De start van een loopbaan
Binnenkort loopt je laatste schooljaar ten einde en ga je op zoek naar werk. Je gaat solliciteren. Hoe beter je je hierop voorbereidt, hoe groter je kansen op succes.
De drie belangrijke stappen van de sollicitant zijn:
“De geschikte jobs vinden” “De job van je keuze bepalen” “Die job van je keuze krijgen”
Die stappen kun je oefenen! Zo krijg je ze gegarandeerd onder de knie. Meteen leer je ook een eigen aanpak ontwikkelen, die jouw persoonlijke kwaliteiten in de verf zet. Zij maken het verschil tussen jou en al die andere sollicitanten. Zij bepalen mee de start van je loopbaan. Leren solliciteren is een beetje theorie. De rest is oefenen en vooral doen. Telkens opnieuw. En uit elke ervaring leer je, zodat je het de volgende keer weer wat beter doet. We geven je ook nog wat extra informatie mee die zeker van pas zal komen bij je eerste stappen op onze arbeidsmarkt. Veel succes !
Start van een loopbaan • voorwoord
De start van een loopbaan
Deel 1: De jobs - mijn aanbod
- Een waaier van mogelijk jobs
- Ken je job
- Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?
- Persoonlijke vaardigheden
- Het curriculum vitae
Deel 2: Sporen naar werk
- De arbeidsmarkt
- Advertenties
- Uitzendkantoren
- Netwerken
- De VDAB
- Wat als de werkgever contact opneemt
Deel 3: Solliciteren
- Solliciteren kan op vele manieren
- Het telefoongesprek
- De sollicitatiebrief
- Het sollicitatieformulier
- Het sollicitatiegesprek
Deel 4: Afgestudeerd
- 34 vragen: wat een schoolverlater zeker moet weten
Deel 5: Het kunstenaarsstatuut
- Sociaal statuut
- Werkloosheid en artistieke activiteit
- Nog vragen?
Deel 6: Instapopleidingen De start van een loopbaan
Deel 1: De jobs - mijn aanbod Een waaier van mogelijke jobs Je wil een job. Niet zomaar een job! Een job, die jij ziet zitten. Maar hoe begin je er aan? Er zijn in Vlaanderen duizenden verschillende jobs waarvoor nog een geschikte werknemer wordt gezocht. Uit al die jobs moet jij een realistische keuze maken. Je diploma of getuigschrift zal in hoge mate je keuzemogelijkheden bepalen. Maar dan is er nog de vraag welke van de jobs, waarvoor je in aanmerking komt, jij ook interessant vindt?
Oefening Noteer de jobs, die jij zou kunnen uitoefenen, als je afgestudeerd bent. Gebruik het werkblad “Mijn waaier van jobs.”
De jobs - mijn aanbod • Een waaier van mogelijke jobs
Werkblad Mijn waaier van jobs Noteer de jobs die jij zou kunnen uitoefenen als je afgestudeerd bent.
De jobs - mijn aanbod • Een waaier van mogelijke jobs - Werkblad: “Mijn waaier van jobs.”
Ik ken mijn job Je hebt een job gekozen. Maar wil je dat soort job wel doen? Bekijk eerst grondig alle aspecten ervan. Dit kun je doen aan de hand van een echte jobaanbieding. Zo vermijd je nare verrassingen en weet je waaraan je begint. Informatie over jobs vind je bijvoorbeeld in vacature-advertenties. Zo’n jobanalyse wordt ook functieanalyse genoemd.
Oefening Analyseer je gekozen job aan de hand van een of meerdere jobaanbiedingen. Gebruik het werkblad “Ik ken mijn job”.
De jobs - mijn aanbod • Ik ken mijn job
Werkblad IK KEN MIJN JOB Benaming van job of functie Welke taken moeten worden uitgevoerd ?
Welke machines of toestellen moet je in deze job gebruiken ?
Welke vaardigheden worden vereist ? Technische
Persoonlijke
In welke sectoren kan deze job/functie voorkomen ?
Zijn er eisen op het vlak van het persoonlijk voorkomen ?
Welke werkomstandigheden kunnen bij de job horen ?
Andere zaken en/of opmerkingen
De jobs - mijn aanbod • Ik ken mijn job - Werkblad: “Ik ken mijn job.”
Voorbeeld van een job- of functieanalyse “VERKOPER/VERKOOPSTER”
Welke taken moeten worden uitgevoerd in deze job? • Bedienen van klanten • Winkel openen / sluiten • Rollen en bonnen in kassa aanvullen • Aannemen en controleren van kortingsbonnen • Opmaken van de kassa • Voorraden aanvullen en controleren • Noteren van bestellingen • In ontvangst nemen van nieuwe artikelen, controleren of de levering volledig is en of de artikelen de gewenste kwaliteit hebben • Klanten adviseren op een eenvoudige, beleefde en vriendelijke manier • Producten demonstreren • Opstellen van verkoopsdocumenten • Klachtenbehandeling • Omruilen van aangekochte goederen • Geschenken inpakken • Displays opbouwen • Maken van etalages • Net houden van de verkoopruimte • Stockbeheer en administratie (BTW, factuur, boekhouding) • Toezicht houden op klanten • Diefstalpreventie • Aannemen, controleren, opslaan en verzorgen van producten, inventariseren van voorraden • In stand houden en verdiepen van de klantenbinding
Welke machines of toestellen moet je in deze job gebruiken?
• Kassa • Scanapparaat • Automatische betaalsystemen • Etiketteerapparaat • Computer
De jobs - mijn aanbod • Ik ken mijn job - Voorbeeld van een job- of functieanalyse 1
Welke vaardigheden worden vereist?
Technische vaardigheden: • Productkennis: aard van de artikelen, voor- en nadelen kennen • Op een duidelijke manier inlichtingen kunnen verstrekken • Tweetalig: Nederlands - Frans • Goede rekenvaardigheid en goed geheugen • Taalvaardigheid: intonatie en articulatie, ordelijke zinsbouw
Persoonlijke vaardigheden • Commercieel ingesteld zijn • Beleefd en vriendelijk zijn • Zin voor initiatief • Concentratievermogen • Aanpassingsvermogen • Eerlijkheid • Flexibel in taken en uren • Handig en zakelijk • Dynamisch en enthousiast • Taalvaardigheid: aangename stem, communicatief en vlot • Luisterbereidheid • Geduldig • Initiatiefrijk en creatief • Werklustig en leergierig • Communicatief • Discipline en ernstige inzet • Zelfstandig: vb. zoveel mogelijk problemen zelf oplossen • Aandacht voor innovatie • Kwaliteitsbesef • Soepelheid • Klantenkennis
In welke sectoren kan deze job voorkomen?
• Distributiesector met groot- en kleinhandelaars • Voeding / non-food • Grootwarenhuizen • Auto-industrie • Kledingsector • Meubelsector • Elektro-winkels,…
De jobs - mijn aanbod • Ik ken mijn job - Voorbeeld van een job- of functieanalyse 2
Zijn er eisen op het vlak van het uiterlijk? • Verzorgd voorkomen • Algemene hygiëne: haar-, mond-, hand-, en voetverzorging + verzorgde kledij
In welke werkomstandigheden wordt de job uitgevoerd? • Zaterdagwerk en vaak werken tot 19 of 20 u tijdens de week of op vrijdagavond tot 20 of 21 u (soms zondagwerk) • Veel lopen en staan • Onregelmatige uren
Opmerkingen • Zowel deeltijdse als voltijdse jobs mogelijk • Taken zijn enorm afhankelijk van het soort winkel en de grootte van de winkel • Piekperiodes in zomer- en koopjesperiodes
De jobs - mijn aanbod • Ik ken mijn job - Voorbeeld van een job- of functieanalyse 3
Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik? Heel nuttig is een volledig overzicht van wie je bent, wat je kent, en wat je kunt. Maak het op, voor je begint te solliciteren. Bewaar het! Het zal je later nog vaak van pas komen bij het invullen van allerlei formulieren (sollicitatieformulieren, vakbond, ziekenkas, de VDAB, …).
Oefening Maak een overzicht van wie je bent, wat je kent en wat je kunt. Gebruik het werkblad “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” en bewaar het zorgvuldig voor later.
De jobs - mijn aanbod • Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?
Werkblad WIE BEN IK? WAT KEN IK? WAT KAN IK?
