De nucleaire inframarginale rente 22/4/2011
Nationale Bank van België
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten tussen de
CREG en Electrabel ► Analyse van de componenten ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies Opmerking: jaar 2007 2 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 3 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Schetsen van de context (vereenvoudigd) Producenten
Groothandelsmarkt - beurzen (o.a. Belpex) - bilaterale contracten - akkoorden (b.v. pax electrica)
Leveranciers
Grote verbruikers
Rente als verschil tussen prijs en productiekosten Conform internationale literatuur
Consumentenmarkt - vaste prijscontracten - variabele prijscontracten
Huishoudens 4 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Onstaan van de inframarginale rente (*) (*) Revue de l'énergie, no 572, juillet-août 2006
► Elektriciteit ● zeer volatiele vraag (van uur tot uur, van seizoen tot seizoen)
● niet stockeerbaar "Aanbodzijde": → nood aan heterogene productieparken o
o
veel ingezette eenheden (basislast): hoge vaste kosten, lage variabele kosten weinig ingezette eenheden: lage vaste kosten, hoge variabele kosten
→ elke producent heeft technologiemix → inherent aan die bedrijfstak
5 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Het onstaan van de inframarginale renteconceptueel prijs kosten
lage vraag
hoge vraag
marktprijs
kostprijs nucleair
capaciteit nucleair aardgas Inframarginale Rente (op nucleair)= hoeveelheid nucleair x (marktprijs - productiekosten nucleair) 6 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Inframarginale Rente op nucleair = hoeveelheid nucleair x (marktprijs - productiekosten nucleair) Opmerking: Bestaat niet alleen voor nucleair, maar voor elke "niet marginale" technologie
► Rente onstaat door ● volatiele vraag ● nood aan heterogene productieparken ● "unieke" marktprijs (per markt ...)
► en is niet noodzakelijk het gevolg van een
dominante of monopolie positie Er is meer .... Welke kosten ? - marginale kosten ? - gemiddelde kosten ? - een mengvorm ? - gekend ?
7 / 53
Welke prijs ? - Beursprijs (Belpex) - Futures/forwards - Bilaterale contracten - mengvorm ?
De nucleaire inframarginale rente
Prijsdiscriminatie door marktsegmentatie Situatie 1 Segment 2
Prijs, productiekosten
Segment 1
Verk ochte hoeveelheid Inframarginale rente in segment 1 Inframarginale rente in segment 2
8 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 9 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Verschillen en overeenkomsten
Gebruikte formule
CREG
Electrabel N.V.
M=(P-C)xQ
M=(P-C)xQ
► Waarbij ● M de inframarginale rente ● P de verkoopprijs van de nucleair geproduceerde elektrische energie ● C de productiekosten van de nucleair geproduceerde elektrische energie ● Q de hoeveelheid nucleair geproduceerde elektrische energie 10 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Verschillen en overeenkomsten Jaar 2007 (2007, €/MWh) Prijs P
(2007, €/MWh) Productiekosten C
(2007, MWh) Nucleaire productie (2007, €) Totale schaarsterente
11 / 53
CREG Low
High
59,5
66,8
Electrabel N.V. 44,8
CREG Low
High
17,0
21,4
Electrabel N.V. 28,7
CREG
Electrabel N.V.
45.852.946
45.852.946 CREG
Low
High
1.746.997.243
2.283.476.711
Electrabel N.V. 738.232.431
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 12 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Verkoopprijs P van de nucleair geproduceerde elektrische energie
1. 2. 3. 4.
13 / 53
Complexiteit bij de bepaling van P Schatting door de CREG Schatting door Electrabel Schatting door NBB
De nucleaire inframarginale rente
1. Complexiteit bij de schatting van de verkoopprijs ► Aan welke prijs wordt nucleaire energie
verkocht ? ► Elektrische energie ● verschillende types productie-eenheden (nucleair, aardgas, steenkool, hydro, ...) ● homogene output
elektrische energie = bewegende elektronen immens geconnecteerd systeem (ELIA-net, distributienet, ...) onmogelijk uit te maken welke centrale zorgt voor de beweging van één bepaald elektron dat bij een klant 'verbruikt' wordt
→ Wie koopt de "nucleaire" output ?
