISShoofdkwartier de definitieve werklocatie bepaald.

De missie

Zuid-Soedan werd op 9 juli 2011 onafhankelijk van Soedan. De VN Veiligheidsraad richtte een dag eerder UNMISS op om de nieuwe overheid te assisteren bij het opbouwen van de staatsstructuren en het versterken van vrede en veiligheid. »»Lees verder op pagina 2

nieuws

2  defensiekrant nr 15 – 19 april 2012

Politietrainers leiden Afghaanse onderofficieren kunduz Nederlandse politietrainers in het Afghaanse Kunduz

leiden sinds begin deze maand ook onderofficieren op voor de politie. Op het German Police Training Centre werden tot heden alleen Afghaanse politierekruten en agenten tot het niveau basic patrolman opgeleid. In de acht weken durende basisopleiding worden politievaardigheden zoals fouilleren en het verrichten van aanhoudingen aangeleerd. De lesduur van de nieuwe opleiding is afhankelijk van de vooropleiding en varieert tussen acht en zestien weken. Na afloop van de opleiding wordt de cursist bevorderd tot korporaal of sergeant bij de Afghaanse politie. De onderofficieren worden alleen tewerkgesteld in de provincie Kunduz.

De politietrainers geven ook opleidingen op het niveau advanced patrolman. Bij deze vervolgopleiding voeren politieagenten patrouilles uit onder leiding van trainers van de Police Operational Mentor and Liaison Teams (marechaussee). De agenten leren hierbij met name om in contact te treden met de burgerbevolking en zo hun vertrouwen te winnen.

Denemarken leent onbemande vliegtuigjes den haag Nederland leent de Deense landmacht drie Raven onbemande verkenningsvliegtuigjes plus een grondstation. Denemarken deed het verzoek omdat momenteel niet alle reserveonderdelen leverbaar zijn.

Op dit moment zet het Deense leger alle beschikbare systemen in Afghanistan in, terwijl er ook thuis behoefte is aan Ravens, onder meer voor het trainen van uit te zenden troepen. Door Nederlandse unmanned aerial vehicles te lenen, worden beide doeleinden gewaarborgd. Het Raven-systeem past in twee rugzakken. Een vliegtuigje heeft een spanwijdte van 1,4 meter en wordt binnen enkele minuten in elkaar gezet en

vanuit de hand gelanceerd. Zowel het vliegtuigje als het grondstation werken op oplaadbare batterijen. Het vliegtuigje kan daarmee een uur in de lucht blijven en tot een afstand van tien kilometer waarnemingen doen. De Ravens zijn te voorzien van verschillende camera’s, voor overdag en ’s nachts. De beelden worden live op het grondstation getoond. Met een ‘remote video terminal' kan een commandant op een andere locatie ook meekijken.

»»Vervolg van pagina 1 Het is een geïntegreerde missie, waarin militaire en civiele inspanningen samengaan. Het accent van de missie ligt op staatsopbouw, mensenrechten,

bescherming van de burgerbevolking, beheersing van interne conflicten door aanwezigheid van militaire capaciteit, vredesopbouw en versterking van de veiligheidssector. Eind maart vertrokken al acht militairen

voor deze missie. De totale Defensiebijdrage aan UNMISS komt daarmee op 24 man. De Nederlandse bijdrage duurt twee jaar, mits de VN Veiligheidsraad het mandaat na 9 juli 2012 verlengt.

Defensie verlaagt kosten beveiligingsteams reders den haag Defensie gaat de kosten van Vessel Protection Detachments verlagen. Het ministerie

deed het afgelopen jaar de nodige ervaring op met de inzet van mariniers aan boord van koopvaardijschepen als bescherming tegen piraten.

Een doelmatige planning van zowel luchttransport als de daadwerkelijke inzet van Vessel Protection Detachments (VPD’s) drongen de kosten terug. Het inrichten van opslagplekken nabij de inzetgebieden bracht de uitgaven eveneens verder omlaag. Defensie werkt in overleg met de reders aan aanpassing van de regeling voor financiële bijdrage, inbegrepen verkorting van de aanvraagtermijn.

zee. Mariniers sloegen een aanval met gericht vuur af. Bij de overige transpor-

ten was de aanwezigheid van mariniers genoeg om piraten af te schrikken.

Defensie ontving tussen december 2011 en april 2012 37 aanvragen voor militaire bijstand. Uiteindelijk werd in negen gevallen tot inzet overgegaan. Eén VPD kreeg te maken met een incident: op 17 januari bedreigden piraten het koopvaardijschip Flintstone in de Arabische

Marine zoekt bewijsmateriaal misdrijf amsterdam Duikers van de Koninklijke Marine hebben op

11 april in het water van de Amsterdamse Hobbemakade naar bewijsmateriaal van een misdrijf gezocht. Dit gebeurde op verzoek van de politie Amsterdam-Amstelland. Het slechte zicht in de gracht en vervuiling in het water (fietsen en ijskasten)

bemoeilijkte de zoekactie. De Defensie Duikgroep ondersteunt steeds vaker

civiele autoriteiten. Onder meer speuren de mannen naar drugs, stoffelijke overschotten of explosieven. Ook voor het bewaken van havens wordt de eenheid ingezet. Zo voeren de duikers preventief bommenonderzoek uit bij staatsbezoeken, evenementen en havenbezoeken van buitenlandse oorlogsschepen.

Zieke kinderen een dag piloot woensdrecht 25 chronisch zieke kinderen zijn afgelopen vrijdag met sportvliegtuigen van

vliegveld Seppe naar vliegbasis Woensdrecht gevlogen. De Hoogvliegerdag, bedoeld om de patiëntjes even hun ziekte te laten vergeten, is een initiatief van de Stichting Hoogvliegers in nauwe samenwerking met de luchtmacht.