Persoonlijke gegevens
Naam: Adres: Telefoonnummer: Faxnummer: E-mail: Geboortedatum: Nationaliteit: Financiële rekening: Nr. Identiteitskaart: Nr. Rijksregister: Nr. SIS-kaart: Rijbewijs (categorie):
De jobs - mijn aanbod • Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik? - Werkblad: “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” 1
Studies LAGER ONDERWIJS Jaartallen
Naam en adres van de school
SECUNDAIR ONDERWIJS Richting/Vakken
Naam en adres van de school
Jaartallen
Naam en adres van de school
Richting/Vakken
Naam en adres van de school
Jaartallen
Naam en adres van de school
Bijkomende opleidingen AVONDONDERWIJS - CURSUSSEN Richting/Vakken
Naam en adres van de school/instelling/organisatie
Data
Behaald diploma of getuigschrift + resultaat Specialisatievakken en/of bijzonderheden
De jobs - mijn aanbod • Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik? - Werkblad: “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” 2
TALENKENNIS Taal
Hoe geleerd en/of waar gebruikt
COMPUTERKENNIS Programma
Hoe geleerd en/of waar gebruikt
ANDERE TECHNIEKEN (UIT OPLEIDING, STAGES,...) Wat
Hoe geleerd en/of waar gebruikt
De jobs - mijn aanbod • Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik? - Werkblad: “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” 3
Werkervaring (VAKANTIEJOBS - STAGES - LEERCONTRACT …) Data
Naam en adres van de werkgever
Functiebenaming Uitgeoefende taken
Gebruikte hulpmiddelen (machines, voertuigen, software, ...) Positieve en negatieve aspecten van dit werk
Referenties Naam en functie
Adres en telefoonnummer
Naam en functie
Adres en telefoonnummer
Naam en functie
Adres en telefoonnummer
De jobs - mijn aanbod • Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik? - Werkblad: “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” 4
Vrije tijd LEZEN Soort boeken: SPORT Soort sport:
ANDERE VRIJETIJDSBESTEDING Dansen
Handwerk
Schrijnwerkerij
Schilderen
Tekenen
Pottenbakken
Bloemschikken
Koken
Computergames
Fotografie
Film
Beeldhouwen
Modelbouw
Etsen
Programmeren
Paint-brush
Naaien
Glasblazen
Vrijwilligerswerk
Toneel
Puzzelen
Wagen/brommer
Muziek
Elektronica
Verzamelen van
Tuinieren
Dieren
Andere: BEN JE LID VAN: Jeugdhuis
Sociale vereniging
Fotoclub
Jeugdvereniging
Toneelgroep
Koor
Bloemschikken
Fietsclub
Muziekgroep/band
Actiegroep
Rode Kruis, …
Actiegroep
Andere: ANDERE INFOMATIE / EVENTUELE BEPERKINGEN
De jobs - mijn aanbod • Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik? - Werkblad: “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” 5
Persoonlijke vaardigheden Een belangrijke troef bij het solliciteren zijn je persoonlijkheid en je persoonlijke vaardigheden. Ben je vlot in de omgang? Heb je zin voor initiatief? Werk je graag in teamverband? Toekomstige werkgevers vragen niet alleen naar die persoonlijke vaardigheden, ze willen ook voorbeelden waaruit blijkt dat je wel degelijk over de eigenschappen, die jij opgeeft, beschikt. Die voorbeelden haal je uit je eigen geschiedenis: iets waar jij goed in bent; iets wat je goed kent; iets waarin je ervaring hebt omdat je het vroeger al hebt gedaan, enz. • Opleidingen : studies, optievakken, bijkomende cursussen, studiereizen, avond- en weekendonderwijs,… • Werkervaring : stages, bijverdiensten, vakantiewerk, vrijwilligerswerk, klussen,… • Lidmaatschap van sport- of andere clubs, jeugdhuis,… • Hobby’s, reizen, relaties,…
Oefening • • •
Kies uit de checklist met talenten, vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken, die elementen die op jou van toepassing zijn in het algemeen. Neem nu uit jouw lijst 5 elementen die ook belangrijk zijn voor de job die je koos. Zoek voorbeelden van situaties, die aantonen dat je de door jou gekozen talenten, vaardigheden of persoonlijkheidskenmerken écht bezit. Beschrijf de situaties kort, maar volledig op het werkblad “Mijn vaardigheden”.
De jobs - mijn aanbod • Persoonlijke vaardigheden
Werkblad MIJN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN Vaardigheden
Concrete situatie
De jobs - mijn aanbod • Persoonlijke vaardigheden - Werkblad: “Mijn persoonlijke vaardigheden.”
Checklist TALENTEN, VAARDIGHEDEN EN PERSOONLIJKHEIDSKENMERKEN aanpassingsvermogen
consequent
gul
actief
controleren
handvaardig
animeren
coördinatietalent
herstellen
artistiek
correct
hoffelijk
assertief
corrigeren
humoristisch
attent
creatief
idealistisch
bedachtzaam
creëren
ijverig
begeleiden
decoreren
improviseren
beheerst
diplomatisch
informeren
behendig
discreet
initiatiefrijk
beheren
doelmatig
inlevingsvermogen
behulpzaam
doorzettingsvermogen
inschatten
bemiddelen
dynamisch
installeren
beoordelingsvermogen
eerlijk
instellen
berekenen
efficiënt
intellectueel
beschaafd
energiek
interpreteren
bescheiden
enthousiast
inventariseren
beschermen
evenwichtig
kalm
besluitvaardig
experimenteren
klantgericht
bespreken
fantasierijk
kostenbewust
bestuderen
flexibel
krachtig
betrouwbaar
gedienstig
kunstzinnig
bewaken
gedisciplineerd
leergierig
bondig
gedistingeerd
leiden
catalogiseren
geduldig
leren
classificeren
gehoorzaam
lesgeven
coachen
gemotiveerd
levendig
commercieel inzicht
gevoel voor cijfers
logisch denken
communicatief
gezond
loyaal
conflictbeheersing
goed gehumeurd
luisterbereid
De jobs - mijn aanbod • Persoonlijke vaardigheden - Checklist: “Talenten, vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken.”
mensenkennis
produceren
vindingrijk
mobiel
programmeren
volhouder
moedig
raad geven
voorbereiden
monteren
rapporteren
vooruitdenkend
motiveren
realiseren
vriendelijk
nadenken
respectvol
werken in teamverband
nauwkeurig
resultaatgericht
wilskracht
objectief
ruimdenkend
zakelijk inzicht
observeren
ruimtelijk inzicht
zelfbeheersing
onafhankelijk
rustig
zelfstandig
onderhandelen
samenwerken
zin voor initiatief
ondernemend
slim
zorgzaam
ondersteunen
snelle werker
onderzoeken
sociaal
ontwerpen
sorteren
ontwikkelen
spontaan
oog voor details
spreekvaardig
opbouwen
stressbestendig
openhartig
sympathiek
oplettend
systematisch
oplossen
tactvol
opmerkingsgave
technisch inzicht
oprecht
veelzijdig
optimistisch
verantwoordelijk
ordelijk
verdraagzaam
organisatietalent
verkopen
overleggen
vernieuwen
overtuigingskracht
vertalen
planmatige aanpak
vertellen
positieve instelling
vertolken
presenteren
verwerken
prioriteiten stellen
verwerven
problemen oplossen
verzorgen
De jobs - mijn aanbod • Persoonlijke vaardigheden - Checklist: “Talenten, vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken.”
Voorbeeld: persoonlijke vaardigheden, van toepassing op een verkoper/verkoopster. Aangewezen persoonlijke vaardigheden van een verkoper/verkoopster
• communicatief • flexibel • klantvriendelijk • geduldig • creatief
Voorbeelden van concrete ervaringen, die het bezit van deze vaardigheden aantonen: • flexibel: een vakantiejob gedaan hebben in de horecasector; • creatief: als leid(st)er in een jeugdbeweging spelletjes en activiteiten bedenken voor kinderen; • klantvriendelijk: tijdens de zomermaanden vrijwilligerswerk gedaan hebben in een home voor licht mentaal gehandicapten.
De jobs - mijn aanbod • Persoonlijke vaardigheden - Voorbeeld: persoonlijke vaardigheden van toepassing op een verkoper/verkoopster
Het Curriculum Vitae Curriculum vitae (cv) betekent levensloop. Via het cv geef je doelgericht en overzichtelijk informatie over jezelf . Een goed cv is een persoonlijk VERKOOPSDOCUMENT, geen standaarddocument. Je zet er in wat jij te bieden hebt met betrekking tot de job, waarvoor je solliciteert. Het overzicht van wat jij te bieden hebt, stel je op aan de hand van de vragen “Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?” en “Wat zijn mijn persoonlijke vaardigheden?” Per job, waarvoor je solliciteert, haal je er uit, wat nuttig is voor die job. Niet meer, maar ook niet minder! Een goed cv sluit dus aan bij de functiebeschrijving en de eisen van de werkgever. Vergeet dus niet vooraf een functieanalyse te maken. Tenslotte is het énige goede cv, het cv dat leidt tot een sollicitatiegesprek! Bij elk gegeven dat je in je cv vermeldt, stel je jezelf de vraag: Verhoogt dit mijn kans op een gesprek?
Oefening • Kies een job. • Neem je notities met betrekking tot ”Wie ben ik? Wat ken ik? Wat kan ik?”, “Mijn persoonlijke vaardigheden” en “Ik ken mijn job”. • Zoek nu naar die elementen van jouw aanbod, die passen bij de kennis en vaardigheden, vereist voor de gekozen job. • Breng deze gegevens onder in de rubrieken van het werkblad “Rubrieken van het cv”. • Schrijf nu je cv uit in een aantrekkelijke vorm. Beperk je tot maximum 2 bladzijden (A4) en zorg voor een duidelijke en overzichtelijke vormgeving (witruimtes, duidelijke kantlijnen, consequent gebruik van opsommingstekens, …) Vermijd spellingsfouten. Bouw een lay-out op die in overeenstemming is met de job waarnaar je solliciteert en durf daarbij gerust creatief zijn.
De jobs - mijn aanbod • Het curriculum vitae
Werkblad
RUBRIEKEN VAN HET CV Personalia
Naam en voornaam Adres Telefoonnummer – Faxnummer – E-mailadres Geboortedatum Geboorteplaats Burgerlijke staat of gezinstoestand Nationaliteit
Studies
Richting en niveau (diploma of getuigschrift) Naam en adres van de school Periode
Bijkomende opleidingen
Richting en niveau (diploma of getuigschrift) Naam en adres van de instelling die de opleiding organiseert Periode Gevolgde pakketten
De jobs - mijn aanbod • Het Curriculum Vitae - Werkblad: “Rubrieken van het cv.” 1
Ervaring (STAGES - VAKANTIEJOBS - …) Uitgeoefende functie (functiebenaming) Naam en adres van het bedrijf + soort bedrijf Periode Takenpakket
Talenkennis / Computerkennis / Technische kennis Waar geleerd en/of hoe gebruikt
Vaardigheden Beschrijving van je kwaliteiten en vaardigheden in korte, krachtige zinnen
Referenties Naam en functie Adres en telefoonnummer
Varia Alle nuttige informatie in functie van de job zoals : beschikbaarheid, rijbewijs en vervoermiddel, voor welke tewerkstellingsmaatregelen je in aanmerking komt (vb: startbaan).
De jobs - mijn aanbod • Het Curriculum Vitae - Werkblad: “Rubrieken van het cv” 2
De jobs - mijn aanbod • Het curriculum vitae - Voorbeeld 1
De jobs - mijn aanbod • Het curriculum vitae - Voorbeeld 2
De jobs - mijn aanbod • Het curriculum vitae - Voorbeeld 3
De Grote School te Sint-Niklaas
Het Koophuis
De jobs - mijn aanbod • Het curriculum vitae - Voorbeeld 4
Deel 2: Sporen naar werk De arbeidsmarkt Werkgevers vragen werkkrachten (als ze vacatures hebben), werkzoekenden bieden hun werkkracht aan. Dat spel van vraag en aanbod noemen we de arbeidsmarkt. Die arbeidsmarkt is natuurlijk geen directe markt, tenzij heel uitzonderlijk. Sommige dokwerkers bijvoorbeeld gaan nog dagelijks persoonlijk naar het aanwervingslokaal, een soort werkbeurs, om te zien of er werk is en om hun arbeidskracht per dag te verkopen. Maar in de moderne wereld gaat het er doorgaans anders aan toe. Sporen naar werk Een werkgever, die personeel nodig heeft, kan dit op vele manieren bekendmaken. Zoek uit welke dat kunnen zijn. Hoe beter je ze kent, hoe groter je waaier van beschikbare jobs, hoe groter je keuze en hoe groter je kansen om snel een job te vinden die je bevalt. Er zijn meer sporen naar werk dan je op het eerste gezicht zou denken.
