De Junior-conservator

APELDOORN, ORANJE & PALEIS HET LOO

Docentenhandleiding BOVENBOUW: GROEP 6-7-8

De Junior-conservator Welkom bij Paleis Het Loo! U gaat met uw klas het lesprogramma ‘Apeldoorn, Oranje & Paleis Het Loo’ volgen. Hierbij hoort een voorbereidende les op school (60 minuten), een bezoek aan Paleis Het Loo (90 minuten) en een afrondende les in de klas (90 minuten). Tijdens ‘Apeldoorn, Oranje & Paleis Het Loo’ werkt u aan verschillende doelstellingen: • Leerlingen weten waarom Paleis Het Loo in Apeldoorn is gebouwd. • Leerlingen leren over de band tussen de Oranjes, Apeldoorn en de Veluwe. • Leerlingen leren over trends in het interieur van een koninklijk paleis. • Leerlingen hebben respect voor cultureel erfgoed en kunstuitingen. • Leerlingen leren onderzoeken. • Leerlingen leren samenwerken. • Leerlingen weten wat het beroep van conservator inhoudt. • Leerlingen leren de opgedane kennis te verwerken in een creatief eindproduct. ‘Apeldoorn, Oranje & Paleis Het Loo’ sluit daarmee aan bij de kerndoelen van de leergebieden ‘Oriëntatie op jezelf en de wereld’ en ‘Kunstzinnige oriëntatie’. In deze handleiding vindt u tips en alle materialen die u tijdens het project kunt gebruiken. Heeft u vragen over ‘Apeldoorn, Oranje & Paleis Het Loo’? Neemt u dan gerust contact met ons op. Wij zijn te bereiken via [email protected], of per telefoon: 055-5772465. © Afdeling Educatie, Paleis Het Loo, 2015

Voorbereidende les (60 minuten) STAP 1 > Woordspin U begint het project door de voorkennis van de leerlingen te activeren. Teken op het digibord in het midden een cirkel waarin u schrijft ‘Oranje in Apeldoorn’. U vraagt de leerlingen om na te denken over alle Apeldoornse zaken die te maken hebben met de koninklijke familie. U kunt de leerlingen ook even de tijd geven om zoveel mogelijk informatie te verzamelen op het internet wanneer de voorkennis beperkt is. Hoeveel namen van scholen, straatnamen, gebouwen kunnen zij noemen/vinden?

1



U kunt denken aan: • Koningin Wilhelminaschool • Willem van Oranjeschool • Koningsschool • Emmalaan • Frisolaan • Oranjepark • Frederikslaan • Anna Paulownalaan • Prins WillemAlexanderlaan

• Wilhelminapark • Loolaan • Loseweg • Koninginnelaan • Amaliapark • Prinses Beatrixschool • Koningstraat • Prinsenhof • Emmaschool • Prins Mauritslaan • Maria Stuartstraat

• Prinses Margrietschool • Alexanderlaan • Prinsenpark • Koninklijke Scholengemeenschap • Julianatoren • Julianakerk etc.

U kunt de straatnamen ook op de plattegrond van Apeldoorn laten zien. Bespreek de uitkomsten met de leerlingen. Het zijn vooral oude gebouwen en plekken die een verwijzing naar de Oranjes kennen. Verder gaat het vooral om plekken in het centrum van Apeldoorn, niet zozeer in de wat nieuwere woonwijken van Apeldoorn. STAP 2 > Apeldoorn en de Oranjes: Allemaal foto’s Bespreek met de leerlingen: hoe komt het dat er juist in Apeldoorn zoveel verwijzingen naar de Oranjes zijn? Dat heeft te maken met het feit dat Paleis Het Loo in Apeldoorn ligt. Apeldoorn is één van de weinige plaatsen in Nederland waar een echt koninklijk paleis gebouwd is, dat al heel lang in gebruik is door de koninklijke familie. De Oranjes kozen voor Apeldoorn om twee redenen: • Paleis Het Loo is gebouwd als zomerpaleis, met prachtige tuinen. Het water om de fonteinen in de tuinen te laten sproeien, kwam uit de omgeving. Paleis Het Loo is gebouwd op de laagste plek in de omgeving. Op die manier kon het water via een slim systeem van beken, sprengen en waterpijpen naar de tuinen stromen om de fonteinen te laten sproeien. • Paleis Het Loo is gebouwd als jachtpaleis. Door de ligging, op de Veluwe, konden de Oranjes vanuit het paleis snel op pad om te gaan jagen. Het was, zoals een hoveling schreef, ‘een voortreffelijk jachtgebied’. Er waren wolven, vossen, wilde zwijnen, herten, hazen en fazanten. De Oranjes hebben gronden gekocht om er te mogen jagen en veel dieren losgelaten in de Veluwse bossen om de wildstand op peil te houden. De leerlingen gaan nu aan de slag met werkblad 1: ‘Allemaal foto’s’. Hierin ontdekken zij aan de hand van diverse foto’s en andere afbeeldingen de lange relatie van de Oranjes met Apeldoorn en Paleis Het Loo. U kunt deze opdrachten klassikaal bespreken. Dit zijn de juiste antwoorden: 1

a. Als de kinderen naar het paleis kwamen om de koningin toe te zingen, konden ze zien dat de koningin weer hersteld was. In 1902 waren er nog geen televisies, dus was het belangrijk om de koningin zo nu en dan ‘live’ te zien. b. Eigen antwoord.

