Bestuurlijk verantwoordelijk: College van B & W Hof van Twente
De nieuwe werkelijkheid
Coördinatie en eindredactie: Afdeling bedrijfsvoering & concernstaf Datum behandeling raad 16 juni 2015
Jaarverslag 2014
1
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Inhoud Inleiding ……………..……………………………. 3 Programma’s Programma 1 : Burger en bestuur …………….. Programma 2 : Veiligheid en regels ...………… Programma 3 : Wonen en werken ……….……. Programma 4 : Leefomgeving..………………. Programma 5 : Maatschappelijke ontwikkeling. Programma 6 : Werk, inkomen en zorg……….. Programma 7: Algemene dekkingsmiddelen…. Programma 8: Onvoorzien……………………… Programma 9: Resultaatbestemming…………. Recapitulatie Programmarekening …………….
5 14 22 30 42 54 64 66 68 70
Paragrafen Paragraaf 1: Lokale heffingen………………….. Paragraaf 2: Weerstandsvermogen………….... Paragraaf 3: Onderhoud kapitaalgoederen…… Paragraaf 4: Financiering……………………….. Paragraaf 5: Bedrijfsvoering……………………. Paragraaf 6: Verbonden partijen……………….. Paragraaf 7: Grondbeleid………………………..
72 76 84 87 93 96 117
Projectrapportages ……………………………... 122 2
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Inleiding
ontwikkelen van beleid als het inrichten van een nieuwe organisatorische eenheid: het team Toegang.
In dit jaarverslag rapporteren wij over de ontwikkelingen en realisaties uit 2014. Dit gebeurt op basis van de programmabegroting 2014 die getiteld was:“De nieuwe werkelijkheid”.
Met ingang van mei is een ingrijpende reorganisatie doorgevoerd. Die was gericht op het borgen van kwaliteit, maar ging gepaard met een noodzakelijke inkrimping van de formatie. Ook op andere fronten is in 2014 gewerkt aan het realiseren van bezuinigingen. Het WMO-beleid is aangepast aan de kortingen van het Rijk op huishoudelijk hulp en in het welzijnsbeleid zijn de bezuinigingen op subsidies geeffectueerd, waartoe eerder werd besloten.
Dit jaarverslag vormt de beleidsmatige verantwoording. Daarnaast ontvangt u de jaarrekening 2014 in een vernieuwde opzet, met daarin de financiële verantwoording. Het jaar 2014 in vogelvlucht 2014 was het jaar waarin na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart raad en college in een gewijzigde samenstelling aan een nieuwe periode zijn begonnen. CDA en VVD vonden elkaar en sloten in april een coalitieakkoord “Samen op een andere weg”. Dit werd later uitgewerkt in het Collegeprogramma 2014-2018. De drie thema’s Economie, Duurzaamheid en Sociaal domein staan hierin centraal. 2014 stond ook in het teken van de voorbereiding op de nieuwe taken op het gebied van zorg, werk en jeugd, ofwel de drie transities; zowel door het 3
In de openbare ruimte was het project Boven Regge, dat samen met het waterschap is uitgevoerd, een in het oog springend resultaat. In beheersmatig opzicht deed de methode van “Beheren op beeldkwaliteit” haar intrede. Dat de gemeente al vele jaren via het project Groene diensten investeert in het landschap, onder meer via het provinciaal meerjaren programma, leverde Hof van Twente in 2014 de Gemeentelijke Landschapsprijs op. 2014 was ook het jaar waarin met de ingebruikname van het volledig vernieuwde zwembad het project zwembaden grotendeels werd afgerond. Met de aankoop van het Coberco-terrein in Markelo werd de basis gelegd voor een nieuw bestuurlijk project.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
De projecten Gijmink A (Herstructurering woonwijk) en B (bodemsanering) kenden in 2014 belangrijke ontwikkelingen. Een ontstaan financieel probleem werd in samenwerking met de provincie opgelost. Diezelfde samenwerking tussen provincie en gemeente ligt ten grondslag aan de bodemsanering van circa 550 particuliere tuinen en de openbare ruimte in de wijk het Gijmink, waarvoor in 2014 voorbereidingen zijn getroffen. Voortgang kwam er ook in de planontwikkeling voor woonwijk de Marke III in Hengevelde. Op het gebied van intergemeentelijke samenwerking is een strategie geformuleerd en zijn initiatieven gerealiseerd (bijvoorbeeld het gemeenschappelijk havenbeheer) of in voorbereiding genomen (bijvoorbeeld een gemeenschappelijke buitendienst met Hengelo en SWB en samenwerking op het gebied van ICT met Hengelo) Tot slot onze dienstverlening. Voor de dienstverlening in het gemeentehuis is de werkwijze doorgevoerd dat onze klanten uitsluitend nog op afspraak bij ons terecht kunnen. Hierdoor kan de dienstverlening zo efficient mogelijk worden georganiseerd. Uit klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat inwoners hiervoor begrip tonen en onze dienstverlening positief waarderen. 4
Structuur van het jaarverslag In het jaarverslag 2014 worden per programma de belangrijkste onderwerpen tekstueel toegelicht. Ook is per programma een tabel opgenomen met daarin een overzicht van de baten en lasten van dat programma. Vervolgens hebben wij in de bekende kleurentabel per activiteit inzichtelijk gemaakt wat de stand van zaken is met betrekking tot de realisatie van de beleidsagenda 2014. Na de beleidsmatige programma’s volgen de vaste, wettelijk verplichte paragrafen. Hier is evenals voorheen een rapportage over de bestuurlijke projecten aan toegevoegd. Overeenkomstig de afspraken die wij naar aanleiding van het Onderzoek bestuurlijke projecten in 2014 met uw raad hebben gemaakt, wordt daarin op uniforme wijze de voortgang van de bestuurlijke projecten verantwoord. Wij hopen u met dit document een goed en praktisch bruikbaar inzicht te geven als verantwoording over het jaar 2014. Burgemeester en wethouders van Hof van Twente, de secretaris, Gerrit Stam
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
de burgemeester, Ellen Nauta
Programma 1: Burgers en bestuur 1.1 Samenwerking Wat wilden we bereiken? Goed en herkenbaar functioneren van de lokale democratie, waardoor burgers zich betrokken voelen bij het besturen van hun gemeente. 1.1.1 Visie op samenwerking De algemene doelstelling die Hof van Twente nastreeft is het beter richten van onze energie op die samenwerkingsverbanden die bijdragen aan de realisatie van de voor Hof van Twente belangrijke doelen. Samenwerking moet daarbij een meerwaarde hebben. In dat kader is in 2014 de voorbereiding gestart van een gemeentelijke visie op intergemeentelijke samenwerking. Dit heeft geleid tot een Strategiekaart “Hof in Twente, samenwerking met gemeenten”, die interactief met de raad is opgesteld.
5
1.1.2 Heroriëntatie Regio Twente Een belangrijke ontwikkeling die in 2014 concreter is geworden is de heroriëntatie op samenwerking binnen Regio Twente-verband wegens de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen per 1 januari 2015. Een daarmee verband houdende ontwikkeling is die van de wettelijk verplichte regionale samenwerking op grond van de Jeugdwet. Deze samenwerking is in 2014 geschaard onder de Regio Twente. Ontwikkelingen op het gebied van bedrijfsvoering zijn de samenwerking met Wierden wat betreft salarisadministratie, het Platform Werken voor de Twentse Overheid en het samenwerken op thema’s in het programma Shared Services Netwerk Twente. Op het niveau van uitvoering zijn in 2014 onderzoeken gestart naar mogelijke samenwerking op het gebied van belastingen en de buitendienst. 1.1.3 Investeren met gemeenten Formeel liep het provinciaal programma “Investeren met Gemeenten” uiterlijk tot en met 2011. De door Hof van Twente ingebrachte projecten „Herstel Bovenregge‟, „Kunstwerk Diepenheim‟ en „Investeren in Duurzaamheid en energie bestaande woningaanbouw‟ zijn in 2014 voltooid. De laatste administratieve afronding vindt plaats in 1e helft 2015.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
1.1.4 Interbestuurlijk toezicht Het bestuurlijk overleg tussen gemeente en provincie is ingebed in de vernieuwde interbestuurlijke verhoudingen. Onderdeel daarvan is dat de gemeente zoveel als mogelijk de provincie zal informeren via het traject van horizontale verantwoording. Het Toezichtbeeld 2014 voor Hof van Twente was overwegend positief. De domeinen financiën, Wabo, archief, huisvesting statushouders en ruimtelijke ordening scoorden een groene kleur. Het domein doorwerking provinciaal belang in ruimtelijke plannen scoorde oranje. Tijdens een ambtsbezoek in november 2014 heeft de Commissaris van de Koning zich positief uitgelaten over de kwaliteit van het bestuur in Hof van Twente.
6
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
1.2 Communicatie / participatie Wat wilden we bereiken? Burgers betrekken bij beleidsvoorbereiding en uitvoering. Goede en tijdige voorlichting aan burgers, communiceren met inwoners over het te voeren beleid en gebruik maken van hun inbreng. 1.2.1 Communicatie: In gesprek De communicatievisie „In gesprek‟ beschrijft hoe de gemeente Hof van Twente communicatie strategisch wil inzetten om haar ambities te verwezenlijken. Uitgangspunt daarvoor is: „een dialoog met onze relaties om in goede samenwerking onze gedeelde ambitie te kunnen realiseren‟. In 2014 richtten we ons op het verder onderzoeken en inzetten van verbeterde en nieuwe instrumenten, gericht op die dialoog. Veel aandacht ging uit naar de inzet van nieuwe (digitale) middelen. De verdere professionalisering van de gemeentelijke website tot het leidende communicatiekanaal voor inwoners kreeg zijn beslag. Ook is gestart met een „webcareteam‟ om de interactieve mogelijkheden van social media te benutten. Om de mogelijkheden van de inzet van digitale media op buurtniveau te verkennen is een proef gehouden met een digitale wijkcommunity. 7
1.2.2 Participatie De snelle ontwikkelingen in onze maatschappij hebben gevolgen voor de manier waarop wij als overheid met onze inwoners omgaan. We ervaren dat onze inwoners op specifieke onderwerpen vaak veel kennis hebben, waarvan wij meer gebruik zouden kunnen maken. Tegelijkertijd verandert de rol van de gemeente, mede als gevolg van de noodzakelijke bezuinigingen. De gemeente organiseert zaken dan niet meer zelfstandig, maar in overleg met verschillende doelgroepen in de samenleving. Essentieel in participatievraagstukken is continu de vraag: Wat is de rol van de gemeente? In 2014 zijn de interne trainingen hiervoor voortgezet. Daarnaast is opnieuw een cursus “Ken uw gemeente” aangeboden aan onze inwoners. Op die manier proberen we onze inwoners ook meer te betrekken bij de taken die de gemeente uitvoert.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
1.3 Dienstverlening
afhandeling van een vraag gelijk is, ongeacht het kanaal van binnenkomst.
Wat wilden we bereiken? Optimale en klantgerichte dienstverlening met structurele aandacht voor kwaliteitszorg en deregulering 1.3.1 Op afspraak werken Vanaf mei 2014 is de publieksbalie volledig op afspraak gaan werken. De overgang is zonder problemen verlopen. Inwoners kunnen binnen een paar dagen terecht bij de gemeente voor een afspraak en vaak ook nog op dezelfde dag. Met het volledig “op afspraak werken” behoren wachttijden tot het verleden. Inwoners kunnen thuis een afspraak plannen via de website. Ruim 37% van de bezoekers deden dit in 2014. De overige afspraken werden via de telefoon gemaakt. 1.3.2 Alle kanalen kennen dezelfde ingang Met de vorming van het Publiekscentrum kennen alle informatiekanalen een zelfde ingang. De vragen die binnenkomen via de telefoon, receptie, post/mail, website en twitter worden door het Serviceteam in behandeling genomen, doorgezet of zelf afgehandeld. Dit heeft als grootste voordeel dat de 8
1.3.3 Uitbreiding digitale dienstverlening De vernieuwde website www.hofvantwente.nl is sinds mei 2014 veranderd in een toptakenwebsite. Dagelijks wordt de website tussen de 600 en 800 keer bezocht. Steeds meer producten kunnen via de website worden aangevraagd. Vanaf oktober 2014 ook een evenementenvergunning. Het gebruik van digitale aanvraagformulieren is in 2014 met 78% gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Het vaakst werden de volgende zaken digitaal doorgegeven: verhuizing, melding openbare ruimte en aangifte overlijden. 1.3.4 Klanttevredenheidsonderzoek Vanwege de nieuwe organisatiestructuur was er een nadrukkelijke wens om een klanttevredenheidsonderzoek uit te voeren. In september 2014 is dit klanttevredenheidsonderzoek door I&O research uitgevoerd. In totaal zijn 101 baliebezoekers geënquêteerd. Uit het onderzoek blijkt dat een baliebezoek gemiddeld met een 7,9 wordt gewaardeerd. De openingstijden (7) en privacy (7,8) scoren het laagst. De vaardigheden van medewerkers worden goed beoordeeld: vriendelijkheid (9), bereidheid om te helpen (8,8),
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
deskundigheid (8,7) en oplossingsgerichtheid (8,7). Van de 101 baliebezoekers staat 69 % (zeer) positief tegenover een extra avondopenstelling ten koste van een ochtend- of middagopenstelling. Daarnaast hebben mystery guests vragen aan de gemeente gesteld via de telefoon en via e-mail. Resultaat van dit onderzoek is dat over het algemeen de vragen naar wens zijn beantwoord. Een verbeterpunt is beantwoording van e-mails. Hoewel de antwoorden van medewerkers van de gemeente als goed werden beoordeeld, zijn er enkele e-mails niet (snel genoeg) beantwoord. 1.3.5 Servicenormen Vanaf september 2014 zijn er vernieuwde servicenormen van toepassing. Servicenormen zijn te vinden op de website via www.hofvantwente.nl/servicenormen en geven aan wat de burger mag verwachten op het moment dat er gebruik wordt gemaakt van de dienstverlening van de gemeente. De meeste dienstverleningszaken worden afgehandeld met behulp van het integrale zaaksysteem. Hierdoor zijn prestaties inzichtelijk en makkelijk te meten. De daadwerkelijke resultaten worden ook iedere maand gepubliceerd op de website. Dit maakt dienstverlening transparant en de gemeente aanspreekbaar op haar prestaties. 9
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
1.4 Kwaliteitszorg Wat wilden we bereiken? Goede en klantgerichte producten voor burgers, college en raad, die begrijpelijk geschreven en rechtmatig zijn, en aan de juridische kwaliteitseisen voldoen. 1.4.1 Juridische kwaliteitszorg De juridische kwaliteit van het handelen van de gemeente bleef ook in 2014 een aandachtspunt. Besluiten, collegevoorstellen en raadsvoorstellen werden onder meer op juridische kwaliteit en integraliteit getoetst. Het delegatiebesluit, het mandaatbesluit, het volmachtenbesluit en het Organisatiebesluit zijn naar aanleiding van de reorganisatie geactualiseerd. 1.4.2 Bezwaarschriften Door inzet van mediationvaardigheden (Hoffelijke aanpak) is ook in 2014 geprobeerd een oplossing te bereiken bij ingediende bezwaarschriften, zodat geen formele bezwarenprocedure doorlopen hoefde te
10
worden. In verband met de recessie werd een verdere daling van het aantal bezwaarschriften op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling (bouwen) verwacht. Die daling was in 2014 zichtbaar. Op het gebied van sociale zaken hebben zich geen grote veranderingen voorgedaan in het aantal bezwaarschriften dat is ingediend. 1.4.3 Klachten De inzet voor 2014 was wederom het op een zorgvuldige manier afdoen van ingediende klachten conform de richtlijn en binnen de wettelijke termijn. Rapportage hierover vindt plaats via het Jaarverslag klachtenbehandeling. De Nationale ombudsman in Den Haag is de externe (tweedelijns) klachtenvoorziening. Indien een burger niet tevreden is over de klachtenbehandeling door de gemeente kan hij zich hiertoe wenden. In 2014 zijn een aantal klachten ingediend bij de Nationale ombudsman tegen gedragingen van de gemeente.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 1 BURGER EN BESTUUR Nr.1 Actiepunten PROGRAMMA 1: BURGER EN BESTUUR 1.2 Communicatie/participatie 1.2.1 Wijkbezoeken nieuwe stijl introduceren 1.2.1 Website professionaliseren 1.2.1 Social media benutten door inzet webcareteam 1.2.1 Proef webcommunity uitvoeren 1.2.2 Interne trainingen inzake participatie organiseren 1.2.2 Cursus “Ken uw gemeente” organiseren voor burgers 1.3 Dienstverlening 1.3.1 Inrichting nieuwe organisatie en start publiekscentrum 1.3.1 Onderzoek verhuur 2e verdieping gemeentehuis uitvoeren 1.3.1 Kanaalonafhankelijke toegang voor burger realiseren 1.3.1 Eenmalige aanlevering gegevens realiseren 1.3.1 Statusinformatie via (persoonlijke) website realiseren 1.3.1 Termijnbewaking en rapportage aan raad 1.3.2 Klanttevredenheidsonderzoek (nulmeting) uitvoeren 1.4 Kwaliteitszorg 1.4.1 Organisatiebesluit wijzigen 1.4.3 Jaarverslag klachtenafhandeling vaststellen 1.4.4 Treasurystatuut actualiseren (uit paragraaf 4) 1.4.5 Verslag Gemeentelijke archiefbeheer en –zorg 2012-2013 opstellen (par 5) 1.4.6 Onderzoeken door rekenkamercommissie (uit par. 5) 1.4.7 Voorstel ontwikkelen onderzoek doeltreffendheid/doelmatigheid (uit par 5) 1 2
Besluit
Stand2
Uitvoering College Uitvoering College Uitvoering Uitvoering
2015
College College Uitvoering Uitvoering Uitvoering Uitvoering College
Continu 2015
Continu 2016 December 2015
2e kwartaal 2015 2e kwartaal 2015 2e kwartaal 2015
College College Raad Raad Raad College
4e kwartaal 2015
De nummering komt overeen met de indeling van de programmabegroting 2014. De nummering is cursief als actiepunt voortkomt uit de rapportages over 2013. Verklaring kleuren:
11
Gerealiseerd
Afdoening cf planning + indicatie datum gereed
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Afwijking in planning + indicatie datum gereed
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 1 BURGER EN BESTUUR Nr.1 Actiepunten 1.4.8 Werkwijze subsidies onderzoeken 1.4.9 Aanbesteding accountantsdiensten, raad daarbij betrekken (uit par.5)
12
Besluit Raad Raad
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Stand2
Wat heeft gekost? Programma 1: Burger en bestuur
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
Directe lasten
2.097.192
2.286.830
2.509.746
Indirecte lasten
4.421.851
4.674.561
4.886.152
-1.284.926
-1.398.837
-665.502
5.234.117
5.562.554
6.730.396
-683.672
-1.154.139
-1.067.490
4.550.445
4.408.415
5.662.906
Baten Resultaat Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
13
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma 2: Veiligheid en regels 2.1 Integrale veiligheidszorg 2.1.1. Uitvoeringsplan Hof van Twente is in 2014 veiliger geworden. Dit mede doordat de speerpunten uit het uitvoeringsplan integrale veiligheidszorg 2014 samen met onze veiligheidspartners in concrete acties zijn omgezet. Zo is er een integrale aanpak ontwikkeld om diefstal van fietsen terug te dringen, zijn preventieve acties uitgezet om woninginbraken te bestrijden en is de aanpak van jeugdoverlast succesvol. Uit de veiligheidscijfers van de politie blijkt dat het aantal woninginbraken, fietsendiefstallen en overlastmeldingen in 2014 fors is afgenomen ten opzichte van 2013. Dit is gelukt door voorlichting en gerichte inzet op deze problemen waarbij de politie en gemeente intensief hebben samengewerkt.
14
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2.2 Openbare orde Wat wilden we bereiken? Goede en zorgvuldige waarborging van de openbare orde, waardoor de openbare ruimte een prettige plek is om te verblijven.
uitvoeringsprogramma opgesteld voor de preventie van drankmisbruik. Ook voeren wij regulier overleg met de horecaondernemers en de politie.
2.2.1 Handhaving APV In 2014 is de inzet van gekwalificeerde buitengewone opsporingsambtenaren (BOA’s) voor toezicht en handhaving op gebied van de APV voortgezet. Het gaat hierbij om taken zoals die zijn vastgelegd in het Uitvoeringsprogramma vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-taken). De speerpunten waren het optreden tegen vervuiling door hondenpoep, parkeeroverlast en gedumpt of verkeerd aangeboden afval. De resultaten van het uitvoeringsprogramma worden verwoord in het Jaarverslag VTH-taken 2014 dat door het college wordt vastgesteld. De raad wordt hierover met een memo geïnformeerd. 2.2.2 Horeca Op 1 januari 2014 is de Drank- en Horecawet aangescherpt om drankmisbruik door jongeren onder de 18 jaar beter aan te kunnen pakken. Daarvoor is door de raad in december 2014 de nota gemeentelijk gezondheidsbeleid vastgesteld. Er wordt nog een 15
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2.3 Bevolkingszorg in de crisisorganisatie
veiligheidsregio op deze nieuwe ontwikkelingen opgeleid en getraind.
Wat wilden we bereiken? De missie: ‘Samen werken aan een veilig Twente’ onderschrijven. Door vanuit Hof van Twente samen te werken in de Veiligheidsregio Twente een meer professionele organisatie voor veiligheid in Twente creëren en meer aandacht hebben voor veiligheidsrisico’s. 2.3.1 Bevolkingszorg De visie op en de uitgangspunten van Bevolkingszorg op orde (BZOO) in Twente zijn in het Algemeen Bestuur van Veiligheidsregio Twente vastgesteld. BZOO heeft invloed op processen in de bevolkingszorg waaronder opvang en verzorging. Zelfredzame betrokkenen in crisisomstandigheden worden gestimuleerd en gefaciliteerd bij het zelfstandig voorzien in hun opvang en verzorging. Daarnaast is in december een nieuwe regionale overeenkomst met het Nederlandse Rode Kruis afgesloten voor de opvang van niet zelfredzamen. Medewerkers bevolkingszorg van Hof van Twente met een regionale en lokale functie waaronder facilitair en opvang zijn in 2014 door de 16
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2.4 Vergunningverlening Wat wilden we bereiken? Efficiënte vergunningverlening op basis van wetten en verordeningen, waarvoor de gemeente verantwoordelijkheid draagt, en het reguleren van de hiermee gemoeide algemene belangen. 2.4.1 Integrale vergunningverlening Sinds 1 november 2014 worden alle aangevraagde omgevingsvergunningen digitaal behandeld waardoor ook andere afdelingen het digitale dossier kunnen raadplegen. In 2015 volgt de uitrol voor de APVvergunningen. Ook wordt onderzocht of toezicht en handhaving het digitale vergunningensysteem in het veld kunnen gebruiken. Om volledig digitaal te kunnen werken (geen papierendossier meer) moet een aansluiting worden gemaakt met het digitale archief van de gemeente. Deze koppeling zal in 2015 gerealiseerd worden. 2.4.2 Erfgoedverordening De erfgoedverordening zal de “Monumentenverordening Hof van Twente 2002” vervangen en een actueel toetsingskader vormen voor aanvragen op het gebied van het cultureel 17
erfgoed. De Erfgoedverordening zal in het voorjaar 2015 aan de raad worden aangeboden. 2.4.3 Pilot welstandstoets Sinds 2013 is de ‘kan’-bepaling in werking getreden waardoor een onafhankelijke deskundige niet meer wettelijk is voorgeschreven voor de welstandstoetsing. Voor de uitbreidingswijk “De Marke III” in Hengevelde zal een pilot starten waarbij de toets wordt gedaan door een ambtelijk medewerker. Het beeldkwaliteitsplan is hierop al toegesneden. Doel is de kosten voor de initiatiefnemers te verlagen. Voor deze verandering moet de welstandsnota ook worden aangepast. De raad ontvangt hiervoor in april 2015 een voorstel. 2.4.4 Stadsbouwmeester In 2014 is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de welstandscommissie te vervangen door een stadsbouwmeester. Voordeel is dat een stadsbouwmeester de bevoegdheid heeft advies te geven voor alle bouwplannen, waardoor terugkoppeling van de rayonarchitect naar de welstandscommissie niet meer nodig is. Dit spaart tijd en kosten. Ook hiervoor ontvangt de raad in april 2015 een voorstel om de welstandsnota aan te passen.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2.4.5 RUD Alle milieutaken voor vergunningverlening, toezicht en handhaving worden onder de verantwoordelijkheid van de Regionale Uitvoeringsdienst uitgevoerd. Er komt een onderzoek van de RUD om Wabo-breed de VTH-taken bij de RUD onder te brengen. Specialistische taken worden gedaan door Kennispunten. Hof van Twente is aangewezen als gastheer voor het kennispunt Agrarisch IPPC. Naast een toezicht/handhaver maakt sinds 1 januari 2015 ook een vergunningverlener uit Hof van Twente deel uit van dit kennispunt. Daarnaast neemt Hof van Twente deel aan de pilot voor het oprichten van het Kennispunt Monumenten.
Diepenheim waarbinnen ook regels voor het beschermd stadsgezicht worden opgenomen. Er heeft een inventarisatie van beeldbepalende en structuurbepalende panden en groenelementen plaatsgevonden door de Erfgoedcommissie. In het bestemmingsplan worden regels opgesteld die bijdragen aan het behoud van de kwaliteiten maar tevens ontwikkelingen mogelijk maken. De planning is dat het bestemmingsplan eind 2015 door de raad wordt vastgesteld. 2.4.7 Standplaatsenbeleid Door de regorganisatie heeft het opstellen van het standplaatsenbeleid geen prioriteit gehad. Dit moet nog worden opgepakt.
Jaarlijks stelt het college voor deze taken het uitvoeringsprogramma vast die de raad voor kennisgeving ontvangt. De resultaten van dit programma worden vastgelegd in het jaarverslag. 2.4.6 Beschermd stadsgezicht Diepenheim In 2010 is het Stedeke Diepenheim aangewezen als gemeentelijk beschermd stadsgezicht. De aanwijzing was nog niet vastgelegd binnen een bestemmingsplan. Daarom is gestart met het opstellen van een algehele herziening voor 18
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2.5 Integrale handhaving Wat wilden we bereiken? Handhaving van regelgeving waar de gemeente verantwoordelijkheid voor draagt, op basis van de door de raad vastgestelde Nota integrale handhaving en de prioriteiten uit het jaarlijkse uitvoeringsprogramma VTH-taken (vergunningverlening, toezicht-, en handhavingstaken) 2.5.1 Uitvoeringsprogramma VTH-taken In het uitvoeringsprogramma zijn voor toezicht en handhaving taken opgenomen op het gebied van milieu- en bodemtaken, bouwen en ruimtelijke ordening, APV en bijzondere wetten, brandweertoezicht en brandveilig gebruik. Jaarlijks stelt het college voor deze taken het uitvoeringsprogramma vast die de raad voor kennisgeving ontvangt. De resultaten van dit programma worden vastgelegd in het jaarverslag.
blijken of de permanente bewoning is gestaakt. 2.5.3 Verkeershandhaving In 2014 hebben de Boa’s strafrechtelijk opgetreden tegen verkeersovertredingen, zoals foutparkeerders in de blauwe zone en parkeren op invalidenparkeerplaatsen zonder geldige invalidenparkeerkaart. 2.5.4 Stoppersregeling In 2014 zijn de controles van de bedrijven die hebben aangegeven gestopt te zijn met het houden van varkens of kippen afgerond. Conclusie van deze controles is dat de regeling in deze categorie wordt nageleefd. Ook de controles van bedrijven die hebben aangegeven onder voorwaarden door te gaan met het houden van varkens of kippen tot 1 januari 2020 zijn afgerond. Circa 20% van deze bedrijven voldoet niet geheel aan de regeling zodat daarvoor in 2015 opnieuw controles zullen plaatsvinden.
