DE WAPPER KONINKLIJKE EN VADERLANDSLIEVENDE VERENIGING VAN OPRUSTGESTELDE OFFICIEREN VZW

DE WAPPER

KONINKLIJKE EN VADERLANDSLIEVENDE VERENIGING VAN OPRUSTGESTELDE OFFICIEREN VZW Zetel: Militair Kwartier West, 2930 Brasschaat Web – site: http://www.kvvoo-antwerpen.be/ E-mail: [email protected] Rek Nr : IBAN: BE47 9799 9716 7580 BIC: ARSPBE22 KVVOO Eeuwfeestlaan 96, 2500 Lier Tf Schatbewaarder: 03 4801986 Tf KVVOO Uitstappen (open 2 uur vóór vertrek): +32 484542037 Jaargang 14 Nr 1

Agenda Schrijf tijdig in! Betalingen die na de Laatste Betalings Datum (LBD) toekomen worden niet in aanmerking genomen. Voor gewone activiteiten geldt de betaling aan de schatbewaarder als inschrijving. Voor gratis activiteiten liefst inschrijven via de site KVVOO of bij de secretaris (Jan Vingerhoets). Tf 03 4806101. When?

Activiteit

Prijs

LBD

Don 14 Feb

Bezoek aan de stad Lier. Details vorige De Wapper. Org.: Mil Leys. Tf.: 03 2954060.

40

31 Jan

Din 5 Mar

Algemene Vergadering in het Hof van Reyen. Details Blz. 4. Org.: Jan Vingerhoets. TF.: 03 4806101.

25

21 Feb

Din 19 Mar

Bezoek aan Louvain-la-Neuve en Nivelles. Details Blz. 5. Org.: Rik Cuypers. Tf.: 03 4577043.

52

27 Feb

Din 2 Apr

Tweemaandelijkse maaltijd in het Hof van Reyen. Org.: Jan Vingerhoets. TF.: 03 4806101.

25

21 Mar

Vrij 26 Apr

Uitstap Keukenhof. Details Blz. 7. Org.: Mil Leys. 03 2954060.

60

10 Apr

En verder

Mei-Jun: Cruise St Petersburg. Jun: Tweemaandelijkse maaltijd.

In dit Nummer...

Agenda

2

Het woordje van de voorzitter

3

Toekomstige activiteiten

4

Algemene Vergadering

4

Uitstap Louvain-la-Neuve & Nivelles

5

Uitstap Keukenhof

7

Mededelingen

8

Computerhoekje

9

Verhalen/Inzendingen van leden

13

1914-1918 Kroniek van de oorlog

13

De ware geschiedenis van Poitiers

14

Toeristisch-Recreatieve informatie 2

19

Het woordje van de voorzitter Beste KVVOO-ers, Het jaar van ons 125-jarig bestaan is afgesloten: het feesten is voorbij – we kunnen er terug invliegen! De onverwachte (maar noodzakelijke) wijziging van de datum van de geplande grote reis (en de ermee gepaard gaande korte inschrijvingsperiode) stelde blijkbaar geen grote problemen: de 40 plaatsen die we nog konden reserveren (aan zeer gunstige voorwaarden!) voor de cruise naar Sint-Petersburg waren allemaal tijdig “verkocht”. Diegenen die nu nog zouden beslissen mee te gaan, zullen meekunnen, maar het is twijfelachtig of zij nog van de hiervoor vermelde gunstige voorwaarden zullen kunnen genieten… Een van belangrijkste gebeurtenissen voor onze vereniging is de jaarlijkse Algemene Vergadering, die traditioneel doorging in het Kamp van Brasschaat. “Doorging”, want vanaf 2013 zal dit niet meer mogelijk zijn. Het Bataljon Artillerie – een operationele eenheid; geen “school” meer! – heeft onvoldoende (horeca) personeel om grote groepen te ontvangen… Een vergadering met alle betrokken verenigingen zal uitkomst brengen over de mogelijkheden en de steun die het Kamp van Brasschaat in de toekomst nog zal kunnen leveren. De maandelijkse vergaderingen van de Raad van Bestuur zullen meer dan waarschijnlijk nog wel in het kamp kunnen doorgaan. Voor onze Algemene Vergadering moesten we dus uitkijken naar een andere locatie. Het zal u niet verrassen dat die snel gevonden werd: RV dus op dinsdag 5 maart e.k. in het Hof van Reyen! Meer info hieromtrent vindt u elders in deze Wapper. Tot dan! John 3

Toekomstige Activiteiten ALGEMENE VERGADERING De Raad van Bestuur van de KVVOO heeft het genoegen alle leden uit te nodigen op de Algemene Vergadering (AV) die zal plaatsvinden op dinsdag 05 maart 2013 om 10.30 uur in het Hof van Reyen te Boechout. Programma: 10.30 u. Koffie in de Brouwerij. 11.00 u. Begin van de AV in de Ridderzaal (de Brouwerij staat ter beschikking van hen die niet deelnemen, er wordt een overzicht gegeven van vroegere activiteiten). 12.00 u. Aperitief in de Brouwerij. 13.00 u. Maaltijd in de Brouwerij. Opening van de AV: Eerbetuiging aan de overleden leden. Verwelkoming van de nieuwe leden Dagorde: 1. Inleiding door de Voorzitter. 2. Goedkeuring van de notulen van de AV van 06 maart 2012. 3. Verkiezing van leden van de Raad van Bestuur : er zijn 3 plaatsen vacant. Uittredend en herkiesbaar : GenMaj b.d. J. Schellemans, BdeGen Vl b.d. L. Vranckx, Kol b.d. E. Leys. Effectieve leden, die zich kandidaat willen stellen, kunnen hun naam opgeven aan de voorzitter of de secretaris ten laatste vóór aanvang van de AV. 4. Begroting 2012: - resultaten eind december 2012. - nazicht van de rekening lidgelden. - verslag van de controleur. - ontheffing van de beheerders. 5. Begroting 2013: - voorstel van de begroting 2013. - aanstelling van de nieuwe controleur(s). 6. Vooruitblik op de activiteiten van het jaar 2014. 7. Slotwoord. 8. (Buiten vergadering) Divers. Volmachten: Op het laatste blad vindt u een formulier “Volmacht” voor de eventuele stemmingen tijdens de AV. De volmachten dienen aan de secretaris bezorgd te worden vóór aanvang van de AV. Prijs en LBD: De prijs van de maaltijd bedraagt 25 euro. LBD 21 februari 2013. 4

