Deelnemende scholen: Het Streek Marnix College Pallas Athene College. Hendrik Pierson College Christelijk Lyceum Veenendaal

Voor Tijd Plaats Tel

: 4-VWO en 4-HAVO : Donderdag 7 maart 2013 : Ichthus College, Vondellaan 4, 3906 EA Veenendaal : 0318 - 543210 fax: 0318 - 552518 e-mail: [email protected]

Alle leerlingen moeten zich vooraf voor meer voorlichtingsronden digitaal aanmelden. Dat gaat heel eenvoudig via de site www.RegioVo.nl. De site is vanaf 12 februari 2013 beschikbaar. Voor elk lokaal is er een maximum aantal leerlingen dat zich kan inschrijven. Bij een vol lokaal moet je dus uitwijken naar een andere voorlichtingsronde of kiezen voor een andere opleiding.

LET OP: Als bewijs van inschrijving krijgt iedere leerling een mail retour. Gebruik een emailadres dat je op school kunt openen en lezen. De email moet je op 7 maart bij je hebben en op verzoek tonen, zodat steeds duidelijk is, wie op welk moment in welk lokaal thuishoort.

Deelnemende scholen: Het Streek Marnix College Pallas Athene College RSG Pantarijn Dorenweerd College Hendrik Pierson College Christelijk Lyceum Veenendaal Ichthus College Rembrandt College

Programma: 13.45 - 14.00 uur 14.00 - 14.30 uur 14.35 - 15.00 uur 15.05 - 15.30 uur 15.35 - 16.00 uur

Plaats Ede Ede Ede Wageningen Doorwerth Zetten Veenendaal Veenendaal Veenendaal

Aankomst deelnemers. Kijk op het bord met wijzigingen Eerste voorlichtingsronde Tweede voorlichtingsronde Derde voorlichtingsronde Vierde voorlichtingsronde

1

Routebeschrijving: Op het onderstaande kaartje is het Ichthus College te vinden bij de (rode) ster. ■ Vanaf Utrecht of Arnhem (A12) · Afslag Veenendaal · U komt Veenendaal aan de noordzijde binnen via Rondweg-West (N233) · Deze rondweg blijven volgen; bij tweede verkeerslicht na de spoorwegovergang rechtsaf (De Reede) · Deze weg – ook bij rotonde (rechts aanhouden) - rechtdoor blijven volgen · Met de bocht mee naar links de Dichterslaan in · Einde weg (T-splitsing) linksaf (Vondellaan). Na ongeveer 100 meter rechtsaf de parkeerplaats op. ■ Vanaf Rotterdam/Deil of Nijmegen (A15) · Afslag Ochten/Rhenen · Richting Rhenen / Veenendaal · U komt Veenendaal aan de zuidkant binnen via Rondweg-West (N233) e . Bij de rotonde 2 afslag nemen (dus niet N233 volgen) de Cuneraweg in · Deze weg blijven volgen; Cuneraweg wordt na 2 verkeerslichten Rondweg-West . Bij volgende verkeerslicht linksaf (De Reede) · Deze weg – ook bij rotonde(rechts aanhouden) - rechtdoor blijven volgen · Met de bocht mee naar links de Dichterslaan in · Einde weg (T-splitsing) linksaf (Vondellaan). Na ongeveer 100 meter rechtsaf de parkeerplaats op. ■ Openbaar vervoer (ongeveer 4 min. lopen vanaf NS-station Veenendaal-West) · Vanaf het station zuidwaarts naar Dichterslaan · Rechtsaf Dichterslaan op · Einde weg (T-splitsing) linksaf (Vondellaan) · Na ca. 50 meter aan de rechterhand het Ichthus College

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Universitaire opleidingen Natuur 1 Internationaal Land- en Waterbeheer Je ziet hoe droogtes en erosie mensen op de rand van armoede brengen. Daar wil je iets aan doen. Jij combineert je technische kennis met sociale wetenschappen en economisch inzicht. Zo kom je tot technische vernieuwingen. Je maakt plannen om land en water efficiënt te gebruiken. Je richt je bij het maken van die planning uitdrukkelijk op de mensen waar het om gaat. 2 Landschapsarchitectuur en Ruimtelijke Planning Maak jij plannen voor het landschap van de toekomst? Bij de opleiding Landschapsarchitectuur en ruimtelijke planning leer je alles over verstedelijking en duurzame gebiedsontwikkeling. Zo kun je ervoor zorgen dat de ruimtelijke ordening en planologie in goede banen lopen in ons volle land. Het ontwerp en de planning van ons toekomstig landschap (landschapsarchitectuur) is een creatief proces, waarbij je de balans zoekt tussen de wensen van bewoners, gebruikers, en andere belanghebbenden. Daarnaast hou je rekening met de bijzondere eigenschappen van de omgeving, zoals ecologie, bodem, economie en hydrologie. 3 Biologie Van moleculen tot het hele ecosysteem aarde: biologie studeren in Wageningen past bij jou als je een brede belangstelling hebt voor het hoe en waarom van het leven. Je leert het leven begrijpen over de totale breedte van de biologie. Dat doe je door te kijken naar zaken als groei, ontwikkeling, ecologie en evolutie. Je onderzoekt hoe-en-waarom-vragen op verschillende niveaus, met betrekking tot cellen, organismen, ecosystemen en hun onderlinge relaties. Ook leer je welke wisselwerking tussen deze verschillende niveaus bestaan. 4 Farmacie / apotheker Heb je belangstelling voor geneesmiddelen? En voor ziekte en gezondheid? Vind je biologie en scheikunde leuke vakken? Kom dan eens kijken bij farmacie, want in deze opleiding staan zowel het geneesmiddel als de patiënt centraal. Je leert onder andere hoe geneesmiddelen werken, hoe je geneesmiddelen kunt bereiden en toedienen en hoe je patiënten met geneesmiddelen kunt behandelen. Ook krijg je inzicht in onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen en is er aandacht voor omgaan met patiënten. De opleiding farmacie heeft raakvlakken met de biologie, scheikunde, biomedische wetenschappen en geneeskunde. Er zijn verschillende specialisatiemogelijkheden van apotheker - totale opleiding 6 jaar – tot onderzoeker. Vereist profiel: NG met natuurkunde of NT. 5 Moleculaire wetenschappen Opleidingen: Scheikunde, Moleculaire levenswetenschappen en Science In het cluster Moleculaire Wetenschappen zijn de opleidingen Scheikunde, Moleculaire Levenswetenschappen en Science ondergebracht. De eerste drie kwartalen hebben deze drie opleidingen grotendeels hetzelfde programma. Daarna waaieren ze uiteen. Je hoeft je definitieve studiekeuze dus pas te maken in het vierde kwartaal van het eerste studiejaar. Gemeenschappelijk in de opleidingen is de interesse voor moleculaire processen. Waarom bestaan bepaalde stoffen wel en andere niet, hoe werken eiwitten en DNA, kun je reactiesnelheden berekenen en meten. Daarnaast richten de opleidingen zich op drie verschillende gebieden: Met Scheikunde ga je verder op het gebied van moleculaire kennis en toepassing, of dat nu theoretisch is, in de biologische chemie of op bijvoorbeeld het ontwerpen en maken van nieuwe geneesmiddelen. In de Moleculaire levenswetenschappen pas je je kennis toe op het bestuderen van levensprocessen, ziekten en DNA. Je krijgt dus veel biologie en medische vakken. Science is de vernieuwde brede bachelor in Nijmegen. Je stelt na het eerste jaar je eigen programma samen en je kiest voor toepassing van beta-kennis in de maatschappij en het bedrijfsleven of je kiest voor onderzoek op de grensvlakken van de natuurwetenschappen . Bijvoorbeeld nanotechnologie, biofysica, neurobiologie. Toelatingseisen: N&T of N&G + Na + WisB Meer informatie: www.ru.nl/moleculairewetenschappen 6 Technische Informatica In een wereld waar alles met computers aan elkaar is geknoopt zit een technisch informaticus als een spin in het web. Of het gaat om snelheid, betrouwbaarheid of veiligheid, hij is de expert. Informatica is een jonge wetenschap, die is meegegroeid met de enorme verspreiding van computers, het

11

uitrollen van wereldwijde netwerken en tenslotte de explosieve groei van het aantal mobiele apparaten. Proberen het vakgebied te omschrijven is steevast achter de feiten aan lopen, want steeds dienen zich nieuwe ontwikkelingen, toepassingen of zelfs bedreigingen aan. Het is een boeiende wereld vol wiskundige algoritmes, fundamentele concepten en praktische toepassingen. Deze studie is uitermate geschikt voor mensen die techniek interessant vinden, flink de diepte in willen en nooit uitgeleerd raken 7 Life Science and Technology Hoe ontstaat kanker? Wat gebeurt er in de hersenen en hoe kun je dat zichtbaar maken? Hoe krijgen we een geneesmiddel precies daar waar het z’n werk moet doen? Kunnen we uit menselijke cellen nieuwe organen maken? Als je hier belangstelling voor hebt, is de opleiding Life science and technology iets voor jou! Binnen deze vrij nieuwe opleiding zijn elementen van exacte studies, dus natuurkunde, scheikunde, farmacie, biologie en techniek samengebracht met geneeskunde. Heb je interesse in een combinatie van bètakennis en techniek, gericht op medische vragen en toepassingen dan zijn er veel mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan. 8 Wiskunde Tijdens je studie Wiskunde leer je allerhande methoden om wiskundige problemen op te lossen. De nadruk ligt hier in eerste instantie om problemen zo algemeen mogelijk en zoveel mogelijk in één keer (dus abstract) op te lossen. Het idee erachter is dat je dan in zo weinig mogelijk tijd zoveel mogelijk praktische problemen oplost. Met andere woorden: bij andere studies leer je veel praktische foefjes, maar als wiskundige leer je die „foefjes‟ zelf te verzinnen. Daardoor word je bijvoorbeeld enorm waardevol voor een bedrijf; wiskundigen worden al lang niet meer allemaal leraar, ze komen echt overal terecht. Wiskunde is namelijk overal toepasbaar, en als je in je latere beroep al geen wiskunde gebruikt, word je aangenomen wegens je sterk ontwikkeld analytisch denkvermogen. Achter alle methoden en foefjes zit de wiskunde zelf, die een eigen taal en denkwijze met zich meebrengt (waar de wiskunde op het vwo nauwelijks inzicht in geeft). De studie Wiskunde heeft een 3-jarig bachelorprogramma en een 2-jarige masterfase waarin je je kunt specialiseren in de algebra en logica, de mathematische fysica of de toegepaste stochastiek. Bijzonder van Nijmegen is dat er een grote keuzevrijheid is (een heel jaar aan studiepunten in de bachelorfase!) en een heel gezellige sfeer, zowel tussen de studenten onderling als tussen de studenten en de docenten. Er zijn wat „standaardkeuzes‟ voor de vrije ruimte (minor genaamd): Natuurkunde, Informatica en binnenkort “Neuro-Stochastiek”. Maar je kunt ook extra wiskundevakken nemen of niet-voor-de-hand-liggende keuzes zoals Economie, Biologie, Psychologie of zelfs Religiestudies. De standaard toelatingseisen zijn VWO met Wiskunde B. Voor meer informatie: Klaas Landsman ([email protected]; tel. 024-3652874) of kijk op www.ru.nl/wiskundestuderen 9 Natuurkunde en Sterrenkunde De RU heeft een 5-jarige studie Natuur- en Sterrenkunde. Je wordt tot deze studie toegelaten: * met het profiel N&G (+ WiB2) en met het profiel N&T voor leerlingen die voor 2007-2008 zijn begonnen met de Tweede Fase; * met het profiel N&G (+ WiB + Natuurkunde) en met het profiel N&T voor leerlingen die vanaf 2007-2008 zijn begonnen met de vernieuwde Tweede Fase. De opleiding bestaat uit een Bachelor- en een Masterfase. De bachelorfase duurt 3 jaar en wordt afgesloten met een bachelordiploma. Deze bachelorfase is vooral bedoeld om basiskennis en vaardigheden op te doen. Hierna ga je je specialiseren gedurende de 2-jarige Masterfase. Behalve een aantal natuurkunde- en sterrenkundevakken krijg je ook veel wiskunde in het eerste jaar. Wiskunde is namelijk het gereedschap waarmee natuurkundigen werken. Ook heb je de mogelijkheid om een dubbele bachelor Wiskunde en Natuur- en Sterrenkunde te doen. Er zijn vele afstudeermogelijkheden: o.a. experimentele natuurkunde, theoretische natuurkunde, toegepaste natuurkunde en sterrenkunde. Voor meer informatie: emailadres [email protected] Zie ook: www.studeren-in-nijmegen.nl

Techniek 10 Technische Bedrijfskunde Bij deze opleiding bestudeer je hoe je technologische middelen kunt inzetten en wat de voordelen daarvan zijn voor het bedrijf. Je leert bedrijfsprocessen meetbaar te maken en te optimaliseren. Als technisch bedrijfskundige leg je systematisch sterke en zwakke plekken van een bedrijf bloot, weet je wat gangbaar is in de bedrijfstak waar je werkt en werk je naar verbeterslagen. Je hebt verstand van economische, financiële, personele en bedrijfskundige aspecten Je doet dit vanuit een technologisch perspectief. Vanuit welk richting je een probleem ook bekijkt, je

12

vraagt je voortdurend af hoe je nieuwe technologie kunt inzetten bij het vinden van een oplossing. Daarbij kijk je naar de gevolgen voor het bedrijf, het personeel en de marktpositie. De belangrijkste pijlers van de opleiding zijn de vakgebieden techniek, wiskunde, bedrijfskunde en economie. Techniek kom je tegen in bijna alle bedrijfsactiviteiten, van de ontwikkeling van een product tot de levering aan de klant. Wiskunde is jouw instrument om de technische mogelijkheden te modelleren en te berekenen. De bedrijfskundige en economische pijler zie je terug in marketing, financiën en personeel en organisatie. 11 Advanced Technology Advanced Technology is een opleiding voor uitvinders. Je leert verschillende technologieën te combineren zodat je straks supergeavanceerde innovaties in de markt kunt zetten. Advanced Technology is een jonge, praktijkgerichte Engelstalige studie. De opleiding bestaat pas vijf jaar en dus zijn er nog maar weinig bachelors. Te weinig, want de wereld zit om dit soort mensen te springen. De opleiding is zelfs ontwikkeld op aandringen van het bedrijfsleven. Om echt creatieve oplossingen te bedenken moet je een brede blik hebben, en niet 'gevangen' zitten in één vakgebied. Daarom combineer je bij Advanced Technology kennis van Elektrotechniek, Scheikundige Technologie, Technische Natuurkunde, Werktuigbouwkunde en Bedrijfskunde. En dat merk je bij de opbouw van de studie. Je zult de verschillende disciplines geïntegreerd tegenkomen. Dat heeft zo zijn voordelen. Problemen waarbij men normaal gesproken een elektrotechnicus, werktuigbouwkundige en informaticus inschakelt, tackel jij straks in je eentje! Bovendien weet je hoe de samenleving jouw oplossing het beste kan benutten. Dat maakt jou een prima gesprekspartner voor het bedrijfsleven. 12 Algemene voorlichting technische studies Met een studie aan de TU Delft ontwikkel je kennis en vaardigheden die uiterst waardevol zijn voor jezelf en de maatschappij. Door steeds te vragen naar het ‘waarom’ kun je grenzen verleggen en tot verrassende resultaten komen. Je krijgt aan de TU Delft alle ruimte om nieuwe dingen te bedenken en te ontwerpen. Een bagage waarmee je een wereld aan mogelijkheden hebt. Naast een flinke dosis wis- en natuurkunde, krijg je binnen je opleiding vakken als recht, bedrijfsleer, economie, psychologie en filosofie. Je volgt niet alleen colleges maar werkt ook in projectgroepen en doet practica buiten de deur. Studeren aan de TU Delft is meer dan het volgen van een afgebakende studie. Je springt soms over de grens van je opleiding door vakken te volgen bij een andere opleiding of aan een andere universiteit, in binnen- of buitenland. Het is best aanpoten bij de TU Delft, maar je krijgt ook de mogelijkheid om naast je opleiding mee te doen aan excursies, workshops of projecten in bedrijven. Ook krijg je de kans om organisatorische en bestuurlijke ervaring op te doen. 13 Civiele Techniek Toelatingseisen zijn : wiskunde-B + natuurkunde Wereldwijd zijn civielers betrokken bij grootschalige (bouw)projecten: wolkenkrabbers, stationsgebouwen, waterzuiveringsinstallaties, tuibruggen van drie kilometer lang, onderwaterhotels, landaanwinning, uitklapbare dijken…. Civiele techniek is de technische basis van onze leefomgeving. Met de brede kennis die je aan de TU Delft opdoet, kun je later een wezenlijke bijdrage leven aan het optimaliseren van die leefomgeving. In Nederland, denk aan 2e Maasvlakte, het nieuwe Centraal Station in Den Haag of Ruimte voor de Rivier, en in het buitenland. De studie is breed en veelzijdig en draait om praktische, maar complexe vraagstukken. Hoe voorkom je overstromingen in laag gelegen deltagebieden? Hoe zorg je voor een betere doorstroming op de weg met minder luchtvervuiling? Hoe bouw je een vijfhonderd meter hoge wolkenkrabber die bestand is tegen aardbevingen? Dit soort vragen los jij op als je voor de opleiding Civiele Techniek aan de TU Delft kiest. 14 Electrical Engineering Hoe wek je duurzame energie op? Hoe functioneert een draadloos netwerk? Hoe leg je duizenden kilometers hoogspanningskabels aan om alle huishoudens te voorzien van elektriciteit of van telefoon? Vragen die om een oplossing vragen van een elektrotechnisch ingenieur. Energietechniek, telecommunicatie, micro-elektronica, media- en kennistechnologie, satellietnavigatie, medische instrumenten: er is bijna geen discipline meer, waarin elektrotechniek geen rol speelt. Onze samenleving is voor een groot deel afhankelijk van elektronische systemen. De opleiding Electrical Engineering duurt vijf jaar (drie jaar bachelorfase en twee jaar masterfase). Toelatingseisen zijn : wiskunde-B + natuurkunde 15 Maritieme Techniek Maritieme Techniek omvat meer dan alleen pure scheepsbouw. Je leert jachten en grote containerschepen te ontwerpen, offshore-installaties te ontwikkelen of scheepswerven te organiseren.

