DE WAPPER
KONINKLIJKE EN VADERLANDSLIEVENDE VERENIGING VAN OPRUSTGESTELDE OFFICIEREN VZW Zetel: Militair Kwartier West, 2930 Brasschaat Web – site: http://www.kvvoo-antwerpen.be/ E-mail:
[email protected] Rek Nr : 979-9971675-80 of IBAN: BE47 9799 9716 7580 BIC: ARSPBE22 KVVOO Eeuwfeestlaan 96, 2500 Lier Tf Schatbewaarder: 03 4801986 Tf KVVOO Uitstappen (open 2 uur vóór vertrek): +32471 319129 Jaargang 11 Nr 2
Agenda Schrijf tijdig in! Betalingen die na de Laatste Betalings Datum (LBD) toekomen worden niet in aanmerking genomen. Voor de activiteiten geldt de betaling aan de schatbewaarder (Mon Van Hoof) als inschrijving. Voor de gratis activiteiten dient u zich in te schrijven bij de secretaris (Jan Vingerhoets). Tf 03 4806101. When?
Activiteit
Prijs
LBD
Vrij 14 Mei
Uitstap naar Breda en Willemstad. Details op Blz. 5. Org: Paul Brausch. Tf 03 6632819.
35
10 Apr
Din 01 Jun
Tweemaandelijkse maaltijd in het Hof van Reyen. Org: Jan Vingerhoets. Tf 03 4806101.
23
21 Mei
42
04 Jun
21
01 Jul
42.5
04 Jun
Maan 21 Uitstap naar Amay en Jehay. Details op Blz. 8. Org; Lou Vranckx. Tf 03 4572446. Jun Vrij 16 juli
Wereldfestival Folklore Schoten. Details op Blz. 11.
Woe 28 Jul
Uitstap KVEO-KVVOO. Details op Blz. 11.
En verder
Augustus: Fiets en wandeltocht. 24-28 Sep: Reis Spanje.
In dit Nummer...
Saldo ± 600 14 Jun
Agenda
2
Het woordje van de voorzitter
3
Recce
4
Toekomstige activiteiten
5
Mededelingen
13
Computerhoekje
15
Toeristisch-Recreatieve Informatie
16
Antwerpse straatnamen
16
Verhalen/Inzendingen van leden
19
Avondstemming in Yelepia
19
De militaire erfenis van Brasschaat
21
2
Het woordje van de voorzitter Beste KVVOO-ers, Voor 2010 zijn er momenteel bij KVVOO 224 leden geregistreerd: 189 effectieve, 28 aangesloten en 7 sympathiserende leden. Er zijn dit jaar al 2 effectieve leden overleden... Op de Algemene Vergadering van 10 maart waren 56 effectieve leden aanwezig en op de aansluitende maaltijd waren we met 119 - we kunnen dus niet klagen over de deelname! Ook de nieuwe Provinciecommandant en de commandant van het Departement Artillerie en van de Plaats en Kamp Brasschaat waren aanwezig, enerzijds om zich te informeren over het reilen en zeilen van KVVOO; anderzijds om hun sympathie te betuigen met onze vereniging - wat ons veel plezier heeft gedaan. Belangrijke statutaire beslissingen moesten er ditmaal niet genomen worden, maar persoonlijk vind ik het toch het vermelden waard dat we nu met Jos Janssens een "jong" gepensioneerde in de Raad van Bestuur hebben. Want als we de "jongeren" niet meer voor onze vereniging kunnen interesseren, bloeden we op termijn dood… In deze De Wapper vindt u een korte samenvatting van de vergadering. Het volledige verslag kan desgewenst door de leden opgevraagd worden bij onze secretaris. -o-o-o-o-o-o-oOp 28 juli is de gezamenlijke uitstap met onze vrienden van KVEO gepland. Zij hebben, naar ons voorbeeld van verleden jaar, een volledig schip afgehuurd voor een trip door de Rotterdamse haven. Bootreizen zijn "in" en dit is gemakkelijk te begrijpen: er zijn geen verplaatsingen en de groep blijft mooi samen, wat de onderlinge contacten vereenvoudigt. Onze Nederlandse vrienden waren met zo'n 70 in Antwerpen verleden jaar. Wij hopen natuurlijk beter te doen dit jaar in Rotterdam en daar hebben we ook iets voor over: de bussen worden betaald uit de kas! Schrijf tijdig in, want als op 1 juni de volgende De Wapper in de brievenbus valt, is het te laat! Tot dan! John 3
Recce “Recce” betekent in het militair vakjargon “verkenning”. In deze rubriek zullen we in de toekomst informatie verschaffen over de activiteiten die door de leden van het bestuur ondernomen worden om een vlot verloop van de geplande agendapunten te waarborgen. AMAY EN JEHAY Eigenlijk zijn sommige verkenningen voor een uitstap van één dag tegenwoordig redelijk gemakkelijk. Dat komt omdat zeer veel streken, stadjes, kastelen, musea en andere bezienswaardigheden hun aanbod beginnen te bundelen in allerlei pakketten en zodoende letterlijk ’voor elk wat wils’ bieden, ook netjes via het internet. Dat laat de verkenner toe om op zijn gemak thuis een paar interessante aanbiedingen te weerhouden voor nader onderzoek ter plaatse. Dat laatste betekent dan meestal het plaatselijk bureau voor toerisme. Dat vereer je dan met een bezoek, waarbij je alle mogelijkheden met hen in detail bespreekt en, uiteindelijk, een keuze maakt. Dat kan trouwens uitmonden in een combinatie van twee of meerdere elementen van verschillende aanbiedingen. Het gekozene leg je vervolgens vast, je gaat iets eten (op eigen kosten uiteraard) in het restaurant dat deel uitmaakt van het weerhouden pakket of in een van de restaurants die door de mensen van het bureau aangeraden worden. Als alles uw goedkeuring kan wegdragen keer je terug huiswaarts, bestelt een bus en klaar is Kees. Nou, klinkt makkelijk, maar er komt toch nog heel wat werk bij kijken. GRAPJE De drie directeurs van Maes, Heineken en Duvel nemen elke morgen om 10 over 7 samen de trein naar het werk. Op zekere morgen is er een serieuze vertraging en ze besluiten daarom iets te gaan drinken. Ze stappen een café binnen waar ze meer dan 120 verschillende biersoorten hebben. De directeur van Maes roept: 'Patron, drie Maeskes alstublieft.' Nadat hun glas leeg is, roept de directeur van Heineken: ‘Hallo, barman, kan jij ons nog effe drie Heinekens serveren asjeblief!' Nadat deze uit zijn, is het de beurt aan de directeur van Duvel: ‘Patron, breng jij nog eens 't zelfde als 't kan!' De directeurs van Maes en Heineken schrikken en kijken elkaar verwonderd aan. Plots zegt die van Heineken: 'Man, hoe kan dat nou,.. jij bent de directeur van Duvel en jij bestelt drie Heinekens?’ 'Wel, ja!', zegt de directeur van Duvel, op zijn uurwerk kijkend, ‘'t Is nog wat vroeg om bier te drinken hé..!.' 4
Toekomstige Activiteiten UITSTAP NAAR BREDA EN WILLEMSTAD Het kasteel van Breda kan slechts op een beperkt aantal dagen in het jaar bezocht worden. Daaronder valt dit jaar 14 mei, maar in die week wordt in Breda het jaarlijkse jazzfestival gehouden en is een bezoek aan de stad quasi onmogelijk. Daarom bezoeken we enkel het kasteel en maken we, na het middagmaal, een uitstapje naar Willemstad.