2.5.2 Permanente bewoning In 2014 is één juridische procedure doorlopen voor de beëindiging van permanente bewoning. Er is daarbij een last onder dwangsom opgelegd. Na afloop van de begunstigingstermijn moet uit controle 19
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 2 VEILIGHEID EN REGELS Nr.3 Actiepunten 2.2 Openbare orde 2.2.1 Capaciteit BOA inzetten 2.3 Bevolkingszorg in crisisorganisatie 2.3.1 Crisis- en risicocommunicatie verbeteren (door Veiligheidsregio Twente) 2.4 Vergunningverlening 2.4.2 Erfgoedverordening vaststellen 2.4.3 Stoppersregeling handhaven 2.4.4 Onderzoek Vergunningverlening Wabo-breed door RUD uitvoeren 2.4.5 Bestemmingsplan tbv bescherming stadsgezicht Diepenheim vaststellen 2.4.5 Standplaatsenbeleid vaststellen 2.5 Integrale handhaving 2.5.1 Uitvoeringsprogramma VTH-taken 2015 vaststellen 2.5.2 Controleren op permanente bewoning op parken
3
Besluit
Stand4
Uitvoering
Continu
Uitvoering Raad Uitvoering College nav RUD Raad College
2e kwartaal 2015 Continu 2015 (pilot) 2e kwartaal 2015 2e kwartaal 2015
College Uitvoering
10-3-2015 Continu
De nummering komt overeen met de indeling van de programmabegroting 2014. De nummering is cursief als actiepunt voortkomt uit de rapportages over 2013.
4 2
Verklaring kleuren:
20
Gerealiseerd
Afdoening cf planning + indicatie datum gereed
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Afwijking in planning + indicatie datum gereed
Wat heeft het gekost? Programma 2: Veiligheid en regels
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
Directe lasten
2.592.775
2.464.636
2.465.218
Indirecte lasten
3.365.585
3.383.059
2.610.028
-757.233
-749.233
-698.976
5.201.127
5.098.462
4.376.270
-24.000
-24.000
-24.000
5.177.127
5.074.462
4.352.270
Baten Resultaat Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
21
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma 3: Wonen en werken 3.1 Stedelijke ontwikkeling Wat wilden we bereiken? In alle kernen een kwaliteitsimpuls bewerkstelligen, passend bij de kenmerken en het schaalniveau van de kern. Bijdragen aan een solide basis in de vorm van actuele (structuur)visies en bestemmingsplannen. Ontwikkelingskansen creëren met name op de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Mogelijkheden onderzoeken om de verkoop van bouwkavels te stimuleren, en nadrukkelijk kijken naar welk type woning er behoefte is (herprofileren). 3.1.1.Structuurvisies De gemeente heeft in 2014 het participatieve proces gefaciliteerd voor de totstandkoming van de structuurvisie Bentelo. Dit is voorbereid door de dorpsraad Bentelo, die de bevolking heeft geraadpleegd. Voor het opstellen van de (integrale) Omgevingsvisie Hof van Twente is een plan van aanpak opgesteld. 22
3.1.2. Bestemmingsplannen Het bestemmingsplan voor het Schalkterrein in Goor heeft in ontwerp ter inzage gelegen. De bestemmingsplannen Haven in Goor, De Marke III in Hengevelde en Stadhuis Delden zijn vastgesteld. De bestemmingsplannen De Marke III Hengevelde, Stadhuis Delden, Bleekstraat Goor en St. Elisabeth Delden zijn onherroepelijk geworden. Het bestemmingsplan Haven Goor zal naar aanleiding van een tussenuitspraak van de Raad van State, met betrekking tot één specifiek onderdeel, opnieuw aan uw raad worden aangeboden voor vaststelling. De voorbereiding voor de actualisering van de plannen Delden-Zuid, Goor-Noord, Goor-Oost en Diepenheim is in 2014 gestart. Het Cobercoterrein in Markelo is aangekocht teneinde een pleinontwikkeling mogelijk te maken. Voor de plannen van de Grotestraat in Markelo zijn in 2014 diverse overeenkomsten voorbereid. 3.1.3 Onderhoudssubsidie monumenten In 2014 zijn 12 aanvragen om een onderhoudssubsidie voor gemeentelijke monumenten binnengekomen. Daarvan zijn 11 aanvragen daadwerkelijk subsidiabel gebleken en wordt subsidie uitgekeerd. Van de beschikbare €35.000 is ruim €30.000 beschikt.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
3.2 Plattelandsontwikkeling Wat wilden we bereiken? Uitvoering geven aan een programma om te komen tot een sociaal en economisch sterk platteland, aansluitend bij de nieuwe werkelijkheid van demografische veranderingen. Voorbereidingen treffen om zo goed mogelijk aansluiting te vinden bij programma’s van EU, Rijk en provincie. Een kwalitatief goed planologisch regime voor het buitengebied nastreven, waarin haar multifunctionaliteit zich kan ontwikkelen.
Het hernieuwde bestemmingsplan buitengebied is, na een positieve MER-aanvulling, opnieuw vastgesteld.
3.2.1 Meerjarenprogramma’s De plattelandsontwikkeling is voor de periode 20142017 vorm gegeven, door o.a. met andere gemeenten samen te werken in en uitvoering te gaan geven aan het project Twentse kracht, een groene metropool. 3.2.2 Bestemmingsplannen Ten aanzien van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving is een aanzet gemaakt voor het opstellen van een geactualiseerd en integraal beleidskader voor onder andere landgoederen, VAB (vrijkomende agrarische bebouwing) en rood-voor-rood. 23
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
3.3 Wonen Wat wilden we bereiken? Met behulp van de Woonvisie en de Oplegnotitie zorgen voor een adequaat beleid op het gebied van wonen, zodat op basis hiervan voldoende woningen worden gerealiseerd van goede kwaliteit. Speciale aandacht laten uitgaan naar specifieke doelgroepen op de woningmarkt door inzet van C.P.O. (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) en startersleningen. 3.3.1 Woonvisie In 2014 hebben de 14 Twentse gemeenten samen met de 18 in WoON verenigde Twentse woningcorporaties en de Provincie Overijssel de Regionale Woonvisie Twente 2015-2025 “Natuurlijk…Wonen in Twente!” opgesteld. De visie geeft de gezamenlijke uitgangspunten weer, waarmee de lokale keuzes in lijn zijn. In de visie wordt ingezoomd op bestaand bebouwd gebied en de binnenstedelijke vernieuwing. In december 2014 hebben alle veertien Twentse colleges en het college van Gedeputeerde Staten van Overijssel ingestemd met de regionale woonvisie. De gemeenteraad is hierover middels een raadsmemo geïnformeerd. De voorbereidingen voor een lokale woonvisie inclusief woonwensenonderzoek zijn gestart. 24
3.3.2 Prestatieafspraken met corporaties De bestaande prestatieafspraken met de drie woningcorporaties zijn in 2014 met een jaar verlengd en lopen nu tot en met 31 december 2015. 3.3.3 Doelgroepenbeleid Voor de groep starters op de woningmarkt was er de mogelijkheid om een starterslening te verkrijgen. Bij de uitgifte van kavels in “De Braak-West” in Delden en “De Marke lll” in Hengevelde is ingezet op collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). Vanwege te weinig belangstelling is er in Delden uiteindelijk geen CPO-project van start gegaan. Bij de uitgifte van De Marke III zal de mogelijkheid voor een CPO project wederom worden geboden. 3.3.4 Overige gronduitgifte De verkoop van bouwkavels in de diverse kernen blijft vanwege de economische crisis moeizaam verlopen. Uiteraard blijven wij ons inspannen om tot verkoop van meer bouwkavels te komen. Eind 2014 zijn met name overeenkomsten gesloten voor verkoop in Diepenheim Noord en De Braak-West. Binnen de grondexploitaties zijn voor 6 kavels inkomsten gerealiseerd. De mogelijkheid om tot uitgifte in erfpacht te komen is beoordeeld en in voorbereiding om als mogelijkheid aan te bieden bij de uitgifte van De Marke III.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
3.4 Werken Wat wilden we bereiken? Het bieden van een goed ondernemersklimaat en een goed en structureel overleg met ondernemers. Met behulp van de Bedrijventerreinvisie en de Detailhandelsnota zorgen voor een adequaat beleid dat voldoende ruimte biedt aan bedrijven/ ondernemers met inachtneming van de actuele economische omstandigheden. Speciale aandacht uit laten gaan naar revitalisering in Goor, de positie van Zenkeldamshoek en naar probleemgebieden in de centra van de kernen (zoals Goor en Markelo). 3.4.1 Zenkeldamshoek Verwezen wordt naar paragraaf 6 (Verbonden partijen). 3.4.2 Overige bedrijventerreinen De procedure voor het garagebedrijf te Markelo is voorbereid, de provincie Overijssel heeft een uitritvergunning afgegeven voor de ontsluiting op de Rijssenseweg. Afronding van de procedure zal plaatsvinden zodra initiatiefnemer de ruimtelijke onderbouwing van het plan heeft afgerond. 25
3.4.3 Detailhandel De ontwikkeling van de detailhandel wordt in samenhang met het toerisme, recreatie en horeca aangepakt. Het doel is om tot meer centrumbeleving te komen, zodat de bedrijfstakken detailhandel, toerisme, recreatie en horeca tot een positieve ontwikkeling kunnen komen. De gemeente stimuleert en faciliteert hierin en de lokale ondernemers nemen het initiatief om de noodzakelijke acties uit te voeren. 3.4.4 Bedrijvenloket/ Ondernemersloket Met het bedrijfsleven wordt samengewerkt om het economisch klimaat in onze gemeente te verbeteren. Daartoe heeft onder andere een evaluatie van het ondernemersloket plaatsgevonden. 3.4.5 Versterking economische ontwikkeling In samenwerking met de economische werkgroep/ lokale bedrijfsleven is gewerkt aan de voorbereidingen voor een economisch visie en actieplan dat voorziet in concrete doelen inclusief meetbare resultaten. Een aanvulling op de Bedrijventerreinenvisie 20112012 is in 2014 door de gemeenteraad vastgesteld.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
3.4.6 Recreatie en toerisme Verdere uitvoering is gegeven aan de Nota Recreatie en Toerisme Hof van Twente 2014-2017. De VVV geeft invulling aan het bevorderen van toerisme, recreatie en vrijetijdsbesteding. Om de opgelegde bezuiniging, die in de bestuurlijke besluitvorming naar beneden is bijgesteld, te kunnen realiseren werkt de VVV nu met één winkel(/kantoor) in Delden en informatiepunten in Diepenheim, Markelo en Goor. De nadruk ligt op: Gastheerschap, informatievoorziening, productontwikkeling en promotie.
26
De werkzaamheden aan de mountainbikeroute Markelo zijn zo goed als afgerond. Hof van Twente draait mee in het regionale project ‘Kwaliteitsimpuls Routenetwerken’. Het toeristisch samenwerkingsproject ZEB (Zuidermaten, Elsenerbroek en Bullenaarshoek) is afgerond met de presentatie van wandelroutes, ommetjes, opening museum Jan Broeze etc. Samen met belangenorganisaties campers is ingezet op het uitbreiden van het aantal camperovernachtingsplekken.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Realisatie Beleidsagenda 2014; Programma 3 WONEN EN WERKEN Nr.5 Actiepunten 3.1 Stedelijke ontwikkeling 3.1.1 Uitvoering structuurvisie Goor 3.1.1 Structuurvisie Bentelo vaststellen 3.1.2 Bestemmingsplan GMHC terrein Goor vaststellen 3.1.2 Bestemmingsplan de Marke III Hengevelde vaststellen 3.1.2 Bestemmingsplan TSB-terrein Goor: bijstellen woningbouwplan 3.1.2 Bestemmingsplan gemeentehuis Delden vaststellen 3.1.2 Bestemmingsplan Constantijnhof Goor vaststellen 3.1.2 Bestemmingsplan Haven Goor vaststellen 3.1.2 Bestemmingsplan voor ontwikkeling Grotestraat Markelo vaststellen 3.1.2 Ontwerp-bestemmingsplan De Esch III Markelo vaststellen 3.2 Plattelandsontwikkeling 3.2.1 Project “Twentse kracht, een groene metropool” uitvoeren 3.2.2 Correctieve herziening bestemmingsplan Buitengebied vaststellen 3.2.3 Plattelandsontwikkeling 2014-2017 vormgeven 3.3 Wonen 3.3.1 Regionale Woonvisie (incl. gemeentelijke paragraaf) vaststellen 3.3.2 Prestatieafspraken met corporaties evalueren/actualiseren 3.3.3 CPO betrekken bij kaveluitgifte Hengevelde 3.3.4 Kavels De Braak-West Delden uitgeven 3.3.4 Onderzoek CPO en grondgebonden woningen in Braak-West uitvoeren 3.3.5 Kavels Bentinck, Heeckeren 1a, Diepenheim Noord en Marke III uitgeven 3.3.5 Onderzoek naar stimuleringsmaatregelen gronduitgifte uitvoeren 5
Besluit
Stand6
Uitvoering Raad Raad Raad Raad Raad Raad Raad Raad College
Continu 2e kwartaal 2015
College Raad College
Continu
Raad College Uitvoering Uitvoering Uitvoering Uitvoering College
2015 2e kwartaal 2015 1e kwartaal 2015 3e kwartaal 2015
4e kwartaal 2015 Continu Continu Continu Continu Continu
De nummering komt overeen met de indeling van de programmabegroting 2014. De nummering is cursief als actiepunt voortkomt uit de rapportages over 2013.
6 2
Verklaring kleuren:
27
Gerealiseerd
Afdoening cf planning + indicatie datum gereed
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Afwijking in planning + indicatie datum gereed
Realisatie Beleidsagenda 2014; Programma 3 WONEN EN WERKEN Nr.5 Actiepunten 3.4 Werken 3.4.1 Ontwikkeling bedrijventerrein Zenkeldamshoek monitoren 3.4.1 Acquisitie Zenkeldamshoek prioriteit geven 3.4.2 Planologische procedure voor garagebedrijf Markelo afronden 3.4.3 Detailhandelsnota 2013-2016 uitvoeren 3.4.4 Evaluatie (en zo nodig bijstelling) ondernemersloket uitvoeren 3.4.5 Plan voor pro-actieve aanpak bedrijfscontacten (“rode loper”) vaststellen 3.4.6 Actieplan economisch ontwikkeling uitvoeren 3.4.7 Uitvoeringsprogramma Masterplan centrum Goor uitvoeren 3.4.8 Beleidsnota Recreatie en toerisme uitvoeren 3.4.8 Tariefdifferentiatie toeristenbelasting onderzoeken (uit paragraaf 1) 3.4.8 Onderzoek recreatieve mogelijkheden Domelaar uitvoeren (motie raad)
28
Besluit
Stand6
Uitvoering College Raad Uitvoering College College Uitvoering Uitvoering Uitvoering Raad College
Continu Continu 1e kwartaal 2015 Continu
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Continu Continu Continu 2015
Wat heeft het gekost? Programma 3: Wonen en werken
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
Directe lasten
2.353.018
14.800.805
3.067.465
Indirecte lasten
3.212.283
4.433.421
3.405.974
-2.313.821
-14.036.228
-3.307.407
3.251.480
5.197.998
3.166.032
-523.751
-2.404.745
-439.075
2.727.729
2.793.253
2.726.957
Baten Resultaat Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
29
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma 4: Leefomgeving
2014 vastgesteld. Zie verder ook programma 2.
4.1 Milieuprogramma Wat wilden we bereiken? Doelstelling is het realiseren van een duurzame en veilige leefomgeving met zorg voor milieukwaliteit, leefkwaliteit en duurzaamheid. Doelstelling is tevens de afstemming van milieubeleid met andere beleidsvelden. 4.1.1 Milieujaaroverzicht 2013 Het jaaroverzicht van uitgevoerde milieutaken is onderdeel van het algemeen jaarverslag (programma 4 en programma 2) dat in juni 2014 door de gemeenteraad is vastgesteld. 4.1.2 Externe Veiligheid In 2014 zijn de gemeentelijke BEVI-inrichtingen (Besluit externe veiligheid inrichtingen) en een aantal andere bedrijven (bijvoorbeeld vuurwerkbedrijven) gecontroleerd onder de vlag van de RUD. Het jaarverslag externe veiligheid 2013 is op 21 januari 30
4.1.3 Gemeentelijk geluidbeleid De Nota gemeentelijk geluidbeleid en de Beleidsregel hogere grenswaarde bevatten de kaders voor toetsing van geluidnormen in te nemen milieu- en/of ruimtelijke besluiten. In 2014 zijn 10 akoestische onderzoeken beoordeeld en in 3 gevallen is een hogere grenswaarde afgegeven. 4.1.4 Natura 2000 Anders dan verwacht, dit als gevolg van onder meer omvangrijke gebiedsanalyses, heeft in 2014 geen tervisielegging plaatsgevonden van het ontwerpprogramma programmatische aanpak stikstof (PAS) en de ontwerp-beheerplannen voor o.a. de Borkeld. Eind december 2014 is landelijk en provinciaal besloten om het PAS en de ontwerp-beheerplannen vanaf begin januari 2015 voor inspraak vrij te geven. Vaststelling van de PAS en beheerplannen is voorzien in de loop van 2015. 4.1.5 Project duurzaamheid / MUD Project duurzaamheid Kortheidshalve wordt voor wat betreft de bereikte resultaten van dit bestuurlijk project verwezen naar de projectenrapportage achterin dit jaarverslag.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Meerjaren Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid (MUD) De geraamde kosten voor uitvoering van het MUD zijn naar beneden bijgesteld in verband met de interne invulling van de uit de reorganisatie ontstane functie beleidsmedewerker duurzaamheid. De nadruk voor 2014 lag op afronding van deelprojecten in het project duurzaamheid. Vanuit het MUD is gestart met o.a. het scholenproject, energiebesparing gemeentelijk vastgoed en led-verlichting in het gemeentehuis. Met de overige plannen zal in 2015 worden begonnen. 4.1.6 Milieueffectrapportages (MER) In Nederlandse wetgeving vertaalde Europese milieubeoordelingsrichtlijnen eisen dat plannen in de vorm van bestemmingsplannen of projecten, bijvoorbeeld oprichting of uitbreiding grote intensieve veehouderij, eerst moeten worden beoordeeld op mogelijke nadelige effecten voor het milieu voordat die plannen of projecten worden vastgesteld en gerealiseerd. Voor het in december 2014 vastgestelde bestemmingsplan buitengebied is een aanvulling op het eerdere MER opgesteld. Voor uitbreiding van een intensieve geitenfokkerij is een Besluit-mer procedure gestart.
31
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.2 Bodem-/ asbestbeleid Wat wilden we bereiken? Een integrale benadering van de bodem- en asbestproblematiek met aandacht voor duurzaam bodembeleid en gezondheidsrisico’s. 4.2.1 Sanering particuliere asbestwegen/ -erven De provincie heeft in 2014 een start gemaakt met de aanpak van een groot aantal particuliere percelen waar asbestverontreiniging in de bodem is achtergebleven. Dit provinciale project ‘asbest in tuinen’ loopt in ieder geval tot 2017 door. 4.2.2 Gemeentelijke asbestwegen en wegbermen Met de provincie vindt overleg plaats over de aanpak van de wegbermen. Er is nog geen besluit genomen over de (wijze) van aanpak van gemeentelijke wegbermen. 4.2.3 Concrete bodemsaneringen De sanering van het TSB-terrein loopt door in 2015. Voor de bodemsanering in de projecten Herstructurering ’t Gijmink en Nieuwe bodemsanering ’t Gijmink wordt verwezen naar de projectenrapportage. De sanering van het terrein aan de Wheeweg (voormalige autosloperij) te Goor is 32
afgerond. De sanering aan de Merelstraat is in combinatie met de sloop van het voormalige zwembad in Goor uitgevoerd. De provincie heeft in 2014 een beschikking in het kader van de Wet bodembescherming genomen op uitgevoerd bodemonderzoek ter plaatse van de voormalige stortplaats aan de Kievitstraat in Delden. Er wordt niet tot sanering van de bodem overgegaan. 4.2.4 Bodembeleid Tussen de provincie en de gemeente zijn vijf bodemasbestconvenanten gesloten. Alle geplande bodemonderzoeken en –saneringen uit deze convenanten zijn uitgevoerd. De Staatssecretaris heeft financiële toezeggingen gedaan voor aanpak van de Overijsselse bodemasbestproblematiek (periode 2015-2020). In 2014 is besloten om in het kader van het Besluit bodemenergiesystemen (warmte-koude-systemen) geen specifiek gemeentelijk beleid te ontwikkelen. Binnen de Regio Twente is in 2014 gewerkt aan de ontwikkeling van gemeenschappelijk beleid voor bodem(kwaliteit) en ondergrond. De bodemkaart met historisch verdachte gebieden op niet gesprongen explosieven is in concept gereed.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.3 Wegen/ mobiliteit/ Verkeersveiligheid Wat wilden we bereiken? Een sobere, verkeersveilige instandhouding van het gemeentelijke wegennet, gemeentelijke havens en vaarwegen met zorg voor bereikbaarheid, milieukwaliteit, leefkwaliteit en duurzaamheid. 4.3.1 Wegen In 2014 is het beheer en onderhoud van gemeentelijke wegen uitgevoerd volgens het in 2013 vastgestelde wegenbeleid- en beheerplan. In april 2014 is het beheerplan wegen aan de gemeenteraad aangeboden. De gladheidbestrijding is uitgevoerd conform het vastgestelde gladheidbestrijdingsplan 2013 – 2014 en 2014-2015 waarbij het aantal hoofdroutes is verminderd van 11 naar 9. 4.3.2 Mobiliteitsplan Vanuit het door de gemeenteraad vastgestelde Uitvoeringsprogramma 2012-2013 van het Gemeentelijke Mobiliteitsplan (GMP) zijn in 2014 o.a. de projecten 30km-zone De Whee (zuid-west) Goor, aanpassen kruispunt Goorseweg-Potdijk Markelo gerealiseerd. Tevens is in Delden het kruispunt 33
Hengelosestraat-Greekerinckskamp aangepast. De Provincie Overijssel heeft in 2014 eveneens in Delden de projecten Langestraat- Europalaan en Bernhardstraat-De Berken-Europalaan uitgevoerd. Daarnaast heeft een verkenning plaatsgevonden van het integrale project Van Kollaan-Spoorpark uit de Structuur- en Verkeersvisie Goor. Zie ook de projectrapportage. 4.3.3 Kunstwerken In afwachting van een in 2015 op te stellen beheerplan kunstwerken voor onze eigen bruggen is in 2014 noodzakelijk onderhoud uitgevoerd. Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat, Provincie Overijssel, Regio Twente en o.a. de gemeente Hof van Twente hebben in 2014 een gezamenlijk onderzoek uitgevoerd om te komen tot passende maatregelen voor de belangrijkste bruggen over het Twentekanaal. 4.3.4 Openbare verlichting In 2014 is gestart met de uitvoering van het beleidsplan openbare verlichting 2013-2018. Het bestek van de eerste fase vervanging van armaturen is opgesteld en de aanbestedingsprocedure is opgestart.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.3.5 Vaarwegen en havens In 2014 heeft de gemeenteraad ingestemd met de opzet van regionaal havenbeheer. De financiële consequenties van de opwaardering van het Twentekanaal naar klasse Va schepen en de noodzakelijke vervanging van de beschoeiingen voor de gemeente en gebruikers van onder andere de kade Delden zijn in beeld gebracht en de raad heeft hierover een besluit genomen. Dit betekent dat de gemeente een bijdrage levert in de kosten van vernieuwing van de haven, die noodzakelijk is door de kanaalverbreding. 4.3.6 Aanleg glasvezel bedrijventerrein, buitengebied, Bentelo en Hengevelde Cogas Kabel brengt in beeld welke rol zij kan vervullen met betrekking tot de verglazing van het buitengebied van Hof van Twente, de industrieterreinen (voor zover nog niet voorzien) en de kernen Bentelo en Hengevelde. Het industrieterrein in Hengevelde is ook verglaasd door Cogas. De overige kernen zijn of worden verglaasd. De financiering zal Cogas doen zonder gebruik te maken van provinciale middelen. Van gemeentelijke zijde zal naar verwachting ook een inspanning worden gevraagd in de stimulering van realisatie glasvezelnetwerk. 34
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.4 Groen Wat wilden we bereiken? Een versobering van het onderhoudsniveau openbaar groen, speelvoorzieningen en aanpassing van de inrichting met zorg voor milieukwaliteit, leefkwaliteit en duurzaamheid. 4.4.1 Openbaar / Stedelijk groen In 2014 is het groenonderhoud uitgevoerd volgens het beeldkwaliteitsplan ‘Beheren op Beeldkwaliteit’ kwaliteitsniveau ‘overal basis’, zoals door de raad vastgesteld. Door de zogenaamde „omvormingen‟ is een daling van de structurele onderhoudskosten in gang gezet. Deze maatregelen worden de komende jaren doorgezet om de opgelegde taakstelling te realiseren. Met het Beheren op Beeldkwaliteit heeft de gemeente Hof van Twente een instrument waarmee zij beeldgericht kan sturen op inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Hiertoe is in oktober 2014 het monitoringsplan openbare ruimte vastgesteld. Hierin zijn zogenaamde beeldmeetlatten opgenomen. Deze worden tijdens de uit te voeren schouwrondes met bewoners en bestuur gebruikt om vast te stellen of de vooraf vastgestelde beeldkwaliteit is behaald. 35
4.4.2 Begraafplaatsen In 2014 is het onderzoek naar de rechthebbenden van de graven voortgezet. Dit heeft geresulteerd in een toename van het aantal verlengingen van grafrechten. In het kader van het onderzoek naar de rechthebbenden is eind 2014 gestart met het uitzetten van informatiebordjes bij de eventueel te ruimen graven op de begraafplaatsen in Markelo en Goor. De fysieke uitvoering van de ruimingswerkzaamheden zal in 2015-2016 plaatsvinden. Hierdoor ontstaat ruimte voor nieuwe graven.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.5 Riolering en water Wat wilden we bereiken? Een duurzame toekomstbestendige- en klimaatbestendige voorbereiding op en uitvoering van de zorgplicht voor grondwater, afvalwater, hemelwater en bescherming van drinkwater. 4.5.1 Planvorming en onderzoek In 2014 is beperkt onderzoek uitgevoerd naar foutieve hemelwaterlozingen op drukrioolstelsels. Met behulp van de rioolstelselinspecties is op basis van risico’s een maatregelplan met investeringsbudget opgesteld voor de komende jaren. Om inzicht te krijgen in de grondwateroverlast zijn meetnetten ingericht in enkele wijken in Delden en Bentelo. 4.5.2 Projecten In 2014 zijn enkele rioolprojecten uit de uitvoeringsplannen 2013 en 2014-2015 van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP) gerealiseerd en in voorbereiding genomen. Een deel van de opgelopen achterstand is hiermee weggewerkt. Enkele grote projecten uitgevoerd in 2014 zijn: 2e fase renovatie rioolgemalen; 1e fase Hooijerinkbuurt, Borculoseweg te Diepenheim, Rioolrenovatie Kerkstraat, Reigerstraat te Goor en Vossenbrinkweg 36
en Spoorstraat te Delden. De projecten zijn zo mogelijk gecombineerd met andere opgaven voor bijvoorbeeld noodzakelijk wegenonderhoud. 4.5.3 Beheer en onderhoud In 2014 is een volledig beeld gekregen van de toestand van de rioolleidingen. Onderhoud van straatkolken, wadi’s en drainage is uitgevoerd conform de kaders van het vGRP. In 2014 is een begin gemaakt met het opstellen van het Beheer- en OnderhoudsPlan op basis van risico’s. Het BOP wordt in 2015 bij de evaluatie van het vGRP geëvalueerd op kosten, voortgang, kwaliteit en meldingen van burgers. 4.5.4 Samenwerking In vervolg op 2013 is in 2014 het bestaande samenwerkingsverband Twents waternet (waterketen) voortgezet. Uit de nadere verkenning van de samenwerking met de gemeente Haaksbergen op het gebied van beheer en onderhoud van rioolgemalen blijkt dat dit op korte termijn niet de gewenste voordelen oplevert. Eind 2014 zijn verkenningen gestart met de gemeente Hengelo.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.6 Afval Wat wilden we bereiken? Een afvalloze leefomgeving waarbij afvalstoffen worden gezien als grondstoffen die geld genereren in plaats van geld kosten door afvalstoffen in te zetten voor de opwekking van duurzame energie.
is nog niet gehaald, echter totaal in samenhang met de brengcontainers wordt er ruim 27 kg ingezameld per huishouden.