Oefening Noteer de sporen naar werk die je kent op het werkblad “Welke sporen naar werk ken ik?”.
Sporen naar werk • De arbeidsmarkt
Werkblad Welke sporen naar werk ken ik?
Sporen naar werk • De arbeidsmarkt - Werkblad: “Welke sporen naar werk ken ik?”
De bekende en de verborgen arbeidsmarkt Sommige sporen naar werk zijn vanzelfsprekend, andere vergen enig speurwerk. • Enerzijds zijn er de vacatures, die publiek worden bekendgemaakt. Dat noemen we de “bekende arbeidsmarkt”. Die vacatures zijn gemakkelijk te vinden en dus is ook de concurrentie met andere sollicitanten groot. • Maar er is ook een “verborgen arbeidsmarkt”. Een heleboel vacatures worden immers nooit publiek bekendgemaakt. Toch kun je, mits enige inspanning en vinding rijkheid, de jobaanbiedingen op die verborgen arbeidsmarkt ook opsporen. Een voordeel is dat de concurrentie met andere sollicitanten heel wat minder groot is . In je map vind je een checklist van sporen naar de bekende en de verborgen arbeidsmarkt.
Oefening Leg de sporen naar werk, die jij noteerde, naast die op de checklist en vergelijk.
Sporen naar werk • De bekende en de verborgen arbeidsmarkt
Checklist: Sporen naar de bekende en de verborgen arbeidsmarkt
Bekende
Verborgen
Arbeidsmarkt
Arbeidsmarkt
Kranten Reclamebladen VDAB Uitzendkantoren Vacatures/Advertenties Job@ Intermediair Selor WIS Selectiebureaus Vakbonden Internet …
Gouden Gids Trends Top 30 000 ABC-industriegids Kompass Move Up Go Carrière Adresboek GOM Sociale Kaart Welzijn en Gezondheid Lijsten Beroepsverenigingen Krantenartikels Consulaten Ambassades Beurzen Europese Gemeenschap Scholen Kamer van Koophandel Familie Vrienden Kennissen Buren Oud-collega’s Stagebegeleiders Ex-werkgevers Oude schoolvrienden Vroegere leraren Internet …
Sporen naar werk • De bekende en de verborgen arbeidsmarkt - Checklist: “”Sporen naar de bekende en de verborgen arbeidsmarkt.”
Advertenties De populairste manier om werk te zoeken, is nog altijd via de personeelsadvertenties in kranten, tijdschriften, reclamebladen… Advertenties bereiken een groot aantal mensen. Er dienen zich meestal heel wat kandidaten aan. Je begrijpt dat de concurrentie zeer groot is. Jouw sollicitatie moet dus opvallen tussen al die andere sollicitaties. Hoe zorg je daarvoor? Je laat duidelijk merken dat je goed weet waarvoor en waarom je solliciteert. Voor je solliciteert, voer je daarom altijd eerst een grondige analyse uit van de advertentie. Vind je er alle informatie in terug die je nodig hebt voor je sollicitatie? Zo’n analyse uitvoeren, kun je oefenen.
Oefening Analyseer een aantal personeelsadvertenties en noteer de informatie die je er uithaalt op het werkblad “analyse van een vacature-advertentie”. Als leidraad gebruik je de checklist “de 5 rubrieken van een goede vacature-advertentie”. Noteer ook de informatie die je niet terugvond in de advertentie. Denk er vervolgens over na hoe je aan de ontbrekende informatie kunt komen en noteer dit eveneens.
Sporen naar werk • Advertenties
Checklist De 5 rubrieken van een goede vacature-advertentie: Een goede advertentie voor een vacature zou altijd de volgende rubrieken moeten bevatten.
Informatie over het bedrijf • Gegevens: firmanaam, adres, telefoon • Omschrijving: soort bedrijf, producten, grootte, omzet, … Informatie over de functie (vacature) • Functietitel • Taakomschrijving Informatie over het profiel van de kandidaat: “Wij vragen” • Informatie over gevraagde: - Opleiding - Ervaring - Diploma - Technische en persoonlijke vaardigheden - Talenkennis - Rijbewijs Informatie over het aanbod vanuit het bedrijf: “Wij bieden” • Loon, extra voordelen • Soort contract, doorgroeimogelijkheden • Opleidingen, …
Sporen naar werk • Advertenties - Checklist: “De 5 rubrieken van een goede vacature-advertentie.” 1
Informatie over de sollicitatieprocedure • Schriftelijk: - Sollicitatiebrief - Brief + curriculum vitae - Sollicitatieformulier aanvragen - Eventueel handgeschreven - Recente pasfoto - Studieattesten • Aan wie gericht: - Het bedrijf - Een selectiekantoor - De krant • Telefonisch: - Wanneer - Contactpersoon • Bezoek: - Wanneer - Contactpersoon
Sporen naar werk • Advertenties - Checklist: “De 5 rubrieken van een goede vacature-advertentie.” 2
Werkblad ANALYSE VAN EEN VACATURE-ADVERTENTIE
Titel advertentie: Informatie over het bedrijf Naam van het bedrijf: Adres: Telefoon: Omschrijving: - Soort bedrijf: - Producten: - Grootte: - Omzet: Informatie over de functie Functietitel: Taakomschrijving: Informatie over het profiel van de kandidaat: “Wij vragen” Opleiding: Ervaring: Diploma: Technische vaardigheden: Persoonlijke vaardigheden: Talenkennis: Rijbewijs: Informatie over het aanbod vanuit het bedrijf: “Wij bieden” Loon, extra voordelen: Soort contract: Doorgroeimogelijkheden: Opleidingen:
Sporen naar werk • Advertenties - Werkblad: “Analyse van een vacature-advertentie.” 1
Informatie over de sollicitatieprocedure Schriftelijk:
Aan wie?
Telefonisch:
Contactpersoon:
Bezoek:
Wanneer:
Welke informatie heb je niet uit de advertentie kunnen halen?
Hoe kun je toch aan deze info geraken?
Sporen naar werk • Advertenties - Werkblad: “Analyse van een vacature-advertentie.” 2
Uitzendarbeid Veel bedrijven vangen tijdelijke tekorten van personeel op met de inzet van uitzendkrachten. Daarvoor wenden ze zich tot de uitzendkantoren. Inmiddels wordt uitzend-arbeid ook meer en meer gebruikt als proefperiode voor de aanwerving van vaste werknemers. Misschien begin jij je loopbaan wel met een of meerdere uitzendjobs. Als je uitzendarbeid wil doen, moet je je inschrijven bij een of meerdere uitzendkantoren. Dient er zich werk aan, dan kun je aan de slag met een uitzendcontract (dag-, week-, of maandcontract). Voor je er aan begint, kun je best eens de voor- en nadelen van uitzendarbeid op een rijtje zetten. Nuttig is ook een inventaris op te maken van de uitzendkantoren in je streek en van het soort werk dat ze aanbieden.
Oefening Wat vind jij positief en negatief aan uitzendarbeid? Noteer op het werkblad “De voor- en nadelen van uitzendarbeid”.
Oefening Maak een inventaris van de uitzendkantoren in je streek. Noteer naam, adres en werkaanbod op het werkblad “inventaris van uitzendkantoren”.
Sporen naar werk • Uitzendarbeid
Werkblad DE VOOR- EN NADELEN VAN UITZENDARBEID
Voordelen
Nadelen
Sporen naar werk • Uitzendarbeid - Werkblad: “De voor- en nadelen uitzendarbeid.”
Werkblad INVENTARIS VAN DE UITZENDKANTOREN IN JE STREEK Naam
Adres
Werkaanbod
Sporen naar werk • Uitzendarbeid - Werkblad: “Inventaris van de uitzendkantoren in je streek.”
Netwerken Ga eens na wie je allemaal kent en wie van deze mensen je nuttige tips of informatie over openstaande of toekomstige jobs, over interessante werkgevers, enz. kunnen geven. Informatie, die ze uit eerste hand hebben én informatie, die ze op hun beurt van vrienden en kennissen hebben. Al deze mensen vormen jouw netwerk van contactpersonen. Via je persoonlijk netwerk krijg je gemakkelijker toegang tot de bekende, maar vooral ook tot de verborgen arbeidsmarkt. Spreek je netwerk dus aan!
Oefening Stel je eigen netwerklijst op en noteer naast iedere persoon welke informatie zij aan jou zouden kunnen geven of wat je hen zou kunnen vragen. Gebruik hiervoor werkblad “Mijn eigen netwerk.”
Sporen naar werk • Netwerken
Werkblad MIJN EIGEN NETWERK
Naam
Adres/Tel.
Functie
Welke info of vraag
Sporen naar werk • Netwerken - Werkblad: “Mijn eigen netwerk.”
VDAB Vacatures opsporen De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) biedt je heel wat mogelijkheden om jobs op te sporen. De VDAB heeft een vacaturebank, die je zowel via de website vdab.be als via het werkinformatiesysteem (WIS) kan raadplegen. Dagelijks vind je hier een 500-tal nieuwe werkaanbiedingen. De VDAB-website bevat ook een schat aan informatie over bedrijven, sectoren, uitzendkantoren, sociale wetgeving, … Je kunt je uiteraard ook wenden tot een lokale werkwinkel, een VDABkantoor of je kunt een van de vele WIS-terminals raadplegen. In elke lokale werkwinkel staan een aantal pc’s ter beschikking. Deze pc’s geven o.a. toegang tot de VDABwebsite.
Oefening Zoek via de VDAB-website 3 geschikte vacatures voor jouw jobkeuze. Maak een selectie met een vacaturedatum binnen 14 dagen en beperk je tot de vacatures in je eigen regio. Noteer ze op het werkblad: “Vacatures: mijn keuze”
Sporen naar werk • VDAB: vacatures opsporen
Werkblad VACATURES: MIJN KEUZE.
Sporen naar werk • VDAB: vacatures opsporen - Werkblad: “Wis-vacatures: mijn keuze.”