HET KASTEEL VAN BREDA Het Kasteel van Breda getuigt van de banden tussen de stad Breda en het Huis van Oranje-Nassau. Breda is een Oranjestad en vormt met Diest (B), Orange (F) en Dillenburg (D) de Unie van Oranjesteden. In het Kasteel van Breda woonden vele eeuwen lang de telgen van het Huis van Oranje-Nassau, die ook Heren van Breda waren. In 1198 stond op de plaats van het huidige kasteel al een burcht. Er is in de loop der eeuwen heel wat vertimmerd aan dit kasteel. Onder Hendrik III van Nassau, raadsheer van keizer Karel V, is het kasteel tot een luisterrijk paleis verbouwd. Dat was het werk van de beroemde Italiaanse bouwheer Thomas Vincidor de Bologna. Prins Willem van Oranje heeft hier eveneens, zij het niet zo heel lang, gewoond. Hij verbleef veelal in Brussel. Prins Maurits daarentegen woonde graag op het kasteel. Al was het maar om uit de rusten van zijn vele veldtochten met de Staatse Troepen tegen de Spanjaarden. In de jaren 1826 tot 1828 is het Kasteel van Breda met alle bijgebouwen grondig gerestaureerd en geschikt gemaakt voor een nieuwe functie, nl. die van opleidingsinstituut voor officieren, de Koninklijke Militaire Academie (KMA).
WILLEMSTAD Willemstad is een oud vestingstadje aan het Hollands Diep, dat de grens vormt tussen de provincies ZuidHolland en Noord-Brabant. Het complete stadsdeel binnen de verdedigingswallen, de wallen met de singels, inclusief het schootsveld buiten de omwalling, zijn in 1970 tot beschermd stadsgezicht verklaard. In 1975 nam de gemeenteraad een stadsvernieuwingsplan aan dat onder meer de instandhouding van de vesting beoogt. 5
Geschiedenis Willemstad dankt zijn ontstaan niet aan Willem de Zwijger, naar wie het genoemd is, maar aan de markies van Bergen op Zoom, Jan IV van Glymes. Die kwam op het idee om de gors de Ruigenhil (gors = buitendijks aangeslibd land, dat bij gewone vloed niet meer onder loopt) te doen inpolderen, waardoor in 1565 het dorp De Ruigenhil ontstond. In 1582 beleenden de Staten van Brabant Prins Willem van Oranje met De Ruigenhil als schadevergoeding voor hetgeen hij voor “de zaak der vrijheid” had uitgegeven en verloren. Willem van Oranje wilde van het dorpje een ware vesting maken omdat het een sleutelpositie innam ten opzichte van de grote waterwegen. In november kwam het bericht dat “de plaats Ruigenhil met Gods hulp besloten en tot een Stadt gecomen was”. En dat was het begin van Willem’s stad, oftewel Willemstad. Na de dood van zijn vader nam Willem’s zoon Maurits de toorts over. Hij vertoefde dikwijls in Willemstad en onder zijn bijzondere bescherming nam het stadje een uitzonderlijke positie in binnen Staats-Brabant. En zo groeide een onbeduidende agrarische nederzetting uit tot de schutsmuur en voorpoort van Holland. Koningin Beatrix draagt de titel van “Vrouwe van Willemstad”. Het Mauritshuis Prins Maurits liet in 1623 de “Princehof” bouwen, thans bekend als “Het Mauritshuis”. Het is een monumentaal pand, dat na grondige restauratie op 15 december 1973 in aanwezigheid van de toenmalige Koningin Juliana in gebruik genomen werd als Stadhuis. Als zodanig heeft het dienst gedaan tot 1 januari 1997. Sindsdien wordt het gebruikt voor allerlei evenementen van uiteenlopende aard, zowel voor privé aangelegenheden als voor zakelijke doeleinden: van vergadering tot workshop, van receptie tot gala, van wijnproeverij tot bruiloft … Niet toevallig is de plaatselijke VVV in Het Mauritshuis gevestigd. De Koepelkerk In het hart van Willemstad staat de Koepelkerk, die met de steun van Prins Maurits is gesticht. De bouw heeft tien jaren in beslag genomen en er waren drie bouwmeesters bij betrokken. In 1607 werd de bouw voltooid en beschikte Willemstad over de eerste kerk in Nederland, die speciaal voor de protestantse eredienst was gebouwd. Zij werd het model voor vele andere kerken. Geen kruisvorm, geen koor, geen krans van kapellen, geen zijbeuken. De kansel staat in het middelpunt en niet – zoals in de R.K. kerk – het altaar. De oren moeten gericht worden, niet de ogen …De kerk wordt nog steeds gebruikt door de Nederlands-Hervormde Gemeente van Willemstad. In 1996 werd zij van binnen en van buiten helemaal gerestaureerd. 6
Het Arsenaal Philip Willem Schonck (een gekende bouwmeester van de Oranjes) tekende voor de bouwplannen van Het Arsenaal. Het gebouw siert de Willemstadse haven, samen met het oude Wachthuis en het voormalige Raadhuis. Het Arsenaal werd in 1793 opgetrokken ter vervanging van het bestaande wapenmagazijn, dat al jarenlang in bouwvallige toestand verkeerde.
