Column
Samen iets moois opbouwen
N
Link+ | Editie 4 | juni 2012
In elk nummer geeft een collega of relatie zijn/haar visie op gezondheid van geest
04
Magazine over geestelijke gezondheid. Editie 4, juni 2012 u het kabinet is gevallen, zie ik
“Inmiddels zijn er na een aantal bijeen-
Mensen met een ggz-beperking zijn kwets-
dat wel als een kans om de eigen
komsten waardevolle besluiten genomen.
baar, maar dat zie je vaak niet aan de
bijdrage in de GGZ terug te draaien.
Onder andere gaan we de eigen bijdrage
buitenkant, terwijl er wel heel veel leed
Dat hoop ik van harte. Maar hoe je het ook
voor kwetsbare cliënten vergoeden, wordt
achter zit. Hopelijk kunnen we samen iets
wendt of keert: we zullen het met minder
de eerstelijnszorg versterkt en willen we
moois opbouwen waar onze inwoners ook
geld moeten doen. Mijn mening is als je
door intensievere samenwerking in de wijken
in de toekomst iets aan hebben.”
landelijk bezuinigt, je dat moet doen op
de maatschappelijke participatie van chroni-
zaken die je kunt verbeteren in de lokale
sche ggz-cliënten bevorderen. Daar ben ik
Hendrik Hoeksema is wethouder bij de
samenleving. Dat is in elk geval wat we nu
blij om.”
gemeente Oss en één van de deelnemers van Stimulab. Meer informatie, kijkt u op
in Oss proberen.” “Elke mens moet volledig mee kunnen doen
www.stimulab.nl. Of volg ons op twitter:
“Toen de bezuinigingsmaatregelen in de GGZ
in de samenleving. Anders wordt hij toch
@stimulab.
op ons afkwamen, was ik daar op zijn zachtst
hartstikke ongelukkig?
De toekomst van de GGZ begint NU Acht portretten van binnen en buiten
gezegd niet blij mee. Ik heb echt te doen met de mensen die dit raakt. Maar het versnelde wel de noodzaak om de zorg in de gemeente anders te organiseren.” “In Oss werken we al heel wat jaren samen met organisaties en instellingen op het gebied van zorg en welzijn. Dit kwam
‘Gezondheid die je je familie gunt’ De basis voor ons meerjarenbeleid
goed van pas toen we begonnen met het pilotproject Stimulab. We kenden elkaar goed, wisten wat we van elkaar konden verwachten en er liepen al veel goede dingen, zoals het wijkgericht werken.” “Het project Stimulab is bedoeld om zicht te krijgen op de effecten van de bezuinigingsmaatregelen. Welke cliënten haken af door de eigen bijdrage? Wat gebeurt er met hen? Zoeken zij ergens anders hulp of gaan ze helemaal uit zorg? Wat zijn de gevolgen voor andere instellingen in de gemeente? Gaan er
Vernieuwend Digitaal plan maakt herstel concreet en meetbaar
Op de sofa Paul Haarhuis “Niet klagen, wel praten”
meer mensen naar de huisartsen? Of krijgt maatschappelijk werk het drukker? En wat hebben zij nodig om deze toenemende vraag aan te kunnen?”
Nieuw
Lezerstips
Beeld: Ton Rutten Tekst: Vivianne Viguurs
Schilderswanhoop Als ik met mijn penseel over het doek heen strijk, wanneer ik de kwast behendig plaats, komt er een scala van kleuren door mijn hoofd geraasd. Mijn palet kent geen grenzen, mijn keus is eindeloos. Maar ik moet wel oppassen, anders wordt mijn publiek boos. Expressief is te moeilijk Impressionistisch is te ruw Vervreemding vindt men te lelijk En modernisme geven ze liever een duw. Maar één ding zal altijd blijven, dit is wat men nog steeds waardeert. Het schilderen met prachtige kleuren, die men van over de hele wereld vereert. Jef Verstegen
GZZ Oost Brabant, dicht bij u in de buurt Bij de GGZ Oost Brabant kunnen mensen met complexe psychische klachten en psychiatrische aandoeningen terecht, in alle leeftijden. Per jaar kloppen meer dan 11.000 nieuwe cliënten bij ons aan. Hun klachten en problemen lopen uiteen van bijvoorbeeld ADHD en autisme bij kinderen en jeugdigen, persoonlijkheidsproblemen en trauma’s bij volwassenen, tot dementie en depressie bij ouderen. Samen met de cliënt zoeken we altijd naar de beste oplossing, zoveel mogelijk afgestemd op de persoonlijke situatie. Meer informatie? Kijk op onze website: www.ggzoostbrabant.nl.
Bereikbaarheid
Wijchen
Helmond - ’t Warant Oss
Wesselmanlaan 25a
GRIP Informatiecentra
5707 HA Helmond
Helmond: Claraklooster
0492 - 84 80 00
Rosmalen
Gennep
Molenstraat 74A 5701 KH Helmond
Oss - Arsis
0492 - 50 57 41
Joannes Zwijsenlaan 123
Helmond: ’t Warant
5342 BT Oss
Wesselmanlaan 25a
0412 - 84 70 00
Uden
Boxmeer
Veghel Boekel
5707 HA Helmond 0492 - 84 80 00
Rosmalen -
Oss
Landgoed Coudewater
Joannes Zwijsenlaan 123
Berlicumseweg 8
5342 BT Oss
5248 NT Rosmalen
0412 - 84 70 00
073 - 844 75 00
Helmond
Deurne
Uden Violierstraat 11
Veghel
locatie Gennep
5402 LA Uden
Burgemeester de Kuyperlaan 5
Europaplein 13
0413 - 25 59 77
5461 AA Veghel
6591 AV Gennep
0413 – 84 68 00
0485 33 66 00
GGZ Land van Cuijk en Noord-Limburg**
Centra voor Psychisch Herstel*
Prikkelen
de koffie bij gewone burgers,” adviseert hij hen. Persoonlijk ervaart hij
Jef wil lezers van zijn gedicht prikkelen anders naar schilderijen te kijken.
binnen de relatie met zijn behandelaar aan den lijve hoe belangrijk dat
Hij schetst daarom de worsteling van een schilder die kijkergericht wil
‘gewone’ mens-tot-mens contact is: “Mijn behandelaar is toegankelijk,
Boekel
werken. Met dit gedicht won de 14-jarige inwoner van Uden vorig na-
normaal en fijn in de omgang. Ze heeft ervoor gezorgd dat ik genoeg lef
Kluisstraat 2
jaar de gedichtenwedstrijd voor de onderbouw van het Udens college.
kreeg om mijn harnas te laten vallen. Sindsdien ben ik opener en durf ik
5427 EM Boekel
meer te vertellen tegen familie en mijn vrienden. Ik voel me er echt beter
0492 - 84 60 00
Mens-tot-mens contact
locatie Boxmeer
Berlicumseweg 8
Deurne
vanaf 9 juli 2012
5248 NT Rosmalen tel. 073 - 844 78 00
door.“
Wat de toekomst hem zal brengen, weet hij niet precies. Zijn beroeps-
locatie Rosmalen
keuze staat wel min of meer vast: “Architect, dat wil ik wel worden
De toekomst van de GGZ begint nu!
St. Jozefstraat 30
Bilderbeekstraat 44
omdat het een mooie combinatie van alles is.” Het lijkt hem top om
Wat is de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg voor Jef, zijn
5743 AV Deurne
5831 CX Boxmeer
het oude, de historie met het nieuwe te combineren: “Kunstige nieuwe
generatiegenoten en andere Brabantse burgers? Daarover gaat deze
0492 - 84 80 05
0485 - 84 72 50
huizen ontwerpen in een oud jasje.” Verrassen, zonder te vervreemden.
Link+. Verschillende autoriteiten van buiten en binnen GGZ Oost Brabant
Luisteren naar mensen, daar draait het bij Jef om. Sprekend over zijn
komen erover aan het woord. Allemaal met dezelfde ‘vraagstip’ op de
*D eze organisatie maakt onderdeel uit van GGZ Oost Brabant.
6603 AM Wijchen
toekomende tijd komt het ook op beleidsmakers en politici. “Ga eens op
horizon.
** In de regio Land van Cuijk en Noord-Limburg werken GGZ Oost Brabant en Pantein samen onder deze naam.
024 - 641 23 12
2 | LINK+ editie 04
Locatie Wijchen Leemweg 112
Inhoudsopgave 04
‘Je ziet successen, dat is mooi.’
30
Boeken- én mediarubriek
Reportage: behandeling van
Vanaf nu ook mediatips: handige
Niet Aangeboren Hersenletsel
apps en websites.
op Huize Padua
32
Vruchtbare landelijke
09
Portret
uitwisseling van oplossingen
‘Ervaringsdeskundigen zijn ons
bezuinigingen GGZ
geweten’
“Laten we het voor de cliënt zo
10
helder mogelijk houden.”
‘Gezondheid die je je familie
gunt.’
38
Vernieuwend
De toekomst van de GGZ begint NU
“Kanaries? Kan dat hier dan?”
In deze nieuwe rubriek lezen we
22
Reportage
over het herstelondersteuningsplan
“Neem ons serieus, wij hebben
(HOP) dat herstel concreet en
iets te melden”, gaven cliënten
meetbaar maakt.
aan tijdens het slotdebat in de Week
van de psychiatrie 2012.
42
Op de sofa
“Niet klagen, wel praten”,
26
Generatie y maakt beleid tijdens
Ex-tennisprof en Brabander Paul
het ontbijt
Haarhuis houdt niet van half werk.
Zorg die je je naaste gunt, wat
Niet op de tennisbaan en ook niet
is ervoor nodig om die te kunnen
wanneer hij met z’n autistische
geven? Tijdens een gezamenlijk
zoon speelt.
ontbijt gaf onze generatie Y
antwoord op die vraag.
46
Doe de test
Hoe gestrest bent u?
04
10
26
38 juni 2012 LINK+ | 3
Niet Aangeboren Hersenletsel Huize Padua:
Je ziet successen, dat is mooi
bij het Zorgcircuit niet aangeboren hersenletsel - kortweg nah huiZe padua - kunnen mensen terecht die door een ongeluk of Ziekte hersenletsel hebben opgelopen, waardoor Ze naast lichamelijke beperkingen, ook cognitieVe- en gedragsproblemen hebben, en soms ook psYchiatrische klachten. als Ze binnenkomen hebben Ze Vaak al een lange weg achter de rug in andere instellingen. nah huiZe padua biedt deZe groep mensen behandeling en reValidatie mÉt resultaat. Psychiaters Böhlke en Ter Mors Tekst: Anouk Suurs Foto’s: Ton Rutten
A
ls door onze behandeling iemand beschermd kan wonen in plaats van in een verpleeghuis, verbetert dat enorm
zijn kwaliteit van leven”, aldus Bert ter Mors.
“Alles in huis voor maatwerk”
langdurig verblijf”, vertelt Ter Mors. “Het NAH-team bestaat uit alle disciplines die nodig zijn voor het herstel van iemand met hersenletsel en psychiatrische klachten.“ Het zorgcircuit heeft hierdoor alles in huis om maatwerk te bieden: van diagnose tot een intensief revalidatietraject, maar ook ambulante begeleiding thuis. Böhlke: “Denk
Ter Mors is psychiater en programmaleider bij NAH Huize Padua. Samen met psychiater
“Ons aanbod bestaat uit een poli voor
hier bijvoorbeeld aan als iemand zich wel
en neuroloog Anja Böhlke vertelt hij wat dit
onderzoek, ambulante behandeling en twee
kan redden, maar er op deelgebieden, zoals
circuit - dat zich volgend jaar waarschijnlijk
klinieken, waar revalidatie en rehabilitatie
dagbesteding of sociale contacten nog winst
topklinisch mag noemen - doet.
worden aangeboden en een voorziening voor
te halen is.”
4 | LINK+ editie 04
Reportage
Deskundigheid bij de voordeur Als iemand wordt opgenomen, is dat meestal voor drie maanden tot een jaar. Iedereen die binnenkomt bij NAH, klinisch of poliklinisch, wordt eerst gezien door één van de twee psychiaters. Böhlke: “Ons uitgangspunt is dat de grootste deskundigheid bij de voordeur zit. Hierdoor is er een grotere kans dat een cliënt krijgt wat hij nodig heeft. Dat is belangrijk, want vaak is iemand vastgelopen in andere instellingen, heeft hij een negatieve kijk op de hulpverlening én bepaalde vaardigheden verkeerd (opnieuw) aangeleerd. We zouden dit uiteraard liever anders zien. Hoe eerder iemand Klinische afdeling op Huize Padua
wordt doorverwezen, hoe gunstiger zijn perspectief.”
Leven buiten Huize Padua Als iemand zijn maximale herstel heeft
“Als door onze behandeling
Nadat de diagnose is gesteld, start de cliënt
bereikt, kan hij terug naar huis, naar
met de behandeling en revalidatie die er op
beschermd wonen, een verpleeghuis
gericht is de stoornissen en beperkingen te verminderen en de beperkingen die blijvend
2of naar de instelling waar hij vandaan komt. NAH Huize Padua heeft ook een
zijn zo goed mogelijk te compenseren.
rehabilitatieafdeling. Hier wordt een cliënt
“Gezien de problematiek doen we dit in een
klaargestoomd voor een zo zelfstandig
verpleeghuis, verbetert dat
aangepast tempo, met meer rust tussendoor
mogelijk leven buiten het zorgcircuit,
enorm zijn kwaliteit van
en vooral individuele therapie. “We willen
thuis, in een andere instelling of in een
volgend zijn op wat de cliënt op dat moment
beschermde woonvorm. Ook de nazorg is
leven”
aankan, omdat (gedrags)problemen vaak
gewaarborgd. “Als een cliënt eenmaal met
erger worden door overvraging”, aldus Ter
ontslag is, blijven wij aanspreekpunt voor
Mors.
familieleden of andere instelling. Ze kunnen
Verder participeert het zorgcircuit in
met vragen of voor tips altijd bij ons terecht.
hersenletselteams, zit het verweven in
Het is dankbaar werk”, vindt Böhlke. “Je ziet
allerlei netwerken, is er een samenwerking
successen, dat is mooi.”
met de universiteit van Maastricht, doet zij
NAH Huize Padua is op de rehabilitatie-
iemand beschermd kan wonen in plaats van in een
wetenschappelijk onderzoek en zijn Böhlke
afdeling Eikenheuvel 1 gestart met de methode ‘Hooi op je vork’, die gebaseerd
Consultatie en advies
en Ter Mors regelmatig spreker op allerlei
is op de herstelvisie. Hoe help je mensen
Ook buiten NAH Huize Padua is er veel vraag
symposia. Allemaal zaken die belangrijk
met niet-aangeboren hersenletsel? Wat is
naar de deskundigheid van het zorgcircuit.
zijn om uitstekende zorg en behandeling te
mogelijk? Wat zijn de verwachtingen?
Ter Mors: “We hebben een spv-er die is
blijven geven, maar óók om uiteindelijk het
‘Hooi op je vork’ helpt bij het vinden van
‘uitgeleend’ aan verpleeghuis Mariaoord
predikaat Topklinische ggz te verwerven! Op
antwoorden op deze vragen. Lees meer
in Rosmalen. Anja en ik doen consulten bij
7 mei 2013 zal blijken of het zorgcircuit hier
op: www.zadoks.nl/hooiopjevork
verpleeghuizen en revalidatieklinieken in de
aan voldoet. Dán vindt namelijk de visitatie
regio.”
plaats. juni 2012 LINK+ | 5
GGZ Oost Brabant - Huize Padua - biedt behandeling en revalidatie aan mensen met niet-aangeboren hersenletsel die ook gedrags- of andere psychiatrische problemen hebben. De behandeling op Huize Padua is uniek, omdat alle disciplines in huis zijn die nodig kunnen zijn voor behandeling en revalidatie. Per cliënt kijken we welke therapie en deskundigheid hij nodig heeft voor zijn herstel. Een cliënt voert een intakegesprek met de teamleider van de afdeling.
Het NAH-team bestaat o.a. uit een psychiater, psycholoog, verpleegkundigen, maatschappelijk werker, SPV-er, fysio- en ergotherapeut en logopedist. Als een cliënt is opgenomen, krijgt hij een lichamelijk onderzoek.
Na de diagnose krijgt elke cliënt een behandelplan op maat.
Soms is me dicati e nodig.
Door het hersenletsel kunnen cliënten niet meer alles zelf. Lichamelijke revalidatie is dan ook een belangrijk onderdeel van de behandeling. Deze is gericht op het verbeteren van de motoriek en het vergroten van de mobiliteit en zelfstandigheid, onder andere door middel van ergotherapie en fysiotherapie.
6 | LINK+ editie 04
Dit wordt regelmatig besproken en waar nodig bijgesteld.
Hersenletsel heeft vaak problemen met taal, spraak, stem, gehoor en slikken als gevolg. Hier is logopediste Marielle Reijbroek bezig met een taalonderzoek.
Een ergotherapeut leert cliënten vaardigheden om de dagelijkse dingen weer te kunnen doen.
Een fysiotherapeut richt zich op het onderzoeken en trainen van de bewegingsmogelijkheden van het lichaam. Vooral het oefenen van praktische vaardigheden zoals staan, lopen en fietsen of het omgaan met een prothese of loophulpmiddel komen aan bod.
Als iemand wel zelfstandig kan wonen, maar behoefte heeft aan begeleiding, bijvoorbeeld op het gebied van dagbesteding, kan dat thuis.