→ Aan welke prijs ? 14 / 53
De nucleaire inframarginale rente
[ kenmerken elektriciteitssector ] ► Volatiel & weinig elastisch verbruik ● intradag :
peak ( 08h - 20h), off-peak (20h - 08h), baseload (weighted average)
► Geen voorraden Productie volgt de vraag "on the fly"
15 / 53
De nucleaire inframarginale rente
[ kenmerken elektriciteitssector ] (VRAAG: Volatiel verbruik, GW) 16,00
14,00
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00 23:15h
22:15h
21:15h
20:15h
19:15h
18:15h
17:15h
16:15h
15:15h
14:15h
13:15h
Low (1 aug 2010)
12:15h
11:15h
10:15h
9:15h
8:15h
7:15h
6:15h
5:15h
4:15h
16 / 53
3:15h
2:15h
1:15h
0:15h
Bron: Elia
High (7 dec 2010 )
De nucleaire inframarginale rente
[ kenmerken elektriciteitssector ] (AANBOD: Heterogeen park)
► Elektrische stroom kan niet opgeslagen
worden ► Nood aan verschillende types productieeenheden ● Nucleaire centrales; weinig regelbaar, lage productiekosten ● Gas-centrales; regelbaar, hogere variabele kosten ● Turbojets; zeer flexibel, zeer hoge variabele kosten ► ...
17 / 53
De nucleaire inframarginale rente
[ kenmerken elektriciteitssector ] 16,00
14,00
12,00
10,00
Regelbare centrales
8,00
6,00
4,00
Nucleaire centrales 2,00
0,00
23:15h
22:15h
21:15h
20:15h
19:15h
18:15h
17:15h
16:15h
15:15h
14:15h
13:15h
18 / 53
12:15h
11:15h
10:15h
9:15h
8:15h
7:15h
6:15h
5:15h
4:15h
3:15h
2:15h
1:15h
0:15h
Low (1 aug 2010)
High (7 dec 2010 )
De nucleaire inframarginale rente
Nucleaire schaarstemarge Coherente definities 1. Groothandelsprijs van de nucleaire energie
vergelijken met de productiekosten van de nucleaire energie Nucleaire inframarginale rente verkoopprijs nucleair ? Kan niet 'gemeten worden', kan enkel geschat worden
2. Gemiddelde verkoopprijs van alle elektrische
energie vergelijken met de gemiddelde productiekosten van alle centrales Geen nucleaire inframarginale rente Wel totale marge 19 / 53
De nucleaire inframarginale rente
2. Schatting van de verkoopprijs door de CREG 1. baseload forwardcontracten 2006 voor
levering in 2007, p= 59,52€/MWh
Basislast, dus CREG stelt: nucleair ~ basislast Maar: forward contracten forward versus spot; theorie, empirische studies, data Endex representativiteit » 3,26TWh op een totaal van 45,82 » Contracten grote klanten "gebaseerd op" forward prijzen coherent ?
» lijst grote klanten (totaal 28Twh) en gemiddelde prijs 46€/MWh ?
Contracten “gebaseerd op” Niveau of evolutie ?
20 / 53
De nucleaire inframarginale rente
2. Schatting van de verkoopprijs door de CREG: methode 2 1. baseload forwardcontracten 2006 voor
levering in 2007 p= 59,52€/MWh
2. gemiddelde prijzen aan grote, middelgrote en
kleine verbruikers p= 66,8€/MWh Prijs die ECS rekent aan huishoudens, → marge van leverancier ECS is inbegrepen → wat als Electrabel verkoopt aan bijvoorbeeld Nuon → incoherent met vorige definitie (enkel basislast) 21 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Prijzen op de verschillende markten 120.00
► Futures markten 100.00
80.00
● ●
Bijvoorbeeld: in 2006 was de prijs voor een future voor levering één jaar later (dus in 2007) 59,52€/MWh, er werd een volume van 3,26TWh verhandeld Benadering voor ? Merk op:
€/MWh
60.00
In veel (andere dan futures) contracten is de prijs ‘geïndexeerd’ op de evolutie van Future 2006 voor levering 2007 dergelijke futures prijzen, Maar dat betekent niet dat de contractprijs zich op het niveau van de futures prijs situeert
40.00
► Belpex Day ahead market ●
20.00
DAH voor 2007 gemiddelde prijs in 2007:Belpex 41,85€/MWh, verhandeld volume op Belpex (2007) 7,6TWh
► P.M. Totale Belgische nucleaire productie in 2007: 45,8TWh
0.00
Price future delivery one year after
annual average price for delivery one year after
Average day ahead price current year
22 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Schattingsmethode 1: comment door NBB ► Future = instrument voor hedging
► Wat is het verband tussen de day-ahead prijs, futures
prijs, andere prijzen ? ● ●
