De Lunchwaaier Project Lunchen op School
WA AIER PROJECT LUNCHEN
OP SCHOOL
Voor u ligt de ‘Lunchwaaier’ van het Project Lunchen op School. In dit project zijn lunchmodellen geïnventariseerd, verder ont wik keld en beschreven, inclusief een handleiding (dra aiboek en rekenmodel) per mo del. Elke basisschool wordt hiermee in staat ges teld een keuze te doen voor het org aniseren van de lunch. Het Innovatieplatform van het Ministerie van Landbouw en Visserij, heeft voor deze ont wikkeling financië le middelen beschikbaar gesteld en het resultaat hier van ziet u hierbij. Het project Lunchen op School biedt de mogelijkheid om met deze waaier en handleiding scholen die belangs telling hebben te ondersteunen bij het invoeren van de organisatie. Hiertoe zull en pilots worden gestart waarin het draaiboek en het rekenmodel gebruik t worden en knelpunten via maatwerk op school worden opgelost. De pilots zullen in het najaar 2009 gestart worden. Ver volg ens zullen de ‘Lunchwaaier’, het draaiboek en het rekenmodel (indien nodig) aan gepast worden aan de opgedane ervaringen. Het Innovatieplatform zal dit in het voorjaar 2010 landelijk presenteren. Er staan tien lunchmodellen in dez e waaier beschreven: de opbouw is van de meeste luxe vorm van lunchen op sch ool (nummer 1, ‘Restaurant op Sch ool ’ tot het basismodel, nummer 10 met lekkere en gezonde recepten voor in het lunc htrommeltje). In de meeste scholen zal een com binatie van modellen meer vanzelf spre kend zijn. Er zal op elke school maatwerk verricht worden om een of mee rdere modellen te gebruiken. Voor informatie over het Project Lunchen op School kunt u contact opnemen met Femke Hoekstra, GGD …… en/of Antoinette Kat, OSA (tel 020 412 5010). Amsterdam, september 2009
1 omeen restaurantachtige drie gangen lunch in WAT de tot ee van tw urt e, bu rm de wa n in biedt ee m of eetcafé Restaurant op School een ook in een buurtcentru or ar vo ma er , rdt zijn f wo zel l ek oo we r sch r pe geving. Dit kan op de e uit straling. Twee kee nst van ruimte hebben een lux ale projec tleider in die loc n ee van ing leid r school. De lunch en de de on n erdere nte me t de me stu ng C) t door (RO in samenwerki klas op school gekook meerdere scholen en op e cti fun zijn kan r ide de school. De projec tle n (combinatiefunctie). ere vo uit s tie isa an org (ondersteuning, reiding van maaltijden be • e mt WERK ZA AMHEDEN rui t ran tau geleiding van de leerlin n • gereedmaken res en • pedagogische be ijd Inkoop van producte alt ma de van en . ROC) • ser ver nmaken na de maaltijd verantwoordelijkheid men / afwassen / schoo rui op n• ele sp en n gen bij ete iding), or leerlingen kokople EEL eel Instructeur ROC vo BENODIGD PERSON on ssi ofe g. (pr : rin ing rve ver -se g en ser ding en iaires bij voedselberei Personeel lunchbereidin bij isatie, vrijwilligers/stag an nt/PW-er, vrijwilligers org ste en ssi p ijsa oo erw ink nd tor t/o ach rkr coördina lee l na sio fes g leerlingen: pro Personeel begeleidin / PW-er. n. ele t / onderwijsassistent het eten en sp : professional leerkrach ng idi ele eg rkb we el Persone nciërge. Personeel facilitair: co kinderrestaurant ITEN nten • ruimte om het de stu 12 or BENODIGDE FACILITE vo ikt sch dergelijke. keuken op school ge borden en bestek en Volwaardig uitgeruste dien van toepassing) (in • s lkla oo sch n éé in te richten voor VOORBEELDPROJECT d voor Eten. rdam o.l.v. Stichting Tij g Tijd voor Eten. ‘t Koggeschip, Amste ncept van de Stichtin co t he op rd see ba ge is ol ho Sc (Restaurant op KIND PER MA ALTIJD PER GESCHATTE KOSTEN n. Ete or vo d Stichting Tij Nadere informatie bij VOORDELEN ng. n als bijzondere ervari Educatief karak ter • ete da r jaar haalbaar • geen NADELEN ) slechts twee keer pe eld dd mi (ge l de mo dit Vanwege kosten is veelal noodzakelijk. n • grote investering sing voor alle leerlinge