UITSTAP NAAR LOUVAIN-LA-NEUVE EN NIVELLES Uit de toeristische mogelijkheden die Waals-Brabant te bieden heeft, kozen we voor een bezoek aan deze beide steden. Villers-la-ville is ook aanlokkelijk, maar die kan later komen. Wij doen deze uitstap op dinsdag 19 maart 2013. Louvain-La-Neuve Het centrum van de stad is één grote voetgangerszone, waar de auto’s onderdoor rijden en er ook kunnen parkeren. We laten ons afzetten op wandelafstand van de “Café Le Grand Place”, om er één koffie met croissant te nuttigen. Men werkt er met een koffiemachine, zodat eventuele bijkomende consumpties apart dienen besteld te worden en zelf betaald. De gidsen pikken ons daar op voor een stadswandeling en een bezoek aan een maquette van de stad en een korte film over de ontwikkeling ervan. We eindigen de toer aan het restaurant MadZebu Place de l’Université 15. Het menu is pas in februari gekend, maar het zal een voorgerecht, hoofdgerecht en dessert omvatten. Een kwartliter wijn en kwartliter water per persoon zijn inbegrepen. De wijndrinkers zullen allicht wat meer water overlaten aan de geheelonthouders. We voorzien dat er ook witte wijn beschikbaar is voor de liefhebbers. Doordat de installatie slechts één WC heeft voor dames en één voor heren neemt men best tijdig zijn voorzorgen. Geschiedenis: Louvain-la-Neuve is een universiteitsstad in de provincie Waals-Brabant en onderdeel van Ottignies-Louvain-la-Neuve. Het speciale aan de stad is dat ze in een vallei ligt, overkoepeld met een groot stuk beton waarop het centrum is gebouwd. Het is één van de weinige geplande steden die België rijk is. Ze dankt haar oprichting aan de kwestie “Leuven Vlaams”, die in 1967 leidde tot de opsplitsing van de Leuvense universiteit. Er werd besloten de Franstalige universiteit niet in een bestaande Waalse stad te vestigen, maar de campus te bouwen midden in de velden van WaalsBrabant en deze site ook uit te bouwen tot een nieuwe stad. In tegenstelling tot de nieuwe Franse en Engelse steden, is hier gekozen voor een traditionele stedelijke morfologie. Toch werd daarbij het autoverkeer gescheiden van voetgangers en fietsers en werden de diverse functies in zones verdeeld. De eerste bewoners namen hun intrek vanaf 1972. Naarmate de bouw vorderde en er steeds meer faculteiten de overstap uit Leuven maakten, groeide het aantal inwoners. 5

Al van bij de start streefde de universiteit ernaar, om naast de academische activiteiten ook bedrijven aan te trekken, die sterk op onderzoek en ontwikkeling gericht zijn. Hiervoor werd al in 1971 het eerste wetenschapspark in België opgericht, namelijk “LLN Science Park”. Het huisvest ondertussen meer dan 100 bedrijven, goed voor zowat 4.500 jobs. Nivelles Hier bezoeken we de collegiale kerk Sint-Gertrudis met haar crypte, archeologische ondergrondse verdieping, keizerlijke zaal en kloosterhof. De afspraak met de gidsen is binnen aan de hoofdingang. Geschiedenis: Met zijn indrukwekkend schip van 102 meter, zijn twee tegenover elkaar liggende koren, zijn 11e-eeuwse crypte, zijn archeologische overblijfselen en zijn kerkschatten, verrijst de collegiale kerk Sint-Gertrudis fier en majestueus op de Grand'Place van Nivelles. Ze maakte aanvankelijk deel uit van een Koninklijke abdij, maar na de kroning van Karel de Grote werd ze ‘keizerlijk’. Het werd een van de grootste kerken met een dubbel koor van Europa en vandaag maakt ze deel uit van het ‘uitzonderlijk erfgoed van Wallonië’. De collegiale kerk kenmerkt zich door haar zuivere lijnen en het algemene evenwicht van haar vormen. Haar oorsprong ligt in de tijd van de Merovingers. Het was de echtgenote van Pepijn van Landen die in 650 een abdij stichtte. De eerste abdis was hun dochter Gertrudis, de achtergroottante van Karel de Grote. Binnen wordt de bezoeker overweldigd door de afmetingen en door de romaanse crypte uit de 11e eeuw, de grootste van onze contreien. Onder de middenbeuk ontdekt de bezoeker de fundamenten van vijf opeenvolgende kerken, die gebouwd werden tussen de 7e en de 10e eeuw. Het kloosterhof geeft een idee van wat het abdijensemble voorstelde. Slechts enkele gedeeltes zoals de zuidelijke gevel van de dwarsbeuk en het voorgebouw dateren van het einde van de 12e eeuw, maar ze zijn perfect geïntegreerd in het geheel. Onder het huidige 11e-eeuws koor ligt de crypte die eeuwenlang bedevaarders ontving die op weg waren naar Santiago de Compostela. De opvallende centrale toren herbergt de klokken en de beiaard, terwijl de beroemde Jacquemart Jean de Nivelles (Djan Djan) al zes eeuwen lang de uren en halve uren slaat op de top van de zuidelijke toren. 6

Na het bezoek aan de kerk rest er ons een half uur vrije tijd, om even rond te wandelen of een specialiteit te drinken in één van de cafés rond de kerk en waarom niet een “Tarte al djote de Nivelles” te proeven voor wie terug honger (!) kreeg. We vertrekken huiswaarts vanaf de plaats waar we tevoren afgezet werden. Timing: 07.45 uur 08.15 uur 09.50 uur 10.30 uur 12.30 uur 14.00 uur 15.00 uur 16.30 uur 17.00 uur 18.15 uur 18.45 uur

Vertrek Vogelzanglaan - Antwerpen Vertrek Mc Donald - Mechelen Aankomst in Café Grand Place – Louvain-La-Neuve Vertrek stadswandeling en bezoek aan maquette en film Aanvang maaltijd in restaurant Madzebu Vertrek uit restaurant Aankomst aan de Sint-Gertrudis kerk – Nivelles Einde bezoek – Vrije tijd Vertrek aan de kerk Terugkeer Mc Donald Mechelen Terugkeer Vogelzanglaan

Prijs: 52,00 euro p.p. Koffiepauze, gidsen, inkomprijzen, maaltijd (inbegrepen wijn en water; koffie niet) LBD: 27 februari 2013 Organisator: Rik Cuypers, 03 457 70 43 of [email protected]

KEUKENHOF - EEN FLEURIG DAGJE UIT Keukenhof is een must voor de bloemenliefhebbers. Miljoenen tulpen en andere bloemen staan er in bloei. Het park is een 32 hectare groot decor dat er jaarlijks honderdduizenden bezoekers uit heel de wereld imponeert. Op vrijdag 26 april 2013 willen we erbij zijn. Dan trekken we er op uit om van een aangenaam "Dagje Holland" te genieten. Om 08.30 uur vertrekken we van op onze klassieke Antwerpse vertrekplaats (Vogelzanglaan) en rijden we langs Rotterdam en Delft naar Lisse, ook wel "het centrum van de bloembollenstreek" genoemd. Bij aankomst genieten we van een lekker kopje koffie in een gelegenheid nabij de ingang van het domein "Keukenhof" Erratum aan originele tekst:

We komen rond 08.45 uur voorbij aan de opstapplaats P+R van Sint-Job.

In de namiddag zetten we ons bezoek aan Keukenhof verder en besluiten met een rijkelijke koffietafel. Hierna verlaten we het park om huiswaarts te keren. Onderweg wordt er niet meer gestopt.

Rond 19.00 uur eindigt onze bloemendag aan de Vogelzanglaan. 7

Prijs: 55 euro p.p.(origineel 60) Daarin zijn begrepen, het transport in een comfortabele car, de koffie bij aankomst, de koffietafel in de late namiddag, de toegangsprijs in het park, de betaling van de reisleider. Maximum aantal deelnemers: 50 personen. LBD: 10 april 2013. Storting geldt als inschrijving!!!

