Nucleaire noodplanning

Nucleaire noodplanning

Benny Carlé, Frank Hardeman, Geert Olyslaegers, Alain Sohier [email protected]

Opleiding Crisis situatiebeheer isRP, SCK•CEN, Mol

Opleiding crisissituatiebeheer Cursus Module I (p. 84 – 93) l FANC (Wet van 15/04/1994) l …betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende straling voorkomende gevaren l En betreffende het Federaal Agentschap voor nucleaire controle

l l l l

Verdrag verlenen van bijstand … (26/09/1998) Verdrag vroegtijdig kennisgeving…. (26/09/1996) Verdrag nucleaire veiligheid … (20/09/1994) KB nucleaire en radiologisch noodplan (17/10/2003) l Telerad

Wet FANC (15/04/1994) Cursus (p. 84) l gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 7 augustus 1995, van 22 februari 2001, en de wetten van 12 december 1997, 15 januari 1999, 3 mei 1999, 10 februari 2000, 19 juli 2001, 31 januari 2003, 2 april 2003, 22 december 2003 en 20 juli 2005. l Bijgewerkte versie zie website FANC (AFCN) l http://www.fanc.fgov.be/ l Ook alle andere KB’s aangaande FANC en bescherming tegen ioniserende straling l Heel veel algemene informatie over bescherming tegen radioactieve straling in “ARBIS” (+ bijlagen) l KONINKLIJK BESLUIT VAN 20 JULI 2001 HOUDENDE ALGEMEEN REGLEMENT OP DE BESCHERMING VAN DE BEVOLKING, VAN DE WERKNEMERS EN HET LEEFMILIEU TEGEN HET GEVAAR VAN DE IONISERENDE STRALINGEN

Wet FANC (15/04/1994) Definities l Artikel 1. l Voor de toepassing van deze wet en haar uitvoeringsmaatregelen wordt verstaan onder: l – ioniserende stralingen: stralingen samengesteld uit fotonen of deeltjes welke in staat zijn direct of indirect de vorming van ionen te veroorzaken; l – radioactieve stof: elke stof die één of meer radionucliden bevat waarvan de activiteit of de concentratie om redenen van stralingsbescherming niet mag worden verwaarloosd; l – bevoegde overheid: de overheid aangewezen krachtens deze wet en krachtens haar uitvoeringsbesluiten; l – algemeen reglement…

l “ARBIS” artikel 2 Definities l Veel nauwkeuriger beschrijving.

Opdrachten FANC l Algemeen: Controle en toezicht… l Exploitatievoorwaarden l Toezicht ‘grondgebied’ l Technische hulp bij het uitwerken van de noodplannen l Internationale verplichtingen

l Erkende instellingen doen dagdagelijks opvolging in de installaties (AVN, controlatom,…)

Verdragen l AIEA (atoomagentschap in Wenen) l Bijstand en vroegtijdige kennisgeving l (remember chernobyl)

l Taken voor CGCCR, FANC en buitenlandse zaken l Voorbeeld template

l Er zijn ook andere internationale verplichtingen l Voorbeeld EC: Ecurie / Emercom

Kern van deze cursus: over off-site acties l Basisdocumentatie: l “Nucleair en Radiologisch Noodplan voor het Belgische Grondgebied”, Koninklijk Besluit van 17 oktober 2003, Belgisch Staatsblad 20 november 2003 l A European Manual for “Off-site Emergency Planning and Response to Nuclear Accidents” (gebaseerd op jaarlijks europese SCK•CEN cursus) l IAEA Tech doc “Preparation, Conduct and Evaluation of Exercises to Test Preparedness for a Nuclear or Radiological Emergency” (April 2005) l IAEA Manual for First Responders to a Radiological Emergency l http://www-ns.iaea.org/tech-areas/emergency/emergencyresponse-actions.asp

Cursus Module3, hfs 7 (p. 52 – 114) l Cfr Inhoudstafel KB tot vaststelling van het nucleair en radiologisch noodplan voor het Belgisch grondgebied l 17 oktober 2003 l extra: l Omzendbrief FANC 24 november 2003 l Interventierichtwaarden voor de radiologische noodsituaties

Inleiding: waarom een ‘off-site’ nucleair noodplan? l Off-site noodplanning is de laatst mogelijke stap in de bescherming van de bevolking indien een ongeval met radioactiviteit plaats vindt l Preventiebeleid l Veiligheidscultuur l Veiligheid als prioriteit l Opleiding, communicatie, feedback na problemen

l On-site technische procedures en voorzieningen l Preventie l Actie bij incidenten en ongevallen

l Doel: schadelijke gevolgen voor de bevolking beperken l Vermijden ‘deterministische’ gevolgen l Beperken ‘stochastische’ gevolgen