13

Deze studie aan de TU Delft is uniek: het is de enige universitaire opleiding Maritieme Techniek in Nederland. Als maritiem ingenieur wacht je een zeer afwisselende loopbaan. Je komt terecht bij internationaal georiënteerde bedrijven zoals rederijen, scheepswerven, de Koninklijke Marine, TU Delft en oliemaatschappijen. Maritiem ingenieurs kom je tegen in managementfuncties, in onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, in de productie en op projectafdelingen. De vraag naar maritiem ingenieurs is groot! Toelatingseisen zijn : wiskunde-B + natuurkunde. 16 Automotive (Engelstalig) Je leert multidisciplinair denken en de auto als totaalsysteem te doorgronden. Door inzicht in nieuwe technologie draag je bij aan innovaties op het gebied van schonere en zuinigere auto’s en aan het terugdringen van files. De vraag naar dit type automotive-ingenieurs stijgt. Met een diploma op zak kun je aan de slag als ontwerper, projectleider of als onderzoeker. Diploma: BSc (Bachelor of Science) Electrical Engineering 17 Bouwkunde Je bent bezig met alle aspecten die komen kijken bij het maken van een gebouw. Met de vormgeving, techniek, stevigheid, comfort en kosten van een gebouw, maar bijvoorbeeld ook met de logische inrichting van een complete woonwijk.Je wordt na je opleiding architect, constructeur, bouwfysicus, stedenbouwkundige, projectmanager of onderzoeker. Diploma: BSc (Bachelor of Science) Bouwkunde 18 Sustainable Innovation (Engelstalig) Je bestudeert innovaties vanuit technisch, economisch en sociaal perspectief. Je ontwerpt bijvoorbeeld niet alleen een elektrische auto, maar richt je ook op alles wat erbij komt kijken. Denk aan infrastructuur, ontwikkelingen in de markt, het effect op mobiliteitsstromen en invloed op het klimaat. Bij een ontwerp zijn altijd meerdere spelers betrokken waarmee je rekening houdt, zoals de overheid, het bedrijfsleven, maatschappelijke groeperingen, kennisinstellingen en consumenten. >> Na het afronden van deze major heb je kennis van recente ontwikkelingen op het gebied van duurzaam innoveren. Je kunt doorstromen naar verschillende masteropleidingen of direct aan de slag in het bedrijfsleven, bij adviesbureaus of bij de overheid. Diploma: BSc Technische Innovatiewetenschappen 19 Psychology & Technology (Engelstalig) Je leert wat technologie met mensen doet en hoe je met behulp van psychologische kennis technologie optimaal kunt laten werken voor mensen. Maar ook leer je hoe je met behulp van de psychologie volkomen nieuwe technologische toepassingen kunt ontwerpen. Denk aan slimme thermostaten, sociale robots of breincomputer interfaces. Na je afstuderen kun je aan de slag als projectleider, adviseur, quality manager en onderzoeker bij verschillende bedrijven zoals Philips, Essent en DAF, bij instellingen zoals TNO of bij de overheid. Diploma: BSc Technische Innovatiewetenschappen

Gezondheidszorg 20 Technische Geneeskunde Zonder technologie is er geen gezondheidszorg. Bij Technische Geneeskunde leer je hoe je moderne technologieën toepast als onderdeel van een medische behandeling. Wat is een Technisch Geneeskundige eigenlijk? Niets anders dan een technisch medisch specialist met een specifieke expertise op deelgebieden van de geneeskunde, de technische wetenschappen en de informatica. De bijbehorende opleiding duurt in totaal zes jaar volgens het internationale bachelor-master-model. De bacheloropleiding duurt drie jaar. In deze periode worden technologie en geneeskunde geïntegreerd onderwezen. Je leert het nodige over het functioneren van het menselijke lichaam, maar je hoeft niet alles van medische kwalen te weten. Om het wat minder abstract voor te stellen: jij weet bijvoorbeeld weinig over mazelen en natte eczemen, maar alles over de signaalvorming van het hart, de spieren en de hersenen. Het gaat om relevante medische kennis die een Technisch Geneeskundige nodig heeft om moderne technologieën te kunnen toepassen als onderdeel van een medische behandeling. 21 Dierwetenschappen Je hebt een voorliefde voor dieren en je bent geïnteresseerd in gezondheid en welzijn van dieren. Dieren gezond houden, daar gaat het om. Je bestudeert dieren die een functie hebben voor mensen zoals voedselproductie (koeien, varkens), gezelschap (honden, katten), natuurbeheer ( Schotse Hooglanders), recreatie of educatie (dierentuindieren, paarden).

14

22 Geneeskunde Geneeskunde is de opleiding tot basisarts. Daarna kies je voor een vervolgopleiding of specialisatie. Centraal in het beroep van arts staat de zorg voor mensen. Al vanaf het begin van de studie maak je kennis met patiëntgebonden onderwijs. Tijdens de verpleegstage leer je wat werken in de gezondheidszorg betekent. In thematische blokken van vier weken besteed je in het eerste jaar van de bacheloropleiding vooral aandacht aan de bouw en het functioneren van het gezonde menselijk lichaam. In het tweede en derde jaar ga je in op klachten, ziekten en behandeling. In de bacheloropleiding volg je tevens een EHBOcursus, loop je dagstages bij een huisarts, op een polikliek en in de ouderenzorg en maak je kennis met de praktijk van de wetenschap. In het eerste en tweede jaar van de masteropleiding loop je zogeheten kernco-assistentschappen. Dit zijn verplichte stages op verschillende afdelingen in het ziekenhuis. Ook loop je stage bij een huisarts. In het derde masterjaar verricht je o.a. zelfstandig een wetenschappelijk onderzoek en kun je een aantal maanden naar eigen keuze invullen, bijvoorbeeld in het buitenland. Toelating: vwo met wiskunde A of B, natuurkunde, scheikunde en biologie. Geneeskunde is een numerus fixus studie! Plaatsing uitsluitend door decentrale selectie of een 8 gemiddeld voor het eindexamen vwo. Zie ook: www.umcn.nl/student en www.studeren-in-nijmegen.nl 23 Geneeskunde Met de bachelor Geneeskunde in Maastricht kies je voor een unieke opzet van je opleiding. In kleine groepen krijg je op een actieve manier onderwijs. Meteen vanaf de eerste studiedag ben je zelf actief en zelfstandig met de leerstof bezig. Uiteraard doe je dat niet alleen; binnen het Probleemgestuurd Onderwijs (PGO) zoek je samen met andere studenten stapsgewijs naar antwoorden om een medisch probleem op te lossen. Zo leer je samenwerken en professioneel communiceren. Op die manier word je goed voorbereid op de latere beroepspraktijk. De opleiding is gevarieerd van opzet en internationaal georiënteerd. Je komt al vanaf het eerste jaar met de praktijk van de gezondheidszorg in aanraking. In het Skillslab (een opleidingscentrum voor vaardigheden) train je allerlei vaardigheden zoals reanimeren en injecteren en in het derde studiejaar onderzoek je al echte patiënten in het ziekenhuis. Je kunt ook een deel van de studie in het buitenland volgen of je verder in het medisch Engels bekwamen. Op die manier kun je je voorbereiden op het functioneren in een internationale context. Ben jij die arts van morgen? Dan is de opleiding Geneeskunde in Maastricht de juiste keuze. 24 Biomedische wetenschappen Wil je graag weten welke factoren ervoor zorgen dat je gezond blijft? Of welke juist ziekte kunnen veroorzaken? Vind je het leuk om te zoeken naar bijvoorbeeld de meest effectieve behandeling voor een bepaalde ziekte? Dan is de opleiding Biomedische Wetenschappen iets voor jou. De Nijmeegse opleiding sluit direct aan op vakken als biologie, scheikunde en natuurkunde die je op het vwo hebt gehad. Deze vakken gebruik je om processen die zich in gezonde en zieke mensen afspelen te leren begrijpen en onderzoeken. Je besteedt ook aandacht aan de invloed van leef- en werkmilieu. Studieduur: 3 jaar bachelor en 2 jaar master. Toelating: vwo met profiel NT+biologie of NG+natuurkunde. Biomedische Wetenschappen is een numerus fixus studie! Plaatsing door loting. Zie ook: www.umcn.nl/student en www.studereninnijmegen.nl of e-mail: [email protected] 25 Gezondheidswetenschappen, Biomedische Wetenschappen en European Public Health Gezondheidswetenschappen Wat is gezondheid nu precies? Ben je gezond als je niet ziek bent, of is gezond zijn meer dan niet ziek zijn? Wat zijn bedreigende en gunstige factoren voor je gezondheid? Als je weet welke factoren een rol spelen bij de gezondheid kun je op basis hiervan een gestructureerd programma van maatregelen opstellen. Denk bijvoorbeeld aan de ‘Bob Jij of Bob Ik’-campagne. Binnen de opleiding Gezondheidswetenschappen leer je dit soort vraagstukken te beantwoorden. Biomedische wetenschappen Bij de opleiding Biomedische Wetenschappen kijk je naar de gezonde en zieke mens op moleculair en genetisch niveau, maar je wilt ook weten hoe een mens functioneert in het dagelijks leven of bij het leveren van een sportprestatie. Op basis van je kennis over de zieke en gezonde mens kun je dan proberen om de gezondheid van de mensen te verbeteren door bijvoorbeeld het ontwikkelen van medicijnen. European Public Health Burgers in de Europese Unie trekken zich bij het zoeken van medische hulp steeds minder aan van landsgrenzen. De behoefte aan een Europees beleid voor gezondheid en gezondheidszorg en aan afstemming en grensoverschrijdende samenwerking is groot. Iets wat alleen goed gaat als ook de

15

nationale overheden hun beleid op elkaar afstemmen. Ook ziekten trekken zich niet veel aan van landgrenzen. Zijn we hierop voorbereid? Weten we wie voorrang krijgt bij het toedienen van vaccins? En wie beslist daarover: de minister, de arts of de rechter? Tijdens de opleiding European Public Health buigt een student zich over deze vraagstukken. 26 Voeding en gezondheid Je verdiept je in het verband tussen voeding en gezondheid. Tijdens je opleiding komen alle aspecten van de menselijke voeding aan de orde. Vragen waar je je mee bezighoudt: Wat doet je eetpatroon met je lichaam? Wat gebeurt er dan? Hoe komt onze voedingskeuze tot stand? Wat vinden mensen lekker? En welke invloed heeft dit op je gezondheid? 27 Tandheelkunde De opleiding Tandheelkunde (bachelor en masteropleiding elk 3 jaar) leidt op tot het beroep van tandarts. Het eerste jaar (propedeuse) is een inleiding op het vakgebied. In de jaren er op volgend ga je je steeds verder in het vakgebied verdiepen. De Nijmeegse opleiding tandheelkunde kenmerkt zich in de e bacheloropleiding door het vroeg starten van patiëntenbehandelingen (al in het 2 jaar) en in de masteropleiding door het keuzeonderwijs, waarbij je kunt kiezen uit 3 profielen. (reconstructief profiel, chirurgisch profiel en profiel kind en ontwikkeling) Toelating tot de bacheloropleiding: VWO met profiel NG met natuurkunde of NT met biologie HBO propedeuse en 4 deelcertificaten VWO/CCVX certificaten Wiskunde, Natuurkunde, Scheikunde en Biologie Colloquium Doctum Tandheelkunde is een numerus fixus studie. Jaarlijks kunnen 67 kandidaten starten met de opleiding tandheelkunde. Tandheelkunde Nijmegen kent naast de centrale loting, de mogelijkheid van decentrale toelating. Zie ook: www.umcn.nl/student en www.ru.nl

Economie 28 Gecombineerde voorlichting Economische studies Maastricht University International Business (Engelstalige opleiding) Wat speelt er allemaal in de zakenwereld? Hoe worden mensen gemanaged? Hoe worden producten gemaakt, gepromoot en verkocht? International Business gaat over de ‘ins’ en ‘outs’ van het runnen van een internationaal bedrijf. Allerlei onderwerpen komen gedurende deze studie aan bod, van ‘accounting’ tot ‘marketing’ en van ‘supply chain management’ tot ‘information management’. Tevens is er aandacht voor de ontwikkeling van persoonlijke vaardigheden, zoals: aanpassingsvermogen creativiteit zelfverzekerdheid conflictmanagement en leiderschap Studenten studeren een half jaar in het buitenland, leren bedrijven kennen gedurende ‘business days’ en lopen stage. De internationale achtergrond van dit best geclassificeerde programma in Nederland zorgt ervoor dat studenten masterprogramma’s over de hele wereld kunnen volgen. Economics and Business Economics Economen zijn onmisbaar in alle regeringen, alle grote bedrijven en alle universiteiten over de hele wereld – temeer zelfs in de huidige veranderlijke globale context. Waarom kopen consumenten bepaalde producten of merken? Hoe worden prijzen vastgesteld? Hoe gaan we om met werkloosheid? Waardoor ontstaat er variatie in inkomens tussen verschillende etnische groepen? Met deze en andere vragen houden economen zich bezig. Bij Economics and Business Economics, ligt de focus op twee hoofdgebieden, namelijk: economie en bedrijfskunde. ‘Economie’ betreft de brede problemen waar regeringen, nationale en internationale economieën mee te maken hebben; bijvoorbeeld, op welke manier beïnvloeden veranderingen in de wetgeving de publieke belangen zoals welzijn en werkgelegenheid? ‘Bedrijfseconomie’ omvat de problemen en mogelijke oplossingen binnen bedrijven. De student leert hoe je economische inzichten kunt toepassen om bedrijven zo effectief mogelijk te managen. Econometrics and Operations Research Wat is de sleutel tot het oplossen van een Sudoku puzzel? Hoe kan men voorspellen welke bedrijfsaandelen in waarde zullen stijgen? Econometristen kunnen dit soort problemen oplossen. In dit programma zullen studenten:

16

de beginselen van econometrie en operationele research leren, zoals het voorspellen van trends met betrekking tot inflatiekoersen of vaststellen van het prijsniveau van consumentengoederen om het hoogste rendement te behalen. wiskundige modellen en theorieën en computerprogramma’s ten behoeve van het oplossen van problemen beheersen een halfjaar in het buitenland studeren Fiscale Economie Hoe reguleert de regering olieprijzen of alcoholconsumptie door middel van belasting? Hoe gebruikt de regering belasting om economieën te stabiliseren? Hoe proberen bedrijven belasting te manipuleren? En wat betekent belasting voor individuele huishoudens? Fiscal Economics omvat al deze vraagstukken. Het programma is geschikt voor studenten die zowel rechten als economie willen studeren en geïnteresseerd zijn in politiek en actualiteiten. In dit programma: verkrijgt de student een sterke achtergrond in economie en alle aspecten van belasting, inclusief belastingrecht begrijp de student de invloed van belasting op de besluitvorming van mensen en de interactie tussen economie en belasting heeft de student de mogelijkheid om keuzevakken te kiezen, in het buitenland te studeren of stage te lopen 29 Economie en bedrijfseconomie Economie draait om keuze maken. Kies je voor economie en bedrijfseconomie in Nijmegen, dan kies je voor economie+. Een studie die je een stevige en brede basis geeft en die oog heeft voor de mens achter economische keuzes en aandacht besteedt aan de omgevingsinvloeden van bijvoorbeeld organisatie en cultuur op deze keuzes. Een studie die bovendien zorgt dat jij samen met onderzoekers en medestudenten actief met de stof aan de slag gaat, waardoor het vak pas echt tot leven komt. Na anderhalf jaar kies je weer, namelijk hoe je je wilt specialiseren: als bedrijfseconoom, financieel econoom of internationaal econoom. Bovendien kun je de Engelstalige track International Economics & Business kiezen. 30 Economie en bedrijfseconomie Hoe komt het dat landen zo verschillen in economische groei? Zijn recessies onvermijdelijk? Hoe houdt een ondernemer het personeel gemotiveerd? Waarom breidt de Europese Unie zich maar steeds verder uit en gaat dat ons banen kosten? Economie? Dat draait toch alleen maar om geld, getallen en grafieken? In Utrecht zien we dat een stuk genuanceerder. Want bij de beantwoording van dit soort vragen merk je dat niet alleen economische aspecten een rol spelen, maar ook inzichten uit disciplines zoals rechten, geschiedenis, sociale wetenschappen en geografie. Spreekt deze combinatie je aan of zoek je juist een volledig economische opleiding? In Utrecht kan het allebei. Bij economie staat het actief studeren centraal, alleen of met een groep medestudenten. Je wordt ondersteund door een mentor, die je helpt bij belangrijke keuzes die je tijdens je studie moet maken. 31 Bedrijfskunde en Bestuurskunde Hoe functioneert een organisatie? Wie bepaalt het beleid? En hoe? Met andere woorden, hoe krijg je meer inzicht in beleid, tegenwoordig steeds vaker management genoemd? Management heeft betrekking op overheden en bedrijven, vanuit verschillende invalshoeken. Aan de Radboud Universiteit Nijmegen staat de faculteit der Managementwetenschappen voor 6 opleidingen: Politicologie, Economie en Bedrijfseconomie, Bedrijfskunde, Bestuurskunde, Sociale Geografie en Planologie en Milieumaatschappijwetenschappen. Studenten van deze faculteit bestuderen vraagstukken op het gebied van bestuur, beleid en organisatie. Dit zijn vraagstukken die betrekking hebben op overheden, bedrijven en instellingen. We gaan daarbij wetenschappelijk verdiepend en praktijkgericht te werk. Studenten werken met elkaar samen in projecten. In aanvulling op de verplichte vakken is er de keuze om één of meer cursussen van een andere opleiding te volgen. Na het behalen van je bachelor, kun je direct doorstromen naar een aansluitende, interessante master. Kleinschalig, activerend onderwijs en goede faciliteiten. Samenwerking staat centraal, met medestudenten, maar ook met je docenten. Toelating tot Politicologie, Bestuurskunde, Sociale geografie en Planologie, Milieu- en maatschappijwetenschappen: alle VWOprofielen. Toelating tot Bedrijfskunde, Economie en Bedrijfseconomie: wiskunde A of B. Zie ook: www.studereninnijmegen.nl en www.ru.nl/fm Bedrijfskunde en Economie + Bedrijfseconomie kun je ook Engelstalig studeren; International Business Administration en International Economics and Business, zie: www.ru.nl/iba en www.ru.nl/ieb

