Hoe zit het met mijn
pensioen?
De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens zijn uitsluitend bedoeld om deelnemers algemene informatie te verstrekken. De gegeven informatie wordt verondersteld betrouwbaar te zijn, echter het gebruik van informatie geschiedt geheel voor risico van de gebruiker. TMG, noch het pensioenfonds aanvaardt enige aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolkomenheden in de informatie, of voor schade ontstaan in verband met het gebruiken, het afgaan op of verspreiden van de informatie. Rechten kunnen uitsluitend worden ontleend aan het voor de deelnemer geldende pensioenreglement.
Inhoud
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
1. Het driepijlerstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
2. Het pensioenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
3. De pensioenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
4. Voor wie geldt de pensioenregeling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
5. Ouderdomspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
6. Nabestaandenpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
7. Pensioenpremie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
8. Parttimers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
9. VUT-regeling en het pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
10. Spaarmodule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22
11. Pensioenuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
12. Pensioenverbetering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
13. Kredietcrisis en herstelplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
14. Wat gebeurt er bij verandering van baan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
15. Wat gebeurt er bij arbeidsongeschiktheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
16. Wat gebeurt er bij scheiding? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
33
Informatie voor en door deelnemers en ex-deelnemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inleiding
Hoe zit het met uw pensioen? U denkt er
ingewikkeld is als iedereen denkt. Maar…u moet
waarschijnlijk niet elke dag aan, maar
er wel even rustig voor gaan zitten om de materie
het is toch belangrijk dat u weet hoe uw pensioen is geregeld.
onder de knie te krijgen. Deze brochure is een populaire versie van het pensioenreglement. Getracht wordt de grote lijnen
INLEIDING
van de pensioenregeling uiteen te zetten. Maar voor ‘Hoeveel pensioen krijg ik als ik 65 word?’ ‘Waar
alle duidelijkheid: rechten kunnen uitsluitend worden
hebben mijn vrouw en kinderen recht op als mij wat
ontleend aan het officiële pensioenreglement, niet
overkomt?’ ‘Heeft mijn partner recht op pensioen?’
aan de inhoud van deze brochure.
‘Als ik in de WAO kom, wat gebeurt er dan met mijn pensioen? En wie betaalt er dan de premie?’
Mocht u na het lezen ervan nog vragen hebben,
‘Wat gebeurt er met mijn pensioen bij echtscheiding?’
vindt u uw eigen situatie er niet voldoende in terug,
‘Als ik ergens anders ga werken, hoe zit het dan met
of denkt u dat er voor u misschien afwijkende
mijn reeds opgebouwde pensioenrechten?’ ‘Als ik …?’
regelingen gelden? Aarzel niet om ons te bellen of kom even langs op het secretariaat van Stichting-
Dit zijn zaken die iedereen zich wel eens afvraagt.
Telegraafpensioenfonds 1959.
En terecht, want pensioen is een belangrijk onderwerp om af en toe eens bij stil te staan. Pensioen is niet alleen iets voor later. Pensioen is iets voor nu.
Secretariaat
Want anders dan in het spreekwoord is het bij
pensioen: ‘Wie nu zorgt, die dan leeft’.
Bereikbaar onder nummer
mevrouw C.M. Deelder
020 - 585 3183
Daarom worden de belangrijkste zaken over uw
mevrouw C. den Heijer
020 - 585 4184
pensioen in deze brochure op een rijtje gezet. U
de heer mr. E.P. Lonhard
020 - 585 2312
vindt er precies in wanneer u wel en wanneer u niet
mevrouw M. Renkien
020 - 585 2724
kunt deelnemen. Verder leggen wij uit welke soorten
mevrouw J.A.M. Snel
020 - 585 2724
pensioen wij kennen en wat de regels zijn om
de heer M. van de Vooren
020 - 585 3414
daarvoor in aanmerking te komen. En natuurlijk kunt
de heer H. Niesten RA, manager
020 - 585 4154
u in deze brochure ook lezen hoe hoog uw pensioen straks zal zijn. U zult merken dat pensioen niet zo
derdomspensioen
1
Het driepijlerstelsel
Pensioen is een belangrijke secundaire
De pensioenaanspraken van de werknemers van TMG
arbeidsvoorwaarde. Het bezorgt de werk-
en van een aantal aan TMG gelieerde ondernemingen
nemer inkomen zodra hij met pensioen gaat. Het is vrijwel altijd de belangrijkste voorziening voor zijn gezin bij zijn overlijden.
zijn ondergebracht bij de Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959, hierna ook wel aangeduid als het fonds. Binnen dit fonds is sprake van een opbouwregeling met een opbouw van 1,875% per jaar, een zogenaamde voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Vanuit de premiestortingen door werknemer en werkgever verkrijgt de deelnemer zijn rechten.
uitgave terzake van arbeidskosten. Ruim dertig
Het fonds brengt aan de werkgever daarvoor elk jaar
jaar geleden kon deze constatering niet gemaakt
premie in rekening, die voornamelijk wordt belegd
worden. Het Nederlandse pensioenstelsel wordt wel
in aandelen, obligaties en onroerend goed. Uit het
aangeduid met de term ‘driepijlerstelsel’.
vermogen dat hierdoor ontstaat worden te zijnertijd de ouderdoms-, partner-, en wezenpensioenen
de eerste pijler
uitgekeerd.
Met de eerste pijler wordt bedoeld de volks- en werknemersvoorzieningen, met name de AOW.
de derde pijler
De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de
Met de derde pijler wordt gedoeld op individuele,
overheid. Het beleid van de overheid is erop gericht
vrijwillig af te sluiten verzekeringen, zoals lijfrenten
een volwaardig basispensioen in stand te houden.
en koopsompolissen, door de deelnemer. Het zijn vooral deze meer flexibele pensioenvormen
de tweede pijler
die de afgelopen jaren een grote vlucht hebben
De tweede pijler wordt gevormd door de collectieve
genomen. Het is een resultaat van het overheids-
aanvullende pensioenregelingen. Als aanvulling op
beleid om meer verantwoordelijkheid bij de indivi-
de AOW-uitkering van de overheid bouwt u tijdens
duele burger te leggen. Een andere oorzaak van de
uw werkzame leven bij TMG of een van haar gelieerde
groeiende populariteit van vrijwillige individuele
ondernemingen een ouderdoms- en nabestaanden-
polissen is de wens om er na de pensionering in
pensioen op. Deze komt vanaf uw 65e jaar, naast uw
levenstandaard zo min mogelijk financieel op achteruit
AOW, levenslang tot uitkering. Het nabestaanden-
te gaan. Bovendien kunnen deze verzekeringen vaak
pensioen komt tot uitkering bij uw overlijden.
gebruikt worden als fiscale aftrekpost. Deze aftrekbaarheid is de laatste jaren aanzienlijk beperkt.
Het driepijlerstelsel
Ná salaris is pensioen voor de werkgever de hoogste
WER
KGE
IN ER
ST OM NK
FON D
E ERE
PEN SIOE N
V ENO SIO
2 U
PEN
RE
E OV GS
O ITV
VER
ST OM K EN
S
PEN SIOE
NRE GL
EME
NT
WER KNE
MER
Het pensioenfonds
Hier volgt een kleine uiteenzetting over
(A) de heer mr G.H.J. van Arkel, voorzitter
de taak en organisatie van het fonds, dat
(B) de heer H. W. Schaap, secretaris
officieel als naam heeft: stichting-telegraafpensioenfonds 1959
doel van het fonds kernachtig worden
Het pensioenfonds
Zoals vastgelegd in de statuten kan het omschreven als ‘het verlenen van pensioen
(A) de heer drs. F. Th. J. Arp RA (C) de heer W. J. van Hal (B) mevrouw A. G. Truschel (A) de heer A. J. Reekers MA Het voltallige bestuur vergadert minimaal vier keer per kalenderjaar. In deze vergaderingen komen aan
aan deelnemers en bij overlijden aan hun
bod: de jaarrekening, het belegd vermogen, de
partners en hun kinderen’.
samenstelling van de groep actieve en niet-actieve deelnemers van het fonds, de ontwikkelingen op pensioengebied en overige van belang zijnde zaken.
Structuur, bestuur en functionarissen
Het bestuur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid en heeft dit beleid geformaliseerd en
De juridische structuur van het fonds is een stichting.
vastgelegd in het jaarlijks aan te passen beleggings-
Het fonds draagt daarom de naam ‘Stichting-Telegraaf-
beleidsplan.
pensioenfonds 1959’ en is gevestigd te Amsterdam.
Het langetermijnbeleid is zodanig geformuleerd
De oprichtingsdatum is 21 december 1959.
dat een beleggingsmix gekozen wordt met een aanvaardbaar risicoprofiel waarmee een voldoende
Het fonds kent een bestuur en een verantwoordings-
rendement behaald kan worden om aan de
orgaan. Het bestuur van het fonds bestaat uit
verplichtingen op lange termijn te voldoen.
zes leden. Drie leden worden benoemd door de
Het praktische beleggingsbeleid heeft het bestuur
commissarissen van Telegraaf Media Groep (A).
gedelegeerd aan de beleggingscommissie. Deze
Van de overige drie leden worden twee leden namens
commissie bestaat uit vijf personen en voert, in
de deelnemers gekozen door de Centrale Onder-
nauwe samenwerking met een externe adviseur, het
nemingsRaad (B) en een lid wordt gekozen door de
beleggingsbeleid uit. Deze commissie komt vier keer
pensioengerechtigden (C).
per jaar bijeen om beleggingsbeslissingen te nemen.
Naar de stand per 1 januari 2008 luidt de samenstelling
Natuurlijk dienen deze beslissingen binnen het
van het bestuur van het fonds als volgt:
geformuleerde beleggingsbeleid te vallen.
Vooralsnog is gekozen voor de volgende mix van beleggingen:
beoordelen gevoerde bestuursbeleid; recht op overleg met bestuur, accountant
en actuaris;
60% in vastrentende waarden, zoals tal van
adviesgerechtigd ten aanzien van vorm en
soorten obligaties.
40% in zakelijke waarden, voornamelijk aandelen.
inrichting van intern toezicht;
adviesgerechtigd ten aanzien van het
communicatiebeleid;
Extern toezicht op het fonds wordt uitgeoefend door
recht van enquête bij de Ondernemingskamer
De Nederlandsche Bank (DNB) te Apeldoorn.
van het Gerechtshof Amsterdam (alleen bij
De DNB ziet er vooral op toe, dat de bepalingen van
gekwalificeerde meerderheid);
de Pensioenwet stipt worden nageleefd.
adviseren van het bestuur.