Inhoud nucleair noodplan l l l l l l l l l l l

1. Inleiding (incl. toepassingsveld,…) 2. Verantwoordelijkheden 3. Algemene organisatie 4. Melding en alarmering 5. Noodplannings- en interventiezones 6. Radiologische evaluatie 7. Verwittigen en informeren van de bevolking 8. Beschermingsmaatregelen 9. Hulp uit het buitenland 10. Opleidingen en oefeningen 11. Voorafgaande informatie

Toepassingsgebied l de ongevallen in de voornaamste Belgische nucleaire installaties : l de kerncentrales van Doel en van Tihange, l Het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) te Mol, l het Instituut voor Radio-elementen (IRE) te Fleurus, l Belgoprocess en Belgonucleaire te Dessel;

l de ongevallen in de buitenlandse nucleaire installaties, gelegen in de onmiddellijke nabijheid van België, l namelijk de kerncentrales van Chooz, Gravelines en Cattenom (Frankrijk), l en de kerncentrale van Borssele (Nederland);

Welke zijn de voornaamste betrokken installaties BINNEN en BUITEN België?

Wat doen deze installaties? l Electriciteitsproductie l Doel, Tihange, Gravelines, Borssele, Cattenom, Chooz,…

l Onderzoek l SCK•CEN, IRMM,… l Laboratoria aan sommige universiteiten

l Afvalverwerking l Belgoprocess

l Splijtstofproductie l Belgonucléaire, FBFC Int’l

l Medische isotopen + bestralingsfaciliteit l IRE Fleurus l Grotere ziekenhuizen

Toepassingsgebied l de radiologische noodsituaties betreffende ruimtetuigen of militaire tuigen of in militaire installaties; l de radiologische noodsituaties bij vervoer van splijtstoffen, of radioactieve bestanddelen (met inbegrip van het radioactief afval); l de radiologische noodsituaties naar aanleiding van terroristische daden

Buiten toepassingsgebied: coördinatie door de provinciale overheden l de radiologische noodsituaties in alle andere dan hierboven vermelde Belgische nucleaire installaties, zoals de l reactor Thetis te Gent, l het Transuranium laboratorium van de « Université de Liège (Sart-Tilman) », l FBFC Int. te Dessel l en CBNM te Geel.

l Dit sluit niet uit dat de provinciale overheden, indien nodig, een beroep kunnen doen op de federale overheden om een federale coördinatie te verzekeren. l Dit plan beschrijft de algemene organisatie. Het dient aangevuld te worden met : l bijzondere interventieplannen op de verschillende niveau’s, voorgelegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken of aan de betrokken Provinciegouverneur; l operationele procedures eigen aan elke cel.

Buiten toepassingsgebied: coördinatie door de provinciale overheden l Dit noodplan, dat voornamelijk op de nucleaire installaties van klasse I gericht is met een potentialiteit van vrijstelling van radioactiviteit in de omgeving die beschermingsmaatregelen kan vereisen, mag de andere, hoewel in omvang beperktere risico’s niet verwaarlozen, met name deze ingevolge het gebruik van radioactief materiaal in hospitalen enz. l De interventies van de hulpdiensten kunnen in voorkomend geval aanleiding geven tot een coördinatie van de hulpverlening. l Die a-priori beperktere noodsituaties, zoals beschreven in de rubriek 1.3.2, dienen in de provinciale rampenplannen voor hulpverlening opgenomen te worden, aangezien ze in eerste instantie geen federale coördinatie vereisen en de coördinatie zich op het niveau van de betrokken Provinciegouverneurs situeert.

Toepassingsgebied l De bepalingen van dit noodplan zijn van toepassing wanneer de Belgische bevolking bedreigd wordt of het risico loopt bedreigd te worden door een abnormale radiologische blootstelling (radiologische noodsituatie), langsverschillende blootstellingswegen, te wijten aan : l externe bestraling door luchtbesmetting en/of afgezette radioactieve stoffen (vervuiling van het Belgische grondgebied); l interne bestraling door inademing van besmette lucht en/of door inname van besmet voedsel of drinkwater.