17

32 Bedrijfs- en consumentenwetenschappen Bedrijfs- en Consumentenwetenschappen: Verdiep je in het spanningsveld tussen producent en consument. Je pakt de uitdaging aan om voor beide groepen optimale oplossingen te bedenken in het traject van businessplan tot eindproduct. Je wordt opgeleid tot een veelzijdig expert in het opzetten van effectieve en innoverende strategieën. Economie en Beleid: Deze studie biedt je, naast een volwaardige economische opleiding, beleidsmatige kennis aan uit de kerngebieden energie & milieu, ruimte, voedsel en natuur. Je richt je op uitdagende thema’s als energie, internationale handel, klimaatverandering en inrichting van de groene ruimte. Je wordt een econoom die als bruggenbouwer functioneert tussen verschillende disciplines. 33 Internationale Betrekkingen en Internationale Organisatie (IBIO) Als je IBIO studeert houd je je bezig met politieke vraagstukken op internationaal niveau. De opleiding richt zich op alle aspecten van de internationale betrekkingen; in het bijzonder op de functie en de rol van internationale organisaties. Tijdens de opleiding benader je de problemen op het gebied van de internationale betrekkingen vanuit drie invalshoeken: een politieke, een economische en een juridische. Daarnaast krijg je een gedegen training in een vreemde taal (Engels, Duits, Frans of Spaans). Bij IBIO zijn de colleges in het Engels (voor Nederlandse studenten is er een tweetalige richting). Een goede beheersing van het Engels is daarom een pre. Als je afgestudeerd bent kun je werk vinden als internationaal beleidsmedewerker, lobbyist, diplomaat, internationaal bestuursfunctionaris, voorlichter of journalist. Ook kun je onderzoeker worden bij internationale organisaties, overheid (ambassade, ministerie, gemeente), in het internationale bedrijfsleven en de wetenschap. Zie ook: www.rug.nl/let/ibio

Rechten 34 Rechtsgeleerdheid Mag je zomaar cd's kopiëren? Kun je gevangenisstraf krijgen voor winkeldiefstal? Wat kun je doen als de gemeente weigert de skatebaan op te knappen? Deze vragen zijn alleen met juridische kennis goed te beantwoorden. Kies je voor rechten, dan kies je voor een dynamische, maatschappijgerichte opleiding. Met rechten kun je echt alle kanten op. Aan de Nijmeegse rechtenfaculteit combineer je een grondige theoretische opleiding met een focus op de rechtspraktijk. Onze rechtenstudies zijn praktijkgericht en persoonlijk, waarbij interactief onderwijs centraal staat. Dit maakt dat de Nijmeegse rechtenstudies ook in 2012 door Elsevier zijn uitgeroepen tot de beste van Nederland. Je hebt de keuze uit drie opleidingen: Rechtsgeleerdheid, European Law School en Notarieel Recht. Daarnaast zijn er twee dubbelstudies: Recht & Management en Recht & Economie. Voor meer informatie ga je naar www.studereninnijmegen.nl/rechten. Like ook de Facebookpagina: www.facebook.com/RechtenstudereninNijmegen. Hier vind je de zaak van de week, lees je de studentblog, bekijk je foto’s van voorlichtingsactiviteiten en kun je al je vragen stellen over rechten studeren in Nijmegen. Toelating: VWO, alle profielen. Voor dubbelstudies is Wiskunde-A òf –B nodig 35 Rechtsgeleerdheid Met het recht heb je elke dag te maken. Wat wel en niet mag ligt vast in wetten en andere regels. Samen met de overeenkomsten die mensen onderling sluiten, vormen deze regels het rechtssysteem. Het recht moet zekerheid bieden aan mensen. Met het recht moeten conflicten worden opgelost. Het recht moet zwakkeren beschermen en het optreden van (machtige) overheden reguleren. Er zijn nauwelijks onderwerpen waar geen juridische kant aan zit. Zo zijn er wetten om het gebruik van proefdieren te beperken of om ervoor te zorgen dat Nederland kan meedoen aan een VN-vredesmissie. En zelf sluit je bijvoorbeeld een overeenkomst als je een spijkerbroek koopt of een huurcontract ondertekent. Houd je van analyseren, cases oplossen of puzzelen met taal? Dan is een rechtenstudie in Utrecht wellicht iets voor jou.

Gedrag en Maatschappij 36 Psychologie In de psychologie heeft alles te maken met het menselijk gedrag. Er wordt gekeken naar het ontstaan van normaal en afwijkend gedrag en op welke manier gedrag beïnvloed kan worden. Psychologie kom je overal tegen in onze samenleving en dat maakt het zo interessant. Psychologie wordt vaak in verbinding gebracht met hersenaandoeningen en stoornissen, maar dat is lang niet alles. Overal

18

waar je mensen wilt beïnvloeden - bijvoorbeeld in het onderwijs, de reclamewereld of gezondheidszorg speelt psychologie een belangrijke rol. Psychologie bestudeert het menselijk gedrag in de ruimste zin van het woord. Zo wordt binnen de psychologie gekeken naar het ontstaan van gedrag, hoe ons brein ons gedrag kan sturen en hoe gedrag beïnvloed kan worden 37 European Public Administration Deze Engelstalige opleiding richt zich op bestuurlijke vraagstukken die zijn verbonden met de opkomst van de Europese Unie. In een internationale setting word je uitgedaagd je grenzen te verleggen. Bij European Public Administration bestudeer je de wisselwerking tussen wereldpolitiek, Europese besluitvorming en lokale ontwikkelingen. Aan de hand van actuele vraagstukken leer je over grenzen heen te kijken en oplossingen te bedenken die met uiteenlopende belangen rekening houden. Ook grensoverschrijdend is de inhoud van deze studie, die zich uitstrekt over vier vakgebieden: economie, politicologie, sociologie en recht. Met European Public Administration combineer je de kennis die je nodig hebt om in een internationaal georiënteerde omgeving optimaal te kunnen presteren 38 Communicatiewetenschappen Als communicatiewetenschapper ben je geïnteresseerd in de werking van media. Tijdens je studie krijg je onder meer antwoord op vragen als: hoe worden berichten verspreid en hoe worden ze door de mensen ontvangen?Wie maken die berichten en waarom doen ze het zo en niet anders? Wat is de invloed van al die mediaproducten op de kijkers, lezers en luisteraars? Je bestudeert alle vormen van openbare communicatie, zoals radio- en televisieprogramma’s, krantenberichten,films, boeken of cd's. Ook interactieve media zoals internet komen uitgebreid aan bod. En je onderzoekt hoe mediaproducten gecreëerd worden. Communicatiewetenschap is een sociale wetenschap, waarbij theoretische vakken en vakken over onderzoeksmethoden centraal staan. In leerprojecten leer je deze kennis toe te passen en doe je onderzoek naar bijvoorbeeld de inhoud van de media, de productie van mediaboodschappen of het mediagebruik van mensen. Breed beroepsveld: bijv. communicatie-adviseur, marktonderzoeker, marketingspecialist, journalist, beleidsmedewerker, bladmanager/programmamaker. Toelating: VWO, alle profielen. Zie ook: www.studereninnijmegen.nl en www.ru.nl/communicatiewetenschap 39 Onderwijskunde Hoe maak je goede examenvragen? Hoe komt het dat je van de ene docent veel leert en bij de andere in slaap valt? Welke mogelijkheden biedt internet? Wat komt er kijken bij de invoering van het studiehuis? Ben je geïnteresseerd in dit soort vragen? Ben je bereid te reflecteren op je eigen handelen en vind je het leuk om naast wetenschappelijke kennis ook praktische vaardigheden op te doen? Dan is onderwijskunde een studie voor jou. De opleiding richt zich op onderwijs op allerlei niveaus: van basisschool tot hbo en universiteit, maar ook op onderwijs aan volwassen die verder willen of moeten leren. Je leert (digitale) leermiddelen ontwerpen, je leert adviseren bij het gebruik ervan en beoordelen hoe ze passen bij te ontwikkelen competenties. 40 Psychologie Waarom maken pubers ruzie met hun ouders? Wat is depressiviteit? Waarom gedragen meisjes zich anders dan jongens? Wat gebeurt er in onze hersenen als we leren gitaarspelen? Wat gebeurt er als een woord ‘op het puntje van je tong ligt’? Wat is eigenlijk bewustzijn? Deze en andere vragen vinden psychologen interessant. Ze proberen menselijk gedrag te verklaren en willen weten hoe de mens ‘in elkaar steekt’. Met de kennis die tests, interviews en experimenten opleveren, kun je mensen met psychische problemen helpen, een lesmethode ontwerpen of een gebruiksaanwijzing schrijven voor een elektronisch apparaat. De bacheloropleiding psychologie is echter geen beroepsopleiding tot therapeut of hulpverlener. Je leert in de eerste plaats menselijk gedrag bestuderen, verklaren en voorspellen. In je masteropleiding leer je hoe je deze onderzoeksbasis in de praktijk kunt inzetten of word je verder opgeleid tot onderzoeker. Toelating: VWO, alle profielen. Zie ook: www.studereninnijmegen.nl en http://www.ru.nl/psychologie 41 Academische Pabo Vwo en (toch) leraar basisonderwijs worden? Lijkt het je inspirerend aan kinderen les te geven? Doe je graag onderzoek en vind je het belangrijk een expliciete bijdrage te leveren aan de kwaliteit van het onderwijs? Ben je vwo-leerling? Dan is de Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs iets voor jou. Je kunt kiezen uit twee trajecten, die beide vijf jaar duren en met dezelfde diploma’s worden afgerond. 1. Starten bij de pabo aan de HAN Je start de bacheloropleiding op de pabo van de HAN in Nijmegen. Daar volg je het paboprogramma in drie jaar met inhouden van de studie pedagogische wetenschappen en onderwijskunde verweven in het onderwijsaanbod. Wanneer je dit hebt afgerond ben je Bachelor of Education, waarmee je de

19

bevoegdheid hebt om in het primair onderwijs les te geven. Hierna volgt een tweejarig traject van de studie pedagogische wetenschappen en onderwijskunde (PWO) aan de Radboud Universiteit Nijmegen (RU). Dit rond je af met een masterdiploma. 2. Starten bij pedagogische wetenschappen aan de RU Je start met de studie pedagogische wetenschappen en onderwijskunde (PWO) aan de Radboud Universiteit Nijmegen (RU). In dit traject volg je voor een deel het reguliere programma met aanvullende vakken, inhouden en stages uit het paboprogramma. Na het afronden van de master PWO volg je nog een jaar het paboprogramma. Wanneer je deze opleiding afrondt, heb je ook je Bachelor of Education behaald en daarmee je lesbevoegdheid voor het primair onderwijs. Websites: www.pabogroenewoud.nl 42 Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie Je bent geïnteresseerd in mensen en gefascineerd door de verschillen in culturen. Wat mensen in andere culturen beweegt, wil je graag weten. Je voelt je betrokken bij mondiale processen als migratie en transnationalisme en bij problemen als armoede en ongelijke machtsverhoudingen. Deze verschijnselen wil je leren begrijpen of er zelf iets aan doen. Als dat je aanspreekt, dan is deze studie iets voor jou! Met culturele antropologie bestudeer je mensen in hedendaagse samenlevingen en hoe zij vormgeven aan familierelaties, religie, economie en politiek. Ook richt je je op onderwerpen die te maken hebben met identiteit, betekenisgeving, macht en sociale ongelijkheid in mondiale processen van verandering en de daaruit voortvloeiende dynamiek van lokale culturen. In deze studie probeer je een verklaring en uitleg te geven van de culturele verschillen en overeenkomsten vanuit het menselijk perspectief. Ontwikkelingsstudies concentreert zich op problemen van ontwikkeling en onderontwikkeling zoals armoede, overbevolking en ongelijkheid. Veel aandacht krijgen de sociaal-culturele, economische en politieke structuren die armoede en ongelijkheid in stand houden. Daarnaast is er volop aandacht voor de rol van ontwikkelingssamenwerking en ontwikkelingsorganisaties. Je staat stil bij vragen als: hoe komen groepen mensen tot samenwerking zodat zij hun positie in politieke, economische of sociale processen kunnen versterken? Als afgestudeerde in culturele antropologie en ontwikkelingsstudies kun je allerlei kanten op. Je kunt aan de slag als onderzoeker aan een universiteit of als leraar maatschappijleer in het beroeps- of voortgezet onderwijs. Andere mogelijkheden zijn: beleidsmedewerker of onderzoeker bij de overheid of bij internationale organisaties als de Verenigde Naties en de Europese Unie. Ook kun je betrokken zijn bij de beleidsvoorbereiding en -uitvoering van instellingen die zich bezighouden met de opvang en integratie van etnische minderheden, vluchtelingen en asielzoekers

Taal en Cultuur 43 Nederlandse taal en cultuur Als je Nederlandse taal en cultuur gaat studeren in Groningen, kies je voor een brede studie met allerlei interessante onderdelen: je bestudeert zowel de Nederlandse taal en literatuur van vandaag als van vroeger tijden. Bij de taalbeheersing is veel aandacht voor taalvaardigheid en tekstuele communicatie. In grote lijnen zijn de vakken in vier hoofdrichtingen te verdelen: taalkunde, historische letterkunde, moderne letterkunde en taalbeheersing. De bacheloropleiding is flexibel van opzet. Dit betekent dat je naast je hoofdopleiding (major) veel ruimte hebt om zelf vorm te geven aan je studieprogramma door de keuze van je minor en de invulling van je keuzeruimte. Zo kun je bijvoorbeeld een minor journalistiek, filmwetenschap of professionele communicatie volgen. Ook kun je er voor kiezen om je verder te verdiepen in de Nederlandse taal en cultuur of juist vakken te volgen naast je eigen major bijvoorbeeld van bedrijfskunde, rechten of filosofie. Met Nederlands kun je veel kanten op. Je kunt in de communicatie, voorlichting of journalistiek terecht, bij tekstbureau’s of bij de overheid als beleidsmedewerker. Ook kun je er voor kiezen een educatieve master te volgen en als docent Nederlands het onderwijs in te gaan. Zie ook: www.rug.nl/let/nederlands

44 Europese talen en culturen De nieuwe, actuele en brede studie Europese talen en culturen (ETC) speelt in op de groeiende behoefte aan mensen die uitblinken in talen én inzicht hebben in kwesties die in Europa spelen. Je bestudeert een moderne taal (Duits, Engels, Frans, Italiaans, Russisch, Spaans of Zweeds) maar bekijkt deze taal ook vanuit het perspectief van andere talen en culturen in Europa. Je verdiept je in de Europese geschiedenis, literatuur en politiek. Zo leer je je te verplaatsen in zowel grote als kleine culturen binnen Europa en hun onderlinge dynamiek.

20

Het programma kent een flexibele opzet. Je specialiseert je in één van de Europese profielen: Taal en maatschappij Cultuur en Literatuur Politiek en maatschappij Met deze opleiding heb je toegang tot interessante masters, bijvoorbeeld op het gebied van Letterkunde, Taalwetenschap, Geschiedenis, Journalistiek, International Relations of Europese Studies.

45 Geschiedenis Tijdens de studie Geschiedenis leer je natuurlijk historische feiten, maar ontdek je vooral de samenhang tussen en verklaringen voor verschillende gebeurtenissen. De bacheloropleiding Geschiedenis duurt drie jaar. Het eerste jaar is grotendeels hetzelfde voor iedereen. Je krijgt een overzicht van het geschiedverloop van de oudheid tot nu en een vak over de Nederlandse geschiedenis. In het tweede jaar bestudeer je de geschiedenis aan de hand van thema’s. Zo krijg je economische en sociale geschiedenis, politieke cultuur en cultuurgeschiedenis. Daarnaast kies je een bronnen- en methodenvak voor een van deze thematische specialismen. Met minoren binnen en buiten de opleiding kun je je kennis verbreden of verdiepen. In het derde jaar kun je je verder verdiepen via kernvakken. Je krijgt daarnaast een college over geschiedtheorie, schrijft werkstukken over onderwerpen binnen een afgebakend thema en rondt de bachelor af met een scriptie. Geschiedenis studeren in Groningen betekent: veel keuze- en specialisatiemogelijkheden, een bachelorstage en/of buitenlandverblijf, aansluiting op verschillende masters, goede studiebegeleiding en het Honours College.Zie ook: www.rug.nl/let/geschiedenis 46 Engelse Taal en Cultuur Houd je van talen, in het bijzonder Engels, en ben je geïnteresseerd in de oorsprong en de geschiedenis van Engels? Dan is deze studie iets voor jou. In het eerste jaar maak je kennis met de taal- en letterkunde en de geschiedenis van het Engels. Na een introductie in het lezen en analyseren van literaire teksten bestudeer je een aantal meesterwerken. Veel aandacht is er ook voor mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid. Daarnaast bestudeer je de taalkundige verscheidenheid van het Engels. In het tweede en derde jaar wordt deze kennis verder uitgediept, en bestudeer je ook de oudere Engelse letterkunde en die van de renaissance en de achttiende, negentiende en twintigste eeuw. De major Engels laat zich heel goed combineren met minoren op het gebied van een andere taal, taalkunde, geschiedenis, film, journalistiek, internationale betrekkingen, communicatie. Maar ook binnen de studie zelf is het mogelijk om accenten te leggen op taalkunde of letterkunde, of om juist breed met de Anglistiek bezig te zijn. Veel studenten brengen enkele maanden door aan een buitenlandse universiteit, bijvoorbeeld in Groot-Brittannië of Nieuw-Zeeland. Zie ook: www.rug.nl/let/engels. 47 Taalwetenschappen Taalwetenschap richt zich op het taalvermogen van de mens. Deze biologische eigenschap stelt mensen in staat taal te leren, te begrijpen, te uiten en te gebruiken. Wat gebeurt er als er iets mis gaat met dat vermogen? Welke technieken zijn er om beelden te maken van de hersenprocessen die betrokken zijn bij taalgebruik? Hoe onderzoek je mensen die een taalstoornis hebben? Deze studie vraagt niet alleen gevoel voor taal. Je moet ook abstract kunnen denken. De bacheloropleiding Taalwetenschap duurt drie jaar. In de eerste twee jaar krijg je een overzicht van het vakgebied taalwetenschap. Daarna kun je je specialiseren in neurolinguïstiek of in de theoretische taalkunde. Binnen de neurolinguïstiek wordt aandacht besteed aan de relatie tussen taal en hersenen. De meeste aandacht gaat uit naar het bestuderen van taalstoornissen. De vakken die bij theoretische taalkunde worden onderwezen, hebben betrekking op de structuur van talen in het algemeen. Deze geïntegreerde opzet van theoretische taalkunde en neurowetenschappen is kenmerkend voor de Groningse opleiding Taalwetenschap. Deze biedt je gevarieerde keuzemogelijkheden en afstudeerrichtingen. Kijk voor meer informatie en de beroepsperspectieven op: www.rug.nl/let/taalwetenschap. 48 Theologie en godsdienstwetenschap Theologie De studie Theologie kent 2 varianten: de RUG bachelor Theologie en de RUG bachelor Theologie met een traject van de PThU. Studenten bestuderen studenten het christendom en het jodendom. Zij leren de taal van het Oude en Nieuwe Testament (Hebreeuws en (eventueel) Grieks). Studenten krijgen vakken als filosofie, cultuurgeschiedenis, godsdienstpsychologie en ze verdiepen zich in andere wereldgodsdiensten. In het derde jaar is er veel keuzeruimte en kun zij zich specialiseren – binnen en buiten de faculteit. Voor meer informatie: http://www.rug.nl/ggw/onderwijs/baopleidingen/batheol/index Godsdienstwetenschap.

