Speech De vorige sprekers hebben u haarfijn uitgelegd dat het huidige tracé van de Oosterweelverbinding 1)het fileprobleem niet gaat oplossen 2)uw gezondheid ernstig gaat schaden Daarom is het niet verwonderlijk dat steeds bredere lagen van de bevolking het project in vraag stellen. Panorama toonde ons dat zelfs grote havenpatroons, niet gelukkig zijn met de Lange Wapperbrug. Daar komt nog bij dat heel dit project gigantische sommen geld kosten, meer dan 2,5 miljard euro. Met dat prijskaartje is de Lange Wapper het duurste project van openbare werken ooit. 2,5 miljard euro, dat is bom geld. Als u 50 jaar lang elke week op de lotto één miljoen euro wint dan hebt u na 50 jaar 2,5 miljard euro bij elkaar gespaard. Zou u na die 50 jaar sparen dat bedrag dan uitgeven aan een brug die het fileprobleem niet gaat oplossen, die de gezondheid van uzelf, die van uw kinderen en van uw buren gaat ondermijnen? Neen toch.
Vertel mij dan eens waarom intelligente mensen zoals -de voorzitter van de BAM, Karel Vinck, -de Vlaamse Ministers Dirk Van Mechelen, Hilde Crevits en Kathleen Van Brempt, -Vlaams Minister-President Kris Peeters -en Burgemeester Patrick Janssens wel bereid zijn om meer dan 2,5 miljard uit te geven voor deze brug?
Dat kan niet anders of er staan hier enorme belangen op het spel. Wel daarover zal ik het hebben.
Tot voor enkele jaren als er een weg, een brug, ... kortom grootse wegenwerken uitgevoerd moesten worden, dan tekende het ministerie van openbare werken het plan, legde de eisen vast – bvb veiligheidseisen - waaraan het project moest voldoen. Dit resulteerde in een gedetailleerd lastenboek. Op basis van dit lastenboek werd een openbare aanbesteding uitgeschreven. Ieder bouwonderneming kon meedingen. Het volstond zijn prijs binnen te brengen. De goedkoopste mocht uiteindelijk de werken uitvoeren. De overheid leende het nodige geld bij de banken of schreef een staatslening uit.
In de jaren ’90 stak europa stokken in de wielen. Van Europa mocht de staatsschuld van de Europese landen niet meer toenemen. De overheid kon dus geen nieuwe leningen meer aangaan. Wie nog grootse openbare werken wilde uitvoeren moest het op een andere manier doen. Laat de openbare werken volledig uitvoeren door de privé. De privé-firma's moeten niet alleen het project bouwen, maar ze ook ontwerpen, financieren en onderhouden. In dit concept is het niet langer de overheid die het lastenboek moet opstellen maar de privé-firma's zelf. Dat is dan ook hetgeen de Vlaamse regering gedaan heeft. Eind 2002 heeft de Vlaamse regering de BAM opgericht. De BAM heeft vanaf dat moment alle onderhandelingen gevoerd met aannemers, banken en verzekeringen om de Oosterweelverbiding te ontwerpen, te bouwen te financieren en te onderhouden. En in ruil voor de geleverde inspanningen zal de BAM de privé-firma's de volgende 35 jaar vergoeden met de tolopbrengsten van de Lange Wapper. Op die manier kunnen grootse openbare werken uitgevoerd worden zonder dat de staatschuld stijgt. Heel deze constructie noemt men een PPS-constructie. PPS staat voor publiek-private samenwerking. Publiek slaat op de staat, privaat slaat op de privé-firma’s, de aannemers, banken en verzekeringen. De overheid en de privé werken samen voor het bouwen van die brug. Wat moet u zich daarbij voorstellen? Stel je voor dat
boswachters (staatsambtenaren) en stropers (privépersonen) samen gaan werken om het wildbestand in een natuurgebied op peil te houden? Juist daar gaat na enkele maanden niet veel wild meer rondlopen. Zo is dat ook bij de PPS. De winsten zijn voor de privé en de overheid mag de mogelijke verliezen dekken. Als de tolopbrengsten zouden tegenvallen moet de Vlaamse regering bijspringen.