Future op 1 jaar voor levering in 2007: 59,52€/MWh Belpex day ahead in 2007: 41,85€/MWh
●
Redl, Haas, Huber, Böhm, "Price formation in electricity forward markets and the relevance of systematic forecast errors", Energy Economics 31 (2009)
●
23 / 53
Prijs power future wordt bepaald door huidige spotprijs en door de future prijzen van de brandstoffen Omgekeerde is niet geldig; de futures prijs geeft geen indicatie omtrent de toekomstige spotprijs
Die studie leert dus dat het eigenlijk niet goed is om de futuresprijs te gebruiken als proxy voor de spotprijs
De nucleaire inframarginale rente
Schattingsmethode 2: comment door NBB ► Gewogen gemiddelde van de
eindverbruikersprijzen ● bevat ook leveranciersmarges ● CREG gebruikt ruimer concept van inframarginale rente ● strikt genomen enkel groothandelsmarkten beschouwen dit is conform met internationale literatuur (*)
p.m. eerste methode van CREG gebruikt 'basislast' en dus impliciet ook de groothandelsprijs. (*) D. Finon in "Le compromis de la loi NOME : Les limites d‟un dispositif de marché aux principes économiques faibles" J. Percebois, "Note sur les conclusions de la Commission CHAMPSAUR"
24 / 53
De nucleaire inframarginale rente
3. Schatting van de verkoopprijs door Electrabel ► Nucleaire centrales: ● moeilijk regelbaar ● lage productiekosten produceren 90% van het jaar vlak outputprofiel (op 10% onderhoud/pannes na) ► Aan welke prijs wordt een "vlak outputprofiel"
verkocht ? ● verbruikers vragen geen output van een centrale maar een product met leveringsgarantie ● proxy: stabiel verbruiksprofiel Grote industriële klanten
25 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Gemiddelde verkoopprijs aan de grote klanten Verdeling van de prijzen aan de grote klanten (gemiddelde = 48,5€/MWh) 7.00%
pct. van de totale hoeveelheid (28,8TWh)
6.00%
5.00%
4.00%
3.00%
2.00%
1.00%
0.00% 21.18
43.55
47.78
51.01
53.79
58.68
60.61
63.57
64.75
66.54
68.79
73.72
€/MWh
26 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Verkoopprijs: Electrabel (€/MWh)
EBel
27 / 53
Gewogen gemiddelde verkoopprijs
48,5
Bijdrage groen en WKK Korting voor onderbreekbare klant
-2,2 1,0
Zuivere energieprijs basislast
47,3
Marge Marketing & Sales Balancing en swing (onvoorspelbaar deel) Verliezen ELIA (ARP) Profiel (voorspelbare afwijking van basis)
-1,0 -0,5 -0,5 -0,5
Prijs basislast
44,8
De nucleaire inframarginale rente
4. Schatting van de verkoopprijs door NBB - vaststellingen ► De prijs waaraan nucleaire stroom verkocht wordt kan niet
gemeten worden, die kan enkel geschat worden ► Bij het schatten zijn veronderstellingen noodzakelijk ► CREG, veronderstelling bij methode 1: ● de relevante prijs is die voor de baseload op de groothandelsmarkt ● die prijs wordt afgeleid uit de forward prijzen ► CREG, veronderstelling bij methode 2: ● de relevante prijs is de eindverbruikersprijs ► Electrabel, veronderstellingen: ● prijsdiscriminatie op basis van marktsegmentatie ● koppeling van nucleaire centrales aan de segmenten met de laagste prijs
28 / 53
die segmenten zijn gekenmerkt door meest stabiele vraag die matcht met de (bijna) stabiele output van de kerncentrales lage prijs in die segmenten matcht met lage productiekosten kerncentrales De nucleaire inframarginale rente
4. Schatting van de verkoopprijs door NBB ► Veronderstellingen Electrabel;
„stabiel verbruiksprofiel‟
● Eigenlijk ook zelfde als CREG in haar eerste benadering (basislast) ● prijsdiscriminatie is een feit ● nucleair wordt gekoppeld aan stabiele output en laagste kosten (zie ook slide 18) ► Evenwel:
● de correcties moeten aangetoond zijn ● als ondergrens; gemiddelde van de lijst van grote klanten (28,7TWh) ● als bovengrens; de lijst van de grote klanten aangevuld met de verkopen aan ECS tot aan de totale nucleaire productie van Electrabel (41TWh) ● met een conceptuele aanpassing; stabiel verbruiksprofiel = nucleaire stroom + leveringsgarantie
29 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht prijsschatting NBB NBB Min.