2



2

a. De inwoners van Apeldoorn versierden de straten en parken. Ze maakten speciale borden en hingen de Nederlandse vlag uit. b. Prinses Catharina-Amalia is de oudste dochter van koning Willem-Alexander en koningin Màxima. Omdat haar vader koning is (toen zij geboren werd was hij nog kroonprins) is prinses Amalia de kroonprinses: zij wordt later koningin. Dat maakte haar geboorte nóg specialer dan die van andere prinsen en prinsessen.

3

a. De koninklijke familie kon gebruik maken van station Het Loo en daar vlak voor het paleis uit de trein stappen. Voor het personeel van het paleis en het vervoer van materialen was station Het Loo ook handig. b. Er staan mensen in de houding voor de koningin en haar dochter; er stappen verder vrijwel geen andere mensen uit; iedereen die op de foto staat, is daar duidelijk voor de koningin en de prinses; de kleding van de koningin en prinses is erg netjes. c. 61 jaar (van 1887 tot 1948)

4

a. Als plek voor ontspanning (foto 3, biljart en foto 4, wijnflessen) b. Paleis Het Loo was ook toen een nationaal symbool: de koninklijke familie woonde er in de zomer. Als je een woonhuis van de koningin kon bezetten, toonde je aan het land te hebben ingenomen en je niets aan te trekken van geldende wetten. c. Nederlanders die verzet pleegden: er wordt gesproken over een gebouw van historische waarde voor de Nederlandse beschaving en over mogelijke beschadigingen door de vijand. d. Eigen antwoord; een argument kan zijn: belangrijk om een dergelijk monument intact te laten en daarmee te behouden.

5

Oude foto

Nieuwe foto

Vorm Hetzelfde: middengebouw met zijvleugels Hoogte vier verdiepingen

drie verdiepingen

Ramen

Luiken en luifels

Alleen ramen

‘Versieringen’

Witte muren, verder simpel Wachthuisjes, bovenkant voorgevel meer versierd

Laatste vraag:

eigen antwoord

STAP 3 > Junior-conservator In Paleis Het Loo gaan de leerlingen verder op onderzoek uit naar de relatie tussen Apeldoorn, de Oranjes en Paleis Het Loo. Dat doen zij als Junior-conservator. U toont het filmpje waarin Paul Rem, conservator bij Paleis Het Loo, zich voorstelt en vertelt over zijn vak. Hij vraagt de leerlingen om hulp bij het samenstellen van een toekomstige tentoonstelling: http://youtu.be/HKADXvoTgKA

3



Verdeel daarna de klas in zes groepen rondom drie thema’s: twee groepen ‘Apeldoorn’, twee groepen ‘Veluwe’ en twee groepen ‘Exotisch’. Tijdens het bezoek aan het paleis gaan leerlingen zich in het toegewezen thema verdiepen. Zorg voor zes begeleiders, zodat met ieder groepje een volwassene meeloopt. Voor gebruik in de afrondende les dienen de leerlingen in het paleis voorwerpen te fotograferen (zonder flits). Laat ze daarvoor een fototoestel of telefoon meenemen.

Bezoek aan Paleis Het Loo (90 minuten) Bij het entreegebouw van Paleis Het Loo wordt u met uw klas ontvangen door de museumdocent. Wij verzoeken u de bevestiging van de museumles mee te nemen. De museumdocent neemt de groep mee naar de educatieruimte en licht de opdracht toe. In de drie themagroepen gaan de Junior-conservatoren vervolgens op onderzoek uit in het paleis. Zij bekijken diverse voorwerpen die te maken hebben met hun thema en maken daarna de balans op: welke voorwerpen vinden zij het meest van belang? Terug in de educatieruimte presenteert iedere groep zijn belangrijkste voorwerp. Waarom moet juist dat voorwerp een plek krijgen in de tentoonstelling?