Naast DNB is er nog een financiële toezichthouder, de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze houdt toezicht op de manier waarop financiële
Intern toezicht
instellingen met hun klanten omgaan. Instellingen mogen consumenten bijvoorbeeld geen misleidende
Het bestuur is verantwoordelijk voor de organisatie
informatie geven.
van intern toezicht. Onafhankelijke deskundigen beoordelen de beleids- en bestuursprocedures, de
Het secretariaat, bestaande uit mevrouw C.M. Deelder
checks and balances binnen het fonds, en de manier
(Inez), mevrouw C. den Heijer (Carla), mevrouw M.
waarop het pensioenfondsbestuur omgaat met de
Renkien (Mieke), mevrouw J.A.M. Snel (José) en
risico’s op de langere termijn.
de heren E.P. Lonhard (Paul) en M. van de Vooren
Voor de inrichting van het interne toezicht heeft het
(Mark), is belast met de uitvoering van de dagelijkse
bestuur gekozen voor de visitatiecommissie (een
werkzaamheden van het fonds. De heer H. Niesten
commissie met externe deskundigen).
(Herman) is de manager van het fonds. Bij tal van
De visitatiecommissie rapporteert minimaal eens per
actuariële en administratieve zaken wordt het fonds
drie jaar aan het bestuur.
terzijde gestaan door Watson Wyatt raadgevende
actuarissen en Deloitte accountants. Terzake van de Insinger de Beaufort.
Achterhalen van oude pensioenaanspraken Het komt voor dat mensen vroeger bij een bedrijf
Verantwoordingsorgaan
hebben gewerkt en daar pensioen hebben opgebouwd maar niet meer weten hoe dat pensioenfonds
Het pensioenfonds heeft sinds 12 december 2007
heet of waar het nu te bereiken is. De Nederlandsche
een verantwoordingsorgaan.
Bank heeft een pagina op internet geopend waar u een overzicht van oude pensioenfondsen kunt
Het verantwoordingsorgaan bestaat uit drie personen
terugvinden. In dit bestand zijn 1.800 oude pensioen-
en is als volgt samengesteld:
fondsen, levensverzekeraars en begrafenisfondsen opgenomen, die mogelijk van naam zijn veranderd.
– de heer mr. G. Kamsteeg
Deze lijst kan u behulpzaam zijn bij het achterhalen
van oude pensioenrechten.
namens de pensioengerechtigden;
– de heer drs. P.A. Smulders
Dit bestand kunt u raadplegen op de website van
De Nederlandsche Bank (www.dnb.nl), in het
namens de actieve deelnemers;
– de heer mr. T. Klein
hoofdstuk Over DNB, Veelgestelde vragen,
Vragen over verzekeringen. Kiezen voor Register
namens de werkgever.
pensioenfondsen. Heeft u de naam van de nieuwe In de statuten is in artikel 12 en 13 het een en ander
pensioenuitvoerder gevonden, dan kunt u via de
omtrent het verantwoordingsorgaan beschreven.
link - Register Toezicht op pensioenfondsen - op de
Rechten en bevoegdheden van het
pagina Register pensioenfondsen de adresgegevens
verantwoordingsorgaan zijn onder meer:
achterhalen.
Het pensioenfonds
beleggingen wordt het fonds geadviseerd door Bank
3
De pensioenregeling
Het gaat hier over de tweede pijler van ons pensioensysteem, de collectieve aanvullende pensioenregelingen. Het fonds kent twee soorten pensioen,
De pensioenregeling
Ouderdomspensioen De AOW is slechts een basispensioen. De pensioenregeling voorziet daarom in een ouderdomspensioen, dat een aanvulling op de AOW vormt. Dit pensioen
namelijk het ouderdomspensioen en het
wordt uitgekeerd zodra u met pensioen gaat.
nabestaandenpensioen.
Standaard gaat het pensioen in op 65-jarige leeftijd, maar u kunt er ook voor kiezen eerder met pensioen te gaan (op z’n vroegst vanaf uw 55e).
In Nederland ontvangt iedereen die 65 jaar wordt een uitkering op basis van de Algemene Ouderdomswet (AOW). De AOW is niet afhankelijk van het
Nabestaandenpensioen
salaris dat u gedurende uw loopbaan heeft verdiend, maar wel van het aantal jaren dat u officieel in
Daarnaast is in onze pensioenregeling een voorziening
Nederland heeft gewoond.
opgenomen, die er voor zorgt dat het inkomen van
Hoe hoog de AOW-uitkering is kunt u opvragen bij
uw gezin niet teveel achteruitgaat als u komt te
de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
overlijden vóór het 65e jaar. Tevens is in onze pensioenregeling een voorziening
De pensioenregeling kent de volgende
opgenomen voor wezenpensioen.
uitkeringen en regelingen: Indien u geen partner heeft wordt het opgebouwde Ouderdomspensioen
partnerpensioen bij pensionering omgeruild voor een
Nabestaandenpensioen voor de partner
hoger ouderdomspensioen.
Nabestaandenpensioen voor de kinderen Eindejaarsuitkering Premievrije voortzetting bij (gedeeltelijke)
WAO of WIA
Extra uitkering
4
Voor wie geldt de pensioenregeling?
Om deelnemer in het Telegraafpensioenfonds
CAO voor Huis-aan-Huisbladjournalisten;
te kunnen zijn moet men op de eerste plaats
CAO voor het Boeken- en Tijdschriftuitgeverijbedrijf;
werknemer zijn. Er moet dus sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.
CAO voor het Beroepsgoederenvervoer; CAO niet van toepassing.
Toetreding Bij indiensttreding wordt een werknemer direct deelnemer aan het fonds als hij op dat moment voldoet
Neen, voor werknemers die vallen onder de collec-
aan de voorwaarden voor deelneming.
tieve arbeidsovereenkomst voor het grafisch bedrijf
De pensioenregeling maakt geen onderscheid tussen
geldt een andere pensioenregeling. Deze werknemers
mannen en vrouwen, parttimers en fulltimers.
nemen deel aan het Pensioenfonds voor de Grafische
Wel zijn van deelneming uitgesloten stagiaires en
Bedrijven (PGB). Een groot aantal medewerkers van
vakantiekrachten.
DistriQ vallen onder Bedrijfspensioenfonds Beroepsgoederenvervoer over de weg. Bovendien hebben enkele ondernemingen die tot het
Wanneer eindigt deelneming aan de pensioenregeling van TMG?
TMG-concern behoren, een eigen pensioenregeling voor hun personeel in dienstverband. Maar ook hier
De deelneming eindigt zodra niet meer wordt
geldt dat grafische werknemers vallen onder het
voldaan aan de voorwaarden voor deelneming.
Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven.
In elk geval eindigt de deelneming op de pensioendatum, bij uitdiensttreding of bij eerder
Voor de goede orde wordt nog opgemerkt dat werk-
overlijden van de deelnemer. De deelneming eindigt
nemers in dienst van het TMG-concern kunnen vallen
niet zolang de deelnemer recht heeft op voortzetting
onder één van de hierna vermelde CAO’s:
van de pensioenopbouw of zolang de deelneming als gevolg van een bepaling in de cao (bijvoorbeeld
Grafimedia CAO; CAO voor Dagbladjournalisten;
bij VUT of ouderschapsverlof) wordt voortgezet.
Voor wie geldt de pensioenregeling?
Is het fonds er voor iedereen die in dienst is van tmg of bij aan haar gelieerde ondernemingen?
CAO voor Publiekstijdschriftjournalisten;
5
Ouderdomspensioen
In onze pensioenregeling bouwt u een
Zoals u inmiddels heeft gelezen, gaan we bij de
levenslang ouderdomspensioen op.
berekening van het pensioen, waar u recht op heeft,
Dit pensioen wordt uitgekeerd zodra u met pensioen gaat. Standaard gaat het pensioen
Ouderdomspensioen
10
uit van de pensioengrondslag. Deze pensioengrondslag berekenen we als volgt:
in op 65-jarige leeftijd, maar u kunt er ook
[Stap 1] het pensioensalaris
voor kiezen eerder (op z’n vroegst vanaf uw
We beginnen met de berekening van het ‘pensioen-
55-ste) met pensioen te gaan.
salaris’. Dat is de basis voor de totale berekening. Dit pensioensalaris is gelijk aan uw bruto salaris
De hoogte van uw pensioen hangt af van
exclusief vakantietoeslag, dertiende maand, winst-
het door u verdiende salaris en van
deling, algemene onkostenvergoeding en overwerk-
het aantal jaren dat u aan de regeling heeft deelgenomen.
vergoeding, alsmede eventuele andere toeslagen. Voor de berekening van het pensioensalaris voor een kalenderjaar worden de twaalf brutomaandsalarissen bij elkaar opgeteld.
Hoe bouw ik pensioen op in de pensioenregeling?
Hierop is één uitzondering. Voor journalisten, op wie de CAO voor Dagbladjournalisten van toepassing is, luidt het bruto salaris inclusief de eventuele incon-
Het fonds kent een middelloonregeling met
veniëntietoeslag.
voorwaardelijke indexatie. In een middelloonregeling bouwt u jaarlijks pensioen op over het salaris dat in
[Stap 2] franchise
datzelfde jaar wordt ontvangen.
U bouwt niet over uw gehele pensioensalaris pensioen
Dit bedrag wordt verminderd met de franchise.
op. Als we geen rekening houden met het feit dat u met
De franchise is het bedrag waarover u geen pensioen
65 jaar recht krijgt op AOW dan zou u na uw 65ste jaar
opbouwt via uw werkgever. De gedachte hierbij is
‘te veel’ ontvangen in vergelijking met uw werkzame
dat u vanaf uw 65e in aanmerking komt voor een
periode. Dat is niet de bedoeling van het pensioen.
AOW-pensioen van de overheid, in feite een soort
Dit betekent dus dat u pas boven een bepaalde
‘basispensioen’. Het percentage waarmee u jaarlijks
inkomensgrens pensioen opbouwt bij het fonds.
pensioen opbouwt is 1,875%. Deeltijdwerkers bouwen naar rato op.
We houden rekening met uw AOW door middel
Per kalenderjaar kan het opgebouwde ouderdoms-
van het aftrekken van een franchise. Deze franchise
pensioen verschillen. Weliswaar wordt elk jaar
wordt van het jaarsalaris afgetrokken en over het
hetzelfde percentage van de pensioengrondslag
resterende bedrag (in het pensioenjargon noemen
opgebouwd, namelijk 1 7/8%, maar de pensioen-
we dit laatste dus de pensioengrondslag) wordt
grondslag zelf kan van jaar tot jaar verschillen.
pensioen opgebouwd en premie betaald.