21

In de opleiding Godsdienstwetenschap bestuderen studenten de grote wereldgodsdiensten en moderne religieuze bewegingen. Studenten volgen vakken als culturele antropologie, godsdienstsociologie, filosofie, cultuurgeschiedenis en godsdienstpsychologie. Zij maken zich verschillende onderzoeksmethoden eigen. In het derde jaar hebben studenten veel keuzeruimte en kun zij zich specialiseren – zowel binnen als buiten de faculteit. Voor meer informatie: http://www.rug.nl/ggw/onderwijs/baopleidingen/bagw/index

49 Kunst, Cultuur en Media Ben je geïnteresseerd in verschillende kunstvormen en hun functie in de samenleving? Wil je meer weten over hun inhoud, organisatie, invloed en marketing? Dan is deze opleiding iets voor jou. De driejarige bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media richt zich op de kunsten en hun maatschappelijke context. Naast de geschiedenis, theorie en analyse van de kunsten, volg je vakken over kunstsociologie en kunstbeleid. Je verdiept je in een van vijf kunstrichtingen. Je kunt kiezen uit literatuur, theater/televisie, film/televisie en klassieke en/of populaire muziek. Na het volgen van een minor bij Kunstgeschiedenis kun je ook voor beeldende kunst kiezen. Naast een kunstrichting kies je in het tweede en derde jaar een van drie specialisaties: Kunst, Beleid en Management, Analyse en Kritiek of Kunsteducatie. Bij de eerste ligt de nadruk op de organisatie van de kunstwereld, bij de tweede op de kunsten zelf en bij de derde op onderwijs. In elke specialisatie ben je bezig met vragen als: Wat is kunst? Hoe werd hier in het verleden over nagedacht? En wat betekent kunst voor mensen individueel en in de samenleving? Daarbij wordt ook aandacht geschonken aan de invloed van digitalisering. Binnen de opleiding heb je ruimte om een stage te lopen.

Vrije Bachelor 50 Liberal Arts University College (ATLAS) De Academy of Technology and Liberal Arts & Sciences (ATLAS), university college van de TU Twente is voor topstudenten die bruggen kunnen bouwen tussen sociale en technische wetenschap. De wereldwijde problemen van morgen vragen om een nieuw soort ingenieur: een generalist die kennis van technologische innovaties kan combineren met een gedragswetenschappelijke benadering, om oplossingen te ontwikkelen die kunnen worden ingezet in diverse sociale, culturele en politieke situaties. Dit volledig Engelstalige programma is thematisch opgezet rondom de wereldwijde uitdagingen van vandaag en morgen. Je leert originele oplossingen die de wereld een stukje beter maken. Vast onderdeel van je curriculum is een ‘personal persuit’ die zich richt op het ontwikkelen van een persoonlijke interesse zoals muziek, sport, een vreemde taal, ontwikkelingswerk of een buitenlandstage. Om succesvol te zijn bij ATLAS moet je beschikken over een brede interesse, ambitie en lef. Je wordt gedreven door technologische ontwikkelingen, maar bent ook sociaal betrokken. Je wilt een stevige basis ontwikkelen als ingenieur en sociaal wetenschapper, maar wilt ook werken aan je creativiteit, flexibiliteit, leiderschaps- en communicatievaardigheden om een academische all-rounder te worden. 51 Liberal Arts University College University College Utrecht is gespecialiseerd in internationaal academisch onderwijs op hoog niveau. Studenten worden geselecteerd op basis van prestaties, ambitie en buitenschoolse interesses. Alle 700 studenten, waarvan een groot deel internationaal, wonen op de campus. Het brede studieprogramma is volledig Engelstalig. Je studeert in kleine groepen, waarbij er veel individuele aandacht en contact met de docent is. Met je persoonlijke tutor stel je een studieprogramma samen. Je kiest een major in Humanities, Science of Social Science. Naast je major volg je vakken uit de twee overige departementen. Zo leer je vraagstukken vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Tevens volg je algemene vakken waarin je je academische vaardigheden traint. Je maakt kennis met een tweede taal (naast Engels), en je hebt de mogelijkheid deel te nemen aan internationale uitwisselingsprogramma's. Je studie sluit je af met een scriptie. Met deze brede academische basis ben je klaar voor een masteropleiding in binnen en buitenland, maar bereid je je ook voor op traineeships bij de overheid en in het bedrijfsleven. De voorlichting tijdens de studie- en beroepskeuzemiddag wordt in het Engels gegeven, meteen een goede kennismaking...

22

HBO -opleidingen Natuur, voeding en milieu 52 Natuur, water, milieu en landschap In een klein land met veel inwoners is het passen en meten. We willen 'ongerepte' natuur, we willen ruim wonen, we willen recreëren, maar ook economische groei, innovatie, industrie en meer woningen. Logisch dat we uiterst zorgvuldig moeten omgaan met de ruimte die er is. Bij Van Hall Larenstein leer je rekening te houden met verschillende belangen. Dat je moet schipperen en lobbyen tussen idealisten en overheidsbeleid. Bij Van Hall Larenstein vind en creëer je hierin je eigen weg! Je kunt kiezen uit de volgende opleidingen: Land en watermanagement, Bos en natuurbeheer, Tuin- en landschapsinrichting, Stad- en streekmanagement, Kust- en zeemanagement en Milieukunde. 53 Food, Marketing and Trade Met de managementstudies van Van Hall Larenstein kun je grenzeloos zaken doen. Bijvoorbeeld een rozenkwekerij opzetten in Zimbabwe of een megapartij superieure wijn in Chili kopen. Ook op het gebied van voeding kun je bij Van Hall Larenstein verschillende kanten op. Van marketing tot zélf producten bedenken en ontwikkelen. Je bent de schakel tussen onderzoekers en marketeers. Wil je straks een eigen bedrijf, als zelfstandig ondernemer? Bij Van Hall Larenstein combineer je een stukje idealisme met een flinke dosis vakkennis. Zo creëer je unieke en (h)eerlijke producten voor klanten over de hele wereld! Je kunt kiezen uit de volgende opleidingen: Voedingsmiddelentechnologie, International Business and Management Studies, Bedrijfskunde en agribusiness, Tropische Landbouw en Plattelandsvernieuwing. 54 Dierenstudies (incl. paard) Ben je wild van dieren? Bij Van Hall Larenstein maak je er werk van! Bijvoorbeeld als manager in een wildlifepark, als organisator van een paardenevenementen of als adviseur die dierziekten helpt te voorkomen. Ook in de zorgsector worden steeds meer dieren ingezet. Zo zie je steeds meer huisdieren in verpleegtehuizen. Ontwikkel jij nieuwe maatregelen waar zowel mens als dier mee kunnen leven? Je kunt kiezen uit de opleidingen: Diermanagement en Dier- en veehouderij. 55 Life Science and Technology Opleidingen over voeding, chemie, technologie en meer! Wil jij iets voor mensen betekenen? Een nieuw medicijn ontdekken tegen kanker of een superschone brandstof uitvinden waarmee ons milieu gespaard wordt? Feel the chemistry... denk Life Sciences and Technology! Of je nu de oorzaken van kinderleukemie wilt bevechten, forensisch onderzoeker wilt worden of een biertje wilt ontwikkelen dat niet dik maakt: stap in de wondere wereld van Life Sciences. Een wereld waarin nieuwe ontdekkingen op de loer liggen. Met de opleidingen Biologie en medisch laboratoriumonderzoek, Biotechnologie, Chemie, Chemische technologie en Voedingsmiddelentechnologie kun je allerlei kanten op. 56 Food and Business De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen verzorgt de opleiding Food & Business. Food = Business. Wil je alles over voedingsmiddelen weten, maar wil je ze ook op de markt zetten? Food & Businessstudenten weten zowel veel van voeding als van marketing af. Ze kennen de nieuwste trends en soms zetten ze zelf de trend door nieuwe producten te ontwikkelen. Food & Business-studenten zijn bekend met diverse voedingsfabrikanten en hun merken, zoals Albert Heijn, Friesland Campina, Heinz en Aviko, Een dynamische wereld. Kies je voor de opleiding Food & Business, dan ga je na je opleiding werken in een commerciële functie in de levensmiddelenindustrie. Bijvoorbeeld als foodmarketeer, manager kwaliteitszorg, manager productontwikkeling, inkoopmanager of accountmanager. Op termijn kun je doorgroeien naar een leidinggevende functie. 57 Toegepaste biologie en Biologie & gezondheid Ben je geïnteresseerd in groene hbo studies of studies waar mens en natuur centraal staan, kom dan naar CAH Vilentum. Sinds de zomer van 2012 zijn CAH Dronten en CAH Almere een hogeschoolfaculteit van CAH Vilentum. De vestiging in Dronten is één van de meest vooraanstaande hogescholen op het gebied van ondernemerschap. Bij de vestiging in Almere draait alles om de mens en natuur. Tijdens de opleiding Toegepaste biologie ga je aan de slag met vragen als: hoe kan een klein drukbevolkt land toch een natuurlijk karakter hebben? Welke planten en dieren kunnen samenleven? Hoe kan natuur zich daar in ontwikkelen en standhouden? En wat betekent dat voor de rest van de omgeving? Je staat met één been in de natuur en één been in de maatschappij. Na afloop van de studie kun je aan het werk bij organisaties die zich bezighouden met natuurontwikkeling, ecologische adviesbureaus en de overheid.

23

Tijdens de studie Biologie & gezondheid staat de biologie van de mens centraal. Je leert hoe het lichaam werkt, hoe processen in het lichaam verlopen en waarom mensen bepaald gedrag vertonen. Je leert de samenhang zien tussen mens, omgeving, gezondheid en gedrag. Zie ook: www.cahvilentum.nl 58 Natuur, economie & leefomgeving en Groene bedrijfskunde Ben je geïnteresseerd in groene hbo studies of studies waar mens en natuur centraal staan, kom dan naar CAH Vilentum. Sinds de zomer van 2012 zijn CAH Dronten en CAH Almere een hogeschoolfaculteit van CAH Vilentum. De vestiging in Dronten is één van de meest vooraanstaande hogescholen op het gebied van ondernemerschap. Bij de vestiging in Almere draait alles om de mens en natuur. Bij de studie Groene bedrijfskunde zijn duurzaamheid en ondernemerschap uitgangspunten en geen vakken die je pas in het laatste jaar krijgt. Je moet ondernemend zijn om met deze studie aan de slag te gaan. In een groene economie draait het niet alleen om de financiële kant van de economie, maar ken je ook waarde toe aan zaken die daar niet traditioneel tot gerekend worden. De focus ligt op een gezonde onderneming op de korte en de lange termijn. Met de major Natuur, economie en leefomgeving kies je voor een opleiding waarbij je voorbereid wordt op een baan bij werkgevers die actief zijn in en met de natuur. Je leert op een ‘natuurlijke’ manier kijken naar vraagstukken. Niet alleen bij de natuur zelf, maar ook bij andere partijen. Natuurlijk moet je ook goed in de gaten houden wat de financiële consequenties zijn. Zie ook: www.cahvilentum.nl

Techniek 59 Ruimtelijke ordening en planologie, logistiek en mobiliteit Als planoloog heb je belangstelling voor het vormgeven van de ruimte. Je gaat graag met mensen om en je bent geïnteresseerd in de dynamiek van de maatschappij. Bij de opleiding Ruimtelijke ordening en planologie word je opgeleid tot stedenbouwkundige, projectmanager of ruimtelijk planner. Tijdens deze studie leer je de ruimte in te richten. Je maakt plannen voor bijvoorbeeld een nieuwe woonwijk of een recreatieterrein. Hoe moet een gebied eruitzien? Wat voor mensen gaan er wonen? Is er veel woonwerkverkeer? Dit zijn vragen die je jezelf stelt als planoloog. Vervolgens leer je voorstellen en ontwerpen maken die je in een plan omschrijft. Het is een leuke studie omdat je met mensen en de ruimte om je heen bezig bent. Logistiek wordt vaak omschreven als het sturen, opslaan, bewerken en transporteren van goederen. Het richt zich op orderstromen en de planning en uitvoering van orders. In een distributieland als Nederland is veel vraag naar logistiekmedewerkers. Je vindt ze in ziekenhuizen, bij het wegtransport, in de havens etc. Mobiliteitsdeskundigen zorgen voor een goede infrastructuur, zodat altijd dit verkeer in goede banen wordt geleid. Hij/zij maakt plannen voor railvervoer, autowegen, fietspaden, stationspleinen, busroutes, winkelgebieden, parkeerplaatsvoorzieningen. 60 Autotechniek De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Autotechniek in Arnhem. Wil je werken aan de mobiliteit van morgen? Dat kan op veel manieren. Bij de opleiding autotechniek kies je voor een technische of een commerciële hoofdrichting en studeer je af bij Automotive Testing, Automotive Development, Automotive Services of Automotive Management. Je kunt ervoor kiezen je daarbij specifiek te richten op duurzame automobiliteit. Als afgestudeerd ingenieur Autotechniek kun je wereldwijd aan de slag bij grote bedrijven en instellingen in de automotive branche, zoals autofabrikanten en onderzoekinstituten. Maar je kunt ook terecht bij dealerbedrijven, leasebedrijven, racingteams en toeleveranciers. Eenmaal afgestudeerd maak je deel uit van een netwerk van ruim 5000 afgestudeerde autotechnici. Met de opleiding Autotechniek ga je aan het werk in een branche die belangrijk is voor de Nederlandse kenniseconomie van vandaag en morgen 61 Informatica, media en communicatie De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt ook opleidingen op het gebied van Informatica, Media en Communicatie. Wanneer je je thuis voelt in de digitale wereld is wellicht één van deze opleidingen iets voor jou. Je ontwerpt, creëert, programmeert en communiceert. Onder het interessegebied Informatica, Media en Communicatie vallen de volgende opleidingen: Bedrijfskundige Informatica, Communicatie en Multimedia Design, Communicatiesystemen- Digitale Communicatie, Informatica en Technische Informatica. 62 Algemene voorlichting Techniek, richting “Engineering” De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt binnen het interessegebied Techniek

24

verschillende opleidingen die vallen binnen “Engineering”. Ga jij het maken in een sector die nooit verveelt? Bijna alles waarmee we iedere dag te maken hebben wordt mogelijk gemaakt door techniek. In de technische sector denk je bijvoorbeeld mee over de ontwikkeling van (nieuwe) apparaten en machines en hoe maak ik die nog beter, duurzamer en gebruiksvriendelijker? Kortom: je bent altijd bezig met de nieuwste ontwikkelingen. Met een technische opleiding ben je voorbereid op een carrière met oog voor de toekomst. De opleidingen die vallen onder Engineering zijn: Elektrotechniek Technische Bedrijfskunde Werktuigbouwkunde Embedded Systems Engineering Industrieel Product Ontwerpen 63 Bouwkunde en Civiele techniek Op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, locatie Arnhem kun je de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek volgen. Bij bouwkunde interesseren bouwplaatsen jou. Het fascineert je nieuwe gebouwen te zien groeien en oude gebouwen te zien opknappen. Je hebt bewondering voor de kennis en het vakmanschap, van ontwerp tot uitvoering, en de organisatie en samenwerking op de bouwlocatie, waar iedereen zijn taak kent en waar alles vanzelf lijkt te gaan. Van die wereld wil jij als bouwkundige deel uitmaken! Bij de opleiding Bouwkunde leer je hoe je bouwkundig en constructief goed doordachte ontwerpen maakt –met speciale aandacht voor duurzaamheid- en wat de juiste materialen zijn. Of je leert hoe je een bouwproject tot in de puntjes uitvoert. Je kunt kiezen uit 4 hoofdrichtingen: Architectuur, Bouwtechniek, Constructie of Organisatie. Wat je ook kiest: je bouwt aan een zekere toekomst, want gebouwd wordt er altijd! Je kunt later werken als adviseur, projectleider, ontwerpen, calculator, uitvoerder, organisator, organisator of onderzoeker. Bij Civiele Techniek wil en ons (of een ander) land bewoonbaar maken en houden, zodat onze voeten droog blijven, mocht de zeespiegel straks gaan stijgen. Ervoor zorgen dat de economie blijft draaien, omdat de tweede Maasvlakte er ligt of omdat we over de weg en het spoor van A naar B kunnen. Altijd in een duurzaam perspectief. Het vakgebied Civiele Techniek noemen we ook wel: Weg- en Waterbouwkunde. Als civieltechnisch ingenieur ontwerp, bouw en onderhoud je bruggen, tunnels, sluizen, dijken, verkeersknooppunten, drinkwaterzuiveringen, kanalen en havens, maar ook utilitaire werken als kantoorgebouwen en ziekenhuizen. Tijdens je opleiding kies je jouw eigen hoofdrichting: Waterbouw, Infrastructuur, Constructie of Organisatie. Je kunt straks aan de slag bij aannemers, adviesingenieursbureaus, de rijksoverheid (o.a. Rijkswaterstaat), provincies, gemeenten en waterschappen. 64 Algemene voorlichting ”HLO Life Sciences” Bio-informatica HAN: De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt binnen het interessegebied Life Sciences de opleiding Bio-informatica aan in Nijmegen. Informatica heeft je interesse, maar je wilt er iets anders mee dan communicatie, multimediale toepassingen of het ontwikkelen van games. Je zoekt naar een invulling die past bij jouw maatschappelijke betrokkenheid. Jouw werk, later, moet liefst iedere dag zinvol zijn. Heb je al eens gedacht aan Bio-informatica? Dit spectaculaire vakgebied is ontstaan door kennis van moleculaire biologie te verbinden met methoden uit de informatica. Als bio-informaticus maak jij het mogelijk om beter, sneller en gemakkelijker onderzoek te doen in de levenswetenschappen. Bijvoorbeeld in ziekenhuizen, op universiteiten en bij commerciële bedrijven. Je schrijft de bio-software die je nodig hebt en als geen ander weet jij hoe je uit talloze biologische databanken de juiste gegevens moet verzamelen, analyseren en combineren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld een sturende rol innemen bij het ontwikkelen van een nieuw medicijn. Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek HAN: (ook Engelstalig) De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt binnen het interessegebied Life Sciences de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek aan in Nijmegen. Jij bent een echte onderzoeker, maar ook een praktijkmens. Je bent vooral geïnteresseerd in werken met levend materiaal: plantaardig, dierlijk of menselijk. Je stelt jezelf vragen als: waarom wordt iemand ziek en hoe kun je dat voorkomen? Hoe ontstaat een genetisch defect, hoe kun je een gewas beter later groeien, hoe verloopt een proces in een levend organisme? Met deze kennis wil je daarna aan de slag om methodieken, producten of productiemethoden te vinden die werkelijk een verschil gaan maken. Waardevol werk, waarin iedere dag meer mogelijk wordt! Tijdens deze opleiding specialiseer je je in de medische of biologische richting. Chemie HAN: De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt binnen het interessegebied Life Sciences de Chemie opleiding aan in Nijmegen. Jij gebruikt het woord ‘ongeveer’ niet zo vaak, want jij bent iemand die het liever heel precies weet.

