De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
ja
1
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Marktvisie Nu
Macroeconomisch
Vorige keer
Verwachting komende week
Hoogste 14/15
Laagste 14/15
De kranten hier hebben de focus op Griekenland, maar de Chinese beurs levert 30% in.
AEX
465,3
477,4
507,8
376,3
USD per EUR
1,109
1,118
1,393
1,053
115,5
45,90
Olie Brent ($) Front month Elektra (EUR/MWh)
De olieprijs daalt meer dan 10%. 57,40
62,70
Kolen, gas en spot zetten allen druk op de prijs.
Cal 16, base, NL
38,75
39,15
44,40
37,35
Cal 16, peak, NL
48,25
48,45
54,95
45,55
Gas (EUR/MWh)
Prijzen blijven hoog dankzij storingen en Oekraïne.
Cal 16
21,30
21,45
26,34
19,80
Day Ahead
20,90
20,50
27,20
14,95
2
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Macro-economie Afgelopen week Dinsdag hadden de beurzen het zwaar toen bekend werd dat Griekenland het IMF niet terug zou betalen. Vervolgens liepen de koersen weer op in de hoop op een nieuwe deal. Ondanks dat er gisteren een Griekse ‘nee’ op de beurzen drukte, bleef de euro onveranderd sterk. Maatregelen om de daling van de Chinese beurs te stoppen, lijken in ieder geval voor een dag te werken. Deze winst werd echter door enkele staatsbedrijven gezorgd. Volgens analisten van Citi is dit pas het begin en kan de beurs nog verder zakken. De aandelen zijn voornamelijk met geleend geld gekocht. De Chinese economische data viel vorige week ook tegen, terwijl er in Europa en de Verenigde Staten juist een meevaller werd geconstateerd. Het wordt steeds aannemelijker dat de FED in de Verenigde Staten de rente dit jaar nog gaat verhogen. Dit zorgt er dan voor dat de dollar sterker wordt ten opzichte van de euro. Vooruitblik De Eurogroep, alle ministers van Financiën van de eurozone, vergadert vandaag om 13.00 uur over de Griekse situatie. Als voorbereiding op de extra Eurotop van regeringsleiders en staatshoofden die om 18.00 uur zal beginnen. Hopelijk is het besef doorgedrongen dat een plan beter gedragen wordt wanneer men in ieder geval het gevoel heeft mee te mogen denken. Er volgt vandaag data uit de VS, waardoor we hopelijk meer inzicht krijgen in de ophanden zijnde renteverhoging. Zodra deze verhoogd wordt, zal de euro in waarde zakken. Data van producenten zullen ons inzicht geven in de status van de Engelse economie, die mogelijk de EUR/GBP wisselkoers zal beïnvloeden.
3
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Wisselkoers (dollar per euro) De euro is, gezien de omstandigheden, afgelopen week licht gedaald. Vandaag zijn we wederom onder de 1,10 terecht gekomen. Dit is slecht nieuws voor degene die nog gas moet kopen, aangezien een zwakke euro gas duurder maakt. Gelukkig zijn er voor hen nog andere argumenten die compenseren. De industriële productie in Duitsland en de UK valt tegen. Vandaar dat het pond wel bewoog maar uiteindelijk niet veel veranderd is. Valutahandelaren kijken uit naar de publicatie van het Redbook vanmiddag. Hieruit hopen ze duidelijkheid te krijgen betreffende de termijn van de rente verhoging in de VS.
Wisselkoers
USD per EUR 1,20
GBP per EUR 0,80
1,18
EURUSD
0,79
1,16
EURGBP
0,78
1,14
0,77
1,12
0,76
1,10
0,75
1,08
0,74
1,06
0,73
1,04
0,72
1,02
0,71
1,00 8-jun
0,70 15-jun
22-jun
29-jun
6-jul
4
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Olie, kolen Afgelopen week De onzekerheid rondom Griekenland, de hoge en oplopende voorraden in de VS en de "aanstaande" crash van de Chinese markt zetten de olieprijs onder druk. De Chinezen hebben hun buik even vol van risicovolle beleggingen als olie. De goede hoop dat de VS en Iran later deze week tot een akkoord komen helpt mee. Het doorbreken van de 61,80$ (de recente bodem) is daarnaast technisch een bearish signaal. Daarnaast helpt een sterkere dollar ten opzichte van de euro de prijs in dollars dalen. Kolen De kolenprijs is na het aanraken van de 60$ grens weer gaan dalen. Ondanks de extra vraag die dit warme weer met zich mee brengt. De daling is onder meer het gevolg van de dalende olieprijs, welke het transport van kolen goedkoper maakt.