Enerzijds komt dit omdat het pensioensalaris in de loop der tijd wijzigingen ondergaat (in het hierna
Het bedrag van de franchise was tot het jaar 2002
volgende voorbeeld gaan we uit van salaris-
gekoppeld aan de AOW-uitkering die een echtpaar
verhogingen), anderzijds treden er in de loop der
van 65 jaar of ouder ontving. Sindsdien geldt dat
jaren ook in de franchisebedragen veranderingen op.
niet meer en is de franchise gekoppeld aan de ontwikkeling van het CBS-loonindexcijfer.
In het voorbeeld gaan we overigens uit van een
De franchise voor 2009 bedraagt € 12.120
gelijkblijvende franchise (niet realistisch, maar voor
(over 2008 € 12.120).
een inzicht in de pensioenproblematiek verder niet storend) en van pensioensalarissen die om de tien
[Stap 3] pensioengrondslag
jaar omhoog gaan. Om de tien jaar verandert dus
De pensioengrondslag (pensioensalaris minus
ook de pensioengrondslag.
franchise) is nu gemakkelijk te berekenen. voorbeeld: voorbeeld:
2009
Een werknemer verdient gedurende:
pensioensalaris
€ 60.000
jaar 1 tot en met 10:
€ 45.000 per jaar
franchise
€ 12.120
jaar 11 tot en met 20:
€ 50.000 per jaar
pensioengrondslag
€ 47.880
jaar 21 tot en met 30:
€ 70.000 per jaar
jaar 31 tot en met 40:
€ 80.000 per jaar
Als deelnemer aan het fonds bouwde u dus Het gemiddeld pensioensalaris
1,875% van € 47.880 = € 897,75 per jaar.
bedraagt dan:
€ 61.250
Af: franchise:
€ 12.120
Gemiddelde pensioengrondslag
€ 49.130
Tezamen met de opgebouwde pensioenbedragen in de jaren dat u vóór en ná 2009 deelnemer bent in de pensioenregeling, wordt uw pensioen vanaf uw
De uitkering bij 65 jaar is dan:
65ste jaar maandelijks uitgekeerd.
40 x 1,875% x gemiddelde pensioengrondslag = 75% van € 49.130.
[Stap 4] de uitkering
Hetgeen resulteert in € 36.848 per jaar
We zullen nu proberen u inzicht te geven in uw
= € 3.071 per maand.
pensioenopbouw over een langere periode van deelneming in het fonds. Bij stap 3 gaven we een voorbeeld van de pensioenopbouw gedurende één
Deze uitkering is exclusief de zogenaamde
deelnemingsjaar. Bij een langer dienstverband neemt
eindejaarsuitkering van 8% en exclusief de eventuele
uw pensioenopbouw toe.
inflatieaanpassingen. Daarnaast ontvangt u van de Sociale Verzekeringsbank uw AOW-uitkering.
Bij wijze van voorbeeld wordt uitgegaan van een 40-jarig dienstverband. Een lange periode zult u zeggen, maar voor pensioenregelingen tot voor kort een gebruikelijke periode omdat men geacht werd
Wordt mijn pensioen beschermd tegen inflatie?
zijn ouderdomspensioen op te bouwen in 40 jaar, namelijk vanaf de leeftijd van 25 jaar tot en met
De inflatieaanpassingen (indexeringen) zijn van groot
het 64ste jaar. De toetredingsleeftijd is per 1 januari
belang voor uw pensioenopbouw. Inflatie vermindert
2007 komen te vervallen dus in theorie kun je meer
de waarde van het geld en vermindert dus ook de
dan 40 jaar pensioen opbouwen.
waarde van uw opgebouwde pensioenaanspraken.
11 Ouderdomspensioen
in 2009 aan ouderdomspensioen op:
Jaarlijks neemt het pensioenbestuur een besluit of
ontwikkeld. Bijvoorbeeld het resultaat van 88%
de opgebouwde pensioenaanspraken van de (gewezen)
voor zowel de actieven als de niet-actieven betekent
deelnemers en ingegane pensioenen worden aan-
dat de waarde van het opgebouwde pensioen
gepast. Het aanpassen van de pensioenen wordt ook
naar verwachting op lange termijn (15 jaar) 88%
wel indexatie genoemd.
van de huidige waarde (in termen van koopkracht)
Doordat het fonds uw pensioenaanspraken indien
zal behouden. In geval van het slechtste scenario
mogelijk jaarlijks verhoogt met het inflatiepercentage
ontvangen de deelnemers op lange termijn met
(we spreken van ‘indexering’), blijft uw pensioen-
95% zekerheid een koopkracht met een waarde van
opbouw ‘op niveau’, dat wil zeggen dat de koopkracht
minimaal 73% van de huidige koopkracht.
van uw pensioenrechten in stand blijft. Pensioenresultaat actieven en niet-actieven: In het beleid van het fonds neemt deze waardevastheid een belangrijke plaats in.
Verwachting
88%
Van indexeringen is sprake voor zover de
Slechtste scenario
73%
financiële middelen van het fonds dit toelaten. Voorzichtigheidshalve zeggen wij dat het fonds streeft naar waardevastheid. De indexatie is namelijk voorwaardelijk.
Continuïteitsanalyse Op grond van de Pensioenwet moeten actieve deelnemers, gewezen partners en pensioengerechtigden geïnformeerd worden over de toeslagverlening in de pensioenregeling waaraan zij verbonden zijn.
Ouderdomspensioen
12
Deze informatie wordt vormgegeven door middel van een indexatielabel. Door middel van een continuïteitsanalyse kan men vervolgens het indexatielabel opstellen. Met een continuïteitsanalyse wordt beoordeeld of de financiële risico’s van een pensioenfonds zich, met inachtneming van een realistische schatting van de economische parameters, op lange termijn binnen aanvaardbare grenzen bevinden. De continuïteitsanalyse is tevens een hulpmiddel
I
n 2009 is het indexatielabel (ook wel het toeslagenlabel genoemd) geïntroduceerd voor alle Nederlandse pensioenfondsen om eenvoudig te
laten zien hoe het staat met de financiële reserves van een pensioenfonds. Met deze muntjes wil de overheid op een duidelijke
om te toetsen of er sprake is van consistentie in
en begrijpelijke manier de kwaliteit van de indexatie
de toezegging, financiering en communicatie ten
per pensioenfonds zichtbaar maken. Het label laat
aanzien van de pensioenregeling en in het bijzonder
zien in hoeverre uw pensioen meegroeit met de
de toeslagverlening. De Nederlandsche Bank (DNB)
stijging van de prijzen. Dit is vooral van belang bij
vraagt fondsen om voortaan éénmaal in de drie jaar
een beslissing over waardeoverdracht.
een continuïteitsanalyse op te stellen.
Het label vindt u bijvoorbeeld straks terug in het jaarlijkse pensioenoverzicht. Maar hoe moet u het
Het pensioenfonds heeft geen geld gereserveerd of een extra premie gevraagd om het pensioen in de toekomst te verhogen. U kunt geen rechten ontlenen aan de verhoging van dit jaar en de verwachting voor de komende jaren.
lezen? Het eerste stapeltje stelt de algemene stijging van de prijzen voor. Het tweede stapeltje laat zien hoe uw pensioen naar verwachting meegroeit met de stijging van de prijzen bij een normale ontwikkeling van de economie. Hoe hoger het stapeltje, hoe beter uw pensioen de stijging van de prijzen bijhoudt. Het derde stapeltje laat zien wat er met de groei van uw
Het verwachte pensioenresultaat geeft weer hoe de koopkracht van de deelnemer zich naar verwachting
pensioen gebeurt als het tegenzit met de economie.
Pensioenverbetering (Eindloontoets)
In ons voorbeeld wordt het jaarbedrag van € 36.848 aangevuld met € 3.032 tot € 39.880. Een mooie
De uiteenzetting over de systematiek van het ouder-
pensioenverbetering dus!
domspensioen kunnen we nog niet afsluiten. Sprekend over pensioensalarissen, franchise,
De tweede pensioenberekening komt erop neer dat
pensioengrondslagen en deelnemersjaren blijkt het
uw ouderdomspensioen van het fonds samen met
onderwerp ‘pensioenen’ een tamelijk gecompliceerd
de franchise gelijk is aan 65% van uw laatstverdiende
onderwerp te zijn.
pensioensalaris.
Het fonds doet daar nog een schepje bovenop.
Immers, ouderdomspensioen ná
In artikel 10 van het pensioenreglement wordt
pensioenverbetering
gesproken over pensioenverbetering.
franchise
€ 12.120
Voor deelnemers die na 1 januari 2006 deelnemer
65% van € 80.000
€ 52.000
€ 39.880
zijn geworden geldt deze verbetering niet meer. Een van de verbeteringen die het fonds voor haar
Overigens zijn de hierboven genoemde pensioen-
gepensioneerden in petto heeft, noemen we voor
uitkeringen bruto bedragen. De uiteindelijke netto
het gemak ‘de pensioentoets bij ingangsdatum
uitkering die een gepensioneerde ontvangt is voor
pensioen’, dat wil zeggen op 65-jarige leeftijd.
een ieder anders. Deze netto uitkering is namelijk afhankelijk van allerlei persoonlijke omstandigheden.
Bij ingangsdatum pensioen of bij eerdere uitdienst-
De progressieve inkomstenbelastingtarieven in box 1
treding wordt getoetst of het inmiddels opgebouwde
zijn voor 65-jarigen in de eerste twee schijven lager
ouderdomspensioen (in ons voorbeeld: € 36.848 per
dan de tarieven die gelden vóór het 65ste jaar.
jaar) ten minste gelijk is aan de uitkomst van een iets andere pensioenberekening. Deze andere berekening
Uitleg uitruilregeling
pensioenpercentage:
Het is mogelijk om de pensioenuitkering aanzienlijk
dit percentage is 1,625% (in plaats van 1,875%).
te verhogen. In de pensioenpremie is namelijk een bedrag vervat voor de financiering van het nabe-
pensioensalaris:
staandenpensioen. De zogenaamde uitruilregeling is
we gaan nu uit van het laatstverdiende pensioensalaris
een wettelijke regeling waarbij het voor iedere deel-
(in plaats van het gemiddelde pensioensalaris).
nemer mogelijk wordt af te zien van het nabestaandenpensioen en het aldus vrijkomende bedrag in te
franchise:
zetten voor verhoging van het ouderdomspensioen.
we gaan uit van € 12.120 (2009).