4.6.1 Afvalinzameling De komende jaren zal de afvalinzameling zo efficiënt mogelijk worden opgezet. In 2013 is het rapport “Naar een afvalloos Twente” gepresenteerd. De doelstelling uit dit rapport is om op termijn maximaal 50 kg restafval per huishouden per jaar te produceren. Deze doelstelling is door de gemeenteraad onderschreven. Dit betekent dat er op een andere manier naar de afvalinzameling gekeken moet worden. Het systeem van inzamelen zal hierdoor de komende jaren veranderen. Hiervoor moeten nog nieuwe kaders worden gesteld. Met de uitwerking is in 2014 in regionaal verband gestart en de vaststelling van het nieuwe afvalbeleidsplan is voorzien in het 2e kwartaal 2015. In 2014 is de huis- aan huisinzameling van Kunststof Verpakkings Materiaal succesvol voortgezet. De doelstelling van 24 kg per huishouden (huis aan huis) 37
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
4.7 Geografische informatievoorziening Wat wilden we bereiken? Doelstelling is het actueel houden van de geografische gegevens ten behoeve van de bedrijfsvoering van de gemeente 4.7.1 Wet Basisregistratie Grootschalige Topografie Het vervaardigen van de informatie voor de basisregistratie grootschalige topografie wordt in
38
samenwerking met meerdere gemeenten in Twente gedaan. Door de gemeenteraad is in 2013 besloten om de zogenaamde Plus-variant te vervaardigen In 2014 is het landelijk gebied (buiten de kernen) van de transitie gezamenlijk met andere partijen aanbesteed. De daadwerkelijke uitvoering en oplevering zullen in 2015 plaatsvinden. De werkzaamheden in de kernen worden door de gemeente uitgevoerd. De kernen Hengevelde, Bentelo en Diepenheim zijn nagenoeg gereed. De transitie van de kernen Markelo, Goor en Delden wordt in 2015 uitgevoerd.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 4 LEEFOMGEVING Nr.7 Actiepunten 4.1 Milieubeleid 4.1.1 Milieujaarverslag 2013 vaststellen via het algemene jaarverslag 4.1.2 Jaarverslag Externe Veiligheid vaststellen 4.1.5 Project Duurzaamheid afronden 4.1.5 Meerjaren Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid uitvoeren 4.2 Bodem-/asbestbeleid 4.2.2 Sanering gemeentelijke asbestwegen/-bermen uitvoeren 4.2.3 Met provincie gesloten asbestconvenanten uitvoeren 4.2.3 Asbestbodemsanering ikv herstructureringsproject ’t Gijmink uitvoeren 4.2.3 Asbestbodemsanering ikv bodemsaneringsproject ’t Gijmink uitvoeren 4.2.3 Bodemsaneringen (Wheeweg/Merelstraat Goor) uitvoeren 4.2.3 Besluiten wel/niet saneren Kievitstraat Delden in overleg met gemeente 4.2.4 Asbestsaneringsmogelijkheden 2015 e.v. afstemmen met provincie 4.2.4 Bodemkaart niet gesprongen explosieven vaststellen 4.2.4 Wet bodemenergie; uitvoeren onderzoek of beleid opgesteld wordt 4.3 Wegen/mobiliteit/verkeersveiligheid 4.3.1 Vaststelling wegenbeheersplan 4.3.2 Geactualiseerd GMP vaststellen 4.3.2 Uitvoeringsprogramma 2012/2013 GMP uitvoeren 4.3.2 Maken voorkeursvariant randweg Markelo 4.3.2 Verkenning plannen Van Kollaan-Spoorpark zone vaststellen 4.3.2 Plannen Kruispunt Goorseweg-Potdijk Markelo vaststellen 4.3.2 Plannen Kruispunt Hengelosestr/Greeckerinkskamp Delden vaststellen 7
Besluit
Stand8
Raad College College College
Continu
College Uitvoering Uitvoering Uitvoering Uitvoering provincie College College College College Raad Uitvoering Raad College College College
2016 2017
December 2015 1e kwartaal 2015 Januari 2015 4e kwartaal 2015 2015 1e kwartaal 2015
De nummering komt overeen met de indeling van de programmabegroting 2014. De nummering is cursief als actiepunt voortkomt uit de rapportages over 2013.
8 2
Verklaring kleuren:
39
Gerealiseerd
Afdoening cf planning + indicatie datum gereed
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Afwijking in planning + indicatie datum gereed
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 4 LEEFOMGEVING Nr.7 Actiepunten 4.3.3 Beheerplan kunstwerken (bruggen) vaststellen 4.3.5 Onderzoek naar opzet regionaal havenbedrijf uitvoeren 4.3.5 Consequenties opwaardering kanaal door Rijk in beeld brengen 4.3.6 Inzet middelen voor aanleg glasvezel bepalen 4.4 Groen 4.4.1 Landschapsbeleid evalueren en voorstel landschapsbeheer behandelen 4.4.1 Beheerplan openbaar groen vaststellen 4.4.1 Notitie Beheer en onderhoud huidige speelvoorzieningen vaststellen 4.4.2 Onderzoek inschakeling BOB bij onderhoud speeltoestellen uitvoeren 4.4.3 Optimalisering beheer algemene begraafplaatsen 4.4.3 Project ruimen graven begraafplaatsen Markelo en Goor uitvoeren 4.4.4 Notitie afwegingsmodel ‘parels’9 vaststellen 4.5 Riolering en water 4.5.1 Uitvoeringsprogramma vGRP 2014 riolering vaststellen 4.5.2 Uitvoeren projecten vGRP 2012/2013 en 2014 4.5.3 Evaluatie vGRP 2013-2016 4.5.3 Beheer- en onderhoudsplannen vGRP vaststellen 4.5.4 Project Bovenregge afronden (vanuit 1.1.2) 4.6 Afval 4.6.1 Nieuw afvalbeleidsplan vaststellen 4.7 Geografische informatievoorziening 4.7.1 Ombouwen GBKN naar Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) 4.8 Overigen 4.8.1 Notitie reconstructie en herinrichting openbare ruimte (uit paragraaf 3) 4.8.2 Gemeentelijke gebouwen beheervisie vaststellen (uit paragraaf 3) 4.8.3 Notitie Systematiek monitoring beeldkwaliteitsplan vaststellen 4.8.4 Tractieplan vaststellen (uit paragraaf 3) 9
Besluit Raad Raad Raad Raad
Stand8 Medio 2015
College College College College College Uitvoering Raad
2016 Medio 2015 Medio 2015 In notitie beheer 2016 Eind 2016 1e kwartaal 2015
College Uitvoering Raad College Uitvoering
2015 1e kwartaal 2015 1e kwartaal 2015
Raad
2e kwartaal 2015
Uitvoering
Eind 2015
Raad Raad College College
Betreft het afwegingsmodel gebiedsdifferentiatie kwaliteit openbare ruimte
40
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
1e kwartaal 2015
Wat heeft het gekost? Programma 4: Leefomgeving
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
Directe lasten
8.842.204
10.843.121
11.597.261
Indirecte lasten
7.742.736
8.355.331
8.055.305
-8.985.776
-9.123.599
-9.702.468
7.599.164
10.074.853
9.950.098
-1.454.539
-3.837.706
-4.506.632
6.144.625
6.237.147
5.443.466
Baten Resultaat Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
41
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma 5: Maatschappelijke ontwikkeling 5.1 Algemeen welzijnsbeleid Wat wilden we bereiken? Een samenleving waarin mensen optimale kansen krijgen om zich te ontwikkelen en te ontplooien, waarbij burgers zich op een waardevolle manier met elkaar kunnen verbinden en waarbij wederkerigheid van toepassing is; het versterken van de kracht van de samenleving. 5.1.1 Beleidskaders 2014 was het eerste jaar waarin het nieuwe welzijnsbeleid in uitvoering is genomen en waarbij gewerkt is volgens de nieuwe uitgangspunten. Het beleidskader welzijn en de beleidsnotities Sport, Cultuur, Zorg en Jeugd waren daarbij de richtlijn.
multifunctioneel gebruik alsmede aan verdichting van het aantal accommodaties. In 2015 gaan we door op de ingeslagen weg. In paragraaf 5.2.2 (de sportplek) gaan we hier concreet op in. 5.1.3 Subsidies Op basis van het beleidskader welzijn en de beleidsnotities Sport, Cultuur, Zorg en Jeugd zijn zeven beleidsregels opgesteld. In deze beleidsregels zijn de financiële taakstellingen uit de begrotingen van voorgaande jaren verwerkt. Instellingen die moeite hadden om de taakstellingen te verwerken, zijn ondersteund vanuit het frictiebudget. De subsidies aan muziekverenigingen en historische verenigingen zijn geharmoniseerd. Nieuw in het subsidieproces waren de eenmalige subsidies waarbij initiatieven vanuit de samenleving worden gestimuleerd. Er zijn vanuit deze regeling 60 activiteiten ondersteund.
5.1.2 Accommodaties Op basis van de vastgestelde uitgangspunten is in 2014 invulling gegeven aan intensivering - en 42
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
5.2 Sport Wat wilden we bereiken? Sport wordt ingezet om een positieve bijdrage te leveren aan een gezonder leefgedrag van mensen. Bestrijding van overgewicht en het terugbrengen van bewegingsachterstand, waarbij extra aandacht en ondersteuning uitgaan naar jeugd, ouderen en gehandicapten. 5.2.1 Sportbeleid Het sportbeleid is gericht op het stimuleren van sporten en bewegen door inwoners, met name inwoners in een achterstandssituatie. Hiervoor is in 2014 een subsidieregel ingezet die maatschappelijke activiteiten naast sportieve subsidieert. In 2014 hebben wij 43 aanvragen gehonoreerd voor een totaal bedrag van € 25.450. Hiermee is het door de provincie toegekende subsidiebedrag grotendeels uitgegeven en het restant zal voor 2015 worden ingezet. Door de buurtsportcoaches zijn diverse activiteiten opgezet om inwoners te stimuleren meer te gaan bewegen. Een voorbeeld hiervan is Nordic Walking in Markelo. Bij wijkvoorziening ’t Doesgoor in Goor worden wekelijks diverse activiteiten georganiseerd 43
voor jong en oud i.s.m. met ouderenvereniging en Carint Reggeland. In samenwerking met diverse sportverenigingen zijn er in de verschillende kernen ook sportclinics voor jongeren opgezet waaronder volleybal, bootcamp en free running. 5.2.2 De sportplek Op basis van de in december 2013 door de gemeenteraad vastgestelde notitie Accommodatiebeleid 2014-2017 zijn in 2014 de volgende onderdelen opgepakt: - Het faciliteren van de realisatie van een kunstgrasveld in Bentelo door subsidiëring van de kosten van rente en aflossing. - Besluitvorming over verhoging tarieven buitensportaccommodaties (in 2014 +10% en ook voor 2015 +10%). - Het bereiken van overeenstemming op hoofdlijnen bij het onderhandelen over de privatisering van het Parochiehuis Delden en sportzaal Stedeke in Diepenheim. Afronding vindt plaats in 2015. Het voeren van gesprekken in een ver gevorderd stadium over privatisering handbalvelden en tennisbanen. - In de budgetsubsidies zijn de bijdragen voor meerjaren onderhoudsplannen geactualiseerd. - Zowel voor sportpark de Mors in Delden als sportpark Heeckeren in Goor zijn gebruikers in
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
samenspraak om herinrichtingsplannen voor te bereiden teneinde een kwaliteitsslag te maken en tevens invulling te geven aan het gemeentelijke accommodatiebeleid.
In september 2014 is het binnenbad van zwembad De Vijf Heuvels in Markelo geopend. Er is gestart met de herinrichting van het buitenbad die naar verwachting in het tweede kwartaal 2015 gereed is. Voor meer informatie verwijzen wij naar de projectrapportage.
44
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
5.3 Cultuur Wat wilden we bereiken? De jeugd in Hof van Twente in staat stellen om door cultuureducatie culturele talenten te ontwikkelen. Culturele organisaties een bijdrage laten leveren aan de leefbaarheid in kernen en buurtschappen. De bestaande collectie beeldende kunst goed onderhouden en in KunstWerk Diepenheim de nieuwe ‘Herberg de Pol’ in gebruik nemen.
5.3.2 Culturele accommodaties Hof van Twente kent vier sociaal-culturele accommodaties: De Reggehof in Goor, Het Beaufort in Markelo, het Parochiehuis in Delden en De Pol in Diepenheim. De Reggehof heeft het initiatief genomen om de podiumactiviteiten in de vier centra op elkaar af te stemmen. Plannen rond het project Kunstwerk Diepenheim zijn in december 2014 afgerond. Voor meer informatie hierover verwijzen wij naar de projectrapportage.
5.3.1 Culturele activiteiten Speerpunt van het gemeentelijk cultuurbeleid is cultuureducatie. De Cubahof is de spil in de organisatie van cultuureducatie van de kinderen op basisscholen. De muziekschool ondersteunt en levert kennis en vaardigheden. Muziekschool en verenigingen dragen bij aan de muzikale ontwikkeling van de jeugd. Alle kinderen in Hof van Twente zijn op deze wijze in aanraking geweest met alle cultuurfacetten: zang, dans, toneel, muziek en kunst. Er is een cultuurcoach aangesteld die de activiteiten coördineert. De bibliotheek is gestart met het project Taalpunt, waarbij vrijwilligers laaggeletterden ondersteunen bij het verrijken van hun taalschat. 45
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
5.4 Zorg Wat wilden we bereiken? Een goed voorzieningenarrangement ter bevordering van de eigen kracht, zelfredzaamheid, en maatschappelijke participatie van mensen en het benutten van de kracht van de samenleving. Hierdoor wordt voorkomen dat mensen een (groter) beroep op betaalde zorg gaan doen. 5.4.1 Samenwerking professionals en vrijwilligers De samenwerking tussen professionals is in 2014 verder ontwikkeld. Met de professionele organisaties is in de reguliere contacten gesproken over het preventief werken. Er is ook in 2014 geïnvesteerd in het buurtbemiddelingsproject. Voor de coördinatie en ondersteuning op het gebied van vrijwilligers is een samenwerking aangegaan met Wijkracht (voorheen Carint Maatschappelijke diensten) met als doel een kwalitatieve impuls te geven aan de advisering rondom het vrijwilligerswerk. 5.4.2 Mantelzorg In overleg met de Stichting Informele Zorg Twente is ingezet op een andere werkwijze. Deze is vastgelegd in notitie Mantelzorgbeleid Richtlijn voor 2014 – 2017. Er wordt gewerkt met een werkplan dat in overleg 46
wordt vastgesteld. Veder heeft SIZT de opdracht gekregen om meer dan tot nu toe de mantelzorgers en hun behoeften te registreren. Hierdoor kan het aanbod beter op de behoeften worden afgestemd. 5.4.3 Maatschappelijke opvang en begeleiding In 2014 hebben de verschillende organisaties samengewerkt in netwerkoverleggen. Hierbij gaat het om wijkserviceteams maar ook om de overleggen bij multi probleem situaties onder regie van de gemeentelijke procesmanagers. 5.4.4 Lokaal gezondheidsbeleid Het gezondheidsbeleid is in 2013 regionaal ontwikkeld. Hierbij gaat het om de verschuiving van zorg voor ziekte naar gezond gedrag. In 2014 is de lokale vertaalslag gemaakt met de nota lokaal gezondheidsbeleid die in de Raadsvergadering van december is vastgesteld. Hierbij is door de Raad aangegeven dat in 2015 een concreet uitvoeringsprogramma moet worden opgesteld. 5.4.5 Wonen, welzijn en zorg In Goor, Markelo, Diepenheim, Delden en Hengevelde zijn met provinciale subsidie woonservicegebieden gerealiseerd. Hierdoor is de toegankelijkheid verbeterd. In 3 bijeenkomsten hebben professionals en vrijwilligers in de zorg met
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
elkaar gesproken over samenwerking, wederzijdse verwachtingen en ondersteuning. In het kader van de campagne ‘Lang zult u wonen’ is er een markt georganiseerd waar ondernemers hun producten konden demonstreren die veilig en zelfstandig blijven wonen mogelijk maken. De samenwerking tussen wijkserviceteams en wijkbeheer heeft nog geen vorm gekregen; wel weet men van elkaar en weet men elkaar te vinden. 5.4.6 Ouderen De Stichting Welzijn Ouderen heeft in 2014 de reguliere werkzaamheden uitgevoerd zoals afgesproken. In het laatste kwartaal is gestart met de samenwerking met andere welzijnsorganisaties rondom met name de gezamenlijke aanpak van werving en begeleiding van vrijwilligers. Dit zal in 2015 doorontwikkeld worden.
47
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
5.5 Jeugd Wat wilden we bereiken? Jongeren een leefomgeving met optimale ontwikkelingskansen bieden, zodat ze veilig en gezond kunnen doorgroeien naar volwassenheid. 5.5.1 Preventie In 2014 is uitvoering gegeven aan het staande beleid rondom preventie. Er zijn geen nieuwe beleidsinitiatieven ontplooid. Hiervoor was in verband met de voorbereiding van de transities in het sociaal domein geen tijd. Het Jeugdhulpteam heeft in 2014 haar werk gedaan. In maandelijkse overleggen is casuïstiek besproken en zijn, onder regie van de gemeentelijke procesmanager jeugd, hulpverlening en preventieve activiteiten op elkaar afgestemd. 5.5.2 Transitie Jeugdzorg In 2014 is volop gewerkt aan de voorbereiding van de transitie Jeugdzorg. Hierbij zijn de uitgangspunten uit de door de Raad in 2013 vastgestelde Visienota leidend geweest. Alle inspanningen hebben er toe geleid dat Hof van Twente per 1 januari 2015 klaar was voor de uitvoering van de nieuwe taken in he kader van de Jeugdwet. Het proces van aanbesteding en inkoop van jeugdhulp is op tijd 48
afgerond en het Beleidsplan en de Verordening zijn op tijd vastgesteld. Verder is een nieuw Team Toegang gevormd onder meer met medewerkers met kennis en ervaring op het gebied van Jeugdzorg. Dit nieuwe team was per 1 januari 2015 klaar om de nieuwe taken uit te voeren. Op regionaal niveau is de Organisatie voor Zorg en Jeugd in Twente gevormd. De gemeenteraad heeft hiervoor in juni 2014 een richtinggevend besluit genomen en in oktober 2014 ingestemd met de noodzakelijke aanpassing van de gemeenschappelijke regeling Regio Twente. 5.5.3 Centrum voor Jeugd en Gezin Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is er voor alle ouders en opvoeders die vragen hebben over de opvoeding, het opgroeien of de gezondheid van hun kind. Voor informatie, hulp, advies en ondersteuning kan men terecht bij het CJG. In 2014 is de idee verlaten om het CJG te laten functioneren als toegangspoort tot zwaardere zorg. Wij hebben er voor gekozen deze rol binnen ons Team Toegang vorm te geven. Hiervoor is in maart 2014 de notitie Toegang tot het Sociaal Domein door de gemeenteraad vastgesteld. 5.5.4 Leerplicht Vanwege een toenemend aantal meldingen in 2013 was gepland om in 2014 de leerplichtambtenaar
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
actiever in te zetten. Dit is ook gebeurd waarbij de leerplichtambtenaar niet alleen repressief achteraf werkt maar als onderdeel van de lokale zorgstructuur zoveel mogelijk preventief wordt ingezet. Over het jaar 2014 is een leerplichtverslag uitgebracht dat begin 2015 aan de Raad is aangeboden.
49
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
5.6 Onderwijs Wat wilden we bereiken? Een kwalitatief goede en duurzame huisvesting van scholen door een programmatische aanpak van onderhoud en vernieuwing en een bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen door schoollogopedie en toezicht op de leerplicht. 5.6.1 Bouwplannen basisscholen De geplande oplevering van de RK Basisschool Heeckeren is gerealiseerd. Verder is in 2014 uitvoering gegeven aan de door de Raad vastgestelde scholenvisie basisonderwijs 2022/2032. Hierbij is gestart met de verkenning van de mogelijkheden voor nieuwbouw voor de basisscholen De Zwaluw en Ichtus in Markelo. Hierbij worden ook
50
andere partners betrokken in het kader van de Brede school / Integraal Kindcentrum (zie ook de projectrapportage). 5.6.2 Onderhoud scholen Conform het Programma Onderhoud zijn in 2014 onderhoudsinvesteringen gepleegd bij de basisscholen De Whee en Albatros in Goor en Erve Hooijerinck in Delden. Het overhevelen van de verantwoordelijkheid voor het onderhoud schoolgebouwen primair onderwijs van de gemeente naar de schoolbesturen per 1 januari 2015 is in 2014 voorbereid. Op 16 december heeft de Raad de in verband hiermee aangepaste verordening Voorzieningen Onderwijshuisvesting Hof van Twente 2015 vastgesteld.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 5 MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELING Nr.10 Actiepunten Besluit 5.1 Algemeen welzijnsbeleid 5.1.2 Tariefsverhoging sportaccommodaties vaststellen College 5.1.2 Onderhandelingen privatisering accommodaties voeren College 5.1.2 Herijking budget-subsidieafspraken met beheersstichtingen College 5.2 Sport 5.2.2 Verbouwing zwembad Markelo afronden Uitvoering 5.2.2 Sluiting en sloop zwembad Goor Uitvoering 5.3 Cultuur 5.3.2 Realisatie project KunstWerk Uitvoering 5.3.2 Vastleggen afspraken exploitatie Kunstwerk Diepenheim College 5.4 Zorg 5.4.1 Met zorgorganisaties afspraken maken over aanbod College 5.4.2 Nieuw aanbod diensten voor mantelzorgers ontwikkelen Uitvoering 5.4.3 Borgen sluitende aanpak/vangnet zorg Uitvoering 5.4.4 Vaststellen nota lokaal gezondheidsbeleid Raad 5.4.5 Afronding woonservicegebieden en overdracht naar de lijn College 5.4.6 Toekomstgericht maken ouderenwerk College 5.5 Jeugd 5.5.1 Borgen preventie jeugd(zorg) Uitvoering 5.5.2 Implementatie Wet op de jeugd College/raad 5.5.2 Beleidsplan en verordening Jeugdzorg vaststellen Raad 5.5.3 1 organisatie peuterspeelzaal en kinderopvang College 5.5.3 Lokale jeugdzorgstructuur doorontwikkelen vanuit CJG College 5.5.4 Leerplichtambtenaar actiever inzetten Uitvoering 10
Stand11
Continu
1e kwartaal 2015
Continu December 2015 Continu Continu 2e Kwartaal 2015 continu Continu
De nummering komt overeen met de indeling van de programmabegroting 2014. De nummering is cursief als actiepunt voortkomt uit de rapportages over 2013.
11 2
Verklaring kleuren:
51
Gerealiseerd
Afdoening cf planning + indicatie datum gereed
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Afwijking in planning + indicatie datum gereed
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA 5 MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELING Nr.10 Actiepunten Besluit 5.6 Onderwijs 5.6.1 Nieuwbouw school Heeckeren opleveren Uitvoering 5.6.1 Plan Vernieuwing huisvesting De Zwaluw en Ichtus vaststellen Raad 5.6.2 Gewijzigde Verordening Onderwijshuisvesting vaststellen Raad 5.6.3 Eerste resultaten brede school/IKC presenteren College
52
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Stand11 2e kwartaal 2015 1e kwartaal 2015
Wat heeft het gekost?
Programma 5: Maatschappelijke ontwikkeling
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
Directe lasten
9.209.962
9.868.973
9.988.060
Indirecte lasten
5.907.310
5.937.601
4.517.016
-697.004
-717.098
-2.905.164
Resultaat
14.420.268
15.089.476
11.599.912
Toevoeging/onttrekking reserves
-1.366.937
-1.807.409
754.340
Resultaat na bestemming
13.053.331
13.282.067
12.354.252
Baten
53
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma 6: Werk, inkomen, zorg
Beginstand Instroom Uitstroom Eindstand
6.1 Re-integratie Wat wilden we bereiken? Zoveel mogelijk mensen vanuit de bijstand aan het werk en daardoor het totale bestand uitkeringsgerechtigden zo klein mogelijk houden. 6.1.1 Re-integratie: Sluitende aanpak In 2014 hebben de voorbereidingen voor de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 veel tijd en energie gekost. Daarnaast “bleef de winkel gewoon open” en kregen we te maken met een toenemend aantal aanvragen om bijstand. Ons streven is er op gericht om zoveel mogelijk mensen ook weer te laten uitstromen uit de bijstand. Ondanks de economische crisis en de toenemende werkloosheid zijn we er in geslaagd meer mensen dan in voorgaande jaren aan een baan te helpen. Hierdoor is het totale uitkeringsbestand minder sterk toegenomen dan het landelijk gemiddelde. We zijn er opnieuw in geslaagd de uitgaven binnen het door het Rijk beschikbaar gestelde budget te houden. Zorg is 54
er wel bij de constatering dat onze bijstandspopulatie in 5 jaar tijd met 29% is toegenomen. 2010 278 135 131 282
2011 282 129 105 306
2012 306 130 137 299
2013 299 156 117 338
2014 338 167 145 360
2013 14 27 23 18
2014 18 37 37 18
Tabel 1 : Ontwikkeling uitkeringen algemeen
Beginstand Instroom Uitstroom eindstand
2010 11 34 19 26
2011 26 31 26 31
2012 31 10 27 14
Tabel 2 : Ontwikkeling uitkeringen jongeren
6.1.2 Re-integratie: Project SamenWerken Alle Twentse gemeenten zijn er van overtuigd dat samenwerking op de Twentse arbeidsmarkt een “must” is, ook al is deze samenwerking door het Rijk opgelegd. In 2014 zijn er in de Arbeidsmarktregio Twente diverse projecten van de grond gekomen en zijn bestaande projecten voortgezet. Voorbeelden
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
hiervan zijn een gezamenlijke ESF-aanvraag, het 1000-jongerenplan, de oprichting van het Werkbedrijf Twente en verschillenden werkgroepen die zich bezig hebben gehouden met de voorbereidingen van de Participatiewet. 6.1.3 Re-integratie: Werkplein Een belangrijk doel in 2014 was ook om zoveel mogelijk bemiddelbare werkzoekenden uit ons bestand te matchen op vacatures. Om een optimaal resultaat te bereiken werken we hierbij samen met de direct omliggende gemeenten Borne, Hengelo en Haaksbergen en onze partners zoals UWV, Roc Twente en SWB, vanuit het Werkplein Twente locatie “De Gieterij” in Hengelo. Twee van onze medewerkers werken vanuit deze locatie om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Deze samenwerking heeft bijgedragen aan een toename van de uitstroom uit de bijstand. In 2014 hebben zij 113 bedrijfscontacten gehad, 72 vacatures binnengehaald, hetgeen geleid heeft tot een uitstroom uit de bijstand van 64 personen. 6.1.4 Re-integratie: Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) De SWB heeft in 2014 weer een belangrijke rol gespeeld bij de re-integratie van werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze trajecten 55
voeren zij in opdracht van de gemeente uit als mensontwikkelbedrijf. Naast deze taak is de SWB de uitvoeringsorganisatie voor onze inwoners met de WSW-indicatie (Wet sociale werkvoorziening). In 2014 is ook de Strategienota 2014-2018 vastgesteld. Hierin staat de gezamenlijke visie beschreven op het gebied van ketenoptimalisatie, infrastructuur, samenwerking en de financiële continuïteit van de SWB. De voor 2014 aangekondigde visie op het Beschut Werken en de rol van de SWB hierbij is doorgeschoven naar 2015, omdat eerst meer onderzoek moet worden verricht.
Wachtlijst 2011 Wsw 34
2012
2013
2014
2015
46
46
15
19
In 2014 is niemand van de wachtlijst door de SWB in dienst genomen. De langst wachtende staat sinds 1 juni 2010 op de wachtlijst.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Sociale werkvoorziening In dienst bij SWB In dienst bij ander bedrijf Taakstelling Over-/ onderrealisatie
2012
1-131-122014 2014 117,06 117,50 119,79 121,35 11,56
2013
8,32
8,82
9,74
124,56 128,56 128,56 128,25 4,06 -2,74 0,05 2,84
Gemiddeld aantal Wsw-plaatsen in arbeidsjaren. De gemeentelijke taakstelling was 123,25 maar is verhoogd met een overname van 5 van de gemeente Almelo waardoor de overrealisatie beperkt is gebleven tot 2,84 Se.
6.1.5 Re-integratie: Buurtonderhoudsbedrijf Het buurtonderhoudsbedrijf (BOB) is een integraal onderdeel geworden van de SWB waar veel werkzoekenden hun re-integratietraject doorlopen. Samen met andere plekken binnen de SWB zijn in 2014 in totaal 115 werkzoekenden met een Wwbuitkering aan de slag geweest met hun re-integratietraject.