Het Arsenaal in 1793
In 1926 was Willemstad vestingplaats af. Het Arsenaal is door een particulier aangekocht en met veel liefde en zorg gerestaureerd. Belgische ere-begraafplaats Op 30 mei 1940 liep de rijnaak “Rhenus 127” op een mijn. Deze scheepsramp kostte het leven aan ruim 200 Belgische militairen, die op dat moment als krijgsgevangenen naar Duitsland gevoerd werden. Langs het Hollands Diep, net buiten de vestingstad, ligt de Belgische ere-begraafplaats waar 134 militairen hun laatste rustplaats hebben gevonden. PROGRAMMA 0815: RV Vogelzanglaan. 0845: RV P+R St.Job (afrit 4). 0945: onthaal met koffie (Granaattoren). 1020: bezoek (inleiding in Duiventoren). 1230: aperitief (Nassauzaal). 1300: lunch (Voetzaal). 1430: vertrek bus. 1530: vrij bezoek Willemstad. 1730: vertrek. Datum: Prijs: LBD: Organisator:
Vrijdag 14 mei 2010 € 35 10 april 2010 Paul Brausch
An Air Force chief master sergeant and a general were sitting in the barbershop. They were both just getting finished with their shaves, when the barbers reached for some after-shave to slap on their faces. The general shouted, "Hey, don't put that stuff on me! My wife will think I’ve been in a whorehouse!" The sergeant turned to his barber and said, "Go ahead and put it on me. My wife doesn't know what the inside of a whorehouse smells like." 7
UITSTAP NAAR AMAY EN JEHAY AMAY Amay is de meest verstedelijkte gemeente van de streek ‘Hesbaye et Meuse’. ‘GrootAmay’ bestaat uit een eigen dorpskern, omgeven door enkele andere dorpen: Ampsin, Jehay, Flône en -aan de andere kant van de Maas- Ombret. Het centrum van Amay, bij de collegiale kerk, wordt al bewoond sinds het Gallische tijdperk. Er werden resten van een oude Romeinse villa ontdekt en de opgraving van een vicus in Ombret, vlak aan de Maas, getuigt van de romanisering van de streek. Het leven in Amay stond onder het gezag van het kapittel van de collegiale kerk, die nog altijd bepalend is voor het uiterlijk van het centrum van de gemeente. Je kunt er de prachtige Merovingische sarcofaag gaan bekijken van de Heilige Chrodoara. Het dorpje Ampsin (letterlijke betekenis: 'klein Amay') werd vroeger gedomineerd door de industriële activiteiten van de families Laminne en Dumont, die er verschillende mijnen en steengroeven exploiteerden. Het dorp Flône, gelegen aan de Maas, is vooral bekend om zijn abdij. Jehay, een boerendorp aan de grens van Haspengouw, geniet niet alleen bekendheid als geboorteplaats van Zénobe Gramme, maar ook omdat het de abdij van Paix-Dieu huisvest, net als het Instituut voor Waals Erfgoed en zijn prachtige kasteel met gevel in dambordpatroon. Ombret raakte na de Romeinse periode in de vergetelheid, maar ontwikkelde zich vanaf de 19de eeuw tot een belangrijk centrum voor de scheepsbouw. We bezoeken: AMPSIN: De meesters van het vuur Getuige van de industriële geschiedenis. In de Meesters van het vuur zal u de geologische rijkdommen van de streek ontdekken, evenals hun industriële toepassingen. Tijdens het vurige spektakelparcours zal u begrijpen hoe klei baksteen wordt, dat kalksteen kalk geeft en aluin van leisteen gemaakt werd. Een ware reis door de tijd waarbij de toepassingen van deze producten van vroeger en vandaag worden tentoongesteld. Wist u trouwens dat in België elke inwoner zo'n 250 kg kalk per jaar verbruikt? Het parcours is ook een menselijk avontuur: de intelligentie en handigheid van de mens worden aangetoond, maar ook zijn verzet, zijn lijden en sociale strijd dankzij talrijke getuigenissen en foto's. JEHAY: Het kasteel Veel van de geschiedenis van dit kasteel is verloren gegaan tijdens het von Rundstedt offensief, omdat het archief dat zich in Bastogne bevond toen vernield werd. 8
De plaats was rond 1130 wellicht bewoond door een zekere Jehan, wat via Jehaing of Jahin tot Jehay verbasterde. In 1492 is een zekere Jehanne de Sart met Arnould de Mérode gehuwd. Gedurende meer dan 2 eeuwen was het kasteel eigendom van de de Mérode familie en werden er grootse restauraties uitgevoerd. Rond 1550 kreeg het kasteel zijn huidige uitzicht (de oudere funderingen en kelders werden behouden). In 1680 verkocht Ferdinand-Maximiliaan de Mérode het kasteel aan François de Gand-Vilain van den Steen. In 1978 heeft de Graaf Guy van den Steen (1905-1999) dit kasteel aan de provincie Luik verkocht. Sinds het overlijden van de graaf op 20 december 1999, is de provincie de volle eigenaar. Met die verkoop wilde de graaf (zelf een gerenommeerd archeoloog en beeldhouwer) zijn indrukwekkende collectie kunstwerken en archeologische vondsten beschermen. Het 'dambordpatroon' van de toren en de buitengevels met de witte blokken is zeer uitzonderlijk in onze streken, maar komt veel voor in de streek van Saïda in Libanon. De grijze binnenmuren zijn van kalksteen, die vaak in de gotiek werd gebruikt. De algemene stijl van het kasteel is Renaissance. Het kasteel wordt oa gebruikt als museum voor een 22.000-tal archeologische vondsten. Ook het interieur (met o.a. een piano uit 1780 en een massa kunstwerken) loont zeer de moeite. Het kasteel lag bij de oude Romeinse weg naar Tongeren, wat de Romeinse opgravingen verklaart. Hubert De Beul: 'Gedurende WO II verbleven er kinderen van de spoormannen (NMBS). Ikzelf verbleef er van okt/nov 1943 tot juni/juli 1944. Het was er een heerlijke tijd! Onvergetelijk!' AMAY: La collégiale de St Georges et Ste Ode De collegiale kerk dateert van 1089 en was eigenlijk gebouwd naar Romaanse stijl: van deze periode blijven er nog de middenbeuk over met zijn vijf traveeën en het typische boogfries onder het dakgedeelte, alsook de twee zijtorens gebouwd in zandsteen. Doorheen de voorbije eeuwen, heeft ze vele veranderingen ondergaan, waarbij beetje bij beetje het primitieve romaanse karakter verdween. Het geheel is een mengeling geworden van verschillende bouwstijlen uit verschillende periodes en vertoont toch een harmonieuze samenhang. De middentoren, gebouwd met kalksteen, zag het daglicht vanaf 1525. We kunnen niet met zekerheid zeggen hoe het voorgebouw eruit zag voor deze constructie. In 1641 onderging het interieur belangrijke veranderingen: de originele rechthoekige zuilen werden vervangen door zuilen in toscaanse stijl, uit steen gehouwen en bedekt met witte pleisterlaag. 9
In 1725 was het de beurt aan het koor: de vorm van het dak werd behouden ‘en batière’(zadeldak), zoals vroeger. De kapittelzaal is waarschijnlijk van hedendaagse makelij. De meest spectaculaire werken werden uitgevoerd tussen 1765 en 1773, onder leiding van eerwaarde Lambertbert‑Walthère Van den Steen. Het dak werd verhoogd, de zijbeuken versmald, het transept opgehoogd, de zijtorens werden voorzien van openingen en de versieringen aan de binnenkant werden opgefrist. Het uitzicht van de kerk veranderde er helemaal door; het rustieke en sobere karakter verdween, en maakte plaats voor een elegante, ranke en gracieuze verschijning. De hoge tonen van het klokkenspel versterkten nog deze indruk. In 1830 werden er schoormuren toegevoegd aan het voorgebouw, aangezien er reeds problemen optraden in verband met de stabiliteit van het gebouw.
Programma 07.00 u: Vertrek aan Mc Donalds Mechelen. 07.30 u: Vertrek aan de Vogelzanglaan. 09.30 u: Aankomst ‘Meesters van het vuur’. Koffie en croissant. Rondleiding. 12.00 u: Middagmaal in restaurant ‘Le Grill-on-vert’. 14.00 u: Bezoek kasteel van Jehay. 16.00 u: Bezoek collégiale St Georges et Ste Ode. 17.00 u: Vrije tijd afhankelijk van de weersomstandigheden. 18.00 u: Vertrek naar Antwerpen. 19.30 u: Vogelzanglaan. 20.00 u; Mechelen. Menu - Aperitief van het huis. - Parmahesp en zijn meloen. - Varkensgebraad, groenten, kroketten, paddenstoelroomsaus. - Chocolademousse. Eén glas wijn, koffie en water à volonté inbegrepen. Verdere dranken zelf te betalen. Datum: Prijs: LBD: Organisator:
Maandag 21 juni 2010 € 42. 04 juni 2010 Lou Vranckx
"Well," snarled the tough old Navy chief to the bewildered seaman, "I suppose after you get discharged from the Navy, you'll just be waiting for me to die so you can come and pee on my grave." "Not me, Chief!" the seaman replied. "Once I get out of the Navy, I'm never going to stand in line again!" 10
WERELDFESTIVAL VAN FOLKLORE TE SCHOTEN Sinds enkele jaren al bestelt KVVOO, voor de leden die dat wensen, kaarten voor de galavoorstelling van het Folklorefestival van Schoten. Het festival gaat dit jaar voor de 52e maal door in het Kasteel van Schoten en de galavoorstelling is voorzien op 16 juli 2010 om 20.00 uur. De voorstelling gaat door in open lucht, duurt tot ± 22.20 uur en wordt gevolgd door een vuurwerk. De laatste twee jaar moest, gezien de weersomstandigheden, de actie verplaatst worden naar de evenementenhal en kon bijgevolg het vuurwerk niet doorgaan. Derde keer, goeie keer..? Dit jaar zijn er groepen te gast uit Brazilië, Georgië, Italië, Japan, Kamchatka, Montenegro en Nieuw Zeeland. U vindt meer over het festival op www.festivalschoten.be Reservatie van de kaarten door storting van € 21 op rekening van KVVOO vóór 01 juni 2010. De kaarten zijn op de dag van de voorstelling vanaf 19.00 uur ter beschikking aan de ingang van het Kasteel van Schoten, waar aan de deelnemers een kleine receptie wordt aangeboden. Na de voorstelling is er een "Wereldcocktail", met alle deelnemende landen, in de evenementenhal.