Mededelingen Necrologie Wij vernemen verder het overlijden van: 18/10/2013: Cdt v/h Vlw b.d. Michel Goset (°1928) 30/10/2012: Kol b.d. Roger Klein (° 1931) 02/11/2012: LtKol b.d. Roger Stenuit (°1920) 15/11/2012: LtKol b.d. Joseph Nachtergaele (°1930) Algemene Vergadering—Volmacht Op de laatste bladzijde vinden jullie een voorbeeld van Volmachtformulier. Wie een volmacht aan een ander lid wil geven zonder zijn ledenblad te beschadigen, hoeft dat uiteraard niet uit te knippen. Een kopie, een zelf geproduceerd gelijkaardig formulier of een met de hand geschreven tekst voldoen. Wel moeten alle gevraagde gegevens daarop vermeld staan uiteraard. Herinnering lidgelden Tot heden hebben de meeste leden hun lidgeld 2013 voor KVVOO/ANTWERPEN betaald. Indien u op het adresetiket een rode sticker vindt hebben wij uw bijdrage nog niet ontvangen. Om De Wapper in de toekomst te blijven ontvangen en verder aan onze activiteiten deel te nemen, verzoeken wij u alsnog de betaling van uw bijdrage (€ 10,-) in orde te brengen op rekening BE47 9799 9716 7580 (BIC: ARSPBE22) van KVVOO, Eeuwfeestlaan 96 te 2500 LIER. Mocht dit ondertussen reeds gebeurd zijn, beschouw dan deze opmerking als niet bestaande. Wetenswaard Sommige leden brengen allicht graag eens een bezoek aan museums van de stad Antwerpen. Goed om weten is dat alle stedelijke museums van Antwerpen gratis toegankelijk zijn voor alle senioren, ongeacht hun woonplaats, elke laatste woensdag van de maand. Enkele van deze museums: Hessenhuis, Rubenshuis, Museum Vleeshuis, Plantin Moretus Museum, Stedelijk Prentenkabinet, Diamantmuseum, Maagdenhuis, Scheepvaartmuseum, Museum aan de stroom, Museum Mayer van den Bergh, enz. Voor jullie gelezen in het blad “Vlaamse Actieve Senioren vzw”, Lou 8

Computerhoekje Windows 8 Windows 8 is uit en er hebben zich onmiddellijk twee partijen gevormd: deze die het een grote verbetering vinden en deze die vinden dat niet veel nieuws brengt en dat het veel moeilijker mee te gebruiken is. Diegenen die al werken met een modern aanraakscherm (“touch screen”) zullen wel gelukkig zijn: het nieuwe besturingsprogramma is op hun maat gemaakt! Met duwen, knijpen en vegen kun je Windows 8 soepel bedienen. Diegenen die met muis en toetsenbord werken zijn furieus omdat de gemakkelijke “startknop” verdwenen is en daardoor elke actie langer duurt. Op het internet vindt men echter al programma’s (bvb.: http://lee-soft.com/vistart) om de “startknop” weer tevoorschijn te toveren..! Voor wie wil overstappen op Windows 8: enkele tips en opmerkingen: Je kunt uw huidig systeem (vanaf Windows XP SP3) upgraden naar Windows 8 Pro voor 29,99 € tot 31 Jan 2013 (op http://windows.microsoft.com/nl-BE/windows/buy sorry, deze Wapper komt misschien te laat!?). Het openingsscherm is het fameuze “tegeltjesscherm” van waaruit alle programma’s kunnen gestart worden - ook het bureaublad is nu een “app(lication)” of programma geworden!

Een aantal programma’s wordt standaard geïnstalleerd; wil je meer, dan moet naar de “App-store” gaan waar je duizenden, meestal kleine, programma’s vindt (je zou ze bijna “gadgets” kunnen noemen), onderverdeeld in rubrieken en die je kunt downloaden (vaak gratis, soms betalend). 9

Om toegang te krijgen tot de “store” heb je wel een Windows Live-account nodig, waarvoor je een aantal persoonlijke gegevens moet prijs geven. Hiermee krijg je ook een beetje gratis ruimte in de “internet-cloud”. De browser Internet Explorer wordt standaard geïnstalleerd. Wil je een andere (bvb Firefox of Opera) moet je in koop nemen dat je bepaalde mogelijkheden (vooral bij aanraakschermen) verliest… Programma’s die op Windows 7 draaien, zullen ook op Windows 8 werken. Dat is niet altijd zo voor de printerprogramma’s. Op http://www.microsoft.com/en-us/ windows/compatibility/win8/CompatCenter/Home?Language=en-US kun je dit

controleren. Om snel te kunnen werken met Windows 8 moet je (zeker als je nog met muis en toetsenbord werkt) een 20-tal snelkoppelingen van buiten leren, anders verlies je veel tijd. Reken dan toch nog een paar weken alvorens je het nieuwe systeem enigszins onder de knie hebt. Installeer de “GodMode (zie Wapper van Feb 2011 op onze website) – het werkt ook in Windows 8 en vermijd dat je (lang) moet zoeken om een instelling aan te passen. Samenvattend: ben je tevreden met je huidige besturingssysteem en werk je niet met een aanraakscherm zijn er geen dwingende redenen om te veranderen. John

10

INSTAGRAM Ik heb al eens gewaarschuwd voor de gevaren verbonden aan Facebook. Onlangs viel mijn oog op het volgende: Instagram is een gratis softwareprogramma (app) om foto's gemaakt met bijvoorbeeld een mobiele telefoon uit te wisselen. Gebruikers kunnen er foto's mee maken, ze digitaal filteren en uitwisselen op sociaal netwerksites, zoals die van Instagram zelf. Instagram levert in tegenstelling tot de standaard langwerpige foto's van mobiele telefoons (met een beeldverhouding van 4:3) vierkante foto's af, net als de Kodak Instamatic en de Polaroidcamera. Het programma werd aanvankelijk ondersteund voor de iPhone, iPad en iPod touch. Vanaf april 2012 werkte het ook op smartphones met Android versie 2.2 of later. Instagram wordt verspreid via de iTunes App Store en Google Play. In april 2012 kocht Facebook Instagram met zijn 13 personeelsleden op voor rond de $1 miljard in contanten en aandelen en het was voornemens het bedrijf onder zelfstandige leiding te laten. Toen waren er meer dan 30 miljoen ingeschreven gebruikers van Instagrams website voor foto's. De overname werd goedgekeurd in augustus 2012 door het Amerikaanse Federal Trade Commission. Nieuws in dit verband: Het sociale fotonetwerk Instagram voert enkele omstreden wijzigingen door aan zijn gebruiksvoorwaarden. Volgens de nieuwe regels mag Instagram voortaan de foto's van zijn gebruikers verkopen, zonder hen daarvoor een compensatie te geven. Het is de eerste grote wijziging aan de gebruiksvoorwaarden die Instagram doet sinds het werd overgenomen door Facebook, en het is meteen een aanpassing die heel wat wenkbrauwen doet fronsen. Gebruikers behouden de rechten op de foto's die ze op Instagram posten, maar het sociale fotonetwerk mag foto's wel doorverkopen, zonder daarvoor iemand te moeten betalen. Zo zou bijvoorbeeld die leuke vakantiefoto die je maakt aan het zwembad van een luxehotel kort daarna kunnen opduiken in een reclamefolder voor datzelfde hotel, zonder dat je daar weet van hebt. Instagram specificeert immers niet dat het commercieel gebruik van foto's binnen het eigen sociale netwerk moet blijven. Zonder compensatie Onder de hoofding 'Rechten' van de vernieuwde juridische voorwaarden die vanaf 16 januari van kracht worden, staan twee nieuwe opmerkelijke passages. In een eerste artikel staat dat Instagram niet de eigenaar wordt van de foto's die je op het sociale netwerk zet, maar dat je hen wel automatisch een licentie geeft om al jouw materiaal te mogen gebruiken. Een licentie die bovendien 'sub-licensable' is, en dat betekent dat Instagram jouw foto's door iemand anders kan laten gebruiken, al dan niet in ruil voor een vergoeding. 11