gelijkse oplos-
Restaurant op school
WAT In de Culib us is een st agekeuken tot twee g inge angen) voo r scholen ku richt waarin (ROC-)st meerdere sc udenten w nnen bere holen voor. arme lunch iden. Deze De warme klaslokaal g es (een bus rijdt p lunch word eserveerd. e r we e k b t in een rest ij één of aurantachti ge ruimte o WERK Z A A f in het MHEDEN Inkoop van producten* • gereedm ren van de aken lunch maaltijden* ruimte • be • pedagog • opruimen reiding van ische bege / af wassen maaltijden* leiding van / schoonm woordelijkh • served e leerlinge aken na de eid ROC. n bij eten e maaltijd * n spelen door stude nten onde BENODIG r verantD PERSON E E L Personeel b egeleiding leerlingen: vrijwilligers professional bij het eten leerkracht en Personeel w / onderwijs erkbegeleid spelen. assistent/ P ing: profess Personeel fa W-er • ional leerkra cilitair: con ciërge. cht / onderw ijsassistent / PW-er. BENODIG DE FACILIT EITEN Ruimte om leerlingen te laten lu bestek e.d nchen; bijv . • af wasm oorkeur bu ogelijkheid iten het kl . aslokaal • VOORBEE borden en LDPROJEC T Culibus van topkoks, o p te vragen bij ROCvA, Amsterdam GESCHAT T . E KOSTEN PER MA ALT Minimaal o IJD PER K 0,90, maar IND af hankelijk van inzet R OCvA . VOORDEL EN Weinig voo rzieningen nodig in de school • bijz ondere erv NADELEN aring voor kinderen. Geen dage lijkse oploss ing • draai t nog niet aa nvang scho oljaar 20 09/ 2010.
2
Warme lunch op school bereid in de ‘Culibus’
3
eventueel met s / stagiaires, er ig ill ordt ijw vr / ige ruimte w moeders ke in doelmat bereid door el w ol h WAT ho nc sc lu e op warm nch wordt n eenvoudige De warme lu en. Het is ee nt ne po m co halfklare geserveerd. van maaltijte • bereiding m ui hr nc lu maken eten en spelen HEDEN assing, gereed leerlingen bij ep de to n n va va g WERK Z A AM in en leid oduc ten • indi gogische bege Inkoop van pr ltijden • peda aa . m jd lti de n aa m va de den • serveren hoonmaken na af wassen / sc ires • opruimen / igers / stagia satie • vrijwill ni ga or en op ko PERSONEEL coördinator in BENODIGD r • vrijwilen servering: ng di ei er hb sistent/ PW-e nc as ijs rw n. de re on ve Personeel lu er ht / reiding en uits sional leerkrac bij voedsel be lingen: profes er le g in id le ge ent / PW-er. en. Personeel be derwijsassist on t eten en spel / he j ht bi ac s kr ire er ia le ligers / stag : professional kbegeleiding Personeel wer e. litair: conciërg Personeel faci n, bijvoorkunnen lunche ig st ru n ge lin N imte waar leer FACILITEITE op school • ru BENODIGDE en uk ke te us tger ek e.d. Volwaardig ui rden en best aslokaal • bo kl n ite bu ur ke n idswaarde va de gezondhe ij rb aa T w , C ol JE PRO de scho VOORBEELD n cateraar in tterdam • ee Ro f, ho em lo ’t B t is. aandacht spun het eten een R KIND MA ALTIJD PE R PE N E ST O K GESCHATTE o 0,90. VOORDELEN orziening. vo se ijk el ag D
n capaciteit aa n behoorlijke ee n t aa da t et ni rg nchen, ve h wellicht e warme lunc le kinderen lu ks al lij er NADELEN ge ne da an n w dat ee n hoog • acht spunt is Facilitaire eise eel • een aand ng. on di rs rij pe st en be n ergewicht faciliteite ov n va r de ka het te raden is in
Warme lunch op school bereid
WAT Eenvoudige warme lunch wordt geserveerd in een doelmatige ruimte. Deze lunch wordt kant-en-klaar vers en warm op scho ol gebracht. WERKZAAMHEDEN Indien van toepassing, gereedm aken lunchruimte • serveren van de maaltijden • pedagogische begeleiding van de leerling en bij eten en spelen • opruimen / afwassen / schoonmaken na de maaltijd.