Ons pensioenfonds kent deze mogelijkheid alleen op pensioeningangsdatum.
De pensioenuitkering bij 65 jaar is dan:
Omdat u een partnerpensioen opbouwt is de uitruilregeling van het fonds van kracht. Zowel deelnemer
Opgebouwde rechten vóór toepassing franchise:
als rechthebbende partner dienen schriftelijk akkoord
40 x 1,625% x € 80.000 =
€ 52.000
te gaan met deze uitruil. De keuze voor al dan niet
Af: franchise
€ 12.120
uitruilen dient gemaakt te worden kort voor het
Opgebouwde rechten volgens pensioenverbetering per jaar
moment van pensioeningang. € 39.880 Indien de deelnemer kiest voor uitruil van het nabe-
Dit resulteert in een pensioenuitkering
staandenpensioen in een hoger ouderdomspensioen
van € 3.323 per maand.
worden zowel de deelnemer als de partner uitgenodigd voor een toelichtend gesprek. Dit wordt gedaan om
Deze laatste berekening leidt tot een hoger pensioen
de deelnemers te beschermen tegen een eventuele
en dat betekent dat de feitelijk, door u opgebouwde
verkeerde keuze. Ná uitruil vervallen namelijk alle
pensioenaanspraken zullen worden aangevuld.
rechten op nabestaandenpensioen.
13 Ouderdomspensioen
zullen we u in het onderstaande uiteenzetten.
Is er sprake van meer dan één partner die aanspraak kan maken op nabestaandenpensioen, dan geldt
Uitruil ouderdomspensioen in nabestaandenpensioen
dat alleen het nabestaandenpensioen van de laatste partner kan worden uitgeruild.
Tevens bestaat de mogelijkheid om een deel van
Voor de andere partners blijft het recht op bijzonder
het ouderdomspensioen op de pensioendatum om
nabestaandenpensioen onverkort bestaan.
te ruilen voor nabestaandenpensioen. Dit is vooral
Het percentage van uitruil wijzigt jaarlijks en bedraagt
interessant als uw nabestaandenpensioen geen 70%
per 1 januari 2010 14,9%.
meer is van het ouderdomspensioen door een eerdere scheiding. Het nabestaandenpensioen mag na uitruil
Voor ongehuwden heeft deze uitruilregeling een
maximaal 70% van het overblijvende ouderdoms-
positief effect. Voor hen wordt het nabestaanden-
pensioen bedragen.
pensioen namelijk automatisch omgezet in een hoger ouderdomspensioen.
Ouderdomspensioen
14
6
Nabestaandenpensioen
Voor wie is nabestaandenpensioen verzekerd
Samenlevingsovereenkomst
en hoe hoog is het bedrag waarop iemand
Degenen die gaan samenwonen maken vaak wel
recht heeft? Zo is een nabestaandenpensioen verzekerd
overeenkomsten op maar vergeten dan twee zaken: a) dit notarieel te laten vastleggen (het fonds kent
anders geen nabestaandenpensioen toe);
voor uw partner maar ook kinderen kunnen
b) een afschrift van de notariële akte aan het fonds
rechten hebben op nabestaandenpensioen.
te overhandigen.
minimaal één jaar samenwonen. Om uw zaken goed
Nabestaandenpensioen voor de partner
te regelen is het dus absoluut noodzakelijk om tijdig gegevens en aktes in te leveren bij het secretariaat.
Voor wie is nabestaandenpensioen
Degene met wie u ongehuwd samenwoont, wordt
verzekerd?
als een partner aangemerkt als aan een aantal voor-
Er is een nabestaandenpensioen verzekerd voor uw
waarden is voldaan. De belangrijkste voorwaarde is
echtgenote, uw echtgenoot dan wel uw partner.
dat u en uw partner bij de notaris een samenlevings-
We spreken over weduwen-, weduwnaars- en partner-
contract hebben laten opstellen.
pensioen. De hoogte van het partnerpensioen is gelijk aan het weduwen-/weduwnaarspensioen.
Hoe hoog is het nabestaandenpensioen?
Om in aanmerking te komen voor het partner-
De hoogte van het nabestaandenpensioen wordt
pensioen dient uw partnerrelatie bij het fonds te
afgeleid van het ouderdomspensioen.
worden aangemeld en door het fonds te worden
Het nabestaandenpensioen is gelijk aan 70% van
geaccepteerd.
het ouderdomspensioen. Het nabestaandenpensioen gaat in op de eerste dag
Het reglement kent volgens artikel 1 drie criteria voor
van de maand volgend op de maand van uw
partnerschap, die hieronder uitgewerkt worden:
overlijden. Let op: als u in het verleden gescheiden bent, wordt het nabestaandenpensioen van de
Huwelijk en geregistreerd partnerschap
huidige partner gekort met het bijzonder nabestaanden-
De informatie hierover komt door via de Gemeen-
pensioen waar de ex-partner recht op heeft.
telijke Basisadministratie van de woonplaats van de
Het nabestaandenpensioen van uw huidige partner
verzekerde. De partner is dan direct meeverzekerd.
is dan geen 70% van het ouderdomspensioen.
Nabestaandenpensioen
Voorafgaand aan de pensioendatum moet men
15
Wanneer u overlijdt nadat aan u reeds een ouder-
Voor de berekening van het te bereiken pensioen
domspensioen werd uitgekeerd (dus na uw 65ste
worden twee perioden opgeteld:
verjaardag), dan bedraagt het nabestaandenpensioen dus 70% van het u toegekende ouderdomspensioen.
de werkelijke deelnemersjaren en
Overigens bedraagt het nabestaandenpensioen voor
de deelnemersjaren van de datum van overlijden
de partner de eerste drie maanden ná het overlijden
tot de datum van de 65ste verjaardag.
100% van het ouderdomspensioen.
Dit zijn de fictieve deelnemersjaren.
Voorbeeld
Op basis van de hierboven vermelde pensioensalarissen en uitgaande van de veronderstelling
Een werknemer verdient vanaf zijn 25ste jaar
dat de franchise jaarlijks ongewijzigd blijft, volgt
gedurende:
hieronder een cijfervoorbeeld.
jaar 1 tot en met 10:
€ 25.000 per jaar
jaar 11 tot en met 20:
€ 30.000 per jaar
jaar 21 tot en met 30:
€ 40.000 per jaar
jaar 31 tot en met 40:
€ 45.000 per jaar
Voorbeeld Een werknemer is 15 jaar deelnemer in het fonds. Hij overlijdt op 52-jarige leeftijd.
Het gemiddeld pensioensalaris
Hij had dus nog 13 jaar deelnemer kunnen zijn.
bedraagt dan:
€ 35.000
Voor de berekening van zijn bereikbare pensioen tellen we dus op:
Af: franchise
€ 12.120
Gemiddelde pensioengrondslag
€ 22.880
Nabestaandenpensioen is dan 70% van
€ 22.880
= € 16.016 per jaar.
werkelijke jaren
15 jaar
fictieve jaren
13 jaar
totaal
28 jaar
Het gemiddelde pensioensalaris is:
Nabestaandenpensioen
16
Komt u te overlijden vóór uw 65ste verjaardag, dan
Werkelijke jaren
8 x € 30.000 =
€
240.000
7 x € 40.000 =
€
280.000
13 x € 40.000 =
€
520.000
maakt het voor de bepaling van de hoogte van het
nabestaandenpensioen verschil of u ten tijde van uw
Fictieve jaren
overlijden al dan niet actief deelnemer bent.
Totaal van gemiddelde pensioensalarissen
€ 1.040.000
In alle gevallen wordt bij overlijden vóór de leeftijd van 65 jaar steeds berekend hoe hoog het ouderdomspensioen zou zijn als u niet was overleden.
Het gemiddelde pensioensalaris per jaar bedraagt
Van dat bereikbare pensioen krijgt de weduwe, de
dan € 37.143 namelijk € 1.040.000 gedeeld door
weduwnaar of de partner dan 70% uitgekeerd.
28 jaar. Als we hier dan de franchise ad € 12.120
Er zijn dan twee mogelijkheden.
van aftrekken dan komen we op een gemiddelde pensioengrondslag van € 25.023.
Mogelijkheid 1 Als u op het moment van overlijden nog deelnemer
Uitgaande van een opbouwperiode van 40 jaar kon
was aan het fonds, wordt aangenomen dat u tot
deze werknemer dus maximaal 28 jaar pensioen
uw 65ste jaar deelnemer zou blijven. Voorts wordt
opbouwen:
ervan uitgegaan dat de in het jaar van overlijden vastgestelde pensioengrondslag ongewijzigd zou
28 x 1,875% x € 25.023 = 52,5% x € 25.023
zijn gebleven. Het nabestaandenpensioen wordt dan
= € 13.137 per jaar.
afgeleid van het ouderdomspensioen dat u had
Van dit bedrag krijgt de nabestaande 70%, dat wil
kunnen behalen.
zeggen € 9.196 uitgekeerd. Voor deelnemers die vóór 31 december 2005 deelnemer waren aan de pensioenregeling vindt nog de zgn. eindloontoets plaats (zie 5.3).
Mogelijkheid 2
In dat geval is het maximum wezenpensioen 28%
Als u op het moment van overlijden niet meer bij
van het ouderdomspensioen. Het totaal toe te kennen
TMG werkzaam was, worden voor de berekening
wezenpensioen is aan een maximum gebonden.
van het pensioen alleen de werkelijke deelnemers-
Wij kunnen een drietal situaties onderscheiden:
jaren meegenomen. Situatie 1 Werknemer is tot de pensioendatum in dienst geweest
Nabestaandenpensioen voor de kinderen
en is na zijn pensionering overleden. Blijven er na zijn overlijden nog (jonge) kinderen achter dan bedraagt het wezenpensioen per kind: 14% van
Voor welke kinderen is
het ingegane ouderdomspensioen.
nabestaandenpensioen verzekerd? Als u overlijdt, hebben uw kinderen jonger dan 18 jaar
Situatie 2
recht op wezenpensioen. Ook pleeg- en stiefkinderen
Werknemer overlijdt vóór zijn 65ste verjaardag en
kunnen voor wezenpensioen in aanmerking komen.
was nog in dienst.