Ook een poliklinisch consult behoort tot onze mogelijkheden
juni 2012 LINK+ | 7
Tekst: Anouk Suurs
een erVaringsdeskundige
Foto’s: Wim Hollemans
weet als geen ander wat het is om psYchische of psYchiatrische problemen te hebben. hij heeft Veel geleerd Van Zijn erVaringen. daarmee kan hij wat betekenen Voor anderen. bij ggZ oost brabant werken hulpVerleners en erVaringsdeskundigen nauw samen. anne gaijmans en jose Van goch Vertellen hoe dit hand in hand gaat.
“Ervaringsdeskundigen Anne Gaijmans is ervaringswerker in een
“Ik nam er geen genoegen mee. Uiteinde-
een gezamenlijke zoektocht.”
FACT-team in Oss:
lijk vocht ik om de behandeling te krijgen
Dit werk heeft mij ook geholpen bij mijn
“Over tien jaar hebben we geen erva-
die ik wilde. Vanaf toen ging het beter.
eigen herstel. Ik heb weer een baan en
ringsdeskundigen meer nodig om het
Mijn herstel heeft hierdoor twee jaar langer
collega’s, hoor bij een team, maar vooral
cliëntperspectief te vertegenwoordigen.
geduurd. Verloren tijd en kosten. Mijn toe-
word ik weer gewaardeerd.”
Hopelijk zijn we er dan alleen nog voor
komst is hierdoor zeker veranderd: met een
de cliënt: om hen hoop, vertrouwen en
ggz-stempel kom je moeilijk aan werk en heb
“Uiteindelijk hoop ik dat het tij gaat
een luisterend oor te bieden. En hen hier-
je het niet makkelijk in de maatschappij.”
keren, dat de behandelaar de cliënt echt als partner gaat zien. Er is veel goede wil,
mee te ondersteunen bij hun herstel.” “Door mijn ervaringen dacht ik ‘het kan
ik zie positieve veranderingen. De bezui-
“Ik liep vast in de hulpverlening toen ik
ook anders’. Daarom ben ik als erva-
nigingen zouden deze nog wel eens in
zelf ziek was. Ik ben lange tijd in behande-
ringswerker aan de slag gegaan. Ik wil
een stroomversnelling kunnen brengen:
ling geweest: het was vreselijk en hielp
de kloof tussen cliënt en de hulpverlener
door gebrek aan geld verwacht ik dat er
voor geen meter. Ik werd gereduceerd tot
verkleinen. Door de cliënt mondiger te
tijdelijk meer ervaringswerkers komen.
een diagnose en niet gezien als een mens.
maken. Maar ook door de behandelaar te
Niet helemaal om de juiste redenen, maar
Niemand wilde naar mij luisteren of met mij
laten inzien dat de cliënt heel goed weet
uiteindelijk zou dit nog wel tot iets heel
praten over waarom ik niet wilde leven.”
wat voor hem het beste werkt. Dit is echt
moois kunnen leiden.”
8 | LINK+ editie 04
Portret In 2011 is GGZ Oost Brabant op locatie gestart met een nieuwe zorgvorm voor cliënten met ernstige psychiatrische aandoeningen: Functional Assertive Community Treatment, kortweg FACT genoemd. Deze manier van zorg richt op de cliënt in zijn eigen woonomgeving. Vanuit zogenaamde FACT-teams leveren medewerkers vanuit verschillende disciplines hun bijdrage aan de gezondheid van cliënten. Ook werkt binnen elk team een ervaringswerker. Lees meer op http://www.ggzoostbrabant.nl/ ggz-oost-brabant/visie/fact.
zijn ons geweten” Jose van Goch is sociaal psychiatrisch
gen, hoe hij de kracht (her)vond om door
“Dit stelt eisen aan ervaringsdeskundi-
verpleegkundige in Helmond en lid van
te gaan. Heel plezierig om hem in ons
gen, zij moeten wel klaar zijn met hun
het FACT-team Helmond:
midden te hebben.”
eigen proces en dingen met een afstand kunnen bekijken. Het moet geen strijd
“Robert, onze ervaringswerker, is het geweten van ons FACT-team. We kun-
“Als het om cliëntenperspectief gaat,
worden tegen de hulpverlening. Anders
nen niet zonder hem. Is dit wel echt wat
hebben we de laatste jaren een flinke
kan het zowel voor hen als voor de cliënt
de cliënt wil?”, is de vraag die hij ons
slag gemaakt. 15 jaar geleden hadden
confronterend zijn.”
regelmatig stelt. Hij houdt ons scherp en
we het vaak nog over ‘die borderliner’.
probeert ons door de ogen van de cliënt
Nu staat toch vooral de mens centraal en
“Daarnaast blijft het belangrijk elkaar te
te laten kijken.”
dan pas zijn diagnose. Een goede ont-
blijven zoeken. Wat doet de behandelaar
wikkeling, die is toe te schrijven aan het
en waar is de ervaringswerker voor? Het
“Daarnaast helpt hij ons bij het con-
mondiger worden van de cliënt, en zeker
hulpverlenings- en cliëntenperspectief
tact met cliënten. Als iemand ons niet
ook aan de rol van ervaringsdeskundi-
moeten in balans zijn. Dan kun je pas
meer wil spreken, kan hij soms voor een
gen. Wel vind ik dat we ervoor moeten
echt spreken van de meerwaarde van
opening zorgen. Als iemand de moed wil
waken dat zij niet doorschieten in de
ervaringsdeskundigheid.”
opgeven, probeert hij hem te motiveren.
hulpverlenerrol en voor de cliënt gaan
Door te vertellen over zijn eigen ervarin-
bepalen wat hij wel of niet moet doen.” juni 2012 LINK+ | 9
De toekomst van de GGZ begint NU
‘Gezondheid die je je familie en naasten gunt’
met cliËnten en naasten, medewerkers en een Vertegenwoordiging uit de maatschappij, hebben management en medewerkers binnen en buiten ggZ oost brabant afgelopen jaar intensief gesproken oVer de toekomst Van de geestelijke geZondheid in het brabantse land. een toekomst die nu begint.
Tekst: Vivianne Viguurs
van dit proces vindt z’n weerslag in het
via een geïntegreerd zorgaanbod
Foto: Rob Nelisse
Meerjarenbeleid 2012-15 dat in de loop
georganiseerd rond de cliënt. Met
van deze zomer verschijnt. In deze Link+
een toekomstperspectief waarin onze
gunnen we u alvast een voorproefje.
diagnostiek, behandeling en begeleiding
S
owieso was het meerjarenbeleid
effectief en kostenbewust moeten zijn.
van de zorgonderneming toe aan
Veilige, menslievende zorg
“Uitgangspunt is dat we onze cliënten
en politieke veranderingen brachten de
GGZ Oost Brabant wil veilige,
die zorg bieden, die je je eigen familie en
organisatie versneld tot een moment van
menslievende zorg bieden zo dicht
naasten gunt”, zeggen Ronnie van Diemen
bezinning en keuzes maken. De uitkomst
mogelijk bij de Brabantse burger,
en Oscar Dekker van de Raad van Bestuur.
een update. De maatschappelijke
10 | LINK+ editie 04
De realiteit van alledag: zorg nu èn in de toekomst
tussen 18 en 25 jaar blijft ambulant
Lente-akkoord + maatregelen VWS
beschikbaar.
De vijf politieke partijen die eind april het
De invoering van de nieuwe koers kwam
Wederom maken overheidsmaatregelen
Lente-akkoord sloten, maken zich op voor de
in een versnelling mede onder druk van de
exploitatie van een dergelijke klinische
verkiezingen. Op dit moment weten we helaas
maatregelen die het demissionaire kabinet
voorziening financieel niet langer haalbaar.
nog niet wat de maatregelen in het akkoord
Rutte precies een jaar geleden bekend
Hierbij is de ontwikkeling om wonen en zorg
concreet inhouden. Houd onze website in de
maakte. Het bleek nodig om voortvarend
te scheiden een belangrijke factor geweest.
gaten voor de meest actuele informatie.
in te zetten op concentratie van klinische
In nauw overleg hebben inmiddels alle
zorg, verdere ambulantisering en innovatieve
bewoners een nieuw onderkomen gevonden.
zorgconcepten. Afgelopen half jaar zijn daarom al
NIEUW: Specialistisch Centrum voor eetstoornissen
Lezerstip
enkele stappen gezet:
Het zorgaanbod op het gebied van
Sluiting klinische bedden Boxmeer
eetstoornissen is uitgebreid met de
Eind 2011 viel voor de kliniek in Boxmeer
voor alle leeftijden en behandeling voor
het doek. De overheidsmaatregelen maakte
jeugd van 14-17 jaar met obesitas als gevolg
de exploitatie van een klinische afdeling
van emotioneel overeten. Dit klinisch aanbod
in de regio Boxmeer financieel niet langer
in Helmond komt naast de bestaande
haalbaar. Ondanks dat de klinische zorg
ambulante zorg en de dagbehandeling in de
is verdwenen, staat GGZ Oost Brabant in
regio Uden/Veghel. Deze uitbreiding past in
voor de continuïteit van polikliniek, deeltijd
het streven om mensen met eetstoornissen
en klinische zorg. Enerzijds kan dat door
een continuüm van zorg te bieden zo dicht
“Het boek ‘Beweging in de GGz’
gemaakte ketenafspraken voor de klinische
mogelijk in de buurt van hun leefomgeving
beschrijft de gigantische ontwikkelingen
(crisis)opnames binnen GGZ Oost Brabant
en naasten. Voor deze zorgvraag heeft GGZ
in de geestelijke gezondheidszorg in de
in Helmond en Oss en met omliggende
Oost Brabant een bovenregionale functie.
afgelopen 35 jaar. De ondertitel ‘van
GGZ-organisaties. Anderzijds door vanuit
Lees meer op www.ggzoostbrabant.nl/
antipsychiatrie tot protocol’ noemt
de herstelvisie (eigen regie van de cliënt,
eetstoornissen
slechts twee uitersten in een periode
behandeltrajecten klinisch gewichtsherstel
waarin zo ongeveer alles veranderde:
kwaliteit van leven) met een nieuwe manier van werken meer zorg in de wijk aan
“ We zijn er voor cliënten
de opvattingen over behandeling, de
te bieden, èn door zorginnovatie (zoals
met complexe psychische
financiering, de organisatiestructuur en
portret van Fred Pijls, directeur GGZ Land van
zorgvragen. Hen bieden wij
intrede, de invloed van de farmaceutische
Cuijk en Noord-Limburg op pagina 13 van
veilige, menslievende zorg
industrie nam toe en de overheid zette de
‘in het Brabantse land’. Voor
groot, veelomvattend en ze hebben
crisisopname thuis en e-health). Lees ook het
deze Link+.
Sluiting woonvoorziening Nieuw Perspectief op Coudewater
bepaalde topspecialistische
In het licht van de versnelling ziet de
voor mensen van buiten
Raad van Bestuur zich genoodzaakt de woonvoorziening Nieuw Perspectief op
zorgvragen zijn we er ook Brabant.”
de diagnostiek. Het internet deed zijn
privatisering door. De veranderingen zijn allemaal invloed op elkaar. Wie wil weten hoe het verder moet, moet het ‘nu’ analyseren. Wie het ‘nu’ wil analyseren, moet naar de geschiedenis kijken. Anders draaien we in een cirkeltje rond. Dat geldt ook, misschien wel vooral, voor de GZZ.”
de locatie Coudewater in Rosmalen op 1 juli 2012 te sluiten.
Ronnie van Diemen en Oscar Dekker,
De zorg voor de bewoners; zwerfjongeren
Raad van Bestuur
Willem Gotink, auteur
juni 2012 LINK+ | 11
De toekomst van de GGZ begint NU
Ferenc Koolen
Teksten: Laura van der Burgt en Carla Jacobs Foto’s: Wim Hollemans
Naast de arts, niet erachter en werkt daarin intensief samen met andere disciplines. Ik vind het prachtig dat De verpleegkundige emancipeert zich,
verpleegkundigen met ambitie en goede
merkt praktijkopleider Ferenc Koolen.
ideeën steeds meer ruimte krijgen binnen
Het braaf luisteren naar de dokter
onze organisatie. Deze ontwikkeling kent
maakt plaats voor meedenken en soms
alleen winnaars.”
zelfs overnemen van behandeling. Meer informatie over magnet hospitals : “Waarom is het verloop bij het ene
www.venvn.nl/Vakdossiers/
ziekenhuis veel lager dan bij het andere?
ExcellenteZorg
In Amerika ontdekten ze bij een aantal magnet hospitals dat er acht dingen zijn die verpleegkundigen binden: werken met vakbekwame collega’s, goede relaties met de artsen, autonomie, steun van de leidinggevende, zeggenschap over de manier waarop je je werk doet, opleidingsmogelijkheden, voldoende personeel en een patiëntgerichte cultuur. In mijn werk als praktijkopleider zie ik dat vooral autonomie, dus het nemen van eigen verantwoordelijkheid, erg stimuleert. Als je wilt generaliseren, kun je zeggen dat verpleegkundigen in de regel redelijk afwachtend zijn. Ze zijn vaak niet erg actief in het bijhouden van vakliteratuur en laten initiatieven of beslissingen vrij gemakkelijk aan anderen over. De nieuwe generatie leerlingen, die we onder andere opleiden op onze leerafdeling in Oss, zit heel anders in elkaar. Hun idealisme, die nieuwe energie, de kritische vragen waarmee ze ervaren collega’s aanspreken en confronteren, dat geeft zoveel dynamiek. Zelfs cliënten maken opmerkingen over de
Benieuwd naar de belevenissen van een
leuke sfeer.
verpleegkundig specialist in de GGZ? Volg Ferenc op Twitter.
Niet zo lang geleden had je als verpleegkundige weinig doorgroeimogelijkheden. Dat is veranderd sinds de introductie van de verpleegkundig specialist. Die behandelt cliënten zelfstandig
12 | LINK+ editie 04
@ferenckoolen
De toekomst van de GGZ begint NU
‘Cliënten herstellen het beste in hun eigen omgeving’ Fred Pijls
binnenkomt. Hij of zij zal zich meer gast voelen. De sociaal-psychiatrisch
Pijls is directeur van de zorggroep GGZ
verpleegkundigen zijn dat wel gewend,
Land van Cuijk en Noord-Limburg, waar
de verpleegkundigen die jarenlang op
in 2012 actief de weg wordt ingeslagen
de kliniek hebben gewerkt nog niet.
naar herstel in eigen omgeving.
Zij gaan in een duosysteem werken en volgen een training trajectbegeleiding.
“Ons belangrijkste uitgangspunt is dat
We gaan ervaren hoe het is. Zijn de
cliënten het beste herstellen in hun eigen
behandelresultaten hoger, is de
omgeving. Daarom gaan we het bestaande
tevredenheid groter? Dat gaan we
zorgaanbod in de thuissituatie intensiveren.
allemaal volgen. Als familie en naasten
De verpleegkundigen, spv-er, psychiater
dat willen maken ze deel uit van het
en psycholoog in het nieuw gevormde
behandelconcept, bijvoorbeeld door
Acute Zorg team kunnen meerdere keren
voorlichting of training. Verder trekken
per dag op bezoek komen. Zij geven thuis
we aan het serviceconcept, de informatie-
niet alleen zorg aan de cliënt, maar ook
voorziening en de terugkoppeling naar
aan diens familie en naasten. Zo snijdt het
huisartsen.
mes aan twee kanten. De omgeving kan dan beter omgaan met de fase waarin de
Over drie tot vijf jaar staat deze zorggroep
psychiatrische aandoening om intensieve of
te boek als ondernemende trendsetter.
acute zorg vraagt.
We verkennen nu samen met de cliëntencommissie bijvoorbeeld de mogelijkheid van
Sinds de sluiting van de Boxmeerse kliniek
logeerplekken, als er behoefte is aan een
in april zijn opnames niet meer mogelijk
time-out. Een dergelijke voorziening kan
in de regio, maar wel in Helmond, Oss,
door ervaringsdeskundigen gerund worden,
Venray of Nijmegen. Dat is de uitdaging
dat gebeurt nog nauwelijks in Nederland.”
voor alle GGZ-instellingen: kun je over je eigen grenzen heen kijken? Je hoeft en kunt niet alle soorten zorg in huis hebben. De kunst is om te kijken naar wat je zelf wilt behouden, waar je wilt samenwerken met collega-GGZ-instellingen of waar je wilt concurreren. In dit proces staat de keuze van de cliënt voorop. In de ontwikkeling
“Kun je over je eigen grenzen heen kijken?”
De locatie in de wijk aan de
van onze plannen is door de
Bilderbeekstraat in Boxmeer gaat open
cliëntencommissie goed meegedacht.
op 9 juli.
De ambulantisering vraagt wat van de
Kijk voor meer informatie
medewerkers. Het is een groot verschil
www.ggzlvc.nl
of de cliënt hier over de drempel stapt of dat de medewerker bij de cliënt thuis
juni 2012 LINK+ | 13
De toekomst van de GGZ begint NU
‘Ik wil tijd voor een goede analyse’ Kees de Kock Met alle extra taken die er in de toekomst op hem afkomen, zoekt huisarts Kees de Kock uit Deurne vol overtuiging de samenwerking op. “Sommige patiënten stellen zelf hun diagnose en komen mij vertellen welke antidepressiva ze nodig hebben. Maar vaker is het omgekeerd; mensen hebben nog altijd liever lichamelijke problemen dan psychische. Ze hebben moeite met het stigma dat eraan kleeft, alsof ze falen. Het kost dan behoorlijk wat tijd om ze ervan te overtuigen dat ze psychische hulp nodig hebben. Tijd, die ik helaas niet altijd heb.
tegenover je zijn verhaal kwijt wil. Door
Boekentip van een lezer: ‘Doe
deze manier van werken krijgen patiënten
eens normaal’ van Malou van Hintum
Mijn consulten duren in de regel tien tot
sneller een juiste diagnose en worden
twintig minuten en zijn vooral geschikt
ze beter geholpen. Ook mijn eigen
voor overzichtelijke somatische problemen.
kennisniveau is verbeterd. Gek genoeg heb
In de toekomst wordt de tijdsdruk alleen
ik onder andere geleerd psychische klachten
maar hoger. Onze kosten moeten omlaag,
wat meer te normaliseren. Ongelukkig zijn
maar tegelijkertijd verwijzen ziekenhuizen
is meestal geen ziekte, waarvoor medische
patiënten wel sneller terug naar ons. En
zorg nodig is. Vaak helpen een normaal
willen we oudere mensen zo lang mogelijk
dag- en nachtritme en een gezondere
zelfstandig thuis laten wonen, met hulp
levensstijl al veel.”
van de eerstelijnszorg. Ik vind dat allemaal goede ontwikkelingen, maar die vereisen
“Tegenwoordig lijken we psychisch veel
wel een andere manier van werken en een
vaker iets te mankeren dan vroeger.
sterkere eerste lijn.