56
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
6.2 Sociale participatie Wat wilden we bereiken? Als regulier werk niet haalbaar is uitkeringsgerechtigden stimuleren vrijwilligerswerk te gaan verrichten. Alle inburgeraars de mogelijkheid bieden hun traject af te ronden. 6.2.1. Meedoen In 2014 hebben wij bijstandsgerechtigden die niet meer in beeld zijn voor een traject richting betaald werk gestimuleerd vrijwilligerswerk te gaan doen. Veel van deze plekken zijn ingevuld bij De Reggehof, de Kledingbank, de Kringloopwinkel en bij diverse verzorgingstehuizen in onze gemeente. 6.2.2 Inburgering De rol van de gemeente bij de inburgering is nagenoeg uitgespeeld. Toch willen wij de inburgeraars die begonnen zijn met hun traject de kans bieden dit traject af te ronden. Eind 2014 waren hier nog 19 personen mee bezig.
57
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
6.3 Financiële positie minima Wat wilden we bereiken? Verbeteren van de financiële positie van de minima als onderdeel van de maatschappelijke ondersteuning. Doelstelling: het leveren van maatwerk en aandacht voor schrijnende situaties en het voorkomen van sociaal isolement. 6.3.1 Kinderen in armoede Het beleid rond armoedebestrijding is in 2014 niet gewijzigd. Wel zijn in 2014 de voorbereidingen begonnen voor het nieuwe armoedebeleid dat in 2015 is ingegaan. Naast de gemeentelijke inkomensondersteunende regelingen voor de minima is er ook in 2014 weer samengewerkt met het Rode Kruis en zijn kinderen van onze uitkeringsgerechtigden een dagje mee uit genomen. In december zijn in samenwerking met de kerken 250 kerstpakketten uitgedeeld. Het gebruik van de gemeentelijke regelingen is in 2014 afgenomen. Hier is geen directe verklaring voor. De extra middelen die het Rijk beschikbaar heeft gesteld voor armoedebestrijding zijn aangewend voor bijdragen aan de Voedselbank, de Kledingbank en het project de Omslag. 58
Aanvragen
2010 2011 2012 2013 2014
Bijzondere bijstand Langdurigheidstoeslag Participatiefonds Reg. Chronisch zieken Reg. Schoolg.kinder.
364 186 239 143 --
364 151 217 138 --
272 137 119 127 --
275 200 137 124 114
250 171 107 89 107
6.3.2 Schuldhulpverlening Het project de Omslag, waarbij vrijwilligers mensen met financiële problemen ondersteunen heeft in 2014 een enorme groei doorgemaakt, waardoor extra bijdrage van onze kant noodzakelijk was. In 2014 waren gemiddeld 30 vrijwilligers wekelijks actief met een gemiddelde caseload van 2 tot 3 personen in de schuldhulpverlening.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
6.4 Voorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning Wat wilden we bereiken? Inhoud geven aan onze compensatieplicht, in het licht van de Kanteling. Dit betekent het optimaal compenseren van beperkingen van mensen in hun zelfredzaamheid en deelname aan de maatschappij (verplaatsen, huishouding voeren), waarbij zoveel als mogelijk een beroep wordt gedaan op de eigen verantwoordelijkheid, de eigen kracht en de sociale omgeving van de mensen. Doelstelling is het realiseren van afstemming in het aanbod van collectieve en individuele voorzieningen, het komen tot een voorzieningenpakket voor specifieke doelgroepen en het uitvoeren van nieuwe producten die uit de AWBZ worden geschrapt. 6.5.1 De Kanteling Met de kanteling bedoelen we het anders kijken naar en praten met inwoners over de oplossing van hun problematiek. Niet vanuit de individuele voorzieningen maar vanuit de eigen kracht. Wat kan iemand nog zelf al dan niet met behulp van zijn sociaal netwerk. Deze werkwijze is ingevoerd en wordt steeds verder verbeterd. 59
6.5.2 Het loket In 2014 is in samenwerking met partners Stichting Welzijn Ouderen, Stichting informele zorg en MEE Twente gestart met het Meldpunt. De samenwerking in één loket voor alle vragen op het gebied van wonen, welzijn en zorg heeft toegevoegde waarde en draagt bij aan de kantelingsgedachte. In het laatste kwartaal is met partners overleg gevoerd over de integratie van het Meldpunt en de gemeentelijke Toegang voor de nieuwe taken. 6.5.3 Inkoopbeleid In 2014 is in het kader van de transities en samen met de Twentse gemeenten (Samen 14) een aanbestedingsprocedure gevoerd voor de nieuwe taken Ondersteuning zelfstandig leven en Ondersteuning maatschappelijke deelname (begeleiding individueel en begeleiding groep). Het resultaat hiervan was dat tijdig met 160 aanbieders een contract is gesloten. Hierdoor kon de ondersteuning worden voortgezet, in nagenoeg alle gevallen bij dezelfde aanbieder. Ook de hulp bij het huishouden is opnieuw aanbesteed. Omdat het rijk het budget met 40% heeft gekort, is overgestapt op de zogenaamde resultaatfinanciering. Er is met 14 aanbieders een contract gesloten. In regionaal verband is het collectief vervoer opnieuw aanbesteed. Hierbij heeft geen wijziging van vervoerder plaatsgevonden.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
6.5.4 Decentralisatie AWBZ-functies In 2014 is de decentralisatie van de Awbz functies ofwel Transitie Wmo voorbereid. Behalve het inkopen van de ondersteuning (6.5.3) en het vormgeven van de toegang (6.5.2) is gewerkt aan het Beleidsplan
60
transitie Wmo en de Verordening Wmo 2015. Deze zijn tijdig, voor 1 november 2014 door de gemeenteraad vastgesteld. In december 2014 heeft het college de noodzakelijke beleidsregels vastgesteld.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Realisatie Beleidsagenda 2014; PROGRAMMA6 WERK, INKOMEN, ZORG Nr.12 Actiepunten 6 Werk, inkomen, zorg 6 Besluitvorming over Intergemeentelijke samenwerking Sociale zaken 6 Implementatie verdere e-dienstverlening 6 Komst van de Participatiewet voorbereiden 6.1 Re-integratie 6.1.2 Project SamenWerken voortzetten en doorontwikkelen 6.1.4 Visie over toekomst beschut werk en rol SWB vaststellen 6.1.5 Buurtonderhoudsbedrijf meer inzetten bij onderhoud in wijken 6.2 Sociale participatie 6.2.1 Notitie activering uitkeringsgerechtigden vaststellen 6.2.1 Beleid over het begrip tegenprestatie vaststellen 6.3 Financiële positie minima 6.3.1 Armoedebeleid opgroeiende kinderen vaststellen 6.4 Voorzieningen Wet Maatschappelijke Ondersteuning 6.4.2 Fysiek Het Loket inrichten 6.4.3 Aanbesteding nieuwe taken WMO (Begeleiding en Zorg) uitvoeren 6.4.3 Nieuwe aanbesteding WMO-huishoudelijke hulp uitvoeren 6.4.4 Voorbereiding transitie AWBZ per 1-1-2015
12
Stand13
Besluit College Uitvoering Raad Uitvoering Raad Uitvoering
Continu 1e kwartaal 2015
College Raad College Uitvoering College College Raad
De nummering komt overeen met de indeling van de programmabegroting 2014. De nummering is cursief als actiepunt voortkomt uit de rapportages over 2013.
13
Verklaring kleuren:
61
Gerealiseerd
Afdoening cf planning + indicatie datum gereed
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Afwijking in planning + indicatie datum gereed
Wat heeft het gekost?
Programma 6: Werk, inkomen en zorg
Directe lasten Indirecte lasten Baten Resultaat Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
62
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
15.285.212
15.518.217
16.098.769
2.571.687
2.679.492
2.658.515
-9.622.285
-10.497.880
-11.269.065
8.234.614
7.699.829
7.488.219
-
-36.050
-38.613
8.234.614
7.663.779
7.449.606
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PROGRAMMA 7: ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Het programma Algemene dekkingsmiddelen omvat de lokale heffingen (OZB, baatbelasting, forensenbelasting, toeristenbelasting), de algemene uitkering uit het gemeentefonds, de dividenden uit nutsbedrijven en andere deelnemingen en overige algemene dekkingsmiddelen (o.a. rente verstrekte geldleningen en rente eigen financieringsmiddelen). Deze inkomsten kennen in tegenstelling tot de rioolheffing of afvalstoffenheffingen geen vooraf bepaald bestedingsdoel en zijn vrij besteedbaar. Ze worden ingezet ter dekking van de lasten en baten van de overige programma’s. AD-20 Lokale heffingen Een nadere toelichting wordt in de paragraaf lokale heffingen gegeven. AD-21 Algemene uitkering gemeentefonds De raming van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is gebaseerd op de meicirculaire 63
2014 en bedraagt € 30,3 miljoen. De effecten van de september- en decembercirculaire 2014 zijn pas bekend geworden na de tweede bestuurdersrapportage 2014. Over de ontwikkelingen is middels afzonderlijke raadsmemo’s een toelichting verstrekt. De ontvangen bedragen uit de algemene uitkering zijn in 2014 € 651.000 hoger. Hiervan vloeit € 575.000 voort uit de septembercirculaire 2014 en € 5.000 uit de decembercirculaire 2014. De overige mutaties bedragen € 71.000. Voor een nadere specificatie en toelichting wordt verwezen naar de betreffende raadsmemo’s. Op hoofdlijnen is de hogere uitkering ten opzichte van de meicirculaire 2014 het gevolg van: Accresontwikkeling 2014 € -20.000 Volume ontwikkelingen 2013 € 115.000 Volume ontwikkelingen 2014 € 256.000 Koopkrachttegemoetkoming € 108.000 Vrijval onderuitputting 2013 € 180.000 Overige aanpassingen € 12.000 Totaal € 651.000 AD-22 Dividenden De gemeenten ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen als rendement uit hoofde van haar deelname in maatschappelijk kapitaal van instellingen en ondernemingen. Zie ook de paragraaf verbonden
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
partijen. Op basis van de resultaten uit het verleden en afspraken over mogelijke winstuitkering (dividendbeleid) is bij een aantal deelnemingen een structurele dividenduitkering opgenomen. De ontvangen bedragen zijn in 2014 € 52.000 hoger. De aandelen van Attero zijn in 2014 verkocht. Tegenover de baten staan enkele lasten in verband met de rentetoerekening door de activering van de deelnemingen, ad € 59.000. De dividendopbrengst 2014 is als volgt opgebouwd: Begroting Werkelijk Vitens € 178.000 € 181.000 Enexis € 335.000 € 336.000 Cogas € 1.337.000 € 1.338.000 Verkoop Vennootschap €0 € 1.000 BNG € 200.000 € 200.000 Crematoria Twente € 28.000 € 56.000 Twence € 130.000 € 135.000 Attero € 432.000 € 445.000 Wadinko € 72.000 € 72.000 Totaal € 2.712.000 €2.764.000 AD-26 Overige algemene dekkingsmiddelen De overige algemene dekkingsmiddelen bestaan uit renteontvangsten op verstrekte geldleningen en rente eigen financieringsmiddelen. 64
De rente op verstrekte leningen betreffen (achtergestelde) leningen aan Vitens, Vordering Enexis en het Agentschap ministerie van Financiën. De daaruit voortvloeiende renteontvangst in 2014 bedraagt € 344.000. Daartegenover staan enkele lasten in verband met de rentetoerekening door de activering van deze leningen, te weten € 183.000. Het overige (grootste) deel, circa € 2,9 miljoen, omvat de rente over de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen). Voor zover de rente niet wordt toegevoegd aan de reserves wordt het ingezet als dekkingsmiddel in de begroting. De rentetoevoeging aan de reserves in 2014 bedraagt € 623.000. De basis van de berekening van de rente over de eigen financieringsmiddelen is de stand van de reserves per 1 januari. Rente eigen financieringsmiddelen Beginbalans Algemene reserve € 9.807.000 Bestemmingsreserves € 27.596.000 Afschrijvingsreserves € 50.899.000 Voorzieningen € 2.494.000 Totaal € 90.796.000
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Rente € 294.000 € 828.000 € 1.742.000 € 75.000 € 2.939.000
Wat heeft het gekost?
Programma AD: Algemene dekkingsmiddelen
Directe lasten
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
0
0
25
230.687
268.687
688.922
Baten
-42.017.742
-42.682.742
-43.592.943
Resultaat
-41.787.055
-42.414.055
-42.903.996
435.751
829.751
1.057.037
-41.351.304
-41.584.304
-41.846.959
Indirecte lasten
Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
65
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PROGRAMMA 8: ONVOORZIEN In dit programma is een stelpost onvoorzien opgenomen voor uitgaven welke niet zijn begroot. Het college kan tot maximaal € 10.000 per keer van deze stelpost gebruik maken zonder goedkeuring vooraf van de raad. Wel wordt de raad hierover geïnformeerd. In 2014 is het budget niet ingezet.
66
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Wat heeft het gekost?
Programma ON: Onvoorzien
Directe lasten
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
25.000
25.000
0
Indirecte lasten
0
0
0
Baten
0
0
0
25.000
25.000
0
0
0
0
25.000
25.000
0
Resultaat Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming
67
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PROGRAMMA 9: RESULTAATBESTEMMING In dit programma zijn de toevoegingen en onttrekkingen van de reserves verwerkt. Deze hangen samen met de inzet op de andere programma’s.
68
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Wat heeft het gekost?
Programma RB: Resultaatbestemming
Directe lasten
Primitieve begroting 2014
Begroting na wijziging 2014
Rekening 2014
4.469.917
10.323.672
13.030.797
-
-
-
Baten
-6.648.632
-16.657.789
-15.195.049
Resultaat
-2.178.715
-6.334.117
-2.164.252
Indirecte lasten
69
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Recapitulatie programmarekening Onderstaand is een recapitulatie van alle hiervoor toegelichte programma’s opgenomen. Recapitulatie Programmarekening:
Primitieve begroting 2014 5.234.117
Begroting na wijziging 2014 5.562.554
Programma 2: Veiligheid en regels
5.201.127
5.098.462
4.376.270
Programma 3: Wonen en werken
3.251.480
5.197.998
3.166.032
Programma 4: Leefomgeving
7.599.164
10.074.853
9.950.098
14.420.268
15.089.476
11.599.912
8.234.614
7.699.829
7.488.219
-41.787.055
-42.414.055
-42.903.996
25.000
25.000
0
2.178.715
6.334.117
406.931
-2.178.715
-6.334.117
-2.164.252
0
0
-1.757.321
Programma 1: Burger en bestuur
Programma 5: Maatschappelijke ontwikkeling Programma 6: Werk, inkomen en zorg Programma AD: Algemene dekkingsmiddelen Programma ON: Onvoorzien Resultaat voor bestemming Programma RB: Resultaatbestemming Resultaat na bestemming
70
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Rekening 2014 6.730.396
PARAGRAFEN BEHOREND BIJ HET JAARVERSLAG 2014
71
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PARAGRAAF 1 : LOKALE HEFFINGEN Inleiding De gemeentelijke heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. In deze paragraaf volgt een overzicht van de in onze gemeente gehanteerde heffingen. Daarna worden de ontwikkelingen van de onroerendezaakbelasting(OZB), afvalstoffenheffing en rioolheffingen weergegeven in het perspectief van de lastendruk in Overijssel. Bestaande lokale heffingen Lokale heffingen kunnen worden verdeeld in twee subgroepen, namelijk belastingen (géén rechtstreekse tegenprestatie/ vrij te besteden) en retributies (ter betaling van een dienst/ besteding gebonden). Vrij te besteden belastingen zijn de OZB, toeristenbelasting en forensenbelasting. De overige heffingen zijn retributies. De gemeente is in principe vrij in het bepalen van de belastingtarieven en de bijbehorende opbrengst. De tarieven voor de retributies mogen niet meer dan kostendekkend zijn.
72
Onroerende-zaakbelastingen Voor de heffing van OZB in 2014 golden de WOZwaarden met peildatum 1 januari 2013. De tarieven 2014 zijn dusdanig vastgesteld dat de OZBopbrengst zou moeten stijgen met de inflatoire verhoging van 1,62%. De feitelijke opbrengst over het belastingjaar 2014 is per saldo € 4.232 (0,07%) hoger dan geraamd. Over de voorgaande belastingjaren 2012 en 2013 werd per saldo een nadeel van € 10.699 afgeboekt als gevolg van nog doorgevoerde correcties. Gelet op het voorgaande is er in 2014 dus in totaal € 6.467 minder ontvangen dan geraamd. Tarieven OZB - Eigenaar woning - Eigenaar niet-woning - Gebruiker niet-woning
2013
2014
0,1038% 0,1706% 0,1491%
0,1116% 0,1813% 0,1585%
Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is een bestemmingsheffing waarvan de opbrengst dient ter dekking van de kosten van inzameling en verwerking van huishoudelijke afvalstoffen. Voor 2014 zijn de tarieven licht gedaald ten opzichte van 2013.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
De werkelijke opbrengsten over het belastingjaar 2014 vallen € 38.063 (1,13%) hoger uit dan geraamd. Daarnaast werd over de jaren 2012 en 2013 per saldo nog een bedrag van € 3.351 ontvangen. Gelet op het voorgaande is er in 2014 dus in totaal € 41.414 meer ontvangen dan geraamd.
waarmee in de begroting geen rekening gehouden is. Gelet op het voorgaande is er in 2014 dus in totaal € 31.828 meer ontvangen dan geraamd.
Tarieven Afvalstoffen Basisbedrag: - Eenpersoonshuishouden - Meerpersoonshuishouden
2013
2014
123,15 140,40
117,00 133,35
Containers: - 140 liter grijs - 240 liter grijs - 140 liter GFT
Ontwikkeling lokale lastendruk De gemeentelijke belastingen over 2014 voor onroerende zaakbelasting eigenaar met een “gemiddelde” woningwaarde van € 242.000 (info. CBS), afvalstoffenheffing en rioolheffing heeft zich als volgt ontwikkeld:
55,05 89,15 34,00
52,30 84,70 32,30
Rioolheffing De rioolheffing heft de gemeente om de instandhoudingkosten van de gemeentelijke riolering te kunnen bekostigen. Het tarief 2014 is verhoogd met € 16,- conform het dekkingsplan van het gemeentelijk rioleringsplan(GRP). De werkelijke opbrengsten voor het belastingjaar 2014 vallen € 28.085 (0,6%) hoger uit dan geraamd. Over de voorgaande belastingjaren 2012 en 2013 werd ook nog een bedrag van € 3.743 ontvangen, 73
Tarief rioolheffing Basistarief (t/m 500 m3)
Lastendruk
2013
2013 264,20
2013
2014 280,20
2014
2014
MeerÉénMeerEénpersoons persoons persoons persoons
OZB-eigenaar *) Afvalstoffenheff. Rioolheffing
259,50 263,55 264,20
259,50 270,07 270,07 212,20 250,35 201,60 264,20 280,20 280,20
Totaal
787,25
735,90 800,62 751,87
*) Gemiddelde woningwaarde CBS 2012 is € 250.000.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Uit de Belastinguitgave 2014 van de provincie Overijssel blijkt dat met de stijging van de lastendruk de gemeente Hof van Twente voor meerpersoonshuishoudens op de 23e (2013: 25e) plaats staat in de rangorde van goedkoopste gemeenten in Overijssel (totaal 25 gemeenten). De gemiddelde lastendruk in Overijssel is € 712,98 (meerpersoonshuishouden). Toeristenbelasting In het belastingjaar 2014 bleef het tarief van € 1,00 per persoon per overnachting gelijk aan het voorgaande jaar. De werkelijke opbrengsten in 2014 (belastingjaar 2013) vallen € 12.337 lager uit dan geraamd. De gerealiseerde opbrengst komt overeen met ongeveer 350.371 overnachtingen. De aanslagen over 2014 worden in 2015 opgelegd. Forensenbelasting Deze belasting wordt geheven van natuurlijke personen die, zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. De forensenbelasting is voor het belastingjaar 2014 verhoogd met de inflatoire stijging van 1,62% en vastgesteld op € 302,- (2013: €297,-). De werkelijke opbrengsten in 2014 (over het belastingjaar 2013) zijn € 9.754 hoger dan de raming. 74
Marktgelden Marktgelden zijn rechten voor het innemen van standplaatsen op de markt. Besloten is de opbrengst met het inflatoire percentage van 1,62% te verhogen. De tarieven werden als volgt: Marktgelden per week
2013
2014
- vast bedrag per standplaats - per m1 markt Delden & Markelo - per m1 markt Goor
5,00 1,31 1,69
5,00 1,33 1,71
Promotiegelden maken onderdeel uit van de marktgelden. Om deze reden wordt een bedrag van € 5,00 per marktdag per standplaats in rekening gebracht voor dit doel. Dit bedrag wordt doorgesluisd naar de marktcommissies. De werkelijke inkomsten van marktgelden vallen € 4.347 (11,1%) lager uit ten opzichte van de raming. Scheepvaartrechten Scheepvaartrechten, ook wel havengelden genoemd, kunnen worden geheven ter zake van het gebruik van water, havens, kaden, sluizen, bruggen, kranen, dokken, enz. die in beheer of in onderhoud zijn van de gemeente of het genot van door de gemeente verleende havendiensten.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
De inflatoire verhoging van 1,62% voor 2014 heeft niet geleid niet tot aanpassing van de tarieven. De werkelijke opbrengsten vallen € 9.527 (21,4%) hoger uit dan de raming. Lijkbezorgingsrechten De lijkbezorgingsrechten worden in rekening gebracht om de kosten van instandhouding van de begraafplaatsen te dekken. De tarieven zijn in 2014 met de inflatoire correctie van 1,62% verhoogd. De werkelijke opbrengst is € 31.536 (13,2%) hoger dan de raming. Leges Leges worden geheven voor een op verzoek van de burger verrichte dienst. Hierbij kan worden gedacht aan de uitgifte van een paspoort, rijbewijs, een bouwvergunning en dergelijke. De legesverordening bestaat uit een algemeen deel en een tarieventabel. De tarieven zijn voor het merendeel met het inflatoire percentage van 1,62% verhoogd, daarnaast zijn een aantal conform het wettelijke tarief vastgesteld. Het totaal van ontvangen leges blijft ruim € 224.363 (17,5%) achter op de ramingen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door minder opbrengst bouwleges / ruimtelijke ordening dan begroot.
75
Kwijtschelding Kwijtschelding verlenen wij sinds de afschaffing van de OZB voor gebruikers van woningen in principe alleen nog voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Het kwijtscheldingspercentage voor de inkomensnorm is vastgesteld op 100% van de bijstandsnorm. In onderstaande tabel zijn de aantallen verzoeken om kwijtschelding opgenomen. Aantal kwijtscheldingen
2013
2014
Ambtshalve toekenningen
224
287
Ingediende verzoeken
336
299
Afgehandelde verzoeken
336
190
0
109
Nog niet afgedaan per 31-12 Bedrag
€ 213.058 € 211.359
In 2014 heeft er een reorganisatie plaatsgevonden. Als gevolg hiervan is een achterstand opgetreden bij de afhandeling. In de eerste maanden van 2015 is de achterstand weggewerkt.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PARAGRAAF 2 : WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING Algemeen Eén van de instrumenten van gemeentelijk risicomanagement is het risicoprofiel. Dit bestaat uit de navolgende tabel met alle geïnventariseerde risico’s, die halfjaarlijks wordt geactualiseerd. In september 2013 heeft de raad als beleidsregel vastgesteld dat de verhouding tussen de vrije ruimte in de algemene reserve en in de reserves bovenwijkse voorzieningen en majeure projecten, minimaal even groot moet zijn als het totaal van de berekende risico’s. Met andere woorden: de ratio dient minimaal 1,0 tot 1,4 te bedragen. Ook voor het weerstandsvermogen voor de grondexploitaties werd de bandbreedte van 1,0 tot 1,4 als minimum norm vastgelegd. Wij benadrukken, dat vanwege de aannames terughoudend moet worden omgegaan met het verbinden van conclusies aan de cijfers uit deze paragraaf. Opbouw Risicoprofiel In het risicoprofiel, weergegeven op de volgende pagina’s, worden de onderscheiden risico’s 76
onderverdeeld in de risicocategorieën: strategische risico’s, marktrisico’s, schaderisico’s en operationele risico’s. Binnen deze risico’s zijn 14 risicosoorten onderscheiden. Deze bestaan elk uit 1 of meerdere dossiers. Per dossier is het risico geanalyseerd en beoordeeld. In het overzicht bestaat de beoordeling uit het inschatten van de omvang van het risico. Dit wordt gedaan door de kans (25%, 50%, 75%) te vermenigvuldigen met het gevolg. Indien er al bestaande maatregelen zijn, zoals een voorziening die is getroffen of een verzekering die geldt, dan wordt hier rekening mee gehouden. Risico’s De omvang van de gekwantificeerde risico’s (exclusief grondexploitaties) wordt per maart 2015 als volgt ingeschat: Strategische risico’s: Marktrisico’s: Schade risico’s: Operationele risico’s: Totaal risico’s:
c.a. c.a. c.a. c.a. c.a.
€ 2.557.000,€ 651.000,€ 770.000,€ 500.000,€ 4.478.000,-
De omvang van de gekwantificeerde risico’s betreffende de gemeentelijke grondexploitaties bedraagt circa €1.451.000,-.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Belangrijkste ontwikkelingen sinds 2e berap 2014 De risico’s worden in totaal voor c.a. € 200.000 lager ingeschat dan tijdens de 2e berap 2014. De afname wordt met name veroorzaakt doordat enkele risico’s lager ingeschat worden dan tijdens de 2e berap 2014. Het risico “realisatie bestuurlijke projecten” (risico 2.2 4) is met bijna € 500.000 afgenomen. Dit wordt met name veroorzaakt door het project bodemsanering ’t Gijmink, waarvoor de raad besloten heeft extra gelden beschikbaar te stellen. Daarentegen is nu het risico “2.1 niet realiseren taakstellingen” gekwantificeerd en berekend op € 443.000. Bij de ontwikkeling van het gemeentefonds lijken de verwachte effecten van de objectieve verdeelmodellen Wmo (€ 1.3 miljoen nadeel) en jeugd (PM) en de 2e fase herverdeling gemeentefonds (€ 1.5 miljoen voordeel) grotendeels tegen elkaar weg te vallen. Tot slot vormen de decentralisaties samen één van de grootste risico’s. Om tegenvallers of onvoorziene gebeurtenissen in dit kader op te vangen zijn reserves ingesteld. Deze lijken vooralsnog afdoende. Omvang weerstandscapaciteit Voor de bepaling van de weerstandscapaciteit richten we ons op de stand van eind 2018, omdat op die 77
manier rekening wordt gehouden met de onttrekkingen c.q. toevoegingen die in de meerjarenbegroting worden voorzien. Hierdoor ontstaat een zo reëel mogelijk beeld. Het totaal van de weerstandscapaciteit is op basis van de programmabegroting 2015 ultimo 2019 circa € 8,0 miljoen (Algemene reserve € 5,5 miljoen, Reserve majeure projecten € 2,4 miljoen, Reserve bovenwijkse voorzieningen € 0,1 miljoen. De reserve grondexploitaties heeft op basis van de jaarrekening 2015 een omvang van c.a. € 1.450.000 miljoen. Ratio weerstandsvermogen De ratio weerstandsvermogen algemeen komt op grond van het voorgaande uit op 1,8 (€ 8,0 miljoen : € 4,5 miljoen). De ratio weerstandsvermogen grondexploitaties komt uit op een ratio van 1,0 (€ 1,5 miljoen : € 1,5 miljoen). Risicoprofiel In de tabel op de volgende pagina is het risicoprofiel van de gemeente Hof van Twente weergegeven. De cursieve risico’s vervallen. De bedragen tussen haakjes (in het blauw) betreffen de bedragen uit de 2e berap 2014).
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Strategische Risico’s Nr. Risicosoorten
Risico
Dossiers
1
Rijksbezuinigingen: Gezien de vele ontwikkelingen gaan we uit van een maximaal effect op mutatie van 5% van de totaal geraamde algemene uitkering (c.a. € 42 mln.) .
De uitkering uit gemeentefonds wordt beïnvloed door meerdere ontwikkelingen, o.a. door: 1.1 Kortingen op uitkering gemeentefonds 1.2 Herijking verdeelmaatstaven gemeentefonds 1.3 Kortingen op specifieke uitkeringen
Kortingen
1.4 Kortingen bij decentralisatie nieuwe taken
Extra kosten i.v.m. nieuwe wetgeving.