Kinderen die ouder zijn dan 18 jaar en nog studeren,
In dat geval wordt er ook voor de berekening van
kunnen ook voor wezenpensioen in aanmerking
het wezenpensioen van uitgegaan dat u daar tot
komen. Dit wordt vastgesteld aan de hand van
uw 65ste jaar zou zijn blijven werken en dus tot
het pensioenreglement. Voor studerenden kan het
de pensioendatum in het fonds zou hebben deel-
wezenpensioen doorlopen tot uiterlijk de 27ste
genomen. Per kind bedraagt het wezenpensioen
verjaardag.
14% van het te bereiken ouderdomspensioen.
Hoe hoog is het wezenpensioen?
Situatie 3
Evenals het nabestaandenpensioen wordt ook het
Werknemer overlijdt vóór zijn 65ste verjaardag en
wezenpensioen afgeleid van het ouderdomspensioen.
was niet meer in dienst. In dit geval wordt per kind het wezenpensioen berekend door 14% te nemen van de aanwezige
ouderdomspensioen. Voor zogenaamde volle wezen
opgebouwde ouderdomsrechten tot het moment
(kinderen waarvan zowel de vader als de moeder zijn
van vertrek.
overleden) wordt het percentage verdubbeld.
17 Nabestaandenpensioen
Per kind bedraagt het wezenpensioen 14% van het
7
Pensioenpremie
Om de pensioenregeling te bekostigen,
In ons voorbeeld per jaar € 16.016 (namelijk
betalen zowel de werkgever als de werk-
€ 22.880 x 7%) oftewel € 133,47 per maand.
nemer, die deelneemt aan de regeling premie aan het fonds.
Pensioenpremie
18
De opbouw van pensioenaanspraken in dit jaar bedraagt 1,875% van € 22.880 zijnde € 429.
De bijdrage van de werknemer is een door
Zoals reeds opgemerkt, ook de werkgever betaalt
het bestuur van het fonds vastgesteld
mee aan de pensioenregeling. Voor de jaren 2006
percentage van de pensioengrondslag.
tot en met 2010 is de verhouding werkgeversbijdrage/ werknemersbijdrage vastgesteld op 200/100.
De pensioengrondslag is het pensioensalaris
Dit betekent dus dat voor elke honderd euro die
minus de franchise.
werknemers bijdragen aan de financiering van de pensioenregeling de werkgever zelf € 200 aan het fonds als premie afdraagt.
De pensioengrondslag bepaalt niet alleen de hoogte van de uitkering maar ook de hoogte van de deel-
Voor de pensioenpremie die arbeidsongeschikte
nemersbijdrage.
werknemers (WAO/WIA) al dan niet betalen, wordt verwezen naar punt 13 inzake arbeidsongeschikt-
Voorbeeld van een pensioengrondslag
heid. In punt 9 wordt de pensioenpremie voor VUT’ters behandeld.
Pensioensalaris
€ 35.000
Af: franchise
€ 12.120
Pensioengrondslag
€ 22.880
Kostendekkende premie
Voor het jaar 2009 bedraagt de bijdrage van de
Pensioenfondsen zijn verplicht om een kostendekkende
werknemer 7% van de pensioengrondslag1).
premie te berekenen. De kostendekkende premie
Deze premie blijft gelijk tot en met het jaar 2010.
fungeert als (wettelijk) ijkpunt bij de beoordeling van de feitelijke premie die het fonds in rekening brengt. Het premiebeleid is één van de belangrijke sturings-
De pensioenpremie van de werknemer wordt
middelen van een pensioenfonds.
door de afdeling salarisadministratie ingehouden
Door een adequate prijsstelling wordt voorkomen dat
op het salaris.
een fonds op voorhand te maken krijgt met tekorten.
Daarom stelt de Pensioenwet een norm voor de
Deze opbouw sluit aan bij de eisen die de Pensioen-
hoogte van de door het fonds te bepalen premie.
wet stelt. Deze eisen gelden ook voor nieuwe
Deze norm is de kostendekkende premie.
aanspraken. Hierdoor wordt de financiële positie van
De kostendekkende premie bestaat uit vier onderdelen:
een fonds niet uitgehold door onvoldoende gefinancierde nieuwe aanspraken.
de actuarieel benodigde premie voor de inkoop
van nieuwe pensioenverplichtingen;
een opslag voor uitvoeringskosten van het
In de premie die het fonds heft zit geen opslag voor de voorwaardelijke toeslagverlening.
pensioenfonds;
een opslag voor het in stand houden van het
vereist eigen vermogen;
een opslag voor de financiering van de voorwaar-
delijke toeslagverlening, indien van toepassing.
19 Pensioenpremie
1)
Voor een aantal bedrijven gelden overgangsmaatregelen en of andere afspraken. Ook de werknemerspremie is dan afwijkend.
8
Parttimers
In het voorgaande zijn we steeds uitgegaan van fulltime dienstverbanden, dat wil zeggen 36 uur per week (redactie 38 uur per week). Ook parttimers nemen deel aan de pensioen-
Parttimers
20
Voorbeeld Een parttimer die ‘halve dagen’ werkt, heeft in 2009 een pensioensalaris van
€ 17.500
regeling, maar de opbouw van hun pensioen-
Af: franchise (2009) 18/36 x € 12.120 €
rechten is anders dan die van fulltimers.
Pensioengrondslag
6.060
€ 11.440
Ook de pensioenpremie die zij betalen
Het in 2009 opgebouwd ouderdomspensioen
verschilt van de premie die fulltimers aan
bedraagt: 1,875% van € 11.440 = € 214,50
het fonds zijn verschuldigd. We zien dat deze parttimer de helft heeft van het door een fulltimer opgebouwde ouderdomspensioen
deeltijdbreuk
(zie hierboven). Dit is ook de bedoeling. In vergelijking met zijn fulltime collega heeft hij
Kern van de zaak is dat, wanneer u een parttime
immers een ‘halve baan’ en een ‘half salaris’.
dienstverband heeft, er bij de pensioenopbouw
Daarom heeft hij ook een ‘half pensioen’.
rekening wordt gehouden met het aantal uren dat u
Zijn pensioenopbouw is ‘naar rato’.
per week werkt ten opzichte van het normale aantal uren (36 respectievelijk 38) per week. Er wordt met
Ook pensioenpremie betaalt hij ‘naar rato’.
andere woorden rekening gehouden met uw
In ons voorbeeld per jaar € 800,80 (namelijk
deeltijdbreuk.
€ 11.440 x 7%) oftewel € 66,73 per maand.
Stel, u werkt ‘voor halve dagen‘ op een administratieve afdeling. Uw deeltijdbreuk is dan 18 ⁄ 36. Met deze breuk wordt vervolgens het (voor fulltimers geldende) franchisebedrag vermenigvuldigd.
9
VUT-regeling en het pensioen
Zoals we hebben gezien wordt de hoogte
Dit kan gevolgen hebben voor de pensioenopbouw.
van een op 65-jarige leeftijd te ontvangen
U wordt geadviseerd daaromtrent te informeren
ouderdomspensioen in belangrijke mate bepaald door het aantal jaren dat men
naar de laatste stand van zaken. Daarmee krijgt u dan een actueel beeld van de consequenties van het vervroegd uittreden.
deelnemer in het fonds is geweest. 21
geboren vóór 1 januari 1950 de mogelijkheid om vóór het 65ste jaar vervroegd uit te treden en daarmee het dienstverband te beëindigen. Heeft dit gevolgen voor de pensioenopbouw?
VUT-regeling en het pensioen
De huidige VUT-regeling biedt de personeelsleden
10 Spaarmodule
Sinds 2006 kent het pensioenfonds een
fonds inleveren. Voor het komende jaar bent u (dan)
spaarmodule. De spaarmodule is een moge-
daaraan gebonden. Een tussentijdse wijziging van de
lijkheid om te sparen voor extra pensioen. Bij het fonds bouwt u een pensioen op dat op 65-jarige leeftijd ingaat.
mogelijk. Sparen voor extra pensioen kan alleen door inhouding op het aan u uitbetaalde salaris. Dat kan op het vaste salaris zijn, maar ook op de vakantietoeslag of een
22 Spaarmodule
inhouding is, behalve bij algehele stopzetting, niet
andere aanvullende beloning. Wilt u vóór uw 65ste stoppen met werken, maar is het pensioen dan te laag, dan kunt u via de spaarmodule extra pensioen opbouwen.
Hoeveel kunt u sparen?
Het is ook mogelijk dat u op 65-jarige leeftijd te weinig
Hoeveel u kunt sparen hangt af van de hoogte van
pensioen heeft opgebouwd, bijvoorbeeld omdat u
uw salaris, uw pensioengrondslag en parttimepercen-
niet lang genoeg aan een pensioenregeling heeft
tage, eventuele bijkomende beloningen en uw leeftijd.
deelgenomen of dat bepaalde uitgaven ook na uw
Een deel van de vroegere Vut-en prepensioenpremie
pensioen doorlopen, zodat een inkomensachteruit-
wordt vanaf 2006 voor u in de spaarmodule gestort.
gang na uw pensionering ongewenst is. Ook in die
Afhankelijk van uw fiscale jaarruimte kunt u zelf nog
gevallen kan de spaarmodule aantrekkelijk zijn.
extra sparen. Door de wijziging van de fiscale regels voor de pensioenopbouw per 1 januari 2006 kan sinds die
Deelnemen aan de spaarmodule
datum jaarlijks minder extra pensioen worden opgebouwd dan in de jaren ervoor.
Alleen als u deelnemer bent aan de pensioenregeling
U kunt het spaarmodule-saldo bij het fonds niet tussen-
van het fonds kunt u deelnemen aan de spaarmodule.
tijds opnemen voor een grote uitgave. Het geld blijft
Jaarlijks kunt u op een formulier aangeven op welke
bestemd om op de (vervroegde) pensioendatum
manier de zelf te sparen premie voor extra pensioen
extra pensioen te kopen.
moet worden ingehouden (maandelijks of ineens). Dit formulier is op het intranet geplaatst. Wilt u meedoen, dan moet u dat formulier vóór 1 december van het jaar bij het secretariaat van het
Hoeveel extra pensioen kan worden opgebouwd?