Patrouilleschip Friesland overgedragen aan Defensie harlingen Het patrouilleschip Friesland is vorige week

woensdag door fabrikant Damen Shipyards in de haven van Harlingen overgedragen aan Defensie. Het Ocean Going Patrol Vessel (OPV) is het derde schip van de Holland-klasse in een serie van vier.

De 108 meter lange patrouilleschepen gaan een bijdrage leveren aan internationale operaties. Zo kunnen ze ingezet worden bij counterdrug-operaties en kustwachttaken in Nederland en het Carïbisch Gebied. Ook antipiraterijmissies behoren tot de mogelijkheden. Om deze taken uit te voeren, krijgen de eenheden een NH-90 helikopter en twee snelle motorboten ter beschikking. Het schip is een product van nauwe samenwerking tussen de Koninklijke Marine, de industrie en kennisinstituten

in Nederland. Doordat er veel technologische vernieuwingen zijn doorgevoerd, kunnen OPV’s met een relatief kleine bemanning van 50 koppen gevaren worden. Het innovatieve karakter van de schepen heeft de interesse gewekt van meerdere landen. De Friesland begint nu aan een uitgebreid test- en opwerkprogramma. Daarbij moet ze het voorlopig nog zonder de geïntegreerde sensormast doen. Deze wordt naar verwachting begin 2014 geplaatst.

De laaiend enthousiaste kinderen in de leeftijd van zes tot zestien jaar mochten onder begeleiding zelfs even sturen in de lucht. Sommige van hen zaten voor het eerst in een vliegtuig. Op Woensdrecht werd het vliegavontuur voortgezet met een uitleg over het opleidingstoestel van de luchtmacht, de Pilatus PC-7 en met een virtuele vlucht in de simulator. Hierna volgde een rondrit met loeiende sirenes in een E-One Crashtender, het reusachtige blusvoer-

tuig van de luchtmacht. Ook doofden de kinderen samen met ervaren brandweerinstructeurs enkele brandjes.

Certificaat

Na afloop ontvingen de Hoogvliegers uit handen van commandant Koninklijke Militaire School Luchtmacht kolonel Johan de Jongh een oorkonde. Hiermee kunnen ze aantonen dat ze hebben deelgenomen aan het Hoogvliegeravontuur en een dag piloot waren.

Stichting Hoogvliegers

Het initiatief voor de dag komt van de Stichting Hoogvliegers, die zich inzet voor zieke en gehandicapte kinderen. Meerdere malen per jaar worden op verschillende Nederlandse vliegvelden hoogvliegerdagen gehouden. Afgelopen jaar maakten zo’n 1.250 kinderen een vlucht. Voor de evenementen stellen particuliere piloten hun sportvliegtuig beschikbaar.

nieuws

defensiekrant nr 15 – 19 april 2012  3

Schietwedstrijd voor mortieren herleeft op ASK

Menno van Coehoorn nieuwe stijl 't harde Oude tijden gaan herleven op het Artillerieschietkamp bij Oldenbroek. Na twaalf jaar worden op 15 mei weer schietwedstrijden met mortieren om de

Menno van Coehoorn wisseltrofee gehouden. Vorige week donderdag vond het proefschieten plaats. Daarbij werd gebruik gemaakt van nauwkeurige registratieapparatuur. Mede-organisator eerste luitenant Bert Beijering: “Dat is een groot verschil met vroeger.”

In 1994 werden voor het laatst legerkorpstests voor mortieren gehouden. Ieder infanteriebataljon vaardigde een peloton 120 mm af, dat streed om de begeerde bokaal. Zo ging het toen en zo gaat het binnenkort weer. Men dien verstande dat de wedstrijd wordt verschoten met 81 mm mortieren en het niveau niet op peloton, maar op groep ligt. Die wijzigingen neemt Beijering voor lief. Waar het om draait tijdens de ‘Van Coehoorn trofee’ is de wil om te winnen, de saamhorigheid en natuurlijk het verhogen van het niveau. “Ingebed in hun eigen eenheid hebben de mannen weinig met andere ‘mortieristen’ van doen. En zonder een gemene deler blijft dat zo.” De strijd om de beker moet daarin verandering brengen. Iedereen ingedeeld bij een mortiergroep wordt dan ook uitgenodigd op 15 mei naar ’t Harde te komen. Om aan te moedigen en om na afloop deel te nemen aan de social. Zonder twijfel zal het gespreksonder-

werp mortieren zijn. Beijering: “Zet een handjevol militairen bij elkaar en binnen de kortste keren gaat het gesprek over werk.

Disciplines

De opzet van de wedstrijd is vrij simpel, elk (pantser-) infanteriebataljon neemt deel met een mortiergroep 81mm. Deze zeven groepen moeten over een boog van pakweg anderhalve kilometer een aantal granaten in een doelgebied van honderd bij honderd meter zien te krijgen. Dat gebeurt tijdens vijf verschillende typen vuur. Bij de eerste gaat het erom zo snel mogelijk in actie te komen en vervolgens vier granaten af te schieten. Hierna krijgt de groep even de tijd om de stelling nauwkeurig in te meten en een meteobericht in te voeren. Hierdoor is de mortiegroep in staat om vanaf dat moment nauwkeurig te vuren “Kortom inschieten hoeft niet” Bij vuur nummer twee, time on target

genaamd, gaat het er om zo dicht mogelijk op een vooraf aangegeven tijdstip een granaat op het doel te krijgen. Dit lijkt op een verzonnen kunstje, maar net als alle vijf disciplines is ook deze ontleend aan de praktijk.

‘Dit lijkt op een verzonnen kunstje’ “De methode wordt gebruikt bij ondermeer een tegenstoot, een tegenaanval of overschrijding van een startlijn”, licht Beijering toe. “Bij dit onderdeel moeten de mannen ondermeer rekening houden met de vluchttijd van de granaat naar het doel. Doen ze dat niet goed, dan schieten ze net iets te vroeg of te laat en dat kost punten." De afgegeven vuren worden op twee aspecten beoordeeld: nauwkeurigheid (ligging) en snelheid (tijd).

