Handboek Kinderoppas Wijk West en Oostendorp

Handboek Kinderoppas Wijk West en Oostendorp Coördinatie en contact Het coördinatieteam van de kinderoppas bestaat uit: Maria Leusink [email protected] Martine Wolf [email protected] Fenny den Boer [email protected]

685255 materialen 686019 Bijbelverhaal en verwerkingen 842554 rooster en alg. contactpersoon

Heb je vragen en/of opmerkingen over de kinderoppasdienst? Bedenk dan even onder welk ‘onderdeel’ je vraag valt en neem vervolgens contact op met de persoon bij wie de vraag past. Jouw contactgegevens Voor de coördinatie van de kinderoppas hebben we de volgende gegevens van jou nodig: Naam / adres / woonplaats / telefoonnummer / e-mailadres Zijn er wijzigingen? Geef deze dan door aan Fenny.

Het oppasrooster Eens per half jaar ontvang je het oppasrooster per e-mail. Degenen die geen e-mailadres hebben, ontvangen het rooster in de brievenbus. Op het oppasrooster staat dmv je naam en telefoonnummer aangegeven wanneer je moet oppassen en in welk kerkgebouw. Wanneer je aan de beurt bent om het verhaal te vertellen en de verwerking voor te bereiden is je naam blauw gearceerd in het schema. Op zondagochtend kun je in onderling overleg bepalen wie er bij welke groep gaat oppassen. Let op: graag bij de jongste groep minimaal 2 volwassenen en bij de oudste groep minimaal één volwassene. - We vragen je om een half uur voor aanvang van de dienst aanwezig te zijn. - Iedere persoon wordt standaard ong. 5 à 6 keer per jaar ingeroosterd. In overleg (bij bijv. werk in de zorg) kan besloten worden om het aantal oppasbeurten te halveren. - Per keer staan ong. 3 à 4 volwassenen ingeroosterd (20 plus wordt gerekend als volwassen, meestal herkenbaar in het rooster door ‘mw.’ of ‘dhr.’. - Volwassenen worden standaard ingeroosterd voor het verhaal en de verwerking (ong. 1x per jaar), tieners standaard niet. Mocht je dit als volwassene niet willen of als tiener wel, dan kun je dit doorgeven. - Kun je niet op de datum waarop je staat ingeroosterd? We verwachten dat je dan zelf voor vervanging zorgt. Vaak is ruilen met iemand anders mogelijk. Let op! Als je ingeroosterd staat voor het verhaal en de verwerking, zorg dan dat dit pakketje ook ruim op tijd bij jouw vervanger is! Volwassenen ruilen met volwassenen, tieners ruilen met tieners. - Het oppasrooster wordt ook in het ‘Contact’ geplaatst. Maatschappelijke stage De kinderoppas is een Maatschapelijke stage-plek. Tieners die hiervan gebruik willen maken kunnen na afloop van het oppassen met hun briefje naar één van de volwassen oppassers. De volwassen oppasser mag een handtekening zetten voor het behalen van de ‘stage’ en het aantal uren (2 uur) noteren. Er hoeft geen beoordeling te worden gegeven, maar als de inzet echt slecht was, dan mag de handtekening geweigerd worden. Het kan voorkomen dat er tieners zijn die niet op het rooster staan, maar alleen voor hun stage een aantal keren meedraaien met de oppas. Voor vragen/opmerkingen over de MAS: neem contact op met Fenny. 1