Verschil tussen bestraling en besmetting bestraling

besmetting

definitie

Bron steeds buiten het lichaam

De bron is opgenomen in het lichaam

gevaarlijkste straling

Straling met een groot doordringingsvermogen (door huid, kledij,...) : gamma's, neutronen

Straling die zijn energie in een klein gebied afgeeft aan het weefsel : vooral alfa's

blootstellingstijd

Tijd in de nabijheid van de bron

Tijd van de aanwezigheid van de isotopen in het lichaam (verdwijnen via verval of uitscheiding)

controle en registratie

Relatief eenvoudig Systematisch toepasbaar

Sterk afhankelijk van de isotopen; minder geschikt voor systematische controles

Processen die van belang zijn om de radioactiviteit bij de mens te brengen

. - Natte depositie

- Straling wolk

- Droge depositie - Inhalatie - Ingestie - Uitwendige besmetting

Eenheden van stralingsactiviteit en dosis

"activiteit"

"dosis"

aantal desintegraties per seconde

Bq (Becquerel) (curie)

= equivalente stralingsdosis

Sv (Sievert)



Verantwoordelijkheden tijdens een ongeval l

Federalen overheden l Binnenlandse zaken l Coördinatie (civiele bescherming) l Bilaterale en int’l overeenkomsten l Informatieverstrekking (voorafgaande – preventieve verdeling van jodiumtabletten)

l Volksgezondheid l Dringend medische hulp + radioprotectie (controle inwendige besmetting + opvolging)

l Tewerkstelling & Arbeid, Landbouw, Buitenlandse zaken, financiën, Landsverdediging, economische zaken en energie

l l

Gewesten Provinciegouverneurs l Coördinatie vd acties op terrein, uitvoeren van beschermingsmaatregelen, UR.

l

Gemeentelijke overheden


Gemeentelijke overheden l In het kader in provinciaal rampenplan

l

Andere instellingen l l l l l l l l l

l

FANC FAVV WIV KMI SCK•CEN IRE Erkende instellingen AVN, AIB-vincotte controlatom Rode kruis Expertises

Int’l l IAAE + EU


Exploitant l Veiligheid op de site l Bestrijding van het ongeval l Bescherming van personeel, bezoekers

l Notificatie van de overheid (+ informatiedoorstroming)

l

Overheid l Tegenmaatregelen ter bescherming bevolking l Informatie naar buitenland, media, bevolking



Vereenvoudigd schema van de organisatie

X

Wat meer volledig

exploitant

Telerad

Informatie Meetresultaten

Meetcel

Evaluatiecel

Advies Beslissing

Infocel

Federaal Coörd. Comité

Media Int. contacten

Prov Coörd Comité Gemeentes Hulpdiensten

Uitvoering

Ecosoc

Maatregelen bescherming van de bevolking Stappen in de noodplanning l Alarmering en Notificatie l Afweging van voor- en nadelen van tegenmaatregelen l Beslissingen nemen

Vermijdbaar radiologisch risico

l Uitvoering van de genomen beslissingen

Niet radiologische gevolgen

Notificatie door de exploitant Urgentieniveau van de overheid

N1

N2 N3

NR

U1

Verwaarloosbare lozingsimpact buiten de site, maar verminderd veiligheidsniveau Geen maatregelen (diensten in stand-bye, evaluatiecel komt bijeen zie verder)

U2

Beperkte lozingsimpact buiten de site Eventuele maatregelen naar de voedselketen

U3

De potentiële of reële lozingen zijn aanzienlijk Eventuele maatregelen naar de bevolking en naar de voedselketen

Lozingen die snel kunnen vrijkomen (< 4 uur) en waarvan de impact een interventierichtwaarde overstijgt UR Beperkte set maatregelen (schuilen, alarmering, informatie) op initiatief van de gouverneur

Crisiscentrum van de regering (C.G.C.C.R.) •Standby service (federale regering) permanentie • Centraal punt voor informatievergaring + analyse • Infrastructuur + resources voor crisisbeheer ØIncl. IT & communicatie

• Nationaal & internationaal contact punt ØIAEA (EMERCOM) & EU (ECURIE)

• Op gecoördineerde manier verspreiden van informatie naar bevolking en authorititeiten

Acties van de CGCCR (24 h on 24) (if necessary) l Alarmering van de verschillende cellen volgens voorgestelde notificatie niveaus: l l l l l l

Evaluatie cel (CELEVAL) Federaal coordinatie committee (COFECO) Meetcel (Celmes/Meetcel) Socio – economische cel (ECO-SOC) Informatie cel (Celinfo/Infocel) Bevoegde gouverneur(s)

l Ontvangen en ondersteunen van de cellen in het CGCCR

COFECO - Wat ? l Opstellen van de algemene crisisstrategie, neemt de fundamentele beslissingen en neemt de politieke verantwoordelijkheid ervoor op zich l Bevolking, voedselketen, drinkwater, bijzondere groepen

l Beslissingen gebaseerd op (radiologisch) advies CELEVAL en eco-soc advies ECO-SOC l Verzekert de uitvoering via provinciaal noodplannen.

