De start van de jeugdtuinen De jeugdtuinen zijn in 2014 gestart op 31 maart. Voor Mirjam Porte een hele uitdaging, maar er zijn vrijwilligers waar ze op kan vertrouwen. Als er iets mee zit, dan is het het weer wel. Er wordt een warmterecord gebroken. De temperatuur ligt rond de 20 graden en er staat nauwelijks wind. Het is LENTE! Door de goede voorbereidingen verloopt de inschrijving soepel. Verspreid over 3 dagen komen er meer dan 140 kinderen op bezoek om te leren tuinieren. Na wat gedronken te hebben gaan ze eerst het terrein verkennen.
1 april 2014
1
Het gereedschap
De kinderen krijgen uitleg over het gereedschap, waar je het kunt vinden en over waar je het afval naar toe kunt brengen.
en de tuin
En dan is het tijd om aan de hand van je tuinnummer te kijken waar je tuin ligt.
2
Het labyrint
Via het labyrint en het “enge paadje”, waar van alles te ontdekken valt, wordt er terug gewandeld naar de kas.
en het enge paadje
3
Zaaaaaaaaaaaien......
De kinderen krijgen allemaal twee potjes die ze bij de kruiwagen met potgrond vullen. Daarna krijgen ze aan tafel allemaal een half theelepeltje met zaad dat ze vervolgens over de potjes verdelen alsof ze peper en zout aan het uitstrooien zijn. Er worden o.a. dille, peterselie, selderij, basilicum, kropsla, zonnebloemen, afrikaantjes en Christus anjelieren gezaaid.
4
5
De kinderen maken de aarde vochtig met de plantenspuit voordat ze een klein laagje wit zand over de zaadjes strooien. Daarna wordt de inhoud nogmaals natgemaakt. Als ze de naam van het zaad op een knijper hebben geschreven worden de potjes bij elkaar gezet.
De vraag van de week
Elke week is er een vraag. De kinderen noteren het antwoord in hun dagboekje. Deze boekjes worden daarna in de kast opgeborgen in het bijbehorende bakje. Na afloop is er nog ruimte voor evaluatie.
6
Overleg over de jeugdtuinen op 8 april 2014
Vandaag zijn er geen kinderen op de tuin. De zaden die vorige week gezaaid zijn mogen eerst verder ontkiemen. Dat gaat goed! Op een minder vruchtbaar stuk land wordt rogge ingezaaid om de kwaliteit van de grond te verbeteren. ‘s Middags is er overleg met de tuinvrijwilligers en betrokkenen. Dat wordt afgesloten met een hapje en een drankje.
7
De start van de gevorderden
Op 9 april komen de gevorderden voor het eerst naar de tuin. Binnen in de kas mogen ze eerst zelf een ontwerp maken. De één heeft gelijk ideeën, de ander moet even op weg geholpen worden. Uiteindelijk ontstaan er bij iedereen de mooiste schetsen, die ook ingekleurd worden voor ze buiten hun plannen gaan realiseren.
9 april 2014
8
De gevorderden voor het eerst buiten
Buiten zoeken de kinderen aan de hand van hun tuinnummer hun eigen stukje grond op. Dan is het tijd om paadjes te trappen volgens hun eigen ontwerp, onkruid te verwijderen en om wormen te tellen! Na afloop schrijven ze hun ervaringen op in hun tuinboekje.
9
Bij het labyrint
15 april 2014
Op 15 april zijn er de hele dag verschillende activiteiten. De kinderen gaan eerst naar het labyrint. Nadat ze uitleg van Jaap hebben gekregen, lopen ze naar het midden van het labyrint waar twee schalen staan. De één is gevuld met courgettezaden, de ander met zonnebloempitten. Ze mogen uit elke schaal een zaadje pakken om dat daarna in een bloempotje, dat ze eerst met aarde gevuld hebben, te poten.
10
11
Harken!