4
BENODIGD PERSONEEL Personeel servering: coördinator inkoop en organisatie • vrijwilligers / stagiaires bij uitserveren. Personeel begeleiding leerlingen: professional leerkracht / onderw ijs assistent/ PW-er • vrijwilligers / stagiaires bij het eten en spelen. Personeel werkbegeleiding: prof essional leerkracht / onderwijsas sistent / PW-er. Personeel facilitair: conciërge. BENODIGDE FACILITEITEN Ruimte om leerlingen te laten lunc hen; bijvoorkeur buiten het klasloka al • borden en bestek e.d. • afwasmogelijkheid. VOORBEELDPROJECT Samenwerking met verzorgings tehuis of kinderopvangorganis atie • catering bedrijf • studenten van ROC koken in het ROC-gebouw. GESCHATTE KOSTEN PER MA ALTIJD PER KIND Minimaal o 2,50. VOORDELEN Weinig voorzieningen nodig in de scho
ol • mogelijk ook dagelijks.
NADELEN Afhankelijk van lokale / buurt-partn er • dagelijkse warme lunch well icht niet aan te raden in het kader van overgewicht bestrijd ing.
Warme lunch vers en warm op school geleverd
ijks koelworden wekel en jd lti aa m e imte. D armd of ontdoelmatige ru aaltijden verw m in rd de en, ee n rv de se or T WA ordt ge n de maaltijd hool w arme lunch w everd. Op sc opwarmen va w el t s. ui he ng ge th di aa or ur ou vo en bu t nv or of ef Ee ijkheid he gingshuis s diepgevr el or ijk rz el og ve m nd ld aa en m ee ge bijvoorb vers d of de school en instelling, armd. Indien een nabijgeleg in dooid en verw n de or w ht gedaan n de kan dit wellic • serveren va n/ de maaltijden se n as va w af en / m ar en te • opw • opruim EN m D en E ui el H hr M sp nc A lu A en Z en WERK bij eten reedmak de leerlingen epassing, ge geleiding van Indien van to be he sc gi pedago maaltijden • . na de maaltijd j en ak m schoon / stagiaires bi • vrijwilligers tie sa ni ga or en dinator inkoop PERSONEEL ijwilligers / rvering: coör BENODIGD se en ng di ei t / PW-er • vr er en hb st si nc as lu l ijs ee derw Person tser veren. leerkracht / on rwarmen en ui professional n: maaltijden ve ge lin er le -er. geleiding assistent / PW . Personeel be ht / onderwijs en en spelen et ac t kr he er j le bi al s stagiaire : profession kbegeleiding Personeel wer e. rg ië litair: conc rkeur buiPersoneel faci nchen; bijvoo lu n te la te n linge N imte om leer FACILITEITE s / ovens • ru on tr . ne id BENODIGDE ag he m ijk • el asmog diepvriezers ek e.d. • af w Koelkasten / rden en best bo • al ka lo as de Amstelten het kl ) • Apetito op SO N ). en en erblijv maakte salade in kinderdagv OJECT op school ge PR en et le LD m al d EE g B ul no R ev O nu VO ze aang elvers; hier wordt de (wekelijks ko Dinner4kids gevroren; en ep di s ijk el aand meerschool (m D IJD PER KIN PER MA ALT N E ST O K E GESCHATT 25 - Apetito. r4kids • o 2, e o 2,50 - Dinne g • dagelijks eningen nodi zi or vo g ni ei tief w leveren • rela dagelijks vers j VOORDELEN bi n da r ge sten la Logistieke ko gen . ijk el mog or alle leerlin organiseren vo van te r er de ig ka st t la • wellicht raden in he rs te ve n r aa de et in ni m N ellicht NADELE rwarmen • arme lunch w g op school ve • dagelijkse w it te ci Maaltijden no pa ca gde opwarm i.v.m. benodi bestrijding. ht overgewic
5
Warme lunch koelvers of diepgevroren op school geleverd