25

Bijvoorbeeld hoe stoffen zijn samengesteld, waarom zij zich gedragen zoals ze doen en hoe je deze eigenschappen voor een specifiek doel kunt veranderen. Als analytisch chemicus ontwikkel je methodes voor de analyse van allerlei stoffen. Voor dopingonderzoek of kwaliteitscontrole van medicijnen of levensmiddelen. Als organisch chemicus doe je vooral onderzoek naar koolstofverbindingen. Je maakt nieuwe verbindingen en verbetert bestaande. In beide richtingen krijg je met polymeerchemie te maken. Je gaat op zoek naar economisch haalbare en milieuvriendelijke productiemethoden. Later kun je aan de slag in chemische laboratorium, variërend van de farmaceutische industrie, de voedingsmiddelenbranche tot onderzoeksinstituten als TNO.

65 Bouw en omgeving: Bouwkunde, Civiele Techniek, Geodesie/Geo-informatica, Ruimtelijke Ordening en Planologie, Bouwtechnische Bedrijfskunde Als bouwkundig ingenieur ben je betrokken bij het vertalen van het architectonische ontwerp naar een gebouw dat op technisch en economisch verantwoorde wijze gebouwd moet worden. Civiele Techniek is gericht op alles wat met infrastructuur, waterwerken, waterhuishouding en milieu te maken heeft. In de opleiding Geodesie/Geo-informatica staat de nauwkeurige plaatsbepaling op aarde van objecten en het vastleggen van grenzen en topografie centraal. In de opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie staat de inrichting en (her)structurering van stads- en dorpsgebieden centraal. Een bouwtechnisch bedrijfskundige is van vele markten thuis: bouwtechnisch, financieel economisch, bedrijfskundig en leidinggevend. Toelatingseisen: Met de profielen NT en NG ben je zonder meer toelaatbaar. Voor de overige profielen gelden veelal aanvullende eisen. Kijk hiervoor op www.hu.nl bij de desbetreffende opleiding. 66 Techniek en Design Techniek maakt ons leven makkelijker, beter of leuker. Daarom blijven we zoeken naar technische oplossingen. Apparaten worden steeds slimmer en kleiner. Ook de wereld van machines en productielijnen innoveert. Automatisering is overal en robots vervangen steeds vaker mensen. Van micro tot macro, consumentenproducten tot machines voor de industrie: Techniek & Design heeft alles in huis. Bij ons draait het om hightech. Toelatingseisen: Met de profielen NT en NG ben je zonder meer toelaatbaar. Voor de overige profielen gelden veelal aanvullende eisen. Kijk hiervoor op www.hu.nl bij de desbetreffende opleiding. 67 Life Sciences & Chemistry In de Life Sciences werken mensen hard om ziektes te voorkomen en om genezingskansen te vergroten. De ene keer hoor je over vaccins tegen de Mexicaanse griep. Een andere keer wordt een moordenaar jaren na zijn delict alsnog aangehouden, dankzij DNA-onderzoek. In het lab is het werk nooit af. Chemistry: we kunnen niet meer zonder. Het zit in je kleding, in je sportdrankje, in je aspirine: chemistry is altijd in ontwikkeling. Denk aan het onderzoek naar nieuwe brandstoffen, die een alternatief voor fossiele brandstoffen kunnen zijn. Ook de kwaliteit van ons drinkwater is een kwestie van chemie. Toelatingseisen: Met de profielen NT en NG ben je zonder meer toelaatbaar. Voor de overige profielen gelden veelal aanvullende eisen. Kijk hiervoor op www.hu.nl bij de desbetreffende opleiding. 68 Maritiem Officier/Ocean Technology (Maritiem Instituut Willem Barentsz NHL Terschelling) Met de studie Maritiem Officier word je voorbereid op een zelfstandige functie aan boord van een zeeschip of koopvaardijschip. Je bent verantwoordelijk voor het schip en zijn lading, de bemanning, de navigatie en de technische installaties. De schepen beschikken over geavanceerde apparatuur voor navigatie en ladingbehandeling in moderne machinekamers. Tijdens de opleiding volg je hoorcolleges, werkcolleges en doe je projecten en praktijkopdrachten. Je oefent met behulp van simulatoren en in het e 3 jaar ga je stage lopen op een zeeschip of koopvaardijschip. Houd je van water maar denk je niet direct aan het leven op boord van een schip dan is Ocean Technology (hydrografie) misschien wat voor jou. Je verricht metingen in en op het water ter voorbereiding en ter controle op werkzaamheden als de aanleg van: windmolenparken, havens en pijpleidingen. Het beroepenveld bestaat ruwweg uit drie delen, de baggerwereld, de surveybedrijven en Rijkswaterstaat. Het eigen schip Octans speelt bij de opleiding een belangrijke rol, daar vinden wekelijks praktische oefeningen plaats. 69 KLM Flight Academy De KLM Flight Academy is gevestigd op Groningen Airport Eelde en leidt al sinds 1946 piloten op volgens de hoogste kwaliteitsnormen. We leiden je op tot verkeersvlieger tijdens de 2-jarige uitdagende en

26

veelzijdige opleiding.

Gezondheidszorg 70 HBO-verpleegkunde Kiezen voor verpleegkunde is kiezen voor veelzijdigheid en verantwoordelijkheid; je begeleidt en verzorgt zieke, gehandicapte of stervende mensen. Je bespreekt met hen de gevolgen van hun ziekte en maakt afspraken over zorg met de familieleden. Je bent planner, zorgverlener en coach in één. Je combineert je betrokkenheid bij mensen en de samenleving met verpleegkundige wetenschap. De opleiding Verpleegkunde opent deuren naar diverse werkvelden waaraan jij een waardevolle bijdrage kunt leveren. Vanaf het derde jaar kun je je specialiseren in Kind en jeugdigen, Verstandelijk beperkten, Chirurgie, Interne geneeskunde, Sociaal psychiatrische verpleegkundige, Global nursing (werken in ontwikkelingslanden) of Chronisch zieken en ouderen. Op de CHE leer je meer dan verplegen alleen. Je leert je ook als verpleegkundige te ontwikkelen in relatie tot je christelijke identiteit. Met een vwo-diploma kun je de opleiding volgen in een speciale route van drie jaar. 71 HBO-Verpleegkunde De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Verpleegkunde in Nijmegen. Verpleegkundigen zijn van vele markten thuis. Je vindt ze overal. Je werkt in een ziekenhuis, bij mensen thuis, in instellingen voor psychiatrische hulpverlening of in instellingen voor verstandelijk gehandicapten. Natuurlijk verpleeg je patiënten, maar net zo belangrijk is je taak als ‘regelaar’. Je organiseert de zorg rondom patiënten. Of je coacht collega’s die geen hbo-opleiding hebben. Ook geef je voorlichting aan jongeren en ouderen. Je hebt ook de mogelijkheid om vanaf het eerste jaar te kiezen voor een duale opleiding. Om in aanmerking te komen voor de opleiding HBO-V duaal moet je solliciteren bij een van de deelnemende instellingen en draag je bij aan zorgverlening en innovatie. 72 Operatieassistent en Anesthesiemedewerker De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Operatieassistent en Anesthesiemedewerker in Nijmegen. Als Operatieassistent verricht je zelfstandig algemene werkzaamheden binnen het operatiecomplex. Eén van de belangrijkste taken is het assisteren van de chirurg bij een operatie. Verder ben je verantwoordelijk voor de instrumenten die tijdens de operatie gebruikt worden. Je verricht noodzakelijke administratieve werkzaamheden en je zorgt dat de operatiekamer bedrijfsklaar is. De opleiding duurt 3 jaar. Als anesthesiemedewerker heb je een zelfstandige taak. Je onderhoudt alle hulpmiddelen en apparatuur van de anesthesist en je brengt ze voor een operatie in gereedheid. Je assisteert bij het in- en uitleiden van de anesthesie (narcose) en je bewaakt de patiënt tijdens de operatie. Je bent tussenpersoon tussen de patiënt en het operatieteam. Deze opleiding duurt 3 jaar. Kies je voor beide opleidingen dan studeer je in totaal vijf en een half jaar. 73 Medische hulpverlening Met de opleiding Medische Hulpverlening word je medisch hulpverlener anesthesie, medisch hulpverlener ambulancezorg of medisch hulpverlener spoedeisende hulp. Met deze opleiding leer je medische problemen onderzoeken en oplossen. Je werkt in onvoorspelbare en stressvolle omstandigheden. Je bent een schakel in medisch onderzoek en behandeling: je werkt samen met of draagt over aan onder andere artsen en verpleegkundigen. Je hebt over het algemeen geen langdurig, maar wel intensief contact hebt met patiënten. De eerste twee jaar krijg je een brede basis in alle afstudeerrichtingen. Je leert bijvoorbeeld over: Basic life support (basisreanimatie) Meten en bewaken van vitale functies (functies die essentieel zijn voor het functioneren van het lichaam, zoals ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur) Medische aandoeningen longaandoeningen, hart- en vaatziekten, neurologische afwijkingen, maar ook aandoeningen als gevolg van een ongeval (trauma) Patiënten in hun (sociale) omgeving en in verschillende levensfasen In je eerste jaar loop je 2 weken stage. Dit kan zijn op de afdeling spoedeisende hulp, op de ambulance, op een recovery, op een intensive care of in de operatiekamer. Daarnaast loop je een zorgstage (o.a. mensen wassen in de ouderenzorg). Deze stage duurt 100 uur. Voorbeelden van opdrachten die je in de praktijk doet: Je vraagt een patiënt op de spoedeisende hulp wat de voorgeschiedenis is van zijn ziekte. Je maakt daarvan een verslag en legt een patiëntendossier aan. Je beschrijft hoe je veilig en efficiënt een patiënt aan een collega-hulpverlener overdraagt (bijv. van ambulance naar spoedeisende hulp, of van spoedeisende hulp naar intensive care).

27

Je observeert hoe in de praktijk wordt omgegaan met patiënten die een besmettelijke bacterie bij zich dragen. 74 Fysiotherapie De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Fysiotherapie in Nijmegen. Als fysiotherapeut weet je veel over hoe het lichaam beweegt en zich herstelt bij blessures of na een ziekte. Met deze kennis help je mensen in werk, sport, vrije tijd of andere bezigheden. Je gebruikt daarvoor verschillende middelen, zoals training, massage, coachen en adviseren bij bijvoorbeeld fitnessapparatuur. Je werkt in een praktijk of als medewerker van een revalidatiecentrum, ziekenhuis of verpleeghuis. 75 Fysiotherapie Een fysiotherapeut brengt mensen weer in beweging na ziekte of een ongeval. Eerst kijk en voel je wat er aan de hand is. Je bedenkt hoe het beter kan. Dan ga je aan de slag, met massage, oefeningen en hulpmiddelen. Je gaat werken in een (groeps)praktijk of in een ziekenhuis, verpleeghuis of revalidatiecentrum. In het oriëntatiejaar maak je kennis met de gezondheidszorg in het algemeen. Een belangrijk kenmerk van de opleiding is dat je de mens als geheel leert bekijken. Niet een deel van het lichaam staat centraal, of een apart vak zoals anatomie. Steeds is een concrete praktijksituatie het uitgangspunt tijdens de lessen en opdrachten. In het begin van het eerste jaar leer je hoe een gezond persoon beweegt, halverwege het jaar leer je steeds meer hoe je een patiënt met klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat onderzoekt en behandelt. Bijvoorbeeld: hoe begeleid je iemand met knieproblemen die weer wil gaan sporten.In je eerste jaar, maar ook in de rest van je studie, komen aan bod: Onderzoek: hoe spoor je de oorzaak van een klacht op? Bewegingstherapie: hoe laat je mensen beter bewegen? Massagetherapie: hoe gebruik je verschillende massagevormen? Fysiotechniek: hoe ga je om met technische methoden en de apparatuur die daarbij hoort? Psychosociale vakonderdelen: hoe ga je om met psychische aspecten en emoties van patiënten? Deze onderdelen zie je terug in theorie, praktijk en projectonderwijs. 76 Ergotherapie De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Ergotherapie in Nijmegen. Als ergotherapeut help je mensen met een beperking of handicap om zich zo goed mogelijk in het dagelijkse leven te redden. Je richt je op de gevolgen van een ziekte, beperking of handicap. Samen met de cliënt wil je bereiken dat hij/zij belangrijke dagelijkse activiteiten als wonen, werken, studeren, zelfstandig reizen, spelen, zich verzorgen en ontspannen uit kan voeren. Je werkt als behandelaar van cliënten, als coach voor betrokkenen en als adviseur van bijvoorbeeld instanties en bedrijfsleven. Je werkterrein is uitgebreid; van revalidatie- en gezondheidszorgcentra, ziekenhuizen en speciaal onderwijs tot het bedrijfsleven of je eigen ergotherapiepraktijk. 77 Logopedie De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Logopedie in Nijmegen. Als logopedist help je mensen met een taal-, spraak-, stem-, slik- of gehoorstoornis. Je behandelt mensen die door deze stoornissen problemen hebben in hun communicatie; ze spreken bijvoorbeeld onduidelijk, kunnen de juiste woorden niet bedenken of gebruiken hun stem niet goed. Soms help je iemand zijn stotteren onder controle te krijgen. Dit alles doe je in een ziekenhuis of in een eigen praktijk, in een revalidatiecentrum, verpleeghuis of in een school voor speciaal onderwijs. Je bent toelaatbaar met een havo- of vwo-diploma met alle profielen. Vooraf is er een toelatingsonderzoek waarbij o.a. je stem en uitspraak worden beluisterd. 78 Voeding en Diëtetiek De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt binnen het interessegebied Gezondheid de opleiding Voeding en Diëtetiek in Nijmegen. Je weet alles over voeding, maar ook over diëten. Je helpt gezonde mensen (voedingsdeskundige) of zieke mensen (diëtist). Je geeft (top) sporters voedingsadviezen die hun prestaties verbeteren. Of je stelt voor patiënten een dieet op dat past bij hun ziekte. Als voorlichter adviseer je mensen hoe ze het beste gezond kunnen eten en bewegen, zoals dat in de campagne ‘Balansdag’ van het Voedingscentrum gebeurt. Je kunt ook werken bij een bedrijf waar je nieuwe producten ontwikkelt, zoals cholesterolverlagende yoghurtdrank. En je kunt meewerken in voedingsonderzoek naar de effecten van voeding en diëten. 79 Mondzorgkunde De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Mondzorgkunde in Nijmegen. Als

28

mondhygiënist ben je bezig met het voorkomen van tandvleesziekten en tandbederf. Je werkt binnen de mondzorg. Je geeft voorlichting aan individuen of groepen mensen over bijvoorbeeld mondverzorging en gezonde voeding. Je polijst tanden en kiezen en voert professionele gebitsreiniging uit, waarbij tandsteen en plaque worden verwijderd. Naast het geven van verdovingen en het maken van röntgenfoto’s, voert de mondhygiënist ook eenvoudige restauraties uit in tanden en kiezen. Je werkt in een eigen praktijk, een tandartspraktijk, een instelling, het bedrijfsleven of het onderwijs. 80 Medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken (MBRT) Ben je geïnteresseerd in techniek? Lijkt het je ook leuk om met mensen te werken? En wil je werken in de gezondheidszorg? Dan is de bacheloropleiding Medisch Beeldvormende & Radiotherapeutische Technieken (MBRT) iets voor jou. In deze opleiding vind je namelijk een boeiende combinatie van deze drie aspecten. De opleiding MBRT leidt op voor een paramedische-technisch beroep in de high tech healthcare. De kern van je werk is het voorbereiden en uitvoeren van medisch beeldvormende onderzoeken met behulp van straling, ultrageluid en magnetische velden en behandeling van kankerpatiënten met behulp van straling. Dit komt uitgebreid naar voren in de opleiding. Voorbeelden van vakken op de opleiding zijn: anatomie, fysiologie, stralingsfysica, beeldbewerking, beeldherkenning, insteltechnieken. Als je het bachelor diploma MBRT op zak hebt kun je werken op de afdelingen medische beeldvorming (radiologie, echografie en nucleaire geneeskunde) of bestraling (radiotherapie). Je bent dan een medisch beeldvormings- en bestralingsdeskundige. Vanwege de technische ontwikkelingen en vergrijzing is voldoende werk te vinden. 81 Radiodiagnostisch Laborant Studeren en nog betaald krijgen ook ! Werken en leren tegelijk: De opleiding tot radiodiagnostisch laborant is een 3-jarige opleiding op HBOniveau, vooropleiding Havo of gelijkwaardig, met bij voorkeur NG of NT profiel. Het ziekenhuis, de afdeling radiologie, betaalt je opleiding en verzorgt het praktische deel. Voor de theorie ga je naar de Amstelacademie in Amsterdam. De opleiding is een combinatie van werken en leren. Je studie wordt betaald door het ziekenhuis en voor het werken ontvang je een salaris. Wat ga je leren: Als radiodiagnostisch laborant maak je met behulp van moderne apparatuur onder andere röntgenfoto’s. Je beoordeelt deze op hun technische kwaliteit en bekijkt of de afbeelding voldoende medische informatie geeft voor het vaststellen van een diagnose/ziektebeeld bij een patiënt. Naast (röntgen)foto's kun je ook andere technieken gebruiken om het inwendige van de mens te bekijken. Voorbeelden van technieken zijn magnetische resonantie (MRI), computer tomografie (CT), angiografie of de echografie. Dit ga je allemaal leren tijdens je opleiding. Het is belangrijk dat je het leuk vindt om met mensen om te gaan, want je moet patiënten goed kunnen informeren en opvangen als ze bang of emotioneel zijn. Daarnaast moet je het leuk vinden om in een team en soms alleen te werken. Dus ben je secuur, technisch, praktisch, kan je tegen een stootje, houd je van een dynamische leer-en werkomgeving kom dan luisteren naar de voorlichting van de in service opleiding tot radiodiagnostisch laborant. 82 Radboud Zorgacademie (diverse opleidingen) Een beroepsopleiding in de zorgsector iets voor jou? Wel eens nagedacht over de voordelen van een academisch ziekenhuis? De Radboud Zorgacademie biedt je alle kansen. In nauwe samenwerking met de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN), het ROC Nijmegen en de Fontys Hogeschool. Je vindt bij ons een krachtig en veilig leerklimaat. Deskundige professionals begeleiden je, zodat je het maximale uit je opleiding haalt. Opleidingen: Verpleegkunde, Operatieassistent en Anesthesiemedewerker, Medisch ondersteunend en paramedisch. Meer informatie: www.umcn.nl/Onderwijs/Zorgacademie/

