‘De school uit, de regio in’ Kansen voor nme organisaties bij de innovatie van groen onderwijs (vmbo-mbo-hbo) Cees de Jong
8 februari 2013
Kennismaken met Cees de Jong • biologie, gewasbescherming, milieukunde, onderwijsmanagement & veranderkunde • Lentiz en Wellantcollege (1984-2001): docent, teamleider, sectorcoördinator, cursus/contract • Ministerie van LNV: projectleider mbo milieutoezicht • CPS (sinds 2001): beroepsonderwijs vmbo, mbo, hbo Groen • Vereniging Buitengewoon Groen (VBG): secretaris (sinds 2004) • co-programmaleider ‘Groene Kennis voor Burgers’ (GKC) • lid project AOC Raad ‘Voorop in de Vergroening’ • Lid ‘Groene Coalitie’ namens groen onderwijs (GKC) • E:
[email protected] en M: 06-21247948
Overzicht presentatie • • • •
Kennismaken Materialen handout De groene onderwijskolom Buitenschools leren • Regioleren (kenniswerkplaatsen) • Praktijkleren • Voorop in de Vergroening (situatie vmbo, mbo, hbo) • Kansen voor nme • Afsluiting 3
handout • • • • • • • • • 4
PP-presentatie folder groene onderwijskolom Artikel ‘Voorop in de Vergroening’ VGO (1) 2013 boekje (deelnemers) ‘De school uit, de regio in’ (kopie) Regioleren in opleidings- en examineringsplan (MBO Natuur en Groene Ruimte, AOC Oost Almelo) tafelposter ‘Praktijkleren in vmbo Groen’ tafelposter ‘Leren in de regio’ (kopie) Info (kennis)werkplaats Veenkoloniën Rollen en taken kenniswerkplaats
• wo
groene onderwijs kolom vmbo mbo hbo wo
5
Groene onderwijskolom • • • • •
vmbo groen: 34.472 ll. (ca. 100 locaties) mbo groen: 30.060 dn. (ca. 40 locaties) hbo groen: 8.891 stud. (8 locaties) wo groen: 6.456 stud. (1 locatie) voltijds, deeltijds, cursus & contract
• Motto: ‘Werk maken van een groene economie’ • Aequor: groen kenniscentrum • Meer info op www.groenonderwijs.nl 6
Innovatie(s) groen onderwijs • Buitenschools leren beroepsonderwijs • • • •
Regioleren en praktijkleren Kenniswerkplaatsen Centra voor innovatief vakmanschap (CIV) Centres of expertise (COE)
• Voorop in de Vergroening • Vergroening groen (v)mbo
7
Waar gaat LLL over? Arbeidsmarkt
Overheid
macro economie
vitaliteit, fiscaal beleid
Bedrijven
Individu
continuïteit , concurrentie
employability
Sectorbeleid CAO/O&O
Arbeidsmarkt doelen
Innovatie doelen
Meer instroom
Betere instroom
Hoger kwalificeren
Bijscholen
Bedrijfsontwikkeling
Versterken innovatie
Aantrekkelijke opleidingen
Opleiden i.s.m. bedrijfsleven
BBL, AD, branche certificaten e.d.
Cursus en contract
Organiseren/begeleid en leerprocessen
Organiseren (kennis)netwerken
Kwalificeren Stelsel van kwalificaties. Productdifferentiatie: verbreden, verdiepen of behouden
Infrastructuur samenwerking met bedrijven, regioleren, kenniswerkplaatsen
GKC programma Leven Lang Leren, november 2012
Bijscholen Maatwerk o.b.v. curriculum, hoge kwaliteit kennis, flexibel aanbod, C&C, CIV, CoE
Leren voor innovatie Organiseren competentieontwikkeling, leerprocessen en – omgeving in bedrijven
Organiseren kennisontwikkeling en –netwerken, TKI, CoE, kenniswerkplaats
Positionering Arbeidsmarkt doelen
Innovatie doelen
Meer instroom
Betere instroom
Hoger kwalificeren
Bijscholen
Bedrijfsontwikkeling
Versterken innovatie
Aantrekkelijke opleidingen
Opleiden i.s.m. bedrijfsleven
BBL, AD, branche certificaten e.d.