1.5 Vennootschapsbelasting: Volgens de EC zouden overheidsbedrijven die economische activiteiten uitoefenen en daarbij concurreren met particuliere ondernemingen ook VPBplichtig moeten zijn. Invoering per 2016. Hoe de per 2016 ingaande belastingplicht voor overheidsondernemingen er uiteindelijk daadwerkelijk komt uit te zien, is nog niet bekend. 1.6 Werkkostenregeling: Vanaf 2015 geldt voor alle 14 werkgevers de Werkkostenregeling. 1.7 Richtlijnen afbouw gebruik chemische bestrijdings middelen i.v.m. gewijzigde wetgeving na 2014 15 2.1 Taakstellingen worden niet gerealiseerd.
2
RIJKSBEZUINIGINGEN/ NIEUWE WETGEVING
BESTUURLIJKE DOELEN
Niet ontvangen van externe bijdragen of niet halen van bestuurlijke doelstellingen.
2.2 Realisatie bestuurlijke projecten
Kans (P)
Maximale gevolg (G) in € 50% €2.100.000
Reserve transitiekosten is ingesteld van c.a. € 2,1 milj. ( 2015 t/m 2017) en reserve sociale problematiek c.a. € 615.000,-. Het zal met name effect hebben op de grondexploitatie. Op dit moment nog niet te bepalen wat de consequenties zijn. De manier waarop de fiscale winst moet worden berekend bij grondexploitatie is nog onderwerp van onderzoek door een door het Rijk ingestelde werkgroep.
75%
€ 60.000
25%
€ 1.770.000
16
2.3 Risico’s reorganisatie: Het betreft risico’s rond mogelijke personele knelpunten en risico’s betreffende verplichtingen jegens voormalige medewerkers
Netto omvang risico (P x G) minus getroffen financiële maatregel € 1.050.000,e (2 berap 2014: €1.050.000)
25%
14
€ 400.000
78
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Reserves lijken toereikend. Op dit moment er een inventarisatie gemaakt om de mogelijke gevolgen in beeld te brengen.
€ 0,e (2 berap 2014: € 50.000.) € 50.000,e (2 berap 2014: € 50.000.) € 443.000(afgerond) (2e berap 2014: € 0 )
Zoeken naar alternatieve methode Analyse tijdens begroting.
€ 215.000,e (2 berap 2014 € 702.000,-)
- Projectrapportages - Post onvoorzien.
€ 100.000
Egalisatiereserve reorganisatie & monitor personele taakstellingen
Geen risico meer, want uit de simulatie boekingen 2013 blijkt dat bij ongewijzigd beleid de gemeente een klein budgettair voordeel heeft. De omvang wordt bepaald o.b.v. de openstaande taakstellingen van de afgelopen jaren en worden gemonitord d.m.v. een bezuinigingsmonitor. 16 Op basis van de projectrapportages van de bestuurlijke projecten wordt een inschatting gemaakt van de netto omvang van de risico’s. 15
Maatregelen
3
VERBONDEN PARTIJEN
- Beperkte zeggenschap, economische ontwikkelingen, rijksbezuinigingen en/ of slechte bedrijfsvoering bij verbonden partijen kunnen leiden tot hogere gemeentelijke bijdrage.
3.1 Regio Twente (2% van € 1.300.000) 3.2 Veiligheidsregio Twente (2% van € 2.300.000) 3.3 SWB
3.4 Stadsbank
- Beperkte zeggenschap, economische ontwikkelingen, rijksbezuinigingen en/ of slechte bedrijfsvoering bij verbonden partijen kunnen leiden tot beperking in te 17 ontvangen dividenden.
4
KRIMP
Niet tijdig inspelen op krimp, waardoor er op de lange termijn financiële druk komt op het in stand houden van voorzieningen. Subtotaal Strategische risico’s
3.5 Zenkeldamshoek
18
€ 13.000,- Reactief volgen e (2 berap 2014: € 13.000,-) verbonden partijen, evalueren beleid en 50% € 46.000 € 23.000,e (2 berap 2014: € 23.000,- ) rapporteren beraps Per 1 januari 2015 is de nieuwe Participatiewet van kracht. Deze wet heeft gevolgen voor de bedrijfsvoering van de Swb. De 3 GR gemeenten en de SWB zijn hier op voorbereid middels een strategisch beleidsplan dat voorziet in een periode tot 2018. In deze periode zullen de financiële risico's beheersbaar blijven. Jaarlijks wordt via de jaarrekening en begroting verantwoording afgelegd. Op dit moment geen direct grote risico's. De Stadsbank is een stabiel bedrijf o.b.v. begroting en reserves c.q. weerstandsvermogen. Momenteel vindt onderzoek plaats naar een nieuwe vorm van dienstverlening door de Stadsbank. 25% € 2.213.000 € 553.000,- (afgerond) e (2 berap 2014: € 675.000) 25% € 440.000,- € 110.000,Ontwikkelingen e (afgerond) (2 berap 2014: € 110.000,-) volgen. 50%
3.6 Overige aandeelhouderschappen. Raming € 2.200.000. Eventuele beperking (maximale gevolg) wordt ingeschat op maximaal 20% van het totale dividend. Ten aanzien van het te verwachten dividend zijn meerjarige afspraken in het dividendbeleid per deelneming vastgesteld. Uiteindelijk is het dividend wel afhankelijk van de werkelijk behaalde resultaten. 4.1 Op de lange termijn zal het voorzieningen/ p.m. accommodatie niveau onder druk komen te staan.
€ 26.000
p.m.
p.m.
Continue beleid evalueren en bijstellen. c.a. € 2.557.000,-
17
De deelnemers in een gemeenschappelijke regelingen zijn gezamenlijk aansprakelijk voor ontstane tekorten, bekostiging vindt plaats via (jaarlijkse) bijdrage. Belang aandeelhouderschap naast participatie ook dividenduitkering als algemeen dekkingsmiddel opgenomen. 18 Voor het maximaal risico voor Zenkeldamshoek wordt per 31-12-14 uitgegaan van € 2.213.000,-. Voor de bepaling van het risico is uitgegaan van de grondexploitatie van oktober 2014. Daarbij is uitgegaan van een lagere financieringsbehoefte dan bij het aangaan van de nieuwe overeenkomst financiële dienstverlening (nu 15,3 in plaats van 15,9 mln).
79
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Markt Risico’s Nr. Risicosoorten
Risico
5
Lager exploitatie resultaat.
GRONDEXPLOITATIES
19
Dossiers
Kans (P)
Maximale gevolg (G) in € € 3.342.512
5.1 Gronden niet in exploitatie
25%
5.2 Gronden in exploitatie
Kans is per complex verschillend.
Totaal risico’s grondexploitaties (maakt geen deel uit van totale gekwantificeerde algemene risico’s ) 6
RENTE/ TREASURY Rente derving en risicovolle kapitaaluitzettingen
6.1 Beleggingen/ uitzetting/aantrekken gelden.
20
6.2 Verstrekte leningen aan verenigingen en stichtingen. 6.3 Gegarandeerde leningen.
7
ECONOMISCHE RECESSIE
Dalende inkomsten lokale heffingen (OZB/ toeristenbelasting/ bouwleges enz.)
22
6.4 Achtervang overeenkomst Stichting Waarborgfonds sociale woningbouw . Via de stichting WSW staat de gemeente samen met het Rijk middels een 'tertiaire achtervang' borg voor het WSW. 7.1 Dalende inkomsten bouwleges.
maatregelen
Zie paragraaf grondbeleid en perspectiefnota
€ 70.000,- (afgerond) Treasurybeleid e (2 berap 2013: € 70.000,-) 25% € 210.000,- € 53.000,-(afgerond) Periodiek e (2 berap 2014: € 53.000,- ) evalueren 25% € 720.000,- € 180.000,Periodiek e (2 berap 2014: € 180.000,- ) evalueren Het risico dat gemeenten lopen is zeer klein: het bestaat uit het verstrekken van een relatief kleine en renteloze lening, die het WSW te zijner tijd terugbetaalt. Dit speelt pas als een corporatie niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen en het garantievermogen niet toereikend blijkt. 25% € 100.000,- € 25.000,Sturen op e (2 berap 2014: €0) opbrengsten. 50%
21
Netto omvang risico (P x G) minus getroffen financiële maatregel €836.000,- (afgerond) e (2 berap 2014: €1.312.000,- ) € 615.000,- (afgerond) e (2 berap 2014: € 115.000,- ) € 1.451.000,-
19
€ 140.000,-
Voor gronden niet in exploitatie is het risico dat complexen niet in exploitatie worden genomen of een particuliere exploitatie worden waardoor gemaakte kosten niet terugkomen. Het uitgangspunt is dat het maximale gevolg berekend wordt o.b.v. gedwongen afwaardering (boekwaarde minus huidige (agrarische) waarde). Voor gronden in exploitatie is voor gronden die de marktwaarde al hebben bereikt het risico dat deze gronden niet worden verkocht tegen de marktprijs. Het maximale gevolg wordt bij deze complexen bepaald op 25% van de marktprijs en het risico wordt per complex bepaald. 20 Risico zit in ontwikkelingen marktrente, waar financiering of uitgezette middelen tegen worden afgerekend. We schatten dit in op maximaal 1%. Financieringstekort 2015 geraamd op € 14 mln. 21 In totaal is € 11,8 mln. aan leningen of kapitaal verstrekt. Voor de kapitaalverstrekkingen (m.u.v. Zenkeldamshoek, bij verbonden partijen afzonderlijk benoemd) en leningen aan deelnemingen, hypotheekregeling en fiets-privé wordt het risico als nihil ingeschat. Leningen aan verenigingen en stichtingen omvatten wel enig risico. Stand begin 2015 is € 2,1 mln. Aanspraak hierop zal niet ineens volledig tot uitwerking komen. De inschatting is dat 10% van het totaal ineens een beroep doet op de garantstelling. 22 inschatting is gemaakt dat het mogelijke gevolg is dat voor 10% van het totaal ad € 7,2 mln. (begin 2015) ineens een beroep wordt gedaan op de garantstelling door de gemeente.
80
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
8
OPENEINDE REGELINGEN
Extra volumegroei (volume ontw. door diverse omstandigheden), niet in de begroting geraamd.
Toename van het aantal lijkbezorgingen van gemeentewege.
23
8.1 Wwb : Voor 2015 kan door volumegroei weer een risico gelopen worden van max. 550.000 (10% van rijksbudget, is gemeente risicodrager). 8.2 WMO: De verwachting is dat het risico als gevolg van de autonome ontwikkelingen op te vangen is binnen de daarvoor bestemde reserve. 8.3 Leerlingenvervoer. Er wordt gerekend met 5% volumegroei. 8.4 Bijzondere bijstand: Voor 2015 is er sprake van het verdwijnen van een aantal regelingen voor de minima. Vanaf 2015 zal er evenwel ook een nieuwe regeling ten behoeve van inkomensondersteuning van kracht worden. Het is nu nog niet in te schatten hoeveel burgers hiervan gebruik gaan maken .
50%
€ 550.000,
€ 275.000,e (2 berap 2014: € 240.000,- )
Er is een egalisatiereserve WMO individuele voorzieningen ingesteld e (c.a. € 475.000,-). Deze lijkt afdoende. (2 berap 2014: € 0,- ) € 34.000,- (afgerond) e (2 berap 2014: € 34.000,-) Er is hiervoor een reserve voorziening Schrijnende gevallen 75%
€ 45.000
bijzondere bijstand ingesteld (c.a. € 59.000,-). Deze reserve lijkt vooralsnog afdoende. e
(2 berap 2014: € 10.000,- )
8.5 Participatiebudget.: Voor 2015 blijft het bedrag voor Het risico wordt beperkt door versobering van de re-integratie nagenoeg gelijk aan 2014. Wel is in 2015 het instrumenten die ingezet worden voor integratie. Wsw budget toegevoegd aan het Participatiebudget, Daarnaast vallen mogelijke risico's onder de reserve e waardoor het Participatiebudget omgevormd is tot één transities. (2 berap 2014: € 25.000,-) budget voor re-integratie en Wsw. Totaal gaat het om circa € 3.600.000. Op basis van ervaring cijfers is een bedrag ingeschat (gemiddeld aantal X € 14.000,e kosten) (2 berap 2014: € 14.000)
Subtotaal markt risico’s (exclusief grondexploitaties)
Daarnaast vallen mogelijke risico's onder de reserve transities.
Beleidsregel lijkbezorging van gemeentewege.
€ 651.000,-
23
Het voorlopig toegekende budget voor 2015 wordt pas in september 2015 definitief vastgesteld, waarbij we het risico lopen dat dit bedrag naar beneden wordt bijgesteld. Als de ontwikkeling van het aantal bijstandsuitkeringen daar niet mee in de pas loopt, ontstaat er een risico van 10% van het budget (BUIG).
81
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Schade Risico’s Nr. Risicosoorten
Risico
9
ASBESTHet risico is dat de VERONTREINIGING saneringskosten hoger zijn dan het huidige budget voor asbestsanering.
10
FRAUDE
11
EIGENDOM
12
CONTRACTUELE VERPLICHTINGEN/ AANSPRAKELIJKHEIDSTELLINGEN
Kan leiden tot extra kosten en imagoschade Schade aan eigendommen kunnen leiden tot hoge, niet begrote kosten.
- Extra investeringen - Onvoldoende kwaliteit - Claims/ planschade
Dossiers 9.1 Sanering bodemverontreiniging
11.1 Brand-, storm-, fraude- en diefstal
12. 1 Aansprakelijkheidstellingen.
25
Subtotaal schade risico’s
Netto omvang risico (P x G) minus getroffen financiële maatregel Uit ervaringen van de afgelopen 8 jaar blijken de gemeentelijke lasten van onverwachte saneringen/uitvoering asbestconvenanten binnen het beschikbare budget te blijven. Risico en omvang wordt laag ingeschat. Risico en omvang wordt laag ingeschat i.v.m. dekking door verzekeringen.
e
€ 770.000,- (2 berap 2014: € 750.000 )
Maatregelen Projectbudget
Hiervoor is een verzekering ingesteld. - Verzekeringen - Hufterproof investeren - Watermanagement - Meerderjarige onderhoudsplannen - Verzekeringen - Inkoopbeleid, incl. juridische toetsing - Controle schade afwikkeling - Naleven inkoopbeleid.
c.a. € 770.000,-
24
Bij civieltechnische projecten worden saneringskosten ingecalculeerd op basis van onderzoek. De reserve asbestsaneringen is ingezet voor het project sanering Gijmink. Daarnaast is er een jaarlijks saneringsbudget voor asbestverontreinigingen in de bodem. 25 Omvang risico ingeschat o.b.v. claims die niet worden gedekt door de verzekering.
82
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
24
Operationele Risico’s Nr. Risicosoorten
Risico
Dossiers
13
Mislopen inkomsten, rechtmatigheid en imagoschade
13.1 Rechtmatigheid legesheffing
BEDRIJFSVOERING
Extra kosten, door ICT problemen. Er kan niet gewerkt worden of werk moet hersteld worden.
13.2 Debiteurenbeheer 13.3 Verplichte betaling dwangsommen bij niet tijdig beslissen. 13.4 Oninbare vorderingen 13.5 Vergoedingen bijzondere begraafplaatsen 13.6 Stroomuitval, storing
Continuïteit/ kwaliteit taakuitvoering 13.7 Wegvallen medewerkers op kwetsbare posities 13.8 fouten
Prijs- en loonstijging dat kan leiden tot een begrotingstekort.
13.9 Toename loonkosten (Fuwa, premiestijging)
13.10 Stijging kosten door marktontwikkelingen
Kosten ziekteverzuim
13.11 Langdurige uitval ziekte (door o.a. Agressie burgers, werkdruk)
Toereikendheid voorzieningen Naheffing belastingdienst Transformatie taken
13.12 Niet afdragen van belasting waar dat wel had gemoeten (Loonheffing, BTW) Extra personeel door o.a. herindicaties in 2015
Subtotaal operationele risico’s (vast bedrag)
83
Netto omvang risico (P x G) minus getroffen financiële maatregel Door maatregelen is de kans en omvang klein. Niet gekwantificeerd. Niet gekwantificeerd.
Voorziening getroffen, daardoor risico nihil. Niet gekwantificeerd Niet gekwantificeerd. - Back-up procedures - Noodstroomvoorziening - Uitwijkmogelijkheden - Beveiligingsplan Niet gekwantificeerd. - Afspraken taakoverdracht - formaliseren vervangingsmaatregelen Niet gekwantificeerd. - Interne controle/ VIC/ functiescheiding - Procesbeschrijvingen - Regionale samenwerking Niet gekwantificeerd. - Jaarlijks doorrekenen prijzen in tarieven leges. - Periodieke rapportage - Budgetbeheer - Mobiliteitsbeleid Niet gekwantificeerd. - Voordelen gezamenlijk inkopen. Niet gekwantificeerd. - VCA certificering - Opleiding agressie en geweld - RIE Niet gekwantificeerd. Jaarlijks bij jaarrekening analyseren. Niet gekwantificeerd. Horizontaal toezicht Niet gekwantificeerd.
Opgevangen met reserves (o.a. reserve transities)
€ 500.000,-
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Maatregelen extra maatregelen - Interne controle/ VIC/ - Functiescheiding - Procesbeschrijvingen.
PARAGRAAF 3: ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Algemeen De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen gaat in op de vraag of en hoe de duurzame instandhouding van de gemeentelijke fysieke infrastructuur wordt geregeld. Uitgangspunt is een sobere en doelmatige aanpak. Onderwerpen hierbij zijn: 1. Wegen 2. Bruggen 3. Openbare verlichting 4. Groen 5. Riolering 6. Gebouwen 7. Tractiemiddelen Voor deze onderwerpen zijn beheer- en onderhoudsplannen aanwezig (of in voorbereiding) waarin beleidskader en kwaliteitsniveau met financiële consequenties zijn opgenomen. Vastgestelde meerjarige beheer- en onderhoudsplannen bestaan er voor wegen, openbare verlichting, riolering, gebouwen en tractie. De geraamde uitgaven voor het 84
onderhoud en de meerjarige instandhouding (groot onderhoud) worden gedekt door de jaarlijkse exploitatiebegroting en de voorzieningen. Voor de onderwerpen Bruggen en Groen zijn onderhoudsplannen nog niet vastgesteld. Deze zijn voorzien in 2015. Op basis van deze plannen is in 2014 onderhoud uitgevoerd aan de diverse kapitaalgoederen. De genoemde financiële consequenties zijn exclusief uren, kapitaallasten en tractie van de gemeente.
1. Wegen Beleidskader In 2014 is het Beheerplan wegen door de gemeenteraad vastgesteld . Op basis van dit plan en de weginspectie 2014 is het onderhoudsprogramma 2014 opgesteld en uitgevoerd. Het restantwerk onderhoud 2013 is uitgevoerd. Met de extra beschikbaar gestelde middelen 2013 en 2014 is de achterstand op wegenonderhoud voor een deel ingelopen.
Financiële consequenties rekening 2014 - Vegen en onkruidbestrijding € 62.310 - Onderhoud bermen en sloten € 239.270 - Onderhoud verharding/deklagen € 3.179.152
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Totaal
€ 3.480.732
2. Bruggen Beleidskader Het beheerplan bruggen is nog niet gereed in 2014. Naar verwachting wordt dit 2015. In 2014 is alleen het noodzakelijk klein onderhoud verricht. Financiële consequenties rekening 2014 - Onderhoud bruggen € 2.370
3. Openbare verlichting Beleidskader In 2013 is het Beleidsplan openbare verlichting vastgesteld. De geplande investeringen 2013 zijn in 2014 aanbesteed en worden in 2015 uitgevoerd. Geplande investeringen van 2014 schuiven door naar 2015. Financiële consequenties rekening 2014 - Onderhoud verlichting € 78.599 4. Groen Beleidskader
Voor het onderhoud van openbaar groen is in 2013 een beeldkwaliteitsplan vastgesteld. Het onderhoud is in 2014 uitgevoerd op kwaliteitsniveau B. Financiële consequenties rekening 2014 - Onderhoud groen € 869.160
5. Riolering Beleidskader In 2013 is het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP) vastgesteld. In het vGRP worden de hoofdlijnen voor het invullen van de zorgplicht voor de riolering weergegeven. Tevens zijn de verbeteren vervangingsmaatregelen in het plan aangegeven. Dekking vindt plaats via het rioolrecht. Financiële consequenties rekening 2014 - Onderzoeks- en advieskosten € 168.402 - Zorgplicht afvalwater € 575.816 - Zorgplicht hemelwater € 58.693 - Zorgplicht grondwater(drainage) € 7.657 Totaal € 810.568 Investeringen in riolering 6. Gebouwen Beleidskader
85
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
€ 2.337.825
In 2013 is het MeerJaren Onderhouds Plan (MJOP) Gebouwen vastgesteld. In 2014 is overeenkomstig dit plan onderhoud aan de gebouwen uitgevoerd. Financiële consequenties rekening 2014 - Onderhoud € 340.444 - Storting voorziening groot onderhoud € 261.455 Totaal € 601.899
7. Tractiemiddelen Beleidskader In 2014 is het tractieplan vastgesteld. Overeenkomstig dit plan zijn investeringen gedaan of voorbereid. Een deel is doorgeschoven naar 2015. De middelen hiervoor zijn in de voorziening gestort. Financiële consequenties rekening 2014 - Klein onderhoud € 115.773 - Vervangingsinvestering € 96.002 - Storting in voorziening € 212.422 Totaal € 424.197
86
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PARAGRAAF 4 : FINANCIERING Algemeen De treasuryfunctie omvat de financiering van de beleidsvoornemens en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Het beleid van de gemeente voor de treasuryfunctie is vastgelegd in het Treasurystatuut. Dit statuut zal in 2015 worden geactualiseerd. De belangrijkste punten, naast de voorschriften uit de Wet Financiering decentrale overheden (Wet fido) zijn dat de gemeente alleen leningen of garanties uit hoofde van de “publieke” taak aan door de gemeenteraad goedgekeurde derde partijen verstrekt, en dat uitzettingen een prudent karakter hebben en niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatig risico. Solvabiliteit financiële instellingen Het uitzetten van middelen vindt uitsluitend plaats bij instellingen waarvoor een solvabiliteitsratio van 0% geldt en financiële instellingen met ten minste een zogenoemde AA-rating. De landelijk geldende minimale ratingvoorwaarde bij uitzettingen voor langer dan drie maanden is gesteld op een AAminus-rating. De minimale rating dient door ten minste twee ratingbureaus te zijn afgegeven. 87
Aanvullend is in december 2008 naar aanleiding van de kredietcrisis besloten om in afwijking van het treasurystatuut ons bij het uitzetten van gelden (tijdelijk) te beperken tot alleen Nederlandse financiële ondernemingen met een AA-rating. Verplichting schatkistbankieren Met de invoering van het schatkistbankieren met ingang van 2014 dienen de decentrale overheden hun tegoeden aan te houden bij het ministerie van Financiën in plaats van bij een bank. Doel van het schatkist-bankieren is het verlagen van de EMUschuld. Daarmee worden de mogelijkheden, zoals tot nu toe in het treasurystatuut zijn benoemd beperkt. De randvoorwaarden voor het verstrekken van leningen of garanties uit hoofde van de “publieke” taak blijven wel een gemeentelijke afweging en vallen niet onder het schatkistbankieren. Voor het aantrekken van financiering wordt geen leenfaciliteit bij de schatkist geboden en blijven we aangewezen op de financiële markt. Van de beschikbare middelen in rekening courant mag een deel buiten de schatkist worden aangehouden, 0,75% van het begrotingstotaal. Eind 2013 zijn de in spaarrekening uitstaande middelen opgenomen. Vanaf de tweede week in
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2014 zijn de middelen aangehouden op de rekening courant bij het Rijk. Daardoor is er sprake van een
overschrijding van het drempelbedrag in het eerste kwartaal van 2014. (bedragen x € 1.000)
Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren 2014
Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil) Dagen in het kwartaal Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Drempelbedrag schatkistbankieren (0,75% x 70,9 mln (begrotingstotaal)) Ruimte ten opzichte van drempelbedrag
1e kwartaal 61.925
2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal 12.315 17.719 11.466
90 688
91 135
92 193
92 125
250
250
250
250
-438
115
57
125
Wet HOF (EMU-saldo) Op grond van de Wet Houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF) dienen decentrale overheden een gelijkwaardige inspanning te leveren in het kader van de gestelde Europese begrotingsdoelstellingen. Het Nederlandse (begrotings-)tekort dient beperkt te blijven tot de gestelde 3%-norm op macroniveau. Het EMU-tekort van de medeoverheden mag daarin maximaal -0,5% BBP bedragen (waarvan gemeenten 88
-0,34%). De gemeenten (en provincies) worden niet individueel beoordeeld maar als collectief. Het overheidstekort komt in 2014 volgens het CPB uit op 2,6%. En blijft daarmee onder de Europese norm. Het begrote EMU-tekort van Hof van Twente is voor 2014 € 5,2 miljoen, ten opzichte van een referentiewaarde van € 3,2 miljoen. Het werkelijke aandeel in het EMU-tekort 2014 komt uit op € 6,1 miljoen.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Renterisicobeheer Renterisico is het gevaar van ongewenste veranderingen van de financiële resultaten van de gemeente door rentewijzigingen. Er zijn twee normeringen vastgesteld om het renterisico te kunnen becijferen dat als richtlijn geldt om de renterisico’s te beperken. Dat zijn de kasgeldlimiet voor de korte termijn financiering, en de renterisiconorm voor de lange termijn financiering. De wettelijk toegestane omvang van de kasgeldlimiet is gesteld op 8,5% van de begroting. De kasgeldlimiet voor 2014 bedraagt € 6 miljoen.
In 2014 is geen sprake geweest van een overschrijding van de kasgeldlimiet. De renterisiconorm heeft betrekking op het beperken van de gevolgen van een stijgende kapitaalmarktrente op de rentelasten van de lange termijn financiering. De jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen mogen samen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. De norm voor 2014 is € 14,2 miljoen. Het “werkelijke” renterisico betreft voor 2014 is € 1,4 miljoen en blijft daarmee ruimschoots binnen de gestelde norm. (bedragen x € 1.000)
Kasgeldlimiet 2014
Gemiddelde vlottende (korte) schuld Gemiddelde vlottende middelen Gemiddeld saldo Kasgeldlimiet (8,5% x 70,9 mln (begrotingstotaal)) Ruimte ten opzichte van de kasgeldlimiet
89
1e kwartaal -113 4.254 4.142
2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal -945 -771 -85 4.811 8.515 3.883 3.866 7.744 3.798
-6.025
-6.025
-6.025
-6.025
10.167
9.891
3.769
9.823
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Koersrisicobeheer Aandelen van nutsbedrijven zijn uit hoofde van de publieke taak aangetrokken en worden niet als risicovolle beleggingen beschouwd. Het betreft aandelen van de BNG, Twente Milieu, Cogas, Enexis, Attero, PBE, Crematorium, Twence, Wadinko en Vitens. De aandelen Attero zijn in 2014 verkocht. Kredietrisicobeheer Ter beperking van kredietrisico’s gelden richtlijnen voor de minimale kredietwaardigheid van de partijen waar de gemeente uitzet/belegt en als borg fungeert. Kredietrisico uitgezette en gegarandeerde leningen
Gegarandeerde leningen WSW (achtervangfunctie) Hypotheek- en fietsprivéregeling Financiële instellingen/verbonden partijen Deelnemingen Verstrekte leningen aan verenigingen en stichtingen Gegarandeerde leningen (woningcorporatie/stichting) Totaal
90
Via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) fungeert de gemeente als achtervang voor leningen die woningcorporaties hebben aangetrokken voor de financiering van hun activiteiten binnen de gemeente. In 2014 is besloten tot een garantie van een aanvullende lening van Stichting Sportaccommodatie Kedingen ad € 50.000. Zowel de gemeente als de Stichting Waarborgfonds Sport staan beide, conform de beleidsregel borgstelling sportverenigingen/instellingen voor 50% garant. (bedragen x € 1.000)
1 januari 31 december 40.799 39.493
% 70,1%
970 5.386 1.441 2.185
872 5.094 1.536 2.140
1,6% 9,0% 2,7% 3,8%
9.999
7.233
12,8%
60.780
3.769
100%
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Gemeentefinanciering De ontwikkeling van de financieringsbehoefte is bepalend voor de leningenportefeuille. Op basis van de informatie over de toekomstige geldstromen wordt inzicht verkregen in het verwachte kasverloop. Deze vormen de basis voor de financiële transacties. Om te voorzien in de financieringsbehoefte staan interne en externe financieringsmiddelen ter beschikking. De interne financieringsmiddelen bestaan uit de reserves, oftewel eigen vermogen, en de voorzieningen en beschikbare middelen in rekening courant. De externe financieringsmiddelen bestaan uit de opgenomen langlopende geldleningen en kortlopende middelen (bijvoorbeeld rekening courant en werkkapitaal), oftewel het vreemde vermogen. De beschikbare liquide middelen zijn ingezet om de verplichtingen te voldoen gedurende het jaar.