Stafkaart

Vuur nummer drie bestaat uit het zo nauwkeurig mogelijk bevuren van een coördinaat. Nummer vier is een preplanned fire, dit is het bevuren van een voorbereid doel. Klapstuk van de dag is vuur nummer vijf, oftewel het handmatig berekenen van de schietgegevens. “Bij dit onderdeel pakken we de digitale rekenaar af en moeten de mannen met behulp van een stafkaart en schootstafelboek de richting, afstand,elevatie, lading en vluchttijd vaststellen.” Volgens Beijering wordt deze opdracht tijdens het droogtrainen het vaakst beoefend.

Discussie

De trefferregistratie komt voor rekening van het RAM Score systeem. Deze uiterst nauwkeurige techniek werkt met behulp van microfoons die door middel van kruismetingen in het doelgebied de afwijking van een granaat meten. Dit is een verademing met vroeger.

“Toen was het precies vaststellen van een schot natte vingerwerk. Ik durf te beweren dat alle winnaars van toen niet altijd het beste hadden geschoten. Anno 2012 vormt trefferregistratie geen punt van discussie meer.” Net als alle deelnemers vertrouwt ook de mortiergroep van 12 Bravo (Wonju) Compagnie erop dat de organisatoren, het Schiet Instructie Controle Team Mortieren en het Opleidings- en Trainingscentrum Vuursteun precies weten wat ze doen. De mannen focussen zich dan ook volledig op de eerste plaats. In de prijzenkast ruimden ze alvast een plaatsje in. “We hebben de wil om te winnen”, zegt groepscommandant sergeant René Lemmens vastberaden. Hij blijkt niet de enige. “Bij mijn ronde langs de eenheden heb ik dat alle deelnemers horen zeggen”, lacht Beijering. “Nu ik dit weet, kan ik bijna niet wachten tot de 15e.” || tekst & foto's andré twigt

reportage

4  defensiekrant nr 15 – 19 april 2012

In verschillende workshops en discussies werden deelnemers geprikkeld met elkaar in gesprek te gaan en hun mening te geven over uiteenlopende onderwerpen.

Jonge officieren inspireren elkaar

Defensiebrede netwerkdag oogst succes amsterdam De eerste Defensie Ontwikkel- en Netwerkdag voor young professionals is een feit. Circa 150 jonge officieren kwamen naar de bij het Marine

Etablissement gehouden bijeenkomst om kennis uit te wisselen, nieuwe contacten op te doen en wat extra bagage op het gebied van persoonlijke ontwikkeling te krijgen. “Het is de eerste keer dat we dit Defensiebreed en met de politie organiseren”, vertelt LTZA 2 OC Tim Timmerman, secretaris van de Federatie van Nederlandse Officieren en Middelbaar en

‘Ik vond het wel prettig ervaringen uit te wisselen’ Hoger Burgerpersoneel bij Defensie (FVNO|MHB), de organisatie die de drijvende kracht achter de bijeenkomst was. “Voor de Koninklijke Marechaussee zijn al eerder dergelijke dagen georganiseerd, maar we merkten dat krijgsmachtsbreed veel jonge officieren mogelijkheden tot onderling contact

en kennisuitwisseling missen.” Dat er veel behoefte is aan netwerkmogelijkheden blijkt wel uit de opkomst. “We hadden meer aanmeldingen dan plaatsen en hebben dus helaas veel nee moeten verkopen.” “Ik ben nieuwsgierig naar de mening van anderen,’’ licht de boomlange kapitein Guido de Sain zijn komst toe. Net als veel jonge officieren staat de landmachter open voor een overstap naar een ander krijgsmachtsdeel. “Het is goed je te oriënteren en ik wil graag weten wat andere krijgsmachtsdelen en de politie bij een eventuele overstap te bieden hebben.” Overste Christel van Mechelen knikt hem bemoedigend toe. “Overstappen van het ene naar het

andere krijgsmachtsdeel is allang geen taboe meer.” Zelf heeft ze in haar carrière meerdere malen een switch gemaakt en het heeft haar geen windeieren gelegd. “Een ‘paarse’ tour geeft je een bredere kijk op de organisatie.” Timmerman vult aan: “Het is belangrijk te blijven investeren in talent en te zorgen dat ze voor de defensieorganisatie behouden blijven.” Maar het breder kijken dan je eigen krijgsmachtsdeel is zeker niet het enige dat aan bod komt. In de verschillende aangeboden workshops en de afsluitende interactieve forumdiscussie passeren aan onderwerpen de revue. Er wordt ‘gespard’ over arbeidsvoorwaarden, technieken voor leidinggeven, het

jezelf in de markt zetten binnen en buiten de organisatie, de definitie van succes. Het is tweerichtingsverkeer. Deelnemers worden uitgedaagd hun mening en visie te geven op de

‘Het is belangrijk te investeren in jong talent’ aangeboden stellingen. “We proberen een beeld te creëren van de werkzaamheden en ervaringen van anderen, zodat iedereen daar z’n voordeel mee kan doen.” Eerste luitenant Jules Pronk (KMar) is het daar roerend mee eens. “Soms loop je binnen de organisatie tegen een

muur aan. Het is fijn met collega’s te kunnen sparren hoe zij hier mee omgaan. Zo zie je bijvoorbeeld dat het vrijgeven en toewijzen van vacatures niet bij alle krijgsmachtsdelen hetzelfde loopt.” Tweede luitenant Henk-Jan van Vulpen (KLu) vult hem aan. “Ik kwam hier op zoek naar praktische tips op het gebied van leidinggeven. Die heb ik niet direct gevonden, maar ik vond het wel prettig ervaringen uit te kunnen wisselen met bekenden en onbekende collega’s. Je kunt veel van elkaar leren. Ik ga zeker niet met lege handen naar huis.” || tekst