Het stikt van de therapieën en trainingen, en regelmatig komt zelfs de medicijnkast
Onze praktijkondersteuner GGZ heeft meer
eraan te pas. Flauwekul, of bittere
tijd voor gesprekken met patiënten. Dat
noodzaak? Doe eens normaal brengt het
vind ik een prettige gedachte, want het
grijze gebied tussen gezondheid en gekte
voelt niet goed om op het puntje van je
in kaart.”
stoel te moeten zitten, terwijl degene
14 | LINK+ editie 04
De toekomst van de GGZ begint NU
‘Dit systeem is failliet’ Jim van Os
pas in beeld bij ernstige problematiek. Ik vind dat zij alle eerstelijns zorg moeten laten vallen.
De marktwerking in de zorg maakt bepaalde zorgverleners simpelweg rijk.
Ik ben niet tevreden over de discussie die
Hoog tijd voor een radicale ommezwaai,
GGZ Nederland, zorgverzekeraars en politici
vindt Jim van Os, hoogleraar
voeren over de faliekante mislukking van ons
psychiatrische epidemiologie.
systeem. Niemand pakt door. Misschien moet ik maar weer eens een brandbrief sturen, er
“In een paar jaar tijd stegen de kosten
komen tenslotte weer verkiezingen aan.”
van de gezondheidszorg in Nederland van 2 naar 6 miljard euro. Vier miljard meer, het is te zot voor woorden. Dat geld is voor een groot deel verdwenen in de zakken van frivole ggz-instellingen - bestaande en
Lezerstip van R. Plum
nieuwe - die dankzij de marktwerking goud
Jeroen Cornelissen, ‘Operatie
geld verdienen. Ik verwijt ze dat niet; ze
zorg. Naar een driedeling in de
helpen mensen met psychische problemen en
gezondheidszorg’.
verdienen daar op een eerlijke manier een dik belegde boterham mee. Het is het systeem dat niet klopt! Ik vind het een parlementaire enquête waard. Vooral de eerste lijn is uitgedijd. Mensen worden sneller doorverwezen, vaak naar behandelaars die eerstelijns zorg bieden tegen tweedelijns prijzen. De zorg in de tweede lijn, aan mensen met ernstige psychiatrische problemen, is triest genoeg juist verslechterd omdat er te weinig capaciteit is.
“Het boek biedt een interessante en vernieuwende kijk op de zorg tegen de
Zo kan het niet doorgaan. We moeten terug
achtergrond van de financiele crisis en
naar een systeem dat is geënt op de principes
de klacht dat de zorg te duur is en in de
van public health, zoals ze dat in de UK
toekomst zo niet betaald kan worden.
hebben. Met verstandige professionals aan
Cornelissen stelt voor om binnen de
het roer, die de zorg organiseren volgens
zorg een driedeling te maken tussen:
bewezen effectieve methodes, tegen redelijke
Onderzoekszorg, Gekende zorg en
prijzen. Een sterk virtueel ggz-centrum moet
Chronische zorg, met per sector
mensen helpen hun problemen in eerste
varierende, daarop toegesneden
instantie zelf te managen. Lukt dat niet, dan
bekostigingssystemen en aansturing.
bieden we kleinschalige, gespecialiseerde
Een aanrader voor zowel mensen op de
hulp in de eigen omgeving. Wetenschappelijk
werkvloer van de zorg als managers en
onderzoek toont aan dat dit de enige manier
bestuurders van zorginstellingen.”
is die werkt. De grote ggz-instellingen komen
juni 2012 LINK+ | 15
De toekomst van de GGZ begint NU
‘Zakelijk? Ik noem dat klantgericht’ José de Louw Ze is geen verklikker. Maar collega’s die niemand informeren over hun afwezigheid en hun telefoon niet doorschakelen, komen daar niet mee weg bij het hoofd van onze receptie op Coudewater. “Laten we eerlijk zijn. Als je onze hulp nodig hebt, dan schuilt daar een verdrietig verhaal achter. Dat realiseer ik me altijd, als ik de telefoon opneem. ‘Zorg verlenen die je je familie gunt’, is ons motto. Dat begint voor mij dus met een vriendelijke stem van een betrokken telefoniste. Zo kreeg ik eens een moeder aan de lijn, die op zoek was naar Reinier van Arkel. Dat gebeurt wel vaker. Ik vroeg haar wat de indicatie was. Toen ze vertelde dat ze hulp zocht voor haar zoon, zei ik dat ze die ook bij ons kon krijgen. Ik heb zelf vier kinderen en zou willen dat er iemand met me meedacht in zo’n situatie.
Lezerstip: ‘Hostmanship. De kunst
Later belde ze me terug om te bedanken,
mensen het gevoel te geven dat ze
want de wachtlijst was bij ons veel korter.
welkom zijn.’
Dat voelde goed. “Dit boek van Jan Gunnarson en Olle Als je ons belt met een zorgvraag, wil je
Blohm belicht dat het handelen volgens
op zijn minst snel iemand spreken die
het principe van hostmanship leidt tot
je verder helpt. Als je eindeloos wordt
ontmoetingen die indruk maken, en aan
doorverbonden of niet wordt teruggebeld,
de basis staan van succesvolle relaties
dan ga je naar de buren. Zo simpel is het.
tussen cliënten en organisaties.”
Om die reden wind ik me na twintig jaar
Zie ook www.hostmanship.nl
nog steeds op over collega’s die onvindbaar zijn. Ik ben geen verklikker, maar als ik na verschillende opmerkingen geen verbetering zie, stap ik gerust op het team af. Niet voor mijzelf, maar voor al die mensen die onze hulp nodig hebben. Gelukkig zie ik dat de klantgerichtheid onder collega’s toeneemt. Duidelijk zijn, afspraken nakomen; in dat opzicht juich ik de nieuwe zakelijkheid in de zorg zeker toe.”
16 | LINK+ editie 04
De toekomst van de GGZ begint NU
“Rol patiënt verschuift van passagier op de achterbank naar co-piloot”
‘Mijn boodschap voor de GGZ? Luister’ Lucien Engelen Als directeur van het Radboud REshape & Innovation Centre zoekt hij naar wegen om de zorg anders te organiseren. “Het nieuwe motto van het UMC St Radboud is ‘de patiënt als partner’. Een patiënt is slechts twee procent van zijn totale ziekzijn in het ziekenhuis en vaak expert in zijn eigen ziekte. In de zorg moeten we echt gaan snappen dat we de patiënt, de familie en de mantelzorg nodig hebben. Artsen en verpleegkundigen moeten niet huiverig zijn voor ‘dr. Google’. Als zorgverlener kun je de patiënt leren omgaan met informatie op internet. Wijs
De veranderingen in de GGZ zijn in mijn
als een gids de weg naar goede sites, vraag
ogen niet anders dan de veranderingen
de patiënt mee te denken over informatie
in het ziekenhuis. De rol van de patiënt
die je op je eigen site zet. De arts heeft
verschuift van passagier op de achterbank
er weliswaar voor doorgeleerd maar de
naar co-piloot. Die rolwisseling is universeel.
patiënt moet het snappen.
Ga voor het uitgebreide interview met Mijn boodschap voor de GGZ? Luister. Als
Lucien Engelen naar
Internet is ook een communicatiemiddel
je echt indringend met patiënten praat,
www.ggzoostbrabant.nl/overons/
tussen arts en patiënt of voor patiënten
dan kun je gewoonweg niet je ogen sluiten
brochuresenpublicaties
onderling. Denk aan MijnZorgnet.nl waar
en morgen op de oude voet verder gaan.
patiënten met zorgverleners in contact
Maak je agenda twee uur leeg en ga in
Lucien is initiatior van de
komen over allerlei zorgonderwerpen.
de hal zitten. Neem geen notitieblok mee,
TEDXMaastricht-bijeenkomsten over de
Of aan Facetalk, een soort beveiligd
maar ga in gesprek met anderen. ‘Komt
gezondheidszorg
Skype, gekoppeld aan het elektronisch
u hier graag? Wat gaat u vandaag doen?’
en mede-auteur van het boekje
patiëntendossier. Je kunt met meerdere
Je zult verrast zijn door de openheid die
‘De patiënt als partner’. Zie ook
mensen spreken, röntgenfoto’s of filmpjes
mensen aan de dag leggen. Ik ben ervan
www.TEDXMaastricht.nl en
tonen. Het gaat me niet om de techniek,
overtuigd dat je teruggaat naar je werkplek
www.radboudreshapecenter.com
het is een hulpmiddel om anders met zorg
met twee keiharde punten: dit wist ik niet,
om te gaan.
dit moeten we morgen veranderen.”
juni 2012 LINK+ | 17
De toekomst van de GGZ begint NU
‘In een zelfhulpgroep mag je er zijn’ Margot van ‘t Hof
mogelijkheden heb je?’ Je kunt leren leven met alles wat op je pad komt.
Als coördinator van de Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant is
We zijn met GGZ Oost Brabant in gesprek
ze de drijvende kracht achter zelfhulp.
over wat we voor elkaar kunnen betekenen. Als mensen op de wachtlijst staan, zouden
“Wat zelfhulp is kan ik bijna niet in één
ze mogelijk hun verhaal al kwijt kunnen
definitie pakken. We hebben het altijd over
binnen een zelfhulpgroep. Zelfhulp kan
zelfhulpgroepen, waar lotgenoten elkaar
mensen iets bieden in tijden van wachten,
ontmoeten. Zo’n groep wordt begeleid
maar wellicht kan het professionele traject
door mensen die het proces al doorlopen
ook minder lang duren. Als ik in mijn tijd
hebben. Mensen vinden herkenning en
naast professionele hulp een zelfhulpgroep
erkenning bij elkaar. Er is niemand die je
had gehad, dan was mijn herstelproces
veroordeelt of beoordeelt, wat je ook hebt
waarschijnlijk veel sneller verlopen. Het is
of gedaan hebt. We zeggen vaak: je mag
een gegeven dat het mensen jaren kost om
hier zijn.
hun leven weer op de rit te krijgen. Zelfhulp
Zelfhulp kan een goede aanvulling zijn
kan hier een belangrijke plek in vervullen.
op professionele hulp. Dat heb ik jaren terug zelf ondervonden, toen ik met
Ik geloof in succesverhalen. Ze doen iets
een eetprobleem worstelde. Niemand
met je, andere mensen kunnen je iets mee
begrijpt jouw emoties, angsten en
geven. Positief denken is zo krachtig.”
overlevingsmechanismen zo goed als iemand die hetzelfde meemaakt. Je bent voor 100 procent mens, slechts een klein gedeelte daarvan is die diagnose. Binnen de GGZ wordt voornamelijk
“Leren leven met alles wat op je pad komt”
gewerkt aan je diagnose, dat is de kern van het werk van de professional. Behalve het mens-zijn is gelijkwaardigheid belangrijk. Een professional mag zijn eigen problemen niet meenemen in een behandelrelatie. Dat kan in een zelfhulpgroep wel en dat werkt enorm versterkend. Ga voor het uitgebreide interview met Mensen hebben een eigen kracht. Als
Margot van ’t Hof naar
ze die kunnen ontplooien, dan zie je
www.ggzoostbrabant.nl/overons/
mensen groeien. De relatie tussen GGZ
brochuresenpublicaties
en zelfhulp leunt daarom dicht aan tegen
Of neem een kijkje op
oplossingsgericht werken en de herstelvisie.
www.zelfhulpnetwerk.nl
‘Hoe wil jij leven? Wat zou je willen, welke
18 | LINK+ editie 04
De toekomst van de GGZ begint NU
‘Je helpt alleen als je jezelf laat zien’ Martijn Kole
ooit was opgenomen. Nu geeft mijn verhaal anderen hoop.
“Wat is er over van je idealen? Is dit het werk waar je altijd van droomde? Als ik die vragen stel aan professionals, vallen ze vaak even stil. Ze willen iets betekenen voor mensen, maar hebben eigenlijk weinig écht contact. Ik daag ze uit om zich te laten raken door verhalen van cliënten. Stel vragen, kíjk naar de mens tegenover je en laat zien wat het contact met je doet. Dan pas help je echt. Dát is wat inspireert. Ik spreek ook veel patiënten, meestal in het begin van hun herstelproces. Vaak lopen ze letterlijk met gebogen hoofd, ze voelen zich slachtoffer van hun eigen leven. Ik begrijp dat heel goed, zo liep ik er zelf ook lang bij. Je ziekte neemt je alles af. De vader, het voetbaltalent, de danseres en die leuke oppas worden na hun diagnose allemaal hetzelfde: een psychiatrisch patiënt. Het doet heel veel pijn om al je andere rollen te verliezen. Uit zelfbehoud isoleer je jezelf, dan loop je namelijk niet het risico nóg meer te verliezen. Toen ik zelf was opgenomen, in een omgeving die mij geen enkele hoop gaf, liet ik de dagen ook maar voorbij gaan.
Martijn werkt binnen het HEE-team,
Totdat Wilma Boevink binnen wandelde.
de afkorting van Herstel, Empowerment
Ze was wetenschappelijk medewerker
en Ervaringsdeskundigheid.
van het Trimbos Instituut, hoogzwanger
Zie www.hee-team.nl
én cliënt. Mijn hele wereld stond op zijn kop. Kon dit écht? De bekrachtiging die
Kijk-tip: Voorproefje van de film
van Wilma’s bezoek uitging, maakte dat
‘Gekkenwerk - HEE in de psychiatrie’
ik niet langer genoegen nam met mijn situatie. Het veranderde mijn leven. Als
http://t.co/TKkK9gH1
ervaringsdeskundige adviseer ik nu de Raad
(Trimbos-instituut)
van Bestuur van dezelfde instelling waar ik
juni 2012 LINK+ | 19
Knoet
Een nieuwe lente, een nieuw geluid? Jaaaa...het is weer lente. Knoet heeft z’n fiets
vrouw, maar van zorg en wonen. Van de
leggen hem uit dat het komt door een
gepoetst, de banden opgepompt en z’n
regen in de drup, denkt Knoet dan, terwijl hij
zogenaamd verbeterplan. Eerst misten
eerste tochten in Oost-Brabant al achter de
overvallen wordt door een malse lentebui,
bewoners mogelijkheden om te werken of
rug. Dat was net nadat een paar clubjes in
onderweg tussen Rosmalen en Oss.
hun vrije tijd door te brengen. Door het verbeterplan hebben ze zelf mogelijkheden
Den Haag het ‘lente-akkoord’ sloten. Daarbij werd de club van Geert vervangen door de
In Oss kan hij schuilen bij een van de woon-
gezocht én gevonden. En die hebben ze in de
clubjes van Arie, Alexander en Jolanda. Knoet
vormen daar. Hij krijgt koffie en kletst wat
vorm van verhaaltjes in de fotoklapper
was natuurlijk vooral geïnteresseerd in de
met de bewoners daar. Op tafel staan een
gestopt. Dan hebben anderen er ook iets aan:
maatregelen de ze voor de GGZ hadden
koffiekan, suiker, melk en … een fotoklap-
het inspireert en er staat ook meteen bij waar
bedacht. Gaat die eigen bijdrage nu wel of
lijstje van Ikea. Hee, denkt Knoet, daar zitten
je voor al die zaken terecht kunt.
niet door? Ja, hij gaat door! Alleen voor de
geen foto’s in, maar wat dan wel? Het blijken
allerarmste sloebers niet…
verhaaltjes van bewoners en oud-bewoners.
De lentebui is over, de zon schijnt weer. Knoet
Stuk voor stuk vertellen ze hoe het hun gelukt
springt op z’n fiets en denkt op de terugweg
En was het dat dan? Nee hoor: er moet ook
is werk te vinden, of een hobby. Of weer naar
naar huis dat het clubje uit de woonvorm
zwaar bezuinigd worden op de AWBZ: er
school te gaan. In al die verhalen laten ze zien
beter een lente-akkoord had kunnen sluiten
gaan toeslagen af voor mensen met de
dat ze weer baas zijn over hun eigen leven.
dan de clubjes die het nu gedaan hebben.
zwaarste zorg en mensen met lichte zorg
Knoet begint er meteen vragen over te
Daar zit tenminste echt perspectief in…
mogen gaan scheiden. Niet van hun man of
stellen. Hoe komt dat klappertje daar? Ze
20 | LINK+ editie 04
(advertentie)
t h c a w r e v Net wat u maar dan anders { Canaria Creatrix }
Als je op wilt vallen moet je soms van de geijkte paden af. Meer weten over onze aanpak? Kom uit je kooi en bel 040-2923232 of mail
[email protected] voor een afspraak. In dit geval mag twitteren ook.