Materialen: waar vind je ze en hoe ruim je op? HKC Groep 1 Spullen pakken - Het speelgoed ligt in de rode schuifkasten: voorstaand rechts. - Tekenpapier/kleurplaten en kleurpotloden liggen in de kast links van het speelgoed. - In de kast links van het speelgoed staat een doos met daarop de tekst ‘oppas’. In deze doos zitten o.a. een doosje tissues, een pen, een rol tape en etiketten (om de namen van de kinderen op te schrijven). Stop de spullen na gebruik weer netjes terug in deze doos! - Cd-speler en cd’s liggen in de kast links van het speelgoed. - Boxen staan klaar in het lokaal. Spullen opruimen - Graag soort bij soort: blokjes bij blokjes, poppen bij poppen, etc. Groep 2 Spullen pakken - De knutselbox ligt in de rode schuifkast: achter de middelste deuren. - Ook het speelgoed, de cd-speler en de cd’s liggen hier opgeruimd. - De kleurpotloden zitten in blikken waarop staat ‘kindernevendienst’. Deze zijn oorspronkelijk van wijk Oost, maar onze kleurpotloden zijn er de laatste tijd in verdwenen. Daarom doen we nu samen met de blikken, net zo handig en het komt uit hetzelfde geldpotje . - Er is een elektrische puntenslijper aanwezig in de kast. Deze mag beslist NIET door de kinderen bediend worden! De puntenslijper is voor algemeen gebruik: ook voor wijk Oost en ook voor andere kerkelijke activiteiten (zoals de kinderclubs). Spullen opruimen: - Je gekopieerde verhaal kun je in het daarvoor bestemde hoesje stoppen (in de blauwe box, staat met een etiket op het hoesje aangegeven). - Ook de overgebleven kleurplaten kun je in een daarvoor bestemd hoesje stoppen (blauwe box, zie etiket op het hoesje). - Kleurplaten waar al op gekleurd is weggooien. - Lijmpotjes graag rechtop in de box zetten, anders gaan deze lekken! - Schaartjes, nietjes, e.d. graag in de daarvoor bestemde bakjes. Alles staat met etiketten op de bakjes aangegeven. - De box netjes indelen, als het goed is past alles erin. - Puzzels, foamplaten e.d.: losse onderdelen kunnen in de daarvoor bestemde bakjes, zie de etiketten op de bakjes. - Speelgoed graag sorteren (treinrails bij de train, etc).

2

Oosterkerk Groep 1 Spullen pakken - Alle spullen liggen in de inloopkast. - In de inloopkast staat een doos met daarop de tekst ‘oppas’. In deze doos zitten o.a. een doosje tissues, een pen, een rol tape en etiketten (om de namen van de kinderen op te schrijven). Stop de spullen na gebruik weer netjes terug in deze doos! - Boxen staan klaar in het lokaal. - Cd-speler kun je vragen bij de koster, deze ligt in de kast beneden. (er komt waarschijnlijk in 2011 een vaste installatie voor het lokaal) Spullen opruimen - Graag soort bij soort: blokjes bij blokjes, poppen bij poppen, etc. Groep 2 Spullen pakken - De knutselbox ligt in de één na laatste grijze kast, aan de rechterkant als je binnenkomt. - Ook het speelgoed ligt hier opgeruimd. - Cd-speler staat in het honk, de cd’s liggen erbij. - Er is een elektrische puntenslijper aanwezig in de consistorie: even vragen bij de koster en na gebruik terugbrengen. De elektrische puntenslijper mag beslist NIET door de kinderen bediend worden! De puntenslijper is voor algemeen gebruik: ook voor wijk Oost en ook voor andere kerkelijke activiteiten (zoals de kinderclubs). Spullen opruimen: - Je gekopieerde verhaal kun je in het daarvoor bestemde hoesje stoppen (in de blauwe box, staat met een etiket op het hoesje aangegeven). - Ook de overgebleven kleurplaten kun je in een daarvoor bestemd hoesje stoppen (blauwe box, zie etiket op het hoesje). - Lijmpotjes graag rechtop in de box zetten, anders gaan deze lekken! - Schaartjes, nietjes, e.d. graag in de daarvoor bestemde bakjes. Alles staat met etiketten op de bakjes aangegeven. - De box netjes indelen, als het goed is past alles erin. - Puzzels, foamplaten e.d.: losse onderdelen kunnen in de daarvoor bestemde bakjes, zie de etiketten op de bakjes. - Speelgoed graag sorteren (treinrails bij de train, etc). Een aantal dringende vragen: - Is er iets op? Is er iets kapot? Laat het dan zsm weten! Neem contact op met Maria. - Denk niet: ach, de volgende redt zich wel weer. Besteed alsjeblieft echt even aandacht aan het opruimen. Het komt te vaak voor dat de boel niet netjes wordt achter gelaten! We zijn met elkaar verantwoordelijk voor (het behoud van de spullen van) de kinderoppas.