En als er nog verwarring zou zijn over de intenties van Instagram, wordt die opgehelderd in het daaropvolgende artikel van de overeenkomst: 'Onze dienst wordt in meer of mindere mate ondersteund door advertenties. Om ons te helpen bij het leveren van interessante (betalende of gesponsorde) inhoud, stem je er mee in dat een bedrijf ons kan betalen om jouw gebruikersnaam, jouw foto's en de acties die je onderneemt te gebruiken, zonder enige vorm van compensatie voor jou.' 'Voor interpretatie vatbaar' Het is uiteraard niet duidelijk of Instagram-eigenaar Facebook van plan is om een lucratief handeltje op te zetten met de beelden van zijn vele miljoenen gebruikers. Bart Van den Brande, gespecialiseerd in intellectueel eigendomsrecht bij Sirius Legal, geeft Instagram het voordeel van de twijfel: 'In de nieuwe voorwaarden wordt nergens expliciet vermeld dat het om gebruik door externen buiten Instagram gaat, en dat maakt de tekst voor interpretatie vatbaar.' 'Als ze echt van plan zouden zijn om beelden aan derden te verkopen, hadden ze dat wel duidelijker vermeld - of dat zou ik hen toch aangeraden hebben. Mocht Instagram mijn foto's plots doorverkopen, zou ik hen als gebruiker op basis van dit document alleszins durven aanvallen', besluit Van den Brande. Account opzeggen? Veel Instagram-gebruikers tonen zich in ieder geval bijzonder ontevreden met de nieuwe privacywijzigingen. Je Instagram-foto's op je computer bewaren en je account opzeggen is overigens snel gebeurd. update: Instagram legt in een blogpost uit wat er precies verandert, en garandeert dat foto's van gebruikers niet zomaar verkocht zullen worden. Er komt een nieuwe tekst met de gebruiksvoorwaarden. De vraag is: wanneer? Lou

Slecht lezen? Bericht bestemd aan iedereen die min of meer te kampen heeft met minder goed zien. Heel handig als men een tekst wil lezen waarvan de letters net iets te klein zijn. Hou de toets CTRL ingedrukt, draai aan het wieltje op de muis. De grootte van de letters wordt kleiner of groter naargelang je naar boven of beneden draait. Een tip om door te geven aan je vrienden.

Lou 12

Verhalen/Inzendingen van onze leden 1914 – 1918: kroniek van de oorlog in België (4) (De teksten uit deze Nederlandse kranten werden "vertaald"naar de nieuwe spelling.) Oostenrijk en België (Nieuwe Rotterdamse Courant - 1 september 1914) PARIJS, 31 Augustus. De tussen de Belgische en de Oostenrijkse regering uitgewisselde documenten zijn openbaar gemaakt. Op 28 Augustus heeft Oostenrijk de oorlog verklaard aan België, daarbij als reden opgevende, dat België steun verleent aan Frankrijk en Engeland en dat de Oostenrijkers in België behandeld zouden zijn op een wijze, die geheel in strijd is met de eerste eisen van menselijkheid. België heeft op 20 Augustus geantwoord, zich omtrent de schending van zijn onzijdigheid krachtig en waardig uitend en elke aantijging van een slechte behandeling van Oostenrijkers afwijzend. De Belgische missie. (Algemeen Handelsblad - 8 september 1914) Het Belgische gezantschap te 's-Gravenhage deelt mede, dat de missie, bestaande uit de heren Carton de Wiart, minister van justitie, de Sadeleer, Hijmans en v. d. Velde, ministers van staat, die door de Belgische regering naar Washington is gezonden met de bekende opdracht om de president der Verenigde Staten de moeilijken toestand, waarin België verkeert, kenbaar te maken en hem nauwkeurig in te lichten over het optreden der Duitse troepen sedert hun komst in België, geen ander doel heeft en zelfs niet veronderstellenderwijze een eventuele tussenkomst van het kabinet te Washington in het tegenwoordige conflict, dat Europa verdeelt, ter sprake zal brengen. Het gezantschap bevestigt, dat de missie te Londen heeft vertoefd en daar gevraagd heeft koning George en Sir Edward Grey te mogen begroeten en haar dank betuigd heeft voor de op hogen prijs gestelde steun, door Engeland aan België verleend. Voor de uitgeweken Belgen (Algemeen Handelsblad - 12 september 1914) Naar wij vernemen heeft de directie van de Nederlandse Bank op verzoek van de Nationale Bank van België besloten, uitsluitend ten behoeve van naar Nederland uitgeweken Belgen, ter voorziening in hun levensonderhoud, Belgisch bankpapier en in België gangbaar goud- en zilvergeld in te wisselen tegen den koers van 47,75 gulden voor 100 franken. De gelegenheid tot inwisselen zal, te beginnen met Maandag 14 dezer, worden opengesteld bij de hoofdbank te Amsterdam, de bijbank te Rotterdam en bij de agentschappen te Middelburg, te Maastricht en te Zwolle. De belanghebbenden zullen niet meer dan 50 franken per persoon en per dag kunnen inwisselen, nadat zij zich behoorlijk hebben geïdentificeerd en ten genoegen van de directie 'van da Nederlandse Bank hebben aangetoond, dat zij het geld voor levensonderhoud nodig hebben. In geval van twijfel zal daartoe een schriftelijke introductie van de Belgische consul gevorderd worden.