KISS-CV Zodra je je inschrijft als werkzoekende bij de VDAB, kun je ook je cv bekendmaken op de KISS-databank (Kandidateninformatie – en selectiesysteem). Dit kun je al doen tijdens je laatste schooljaar. Via KISS maak je aan werkgevers bekend dat je (binnenkort) beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt. Het belangrijkste onderdeel van het KISS-cv is de rubriek “sollicitatietroeven”! Vooral via deze rubriek kun je de werkgever overtuigen van je eigen kennen en kunnen. Een voorbeeld van een KISS-cv vind je in je map. Je inschrijven en je cv inbrengen kun je in de lokale werkwinkels of via het internet (www. vdab.be).
Oefening Schrijf de rubriek “sollicitatietroeven” voor jouw cv uit. Gebruik daarbij het werkblad “KISS-cv: mijn sollicitatietroeven”.
Sporen naar werk • VDAB: KISS-cv
Werkblad KISS-CV: MIJN SOLLICITATIETROEVEN
Sporen naar werk • VDAB: KISS-cv - Werkblad: “KISS-cv: mijn sollicitatietroeven.”
Als de werkgever contact opneemt Werkgevers proberen niet alleen via advertenties, uitzendkantoren en vacatures aan hun werknemers te geraken. Ze gaan ook zelf actief op zoek naar hen. Zo contacteren ze bijvoorbeeld rechtstreeks eindejaarsstudenten via school, jobbeurzen, evenementen, open-bedrijfsdagen,… Ook KISS staat ter beschikking van de werkgevers. En zoals je weet, kun je je KISS-cv al invoeren tijdens het schooljaar, bij je inschrijving als werkzoekende. Dit kan zowel via de lokale werkwinkel, als via het internet (www.vdab.be). Je kansen op werk zullen zeker verhogen. Als een werkgever je contacteert, zit je uiteraard op rozen. Jij wordt immers gevraagd!
Oefening Bespreek in de klas hoe je best kan reageren als een werkgever je contacteert voor een vacature.
Sporen naar werk • Als de werkgever contact met je opneemt.
Deel 3: Solliciteren Solliciteren kan op vele manieren Je kan solliciteren als reactie op een bekendgemaakte vacature, maar werkgevers vrij contacteren kan ook. Als je vrij solliciteert, weet je uiteraard niet of het bedrijf vacatures heeft, maar je gaat er wel van uit dat je de werkgever kan interesseren voor jouw aanbod en dat hij je kan gebruiken. Je kunt op verschillende manieren solliciteren: per brief, per e-mail, per telefoon of zelfs via een persoonlijk gesprek.
Oefening Bespreek in de klas de voor- en nadelen van solliciteren per brief, per e-mail, per telefoon en via een persoonlijk gesprek en noteer de resultaten in een overzichtelijk schema.
Solliciteren • Solliciteren kan op vele manieren
Overzicht VOOR- EN NADELEN VAN VERSCHILLENDE MANIEREN OM TE SOLLICITEREN
Voordelen
BRIEF
E-MAIL
TELEFOON
GESPREK
Kostprijs
Kostprijs
Kostprijs
Meest persoonlijk
Kan bewaard blijven
Kan bewaard blijven
Persoonlijker
Direct antwoord
Snel
Snel
Valt op
Direct antwoord Meer resultaat Meer informatie Nadelen
Onzekerheid
Onzekerheid
Men kan je afwijzen
Komt vaak ongelegen
Onpersoonlijk
Onpersoonlijk
Vluchtig contact
Kostelijk
Geen direct resultaat Geen direct resultaat Je weet niet of je antwoord krijgt
Tijdrovend
Je weet niet of je antwoord krijgt
Solliciteren • Solliciteren kan op vele manieren - Overzicht: “Voor- en nadelen van verschillende manieren om te solliciteren.”
Het telefoongesprek In vacature-advertenties wordt vaak gevraagd om telefonisch een afspraak te maken. Solliciteren betekent dus vaak telefoneren! Wanneer een vacature-advertentie niet aangeeft hoe je moet solliciteren, neem je best eerst telefonisch contact op. Ook als je vrij solliciteert, is telefoneren handig. Op korte tijd werk je zo heel wat werkgevers af. Opgelet! Het telefoongesprek is je eerste contact met de werkgever. Je moet meteen een goede indruk maken, want de afspraak voor een sollicitatiegesprek hangt er van af. Bereid je dus altijd goed voor.
Oefening 1 Neem het werkblad met de strip “Het telefoongesprek” en vul de ontbrekende tekst in. Als hulpmiddel gebruik je de checklist “Voorbereiding van een telefoongesprek”. Vergelijk het resultaat met de voorbeelden “Verloop van twee telefoongesprekken”.
Oefening 2 In een telefoongesprek met een bedrijf kan het gebeuren dat je wordt geconfronteerd met allerlei bezwaren. Neem werkblad “Het telefoongesprek: antwoorden op bezwaren”, bedenk een aantal antwoorden en noteer ze. Vergelijk ze met de antwoorden op het blad “Voorbeelden van antwoorden op bezwaren”.
Solliciteren • Het telefoongesprek
Werkblad STRIP: “HET TELEFOONGESPREK” Vul de ontbrekende tekst in deze strip in. Vergelijk het resultaat met de voorbeelden “Verloop van twee telefoongesprekken”.
Solliciteren • Het telefoongesprek - Werkblad: strip: “Het telefoongesprek.” 1
Solliciteren • Het telefoongesprek - Werkblad: strip: “Het telefoongesprek.” 2
Checklist VOORBEREIDING VAN EEN TELEFOONGESPREK • Noteer de firmanaam en de naam van de contactpersoon. • Zoek zoveel mogelijk informatie op over de firma via het internet, kennissen, biblio theek (kranten, lokale bladen,...), Kamer van Koophandel,... • Noteer elke vraag die je wil stellen. • Bereid je voor op vragen over jezelf, je ervaring en je interesse voor de specifieke job en/of vacature. • Let ook op de volgende zaken: - Telefoneer in een rustige omgeving; - Leg je voorbereiding, pen en papier, agenda, cv en advertentie naast de telefoon; - Telefoneer liefst tussen 8.30 u en 11.30 u en tussen 14.00 u en 15.30 u; - Verzorg je taal en spreek duidelijk; - Laat de ander uitspreken en luister goed naar wat hij/zij zegt. • Indien je vrij solliciteert, informeer je best eerst of er een geschikte functie binnen dat bedrijf bestaat voor jou.
Solliciteren • Het telefoongesprek - Checklist: “Voorbereiding van een telefoongesprek.”
Voorbeeld: verloop van twee telefoongesprekken
Je solliciteert op een vacature-advertentie • Stel jezelf voor. •
“Goedemorgen - goedemiddag, u spreekt met ……………….” Staat de contactpersoon vermeld in de advertentie, vraag je naar die persoon. “Kunt u mij doorverbinden met meneer/mevrouw ……………..” Anders: “Kunt u mij doorverbinden met de persoon, die verantwoordelijk is voor de aan- wervingen.”
Wanneer je bent doorverbonden: • Stel jezelf opnieuw voor: “Goedemorgen - goedemiddag, u spreekt met ……………………” • Ga na of je bij de gevraagde persoon bent terechtgekomen, wanneer de ander zich niet voorstelt. “Spreek ik met meneer/mevrouw…………………..?” • Zeg waarvoor je belt en vraag of de job nog vrij is. Bijvoorbeeld: “In (naam krant - WIS) zag ik dat u een (functie) zoekt. Is deze plaats nog vrij?” “Ik hoorde van (naam persoon) dat u (functie) zoekt. Is deze job nog vrij?” • Ga nu in op de eisen gesteld in de advertentie of op je eigen kwaliteiten en plus punten, die belangrijk zijn voor de functie waarvoor je solliciteert. Bijvoorbeeld: je deed al verschillende stages. “Tijdens mijn opleiding heb ik al gewerkt als (functie). Daarom zie ik mezelf als de geschikte kandidaat voor deze job. Graag had ik dan ook een afspraak gemaakt voor een sollicitatiegesprek”. De werkgever nodigt je uit voor een sollictatiegesprek: • Herhaal de gemaakte afspraak en bedank voor de tijd. • Noteer altijd het uur en de plaats van de afspraak!
Solliciteren • Het telefoongesprek - Voorbeeld: “Verloop van twee telefoongesprekken.” 1
De werkgever scheept je af en nodigt je niet uit voor een sollicitatiegesprek: • Ga in op de bezwaren die de werkgever maakt. Enkele voorbeelden van tegenwerpingen en mogelijke antwoorden met een oefening vind je in je map.
Je solliciteert vrij •
Stel jezelf voor. “ Goedemorgen - goedemiddag, u spreekt met ……………….” - Vraag naar de verantwoordelijke aanwervingen: “Kunt u mij zeggen wie verantwoordelijk is voor de aanwervingen?” - Noteer de naam en vraag de juiste schrijfwijze! “Kunt u mij doorverbinden met….”.
Wanneer je doorverbonden bent: • Stel jezelf opnieuw voor: “Goedemorgen - goedemiddag, u spreekt met ……………………” • Ga na of je bij de gevraagde persoon bent terechtgekomen, wanneer de ander zich niet voorstelt. “Spreek ik met meneer/mevrouw……………..” • Zeg waarvoor je belt, ga er van uit dat er een job vrij is en probeer meteen een afspraak voor een sollicitatiegesprek vast te leggen: “Meneer / mevrouw, tijdens mijn opleiding heb ik verschillende stages gedaan als (functie). Daarom had ik graag komen praten over mogelijke werkkansen voor mij in uw firma. Wanneer past dit u het best?” De werkgever nodigt je uit voor een sollictatiegesprek: • Herhaal de gemaakte afspraak en bedank voor de tijd. • Noteer altijd het uur en de plaats van de afspraak! De werkgever scheept je af en nodigt je niet uit voor een sollicitatiegesprek: • Ga in op de bezwaren die de werkgever maakt. Enkele voorbeelden van bezwaren en mogelijke antwoorden met een oefening vind je in je map.
Solliciteren • Het telefoongesprek - Voorbeeld: “Verloop van twee telefoongesprekken.” 2
Werkblad 2
HET TELEFOONGESPREK: ANTWOORDEN OP BEZWAREN Bedenk een aantal mogelijke antwoorden op de volgende bezwaren. • Sorry, ik heb op dit moment geen tijd.
