ALF_nieuw
21-09-2001
12:44
Pagina 1
De euro de baas politieadvies voor ondernemers
© Noordhoff Uitgevers bv
ALF_nieuw
21-09-2001
12:45
Pagina 2
Samen de euro de baas
Euro tijdbalk
Er is al heel wat gezegd en geschreven over de euro, de nieuwe Europese munt waarmee we in 2002 allemaal gaan betalen. Maar wat betekent de invoering van de euro nu concreet voor het midden- en kleinbedrijf? Welke gevaren komt u als ondernemer tegen bij de overstap van gulden naar euro? En hoe kunt u de omschakeling zo veilig mogelijk laten verlopen?
1-9 september 2001 Toonbankinstellingen krijgen van hun bank een mailing over het bestellen van euromunten en –biljetten. Toonbankinstelling ontvangen een mailing van HBA/HBD/Bedrijfschap Horeca over het bestellen van consumentenpakketten. ●
●
30 september 2001 De laatste dag om startvoorraad euromunten en -biljetten te bestellen via de eigen bank.
De omwisseling van gulden naar euro is goed voorbereid. Dat is niet voor niets. Het is een megaoperatie die zich op elke vierkante meter van Nederland zal gaan afspelen. Achter de schermen wordt door het Ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank al jarenlang aan de omwisseling gewerkt. De politie en het bedrijfsleven zijn daar al in een vroeg stadium bij betrokken.
●
1 december 2001 Klanten van de waardevervoerders kunnen vanaf vandaag beleverd worden met de vooraf bestelde euromunten en –biljetten. ●
De politie zorgt ervoor dat er voldoende menskracht beschikbaar is, zowel om preventief toezicht te houden als om daadkrachtig te kunnen reageren bij incidenten. In de drukste periode, december 2001 en januari 2002, worden er ruim 4000 agenten extra ingeroosterd. Het gaat niet alleen om meer blauw op straat, maar ook om extra rechercheurs. Elke melding die verband houdt met de euro-omwisseling krijgt hoge prioriteit.
14 december 2001 Toonbankinstellingen die meedoen aan de distributie van consumentenpakketten kunnen deze vanaf 10.00 uur uitgeven aan klanten. ●
17 december 2001 Toonbankinstellingen die geen klant zijn van waardevervoer kunnen de bestelde eurobiljetten bij hun bank ophalen. ●
De politie realiseert zich dat ondernemers in deze periode bijzondere aandacht verdienen. Hoewel de beveiliging van de onderneming uw eigen verantwoordelijkheid is en blijft, ziet de politie het als haar taak om een adviserende rol te spelen. Het gaat dan met name over beveiliging van geldtransporten, agressie in de winkels en het voorkomen van diefstal en overvallen. Deze brochure neemt stapsgewijs met u door welke problemen u tijdens de euro-omwisseling tegen kunt komen. Tevens worden passende tips en oplossingen aangedragen. Hierbij wordt een eendrachtige samenwerking tussen politie en bedrijfsleven als uitgangspunt genomen.
27 december 2001 Vanaf deze dag levert TNT Post Group (TPG) bestelde euromunten af bij toonbankinstellingen. ●
31 december 2001 De toonbankinstellingen kunnen euromunten nabestellen via het callcenter HCN. ●
1 januari 2002 Vanaf 0.00 uur is de euro wettig betaalmiddel. Vanaf 0.00 uur elektronisch betalen alleen in euro’s. Geldautomaten geven uitsluitend euro’s af. Toonbankinstellingen geven in de regel euro’s als wisselgeld. Totale girale verkeer in euro’s. ● ● ●
Door een goede voorbereiding zijn we straks samen “De euro de baas”.
●
●
27 januari 2002 De laatste dag waarop de gulden wettig betaalmiddel is. De laatste dag waarop toonbankinstellingen euromunten kunnen nabestellen en laten bezorgen. ● ●
15 februari 2002 De laatste dag waarop toonbankinstellingen guldenmunten kunnen laten ophalen. ●
31 december 2002 De laatste dag waarop u bij banken guldens op uw eigen rekening kunt storten. ●
1 januari 2007 De laatste dag waarop nog guldenmunten bij De Nederlandsche Bank kunnen worden ingeleverd. ●
1 januari 2032 De laatste dag waarop guldenbiljetten bij De Nederlandsche Bank ingeleverd kunnen worden. ●
2
3 © Noordhoff Uitgevers bv
ALF_nieuw
21-09-2001
12:45
Pagina 4
Echtheidskenmerken
Echtheidskenmerken Om de eurobiljetten tegen vervalsing te beschermen, is een aantal bijzondere echtheidskenmerken in de ontwerpen verwerkt. Het bankpapier is voorzien van voelbare kenmerken (intaglio). Verder zijn een watermerk, een veiligheidsdraad, een doorzichtregister en een hologram opgenomen. Ze beschermen de biljetten tegen vervalsing en vergroten hun herkenbaarheid. De eurobiljetten bevatten bovendien kenmerken die kunnen worden gelezen door verkoopautomaten.