Tlnt Wouter Helders

|| foto’s Sgt-maj Maartje Roos

achtergrond

defensiekrant nr 15 – 19 april 2012  5

Waardevol tweerichtingsverkeer

De do’s en dont’s van functioneringsgesprekken den haag Functioneringsgesprekken zijn voor leidinggevenden een kans om medewerkers optimaal te laten functioneren. Voor medewerkers

biedt zo’n gesprek een mogelijkheid zich te blijven verbeteren en talenten door te ontwikkelen. Een functioneringsgesprek is altijd tweerichtingsverkeer en stelt het functioneren van beide partijen centraal. Niet om elkaar te be- of veroordelen, maar om samen tot een betere samenwerking te komen. Twee leidinggevenden en twee medewerkers vertellen hoe je het beste uit je functioneringsgesprek kan halen. Leidinggevenden aan het woord:

Rol van de medewerker:

“Blij met feedback”

“Wees proactief, ga niet zitten afwachten”

Directeur P&O CDC Oebele Tolsma en hoofd afdeling Projecten Dienst Vastgoed Defensie kolonel John Lievestro hebben in hun rol als leidinggevende veel ervaring met het voeren van functioneringsgesprekken. Wat zijn volgens hen de ingrediënten voor succesvolle gesprekken?

Hoe pak je als medeweker het functioneringsgesprek met je chef aan? Stafmedewerker organisatie Directie P&O Vanita Pahladsingh en adviseur ingenieursdiensten Dienst Vastgoed Defensie Erik van ’t Hof hebben ruim ervaring en geven tips.

“Het goed functioneren van een medewerker en een afdelingsteam begint met een goede onderlinge verhouding tussen de medewerkers en mij,” spreekt Lievestro uit ervaring. “Gesprekken over functioneren en onderlinge samenwerking moeten dan ook niet afhangen van die jaarlijkse gesprekken.” Daar is Tolsma het volledig mee eens: “Als je het hele jaar door niet met elkaar praat, dan lukt dat die ene keer ook niet.” Bovendien vinden beide heren het belangrijk om ook feedback te krijgen op hun eigen functioneren. “Ik heb daar soms een blinde vlek voor”, bekent de kolonel. Ze kijken zowel terug als vooruit en bespreken de wensen en verwachtingen van hun medewerkers. “Om het voorgaande jaar goed te kunnen evalueren, houd ik gedurende het jaar het functioneren van mijn medewerkers in een schriftje bij”, doet Tolsma zijn ‘onthoudtechniek’ uit de doeken. Het gesprek mondt vaak uit in een aantal (verbeter)afspraken. Tolsma: “Laat aan elkaar zien dat je die afspraken ook echt nakomt, dat bewijst voor beide het nut van functioneringsgesprekken.”

“Het functioneringsgesprek moet je zien als absolute kans”, zegt Van ’t Hof stellig. “Je hebt de mogelijkheid op een dieper niveau van gedachte te wisselen over het wederzijds functioneren. Bovendien kun je je toekomstwensen bespreken, iets waar je het normaal niet zo snel over hebt.” Pahladsingh vindt het daarnaast prettig om ook tussendoor regelmatig met haar baas te praten over de werkinhoud en de zaken die al dan niet goed gaan. Ze overleggen daarover eens in de twee weken en gaan er tijdens een functioneringsgesprek nog dieper op in.

Meer informatie Meer gedetailleerde informatie, de regelgeving in het AMAR en BARD en gespreksformulieren zijn te vinden op de startpagina personeel op intranet via de link: http://intranet.mindef.nl/portaal/pp/ Personeel/pb/Personeelsbeleid_doorstroom.aspx

“Ter voorbereiding op het jaarlijkse gesprek maken zowel mijn leidinggevende als ik een lijstje met gespreksonderwerpen en die wisselen we aan elkaar uit”, vertelt Pahladsingh. Onderwerpen die de medewerkers aankaarten zijn hun presteren gedurende het voorgaande jaar, de verwachtingen en wensen die zij op werkgebied hebben en wat zij van hun leidinggevende verwachten. Van ’t Hof maakt daarbij ook altijd een doelstellingenlijstje aan het begin van het jaar. “Hierin zet ik zowel werkinhoudelijke als persoonlijke zaken”, zegt hij. “Dit lijstje houd ik het hele jaar in gedachte en bespreek ik in het functioneringsgesprek.” Voor een waardevol functioneringsgesprek is een proactieve houding een vereiste vinden beide medewerkers: “Een functioneringsgesprek onderga je niet, daar doe je actief aan mee.”

Do’s en dont’s Het functioneringsgesprek vindt minimaal één keer per jaar plaats en kan voor beide partijen nuttige ‘feedback’ en afspraken opleveren. Iedere partij heeft zijn eigen rol in het gesprek, voor beiden gelden dan ook specifieke do’s en dont’s. Leidinggevenden: • Registreer gedurende het hele jaar het functioneren en de resultaten van je medewerker. Dit voorkomt dat het gesprek alleen gaat over recente gebeurtenissen, die daardoor het gesprek onevenredig veel beïnvloeden. • Niet iedere medewerker praat makkelijk over zijn of haar functioneren. Goed luisteren, samen- vatten en doorvragen zijn daarom erg belangrijk. Op die manier achterhaal je de kern van wat je gesprekspartner precies bedoelt. • Sta open voor ‘feedback’ en gebruik die om jezelf als leidinggevende te verbeteren. De stijl van leidinggeven is mede bepalend voor het functioneren de medewerker. • Bespreek niet alleen de negatieve, maar ook de positieve aspecten van het functioneren en de werkomstandigheden. Dit werkt voor beide stimulerend. • Maak afspraken SMART-‘proof’, oftewel: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijd- gebonden. Op deze manier zijn ze na afloop goed te beoordelen. Medewerkers: • Breng zelf ook gespreksonderwerpen in, zoals knelpunten, positieve elementen, geboekte resultaten, de samenwerking binnen het team, je ontwikkelingspunten en je ambities. • Zorg dat je voorbeelden hebt bij het noemen van je goede eigenschappen en resultaten en bij de zaken die voor verbetering vatbaar zijn. • Vraag actief naar voorbeelden als je manager verbeterpunten met betrekking tot jouw functio neren noemt. Ben je het niet eens, leg dan uit waarom en probeer er samen dieper op in te gaan. • Heb je aan het einde van het gesprek een slecht gevoel? Bespreek dit dan en probeer het gesprek op een positieve manier te beëindigen door bijvoorbeeld samen een concreet ontwik- kelingsplan op te stellen. • Heb je behoefte om vaker bij je functioneren of werkprocessen stil te staan, omdat je bijvoor beeld samen aan bepaalde knelpunten wilt werken, verzoek je manager dan om op regelmatige basis een gesprek in te plannen.