Gewogen gemiddelde verkoopprijs
NBB Max.
48,5
Bijdrage groen en WKK Korting voor onderbreekbare klant
Zuivere energieprijs basislast Marge Marketing & Sales Balancing en swing (onvoorspelbaar deel) Verliezen ELIA (ARP) Profiel (voorspelbare afwijking van basis)
Prijs basislast - Gegarandeerde levering Prijs nucleaire stroom (28,7 TWh)
30 / 53
(41 TWh)
De nucleaire inframarginale rente
NBB schatting; externe coherentie ► Belpex, basislast 90
80
70
€/MWh
60
50
40
30
20
10
0 2007
2008 Belpex baseload
2009 Belpex peak load
2010
Belpex off-peak load
► Methode levert voor 2008 een schatting op die
coherent is met het (niet uitgevoerde) SPE-Electrabel contract uit Pax Electrica II 31 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 32 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Productiekosten: overzicht van de schattingen CREG Productiekosten nucleair (€/MWh) Waarvan - Brandstof - Exploitatie - Afschrijving - Provisie ontmanteling - Backup reserve
16,97
Electrabel 21,37
29,1
5,6 10,46 0,42
14,18 1,1
1,9
0,49
7 14,2 (nadien 1,1) 1,5 4,5
Backup reserve: -) Electrabel vergelijkt de verkoopprijs van een stabiel verbruiksprofiel met de productiekosten ervan
-) NBB verkiest verkoopprijs van brute nucleaire stroom te vergelijken met de productiekosten ervan CREG Productiekosten nucleair (€/MWh) Waarvan - Brandstof - Exploitatie - Afschrijving - Provisie ontmanteling 33 / 53
16,97
Electrabel 21,37
24,6
14,18 1,1
7 14,2 (nadien 1,1) 1,5
5,6 10,46 0,42 0,49
1,9
De nucleaire inframarginale rente
Productiekosten - brandstofkosten ► Na bilaterale contacten: ● 5,6€/MWh van de CREG is gebaseerd op cijfers van Electrabel ● NBB aanvaardt die waarde maar er is één correctie nodig omwille van de driejaarlijkse herziening van de provisies, in 2007 betekent dat concreet
34 / 53
Bijkomende storting van 138 miljoen euro voor de ontmantelingsprovisies Terugname van 71 miljoen euro voor de splijtstofprovisies
De nucleaire inframarginale rente
Productiekosten - brandstofkosten 3-jaarlijkse herziening v.d. provisies ► +138 miljoen voor ontmanteling
► -71 miljoen voor splijtstoffen ► Dus netto + 67 miljoen. Gedeeld door de productie
van 45,82TWh is dat 1,46€/MWh. ► CREG zegt dat dit over drie jaar te spreiden is, dus 0,49€/MWh (zie tabel – CREG schatting ontmantelingsprovisies) ► NBB: ● -71 miljoen hoort bij brandstoffen ● Niet delen door drie indien “fiscaal” concept ● Deling door drie aanvaardbaar voor “economisch” concept
► Extern coherent met Synatom jaarrekening 35 / 53
De nucleaire inframarginale rente
2.2.Exploitatiekosten ► Bovengrens van de CREG is zelfde als
Electrabel ► CREG schatting is berekend uit gegevens met als bron Electrabel. ► Ondergrens van de CREG berekend op basis
van SPE – Electrabel contracten uit 2003 ► De CREG “corrigeert” die facturen ● NBB; niet akkoord met correcties; hoeveelheid (1,3 TWh) niet representatief, enkel de modernste centrales (D3, D4, T2, T3). 36 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Productiekosten - afschrijvingen ► Electrabel hanteert IFRS
► CREG hanteert IFRS voor de bovengrens en
Belgian GAAP voor de ondergrens. ► NBB zoals CREG
37 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Productiekosten - provisies voor ontmanteling ► Zie eerder
► Groei als gevolg van uitleningen van de
middelen van het ontmantelingsfonds wordt door de NBB niet aanvaard als productiekosten Wettelijk verplichte groei van het fonds: 5% per jaar Synatom fonds 2006