CELEVAL – Missie • Radiologische evaluatie en advies aan COFECO over beschermende maatregelen voor bevolking en leefmilieu. • Beslist over de meet- en monitoring strategie • In overleg met Celmes de notificatie en informatie uitwisseling naar de EU (ECURIE) en IAEA (Emercom) opstellen • Post-emergency: Onderzoek naar surveillance programma, de terugkeer naar « normale leven » en uitgebreid verslag over het incident

CELEVAL – Wie? l ‘Federaal agentschap voor de nucleaire contrôle’ – AFCN/FANC (Voorzitterschap) l FOD ‘volksgezondheid, leefmilieu en veiligheid van de voedselketen’ l ‘Koninklijk metereologisch instituut’ – IRM/KMI l ‘Studiecentrum voor kernenergie’ – SCK•CEN l ‘Institut national des Radioéléments’ – IRE l ‘Erkende instellingen’ – OA/EO (‘Association Vinçotte Nucléaire’ – AVN) l Uitbater

CELEVAL – contacts • Betrokken installatie • Meetcel • COFECO • ECO-SOC (via COFECO) • Andere… bijvb ondersteunende instituten, buitenlandse informatiebronnen

CELEVAL – Hoe? INPUT: • Technische site • meteo • radiologische elementen (modellen en metingen)

• Beslissingen • Andere…

• Advies van ≠ experts • Gemeenschappel ijke evaluatie

OUTPUT: Advies naar COFECO

Meetcel : Wat ?

Meten van : • Externe straling • Radioactieve besmetting • Lucht, water, bodem en voedselketen

• Controleren besmetting van personen en goederen

Meetcel : Wie ? • AFCN/FANC (Presidency + general coordination) • SCK•CEN, IRE, ISP/WIV • Burgerbescherming • Defentie • Staalname : AFSCA/AFSCA ‘Inspection des denrées alimentaires’ ‘Institut d’Expertise Vétérinaire’ ‘Douane’ ‘Compagnies de distribution d’eau’

Meetcel : Hoe?

1. Urgentie phase • TELERAD

• Mobiele meetapparatuur

2. Latere phase (Post ACUTE) + Staalname/analyses in lab

Source : AFCN

Telerad meetstations

ECO-SOC : Missie l Advies aan COFECO over socio-economische gevolgen van genomen (te nemen) tegenmaatregelen l Opvolgen van de gevolgen van de crisis in functie van de genomen beslissingen l Informeren van COFECO over follow-up van de beslissingen in specifieke sectoren l Terugkeer naar normale eco-soc situatie (postaccident)

ECO-SOC : Wie? l Leden van de verschillende departementen verantwoordelijk voor het goed functioneren van het socio-economisch leven l Zijn ook ‘liaison officers’ tussen COFECO en de departementale crisis cellen van de betrokken FODs. l Experts l Voorzitterschap: beslissing door ED in functie van de situatie

InfoCel CELINFO INFOCEL l communicatie met publiek, media en buurlanden l stelt een woordvoerder voor (aan cofeco) l en zorgt voor de ondersteuning van de communicatie

l Informatie aan de bevolking over de tegenmaatregelen: via publieke omroepen (radio & TV) ; inhoud in overleg met FANC l Op regelmatige tijdstippen de media inlichten (over de evolutie van het incident) l Een systeem opzetten om vragen van de bevolking te beantwoorden ; l ‘Monitoring’ van de bevolking en media; l Communicatie met buurlanden, in het kader van bilaterale en internationale conventies;

Infocel

Communicatie partners & informatiestromen o Samenwerking celinfo (federaal) o met de provincie (+ gemeentes) en o exploitant o Celinfo = nationale en internationale informatie o Provincie = locale informatie o De provincie vervolledigt de perscommuniqués met locale informatie o Gentlemen’s agreement: eerst partners de info, dan de pers.

krijgen

de

o Exploitant = technische informatie specifiek voor de site

Communicatie middelen INPUT l Beslissingen van COFECO omzetten naar duidelijke en verstaanbare berichten en verspreiding naar het publiek l Monitoring: analyse van de media, call center en informatie uit specifieke bevolkingsgroepen. Evaluatie van de behoeftes, verduidelijking en gerichtheid van de verdere berichtgeving.