13

De ware geschiedenis van Poitiers Weinig veldslagen spreken zo tot de verbeelding als de slag van Poitiers in 732, waar Karel Martel de Arabieren 'vermorzelde'. Waarheid of verbeelding? Een historisch ijkpunt of een overroepen razzia? De Franse auteur Salah Guemriche zet alles op een rijtje. Een hofmeier uit de Maasstreek, Karel Martel, de zoon van Pepijn van Herstal, werd almachtig nadat hij de Arabische invasie stopgezet had met de slag van Poitiers in 732, staat er bij plaatje 38 uit het eerste deel van 's Lands Glorie, de onvolprezen vaderlandse geschiedenis van wijlen Artis Historia. Vooral de prent van Jean Léon Huens spreekt tot de verbeelding. Een Frankische krijger staart onversaagd voor zich uit. Een band in zijn lange haren, een walrussnor, harnas en schild. Het meest in het oog springt uiteraard de bloederige hakbijl in zijn rechPlaatje 38 uit “’s Lands Glorie” terhand. Karel Martel, de spectaculaire redder van het christendom. In Frankrijk gaat de verering veel verder en groeide de Frankische hoofdman uit tot een symbool van nationale identiteit. Martel verjoeg niet alleen de moslims, hij zou ook Frankrijk een gemaakt hebben. In het Franse geschiedenisonderwijs werd lang de volgende slogan gehanteerd: 'En l'an 732, Charles Martel écrasa les Arabes à Poitiers.' Vooral het woord 'écrasa' is opmerkelijk: Martel 'vermorzelde' de Arabieren in Poitiers. Als jonge Algerijn huiverde schrijver Salah Guemriche (1946) tijdens de lessen geschiedenis bij dit werkwoord (tegenwoordig wel vervangen door 'repoussa', dus 'een halt toeriep') dat jaren in zijn hoofd bleef rondspoken. En vroeg hij zich af: hoe zit het nu echt? Zelden heeft een veldslag zoveel fantasma's gevoed als die van Poitiers. Homerische omschrijvingen als 'een van de belangrijkste gebeurtenissen uit de geschiedenis (Léon Levillain) of het onvergetelijke 'zonder de moed van Karel Martel zouden we vandaag een tulband dragen' (Chateaubriand) zijn niet uitzonderlijk. Maar er roerden zich ook tegenstemmen, zoals Henri Pirenne die het heeft over niet meer dan 'een uitzonderlijke razzia'. Nobelprijswinnaar en schrijver Anatole France betreurde dan weer dat in Poitiers 'de Arabische wetenschap, kunst en beschaving het hoofd bogen voor het Frankische barbarendom'. En Nas. E Bontammina publiceerde enkele jaren terug nog een boek met de ronduit provocerende titel De slag van Poitiers heeft nooit plaatsgevonden. Hedendaagse historici als Philippe Sénac en Françoise Michaud hebben het vooral over een voorafspiegeling van de 'schok der beschavingen'. Het is onweerlegbaar: Poitiers en Martel spraken en spreken nog steeds tot de verbeelding. De homerische interpretaties zijn het talrijkst en vonden de weg naar het 14

collectieve geheugen. Net daarom is het interessant om de slag in zijn juiste historische context te reconstrueren. In zijn pas verschenen boek Abd er Rahman contre Charles Martel. La véritable histoire de la bataille de Poitiers tracht Guemriche de mythische veldslag terug te brengen tot zijn ware proporties. Van Clovis tot Martel Clovis 1 is de eerste koning der Franken. Hij legt de basis voor het Frankische rijk dat door Karel Martel en Karel de Grote zal worden uitgebreid en waaruit Frankrijk zal ontstaan. In 486 verslaat hij Syagrius, de laatste Romeinse vertegenwoordiger in Gallië, en vergroot hij zijn rijk een eerste maal. Hij huwt de Bourgondische prinses Clothilde in 493 zodat hij de landsgrenzen alweer kan verleggen. Clothilde is katholiek, Clovis een heiden die de Germaanse goden vereert. Zij slaagt er niet in haar echtgenoot te bekeren, hij volhardt in de tradities waarmee hij opgroeide. Dat verandert op een dag in 496, in de vlakte van Tolbiac vlakbij Keulen, waar Clovis de strijd met de Alemannen aangaat. Zijn troepen worden overrompeld. Aanroepen van Wodan brengt geen zoden aan de dijk. Ten einde raad zou Clovis uitgeroepen hebben: 'God van mijn vrouw, als u me de overwinning op de vijand schenkt, zal ik mij tot het christendom bekeren.' Clovis wint de veldslag en bekeert zich. Na zijn dood valt het rijk in drie grote delen uiteen: Austrasië (hoofdstad Metz), Neustrië (hoofdstad Soissons) en Aquitanië (hoofdstad Toulouse). De Merovingers, de opvolgers van Clovis, verliezen na twee, drie eeuwen hun feitelijke macht en gaan de geschiedenisboeken in als 'de vadsige koningen'. De laatste en belangrijkste hofmeier uit die reeks is Karel Martel (690-74 l). Twee elementen uit Clovis' tijdperk hebben hun invloed op de slag van Poitiers. Sinds Clovis nam de macht van de kerk alleen maar toe. Martel beseft het belang van de katholieke krachten en zal zich op onorthodoxe wijze van hun steun weten te verzekeren. Hij benoemt vriendjes simpelweg tot bisschop van de door hem veroverde gebieden. De alliantie met Rome is een goede zet, want het levert hem bij de slag van Poitiers extra krijgsvolk op. Martel droomt ervan een einde te maken aan de versplintering van het rijk. Zijn grote doel is een eengemaakte Frankische staat. In 719 voegt hij Neustrië definitief bij Austrasië en plaatst hij als stroman Thierry IV op de troon, terwijl hij zelf uiteraard de touwtjes goed in handen heeft. De volgende stap is Aquitanië, en het is die lang nagestreefde droom die mee de slag van Poitiers zal veroorzaken. Al-Andalus Rond 700 hebben de Arabieren zowat heel Noord-Afrika veroverd. Gouverneur Musa heeft weinig vertrouwen in het Berberse gedeelte van zijn leger. Hij stuurt hen daarom onder de hoede van generaal Tarik op expeditie naar het noorden, richting Spanje. In 711 vegen ze de Vandalen op zo'n overtuigende wijze van de kaart dat Musa zich maar al te graag bij de troepen voegt. Hun opmars is niet te stuiten en ook de Wisigoten, die het noorden in handen hebben, moeten eraan geloven. In 719 is de verovering van Al-Andalus (destijds de naam voor het hele Iberische Schiereiland) een feit. 15