Directeur P&O CDC Oebele Tolsma en Vanita Pahladsingh zijn het er over eens: “Een goede onderlinge verhouding tussen manager en medewerker is van belang voor het functioneren van een afdelingsteam. Boven Kolonel John Lievestro in gesprek met Erik van ’t Hof, één van zijn vijf medewerkers: “Het functioneringsgesprek biedt je de kans op een dieper niveau over het wederzijds functioneren te praten”, vindt Van ’t Hof.

|| tekst

Jopke Rozenberg-van Lisdonk

|| foto's Maurits van Hout, AVDD

interview

6  defensiekrant nr 15 – 19 april 2012

Gerenommeerd modeontwerper Oger Lusink is het creatieve brein achter de kledinglijn. Foto's boven In de kleding van de lijn Dutch Forces komt de link met de Defensie duidelijk naar voren (Paul Metzer’s foto’s).

Militaire kloffie wordt mode amsterdam Een stoer merk voor mensen met een missie. Zo wordt de modelijn Dutch Forces in de Telegraaf Webshop aangeprezen. Het is een casual kledinglijn met een militair tintje. In zijn pand aan de P.C. Hooftstraat in Amsterdam licht gelauwerd modeontwerper Oger Lusink zijn visie op het project toe. “We slaan een brug tussen de krijgsmacht en de consument.” Hoe kwam u op het idee voor Dutch Forces?

“Tijdens een show van de Italiaanse luchtmacht viel me op hoe goed de militairen gekleed waren. De uniformen zaten als gegoten en waren duidelijk prettig om te dragen. Twee kenmerken

‘Een slecht zittend en uitziend uniform dwingt minder respect af' die in groot contrast staan met de uniformen van de Nederlandse krijgsmacht. Dat kan beter, dacht ik. Nederland mag best wat ‘Italiaanser’ worden. We zijn met Defensie om tafel gegaan en mogen nu bepaalde logo’s en symbolen gebruiken in onze kleding.”

Waar staat de kledinglijn voor?

“Voor kwaliteit en kracht. Maar ook voor autoriteit en trots. Dat straalt een mooi, goedzittend uniform namelijk uit. Kleding maakt de man. Het omgekeerde is ook waar. Een slecht zittend en uitziend uniform dwingt minder respect af. Dutch Forces is natuurlijk een kledinglijn voor ‘burgers’ of militairen in de vrije tijd. Los van het feit dat het mooie kleding is, betuigt de drager indirect steun voor Defensie. Ze dragen bij aan maatschappelijk draagvlak.”

Wat bepaalt de keuze voor het ontwerp van kledingstukken of bepaalde logo’s? “In overleg met de drie huidige meewerkende krijgsmachtsdelen (landmacht, luchtmacht en marine) kiezen

we elk halfjaar een nieuwe set logo’s, rangtekens en symbolen. Het gebruik van deze ontwerpen en op uniformen

‘Nederland mag best wat ‘Italiaanser’ worden’

niet gediend. Wel ben ik als Nederlander erg trots op onze krijgsmacht. In mijn rol als modeontwerper probeer ik de moed, karakter en het kameraadschap waar de krijgsmachtsonderdelen voor staan, door te vertalen naar mode. Ook wil ik een bijdrage leveren aan het ‘zichtbaarder’ maken van Defensie in het straatbeeld. Het verbaast me dat militairen in Engeland en Italië veel meer in de openbare ruimte optreden dan bij ons. We mogen als land best trots zijn op onze militairen.”

Waar staat het merk over vijf jaar?

De lijn loopt goed. We groeien elk jaar flink. Over vijf jaar zullen we dus veel meer consumenten in kleding met defensie-elementen zien lopen. Ook hoop ik in de toekomst de kans te krijgen uniformen voor de Nederlandse krijgsmacht te ontwerpen. Ik wed dat ik tegen dezelfde prijs een schitterend product kan leveren.” || tekst

tlnt wouter helders

|| foto's hans lebbe, avdd

Korting Defensiepersoneel geïnspireerde kleding is een hommage aan de rijke militaire historie van de krijgsmacht. We streven naar een mix tussen mode, functionaliteit en stoerheid. De ski- en snowboardgear zijn bijvoorbeeld geïnspireerd op de Nederlandse Special Forces.”

Wat is uw band met de krijgsmacht?

“Ik ben de derde van drie broers, dus in het kader van ‘broederdienst’ heb ik zelf

Defensiemedewerkers kunnen profiteren van een fikse korting op producten uit het ‘Dutch Forces’ en, de meer klassieke, ‘The Dutch Regimental’ assortiment. Broeken, Jacks, truien en andere stoere casual kledingstukken kunnen het hele jaar door met twintig procent korting worden gekocht. De korting geldt overigens alleen voor online aankopen via de Telegraaf webshop. Door het aanmaken van een account en het invullen van de code: ‘DEFDF11’ kan van de aanbieding gebruik worden gemaakt. Dutch Forces is overigens niet de enige kledinglijn van Oger waarin de samenwerking met Defensie naar voren komt. Er zijn ook gadgets zoals horloges en een sportkledinglijn.

en verder

defensiekrant nr 15 – 19 april 2012  7

dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Graag 'Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar [email protected], ovv naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd.