Wat wordt er hard gewerkt om de tuin bouwrijp te maken! De grond wordt zo glad mogelijk geharkt, er worden paadjes getrapt, mest gestrooid en vakjes gemaakt voor de verschillende producten die ze later gaan verbouwen.
Luizenpotjes maken
De kinderen krijgen elk een bloempotje om hun naam en tuinnummer op te zetten. Daarna mogen ze het met viltstift versieren. De potjes worden stevig opgevuld met stro voor er een stok in gaat. . Als de potjes buiten bij hun tuin staan, bieden ze onderdak aan luizen en oorwurmen die de luizen weer opvreten. Zo krijg je dat soort beestjes tenminste niet op je sla!
12
De gevorderden maken bankjes en piramides
De gevorderden gaan vandaag bankjes en piramides maken van wilgentakken. Deze takken moeten eerst aan de onderkant geschild worden, anders gaan ze wortelen en groeien er bomen uit! Gaandeweg verschijnen er allerlei bouwwerken waar later klimplanten zoals komkommers, slabonen en lathyrus tegenaan kunnen groeien. De bankjes worden op hun stevigheid getest.
16 april 2014
13
De eerste bloemen en groente in de tuin
22 april 2014
De kinderen krijgen eerst uitleg in de kas over wat ze zullen gaan planten en zaaien. Per tuin worden er twee dahlia’s en vier aardappelen gepoot. Daarna mogen ze radijs zaaien in een zelfbedachte vorm en twee rijtjes raapstelen. Bij elke opdracht hoort dat ze zelf op de plattegrond kijken waar ze wat gaan poten en leren hoe diep het geplaatst of gezaaid moet worden.
14
Verspenen
De zaadjes die de kinderen de afgelopen weken gezaaid hebben zijn inmiddels ontkiemd en uitgegroeid. Tijd om te verspenen! Het is een heel werk om al die kleine plantjes voorzichtig over te zetten in een tray waar ze verder kunnen groeien.
22 april 2014
15
Volop activiteit!
Wat is er veel te doen op het terrein! Het bruist van de activiteiten. De kinderen zaaien de eerste zaden en de gevorderden maken hun bankjes af . Annemieke is druk bezig in de tuin om de net geplante kolen tegen de houtduiven te beschermen en in de kas maken de Ecokids hun eigen bijenhotel.
23 april 2014
16
Bouw je eigen bijenhotel
23 april 2014
Honingbijen zijn bij iedereen bekend maar wie weet dat er wel 260 soorten wilde bijen in Nederland leven? Alleenlevende bijen die niet prikken en leven van wilde planten. De Ecokids (kinderen van 7 tot 12 jaar) maken deze middag kennis met het bijzondere leven van deze wilde bijen. Ze bouwen van potjes en blikjes een eigen bijenhotel van plantenstengels en speuren met een speciale zoekkaart naar de bijen die leven in de Tuinen van De Kas.
17
18
Het zaaien van zaden
1. Trek het onkruid uit het vakje waarin je wilt gaan zaaien. 2. Maak de grond met een hark gelijk. 3. Maak met twee vingers een ondiepe gleuf. 4. Zet aan het begin van de gleuf een stokje of takje. 5. Giet wat water in de gleuf en laat dat in de grond wegtrekken. 6. Zaai het zaad in de gleuf. Verdeel het zaad over de hele rij, zodat elk zaadje de ruimte heeft. 7. Dek het zaad voorzichtig af met f ijngemaakte grond en druk het zacht aan.
Hoe plant je een plantje?
1. Maak een kuiltje op de plaats waar je het plantje wilt hebben, maak het zo diep, dat het plantje er in past. Het kuiltje is voor de dahlia’s en aardappels veel dieper dan voor de sla en de uien. 2. Giet zo nodig eerst wat water in het kuiltje., wacht tot het water in het kuiltje is weggezakt. 3. Zet het plantje zo diep, dat de wortelkluit (het perspotje), één vinger onder de rand van het kuiltje zit. 4. Vul het kuiltje verder met losgemaakte grond en druk die rondom het plantje aan. 5. Zet een stokje bij het plantje (naast de knol) dat nog onder de grond zit en niet zichtbaar is.