Vanaf 719 ondernemen de Arabieren razzia's aan de andere kant van de Pyreneeën. Niet zonder succes, want in datzelfde jaar palmen ze meteen Narbonne in. Heel snel onderwerpen de Moren zowat heel Septimanië (grosso modo het huidige Languedoc Roussillon). Aquitanië is de volgende stap, maar in Toulouse houdt hertog Eudes de wacht. Op 21 juni 721 dient hij de islamstrijders een eerste nederlaag toe. Dat tempert hun gloedvolle temperament. Voor even toch. Eudes beseft dat de Moren niet definitief verslagen zijn. Desondanks wordt hij als dé held van het christendom beschouwd. Dit tot ergernis van Karel Martel die zijn zinnen op Aquitanië had gezet en had gehoopt dat Eudes stevig op zijn donder zou krijgen. Net als de Moren wacht Martel zijn kans af. Eigenlijk zit de heldhaftige hertog van Aquitanië tussen hamer en aambeeld geklemd. Romeo & Juliet Eudes heeft een prachtige dochter, Lampégie. In de lente van 731 wordt zij gekaapt door Munuza, de Berberse islamgouverneur van Narbonne. Guemriche beschrijft hoe de beeldschone Lampégie het hart beroert van Munuza. 'En weldra had de liefde van hem de slaaf gemaakt van zijn gevangene.' Hij laat haar op zijn beurt niet onberoerd. En kijk: de twee huwen. De dochter van de katholieke held bij uitstek verbindt zich met de vervloekte vijand. Zo ziet Eudes zich dankzij Lampégie plots van één gevaar bevrijd. Volgens Guemriche is de slag van Poitiers in oorsprong een uit de hand gelopen liefdesaffaire. Andere historici geloven niet in dit romantische sprookje en stellen dat Eudes zijn dochter omwille van tactische redenen had uitgehuwd. Munuza, die de opdracht had om de verovering van Gallië voort te zetten, maakt een einde aan zijn veroveringstocht en zal bovendien een erg tolerante manier van samenleven nastreven. Hij laat de katholieke gebedsdiensten toe en schaft de legendarische 'gifle pascale' (paaskaakslag) af. Deze middeleeuwse gewoonte uit het zuiden van Frankrijk bestond erin om op paaszondag de verrijzenis van Christus op krachtige wijze in herinnering te brengen: elke christen moest een klap uitdelen aan de eerste jood die hij tegen het lijf liep. De nieuwe meester in Cordoba is ondertussen Abd er-Rahman, die erbij was toen in 721 het islamleger door Eudes werd verslagen. Het huwelijk van Lampégie is in zijn ogen je reinste heiligschennis. Hij roept een grote troepenmacht bij elkaar en trekt de Pyreneeën over, het mes tussen de tanden, de woede kokend in zijn bloed. In een ruk trekt hij naar Narbonne, hakt het leger van zijn geloofsbroeder Munuza in de pan, onthoofdt de opstandige leider en stuurt diens vrouw Lampégie naar het Oosten. Zij belandt in de harem van de kalief van Damascus. Noodverbond Abd er-Rahman weet van geen ophouden en plundert de hele regio. Beladen met het zilver en goud van ontelbare kloosters en kerken trekt zijn leger in 732 door Aquitanië. Uiteraard wil de gouverneur wraak voor de verloren veldslag van Toulouse, maar bovendien heeft hij zijn zinnen gezet op de schatten van de abdij van SintMaarten in Tours, een van de heilige plaatsen van het Merovingische rijk. 16

Eudes, die zijn schoonzoon tevergeefs ter hulp was gesneld, vlucht naar Toulouse, maar de troepen van Abd er-Rahman drijven hem steeds verder naar het noorden. Er rest hem maar één mogelijkheid: een alliantie met Karel Martel. Een delegatie van Eudes overtuigt de Frankische hoofdman in Trier. Hij stemt toe op voorwaarde dat bij een overwinning Aquitanië onder zijn gezag komt. Eudes kan niet anders: nog liever geeft hij zijn rijk aan zijn gezworen vijand Martel dan aan Abd er-Rahman, de bruut die zijn geliefde dochter naar de andere kant van de wereld stuurde als seksslavin. Martel kan dankzij nieuwe veroveringen en het verbond met de katholieke kerk een enorm leger op de been brengen. Al even spectaculair als de Moren plundert hij zich een weg naar het zuiden, een detail dat uit de geschiedenisboeken is verdwenen. De troepen treffen elkaar in de vallei van de Clain, ten noorden van het huidige Poitiers. Voor de eerste keer sinds hun komst op het Europese platteland bevinden de Arabieren zich tegenover en gedisciplineerd en tot de tanden gewapend leger. De slag Na drie dagen van schermutselingen barst op vrijdag 25 oktober 732 de strijd los. De Moren rekenen op de kracht van hun boogschutters die alle duivels ontbinden. De christenen vormen met hun schilden een krachtig pantser en weren zo de pijlen grotendeels af. De Moren veranderen het geweer van schouder en laten hun cavalerie op de christelijke troepen los. Het is opmerkelijk dat een voor het grootste gedeelte uit infanterie bestaande legermacht zo moedig standhoudt tegenover bewapende ruiters. De Frankische elitestrijders kijken lange tijd toe op de achtergrond. Ze laten het voetvolk de eerste strijd uitvechten. Hun opengereten en onthoofde lichamen stapelen zich op en bedekken de moerasachtige, modderige ondergrond. Het is op die lugubere bodem dat de strijd wordt beslist. Karel zou volgens de legende als een waanzinnige tekeer zijn gegaan, zijn hakbijl in de hand. De Franken putten moed. De Moren wijken. Hun leger is meer voorzien op een grootschalige vorm van razzia dan voor een klassieke krachtmeting. Wanneer Abd er-Rahman een kopje kleiner wordt gemaakt, raken zijn troepen in paniek. De volgende ochtend geeft Martel de opdracht om de definitieve aanval in te zetten. Zijn strijders treffen een leeg kamp aan. De Moren waren halsoverkop gevlucht om zo veel mogelijk van de buitgemaakte schatten te vrijwaren. Opmerkelijk genoeg achtervolgt Martel de Moorse troepen niet, maar keert terug naar het noorden, cum triumpho gloriae. Eerst organiseert hij nog wel een razzia om de door de vijand achtergelaten schatten te bemachtigen. Terug in zijn eigen rijk beslist Martel om naar het voorbeeld van de Arabieren een krachtige cavalerie uit de grond te stampen. 17

In zijn verslag van de strijd beschrijft een anonieme christelijke tijdgenoot uit Cordoba de leden van deze bonte coalitie van christelijke troepen (Alemannen, Bourgondiërs, Bajuwaren en uiteraard Merovingers uit Austrasië, Neustrië en Aquitanië) als 'Europenses'. Voor wellicht de eerste keer rolt het woord 'Europeanen' uit de pen van een kroniekschrijver. De eerste Europese coalitie dateert van bijna vier eeuwen voor de kruistochten. Historisch? Poitiers is niet het Waterloo van de moslimstrijders. Aquitanië wordt gered, zeker, maar Septimanië blijft nog 17 jaar een Arabische provincie. In 736 stoten de Moren door tot in Autun in Bourgondië, dat zelfs nog een tikkeltje noordelijker ligt dan Poitiers. In een veldslag die volgens Guemriche veel omvangrijker is dan die van Poitiers verslaat Martel de opvolger van Abd er-Rahman en slaagt hij erin om Avignon te heroveren. Narbonne krijgt hij daarentegen nooit op de knieën, zodat het fout is te stellen dat hij alle Arabieren over de Pyreneeën heeft gejaagd. Op het Iberische Schiereiland zingen ze het trouwens nog enkele eeuwen uit. Martel wordt in de geschiedenis ook opgevoerd als de held van de Franse identiteit. Of de toenmalige inwoners van het zuidelijke gedeelte van Frankrijk het daarmee eens zouden zijn, is een groot vraagteken. Wat is dat trouwens, die Franse identiteit, vraagt Guemriche zich af? Zo ontdekten wetenschappers pas de 'Arabische mutatie', een genetische eigenheid die in Noord Europa niet voorkomt. Het betekent dat de door Martel verslagen Arabieren in talloze Zuid-Franse bedsponden andere veldslagen hebben gewonnen en zich moeiteloos integreerden. De humorist Coluche wist dit gegeven in de jaren 80 schitterend te verwoorden: 'En l’an 732, Charles Martel arréta lesArabes á... Moitié., De slag van Poitiers duikt in de geschiedenis vooral op wanneer hij goed van pas komt voor een of andere (veelal patriottische) ideologie. Tijdens de kruistochten uiteraard, maar ook ten tijde van Jeanne d'Arc, die met het zwaard van Martel ten strijde zou zijn getrokken tegen de Engelsen. Wanneer Franse romantici in de negentiende eeuw op zoek gaan naar historische fundamenten voor de natie, delven zij Poitiers weer op en verlenen de slag mythische proporties, een beetje zoals wij met de Guldensporenslag deden. Het is veelzeggend dat Fransen vergeten zijn dat Poitiers ook het decor was van een andere grote veldslag. In 1356 namen de Engelsen er de Franse koning Jan II gevangen. De eerste slag van Poitiers werd uitvergroot om die schandelijke nederlaag uit te wissen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog krijgt een netwerk van Franse verzetsstrijders de naam 'Brigade Charles Martel' en kiest maarschalk Pétain de hakbijl van Martel als symbool voor het Vichyregime. In de jaren zestig noemt een extreemrechtse antiMaghrebijnse beweging zich simpelweg 'Charles Martel'. En acht jaar geleden voert Jean-Marie Le Pen campagne met de slogan 'Martel 732, Le Pen 2002'. Zo groeide Poitiers uit tot een mythisch vehikel van al dan niet bedenkelijke vaderlandsliefde: meer legende dan historisch evenement. Vaak wordt gezegd dat het verleden het heden belicht, maar je kunt ook stellen dat het verleden van aanschijn verandert door het heden. De slag van Poitiers is er een mooi voorbeeld van. 18

