De kleine kapitein: werken aan zelfsturing bij jonge kinderen Lilian van der Bolt Jeroen Aarssen
NRC 20-8-2011
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Oefening
Probeer de kleur van de woorden te zeggen, in plaats van de woorden werkelijk te lezen.
BLAUW
GROEN
GEEL
ROZE
ROOD
ORANJE
GRIJS
ZWART
PAARS
BEIGE
WIT
BRUIN
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Drie componenten van zelfregulatie
Inhibitie Werkgeheugen Aandacht vasthouden en aandacht verleggen (cognitieve flexibiliteit)
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
GRIJZE STIP – Zelfde kant
Wanneer je een GRIJZE STIP zit, druk je met je duim of wijsvinger aan dezelfde kant als de stip. Bijvoorbeeld: als de stip links in beeld verschijnt, dan druk je met je linkerhand. Onthoud: DRUK OP DEZELFDE KANT ALS DE GRIJZE STIP
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
GESTREEPTE STIP - andere kant
Nu krijg je gestreepte stippen te zien. Bij een gestreepte stip druk je aan de andere kant. Bijvoorbeeld: als de stip links in beeld verschijnt, druk je met je rechterhand.
(Hier zul je een soort natuurlijke reactie moeten onderdrukken om aan dezelfde kant te drukken) Onthoud: DRUK OP DE ANDERE KANT ALS JE EEN GESTREEPTE STIP ZIET Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
STIPPEN gemengd
Nu zie je soms een grijze en soms een gestreepte stip. Dat betekent dat je bij ongeveer de helft van de stippen de natuurlijke neiging moet onderdrukken om aan dezelfde kant te drukken. LET OP: je moet voortdurend wisselen tussen twee regels (zelfde kant en andere kant), maar de regels blijven dezelfde: ◦ GRIJZE stip ◦ GESTREEPTE stip
ZELFDE kant ANDERE kant. Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Tools of the Mind
(Bodrova & Leong)
Programma met aandacht voor zelfregulatie (executieve functies); Voor zowel Preschool (3/4) als Kindergarten (5/6); Wetenschappelijke basis: theoretische uitgangspunten getoetst aan de praktijk; Ook voor kinderen in achterstandsituaties en kinderen met speciale onderwijsbehoeften: inclusieve groepen; Spel staat centraal als primaire bron van zelfregulatie.
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Twee principes
In alle activiteiten wordt gewerkt aan zelfsturing. Dat wil zeggen dat er bij alle ontwikkelgebieden (taal/ rekenen/ sociaalemotionele ontwikkeling/ sensomotoriek/ etc.) aandacht voor is Aanleren van zelfsturing gebeurt stapje voor stapje “scaffolding” “mediators”
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Taal
Buddy reading Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Rekenen
Making Collections
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Plannen
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Spel Geavanceerd Rollenspel (Mature Make Believe Play):
◦ Grote betrokkenheid ◦ Van tevoren gepland ◦ Rollen met regeltjes/ afspraken/ conventies ◦ Flexibele scenario’s ◦ Symbolische voorwerpen ◦ Veel taal (voor en tijdens spel) ◦ Zelfregulatie en anderregulatie
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Freeze game
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Freeze game
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Stap voor stap
Zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky) Scaffolding Werken met mediators Daily Dynamic Assessment Microgenetics Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht
Uitwerking en implementatie in Nederland (door Sardes) De Kleine Kapitein Training voor leidsters en leerkrachten, waarin zij leren hoe zij op zelfsturing gerichte activiteiten kunnen integreren in de dagelijkse praktijk Uiteindelijk: een “doorgaande Kleine Kapitein-lijn”, waarmee de aanpak wordt doorgetrokken naar de hogere groepen van het basisonderwijs Spel (rollenspel) is een belangrijke sleutel Conferentie Leve Het Jonge Kind! 1 november 2011 Jaarbeurs, Utrecht