• Wij hebben op dit moment niemand meer nodig.
• Bellen is bij ons niet de juiste procedure.
• Wij nemen alleen personen aan met een
diploma.
• U woont te ver / wij werken alleen met kandidaten uit de streek.
Solliciteren • Het telefoongesprek - Werkblad: “Het telefoongesprek: Antwoorden op bezwaren.”
Voorbeeld: Enkele mogelijke antwoorden op bezwaren
• Sorry, ik heb op dit moment geen tijd. “Kunt u mij zeggen wanneer ik best kan terugbellen?” “Wanneer kan ik met u nog eens contact opnemen?” • Wij hebben op dit moment niemand meer nodig. “Kan ik dan mijn cv opsturen voor het geval er binnenkort een plaats vrijkomt?” • Bellen is bij ons niet de juiste procedure. “Hoe moet ik dan solliciteren?” • Wij nemen alleen personen aan met een …………… diploma. “ Ik heb al ervaring in…..”. • U woont te ver / wij werken alleen met kandidaten uit de streek. “Ik ben eventueel bereid te verhuizen.”
Solliciteren• Het telefoongesprek - Voorbeeld: “Enkele mogelijke antwoorden op bezwaren.”
De sollicitatiebrief Sommige werkgevers vragen in hun vacatures om schriftelijk te solliciteren. Die brief wordt je eerste contact met de werkgever. Hij bepaalt de indruk die je maakt. Inhoud én vormgeving zijn dus heel belangrijk.
Oefening 1 In je map vind je twee sollicitatiebrieven voor eenzelfde vacature van verkoopster/verkoper. Vergelijk ze. Welke van de twee sollicitanten maakt volgens jou het meeste kans en waarom?
Oefening 2 Schrijf een sollicitatiebrief als reactie op een door jou gekozen advertentie. Let op inhoud én opmaak. In je map vind je een voorbeeld van opmaak van een brief en een briefomslag. Gebruik ook de checklist “Basisregels voor een sollicitatiebrief”.
Solliciteren • De sollicitatiebrief
Voorbeeld 1: Twee sollicitatiebrieven voor een vacature van verkoper/verkoopster Brief 1
Maria Jansens Lindenstraat 91 9100 Sint-Niklaas
Mw Linda De Sutter Firma De Goede Koop Stationsstraat 17 9100 Sint-Niklaas Postdatum
Geachte mevrouw De Sutter Mode is altijd al mijn stokpaardje geweest. Ik volg de nieuwe trends op de voet. Vol enthousiasme reageer ik dan ook op uw vacature van verkoopster. Tijdens mijn opleiding “Verkoop en etalage”, heb ik al enkele maanden gewerkt als verkoopster in een kledingzaak. Hier leerde ik de job kennen in al haar facetten. Mijn werkgever stelde vooral mijn klantvriendelijkheid en geduld erg op prijs. Graag had ik u in een persoonlijk gesprek overtuigd van mijn motivatie en capaciteiten. Met vriendelijke groeten
Maria Jansens
Solliciteren • De sollicitatiebrief: - Voorbeeld : Twee sollicitatiebrieven, brief 1
Brief 2
Jan Van Winkel Eikenstraat 19 9100 Sint-Niklaas
Mw Maria De Sutter Firma De Goede Koop Stationsstraat 17 9100 Sint-Niklaas Postdatum
Geachte mevrouw Geachte heer Naar aanleiding van uw plaatsaanbieding verschenen in “Het Laatste Nieuws” zou ik mij graag kandidaat stellen voor de betrekking van verkoopster in uw kledingzaak. Hierbij ingesloten vindt u mijn curriculum vitae evenals een recente pasfoto. Met de meeste hoogachting,
Jan Van Winkel
Solliciteren • De sollicitatiebrief: - Voorbeeld : Twee sollicitatiebrieven, brief 2
Checklist BASISREGELS VOOR EEN SOLLICITATIEBRIEF • Hou je brief beknopt en zakelijk. • Tenzij uitdrukkelijk gevraagd in de advertentie, verstuur je best geen hand geschreven brieven. Het is een tijdrovende bezigheid, vaak voor beide partijen. • Vermijd clichés. Schrijf voor iedere sollicitatie een specifieke brief aangepast aan de vacature en het bedrijf. • Zet je ervaringen in de verf die aansluiten bij de eisen van de werkgever. • Gebruik een sobere en zakelijke stijl. Niet onderdanig, maar ook niet opdringerig. • Schrijf anders dan de tientallen anderen die voor dezelfde job solliciteren. Overtuig op een besliste en originele manier dat jij gemaakt bent voor de job. • Let op je taal en vermijd spelfouten. Laat je brief en cv door iemand anders nalezen. Na de derde versie lees je immers niet meer wat er staat, maar wat je denkt dat er staat.
Solliciteren • De sollicitatiebrief - Checklist: ”Basisregels voor een sollicitatiebrief.”
Voorbeeld van een briefomslag
Solliciteren • De sollicitatiebrief - Voorbeeld: ”Briefomslag”
Voorbeeld: opmaak van een sollicitatiebrief Je naam Adres Telefoon Naam bedrijf Naam personeelsverantwoordelijke Adres
postdatum
Aanspreektitel Geachte heer, Geachte mevrouw (naam) 1. Inleiding: aanleiding van je sollicitatie: - Waarom schrijf je? - Waar heb je je informatie vandaan? - Voor welke job solliciteer je? 2. Midden: omschrijf kort en bondig: - Je ervaring en gevolgde studies. - Je kwaliteiten en vaardigheden die van jou de geschikte kandidaat maken voor die job of dat bedrijf. - Verwijs ook naar het bijgevoegde curriculum vitae! 3. Slot: - Je sluit af met de vraag naar een gesprek om je persoonlijk voor te stellen.
Afscheidsgroet (eventueel) Met vriendelijke groeten Handtekening Je naam
Bijlage: cv
Solliciteren • De sollicitatiebrief - Voorbeeld: ”Opmaak van een sollicitatiebrief” 1
Heb je toegang tot het internet en wil je je sollicitatiebrief via het net versturen? Hou dan rekening met de volgende regels. • Verstuur nooit je cv in een e-mail naar verschillende bedrijven. De kans is groot dat je cv ongeopend in de prullenmand verdwijnt. Je verstuurt best één mail per bedrijf. • Je motivatie moet kort en bondig zijn. Lange e-mails worden niet vaak gelezen. • Informeer je over het bedrijf waar je solliciteert. Surf zeker eens naar de website ervan. • Als je antwoordt op een e-mail, zorg er dan voor dat je verwijst naar het originele e-mailbericht. Anwoorden zoals “ja” of “vrijdagmorgen” zijn niet altijd duidelijk voor de ontvanger. • Lees de berichten die je verstuurt goed na. Zorg dat ze niet verkeerd kunnen worden begrepen. Laat zeker geen dt-fouten staan.
Solliciteren • De sollicitatiebrief - Voorbeeld: ”Opmaak van een sollicitatiebrief” 2
Het sollicitatieformulier Als voorbereiding op een sollicitatiegesprek, vragen heel wat werkgevers je om een sollicitatieformulier in te vullen. Op deze manier kunnen ze de kandidaten gemakkelijker vergelijken.
Oefening Neem de werkbladen met sollicitatieformulieren en vul er een of meerdere van in. Gebruik de checklist “Aandachtspunten bij het invullen van een sollicitatieformulier”.
Solliciteren • Het sollicitatieformulier
Checklist AANDACHTSPUNTEN BIJ HET INVULLEN VAN EEN SOLLICITATIEFORMULIER • Lees zorgvuldig de instructies. Let er op dat je alle vragen begrijpt en vraag uitleg indien nodig. • Hou het formulier netjes. • Gebruik een zwarte pen of balpen, geen potlood. • Schrijf duidelijk en netjes, vermijd spellingsfouten. • Wees kort en bondig, maar volledig. Als je niet genoeg ruimte hebt op het formu lier, probeer er dan niet alle informatie in te persen. Dat geeft een slordige en dus slechte indruk. Heb je niet genoeg ruimte op het formulier? Schrijf dan verder op een apart blad, dat je vastmaakt aan het formulier. • Lees je antwoorden grondig na. Zorg ervoor dat alle data kloppen.
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Checklist: “Aandachtspunten bij het invullen van een sollicitatieformulier.”
Werkblad
SOLLICITATIEFORMULIER 1
Naam Voornaam Straat/Nr. Postcode/Woonplaats Tel. Eventueel contactadres: Straat/Nr. Postcode/Woonplaats Tel.
PASFOTO
Vragenlijst Vul deze vragenlijst zo juist en zo volledig mogelijk in. Personalia Geboortedatum
Geboorteplaats
Burgerlijke staat
Nationaliteit
Aantal kinderen
Naam echtgenot(o)t(e)
Functie/Beroep
Beroep vader
Beroep moeder
Naam werkgever Echtgenot(o)t(e)
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 1” 1
Vorming (Studies: geef een chronologisch overzicht van het dag- en/of avondonderwijs dat je hebt gevolgd na het lager onderwijs bv. beroeps-, middelbare, hoger niet-universitair, universitaire opleiding) Opleiding
Van
Tot
Naam instelling/Plaats
Studierichting
Diploma/Resultaat
Dag- of avondonderwijs
Secundair onderwijs (of beroepsonderwijs)
Hoger onderwijs
Universitair onderwijs en postuniversitair onderwijs
Volg je op dit moment nog enig ander onderwijs? Zo ja, wat en waar? Zijn dit dag- of avondcursussen?
Heb je tijdens je studies een eindwerk gemaakt? Zo ja, wat was het onderwerp?
Heb je tijdens je studies werkervaring opgedaan? (schoolstage, vakantiejob, buitenlandse stage)? Zo ja, welke, waar en wanneer?
Heb je bijscholing gevolgd? (bv. bedrijfscursussen, seminaries, VDAB-cursussen, e.d.)