3

Praktische zaken Koffie, thee, limonade en koekjes De koster zorgt dat er koffie en thee voor de leiding klaar staat. Ook zorgt hij voor limonade, plastic bekertjes en biscuitjes voor de kinderen. Dit staat altijd in het lokaal van de jongste groep (groep 1) klaar. Wissel dit even samen uit. Staat dit om één of andere reden toch niet klaar? Dan mag je het zelf uit de keuken (beneden) pakken of (in de Oosterkerk) even bij de koster vragen. Tassen en namen Groep 1 Het is de bedoeling dat de ouders zorgen dat de naam van hun kind op de tas en de beker/fles staat. Bij heel jonge kinderen is het handig om de naam van het kind op een etiket te schrijven en dit op de kleding van het kind plakken. Dit kunnen de ouders ook zelf doen; leg dan de etiketten en een pen klaar. Groep 1 en 2: Namen leren kennen Het is voor de kinderen ontzettend leuk om de namen van de andere kinderen te leren kennen. Ook is het voor jou als oppasser goed om de namen te kennen. De kinderen voelen zich veiliger en op hun gemak als je ze bij hun naam noemt. Om de namen van elkaar te leren kennen, kun je naamspelletjes met de kinderen doen. Ook kun je bijvoorbeeld het kringmoment beginnen met een namenrondje. Vraag in elk geval bij binnenkomst al aan het kind of de ouders hoe het kind heet! Verschonen en toiletbezoek Voor het verschonen van luiers dienen ouders zelf luiers (liefst wegwerpluiers) en luierdoekjes mee te geven in de tas van hun kind. Bij het toiletbezoek gaat er altijd één leidinggevende mee naar het toilet om te helpen en/of te zorgen dat het toilet netjes wordt achtergelaten. Ook is het meegaan in de Oosterkerk nodig om te zorgen dat het zo stil mogelijk blijft op de gang, zodat de kerkgangers er geen last van ondervinden. Calamiteiten Mocht er iets voorvallen en mocht je EHBO(spullen) nodig hebben, dan kun je hier terecht: - Dokter/hulp/telefoon: in de keukens hangt een telefoon met de noodnummers erbij. - EHBOspullen: in de keukens - EHBO’er: tijdens elke dienst is er een EHBO’er aanwezig in de kerk. Loop even naar de kerkzaal/het kerkgebouw en spreek de personen achterin de kerk aan en/of de koster.