OUTPUT l Perscommuniqués en persconferenties l Woordvoerders (tel., radio & TV) l Website (FAQ’s, duidende en context informatie) l Call center

Provinciale coördinatie l U2, U3 & UR l Gouverneur roept CC-PROV samen (provinciaal coördinatie comité) l Coördinatie gebaseerd op provinciaal noodplan

l U2 & U3 l CC-PROV coördineert en voert de beslissingen van COFECO uit l CC-PROV coördineert de communicatie over de effectieve uitvoering van de tegenmaatregelen

l UR l Gouverneur voert onmiddellijk de “reflex” acties uit (waarschuwen, schuilen, luisteren) in reflexperimeter tot COFECO de coördinatie overneemt (NR à N2/N3))

l Gouverneur altijd in contact met de betrokken burgemeesters

Intern noodplan uitbater l Verantwoordelijk voor de installatie (en de interventies op de installatie) & alle personen onsite l Notificatie en informeren van de authoriteiten l gedetailleerde notificatie criteria (> CGCCR) l Technische informatie fiches (> CELEVAL) l Radiologisch assessment (> CELEVAL)

Buitenlandse Rampen l Notificatie / alarmering en informatie uitwisseling: mogelijke bilaterale conventies met cellen & commités l Vanaf het ogenblik dat het CGCCR gecontacteerd is (via buitenlandse zaken, IAEA en/of EU, FANC/TELERAD, …): l Contacteert de ED & voorzitter CELEVAL (wachtrol FANC) l voorzitter CELEVAL stelt een Urgentieniveau Ui voor aan ED l Normaal verloop van nucleair noodplan

Ruimtetuigen,transportongeval, militaire tuigen, militaire installaties en terroristische daden l Satelieten: CGCCR analiseert ism met ESA & B-’Institut d’Aéronomie spatiale’ de dreiging van een crash l Transportongeval: Initiële information komt van bestuurder, verantwoordelijke voor transport, 100, politie => CGCCR l Militaire… ook defentie wordt betrokken l Terroristische daden … ook staatsveiligheid betrokken l Vanaf het ogenblik dat het CGCCR gecontacteerd is (via buitenlandse zaken, IAEA en/of EU, FANC/TELERAD, …): l Contacteert de ED & voorzitter CELEVAL (wachtrol FANC) l Voorzitter CELEVAL stelt een Urgentieniveau Ui voor aan ED l Normaal verloop van nucleair noodplan



Nucleair NoodPlan

ã Verplichting van de exploitant om elk

incident te melden, hoe klein ook. Vastgelegde niveau’s : N0, N1, N2, N3, NR

ã Bepaling van het alarmniveau door de ED

(Emergency director) : U1, U2, U3

ãNR automatisch

à UR

Notificatie door de exploitant Urgentieniveau van de overheid

N1

N2 N3

NR

U1

Verwaarloosbare lozingsimpact buiten de site, maar verminderd veiligheidsniveau Geen maatregelen (diensten in stand-bye, evaluatiecel komt bijeen zie verder)

U2

Beperkte lozingsimpact buiten de site Eventuele maatregelen naar de voedselketen

U3

De potentiële of reële lozingen zijn aanzienlijk Eventuele maatregelen naar de bevolking en naar de voedselketen

Lozingen die snel kunnen vrijkomen (< 4 uur) en waarvan de impact een interventierichtwaarde overstijgt UR Beperkte set maatregelen (schuilen, alarmering, informatie) op initiatief van de gouverneur

INES International Nuclear Event Scale

• Goal: facilitate perception of severity of event • Determined within CELEVAL (no main priority!) by utility, authorities, “EO/OA”

Nucleair Noodplan

Nucleair Noodplan Accident within Belgium Emergency Director of the Authorities

Celmes/ Meetcel

Accident abroad Foreign Affairs International organisations

TELERAD

CGCCR

Emergency Director of the authorities

ECO-SOC

CELEVAL

COFECO (Comité Fédéral de Coordination)

Celinfo/ Infocel

Crisis cell dept 1 Crisis cell dept 2 Crisis cell dept i MEDIA

Initial phase NR

Emergency Plan Province 3


manadatory According necessity


IAEA ECURIE Neighb. countries

Actieschema van de verschillende ‘cellen’

Niveau d’alarme*

COFECO

CELEVAL

Celmes

U1

•Stand by

•Se réunit, sauf décision contraire de la Présidence

•Stand by à un point de rassemblement préétabli

U2

•Décide des mesures de protection chaîne alimentaire

•Evaluation •Recommande les mesures de protection •Prépare information AIEA+CE.