UITSTAP KVEO-KVVOO Dit jaar is het de beurt aan onze vrienden van KVEO - Breda om de jaarlijkse ontmoetingsdag te organiseren - die overigens voor de 10e maal plaats vindt. Ook zij hebben gekozen voor een boottocht op de Maas met een verkenning van de haven van Rotterdam op woensdag 28 juli 2010. Het programma voor deze dag ziet er als volgt uit: ±11.00 uur: 11.30 uur:
12.00 uur:
RV op de parkeerplaats van de rederij Fortuna, Schenkelweg 2 te Spijkenisse. Inscheping op het voor ons gereserveerde partyschip Marlina (zie foto en www.partyschepen.org - capaciteit: 500 plaatsen, airco, 2 bars, rolstoelvriendelijk); afvaart voor een brunchcruise all-in (welkomstkoffie/thee, soep, koud en warm buffet, dessert, alle dranken). Een gids geeft onder weg uitleg over de bezienswaardigheden; 11
Vaarroute: Oude Maas naar Vlaardingen, Nieuwe Maas langs Pernis, rondvaart door de Eernhaven Schiedam, Waalhaven, Maashaven Rotterdam, Rijnhaven, verder tot de Brienenoordbrug, waar we omkeren en langs de Nieuwe Maas terugkeren naar Spijkenisse. Deelname kost 42,50 € per persoon. Opgelet! Gezien de noodzaak van reservatie en betaling vooraf is de LBD zeer vroeg: 04 juni 2010! Er is geen beperking op het aantal deelnemers. Verplaatsingskosten gratis: de bus(sen) naar en van Spijkenisse worden betaald door KVVOO! Verdere details in de volgende De Wapper. John
FIETS– EN WANDELTOCHT Zal gepubliceerd worden in de volgende De Wapper, want was nog niet beschikbaar. Dat laat uw hoofdredacteur toe er hier nog iets tussenin te smijten want hij had deze plaats bij het maken van ons maandblad opengelaten voor informatie over het fietsen en wandelen van augustus en de ganse lay-out van hier af aan nog eens aanpassen is net iets te veel van het goede. Daarom:
Een telefoontje! Met Gasthuisberg, Leuven. (blijkbaar echt gebeurd) “Ik zou graag met iemand spreken die me kan inlichten over de toestand van een patiënt die bij u verpleegd wordt.” “Hoe is de naam van de patiënt?” “Louis Peters.” “Een ogenblik a.u.b., ik verbind u door met de verpleging.” ”Met de wachtdienst, wat kan ik voor u doen?” “Ik zou graag weten hoe het gesteld is met de gezondheidstoestand van Louis Peters in kamer 302?” “Een ogenblikje, ik verbind u door met de dokter van wacht.” “Met de dokter van wacht.” “Dag dokter, ik had graag geweten hoe het gaat met mijnheer Louis Peters die al drie weken bij u verpleegd wordt in kamer 302?” “Een ogenblikje, ik zal zijn dossier even raadplegen… Hier heb ik het... Hij heeft vandaag goed gegeten, zijn bloeddruk en hartslag zijn normaal, hij reageert goed op de voorgeschreven medicatie en morgen nemen we de hartmonitor weg. Als alles zo nog 48 uur gunstig verder evolueert zal zijn behandelende arts hem waarschijnlijk uit het ziekenhuis ontslaan voor het volgende weekend.” Dat is fantastisch nieuws, ik ben ongelooflijk opgelucht. Bedankt dokter, van harte bedankt.” “Zo te horen bent u wel erg begaan met de patiënt. Dichte familie?” “Nee, nee dokter, ik ben Louis Peters zelf. Ik bel u vanuit kamer 302. Iedereen loopt hier mijn kamer in en uit maar niemand zegt verdomme iets. Ik wou zelf ook eens weten hoe het met mij gesteld is..... “ “
12
Mededelingen Necrologie Op 31 januari ll. overleed Erekolonel Paul De Groot (°1923). Paul was zeer actief als nationaal ondervoorzitter en provinciaal voorzitter van het Koninklijk Verbond der Belgische Oorlogskruisen, wat hem niet belette regelmatig aan de activiteiten van KVVOO deel te nemen. Hij was ook een gekend iconenschilder. Op de begrafenisplechtigheid in de kerk van Maria-ter-Heide was een delegatie van KVVOO aanwezig. Op 5 februari overleed, na een korte opname in het ziekenhuis, Commandant b.d. George Smets (°1916). Hij was ons oudste effectief lid en nog tot voor enkele weken een vaste en geapprecieerde deelnemer aan onze tweemaandelijkse maaltijden - en altijd goed voor een kwinkslag! Veel leden hebben er dan ook aan gehouden de uitvaartplechtigheid in de kerk van de Verrezen Heer te Berchem bij te wonen. Op 3 maart overleed Monique Swiers (°1944), echtgenote van René De Wachter, in het AZ Klina van Brasschaat. Ook op deze uitvaartmis in de kerk van OLV Onbevlekt Ontvangen te Maria-ter-Heide waren veel van onze leden aanwezig. Wij wensen langs deze weg nogmaals onze deelneming te betuigen aan de getroffen families. Verder vernamen we het overlijden van: 14/01/10: Eremajoor v/h Vlw b.d. Theo Dom (°1933) 15/01/10: LtKol v/h Vlw b.d. Ernest Depoortere (°1924) 18/01/10: LtKol v/h Vlw b.d. Jules Musyck (°1929) ?/01/10: LtKol b.d. Serge Verheggen 24/01/10: Cdt b.d. Gaston Mosselmans (°1918) 10/02/10: Cdt b.d. Raymond Marey (°1931) 08/03/10: KTZ b.d. Willy Cornelis (°1933) 19/03/10: Kol b.d. Jef Colla (°1938)
Verslag Algemene Vergadering De Algemene Vergadering van de KVVOO had plaats in de grote conferentiezaal van de Artillerieschool te Brasschaat op woensdag 10 maart 2010. Er waren 56 leden aanwezig en 2 leden hadden een volmacht gegeven. De Comd Prov en Comd Dep Aie waren uitgenodigd en aanwezig. De vergadering wordt door de Voorzitter geopend om 10u30. Na het gebruikelijke eerbetoon aan 9 overleden leden worden 8 nieuwe leden verwelkomd. Daarna wordt de agenda afgehandeld: - inleiding door de voorzitter, waarin hij o.a. het ledenaantal van KVVOO vermeldt: 226; - goedkeuring van de notulen van de vorige AV; 13
- herverkiezing van GenMaj b.d. J Schellemans, BdeGen Vl b.d. L. Vranckx en Kol b.d. E. Leys als bestuursleden. Allen worden met handgeklap verkozen; EreKol SBH P. Brausch is uittredend en niet herkiesbaar; Cdt b.d. J. Janssens is kandidaat bestuurder. Hij wordt met handgeklap verkozen en neemt het mandaat van P. Brausch over; - de resultaten van de begroting 2009 (positief saldo van € 1067) worden voorgesteld en goedgekeurd na voorlezing van het verslag van de controleur, waarbij ontheffing aan de penningmeester en de bestuursleden wordt verleend; - het “Fonds 2012”, ter voorbereiding van de viering van de 125e verjaardag van KVVOO, wordt aangevuld met € 845, de giften van de leden inbegrepen; - de planning van de begroting 2010 (negatief saldo van € 850) wordt voorgesteld en aanvaard; - er wordt een overzicht gegeven van de geplande activiteiten voor 2011 (met o.a. een grote reis naar Ierland of Portugal in september en een 6-tal uitstappen); - de voorzitter bedankt de leden voor hun aanwezigheid en nodigt hen uit voor aperitief en maaltijd. De vergadering wordt beëindigd om 11u25. Jan