Uitgeleend (aan o.a. EBel, SPE, ... 38 / 53
Synatom fonds 2007
Intrest op de leningen = 'automatische groei' van het fonds dus geen productiekosten De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 39 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht schattingen inframarginale rente 2007 CREG Productiekosten nucleair (€/MWh) Waarvan - Brandstof - Exploitatie - Afschrijving - Provisie ontmanteling - Backup reserve Verkoopprijs nucleair (€/MWh) Productie (MWh) Inframarginale rente (€/MWh) (**) Voor 2007 (€)
40 / 53
16,97
Electrabel (*) 21,37
5,6 10,46 0,42
14,18 1,1 0,49
59,5
66,8 45.852.946
38,13
49,83
1.748.372.831 2.284.852.299
NBB
23,8
7 14,2 1,1 1,5 4,5 40 45.852.946
45.852.946
16,2 742.817.725
808.845.967
950.531.571
De nucleaire inframarginale rente
Inframarginale rente – externe coherentie 2007 ► Coherentie met de jaarrekeningen (in €) PROPORTIONEEL SPE EDF Electrabel Totaal
CREG 49.240.981 134.520.714 1.564.611.135 1.748.372.831
64.350.330 175.797.724 2.044.704.245 2.284.852.299
Electrabel
NBB
20.920.637 57.152.782 664.744.306 742.817.725
22.780.249 26.770.667 62.233.029 73.134.393 723.832.689 850.626.510 808.845.967 950.531.571
N.B. Best geen proportionele verdeling Boekjaar 2007 Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Financiële opbrengsten Financiële kosten Financieel resultaat Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Uitzonderlijk resultaat Resultaat vh bkjr voor belastingen Belastingen op het resultaat Resultaat van het boekjaar Onttrekking/toevoeging ad belastingvrije reserves Te bestemmen resultaat van het bkjr
41 / 53
Electrabel 12.533.455.397 11.678.138.734
SPE 2.359.709.761 2.324.807.478
EDF Belgium 328.460.681 315.196.402
855.318.683
34.902.283
9.270.602
729.078.755 808.704.020 -79.625.265 301.302.332 3.533.493 297.768.839 1.073.460.237 69.453.290 1.004.006.947 81.172.411
15.066.551 6.851.325 8.215.226 889.896 792.130 97.766 43.215.275 4.960.145 38.255.130 0
3.107.265 54.311 3.052.954 0 2.677 -2.677 12.320.879 3.579.357 8.741.522 0
1.085.179.358
38.255.130
8.741.522
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 42 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Vrije markt leidt tot p = mc, wat met de vaste kosten Handboek micro-economie over de vrije markt: ► In een (goed werkende) markt wordt geboden aan marginale kosten .... als “vrije markt voorwaarden” voldaan: prijs A. Korte termijnkosten winstmaximalisatie: prijs==marginale marginale - prijs kosten kosten STEG verliezen / vastekostencurve kosten - op stijgende deel van de marginale Rente - shut down conditie: stoppen als prijs niet boven gemiddelde variabele kosten
B. Lange termijn winstmaximalisatie:
De rente is dus kleiner en moet hiervoor gecorrigeerd
- prijs = (lange termijn) marginale kosten - op minimum van (lange termijn) gemiddelde kosten capaciteit nucleair aardgas Maar: STEG centrale heeft =ook vaste kosten .... = gemiddelde (totale) kosten → opeen lange termijn geldt prijs marginale kosten → op lange termijn worden vaste kosten gerecupereerd Op die STEG maakt de producent verliezen .... Die moet hij recupereren uit de winsten op het nucleaire (en andere)!
zie o.a. Robert H. Frank, "Micro-economics and behaviour", of Decoster, Berlage, De Grauwe, Eyckmans, Goos, Schokkaert, Van Cayseele, Verboven, Watteyne, "Economie, een inleiding", p294 e.v.
