Deel 2: Jeugdatletiek = basis van topsport VLAB Algemene vergadering 15 maart 2008 – Provinciehuis Leuven
LONG TERM ATHLETE DEVELOPMENT (LTAD) • Verantwoorde opbouw bij jeugd leidt tot topprestaties • Om toppers te vormen in een klein land moeten we gericht op zoek naar talent • Talentdetectie = ook Talentoriëntering
Active Start
FUNdamentals Learning to train Training to train Training to compete Training to win
Niet enkel voor “elite”
Active for life
Waarom talentdetectie? USA
301.139.947 inwoners
TRIAL AND ERROR RUSLAND VLAANDEREN
141.377.752 inwoners
6.000.000 inwoners
X 50
Bestaande systemen • Systeemgerelateerde modellen (= systematische talentdetectie) – De overheid zoekt op georganiseerde manier naar talent (DDR, Sovjet Unie)
• Persoonsgerelateerde modellen – Er worden structuren voorzien om een talent te ontwikkelen als er één opduikt – Selectie op basis van prestatie – Geeft goede resultaten wanneer er voldoende diepte en breedte is (bv. USA)
• In de meeste landen en sporten bestaan er nietgestandaardiseerde en plaatselijke systemen.
Talentdetectie • Meest efficiënt in schoolomgeving (alle socio-economische groepen • Scholenveldlopen, leraars LO, sportdagen,… • Advies voor meest geschikte sporttak voorkomt slechte sportervaringen dus ook positief voor life-time sportbeoefening
Voordelen talentdetectie TOPSPORTWERKING • Talent wordt tijdig ontdekt en begeleidt Motiveren en tijdig inspelen op problemen, gebreken,… • Media-aandacht en rolmodellen blijven gegarandeerd Noodzakelijk voor de sport BREEDTEWERKING • Kind vind snel meest geschikte sport en discipline negatieve sportervaringen worden beperkt • Talentoriëntatie opwaarderen van zwakke disciplines
Talentdetectie • Predictie naar het prestatieniveau als senior is op jonge leeftijd onmogelijk • Geen exacte en betrouwbare predictie mogelijk zelfs met gesofisticeerde testbatterijen en trainers met expertise • Prestatienormen zijn op deze leeftijd geen betrouwbare voorspellers • Combinatie van prestatietesten en profielanalyse
Selecteren van de meest geschikten TESTEN, SCOUTEN EN OBSERVEREN
Talentdetectie • Belangrijk om eerst de essentiële karakteristieken van de sport te identificeren en dan testen te zoeken • Talentdetectie op verschillende vlakken – – – – –
Fysiologisch Antropometrisch Psychologisch Sociologisch Erfelijk
ATLETIEK = • Prestatiegerichte sport waarbij conditionele eigenschappen (algemene talentontwikkeling) en de technische perfectie (specifieke talentontwikkeling) van de atleet bepalend zijn voor de succesbeleving en het daarbij horende resultaat.
Atletiek = Het maximale rendement van de conditionele eigenschappen die natuurlijk aangeboren en door training verworven zijn. Techniek is het vehikel om het maximale rendement te realiseren. Snelheid Kracht Uithouding
techniek
100m kogelstoten 10000m
Andere sporten Techniek, taktiek, spelinzicht, duelkracht, vechtlust, teamspirit, …
sprint - horden - springen snelheid - (sprong)kracht - lenigheid - bewegingsfrequentie ritme - ontspanning - houding [ polsstokspringen ] durf ruimteperceptie - gymnastisch vermogen
werpen kracht - werparm - massa, body -gestalte, spanwijdte snelheid - gewrichtsbeweeglijkheid
lopen uithouding - lichaamsbouw (gewicht, enkels, kuiten) - VO²Max ritme
atletiek topatleten hebben een hoogst uitzonderlijk talent op het vlak van snelheid, kracht, uithouding (of een combinatie van deze eigenschappen).
Talentdetectie door competitie? • Verschil in biologische leeftijd kan soms oplopen tot 4 jaar! • Resultaat afhankelijk van trainingsniveau van fitheid en maturiteit • Prestatie op jonge leeftijd is geen voorspelling van het potentieel van de atleet • Populaire disciplines trekken de meeste kinderen aan zodat het talent op “probleemdisciplines” onontgonnen blijft
Talentdetectie / identificatie PUP MIN CAD
VAARDIGHEDEN •Fysiek •Coördinatie •Belastbaarheid •Leervermogen •Motivatie
SCHOL PRESTATIES JUN/BEL SEN
ONTWIKKELINGSLIJN topprestaties van succesvolle atleten
PB vaardigheden
vaardigheden resultaten
resultaten
ontwikkelingszone
12
14
16
18
20
22
24
26
28
LT
sensibiliseren stimuleren begeleiden
meten
testen
15 oriënteren, scouten specifiek
algemeen
Een generieke ontwikkelingslijn 12 werven, detecteren
expertise aanreiken coachen
17
ontwikkelen omkaderen ondersteunen
22
perfectioneren individualiseren
+22
optimaliseren
Talentdetectie en talentontwikkeling • Geen talentdetectie zonder talentontwikkeling • Iets doen met de resultaten • Verantwoordelijkheid opnemen
Talentwerking Veel en intensief sporten is heilzaam voor jongeren. Stress en prestatiedruk zijn schadelijk. Veel en gevarieerde conditionele en motorische prikkels (“omnisport”). Eerder bewegingsvaardigheden dan specifieke technieken. De meeste vaardigheden die vereist zijn kunnen “spontaan” en “aspecifiek” worden ontwikkeld. Zijn de persoonlijke trainer en de club in staat om een optimale omgeving te creëren ? Heeft cluboverschrijdende samenwerking een meerwaarde en wat is de rol van de federatie ? Welke inzet, discipline en attitude verwachten we van de atleet ? Leggen we jonge atleten al verplichtingen op ? Kan je topsport als levenshouding op jonge leeftijd aanbrengen en ontwikkelen ?