Europa wil zulke de PPS in alle Europese landen promoten. “Changing the way of governement” – “de manier van regeren veranderen” – de overheid bedenkt allerlei mogelijke projecten uit en de privé werkt ze uit, bouwt ze, financiert ze en onderhoudt ze. En dit alles met als inzet de winsten van de Europese eigen privé-ondernemingen te verhogen. Europa laat elk jaar studies uitvoeren voor hoeveel miljarden iedere Europese staat aan openbare werken laat uitvoeren via een PPS-constructie. Het laatste rapport dat Europa liet opstellen toont hoe België in 2003 zelfs in het verhaal niet voorkwam, hoe in 2004 België op de 10de plaats stond en hoe in 2005 België naar de 5de plaats verhuisde. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan de Lange Wapper. Voor Europa is de Lange Wapper het doorbraakproject van de PPS in België. Dat is dan ook de reden waarom Europa de Lange Wapper in essentie wel ziet zitten. De Vlaamse Regering zit, wat PPS betreft, op dezelfde lijn als Europa. Ook voor de Vlaamse regering is de Lange Wapper het doorbraakproject voor de PPS in Vlaanderen. In navolging van de Lange Wapper heeft de Vlaamse regering nog verschillende andere PPS-projecten op stapel staan. - 1,6 miljard in de rust- en verzorgingssector, - 1,1 miljard voor de schoolinfrastructuur - een ½ miljard voor wgenwerken op 6 knelpunten in Vlaanderen (Zaventem, Helchteren-houthalen, kempen, AX, R4 Merelbeke, Ronse) - een klein miljard voor de liefkenshoek spoortunnel
Alles samen goed voor 4 miljard aan openbare werken.Voor al deze projecten geldt de Lange Wapper als voorbeeld. Dit voorbeeld mag niet mislukken. Patrick Janssens is een zeer goede leerling als het op toepassen van PPS aankomt. Patrick is een bikkelharde verdediger van ‘changing the way of governement”. Een overheid moet projecten uitdenken. Dat is de belangrijkste functie van een overheid. Het uitwerken en de realisatie moet men volledig overlaten aan de privé. Patrick past dat zeer consequent toe in Antwerpen. Onder zijn leiding blinkt het stadsbestuur uit in het bedenken van allerlei projecten: afbraak van het zeemanshuis om het te vervangen door luxueuze lofts en trendy bedrijfsruimten, hernieuwing van de kaaien, de sluiting van Erasmus en Stuivenberg gekoppeld aan de bouw van een prestigieus nieuw ziekenhuis op Antwerpen-Noord, het omvormen van het militair hospitaal in Berchem tot een woonzone met luxewoningen en appartementen, de privatisering van de vuilkar via een PPS, het uitbesteden van de containerparken aan de privé, het nieuw voetbalstadium met behorende winkelcomplex, … De privé heeft de volgende jaren maar uit te kiezen uit al deze verschillende projecten. Allemaal stuk voor stuk projecten die de projectontwikkelaars, de bouwondernemingen en de banken een maximale winst zullen verzekeren. De Lange Wapper is voor Janssens ook nog belangrijk omwille van een andere reden. Parijs heeft zijn Eifeltoren. Antwerpen moet in de toekomst zijn Lange Wapperbrug hebben. Maar ik ga daar niet verder op in.
We komen terug bij ons startpunt: of die brug nu het file probleem oplost of niet. Daar draait het bij de exellenties niet om. Uw gezondheid en uw fileprobleem moet wijken voor de doorbraak van de PPS in België, Vlaanderen en Antwerpen. Een doorbraak die er moet komen om de privé-ondernemingen te voorzien van winstgevende projecten.
Ik wil nog wijzen op twee bijzonderheden van de PPS: Één – Heel de democratische controle op openbare werken is verdwenen.