91
Mutatie middelen 2014
(bedragen x € 1.000)
Balansstanden ultimo Liquide middelen Afname beschikbare middelen
2013 7.930
2014 -331 -8.261
Kasstromen Operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Afname beschikbare middelen
Begroting 800 -7.700 -1.100 -8.000
Werkelijk 3.179 -10.700 -1.100 -8.261
In 2014 is zoals verwacht geen nieuwe langlopende financiering aangetrokken. De omvang van de leningenportefeuille daalt naar € 31,7 miljoen eind 2014. Onderuitputting In de begroting is rekening gehouden met een (rente)voordeel op lopende investeringen van € 205.000. De uitgaven komen later tot stand dan op 1 januari van het jaar. Het saldo van de financieringsfunctie komt in 2014 uit op € 447.000.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
(bedragen x € 1.000)
Financiering vaste activa/voorraden
Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat na bestemming Totaal Voorzieningen Vaste geldleningen) Totaal
Begroting 2014
Werkelijk ultimo 2013
Werkelijk ultimo 2014
7.629 70.211 1.590 79.430
7.357 78.495 2.450 88.302
11.029 75.109 1.757 87.895
2.638
2.494
5.360
31.727
33.101
31.654
113.795
123.897
124.909
Rente Naast de ontwikkeling van de omvang van de financieringsbehoefte is de renteontwikkeling een belangrijke factor. De rentetarieven voor korte financiering (3-maands euribor) zijn in 2014 verder gedaald naar een zeer laag niveau van rond de 0,1% Vooralsnog lijkt het op dit niveau te blijven. En zelfs de nul nadert. Daarmee is er bij rentevergoedingen
92
op beschikbare middelen ook geen sprake meer van enig rendement. De rente voor langlopende financiering (10-jaars) is ook gedaald van 2,2% naar 1,1% in 2014. Vooralsnog lijkt er sprake te zijn van verder dalende rentetarieven.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PARAGRAAF 5 : BEDRIJFSVOERING Reorganisatie In mei 2014 heeft de nieuwe inrichting van de organisatie zijn beslag gekregen. Over het proces van de reorganisatie heeft de raad een evaluatie ontvangen. Eind 2015 volgt een inhoudelijke evaluatie van de nieuwe organisatie. In maart 2015 is raadsinformatie uitgebracht over de realisatie van alle personele taakstellingen sinds 2010. Cultuurverandering Het inrichten van de organisatie volgens de nieuwe principes en uitgangspunten is een belangrijke voorwaarde om vernieuwing te kunnen realiseren. De gewenste verandering moet echter vooral van de medewerkers zelf komen. In houding en gedrag proberen we een omslag te maken met de oproep om LEV te tonen: Van onze medewerkers willen wij Leiderschap, Eigenaarschap en Vertrouwen. We sturen op prestaties en niet op de aanwezigheid. De werktijdenregeling is hier op aangepast. We laten medewerkers onafhankelijk van tijd en plaats werken, omdat zij zich daar prettig bij voelen en dat helpt om productiever te zijn. Velen nemen deel aan sessies zelfreflectie die door eigen mensen georganiseerd worden (Hofacademie). 93
Huisvesting Met ingang van 1 juli 2013 is in het gemeentehuis de 3e verdieping in de vleugel boven de bibliotheek verhuurd aan het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum). Na de reorganisatie is ook de 2e verdieping in deze vleugel leeg gekomen. Ook deze ruimte kan nu verhuurd worden. Tot nu toe is hiervoor geen huurder gevonden. Inkoop- en aanbesteding In de loop van 2014 hebben de laatste 2 Twentse gemeenten het vernieuwde Inkoop- en aanbestedingsbeleid (incl. bijkomende regelgeving, zoals Inkoopvoorwaarden) vastgesteld. Daarmee hanteren nu alle Twentse gemeenten (incl. de Regio en de Veiligheidsregio) in grote lijnen hetzelfde inkoop- en aanbestedingsbeleid. Dit is voor ondernemers in Twente een verbetering omdat ze bij aanbestedingen steeds met hetzelfde beleid te maken hebben. Tevens is dit een voordeel bij gezamenlijke aanbestedingen. In 2014 zijn een groot aantal aanbestedingen op Twentse of regionale schaal uitgevoerd. Genoemd kunnen worden o.a. de aanbestedingen op het gebied van de transities (Jeugd, Begeleiding, enz.), inkoop energie 2016-2018, schoonmaak, Regiotaxi en bedrijfsartsen.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
De samenwerking op inkoop- en aanbestedingen binnen het bestaande convenant met de 8 Twentse Landelijke Gemeenten is in 2014 verder geïntensiveerd. Onderzoek bestuurlijke projecten Begin 2014 is in het kader van de cassatieprocedure Landgoed Hof van Twente een gedetailleerd feitenrelaas opgesteld en ter kennis gebracht van de raad. Door een gesignaleerd knelpunt in de projectsturing van het project Herstructurering Gijmink is een onderzoeksanalyse gemaakt van dit project. Op verzoek van de raad is vervolgens een breder “Onderzoek bestuurlijke projecten” uitgevoerd. Hierin zijn alle 12 bestuurlijke projecten, die op dat moment in uitvoering waren of in de verkenningsfase verkeerden, onder de loep genomen. Centraal stonden de vraag of de projecten in het algemeen en de bestuurlijke en financiële risico’s in het bijzonder in voldoende mate in control zijn en de vraag of de systematiek van projectmatig werken adequaat functioneert. De aanbevelingen uit het onderzoek hebben geleid tot een Actieplan verbeteren projectmatig werken, dat in uitvoering is genomen.
94
Informatiebeleid In 2014 zal het zwaartepunt van het informatiebeleid liggen op de volgende gebieden: Organisatiebrede uitrol van zaakgericht werken in het digitale zaaksysteem TESZ. Implementatie van Sharepoint als middel om organisatiebreed samenwerking en het delen van informatie te verbeteren. Centrale inrichting van functioneel beheer en gegevensbeheer, o.m. basisregistraties. Anticiperen op ontwikkelingen op het vlak van de decentralisaties/transities (AWBZ, Participatiewet, Jeugdzorg) voor informatievoorziening en ICT. Veiligheidsbeleid: in het Shared Services Netwerk Twente wordt een gezamenlijke aanpak voorzien. Afspraken volgen in 2014. ICT-voorzieningen Overeenkomstig de Kadernota 2014 zijn in deze begroting extra bedragen ten behoeve van de egalisatiereserve I&A opgenomen, te weten voor 2013 € 55.000 en voor de jaren 2014 en 2015 elk jaar euro € 160.000. Rekenkamercommissie In november 2014 heeft de Rekenkamercommissie een onderzoeksrapport uitgebracht dat ziet op de informatievoorziening in het kader van de actieve informatieplicht. De bevindingen zijn in november
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2014 in het presidium aan de fractievoorzitters gepresenteerd en toegelicht. Op 20 januari 2015 is het rapport “Yes Minister” aan de gemeenteraad aangeboden. Een belangrijke aanbeveling is om in gesprek te gaan over de wederzijdse verwachtingen en op basis daarvan heldere afspraken te maken. Daarnaast is geadviseerd om te investeren in organisatie, processen en ICT-ondersteuning. Doelmatigheidsonderzoek In 2014 is nog geen voorstel ontwikkeld over hoe in komende jaren invulling zal worden gegeven aan de zogeheten doeltreffendheids- en doelmatigheidsonderzoeken die het college op grond van de Gemeentewet periodiek dient uit te voeren. Reden hiervoor vormt het feit dat in 2014 prioriteit gegeven moest worden aan de analyse van het project Herstructurering Gijmink en het daaropvolgende Onderzoek naar alle bestuurlijke projecten en Actieplan projectmatig werken. In 2015 volgt alsnog het voorstel over de doeltreffendheids- en doelmatigheidsonderzoeken.
analyseren, te kwantificeren en vervolgens het weerstandsvermogen (= beschikbare capaciteit gedeeld door de benodigde capaciteit) vast te stellen. Zie hiervoor paragraaf 2 van dit jaarverslag. Rechtmatigheid In 2014 zijn verbijzonderde interne controles uitgevoerd overeenkomstig het Interne controleplan. Hierover is intensief gecommuniceerd met de accountant. De resultaten van de accountantsbeoordeling zijn gedeeld met de raad via de auditcommissie. In 2014 is de auditcommissie 3 keer bijeen gekomen. Besloten is om gebruik te maken van de mogelijkheid uit het contract met de accountant tot verlenging met een jaar. Hierdoor zal in 2015, in overleg met de raad, een nieuwe, gezamenlijke aanbesteding plaats gaan vinden.
Risicomanagement Door de raad is in september 2013 een beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit vastgesteld. In 2014 is ervaring opgedaan met de methodiek om halfjaarlijks de risico’s inhoudelijk te 95
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PARAGRAAF 6 : VERBONDEN PARTIJEN
faillissement van de verbonden partij of waarvoor aansprakelijkheid van de gemeente bestaat als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.
Deze paragraaf verschaft inzicht in de beleidsmatige en financiële betrokkenheid van de gemeente bij verbonden partijen.
Over het algemeen gaat het bij verbonden partijen om bedrijven waar de gemeente aandelen van heeft, zogenaamde NV’s, BV’s en gemeenschappelijke regelingen zoals de Regio Twente en de Veiligheidsregio.
Voor de uitvoering van een aantal taken heeft de gemeente Hof van Twente zich verbonden met andere partijen. Daarbij kent de regionale samenwerking verschillende varianten. Zoals de Regio Twente, de netwerkorganisatie Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) en nopen de transities op het gebied van jeugd, zorg en werk ons tot meer samenwerking. Tot verbonden partijen worden volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) die partijen gerekend, waarmee de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. Onder financieel belang verstaat het BBV dat de gemeente aan een verbonden partij middelen ter beschikking heeft gesteld, die ze kwijt is in geval van 96
Het beleid van overheden is over het algemeen niet gericht op het hebben van deelnemingen omdat beleggen nu eenmaal geen publieke taak is. Toch heeft Hof van Twente, net als andere overheden, een aantal deelnemingen in bezit. Deze zijn vooral vanuit het verleden ingegeven door het feit dat private partijen bepaalde publieke belangen niet of onvoldoende konden waarborgen. Instellingen waar de gemeente middels een subsidierelatie uitvoering van beleid tracht te bereiken, behoren in dit kader niet tot de verbonden partijen. Vormen van samenwerking welke niet in rechtspersonen zijn ondergebracht behoren eveneens niet tot verbonden partijen. Uiteraard blijft de gemeente de beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden houden ten aanzien van deze partijen, direct dan wel indirect.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Bij de bepaling van de risico’s en het (benodigde) weerstandsvermogen wordt ook gekeken naar de verbonden partijen. Wijziging Besluit begroting en verantwoording (BBV) ten aanzien van verbonden partijen Vanaf de programmabegroting 2014 is aan de informatie per verbonden partij financiële informatie toegevoegd. In juli 2014 is het BBV wederom aangepast. Deze wijzigingen betreffen het opnemen van de omvang van het belang dat de gemeente heeft in de verbonden partij aan het begin en de verwachte omvang aan het einde van het begrotingsjaar. Bij de verbonden partijen wordt vermeld welke zeggenschap Hof van Twente heeft. En bij het onderdeel financieel belang is het financiële aandeel van de gemeente opgenomen. Daarnaast is in de voorschriften de informatie over de omvang van het eigen vermogen, vreemd vermogen en het resultaat anders gespecificeerd. Dit bekent dat in de begroting de informatie uit de begrotingen van de verbonden partij worden opgenomen (verwacht resultaat). Bij de jaarrekening wordt vervolgens aansluiting gezocht met de informatie uit de jaarrekeningen van de verbonden partijen. Niet bij alle verbonden partijen wordt de balans voor het komende jaar geprognotiseerd. En ook is niet voor alle verbonden partijen een begroting 97
beschikbaar aangezien de gemeente niet in alle gevallen instemming moet verlenen aan de begroting. In die gevallen zal voor deze verbonden partijen de meest recente informatie worden opgenomen. Begrotingsrichtlijnen gemeenschappelijke regelingen Om uniformiteit in onze benadering naar gemeenschappelijke regelingen te krijgen wordt zoveel mogelijk gestreefd moeten worden naar uitgangspunten die voor alle gemeenschappelijke regelingen identiek zijn, en ook meerjarig kunnen worden toegepast. Door vooraf goede afspraken met elkaar te maken wordt bewerkstelligd dat er een bestendige Planning & Control-cyclus per gemeenschappelijke regeling kan worden opgebouwd en dat door het bestuur van de verbonden partijen beter gestuurd kan worden op het beleid van deze gemeenschappelijke regeling. In 2014 zijn namens de 14 Twentse gemeenten begrotingsrichtlijnen 2015-2018 verzonden aan de gemeenschappelijke regelingen. Voor de begrotingen 2016-2019 is eenzelfde richtlijn worden uitgezet.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Nieuwe Wet gemeenschappelijke regelingen per 1 januari 2015 De wijzigingen komen mede op verzoek van gemeenteraden en colleges om beter grip en sturing te hebben op de samenwerking. Vanuit de samenwerkingspraktijk van gemeenten, provincies en waterschappen is tevens de wens geuit om in de Wgr een minder ‘zware’ bestuursvorm met rechtspersoonlijkheid op te nemen voor gemeenschappelijke regelingen op het gebied van bedrijfsvoering en uitvoeringstaken. De nieuwe wet komt tegemoet aan deze wens door de invoering van de bedrijfsvoeringsorganisatie (BVO). Dit is een nieuwe samenwerkingsvorm die zich kenmerkt door een eenvoudige bestuurlijke structuur (geen algemeen en dagelijks bestuur) en het hebben van rechtspersoonlijkheid. Een BVO vereist instemming van de gemeenteraden. Waar nodig zullen, de teksten van, de nu geldende gemeenschappelijke regelingen moeten worden aangepast aan de gewijzigde Wgr in 2015. Momenteel wordt onderzocht of en in hoeverre deze wijziging gevolgen heeft voor de openbare lichamen waaraan Hof van Twente deelneemt.
98
Sturing en grip op intergemeentelijke samenwerking In 2015 is inmiddels een Strategiekaart Intergemeentelijke samenwerking vastgesteld als richtinggevend document ten aanzien van samenwerking. Daarnaast is de behoefte uitgesproken om meer grip te hebben op samenwerkingsverbanden vanuit het belang van democratische legitimatie. Eind 2015 zal de nota verbonden partijen worden geactualiseerd. Ontwikkelingen verbonden partijen Regio Twente Gevolgen afschaffing WGR-plus De taken en bevoegdheden m.b.t. verkeer en vervoer, die nu bij de plusregio’s liggen, worden bij de provincies neergelegd (incl. bijbehorende middelen). Naar verwachting zullen in 2016 de BDUmiddelen aan het Provinciefonds worden toegevoegd. Om tot een soepele overdracht te komen van de Regio Twente naar de provincie zal een bestuursovereenkomst opgesteld worden. Het afsprakenkader dient als basispakket en leidraad voor de overgang van taken, bevoegdheden en middelen.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma Innovatiesprong 2015 In 2012 is ingestemd met de verdeling van de innovatiemiddelen aan de 5 programmalijnen van de Innovatiesprong. Op 30 oktober 2014 is er een tweede bijeenkomst Staat van Innovatief Twente geweest. Dit om raadsleden, statenleden en collegeleden op de hoogte te stellen van de vorderingen en de resultaten van Innovatief Twente. De Innovatiesprong beoogt een duurzame structurele versterking van de sociaaleconomische structuur van Twente en het vergroten van de concurrentiekracht van Twente. Per programmalijn is een overzicht gemaakt van de afspraken en bedragen. Er is gekeken of er bijgestuurd dient te worden dan wel een andere verdeling van de middelen moet worden opgesteld. Instellen bestuurscommissie OZJT Voor de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van jeugdhulp (Jeugdwet) en maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is besloten regionaal samen te werken. Daarvoor is de Verordening bestuurscommissie OZJT in het leven geroepen. De verordening waarborgt de aparte positionering binnen de regio van deze nieuwe taken. Elke gemeenten heeft één stem in de bestuurscommissie.
99
Veiligheidsregio Twente Financieringssystematiek Deloitte heeft een evaluatie uitgevoerd van de financieringssystematiek en het takenpakket. Als financieringssystematiek vanaf het begrotingsjaar 2016 wordt voorlopig gekozen voor het Cebeonmodel. De maatstaven voor het cluster OOV worden als basis genomen voor de financiering van het gemeentelijk aandeel in de kosten van de VRT. Het voor onze gemeente verwachte positieve herverdeeleffect wordt tijdelijk beperkt door een ingroeiregeling van 3 jaar (2016-2018). Het definitieve besluit wordt voor de zomer 2015 genomen. Taakstelling efficiency 2016-2019 van € 0,8 miljoen Deze taakstelling is de uitkomst van een grondige doorlichting van het brandweermaterieel. In het bezuinigingspakket is de nadruk gelegd op efficiencyvergrotende maatregelen. Zo worden er 19 voertuigen geschrapt (20% van het arsenaal aan hulpverleningsvoertuigen). Daarnaast wordt de nadruk gelegd op innovatie om daarmee o.a. meer rendement te bereiken. Taakstelling 0,9 miljoen Op 1 juli 2014 heeft het AB een besluit genomen over een bezuinigingspakket van € 0,9 mln. Deze
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
bezuiniging wordt verwerkt in de ontwerpbegroting 2016 en zal worden gerealiseerd door verlaging van het kwaliteits- cq veiligheidsniveau. Stadsbank Oost Nederland In 2014 gestart met de uitwerking van het toekomstig dienstverleningsmodel. Dit dienstverleningsmodel komt tegemoet aan de nieuwe oplossingen die gemeenten kiezen binnen het gemeentelijke sociale domein en geeft antwoord op nieuwe vragen en verwachtingen van klanten. Daarbij past een vereenvoudigd en transparant bekostigingsmodel, dat bij de deelnemende gemeenten niet leidt tot kostenverhogingen. Euregio Harmonisatie lidmaatschapsbijdrage De Nederlandse leden betalen €0,35 per inwoner en de Duitse leden €0,25 per inwoner. Dit verschil is in de jaren ’80 ontstaan en voor de Nederlandse leden is er geen reden meer om dit in stand te houden. Daarom is er een uniforme bijdrage vastgesteld van € 0,2798 per inwoner per jaar. Afgesproken is de volgende maatregelen met kostenbesparend effect voor de lange termijn in gang te zetten: Concentratie op kerntaken en versterking van de activiteiten binnen deze werkterreinen. 100
Vergroting van de efficiëntie van de gehele organisatie. Feitelijke realisatie van diverse kostenbesparingen. Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek Het industrieterrein Zenkeldamshoek in Goor wordt in het kader van een publiekrechtelijke samenwerkingsovereenkomst ontwikkeld door de gemeente en Bank Nederlandse Gemeenten Gebiedsontwikkeling. De verdere ontwikkeling geschiedt vanuit de samenwerkingsovereenkomst OMZ (Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek). De gemeente is voor 20% risicodragend in deze participatie. Eind 2013 is overeenstemming bereikt over een nieuwe overeenkomst financiële dienstverlening. Tevens is besloten tot een bijstorting van € 175.465 in OMZ en een gemeentelijke garantstelling voor een aan te trekken lening van € 10,6 min, onder gelijktijdige contragarantstelling door de BNG-GO. Daarbij heeft ook een aanpassing van de governance plaatsgehad. Naast een directeur vanuit OMZ is ook vanuit de gemeente een medewerker als directeur benoemd. De directie heeft zich aanvankelijk bezig moeten houden met de afwikkeling van het raadsbesluit rond de herfinanciering van Ontwikkelingsmaatschappij
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Zenkeldamshoek. Binnen de Beheer BV en de Commanditaire Vennootschap vergde dat de nodige besluiten die bovendien notarieel afgewikkeld dienden de te worden. Daarnaast heeft de directie gewerkt aan de opdracht uit de Allonge om een verkoopmanager aan te stellen. Ze heeft daartoe een verkoopstrategie laten opstellen die door de aandeelhouders van OMZ eind oktober besproken is. De verkoopmanager zal begin 2015 aangesteld worden. In 2014 zijn geen percelen verkocht. Bij de herziene grondexploitatie 2014 was hier rekening mee gehouden. De herziene grondexploitatie van 2015 voorziet in een positief resultaat van ca. € 496.000. De herziene grondexploitatie van 2015 voorziet in een lagere financieringsbehoefte dan waar rekening mee was gehouden bij het aangaan van de overeenkomst financiële dienstverlening. Daardoor is het risicoprofiel per 31 december 2014 lager dan waar van uit werd gegaan bij het aangaan van de overeenkomst financiële dienstverlening. Voor de risico’s en de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit wordt verwezen naar paragraaf 2 van dit jaarverslag.
101
De uitstaande vordering van Zenkeldamshoek aan de gemeente van 0,5 mln is in 2014 betaald. Tevens heeft de gemeente een garantstellingsprovisie van € 29.000 ontvangen als vergoeding voor de gemeentelijke garantsstelling. Deze is toegevoegd aan de reserve garantstellingsprovisie lening Zenkeldamshoek. Twente Milieu Per 1 januari 2014 is de gemeente Borne toegetreden als aandeelhouder. In 2015 zal de strategische visie van Twente Milieu worden uitgewerkt en vastgesteld. De gemeenteraden worden hierbij betrokken. Regio Twente In 2015 zal het strategisch beleidsplan 2016-2019 worden uitgewerkt en vastgesteld. De gemeenteraden worden hierbij betrokken. Cogas Eind 2014 heeft de overgang van de leverancier van de diensten op de coaxnetwerken, van Ziggo naar Caiway, plaatsgevonden.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Attero Het belang in Attero is in 2014 verkocht en is vanaf midden 2014 niet langer een verbonden partij van de gemeente Hof van Twente. De eenmalige opbrengst, € 433.910, is toegevoegd aan de reserve majeure projecten.
102
Bij de verkoop is een escrow (fonds om nagekomen verplichtingen af te wikkelen) gevormd. Dit zal worden afgewikkeld door Claim Staat Vennootschap BV.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Verbonden partij Vestigingsplaats
Doel / belang deelname
1. Gemeenschappelijke regelingen 1.1 Regio Twente Samenwerkingsverband van de veertien Enschede Twentse gemeenten. Regio Twente voert voor en met de gemeenten taken uit op het gebied van gezondheid, verkeer en vervoer, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit, economische zaken, recreatie en toerisme en milieu. Enkele taken zijn gebaseerd op een wettelijke verplichting (bijv. het regionale openbaar vervoer), andere taken zijn gebaseerd op vrijwillige samenwerking. Eind 2011 is het eigendom van Twence van Regio Twente naar de individuele Twentse gemeenten overgegaan. De betrokkenheid van Regio Twente bij Twence beperkt zich nu alleen nog maar tot de toegezegde € 80 miljoen voor de Agenda van Twente. Als Twence aan deze verplichting heeft voldaan vervalt daarmee ook deze betrokkenheid.
Financieel
Vertegenwoordiging (belang)
Ontwikkelingen
Gemeentelijke bijdrage: - Bijdrage 2013: € 1,2 mln. - Bijdrage 2014: € 1,3 mln - Bijdrage 2015: € 1,3 mln. - Gezamenlijke bijdrage Twentse gemeenten 2015: € 24,1 mln.
De gemeente is bestuurlijk vertegenwoordigd in de Regio Twente via twee zetels in de Regioraad. Wethouder van Zwanenburg is lid van het dagelijks bestuur.
Gevolgen afschaffing WGR-plus De taken en bevoegdheden m.b.t. verkeer en vervoer, die nu bij de plusregio’s liggen, worden bij de provincies neergelegd (incl. bijbehorende middelen). Naar verwachting zullen in 2016 de BDUmiddelen aan het Provinciefonds worden toegevoegd. Om tot een soepele overdracht te komen van de Regio Twente naar de provincie zal een bestuursovereenkomst opgesteld worden. Het afsprakenkader dient als basispakket en leidraad voor de overgang van taken, bevoegdheden en middelen.
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 8,4 mln. - Vreemd vermogen: € 108,2 mln. Resultaat: - Resultaat 2013: € 970.790. - Verwacht resultaat 2014: € 160.000. - Verwacht resultaat 2015: € 0.
Wethouders zijn als portefeuillehouder lid van de verschillende bestuurscommissies van de Regio Twente. Stemverhouding en bijdrage op basis van het aantal inwoners. Aandeel Hof van Twente: 5,59%.
103
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Programma Innovatiesprong 2015 In 2012 is ingestemd met de verdeling van de innovatiemiddelen aan de 5 programmalijnen van de Innovatiesprong. Op 30 oktober 2014 is er een tweede bijeenkomst Staat van Innovatief Twente geweest. Dit om raadsleden, statenleden en collegeleden op de hoogte te
stellen van de vorderingen en de resultaten van Innovatief Twente. De Innovatiesprong beoogt een duurzame structurele versterking van de sociaaleconomische structuur van Twente en het vergroten van de concurrentiekracht van Twente. Per programmalijn is een overzicht gemaakt van de afspraken en bedragen. Er is gekeken of er bijgestuurd dient te worden dan wel een andere verdeling van de middelen moet worden opgesteld.
1.2 Veiligheidsregio In de Veiligheidsregio Twente (VRT) Twente werken de brandweer, geneeskundige Enschede hulpverlening (GHOR), de politie en de 14 Twentse gemeenten samen aan een veilige regio Twente. De VRT zet zich in voor effectieve voorbereiding op en
104
Gemeentelijke bijdrage: - Bijdrage 2013: € 2,4 mln. - Bijdrage 2014: € 2,4 mln. - Bijdrage 2015: € 2,4 mln. - Gezamenlijke bijdrage Twentse gemeenten 2015: € 40 mln.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
De burgemeester is afgevaardigd in het algemeen bestuur. Aandeel Hof van Twente: 5,59%.
Instellen bestuurscommissie OZJT Voor de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van jeugdhulp (Jeugdwet) en maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is besloten regionaal samen te werken. Daarvoor is de Verordening bestuurscommissie OZJT in het leven geroepen. De verordening waarborgt de aparte positionering binnen de regio van deze nieuwe taken. Elke gemeenten heeft één stem in de bestuurscommissie. Financieringssystematiek Deloitte heeft een evaluatie uitgevoerd van de financieringssystematiek en het takenpakket. Als financieringssystematiek vanaf
bestrijding van crises en rampen (wettelijke verplichting). De VRT regelt de aanpak van grote ongelukken, rampen en crises zoals overstromingen, uitbraak van besmettelijke ziektes en terrorisme.
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 4,9 mln. - Vreemd vermogen: € 49,8 mln. Resultaat: - Resultaat 2013: € 4,3 mln. - Van het resultaat over 2013 is in 2014 € 2,9 mln uitgekeerd aan de gemeenten. Voor Hof van Twente is dit € 166.173. - Verwacht resultaat 2015: 0.
het begrotingsjaar 2016 wordt voorlopig gekozen voor het Cebeon-model. De maatstaven voor het cluster OOV worden als basis genomen voor de financiering van het gemeentelijk aandeel in de kosten van de VRT. Het voor onze gemeente verwachte positieve herverdeeleffect wordt tijdelijk beperkt door een ingroeiregeling van 3 jaar (2016-2018). Het definitieve besluit wordt voor de zomer 2015 genomen. Taakstelling efficiency 20162019 van € 0,8 miljoen Deze taakstelling is de uitkomst van een grondige doorlichting van het brandweermaterieel. In het bezuinigingspakket is de nadruk gelegd op efficiencyvergrotende maatregelen. Zo worden er 19 voertuigen geschrapt (20% van het arsenaal aan hulpverleningsvoertuigen). Daarnaast wordt de nadruk gelegd op innovatie om daarmee o.a. meer rendement te bereiken. Taakstelling 0,9 miljoen Op 1 juli 2014 heeft het AB een besluit genomen over een bezuinigingspakket van € 0,9 mln. Deze bezuiniging wordt verwerkt in de ontwerpbegroting
105
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
1.3 Sociaal Werkleerbedrijf Midden Twente (SWB) Hengelo
Het ontwikkelen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt tot waardevolle medewerkers. De SWB voert voor de gemeente Hof van Twente de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) en is de uitvoerende organisatie als het gaat om re-integratie-trajecten.