Meerenakkerplein 51 - Eindhoven
www.commilfo.nl
www.twitter.com/commilfo
www.facebook.com/commilfo
www.youtube.com/commilfo
juni 2012 LINK+ | 21 juli 2011 LINK+ | 21
“Neem ons serieus, aan het slot Van de ‘week Van de psYchiatrie’ organiseerde de cliËntenraad Van ggZ oost brabant een debat in gebouw arsis in oss. hierin stond het thema Van de week ‘gewenst contact’ Van de cliËnt en Zijn familie met de behandelaren en lotgenoten centraal. het werd een serieus debat met heel betrokken deelnemers. op het bord prijkten aan het einde Van deZe geslaagde aVond een aantal concrete actiepunten.
hadden plaatsgevonden in de regio Oost-
Wat er ter tafel kwam
Brabant. Hierbij stond de presentatie van een
Marieke Tetteroo, Statenlid van Provinciale
onderzoek naar het gewenst contact van
Staten Noord-Brabant (PvdA), gaf goede tips
e Cliëntenraad van de GGZ Oost
cliënten onderling en met hun behandelaars
hoe de politiek beter bij de belangen van de
Brabant debatteerde onder leiding
via social media centraal. Het was uitgevoerd
cliënten betrokken kan worden. Ervaringsdes-
van Vivianne Viguurs, hoofd
Door Rob Nelisse en Vivianne Viguurs
D
door studenten van de Fontys Hogeschool.
kundige Bert den Brok maakte mee hoe zijn
communicatie en provinciaal statenlid
De uitkomsten maakten de tongen los en die
vrouw door Alzheimer werd getroffen en
Marieke Tetteroo met vertegenwoordigers
inbreng vormde weer de voedingsbodem van
binnen drie maanden uit huis moest naar het
van geledingen die bij de psychiatrie betrok-
het debat. In de sessies kwam ook de
verzorgingshuis in Schaijk. Journaliste Kitty
ken zijn. Het debat was de samenkomst van
Vriendendienst aan bod die van belang is in
Schaap kreeg het eerste exemplaar van de
ontmoetingen die eerder tijdens de week
het dagelijks leven van cliënten.
bundel met haar artikelen over de GGZ
22 | LINK+ editie 04
Reportage
wij hebben iets te melden” overhandigd tijdens de debatavond. Zij
voordat zij beslissingen gaan nemen over de
Bert den Brok is heel tevreden over het
blikken terug op het debat.
zorg. “Reden is dat de politici de verhalen
lotgenotencontact. Vanaf het moment dat
niet kennen. Zij weten niet hoe het in de
zijn vrouw getroffen werd door Alzheimer,
De psychiater wordt vaak afstandelijkheid
praktijk werkt in de gezondheidszorg. Ze
zocht hij hulp in een gespreksgroep van de
verweten. Mogelijk zijn de psychiaters die al
moeten meer werkbezoeken gaan afleggen
GGZ. Hij bleef actief in die gespreksgroep,
langere tijd in het vak zitten minder goed
om dat met eigen ogen te zien. Voor politici
ook toen hij de hulp zelf niet meer nodig
meegegroeid met het fenomeen van cliën-
is het veiliger om op werkbezoek te gaan bij
had. “Bij mij is het heel snel gegaan; mijn
tenraden en familieraden, denkt Schaap. “De
Shell dan om een dag mee te draaien in
vrouw ging heel snel uit huis omdat ze
ervaring leert dat als cliënten zeggen dat het
Huize Padua.” Tetteroo heeft een goed
ziender ogen verslechterde. Het lukte niet
contact beter kan, het ook echt beter moet.
advies aan de Cliëntenraad: “Laat jezelf zien
langer om haar thuis te verzorgen. Toch ben
Daar staat tegenover dat de psychiater van
als je gehoord wilt worden. Het werkt van
ik naar de gespreksgroep toe blijven gaan
nature een empatische instelling heeft. Hij
twee kanten. Zorg ervoor dat je daar bent
omdat mijn lotgenoten, die hun partner nog
wil juist met ieder mens goed kunnen praten,
waar de beslissingen genomen worden. Als
thuis hadden, me niet wilden loslaten. Ik was
meer dan het geval is bij een chirurg. Het is
er iets speelt in een huis, dan moet je je op
maatschappelijk werker.”
belangrijk dat de behandelaren zorgen voor
gemeenteniveau manifesteren. Weet hoe je
een goed contact met de familie. Die kent de
de juiste gesprekspartner kunt vinden!”
cliënt het beste.”
Speciale uitgave
ners en concrete punten. Bijvoorbeeld dat
Maandagochtend 09.00 uur: en dan?
tijdens de opleiding van behandelaren meer
Tetteroo denkt dat de energie van de ‘Week
Journaliste Kitty Schaap interviewde cliënten,
aandacht moet worden besteed aan mense-
van de Psychiatrie’ moet doorstromen.
hun familieleden en medewerkers. Dit
lijk gedrag. Dialogen met directeuren en
“De Cliëntenraad heeft veel positieve dingen
leverde boeiende fragmenten op van hun
behandelaren van GGZ-instellingen over
in haar rugzak zitten. Wat gaan we nu op
levens en werk, die dit voorjaar verschenen
hartelijker omgangsvormen kunnen ook
maandagochtend om 9 uur doen om dit te
zijn in het Brabants Dagblad en werden
bijdragen aan een betere relatie tussen de
realiseren?” Een concreet actiepunt is een
gebundeld in een speciale uitgave van
cliënt en zijn behandelaren.
bezoek aan de Tweede Kamer waar cliënten
cliëntenmagazine De Horizon.
hun verhaal gaan doen. Ondersteuner van de
De uitgave is verkrijgbaar via
Onbekend maakt onbemind
Cliëntenraad Jan Anton van der Mooren
[email protected]
De cliënten moeten zich beter laten horen en
inventariseert de concrete gespreksonderwer-
zichtbaar zijn bij de politiek, want ze voelen
pen met de Kamerleden. Een nieuw gewenst
zich vaak niet gehoord. Veel cliënten vinden
contact is gelegd.
De Cliëntenraad kwam met goede eyeope-
dat de geestelijke gezondheidszorg harder getroffen wordt door de bezuinigingen dan de reguliere zorg. De Cliëntenraad is het er niet mee eens dat de bezuinigingen over de
PvdA-statenlid Marieke Tetteroo:
cliënten worden afgekondigd, terwijl ze er niet in gekend en geraadpleegd worden.
“Voor politici is het veiliger om op
Waarom gebeurt dat? Waar zijn de politici bang voor?
werkbezoek te gaan bij Shell dan een
Marieke Tetteroo erkent dat politici meer adviezen moeten vragen aan cliënten
dag mee te draaien op Huize Padua.” juni 2012 LINK+ | 23
Slotdebat over het thema ‘gewenst contact’ in Arsis van de GGZ in Oss op 29 maart 2012.
Tetteroo p, Marieke a a h c S y t ooren Kit n van der M o t n A n a J en in debat
Portretten van drie cliënten bij De Inloop in Boxmeer.
muzikale opluisterin g door cliënten
Ferrie van Oss zit op Facebook en Hyves. Ze verstuurt ook regelmatig mails. “Meestal chat ik met mensen die ik niet ken. Over het weer of over wat je aan het doen bent. Het zijn leuke anekdotes, elke dag een keer.” Ferrie zegt dat ze levenslustiger geworden is door de Vriendendienst. “Ik maak het liefste contact met mensen
Emiel
door met ze in gesprek te gaan en belangstelling te tonen. Door aardig te blijven. Laatst had ik een heel gezellige ontmoeting met de geestelijk verzorger. We hadden af-
Emiel zit op Skype. Verder maakt hij veel
gesproken dat hij koffie zou komen drinken.
gebruik van Teamviewer; een programma
In het begin had ik een negatieve bui, maar
waarmee je op afstand computers kunt
gelukkig draaide ik bij.”
besturen. Op die manier helpt hij anderen die computerproblemen hebben “Ik maak geen reclame want dan krijg ik
“Sociale netwerken, daar heb ik helemaal
teveel klanten. Als je goed bent dan gaat
niets mee. Mijn zoon wel. Die vond zijn
het snel. Ik help vooral senioren, mensen die
nieuwe vrouw via de sociale netwerken
ik bij De Inloop ontmoet die weinig met een
nadat hij door zijn vrouw verlaten was,”
computer werken. Veel dertigplussers weten
vertelt Willemien van Rixtel. Het liefst maakt
niet hoe ze een computer moeten instal-
ze ‘echt contact’ met mensen. “Soms maak
leren. Laatst had ik iemand met 24 virussen
ik contact met mensen in de bus of in de
op zijn pc. Die heb ik met een speciaal
trein. Mijn mooiste ontmoeting was met een
antivirusprogramma uitgebannen.
man in Lourdes. Toen ik vele jaren later zijn
De mensen moeten meer geduld hebben
vrouw sprak, bleek de man overleden. Dat
en erbij blijven zitten.”
raakte mij!”
24 | LINK+ editie 04
In de regio vonden sessies plaats rond het thema ‘contact gewenst’. Volgens Mieke Smits zit er een groot taboe op de psychiatrie: “Mensen mijden psychiatrische patiënten.” Mieke is coördinator van de Grip infocentra in Oost-Brabant. De aanwezigen op de presentatie in het Claraklooster schrijven iets over hun ervaringen met het taboe op de psychiatrie op blauwe Post-it papiertjes.
Een aanwezige cliënt vertelt: “Over het algemeen ben ik heel erg tevreden over de behandeling door mijn psychiater. Ik woon beschermd, ook over het team en over mijn persoonlijke begeleider ben ik heel tevreden. Alleen voel ik me vaak achter-gesteld. Ik zou graag een maatje willen van de vriendendienst of contact met een lotgenoot.” Gert-Jan Altink coördineert De Vriendendienst namens de GGZ Oost Brabant. Het doel van De Vriendendienst is om het isolement van de cliënt te doorbreken door hem of haar in contact te brengen met een maat-
“Als aankomend maatje wordt van je
je. Samen kunnen ze dan activiteiten onder-
verwacht dat je betrokken bent bij de cliënt.
nemen zoals naar de markt gaan, een stuk
Je moet je kunnen inleven in zijn of haar
fietsen of gezellig gaan koken.
situatie. Zonder enthousiasme, geduld en
Het project draait met veel succes in
doorzettingsvermogen lukt het je niet om
Helmond en omgeving (Someren, Asten,
een stevige band met elkaar op te bouwen”,
Deurne, Gemert-Bakel, Laarbeek).
aldus Gert-Jan.
Gert-Jan vertelt: “Eerst maken de cliënt en het maatje kennis met elkaar. Dan volgt een proefperiode van twee maanden waarin ze elkaar twee keer per week ontmoeten. Als dit goed bevalt en beiden zijn positief, dan tekent de vrijwilliger een contract voor een jaar.”
juni 2012 LINK+ | 25
Zorg die je je naaste gunt, wat is erVoor nodig om die te kunnen geVen? tijdens een geZamenlijk ontbijt in april gaf onZe generatie Y antwoord op die Vraag. ondanks het Vroege tijdstip kwamen er heldere suggesties: ‘stimuleer ons. ontwikkel ons. laat ons meekijken met collega’s. en bewaar die stroop maar Voor de ontbijttafel.”
Generatie y maakt beleid tijdens het ontbijt Tekst: Laura van der Burgt Foto’s: Ton Rutten
Z
e zijn allemaal tussen de twintig en
Oost Brabant is deze generatie Y onderverte-
lichting uitnodigde voor een gezamenlijk
dertig. Volgens de statistieken zijn ze
genwoordigd; de gemiddelde leeftijd is 46.
ontbijt. Niet om te hen te informeren, maar
gehecht aan vrijheid en zelfontplooi-
Juist omdat er binnen vijf tot tien jaar veel
om input te ontvángen voor het meerjaren-
ing. Een carrière vinden ze fijn, maar is zeker
oudere medewerkers afzwaaien, is het zaak
beleid van onze organisatie. Zodat het goed
niet zaligmakend. Geld moet rollen en
te investeren in de jongere garde. Vandaar
aansluit op de praktijk én de jonge talenten
vernieuwing is iets natuurlijks. Binnen GGZ
dat de Raad van Bestuur deze nieuwe
kan boeien en binden.
26 | LINK+ editie 04
Schitterend
Meebewegen
regie bij de cliënt. In- en extern samenwer-
“Volgens mij kunnen we daarin nog wel wat
Toen de boterhammen op waren, ontvouwde
ken om continuïteit te kunnen garanderen.
stappen zetten. Zo stelde ik voor om op
bestuursvoorzitter Ronnie van Diemen kort
En beter meebewegen met de maatschappij,
Huize Padua iets te regelen voor de opvang
de belangrijkste peilers onder het meerjaren-
zodat we behendig vooruitkomen. Hoe
van huisdieren van cliënten die worden
beleid. “Evidence-based werken. Ambulante
ervaren jullie dat laatste?”, vraagt ze de
opgenomen. Het scheelt cliënten een
zorg verlenen, tenzij het niet anders kan. De
groep. Een verpleegkundige reageert:
heleboel stress als ze weten dat hun hond of
juni 2012 LINK+ | 27
kat in goede handen is. Daardoor kan ook de opnameduur worden verkort. Het idee strandde ergens in de lijn. Die stroperigheid staat innovatie in de weg.”
Gangmaker Innovatie was – naast kwaliteit en het inspireren van medewerkers – een van de drie onderwerpen waarover generatie Y in kleine groepjes verder praatte. Er kwamen tal van specifieke suggesties voor het meerjarenbeleid uit voort: versterk de relatie tussen wetenschappelijk onderzoek en de werkvloer, meet het effect van behandelingen en maak alle zorgpaden evidence based. Creëer ruimte voor het (mee) invullen én snel implementeren van beleid, laat afdelingen bij elkaar in de keuken kijken. Stimuleer persoonlijke groei en waardeer extra inzet. Bestuursvoorzitter Van Diemen bedankte de ontbijtgroep voor alle input en sloot af met een inspirerende boodschap: “Durf een gangmaker te zijn, durf lef te tonen. Dat is wat wij nodig hebben om behendig vooruit te komen.”
ZOEM-end beleid maken ZOEM staat voor Zorggroepen, Ondersteunende diensten En Medezeggenschapsorganen. In tientallen ZOEM-sessies, die plaatsvonden in allerlei samenstellingen en op talloze plekken in de regio, discussieerden medewerkers afgelopen jaar met de Raad van Bestuur van GGZ Oost Brabant over het meerjarenbeleid 2012 – 2015. Alle 1.300 suggesties zijn gebruikt als input voor het beleidsplan, dat deze zomer wordt vastgesteld.
28 | LINK+ editie 04
(advertentie)
verkiezing
IZZ rolt de loper uit voor 1 miljoen mensen in de zorg.
Wie is jullie Mooi Mens? Meld uw kandidaat voor de Mooi Mens Verkiezing 2012. Dat kan tot 6 juli via www.izz.nl.
Kent u een Mooi Mens? Ook bij u in de instelling werken ze vast en zeker. Medewerkers die zich met hart en ziel inzetten voor anderen. Mooie mensen die met bijzondere initiatieven de dagelijkse zorg beter en prettiger maken. IZZ rolt voor hen de loper uit. In de Mooi Mens Verkiezing zoeken we de echte sterren achter succesvolle zorg. Kent u zo iemand binnen uw instelling? Geef hem of haar dan nu op via www.izz.nl! De mooiste zorgsuccessen worden met hulp van IZZ verder ontwikkeld, zodat de hele zorg ervan profiteert.
IZZ Zorg voor de zorg
Boeken- én Mediarubriek de boekenrubriek breidt uit! goede Verhalen kun je tegenwoordig ook delen Via de Zogenaamde ‘nieuwe media’, bijVoorbeeld internet, app’s en social media als facebook en twitter. daarom Vanaf nu in link+ ook mediatips! speciaal Voor onZe leZers selecteerden wij de Volgende boeken en media.
Boeken
1
Goed bezig! - Annemarie Kolenberg In Goed bezig! vertellen jongeren over hun ervaringen met de GGZ. Ze vertellen over de periode voor, tijdens en na hun behandeling. Ze geven elk in hun eigen bewoordingen aan wat ze goed vonden aan de wijze waarop ze zijn begeleid. Goed bezig! is daarmee een oproep aan de professionals in de GGZ om met deze methoden aan de slag te gaan. “Ooit vertelde een hulpverlener dat één goed herstelverhaal hem meer inspiratie gaf dan tien doorwrochte artikelen met veel literatuurverwijzingen over hetzelfde onderwerp.” Jaap van Weeghel, Hoogleraar Rehabilitatie en maatschappelijke participatie van mensen met ernstige psychische aandoeningen, Directeur Kenniscentrum Phrenos.
Win een exemplaar van Goed Bezig! Goed Bezig! is gratis te downloaden via www.platformggz.nl . Wilt u een papieren uitgave, dan kunt u dit boek tegen betaling bestellen via
[email protected]. LINK+ geeft een boek weg! Tweet: @ggzoostbrabant. Geef in uw tweet aan waarom u dit boek zo graag wilt hebben. Vergeet niet de ‘hashtag’ en de titel ‘goedbezig’ te vermelden, ofwel: #goedbezig.
2
Wilskracht – Baumeister (Selexyz tip) Wat is er nodig om verleidingen te weerstaan? Hoe kunt u productiever worden, succesvoller op school en in het werk - en gemakkelijker en gelukkiger leven? Voor een succesvol leven zijn twee eigenschappen belangrijk: intelligentie en zelfbeheersing. Aan het eerste valt niet veel te doen, aan het laatste des te meer. Om uw zelfbeheersing te bewaren is wilskracht nodig. In dit boek leest u hoe u uw wilskracht kunt versterken, hoe u realistische doelen stelt, en hoe u vertrouwen houdt als het een keer misgaat.