Eventuele opmerkingen m.b.t. jouw vorming
Talen
(Gelieve onderstaande tabel in te vullen aan de hand van een code van 1 tot 8) Code Nederlands
Verklaring van de codes Moedertaal = 1 Uitstekende kennis (bv. studies in andere moedertaal) = 2
Frans Duits Engels
Vlotte kennis (bv. door beroepssituatie, verblijf in buitenland, enz.) = 3 Matige kennis (kan alledaags gesprek vrij goed aan) = 4 Zwakke kennis (kan mij verstaanbaar maken) = 5 Elementaire kennis (ik heb noties) = 6 Passieve kennis (ik begrijp ze, maar kan zelf niet spreken) = 7
Andere:
Geen kennis = 8
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 1” 2
Beroepservaring Laatste of huidige werkgever
Van
Tot
Naam / Adres
Activiteitsdomein van de onderneming
Tel. (facultatief)
Aantal personeelsleden
Functieomschrijving / Taken / Verantwoordelijkheden
Reden van vertrek
Werk je er nog? Ja/Neen Indien ja: duur opzegperiode
Wedde (bruto maandinkomen + andere voordelen)
Vorige werkgevers Indien meer, zet het volledig overzicht op een afzonderlijk blad
Van
Tot
Naam / Adres
Activiteitsdomein van de onderneming
Tel. (facultatief)
Aantal personeelsleden
Functieomschrijving / Taken / Verantwoordelijkheden
Reden van vertrek
Van
Tot
Naam / Adres
Activiteitsdomein van de onderneming
Tel. (facultatief)
Aantal personeelsleden
Functieomschrijving / Taken / Verantwoordelijkheden
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 1” 3
Reden van vertrek
Van
Tot
Naam / Adres
Activiteitsdomein van de onderneming
Tel. (facultatief)
Aantal personeelsleden
Functieomschrijving / Taken / Verantwoordelijkheden
Reden van vertrek
Van
Tot
Naam / Adres
Activiteitsdomein van de onderneming
Tel. (facultatief)
Aantal personeelsleden
Functieomschrijving / Taken / Verantwoordelijkheden
Reden van vertrek
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 1” 4
Technische vaardigheden Geef een overzicht van eventuele bijzondere vaardigheden (bv. programmeertalen, verkoopstechnieken) al naargelang je opleiding en ervaring, met vermelding van de mate waarin je die beheerst.
Oefen je nog extra professionele activiteiten? Zo ja, welke? Ben je lid van een vereniging / club? Welke? Vrijetijdsbesteding (wat zijn jouw bijzonderste hobby’s)?
Functiegegevens Waarom solliciteer je bij ons? Heb je vroeger nog bij onze firma gesolliciteerd? Zo ja, wanneer? Welke functie zou je willen uitoefenen? Zijn er specifieke activiteiten, verantwoordelijkheden en omgevingsfactoren die je graag aan deze functie verbonden zou willen zien?
In welke mate ben je bereid een opleiding te volgen in het buitenland?
Wanneer zou je bij ons kunnen beginnen?
Wat is jouw gewenste bruto maandbezoldiging?
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 1” 5
Referenties (Stageleid(st)ers, vorige werkgevers, familieleden of kennissen die werken bij ons bedrijf kunnen beschouwd worden als referentie)
Naam referentie
Naam v/h bedrijf
Functie
Telefoon
Contact ja/neen(*)
(*) Mogen wij vragen deze persoon te contacteren
Ik verklaar dat de bovenvermelde inlichtingen juist en volledig zijn.
Plaats
Datum
Handtekening
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 1” 6
Werkblad Sollicitatieformulier 2 PLAATS BESTEMD VOOR DE PASFOTO’s (4 exemplaren, niet kleven, gelieve je naam op de keerzijde van elke foto te schrijven).
BELANGRIJK 1. Deze aanvraag blijft slechts één jaar geldig. 2. Voeg er 4 recente pasfoto’s bij. 3. Een afschrift van uw diploma’s en getuigschriften én een recent bewijs van goed gedrag en zeden. OPMERKINGEN Vul alle vakken duidelijk in. Vergeet niet je handtekening te plaatsen. Jouw sollicitatie komt niet in aanmerking als blijkt dat je opzettelijk onjuiste informatie hebt doorgegeven of wanneer je niet alle gevraagde documenten bij dit sollicitatieformulier hebt gevoegd.
Heb je al bij ons gewerkt? Zo ja, welke dienst? Wat was je stamnummer?
Naam:
Voornaam:
Geboortedatum:
Geboorteplaats:
KINDEREN: Totaal aantal:
Geboorteja(a)r(en): 19 __ / 19 __ / 19__ / 20 __
PERSONEN TEN LASTE: echtgeno(o)t(e): JA / NEEN - Kind(eren):
Andere:
WOONPLAATS: Adres:
Nummer:
Gemeente:
Postnummer:
Telefoon:
Land:
E-mail:
VERBLIJFPLAATS: Adres:
Nummer:
Gemeente:
Postnummer:
Telefoon:
Land:
Bus:
Bus:
E-mail:
NATIONALITEIT: Indien je een ARBEIDSVERGUNNING hebt: Welke? : A - B - C IDENTITEITSKAARTNUMMER: Nummer: BURGERLIJKE STAAT: Indien je op dit moment werkt, wat is de duur van je OPZEGGINGSTERMIJN?
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 2” 1
TALEN Geschreven
Gesproken
Gelezen
Nederlands Frans Engels Duits Italiaans Spaans Andere Vermeld in elk vakje één van de volgende cijfers volgens het niveau van vaardigheid 0 geen 1 elementair 2 basiskennis 3 vloeiend 4 moedertaal Specifieer met welke softwarepakketten je kunt werken:
HUIDIG SALARIS of LOON:
GEWENST SALARIS of LOON:
Heb je een RIJBEWIJS?
Zo ja, welke categorie:
JA / NEEN
Ben je bereid om zaterdag, zondag en feestdagen te werken? Ben je bereid om overuren te doen? Ben je bereid om in een ploegenstelsel te werken? Ben je op het ogenblik ingeschreven bij de VDAB? Wil je voltijds of deeltijds werken?
JA JA JA JA JA
/ NEEN / NEEN / NEEN / NEEN / NEEN
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 2” 2
ONDERWIJS: Type genoten onderwijs
Naam en volledig adres van de bezochte onderwijsinstelling
Sectie of specialisatie
Lager onderwijs
Diploma
Jaar
Taal van diploma
(schrappen wat niet past)
(omcirkel de taal)
JA / NEEN
(N) - (F) (D) - (E) (A)
Secundair onderwijs lagere cyclus
JA / NEEN
Secundair onderwijs hogere cyclus
JA / NEEN
Universitair enniet universitair onderwijs van het lange type
JA / NEEN
Niet universitair van het korte type traditioneel sociale promotie
JA / NEEN
Alle andere gevolgde opleidingen
JA / NEEN
(N) - (F) (D) - (E) (A) (N) - (F) (D) - (E) (A) (N) - (F) (D) (A)
(N) - (F) (D) (A)
(N) - (F) (D) - (E) (A)
BEROEPSVERLEDEN: (Geef in chronologische volgorde uw werkervaring weer.) Functie
Naam en volledig adres van de werkgever
Begindatum
Einddatum
Reden van vertrek
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 2” 3
BIJZONDERE VAARDIGHEDEN:
Heb je hobby’s? Welke?
De ondergetekende verklaart dat de informatie op dit sollicitatieformulier en de bijlagen volledig en correct zijn. Datum
Handtekening
Solliciteren • Het sollicitatieformulier - Werkblad: “Sollicitatieformulier 2” 4
Het sollicitatiegesprek Een sollicitatiegesprek is als een verkoopsgesprek: je brengt je kennis en vaardigheden aan de man. De manier waarop je een sollicitatiegesprek aanpakt, kan de doorslag geven om aangeworven te worden. Ga nooit onvoorbereid naar een sollicitatiegesprek.
Oefening 1 Voorbereiding van een sollicitatiegesprek Bespreek de checklist “De onderdelen van een sollicitatiegesprek” in de klas.
Oefening 2 Oefengesprek 1. Voorbereiding: Je hebt een vacature-advertentie en je bereidt je sollicitatiegesprek voor. Je hebt de nodige informatie over het bedrijf en de job verzameld. Je weet wat je over jezelf gaat zeggen. Neem nu het werkblad “Veel voorkomende vragen” en bedenk antwoorden bij de vragen. Schrijf ze op. Als hulpmiddel kun je de “Tips voor antwoorden op veel voorkomende vragen “gebruiken. 2. Het gesprek: Iemand speelt de rol van werkgever, die vragen stelt. Jij speelt de rol van sollicitant, die antwoordt. Gebruik de antwoor den, die je voorbereid hebt, maar zonder naar je papier te kijken. 3. Observatie: Je medeleerlingen observeren dit oefengesprek en noteren hun opmerkingen op de “beoordelingschecklist”.
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek
Checklist DE ELEMENTEN VAN EEN SOLLICITATIEGESPREK • Het begin: De eerste indruk is belangrijk, dus: - Kom op tijd! (minimum 10 minuten op voorhand) - Gebruik deze tijd om eventuele bijkomende informatie over het bedrijf te verkrijgen (vb. folders,...). - Let op de manier waarop je binnenkomt. Stel jezelf voor en zeg waar voor je komt. - Doe je jas uit en hang hem zo mogelijk weg. Wacht op een uitnodiging om te zitten. - Denk aan je zithouding en gedrag. • De informatie-uitwisseling: Wees voorbereid op alle mogelijke vragen en tracht ze zo volledig en duidelijk mogelijk te beantwoorden. Let op de volgende punten: - Geen nerveuze gebaartjes. Wees zelfverzekerd en rustig. - Spreek luid en duidelijk. - Onderhoud het oogcontact met de gesprekspartner. - Blijf beleefd. - Glimlach af en toe. - Toon je enthousiasme en motivatie! - Luister goed en onderbreek de ander nooit! Toon belangstelling voor je gesprekspartner. - Antwoord bondig maar concreet. Word niet kwaad, ook niet als je vindt, dat je geprovoceerd wordt. Wanneer je tijdens het gesprek de gelegenheid krijgt om vragen te stellen over het bedrijf of de functie, maak er dan gebruik van. Het is een mooie gelegenheid om je motivatie aan te tonen. • De slotfase: - Maak duidelijke afspraken en vraag naar het verdere verloop van de pro cedure: zal de werkgever je contacteren of kun jij hem/haar zelf con tacteren? - Bedank voor het gesprek. • Na het gesprek: - Schrijf zo snel mogelijk alle vragen op. - Overloop de antwoorden die je gaf: Wat vond je goed? Wat kon beter? - Noteer zoveel mogelijk: het zal een hulp zijn bij de voorbereiding van volgende gesprekken.