6 WAT Op school wordt (maaltijd)soep opgewarmd welke kant-en-klaar is ingekocht. Deze wordt met brood geserveerd, eventueel aan gevuld met rauwkost salade. Indi en de school geen mogelijkheid heeft voor het opwarmen van de maaltijden, kan dit wellicht ged aan worden in een nabijgelege instelling, bijvoorbeeld verzorgi n ngshuis of buurthuis. Ook kan de soep (warm) worden aangeleverd door een cateringbedrijf. WERKZAAMHEDEN Inkopen soep, brood, (beleg en salade) • indien van toepassing, gereedmaken lunchruimte • opw men van soep • serveren van de armaaltijden • pedagogische beg eleiding van de leerlingen bij eten en spelen • opruimen / afwasse n / schoonmaken na de maaltijd . BENODIGD PERSONEEL Personeel lunchbereiding en serv ering: coördinator inkoop en orga nisatie • vrijwilligers / stagiaires bij maaltijden verwarmen en uits erveren. Personeel begeleiding leerlingen: professional leerkracht / onderw ijs assistent / PW-er • vrijwilligers / stagiaires bij het eten en spelen. Personeel werkbegeleiding: prof essional leerkracht / onderwijsas sistent / PW-er. Personeel facilitair: conciërge. BENODIGDE FACILITEITEN Koelkasten • fornuis / magnetron, soeppannen • ruimte om leerling en te laten lunchen; bijvoorkeur buiten het klaslokaal • borden, kom men en bestek e.d. • afwasmoge lijkheid. VOORBEELDPROJECT Kinder Service Hotel (o.a. Albert Plesmanschool Rot terdam). GESCHATTE KOSTEN PER MA ALTIJD PER KIND o 3,40 - het Kinderservice hote l biedt voor dit bedrag professi onele opvang en het eten van lunch (soep, brood met beleg, toet de je van vruchtenyoghurt of fruit sala de, geserveerd met melk, karnemelk, thee of roosvicee) • o 0,40 – Apetito (soep). VOORDELEN Lagere kosten • aangeklede gez ond
e maaltijd • dagelijks mogelijk.
NADELEN Wellicht lastiger als alle leerling en tege
lijk lunchen vanwege opwarmcap
aciteit.
Maaltijdsoep met brood
7 WAT Er wordt een broodmaaltijd in kan t en klare lunchpakketjes (boterha mmen of (eenvoudige) broodjes) dagelijks vers op school bezorgd. WERKZAAMHEDEN Indien van toepassing, gereedm aken lunchruimte • serveren van de maaltijden • pedagogische begeleiding van de leerlingen bij eten en spelen • opruimen / afwassen / schoonmaken na de maaltijd. BENODIGD PERSONEEL Personeel servering: coördinator inkoop en organisatie • vrijwillig ers / stagiaires bij uitserveren. Personeel begeleiding leerlingen: professional leerkracht / onderw ijs assistent/ PW-er • vrijwilligers / stagiaires bij het eten en spelen. Personeel werkbegeleiding: prof essional leerkracht / onderwijsas sistent / PW-er. Personeel facilitair: conciërge. BENODIGDE FACILITEITEN Ruimte om leerlingen te laten lunc hen; bijvoorkeur buiten het klas lokaal • borden en bestek e.d. • afwasmogelijkheid. VOORBEELDPROJECT Lekker en Vers.nl • levering via DWI Prak tijkcentrum of • Vmbo-sc hool Nova Esprit College. GESCHATTE KOSTEN PER MA ALTIJD PER KIND o 2,50 - Lunch4 kids. VOORDELEN Makkelijk voor school en ouders • dag NADELEN -
elijks mogelijk • kosten relatief laag
Broodmaaltijd kant-en-klaar op school geleverd
8 belegd en wormengesmeerd en am rh te bo d met de ol WAT en op scho worden aangevul n de lunch word jd kan eventuele lti aa dm oo br Voorafgaand aa t. De ar) op tafel geze den (kant-en-kla (rauwkost)salade. uimte • bo edmaken lunchr re ge N g, DE sin g as HE M ep dien van to WERKZAA sche begeleidin g (en salade) • in jden • pedagogi le lti be aa . m d, jd oo de lti n br aa n va m Inkope en na de • serveren en / schoonmak en en beleggen ruimen / af wass op terhammen smer • en el sp en n bij eten van de leerlinge uit/ stagiaires bij ONEEL tie • vrijwilligers RS sa PE ni ga GD or DI en O N BE inkoop ing: coördinator nt / PW-er • Personeel server onderwijs assiste / ht ac kr er le l . serveren n: professiona leiding leerlinge Personeel bege en spelen. en et tent / PW-er. t iaires bij he / onderwijsassis ht ac kr er le l na vrijwilligers / stag sio geleiding: profes Personeel werkbe e. rg ië nc co ir: Personeel facilita klaslokaal • EN keur buiten het IT or TE jvo LI bi CI n; FA he E nc BENODIGD gen te laten lu imte om leerlin Koelkasten • ru elijkheid. sm e.d. • af wa og ek st be en en rd bo VOORBEELDPR -
OJECT
STEN PE GESCHATTE KO o 1,0 0.