Overigens kan het rendement op depot A ook negatief zijn, bijvoorbeeld bij een daling van de beurskoersen. Dan zal uw spaarmodule-saldo dus
Dat hangt af van de totale premies die u stort en van
afnemen met dit negatieve rendement.
de beleggingsopbrengsten. Bij de jaarlijkse informatie
Depot B kent dit risico niet.
over het opgebouwde spaarmodule-saldo geeft het fonds enige prognoses bij verschillende rendementen. Daaraan kunnen geen rechten worden ontleend. Pas op het moment van uw (vervroegde) pensionering
Overige risico´s die u loopt op uw spaarmodule gelden
staat vast hoeveel extra pensioen u heeft opgebouwd. Het fonds kan ook op enig moment in zwaar weer geraken. Hoewel het bestuur van het fonds zich er
Welke kosten zijn verbonden aan de deelname?
tegen verzet zijn de huidige regels van De Nederlandsche Bank (gebaseerd op de Europese situatie) dat als de dekkingsgraad van het fonds onder de
De bijdragen die worden afgedragen aan het fonds
100% daalt en tot afstempeling van de pensioen-
worden in zijn geheel belegd conform de beleggings-
aanspraken zou moeten worden overgegaan, dan
mix van het fonds. Er worden slechts 0,2% kosten
zouden de spaarsaldi niet mogen worden ontzien.
over uw inleg in rekening gebracht. De jaarlijkse beheerskosten bedragen 0,4% over het gemiddeld ingelegde bedrag. Bij een gepresenteerde waarde van uw spaarmodulesaldo op een bepaald tijdstip zijn de beheerskosten tot en met dat tijdstip al verrekend.
De gelden die u spaart worden belegd conform de beleggingsmix van het fonds (depot A). Momenteel is dat 60% in vastrentende waarden (zoals obligaties) en 40% in zakelijke waarden (zoals aandelen en vastgoed). Het beleggingsbeleid wordt jaarlijks door het bestuur vastgesteld. Het beleggingsbeleid voor de lange termijn is gebaseerd op de genoemde 60/40 mix. De grenswaarden van de 60/40 mix mogen met 20% overschreden worden dus voor vastrentende waarden (zoals obligaties) zou minimaal 48% en maximaal 72% in vastrentende waarden belegd mogen worden. Vanaf 55-jarige leeftijd kunt u ook kiezen voor het beleggen in depot B. Tevens kunt u dan uw huidige depot A overbrengen naar depot B. Dit depot is geheel belegd in geldmiddelen en zal renderen met het vooraf per 1 januari van elk jaar vastgestelde rentepercentage. Aan het overbrengen (switchen) van spaarmodule-gelden van depot A naar depot B zijn geen kosten verbonden.
23 Spaarmodule
Welk beleggingsrisico loopt u op uw spaarmodule gelden?
11
Pensioenuitkeringen
Het ouderdomspensioen gaat in op de
U heeft ook de mogelijkheid om bij pensionering te
pensioendatum. Dat is de eerste dag van de
kiezen voor een andere verdeling van uw pensioen.
maand waarin u 65 jaar wordt.
U kunt hierbij denken aan de eerste vijf jaar een
Het ouderdomspensioen eindigt aan het einde van de maand waarin de gepensioneerde
Pensioenuitkeringen
24
overlijdt. Aansluitend wordt aan de
hoger bedrag en daarna een lager bedrag. Aan deze mogelijkheid zijn wel fiscale grenzen gesteld. Het secretariaat kan te zijner tijd voorrekenen wat dat voor u betekent.
nabestaanden een partner-, dan wel wezenpensioen uitgekeerd.
Betalingstermijnen en extra uitkeringen De pensioenen worden maandelijks uitbetaald.
Voor de partner van een overleden gepensioneerde
Het jaarpensioen wordt in twaalf gelijke delen
(65 jaar of ouder) wordt het nabestaandenpensioen
gesplitst. In de maand november ontvangt u de
gedurende drie maanden aangevuld tot het bedrag
zogenaamde eindejaarsuitkering.
van het ontvangen ouderdomspensioen.
Deze uitkering bedraagt 8% van het pensioen over
Het nabestaandenpensioen vervalt niet bij hertrouwen.
het desbetreffende kalenderjaar. Op de pensioen-
De toekenning is dus onafhankelijk van de burgerlijke
uitkering worden wel belastingen en eventueel
staat.
sociale premies ingehouden. In perioden dat het erg goed gaat met de beleggingen
Vervroeging /Hoog-laag-pensioen
van het fonds kan het bestuur besluiten daarnaast nog een zogenaamde extra uitkering aan gepensio-
U heeft de mogelijkheid om uw pensioendatum
neerden te doen. Het bestuur stelt de hoogte van die
te vervroegen. Dit brengt echter wel een lager
uitkering vast. De uitkering vindt plaats in de maand
pensioenbedrag met zich mee. Dit komt enerzijds
juni. Omdat het hier officieel om een ‘toeslag’ gaat
omdat het gespaarde bedrag over meer jaren moet
in de zin van de Pensioenwet, worden ook de rechten
worden uitgekeerd en anderzijds omdat u vanaf de
van zogenaamde ‘slapers’ verhoogd.
pensioendatum geen pensioen meer opbouwt.
Slapers zijn ex-deelnemers van het fonds die nog niet
Gaat u eerder met pensioen dan heeft u dus minder
gepensioneerd zijn.
jaren om uw pensioen op te bouwen.
12
Pensioenverbetering
Indien uw opgebouwde pensioenaanspraken
verhoging) volledig wordt toegepast, hangt af van
vóór uw 65-ste jaar en uw pensioenuitkering
de bij het fonds aanwezige geldmiddelen. U heeft
daarna niet zouden worden verhoogd, zou
dus geen recht op indexering.
de koopkracht van de opgebouwde rechten
Aan de hand van een cijfervoorbeeld (volgende pagina)
en de uitbetaalde pensioenen na verloop
zullen we laten zien wat de jaarlijkse indexering,
van tijd verminderen. Alles wordt immers
waarmee de waardevastheid van uw pensioenrechten We nemen hierbij het voorbeeld van een fulltime
Om dit te voorkomen is er een jaarlijkse
werknemer, die gedurende de jaren 2004 tot en
aanpassing.
met 2008 deelnemer is. We volgen nu de pensioenopbouw van deze werknemer gedurende dit vijftal pensioenjaren mèt en zonder indexering. In deze cijferopstelling is rekening gehouden met de
Om te voorkomen dat de koopkracht van pensioen-
werkelijke franchisebedragen en met de werkelijke
opbouw en van ingegane pensioenen achteruit
indexatiepercentages gedurende de jaren 2004 tot
gaat, wordt er door het bestuur van het fonds naar
en met 2008.
gestreefd om de opgebouwde aanspraken van de
Voor het cijfervoorbeeld werd het salaris van de werk-
actieve deelnemers en van de ‘slapers’ alsmede de
nemer geïndexeerd met 2% per jaar.
ingegane pensioenen jaarlijks aan te passen aan de
Het opbouwpercentage is 1,875% van de pensioen-
stijging van de kosten van levensonderhoud.
grondslag. Zoals uit nevenstaand overzicht blijkt, heeft de
consumentenprijsindexcijfers
jaarlijkse indexering, zoals vastgelegd in het pensioenreglement, artikel 11, een belangrijke verhoging van
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceert
de pensioenopbouw tot gevolg. Met name over een
de zogenaamde consumentenprijsindexcijfers.
reeks van deelnemersjaren is sprake van een interes-
Deze vormen de basis voor de aanpassing.
sante verhoging van uw pensioenaanspraken. Onder
Het fonds hanteert het consumentenprijsindexcijfer,
meer vloeit dit voort uit de wijze van berekening van
reeks CPI-Alle Huishoudens, periode okt-okt.
de waardevastheid. Het pensioen-reglement zegt
Maar let op: of de indexering (dat wil zeggen de
namelijk, dat de jaarlijkse indexering betrekking heeft
25 Pensioenverbetering
duurder in de loop der tijd.
wordt bereikt, in een concrete situatie betekent.
op de ‘tot en met het einde van het desbetreffende
De in het cijfervoorbeeld vermelde bedragen
jaar opgebouwde aanspraken en pensioenen met
van € 2.453 (exclusief indexering) en € 2.511
inbegrip van reeds eerder toegekende verhogingen’.
(inclusief indexering) zijn de in vijf jaar tijd (2004
De indexeringsbepaling werkt dus ‘cumulatief’.
tot en met 2008) opgebouwde pensioenrechten, die bij het bereiken van de pensioengerechtigde
In het cijfervoorbeeld is het verschil tussen pensioen-
leeftijd jaarlijks tot uitkering komen.
opbouw met en zonder indexering bijna 2,4%. De gemeten inflatie over de jaren 2006 en 2007
Ten slotte nog een drietal opmerkingen:
van 0,9% en 1,6% zijn wel voor 100% toegekend. De gemeten inflatie over 2008 van 2,8% is volledig
Om het cijfervoorbeeld niet nog ingewikkelder
gekort in verband met een dekkingstekort.
te maken dan het al is, is uitgegaan van een salaris van € 3.000 per maand en dit is geïndexeerd met 2% gedurende vijf jaren. De werkelijkheid zal een ander beeld te zien geven, namelijk dat van jaarlijkse algemene salarisverhogingen op grond van de CAO, zogenaamde ‘CAO-periodieken’ en eventueel persoonlijke verhogingen wegens promotie. Al deze salarisverhogingen leiden dan weer tot een hogere pensioengrondslag en dientengevolge een hogere pensioenopbouw.
Alle bedragen in euro’s
Pensioenverbetering
26
2004
Pensioensalaris
36.000
Af: Franchise
11.366
Pensioengrondslag
24.634
2005
2006
2007
2008
36.720
37.454
38.203
38.968
11.510
11.637
11.858
12.120
25.210
25.817
26.345
28.788
462
473
484
494
540
Opgebouwd voorgaand jaar
467
949
1.446
1.971
Totaal
854
1.433
1.940
2.511
Indexering
1%1
1%2
0,9%
1,6%
0,0%3
467
949
1.446
1.971
2.511
‘04 t/m ‘08
Pensioenopbouw exclusief indexering
2.453
pensioenopbouw, inclusief indexering
1
Dit betreft een met 0,4% gekort indexatiecijfer. De werkelijk gemeten inflatie bedroeg 1,4%.
2
Dit betreft een met 0,6% gekort indexatiecijfer. De werkelijk gemeten inflatie bedroeg 1,6%.
3
De werkelijk gemeten inflatie bedroeg 2,8%.
2.511
13
Kredietcrisis en herstelplan
Pensioenfondsen zijn hard geraakt door de financiële crisis. De problemen bij de pensioenfondsen hebben twee verschillende oorzaken, namelijk de daling van de rente en de daling van de aandelenkoersen.
