DEEL II ANALYSE SPEELRUIMTE
Samenspel Advies voor speelplekken en speeltuinen
Wijk WEST Leeswijzer: Deze internetversie van het speelruimteplan is voor leesbaarheid opgedeeld in een rapport met het beleid (deel I) en de bijlagen (deel III). In dit rapport de Analyse van speelruimte (5 - 9). (deel II) worden in afzonderlijke rapporten per wijk weergegeven.
OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
20
5.
ANALYSE SPEELRUIMTE
5.1.
Leeswijzer analyse Speelruimte In de analyse worden de geformuleerde beleidspunten vertaald naar de situatie in de verschillende buurten van de gemeente.
5.1.1.
Bij het lezen van de analyse Aangeraden wordt om bij het lezen van de analyse het overzicht van de speelplekken met maatregelen van betrokken wijk en de tekeningen erbij te houden. In de tekst staan de speelpleknummers tussen haakjes [***]. Dit zijn de nummers van de huidige speelplekken. Deze corresponderen met de speelpleknummers op de kaarten. Daarnaast staan er aanduidingen als [Z **] in de tekst. Dit zijn de nieuwe plekken/zoekgebieden.
5.1.2.
Leeftijden en termen In de tekst wordt gesproken over drie leeftijdscategorieën zoals ook beschreven in het beleidsplan: kinderen = van 0 tot en met 5 jaar jeugd(igen) = van 6 tot en met 12 jaar jongeren = van 13 tot en met 18 jaar
5.1.3.
Kinderaantallen en prognoses Uit de Gemeentelijke Basis Administratie blijkt dat op 1 januari 2011 in Kerkrade 7.701 0- tot en met 18-jarigen woonden: 2.267 kinderen, 2.796 jeugdigen en 2.638 jongeren. Naar inschatting aan de hand van de huidige aantallen per categorie zal de komende zes jaar het aantal kinderen, jeugdigen en jongeren afnemen. Gezien er in eventuele nieuwbouw waarschijnlijk meer jonge gezinnen komen, is in die buurten een toename aan kinderen te verwachten. Per speelbuurt voor kinderen, of buurt voor jeugd en jongeren, is rekening gehouden met een prognose. Hierop is het voorzieningenniveau voor de komende tien jaar afgestemd.
5.1.4.
Onderverdeling buurten Bij het opstellen van de analyse is zoveel mogelijk rekening gehouden met de buurtindeling en naamgeving zoals die in gemeente Kerkrade gehanteerd worden. Voor de doelgroep kunnen grenzen van buurten overigens heel anders liggen; naast harde grenzen zoals wegen, watergangen en grote groengebieden, zijn ook sociale of gevoelsmatige barrières belangrijk. Soms is het nodig om meer buurten te beschrijven in één blok. Deze zogenoemde speelbuurten ontstaan doordat de ruimtelijke opbouw verschilt, er een drukke weg of watergang ligt of er een sociale barrière is. Dit zijn vaak grenzen die door ouders ook als fysieke grenzen meegegeven worden aan de kinderen en jeugdigen bij het zelfstandig spelen. De jeugd moet vaak binnen deze speelbuurten blijven.
5.1.5.
Secundaire speelplekken In de analyse worden plekken aangeduid als secundair. Secundair betekent dat de speelplek of een aantal speeltoestellen op een speelplek geen functie (meer) heeft in het openbaar speelvoorzieningenniveau. Wanneer de toestellen door het secundair worden van een plek verwijderd worden, is het erg belangrijk dat er een bespeelbare ruimte achterblijft die niet wordt gebruikt voor parkeren, siergroen of om honden uit te laten. Zeker in de buurten waar op langere termijn weer een hogere kinderdichtheid is te verwachten, is het van belang dat deze ruimten als informele speelruimte beschikbaar blijven. Dit zou kunnen worden vastgelegd in het bestemmingsplan maar ook door de wijze van (her)inrichting. Door een aantrekkelijke informeel bespeelbare ruimte met speelprikkels te maken, is het duidelijk dat er gepeeld kan (blijven) worden. OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
21
6.
WIJK WEST
6.1.