Woningen Te koop: Den Helder, Visstraat 49, gunstig gelegen, leuke goed onderh. woning met 3 slpkmrs en ruime zolder via vaste trap. Open keuken met vaatwasser op bgg. Op 1e verd. badkmr met 2e toilet. Vr.pr. € 134.500,- k.k. Zie www.funda.nl of www.makelaarsland.nl.

Te koop: ’s-Gravenhage, Architect Wesstrakade 8, goed onderh. eengezinswoning met 4 slpkmrs, schitterend aangelegde tuin 15 m diep met volop zon en voortuin. Vr.pr.: € 269.000,- k.k. Zie www.funda.nl of bel: 06-50648640.

Te koop: Maarn, Sparrenlaan 6, ruime 2/1-kapwoning. Grote woonkmr, open keuken, 3 slpkmrs, kleine badkmr. 2 tuinhuisjes en royale tuin. Aan de andere kant van de Doornse berg. Vr.pr. € 359.000,- k.k. Zie www.funda.nl

Te huur: Ermelo, Zeeweg, vrijst. bungalow met ruime kavel 400 m², op 5 km afstand van Gen Spoorkaz. Woonopp. 66 m². Zeer grote open keukenr, 1 slpkmr, douche\ligbad, vliering, berging. V.v. vloerverw. uitgezonderd slpkmr. Huurprijs: € 600,- p.m. excl. Info: 06-40230018.

Te koop: Ede, centrum, Smaragdstraat 36, hoekwoning, 5 min. van station. Nwe keuken met inb.app. 3 slpkmrs mogh naar meer. Nwe badkmr. Direct te betrekken. Eigen parkeerplaats onder carport. Bel 06-31003820.

langere periode. We roken niet, hebben geen huisdieren en betalen de huur op tijd! Contact: 076 5273282 of 06-23435418.

Recreatie

Te koop: Dubbele stacaravan van 48 m2

Te huur: Spanje, Alella ca 15 km van Barcelona, 5 pers. luxueus appartement met 2 slpkmrs, badkmr, zonneterras. Gebruik zwembad. Ca 5 km van strand. In mei, juni, juli, september en oktober. Inl. of brochure 0223-642711 of [email protected] Te huur: ruim vrijst. 5 pers. chalet in Parc Mont St. Jacques Trois-ponts (Belgische Ardennen). Volop genieten van rust, mooie uitzichten en prachtige natuur. E-mail: [email protected] of bel na 18:00 uur: 070-2111666. Te koop: Op park Tulderheyde te Poppel,

Te huur gevraagd: appartement in Utrecht centrum, 70 m². Max. € 1.000,- incl. g/w/l. We (accountant en promovendus FMW) zijn ook geïnteresseerd in onderhuur voor een

Huisdieren toegestaan. Hele jaar toegankelijk. Zie http://www.koopchalet.nl/chalet-tekoop-hoek-huur-perceel-verblijfpark-tulderheyde-374.html of mail JMM.vd.Geer.01@ mindef.nl

omg. Tilburg, Red Cedar Chalet L-mode. Opp.60 m². Bordes, veranda op fraai hoekperceel met grote tuin. CV, dubb. glas, centr. antennne en internet mog. Bjr 1994.

gelegen op toplocatie op camping aan recreatieplas “De Gouden Ham” in Appeltern. Airco, terras, aanlegsteiger, zonnescherm, schuurtje. Woonkmr met keuken. Combimagnetron, koel/vriescombi, gasfornuis. Vr.pr.€ 15.000. Evt te huur. Inf.: [email protected]

Diversen Sauerland, motorrijden, mountainbiken, www.hauswohlbehagen.com

Nabij de vlb Woensdrecht is kinderdagverblijf Kombinocare geopend voor kinderen van def.pers. van 0 tot 5 jaar Beschikt over pedagogisch, orthopedagogisch opgeleiden en verpleegkundige medewerkers, dus ook plaats voor kinderen die extra zorg nodig

hebben. Nog 15 plaatsen beschikaar. Zie www.kominocare.nl voor informatie en tarieven.

Reünie Op donderdag 21 juni zijn alle oudgedienden van 2006 tot heden van harte welkom bij het lustrum/reünie feest van de Stafcie 45 Painfbat RIOG. Aanvang 17.00 uur in de grote filmzaal op de Gen. Spoorkazerne. Opgave voor 31 mei: [email protected]. Kosten € 10,- p.p. contant te voldoen bij aanvang.

11A-Koningscompagnie GGJ viert donderdag 11 oktober zijn 20 jarige bestaan met een grote reünie voor grenadiers en oudgedienden van 11A-Koningscompagnie periode 1992-2012. Ontvangst is vanaf 16.00 uur in de Oranjekazerne. Inschrijven via email: www.koningscompagnie.nl. Vragen? Bel 026-3532794.

Pijlers van het Korps Mariniers voor sportief Nederland

De Mud Masters Obstacle Run 2012 doorn Vol vertrouwen grijpt sergeant-majoor van de mariniers Rob Severs het touw. Hij twijfelt geen seconde en slingert over de grindbak naar het klimnet. Zijn

linkerbeen haakt meteen in de mazen, en ook de prothese aan zijn rechterbeen vindt onmiddellijk houvast. Soepel klautert hij naar boven om de volgende obstakels te bedwingen. “Mensen met een beperking kunnen meer dan achter een computer zitten. Om dat te bewijzen doe ik mee aan de Mud Masters Obstacle Run 2012.” De Mud Masters Obstacle Run wordt op 6 oktober voor het eerst in Nederland gehouden op een groot festivalterrein in Haarlemmermeer. De deelnemers bedwingen een avontuurlijk parcours van twaalf kilometer met militaire obstakels, water, prikkeldraad en modder. Initiatiefnemer kapitein der mariniers André Skwortsow vertelt hoe hij erbij kwam om dit evenement te organiseren. “Regelmatig vragen vrienden mij hoe het is marinier te zijn en of ze dat zelf ook een dagje kunnen ervaren. De Mud Masters Obstacle Run is een unieke mogelijkheid om Nederland kennis te laten maken met een nieuwe hindernisbaansport, waarin de pijlers van het Korps Mariniers naar voren komen. Fysieke en mentale uitdaging, avontuur, doorzettingsvermogen, kameraadschap

en humor. Je hebt het allemaal nodig om de eindstreep te halen.” De race eindigt voor iedereen met muziek, een drankje en een lekkere hap. “Hard werken, hard ontspannen”, concludeert de initiatiefnemer. “Als je aan de run hebt meegedaan, individueel of in teamverband, ben je een unieke ervaring ’rijker.”