Wilt u dit boek hebben? Dat kan, want LINK+ geeft één e-book weg aan één lezer. Een e-book ontvangt u per e-mail en kunt u digitaal lezen op uw computer, e-reader of op uw tablet. Mail onze redactie met een boekentip:
[email protected].
30 | LINK+ editie 04
3
De Oestercompagnie - Yvonne Floor (Selexyz tip) Na de diagnose ‘manisch-depressief’ volgt in Nederland meestal automatisch het ‘goedbedoelde’ advies erover te zwijgen. Waarom eigenlijk? Stemmingswisselingen zijn immers niets nieuws onder de zon. Yvonne Floor sprak met patiënten, psychiaters en HR-professionals over hun houding ten opzichte van bipolaire mensen.
4
Omnibus Schaduwkinderen & Een kind in nood, Torey Hayden (Lezerstip van M. Dieterman) • Verhaal ‘Schaduwkinderen’ Op de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis komt therapeute Torey Hayden voor drie van de grootste uitdagingen op haar vakgebied te staan. Cassandra, negen jaar, ernstig verwaarloosd en mishandeld. Ze praat niet meer. Torey probeert haar vertrouwen te winnen. Drake, een lief jongetje van vier, spreekt ook geen woord, behalve tegen zijn moeder. Gerda is de derde patiënt. Zij is tweeëntachtig jaar oud, heeft een beroerte gehad en is nu zwaar depressief. Hoewel Torey nooit eerder met volwassenen heeft gewerkt, besluit ze Gerda niet aan haar eenzame lot over te laten. • Verhaal ‘Een kind in nood’ Men vermoedt dat Venus Fox doof is of een hersenbeschadiging heeft. Ze komt terecht bij Torey, die elke techniek probeert om contact met Venus te krijgen. Na een paar maanden komt de doorbraak. Maar terwijl het emotioneel gewonde meisje langzaam een band met Torey opbouwt, verslechtert haar thuissituatie dramatisch. Reactie/ reden van insturing M. Dieterman: “Opvoeden is vechten voor het beste voor je kind... deze verhalen raakten mij als moeder”
Media
1
Handige apps voor verpleegkundigen (Lezerstip van F. Koolen) Als u een smartphone of tablet heeft, dan kunt u hem wellicht ook gebruiken voor uw werk of opleiding. Hulpjes genoeg in de vorm van apps. Tien Nederlandstalige applicaties die ontwikkeld zijn voor onder andere verpleegkundigen, waaronder: • Het zakwoordenboek der Geneeskunde • Meldcode, een stappenplan voor professionals bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling • De Infectionguide voor informatie over ziekteverwekkers en infectieziekten Voor alle apps, ga naar http://iturl.nl/sn9yg of scan de QR-code hiernaast
2 3 4
Website www.jeugdpsychiatrie.nl zet de jeugdpsychiatrie in beeld.
Website www.welkezorghebiknodig.nl Ben jij tussen de 12 en de 30 jaar, heb je een beperking en denk je dat je binnenkort meer zorg of hulp nodig hebt? Weet je niet precies hoe, wat of waar? Dan is deze website handig voor jou! Volg @ggzoostbrabant en LINK+ via Twitter en Facebook: • Op Twitter: #ggzoostbrabant en #linkplus • Op Facebook: zoek naar ‘GGZ Oost Brabant’ en ‘like’ ons juni 2012 LINK+ | 31
Verschillende afgevaardigden van maatschappelijke organisaties uit het hele land kwamen 11 mei bijeen in Breukelen om met elkaar van gedachten te wisselen over oplossingsrichtingen voor de effecten van de GGZ-maatregelen van het demissionaire kabinet Rutte. Dit gebeurde aan de hand van de resultaten van het succesvolle Osse project ‘Praktijksimulatie GGZ’.
Tekst: Paul van de Ven en Vivianne Viguurs Foto’s: Ton Rutten
Vruchtbare landelijke uitwisseling van oplossingen voor bezuinigingen GGZ
“Laten we het voor de cliënt zo
D
oordat de bezuinigingen van
Ervaringen uit Oss
Landelijke schaduwgroep
invloed zijn op organisaties en
In Oss zijn in het afgelopen jaar een tweetal
Het doel van de schaduwgroepbijeenkomst
cliënten in het gehele land, zijn
zogenaamde ‘Stimulabbijeenkomsten’
was wederzijdse verrijking en het delen van
de oplossingen uit Oss ook interessant voor
(Stimulabs) geweest waarin de precieze
kennis. Kennis delen over oplossingsrichtingen
andere regio’s. Om deze kennisdeling te re-
effecten van de belangrijkste bezuinigingen in
voor de effecten van een aantal belangrijke
aliseren was een zogeheten ‘schaduwgroep-
de GGZ door diverse maatschappelijke part-
beleidsmaatregelen (bezuinigingen) in de GGZ.
bijeenkomst’ georganiseerd. De deelnemers,
ners voor de Ossenaar in beeld zijn gebracht.
Deze kennisdeling is tweerichtingsverkeer: de
zowel landelijke organisaties als Stimulab-
Zij hebben hun krachten gebundeld, en zijn
afgevaardigden van de landelijke maatschap-
deelnemers uit Oss, wisselden hun kennis
tot concrete oplossingen gekomen waardoor
pelijke organisaties hoorden de initiatieven en
tijdens interactieve sessies uit.
de zorg in de toekomst wordt gewaarborgd
oplossingsrichtingen uit de regio Oss en de
voor mensen met GGZ-problematiek.
Osse partijen hoorden op hun beurt graag over
32 | LINK+ editie 04
Actualiteit de initiatieven en ervaringen uit de rest van het land.
Wederzijdse verrijking Na een hartelijke ontvangst door zorgadviesbureau KPMG Plexus sprak Peter Kruithof van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS), samen met GGZ Oost Brabant initiator van het project praktijksimulatie GGZ,
“Het opzoeken van dialoog waarin je je als deelnemer niet geremd voelt om te discussiëren. Dit is nodig in deze situatie waarin wij het als regering toch wel erg complex hebben gemaakt met alle maatregelen.”
naar de deelnemers uit dat de aangedragen oplossingsrichtingen de drie sessies zeer relevant zijn voor zijn ministerie. Deze zullen
In Oss zijn reeds concrete oplossingen
“Gemeentes en financierders moeten achter
worden aangedragen richting de nieuw te vor-
voor bovenstaande vragen. Vanuit deze
hun bureaus vandaan komen en naar de
men regering. Ook was hij te spreken over de
oplossingen zijn pilotprojecten opgestart,
cliënten toe gaan. Contact met de cliënt is de
werkvorm: “Het opzoeken van dialoog waarin
waarvan de realisatie wordt bewaakt door
basis.”
je je als deelnemer niet geremd voelt om te
zogenaamde ‘regiehouders’. Deze regie-
“Professionals en ervaringsdeskundigen
discussiëren. Dit is nodig in deze situatie waarin
houders presenteerden in Breukelen hun
moeten samen optrekken. Een soort van
wij het als regering toch wel erg complex heb-
oplossingen en hun gewenste aanpak.
tandem.“ “Ervaringsdeskundigen? Kunnen die niet
ben gemaakt met alle maatregelen. Laten we
Caroussel
bij mij in Oss komen werken? Er gaat een
De drie thema’s bepaalden de werkwijze
wereld voor mij open.”
Drie thema’s Tekst : L aura van der met Burgt drie en oplossingsrichtingen Vivianne Viguurs
van de schaduwgroepbijeenkomst. De deel-
“Vergeet niet om de cliënt in zijn eigen
nemers werden ingedeeld in drie groepen
kracht te laten. Niet teveel hulpverleners,
Foto’s: Ton Rutten en Spencer Zeegers cliOp basis van de verwachte ongewenste
waarin de thema’s onder de loep werden
want de cliënt kan al die hulpverleners niet
ëntverschuivingen als gevolg van de beleids-
genomen. Door middel van ‘out of the box
meer onthouden.” Door de uitwisseling van
maatregelen, zijn in de eerdere Stimulabs een
denken’ gaven zij elkaar tips en ideeën
‘best practices’ leerden alle deelnemers van
drietal inhoudelijk lijnen benoemd.
zoals:
elkaar, om zo in de toekomst de zorg >>
het voor de cliënt zo helder mogelijk houden.”
helder mogelijk houden” Het gaat om de thema’s: 1. Potentiële zorgwekkende zorgmijders door
Deelnemers
invoering van eigen bijdrage: Hoe voorko-
Deelnemende organisaties aan het project zijn: GGZ Oost Brabant, Gemeente Oss,
men we een toename hiervan?
cliëntenorganisatie Door & Voor, verzekeraar en zorgkantoor Coöperatie VGZ,
2. De verschuiving van GGZ-cliënten naar de
maatschappelijke opvang Verdihuis, welzijnsorganisatie Vivaan,
1e lijn door stapeling van maatregelen:
Aanzet maatschappelijk werk, GGZ Breburg, Stichting Neos, Cliëntenbelangen-
hoe zorgen wij ervoor dat de zorgaanbie-
bureau GGzE, gebruikersplatform GGZLeger des Heils, RMC Land van Cuijk,
ders in de 1e lijn hierop zijn voorbereid?
Menzis, CZ, ROS 1e lijn Amsterdam, REAKT en het ministerie van VWS.
3. Het verbeteren van de kwaliteit en continuïteit van de begeleiding voor chronische GGZ-cliënten in de wijk.
juni 2012 LINK+ | 33
“Een stevig wijknetwerk is de cruciale factor om burgers van Oss zoveel mogelijk in hun eigen kracht te zetten. Onze wens is een transitieteam in de wijk dat kwetsbare burgers in beweging brengt tot maatschappelijk participatie. Samen met de burger thuis een participatieplan maken, met als startpunt zijn of haar wensen, dromen en talenten. Zodat men een eigen plekje in de wijk krijgt.” voor kwetsbare burgers met psychiatrische
reacties. Binnenkort zal KPMG Plexus haar
Volg dit praktijksimulatieproject via
en psychosociale problematiek zo goed
eindrapportage presenteren, die ook zal
www.stimulab.nl
mogelijk te blijven waarborgen.
worden gepubliceerd op www.stimulab.nl. Tevens zal hier een ‘toolkit’ beschikbaar wor-
Handvatten
den gesteld, dat handvatten aanreikt aan alle
Deelnemers kijken met enthousiasme
Nederlandse maatschappelijke organisaties
Twitter:
terug op de schaduwgroepbijeenkomst.
die de consequenties ondervinden van
@stimulab
’Dit smaakt naar meer’ en ‘een vruchtbare
de GGZ-maatregelen.
bijeenkomst’ zijn enkele van de gehoorde
34 | LINK+ editie 04
(advertenties)
Ook iets betekenen voor Marije? Word vrijwilliger bij GGZ Oost Brabant. En help Marije om haar tuin weer op orde te brengen. Geef haar structuur via een wekelijkse wandeling in Uden. Of sta klaar met een kop koffie en bemoedigend woord als haar familie en naasten op bezoek komen.
Kijk voor meer informatie op www.ggzoostbrabant.nl of neem contact op met de coördinator vrijwilligerswerk: Maria van Schayk. Telefoon: 06 - 10 37 96 04. Of per mail:
[email protected]
Iedereen die in zijn vrije tijd iets voor een ander wil betekenen, is welkom als vrijwilliger bij onze organisatie. We verzekeren u een boeiende tijdsbesteding in combinatie met dankbaarheid van kwetsbare medemensen.
Met zorg voor de omgeving. Dat merk je. 100% F ROO -P
ECO
Of het nu gaat om het drukken van standaard briefpapier of het produceren van een exclusieve verkoopbrochure. Al het drukwerk wordt met toewijding gerealiseerd. Bij het maken van drukwerk heeft Drukkerij Vos ook aandacht voor maatschappelijke zaken en in het bijzonder het milieu. FSC-gecertificeerd papier, groene stroom, CO2 neutraal is voor ons de normaalste zaak van de wereld. Daarom mogen we ons met recht 100% eco-proof noemen. Onderdeel van Weemen Drukwerk & Communicatie
Dommel 36 • 5422 VH Gemert • T (0492) 39 11 11 •
[email protected] • www.vosdruk.nl
juni 2012 LINK+ | 35
Verschillende medewerkers binnen ggZ oost brabant doen met Volle oVergaVe aan toegepast wetenschappelijk onderZoek. de resultaten daarVan dragen direct bij aan kwaliteitsVerbetering in de Zorg. in deZe link+ is het woord aan sanne rasing (29), junior stafmedewerker wetenschappelijk onderZoek. daarnaast promoVeert Zij aan de radboud uniVersiteit.
36 | LINK+ editie 04
De onderzoeker
Tekst: Carla Jacobs
niet krijgen aangeboden - kan ik vergelijken
Foto: Ton Rutten
hoe beide groepen zich ontwikkelen qua angst, stemming, zelfvertrouwen en
Wat doe je als stafmedewerker?
weerbaarheid.”
“Samen met mijn collega’s ondersteun en begeleid ik medewerkers die aan onderzoek
Wat wil je met je onderzoek
doen. We stimuleren het wetenschappelijk
bereiken?
klimaat in de organisatie, bijvoorbeeld door
“Ik vind het belangrijk dat de koppeling tussen
presentatiemiddagen te organiseren. Zo ont-
onze kind- en jeugdzorg en volwassenenzorg
staat samenhang en onderlinge verbinding.”
sterker wordt. Ik vind het de verantwoordelijkheid van onze organisatie om daarin aan
Waar gaat jouw onderzoek over?
preventie te werken. Uiteindelijk wil je ouders
“In de bestaande KOPP-cursussen is er veel
helpen om hun ouderrol goed te vervullen,
aandacht voor de groep kinderen die agres-
en voorkomen dat kinderen in de problemen
sief en overactief gedrag vertonen (externali-
komen. Door de effectiviteit van het program-
serende problematiek). In dit onderzoek ligt
ma in de praktijk te onderzoeken, maken we
de focus juist op de kinderen die zich terug-
die samenwerking sterker. Als het programma
trekken, stil, angstig en depressief reageren
uiteindelijk effectief blijkt te zijn, hebben we
(internaliserende problematiek). Het is bekend
goede tools in handen om het programma
dat de aanwezigheid hiervan bij adolescenten
ten uitvoer te brengen en die samenwerking
bijdraagt aan ontwikkelen van problemen op
te borgen.”
latere leeftijd. Het is daarom belangrijk dat er aandacht voor is. En dat gebeurt dus door dit
Hoe is de wisselwerking tussen je
onderzoek.”
baan als stafmedewerker en je onderzoekswerk?
Hoe ziet het onderzoek er uit?
“Het helpt mij als onderzoeker dat ik de
“In samenwerking met preventiemedewerkers
organisatie goed heb leren kennen, het is
ben ik bezig om een nieuw preventie-
makkelijker om connecties te leggen. Als
programma te ontwikkelen. De al bestaande
stafmedewerker helpt het mij dat ik weet
programma’s bevatten slechts enkele onder-
waar onderzoekers mee te maken hebben.
delen en duren vaak lang. Het nieuwe
Omdat ik met één been in de academische
programma bevat alle onderdelen en is
werkplaats sta, zijn de lijnen kort. Beide
beperkt tot zes bijeenkomsten. De inhoud is
functies stimuleren elkaar.”
“Uiteindelijk wil je ouders helpen om hun ouderrol goed te vervullen, en voorkomen dat kinderen in de problemen komen.”
enerzijds gericht op het geven van voorlichting over de problematiek van de ouders, zodat kinderen daar meer kennis over hebben. Anderzijds werken de kinderen in het pro-
Sanne Rasing:
gramma aan hun zelfvertrouwen en weerbaar-
________________________________________________________________________________
heid, en aan de vermindering van emotionele distress.
Woont:
In het najaar bieden we het aan aan kinderen
Typerend:
die nog niet in behandeling zijn. Dat willen we
Ambitie:
met vriend Jelle in Nijmegen
om weloverwogen keuzes te maken onderzoek te blijven doen en anderen daarvoor enthousiasmeren
immers voorkomen. Door te werken met een controlegroep - kinderen die het programma
Kijk ook op www.ggzoostbrabant.nl/onderzoek
juni 2012 LINK+ | 37
Vernieuwend
in het hop formuleert de cliËnt wat hij wil met Zijn leVen, dat is de leidraad Voor alle Zorg die ggZ oost brabant VerVolgens aanbiedt.
38 | LINK+ editie 04
Digitaal herstelondersteuningsplan maakt herstel concreet en meetbaar
‘Kanaries? Kan dat hier dan?’ Tekst: Laura van der Burgt
kunnen werken. “Formeel werkten we met
Foto: Ton Rutten
de zorggroep Langdurende Zorg al volgens de
Z
herstelvisie, maar er waren grote verschillen in e had er nooit naar gevraagd. Maar
de uitvoering”, vertelt zorgmanager Mariëtte
toen het gesprek kwam op hobby’s
Kelderman. “Door voor de hele zorggroep
van vroeger, zag ze dat de ogen van
een uniform herstelondersteuningsplan in
Wim begonnen te glanzen. “Ik hield kanaries,
te voeren, garanderen we dat elke cliënt op
was er dag en nacht mee bezig. Ik zorgde
dezelfde praktische manier aan zijn herstel
goed voor die beestjes”, had hij gemijmerd.
kan werken. Redenerend vanuit wat wél kan,
Het idee van zijn persoonlijk begeleidster om
in plaats van te verzanden in wat niet meer
binnen de instelling een volière te maken,
lukt.”
lachte hij aanvankelijk weg: “Kanaries? Kan dat hier dan?” Het kon. Wims wens werd
Risico op vast patroon
een doel in zijn herstelondersteuningsplan en
Projectleider Wil Coopmans is eveneens
binnen enkele maanden stond hij weer tussen
overtuigd van de meerwaarde van het her-
de ‘vogelkes’.
stelondersteuningsplan. “Nog niet zo lang geleden was het een gangbare gedachte dat
‘Een geweldig uitgangspunt, die herstelvisie.
de hulpverlener wel wist wat de cliënt nodig
Daar zouden wij ook iets mee moeten.’ Zo
had. Vooral bij langdurige opname loop je
begon het, een jaar of vier geleden, bij GGZ
het risico in een vast patroon te geraken.