4

Invulling van de kinderoppas Groep 1: kinderen van 0 t/m 3 jaar (3 jarigen mogen evt. ook naar groep 2, de keuze daarvoor is aan de ouders) De kinderen van groep 1 gaan spelen. Eventueel kun je met een aantal kinderen liedjes zingen of een kort Bijbelverhaal (bijv. aan de hand van een prentenboekje) vertellen. De instrumentjes liggen bij de spullen van groep 2, maar kun je evt. even lenen (in overleg met de leiding van groep 2). Het is leuk om een cd te draaien tijdens de oppas. Er zijn cd-spelers en cd’s aanwezig (zie ‘Materialen’). Je mag ook zelf een cd meenemen. Groep 2: kinderen van 3 t/m 6 jaar (3 jarigen mogen evt. ook naar groep 1, de keuze daarvoor is aan de ouders) Met de oudste groep volgen we een kort programma, om hen te kunnen vertellen over God en hen zo iets mee te kunnen geven van het Evangelie tijdens de kinderoppas. Tot 9.30/9.45 uur kunnen de kinderen binnenkomen en vrij spelen, daarna start het programma. LET OP! We merken regelmatig dat er erg lang gewacht wordt met het starten van het programma. We willen jullie erop wijzen om dit NIET te doen en echt uiterlijk 9.45 uur te starten met het programma. Veel kinderen zijn anders al uitgekleurd en/of de eerste concentratie is al op. Ook komt het wel eens voor dat er onvoldoende tijd overblijft voor het werkje. Dus ook al denk je: ze zijn zo lekker aan het spelen, begin toch uiterlijk 9.45 uur aan je programma! Het programma: Ga met de kinderen in een kring zitten (in de banken, op stoelen of op de grond. Bij voorkeur niet aan de tafels, maar in een gezellige kring -> het moet een leuk en gezellig moment voor de kinderen zijn) - Zingen Er is een map met liedteksten en notenbalken aanwezig. Bespeel je een instrument? Neem deze dan mee, kinderen vinden dat erg leuk! Er zijn kinderinstrumentjes aanwezig, laat de kinderen meespelen!  Denk ook aan het maken van gebaren bij het zingen, klappen, etc. - Bidden Bid een kort gebed met de kinderen. Tip: vraag de kinderen om iets waarvoor je kunt danken of bidden. Of laat de kinderen zelf eens iets hardop tegen God zeggen… - Verhaal vertellen Vertel het verhaal bij voorkeur aan de kinderen of lees het voor. Tip: pak de Bijbel erbij (zit in de blauwe box) en laat de platen zien aan de kinderen. Ook is het leuk om passende voorwerpen mee te nemen of andere platen om aan de kinderen te laten zien. Dat verhoogt de aandacht voor het verhaal. - Evt. nogmaals een paar liedjes zingen - Uitleggen van het werkje Je ontvangt het verhaal en het werkje tijdig thuis. Dat geeft je de tijd om het beide goed voor te bereiden. Maak het werkje van tevoren thuis, zodat je een leuk voorbeeld hebt om te laten zien en zodat je goed weet hoe het werkt. Heb je vragen? Neem dan contact op met Martine. - Maken van het werkje Bijzondere materialen ontvang je bij het werkje thuis. Overige materialen zitten in de blauwe box. Laat de kinderen aan de tafels plaatsnemen om het werkje te maken. Help waar nodig en moedig de kinderen vooral aan bij het maken en afronden van het werkje. Veel kinderen hebben een duwtje in de rug nodig: een compliment dat ze het goed doen, dat het mooi wordt. Of dat je ze even verder helpt. Sommige kinderen kunnen zich (nog) niet zo lang 5

-

-

concentreren op het werkje of vinden het niet leuk. Probeer wel door middel van positieve aandacht aan te moedigen, maar maak er geen drama van als een kind zijn werkje niet af heeft. Drinken en koekje Tijdens het maken van het werkje kun je de kinderen van drinken en een koekje voorzien. Vraag hen of ze het drinken direct opdrinken, zodat er niet geknoeid wordt op de werkjes. Vrij spelen en/of spelletjes doen Als de kinderen klaar zijn met hun werkje, mogen ze gaan spelen. Zorg dat de naam van het kind op zijn werkje staat en leg deze op een veilige plaats weg. Tip: doe een paar kringspelletjes met de kinderen, dit vinden ze vaak erg leuk!