Elitewerking - Talentontwikkeling (1)
“Atletiek begint op 16 jaar” Leeftijd / ontwikkelingsfase waar de belastbaarheid voldoende hoog is om de specifieke atletiektraining aan te vatten / op een hoger niveau te brengen. Internationaal gestandaardiseerde competities (WK U18 / EYOF). De actieve loopbaan van de topatleet wordt langer door de toenemende professionalisering in de atletiek. De gemiddelde optimale prestatieleeftijd van de internationale topatleet is geleidelijk verhoogd.
De sportieve activiteit en het verwerven van conditionele eigenschappen en technische vaardigheden vóór de leeftijd van 16 jaar heeft een invloed op het latere ontwikkelingstraject in de topatletiek.
Talentdetectie Clubtesten
Provinciale talentendag
Federale talentendag
V A A R D I G H E D E N
Talentontwikkeling Niveau 1
Clubtrainingen
Club
Niveau 2 Provinciaal
Niveau 3 Federaal
Provinciale trainingen + club(cluster)trainingen
•Club(cluster)trainingen •Provinciale trainingen •Federale trainingen
Maximaal gebruiken van expertise • Clubniveau: – Clubtestjes: vaardigheden aftoetsen aan volledige atletiekpopulatie – Aanvullen met expertise en ervaring van eigen trainer
Ideale en beste basis voor eerste talentdetectie en selectie
Maximaal gebruiken van expertise • Provinciaal niveau: – Platform voor kennisuitwisseling tussen provinciale en clubtrainers … – Platform voor contacten en cluboverschrijdende samenwerkingen
Maximaal gebruiken van expertise • Federatieniveau: – Expertise en aanbod topsportschool – Expertise toptrainers en federale trainers – Onderzoek – gegevensverzameling feedback
Beperkingen • Federatie kan enkel feedback geven aan een kleine groep (talentgroep) • Feedback zonder atleet persoonlijk te kennen is moeilijk • Beperkt aantal gegevens • Reiken wel middelen aan zodat de club zelf feedback kan geven en handelen • Sportclub speelt cruciale rol in talentdetectie en talentontwikkeling
Talentdetectie en -ontwikkeling • SAMENwerking van alle niveaus!! • Elke atleet heeft de club nodig • Club biedt zaken die de federatie niet kan bieden – Vrienden – Veilige en vertrouwde omgeving – Dagelijkse begeleiding
Talentdetectie en -ontwikkeling • Provinciale en federale initiatieven zijn een aanvulling – Noodzakelijk – Inspelen op tekorten (vb initiatie en vervolmaking) – Cluboverschrijdende contacten – Nieuwe oefeningen en ervaringen (ook voor trainers!) – Motivatie (!!)
Talentdetectie en -ontwikkeling • Steeds in functie van de atleet – SAMENwerken – niet tegenwerken – Wees eerlijk – Zoek naar oplossingen
• Andere atletiekclubs, andere trainers, de topsportschool en de federatie zijn geen concurrenten maar bondgenoten • Sterke clubs helpen de zwakke en zijn een voorbeeld voor de anderen
• Eén team vormen: clubs – provincie - federatie • Allen hetzelfde doel: – Kinderen laten kennis maken met atletiek – Kinderen plezier laten beleven aan atletiek – Nieuwe rolmodellen ontdekken en ontwikkelen
JEUGDPROJECT 2009 = project talentdetectie –en ontwikkeling voor miniemen/cadetten/scholieren
STAP 1 - talentdetectie • Wanneer? nu (maart – juli 2008) • Wie? Pupillen, miniemen, cadetten • Wat? – Clubtestjes • 5 testjes (30m, STV, Tennisbal, MB, 6’loop)
– Observatie van jonge atleet • Motivatie • Motoriek • Snelheid van aanleren
STAP 2 - talentdetectie • Op basis van resultaten en observatie maakt de club selectie voor provinciale talentendag • Wie? Miniemen en cadetten (cat 2009) • Provinciale talentendag: oktober 2008 – 13 testjes – Scouting door provinciale trainers
• Feedback van resultaten + selectie voor federale talentendag
STAP 3 – talentdetectie • Wat? Federale talentendag • Wanneer? Begin 2009 • Specifieke clinics – gerichte observatie • Samenstellen van een talentgroep
STAP 4: Talentontwikkeling • Clubtrainingen – Initiatietrainers – Cluboverschrijdend werken
• Provinciale talentwerking – 6 trainingen – Miniemen, cadetten, scholieren – Initiatiegroep en vervolmakingsgroep
• Federale talentwerking: – Trainingen + stage – Selectie uit federale talentendag en provinciale trainingen – Basis voor instroom in TSS
BEDANKT VOOR DE AANDACHT Vragen?