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Checklist: “De elementen van een sollicitatiegesprek”
Checklist VOORBEREIDING VAN EEN SOLLICITATIEGESPREK Hoe bereid ik me voor? Verzamel zoveel mogelijk informatie over het bedrijf waar je gaat solliciteren. Je vindt die informatie: • op de bedrijfssite • in de advertentie • in bedrijfsbrochures en jaarverslagen • in vakbladen • ... Zorg ervoor dat je een juist beeld hebt van de job waarvoor je solliciteert. Wanneer de advertentie niet voldoende informatie bevat, bel dan gerust de personeelsdienst van het bedrijf op. Neem tijdens het gesprek een kopie van je curriculum vitae, sollicitatiebrief en je diploma mee. Het gesprek • Stijve kostuums, antieke mantelpakjes hoeven niet meer. Trek kledij aan waar je je goed in voelt. Een verzorgd geheel, dat is de boodschap. Dus ook gewassen haren en geknipte nagels,... • Wees zelfverzekerd en rustig. Laat je niet van de wijs brengen door directe vragen. • Antwoord bondig maar concreet. Word niet kwaad, ook als je vindt dat je geprovo ceerd wordt. • Verzorg je houding. Kijk je gesprekpartner aan en toon belangstelling. • Een grapje maken mag. Humor is een onderschat wapen in de strijd om een job. • Maak duidelijke afspraken over het verdere verloop van de procedure. Wie belt wie, wanneer... • Wanneer je na het gesprek de gelegenheid krijgt om vragen de stellen, is dit een mooie kans om je motivatie te benadrukken. Maak er dus zeker gebruik van.
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Checklist: “Voorbereiding van een sollicitatiegesprek”
Werkblad VEEL VOORKOMENDE VRAGEN Het ijs breken Vaak begint een gesprek met een vraag over “koetjes en kalfjes”, om het ijs te breken. • Heb je het gemakkelijk gevonden?
• Hoe ben je gekomen?
• Slecht weer vandaag niet?
Algemene kennismaking De algemene kennismaking gebeurt meestal via vragen over jezelf en over je cv of sollicitatieformulier. • Stel jezelf eens voor.
• Wie ben jij?
• Beschrijf jezelf eens, wat heb je ons te bieden?
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Veel voorkomende vragen” 1
• Hoeveel beroepservaring heb je?
• Vertel me over jouw school, studierichting
• Waarom ben je tijdens jouw studies van richting / opleiding veranderd? (of een ander detail uit je cv).
Vragen over het bedriif Via vragen over het bedrijf peilt de werkgever vaak naar je interesse voor de job. • In welke mate ken je ons bedrijf?
• Wat produceren / verkopen / verrichten wij hier, denk je?
Vragen over de job Ook via vragen over de job zelf peilt de werkgever naar je interesse voor de job. • Welke eigenschappen moet de ideale ........... volgens jou bezitten?
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Veel voorkomende vragen” 2
Vragen over jezelf Ook aan persoonlijke vragen kun je je verwachten. • Welk werk verricht je het liefst?
• Wat is de ideale job voor jou?
• Welke taken doe je het minst graag?
• Solliciteer je veel?
• Wat zijn jouw hobby’s?
• Wat doe je in je vrije tijd?
• Wat zijn jouw sterke kanten?
• Wat zijn jouw zwakke kanten?
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Veel voorkomende vragen” 3
• Hoeveel tijd denk je nodig te hebben om je in te werken?
• Werk je het liefst in teamverband of alleen?
• Waar zul jij staan binnen 5 jaar?
• Welke machines kun jij bedienen?
• Hoe is het gesteld met jouw gezondheid?
Vragen naar jouw werkhouding • Met welk type mensen schiet je goed op, met welke niet?
• Ben je betrouwbaar? Waaruit blijkt dit?
• Kun jij onder stress werken? Bewijs het.
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Veel voorkomende vragen” 4
Vragen naar jouw motivatie of ambities • Waarom kies je voor deze job en geen andere?
• Wat spreekt jou het minste aan in deze job?
• Waarom heb je juist bij ons bedrijf gesolliciteerd?
• Ben je bereid overuren te doen?
• Hoeveel wens je te verdienen?
• Wat ga jij doen als er kinderen komen?
• Hoe denken anderen over jou?
• Ben je niet te jong voor deze job?
• Waarom zouden we precies jou nemen en niet een andere kandidaat?
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Veel voorkomende vragen” 5
Afsluitende vragen • Wanneer kun jij bij ons beginnen?
• Heb je nog vragen?
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Veel voorkomende vragen” 6
Voorbeeld TIPS VOOR ANTWOORDEN OP VEEL VOORKOMENDE VRAGEN • “Vertel eens iets meer over jezelf” Vaak is dit één van de eerste vragen die een werkgever stelt. Wat je kunt vermelden: - Naam - Woonplaats - Studies - Stage - Motivatie - Positieve eigenschappen - Gebruik je cv als leidraad! • “Heb je al ervaring in dit vak?” Som op welke stages, vakantiejobs, weekendwerk,... je al hebt gedaan: - Waar heb je gewerkt - De vaardigheden die je nodig had - De machines die je gebruikte - De verantwoordelijkheden die je droeg - De mensen met wie je omging Als je nog niet zoveel werkervaring hebt, leg dan ook de nadruk op: - Opleiding - Verwante interesses en hobby’s - Leergierigheid - Werklust • “Waarom wil je in deze firma werken?” Hier komt je voorbereiding van pas. - Toon enthousiasme voor de firma en sector waartoe ze behoort. - Vermeld de goede reputatie die de firma als werkgever heeft, de werksfeer die er heerst. - Soms kun je ook de ligging van het bedrijf aanhalen, omwille van de vlotte bereikbaarheid bijvoorbeeld, zodat je zeker tijdig aanwezig kunt zijn. • “Hoeveel wil je verdienen?” Je kunt altijd antwoorden met een tegenvraag: “Hoeveel verdient iemand met mijn diploma en ervaring in uw bedrijf?” Tip: Informeer vooraf bij de Sociale Inspectie of de vakbond wat het minimumloon is voor de job, waarvoor je solliciteert. Vermeld het bedrijf, de sector, de job, je leef tijd en je diploma.
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Voorbeeld: “Tips voor antwoorden op veel voorkomende vragen.” 1
Tip: Hou tenslotte in gedachten dat het brutoloon niet altijd een juist beeld geeft van wat je verdient. Extralegale voordelen zoals maaltijdcheques en premies, de werkuren die je moet presteren en een verplaatsingsvergoeding: het zijn allemaal factoren waarmee je rekening moet houden. • “Waarom zouden we jou aannemen en niet een andere kandidaat?” Zorg dat je zelfverzekerd overkomt. Als je zelf niet zeker bent dat je de job moet krijgen, hoe kan een werkgever het dan zijn? Som bondig je goede eigenschappen op. Verwijs naar: - Ervaring - Interesses - Diploma’s en getuigschriften - ... En overtuig de werkgever ervan - dat je een harde werker bent - dat hij op jou kan rekenen - dat jij de man / vrouw voor de job bent • “Wat zijn je sterke punten?” Op zo’n vraag ben je best vooraf goed voorbereid:”Wat hoort de werkgever graag?” en “Welke sterke kanten zijn belangrijk voor deze job?” Ook hier heb je weer de kans je troeven op te sommen: - Vaardigheden - Ervaring - Interesse - Enthousiasme - Betrouwbaarheid - Contactvaardigheid • “Wat zijn je zwakke punten?” Noem geen zwakke kanten die rechtstreeks verband houden met de job waarvoor je solliciteert. Zeg ook niet dat je geen zwakke kanten hebt of dat je het niet weet. Vermeld negatieve eigenschappen die ook een positieve kant hebben. Geef een con creet voorbeeld. Ook dit kun je vooraf voorbereiden. • “Ben je niet te jong voor deze job?” Wanneer een werkgever je deze vraag stelt kun je antwoorden dat: - Je wil bewijzen wat je waard bent - Je enthousiast en leergierig bent - Je fysiek op je sterkst bent - Je flexibel bent
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Voorbeeld: “Tips voor antwoorden op veel voorkomende vragen.” 2
• “Ben je bereid om overuren te doen?” Beantwoord deze vraag eerlijk. Vraag gerust of overuren de regel zijn in het bedrijf. Informeer of die overuren vergoed worden en hoe. Indien je niet bereid bent om sys tematisch overuren te doen, zeg dan dat je in noodgevallen wel wil bijspringen.
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Voorbeeld: “Tips voor antwoorden op veel voorkomende vragen.” 3
Werkblad
Beoordelen van oefengesprekken BEOORDEEL HET SOLLICITATIEGESPREK VOLGENS ONDERSTAANDE CHECKLIST Zet een kruisje volgens de waardering:
“bijwerken”: “OK”: “uitstekend”:
als je het onvoldoende vindt als het goed is als je helemaal tevreden bent
NAAM:
Bijwerken OK
Uitstekend
binnenkomen, hand geven en groeten zithouding is goed, niet doorgezakt goed voorkomen, netjes verzorgd zit stil, geen opvallend zenuwachtig gedrag (bv. hand voor de mond) beleefd, vol zelfvertrouwen sprak duidelijk en luid genoeg keek de interviewer aan goede antwoorden op vragen over - laatste werk - vaardigheden, diploma’s - gezondheid toonde oprechte belangstelling voor deze job
OPMERKINGEN over de sollicitant in verband met gedrag en houding: antwoorden op vragen:
Solliciteren • Het sollicitatiegesprek - Werkblad: “Beoordeling van oefengesprekken”
Deel 4: Afgestudeerd 34 vragen: wat een schoolverlater zeker moet weten Het schooljaar is bijna afgelopen. Eindelijk krijg je de kans om op je eigen benen te staan! Je wordt geconfronteerd met een aantal nieuwe verantwoordelijkheden. Je komt ook in aanraking met een aantal, voor jou nieuwe, diensten zoals de VDAB, de vakbond, de mutualiteit...
Oefening 1 Neem het werkblad “34 vragen: wat een schoolverlater zeker moet weten”. Zoek de antwoorden op de vragen op. Gebruik hiervoor het informatiemateriaal van de verschillende diensten en organisaties, zoals brochures en internetsites. Noteer ook waar je de informatie vond. Een hulpmiddel is de handleiding “34 vragen: waar vind ik de antwoorden”.