Revalidatiezorg

De Mud Masters Obstacle Run steunt het Revalidatiefonds. “De revalidatiezorg is ontzettend belangrijk om gewonde collega’s te helpen bij hun fysieke en psychische herstel.” Iets meer dan twee jaar geleden reed het voertuig van Severs in Afghanistan op een bermbom. Hij overleefde de laffe aanslag, maar mist sindsdien zijn rechteronderbeen. “Zodra ik bij het Militair Revalidatie Centrum terecht kwam, heb ik gezegd

dat ik alles weer wil kunnen. Mijn begeleiders hebben geen enkele moeite gespaard om mij te helpen dat doel te bereiken. Niet alleen leerde ik om vertrouwen te hebben in mijn prothese, ze hielpen me ook om fysiek steeds sterker te worden.” Hoewel hij alweer een tijd als trainer bij het Mariniers Trainings Commando werkt, voelt hij zich nog nauw verbonden met de revalidatiezorg. Hij verschijnt op 6 oktober aan de start met twee doelen. “Ik zal aan mezelf bewijzen dat ik dit kan en ik zal aantonen dat mensen met een beperking niet alleen maar achter de computer hoeven te zitten.” Voor meer informatie: www.mudmasters.nl. Twitter @mudmasters2012 of Facebook. com//mudmastersnl. || tekst Maartje

van der Maas

|| foto’s Rob van Eerden (AVDD)

Open Dagen Defensie 2012 utrecht Dat Nederlandse militairen zich dagelijks in binnen-

A

S

ME

SLAGVAARDIG

MARINEDAGEN DEN HELDER • 7 • 8 • JULI 2012

en buitenland inzetten voor onze veiligheid, is niet altijd even zichtbaar. Tijdens de jaarlijkse Open Dagen opent Defensie daarom haar deuren voor het publiek. Dit jaar is iedereen welkom in de uitdagende wereld van landmacht en marine. Uiteraard zijn de luchtmacht en marechaussee ook van de partij. De marinedagen zijn ingericht rond het thema ‘Samen slagvaardig’ en tijdens de landmachtdagen staat ‘Vechten voor vrede en vrijheid’ centraal.

Landmacht

De Landmachtdagen zijn op 12 en 13 mei op de Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne in Oirschot. Er zijn demonstraties van onder meer 13 Gemechaniseerde Brigade, 11 Lucht-

mobiele Brigade en het Korps Commandotroepen. Aansluitend op het high-tech

‘Iedereen is welkom in de uitdagende wereld van landmacht en marine’ karakter van de eenheid is er een 'gamezone’ waar het publiek videospellen kan

spelen. Ook is er een historisch cluster waar oudgedienden en veteranen in klassieke uniformen een gezicht geven aan het verleden.

Marine

De Marinedagen vinden op 7 en 8 juli plaats in de Nieuwe Haven van Den Helder. Met demonstraties van onder meer het Korps Mariniers, de schepen en helikopters laat de marine bezoekers zien hoe zij opereert. In tegenstelling tot voorgaande jaren ligt tijdens deze editie de focus meer op het demonstreren van taken en verantwoordelijkheden. Daarvoor wordt het evenemententerrein uitgebreid. Hoogtepunten zijn twee opengestelde onderzeeboten.

Ook zullen er Russische, Duitse en Engelse schepen te zien zijn.

‘De focus ligt dit jaar meer op het demonstreren van taken en verantwoordelijkheden’ Toegang

Voor de Open Dagen hoeft u niet te reserveren en de toegang is gratis. Kijk voor meer informatie op www.defensie. nl/opendagen of op www.landmacht. nl/landmachtdagen en www.marine.nl/ marinedagen. Het definitieve programma wordt meestal pas daags voor de Open dagen bekend.

N

en verder

8  defensiekrant nr 15 – 19 april 2012

NIMH krijgt oud boek met wortels marechaussee

vijf vragen aan...

...de leden van een VPD

den haag Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft onlangs een uniek

exemplaar van een voorschrift van de Franse keizerlijke Gendarmerie gekregen van een anonieme schenker.

Dit tweehonderd jaar oude protocol, het Manuel de la Gendarmerie Impériale, bevat een bonte verzameling aan wetten, besluiten en circulaires. Hierop waren de vroegste reglementen van de Koninklijke Marechaussee gebaseerd. De handgeschreven tekst op het blad tegenover de titelpagina, gedateerd 19 februari 1813, maakt het boek extra bijzonder. Het betreft een begeleidend schrijven van de commandant van het luitenantschap (district) Breda van de Franse Gendarmerie, luitenant J. Clairfont. Het is gericht aan de waarnemend commandant van de gendar-

Zes maanden lang voer een detachement mariniers mee op de Caroline Scan, een schip dat voedseltransporten uitvoert voor het World Food Program (WPF). Als Autonomous Vessel Protection Detachment (AVPD) tijdens antipiraterij-operatie Atalanta verzorgden de mariniers de beveiliging tijdens haar tocht rond de Hoorn van Afrika.

1

  Wat voor werk voert een APVD uit? Een APVD is een militair beveiligingsteam dat een schip beschermt tegen piraterij. Het autonome karakter houdt in dat we zelfstandig opereren. Voorheen werden WPF-schepen beveiligd door escorteschepen. Door het team aan boord van een schip te laten meevaren, wordt een fregat vrijgespeeld voor andere antipiraterijoperaties.