Wat betekent dit voor uw pensioenfonds? Ook uw fonds heeft te lijden onder de financiële crisis. De dekkingsgraad is gezakt van 145,5% op 31 december 2007 naar 101,8% op 31 december 2008. Inmiddels is de dekkingsgraad gestegen tot ruim boven de 105%. Uw fonds heeft per 1 mei 2009 geen dekkingstekort
gedaald. De dekkingsgraad van een pensioenfonds
meer maar nog wel een reservetekort. Het fonds heeft
geeft de verhouding weer tussen de bezittingen
vijftien jaar de tijd om weer op de gewenste dekkings-
aan de ene kant en de huidige en toekomstige
graad van 119,2% te komen. Dit betekent dat ook
pensioenuitkeringen aan de andere kant. Indien de
uw fonds een herstelplan heeft opgesteld. Daarin
bezittingen en verplichtingen van een pensioenfonds
geven we aan welke maatregelen we in de komende
precies overeenkomen, dan is de dekkingsgraad 100%.
vijf c.q. vijftien jaar gaan nemen om de financiële positie van het fonds weer op het minimale niveau
Voor uw fonds is de gewenste dekkingsgraad 119,2%.
(105%) c.q. gewenste niveau (119,2%) te brengen.
In dat geval heeft het pensioenfonds voldoende reserves voor slechtere tijden. Het pensioenfonds moet
Het ingediende korte- en langetermijn herstelplan is
van de toezichthouder minstens een dekkingsgraad
door de toezichthouder goedgekeurd.
hebben van 105%.
De Nederlandsche Bank beschouwt een eenmaal ingegaan herstelplan pas formeel beëindigd indien
Als de dekkingsgraad te laag wordt, moeten
gedurende drie opeenvolgende kwartaaleinden geen
pensioenfondsen een herstelplan opstellen. In dat
tekort wordt gesignaleerd.
plan moet het fonds laten zien welke maatregelen
Momenteel beweegt de huidige dekkingsgraad
het de komende vijf jaar neemt om te zorgen dat de
zich ruim boven de 105 % gedurende twee
dekkingsgraad weer hoog genoeg wordt. Dit plan
opeenvolgende kwartaaleinden. Indien deze situatie
stuurt het pensioenfonds ter goedkeuring aan de
zich per 31 december 2009 nog steeds voordoet
toezichthouder, De Nederlandsche Bank.
dan is sprake van een formeel einde van het korte termijn herstelplan. Hierover zullen wij u via de nieuwsbrieven en/of internetsite informeren.
Kredietcrisis en herstelplan
Bij veel pensioenfondsen is de dekkingsgraad sterk
27
14
Wat gebeurt er bij verandering van baan?
Wanneer het dienstverband, om wat voor
Het fonds ‘vertaalt’ dan die rechten naar de eigen
reden dan ook, wordt beëindigd voordat u
pensioenregeling.
met pensioen gaat behoudt u aanspraken op pensioen. Men spreekt van premievrije pensioenaanspraken.
van het fonds, indien u dit wenst, voor u geregeld. Sinds 8 juli 1994 was in de Pensioen- en spaarfondsenwet (PSW) een wettelijk recht op waardeoverdracht
28 Wat gebeurt er bij verandering van baan?
De waardeoverdracht wordt door het secretariaat
opgenomen. (Het recht heeft géén betrekking op premievrije aanspraken - zogenaamde ‘slapers-
Waardeoverdracht
rechten’ -, die vóór die datum zijn ontstaan). Een en ander is nu opgenomen in de Pensioenwet
Als u van werkgever wisselt, verandert u meestal
die per 1 januari 2007 in werking is getreden.
ook van pensioenfonds. Dat kan voor uw totale pensioenopbouw ongunstig zijn. We noemen dit de pensioenbreuk. Zo’n pensioenbreuk is tegenwoordig te voorkomen.
Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverbetering (FVP)
U kunt ervoor kiezen om uw opgebouwde pensioen over te dragen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder.
Als u werkloos wordt na beëindiging van het dienst-
De wijze waarop uw opgebouwde pensioenaan-
verband met TMG, of een van de andere aangesloten
spraken rekenkundig worden overgedragen aan
werkgevers, kan in sommige gevallen de pensioen-
de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever is
opbouw worden voortgezet. Bent u bij uw ontslag
nader geregeld in de Pensioenwet. Of het verstandig
40 jaar of ouder, dan kunt u hiervoor namelijk een
is om aan waardeoverdracht te doen hangt af van
bijdrage krijgen van de Stichting Financiering Voort-
de verschillen tussen de twee regelingen. Vooral het
zetting Pensioenverzekering (FVP). Wie voor een
onderwerp indexatie is hierbij belangrijk.
FVP-bijdrage in aanmerking komt ontvangt hiervoor vanzelf een aanvraagformulier.
De waardeoverdracht bij wisseling van dienstbetrekking
Per 1 januari 2011 wordt er geen nieuwe instroom in
kan eveneens aan de orde zijn bij indiensttreding.
deze regeling meer toegelaten. Meer informatie over
De door u bij uw vorige werkgever opgebouwde
dit onderwerp kunt u vinden op de internetsite van
rechten worden dan overgedragen aan het fonds.
de FVP, www.fvp.nl.
15
Wat gebeurt er bij arbeidsongeschiktheid?
Als u arbeidsongeschikt wordt tijdens uw
pensioengrondslag zoals die op bedoeld tijdstip is
dienstverband, gaat de opbouw van uw
vastgesteld, daarbij ervan uitgaande dat het vaste salaris na dat tijdstip niet zou zijn gewijzigd.
pensioen gewoon door tot u op 65-jarige leeftijd met pensioen gaat.
WIA (vanaf 1-1-2006)
Ook wanneer u na verloop van tijd vanwege
Voor de arbeidsongeschikte werknemer wordt de
uw arbeidsongeschiktheid niet meer in
pensioengrondslag over enig kalenderjaar tot het tijdstip gelegen twee jaar na aanvang van de arbeidsongeschiktheid afgeleid uit het salaris dat betrokkene zou hebben genoten indien hij niet arbeidsongeschikt zou zijn geweest. Na dat tijdstip wordt de pensioen-
De mate waarin arbeidsongeschikten hun toekom-
grondslag over een kalenderjaar afgeleid uit de
stige pensioenopbouw voortzetten èn vrijstelling van
pensioengrondslag zoals die op bedoeld tijdstip is
premiebetaling genieten, is afhankelijk van de mate
vastgesteld, daarbij ervan uitgaande dat het vaste
van arbeidsongeschiktheid. Bij gedeeltelijke arbeids-
salaris na dat tijdstip niet zou zijn gewijzigd.
ongeschiktheid geldt een gedeeltelijke voortzetting van de pensioenopbouw en een gedeeltelijke
Als de mate van arbeidsongeschiktheid daalt, wordt
premievrijstelling volgens onderstaand overzicht.
het voortzettingspercentage naar rato aangepast.
Oude WAO-regeling
Het ouderdomspensioen gaat bij arbeidsongeschikt-
Voor de arbeidsongeschikte werknemer wordt de
heid in op pensioendatum. De WAO- of WIA-uitkering
pensioengrondslag over enig kalenderjaar tot het
stopt uiterlijk op uw 65e.
tijdstip gelegen drie jaar na aanvang van de arbeidsongeschikt-
Oude WAO-regeling
WIA (vanaf 1-1-2006)
heid afgeleid uit het salaris dat betrokkene over dat jaar zou
Arbeids- ongeschiktheid
Arbeids- ongeschiktheid
hebben genoten indien hij niet
arbeidsongeschikt zou zijn
65% of meer
100%
65% of meer
100%
geweest. Na dat tijdstip wordt
45% - 65%
50%
45% - 65%
50%
25% - 45%
25%
35% - 45%
25%
0% - 25%
0%
0% - 35%
0%
de pensioengrondslag over een kalenderjaar afgeleid uit de
Voortzetting pensioenopbouw en premievrijstelling
Voortzetting pensioenopbouw en premievrijstelling
Wat gebeurt er bij arbeidsongeschiktheid?
dienst bent, blijft u deelnemer in het fonds.
29
16
Wat gebeurt er bij scheiding?
Een scheiding heeft voor veel zaken gevolgen,
scheidingsdatum opgebouwde nabestaandenpensioen.
ook voor uw pensioen. Bij scheiding moeten
Aan de hand hiervan bepaalt zij het gedeelte van het
de opgebouwde pensioenen volgens de wet verdeeld worden tussen de ex-echtgenoten.
Wat gebeurt er bij scheiding?
30
ouderdoms- en nabestaandenpensioen dat toekomt aan de ex-partner. De gescheiden deelnemer zal hierdoor op zijn jaar-
Deze wettelijke voorschriften betreffen
opgave zien dat de opgebouwde rechten op ouder-
zowel de verdeling van het ouderdoms-
doms- en nabestaandenpensioen verminderen door
pensioen als de verdeling van nabestaandenpensioen.
de scheiding. Gevolgen van scheiding voor het ouderdomspensioen Bij scheiding moet het tijdens het huwelijk
Voor het pensioenfonds is het van belang om tijdig
opgebouwde ouderdomspensioen volgens de ‘Wet
op de hoogte gesteld te worden van de officiële
verevening pensioenrechten bij scheiding’ (Wet VPS)
datum van echtscheiding. Dit is de datum waarop
gelijkelijk verdeeld worden tussen de deelnemer en
het echtscheidingsvonnis wordt ingeschreven in het
zijn of haar ex-partner. Deze wettelijke regeling is op
register van de burgerlijke stand.
1 mei 1995 ingevoerd.