Speelruimte in Spekholzerheide Gezien de huidige kinderaantallen en stedelijke opbouw van de buurt zal naar inschatting het aantal jeugdigen en jongeren in de komende jaren afnemen. Er wordt van uitgegaan dat het aantal kinderen ongeveer gelijk zal blijven of weer iets zal toenemen, maar anders over de buurt zal zijn verdeeld. Voor de kinderen is de informele speelruimte beperkt tot de stoepen en (achter)tuinen, met name in de omgeving van de Pastoor Verheggenstraat. Omdat de kinderen verspreid wonen, wordt nog voldaan aan de richtlijn voor informele speelruimte. Ook voor de jeugd is er wat minder ruimte om bijvoorbeeld op straat te voetballen, hutten te bouwen enzovoort. Wellicht dat bij een reconstructie van de buurt gekeken kan worden of een gedeelte van de straten anders ingericht/autoluw kan worden. Uit nauwkeurig onderzoek van de statistische gegevens blijkt dat de circa 130 kinderen zodanig verspreid over Spekholzerheide wonen dat nergens meer dan 15 kinderen binnen een actieradius van een speelplek zouden vallen. Zo wonen rond de Elbereveldstraat/ Pastoor Verheggenstraat nog geen 10 kinderen en is een speelplek zoals in het speelplekkenbeleid Kerkrade voorgesteld niet noodzakelijk. Ook rondom de Speeltuin Heidscher Höfje [ST 01] wonen in de actieradius nog geen 10 kinderen en met een ruime zone van 400 meter gerekend nog wel circa 60 kinderen.
Uilstraat [002]
Voor de jeugdigen kan met 1 of 2 speelplekken voldaan worden aan de richtlijnen voor formele speelruimte. Naast het trapveld aan de Spekhofstraat [001] in Spekholzerheide, zullen ook de (vernieuwde) speeltuin Heilust [ST 02] en het trapveld aan de Uilstraat [002] (te verbeteren zie 6.2) in de buurt Heilust aantrekkingskracht hebben op de jeugd uit Spekholzerheide. 6.1.1.
Resumé speeltuin De Speeltuin Heidscher Höfje [ST 01] heeft dus een bereik voor maximaal 60 kinderen en 120 jeugdigen in het kader van het openbaar speelvoorzieningenniveau. Voorgesteld wordt om deze speeltuin in: variant 1. te handhaven als speeltuin voor kinderen en jeugdigen; variant 2. om te vormen naar openbare speelplek kinderen in relatie tot nieuwe SO/VSO St. Jan Baptist door Movare; variant 3. als basisvoorziening voor kinderen te behouden, zo mogelijk – indien het bestuur wil - mee te verplaatsen naar nieuwe SO/VSO St. Jan Baptist in relatie tot Movare.
6.2.
Speelruimte in Heilust Gezien de huidige kinderaantallen en stedelijke opbouw van de buurt zal naar inschatting het aantal jeugdigen en jongeren in de komende jaren afnemen. Er wordt van uitgegaan dat het aantal kinderen ongeveer gelijk zal blijven of weer iets zal toenemen, maar anders over de buurt zal zijn verdeeld. Voor de kinderen is de informele speelruimte beperkt tot de stoepen en (achter)tuinen. Omdat de kinderen redelijk gelijkmatig verspreid wonen, wordt nog voldaan aan de richtlijn voor informele speelruimte. Ook voor de jeugd is er minder ruimte om bijvoorbeeld op straat te voetballen en hutten te bouwen. Wellicht dat bij een reconstructie van de buurt gekeken kan worden of een gedeelte van de straten anders ingericht/autoluw kan worden. OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
22