•Mesures sur le terrain

U3

•Décide des mesures de protection population et chaîne alimentaire

•Evaluation •Recommande les mesures de protection •Prépare information AIEA+CE.

UR

•se réunit

•se réunit

ECOSOC

Celinfo

CC-PROV

•Contact média

•Stand by

•Se réunit sur décision de l’ED

•Contact médias •Informe la population

•Prépare les mesures de protection •Pas d’interventions sur le terrain vis-à-vis de la population •Intervention éventuelle pour la chaîne alimentaire et l’eau potable

•Mesures sur le terrain


•Contact médias •Informe la population

•Exécute décisions gouvernementales

•se réunit


•se réunit

•Met en œuvre les mesures immédiates de protection dans le périmètre réflexe

N/A

*: le CGCCR initie le schéma en attendant la proclamation du niveau d’alerte de l’ED

Doordringingsvermogen van alfastraling, gammastraling en bètastraling

Natuurlijke en kunstmatige radioactiviteit De stralingsbelasting van de Belgische bevolking

Dosistempo ten gevolge van de gemiddelde achtergrondstraling in België

Stralingsbescherming in de praktijk l Tegen bestraling

l Tegen besmetting

- afstand vergroten

- handschoenen

- tijdsduur beperken

- “overshoes”

- afscherming

- maskers - pedipack + zich laten “meten” in de H&V monitors

Inwendige blootstelling Specifiek gedrag van radionucliden in het lichaam

Evolutie van de inwendige besmetting met Cs-137 bij de Belgische bevolking

Pathways voor bestraling en besmetting

Vrije weglengte in lucht van alfastraling, bètastraling, gamma- en neutronenstraling

α

enkele centimeters

β

enkele meters

γ

n

honderden meters

honderden meters

Biologische gevolgen van de stralingen •

Deterministische effecten - korte termijn (weken) - er bestaat een drempel - hoe groter de dosis, hoe groter de gevolgen - betrekking op: maagdarmkanaal rode beenmerg

•

Niet deterministische effecten - lange termijnen (jaren) - geen drempel (veronderstelling) - waarschijnlijkheid neemt toe met de dosis - betrekking op: kanker erfelijke effecten

Verband risico/dosis bij hoge en lage stralingsdosis Lineaire drempelwaarde - theorie

Wat kan men doen om de mensen te beschermen?

ã Schuilen (binnen blijven) ã Inname stabiel jodium ã Evacuatie ã Bescherming voedselketen ã Decontaminatie



Noodplanningszones ó Interventiezone Installatie

Tegenmaatregelen ter bescherming van de bevolking Noodplanningszones (circels in km) Evacuati Schuilmaa e tregel

Pré distributie Reflex- zone van jodiumtabletten

Doel / Tihange / Chooz (Fr) / Borssele (Nl)

10

10

20

+/- 3,5

Mol – Dessel (SCK•CEN / BP / BN)

4

10

20

+/- 3,5

Fleurus (IRE)

-

5

10

+/- 0,8

20 km

20 km 20

20 k m

10 km

20 k m

km

Dessel Geel

Mol



6. Evaluatie op radiologisch vlak

Vermeden radiologisch risico

Niet – radiologische gevolgen

Evaluatie vooraf, los van de crisis situatie ⇒ Generische interventie levels

Principes d’intervention Justification et optimisation (CIRP 60, 63 ; Int. BSS)

Si (B - T) > 0 --> justification

Bénéfice - Tort (B - T)

(B - T)opt

0

Domaine d’optimisation

Intervention (échelle et durée)

De besluitvorming: basisprincipes en interventierichtwaarden l Basisprincipes: l Deterministische gevolgen vermijden l Justificatie: maatregelen moeten meer goed dan kwaad doen l Optimisatie: schaal, tijdsduur,… optimaliseren

l Aspecten ter overweging: l Gezondheidsoverwegingen (dosisreductie bevolking, maar vaak verhoging hulpdiensten…) l Kosten l Perceptie, aanvaardbaarheid l Haalbaarheid

Belangrijke factoren om de individuele dosis van een lozing te bepalen l Geloosde activiteit (‘bronterm’) l Activiteitswaarden, samenstelling, dynamiek

l Weersomstandigheden l Windrichting en – snelheid l Neerslag

l Lozingshoogte l Op grondhoogte of schouwlozing

l Afstand, verblijfstijd, binnen of buiten etc. l Voor inhalatie en ingestie: leeftijd, voedingspatroon, metabolisme,… l En natuurlijk: de tegenmaatregelen die genomen zijn