Sector Economie 83

Wat een accountant doet (Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants)

ook voor VWO-ers!! Ondernemers, bestuurders en beleggers maken elke dag beslissingen. Om deze te kunnen nemen, hebben ze goede informatie nodig. Daarvoor zorgt de accountant. De accountant werkt voor de bakker in het dorp, de wethouder in de grote stad, de board of directors van een international en voor de directeur van een ziekenhuis. Achter elke beslisser staat een accountant! Niet iedereen mag zich accountant noemen. Het is een beschermde titel, net als advocaat of arts. De titel krijg je pas na een uitgebreide opleiding en enkele jaren praktijkervaring. Nederland kent twee accountantstitels:

29

Accountant-Administratieconsulent (hbo) Registeraccountant (universiteit) Van oudsher houdt een accountant zich bezig met de financiële administratie. Hij controleert jaarrekeningen of stelt deze samen. Maar als accountant ben je ook een adviseur. Je hebt namelijk als geen ander zicht op hoe een onderneming in elkaar steekt. Je gaat alle cijfers na en analyseert deze. Zo zie je bijvoorbeeld of een medewerker fraudeert of waar nog winst gemaakt kan worden. Zulke inzichten moet je goed kunnen communiceren naar je klanten. Je bent dus vooral ook veel met mensen bezig, en dat maakt het werk erg afwisselend. Omdat jouw adviezen letterlijk geld op kunnen leveren, ben je een heel belangrijke gesprekspartner voor je klanten. 84 Facility Management Bij Facility Management gaat het om alle bedrijfsmatige activiteiten die ervoor zorgen dat mensen goed en aangenaam kunnen wonen, werken of recreëren. Het gaat om het managen van faciliteiten die de kwaliteit van de werkomgeving of leefomgeving bepalen. Een facility manager moet van alle faciliteiten in het bedrijf iets afweten. Zonder Facility Management kan een organisatie niet functioneren en haar kernactiviteiten verrichten. Afgestudeerden vinden naast een baan als facility manager ook vaak een baan als hoofd catering, inkoper of winkelcentrummanager, evenementenorganisator, marketingmedewerker etc. 85 Sport en Bewegen (Management en Beleid) In een tijd waarin gezondheid en sport steeds belangrijker worden, waarin sport door de overheid steeds vaker wordt gebruikt als integratiemiddel, én waarin politici sport hebben ontdekt als mogelijkheid voor het maken van beleid is de vraag naar mensen met verstand van Bewegen & Vrije Tijd groot. Door vragen uit het werkveld is de opleiding Sport en Bewegen (management & beleid) ontstaan. Het werkveld Bewegen & Vrije Tijd heeft behoefte aan vakmensen die geschoold zijn in het doen van marktonderzoek en vanuit dit onderzoek in staat zijn beleid te ontwikkelen, in te voeren én te evalueren gericht op alle mogelijke doelgroepen (kinderen, ouderen, volwassenen, allochtonen, gehandicapten, et cetera). Het gaat om het ontwikkelen van een sport- en bewegingsaanbod in de vorm van projecten en programma's. Je wordt opgeleid voor het beroep van sportbeleidsmedewerker bij een gemeente, het NOC-NSF, een organisatieadvies bureau op het gebied van sport of bij een sportbond 86 Algemene voorlichting “Economie, Management en Recht” De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt een groot aantal opleidingen op het gebied van economie, management en recht. Wil je weten wat je kunt met je ambities, organisatietalent of je ondernemersplannen, dan is één deze opleidingen misschien iets voor jou. Voor vrijwel elke opleiding in deze sector kun je bij ons terecht. Afhankelijk van de opleiding die je kiest kun je in Arnhem of Nijmegen studeren. Onder het interessegebied Economie, Management en Recht vallen de volgende opleidingen: Accountancy, Bedrijfseconomie, Financial Service Management, Commerciële Economie, Communicatie, Food & Business, International Business and Languages, Small Business en Retail Management, Facility Management, HBO-Rechten, Logistiek en Economie, Fiscaal Recht en Economie, Human Resource Management en Bedrijfskunde. 87 Algemene voorlichting ”Economie en Management” Als je economie gaat studeren komt je in aanraking met de meest uiteenlopende vragen. Economie is erg veelzijdig en economen kom je dan ook overal tegen: in het bedrijfsleven, bij de overheid, in de bankwereld en het onderwijs. Overal krijg je te maken met de vraag: “Wat kost het?” en “Wat levert het ons op?” De economische opleidingen van Hogeschool Utrecht zijn in drie richtingen onderverdeeld: Bedrijfskunde, Financieel Management en Marketing & Commercie. De opleidingen zijn praktijkgericht en, als je blik verder reikt dan Nederland, kun je bij ons ook alles te weten komen over het internationale bedrijfsleven. Toelatingseisen: havo of vwo Pakketeisen: profiel E&M (met een ander profiel kan bij sommige opleidingen voor havo-scholieren economie, wiskunde A of B of een tweede moderne vreemde taal vereist zijn). Opleidingen: Accountancy, Assistant Marketeer, Bedrijfseconomie, Business Management, Commerciële Economie, Facility Management, Financial Services Management, Intercedent, International Business & Economics (Engelstalig), International Business and Languages, International Business and Management Studies (Engelstalig), International Marketing Management (Engelstalig), Logistiek en Economie, Management Economie en Recht, Small Business en Retail Management.

30

88 Hoger Hotelonderwijs De gastvrijheidsbranche is in beweging. Geen wonder, want ondanks de economische omstandigheden besteden mensen nog steeds graag hun vrije tijd op een ontspannen wijze en bedrijven organiseren congressen en seminars voor hun relaties. Of het nu gaat om wellness, vakanties, stedentrips of bijzondere arrangementen: er is werk aan de winkel voor de gastvrijheidmanager om gasten steeds weer een bijzondere ervaring te geven. In vier jaar tijd leer jij hoe je als ondernemer of manager met succes een bedrijf in de hospitality branche leidt. Kortom: je leert de juiste balans te vinden tussen hoe je een bedrijf runt en hoe je je gasten kunt verwennen. Een bruisend vak, waar geen dag hetzelfde is

89 Hoger Hotelonderwijs Vind je het leuk om dingen te organiseren? Ga je graag met mensen om? Maak je het mensen graag naar de zin en wil je daar ook wel de verantwoording voor dragen? Wil je graag in een internationaal werkveld werken? Dan is de International Hotel Management Stenden dé opleiding voor jou. Wat maakt de International Hotel Management Stenden bijzonder? De praktijk en het internationale karakter van gastvrijheid staan centraal. Je kunt de theorie direct omzetten in de praktijk van het Hotel van de opleiding. Ook de wijze waarop les wordt gegeven is zeer vergelijkbaar met de praktijk. Geen colleges in volle zalen, maar real-life cases die je gezamenlijk met medestudenten gaat oplossen. De International Hotel Management Stenden is een internationale opleiding. Stenden heeft eigen (!) vestigingen in Qatar, Thailand en Port Alfred (Zuid-Afrika). Op de opleiding studeren studenten van ongeveer 60 verschillende nationaliteiten en je krijgt volop mogelijkheden om in het buitenland delen van je studie te volgen, zoals een stage, maar ook modulen van de opleiding. Of je in Zuid-Afrika zit of in Leeuwarden: je volgt dezelfde module. Werkveld: Of je nu kiest voor een nationale of internationale carrière, de beroepsmogelijkheden na je afstuderen zijn legio. Zo kun je niet alleen aan de slag in de gastvrijheidindustrie, maar ook in andere branches waar dienstverlening centraal staat. 90 Media and Entertainment Management Binnen deze internationale opleiding (de opleiding wordt geheel in het Engels aangeboden) leer je hoe je creativiteit, techniek en commercieel inzicht kunt gebruiken om als media manager aan de slag te gaan. Je leert unieke concepten te bedenken voor bijvoorbeeld radio, televisie of musicals. Binnen de opleiding heb je de mogelijkheid je te specialiseren binnen media en entertainment marketing of productie en imagineering. Als afgestudeerde kun je carrière maken binnen mediagerelateerde bedrijven. Maar ook bestaat de kans dat je in de bredere communicatiebranche terecht komt. 91 Modemanagement Doorn TMO TMO : De 3,5-jarige voltijd Hbo-opleiding Modemanagement. Het vakkenpakket van TMO sluit aan bij de beroepsprofielen voor de modebranche en is bij uitstek geschikt voor leidinggevende, commerciële management functies op het gebied van inkoop- en verkoopmanagement. TMO is tevens de opleiding voor toekomstige (zelfstandige) ondernemers. TMO kent drie vakgroepen: - Mode, met de vakken assortimentskennis, modemarketing, modematerialen, stijl, kleur en vorm, technisch modeltekenen en productie. - Marketing met vakken als mode-economie, recht, internationale handel, onderzoeksmethoden & statistiek en financiële economie - Management met de vakken zakelijke communicatie, talen als Duits en Engels, management & organisatie en psychologie. De gehele opleiding is gericht op de modeberoepspraktijk, wat betekent dat er al vanaf de start van de opleiding sprake is van geïntegreerde opdrachten, excursies en trainingen. Projecten zijn onder andere: Mystery Shopping, Inkoop, Trendwatching, Vestigingsplaatsonderzoek, Trendactualisatie en Conceptualisering. TMO is een particuliere opleiding en is erkend door de Nederlandse overheid. Afgestudeerde studenten krijgen de officiële titel Bachelor in fashion business. TMO-studenten hebben recht op studiefinanciering en de ov-jaarkaart. De toelatingseis voor de opleiding is een diploma van het Mbo-niveau 4, havo of vwo. De opleiding kent twee startmomenten per jaar: eind augustus en begin februari. 92

Automotive/Nautica

31

IVA Driebergen is dé Business School op mbo- en hbo-niveau. De opleiding heeft twee studierichtingen: Automotive Business Management en Nautisch Business Management. Studenten krijgen een breed vakkenpakket met onder andere: economie, marketing, verkoop en techniek. De kleinschalige particuliere school leidt in eerste instantie op tot commerciële en managementgerichte beroepen in de automotive en nautische sector. Ook geeft de opleiding een uitstekende start voor andere sectoren in het bedrijfsleven. Studenten met een passie voor auto’s en watersport vinden bij IVA Driebergen een leuke, gestructureerde studie met een uitstekende aansluiting naar een baan. www.iva-driebergen.nl 93 European Studies Den Haag (voorheen HEBO) European Studies betekent grenzen verleggen. Letterlijk en figuurlijk. Je wordt opgeleid tot Young European Professional, klaar om een internationale functie te bekleden in het bedrijfsleven, de overheid of een nonprofit organisatie. Jij bent in staat door een internationale bril te kijken en je snapt hoe Europa ‘werkt’. Tijdens je studie doe je veel internationale ervaring op tijdens een uitwisselingsprogramma én een internationale stage. Je studeert een semester aan een van onze zusteruniversiteiten in het buitenland. Je kunt in Europa blijven, maar ook naar bijvoorbeeld Amerika, Azië of Afrika afreizen. Daarna stage lopen in Den Haag? Denk liever aan Amnesty International in Sydney, of Palm Pictures in New York. Je wordt hierop voorbereid door een intensief en breed programma dat zich richt op zowel de publieke sector (overheid) als private sector (bedrijfsleven) en ingaat op Europa en zijn relatie tot andere werelddelen. Een belangrijk onderdeel van de opleiding is intensief talenonderwijs in het Engels en een of twee andere moderne vreemde talen (Frans, Duits, Spaans, Italiaans of Russisch). Veel van je medestudenten (en docenten) zijn afkomstig van over de hele wereld; elk jaar starten er studenten met ongeveer 30 verschillende nationaliteiten aan de opleiding. Kortom; European Studies is een studie voor wereldburgers! European Studies wordt voor Havisten zowel aangeboden in het Nederlands als volledig Engelstalig. Speciaal voor praktijkgerichte VWO studenten is er een volledig Engelstalig driejarig programma! Toelatingseisen? Check www.hhs.nl/europeanstudies. 94 Toerisme en vrijetijdsmanagement (NHTV) De Academie voor toerisme biedt twee toeristische opleidingen: Management toerisme en Functiegericht toerisme en recreatie. Het verschil tussen de opleidingen is dat Management toerisme een brede opleiding is, terwijl de opleiding Functiegericht toerisme en recreatie opleidt voor vier specifieke functiegebieden binnen het toerisme. Binnen de opleidingen leer je hoe je de toerist een onvergetelijke vakantie bezorgt. Je leert hoe je een (toeristisch) bedrijf runt, hoe je aan een team leidinggeeft en hoe je van een reis een succes maakt. Je kunt als afgestudeerde bijvoorbeeld nieuwe reizen bedenken en samenstellen. Ook kun je het management doen voor campings, hotels en culturele instellingen of de overheid adviseren over toeristische ontwikkelingen in Nederland of daarbuiten. Je kunt als tour Manager groepen mensen begeleiden op bestemmingen over de hele wereld. Academie voor vrije tijd Als vrijetijdsmanager ben je in staat om bijvoorbeeld een spetterend muziekevenement te organiseren voor 10.000 bezoekers, beleid te creëren ter bevordering van topsport of een promotieplan te ontwikkelen voor theatervoorstellingen met als resultaat dat ze avond na avond zijn uitverkocht. De opleiding heeft een zeer breed studiepakket en biedt veel internationale studie- en stagemogelijkheden. Je kunt je specialiseren in sportmanagement, evenementenmanagement, creative industries of leisure project management. 95 Toerisme/hotellerie TIO Hogeschool Tio: kleinschalig en persoonlijk De Tio-vestigingen zijn kleinschalig en ademen een vriendelijke en veilige sfeer uit. Bij Tio ben je geen nummer. Het aantal studenten gemiddeld 13 per les. De persoonlijke benadering van Tio maakt snel studeren mogelijk. Bij Tio kun je in slechts drie jaar en twee maanden het bachelordiploma behalen. Als havist of mbo‘er kun je het mbo4-diploma bovendien in slechts één jaar behalen. Het onderwijs van Tio is dan ook intensief. Hotel- en Eventmanagement – HEM (hbo in 4 of 3 jaar, Nederlands- en Engelstalig) Hospitality is hot! Welkom in de wereld van tophotels en sterrenrestaurants. Maar ook van festivals, concerten en sportevenementen. HEM: de klassieke hogere hotelschool in combinatie met eventmanagement. Word jij manager van een groot hotel in het buitenland? Of organisator van evenementen en congressen? Dan is de opleiding HEM de eerste stap. Internationaal Toeristisch Management – ITM (hbo in 4 of 3 jaar, Nederlands- en Engelstalig) Maak werk van vakantie! Als toeristisch manager verkoop je de wereld. Je stelt reizen samen, koopt

32

scherp in en legt wereldwijd contacten. ITM is je ‘boarding pass’ naar de toekomst. Toerisme is wereldwijd de grootste branche. Bij de Nationale Studentenenquête, die jaarlijks onder hbo-studenten wordt afgenomen, komt de opleiding Internationaal Toeristisch Management voor het derde jaar achtereen als beste toeristische opleiding uit de bus. Niet zo vreemd, want Tio is al meer dan 40 jaar een begrip in de reisbranche. International Business Management – IBM (hbo in 4 of 3 jaar, Nederlands- en Engelstalig) De wereld van nu draait om handel. Internationale contacten leggen en behouden. Kansen zien, of ze zelf creëren. IBM brengt je een stap dichterbij internationaal succes. Je introduceert een nieuw product op de Amerikaanse markt en vliegt door naar Shanghai om advies te geven over de verkoopprijs. ‘Business as usual’ voor jou. Na de opleiding IBM is de wereld je werkveld.