Oost Brabant. Wat volgde, was een zoektocht
Daardoor zie je iets cruciaals over het hoofd:
die veel psychiatrische instellingen zullen
niemand kan voor een ander bepalen wan-
herkennen. Directeuren, zorgmanagers,
neer hij gelukkig is! Het is belangrijk voor elk
behandelaars, verpleegkundigen en cliënten
mens om daar bewust aan te blijven werken.”
bogen zich over de vraag wat er nodig was
In het herstelondersteuningsplan formuleert
om daadwerkelijk herstelondersteunend te
de cliënt wat hij wil met zijn leven, dat is de
‘Frans Duijs is, net als Wim, een kanarieliefhebber’
juni 2012 LINK+ | 39
leidraad voor alle zorg die GGZ Oost Brabant
binnen projectgroep over het ontbreken van
vervolgens aanbiedt. “De hulpverlener moet
intimiteit en seksualiteit in dat rijtje, hebben
leren loslaten en meer samenwerken.
we dat levensgebied zelf toegevoegd”, geeft
De cliënt mag zelfbewuster worden en meer
Coopmans als voorbeeld. Een ander punt
naar zich toetrekken”, vindt hij. De training
dat gaandeweg meer vorm kreeg, was de
Herstelondersteunende Zorg die veel hulpver-
reikwijdte van het herstelondersteuningsplan.
leners inmiddels volgden, opende wat dat be-
“In onze drang om volledig te zijn, wilden
treft bij velen de ogen. Maar voor Kelderman
we er alle informatie over zorg, wonen en
was dat niet genoeg: “De mate van herstelge-
begeleiding in registreren. Met als gevolg dat
richt werken moet niet van persoonlijke inzet
een verpleegkundige elke dag vier keer moest
afhankelijk zijn. Het herstelondersteunings-
afvinken dat de medicijnen waren uitgedeeld.
plan formaliseert onze visie en werkwijze.”
Dat bleek onwerkbaar”, vertelt Coopmans. “Dergelijke terugkerende handelingen hebben
Opname in EPD
we nu uitgewerkt in zorgarrangementen, die
In het herstelondersteuningsplan (ook wel
als bijlage hangen onder het herstelondersteu-
bekend als HOP) worden niet alleen wensen
ningsplan. Pas als een cliënt bijvoorbeeld wil
en doelen geformuleerd, er wordt ook in ge-
werken aan het zelfstandig innemen van zijn
Over een aantal vragen moest ik best even
registreerd welke acties worden ondernomen.
medicijnen, is het een doel in zijn herstel en
nadenken”, vertelt Roy Lubbers. “Ik wil graag
“Daarmee vormt het een goede basis voor de
wordt het wél in het plan opgenomen.”
weer op mezelf wonen, die wens heb ik nu
halfjaarlijkse evaluaties”, vertelt Kelderman.
vertaald in een concreet plan. Zo moet ik na-
“Ook verantwoorden we zo de geleverde zorg
Zorgkantoor denkt mee
denken over het soort begeleiding dat ik wil,
aan de zorgverzekeraar, zowel inhoudelijk als
In het ontwikkelstadium werd ook het
hoe ik me veilig kan voelen in de stad, hoe ik
financieel. Alle informatie die nodig is om het
Zorgkantoor nauw betrokken. Zorginkoper
de verhuizing regel en wat we doen als ik in
zorgzwaartepakket (ZZP) vast te stellen, staat
Jessica Diepenhorst is enthousiast: “Betrok-
crisis raak. Ik weet nu wat me te doen staat.”
erin. Om te voorkomen dat er op verschillende
kenheid vooraf voorkomt herstellen achteraf.
Het zijn juist dit soort verhalen, die het team
plekken dubbele informatie wordt opgesla-
Bovendien verbetert het de verhoudingen. We
van Coopmans tevreden stellen: “Het gemid-
gen, is het plan bovendien opgenomen in het
begrijpen elkaar nu beter en het vertrouwen is
delde behandelplan is een zak vol diagnoses
EPD en gekoppeld aan xmCare, ons informa-
gegroeid.” Over de kwaliteit van de informatie
en problemen. Je herkent er de mens als
tiesysteem.”
in de reeds opgeleverde herstelondersteu-
geheel niet meer in. Elk doel in het herstel-
ningsplannen is het Zorgkantoor tevreden:
ondersteuningsplan begint met ‘Ik wil…’. Dat
Seksualiteit
“De plannen zijn specifiek, meetbaar en realis-
is bewust zo voorgeschreven, om ervoor te
Omdat er nergens in Nederland een standaard
tisch. De controle in 2011 verliep uitstekend,
zorgen dat het een haalbaar plan ván de cliënt
digitaal systeem bestond, dat aan deze eisen
we hebben GGZ Oost Brabant gecomplimen-
wordt. We leggen de regie waar hij hoort en
voldeed, besloot GGZ Oost Brabant het zelf te
teerd met de verbeterslag.”
het is fantastisch om te zien wat dat in mensen losmaakt.”
bouwen. Ervaringsdeskundigen, teamleiders, cliënten, familieraad, ICT-ers en experts op
Pittig
het gebied van herstelondersteunend werken
En de cliënten zelf…? Wat vinden zij van het
werden daarbij betrokken. In het ontwikkel-
herstelondersteuningsplan? “Het is een pittige
proces werd het plan regelmatig bijgesteld.
oefening.
“De levensgebieden, die grondlegger Anthony formuleerde in zijn herstelvisie, waren ons uitgangspunt. Na een discussie
40 | LINK+ editie 04
Tien levensgebieden maken herstel concreet Cliënten van GGZ Oost Brabant vullen hun herstelondersteuningsplan zoveel mogelijk zelf in op de computer, eventueel ondersteund door hun persoonlijk begeleider. Bij elk levensgebied geeft de cliënt aan wat zijn wensen zijn, welke concrete stappen nodig zijn om ze te realiseren en hoe de cliënt daarin ondersteund wil worden. Wensen en mogelijkheden staan centraal, niet de beperkingen.
De tien levensgebieden: 1. Psychische gezondheid 2. Wonen en vrijetijdsbesteding 3. Veiligheid (waaronder crisisinterventie) 4. Werk en dagbesteding 5. Sociale contacten
6. Familie, vrienden, belangrijke naasten 7. Seksualiteit, intimiteit 8. Financiën, rechtszekerheid 9. Lichamelijk welzijn, gezondheid 10. Regie, eigen kracht, zelfontplooiing, zelfhulp, perspectief
Meer weten? Kijk op: www.ggzoostbrabant.nl/opnaarhop
Boekentips
Door het HOP worden seksualiteit en intimi-
Herstelondersteunende zorg. Een boek
leveren bij het ondersteunen van herstel-
teit bespreekbaar gemaakt. Dit gebeurt ook in
over behandeling, rehabilitatie en erva-
processen. Aardig te constateren dat er een
het boek ‘Over seks gesproken’ van psychiater
ringsdeskundigheid als hulp bij herstel van
hoofdstuk in staat van Ton van Heugten,
en schrijver Bram Bakker. Aan de hand van
psychische aandoeningen.
psycholoog en Sonja van Rooijen, ervarings-
talrijke voorbeelden uit zijn spreekkamer pleit
“Een absolute aanrader voor cliënten en
deskundige over hun activiteiten in deze op
Bram Bakker voor herwaardering van seks als
familieleden. Natuurlijk ook voor wethouders
Coudewater.”
gespreksonderwerp.
WMO en andere sleutelfiguren die zich bezig (moeten) houden met het opbouwen van
Remy Roest, psychiater en eerste genees-
LINK+ geeft één exemplaar van
een herstelondersteunend maatschappelijk
kundige bij GGZ Oost Brabant.
‘Over seks gesproken’ weg!
steunsysteem. Vanzelfsprekend ook uiterst
Wil jij kans maken:
relevant voor alle medewerkers van
mail dan je reactie op dit artikel naar
GGZ-organisaties die als onderdeel van
[email protected].
dit systeem hun specifieke bijdrage willen juni 2012 LINK+ | 41
in elk nummer neemt een bekende brabander plaats ‘op de sofa’, om te praten oVer het omgaan met pieken en dalen in het dagelijks leVen. we ontmoeten tennisser paul haarhuis op de baan in Valkenswaard.
42 | LINK+ editie 04
Op de sofa
Niet klagen, wel praten Of hij nou op de tennisbaan staat, speelt met zijn autistische zoon, of een groep managers toespreekt over samenwerking, voormalig tennisprof Paul Haarhuis houdt niet van half werk. Tekst: Laura van der Burgt
natuurtalent was, ik moest dus heel fit zijn
trainen en nooit zeiken over tegenslag of pijn-
Foto’s: Wim Hollemans
om toernooien te kunnen winnen. Trainingen
tjes. Toen ik nog prof was, ging er geen dag
waren heilig voor mij, ik wist precies welk
voorbij dat ik zonder pijn opstond. Maar als je
rgens helemaal voor gaan, dat is
trainingsschema voor mij werkte. Daar ging ik
daar aandacht aan besteedt, gaat er energie
mijn talent. Ik heb mijn tenniscarrière
heel ver voor. Als een andere tennisser zich bij-
verloren. Dat gaat ten koste van je prestaties.”
vooral te danken aan discipline en
voorbeeld had ingeschreven voor de trainings-
E
Erger je je aan mensen die hun talent verspillen omdat ze niet hard genoeg werken?
doorzettingsvermogen.” Hoewel de relatie
baan van een toernooi, op een tijdstip dat ik
tussen inzet en resultaat bij zoon Tom veel
wilde, dan gumde ik gewoon zijn naam uit op
minder groot is, verandert dat niets aan
de lijst. Als ik daarmee geconfronteerd werd,
Haarhuis’ moraal: “Ik wil tegen mezelf kun-
loog ik glashard dat het vakje al leeg was toen
nen zeggen dat ik er alles aan heb gedaan
ik mijn naam opschreef. Ik gaf die tijd niet af.
“Soms wel, ja. Toen Dennis Bergkamp ver-
om hem vooruit te helpen, al is het natuurlijk
Jacco had minder uitgesproken wensen qua
huisde van Inter Milan naar Arsenal, hoorde
pijnlijk en frustrerend als je je verwachtingen
tijden, maar wilde wel net zoveel trainen. Dat
ik hem het eerste jaar regelmatig klagen op tv
naar beneden moet bijstellen. Maar klagen
is belangrijk, je moet dezelfde inzet hebben.
over het zware programma in Engeland. ‘Hou
helpt niets, dus daar doe ik niet aan.”
Als hij minder uren had gemaakt, zou ik hem
op met zeuren en ga aan het werk’, dacht ik
dat bij verlies zeker hebben verweten.”
dan! Toen Bergkamp het eerste jaar eenmaal door was, speelde hij de sterren van de
De grootste successen in zijn tenniscarrière dankt Paul Haarhuis aan de samenwerking met dubbelpartner Jacco Eltingh. Samen
Wat een verbetenheid. Was dat echt nodig?
hemel. Als je topprestaties wilt leveren, moet je keihard werken. Zo simpel is het. Tennisser Marat Safin is een van de weinige spelers
werden ze wereldkampioen in 1993 en 1998 en wonnen ze alle grandslamtoernooien.
“Absoluut. Als je topprestaties wilt neerzetten,
die zonder 100% inzet veel toernooien won
Haarhuis stopte in 2003 als proftennisser,
moet alles kloppen. Je moet altijd vol willen
en nummer één van de wereld werd. Maar
maar de samenwerking met Eltingh bleef. Ze verzorgen nu tennis-clinics en presentaties voor het bedrijfsleven.
Wat is het geheim van jouw succesvolle samenwerking met Jacco Eltingh? “We hebben dezelfde arbeidsethos. We delen onze passie voor tennis en wilden daar alles voor doen. Ik wist van mezelf dat ik geen
“Als een andere tennisser zich had ingeschreven voor een trainingsbaan op een tijdstip dat ik wilde, dan gumde ik gewoon zijn naam uit. Ik loog dan dat het vakje al leeg was toen ik mijn naam opschreef” juni 2012 LINK+ | 43
ook hij zou veel succesvoller zijn geweest als hij meer had gegeven. Als je doorzettingsvermogen ook als een talent beschouwt, kun je dus stellen dat hij eigenlijk niet over alle kwaliteiten van een topsporter beschikte.”
Je neemt geen blad voor de mond. Heb je dat ook in de topsport geleerd? “Absoluut. Aan klagen heb je niets, maar openheid is cruciaal voor goede samenwerking. Jacco en ik hebben één keer een heftige confrontatie gehad. We hadden de eerste ronde op Wimbledon verloren, van Nederlanders nog wel. Dat kwam omdat er een muur van onuitgesproken irritaties tussen ons in stond, we stonden als twee singelaars op de baan. Na die pot hebben we ons met onze coach opgesloten in een hotelkamer, het was buigen of barsten. Vier uur later hadden we elkaar weer gevonden. Elkaar gedogen is funest voor een goed resultaat, frustraties die je niet uitspreekt, remmen de vooruitgang. Dat gebeurt teveel, ook in het bedrijfsleven. Als iemand te weinig talent of wilskracht heeft om zijn rol in het team optimaal te spelen, dan moet je dat bespreken. Hou je je kritiek bij je, dan frustreer je daarmee het resultaat. Degene die zijn mond niet open trekt, is in mijn ogen net zo verantwoordelijk als degene die niet functioneert.”
Als topsporter leerde jij dat hard werken kon leiden tot grote successen. Hoe is het voor jou om een zoon te hebben voor wie dat helemaal niet geldt?
“Het Rijk kan beter investeren in controleurs, die thuis komen kijken of het PGB wel goed wordt besteed. Laten we eerst de fraude maar eens aanpakken”
“Tom is een klassieke autist. Hij is nu acht,
de gaten houden en kunnen nooit met hem
“Ik had niet gedacht dat ik het zou kun-
maar niet zindelijk. Hij zegt alleen ‘papa’ of
uit eten, want dan vliegen de borden door het
nen, een kind met een handicap opvoeden.
‘mama’, maar we weten niet zeker of hij ons
restaurant. Simpel de krant lezen lukt niet als
Maar als het zo is, groei je er in mee. Ik ben
daar ook altijd mee bedoelt. Hij was lange tijd
Tom er is. Dan pakt hij telkens je hand, klimt
van nature niet geduldig, maar voor Tom
elke morgen om kwart over vijf wakker en
op je schoot of doet iets wat niet mag. Mijn
herhaal ik dingen wel duizend keer. Ook leer
begon dan aan zijn bed te rammelen omdat
vrouw en ik krijgen daardoor weinig rust, want
je je doelen bij te stellen. Zo denken we niet
hij eruit wilde. We moeten hem constant in
alle andere dingen gaan ook gewoon door.”
dat Tom het merkt als hij moet plassen of
44 | LINK+ editie 04
poepen. Misschien moeten we zijn hele leven wel luiers blijven verschonen.”
“Het is heerlijk om even niet voor Tom te hoeven zorgen, maar toch zijn we niet compleet zonder
Wat doen jullie om zijn ontwikkeling te stimuleren?
hem”
“Tom gaat twee dagen per week naar een
effect heeft. Als het Rijk wil bezuinigen,
orthopedagogisch centrum. De andere
kan het beter investeren in controleurs, die
drie dagen komen er mensen aan huis, die
komen kijken of mensen hun PGB wel goed
volgens het thuisprogramma Growing Minds
besteden. Laten we eerst de fraude maar
“Ik hoop dat Tom misschien ooit zal kunnen
met hem werken. Daarvoor krijgen we een
eens aanpakken.”
praten. Soms droom ik daarvan. Dan kijkt hij
PGB. Ik heb veel bewondering voor de therapeuten, die zoveel energie kunnen geven aan het kind van een ander. Dankzij hen is
Welke hoop heb je voor zijn toekomst?
me aan en zegt: “Wat hebben we het goed
Hoe houden jullie die intensieve zorg vol?
samen, hè pap?” Ik weet niet of het ooit realiteit wordt, maar dat zou heel mooi zijn.”
Tom veel opener en socialer geworden. Hij kruipt nu bijvoorbeeld niet meer weg als er
“Het kost veel energie, dus Anja en ik plan-
iemand op bezoek komt.”
nen regelmatig tijd om er samen tussenuit te gaan. Mijn vrienden zeggen dat ik de markt
Wat vind je van de plannen om te bezuinigingen op het PGB?
verpest omdat we zoveel samen doen, haha!