19
Rond de meivakantie
In de periode rond de meivakantie gaat het werk in de tuinen gewoon door. De kinderen krijgen twee weken de tijd om er voor te zorgen dat de dahlia’s, aardappels, bieten, snijbieten, raapstelen, radijs, wortels, uien, sla en pluksla allemaal in de grond komen. Nadat ze instructie hebben gekregen gaan ze zoveel mogelijk zelfstandig aan de slag. De tuinproducten kunnen ze bij het winkeltje afhalen waar ook schema’s hangen van hoe je te werk gaat en waar je moet poten. Meestal lukt alles prima, maar soms gooit het weer roet in het eten…
30 april 2014
20
Regenweer en zonnebloemen
Tot nu toe was het meestal boffen met het weer, maar deze week komt de regen vaak met bakken uit de lucht. De bikkels laten zich echter niet weerhouden., planten zonnebloemen en zaaien droogbloemen waarvan de naam nauwelijks valt uit te spreken: “acroclinium”.! Weer wat geleerd ;-)
12 mei 2014
21
“Lekker vies”!
Modder aan je handen, klei onder de voeten. Hoe maak je dat weer schoon? Voor veel kinderen een hele ervaring!
12, 13 en 14 mei 2014
22
Gaat het gieten?
Na regen komt zonneschijn en niet zo’n klein beetje ook! De kinderen graven extra diepe kuiltjes die ze eerst met water vullen voordat de kruiden zoals peterselie, selderij, basilicum en dille gepoot worden. Ze planten ook twee uien waar later het groen van geoogst kan worden. Dit ter vervanging van de bieslook die niet opgekomen is. Daarna volgen de afrikaantjes nog.
19, 20 en 21 mei 2014
23
Zon en schaduw
Wat is het warm, maar gelukkig is er ook schaduw. Er staat water voor de kinderen klaar en ze kunnen na afloop onder een boom of onder de parasol hun belevenissen opschrijven. De vraag van vandaag is: ”Wat valt je op in de tuin”. Dan kun je o.a. noteren wat je allemaal gepoot hebt, wat er gegroeid is en wat je zelfs al kunt oogsten, maar deze keer ook wat er plotseling weg is. Want wat is er aan de hand met de zonnebloemen? Bij veel kinderen zijn ze helemaal verdwenen of is er slechts een kaal steeltje overgebleven. Hebben de konijnen dat gedaan? Wat er nog staat wordt zoveel mogelijk gered. De kinderen mogen de kale plekken later opnieuw inzaaien.
19, 20 en 21 mei 2014
24
Oogst!
week 22 2014
Wat is het nat deze week! Zouden de kinderen wel komen? En ja hoor, daar zijn ze! Gehuld in regenpakken en met kaplaarzen aan glibberen ze over het modderige terrein. Ze halen het onkruid weg om plaats te maken voor de Christus anjelieren en amandelroosjes die gepoot kunnen worden. De planten die spoorloos verdwenen zijn worden weer aangevuld. De eerste oogst mag mee naar huis!
25
Parasol-Paraplu
Groeizaam weer! Zowel de parasol als de paraplu zijn nodig. De meeste kinderen kunnen nu de raapstelen en de eerste radijsjes oogsten. De konijnen hebben weer fflink toegeslagen. Zonnebloemen en amandelroosjes worden bij gezaaid, planten die verdwenen zijn vervangen. De jeugdtuinleiders bespreken de ontwikkelingen.
week 23 2014
26
Eten uit de natuur!