Mbo4-opleidingen in één jaar Als havist of vwo‘er kun je in slechts één jaar het mbo4-diploma behalen. Tio biedt fasttrackprogramma’s aan voor de mbo4-opleidingen: Hotelmanagement Commercieel Toeristisch Management Steward(ess), Receptionist(e), Host(ess Commercieel Business Management 96 Journalistiek School of Media: Mensen willen actief deelnemen aan de samenleving en kunnen meepraten over onderwerpen die hen interesseren. Dat lukt hen alleen als ze goed zijn geïnformeerd. Daarom zijn er dagelijks duizenden journalisten aan het werk bij media als radio, televisie en kranten (met een lokaal, regionaal of landelijk bereik), nieuwssites op het internet en tijdschriften. Vakkundige en betrouwbare journalisten zijn onmisbaar in een democratische samenleving. Journalisten vervullen de oog- en oorfunctie voor het publiek. Zij vormen de verbindende schakel tussen gebeurtenissen en de lezer, kijker of luisteraar. De journalist selecteert en presenteert nieuwsfeiten en schetst de achtergronden van het nieuws. Op de hogeschool word je opgeleid tot allround journalist 97 Journalistiek Kun jij nog kop en staart onderscheiden in de wereld? Heb je oog voor de veranderingen die zich steeds maar weer voltrekken? Als journalist sta je er middenin. Bij de opleiding Journalistiek leer je hoe je nieuws ontdekt, selecteert, analyseert en hoe je het in woord, beeld en geluid omzet. Als journalist vervul je een belangrijke taak. Mensen willen actief deelnemen aan de samenleving en kunnen meepraten over onderwerpen die hen interesseren. Dat lukt hen alleen als ze goed zijn geïnformeerd. Daarom zijn er dagelijks duizenden journalisten aan het werk bij media als radio, televisie en kranten (met een lokaal, regionaal of landelijk bereik), nieuwssites op het internet en tijdschriften. Journalisten vormen de verbindende schakel tussen gebeurtenissen en de lezer, kijker of luisteraar. Op de hogeschool word je opgeleid tot allround journalist. Daarnaast is er op de CHE aandacht voor de religieuze dimensie van het nieuws. Met een vwo-diploma kun je de opleiding volgen in een speciale route van drie jaar. 98 Communicatie Wil je een uitdagende baan in de wereld van media en informatiemanagement? Of wil je programmamaker worden? Heb je talent op het gebied van taal, design of organisatie? Dan is de opleiding Communicatie wat voor jou. Een veelzijdige opleiding waarmee je in elke bedrijfstak of organisatie terecht kunt. Dat maakt je breed inzetbaar. De communicatiemedewerker organiseert en regisseert alle communicatie-uitingen en kiest voor elke situatie het beste middel. Dat vraagt de meest uiteenlopende vaardigheden van jou; van copywriting tot presentatietechnieken en van campagneconcepten tot projectmanagement. Ook leer je op strategisch niveau mee te denken om bedrijven en organisaties te kunnen adviseren over hun communicatie en marketing. Tijdens de opleiding aan de CHE is er ook aandacht voor de religieuze en ethische dimensies van informatievoorziening. Met een vwo-diploma kun je de opleiding volgen in een speciale route van drie jaar. 99 Communicatie Op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen kun je de opleiding Communicatie volgen. Wil je alles weten over reclame, media, vormgeving, communicatie 2.0, public relations, interne communicatie of merkmanagement? Dan past de opleiding Communicatie bij jou. Nokia wil een nieuw product op de markt brengen. Hoe maakt de fabrikant dit bekend? Via een reclamespotje op tv, een advertentie in een tijdschrift of via social media? Wat is de beste timing en hoeveel budget is er nodig voor de promotie? Bij de opleiding Communicatie (CO) leer je dit soort vraagstukken op te lossen. Na je opleiding start je als medewerker public relations, junior communicatieadviseur of medewerker marketingcommunicatie. Je kunt doorgroeien tot communicatiemanager. In het derde jaar van de studie kies je zelf een minor om je te specialiseren, bijvoorbeeld Evenementenmanagement, Brandmanagement, Communicatie 2.0, PR &

33

Mediarelaties of Theater en Muziek Management.

Sociaal-Agogisch (Gedrag en Maatschappij) 100 Human Resource Management en Bedrijfskunde MER Human Resource Management HRM ga je studeren als je het leuk vindt om mensen te begeleiden in hun loopbaan. De organisatorische kant schrikt je niet af en je wilt graag de gesprekspartner zijn van het management en de medewerkers. In dat geval is Human Resource Management echt iets voor jou! Een HRM’er houdt zich vooral bezig met de menselijke kant van de zaak; hoe komen medewerkers het beste tot hun recht? Wat is de beste manier van leidinggeven? Hoe voer je een beoordelingsgesprek? Het zijn vragen waar iedere organisatie mee te maken heeft. En jij gaat daar antwoord op geven. Niet uit de losse pols, maar gebaseerd op onderzoek, grondige analyse en een stevige basis die je op de CHE meekrijgt. Bij de CHE is er aandacht voor het beroep in relatie tot christen-zijn. Bedrijfskunde MER De opleiding Bedrijfskunde MER (BKM; voorheen MER) is een brede opleiding met veel specialisatiemogelijkheden. Als bedrijfskundige geef je gevraagd en ongevraagd advies over allerlei uiteenlopende zaken die te maken hebben met zaken én mensen. In de opleiding leer je over wat er in een bedrijf gebeurt, van de productie van product of dienst tot de marketing en verkoop ervan. Van het aannemen van personeel tot ontslag of pensioen. Heb je BKM gedaan, dan beschik je over een brede set aan vaardigheden en kennis. Je bent dus breed inzetbaar en kunt op allerlei plaatsen terecht komen als je eenmaal aan het werk gaat. Tijdens je studie kun je je specialiseren in de richting commerciële bedrijfskunde, financiële bedrijfskunde, juridische bedrijfskunde en innovatieve bedrijfskunde. 101 Social studies (SPH/MWD) Sociaal pedagogische hulpverlening (SPH) Niet iedereen groeit gezond op in een harmonieuze omgeving. Sommige mensen hebben professionele hulp nodig bij het vormgeven van hun leven. Als SPH’er bied jij de helpende hand. Samen met je cliënt probeer je zijn of haar leefsituatie te verbeteren. Je doet dat doorgaans vanuit een instelling zoals een opvanghuis voor verslaafden of een gezinsvervangend huis. Maar je kunt ook als ambulant begeleider of gezinscoach aan de slag. Voor een SPH’er draait alles om de vraag: hoe kan ik mijn cliënt en de groep waarin hij functioneert helpen in zijn ontwikkeling en welke middelen kan ik hem aanreiken om zo zelfstandig mogelijk te leven? Op de CHE volg je de propedeuse Sociale Studies en na het eerste jaar kies je voor SPH of MWD. In het derde jaar kun je je specialiseren in Justitiële hulpverlening, Toegepaste psychologie, Pedagogiek, Samenlevingsopbouw, Jeugdzorg, Creatief Agogisch Werken, Relationele en gezinsgerichte hulpverlening, Hulpverlening aan gehandicapten of Geestelijke gezondheidszorg. Je leert te functioneren als hulpverlener, maar ook om je vanuit een duidelijke en christelijke visie in te zetten voor unieke mensen. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) Als maatschappelijk werker ondersteun je mensen bij het oplossen van en het omgaan met hun problemen. Jouw belangrijkste taak is je cliënt helpen bij het vinden van manieren om zijn of haar situatie zelf weer aan te kunnen. Je helpt mensen door een moeilijke periode in hun leven. Door met hen te praten, een luisterend oor te bieden en/of hen praktisch te ondersteunen. Maatschappelijk werk is vaak een combinatie van materiële en psychosociale hulp. Op de CHE volg je de propedeuse Sociale Studies en na het eerste jaar kies je voor SPH of MWD. In het derde jaar kun je je specialiseren in Toegepaste psychologie, Justitiële hulpverlening, Pedagogiek, Samenlevingsopbouw, Jeugdzorg, Creatief Agogisch Werken, Relationele en gezinsgerichte hulpverlening, Hulpverlening aan gehandicapten of Geestelijke gezondheidszorg. Je leert te functioneren als hulpverlener, maar ook om je vanuit een duidelijke en christelijke visie in te zetten voor unieke mensen. 102 Social Work ( zie ook nr 104) De opleidingen binnen Maatschappij & Recht leiden op voor een beroep midden in de samenleving. Je helpt de leef- en/of werkomgeving verbeteren van verschillende groepen mensen. Denk aan jongeren, daklozen, gehandicapten, delinquenten, opvoeders, maar ook aan mensen in werksituaties. Het gaat niet alleen om kwetsbare mensen, maar ook om het mee vormgeven van een veilige leef- en werkomgeving, waarin ieder tot zijn recht komt. Je werkt daarbij samen met andere professionals. Binnen Maatschappij & Recht heb je niet alleen met mensen en sociale aspecten te maken, maar ook met wetten en regels, en met zakelijke aspecten. Elke opleiding heeft haar eigen invalshoek.

34

Creatieve Therapie (CT): Wil jij met mensen werken? Heb je een passie voor muziek, drama of beeldend vormen? Dan is de opleiding Creatieve Therapie (CT) misschien iets voor jou. Creatieve therapie is een specialistische behandelvorm. Door methodisch en doelgericht gebruik te maken van drama, beeldend vormen en muziek zorg je er als creatief therapeut voor dat cliënten kunnen veranderen, ontwikkelen, iets kunnen verwerken of accepteren. Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV): Wil jij met mensen werken? Individueel en in groepen? Vind je organiseren leuk? Ben je creatief en ondernemend? Dan is Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) misschien iets voor jou. Als CMVprofessional ben je een duizendpoot, ondernemend, creatief, organisatorisch sterk en heb je gevoel voor mensen en cultuur. Je kunt mensen uitdagen, zodat ze zich ontwikkelen en meer betrokken raken bij de maatschappij en bij cultuur: dit noemen we cultureel burgerschap. Social Management (CMV): Social Management is een profiel van de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming. Wil je organiseren, netwerken en sociaal maatschappelijke vraagstukken aanpakken? Werk je graag met mensen? Dan is Social Management iets voor jou! Bij Social Management word je opgeleid om sociaal maatschappelijke vraagstukken in de samenleving op buurt- en wijkniveau samen met betrokkenen aan te pakken. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD): Wil jij met mensen werken? Vind je het leuk om problemen op te lossen? Dan is Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) iets voor jou. Als maatschappelijk werker help je mensen hun problemen op te lossen. Zowel materiële problemen (hulp bij budgetteren, schuldsanering, invullen van formulieren) als immateriële problemen (relatieproblemen, rouw en verlies, echtscheiding, burenruzies, opvoeding en identiteitsproblemen). Jij bent de professional die het hoofd koel houdt, ook al zitten je cliënten tot over hun oren in de problemen. Je luistert, adviseert en bemiddelt. Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH): Wil jij met mensen werken? Wil jij anderen helpen? En dan vooral mensen die het op eigen kracht niet redden in onze samenleving? Dan is Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) misschien iets voor jou. Als sph’er kun je in veel beroepen terechtkomen; woonbegeleider, pedagogisch medewerker of sociotherapeut. Steeds ondersteun je mensen die het niet (meer) redden in onze samenleving. Bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, probleemjongeren of psychiatrische patiënten. 103 MWD Maatschappelijk Werk en Dienstverlening HAN: De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt binnen het interessegebied Gedrag en Maatschappij de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening aan in Nijmegen. Een meisje heeft ruzie thuis, jij leert haar en haar ouders problemen met elkaar te bespreken. Een gescheiden man wilt zijn kinderen elke dag zien, kan dat? Een jonge vrouw met een handicap weet de weg niet in het oerwoud van regelingen, jij wel. Als maatschappelijk werkende leg je contacten, bied je begeleiding of geef je voorlichting. Je werkt bijvoorbeeld bij algemene instellingen voor maatschappelijk werk, in de jeugdzorg, in de verslavingszorg of reclassering. De opleiding duurt vier jaar Je bent toelaatbaar met een HAVO- of VWO-diploma met alle profielen. 104 Recht (Rechten en Sociaal Juridische Dienstverlening) ( zie ook nr 102) De opleidingen binnen Maatschappij & Recht leiden op voor een beroep midden in de samenleving. Je helpt de leef- en/of werkomgeving verbeteren van verschillende groepen mensen. Denk aan jongeren, daklozen, gehandicapten, delinquenten, opvoeders, maar ook aan mensen in werksituaties. Het gaat niet alleen om kwetsbare mensen, maar ook om het mee vormgeven van een veilige leef- en werkomgeving, waarin ieder tot zijn recht komt. Je werkt daarbij samen met andere professionals. Binnen Maatschappij & Recht heb je niet alleen met mensen en sociale aspecten te maken, maar ook met wetten en regels, en met zakelijke aspecten. Elke opleiding heeft haar eigen invalshoek. HBO-Rechten (HBR): Bij de term ‘juridisch werk’ denken veel mensen aan rechters en advocaten. Dat is niet terecht. Het overgrote deel van het juridische werkveld ligt juist buiten de rechtbank. Op talloze plekken zijn mensen nodig die regels kunnen uitleggen en weten hoe deze regels worden toegepast. Dat zijn steeds vaker praktische, breed opgeleide HBO-juristen. Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD): Vind je het leuk om mensen door het woud van regels en wetten te gidsen en te helpen bij het oplossen of voorkomen van een probleem? Dan kun je kiezen voor de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening. Als sjd’er kijk je bij (hoogoplopende) ruzies, heftige emoties, hakken in het zand naar wie

35

in zijn recht staat: de huurder die protesteert omdat de woningbouwvereniging dreigt met uitzetting, ouders die vechten om hun kind, automobilisten die ruziën over schade na een aanrijding.

Kunst 105 ArtEZ Art & Design Arnhem (algemene voorlichting) Wil je designer worden, kunstenaar of docent Beeldende Kunst? Dan ben je bij ArtEZ aan het goede adres. ArtEZ hogeschool voor de kunsten biedt studenten een gevarieerd en uitdagend onderwijsprogramma. Wij helpen je om je talent, creativiteit en passie verder te ontwikkelen. Zodat je na je studie in staat bent om op hoog niveau te functioneren in de beroepspraktijk. Binnen de Faculteit Art & Design kun je kiezen uit verschillende opleidingen, zoals Fashion Design, Product Design, Media & Graphic Design, Interaction Design en Fine Art. ArtEZ Academie voor Art & Design heeft 3 locaties: Arnhem, Enschede en Zwolle. Elk met een eigen „karakter‟ dat doorklinkt in het studieprogramma, de sfeer en de activiteiten. De bachelor- en masteropleidingen zijn geclusterd in verschillende vakgroepen. Fine Art Fine Art is synoniem voor autonome beeldende kunst. Binnen deze richting genieten de studenten veel individuele vrijheid en draait alles om onderzoeken, uitproberen, experimenteren en doorzettingsvermogen. Afhankelijk van de eigen capaciteiten en interesses voor bepaalde media, kiezen de studenten hun artistieke pad, begeleid door docenten die de praktijk van binnen en buiten kennen. Daarbij wordt ook regelmatig de verbinding gezocht met toegepaste kunsten. Je leert omgaan met verschillende benaderingen, technieken, materialen en de toepassing van nieuwe media. Workshops, technische instructielessen, excursies, stages, uitwisselingsprojecten met buitenlandse academies en andere intensieve kennismakingen met het werkveld vergroten je vaardigheden. Naast het voltijd programma wordt de studie Fine Art wordt ook in deeltijd aangeboden en biedt een volwaardig, vijfjarig bachelorprogramma. Fashion Design Mode is meer dan kleding alleen. We hebben elke dag met mode te maken. Wat we dragen zegt iets over ons en over hoe we ons die dag voelen. Mode weerspiegelt het tijdperk waarin we leven en de identiteit van de drager. Als ontwerper lever je hier een wezenlijke bijdrage aan. Tijdens het vierjarige programma Fashion Design verdiep je je in de vorm, functie, kwaliteit en actualiteit van mode. Je ontwikkelt jezelf in een leeromgeving waarin vernieuwen en experimenteren even belangrijk zijn als de focus op ambachtelijkheid en technisch inzicht. Daarnaast is er veel aandacht voor de communicatiekracht van mode, zoals styling en mode-illustratie. ArtEZ Fashion Design hoort bij de beste modeopleidingen van Europa. Studenten en alumni vallen daarom regelmatig in de prijzen, zowel in Nederland als in het buitenland. Product Design Het werk van productontwerpers is zichtbaar in het dagelijkse leven van iedereen. Alles wordt ontworpen – van auto’s tot bestek, van meubels tot tassen. Een product designer ontwikkelt ideeën voor gebruiksvoorwerpen stap voor stap tot efficiënte en gedetailleerde conceptontwerpen. De gebruiker staat hierbij centraal. In feite geeft een product designer vorm aan de tijd waarin wij leven. De studierichting Product Design leidt studenten op tot product ontwerpers in verschillende disciplines zoals meubels, verlichting, keukengerei, interieurproducten, schoenen en tassen. In de vierjarige studie vorm je je eigen visie op de samenhang tussen idee, ontwerp en de uiteindelijke productie. Je ontwikkelt je creatieve vermogen en leert kritisch kijken naar ontwerpen en de praktische uitvoering ervan. De lessen worden verzorgd door docenten met ruime ervaring in de beroepspraktijk en gastdocenten die vaak daarnaast ook werkzaam zijn bij een ontwerpbureau of als zelfstandig ontwerper opereren. Media & Graphic Design Media & Graphic Design omvat alle studies op het gebied van visuele communicatie, media, en design. Bij Graphic Design ligt de nadruk op het vertalen van informatie in tekst en beeld en de vormgeving van gedrukte media zoals boeken, tijdschriften, kranten, affiches, tentoonstellingen en catalogi. Je kunt Graphic Design studeren in Arnhem en Zwolle. Interaction Design in Arnhem richt zich op vormgeving voor interactieve, digitale media en speelt zich af op het snijvlak van design, beeldende kunst, technologie en wetenschap. Bij Crossmedia Design in Enschede komen de ontwikkelingen in digitale media en communicatie samen. Aan de hand van theorie, projecten, interne en externe opdrachten leer je denken vanuit een concept, de boodschap die je wilt overbrengen en de doelgroep waarvoor de informatie is bedoeld. ArtEZ Zwolle biedt naast Graphic Design ook Illustration Design, Animation Design en Comic Design. Waarbij de nadruk ligt op het vertellen van het verhaal met behulp van verschillende technieken. Je leert om denken en doen te combineren in bijzondere beelden met een boodschap, bijvoorbeeld in animaties, illustraties, strips of grafische ontwerpen. Docentenopleiding Beeldende kunst en Vormgeving (DBKV)