2

  Hoe pakten jullie de bescherming aan? Om tussen het Keniaanse Mombassa en drie Somalische havens veilig transport te leveren, richtten we wachtposten in om 360 graden zicht te hebben. Ook spanden we prikkeldraad langs de romp en hingen we een groot spandoek op met de tekst: Armed Security by Dutch Marines.

3

  Hoe leefden jullie aan boord? Het was improviseren. De Caroline Scan is

gebouwd voor achttien bemanningsleden. Van hen waren er twaalf aan boord. De ruimte was dus beperkt. Door tafels en kasten te verwijderen, wisten we enkele hutten om te bouwen tot tweepersoonsaccommodatie. Ook plaatsten we een container op dek om zes van ons onderdak te bieden. Het eten van onze Filippijnse kok was zeer goed. Het was niet altijd even veel, maar wel erg lekker.

4

  Wat was het spannendste moment? Toen we Mogadishu binnenvoeren. Veel mensen hadden belangstelling voor het schip en mogelijk voor onze eenheid. Ze waren van onze komst op de hoogte. We werden door een man van het Food Program gewaarschuwd dat we een belangrijk doelwit konden zijn. We zagen en hoorden elke dag vuurgevechten en explosies net buiten de haven. De tweede en derde keer dat we in Mogadishu binnenliepen, wisten we wat ons te wachten stond en was de spanning aanzienlijk minder. We hoefden overigens op zee en in de havens niet tot actie over te gaan.

5

Kosten

Vanaf maart 1810 maakte het departement Brabant deel uit van het Franse keizerrijk. De gemeente Rijsbergen huisvestte als onderdeel van het kanton Ginneken vier gendarmes in de plaatselijke herberg. In 1812 werd de gendarmeriebrigade ondergebracht in een kazerne. Dit was een gehuurd, bestaand gebouw, gelegen aan de ‘groote weg’ Antwerpen-Breda. Het gemeentebestuur

was verantwoordelijk voor de kazernering van de gendarmes en de stalling van de paarden. Welhaast vanzelfsprekend klaagde de burgemeester over de hoge kosten en de ontoereikende vergoeding. Met de oprichting op 3 april 1818 van de compagnie Noord-Brabant, vestigde de Koninklijke Marechaussee zich voor het eerst in het noorden van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Zo ook in Breda en in Rijsbergen. In een van deze plaatsen trof een marechaussee bij toeval het oude Franse gendarmerievoorschrift aan.

Nieuw boek Geestelijke Verzorging den haag Het boek ‘Naar eer en geweten – Geestelijke Verzorging en de morele vorming in de krijgsmacht’ is op 16 april in Den Haag aan minster Hans Hillen overhandigd. In het boek staat beschreven hoe de GV werkt en op welke wijze zij aan ethiek en morele vraagstukken binnen de krijgsmacht aandacht besteedt.

Met de door de Diensten Geestelijke Verzorging (GV) geschreven uitgave wil men de positie van de geestelijke organisatie binnen Defensie beter positioneren. Ervaringen uit het recente verleden zijn erin verwerkt. Het is de eerste keer dat de Diensten Geestelijke Verzorging zich gezamenlijk op deze wijze presenteren. Van alle diensten zijn bijdrages opgenomen.

Verkenners zien zonder gezien te worden leeuwarden Specialisten van het Joint Intelligence Surveillance Target Acquisition and Reconnaissance Commando (Jistarc) hebben vorige week geoefend in het gebied ten noorden van Leeuwarden. Hier moesten de verkenningsploegen informatie verzamelen over een fictieve groepering.

  Was het een geslaagde missie? De voeding van het WFP is met tonnen tegelijk veilig in de verschillende havens van Somalië aangekomen, de bemanning heeft zich te allen tijde veilig gevoeld en we konden allemaal weer heelhuids naar huis. Kortom, de missie is dus geslaagd.

|| tekst

meriebrigade Rijsbergen, Gendarme à Cheval (gendarme te paard) Jean De Veaux.

Tijdens de uitvoering van de training werden verschillende events gespeeld, waarop de verkenners reageerden. Zo lag er in de omgeving van Hijum een fictief mijnenveld en werd een bedrijvencomplex in Vrouwenparochie onder waarneming gehouden. Op het oefenterrein Marnehuizen moesten de ploegen met eigen middelen een Fennek wielvoertuig uit een greppel bergen en kreeg een ploeg opdracht een voetpatrouille uit te voeren.

tlnt wouter helders

|| foto Koninklijke Marine

Hierbij kwamen de militairen onder vijandelijk vuur te liggen en er viel een gewonde. Aan hem werd eerste hulp verleend. De eenheden van het Jistarc worden ingezet om gegevens te verzamelen over personen, groeperingen en andere zaken die van invloed zijn op de operaties van militaire eenheden. Zij kunnen dat overal ter wereld en onder alle klimatologische omstandigheden.

Publieke diploma-uitreiking Weert weert 170 aspirant-onderofficieren van de Koninklijke Militaire School (KMS) hebben op

donderdag 12 april hun diploma voor de opleiding ontvangen. De uitreiking vond plaats op de Nieuwe Markt in Weert. De ceremonie vond buiten de kazerne plaats. Daarmee laat de landmacht zien midden in de samenleving te staan. De keuze voor de Nieuwe Markt werd

ingegeven door de warme band tussen de KMS en Weert. Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif was bij de uitreiking aanwezig.

De KMS verzorgt al meer dan zestig jaar de startopleiding voor landmachtonderofficieren. Daarnaast verzorgt de school ook loopbaanopleidingen.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 30.000 HOOFDREDACTEUR luitenant-kolonel Patrick Bolder EINDREDACTEUR June Smit (070 339 78 05) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne BeckBergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar €13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www.aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT Grafische Dienst, AVDD Den Haag DRUK OBT bv, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.