Cursus en contract
Organiseren/begeleid en leerprocessen
Organiseren kennisnetwerken
Productdifferenti atie opleidingen: verbreden, verdiepen of behouden
Infrastructuur samenwerking met bedrijven, regioleren, kenniswerkplaats
Maatwerk o.b.v. curriculum, hoge kwaliteit kennis, flexibel aanbod, C&C, CIV, CoE
Organiseren competentieontwikkel ing, leerprocessen en –omgeving in bedrijven
Organiseren kennisontwikkeling en –netwerken, TKI, CoE, kenniswerkplaats
• Focus op opleiden voor startkwalificatie met evt. BBL/AD als afgeleide • OCW beleid is leidend • C&C, CIV etc. t.b.v. School initieel onderwijs (kwaliteit docenten, geld) • Beleving leerling als uitgangspunt voor werving en inrichting opleiding
GKC programma Leven Lang Leren (november 2012)
Individueel
Gezamenlijk
• Opleidingscentrum voor 12 – 67 met doorlopende leerlijnen initieel – post-initieel • EZ/sector/regiobeleid leidend • C&C, CIV etc. afgestemd op Kenniscentrum behoeften bedrijfsleven en ten dienste regio/sector • Regionale & sectorale arbeidsmarkt- en innovatiedoelen als uitgangspunt voor werving en inrichting opleidingen
regioleren • • • • •
regio centraal eenvoudige tot complexe vragen verbinden vragen aan opleiding deelnemer opleidingsmes snijdt aan twee kanten aansluiting arbeidsmarkt
• vragen o.a. via kenniswerkplaatsen 10
vormen van regioleren • Complexiteit opdracht: • • • •
Eén opdrachtgever Meer opdrachtgevers, vergelijkbare belangen Meer opdrachtgevers, verschillende belangen Opdracht regionale kennisagenda
• Hoe spelen vmbo, mbo, hbo erop in ?
11
regioleren Terra mbo Meppel: belangrijkste uitgangspunten • Jonge mensen verbinden met regionale vraagstukken; dit leidt tot diploma’s én werk in het toekomstig beroep. • De studenten komen met een echte vraag uit de regio de school binnen en gaan dus niet met een opdracht van een docent de regio in. • De docent-coach volgt de student i.p.v. andersom. • De regio is onderdeel van het onderwijsteam; de teamleider stuurt een netwerkteam aan (docent/ deelnemer/regioverbinder/vragers/experts) i.p.v. een (traditioneel) hiërarchisch team. • Systeemverandering nodig: ‘Eerst het nieuwe organiseren’ 12
voorbeeld • Voorbeeld eco-recreatie zie tafelfolder ‘Leren in de regio’
13
Kenniswerkplaatsen • 5 O’s werken aan vitale leef- en werkomgeving in een regio • Leer/kennisinfrastructuur • Meerjarig • Eenvoudig tot complex opgaven • Werkplaatsmethode (stappenplan) • Rollen en taken
14
Regiokaart
Praktijkleren vmbo
16
Resultaten onderzoek vmbo Groen: vier scenario’s praktijkleren (2012) hoog
B
D
A
C
integraliteit binding (avo) vakken
laag (binnen)
17
authenticiteit leeromgeving
(buiten)
Scenario’s praktijkleren vmbo • A: oefenen van beroepsorienterende vaardigheden. Toepassing in losse opdrachten of simulaties (binnenschools) ’veilig oefenen’ • B: meewerken aan beroepsverwante opdrachten van school waarbij er afnemenrs zijn van de resultaten (binnenschools) ‘samenwerken aan beroepsprojecten’ 18
Scenario’s praktijkleren vmbo • C: meedoen aan beroepshandelingen in een beroepspraktijk (buitenschools) ‘meedoen in de praktijk’ • D: meewerken aan werkprocessen met een opdracht om resultaat te leveren voor afnemers (buitenschools) ‘de wijk/buurt als leerboek’ 19
‘Voorop in de Vergroening’ (AOC’s en de VBG)
20
The future is Green
(Thomas Friedman)
(groene economie)
• Vergroening: omdat het moet • Vergroening: omdat het niet anders kan (Maxime Verhagen)
• ‘Dé maatschappelijke weg uit milieuproblemen’ • Vergroening verbindt milieu & economie • Vergroening omvat alle activiteiten die duurzaam ondernemen mogelijk maken 21
Topsectoren • 9 ‘topsectoren’ aangewezen, waaronder: • Grijze topsectoren (verbonden met Groen):
• Energie • Design • Water • Life Sciences/Biotech • Groene topsectoren:
• Agro & Food • Tuinbouw en uitgangsmaterialen • ‘Vergroenen’ is beleid ministerie ELI 22
Vergroening van groen onderwijs • AOC Raad project: ‘Voorop in de vergroening’ (gestart in december 2011-loopt tot 2014) • dubbele opdracht: aandacht in de opleidingen voor/leerlingen voorbereiden: 1. maatschappelijke vraagstukken op gebied van natuur & milieu 2. vergroening van bedrijven: alle aspecten van duurzaam economisch ondernemen 23
Project: Voorop in de vergroening • Doelstellingen project: 1 2 3 4 5 6 7
24
Gedrevenheid voor vergroeningsopdracht (ideologie) Vertaling naar opleidingsinhoud (primair proces) Cultuur en bedrijfsvoering (mvo) Groen professioneel handelen (personeel) Herkenning en erkenning (imago) Versterking marktpositie Randvoorwaarden
Ons werkmodelMonitoring 2013 -en2015 certificering
Bedrijfsvoering
Onderwijs (primaire proces)
Externe profilering
Visie en strategie (Sempervivum)
Strategische plannen AOC’s/VBG 25
Vertaald naar projectactiviteiten 2013-2015 (Strategie) Doelstelling: waar willen we staan in 2015?