36

Kunsteducatie staat volop in de belangstelling. Voor kunstdocenten is een belangrijke rol weggelegd in een samenleving waarin een brede culturele interesse en talentontwikkeling voor jong en oud als waardevol worden gezien. Scholen, het buitenschoolse veld en het kunstonderwijs zoeken elkaar daarom steeds meer op. Interdisciplinariteit speelt een grote rol in de verschillende opleidingen. De bachelorstudenten werken onder ander samen in de zogenaamde Interfaculteit van ArtEZ, een uniek samenwerkingsverband tussen alle docentopleidingen van ArtEZ. Vanzelfsprekend staat tijdens de hele studie het toekomstige beroep van kunstdocent centraal en komen de theorie en de praktijk van het lesgeven ruimschoots aan bod. Daarnaast wordt tijd besteed aan het werken met verschillende media zoals: schilderen, grafiek, fotografie, illustratie, animatie en computer design. Ook boetseren en beeldhouwen staan op het programma. Deze studie wordt ook in deeltijd aangeboden, tevens is het mogelijk om een verkort studietraject te doorlopen. Dit programma duurt twee jaar en heeft een individueel karakter. Studieklimaat Wie aan een kunstacademie wil studeren moet natuurlijk over de nodige artistieke talenten beschikken. Maar talent alleen is niet voldoende. Ontwerpers, kunstenaars en kunstdocenten moeten het beste uit zichzelf halen. Dat betekent hard werken, met veel passie en gedrevenheid, zowel binnen als buiten de lesuren. ArtEZ staat bekend om haar goed gestructureerde onderwijssysteem met intensieve begeleiding van docenten die zelf in de beroepspraktijk actief zijn. Beroepspraktijk Kunstonderwijs en beroepspraktijk zijn bij ArtEZ nauw met elkaar verbonden. ArtEZ Art & Design bereidt je daarom zo goed mogelijk voor op de beroepspraktijk door andere verplichte stages, cursussen en praktijkopdrachten voor interne en externe opdrachtgevers die uitgevoerd worden binnen de eigen ontwerpstudio’s. Steeds meer kunstenaars - van modeontwerper tot musicus, van choreograaf tot architect - vestigen zich na hun studie als zelfstandig ondernemer. Ondernemerszin vereist creativiteit, innovatietalent en doorzettingsvermogen. Vooropleidingen en oriëntatiedagen Zit je in het (voor)laatste jaar en denk je serieus na over een toekomst in kunst, design of (kunst)onderwijs? Met de vooropleiding vergroot je je kennis en vaardigheden en ontdek je welke kunstopleiding geschikt voor je is. De cursus biedt een intensief programma waarin de focus ligt op je individuele ontwikkeling. Voor de vooropleiding hoef je geen toelatingsexamen te doen. De oriëntatiedagen van ArtEZ zijn iets vrijblijvender en minder tijdsintensief dan de vooropleidingen. De cursus is geen voorbereiding op het toelatingsexamen, maar geeft je wel een idee of je geschikt bent voor het kunst- en designonderwijs en voor een beroep in de beeldende sector. Meer informatie: ArtEZ organiseert ieder najaar open dagen waarbij studenten hun werk tonen en je voorlichting krijgt van docenten over de opleidingen, specialisaties en beroepsperspectieven. Er zijn ook presentaties, tentoonstellingen en optredens. Meer informatie vind je ook op www.artez.nl. 106 Kunst en Techniek Alles om ons heen verandert snel! Niet alleen de techniek maar ook de toegankelijkheid van informatie, de manier waarop wij met elkaar communiceren en de manier waarop wij ons amuseren.In de opleiding 'Kunst en Techniek' leer je creativiteit te combineren met de nieuwste technologische ontwikkelingen. Nieuwe technologieën zorgen voor nieuwe mogelijkheden en nieuwe vormen van communicatie. Of het nu gaat om een website, een computerprogramma, een videoclip, interactieve televisie, virtual reality of computerspelletjes. Alles moet door mensen worden 'ontworpen' en 'vormgegeven'. Gebruikersvriendelijkheid is daarbij het magische woord. Innovatie speelt een belangrijke rol in de opleiding. 107 Technische Commerciële Textielkunde Aan de slag als buyer/inkoper bij je favoriete kledingmerk? Reizen voor je werk? Heb je oog voor mode & techniek? Product developer worden van een tof jeansmerk? Nieuwe technieken bedenken voor matrasbekleding? Of toch die nieuwe bedtextielcollectie ontwikkelen? Het kan allemaal bij Technische Commerciële Textielkunde! De opleiding leidt op voor (internationale) managementfuncties in de textielen kledingbranche. Het draait om de combinatie van het technische inzicht in de eigenschappen van textiele producten en het commerciële inzicht om die producten op de markt te brengen. Met uiteenlopende onderwerpen zoals confectie, styling, trends in interieur, marketing, international fashion buying en logistiek.

Sector Onderwijs

37

108 PABO Als leraar basisonderwijs sta je iedere dag voor een schitterende uitdaging; je helpt kinderen te groeien. En dan is het geen dag hetzelfde! Of je nu voor een klas vol uitdagingen staat of kinderen individueel ondersteunt. Jij zorgt ervoor dat zij zich kunnen ontwikkelen en op hun gemak voelen. Zij leren daarbij van jou en jij ontgetwijfeld ook van hen. En je kunt je als leraar blijven ontwikkelen. Door je te specialiseren, een leidinggevende functie te gaan vervullen of te kiezen voor speciaal onderwijs. Praktijk is in de opleiding heel belangrijk. Vanaf het eerste jaar loop je in alle groepen van de basisschool stage. De opleiding Leraar Basisonderwijs op de CHE is een christelijk geïnspireerde, persoonsgerichte opleiding voor de christelijke basisschool van nu en morgen. Met een VWO-diploma kun je de uitdagende academische route volgen.

109 PABO De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verzorgt de opleiding Pabo in zowel Arnhem als Nijmegen. Als je het leuk vindt met kinderen om te gaan en ze kennis bij te brengen over hoe de wereld in elkaar steekt, dan is de Pabo de meest geschikte opleiding voor jou. Het werken met kinderen in het basisonderwijs is veelzijdig en uitdagend. Een boeiend beroep, voor wie het kan en wil. Op de Pabo van de HAN, kun je persoonlijke kwaliteiten verder uitbouwen en jezelf ontwikkelen. Zo leer je steeds beter inhoud en kleur te geven aan het afwisselende beroep van leraar of lerares in het basisonderwijs. Je werkt met kinderen tussen de 4 en 12 jaar. Kinderen zijn nieuwsgierig, leergierig, energiek, fantasierijk en direct. Je leert ze rekenen en schrijven, je draagt bij aan hun algemene ontwikkeling, je schildert of tekent met ze of je verzorgt pijnlijke knieën. Het is zelfs mogelijk dat jij de oplossing moet geven voor het bekende monster onder het bed. Maar het is ook de natuur in trekken met biologieopdrachten en de eerste verliefdheden met bijna-pubers bespreken. Naast het werken in de klas zijn er tegenwoordig veel andere taken in de school, zoals ICT-coördinator of vakdocent bewegingsonderwijs. 110 Lerarenopleiding VO Een leraar moet veel weten over de inhoud van een vak. Ook moet je goed kunnen lesgeven en weten hoe je met jongeren omgaat. Het beroep van leraar is meer dan het totaal van deze onderdelen! Zo begeleid je ook leerlingen en organiseer je activiteiten als excursies. Zie je dit allemaal zitten? Word dan leraar in het voortgezet onderwijs. Hiervoor kun je terecht bij Instituut Archimedes van Hogeschool Utrecht. Je wordt in vier jaar opgeleid tot tweedegraads leraar. Bij alle lerarenopleidingen staat de praktijk centraal: je leert en werkt tegelijk. Vanaf het begin van je studie werk je één dag per week op een school, je opleidingsschool. Na je opleiding kun je les geven in de onderbouwklassen van havo en vwo, aan scholen voor het vmbo en aan scholen voor het beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Instituut Archimedes heeft veertien tweedegraads lerarenopleidingen waaruit je kunt kiezen: Aardrijkskunde Natuurkunde Biologie Nederlands Duits Omgangskunde Engels Scheikunde Frans Spaans Geschiedenis Techniek Gezondheidszorg en welzijn Wiskunde Kijk voor meer informatie over de lerarenopleiding op onze website www.voorlichting.hu.nl. 111 School of Human Movement and Sports (voorheen CALO) Eerste graads Opleiding Lichamelijke Opvoeding Hier word je opgeleid voor docent Bewegingsonderwijs voor het hele brede spectrum van basisonderwijs tot Voortgezet Onderwijs, van Speciaal Onderwijs tot Beroeps- en Volwassenen Educatie. Als eerste graads docent bewegingsonderwijs word je dus bekwaam én bevoegd voor het hele onderwijsaanbod in Nederland wat betreft bewegingsonderwijs. Kinderen en jongeren zien bewegen vaak als een uitdaging. In situaties waarin bewogen wordt, wordt het pas echt leuk als je op de grens balanceert tussen kunnen en niet-kunnen. Zowel de kans van slagen als op mislukken moet aanwezig zijn. Tijdens de stage, de rode draad van de opleiding, zul je veel gelegenheid krijgen je hier in te scholen. Opleiding Bewegingsagogie & Psychomotorische Therapie Vanuit onze visie wordt geprobeerd het bestaansveld van het bewegen voor iedereen te openen. In de gezondheidszorg houdt dit in dat bewegen ingezet wordt als doel én als middel. Als doel probeert de bewegingsagoog mensen met beperkingen (lichamelijk, verstandelijk, psychische etc.) pret te laten ervaren in het deelnemen aan bewegingssituaties; pret heeft te maken met geluk, met lukken, met (weer)

38

lekker sporten met een 'lichaam' of een 'geest' die soms niet meer zo goed willen meewerken. Als middel om mensen met psychische problemen te helpen zicht te krijgen op deze problemen en samen met de psychomotorisch therapeut hieraan te werken. Het bewegingsgedrag werkt als een soort spiegel waarin de mens met psychische problemen leert te kijken naar zichzelf en aan zichzelf kan 'werken'. Op de opleiding Bewegingsagogie & Psychomotorische Therapie word je vertrouwd gemaakt met theorie en methodiek van zowel de bewegingsagogie als ook de psychomotorische therapie 112 Educatie & Kennismanagement groene sector De bacheloropleiding Educatie & Kennismanagement groene sector van Stoas Hogeschool leidt op tot docent in het groene onderwijs en kennismanager in de groene sector. Binnen de opleiding kun je kiezen uit elf studierichtingen: Agrotechniek & Kennismanagement, Bloemsierkunst, Groen Zorg en Onderwijs, Natuur & Communicatie, Paardenhouderij, Recreatie- en Gezelschapsdieren, Tuin & Landschap, Tuinbouw/Akkerbouw, Veehouderij & Kennismanagement, Voeding & Communicatie en Paardensport. Je leert veel over je vak en dat combineer je met didactische manieren om jouw kennis over te brengen op anderen.

Uniformberoepen 113 Algemene voorlichting Defensie (Landmacht, Luchtmacht, Marine, Marechaussee) KMA lange opleiding voor officier bij de Land en Luchtmacht en de Marechaussee in Breda. a) Vooropleiding VWO: alle profielen (C&M met WisA): Infanterie /Cavalerie/Artillerie/ Geneeskundige dienst/Logistiek b) VWO met N&T en N&G +WisB: Genie / Verbindingsdienst / Technische Dienst c) VWO alle profielen met Eco: Administratie Verder een medische en psychologische keuring. Je begint met de BOO = de Basis Officiersopleiding. Deze duurt 1 jaar en heeft 5 onderdelen: 1) Algemene Militaire Opleiding(o.a. schieten) 2) Algemene Kader Opleiding((commando voeren) 3) Algemene Luitenants Opleiding(Officier opleiding) 4) Inleiding Militaire Bedrijfskunde. Voor HAVO is er een korte opleiding. Voor alle profielen is toelating mogelijk afhankelijk van het dienstvak. Luchtmacht Tijdens het eindexamenjaar HAVO/ VWO of na het behalen van je diploma (ook HBO) kun je deelnemen aan de keuring en selectieprocedure voor de opleiding tot officier (leidinggevende) bij de Luchtmacht. Afhankelijk van het door jou gekozen profiel en overige algemene eisen kun je worden opgeleid tot o.a. vlieger, verkeersleider, meteoroloog, bedrijfseconoom, materieel-logistiek, personeel& organisatie. Soms is voor een functie een volledig HBO diploma nodig. Je opleiding start meestal in augustus aan de KMA= Koninklijke Militaire Academie te Breda. Eerst volg je een militaire opleiding en aansluitend een functiegerichte opleiding. Daarna ga je aan het werk binnen de luchtmacht. Meestal in Nederland, maar ook in het buitenland (oefeningen, vredesmissies). Zie www.werkenbijdeluchtmacht.nl of http://www.nlda.nl Marine, overige opleidingen Koninklijke Marine (havo) Naast de verkorte opleiding tot officier kun je met een HAVO diploma je carrière beginnen als matroos of marinier algemeen. Hierbij is er geen beperking in de dienstvakken. In enkele gevallen kun je zelfs verkort opgeleid worden tot onderofficier. De Koninklijke Marine is een van de grootste werkgevers in ons land. Zo’n 11000 militairen en 1000 burgers werken bij de zeemacht. In veel opzichten is de marine te vergelijken met een internationaal werkend bedrijf. Bij de marine is het een varend bedrijf met de modernste technologieën Je krijgt daar op jonge leeftijd al veel verantwoordelijkheden. Als onderdeel van de NAVO verdedigt en beveiligt de Marine het grondgebied van de lidstaten. Naast militaire taken heeft de marine ook maatschappelijke taken als milieubescherming, narcotica bestrijding, reddingsdiensten etc. Overigens moet je bij de Marine niet alleen aan schepen denken. Tot de organisatie behoort ook het Korps Mariniers dat vaak wordt ingezet in crisisgebieden en werkt op de grens van land en zee. Je hebt zelfs de mogelijkheid om met je HAVO diploma (met wiskunde in het pakket) officier vlieger te worden. Je gaat dan vliegen op de nieuwe NH-90 helikopter en valt onder het Defensie helikopter commando. Marine (VWO) Met een VWO diploma studeer je 5 jaar op het KIM voor officier. Deze studie bestaat uit: 1. Een bachelor opleiding van 3 jaar op wetenschappelijk niveau (krijgswetenschappen, bedrijfs- en bestuurswetenschappen of militaire systemen en technologie) 2. Een vaktechnische opleiding van 1½ jaar (gericht op de specifieke functie aan boord). 3. Een varende stageperiode van een ½ jaar.

39

Je leert over militaire bedrijfsprocessen en het organiseren van militaire operaties. Je krijgt een algemene militaire en fysieke vorming. Daarnaast leer je over maritieme bedrijfswetenschappen, veiligheidsstudies en scheepstechnische wetenschappen etc. Je wordt opgeleid voor functies aan boord van schepen en vliegtuigen of bij het korps mariniers. Met Wis, Nat en Eng kun je kiezen voor officier vlieger, gaan varen als officier van het korps zeedienst, technische dienst, elektronische dienst of administratie. Of je kunt opteren voor officier der mariniers. Met alleen Wis-B of Wis-A en Eng. kun je terecht bij de zeedienst, administratie of de mariniers. Met een HAVO diploma kun je opteren voor de verkorte opleiding op het KIM voor officier. Deze opleiding duurt in totaal 2 jaar omdat de bachelor opleiding hier geen onderdeel van uitmaakt. Hierbij kan je alleen opteren voor officier vlieger of luchtvaartnavigator, officier zeedienst of officier mariniers. Alle vooropleidingen leiden tot een functie bij de Marine. 114 Politie (havo +vwo) Een Allround Politiemedewerker is een agent die zich naast surveilleren, noodhulp en andere taken van de basispolitiezorg, ook bezighoudt met recherchewerk, jeugd- en zedenzaken, verkeersproblematiek en milieucontroles. De opleiding duurt 4 jaar waarbij je afwisselend 3 maanden in Apeldoorn op school zit en 3 maanden in het district dienst loopt.

Oriënterend 115 EH-Basisjaar Heb jij nog geen idee welke vervolgstudie je straks gaat doen of heb jij inmiddels al een keuze gemaakt? Graag stellen we jou een vraag: wat vind jij belangrijk in het leven? Hoe probeer jij je christen-zijn gestalte te geven? Houdt dat je bezig, ook als je nadenkt over studie en beroep? Het EH-Basisjaar biedt jou de mogelijkheid om dieper in te gaan op deze vragen. Kies voor een jaar van verdieping en een stevige basis wat betreft jezelf, God, beroep, studie en samenleving. Of om te spreken met de woorden van een oud-student: “Een geweldige verrijking voor de rest van je leven en een studiekeuze op de koop toe!” www.eh.nl 116 Projects abroad Voor iedereen die graag een tijdje in het buitenland vrijwilligerswerk wil gaan doen biedt Projects Abroad mogelijkheden in 29 landen over de hele wereld. Iedereen vanaf 16 jaar kan aan het werk op een van de vele projecten. Al vanaf twee weken vindt Projects Abroad jouw bijdrage waardevol en belangrijk. Zo kun je surfles geven aan kinderen in Zuid Afrika, meehelpen de reuzenschildpadden in Mexico te beschermen vanaf het strand of Engelse les geven op scholen in India. Als je niet kunt kiezen, dan mag je natuurlijk ook projecten & bestemmingen combineren. Daarnaast zijn er in de zomermaanden groepsreizen jongeren van 16 t/m 19 jaar voor twee en vier weken. Kijk voor alle projecten en bestemmingen op www.projects-abroad.nl 117 AFS Wil jij als middelbare scholier je grenzen verleggen? Wil jij een andere taal en cultuur van binnenuit leren kennen? Dan kun jij via AFS je droom gaan waarmaken en je onderdompelen in een ander land! Je kunt in een ander land wonen in een gastgezin. Door de week elke dag naar een middelbare school in de buurt en in het weekend de regio beter leren kennen met je gastgezin en je vrienden. Je leert een andere taal, ontdekt een andere cultuur, maakt nieuwe vrienden wereldwijd, leert ook wat over hun culturen en je hebt een opvallend pluspunt voor op je cv. Ben je 18 jaar of ouder en wil je op een bijzondere manier een ander land ontdekken? Dan kun je via AFS als vrijwilliger aan de slag via Wereldwerk! Je kunt het beste van twee werelden combineren: je reislust en je motivatie om je in te zetten voor mensen, dieren en/of de natuur in een land in ontwikkeling. Via je gastgezin leer je hun cultuur en omgeving van binnenuit kennen. Je legt allerlei nieuwe contacten en maakt vrienden, je gaat letterlijk proeven van een ander leven met onbekende gerechten en drankjes, je investeert tijd en energie in een project waar je iets kunt betekenen. Je ontdekt welke talenten je verder kunt ontwikkelen, je gaat naar bijzondere plekken waar je als gewone toerist niet zou komen en je stelt je open voor alle nieuwe en geweldige ervaringen die je kunt opdoen!

40