Gemeentelijke bijdrage: - Bijdrage 2013: € 56.000. - Bijdrage 2013: € 56.000. - Bijdrage 2015: € 56.000. Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 5,4 mln. - Vreemd vermogen: € 867.000. Verwachte vermogenspositie 2015 - Eigen vermogen primo: € 5 mln. - Eigen vermogen ultimo: € 4,5 mln. - Vreemd vermogen primo: € 0,5 mln. - Vreemd vermogen ultimo: 1 mln.
Resultaat: - Resultaat 2013: - € 59.000. - Verwacht resultaat 2014: - € 73.000 - Verwacht resultaat 2015: - € 420.000. 1.4 Stadsbank Oost De bank is een kredietbank als bedoeld in Afname dienstverlening: Nederland artikel 6 van de Wet op het - Dienstverlening 2013: € 236.500. Enschede consumentenkrediet en heeft tot doel om - Dienstverlening 2014: € 239.038. vanuit bedrijfseconomische en - Dienstverlening 2015: € 242.242. maatschappelijke optiek een verantwoord pakket van (financiële) dienstverlening Vermogenspositie ultimo 2013: aan te bieden aan de ingezetenen van - Eigen vermogen: € 3 mln. haar rechtsgebied die financiële - Vreemd vermogen: € 16,1 mln. problemen ondervinden. Het gaat hier om deelnemen aan kredietverlening, Verwachte vermogenspositie 2015 budgetbeheer, schuldhulpverlening, - Eigen vermogen primo: € 2,8 mln. bewindvoering schuldsanering. - Eigen vermogen ultimo: € 2,8 mln.
106
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2016 en zal worden gerealiseerd door verlaging van het kwaliteits- cq veiligheidsniveau. De gemeente is In 2014 stond in het teken van vertegenwoordigd in de voorbereiding op de het algemeen en het Participatiewet. dagelijks bestuur. Om de consequenties van de De gemeenten ontwikkelingen te beperken Hengelo, Borne en wordt invulling gegeven aan de Hof van Twente strategienota 2014-2018. werken samen in Over de consequenties van de deze Participatiewet is nog niet alles gemeenschappelijke duidelijk. regeling. In 2015 wordt de bestuursopdracht Samen Verder uitgewerkt. Vooralsnog wordt de gemeentelijke bijdrage niet verhoogd.
De gemeente is bestuurlijk vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Elk van de 22 aangesloten gemeenten hebben één stem in het algemeen bestuur.
Door de komst van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening per 1 juli 2012 is de rol van de gemeente veranderd. De gemeente moet aan de hand van gemeentelijke beleidsregels besluiten of een inwoner met financiële problemen wordt toegelaten tot de schuldhulpverlening. In 2014 gestart met de uitwerking van het toekomstig dienstverleningsmodel. Dit dienstverleningsmodel komt tegemoet aan de nieuwe
Resultaat: - Resultaat 2013: € 113.000. - Verwacht resultaat 2014: € 15.400. - Verwacht resultaat 2015:- € 5.000.
1.5 Openbaar Lichaam Crematoria Twente Enschede
Het openbaar lichaam bezit de aandelen van Crematoria Twente/Oost Nederland B.V. De B.V. heeft tot taak het in stand houden en exploiteren van de crematoria in de regio. De deelname wordt beschouwd als een publieke taak bij een brede invulling van de wet lijkbezorging.
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 1,6 mln. - Vreemd vermogen: € 0. Verwachte vermogenspositie 2015: - Eigen vermogen primo: € 1,6 mln. - Eigen vermogen ultimo: € 1,6 mln. - Vreemd vermogen primo: € 0. - Vreemd vermogen ultimo: € 0. Resultaat: Is resultaat uit deelneming (de BV) minus enkele kosten welke wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. - Resultaat 2013: € 791.353. - Verwacht resultaat 2014: € 910.895. - Verwacht resultaat 2015: - € 16.175. Dividenduitkering: - Dividenduitkering in 2014: € 55.843. - Dividenduitkering in 2015: € 0. - Ten behoeve van het strategisch meerjarenplan zal in 2015 en 2016 geen dividend worden uitgekeerd. - Dividendraming vanaf 2017 € 18.000.
107
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
oplossingen die gemeenten kiezen binnen het gemeentelijke sociale domein en geeft antwoord op nieuwe vragen en verwachtingen van klanten. Daarbij past een vereenvoudigd en transparant bekostigingsmodel, dat bij de deelnemende gemeenten niet leidt tot kostenverhogingen. De gemeente is Onderdelen van het vertegenwoordigd in strategische meerjarenplan het algemeen vormen een nieuwe vestiging in bestuur. de sub-regio Hengelo, renovatie in Dertien gemeenten Enschede en Almelo en nemen deel in de realisatie van een gemeenschappelijke crematieruimte in Oldenzaal. regeling Verdeling resultaat op basis van het aantal crematies. Vanuit Hof van Twente 5% a 5,5%.
Verbonden partij Vestigingsplaats
Doel / belang deelname
2. Stichtingen en verenigingen 2.1 Euregio De grensoverschrijdende gemeentelijke Enschede samenwerking die plaatsvindt in Euregioverband kent belangrijke toeristische en economische pijlers. De Euregio houdt zich bezig met belangen-behartiging en samenwerking op sociaal-cultureel gebied (Mozercommissie), advisering met betrekking tot grensoverschrijdend werknemersverkeer, het versterken van de economische structuur via Interregfondsen en voorts met intergemeentelijke samenwerking in de meest brede zin van het woord.
Financieel
De deelnemende Nederlandse gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage van 0,35 euro per inwoner.
Vertegenwoordiging (belang)
Bij de Euregio zijn 129 gemeenten en (Land-) Kreise aangesloten. Resultaat: De gemeente wordt - Resultaat 2013: - € 40.744. in de Euregioraad - Verwacht resultaat 2014: - € 85.000. vertegenwoordigd - Verwacht resultaat 2015 - € 120.000. door twee gemeente- Het (verwachte) resultaat wordt ten raadsleden. laste gebracht van de algemene reserve/Interreg-reserve.
Ontwikkelingen
Harmonisatie lidmaatschaps bijdrage De Nederlandse leden betalen €0,35 per inwoner en de Duitse leden €0,25 per inwoner. Dit verschil is in de jaren ’80 ontstaan en voor de Nederlandse leden is er geen reden meer om dit in stand te houden. Daarom is er een uniforme bijdrage vastgesteld van € 0,2798 per inwoner per jaar. Afgesproken is de volgende maatregelen met kostenbesparend effect voor de lange termijn in gang te zetten: • Concentratie op kerntaken en versterking van de activiteiten binnen deze werkterreinen. • Vergroting van de efficiëntie van de gehele organisatie. • Feitelijke realisatie van diverse kostenbesparingen. De Euregio heeft € 50.000 meer inkomsten uit lidmaatschapsbijdragen nodig. Daarom worden de tarieven eenmalig verhoogd. Door de toetreding van nieuwe leden
108
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
kan de verhoging van de lidmaatschapsbijdrage beperkt blijven tot € 0,01 naar € 0,29 per inwoner per jaar. 2.2. Vereniging van Nederlandse Gemeenten Den Haag
109
Onze deelname aan de VNG heeft enerzijds ten doel dat de collectieve belangenbehartiging richting de rijksoverheid mede namens de gemeente Hof van Twente gebeurt. Anderzijds maken we gebruik van (individuele) dienstverlening die de VNG biedt. De afdeling VNG Overijssel behartigt de belangen van de Overijsselse gemeenten richting de Provincie.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Verbonden partij Vestigingsplaats
Doel / belang deelname
3. Aandeelhouderschappen 3.1 Ontwikkelings- De gemeente is met BNG maatschappij Gebiedsontwikkeling een samenwerking Zenkeldamshoek aangegaan voor de ontwikkeling van het Den Haag bedrijventerrein Zenkeldamshoek te Goor.
Financieel
Vertegenwoordiging (belang)
Ontwikkelingen
1. Besloten Vennootschap Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 23.000. - Vreemd vermogen: € 0. Vermogenspositie ultimo 2014: - Eigen vermogen: € 29.000. - Vreemd vermogen: € 438.000. Resultaat: - Resultaat 2013: € 5.000 - Resultaat 2014: € 6.000.
Verhouding belang gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling is 20%/80%. Zeggenschap op basis van 50%/50%.
Eind 2013 is overeenstemming bereikt over een nieuwe overeenkomst financiële dienstverlening. Deze is in de loop van 2014 ondertekend. Daarna volgt ook verwerking van genomen besluit. Eind 2014 is door de gemeente een bijstorting gedaan in het eigen vermogen van € 106.000 in het eigen vermogen van OMZ. Daarmee komt het gestorte vermogen van gemeente uit op € 997.000 Daarnaast staat de gemeente garant voor de rekening courantlening van 10,6 mln bij de Bank Nederlandse Gemeenten. BNG-GO staat onder gelijktijdige contragarantstelling door de BNG-GO. De uitstaande vordering van Zenkeldamshoek aan de gemeente van 0,5 mln is in 2014 betaald. Tevens heeft de gemeente een garantstellings-provisie van € 29.000 ontvangen als vergoeding voor de gemeentelijke garantsstelling. Deze is toegevoegd aan de reserve garantstellingsprovisie lening Zenkeldamshoek.
2. Commanditaire Vennootschap Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 4,4 mln. - Vreemd vermogen: € 10,2 mln. Vermogenspositie ultimo 2014: - Eigen vermogen: € 5 mln. - Vreemd vermogen: € 10,1 mln. Resultaat: - Resultaat 2013: - € 18.000. - Resultaat 2014: € 13.000. Geraamd resultaat herziene grondexploitatie 2015 € 496.000.
110
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
3.2 Twente Milieu Enschede
3.3 Twence Enschede
111
Twente Milieu is actief op het gebied van afvalinzameling (wettelijke zorgplichttaak gemeente) en het beheer van de openbare ruimte voor de gemeenten Almelo, Enschede, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal en Borne. Bij het inzamelen van afval richt Twente Milieu zich op hergebruik van grondstoffen.
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: 8 mln. - Vreemd vermogen: 14,6 mln.
Hof van Twente bezit 160 aandelen (8,8%) van de aandelen A . De met ingang van Resultaat: 2014 toegetreden - Resultaat 2013: € 110.436. gemeente Borne - Er wordt vooralsnog geen dividend bezit aandelen B. uitgekeerd aan de aandeelhouders. Een onderscheid is gemaakt t.b.v. de in het verleden opgebouwde reservepositie. Hof van Twente bezit 8,25% van de aandelen. Terugwinning van grondstoffen en energie Vermogenspositie ultimo 2013: De aandeelhouders uit afval door duurzame en betaalbare - Eigen vermogen: € 122,6 mln. zijn 14 Twentse verwerking van afval en bevordering van - Vreemd vermogen: € 213,2 mln. gemeenten, de samenwerking op het gebied van Berkelland, Attero, innovatief afvalbeleid (circulaire Verwachte vermogenspositie 2015: Vuilverwerkingseconomie). - Eigen vermogen primo: € 122,6 mln. bedrijf Noord - Eigen vermogen ultimo: € 122,6 mln Nederland. De deelnemende gemeenten hebben zich - Vreemd vermogen: Substantieel lager Regio Twente heeft tot 2022 verplicht het brandbaar dan 2013 i.v.m. aflossingen op de een winstgevend huishoudelijk restafval aan te leveren. langlopende leningen. preferent aandeel i.v.m. Agenda van De gemeenten zijn in 2012 betrokken bij Resultaat: Twente. de totstandkoming van het Strategisch - Resultaat 2013: € 11,9 mln. beleidsplan Twence 2012-2015. - Verwacht resultaat 2015: stabiel ten Hof van Twente bezit opzichte van 2013. Uitgaande van 46.359 aandelen De focus ligt nu op het handhaven en gelijkblijvende prijzen op de afval-, (4,64%). versterken van de positie van Twence in grondstoffenen energiemarkten. de snel veranderende markt van grondstoffen, energie en afval. Dit in Dividenduitkering: samenhang met een evenwichtig - Afspraak uitkering aan de dividend- en tarievenbeleid voor de aandeelhouders ad € 2,5 mln per jaar aandeelhouders. , en aan Regio Twente i.v.m. Agenda van Twente ad € 8 mln per jaar. - Dividend over 2013: € 135.731.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
In het najaar 2013 hebben de aandeelhouders ingestemd met toetreding van de gemeente Borne per 1 januari 2014. De wet- en regelgeving is sterk in beweging in de afvalsector. Streven is een ‘afvalloos’ Twente. In 2015 zal de strategische visie van Twente Milieu worden uitgewerkt en vastgesteld. De gemeenteraden worden hierbij betrokken. Het aanbod van afval, vooral brandbaar restafval, loopt ondermeer in Nederland gestaag terug. Dit wordt mede veroorzaakt door de economische ontwikkelingen en intensivering van rijksbeleid op het gebied van hergebruik van afval. Vanwege een tekort aan verbrandingscapaciteit in het buitenland (o.a. Engeland) en door Europese regelgeving (reduceer-verplichting van het storten van brandbaar afval), is de afvalmarkt meer geïnternationaliseerd. De markt voor terugwinning van (secundaire) grondstoffen en productie duurzame energie uit afval is ook sterk in beweging. Onderzoek wordt gedaan naar verdere mogelijkheden waardevolle stromen uit afval te halen.
- Verwacht dividend 2015: € 130.000.
3.4 Bank Nederlandse Gemeenten Den Haag
3.5 Vitens Utrecht
3.6 Wadinko Zwolle
112
In 2015 zal het strategisch beleidsplan 2016-2019 worden uitgewerkt en vastgesteld. De gemeenteraden worden hierbij betrokken. BNG Bank is de bank van en voor Vermogenspositie ultimo 2013: De aandeelhouders Mede door de financiële crisis is overheden en instellingen voor het - Eigen vermogen: € 2.918 mln. van de BNG zijn de er een aanpassing van de maatschappelijk belang. De bank draagt - Vreemd vermogen €128.265 mln. Staat regelgeving voor financiële duurzaam bij aan het laag houden van de der Nederlanden instellingen (onder andere kosten van maatschappelijke Resultaat: (voor 50%) en Basel III) waarbij de voorzieningen voor de burger. - Resultaat 2013: € 283 mln. provincies en vermogenspositie van banken De BNG biedt financiële diensten op maat - Verwacht resultaat 2015: gemeenten wordt verbeterd. Daarnaast zoals kredietverlening, betalingsverkeer, De BNG geeft geen formele uitspraak (gezamenlijk moeten gemeenten verplicht advisering, elektronisch bankieren en over de winstverwachting. Het eveneens 50%). schatkistbankieren. beleggen. Ook participeert de bank in resultaat staat wel onder druk. Naast de onzekerheden op de publiek-private samenwerking (PPS). Hof van Twente bezit financiële resultaten heeft dit Deelname ten behoeve van behouden van Dividenduitkering: 157.326 aandelen een dempend effect op het - Dividend over 2013: € 199.804. (0,28%). resultaat. toegang tot geld‐ en kapitaalmarkt - Verwacht dividend 2015: € 175.000. (financiële markten). De bank heeft een triple-A rating. BNG Bank is tevens de huisbankier. Op een duurzame basis een uitstekende Vermogenspositie ultimo 2013: De aandelen van Vitens zal de komende jaren het kwaliteit drinkwater leveren met een - Eigen vermogen: € 438,3 mln. Vitens zijn voor gemiddelde drinkwatertarief excellente dienstverlening - Vreemd vermogen: € 1.273,5 mln. 100% in handen van voor haar klanten gelijk houden, (leveringszekerheid). provinciale en waarbij het aandeel van het Vitens is het grootste publieke Resultaat: gemeentelijke capaciteit tarief geleidelijk zal drinkwaterbedrijf in Nederland, met meer - Resultaat 2013: 39,3 mln. overheden. toenemen. Hiermee zullen de dan 5,4 miljoen klanten. - Verwacht resultaat 2015: 36 mln. tarieven beter aansluiten bij de Hof van Twente bezit kostprijs van het product water. Wettelijk is vastgelegd dat de aandelen Dividenduitkering: 66.713 aandelen van de drinkwaterbedrijven in publieke - Dividend over 2013: € 181.459. (1,155%). handen blijven. - Verwacht dividend 2015: € 170.000. Wadinko is een participatiemaatschappij, Vermogenspositie ultimo 2013: Provincie Overijssel In 2013 is besloten de in de die vooral in Overijssel actief is. - Eigen vermogen: € 54,3 mln. en 24 gemeenten komende jaren (2013-2017) Het resultaat van Wadinko is afhankelijk - Vreemd vermogen: geen. nemen deel. dividend uit te keren aan de van de bedrijven waarin zij participeert. Hof van Twente bezit aandeelhouders. Het voornaamste doel is bevordering van 144 aandelen (6%). de regionale werkgelegenheid.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Verwachte vermogenspositie 2015: - Eigen vermogen primo: € 60 mln. - Eigen vermogen ultimo: € 60 mln. - Vreemd vermogen: geen. Resultaat: - Resultaat 2013: € 1,7 mln. - Verwacht resultaat 2015: € 1 mln.
3.7 Cogas Almelo
3.8 Enexis Den Bosch
113
Dividenduitkering: - Dividend over 2013: € 72.000. - Verwacht dividend 2015: € 72.000. Cogas houdt zich bezig met activiteiten op Vermogenspositie ultimo 2013: het gebied van infrastructuur (met name - Eigen vermogen: € 179,8 mln. het beheer van gas-, elektriciteits- en - Vreemd vermogen: € 46,8 mln. stadsverwarmingsleidingen), kabels- en telecommunicatie, duurzame energie en Resultaat: meetactiviteiten. In 2012 is besloten om - Resultaat 2013: € 22,8 mln. de investeringen in het glasvezelnetwerk - Verwacht resultaat 2015: € 16 mln. te versnellen door Cogas Kabel onder te brengen in een joint venture. Dividenduitkering: - Dividend over 2013: € 1.338.000. - Verwacht dividend 2015: € 1.338.000 Conform meerjarig dividendbeleid.
Enexis beheert het energienetwerk in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland. Ten behoeve van alle taken van het
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 3.370 mln. - Vreemd vermogen: € 2.895 mln.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
De aandelen zijn in Voor de aanleg van glasvezel is handen van 9 Cogas een samenwerking Twentse gemeenten. aangegaan met CIF. Naar verwachting zullen alle Hof van Twente bezit gemeenten in het 669 aandelen verzorgingsgebied in 2015 zijn (13,15%). voorzien van een glasvezelaansluiting. In hoeverre ook verglazing van het buitengebied (rendabel) kan worden gerealiseerd wordt onderzocht. Cogas heef een innovatieve rol m.b.t. tot verduurzaming, het zijn van verbinder tussen partijen en het actief inspelen op ontwikkelingen vanuit de energietransitie op de netwerken. Eind 2014 heeft de overgang van de leverancier van de diensten op de coaxnetwerken, van Ziggo naar Caiway, plaatsgevonden. De aandelen zijn in handen van 6 provincies en 15
distribueren en het transporteren van energie, zoals elektriciteit, gas, warmte en Verwachte vermogenspositie 2015: (warm) water zoals ingevolge de - Eigen vermogen primo: € 3.500 mln Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn - Eigen vermogen ultimo: € 3.625 mln toebedeeld aan een netbeheerder. Resultaat: - Resultaat 2013: € 239,1 mln. - Verwacht resultaat 2015: € 200 mln.
3.9 Attero Arnhem
3.10 Publiek Belang Elektriciteitsproductie (PBE) Den Bosch
Dividenduitkering: - Dividend over 2013: € 335.556. - Verwacht dividend 2015: € 275.000. Attero is actief op het gebied van De verkoop van het belang in Attero afvalverwijdering en verwerking, recycling resulteert in een eenmalige opbrengst en het geschikt maken van afval tot van € 444.910. producten voor hergebruik en Na verrekening met de geactiveerde energieopwekking. boekwaarde is € 433.910 is het voordeel conform afspraak toegevoegd aan de reserve majeure projecten.
In 2011 is over het geschil rond de vervreemding van het laatste deel van de aandelen Essent (Borssele) aan RWE een schikking bereikt en uitgekeerd aan de aandeelhouders. Binnen de vennootschap is nog een zeer beperkt kapitaal achter gebleven voor de afwikkeling.
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 1,6 mln. - Vreemd vermogen: € 111.272. Verwachte vermogenspositie 2015: - Eigen vermogen primo: € 1,6 mln. - Eigen vermogen ultimo: € 1,6 mln. - Vreemd vermogen primo: € 100.000 - Vreemd vermogen ultimo:€ 100.000 Resultaat: - Resultaat 2013: - € 18.114. - Verwacht resultaat 2015: - € 5.000. Dividenduitkering: - Geen dividenduitkering.
114
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
gemeenten. Hof van Twente bezit 420.307 aandelen (0,28%).
Het belang in Attero is in 2014 verkocht en is vanaf midden 2014 niet langer een verbonden partij van de gemeente Hof van Twente Bij de verkoop is een escrow (fonds om nagekomen verplichtingen af te wikkelen) gevormd. Dit zal worden afgewikkeld door Claim Staat Vennootschap BV. Hof van Twente bezit Naar verwachting wordt deze 420.307 aandelen BV binnen afzienbare tijd (0,28%). opgeheven.
3.11 Vordering Enexis Bij de splitsing en verkoop van Essent is Den Bosch het economisch eigendom van de gas- en elektriciteitsnetten overgedragen aan Enexis. De Wet Onafhankelijk Netbeheer staat niet toe dat RWE dit zou financieren. De lening (vordering) vanuit het productieen leveringsbedrijf is daarom niet verkocht maar overgedragen aan de aandeelhouders.
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 82.250. - Vreemd vermogen: € 862 mln. Verwachte vermogenspositie 2015: - Eigen vermogen primo: € 72.000. - Eigen vermogen ultimo: € 62.000. - Vreemd vermogen primo: € 862 mln - Vreemd vermogen ultimo: € 862 mln
Resultaat: - Resultaat 2013: - € 13.918. - Verwacht resultaat 2015: -€ 10.000.
3.12 Verkoop Vennootschap Den Bosch
3.13 Cross Border Leases (CBL) Vennootschap Den Bosch
115
Dividenduitkering: - Geen dividenduitkering. In deze vennootschap is oorspronkelijk Vermogenspositie ultimo 2013: een escrow (fonds om nagekomen - Eigen vermogen: € 347,3 mln. verplichtingen af te wikkelen) opgenomen - Vreemd vermogen: € 827.539. van € 800 miljoen. Omgerekend is dit voor de gemeente Hof van Twente € 2,2 Verwachte vermogenspositie 2015: miljoen. Momenteel resteert nog een - Eigen vermogen primo: € 380 mln. bedrag van € 1,2 miljoen. Het bedrag is - Eigen vermogen ultimo: € 0. om eventuele schadeclaims uit garanties - Vreemd vermogen primo: € 500.000 te kunnen betalen naar aanleiding van de - Vreemd vermogen ultimo: $ 0. verkoop van Essent. Onzeker is in hoeverre dit bedrag uiteindelijk zal worden Resultaat: uitgekeerd, waardoor voor deze vordering - Resultaat 2013: - € 62,1 mln. ook een voorziening is opgenomen van - Verwacht resultaat 2015: 100% van de vordering. Naar verwachting wordt de vennootschap eind 2015 geliquideerd. Een eventueel positief saldo valt vrij aan de aandeelhouders. Als onderdeel van de transactie hebben Vermogenspositie ultimo 2013: RWE en Essent ter dekking van het risico - Eigen vermogen: $ 9,88 mln. van de vervroegde beëindiging van de - Vreemd vermogen: $ 103.732. Cross Border Leases (CBL‟s) een Verwachte vermogenspositie 2015: zogenaamd CBL fonds in het leven
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Hof van Twente bezit De oorspronkelijke lening van 420.307 aandelen de gemeenten bedraagt € 1,8 (0,28%). miljard. Het aandeel van de gemeente Hof van Twente in deze lening is € 5 miljoen. In 2012 is de eerste termijn van € 1,26 miljoen afgelost. De tweede termijn in 2014 van € 1,4 miljoen is vervroegd afgelost in 2013. De derde termijn wordt in 2017 afgelost en de laatste termijn in 2019.
Hof van Twente bezit Naar verwachting wordt in 2015 420.307 aandelen (of in 2016) duidelijk of en (0,28%). hoeveel van het resterende bedrag van de escrow (achtergehouden bedrag voor afwikkeling van de fiscale en juridische claims) kan worden uitgekeerd aan de aandeelhouders.
Hof van Twente bezit Naar verwachting zal eind 2015 420.307 aandelen (of in 2016) afwikkeling van de (0,28%). dan nog resterende middelen plaatsvinden.
geroepen. Voor Hof van Twente resteert momenteel nog een vordering € 52.512. Eventuele overblijvende bedragen zullen pro rata aan de verkopende aandeelhouders en RWE terugbetaald worden.
3.14 Extra Zekerheid Vennootschap Den Bosch
3.15 Claim Staat Vennootschap Den Bosch
Om te voldoen aan de voorwaarde voor afronding van de verkoop aan RWE zijn door de verkopende aandeelhouders zekerheden gesteld. Hiertoe is deze B.V. opgericht bij de verkoop. In 2008 is deze vennootschap ontstaan vanuit Essent ten behoeve van een procedure tegen de Staat der Nederlanden. Hierin werd een verklaring voor recht gevraagd dat bepaalde bepalingen van de splitsingswetgeving onverbindend zijn. Dit is overgedragen aan de huidige aandeelhouders die indirect schade lijden door de Splitsingswet, en deze potentiële schadevordering houden via de zogenaamde “Claim Staat Vennootschap”.
- Eigen vermogen primo: $ 9,8 mln. - Eigen vermogen ultimo: $ 0. - Vreemd vermogen primo: $ 103.000 - Vreemd vermogen ultimo: $ 0. Resultaat: - Resultaat 2013: $ 9,88 mln. - Verwacht resultaat 2015: Naar verwachting wordt de vennootschap eind 2015 geliquideerd. Een eventueel positief saldo valt vrij aan de aandeelhouders. Hof van Twente bezit 420.307 aandelen (0,28%).
Vermogenspositie ultimo 2013: - Eigen vermogen: € 52.387. - Vreemd vermogen: € 12.484. Verwachte vermogenspositie 2015: - Eigen vermogen primo: € 10,5 mln. - Eigen vermogen ultimo: € 4. - Vreemd vermogen primo: € 25.000. - Vreemd vermogen ultimo: € 25.000.
Resultaat: - Resultaat 2013: - € 14.095. - Verwacht resultaat 2015: - € 3 mln. Dividenduitkering: - Geen dividenduitkering.
116
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Hof van Twente bezit Bij de verkoop van Attero in 420.307 aandelen 2014 is een escrow (fonds om (0,28%). nagekomen verplichtingen af te wikkelen) gevormd. Dit zal worden afgewikkeld door Claim Staat Vennootschap BV.