USD/BBL 70
Brent oil, front month
EUR/BBL 70
65
65
60
60
55
55
50
50 Brent Crude USD/BBL
45 40 8-jun
Brent Crude EUR/BBL
15-jun
45
22-jun
29-jun
40 6-jul
Vooruitblik 5
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Brent olieprijzen daalden tot onder de $57 en lijken op weg naar de $52. Dit is het laagste punt in twee maanden en de $52 is de bodem die daar net aan vooraf ging. De gesprekken met Iran lijken de goede kant op te gaan, al blijven er grote issues bestaan. Een van onze bronnen meldt dat er in feite al een akkoord is en dat de vraag nu bestaat hoe we gaan het uitleggen. In dat geval gaat Iran (30 miljoen vaten op voorraad) concurreren met Russische olie. Niet iedereen is bearish. De aankomende voorraden publicaties zullen gaan uitmaken of we weer richting de 61,80 stijgen, waarvoor we eerst de grens van $60 moeten doorbreken. Of dalen we naar de $52 waarvoor we eerst door de low van gisteren moeten zakken. Dat is $56,40.
6
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Gas Korte termijn Prijzen stegen fors toen dinsdag/woensdag duidelijk werd dat Naftogaz en Gazprom er niet in geslaagd zijn om een nieuw akkoord te sluiten voor Q3. De angst dat de doorstroom door Oekraïne belemmerd wordt maakt dat handelaren een risicopremie toevoegen aan de prijs. Ondanks de druk van olie op de lange termijn wilde de spot niet echt zakken vrijdag. De stijging lijkt wel gestopt, onder andere doordat Gasterra het bericht van verminderde productie van de site heeft verwijderd. Flows uit Rusland zijn wel hoger dan in juni maar zitten nog niet aan hun max. Waarschijnlijk komt die max volgende week weer wat dichterbij wanneer onderhoud aan een Poolse pijpleiding is afgerond. Aangezien de temperaturen weer iets normaler worden deze week, zou de vraag uit de powersector ook moeten dalen. De euro staat maar een fractie lager ten opzichte van het Britse pond, waardoor er niet meer of minder interesse is uit het VK. Lange termijn Ook Cal16 had “last” van de perikelen rondom het niet afnemen van gas door Oekraïne. Hierdoor liep de prijs eerst op. Maar uiteindelijk staan we deze week toch 1% lager omdat olie zoveel heeft ingeleverd. Op de lange termijn zien we ondanks het steeds verder teruglopende contractvolume toch nog een correlatie tussen gas en olie. Voorraden: In de afgelopen twee weken is er weer 4.5 BCM in de voorraden gestopt. De eerste signalen van hogere flows uit Rusland zijn er, maar de aanvoer wordt nog belemmert door onderhoud aan een Poolse gasleiding. Dit en de mededeling dat Oekraïne in Q3 geen gas gaat afnemen uit Rusland maakt de gasmarkt nerveus en zorgt voor hogere prijzen. Want in de vorige periode dat Oekraïne geen gas afnam, begin dit jaar, vielen de flows ver terug. In percentage lijken we leeg maar absoluut valt het wel mee. Zeker gezien de lagere gasvraag de afgelopen jaren, zit er veel in de voorraden. Van de 7.1 bcm in Nederland zit 3 BCM in Norg als strategische reserve. Door integriteitsissues bij de Rough (NBP) storage (kan de druk niet aan) kan deze niet voor 100% gevuld worden deze zomer. 7
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Als het nog lang zo warm blijft hebben de storage eigenaren een flinke concurrent in de elektraproducenten. Momenteel wordt er in de Franse powersector bijvoorbeeld 50 mcm per dag verstookt tegen 5-10 mcm per dag de voorgaande weken. De kerncentrales aldaar kunnen de vraag niet aan, zeker nu ze door het warme weer ook nog eens de warmte niet kwijt kunnen. Ook gaat er veel gas naar België en Duitsland om daar net als in de UK te worden omgezet in Elektra. Ook LNG is nog een optie en dat blijkt uit de voorraden in Zeebrugge die maar niet willen oplopen. EUR per MWh 22,0
TTF en Zeebrugge gas
21,5 21,0 20,5 20,0 19,5 19,0 8-jun
Zeebrugge Cal16 Cal-16 TTF TTF day-ahead
15-jun
22-jun
29-jun
6-jul
Vooruitblik Mocht de euro toch dalen t.o.v. het GBP of dollar dan zullen we dat terugzien in stijgende gasprijzen. Verder zijn er voornamelijk argumenten te bedenken die de prijs nog iets verder onder druk zetten. Zoals een olie daling richting 52$ of het “normale” weer voor juli dat de vraag naar gas uit de powersector zal verlagen. Tenslotte moeten we wachten tot het einde van onderhoud aan diverse leidingen voordat we echt een overvloed de storages in zien gaan.