Ook het beëindigen van een geregistreerd partner-
De gedachte achter de wettelijke regeling is dat
schap of een samenlevingsovereenkomst dient
pensioenaanspraken die zijn opgebouwd tijdens de
doorgegeven te worden. Dit is van belang omdat
huwelijkse periode in principe het resultaat zijn van
de pensioenrechten van de deelnemer niet meer
de inspanning van beide echtgenoten en dat het
hetzelfde blijven als vóór de scheiding.
pensioen bestemd is voor de behoefte van beiden. Aanspraken uit hoofde van de Algemene Ouder-
Wat gebeurt er nu eigenlijk ná een ´echtscheiding´?
domswet (AOW) en de Algemene nabestaandenwet
Zodra het fonds op de hoogte is van de scheidings-
Gevolgen van scheiding voor
datum van een deelnemer maakt het secretariaat
het partnerpensioen.
berekeningen van het tijdens het huwelijk
Bij scheiding moet ook het partnerpensioen gedeeld
opgebouwde ouderdomspensioen en het tot de
worden tussen de ex-partner en een eventuele volgende
(Anw) blijven bij de verrekening buiten beschouwing.
partner. De ex-partner krijgt op grond van de
aan de ex-partner. De hoogte van de opgebouwde
Pensioenwet recht op het partnerpensioen dat tijdens
aanspraken op ouderdomspensioen op het
de deelneming in het fonds tot de scheiding is
moment van echtscheiding is bepalend voor de
opgebouwd. Het partnerpensioen voor de ex-partner wordt bijzonder nabestaandenpensioen genoemd.
verrekening. De ex-partner heeft nu een aanspraak op een gedeelte van het opgebouwde ouderdomspensioen
Indien de deelnemer opnieuw in het huwelijk treedt,
van de deelnemer. Dit verevende ouderdoms-
heeft zijn nieuwe partner recht op het nabestaanden-
pensioen gaat in op het moment dat de deelnemer
pensioen vanaf de echtscheidingsdatum van de
met pensioen gaat.
voorlaatste partner tot aan de pensioendatum van
Echter als de deelnemer vóór de pensioen-
de deelnemer. Als de deelnemer overlijdt wordt
gerechtigde leeftijd overlijdt vervalt het recht op
dus een gedeelte van het totaal opgebouwde
verevend ouderdomspensioen. Hiervoor in de
nabestaandenpensioen aan de huidige partner van
plaats komt een bijzonder nabestaandenpensioen
de overleden deelnemer toegekend en een gedeelte
voor de ex-partner.
aan zijn ex-partner. Indien de ex-partner vóór pensioendatum van de deelnemer overlijdt valt het afgezonderde
Wat is dan de Wet VPS?
gedeelte van het ouderdomspensioen terug aan de deelnemer. Deze deelnemer heeft nu weer een
De Wet VPS staat voor Wet Verevening Pensioen-
volledig ouderdomspensioen.
rechten bij Scheiding. Als een huwelijk eindigt door echtscheiding of
De standaard pensioenverevening kan alléén
scheiding van tafel en bed moet het levenslang ouder-
plaatsvinden indien door één of beide partners
domspensioen van een deelnemer in een pensioen-
door middel van het meldingsformulier binnen
regeling gedeeld worden tussen die deelnemer en de
twee jaar na echtscheiding het verzoek tot
ex-partner. De wet noemt dit ‘pensioenverevening’.
pensioenverevening wordt gedaan. Deze formulieren zijn verkrijgbaar bij het secretariaat.
Het fonds moet het deel van het levenslang heeft rechtstreeks aan die ex-partner uitbetalen.
[Methode b]
Het recht van de ex-partner op uitbetaling gaat in bij
conversie ouderdomspensioen
ingang van het levenslang ouderdomspensioen van de deelnemer en eindigt als het desbetreffende
Bij omzetting (conversie) van het ouderdoms-
pensioen eindigt door overlijden van de deelnemer
pensioen verkrijgt de ex-partner een zogenaamd
of als de partner voordien overlijdt. De ex-partner
eigen recht op pensioenaanspraken. Dat wil
heeft geen eigen recht op levenslang ouderdoms-
zeggen dat de ex-partner voor wat betreft de
pensioen, als de ex-partner overlijdt, komt het hele
uitkering van een ouderdomspensioen (dat de
pensioen weer ten goede aan de deelnemer.
deelnemer had opgebouwd tijdens de huwelijkse
De Wet VPS kent twee methoden om pensioenen te
periode) niet meer afhankelijk is van het in leven
verevenen:
zijn van de deelnemer. De aanspraken worden nu
a) standaard pensioenverevening: delen van het
op het leven van de ex-partner verzekerd.
ouderdomspensioen;
b) conversie ouderdoms- en nabestaandenpensioen.
Het gevolg is dat de verlaging van het ouderdomspensioen van de deelnemer nu definitief is en dat wordt dus bij overlijden van de ex-partner
[Methode a]
niet meer ongedaan gemaakt. Dit is voor de
standaard pensioenverevening
deelnemer een groot nadeel.
De hoofdregel van de Wet VPS is, dat bij
Een groot voordeel is dat beide echtelieden op pensioengebied niets meer met elkaar te maken
scheiding het ouderdomspensioen, opgebouwd
zullen hebben. Dat kan in sommige situaties de
in de huwelijkse periode, voor de helft toekomt
beste oplossing zijn.
Wat gebeurt er bij scheiding?
ouderdomspensioen waar de ex-partner recht op
31
De conversie kan alléén plaatsvinden indien door
Zelfs als u in het verleden al huwelijkse voorwaarden
de beide partners binnen twee jaar ná de echt-
hebt opgemaakt waarin sprake was van ‘koude
scheidingsdatum een conversieovereenkomst aan
uitsluiting’ of beperking van de gemeenschap van
het pensioenfonds is overlegd.
goederen ter zake pensioen, moeten u en uw ex-partner alsnog met zoveel woorden vastleggen
De Wet VPS is niet van toepassing op partners die
dat u toepassing van de ‘Wet verevening pensioen-
een samenlevingsovereenkomst verbreken.
rechten bij scheiding’ uitsluit.
Indien ongehuwd samenwonenden dit wensen kan
Ook afwijkende afspraken over het partnerpensioen
de wet op analoge wijze als voor gehuwden worden
moeten vastgelegd worden en gemeld bij het fonds,
toegepast en dient een verzoek bij het fonds te
anders geldt de standaard verdeling volgens de
worden ingediend.
Pensioenwet. Afwijkende afspraken zijn pas geldig als het fonds
Hoe gaat het bij een scheidingsconvenant of huwelijkse voorwaarden?
zich ermee akkoord heeft verklaard en ze binnen twee jaar na scheiding bij het fonds zijn gemeld. Het is dus ook van belang het secretariaat van het
Als partijen bij de scheiding niets regelen over pensioen, geldt automatisch de wettelijke standaardregeling
scheiding, ontbinding van partnerschap of
voor de verevening van de tijdens de huwelijkse
verbreken van het samenlevingscontract.
periode opgebouwde pensioenaanspraken. Afwijkende afspraken en/of uitsluiting van de pensioenverevening moet u uitdrukkelijk vastleggen, in huwelijkse voorwaarden of in een schriftelijke overeenkomst met het oog op de scheiding (echtscheidingsconvenant).
Wat gebeurt er bij scheiding?
32
fonds tijdig op de hoogte te brengen van uw
Informatie voor en door (ex)deelnemers
De regels omtrent pensioenen worden
bereiken pensioen. Tevens wordt hierop aangegeven
in het algemeen als ingewikkeld ervaren.
wat de aanspraken voor de nabestaanden zijn als
De behoefte aan voor iedereen begrijpelijke informatie wordt de laatste jaren
men komt te overlijden vóór pensionering en wat er gebeurt als men arbeidsongeschikt geraakt.
dan ook steeds groter.
Tevens houden wij de deelnemers op de hoogte van
Daarnaast worden de informatievoor-
wijzigingen in de statuten en het reglement door dit
Pensioenwet, continue aangescherpt.
Als u wilt beschikken over de laatste statuten en reglement dan is één telefoontje voldoende.
Deze voorschriften leiden tot onderstaande informatievoorziening naar de deelnemers toe.
Opgave factor A Op het Uniform Pensioenoverzicht is ook de opgave van uw pensioenaangroei (ook wel factor A
Bij toetreding tot het fonds ontvangen de deelnemers:
genoemd) opgenomen. Deze gegevens heeft u nodig om vast te kunnen stellen in hoeverre u op een
de startbrief
fiscaal gunstige manier kunt bijsparen voor uw oude
de statuten en het reglement van het fonds;
dag door middel van een lijfrentepolis. Hiervoor kunt
de zgn. populaire versie van de pensioenregeling;
u dan in overleg treden met uw verzekeringsadviseur.
het spaarmodulereglement; het waardeoverdrachtsformulier ten behoeve van
Bij de invoering van het nieuwe lijfrentesysteem moest
ons fonds de deelnemers gaan informeren over de
overdracht pensioenaanspraken.
zgn. factor A. De factor A staat voor de pensioenaangroei uit hoofde van de pensioenregeling.
Uniform Pensioenoverzicht
Het nieuwe lijfrentesysteem kent via ingewikkelde berekeningen de mogelijkheid tot extra aftrekmogelijk-
De deelnemers ontvangen jaarlijks een Uniform
heden van lijfrentepremies in de inkomsten-
Pensioenoverzicht. Op dit overzicht staat de hoogte
belastingsfeer. Via een berekening kunt u tot de
van de opgebouwde pensioenaanspraken en het te
slotsom komen dat u een pensioentekort voor dat
33 Een stukje geschiedenis van(ex)deelnemers het pensioenstelsel in Nederland Informatie voor en door
schriften, zoals vastgelegd in de
te melden in de nieuwsbrieven en op internet.
jaar heeft. Om dit pensioentekort aan te vullen kunt
Correspondentie met het fonds
u in het desbetreffende jaar een lijfrentekoopsom storten.
Tevens willen wij u wijzen op het e-mailadres:
[email protected].
Tevens kunt u, wanneer in de laatste zeven jaren
Indien u suggesties en/of vragen heeft, stelt u ze
hieraan voorafgaand geen volledig gebruik is
dan gerust via e-mail.
gemaakt van de mogelijkheden tot lijfrentepremieaftrek, een inhaalmogelijkheid voor een extra fiscale
Telefonisch kunt u het secretariaat bereiken
aftrek benutten. U kunt deze berekeningen door uw
op de volgende nummers:
verzekeringsadviseur laten uitvoeren.
020 - 585 2312
Let op dat u deze aftrekmogelijkheden pas heeft als
020 - 585 3414
u ook daadwerkelijk premies en/of koopsommen
020 - 585 4184
heeft gestort.
020 - 585 3183 020 - 585 2724
Internet
Wij horen graag van u als er bepaalde zaken niet goed gaan of beter kunnen.
Ons fonds heeft een eigen internetsite. Op deze
Informatie voor en door (ex)deelnemers
34
site kunt u de meest recente informatie over de
Wij zijn gevestigd in de hoogbouw van Telegraaf
pensioenregeling terugvinden. De internetsite is te
Media Groep op de 1e etage tegenover de afdeling
vinden op www.telegraafpensioenfonds.nl
salarisadministratie.
Deze brochure is een uitgave van Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959 Tot stand gekomen door de Communicatieafdeling De Telegraaf Concept en realisatie Nico van Klaveren Productie Manus Paeper
Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959 Postbus 376 1000 EB Amsterdam Internet www.telegraafpensioenfonds.nl