6

Doopdienst Met ingang van januari 2011 is het de bedoeling dat de kinderen van de oudste groep van de kinderoppas aanwezig zijn bij de doopdiensten. Dit werkt als volgt: - De leiding van de kinderoppas is net als anders om 9.00 uur bij het oppaslokaal. Daar verdelen zij welke 3 leiding bij de jongste groep blijft (waarvan minimaal 2 volwassenen) en welke 4 leiding het eerste half uur naar de kerk gaat en de oudste kinderen uit de kerk meeneemt naar de oppas. - De 4 leiding die de oudste groep zal leiden, gaat samen naar de kerk en neemt op één van de voorste rijen plaats, hiervoor worden plaatsen gereserveerd. - De kinderen gaan gewoon met hun ouders mee naar de kerk (alleen het eerste half uur). - Wanneer de dominee aangeeft dat alle kinderen uit de gemeente (dus ook kinderen die daarna niet naar de oppas gaan) naar voren mogen komen, staan de 4 leidinggevenden op en vangen de kinderen op / helpen om de kinderen netjes ‘op te stellen’ (kleine kinderen vooraan, grote kinderen achteraan). - De kinderen mogen dichtbij het doopvont staan en worden toegesproken door de dominee. De dominee legt de betekenis van de doop uit dmv een voorbeeld en de kinderen kunnen goed zien hoe de baby’s gedoopt worden. - Als de dominee aangeeft dat de kinderen naar de kinderoppas mogen gaan, zorgen de 4 leidinggevenden dat dit ordelijk gebeurt. Maak een ‘slinger’ van de kinderen: laat ze elkaars handen vasthouden en zorg dat er 1 leidinggevende voorop loopt, 2 ergens tussenin en 1 aan het einde. Loop zo door het gangpad de kerkzaal uit en ga samen naar het oppaslokaal. - Mocht het voor sommige kinderen ‘eng’ zijn om zonder ouders de kerk uit te gaan, dan kan het zijn dat er een paar ouders meelopen. Dit heeft niet de voorkeur, omdat de kerkenraad het zo rustig en ordelijk mogelijk wil laten verlopen (en wij ook natuurlijk) en een veelheid van geloop de rust niet bevordert. - Aangekomen bij de kinderoppas ontvangen de kinderen eerst wat te drinken. Daarna kun je met de kinderen doorpraten over de doopdienst. Wat hebben ze gezien? Wat heeft de dominee gezegd over de betekenis van de doop? Zijn zij ook gedoopt? De HGJB ontwikkelt op dit moment materiaal hiervoor. Wij hopen dit tzt (als het uitgegeven is) ook in onze gemeente te kunnen gebruiken. - Daarna kun je een knutsel met de kinderen maken. We hopen hiervoor tzt iets geschikts te kunnen aanreiken.

7

Informatie voor ouders Mijn kind naar de kinderoppas? Veel ouders vragen zich af hoe oud hun kind moet zijn om naar de kinderoppas te mogen. In principe zijn kinderen vanaf de geboorte al welkom bij de kinderoppas. We raden aan om zelf af te wegen wanneer je kind oud genoeg is om naar de oppas te gaan. Denk bijv. aan de volgende afwegingen: - Voedingen - Heeft het kind tijdens de dienst een voeding nodig? Zorg in elk geval dat je alles bij je hebt en zet even op papier wat/hoe/wanneer. Dat maakt het voor de oppas makkelijker. - Ochtendslaapje - Er zijn geen bedjes aanwezig bij de oppas, maar als je baby in de kinderwagenbak kan slapen is dit natuurlijk mogelijk. Evt. kan de kinderwagen in een lokaal ernaast gezet worden, zodat je baby rustig kan slapen. Meedraaien in het rooster De kinderoppasdienst is ooit ontstaan vanuit het idee dat je, wanneer je op elkaars kinderen past, je zelf vaker (samen) naar de kerk kunt. Ouders wisselden elkaar af in het ‘oppassen’, zodat ze regelmatig samen de dienst kunnen bezoeken. Alhoewel er in onze gemeente veel mensen oppassen die hun kinderen niet (meer) naar de oppas brengen (denk aan tieners, jong-volwassenen zonder kinderen en ouders van oudere kinderen die zijn blijven ‘hangen’), werken we nog steeds vanuit het principe dat ouders op elkaars kinderen passen. Dit betekent dat je, wanneer je je kinderen naar de kinderoppas brengt, min of meer verplicht bent om mee te draaien in het oppasrooster. Wij vinden dat niet meer dan logisch. In de regel melden ouders zich zelf aan bij de coördinator, maar het kan ook zijn dat je (via-via) benaderd wordt. Hoe werkt het? De kinderoppas is er elke zondagochtend en daarnaast op speciale dagen. Op sommige dagen is er alleen oppas voor de jongste groep, denk aan bid- en dankdag en de samenkomst op Tweede Kerstdag. Er wordt dan verwacht dat de oudste kinderen meegaan naar de kerk. Je kunt je kind(eren) vanaf een half uur voor aanvang van de dienst brengen (in de regel dus vanaf 9.00 uur). Jongste groep Zowel in de Oosterkerk als in het HKC, zit de jongste groep in de rechterbovenzaal. Zorg dat het tasje van je kind en evt. zijn fles/speen/knuffel etc voorzien is van een naamsticker. Zorg dat er voldoende pampers/luierdoekjes etc in de tas zitten. Er zijn ranja en koekjes aanwezig bij de oppas. Wil je je kind liever zijn eigen eten/drinken meegeven dan is dat mogelijk. Noem bij binnenkomst de naam van je kind, bij de ingang liggen (in de regel) ook etiketten waar je de naam van je kind op kunt schrijven. Deze kun je op de kleding van je kind plakken, zodat de leiding de naam van je kind weet. Noem evt. bijzonderheden even aan één van de leidinggevenden. Oudste groep Zowel in de Oosterkerk als in het HKC, zit de oudste groep in de linkerbovenzaal. De oudste groep is voor kinderen vanaf 3 jaar. Heb je een kind van 3 jaar, dan kun je zelf afwegen of hij/zij beter naar de jongste groep of naar de oudste groep kan gaan. Met de oudste groep doen we een programma’tje: zingen, bidden, Bijbelverhaal, eenvoudige knutsel. Het is leuk om na afloop even met je kind door te praten over wat hij/zij gedaan heeft bij de kinderoppas, waar het verhaal over ging en wat hij/zij gemaakt heeft. Drinken en koekjes zijn aanwezig bij de oppas. 8