Voor de kinderen is alleen de speeltuin Heilust [ST 02] beschikbaar. Deze zal in 2014 centraler in Heilust komen te liggen in combinatie met een natuurspeelplek en voetbalaccommodatie (Johan Cruijff). Uit nauwkeurig onderzoek van de statistische gegevens blijkt dat de kinderen zodanig verspreid wonen dat nergens meer dan 20 kinderen binnen een actieradius zouden vallen. Daarbij heeft de toekomstige locatie van speeltuin Heilust [ST 02] aantrekkingskracht voor de hele buurt Heilust en gedeeltelijk nog voor kinderen met ouders uit Kaalheide en (in mindere mate).uit Spekholzerheide Voorgesteld wordt om voor de speelruimte van de kinderen uit Heilust uit te gaan van speeltuin Heilust [ST 02]. Er hoeven dan ook geen nieuwe speelplekken voor kinderen te worden gerealiseerd zoals in het speelplekkenbeleid Kerkrade voorgesteld, ook niet op de voormalige locatie van de speeltuin. Gezien de richtlijnen zouden er 2 tot 3 speelplekken voor de jeugd moeten zijn. Aangezien er beperkte informele speelruimte is wordt voorgesteld om voor de jeugd uit te gaan van 3 speel- en sportplekken. Als speelplek komt daarvoor de vernieuwde speeltuin Heilust [ST 02] in aanmerking. Daarnaast kunnen ze nog (mede) gebruik maken van het trapveld aan de Uilstraat [002] en de pannakooi aan de Rozenstraat [009]. Naar verwachting zal - mede door de verplaatsing van de speeltuin het trapveld aan de Uilstraat [002] meer gebruikt worden indien dit aantrekkelijker is ingericht. Daarvoor dienen er 2 voetbaldoelen te staan met maximaal 40 meter tussenafstand en zal er verharding onder de basketbalpaal moeten komen.
de Rozenstraat [009]
6.2.1.
Resumé speeltuin De speeltuin Heilust [ST 02] heeft een bereik van circa 220 kinderen en maximaal 360 jeugdigen in het kader van het openbaar speelvoorzieningenniveau. Voorgesteld wordt om deze speeltuin: variant 1. te vernieuwen naar speeltuin voor kinderen en jeugdigen; variant 2. te vernieuwen naar speeltuin voor kinderen en jeugdigen; variant 3. te vernieuwen naar speeltuin voor kinderen en jeugdigen. Voor de verplaatsing van speeltuin Heilust is eerder uitgegaan van een raming van € 350.000 euro. In dit advies wordt uitgegaan van een investering van 5 toestellen per leeftijdscategorie, waarbij door herplaatsing van geschikte toestellen (die nog een aantal jaren veilig en beheerbaar meekunnen) en extra toestellen die via fondswerving zijn te verkrijgen/verkregen. Dit betekent een verschil ten opzichte van het reeds toegezegde bedrag: € 350.000 - € 73.800 = € 276.200).
6.3.
Speelruimte in Terwinselen Gezien de huidige kinderaantallen en stedelijke opbouw van de buurt zal naar inschatting het aantal jeugdigen in de komende jaren iets afnemen en het aantal jongeren gestaag afnemen. Er wordt van uitgegaan dat het aantal kinderen zal afnemen in gedeelten waar nu redelijk veel kinderen wonen (met name De Knip) en ongeveer gelijk zal blijven in de overige gedeelten. Voor de kinderen is er in het algemeen voldoende informele speelruimte te vinden in de tuinen en straten. De jeugd kan wel plekken vinden om op straat te voetballen, hutten te bouwen enzovoort. Uit nauwkeurig onderzoek van de statistische gegevens blijkt dat binnen de actieradius van de speelplek aan de Sleutelbloem / Jeneverbes [003] circa 20 kinderen wonen en in de zone eromheen nog eens ruim 30 kinderen. OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
23
Uit de statistische gegevens blijkt verder dat binnen de actieradius van de speelplek aan de Staatsmijnstraat [005] iets meer dan 15 kinderen wonen. Daarnaast heeft deze plek nog een functie voor circa 30 kinderen die er tot 400 meter vanaf wonen. Direct rondom de speelplek aan de Callistusstraat / Dr. Poelsstraat [004] wonen net 5 kinderen en in de ruime zone eromheen nog geen 10. Deze speelplek kan secundair voor kinderen worden aangewezen. In de omgeving van De Knip wonen verspreid bijna 50 kinderen. Aangezien hier geen speelplek aanwezig is wordt voorgesteld hier een speelplek specifiek voor kinderen te realiseren [Z 001]. Daar het te verwachten is dat het kinderaantal hier zal afnemen, kan met 1 speelplek worden volstaan in plaats van met 2 zoals in het speelplekkenbeleid Kerkrade voorgesteld.