R MAALTIJD PE
R KIND
en, minder ‘g VOORDELEN ammen klaarmak rh te bo lf ze et ni n Doordat leerlinge s mogelijk. lijk ge da • jd lti aa m
edoe’ aan tafel •
gezonde
alle leerlingen , zeker wanneer en ak m te ar EN kla NADEL ammen vooraf de boterh Het kost tijd om tegelijk lunchen.
Broodmaaltijd op school klaargemaakt
9 WAT met boter en beleg. De Leerlingen maken aan gedekte tafels zelf hun boterhammen klaar e. st)salad (rauwko met broodmaaltijd kan eventuele worden aangevuld WERKZAAMHEDEN maken lunchruimte • klaarInkopen brood, beleg (en salade) • indien van toepassing, gereed begeleiding van de gische pedago • en maaltijd de van zetten brood en beleg • serveren maaltijd. de na maken schoon / n afwasse / en opruim • spelen en leerlingen bij eten BENODIGD PERSONEEL ers / stagiaires bij uitserPersoneel servering: coördinator inkoop en organisatie • vrijwillig veren. ijs assistent/ PW-er • Personeel begeleiding leerlingen: professional leerkracht / onderw spelen. en eten vrijwilligers / stagiaires bij het ent / PW-er. Personeel werkbegeleiding: professional leerkracht / onderwijsassist Personeel facilitair: conciërge. BENODIGDE FACILITEITEN eur buiten het klaslokaal • Koelkasten • ruimte om leerlingen te laten lunchen; bijvoork eid. borden, en bestek e.d. • afwasmogelijkh VOORBEELDPROJECT am) • Kinder Service Ala Pikini (Partou, Amsterdam) • Brede school Nestelende (Rotterd am). Rotterd l Hotel (o.a. Albert Plesmanschoo GESCHATTE KOSTEN PER MAALTIJD PER KIND o 1,00 (inclusief fruit en zuivel). VOORDELEN • meer aandacht voor het Weinig voorbereidingstijd • leerlingen leren voor zichzelf zorgen k. mogelij s dagelijk • ken klaarma zelf het eten doordat leerlingen NADELEN worden • het lunchen Toezicht en begeleiding noodzakelijk • kan een chaos (‘kliederboel’) kost tijd.
Broodmaaltijd door de leerlingen zelf klaargemaakt
10 WAT Ouders worden gestimuleerd / verplicht hun kind een gezond e lunch mee te geven van thuis. Ouders maken zelf de lunc h voor in de broodtrommel klaa r. De school / tussenschoolse opvang (TSO) communiceert en handhaaft het beleid. Wekelijk s krijgen de leerlingen een recept voor een gezonde broodtro mmel mee. Bij de star t van de invoering van dit model kan als stimulans bijvoorbeeld een leuke broodtrommel aan de leer lingen cadeau worden gegeven. WERKZAAMHEDEN Indien van toepassing, gereedm aken lunchruimte • pedagogisc he begeleiding van de leerlingen bij eten en spelen • scho onmaken na de maaltijd. BENODIGD PERSONEEL Personeel servering: coördinator inkoop en organisatie • vrijwillig ers / stagiaires bij uitserveren. Personeel begeleiding leerlingen: professional leerkracht / onderw ijs assistent/ PW-er • vrijwilligers / stagiaires bij het eten en spelen. Personeel werkbegeleiding: prof essional leerkracht / onderwijsas sistent / PW-er. Personeel facilitair: conciërge. BENODIGDE FACILITEITEN Ruimte om leerlingen te laten lunc hen; VOORBEELDPROJECT Nova Esprit College VMBO Burg eme
bijvoorkeur buiten het klaslokaal.
ester Hogguerstraat, Amsterdam
GESCHATTE KOSTEN PER MA ALTIJD PER KIND Drukkosten van de recepten VOORDELEN Weinig verandering ten opzicht e van
huidige situatie • geen extra tijd
en geld.
NADELEN De school is afhankelijk van de med ewerking van ouders • meer wer k voor ouders • meegenomen boterhammen worden niet altijd gewaardeerd door leerling en.
Stimuleren van gezonde broodtrommel
DWI reef 2-12, gebouw Bezoekadres: Flierbosd (020) 412 50 10 Telefoonnummer OSA
Dagarrangementen en Combinatiefuncties Amsterdam
Afsprakenkaart
Deze productie is tot stand gebracht door OSA in opdracht van Jong Amsterdam Inlichtingen: Baarsjesweg 154 1057 HM Amsterdam T: 020 - 412 50 10 E: info @dencamsterdam.nl