Ook gaan we elk jaar met de twee oudste
De documentaire van Vinger aan de pols
kinderen skiën. Dan slapen we uit en gaan
over het gezin van Paul Haarhuis is te
“Onzinnig! Wij betalen de thuistherapie van
we lekker veel uit eten. Voor de buitenwereld
bekijken op www.gezond24.nl. Gezond24.nl is
het PGB. Als dat vervalt, zouden we Tom in
lijken we dan misschien een perfect gezin,
een portal van de Publieke Omroep, waarop
plaats daarvan vaker naar het orthopedago-
maar ons gevoel blijft dubbel. Het is heerlijk
tv- en radioprogramma’s over gezondheid, en
gisch centrum kunnen brengen. Dat wordt
om even niet voor Tom te hoeven zorgen,
informatie van maatschappelijke organisaties
wél vergoed. Per saldo bezuinig je daarmee
maar toch zijn we niet compleet zonder
is te vinden.
dus niets, terwijl de thuistherapie veel meer
hem.”
Paul Haarhuis _____________________________________ • Geboren in Eindhoven op 19 februari 1966, woont in Waalre. • Getrouwd met Anja en vader van Daan (14), Ella (12) en Tom (8). • Werkte in 2009 mee aan een aflevering van Vinger aan de pols over Tom, die autistisch is. • Was van 1988 tot 2003 professioneel tennisspeler. • Hoogste ranking als enkelspeler: 18e (1995), als dubbelspeler: 1e (1994). • Won samen met dubbelpartner Jacco Eltingh alle grandslamtitels. • Runt nu samen met Eltingh Tennis & Events, dat tennisclinics en presentaties verzorgt.
juni 2012 LINK+ | 45
Zelftest Doe de test!
Hoe gestrest bent u? Stress: er wordt veel over gepraat en iedereen heeft er wel eens last van. De een kan er beter tegen dan de ander. Houdt u altijd het hoofd koel of moet er druk van de ketel? Doe de stresstest en vind het uit! Antwoordmogelijkheden: van 0 (bijna altijd of veel) tot 4 (nooit of weinig)
1. Ik eet één gevarieerde warme maaltijd per dag.
2. Ik heb minimaal zeven uur slaap, tenminste vier dagen per week. 3. Ik geef en ontvang regelmatig waardering / complimenten. 4. Ik heb een betrouwbare bloedverwant in mijn omgeving. 5. Minstens tweemaal per week werk ik aan mijn conditie. 6. Ik rook minder dan tien sigaretten per dag. 7. Ik drink minder dan vijf glazen alcohol per week. 8. Ik heb ongeveer mijn juiste gewicht. 9. Mijn inkomen is voldoende voor mijn dagelijkse behoeften. 10. Ik put kracht uit mijn geloofsovertuiging of levensfilosofie.
P P P P P P P P P P
11. Ik ben regelmatig sociaal actief (club o.i.d.). 12. Ik heb een netwerk van kennissen en vrienden. 13. Ik heb minstens één goede vriend. 14. Mijn gezondheid is goed. 15. Ik ben in staat mijn gevoelens te uiten (boosheid, zorgen). 16. Ik praat regelmatig met huisgenoten over alledaagse problemen. 17. Ik doe minstens éénmaal per week iets voor de lol. 18. Ik kan mijn tijd goed besteden. 19. Ik drink minder dan drie koppen koffie / cola per dag. 20. Ik neem van tijd tot tijd een pauze.
Heel je Hoofd
Tel uw score bij elkaar op en lees hieronder
De World Federation for Mental Health (WFMH) heeft 10 oktober
hoe stressbestendig u bent.
uitgeroepen tot een dag om wereldwijd aandacht te besteden aan psychische gezondheid. Dit jaar met de titel ‘Heel je Hoofd’. Met de jaarlijkse campagne Heel je Hoofd, speelt Fonds Psychische Gezondheid in op de behoefte aan informatie over psychische gezondheid onder het Nederlandse publiek. Ofwel: we geven antwoord op uw vragen over psychische gezondheid. Dit jaar geven we antwoord op uw vragen over het thema: van dip tot depressie. Check www.psychischegezondheid.nl
46 | LINK+ editie 04
0 - 20 21 - 30 31 - 40 41 - 50 51 >
goed redelijk kwetsbaar zorgwekkend intensive care
P P P P P P P P P P
Word vriend/fan van de GGZ Oost Brabant Facebookpagina en ‘like’ ons. Maak zo kans op één van de drie Psychologie Magazine prijzen:
1. Het Zomerdoeboek: 100 pagina’s breinpuzzels, psychologische experimenten voor op het strand, lastige raadsels, verantwoorde spelletjes, grappige weetjes en tests. Voor een lange zomer intelligent vermaak!
2. De Online Training ‘Denk je slank’ (t.w.v. € 39,95) 3. Een jaarabonnement Psychologie Magazine (t.w.v. € 58,50)
(advertentie)
4 nummers voor € 15,Op zoek naar een cadeau dat écht verrijkt? Geef een proefabonnement op Psychologie Magazine. Zonder verplichting, want het abonnement stopt automatisch. Elke maand intelligente inzichten uit de wetenschap, dat is een cadeau waar je echt iets aan hebt. En jezelf zo’n proefabonnement geven mag natuurlijk ook.
OPT MENT ST ABONNE ISCH AUTOMAT
Ga naar psychologiemagazine.nl/ggz of bel gratis 0800-0220660
ad_ggz.indd 1
01-06-12 15:35
juni 2012 LINK+ | 47
‘Aandacht die je je familie gunt’
sinds afgelopen jaar is ggZ oost brabant gerichter beZig met de inZet Van VerwenZorg en maatschappelijk betrokken ondernemen (kortweg mbo) binnen haar streVen naar Veilige, menslieVende Zorg. in dit artikel komen initiatieVen op dat Vlak aan de orde. deZe actiViteiten laten Zien hoe mooi en wederZijds Verrijkend betrokkenheid bij kwetsbare mensen met een psYchische ZorgVraag is. met dank aan allen die onZe cliËnten deZe aandacht gunden.
Wat is Verwenzorg? gesproken als verpleegkundige attitude
Verwenzorg is praktisch begonnen met een
sche zieken. Naast de adequate medische
aanneemt. Het gaat net een stapje verder:
kistje lekkere verse kersen voor patiënten.
verzorging is deze zorg vooral gericht op
samen met de cliënt en/of zelf voor de
Sindsdien staat de kers symbool voor de
verbetering van de kwaliteit van hun leven
cliënt regelen van een hoogtepunt in diens
Verwenzorg en is deze bijzondere zorg niet
o.m. door het schenken van persoonlijke
leven. Letterlijk aan de cliënt vragen: waar
meer weg te denken uit het leven van onze
aandacht.
word je blij van? En hiermee aan de slag
cliënten.
• Patiëntenzorg, vooral verleend aan chroni-
• Meer dan de gebruikelijke vriendelijkheid en bejegening die iemand normaal
48 | LINK+ editie 04
gaan.
Wat is Maatschappelijk betrokken ondernemen?
Initiatieven Maatschappelijk betrokken ondernemen:
De betrokkenheid van het bedrijfsleven als
Derckx & Verweij: Exotische kookworkshop
een heel wenselijke aanvulling op bestaande zorgactiviteiten. Het biedt de cliënten de
Derckx & Verweij, een Udens full-service
mogelijkheid te genieten van extra activi-
trainingsbureau, wilde weleens een kijkje in
teiten en aandacht die met de huidige
keuken van GGZ Oost Brabant komen
budgetten niet meer te betalen zijn uit de
nemen. In het kader van maatschappelijk
reguliere gelden. Bedrijven biedt het de
verantwoord ondernemen organiseerden
mogelijk om hun maatschappelijke betrok-
cliënten van Coudewater een kookworkshop.
kenheid te tonen. De invulling van dat
24 februari gingen enthousiaste medewer-
engagement kan heel verschillend zijn.
kers van Derkx en Verweij en cliënten aan de
Op deze pagina’s ziet u daarvan voorbeelden.
slag met verschillende Surinaamse gerechten. De exotische gerechten, zoals pindasoep,
Kijk ook op ww.ggzoostbrabant.nl/
pasteitjes, een aardappel- en kerriesalade en
clientenennaasten
het dessert broodtaart met bananenijs werden met veel plezier voorbereid en uiteraard opgegeten.
“Een mooie en smakelijke ervaring.
De initiators van Derckx & Verweij hebben niet alleen genoten van het diner, maar
Zeker voor herhaling vatbaar. De lieve
vooral van de open gesprekken met onze cliënten. Een bijzondere persoonlijke
bedankjes, de afscheidszoenen en de
kennismaking met medemensen met een GGZ-vraag.
handdrukken zullen ons bijblijven.” ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Provincie Noord Brabant: Teambuilding met harken, schoffels en hogedrukreiniger Woensdag 9 mei kwam een grote groep enthousiaste medewerkers van de provincie naar Coudewater. Zij waren bewapend met een groot arsenaal tuingereedschap en namen zowel de tuin als het terras van het ontmoetingscentrum en het nieuwe activiteitencentrum De Bonte Vlinder flink onder handen. Samen met cliënten gingen de provinciemedewerkers op de fiets naar het tuincentrum om nieuwe planten te halen. Een fikse regenbui zorgde er ten slotte nog voor dat het nieuwe groen goed water kreeg.
Plantenpollen vlogen in het rond,
De bewoners en het personeel van Coudewater zijn de provincie zeer dankbaar!
er werd gespit, geplant en gelachen.
juni 2012 LINK+ | 49
SPS bv: Verffabrikant in actie voor een kleurrijke bewonersruimte
ABAB Accountants: Complete voetbalavond in het PSV Stadion
Stichting ‘Mooi Zo Goed Zo’, een maatschap-
schoolbordenverf, kwasten en rollers beschik-
pelijke ‘matchmaker’ tussen profit en non-
baar om het centrum op te knappen. Onder
ABAB Accountants en Adviseurs, een
profit organisaties, heeft GGZ Oost Brabant in
leiding van onze huisschilder staken een groep
allround accountancy- en adviesorganisatie,
contact gebracht met SPS bv, een bekende
vrijwilligers, medewerkers van de Provincie
trakteerde negen voetballiefhebbers van GGZ
fabrikant van sierpleisters, muurverven en
Noord Brabant, de handen uit de mouwen in
Oost Brabant uit Oss en Rosmalen op een
lakken. Het nieuwe activiteitencentrum De
het kader van NL DOET, de grootste vrijwilli-
onvergetelijke voetbalavond. Op 9 februari
Bonte Vlinder op Coudewater Rosmalen kon
gersactie van ons land georganiseerd door het
waren zij getuige van de belangrijke beker-
wel een likje verf gebruiken. Zo gezegd, zo
Oranje Fonds. Het resultaat mag er wezen: een
wedstrijd tussen PSV Eindhoven en NEC
gedaan, SPS bv stelden gratis muurverf, lak,
kleurrijk geheel in de Bonte Vlinder.
Nijmegen. Ondanks de extreme kou, kregen de enthousiaste cliënten het al snel warm door de gezellige sfeer in het stadion en de gastvrijheid van ABAB. De avond eindigde met een win-win situatie: PSV won de wedstrijd en de medewerkers van ABAB en onze cliënten kijken terug op een geslaagde activiteit/kennismaking die werd afgesloten met een bezoekje aan de PSV-lounge. Met de nodige PSV-souvenirs op zak en een lach op het gezicht gingen de deelnemers huiswaarts.
Jan de Rond van Stichting Mooi Zo Goed Zo, Dennis Bol SPS bv, Maria van Schayk GGZ Oost Brabant
ABAB heeft in mei 2012 een bezoek gebracht aan zorglandgoed Coudewater waar zij een lekkere lunch en een leerzame rondleiding langs een aantal afdelingen
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Riemersma Leasing: Op de Bossche tour Riemersma Leasing is een autoleasemaat-
Lekker eten, maar ook tijd voor een goed
schappij dat veel waarde hecht aan persoon-
gesprek. Nadat de inwendige mens was
lijke aandacht voor hun klanten. Deze
verzorgd, gingen de jassen weer aan voor de
aandacht boden zij op 14 april jl. ook aan
afsluitende wandeling in het groene Zuider-
onze cliënten. Een flinke club van 25 cliënten
park. Een zeer geslaagde en zonnige dag
en begeleiders stonden te popelen om plaats
voor de cliënten en de medewerkers van
te nemen in de rolstoelvriendelijke bus van
Riemersma Leasing.
de onderneming Fassbender, die deze touringcar beschikbaar had gesteld. De dag startte met een toertocht door het prachtige landschap van de Brabantse Meijerij. Hierna volgde een overheerlijke lunch in het buitengewone lunchcafé en sociaal/cultureel centrum ‘In de Roos’ in ‘s-Hertogenbosch. 50 | LINK+ editie 04
kregen.
Initiatieven Verwenzorg:
Workshop ‘Thuis in je huis’ door Marein Organizing Orde in huis geeft ruimte in je hoofd en de
meer kunnen vinden van bepaalde spullen.
rust om je te kunnen concentreren op andere
Deelnemers gingen met elkaar brainstormen
zaken, maar hoe kun je dat bereiken? Hoe
over passende oplossingen en gaven elkaar
voel je je lekker in je eigen huis? Ingrid
praktische en soms humoristische tips. De
Tielemans besprak deze twee hoofdvragen
deelnemers zijn heel bewust naar deze
tijdens de workshop ‘Thuis in je Huis’ die zij
workshop gekomen, omdat zij echt de
gratis verzorgde voor een groep cliënten en
behoefte hebben aan een goede organisatie
medewerkers van GGZ Oost Brabant.
van en structuur in hun huishouden. Medewerkers van GGZ Oost Brabant kwamen tot de conclusie dat deze workshop ook heel
In het ontmoetings- en dagactiviteitencentrum Helmond (ODAC) werden de tientallen
je iets bewaart of weggooit en waarom je
bruikbaar is voor collega-woonbegeleiders
deelnemers meegenomen in ‘de wereld van
steeds nieuwe spullen koopt terwijl je die
die hun cliënten moeten adviseren op het
organizing’. Over het ontstaan van rommel
misschien niet eens nodig hebt.
gebied van het organiseren van hun huishoudens.
en het doorbreken van de zogenaamde ‘rommeldriehoek’ die bestaat uit materiële
Er was veel onderlinge herkenning en uit de
rommel (in je huis), lichamelijke rommel (in je
groep kwamen duidelijke voorbeelden, zoals
Begeleiding van Marein Organizing kan
lijf) en geestelijke rommel (in je hoofd). Hoe
die vakantiefoto’s die nog steeds in een
worden aangevraagd via het PGB.
je je kamer opruimt, hoe je bepaalt wanneer
album moeten worden geplakt of het niet
www.marein-organizing.nl
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Kippenvel tijdens Indoor Brabant
Droomauto
Cliënte én paardenliefhebster Heike van de
Indoor Brabant is een jaarlijks terugkerend
Kimmenade had een topavond bij Indoor
paardensportevenement met dressuur en
Peter Tarenskeen woont op Huize Padua en
Brabant.
springsport. Vier dagen staan de Brabant-
had al heel lang de wens om een keer in een
“Op een maandag werd ik gebeld met de
hallen in het teken van de (inter)nationale
echte Porsche te mogen meerijden. Vrijwil-
vraag of mee wilde naar dit evenement.
hippische sport.
liger Jean Pierre van Tiel regelde dat zijn
Natuurlijk wilde ik dat! Ik houd van paarden en alles wat daarmee te maken heeft.”
wens in vervulling kwam. Peter had de fijnste Heike: “Ik ging op de donderdag waarop de
dag van het hele jaar. Hoe klein kan verwen-
eerste kwalificaties werden gereden. De
zorg zijn!
opening was spectaculair met een kinderparade met vlaggen en fakkels, het volkslied werd gezongen en er was vuurwerk. Ik kreeg er kippenvel van! Toen was het de beurt aan de ruiters. Wij zaten op het puntje van onze stoelen toen de Nederlanders aan de beurt waren.” De paardenliefhebster heeft enorm genoten: “Het was zeer geslaagd. Ik wil de Verwenzorg heel erg bedanken voor deze fijne avond uit.” juni 2012 LINK+ | 51
Nieuws uit de regio
Activiteiten in de regio Najaarsbraderie op Landgoed Coudewater
Padualoop Iedereen kan meedoen aan deze mooie
Op woensdag 5 september a.s. vindt van
trimloop op het terrein van Huize Padua.
10.00 uur tot 16.00 uur op Landgoed
• Wanneer: 15 september, start om 15.30 uur
Coudewater de najaarsbraderie plaats met
• Voor wie: iedereen kan zich hiervoor
volop vermaak voor jong en oud. Denk
inschrijven
daarbij aan gezellige terrassen, muziek, optredens en eettentjes. Op deze braderie
• Welke afstanden: 3, 6, 9, 12 en 15 kilometer
staan ongeveer veertig kramen met o.a.
Voorafgaand aan de trimloop is er een
sieraden, hoeden, tweedehands kleding,
aangepaste loop voor mensen met een
diverse hobbyartikelen en boeken. Ook is er
beperkte mobiliteit zoals rolstoelgebruikers.
een kleine rommelmarkt.
Tevens betaalt u € 10,00 borg, wat u later
Meer informatie:
terug krijgt.
www.ggzoostbrabant.nl/padualoop
Kramen te huur
Informatie of aanmelden kan tot en met
Er zijn nog enkele kramen en grondplaatsen
15 juli a.s. van 9.00 u. tot 16.00 u.
te huur voor particulieren en niet-commer-
op 073 – 844 7569 of via
ciële instellingen. Kosten voor een kraam
[email protected]
bedragen € 20,00.