Aspartaam wordt AminoSweet Begin van de jaren '70 werd Aspartaam -een chemische stof die suiker vervangt- geïntroduceerd in de Europese voedselketen. Vandaag de dag is het over de hele wereld een alledaags bestanddeel van dieetdrankjes, suikervrije toetjes en kauwgom. Er is al een hele tijd een controverse aan de gang: de stof zou niet geschikt zijn voor menselijke consumptie en zelfs kankerverwekkend zijn. In sommige landen werd het al verboden. De producent probeert nu de tij te keren door een naamsverandering: Aspartaam heet tegenwoordig namelijk AminoSweet. Meer info op: http://www.zaplog.nl/zaplog/article/opgelet_aspartaan_heet_nu_aminosweet The elderly American gentleman arrived in Paris by plane. At French Customs, he fumbled for his passport. "You 'ave been to France before, monsieur?" the customs officer asked sarcastically. The old gent admitted that he had been to France previously. "Zen, you should know enough to 'ave your passport ready for inspection." The American said, "The last time I was here, I didn't have to show it." "Impossible. You Americans alwayz 'ave to show your passports on arrival in France!" The American senior gave the Frenchman a long hard look. Then he quietly explained, "Well, when I came ashore at Omaha Beach in '44, I couldn't find any Frenchmen to show it to." 14
Computerhoekje Extensies (3) - Afbeeldingen Foto's en grafische afbeeldingen kunnen voorkomen onder verschillende bestandsextensies. Wat is bvb het verschil tussen Foto.bmp en Foto.jpg? BMP is de afkorting van bitmap. Een bmp-bestand kan maximaal 16,7 miljoen verschillende kleuren bevatten. Dat maakt het weliswaar geschikt voor foto’s maar de bestanden worden wel enorm groot (een afbeelding met een resolutie van 5 megapixels heeft een bestandsgrootte tot 15 MB!) Deze extensie wordt dan ook niet vaak meer gebruikt. TIF of TIFF (Tagged Image File) is een bestandsformaat dat "lossless" is (zonder compressie - zie verder) en, zoals .bmp, veel plaats inneemt. Scanners leveren vaak beelden in tif-formaat. Goede digitale camera's kunnen in tif-formaat foto's nemen. Door de omvang van het bestand heeft het echter weinig zin om dit standaard te doen, zeker als men weet dat moderne fototoestellen resoluties van 10 megapixels en meer aankunnen!. De transfer van het digitale beeld naar de geheugenkaart duurt heel lang en uw kaart zit zeer snel vol. JPEG of JPG is het meest bekende en meest gebruikte bestandsformaat, zeg maar de standaard voor foto’s die met een digitale camera zijn gemaakt. Jpeg is de afkorting van Joint Photographic Experts Group. Het is zo populair omdat het de beelden comprimeert, waardoor ze weinig plaats innemen, en dit met zeer weinig kwaliteitsverlies. Een jp(e)g-bestand kan eveneens 16,7 miljoen kleuren onderscheiden en dat maakt het dus heel geschikt voor foto’s. De compressie kan tot 90% gaan. In ons voorbeeld van hiervoor zal de foto dus slechts ongeveer 1,5 MB plaats innemen op de harde schijf als hij maximaal gecomprimeerd wordt. Toch moet u in fotobewerkingsprogramma's oppassen. Iedere keer dat u de foto bewerkt en deze als jp(e)g-bestand onder dezelfde naam opslaat, wordt het bestand namelijk opnieuw gecomprimeerd. De kwaliteit van de foto gaat daardoor geleidelijk achteruit. U kunt dus beter elke bewerking onder een andere naam bewaren. PSD en PSP zijn formaten van de bekende programma's voor fotobewerking Photoshop en Paint Shop Pro. Net als jpg-bestanden worden ze gecomprimeerd, maar ditmaal praktisch zonder kwaliteitsverlies. Ze zijn daarom omvangrijker dan de jpg's. Nadeel is wel dat u ze enkel kunt bewerken in het eigen programma. GIF-bestanden (Graphics Interchange Format) worden vaak gebruikt, vooral voor tekeningen en logo’s. Ook bewegende plaatjes, animaties,e.d. zijn meestal gifbestanden. Ze zijn heel klein en daardoor erg geschikt voor gebruik op internet. Gifafbeeldingen kunnen maximaal 256 kleuren bevatten en zijn daarom minder geschikt voor foto’s. ICO tenslotte is een extensie die gebruikt wordt voor icoontjes. 15
Al deze bestanden kunnen geopend worden in de meeste programma's waarmee afbeeldingen kunnen bewerkt worden. Zelfs het eenvoudige, samen met Windows geleverde, programma Paint kan alle hierboven vermelde bestanden lezen (behalve psd en psp). Er bestaan ook veel gratis programma's om foto's te bewerken zoals Picasa, PhotoFiltre of het meer uitgebreide Gimp. Sommige digitale fototoestellen pakken ermee uit dat zij ook in RAW kunnen opnemen. RAW is geen extensie; het is een manier om de foto's op te slaan - men zou kunnen stellen dat het een negatief van een foto is (raw is "ruw" in het Engels).De RAW-bestanden krijgen een extensie die verschilt naargelang de producent (bvb. orf, cr2, nef, ...). Veeleisende, ervaren digitale (beroeps)fotografen geven vaak de voorkeur aan RAW. Ze hebben dan het eindresultaat beter in de hand. U kunt RAW-bestanden ten andere niet zomaar openen, afdrukken of mailen. Foto’s opgeslagen in dit formaat moeten altijd achteraf op de computer worden opgeslagen en bewerkt met de software die in principe bij het toestel wordt geleverd. Volgende maal bekijken we de voornaamste formaten voor audio en video. John
Toeristisch-Recreatieve Informatie ANTWERPSE STRAATNAMEN
16
PREKERSSTRAAT, rue des Prédicateurs Dominicus de Guzman (1170‑122 1) had als Kanunnik regulier van Osma, de Spaansche bisschoppen geholpen om de verwereldsching der geestelijkheid en anderzijds de anti‑clericale bewegingen, die tot onbesuisde ketterijen oversloegen, te bestrijden. Hij stichtte eene nieuwe armoe-orde om het goede voorbeeld te geven, te prediken en te doceren (1216). Van daar de naam predikheren. De orde kwam tot Leuven rond 1240 en vond veel bijval te Antwerpen, waar men ze bij de oorspronkelijke Norbertijnen vergeleek. Toen in 1243 de orde in Straatsburg Kapittel hield, zond ons Magistraat er brieven naar toe, verzoekend om een stichting te Antwerpen waaraan alle steun werd toegezegd. Enkele maanden later werden de eerste predikheren hier plechtig ingehaald. Zij hadden zich echter nog buiten de toenmalige stad te vestigen en wel tot 1249. Die zes jaren tijds verzekerden echter aan de straat die door het oorspronkelijk goed werd