Toeristisch-recreatieve Informatie HET ANTWERPS STRAATNAMENBOEK

CASSIERSTRAAT Getrokken na de afbraak der Spaansche vestingen. Zoals in de omgeving der vroegere Gemeenteplaats de namen werden herdacht van volkshelden uit het verleden, zoo werden in 1868 aan het noordeinde der stad vier straten genoemd naar personen wier namen zullen verbonden blijven aan het bombardement van Antwerpen in 1830. Jan Pieter Cassiers, reeder en koopman, geboren in Antwerpen in 1788, overleden in 1870, ging met Du Bois, Ellerman en Van Aerdt op 27 Okt. 1830 om 10 uur ’s avonds onder het bombardement tot op het kasteel. Zij verkregen dat de rampzalige beschieting, “na zeven volle uren”, geschorst werd. De Cassierstraat loop uit op de gronden van den ouden houwer. Topkwaliteit voeding “Alexander”

(Zie ook Houwerstraat).

HOUWERSTRAAT, rue du réservoir Antwerpen had oudtijds twee houwers, de eene ten Noorden buiten de Slijkpoort, de andere, de Brouwershouwer, aan de Roode Poort buiten het Cruyphol. Daar werden kort na 1635, waarschijnlijk in 1641, “houwerkens” aangelegd of kommen die het zoet water dat de brouwersbuis (1635) uit de Herentalsche Vaart aanbracht, konden in reserve houden ter voorziening van de brouwerijen der Brouwersvliet. Bij nader graafwerk in 1701 werd het “de Houwer”, in de beteekenis van vergaarkom (réservoir). 19

De straat die hier zuid-oostwaarts tegenaan komt, getrokken na de afbraak der Spaansche vestingen, heeft men Houwerstraat geheeten. De houwer was bijna zonder straatnaamherdenking. Na de straten gewijd aan het viermanschap Ellerman, Du Bois, Van Aerdt en Cassiers, begon hier de reeks der letterkundigen die voeren moest tot aan den Vlaamschen Schouwburg, en Génard had Willem Ogierstraat op de plans geschreven. DE PRETSTRAAT Nog een straat van 1868-1869, geopend op de gesloopte Spaansche vestingen. Deze en naburige straat moesten naar Génard Merceniers- en Voldersstraat heten. De commissie oordeelde die ambachtsnamen al te onbekend en verkoos De Pret en Van de Werve. De familie De Pret kwam uit het Luiksche naar Antwerpen over in de XVIe eeuw. In het begin der XVIIIe eeuw was Jacomo de Pret een der meest geschatte handelaars van Antwerpen. Na onderscheidene schepen te hebben uitgereed werd hij in 1723 de eerste der zeven directeurs, door den Keizer benoemd, van de Generale Indische Compagnie. In niet minder groot aanzien stond zijn broeder Arnold, de koopman en zijn ander broeder Philips, heer van Vorsselaer, die burgemeester van Antwerpen was van 1730 tot 1734. Hunne zuster Jeanne huwde baron Cloots van Schilde. De familie bleef verder in groot aanzien te Antwerpen. Tusschen de lateren is baron Phil. De Pret de Terveken te vermelden, die zich vooral in onze Academie –hij woonde er vast bij, in de huidige normaalschool namelijk- interesseerde en de groote vriend en beschermer was van Wappers. SINT GUMMARUSSTRAAT Buiten de Roode Poort op Sint Willebrordveld. Op den hoek van den Steenwegh (Oude Steenweg van de Roode Poort naar Merxem) lag er reeds in 1683 “een hoveniershoff genaemptSte Gommaer”. Heden is ’t een café genaamd De Gommer. Daar tegenover lag de oude Sint Jan, een schuttershof en van daar naar den Schorsmolen aan den diepen wegh liep en een straatje dat, wanneer het bebouwd geraakte, eerst Meulenstraatje, dan Sint Jansstraatje en eindelijk, na de verbreeding in 1861, om gelijknamigheid te vermijden, Sint Gummarusstraatje werd geheeten. Sint Gummarus, van Emblehem, vereerd te Lier, was ook te Antwerpen zeer gevierd. Jaarlijks, in Augustus, trok men er,onder leiding van het Kapittel, in groote bedevaart naar toe. Sint Gummarus behoort tot de Koninklijke familie der eerste Karolingers. Hij stierf in 774 (Feestdag 11 Oktober). Maar Sint Gummarus werd ook de patroon der houtbrekers. En nu is juist deze stadskant die van den houthandel in de XVIIe eeuw. In 1664 had de stad, op aanvraag van de dekens de viering van Sint Gummarus verplichtend gemaakt als een kerkelijke heiligdag voor alle leden van het ambacht. 20

VLIEGENSTRAAT, rue des mouches In 1846 gaf de Commissie van straatbenamingen de naam van Vliegenstraat aan de straat waarvan zij de lijn richting opgaf als volgt: “Depuis l’ancienne chaussée à côté de la maison dite “Het Vliegenhuis” jusqu’à la rue Dambrugge”. Dit was de oude meulenwegh die van den rooden steenwegh voerde naar den molen Sint Elisabeth, op den weg naar Scholiershof (hoek Vliegenstraat-Dambruggestraat). Verliefde vlieg

BIEKORFSTRAAT, rue de la ruche

De opening dezer straat dagteekent van 1876 op gronden der Sté Immobilière. In 1879 gaf het college hare benaming waarvan de oorsprong ons onbekend is. Doelt zij op den biekorf der Staatsspaarkas? Of herinnert zij aan bijenteelt ter plaatse? TULPSTRAAT, rue de la Tulipe Op Stuivenberg. Genaamd 22 Mei 1869. Verlengd van Klamper- tot Oostenrijkschestraat (Viséstraat) bij K.B. 17 Dec. 1874. Ten bate van dit kwartier met zijn minder aantrekkelijke namen, werden hier de hoveniers en de bloemisten herdacht, en wel door bloemennamen. De groote handel in tulpen dateert van rond 1860. De tulp is een weidebloem afkomstig uit de Steppen, door de Turken bekend gemaakt en over Duitsland hier ingeburgerd.