Het jaar 2011 in beeld
Veilige, menslievende zorg voorop Zoeken naar oplossingen die menslievend,
was er een forse investering in
veilig én efficiënt zijn voor mensen met
kwaliteit en veiligheid van de zorg
complexe psychiatrische problematiek. Vanuit
en zette de organisatie in ZOEM-
vertrouwen en betrokkenheid voortdurend
sessies duidelijke stappen op weg naar
blijven speuren naar verbetering. Schitte-
een nieuwe koers richting 2015. Met oriën-
rende zorg leveren en tegelijkertijd staande
tatie op de concentratie en spreiding van het
blijven in een dynamisch politiek krachten-
zorgaanbod, ambulantisering, keuzes in de
veld, dat de financiële duimschroeven steeds
productportfolio en specifieke doelgroepen
verder aandraait. Wie zichzelf deze doelen
als mensen met niet-aangeboren hersenletsel
stelt, moet anders naar zorg durven kijken
(NAH), eetstoornissen en ouderen. En niet
en daar ook consequenties aan verbinden.
te vergeten: met een positief financieel resultaat!
Een pittige opgave, waaraan medewerkers van GGZ Oost Brabant in 2011 hard en
Meer weten? Bekijk nu ons speciale Digizine over 2011 via
succesvol werkten. Zo versterkten ze de
www.digitaalggzoostbrabant.nl/digizine2011
samenwerking met huisartsen in de regio, 52 | LINK+ editie 04
Nieuws uit de regio
Nieuwe locatie Boxmeer
Nieuwe websites gelanceerd
De medewerkers in GGZ Land van Cuijk
flexibele werkplekken, sturing vanuit het
en Noord-Limburg ontvangen hun cliënten
management op resultaten en verantwoor-
vanaf 9 juli in de nieuwe locatie aan de
delijkheden, ondersteund met moderne
Onlangs zagen twee nieuwe websites het
Bilderbeekstraat 44, Boxmeer. Aan de
ICT-middelen geeft de mogelijkheid om
licht. Zo ontsloot het Geriatrisch netwerk in
verhuizing is een gedegen voorbereidings-
plaats- en tijdsonafhankelijk te werken.
Land van Cuijk en Noord-Limburg bruikbare
periode voorafgegaan.
Lees meer op www.ggzlvc.nl
informatie via www.geriatischnetwerk.nl
Het gebouw is de afgelopen maanden verbouwd volgens de uitgangspunten van Het Nieuwe Werken. Een inrichting met
www.ggzoostbrabant.nl Van GGZ Oost Brabant is de gehele site vernieuwd. Via een duidelijke knoppenstructuur vindt de gebruiker in drie klikken antwoord op zijn informatievraag. Ook bevat de site het complete woonaanbod van de zorgonderneming en kunnen bezoekers de inhoud op de pagina’s waarderen en suggesties doen voor verbetering. Tevens is de organisa-
CPH winnaar Spirit of Planetree Award 2012
tie gestart met de rubriek ‘Onze specialisten’. Het streven is dat eind dit jaar vrijwel alle behandelaren van GGZ Oost Brabant hun plekje hebben gevonden in dit ‘smoelenboek’.
Op de jaarlijkse Planetreeconferentie is
Dennis Timp (behandelaar CPH) en
CPH voor de 2e keer winnaar geworden
Theo Schoutsen (projectleider E-health
van de Spirit of Planetree Award. In 2011
en locatiemanager CPH) verzorgden op de
ontvingen de Centra de Award voor hun
conferentie een goedbezochte workshop.
inzending ‘Betrekken van de familieleden
De presentatie die ze hebben gehouden is
bij de behandeling’. Deze keer met het
te zien op:
‘Online behandel¬platform en -hulp-
http://prezi.com/oigmiwqhtbbg/
verlening’ waarmee ze al in 2011 de
online-hulpverlening-wanneer-
Olim Innovatieprijs wonnen.
afstand-nabijheid-creeert/ juni 2012 LINK+ | 53
“Wij zijn gek op meedoen” Rond dit thema organiseerden de
En dat hierdoor het eigen waarde-gevoel
Het is één geheel waar we met zijn allen
Cliëntenraad van GGZ Oost Brabant en
wordt versterkt.
verantwoordelijk voor zijn: de cliënt voorop!” Een overzicht van de sprekers en hun
bij de zorg voor mensen met psychische
“Geen harde grens tussen gewoon leven en hulp nodig hebben”
problemen.
“Deze mensen zijn op de eerste plaats
op www.doorenvoor.nl
Stichting Door en Voor op 23 mei jl. een bijeenkomst voor ketenpartners in de regio Oost Brabant die betrokken zijn
thema’s, evenals wat foto’s die een impressie geven van de middag, vindt u
gewoon burgers”, vertelt medeorganisator Ruim 50 deelnemers toonden interesse in
Ger-Jan Bömer van Door en Voor. “Wist
de verhalen van ervaringsdeskundigen en
u dat elk jaar ongeveer 20% van de volwas-
van de organiserende partijen. Op vele
sen een psychische aandoening krijgt?
Cliëntenraad GGZ Oost Brabant
manieren werd uiting gegeven aan de
In veel situaties maken zij gebruik van
Postbus 3
kracht en de verscheidenheid van de cliënt
professionele hulp. In veel gevallen hebben
5427 ZG Boekel
om een positieve rol te spelen in alle
zij ook hun naaste omgeving nodig. Er
mogelijke sociale en maatschappelijke
bestaat geen harde grens tussen gewoon
Stichting Door en Voor
verbanden en een volwaardig burger te zijn.
leven en hulp nodig hebben.
Postbus 215
Voor meer informatie kunt u terecht bij:
5240 AE Rosmalen www.doorenvoor.nl
De Happyband zorgde voor de muzikale omlijsting van ‘Wij zijn gek op meedoen’ 54 | LINK+ editie 04
Nieuws uit de regio
Mobiliteitsnetwerk voor Brabantse GGZ-medewerkers Sinds 1 juni werkt GGZ Oost Brabant met
De vijf betrokken organisaties stellen hun
vier andere GGZ-organisaties samen binnen
vacatures beschikbaar op een gezamelijke
het Mobiliteitsnetwerkbrabant. Doel van
site: www.mobiliteitsnetwerkbrabant.nl.
deze samenwerking is medewerkers voor de
Medewerkers die boventallig worden, en
ggz-sector te behouden en interne mobiliteit
re-integratiekandidaten kunnen via de site
te stimuleren binnen en tussen deze organi-
vacatures inzien en solliciteren. Het net-
saties. GGZ Oost Brabant werkt hierin samen
werk vergroot zo de kansen op succesvolle
met GGZ Breburg, Novadic-Kentron, GGzE
herplaatsing. Op termijn biedt de site ook
en de Reinier van Arkel groep. Het initiatief
informatie over loopbaan, ontwikkelingen en
komt voort uit het gezamenlijke Nieuw Door-
beroepskeuzes. Op de site staat algemene
lopend Sociaal Plan van april 2012.
informatie over de deelnemende organisaties, het mobiliteitsnetwerk en het nieuwe Doorlopend Sociaal Plan.
Slotconferentie FIT-project
Familiebeleid: van papier naar praktijk In 2011 is gestart met het project ‘Familie
Over deze FIT-dag is een speciale nieuws-
in Triade’, ofwel het FIT-project. Samen met
brief verschenen met een uitgebreide
vier andere GGZ-instellingen (Arkin, Gelderse
reportage. Kijk hiervoor op
Roos, Altrecht en GGNet) nam GGZ Oost
www.ggzoostbrabant.nl/
Brabant deel aan een pilot om het familiebe-
familieraad
leid te ontwikkelen, implementeren, borgen én de positie van de familie te versterken. Op donderdag 12 april 2012 werd het FITproject tijdens een inspirerende conferentie afgesloten. Een moment van terugblikken, maar vooral een moment om naar de toekomst te kijken. ‘Van papier naar praktijk’, dat is de koers die de familieraad binnen GGZ Oost Brabant zal gaan varen. Naast informatie over de richtlijnen van het familiebeleid, werden de deelnemers geïnspireerd om vanaf nu het beleid in de praktijk te implementeren.
juni 2012 LINK+ | 55
Volgende keer in Link+
Veiligheid. Een zorg voor iedereen.
Colofon Editie 4, juni 2012
Redactie
Ontwerp en vormgeving
Laura van der Burgt, Carla Jacobs,
Commilfo creatieve communicatie, Eindhoven
Link+, magazine voor geestelijke gezond-
Rob Nelisse, Anouk Suurs, Paul van de Ven
heid is een uitgave van de GGZ Oost Brabant
(bladcoördinatie) Vivianne Viguurs (hoofd- en
Drukwerk en verspreiding
en verschijnt drie keer per jaar. Het is tevens
eindredactie) en Spencer Zeegers
Vos Drukkerijen, Gemert
vindbaar op onze website waar aanvullende
Bereikbaar via:
columns en artikelen verschijnen op onder-
[email protected]
ISSN 2211-9795
De redactie wordt gevoed door een
Overname van artikelen is toegestaan na overleg met de bladcoördinator mits met een duidelijke bronvermelding. Hiervan ontvangt de redactie graag een proefexemplaar.
werpen uit het magazine. Het magazine wordt kosteloos verspreid
focusgroep die bestaat uit een
onder cliënten, medewerkers en verwijzers,
vertegenwoordiging van alle doelgroepen
maar vindt ook zijn weg via bibliotheken,
binnen en buiten GGZ Oost Brabant.
apotheken, gezondheidscentra, gemeenten, ziekenhuizen en andere ketenpartners in de
Fotografie
zorg.
Wim Hollemans (WHfotografie), Rob Nelisse en Ton Rutten.
Voor aan- of afmelding van een abonnement: ga naar www.ggzoostbrabant.nl/linkplus 56 | LINK+ editie 04
Link+ is gedrukt op Multiart silk mc dat FSC-gecertificeerd is.
Beeld: Ton Rutten Tekst: Vivianne Viguurs
Schilderswanhoop Als ik met mijn penseel over het doek heen strijk, wanneer ik de kwast behendig plaats, komt er een scala van kleuren door mijn hoofd geraasd. Mijn palet kent geen grenzen, mijn keus is eindeloos. Maar ik moet wel oppassen, anders wordt mijn publiek boos. Expressief is te moeilijk Impressionistisch is te ruw Vervreemding vindt men te lelijk En modernisme geven ze liever een duw. Maar één ding zal altijd blijven, dit is wat men nog steeds waardeert. Het schilderen met prachtige kleuren, die men van over de hele wereld vereert. Jef Verstegen
GZZ Oost Brabant, dicht bij u in de buurt Bij de GGZ Oost Brabant kunnen mensen met complexe psychische klachten en psychiatrische aandoeningen terecht, in alle leeftijden. Per jaar kloppen meer dan 11.000 nieuwe cliënten bij ons aan. Hun klachten en problemen lopen uiteen van bijvoorbeeld ADHD en autisme bij kinderen en jeugdigen, persoonlijkheidsproblemen en trauma’s bij volwassenen, tot dementie en depressie bij ouderen. Samen met de cliënt zoeken we altijd naar de beste oplossing, zoveel mogelijk afgestemd op de persoonlijke situatie. Meer informatie? Kijk op onze website: www.ggzoostbrabant.nl.
Bereikbaarheid
Wijchen
Helmond - ’t Warant Oss
Wesselmanlaan 25a
GRIP Informatiecentra
5707 HA Helmond
Helmond: Claraklooster
0492 - 84 80 00
Rosmalen
Gennep
Molenstraat 74A 5701 KH Helmond
Oss - Arsis
0492 - 50 57 41
Joannes Zwijsenlaan 123
Helmond: ’t Warant
5342 BT Oss
Wesselmanlaan 25a
0412 - 84 70 00
Uden
Boxmeer
Veghel Boekel
5707 HA Helmond 0492 - 84 80 00
Rosmalen -
Oss
Landgoed Coudewater
Joannes Zwijsenlaan 123
Berlicumseweg 8
5342 BT Oss
5248 NT Rosmalen
0412 - 84 70 00
073 - 844 75 00
Helmond
Deurne
Uden Violierstraat 11
Veghel
locatie Gennep
5402 LA Uden
Burgemeester de Kuyperlaan 5
Europaplein 13
0413 - 25 59 77
5461 AA Veghel
6591 AV Gennep
0413 – 84 68 00
0485 33 66 00
GGZ Land van Cuijk en Noord-Limburg**
Centra voor Psychisch Herstel*
Prikkelen
de koffie bij gewone burgers,” adviseert hij hen. Persoonlijk ervaart hij
Jef wil lezers van zijn gedicht prikkelen anders naar schilderijen te kijken.
binnen de relatie met zijn behandelaar aan den lijve hoe belangrijk dat
Hij schetst daarom de worsteling van een schilder die kijkergericht wil
‘gewone’ mens-tot-mens contact is: “Mijn behandelaar is toegankelijk,
Boekel
werken. Met dit gedicht won de 14-jarige inwoner van Uden vorig na-
normaal en fijn in de omgang. Ze heeft ervoor gezorgd dat ik genoeg lef
Kluisstraat 2
jaar de gedichtenwedstrijd voor de onderbouw van het Udens college.
kreeg om mijn harnas te laten vallen. Sindsdien ben ik opener en durf ik
5427 EM Boekel
meer te vertellen tegen familie en mijn vrienden. Ik voel me er echt beter
0492 - 84 60 00
Mens-tot-mens contact
locatie Boxmeer
Berlicumseweg 8
Deurne
vanaf 9 juli 2012
5248 NT Rosmalen tel. 073 - 844 78 00
door.“
Wat de toekomst hem zal brengen, weet hij niet precies. Zijn beroeps-
locatie Rosmalen
keuze staat wel min of meer vast: “Architect, dat wil ik wel worden
De toekomst van de GGZ begint nu!
St. Jozefstraat 30
Bilderbeekstraat 44
omdat het een mooie combinatie van alles is.” Het lijkt hem top om
Wat is de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg voor Jef, zijn
5743 AV Deurne
5831 CX Boxmeer
het oude, de historie met het nieuwe te combineren: “Kunstige nieuwe
generatiegenoten en andere Brabantse burgers? Daarover gaat deze
0492 - 84 80 05
0485 - 84 72 50
huizen ontwerpen in een oud jasje.” Verrassen, zonder te vervreemden.
Link+. Verschillende autoriteiten van buiten en binnen GGZ Oost Brabant
Luisteren naar mensen, daar draait het bij Jef om. Sprekend over zijn
komen erover aan het woord. Allemaal met dezelfde ‘vraagstip’ op de
*D eze organisatie maakt onderdeel uit van GGZ Oost Brabant.
6603 AM Wijchen
toekomende tijd komt het ook op beleidsmakers en politici. “Ga eens op
horizon.
** In de regio Land van Cuijk en Noord-Limburg werken GGZ Oost Brabant en Pantein samen onder deze naam.
024 - 641 23 12
2 | LINK+ editie 04
Locatie Wijchen Leemweg 112
Column
Samen iets moois opbouwen
N
Link+ | Editie 4 | juni 2012
In elk nummer geeft een collega of relatie zijn/haar visie op gezondheid van geest
04
Magazine over geestelijke gezondheid. Editie 4, juni 2012 u het kabinet is gevallen, zie ik
“Inmiddels zijn er na een aantal bijeen-
Mensen met een ggz-beperking zijn kwets-
dat wel als een kans om de eigen
komsten waardevolle besluiten genomen.
baar, maar dat zie je vaak niet aan de
bijdrage in de GGZ terug te draaien.
Onder andere gaan we de eigen bijdrage
buitenkant, terwijl er wel heel veel leed
Dat hoop ik van harte. Maar hoe je het ook
voor kwetsbare cliënten vergoeden, wordt
achter zit. Hopelijk kunnen we samen iets
wendt of keert: we zullen het met minder
de eerstelijnszorg versterkt en willen we
moois opbouwen waar onze inwoners ook
geld moeten doen. Mijn mening is als je
door intensievere samenwerking in de wijken
in de toekomst iets aan hebben.”
landelijk bezuinigt, je dat moet doen op
de maatschappelijke participatie van chroni-
zaken die je kunt verbeteren in de lokale
sche ggz-cliënten bevorderen. Daar ben ik
Hendrik Hoeksema is wethouder bij de
samenleving. Dat is in elk geval wat we nu
blij om.”
gemeente Oss en één van de deelnemers van Stimulab. Meer informatie, kijkt u op
in Oss proberen.” “Elke mens moet volledig mee kunnen doen
www.stimulab.nl. Of volg ons op twitter:
“Toen de bezuinigingsmaatregelen in de GGZ
in de samenleving. Anders wordt hij toch
@stimulab.
op ons afkwamen, was ik daar op zijn zachtst
hartstikke ongelukkig?
De toekomst van de GGZ begint NU Acht portretten van binnen en buiten
gezegd niet blij mee. Ik heb echt te doen met de mensen die dit raakt. Maar het versnelde wel de noodzaak om de zorg in de gemeente anders te organiseren.” “In Oss werken we al heel wat jaren samen met organisaties en instellingen op het gebied van zorg en welzijn. Dit kwam
‘Gezondheid die je je familie gunt’ De basis voor ons meerjarenbeleid
goed van pas toen we begonnen met het pilotproject Stimulab. We kenden elkaar goed, wisten wat we van elkaar konden verwachten en er liepen al veel goede dingen, zoals het wijkgericht werken.” “Het project Stimulab is bedoeld om zicht te krijgen op de effecten van de bezuinigingsmaatregelen. Welke cliënten haken af door de eigen bijdrage? Wat gebeurt er met hen? Zoeken zij ergens anders hulp of gaan ze helemaal uit zorg? Wat zijn de gevolgen voor andere instellingen in de gemeente? Gaan er
Vernieuwend Digitaal plan maakt herstel concreet en meetbaar
Op de sofa Paul Haarhuis “Niet klagen, wel praten”
meer mensen naar de huisartsen? Of krijgt maatschappelijk werk het drukker? En wat hebben zij nodig om deze toenemende vraag aan te kunnen?”
Nieuw
Lezerstips