Afrondende les (90 minuten) STAP 1 > Reflectie Bespreek met de leerlingen het bezoek aan Paleis Het Loo na. Wat vonden ze het meest opvallend, wat vonden ze het meest interessant? Daarna gaan de leerlingen met hun themagroep weer bij elkaar zitten en pakken de foto’s van de voorwerpen erbij (Junior-conservatorenformulieren of de foto’s die ze zelf gemaakt hebben). Ze maken een collage, een Powerpoint-presentatie of Prezi van hun thema. Het werkstuk laat zien wat ze van de voorwerpen en bijbehorende verhalen vinden. Alle collages of (digitale) presentaties samen vormen een door de leeringen zelf samengestelde tentoonstelling. STAP 2 > Presentatie De leerlingen presenteren hun collage aan elkaar. Immers: ze hebben zich elk verdiept in één thema en leren nu van elkaar over de andere twee thema’s. Doordat zich in ieder thema twee groepjes leerlingen verdiept hebben, krijgt de klas een tweevoudig beeld van elk onderwerp. STAP 3 > Paul Rem bedankt U toont tot slot het tweede filmpje van Paul Rem, waarin hij de leerlingen bedankt voor hun bijdrage als Junior-conservator (http://youtu.be/VMU2cn8k3R4). Tevens kunt u de bijgevoegde oorkondes voorzien van de namen van de leerlingen en feestelijk uitdelen.

4


Werkblad 1: Allemaal foto’s

Naam: 1

Kijk goed naar onderstaande foto.

Zanghulde, 1902

a. Op de foto zie je dat kinderen uit Apeldoorn in 1902 naar Paleis Het Loo kwamen om voor koningin Wilhelmina te zingen. Dat gebeurde nadat de koningin was hersteld van een ernstige ziekte. Waarom zou de koninklijke familie gewild hebben dat de kinderen de koningin konden zien en toezingen?

b. Stel, jij zou gevraagd worden om voor de koning en koningin te komen zingen. Hoe zou je dat vinden? Omcirkel een antwoord en leg het uit: • Leuk • Spannend • Raar • Een hele eer • Iets anders, namelijk:

5


2


Zeven jaar later, in 1909, vierde Apeldoorn een groot feest. Koningin Wilhelmina en prins Hendrik hadden een dochtertje gekregen! Het meisje was prinses Juliana.

a. Kijk goed naar de foto’s. Hoe vierden de Apeldoorners dat Juliana was geboren?

b. In 2003 werd prinses Catharina-Amalia geboren. Ook dat werd uitgebreid gevierd: er werden kanonschoten afgevuurd, mensen hingen de vlag uit en er werden speciale bomen geplant voor het prinsesje. Waarom zouden zoveel mensen de geboorte van juist deze prinses gevierd hebben?

6


3


Vanaf 1887 was er in Apeldoorn nog een station: station Het Loo.

Het station was aangelegd vlak voor Paleis Het Loo. Waarom zou er op die plek een extra station gebouwd zijn?

Op de rechterfoto zie je koningin Wilhelmina die in 1912 met haar dochter Juliana (drie jaar) aankwam op station Het Loo. Waaraan kun je zien dat het om de koningin en haar dochter gaat, en niet om ‘gewone’ treinreizigers?

Koningin Wilhelmina gebruikte in 1948 het station voor het laatst toen ze van Apeldoorn naar Amsterdam ging om troonsafstand te doen. Hoe lang is het station gebruikt?

7



3 4

Bekijk onderstaande foto’s, die te maken hebben met Paleis Het Loo in de Tweede Wereldoorlog.

1

tibule van

4

de Ves itse soldaten in u D e d en rt ja il B Paleis Het Loo

Bekendmaking, 19

44

2

Aangetroffen in P aleis Het Loo na de Tweede Wereldoor log 5

Paleis Het Loo in bezettingstijd

ldoorn, 1945 Bevrijding van Ape

8



a. Net als de rest van Nederland is ook Apeldoorn bezet geweest in de Tweede Wereldoorlog. Paleis Het Loo diende als ziekenhuis voor gewonde soldaten. Waarvoor gebruikten de Duitse bezetters Paleis Het Loo nog meer? Tip: bekijk de foto’s hierboven goed.

b. Waarom zouden ze het belangrijk hebben gevonden om ook een Nederlands koninklijk paleis in te nemen?

c. Lees de Bekendmaking (foto 1 hierboven). Wie heeft deze opgesteld: Nederlanders die met de Duitse bezetters meewerkten of juist verzet pleegden? Leg je antwoord uit.

d. Vind je het goed dat de Bekendmaking bij Paleis Het Loo hing? Waarom wel of niet?

9


5


Hier zie je Paleis Het Loo in 1960 en zoals het er nu uit ziet. Bekijk ze goed en vul daarna het schema in.

1960

Nu

Oude foto

Nieuwe foto

Omschrijf welke verschillen je ziet. Vorm van het gebouw Hoogte van het gebouw: aantal verdiepingen Ramen ‘Versieringen’ rondom het paleis Vinden jullie Paleis Het Loo vooral veranderd of vooral hetzelfde gebleven sinds 1960? Leg je antwoord uit.

10


Oorkonde

De Junior-conservator Bedankt voor al jullie hulp als Junior-conservator op Paleis Het Loo!

Conservator dhr. Paul Rem

11

De Junior-conservator

Recommend Documents