8
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Elektriciteit Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) Er beginnen wat analyses los te komen over de FBMC. Dit relativeert in elk geval de gedachte dat de prijzen nu veel hoger zijn dan voor de invoering van deze methode van vrijgeven van interconnectorcapaciteit. Er is relatief weinig conventionele productiecapaciteit beschikbaar en het is erg warm. In het verleden waren prijzen van 80 Eur/MWh in de peak bij vergelijkbare situaties geen uitzondering. Nu zien we dat de prijzen nog ver onder dat niveau blijven. We zitten in Europa nog niet midden in de vakantieperiode, waardoor de vraag nog niet zo laag is. Elk jaar stijgt de vraag naar elektriciteit in warme periodes door airconditioning, wat nog bovenop de normale vraag komt. Dit alles zorgt voor een hoger prijsniveau. Dit ligt wel lager dan de absolute niveaus in het verleden. Lange termijn De powerprijzen hadden wat moeite om te dalen in het begin van vorige week. De gasprijzen stegen toen op het nieuws doorkwam dat de besprekingen tussen Oekraïne en Gazprom gestaakt zijn. Een sterke stijging was er overigens ook niet. Wel resulteerde het in veel nervositeit in de markt. Nu zien we dat de curve van gas daalt en dat de powerprijzen langzaam mee aan het dalen zijn. De hoge spotprijzen zorgen nog voor flink wat weerstand aan de voorkant, maar op het lange stuk van de powercurve is dat toch langzaam aan het wegebben.
9
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Elektriciteit
EUR/MWh 50 48 46 44 42 40 38
Cal16 NL Piek
36
Cal16 NL Basis
34
Cal16 BE Base Cal16 DE Base
32 30 8-jun
15-jun
22-jun
29-jun
6-jul
Vooruitblik De vraag zal iets dalen omdat de temperatuur afneemt en de vakanties voor de deur staan. We zien de beschikbaarheid van powerplants toenemen. Hoewel de aanhoudende hoge temperaturen weer voor beperking zorgen omdat conventionele powerplants wat minder efficiënt worden bij hoge temperaturen. Dankzij problemen met koelwater. De gasprijzen worden wat lager verwacht op de curve, waardoor de powercurve verder naar beneden wordt genomen. Bovendien gaat het in China op dit moment wat minder met de economie en dat heeft een verwacht dalend effect op de kolenprijzen. Dit zal de powerprijzen ook verder mee omlaag nemen.
10
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Darkspread en sparkspread De kolenprijs is weer langzaam op zijn retour naar beneden. De trager dalende powerprijzen zorgen ervoor dat de darkspread langzaam omhoog beweegt naar een niveau waar de modernere kolenplants net weer rendabel worden. Na een flinke dip twee weken geleden zien we ook de sparkspread langzaam wat opkrabbelen. De daling van de gasprijs loopt iets voor op de daling van de powerprijzen waardoor de spread iets oploopt. Dit alles geldt echter voor de Cal16, in de Cal17 staan de spark- en darkspreads nog ver onder een rendabel niveau.