Jouck Iedema en Monique van ’t Erve nemen je mee voor een wandeling over de tuinen van De Kas, Harenbergweg 1 te Zutphen. Samen met hen ga je op zoek naar eetbare wilde planten. Wat is lekker en eetbaar of zelfs gezond en wat is giftig? Ga mee en ontdek het zelf. Na de wandeling verwerk je de planten samen in een lekker hapje of drankje. Een workshop voor jong en oud!
5 juni 2014
27
Groeizaam!
Door de afwisseling van regen en zonneschijn blijft het heel groeizaam. Steeds meer kinderen kunnen nu de raapstelen en de radijsjes oogsten en ook de sla en de pluksla kunnen vaak al mee naar huis. Op de lege plekken worden bonen gezaaid. Planten die niet opgekomen of opgevreten zijn worden vervangen. Wat ook heel goed groeit is het onkruid. Niet alleen de kinderen zijn er maar druk mee! Na afloop kunnen de kinderen hun belevenissen opschrijven op een nieuwe plek die speciaal voor hen op de tuin is gemaakt.
week 24 2014
27
Watermeloenen?
De kinderen reageren verbaast en enthousiast op de vruchten aan een plant in hun tuin. Maar wat zijn het nu? Watermeloenen, pompoenen … Nee, het zijn ronde courgettes, die als je ze niet op tijd plukt het formaat van een voetbal kunnen krijgen! Alle reden dus om er elke week aan te denken dat je een geschikte tas meeneemt om al dat lekkers naar huis te kunnen vervoeren..
week 25, 26 en 27 2014
28
Buitenspeeldag natuurspeelplaats
Er is van alles te doen bij de natuurspeelplaats. OERRR.. is er: lekker klimmen, luieren in een hangmat of marshmallows roosteren. Het Dagelijks Bestaan helpt met alles mee!
11 juni 2014
Buitenspeeldag bij de Laak
Waterschap Rijn en IJssel kijkt samen met de kinderen wat er allemaal zwemt in het water van de Laak. Schaap Training en Outdoor zorgt voor kano’s!
11 juni 2014
Buitenspeeldag bij De Kas
De Kleine Kaardebol zorgt voor spelletjes in en om het gebouw van De Kas zoals bliklopen. Bij Schaap Training en Outdoor kun je leren boogschieten.
11 juni 2014
Draag een steentje bij!
Deze week zijn we gestart op De Kas met de herinrichting van het zuidelijk terras. Voor de bestrating hebben we nog waalsteentjes nodig (formaat 20 bij 5 cm). Heb jij toevallig nog een restje liggen en wil je er van af? Laat het ons even weten. Alle kleuren zijn welkom. Neem even contact op met John (
[email protected], 0575-712084, 06-42705468)
week 25 2014
Weer of geen weer!
Er zijn van die Hollandse zomerdagen dat de winterjas weer uit de kast kan en een paraplu geen overbodige luxe is. Toch gaat het werk in de tuin ook dan gewoon door. De bikkels die wel tegen een buitje kunnen verwijderen snel het onkruid en oogsten wat er te oogsten valt voor ze weer door de modder naar huis glibberen.
week 28 2014
29
Overvloed
Nu het niet meer zo hard regent kunnen de aardappels worden gerooid. De opbrengst is goed. Op de opengevallen plaats wordt prei geplant en waar eerder de radijsjes stonden komt nu andijvie. Natuurlijk kan er weer pluksla worden geplukt en zijn er volop snijbieten, courgettes, bloemen en kruiden om mee naar huis te nemen.
week 28 2014
30
Beleef De Kas! Het wordt er met de dag mooier!
27
Vakantie
In de zomervakantie gaat het werk op de tuinen gewoon door. De kinderen zijn ‘s ochtends welkom tussen 9.30 en 11.30 uur.. Als ze niet kunnen moeten ze zelf voor een vervanger zorgen. Niet alleen het onkruid, maar ook de groente, bloemen en kruiden groeien namelijk gewoon door! En zie al die oogst maar eens in een tas mee naar huis te krijgen!
week 29 en 30 2014
31