Lou WIE ZIJN 'ZE" In het najaar stond iemand op een dag jute om zijn rododendrons te wikkelen. "Het wordt een koude winter”, legde hij uit. Ik vroeg hem hoe hij dat wist. "De melkboer heeft het me verteld” zei hij. Dus vroeg ik hoe de melkboer het dan wist. "Hij zegt dat ‘ze’ het zeggen”, zei hij en daarmee uit. Je kunt ‘ze’ niet tegenspreken. Ik bedoel: die anonieme derde persoon meervoud die op alle gebieden, van de mode tot het weer toe, het laatste woord heeft. Als ‘ze’ zeggen dat je geen bruine schoenen bij een blauw pak mag dragen of oesters eten in een maand zonder ‘r’, aanvaarden we hun beslissing zonder verdere vragen. Hoeveel paraplu's worden er bijvoorbeeld niet op een heldere dag meegesleept, alleen omdat ‘ze’ zeggen dat het gaat regenen? Mijn hele leven hebben ‘ze’ voorgeschreven wat ik moest doen of, nog vaker, niet moest doen. Toen ik klein was, heb ik nooit op mijn nagels gebeten, omdat ‘ze’ zeiden dat het mijn groei zou belemmeren en ‘ze’ zeiden ook, dat ik mijn broodkorstjes moest opeten, 21

Wat ik zou willen weten is: wie zijn ‘ze’? Het is een moeilijk te bedwingen voornaamwoord, want het blijft aldoor in andere vermommingen opduiken. Radiocommentatoren betitelen ‘ze’ als een betrouwbare bron. Verslaggevers in de kranten omschrijven ‘ze’ als ‘een woordvoerder van de regering’ of ‘een vooraanstaande militaire autoriteit’ of ‘In kringen van Buitenlandse Zaken’. Soms blijkt ‘ze’ iets te zijn dat in de lucht hangt. Hun zegjes vormen het stempel van autoriteit, dat geruchten tot hoogste waarheid bevordert. Zelfs de ‘onmogelijkste praatjes’ worden een feit, als iemand ze aan ‘ze’ toeschrijft. Misschien heeft de zegsman het bij de kapper opgevangen en de bron uitgebreid tot een veilige meerderheid, die niet ter verantwoording kan worden geroepen. En ook mannen citeren ‘ze’ soms, maar meestal om praktische redenen. Zo zal een man een werkje uitstellen, omdat ‘ze’ zeggen dat lichaamsbeweging meteen na tafel niet goed is. Men staat er versteld van wat ‘ze’ allemaal weten. En wat nog meer zegt: ‘ze’ hebben altijd gelijk. Neem nu dat geval van die vriend van me die in zijn huiskamer zat, toen zijn antieke klok bleef stilstaan. ‘Ze’ zeggen dat het een sterfgeval in de familie betekent zei zijn vrouw en plotseling begon er een hond te janken en zijn vrouw zei, dat het een slecht voorteken is, want dat zeggen ‘ze’. Misschien is het wel goed dat ik niet weet wie 'ze’ zijn. Anders zou ik erover gaan tobben, wie het ‘ze’ vertelt en van tobben krijg je een maagzweer. Tenminste, dat zeggen ‘ze’. Lou

Ontbossing Ontbossing is het verdwijnen van bos door handelingen van mensen voor commerciële doeleinden, of om land te winnen voor landbouw of voor nederzettingen. Met name het verdwijnen van grote stukken tropisch regenwoud in het Amazonebekken is de laatste jaren in het nieuws gekomen door acties van Greenpeace en andere milieuorganisaties. Ontbossing kan verstrekkende negatieve gevolgen hebben. Dieren en planten (waarvan vele nog niet of nauwelijks onderzocht en beschreven zijn) kunnen verdwijnen en hele ecosystemen kunnen ontregeld en uitgeroeid worden. Ontbossing is de oorzaak van erosie en zou zelfs klimaatveranderingen kunnen veroorzaken. In het Amazonebekken is het regenwoud de natuurlijke habitat van verschillende indianenstammen. Ontbossing kan ook leiden tot overstromingen van rivieren. De wortels van de bomen die voorheen het regenwater (en de vruchtbare bovenlaag) vasthielden, doen dit na ontbossing niet meer. Hierdoor zal het water direct langs de hellingen naar de rivier toestromen Als er veel regen valt kan de rivier deze grote hoeveelheden water niet meer aan en zal de rivier stroomafwaarts buiten haar oevers treden. Bovendien neemt de hoeveelheid verdamping af omdat water meteen wegstroomt. Hierdoor kan ook de neerslaghoeveelheid afnemen. Door het verdwijnen van bomen wordt, wanneer het hard en langdurig geregend heeft, ook de dunne bovenlaag van vruchtbare grond weggespoeld. De grond wordt 22

dan niet meer bij elkaar gehouden door de wortels van de bomen. Ook dit draagt bij tot overstromingen, omdat de weggespoelde grond de rivierbedding opvult. Het resultaat is een kaal, rotsachtig landschap waar bijna niets meer kan groeien, doorsneden met erosiegeulen. Wanneer de klimatologische omstandigheden zich ervoor lenen, is het zelfs mogelijk dat er verwoestijning optreedt. Vanwege de toenemende onrust over het tempo van ontbossing in vele tropische landen, startte men in 1976 met een lange reeks onderhandelingen. Zo te zien zonder veel effect want men doet nog steeds lustig verder. Ontbossing heeft Binnenkort zo? vooral de laatste 50 jaar veel schade aangericht. Bijna de helft van de oorspronkelijke bossen op aarde is verdwenen. Van de overgebleven bossen is een klein deel (10%) beschermd. Per jaar verdwijnt bijna 15 miljoen hectare bos. Dat is ruim vier keer België. De overgebleven bossen (ook delen van het beschermde bos!) staan bloot aan bedreigingen als onverantwoorde houtkap en productie van palmolie en soja. Lou

VOLMACHT Ondergetekende (Naam en Voornaam): …………………………………………………………………………………………. Wonende te (Straat, nummer, bus, postcode, woonplaats: …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. Geeft hierbij volmacht aan (Naam en Voornaam): …………………………………………………………………………………………. Om mij te vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering van KVVOO, die plaatsgrijpt op 5 maart 2013 te Boechout. (Handtekening) NB: 1. De handtekening dateren en laten vooraf gaan door “Goed voor volmacht”. 2. Meegeven aan een ander lid of tijdig opsturen naar de secretaris. 23

UV

Belgische Krijgsmacht

DE WAPPER TWEEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT Februari - Maart 2013

Verantwoordelijke uitgever en afzender:

Redactie:

Jan VINGERHOETS Planeetstraat 34 Bus 3 2500 Lier Tel.: 03/4806101 E-mail: [email protected]

Leo VRANCKX Buizegemlei 66 2650 EDEGEM Tel.: 03/4572446 E-mail: [email protected] 24