getrokken ‑vermoedelijk in de 2 de helft der X11Ie eeuw, haar naam van prekersstraat,‑ (1307, predicarestraat). RIEMSTRAAT Op den grond der oude scheepstimmerwerven waar men ook de schepen De Hoop en De Fortuin herdacht had. PACHTSTRAAT, rue de la ferme Getrokken van de St Andriesplein naar de Prekersstraat en genaamd op 22 Mei 1869, "naar de régie". De régie bedoelde den in 1869 uitgeoefenden mest‑ en reinigingsdienst die in den volksmond nog altijd de mestpacht hiet (tot 1862. Pachters van 1832 tot 1862: Geens, Nfintjens, Doms, Mintjens). De lokalen van dezen dienst waren gelegen in de Prekersstraat en de nieuwe wegenis leidde er naar toe. KORTE EN LANGE VLIERSTRAAT, rue du Sureau Deze benamingen, jongere van oudere schier gelijkluidende, werden aangenomen door het College op 22 Mei 1869. Te voren hieten ze Korte en Lange Uliersleeg. De naam Vliersteghe is minstens van af 1454 in volle gebruik, maar in 1307 luidt het Vlierstrate en in 1273 Vlystrate. Het was de oude weg uit St Michielsabdij oostwaarts weg.De benaming uitleggen is gevaarlijk. Genard schreef aan het College: “Deze naam komt voort van de familie van Vlierden, welke verschijdene burgemeesters aan de stad Antwerpen gaf en aldaar, in de XVe eeuw vele eigendommen bezat". Er is inderdaad een Balten van Vlierde burgemeester in 1588 en een Philips in 1631. Naar hunnen naam is de straat zeker niet genoemd. 17
FRANCKENSTRAAT Gemeenteraad van 19 April 1887: “De Heer Pierquin vergunninghebber der onderneming van de gezondmaking van een gedeelte van het St Andrieskwartier, te kennen gevende, dat, vanwege den naam der straat, zijne huizen in de Arme Beukelaerstraat geene liefhebbers vinden, zoo vindt de vergadering goed, overeenkomstig des Colleges voorstel, de vermelde benaming te vervangen door die van Franckenstraat, naar de Antwerpse schilders Francken uit de XVIe en XVlIe eeuwen". De schilders Francken, die van Herenthals afkomstig blijken, woonden in de Augustijnenstraat, zij hadden hun familiegraf in St Andrieskerk. RIJKE BEUKELAERSTRAAT, rue Riche Beukelaer Deze en de Arme Beukelaerstraat (Franckenstraat) werden geopend rond 1542. In een akt van 1542 heet het "strate gemaect ende getrocken vuyter Ridderstrate naer de Bockstege duer den asijn‑ ende raernhof achtergelaten bij wijlen Meester Claus de Beuckeleere". Meester Claus de Beuckeleere was advokaat bij den Raad van Holland. Hij werd in 1535 vervolgd wegens "disputaciën van den geloove" gehouden in den Rooden Leeuw in de Kammerstraat in 't bijzijn van den Drossaard van Berchem, Mijnheer van Spangen, buitenburgemeester e.a. en om kwade opiniën voorgehouden in 's Gravenhage. Maar het eerste schijnt van weinig belang geweest te zijn en het tweede dateerde van 1532 en werd door den beschuldigde een valsche diflamatie geheeten. Intusschen sleepte de zaak aan en 't kwam zoverre dat de dienaar van meester de Beuckeleere, die geregeld zijn meester bezocht, handgemeen raakte met Peter van Mierlaer, den Steenwaarder tegen wie Meester Claus protest had ingediend. In 1536 werd de beschuldigde vrijgesproken. Vroeger was er slechts ééne Beukeleerstraat. In de XVIIe eeuw onderscheidde men naar de rijkere woningen hier en de armere met stegen en gangen ginds, de arme en de rijke. Die naam arme heeft later den eigenaars aanstoot gegeven, waarom die straat dan ook herdoopt is. SINT ANDRIESPLAATS Kwam tot stand door de nieuwe lijnrichtingen van Nationalestraat en omliggende, en kreeg deze benaming op 22 Mei 1869 als gelegen midden in het oude St Andrieskwartier. SINT ANDRIESSTRAAT Geopend in het begin der XVIe eeuw, bij den aanleg van het Augustijnenklooster. Zij heet in den beginne Kerkstraat. Op 29 Mei 1529 beslisten Magistraat en Kapittel van O.L.V. de nieuwe kerk (der Augustijnen te noemen naar den apostel Andreas, patroon der visschers, schippers en kordewagenkruiers. Sint Andreas, de eerstgeroepene, gemarteld te Patras op een kruis van schuin geplaatste blokken (St Andrieskruis) wordt op 30 November gevierd. 18
Verhalen/Inzendingen van onze leden AVONDSTEMMING in YELEPIA Uit de bijna onleesbare notities die ik tijdens mijn verblijf in YELEPIA neerpende meen ik hieronder het eenzaamheidsgevoel dat zich soms van me meester maakte te kunnen weergeven. YELEPIA, zondag 11 december 1955. Zes uur p.m. Ditmaal geen exotisch schouwspel van een ondergaande vuurrode tropenzon. Het kleurenpalet is ditmaal vervangen door een opeenstapeling van donkergrijze wolken die onheilspellend laag boven het bivak scherend een sterloze nacht aankondigen. Ietwat ongerust vraag ik me af wanneer het onweer, de storm zal losbreken. Gewoontegetrouw woon ik de etensverdeling bij, een der zeldzame gelegenheden waarbij het moreel van de soldaten enigszins stijgt. Immers ook zij lijden onder de reeds weken durende scheiding van hun echtgenote en kinderen en het verstoken blijven van een normaal garnizoensleven. 't Stelt me gerust de lachende tronies te ontwaren bij het verorberen van hun 'souper': tot ballen geknede maniok, druipend van een vettige olijfolie en in de saus drijvende stukjes 'macayabou'. Mijn ‘malamu mingi’ (is het zeer goed?) wordt op vele 'Dio's'ija's’ onthaald. Gerustgesteld begeef ik me terug naar mijn bouwvallige 'Gite d'étappe'. In het nabijgelegen oerwoud kondigen de wiegende kruinen en het geluid der krakende en over mekaar schurende takken der reuzenhoge bomen de verwachte storm aan. Uit de muf riekende gite-kamer haal ik de stallantaarn. Het geritsel in het dak van ongedefinieerd ongedierte en enkele over de aarden vloer wegritsende kakkerlakken doen me besluiten om, ondanks het dreigend onweer, ook die nacht op de barza door te brengen. Gezeten achter mijn campingtafeltje verorber ik op mijn beurt in het vage schijnsel van de stallantaarn m'n karige maaltijd. Van de vier me die morgen door YELEPIA bezorgde miniatuureitjes dien ik er immers twee, die de watertest niet doorstonden, weg te gooien. Ze verspreiden immers een rottig geurtje. Uit de blikken doos haal ik enkele keiharde broodbeschuiten die ik met een ranzige boterlaag bedekt zijn. Gelukkig bezit ik nog twee kleine bananen. Het geheel spoel ik door met een tweetal tasjes Ness koffie. Turend in de donkerte fascineren me de sporadisch opspringende gensters van het verderop gelegen open vuur, dat de plaats van de schildwacht aanduidt. Inmiddels komt een rollende donder naderbij terwijl bliksemschichten door de donkere wolken flitsen en windstoten het licht van de stallantaarn aan het flikkeren brengen. Rondom de lantaarn zijn allerlei insecten hun dodenvlucht begonnen tot ze tenslotte uitgeput met verschroeide vleugels neervallen. Ik veeg ze weg van mijn notaboekje, me afvragend wat die dwaze schepsels mocht aanzetten tot die zelfmoord. Zou die groene sprinkhaan, die reeds sedert een half uur onbeweeglijk dit ‘dantesk’ spektakel gadeslaat en m'n tafelgenoot is, zich ook laten verleiden tot die vuurdans of wacht hij tot ik me verwijder om een gemakkelijke prooi tot zich te nemen . 19