Activiteiten 2013-2015
Verankering duurzaamheid in de Een actieve en structurele bestuurlijke strategische plannen van alle AOC’s en de discussie over de concrete vertaling van VBG vergroening (2 x per jaar agenda Bestuur). Duurzaamheid is onderdeel van de managementcontracten van het MT van alle (locaties van de) AOC’s en de VBG.
Jaarlijks gesprek tussen CvB en de voorzitter/directeur AOC Raad.
AOC’s werken vanaf 2013 planmatig en integraal aan hun vergroeningsproces. Op basis van structurele monitoring houden we elkaar scherp. Elk AOC werkt vanaf 2016 instellingsbreed met een certificeringsysteem. Van elk AOC zijn in 2015 minimaal 2 locaties gecertificeerd ‘groen’.
Onderzoek naar de mogelijkheden van bestaande ‘monitoring/implementatieinstrumenten‘ AISHE en ECO-schools voor vmbo en mbo. Besluitvorming over en start implementatie van een instrument (februari 2013). 26
Vertaald naar projectactiviteiten 2013-2015 (Primaire proces) Doelstelling: waar willen we staan in 2015?
Activiteiten 2013-2015
Zichtbare vertaling van duurzaamheid op alle AOC’s naar de opleidingsinhoud voor vmbo en mbo.
Tweejarige pilots in relatie tot de GKCdomeinprogramma’s, kernactiviteiten en ‘sferen’ (zie sheet 11).
Ontsluiting én doorontwikkeling van bestaand ‘les’materiaal voor alle AOC’s en de VBG-scholen.
Ontwikkeling van (voorbeeld) leerarrangementen i.s.m. het OC i.r.t. de GKC-domeinprogramma’s (sheet 11). Inzichtelijk maken welk materiaal waar beschikbaar is (z.m. via Groen Kennisnet).
Een ruime vertegenwoordiging van de docenten van alle AOC’s en de VBGscholen hebben actief deelgenomen aan professionaliseringsactiviteiten. Deelnemende docenten zijn aantoonbaar meer extern georiënteerd en toegerust om duurzaamheid te vertalen naar de onderwijspraktijk.
Organisatie van verschillende professionaliseringsactiviteiten gericht op • de versterking van de dialoog docent bedrijfsleven ; • deskundigheidsbevordering docenten (bv. docentstages, netwerkcafé, masterclasses, studiedagen, kenniskringen i.s.m. GKC). 27
Vertaald naar projectactiviteiten 2013-2015 (Externe profilering) Doelstelling: waar willen we staan in 2015?
Activiteiten 2013-2015
AOC’s laten op instellingsniveau concreet zien dat groen onderwijs opleidt in ‘groene banen’
Verdere uitwerking van de Atlas (fase 3, vulling instellingsactiviteiten)
AOC’s profileren zich actief met hun ‘groene gezicht’; regionaal én landelijk
Organisatie dag van de duurzaamheid 2013 en 2014 o.b.v. collectief concept (accent op docent- en leerlingniveau) Jaarlijkse voorjaarsconferentie (accent op managementniveau) Vergroeningsprijsvraag i.s.m. Aequor Regionale samenwerkingsprojecten i.h.k.v. de Jeugdfloriade in Almere, twee jaarlijks (i.r.t. de GKC programma’s, sheet 11) 28
Vertaald naar projectactiviteiten 2013-2015 (Bedrijfsvoering) Doelstelling: waar willen we staan in 2015?
Activiteiten 2013-2015
AOC’s werken in 2016 gezamenlijk en individueel instellingsbreed aan het behalen van een duurzaamheidskeurmerk/certificering .
Onderzoek naar de toepasbaarheid en haalbaarheid van een collectief keurmerk (AISHE of ECO-schools). Besluitvorming over de collectieve inzet (februari 2013). Ondersteuning van de implementatie van het proces op weg naar een keurmerk (o.a. kennisdeling).
Onderzoek en besluitvorming over Collectieve versterking van duurzaamheid gezamenlijke duurzame inkoop, energie, etc. in de ‘harde bedrijfsvoering’.
29
Opdracht • Overleg (in tweetallen) welke kansen zich voordoen voor nme binnen de innovatie(s) in groen onderwijs. • Wat is verder nodig ? • Afspraken • Presenteer het resultaat 30
Meer informatie • Buitenschools leren: •
[email protected]
• Regioleren, CIV, COE: • • • • •
[email protected] [email protected] www.groenkennisnet.nl/regioleren www.kenniswerkplaats.eu www.rijksoverheid.nl
• Voorop in de vergroening: • www.aocraad.nl/projecten/voorop-in-de-vergroening
31
www.cps.nl Bedankt voor de aandacht
CPS
Onderwijsontwikkeling en advies
Plotterweg 30 3821 BB Amersfoort Postbus 1592 3800 BN Amersfoort
T [033] 453 43 43 F [033] 453 43 53 E
[email protected] www.cps.nl