Oefening 2 Bereid de vragen voor, die je zeker wil stellen aan de vertegenwoordigers van diensten en organisaties, wanneer deze op bezoek komen. Noteer je vragen. Een hulpmiddel zijn de antwoorden uit oefening 1 en het “Overzicht van de belangrijkste diensten en organisaties en hun werkterrein”.
Afgestudeerd
Werkblad 34 VRAGEN: WAT EEN SCHOOLVERLATER ZEKER MOET WETEN Zoek de antwoorden op de onderstaande vragen. Gebruik hiervoor het informatiemateriaal van de verschillende diensten en organisaties, zoals brochures en internetsites. Noteer telkens waar je de informatie vond.
Wat je moet weten over de VDAB 1. Wanneer moet je je inschrijven bij de VDAB? 2. Wat zijn de voordelen van een inschrijving bij de VDAB als schoolverlater? 3. Hoe kan je je inschrijven bij de VDAB? 4. Welke formulieren krijg je na de inschrijving? 5. Wat zijn je plichten als je je inschrijft?
Wat je moet weten over de uitbetalingsinstellingen 6. Wat is een uitbetalingsinstelling? 7. Wat is de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen? 8. Wat is een vakbond?
Wat je moet weten over de RVA 9. Wat is de RVA? 10. Wat doet de RVA?
Wat je moet weten over de wachttijd 11. Wat is de wachttijd? 12. Wanneer begint de wachttijd? 13. Hoe lang duurt de wachttijd? 14. Mag je werken tijdens de wachttijd? 15. Mag je een vakantiejob doen tijdens de wachttijd? 16. Mag je een opleiding volgen tijdens de wachttijd? 17. Wat doe je als je wachttijd afgelopen is en je geen werk hebt?
Afgestudeerd - Werkblad: “Wat een schoolverlater zeker moet weten.” 1
Wat je moet weten over de wachtuitkeringen 18. Wat is een wachtuitkering? 19. Wanneer heb je recht op een wachtuitkering? 20. Hoeveel bedraagt de wachtuitkering? 21. Hoe moet je een wachtuitkering aanvragen?
Wat je moet weten over de werkloosheidsuitkeringen 22. Wat is een werkloosheidsuitkering? 23. Wanneer heb je recht op een werkloosheidsuitkering? 24. Hoeveel bedraagt de werkloosheidsuitkering? 25. Hoe moet je een werkloosheidsuitkering aanvragen?
Wat je moet weten over de jeugdvakantie 26. Wat is jeugdvakantie? 27. Hoeveel bedraagt de uitkering voor jeugdvakantie? 28. Hoe moet je de uitkering aanvragen?
Wat je moet weten over zelfstandige worden 29. Wat is het VDAB-project “ondernemerschapsvaardigheden”? 30. Hoe kun je deelnemen?
Wat je moet weten over het ziekenfonds 31. Wat is een ziekenfonds? 32. Wat moet je doen om in orde te zijn met het ziekenfonds?
Wat je moet weten over de kinderbijslag 33. Wat is kinderbijslag? 34. Kan je als jonge schoolverlater nog kinderbijslag krijgen?
Afgestudeerd - Werkblad: “Wat een schoolverlater zeker moet weten.” 2
Handleiding 34 VRAGEN: WAAR VIND IK DE ANTWOORDEN Over de VDAB info bij de VDAB, de vakbonden Over de betalingsinstellingen info bij de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen en de vakbonden Over de RVA info bij de RVA Over de wachttijd info bij de RVA, de vakbonden Over wachtuikeringen info bij de RVA, de vakbonden Over werkloosheidsuitkeringen info bij de RVA, de vakbonden Over jeugdvakantie info bij de RVA, de vakbonden Over zelfstandige worden info bij de VDAB, de RVA, de vakbonden, UNIZO Over het ziekenfonds info bij het Rijksinstituut voor Ziekte-en Invaliditeitsverzekering Over de kinderbijslag info bij Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers, Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen
Afgestudeerd - Werkblad: “Wat een schoolverlater zeker moet weten.” 3
Wat? • Wachttijd • Jeugdvakantiegeld • Vakantiejobs • Contracten • Loon • Aanvraag stempelgeld
VAKBOND/HULPKAS
Verder: - Ziekenfonds - Kinderbijslagfonds - Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO)
Wat? • Inschrijving schoolverlaters • Vacatures • KISS • Startbanen • Opleiding
VDAB
Wat? • Bepalen einde wachttijd + recht op wachtuitkering • Afleveren attesten voor vervanging brugpensioen • Onderzoek naar zwart werk • Schorsing van uitkeringen • Informatie rond zelfstandig worden (startlening) • Stempelgeld
RVA
Schema
OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE DIENSTEN EN ORGANISATIES EN HUN WERKTERREIN
Afgestudeerd - Werkblad: “Wat een schoolverlater zeker moet weten.” 4
Deel 5: Het kunstenaarsstatuut A. sociaal statuut
1. Wat is een sociale bescherming? 2. Wat is het kunstenaarsstatuut? 3. Wat is een artistiek(e) prestatie/werk in de zin van het sociaal statuut? 4. Welke voordelen biedt het sociaal statuut van de kunstenaar? 5. Kan ik mij vestigen als zelfstandige? 6. Wat is een zelfstandigheidsverklaring? 7. Wat zijn Sociale Bureaus voor Kunstenaars? 8. Wat is de kleine vergoedingsregeling voor kunstenaars?
B. WERKLOOSHEID EN ARTISTIEKE ACTIVITEIT Voor kunstenaars zijn er specifieke regels in de werkloosheidsregeling van toepassing. 9. Wat is de cachetregeling? 10. Mag ik een artistieke activiteit uitoefenen tijdens de werkloosheid?` 11. Kan ik mijn uitkering behouden als ik een artistieke activiteit wil commercialiseren? 12. Wordt mijn uitkering verminderd indien ik mijn artistieke activiteit commercialiseer? 13. Moet ik commerciële activiteiten aangeven bij de RVA? 14. Wat is de voordeelregeling? 15. Kan ik niet-artistieke jobaanbiedingen weigeren?
C. NOG VRAGEN? Veel informatie over juridische en zakelijke aspecten van de artistieke sector vind je op onze website. Daar kun je ook terecht voor een overzicht van de geplande consultaties, infosessies en themanamiddagen. Surf naar www.kunstenloket.be. De dienstverlening van het Kunstenloket is GRATIS!
Het kunstenaarsstatuut
Deel 6: De instapopleiding In het vierde deel benadrukten we al dat het belangrijk is om je als werkzoekende in te schrijven bij de VDAB. Je doet dit het best vanaf januari wanneer je in je laatste jaar zit of onmiddellijk na je studies. Natuurlijk wil je dan snel een gepaste job. Misschien mis je voor een job wat kennis of vaardigheden? Een instapopleiding kan de oplossing bieden en is een extra sollicitatietroef!
Oefening 1 Neem het werkblad “De instapopleiding: antwoorden formuleren”. Zoek de antwoorden op de vragen. Raadpleeg hiervoor de websites van de VDAB en de RVA. Opmerking: de RVA spreekt in dit kader van een“ instapstage”. Zij bedoelen hetzelfde, maar het officiële woord is “instapopleiding”.
Oefening 2 1. We beklemtoonden al dat de instapkaart een sollicitatietroef is. Probeer hiervoor een aantal redenen te achterhalen en noteer ze op het werkblad “De instapopleiding als een sollicitatietroef”. Deze zullen klassikaal besproken worden. Noteer ook eventuele nieuwe argumenten van jouw klasgenoten. 2. Neem Deel 3, onderdeel “Het sollicitatiegesprek” bij de hand. Bekijk nu opnieuw het werkblad “Veel voorkomende vragen”. Zoek minstens 3 vragen waarbij je kunt antwoorden dat je in aanmerking komt voor een instapopleiding. Noteer de vragen en het antwoord dat je erop zou geven op het werkblad “De instapopleiding als een sollicitatietroef”. 3. De werkgever geeft aan de instapopleiding niet te kennen en vraagt jou om meer uitleg. Noteer op het werkblad “De instapopleiding als een sollicitatietroef” in 5 lijnen wat je zou antwoorden op de vraag “Wat is een instapopleiding?”. Noteer eveneens 3 informatiebronnen voor een geïnteresseerde werkgever.
Instapopleiding
Werkblad DE INSTAPOPLEIDING: ANTWOORDEN FORMULEREN • Wat is een instapopleiding?
• In welk onderdeel van de VDAB-website vind je informatie over een instapopleiding? Wat leid je hieruit af?
• Welk diploma of studiebewijs mag je als schoolverlater maximaal hebben?
• Als je een schoolverlater bent, wanneer moet de instapopleiding dan ten laatste starten?
• Mag een instapopleiding zomaar aanvangen? Indien niet, wat moet er dan gebeuren?
• Hoelang duurt een instapopleiding?
• Wat gebeurt er na afloop van de instapopleiding met betrekking tot tewerkstelling?
• Welke inkomsten ontvang je tijdens de opleiding?
• Hoe weet je zeker dat je in aanmerking komt voor een instapopleiding?
Instapopleiding - Werkblad: Antwoorden formuleren
Werkblad DE INSTAPOPLEIDING ALS EEN SOLLICITATIETROEF Neem altijd de instapkaart mee als je gaat solliciteren! Hiermee kun je immers bewijzen dat je in aanmerking komt voor de instapopleiding. 1. Noteer hieronder waarom jij denkt dat de instapopleiding een sollicitatietroef is.
2. Noteer hieronder minstens 3 vragen uit Deel 3, van het onderdeel “Het sollicitatiegesprek”, op het werkblad “Veel voorkomende vragen”, waarbij je de instapopleiding als sollicitatietroef kunt uitspelen. Formuleer ook een antwoord op de door jou gekozen vragen.
Instapopleiding - Werkblad: De instapopleiding als een sollicitatieproef
3. Noteer hieronder in maximaal 5 lijnen wat je zou antwoorden op de vraag “Wat is een instapopleiding?”.
Geef nog 3 informatiebronnen voor een geïnteresseerde werkgever.
Instapopleiding - Werkblad: De instapopleiding als een sollicitatieproef
Colofon Dit lessenpakket kwam tot stand door de VDAB in samenwerking met het Kabinet van Vice-minister-president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming, Frank Vandenbroucke.