Staatsmijnstraat [005]
de Oude Tunnelweg [006]
6.4.
Voor de jeugdigen zouden er gezien de richtlijnen voor formele speelruimte 2 tot 3 speelplekken aanwezig moeten zijn. Omdat ingeschat wordt dat het aantal jeugdigen zal afnemen, wordt voorgesteld met 2 goed ingerichte speelplekken te voorzien in de behoefte. Op de speelplekken aan de Callistusstraat / Dr. Poelsstraat [004] en de Staatsmijnstraat [005] staan wel enkele toestellen waar jeugdigen gebruik van kunnen maken, maar de locaties zijn eigenlijk te beperkt om aan te sluiten bij de grotere bewegingsruimte die deze doelgroep nodig heeft. Voorgesteld wordt om deze toestellen (bij vervanging) te verplaatsen naar het trapveld aan de Oude Tunnelweg (voormalige houtopslag) [006]. Als tweede plek voor de jeugdigen voldoet het trapveld aan de Sleutelbloem / Jeneverbes [003].
Speelruimte in Kaalheide Gezien de huidige kinderaantallen en stedelijke opbouw van de buurt zal naar inschatting het aantal jeugdigen en jongeren in komende jaren afnemen. Er wordt van uitgegaan dat het aantal kinderen ongeveer gelijk zal blijven of weer iets zal toenemen, maar anders over de buurt zal zijn verdeeld. Voor de kinderen is er in het algemeen voldoende informele speelruimte te vinden in de tuinen en straten. De jeugd kan wel plekken vinden om op straat te voetballen, hutten te bouwen enzovoort.
Berthradisstraat [007]
Uit nauwkeurig onderzoek van de statistische gegevens blijkt dat binnen de actieradius van de speelplek aan de Berthradisstraat [007] circa 10 kinderen wonen en in de ruime zone eromheen nog eens 25. Voorgesteld wordt om de speelplek eenvoudig ingericht voor kinderen ingericht te houden. Een speelplek aan de Seghemanstraat / Strijthagenweg zoals in het speelplekkenbeleid Kerkrade voorgesteld is niet noodzakelijk; er wonen hier nog geen 5 kinderen binnen die actieradius. In de actieradius van het omheinde veldje aan de Eglantierstraat wonen maximaal 10 tot 15 kinderen, in de zone eromheen nog eens maximaal 20. Zij vallen daarbij gedeeltelijk binnen de actieradius van de (verplaatste) speeltuin Heilust [ST 02]. Een speelplek hier zoals in het speelplekkenbeleid Kerkrade voorgesteld is dus niet direct nodig. In het kader van renovatie groen in Kaalheid speelt de vraag of in het gebied Dahliastraat en omgeving (bestaande wijk van Morgen) een speelplek voor kinderen noodzakelijk is. Een speelplek hier is niet noodzakelijk. Er wonen wel iets meer dan 15 kinderen binnen die actieradius en in de zone eromheen nog eens maximaal 20, maar zij vallen daarbij gedeeltelijk binnen de actieradius van de (verplaatste) speeltuin Heilust [ST 02]. Een speelplek hier is dus niet direct nodig. OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
24
Voor de circa 200 jeugdigen zouden er 2 tot 3 speel- en trapvelden aanwezig moeten zijn. Voorgesteld wordt om voor de speeltoestellen de (verplaatste) speeltuin Heilust [ST 02] aan te wijzen en daarnaast de beide huidige trapvelden aan de Heiveldstraat (oud SVK-terrein) [008] en de Rozenstraat [009] mede voor jeugd ingericht te houden.
6.5.
Speelruimte in Gracht Gezien de huidige kinderaantallen zal naar inschatting het aantal kinderen, jeugdigen en jongeren in de komende jaren beperkt afnemen. Voor de kinderen is er in het algemeen voldoende informele speelruimte te vinden in de tuinen en straten De jeugd kan wel plekken vinden om op straat te voetballen, hutten te bouwen enzovoort.