43 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Som van inframarginale rentes in alle segmenten: verdeling van vaste kosten Situatie 1 Segment 2
Prijs, productiekosten
Segment 1
Verk ochte hoeveelheid Inframarginale rente in segment 1 Inframarginale rente in segment 2
- vaste kosten kunnen niet toegewezen worden aan één inframarginale rente - sommige vaste kosten zijn verrekend in leveringsgarantie e.a. 44 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Incentives om centrales open te houden Prijs of kosten van de volgende eenheid ► Shutdown als gevolg van heterogene parken ● Indien men een rente volledig afroomt tot op het niveau van de gemiddelde kostprijs ● Dan stijgt de kost, inclusief heffing, tot boven de productiekosten van andere productietechnieken ● De producent kan dus beter de centrales stopzetten ● De heffing is dus gelimiteerd door de kosten van de volgende technologie in de merit order ● Element ter bepaling van een mogelijke bovengrens
45 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Van rente naar taks ► Alle berekeningen waren voor 2007
Andere jaren = andere bedragen ► Per producent berekenen
► Taks is verschillend van rente ● Ondergrens, Bovengrens ● Accijns
hoeveelheidsbelasting, geen waardebelasting juridische bezwaren verder te analyseren
► Bruto taks, netto taks
► Geen recuperatie vaste kosten uit de inframarginale rente in de
voorgestelde benadering (risico op dubbeltellingen) 46 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s) ► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente ► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 47 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Invloed op eindverbruikersprijzen ► Reactie van de producenten is niet te
voorspellen en moeilijk te controleren ► Grote klanten hebben lange termijn contracten
die geïndexeerd zijn op beurindices ► Marktsegmentatie op basis van
vraagelasticiteit, dus sommige segmenten "gevoeliger"
48 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Invloed op eindverbruikersprijzen Vóór de marktkoppeling: Prijs in Frankrijk lager dan in Nederland NL: vooral aardgas FR: vooral nucleair
Ná de marktkoppeling: In de meeste gevallen dezelfde prijs NL: Prijs is lager door invoer goedkopere stroom FR: Prijs is hoger door hogere vraag (extra vraag uit NL) Hogere inframarginale rente 'Winnaars' : Nederlandse consumenten en Franse nucleaire producenten → sommige consumenten hebben baat bij 'goedkoopste' technologie 49 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Overzicht ► Concepten; inframarginale rente(s)
► Verschillen en overeenkomsten CREG en
Electrabel ► Analyse ● de verkoopprijs van nucleaire energie ● de productiekosten van nucleaire energie ● de inframarginale rente
► Eventuele taks - bedenkingen ► Impact op de marktprijzen ► Conclusies 50 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Conclusies ► Verkoopprijs ● CREG hanteert een ruimer concept (alle verbruikers) of een concept dat verkeerd is in elektriciteitsmarkten (forward prijzen), NBB wel eens met "basislast" ● Electrabel concept geeft wellicht een betere schatting maar NBB maakt aanpassingen ● NBB schatting coherent met Belpex (en met SPE-Electrabel contract)
► Productiekosten ● Goede inschatting door de CREG maar NBB maakt een aantal aanpassingen (exploitatiekosten, driejaarlijkse herziening provisies) ● Electrabel schat kosten iets té hoog (groei provisies niet meerekenen, Belgian GAAP afschrijvingen) 51 / 53
De nucleaire inframarginale rente
Conclusies ► Inframarginale rente 2007 ● ● ●
CREG: 1,75 - 2,28 miljard euro Electrabel: 742 miljoen euro (aangepast tov hoorzitting) NBB: 809 - 951 miljoen euro
Opgelet ● ●
Rente is geen taks Fluctueert in de tijd; p(t), c(t), q(t)
► Verschillende producenten ●
Niet proportioneel verdelen
► Taks; ● NBB spreekt zich niet uit over de hoogte een taks, wel elementen aanreiken:
52 / 53
Inframarginale rente is absolute bovengrens, doch in de praktijk irrelevant Realistische bovengrens wellicht af te leiden uit merit order Ondergrens kan bekomen uit afschrijvingen en CO2 kosten De nucleaire inframarginale rente
Conclusies ● NBB spreekt zich niet uit over de modaliteiten van de taks
voorkeur voor waardegebonden bedrag → Accijns ?
● NBB spreekt zich niet uit over de finaliteit van de taks
staatsbudget, engagement investeringen, engagement tewerkstelling, ...
● N.B. bruto/netto taks
► Impact op eindverbruikersprijzen ● Niet te voorspellen, doch niet uit te sluiten (segmenten met lage elasticiteit) ● Grote verbruikers hebben LT contracten ● Marktkoppeling FR-NL leert dat consumenten soms baat hebben bij een goedkopere technologie, een taks die de kosten van de goedkoopste technologie teveel verhoogt, kan dus invloed hebben op de eindverbruikersprijzen
53 / 53
De nucleaire inframarginale rente