Doopdienst Met ingang van januari 2011 zijn de kinderen van de oudste groep van de kinderoppas het eerste deel van de doopdiensten aanwezig in de kerk. Zo kunnen zij al van jongs af aan zien wat er gebeurt bij de doop en de betekenis ervan ontdekken. Ook oefenen zij op deze manier al in het meegaan naar de kerk. Wanneer er een doopdienst is, kun je je kind(eren) meenemen naar de kerkdienst. Je kind zit dan het eerste deel van de dienst bij jou in de kerk. Wanneer de dominee de kinderen uit de kerk naar voren vraagt, mag je kind naar de dominee toelopen. Er zijn op dat moment ook leidinggevenden van de oppas aanwezig die de kinderen opvangen en zorgen dat ze allemaal een plekje vooraan bij het doopvont krijgen. De dominee legt de betekenis van de doop op een eenvoudige manier uit aan de kinderen en vervolgens worden de baby’s gedoopt. De kinderen staan dichtbij het doopvont, zodat ze goed kunnen zien wat er gebeurt. Na het dopen geeft de dominee duidelijk aan dat eerst de kinderen die naar de oppas gaan, de kerkzaal zullen verlaten. De leiding zorgt dat de kinderen elkaar een hand geven en zo in een ‘slinger’ de kerkzaal uitlopen en naar het oppaslokaal gaan. Het is handig om je kind hier thuis al even op voor te bereiden, zodat hij weet hoe het zal verlopen en wat er verwacht wordt. We verwachten dat, wanneer dit een aantal keer is gebeurd, de kinderen al snel weten ‘hoe het werkt’ en dit zonder problemen zal verlopen. Mocht je bij voorbaat weten dat je kind het eng vindt om zonder jou de kerk uit te gaan, dan kun je er evt. voor kiezen om mee te lopen. Dit heeft echter niet de voorkeur, omdat we zoveel mogelijk ‘geloop’ en daarmee ‘onrust’ willen voorkomen. Eenmaal aangekomen bij het oppaslokaal, ontvangen de kinderen drinken en wat lekkers en zal de leiding nog even met hen doorpraten over de kerkdienst. Hoe was het om in de kerk te zijn? Wat gebeurde er in de kerk? Wat is dat eigenlijk, dopen? Wat heeft de dominee gezegd over de betekenis van de doop? Enzovoorts. We hopen dat dit alles op een goede manier zal verlopen in de diensten en dat het mag bijdragen aan de betrokkenheid van de jonge kinderen op de kerk(dienst). Ook hopen we dat zo de jonge kinderen al mogen ontdekken hoe rijk het is om in de kerk te zijn en om gedoopt te worden. Zodat het tot zegen mag zijn voor hun leven met de Heere God en voor de hele gemeente.

9