Parlementaire controle is zo goed als uitgesloten. Vroeger controleerde 'de regie van de gebouwen' of de aannemers wel de juiste beton gebruikte, of aan de veiligheidsvoorschriften voldeden. Met een PPS is het de privé die zelf de normen vastlegt en daarna zichzelf controleert. Ik moet daar geen tekening bij maken. Over een brug rijden die gebouwd is met een PPS-constructie - kan uw leven ernstig in gevaar brengen. In buitenland zijn daar voorbeelden van. Misschien kan dat nog aan bod komen tijdens de vragen.
Twee – De Oosterweelverbinding moet de mobiliteitsproblemen rond Antwerpen oplossen. Maar heel de opgezette PPS-constructie is het meest gebaat bij zoveel mogelijk verkeer. Hoe meer vrachtwagens er over die brug rijden, hoe meer tol. Het gaat zelf zover dat de Vlaamse ministers Van Mechelen, Crevits en Van Brempt een contract met de BAM afsloten, dat bepaalt dat er tot juni 2047 geen enkele nieuwe autosnelweg rond Antwerpen zal gebouwd worden, ook geen nieuwe tunnel, of om het even welk alternatief dat de tolopbrengsten kan doen dalen. Op die manier geeft de Vlaamse regering elk beleidsinstrument om de mobiliteit te beheersen voor de volgende 40 jaar uit handen.
Laat ons nog even een blik werpen op de privé-ondernemingen die aan de Lange Wapper gaan verdienen. Laat we de bouwfirma’s eens van dichterbij bekijken. Noriant mag de brug bouwen. Noriant is een tijdelijke consortium van 8 bouwfirma's. 1)CFE
4)Dredging
7)Fabricom GTI
2)Besix
5)Van Wellen
8)Vinci
3)Cordeel
6)Victor Buyck
De gezamelijke omzet van deze bedrijven bedroeg in 2007 5 miljard euro. Een brug bouwen van 2,5 miljard betekent dat de omzet van deze bedrijven gemiddeld met 50% gaat stijgen. Dat is big big big money voor deze bedrijven. Zoiets laat je niet
passeren. Zoiets geef je niet op omwille van uw gezondheid en uw fileleed. Die zaken moeten wijken voor hun winst. Bovendien is er een enorme verwevenheid tussen de politici en deze betonboeren. 5 van de 8 firma’s horen thuis in de CD&V-stal. Een 5de firma, Cordeel, wordt geleid door een ex-senator van de Open-VLD. Van Wellen van kapellen is er ook bij. Dat Dirk Van Mechelen burgermeester van Kapellen is wellicht louter toevallig.
Ik wil besluiten: 1)Deze brug mag er niet komen. -Ze is schadelijk voor de gezondheid van de omwonende -Ze lost het fileprobleem niet op. -De brug staat symbool voor de doorbraak van PPS in Belgie. Het zorgt ervoor dat de belangen van de privé beslissen over welke openbare werken er moeten komen. Dat een zeer gevaarlijke evolutie die best in de kiem gestopt wordt.
2)Wat is het plan van de PVDA om de mobiliteit op te lossen? Want er is een probleem van mobiliteit in en rond Antwerpen. -Onmiddellijk tolvrij maken van de liefkenshoektunnel. -Ontsluiten van de liefkenshoektunnel tot aan de E17. Kostprijs minder dan een ½ miljard euro. -Verlaging lawaai en fijn stof in Deurne, Merksem en Borgerhout door een groene geluidsmuur -Voorrang aan uitbreiding van tramroutes, vervoer over spoor en over water. Zodat er minder verkeer komt op de Antwerpse wegen. -Een objectieve studie of er nog een derde Scheldeverbinding nodig is. Zo ja, dan gaat onze voorkeur uit naar tunnels buiten de stad. Het alternatief van StratenGeneraal is op dat moment een valabel alternatief. Maar dan zonder PPS
en zonder tolheffing.
3)Als PVDA zijn we voor de volksraadpleging. Janssens en Co willen alles regelen buiten het zicht van iedereen. De volksraadpleging is een fantastisch antwoord hierop. Die 50000 handtekeningen moeten er komen.
4)Als PVDA zijn we ervan overtuigd dat we met ons allen de Lange Wapper kunnen en zullen tegenhouden.