De schrijversmuze lijkt me die avond ook in de steek te laten. M'n gedachten dwalen af naar GOMBARI , naar m'n vrouw. Wat moet ik haar nog meer vertellen, hoe kan ik de juiste woorden vinden, de zinnen vormen die haar moed moeten bezorgen om te volharden in haar droevig eenzaam bestaan. Hoe durf ik het aan haar te schrijven dat we REEDS vier maanden van onze term achter de rug hebben. Ik kijk op mijn uurwerk. Het is amper 8 u! Inmiddels is de wind gevallen. Regendroppels knetteren op het dak, op de limonietachtige grond rondom de gite. Binnenin de kamer vormen zich geleidelijk enkele modderige plassen. In het licht van mijn flashlight zie ik de strijd van enkele spinnen die zich uit de nattige gedeelten van het strooien dak verwijderen. In de richting van de gerechtszaal, fungerend als slaapruimte van de troep, beweegt zich in het licht van een lantaarn een haastige gestalte. 'De schildwacht', flitst het me door de geest .... die zijn wachtpost verlaat om zich tegen de regen te beschutten.' 'ROGER, wees menselijk, je hebt het niet gezien, trouwens wat heeft die sukkel daar op die weg te bewaken ', fluistert het geweten me in 't oor. Ja, inderdaad wie of wat passeerde er tijdens de ganse dag op de enige weg van het dorp? Slechts een stofopjagende, te hoog met katoen geladen, over de weg waggelende camion, die toeterend de schildwacht meende te moeten begroeten. Tenslotte ook nog in de late namiddag een lijkstoet die sedert enkele uren onderweg weg was om de dode vanuit een dispensarium naar zijn dorp te brengen om er begraven te worden: quasi naakte, mannelijke mekaar aflossende dragers van een in een grove deken gewikkelde afgestorvene met lianen vastgesnoerd op bamboestokken op enkele stappen gevolgd door een groep voortstrompelende vrouwen die met een eentonig treurig gezang de stoet begeleiden, rouwende schepsels die voor de gelegenheid hun lendendoek omgewisseld hebben voor een uit takken en bladeren vervaardigde lendendoek en hun gelaat en schouders met strepen kaolien beschilderd hebben. Mijn gedachten dwalen terug af naar huis, naar onze 'home' en de normale familiewarmte tussen vrouw en kinderen. 'Allez, kop op jongen!' Flets krekelgeluid, gevolgd door allerlei uit het oerwoud weergalmend sjirpend, fluitend en krijsend lawaai van een naamloos leger van vogels, kondigt het begin van het nachtconcert aan. Het regent immers niet meer. Een vaag schijnsel aan de hemel verraadt de maan, schuilgaande achter de voorbijglijdende wolken, terwijl enkele sterren haar komen gezelschap houden. Ietwat opgelucht herneem ik mijn troostend briefje aan m'n vrouwtje. 't Is warempel reeds 9 u.! Uit de donkerte waggelt een licht me tegemoet. 'Nini' (wie is het?) Sergeant Kasongo: ‘soldats présents, mon lieutenant!’ ----- 'maluma, sergeant, kenda! '(goed sergeant, ga!) De sergeant van dienst heeft zijn avondappel gedaan. Aan het gestamp hoor ik dat hij een perfecte 'rechtsomkeer' uitvoert. Het geluid van zijn gecadanceerde passen wordt geleidelijk opgeslorpt door het eeuwig lawaai van de krekels en het gekwaak van zich tot bij de gite gewaagde kikkers. Nog even overweeg ik tot bij de schildwacht te wandelen om hem te 'inspecteren'. De zondag weerhoudt me. Ik doof de lantaarn en kruip onder het muskietennet. De tropennacht zal God zij dank vlug voorbij zijn en plaats maken voor een hopelijk meer optimistische kijk op mijn Congolees bestaan. Roger
20
DE MILITAIRE ERFENIS VAN BRASSCHAAT (3) Omdat de schietoefeningen vanaf 1894 konden doorgaan in het Groot Schietveld kwam er ruimte vrij om andere militaire activiteiten te ontplooien in het Klein Schietveld. Tot op dat ogenblik maakten de artilleristen de dienst uit in het oude kamp. Het bekendste gebouw in die tijd was de mess officieren. De eerste mess brandde af in 1904 en de nieuwe mess, op dezelfde plaats, dateert van 1906. In het er rond gelegen park vind je een bijna intacte ijskelder die nog niet in bezit genomen is door vleermuizen. Ook de logementblokken voor de hogere militairen werden opgetrokken langsheen de rand van dit park. Tussen 1910 en 1914 kreeg het oude kamp stilaan zijn huidige vorm. Het merendeel van de gebouwen werd opgetrokken om paarden te stallen of ze te trainen. Het is een uniek kamp waarbij het kanon en het paard een centrale rol speelden in de opbouw ervan. Naast de stallen kwamen vier grote logementblokken en enkele administratieve gebouwen. Het oude infanteriekwartier bleef bestaan (en bestaat nog steeds). Deze gebouwen zijn herkenbaar aan hun bouwwijze waarbij muurankers werden gebruikt. Het kamp is ten andere een unieke verzameling van gebouwen waarvan de inplanting geïnspireerd werd door de maatschappelijke visie van de 19de eeuw. In het Klein Schietveld werd plaats geruimd voor nieuwe eenheden. Het 3 Lansiers was in Brasschaat gestationeerd van 1928 tot aan WO II. De aankoopdienst voor paarden voor gans het Belgisch leger werd er gevestigd. Dit maakte dat het hele kamp werd volgebouwd met paardenstallen en maneges. Het is ook niet verwonderlijk dat dit sporen naliet tot ver buiten het kamp. Talrijk waren de maneges die rond het Klein Schietveld gebouwd werden door de bevolking, al dan niet geholpen door de militairen. Het oudste militair vliegveld van België werd aangelegd rond de administratieve gebouwen die later door de School van het Lichte Vliegwezen werden bezet. In 1911 ziet de eerste vliegschool het licht. Nog geen acht jaar nadat de gebroeders Wright hun eerste geslaagde vlucht uitvoerden, vlogen de eerste militaire vliegtuigen van die tijd, de Farmans, in het luchtruim van Brasschaat. De inwoners van de gemeente waren reeds enkele decennia ballonvaarders gewoon. Maar ditmaal waren zij ook de bevoorrechte getuigen van de manoeuvres van echte vliegtuigen naast de klassieke ballons. 21