EUR/MWh
Dark spread, Spark spread
EUR/MWh
16,0
2,5
15,0 14,0
2,0
13,0 12,0
1,5
11,0 10,0
1,0
9,0 8,0
Darkspread Base Cal16
7,0
Sparkspread Peak Cal16 (rechtse as)
6,0 8-jun
15-jun
0,5
0,0 22-jun
29-jun
6-jul
11
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Emissies In het nieuwste plan van de Duitse overheid, dat afgelopen woensdag werd gepresenteerd, wordt een volume van 2,7 GW aan lignite (bruinkool) van de markt gehaald voor 2020. Dat zou de CO2 uitstoot met 11 miljoen ton moeten reduceren. Ook in andere sectoren moet nog worden gecompenseerd om in 2020 22 miljoen ton minder uit te stoten. Deze reductie zou bearish moeten zijn voor de prijs maar aangezien het slechts een klein volume (+/-3%) van de Duitse uitstoot is valt de impact mee. En daarbij komt nog eens bij dat het onderhandelen over welke units wanneer nu nog moet beginnen. Met het openen van de markt gisteren daalde de EUA prijs met slechts 7 cent. De Griekse situatie heeft nauwelijks impact. De lagere kolenprijs (o.a. door dalende olie) maakt dat deze "vieze" commodity interessant blijft voor verbranding in elektriciteitscentrales. De daling zet daarom niet door. Van de stemming morgen in het Europarlement over MSR wordt niets spannends meer verwacht.
EUR per ton CO2 8,0
Emissierechten
7,5 7,0 6,5 6,0 CO2 Cal15
5,5 5,0 8-jun
15-jun
22-jun
29-jun
6-jul
12
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Weer
Bron: Klik hier voor de link of ga naar www.weer.nl/nederland/nederland.html als de link niet werkt.
13
De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg van het opkopen van staatsobligaties door Draghi. Gelukkig heeft Oekraïne weer geld over gemaakt. Hierdoor daalde gas flink donderdag.
Legal Disclaimer De informatie in de Essent Marktinformatie is bedoeld als informatie in algemene zin ten behoeve van professionele partijen en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De Essent Marktinformatie geeft een verwachting van de marktontwikkelingen en dient niet beschouwd of gebruikt te worden als een (beleggings)advies of een voorstel of aanbod tot het kopen en/of verhandelen van financiële instrumenten in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Beslissingen op basis van informatie uit de Essent Marktinformatie zijn uw eigen verantwoordelijkheid en komen voor uw rekening en risico. Essent heeft de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het samenstellen van de Essent Marktinformatie en de daarin vermelde informatie. Niettemin kan Essent niet garanderen dat alle informatie in de Essent Marktinformatie altijd actueel, juist en/of volledig is. Aan de informatie in de Essent Marktinformatie kunnen geen rechten worden ontleend. De informatie in de Essent Marktinformatie kan onderhevig zijn aan wijzigingen. Essent is niet verplicht om u hierover te informeren. Essent is niet verplicht om de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade (direct danwel indirect) die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie in de Essent Marktinformatie of het gebruik daarvan. Verwijzingen De Essent Marktinformatie kan verwijzen naar door derden verstrekte informatie, al dan niet door middel van hyperlinks. Essent heeft dergelijke informatie niet beoordeeld en geverifieerd op redelijkheid, juistheid, volledigheid of actualiteit. Essent staat niet in voor de inhoud en het functioneren van websites van derden. Essent sluit iedere aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van deze verwijzing (-en) uit. Intellectuele eigendomsrechten Essent is exclusief rechthebbende op alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de in de Essent Marktinformatie gepresenteerde inhoud, inclusief maar niet beperkt tot alle auteursrechten en merkrechten op alle teksten, logo's, illustraties en foto's, of is gerechtigd tot gebruik door derde rechthebbenden. Niets van de Essent Marktinformatie mag zonder schriftelijke en voorafgaande toestemming van Essent worden gereproduceerd of gebruikt, anders dan het downloaden en het bekijken daarvan op een enkele computer en/of het printen van de benodigde hardcopies ten behoeve van bedrijfsmatig gebruik binnen uw eigen onderneming. Online communicatie Essent garandeert niet dat naar haar gestuurde e-mails of andere elektronische berichten tijdig worden ontvangen en verwerkt. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade ten gevolge van het niet of te laat ontvangen ervan. Toepasselijk recht Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. De rechtbank te ‘s-Hertogenbosch is bij uitsluiting bevoegd te oordelen over eventuele geschillen die in verband met deze disclaimer kunnen ontstaan.
14