PARAGRAAF 7 : GRONDBELEID Beleid In de Nota Grondbeleid, vastgesteld door de raad op 14 februari 2012, is de gemeentelijke visie met betrekking tot het te voeren grondbeleid uiteengezet. In deze paragraaf worden de belangrijkste hoofdlijnen van dit beleid verwoord. Situationele benadering grondbeleid Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen geldt als beleid, dat een situationele benadering voorop staat. Dit betekent dat afhankelijk van de situatie een keuze wordt gemaakt tussen faciliterend grondbeleid of actief grondbeleid. Wanneer een keuze is gemaakt om een ruimtelijk plan met actief grondbeleid te ontwikkelen kan het college gebruik maken van een raamkrediet van 1 miljoen euro dat jaarlijks bij de begroting beschikbaar wordt gesteld. Dit geldt bij een kostendekkende grondexploitatie en een passende structuurvisie. In 2014 zijn geen strategische aankopen gedaan via actief grondbeleid. Reserve grondexploitatie Op 8 november 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met de Nota Reserves en Voorzieningen, waarbij ook een aparte reserve voor grond117
exploitaties is ingesteld. Hiermee zijn de financiële resultaten en risico’s van de grondexploitatie gescheiden van de financiële huishouding voor de overige gemeentelijke taken. Deze reserve vormt een buffer voor de financiële risico’s die samenhangen met de grondexploitaties. Als onderdeel van het risicomanagement wordt een gewenste hoogte bepaald voor de reserve grondexploitatie als weerstandscapaciteit. Grondprijzen In 2014 zijn de gehanteerde grondprijzen voor gemeentelijke grondexploitaties niet aangepast. Faciliterend grondbeleid Daar waar de keuze vanuit de situationele benadering niet uitkomt op een actief grondbeleid, wordt overgegaan op een faciliterend grondbeleid. Dit kan middels (anterieure) overeenkomst of een exploitatieplan. Het exploitatieplan moet worden vastgesteld indien het kostenverhaal niet op een andere wijze (eigen uitgifte of anterieure overeenkomst) is geregeld, waardoor de financiële haalbaarheid van het project niet is gegarandeerd. Op basis van een exploitatieplan is de aanvrager van de bouwvergunning verplicht om een exploitatiebijdrage te betalen. In 2014 zijn de volgende exploitatieovereenkomsten gesloten:
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
- Diepenheim Loohof, realisatie 2 seniorenwoningen; - Goor, Scherpenzeelseweg, realisatie 24 zorgwoningen en 12 aanleunwoningen; - Goor, Grotestraat 38, realisatie 1 appartement; - Hengevelde, Marke III, realisatie 3 woningen; - Markelo, Roosdomsweg 6-8, realisatie 3 geschakelde woningen; Doelgroepen Het doelgroepenbeleid bestaat uit de starterslening en een subsidie op de kavelprijs voor betaalbare en middeldure huur. Het beschikbare budget voor de starterslening is voldoende om te voldoen aan de vraag. In de Nota grondbeleid van 2012 is de mogelijkheid gecreëerd om ook een subsidie op de kavelprijs te geven voor sociale koopwoningen indien voldaan wordt aan gestelde eisen (maximale kaveloppervlakte 150 m², maximale verwervingskosten € 172.104 (v.o.n.), en de starterslening is van toepassing). Een en ander is nader uitgewerkt bij de prestatieafspraken met corporaties. Resultaten 2014 De aanbevelingen van de commissie BBV hebben tot gevolg dat de hieronder genoemde, in het verleden gemaakte vervaardigingskosten in 2014 118
moesten worden afgeboekt ten laste van de reserve grondexploitatie: Enterseweg 2014 : € 53.263. Binnen het complex GMHC moesten nog kosten worden betaald voor vergoeding van aankoop sloop en planologische procedure voor een nieuw clubgebouw voor GMHC. Deze kosten waren geraamd op in totaal € 81.000 en komen ten laste van de reserve grondexploitatie. Ten laste van het jaar 2013 is een bedrag van € 37.268 betaald. Ten laste van het jaar 2014 komt een bedrag van € 23.305. Daarmee komen de gemaakte kosten uit op ca. € 61.000. In de nota Grondbeleid is gekozen voor de “percentage of completionmethode” toe te passen. Dit betekent dat resultaten van winstgevende complexen worden genomen vanaf het moment dat 50% van het complex is gerealiseerd. Het positieve resultaat van de grondexploitaties voor 2014 is vanuit het bovengenoemde beleid bepaald op € 68.412. Dit vloeit voort uit het afsluiten van het complex schoollocatie Bentelo met een aanvullend resultaat. Dit bedrag wordt aan de reserve grondexploitatie toegevoegd. Het saldo grondexploitatie over het jaar 2014 ziet er als volgt uit:
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Voordelige saldi: School Bentelo Totaal: nadelige saldi: Clubhuis GMHC Maatregelen BBV Totaal Nadelig resultaat 2014
€ 68.412 € 68.412 € 23.305 € 53.263 € 76.541 €
8.129
Weerstandsvermogen/ winstneming/ reserves De omvang van de reserve grondexploitatie was per 1-1-2014 : € 1.480.579. Door het nadelig resultaat 2014 en de verplichting GMHC wordt de omvang van de Reserve Grondexploitatie per 1-1-2015 € 1.472.450. In de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing in dit jaarverslag zijn de risico’s die met de reserve grondexploitatie worden afgedekt bepaald op € 1.450.480. De ratio voor het weerstandsvermogen grondexploitatie (beschikbare capaciteit gedeeld door de benodigde capaciteit) bedraagt hierdoor 1,02 (€ 1.472.450 /€ 1.450.480). In de raadsvergadering van 24 september 2013 heeft de gemeenteraad bepaald dat een ratio zich minimaal tussen de 1,0 en 1,4 moet bevinden om als voldoende te worden beoordeeld. 119
Benodigde bedragen voor grondexploitaties binnen de algemene reserve (AR) Ten aanzien van het doelgroepenbeleid heeft de gemeente zich binnen diverse exploitaties vastgelegd op een maximale bijdrage van € 462.000. Naar huidig inzicht is een bijdrage van € 358.000 zeker. De resterende bijdrage van € 104.000 is afhankelijk van de daadwerkelijke invulling van de woningbouwplannen voor doelgroepen. In de doorrekening van de algemene reserve is rekening gehouden met de op dit moment zekere bijdrage van € 358.000. Doelgroepenbeleid € 462.000,Benodigd binnen AR € 462.000,Dit bedrag is beschikbaar binnen de algemene reserve. Aan de reserve bovenwijkse voorzieningen is in 2014 geen bedrag toegevoegd. Reden hiervan is dat de aanbeveling van de accountant bij de jaarrekening 2013 hierin is gevolgd. Indien er geen echt verband bestaat tussen de bijdrage die de gemeente hiervoor vraagt en waarvoor deze bijdrage wordt ingezet kan deze bijdrage niet ten laste komen van een grondexploitatie. Bij de perspectiefnota grondexploitaties 2014 is deze wijziging verwerkt.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Actuele grondexploitaties Er waren in 2014 12 actuele plannen die in exploitatie zijn genomen. Jaarlijks vindt bij het opstellen van de jaarrekening een toetsing plaats van de door de raad vastgestelde exploitatieberekening. Als de geactualiseerde raming substantieel afwijkt, wordt een nieuwe exploitatieberekening opgesteld en aan de gemeenteraad voorgelegd. In de tabel die opgenomen is in de jaarrekening is dit per complex weergegeven. Het complex de Marke III is vanaf december 2014 daadwerkelijk in exploitatie genomen middels het vaststellen van de exploitatieberekening. Het complex schoollocatie Bentelo is in 2014 woonrijpgemaakt en daarmee afgerond. Met het aanvullende positieve resultaat voor 2014 van € 68.412 komt het totale positieve resultaat voor dit complex uit op € 153.411. Niet in exploitatie genomen complexen Er is 1 complex dat in 2014 nog niet in exploitatie is genomen. Daarbij gaat het om de Esch gebied III in Markelo. De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van de Perspectiefnota 2014 nadrukkelijk bepaald, dat deze gronden in de nabije toekomst moeten worden ontwikkeld met een reële fasering. De overige gronden die de gemeente in bezit heeft vallen onder de ruilgronden. 120
Overige (ruil) gronden Bij de waardering van deze gronden is het vanuit de aanbevelingen van de commissie BBV niet langer toegestaan om de in het verleden gemaakte vervaardigingskosten nog in de boekwaarde te betrekken en deze zullen moeten worden afgeboekt ten laste van het resultaat van de jaarrekening 2014. Dit geldt ook voor complexen die zich in de initiatieffase bevinden en waarvoor de gemeenteraad nog geen stellig voornemen tot ontwikkeling voor heeft genomen. PPS-constructies en particuliere exploitaties Het industrieterrein Zenkeldamshoek in Goor wordt in het kader van een publiekrechtelijke samenwerkingsovereenkomst ontwikkeld door de gemeente en het Ontwikkeling- en Participatiebedrijf Publieke Sector b.v. (een dochteronderneming van de Bank Nederlandse Gemeenten). De verdere ontwikkeling geschiedt vanuit de samenwerkingsovereenkomst OMZ (Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek). De gemeente is voor 20% risicodragend in dit complex. Inhoudelijk wordt op Zenkeldamshoek ingegaan in Paragraaf 6 Verbonden partijen.
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Resultaten Het eindresultaat van de gronden die op dit moment in exploitatie zijn, wordt geraamd op € 2.964.382. Daarnaast zal er bij de Perspectiefnota grondexploitaties 2015 worden ingegaan op de gerealiseerde en verwachte resultaten. Geconcludeerd wordt dat de risico’s van de plannen die nu in exploitatie zijn of binnenkort worden genomen, beperkt zijn. De complexen die op langere termijn in exploitatie worden genomen zijn voorzichtig doorgerekend en voorzien ook nog steeds in een positief exploitatieresultaat. Met name in Goor is er sprake van een moeilijke woningmarkt. Het blijft daarom zaak om de gevolgen van veranderende marktomstandigheden te blijven volgen en daarbij ook de prestatieafspraken die met de provincie gemaakt zijn in perspectief te zetten.
Doelstellingen 2014 In 2014 is gebruik gemaakt van de instrumenten (subsidie kavelprijs en startersleningen) in het kader van het doelgroepenbeleid. Tevens bestond het voornemen om de raad voor te stellen om gronduitgifte in erfpacht mogelijk te gaan maken. Een voorstel hierover is in voorbereiding en zal in 2015 aan de raad worden voorgelegd. Bij het doelgroepenbeleid is afgesproken dat er tussen gemeente en de woningbouwcorporaties prestatieafspraken worden gemaakt. Voor dit onderwerp wordt verwezen naar programma 3; Bij nieuwe ontwikkelingen wordt per exploitatiegebied een afweging gemaakt tussen actief en faciliterend grondbeleid. Hierin heeft in 2014 geen afweging plaatsgevonden. In 2014 is gewerkt aan de uitgifte van kavels voor woningbouw en bedrijfsterreinen, zie programma 3.
Verwacht wordt dat de invoering van de vennootschapsbelasting vanaf 2016 gevolgen zal hebben voor de exploitatieresultaten. Dit zal dan ook nadrukkelijk aan de orde komen in de Perspectiefnota grondexploitaties 2015.
121
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
PROJECTRAPPORTAGES In dit hoofdstuk wordt een beknopte weergave gegeven van de stand van zaken met betrekking tot de bestuurlijke projecten. Indien zich bij de uitvoering van de projecten afwijkingen, ten opzichte van de planning of de beschikbaar gestelde budgetten, hebben voorgedaan of worden verwacht, wordt dit bij het betreffende project expliciet vermeld. 1. Herstructurering ’t Gijmink Binnen het herstructureringsproject worden ruim 500 huurwoningen in ’t Gijmink gesloopt. Na een bodemsanering worden (na de hieronder genoemde aanpassing van het woningbouwprogramma) 242 nieuwe woningen. Eerdere plannen om een zorginstelling met 40 wooneenheden te realiseren gaan voorlopig niet door, omdat de zorginstelling daarvoor geen toestemming heeft gekregen van het zorgkantoor. Tevens wordt de openbare ruimte vernieuwd. De bouw van de nieuwe woningen in de fases 7 en 8 is voltooid. De sloop van de te bebouwen percelen in de fases 9 en 10 is gestart. Na overleg met de gebruikers van Villa 70, de Belangencommissie ’t Gijmink (BCG) en de buurtvereniging heeft de aannemer de afronding van het plein bij Villa 70 en de aangrenzende centrale groenzone is in uitvoering genomen. Ook onderzoeken wij of voor een verdere aankleding van de openbare ruimte subsidies kunnen worden verworven. Het aantal nieuw te bouwen woningen in de fases 9 en 10 is verlaagd van 26 naar 9. De gemeenteraad is daarover geïnformeerd door middel van een raadsmemo d.d. 16 september 2014. Door deze heroverweging is vertraging ontstaan in de ontwikkeling van de plannen voor de nieuwe woningen. Thans wordt onderzocht of deze vertraging kan worden ingelopen. Per saldo wordt er op dit moment geen tekort op het project verwacht.
122
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Momenteel vindt een doorrekening van het project plaats. Uit deze doorrekening moet blijken of de beschikbare budgetten toereikend zijn om het project af te ronden. Tevens kan dan beoordeeld worden of en zo ja hoe de taakstellende bezuiniging ook daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. Daarnaast wordt onderzocht welke (financiële) consequenties voortvloeien uit eerdere besluitvorming om het aantal nieuw te bouwen woningen vooralsnog terug te brengen naar 242, met de mogelijkheid dat in een later stadium alsnog aanvullende nieuwbouw plaatsvindt. Tevens dient in de eerste helft van 2015 een standpunt te worden ingenomen hoe om te gaan met de in de project voorziene aanleg van nieuwe bestrating in relatie tot het gebruik van (herstrate) wegen in het herstructureringsgebied door zwaar bouwverkeer (en dus kans op schade) ten gevolge van het bodemsaneringsproject. Het projectbudget is niet geïndexeerd. Gelet op de stand van zaken binnen het project zal via de 1e berap 2015 aan de raad worden voorgesteld een extra krediet te verstrekken voor de indexering van het projectbudget van € 50.000. Bij de provincie is een verzoek ingediend om aanvullend € 178.000 ISV-subsidie bij te dragen. Tevens is de provincie verzocht een extra bijdrage te leveren in de kosten van de bodemsanering Gijminkschool en Gijminkhuuske. De provincie heeft het verzoek voor een aanvullende ISV-subsidie niet gehonoreerd. Wel heeft de provincie in september besloten in totaal een bedrag van maximaal € 218.858 voor de genoemde bodemsaneringen beschikbaar te stellen. Daarbij wordt opgemerkt dat de uitgaven kosten en inkomsten (dus ook laatstgenoemd bedrag) van deze bodemsaneringen geen onderdeel meer vormen van dit project.
123
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Begroting en realisatie Herstructurering ‘t Gijmink
Uitgaven onderdeel herstructurering infra Onderzoeks- en advieskosten Aanneemsommen Bijdrage aan Viverion Overige verrekeningen Totaal uitgaven infra Opgelegde taakstellende bezuiniging Verwachte totale overschrijding op infra Inkomsten onderdeel herstructurering infra Bijdragen in onderzoeks- en advieskosten Bijdragen in aanneemsommen Bijdrage van Viverion Provinciale bijdrage (ISV) Overige verrekeningen Totaal inkomsten infra Dekking vanuit algemene reserve Totale dekking infra
Dekking middels besluit
t/m 2014 Uitgegeven/ Ingekomen
€ 791.104 € 5.454.299 € 541.316 €0 € 6.786.719
€ 762.441 € 3.405.942 € 541.316 € 304.005 € 5.013.704
€ 301.577 €0 € 941.316 € 1.710.000 € 3.242.400 € 6.195.293 € 591.426 € 6.786.719
€ 291.577 € 952.908 € 1.026.000 € 2.709.635 € 4.980.120
Aangegane Verplichtingen verplichtingen nog aan te gaan
€ 1.755.618
€ 25.291 € 254.677
€ 1.755.618
€ 279.968
€ 10.000 € 22.040
€ 25.000 € 20.000
€ 684.000 € 836.770 € 1.552.810
€ 45.000
Verwacht Totaal
Verwacht Tekort (-) of overschot (+)
€ 787.732 € 5.416.237 € 541.316 € 304.005 € 7.049.290
€ 3.372 € 38.062 €0 € -304.005 € -262.571 € -120.000 € -382.571
€ 326.577 € 42.040 € 952.908 € 1.710.000 € 3.546.405 €6.577.930
€ 25.000 € 42.040 € 11.592 €0 € 304.005 382.637
Saldo infra Saldo uitgaven-inkomsten
€ 66
Uitgaven onderdeel bodemsanering Gemeentelijke bijdrage kosten sanering (wordt betaald uit regulier asbestbudget)
€ 801.993
€ 624.756
€ 177.237
€ -40.000 indicatie
€ 761.993
€ 40.000
Totaal uitgaven bodemsanering
€ 801.993
€ 624.756
€ 177.237
€ -40.000
€ 761.993
€ 40.000
124
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
2. Nieuwe bodemsanering ’t Gijmink Bij circa 500 woningen in ’t Gijmink (in de schil rondom het herstructureringsproject) wordt de bodem gesaneerd. De bewoners ontvangen een vergoeding voor de herinrichting van hun gesaneerde tuin. Adviesbureau Eelerwoude is momenteel doende de overeenkomsten in het kader van de vergoedingsregeling met alle bewoners af te sluiten. Op dit moment wordt de aanbesteding van de onderzoeks- en saneringswerkzaamheden voorbereid. Hierbij is enige vertraging ontstaan. Onderzoek en sanering zullen daarom in 2015 starten. Het Rijk heeft het tarief van de stortbelasting vastgesteld. Tevens is de kostenraming van het project geactualiseerd. Ten gevolge van deze 2 factoren wordt thans een overschrijding van het beschikbare krediet voorzien van ca € 600.000. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd tijdens een informatiebijeenkomst in december 2014. Het opstellen van een raadsvoorstel over dit onderwerp is gestart en zal binnenkort worden afgerond. Begroting en realisatie Nieuwe bodemsanering ‘t Gijmink
Uitgaven (gemeentelijke bijdrage in saneringskosten) Totaal inkomsten Saldo uitgaven - inkomsten
125
Dekking middels besluit
€ 3.400.000 €0
In 2014 t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen Ingekomen gaan €0 € 17.883
€0 € 17.883
€ 3.400.0000 €0
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
€ 600.000 € 52.117
Verwacht Totaal
€ 4.000.000 € 70.000
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) € -600.000 € 70.000 € -530.000
3. Zenkeldamshoek Naar aanleiding van het Onderzoek bestuurlijke projecten wordt beoogd dit project niet langer als een bestuurlijk project aan te merken. Daarom volstaan wij voor de stand van zaken van Zenkeldamshoek in dit jaarverslag met een verwijzing naar de jaarlijkse perspectiefnota grondexploitaties c.q. naar de paragraaf verbonden partijen van dit en komende jaarverslagen. 4. Boven Regge De provinciale IMG-subsidie en de gemeentelijke bijdrage in project zijn gestort in de afschrijvingsreserve ter dekking van de kapitaallasten van het project. Het project is technisch opgeleverd. Thans vindt de administratieve afwikkeling van dit project plaats. In dat kader is bij de provincie een verzoek gedaan om ook de in 2015 af te wikkelen aangegane verplichtingen als subsidiabel aan te merken. Indien de provincie dit verzoek honoreert, wordt een provinciale bijdrage van de helft van dat bedrag ontvangen. Aangezien de totale uitgaven lager uitvallen (zie onderstaande tabel) dan geraamd, zal ook de helft van dit voordeel terugvloeien naar de provincie. In januari 2015 is door middel van een raadsmemo de gemeenteraad geïnformeerd over de afronding van het project Boven Regge. Begroting en realisatie Boven Regge
Totaal uitgaven Totaal inkomsten (waterschap) Saldo uitgaven - inkomsten
126
Dekking middels besluit € 2.000.000 €0
In 2014 t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen Ingekomen gaan € 73.418 € 2.783
€ 1.379.882 € 24.810
€0 €0
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
€ 1.000 €0
Verwacht Totaal € 1.380.882 € 24.810
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) € 619.118 € 24.810 € 643.928
5. Nieuwbouw scholen Na de afronding van de 1e tranche zijn er momenteel nog 2 projecten aan de orde. 5A. Heeckerenschool Dit project is inmiddels afgerond. De eindrapportage van dit project is via de raadsmemo Afronding nieuwbouw Heeckerenschool : eindrapportage” van 12 januari 2015 aangeboden. Kortheidshalve wordt inhoudelijk naar deze raadsmemo verwezen. In onderstaande tabel is de financiële stand van zaken per einde 2014 weergegeven. In januari 2015 is het bedrag in de kolom Aangegane verplichtingen uitbetaald en is het project afgesloten met een positief saldo van € 91.724. 5B. Multifunctionele voorziening Markelo In het eerste kwartaal van 2014 is de bestuursopdracht voor dit project vastgesteld. De verkenning naar de inhoudelijke samenwerking tussen de schoolbesturen kost meer tijd dan gedacht. Met beide schoolbesturen zijn afspraken gemaakt om te komen tot een plan van aanpak met daaraan gekoppeld resultaten. Om de middelen eerste reservering (zie onderstaande tabel) te mogen besteden is toestemming nodig van de gemeenteraad. Voor het uitvoeren van de verkenningsfase is een zogenaamd voorbereidingskrediet nodig. Het ligt in de lijn der verwachting dat dit voorstel deel zal uitmaken van de 1e berap 2015. Begroting en realisatie Nieuwbouw scholen
Dekking middels besluit
Totaal uitgaven Heeckerenschool Totaal uitgaven MFV Markelo
€ 2.307.040 26 €0
26
In 2014 Uitgegeven/ Ingekomen € 1.816.540 €0
t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen gaan € 2.115.766 €0
€ 100.000 €0
€0 €0
Verwacht Totaal
€ 2.215.766 €0
eerste reservering opgenomen in meerjarenbegroting 2014-2017: 2,5 mln; inzet middelen pas mogelijk na instemming raad
127
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) € 91.274 €0
6. Kunstwerk Diepenheim Doelstelling van het project is, middels uitvoering van 5 deelplannen, het creëren van een podium en onderkomen voor kunstenaars en culturele instellingen met behoud en versterking van cultureel historisch waardevolle bebouwing. Het project is inmiddels in zijn geheel afgerond. Afrekening en eindoplevering van de openbare ruimte vindt nog plaats in het voorjaar 2015. Begroting en realisatie Kunstwerk Diepenheim
Deelplan I Gebouw Kunstvereniging Deelplan II Ottenhuis/ Diepvrieshuisje Deelplan III Maalderij de Pol Deelplan IV Drawing Centre/ Kunsttheater Deelplan V De Tuinen/Openbare ruimte Voorbereiding en begeleiding Onvoorzien Totaal uitgaven
128
Dekking middels besluit € 715.834 € 650.780 € 4.420.215 € 364.707 € 1.349.312 € 373.571 € 714.780 € 1.418.923 € 48.364 € 10.056.486
t/m 2014 Uitgegeven/ Ingekomen € 715.834 € 650.780 € 3.611.080 € 365.514 € 987.246 € 373.571 € 701.338 € 1.330.414 € 8.735.778
Aangegane Verplichtingen verplichtingen nog aan te gaan €0 €0 € 737.568 €0 € 296.080 €0 € 60.183 €0 € 1.093.831
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
€0 €0 € 50.000 €0 € 105.661 €0 € 40.380 €0
Verwacht Totaal € 715.834 € 650.780 € 4.398.648 € 365.514 € 1.388.988 € 373.571 € 801.901 € 1.330.414
€ 196.041 € 10.025.650
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) €0 €0 € 21.567 € -807 € -39.675 €0 € -87.121 € 88.508 € 48.364 € 30.835
7. Zwembaden Het zwembad in Markelo is conform planning, in september 2014 opgeleverd. De sloopwerkzaamheden bij Zwembad De Whee in Goor zijn uitgevoerd. Er is geringe asbest geconstateerd. De grond dient gezeefd te worden. De kosten komen t.l.v. de reserve grondexploitatie i.v.m. toekomstig bouwrijp maken. De herinrichting van de ligweide is in volle gang. Naar verwachting zal de ligweide 20 april 2015 worden opgeleverd. Begroting en realisatie Zwembaden
Dekking middels besluit
Totaal uitgaven Totaal inkomsten Saldo uitgaven - inkomsten
€ 9.390.213 € 475.000
In 2014 Uitgegeven/ Ingekomen € 3.385.251 € 83.544
t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen gaan € 8.954.207 € 558,544
€ 501.665 €0
Verwacht Totaal
€ 17.885 €0
Verwacht Tekort (-) of overschot (+)
€ 9.473.757 € 558.544
€ -83.544 € 83.544 €0
8. Duurzaamheid Hof van Twente Het project duurzaamheid heeft vorm gekregen door uitvoering van 19 deelprojecten. Alle deelprojecten zijn afgerond. De raad is in december 2014 door middel van een raadsmemo geïnformeerd over de afronding van het project, waarbij is aangegeven dat vanuit het beschikbare budget nog een bedrag van circa € 55.000 ingezet zou worden voor de realisatie van LED verlichting in het gemeentehuis. Het totaal verwachte overschot voor het project komt thans uit op € 16.584. Begroting en realisatie Duurzaamheid Hof van Twente
Dekking middels besluit
Totaal kosten Totaal inkomsten (IMG Provincie) Saldo uitgaven – inkomsten
€ 2.000.000 € 1.000.000
129
In 2014 t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen Ingekomen gaan € 269.183 €0
€ 1.930.824 € 1.000.000
€ 52.592 €0
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
€0 €0
Verwacht Totaal € 1.983.416 € 1.000.000
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) € 16.584 €0 € 16.584
9. Transities sociaal domein Bij de transities Sociaal Domein gaat het om de verantwoordelijkheid die de gemeente per 1 januari 2015 krijgt op het gebied van de volledige Jeugdzorg, extra taken die van de Awbz naar de Wmo worden overgeheveld en uitbreiding van de re-integratie verantwoordelijkheid voor inwoners met een Wajong uitkering (Participatiewet). De Notitie Toegang tot het Sociaal Domein is in het voorjaar 2014 door de gemeenteraad vastgesteld. Dit heeft de basis gevormd voor de concept beleidsplannen Jeugd en Transitie Wmo die voor de zomervakantie opiniërend met de raad zijn besproken. In die periode is ook een werkconferentie georganiseerd met maatschappelijke partners. Het proces rondom inkoop en aanbesteding voorzieningen Jeugdzorg en de voorzieningen Wmo/Awbz is in regionaal uitgevoerd en tijdig afgerond. De gemeenteraad heeft in september 2014 besloten tot een aanpassing van de Regeling Regio Twente en de vorming van een bestuurscommissie, die nodig is om de regionale taken op te pakken. In oktober 2014 zijn de Beleidsplannen en verordeningen Jeugd en transitie Wmo vastgesteld. In december 2014 zijn de verordeningen op grond van de Participatiewet vastgesteld, althans die verordeningen die voor 1 januari 2015 vastgesteld moesten zijn. De overige verordeningen Participatiewet worden in een raadsvergadering in februari 2015 vastgesteld. In het vierde kwartaal zijn de organisatorische voorbereiding van de transities afgerond. Er is personeel aangenomen en er zijn werkplekken ingericht. Op dit moment wordt gewerkt aan het opzetten van een monitor. De verdere inzet van de beschikbare gelden binnen het project Transities sociaal domein wordt na 1 januari 2015 niet langer via het bestuurlijk project Transities sociaal domein vorm gegeven, maar dit wordt vanuit de lijnorganisatie aangestuurd. De verantwoording hierover maakt voortaan onderdeel uit van de twee-maandelijkse monitor die wordt aangeboden aan de gemeenteraad. Begroting en realisatie Transities sociaal domein
Dekking middels besluit
Totaal kosten
€ 412.885
130
In 2014 t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen Ingekomen gaan € 223.648
€ 223.648
€ 169.444
€ 19.793
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Verwacht Totaal
€ 412.885
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) €0
10. Spoorpark Voor het plan Spoorpark is de verkenningsfase in volle gang. Doel is om te onderzoeken of er tot een levensvatbaar en haalbaar (ruimtelijk, financieel en maatschappelijk) project kan worden gekomen. Het gaat hierbij om: - de aanpassing van het profiel en een optimale inrichting van de Van Kollaan - de inrichting van de strook Roerdompstraat - Van Kollaan tot een groen verblijfsgebied - de herinrichting van de voormalige gemeentewerf - het verleggen van de D.J. Bunschotenstraat en de realisatie van een aansluiting op de Molenstraat-Wheeweg. Gestreefd wordt de verkenningsfase in het tweede kwartaal van 2015 af te ronden. Indien uit de verkenningsfase blijkt dat tot een haalbaar en levensvatbaar plan kan worden gekomen, al dan niet op onderdelen of gefaseerd, dan wordt een projectplan opgesteld voor de ontwikkel- en uitvoeringsfasen. Begroting en realisatie Spoorpark
Dekking middels besluit
Totaal kosten Totaal uitgaven Saldo uitgaven - inkomsten
€ 150.000 € 150.000
131
In 2014 t/m 2014 Aangegane Verplichtingen Uitgegeven/ Uitgegeven/ verplichtingen nog aan te Ingekomen Ingekomen gaan € 21.296 € 2.600
€ 21.296 € 2.600
€0 €0
€ 128.704 € 147.400
Jaarverslag 2014 : De nieuwe werkelijkheid
Verwacht Totaal € 150.000 € 150.000
Verwacht Tekort (-) of overschot (+) €0 €0 €0