Interventieniveaus l Algemeen: hoe duurder en ingrijpender een tegenmaatregel, hoe meer men moet afwegen of het sop de kool wel waard is l Deze afweging leidt tot interventieniveaus: l Er onder: vermoedelijk niet gerechtvaardigd om maatregel te nemen l Er boven: vermoedelijk bijna altijd gerechtvaardigd om de maatregel te nemen l Indien marge: men rekent met de laagste waarde

Interventierichtwaarden in België Beschermingsmaatregel

Interventierichtwa Toelichting arden

Schuilen

5* - 15 mSv (eff. dosis 24 u)

Aanbeveling inname stabiel 10* - 50 mSv (eq. dosis jodium** schildklier)

Kinderen en jongeren tot 18 j Zwangere vrouwen, borstvoeding

50* - 100 mSv Volwassenen (eq. dosis schildklier) Evacuatie

50* - 150 mSv (eff. dosis 7 dagen)

Behalve bijzondere groepen die moeten geïdentificeerd worden

* Over het algemeen gerechtvaardigd interventieniveau ** Indien mogelijk en indien aangewezen: gekoppeld aan een aanbeveling om te schuilen

Interventierichtwaarden (FANC 24/11/2003)

Interventietype

Interventierichtwaarden en - principes

Dringende actie op de plaats van het ongeval om mensenlevens te redden of om voor de volksgezondheid rampzalige omstandigheden te voorkomen.

Ernaar streven een maximum niveau van 250 mSv (effectieve dosis) na te leven voor de interventie: indien mogelijk, proberen een niveau van 50 mSv niet te overschrijden door rotatie van het personeel. * Alles doen om te vermijden dat 500 mSv (effectieve dosis) en 5 Sv (equivalente dosis voor de huid) worden overschreden; een overschrijding van deze laatste warden is enkel toelaatbaar in een uitzonderlijke situatie en met het oog op het redden van mensenlevens.

Andere dringende acties (evacuatie, * Ernaar streven de dosislimieten voor beroepshalve handhaving van de openbare orde,…) blootgestelde personen na te leven. * Indien naar behoren gerechtvaardigd is een hogere dosis toelaatbaar met een maximum van 250 mSv (effectieve dosis) voor de interventie.



Verwittigen en informeren van de bevolking l De ED van de autoriteiten neemt de beslissing om de bevolking te informeren. behalve in NR wanneer de gouverneur het initiatief neemt l l l l

Info aan de bevolking vanaf U1 Luisteren naar media Voorbereidende informatie naar de collectiviteiten Aanbevelingen aan specifiek betrokken beroepen

l Praktische modaliteiten: moeten in provinciaal noodplan uitgewerkt zijn l De beslissing wordt aan Celinfo doorgegeven die de media contacteert l De gouverneur vervolledigt de informatie, in overleg met Celinfo l De exploitant vervolledigt de informatie, in overleg met Celinfo

Informeren van de bevolking Middelen l Sirenes (>100, nucl + seveso) l Besturing door operationele eenheid van civiele veiligheid of provinciaal 100 centrum l Vooralarm (60 sec continu) l Nucleair alarm (60 sec 2 * onderbroken; om de 30 sec herhaald.

l Brandalarm (20 sec – 5 sec pauze)

l Radio en TV l Telefoon (call center) l Wagens met luidsprekers (politie)



De schuilmaatregel l Omschrijving: l Mensen gaan zoveel mogelijk binnen l Afsluiten van openingen naar buiten l (ventilatie, kieren ramen, verluchtingsbuizen etc.)

l Bij voorkeur lage verdiepingen of kelder l Luisteren naar berichtgeving l Maximum 24 u

l Voordelen: l Relatief eenvoudig l Goedkoop l Reduceert wolkstraling en inhalatie

l Enkele problemen: l Niet alle gebouwen geschikt l Psychologische impact?