Heiveldstraat[008]
Uit de statistische gegevens blijken de kinderen verspreid over de buurt te wonen. Direct binnen de actieradius van speeltuin De Eech [ST 03] wonen bijna 30 kinderen, maar ook de andere kinderen uit Gracht vallen binnen het bereik van de speeltuin. Rondom de Frederikagracht wonen op dit moment nog wel zo veel kinderen dat daar circa 20 kinderen binnen een actieradius zouden vallen. De verwachting is echter dat het kinderaantal hier zal afnemen en daarnaast heeft de speeltuin De Eech [ST 03] een functie voor deze kinderen. Voorgesteld wordt om voor kinderen speeltuin De Eech [ST 03] ingericht te houden.
St. Bernadettestraat [014]
Gezien de richtlijnen dient er in Gracht een speel- en sportplek voor jeugdigen aanwezig te zijn. Voorgesteld wordt om hierin te voorzien met speeltuin De Eech [ST 03] en de naastliggende voetbalvoorzieningen St. Bernadettestraat [014]. Dit betekent dat de speelplek aan de Massabiellestraat 2–32 +1-31 [010] en de Birgittagracht [011] secundair worden aangewezen.
6.5.1.
Resumé speeltuin Speeltuin De Eech [ST 03] heeft een bereik van circa 120 kinderen en 120 jeugdigen in het kader van het openbaar speelvoorzieningenniveau. Voorgesteld wordt om deze speeltuin: variant 1. als speeltuin voor kinderen en jeugdigen te handhaven; variant 2. als openbare speelplek voor kinderen en jeugdigen te handhaven; variant 3. als speeltuin voor kinderen en jeugdigen te handhaven.
6.6.
Jongeren in West Gezien de huidige aantallen jeugdigen zal naar inschatting het aantal jongeren in de komende jaren afnemen van circa 900 naar 800.
Elisagracht [012]
Voor jongeren in West zouden er tussen de 9 en 12 sport- en ontmoetingsplekken aanwezig moeten zijn. Met (het verbeteren van) de sporten ontmoetingsplekken aan de Spekhofstraat [001], de Uilstraat [002], de Sleutelbloem [003], de Oude Tunnelweg (voormalige houtopslag) [006], de Heiveldstraat (oud SVK-terrein) [008], de Rozenstraat [009], de Elisagracht [012], de Calbertsweg [013] en de St. Bernadettestraat (achter speeltuin) [014] kan een goed verspreid beeld van voorzieningen voor jongeren gerealiseerd worden. Daarbij zouden op enkele plekken meer zitaanleidingen en gevarieerdere sportvoorzieningen zoals een basketbalpaal (op verharding!) en/of een tafeltennistafel en op geschikte locaties bijvoorbeeld creatieve sporttoestellen voor jongeren (zoals met name Proludic heeft, niet per se fitnesstoestellen). OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
25
Meewerken aan jeugdzorg betekent ook nadenken over het eigen gedrag van de speeltuinen. Aan speeltuinen wordt geadviseerd om na te gaan op welke wijze zij kindermisbruik door vrijwilligers kunnen voorkomen. Een mogelijkheid om recidivegevaar te voorkomen, is het verplicht stellen van een Verklaring omtrent het gedrag voor (nieuwe) vrijwilligers. Een mogelijkheid is ook het opstellen van een protocol waarvan diverse voorbeelden te vinden zijn. Stimulering sport en beweging De gemeente wil haar jeugd stimuleren om te sporten. Door samenwerking met sportverenigingen kunnen jeugdigen met verschillende sporten kennismaken. Daarbij valt te denken aan het houden van demonstratiemiddagen, toernooien met of tegen jeugd van de verenigingen of clinics in de speeltuin. Voor speeltuinen is dit een aantrekkelijke methode om bij meer jeugdigen en ouders onder de aandacht te komen. Sportverenigingen kunnen op deze wijze nieuwe leden verwerven. Voor een impuls in de breedtesport is het mogelijk een projectsubsidie aan te vragen.
{ EINDE RAPPORT }
OBB Ingenieursbureau 853.04 © Samenspel; Advies speelplekken en speeltuinen Kerkrade Internet publieksversie d.d. 13-2-14
43