Na de Eerste Wereldoorlog kreeg het vliegveld geen voortrekkersrol meer toebedeeld. Het bleef in gebruik om bepaalde trainingen met de artillerie mogelijk te maken. Pas na de Tweede Wereldoorlog krijgt het een nieuwe elan als de School van het Lichte Vliegwezen er neerstrijkt. Naast Pipers, Dorniers of Britten-Normans, zijn het voornamelijk de helikopters die er de dienst uitmaken. De school werd gesloten in 2006. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd op de landingsstrip een krijgsgevangenkamp opgericht door de Duitsers. Vier jaar lang verbleven er landgenoten in gevangenschap. Op het einde van de oorlog werden de rollen omgekeerd en waren het de Duitsers die in de barakken verbleven. Van dit krijgsgevangenkamp blijft bijna niets meer over. Wat verderop vind je in de bossen een afgesloten domein met hoge citernes. Hier bevinden zich de constructies van de Belgian Pipeline Organisation. Het is een tussenstation van de pijpleidingen die Antwerpen en Rotterdam met elkaar verbinden en van daaruit diep tot in Europa gaan. Het beheer van dit net is momenteel toevertrouwd aan een internationale organisatie, CEPMO (Central Europe Pipeline Management Organisation). Wat verderop vind je het Fort van Brasschaat. Een militair bouwwerk dat niet opgericht werd om Brasschaat te verdedigen maar om Antwerpen te beschermen tegen de beschietingen van eventuele aanvallers. Het fort maakt deel uit van de zogenaamde "buitenlinie" of "buitenste fortengordel". Deze verdedigingslijn bestond uit een reeks betonnen forten. Voor de gemeente Brasschaat betekende dit een aantal militaire erfdienstbaarheden (o.m. in de sector "ruimtelijke ordening") die niet in dank afgenomen werden door de inwoners. Tijdens de jaren zeventig werd door de genie een poging ondernomen om het fort op te blazen. Buiten een harde knal en een ingezakte vleugel leverde deze afbraakpoging niets op. De klus was te groot en de genie liet het fort kreupel achter. Sindsdien is het een verblijfplaats voor vleermuizen. Een ander militair kunstwerk is de antitankgracht. De mensen in de streek noemen het wel eens het ‘antitankkanaal’. Maar dit is flink overdreven voor een gracht van gemiddeld 9 meter breed. Deze gracht gaat van Stabroek tot in Oelegem en er loopt een pad langs beide oevers. Dit pad liet toe dat het groen rond deze waterloop over grote delen vrij toegankelijk bleef. Tijdens de jaren zeventig haalde de antitankgracht nog het voorpaginanieuws. Toen wilde de overheid op het tracé van de gracht een duwvaartkanaal laten graven. Door het geweldige protest van de bevolking werd van het project afgestapt en kon de natuur er sindsdien zijn vrije loop gaan. Hierdoor groeide het uit tot een uniek stukje natuur dat verschillende losse stukjes beschermd groen met elkaar verbond. Dit komt de fauna en flora ten goede omdat er uitwisseling kan gebeuren tussen planten en dieren over een zeer grote groene zone. Ook verbindt de antitankgracht verschillende militaire plaatsen gelegen in de cluster. Het Fortje van Kapellen is er één van. Daar bestond een ander verbindingsmiddel dat naast het paard één van de snelste vervoermiddelen vormde van die tijd: het spoor. 22
Na de Tweede Wereldoorlog viel de noodzaak om een militair spoornet te hebben weg. Het merendeel van de verplaatsingen gebeurde nu langs de baan. Enkel de zware transporten bleven gebruik maken van de spoorweg. De sporen die voor het leger nog belangrijk waren bleven bestaan. De rest werd ontmanteld. Nog jaren lang bleef de spoorweggenie oefenen aan het Fort maar eind jaren '60 werden deze eenheden ontbonden, ingehaald door de geschiedenis. Hiermee zijn we terug bij het oude kamp aangekomen. Sinds de jaren negentig is dit kwartier afgesloten door een omheining. Binnen deze omheining vinden we het artilleriemuseum. Mits toestemming van de kampcommandant is dit museum door iedereen te bezoeken. Je kan ook een geleide wandeling door het ganse domein aanvragen (dit duurt gemiddeld twee en een half uur). Het Kamp van Brasschaat (www.kamp-brasschaat.be) mag rekenen op meer dan tweeduizend bezoekers per jaar (bezoeken aan het museum en geleide wandelingen). Voor deze activiteiten krijgen we een zeer goede feedback van de bezoekers. Het programma wordt aangepast aan de wensen van de bezoekende groepen. Het Kamp wordt opengesteld tijdens bepaalde activiteiten zoals de Mars van 18 RA, T-day (Tienerfestival) en de Jeugddagen. Ook worden er speciale evenementen georganiseerd zoals het “SpoorEvent” (elk jaar in december). In samenwerking met de NMBS wordt dan een treinrit georganiseerd vanuit Antwerpen Centraal langs de oude militaire spoorweg naar het Kamp - met onderweg een uitleg over het historisch kader. De sportieve jeugd van Brasschaat krijgt ieder jaar de mogelijkheid om samen met de militairen van de omliggende eenheden, deel te nemen aan de “Run & Bike”. Hierbij gaan ploegen, bestaande uit twee deelnemers - de ene te voet en de andere met de fiets - een krachtmeting aan met de natuur van het Klein Schietveld. Deze sportieve wedstrijd gaat ieder jaar door even voor Pasen. Jos N.v.d.r. We kregen ook nog een bijdrage voor deze rubriek binnen van Georges Van Walleghem in verband met de psychologische selectie van de eerste Belgische astronauten door de Medische Dienst van het Belgisch Leger in 1977, waar Georges trouwens persoonlijk druk aan meewerkte. Een en ander paste eigenlijk in het kader van ons recent bezoek aan het Air Space Center en de bedoeling was dan ook om de tekst in deze De Wapper te publiceren. Tot onze spijt moeten we daar van afzien omdat we dan voor nog eens drie bijkomende bladzijden vulling moeten zoeken, wat ook de kosten van dit tijdschrift nutteloos zou verhogen. We houden een en ander dus netjes bij en brengen het in het volgende nummer. 23
Belgische Krijgsmacht
UV
2 Gp CIS - Distributiecentrum Grote Baan 111 9100 Sint - NIKLAAS 03/750.35.95
DE WAPPER TWEEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT April -Mei 2010 Verantwoordelijke uitgever en afzender: Jan VINGERHOETS Lange Kroonstraat 142 2530 BOECHOUT Tel.: 03/4806101 E-mail:
[email protected]
Redactie: Leo VRANCKX Buizegemlei 66 2650 Edegem Tel.: 03/4572446 E-mail:
[email protected] 24