Inname van stabiel jodium l Omschrijving: l Mensen nemen stabiel jodium in l Dit satureert de schildklier en verhindert accumulatie van radioactief jodium in de schildklier l Dosis hangt af van leeftijd

l Voordelen: l Zeer efficiënt (tot 99 % reductie van schildklierdosis) indien ingenomen voor de blootstelling l Noodzaak vooral voor kinderen, zwangere vrouwen, borstvoeding

l Enkele problemen: l Moet snel ingenomen worden: predistributie l Rendement halveert na ca 6 u

l Sommige personen met allergie voor jodium (beperkt aantal) l Inname van geneesmiddel: kan dit verplicht worden? l Wat indien predistributie geen 100 % penetratiegraad of indien veel mensen tabletten verloren zijn? l ENKEL voor RADIOACTIEF JODIUM

Predistributiezones in België (vorige campagne)

Bron: website FANC www.fanc.fgov.be

Evacuatie l Omschrijving: l Mensen verlaten zoveel mogelijk de zone l Bij voorkeur voor de lozing (preventieve evacuatie) l Desnoods erna: als dosistempo in zone te hoog

l Voordelen: l Vooral preventieve evacuatie zeer efficiënt l Reduceert alle blootstellingsbijdragen

l Enkele problemen: l Duur en moeilijk te implementeren l Afhankelijk van omvang zone, aard activiteiten, aantal mensen

l Psychologische, sociale impact

Protection measures – implementation Control of access around affected zone

l Usually jointly with sheltering/evacuation l In intervention zone l Isolation zone (orange zone) l Danger l Accessible to auxiliary services

l Dissuasion zone (yellow zone) l Limited risks l Accessible for inhabitants and employees

l Provincial coordination (provincial emergency plan) l Implementation by police

Decontaminatie l Reinigen van straten, daken,… l Afschrapen van grond in speeltuinen, … l Problemen: l Afval? l Rendement? l Capaciteit in verhouding tot behoefte? l Wie zal dit doen? Mensen zelf of hulpdiensten? l Psychologische impact?

l In België is hier nog maar zeer weinig onderzoek naar verricht

DECONTAMINATION

DECONTAMINATION

DECONTAMINATION

DECONTAMINATION INTERNE

Protection measures – implementation Medical actions

l Goal: evacuation victims via check-point: l Triage l Conditioning l Identification l Registration transfers to hospitals

l Medical intervention plan: Provincial Health Inspector (SPF/FOD Public Health & Environment)

Drinkwater l Enkel een probleem indien de watermaatschappij vooral met oppervlaktewater werkt en weinig alternatieve aanvoermogelijkheden heeft l Mogelijke maatregelen: l ‘verdachte’ of besmette wingebieden afsluiten l Watergebruik beperken l Drinkwater uit flessen of via alternatieve verdeelsystemen l In principe: wijziging filtersystemen etc. maar in praktijk niet snel en grootschalig toe te passen

Tegenmaatregelen in de landbouw: algemeenheden l Bedoeling: l Besmetting van mensen verminderen door interventies in land-en tuinbouw, veehouderij, melkproductie

l Wat wanneer relevant is hangt zeer sterk af van: l Seizoen l Weersomstandigheden l Getroffen zone (bodem, teelten) l Mogelijke reactietijd

l België is een land met zeer intensieve landbouw l Moeilijk ingrijpen in geoptimaliseerde systemen l Problemen met afval zijn zeer belangrijk

Naast de technische problemen: wat denkt de bevolking

lWat baten meningen van experten, politici of het zakenleven als de mensen de maatregelen niet willen aanvaarden of toepassen???



Opleidingen l Alle authoriteiten en betrokken personen zijn zelf verantwoordelijk voor de opleiding van het eigen personeel. l Hoger instituut van de noodplanning (Floréval). à informatie over risico’s en voorzorgsmaatregelen voor de interventiediensten. l En in het bijzonder voor ieder deelnemende organisatie l Initiële vorming en jaarlijks opfrissing. l Informatie aan het medisch corps en aan de apothekers.

Oefenbeleid l Doel/Tihange : 1 oefening/jaar l SCK, IRE, BP, BN : 1 oefening/ 2 jaar l 1 oefening « grande ampleur » : 1 oefening/ 3 jaar l De omvang van de oefening wordt bepaald door binnenlandse zaken in overleg met de exploitanten en de privinciegoeverneur. l Oefenconventies

l Evaluatieverslag en actieplan voor eind maart

Voorafgaande Informatie l Directieve 89/618/Euratom (27nov1989) l De bevolking binnen de noodplanzones moet voorafgaande informatie over de risico’s en wat te doen in geval van een ongeval l Basisinformatie over radioactiviteit en de effecten ervan l Wat te doen in geval van radiologisch noodplan l Welke zijn de beschermingsmaatregen (tegenmaatregelen)

l Samen met de verdeling (van de bonnen voor) stabiel jodium wordt er om de x jaar eeninformatiecampagne voor de bevolking opgezet (door binnenlandse zaken)

Nucleaire noodplanning

Recommend Documents