De eurobankbiljetten hebben een breed scala van ‘state-ofthe-art’ beveiligingskenmerken. Met deze kenmerken kan de echtheid van de biljetten snel en gemakkelijk worden nagegaan. Natuurlijk wilt u weten welke kenmerken de eurobiljetten en -munten vertonen. De algemene kenmerken hebben we hieronder voor u op een rijtje gezet.
Euromunten
Enkele belangrijke echtheidskenmerken: De biljetten zijn van een katoenvezel gemaakt die voor een bijzondere textuur zorgt. In de biljetten zijn ook fluorescerende vezels verwerkt. Hierdoor is kopiëren of nadrukken buitengewoon ingewikkeld. In de biljetten is bovendien een watermerk aangebracht. Bankbiljetten van dezelfde waarde zien er in alle landen gelijk uit. Een veiligheidsdraad en speciale inkt zorgen voor extra beveiliging tegen nadruk.
Alle euromunten (van 1, 2, 5, 10, 20 en 50 eurocent en van 1 en 2 euro) hebben een Europese en een nationale zijde. De Europese zijde is in alle twaalf eurolanden gelijk. De nationale zijde van de munt verschilt per land. Er zijn dus van elke euromunt twaalf varianten, die in het gehele eurogebied geldig zijn.
●
●
●
De munten van 1, 2, en 5 eurocent zijn roodachtig van kleur. Ze zijn gemaakt van staal met een laagje koper. De munten van 10, 20 en 50 eurocent zijn geelachtig (‘Nordic gold’, een legering van 89% koper, 5% aluminium, 5% zink en 1% tin). De muntstukken van 1 en 2 euro zijn tweekleurig (respectievelijk grijs met een gele rand en geel met een grijze rand).
●
●
Uit veiligheidsoverwegingen worden bepaalde details van de euromunten en –biljetten pas in een later stadium onthuld. Vanaf 1 september 2001 voert de Europese Centrale Bank een internationale campagne over de echtheidskenmerken. Deze zullen dan ook via de media bekend worden gemaakt.
De euromunten zijn voorzien van de meest veilige kenmerken die door automaten (parkeermeters, fruit- en sigarettenautomaten etc.) snel en goed te herkennen zijn. Alle euromunten, onafhankelijk van het land waarin ze zijn uitgegeven, kunnen in alle eurolanden in verkoopautomaten worden gebruikt.
Oefenen voor de euro Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (www.hbd.nl/euro) heeft in samenwerking met het Nationaal Forum voor de introductie van de euro, een trainingsprogramma gemaakt. Hiermee kunt u en/of uw personeel oefenen met betalingen in euro's. Het programma leert u de nieuwe euromunten en -biljetten te herkennen. Er wordt geoefend met de nieuwe waarden van de munten en biljetten. Ook is er aandacht voor het omrekenen van gulden naar euro en van euro naar gulden.
Eurobiljetten De nieuwe reeks Europese bankbiljetten komt in omloop in coupures van 5, 10, 20, 50, 100, 200 en 500 euro. Elk eurobankbiljet heeft een eigen formaat en kleurstelling. De biljetten hebben geen nationale kenmerken maar bevatten drie architectonische elementen: ramen, poorten en bruggen.
Besteed veel aandacht aan de eurokennis van uw personeel. Zorg dat uw medewerkers de biljetten goed (her)kennen. Een belangrijk criterium is dat zij weten hoe de papierstructuur van de biljetten behoort aan te voelen. Gebruik bij twijfel altijd de gebruikelijke herkenningsmiddelen (‘blauwe lamp’). Heeft u vervolgens nog steeds het idee dat u vals geld in handen heeft, neem dan contact op met de plaatselijke politie.
Algemene kenmerken van de eurobiljetten: Alle zeven biljetten hebben verschillende afmetingen. Alle zeven biljetten zijn verschillend van kleur. De naam van de munteenheid wordt zowel in het Latijnse (EURO) als het Griekse (EYPΩ) alfabet weergegeven. Op de biljetten staat de afkorting van de Europese Centrale Bank in vijf talen: BCE; ECB; EZB; EKT en EKP. Het symbool © verwijst naar het geldende copyright. Op alle eurobiljetten is de vlag van de Europese Unie afgebeeld.
● ● ●
●
● ●
4
5 © Noordhoff Uitgevers bv
ALF_nieuw
21-09-2001
12:45
Pagina 6
Contant geld
Distributie Ondernemers die gebruikmaken van het waardetransport kunnen de euro’s en guldens respectievelijk laten aanleveren en ophalen via de gebruikelijke procedures.
Vanwege de sleutelrol die toonbankbedrijven bij de euroomwisseling spelen, wordt alles in het werk gesteld om ondernemers van dienst te zijn. De Nederlandsche Bank zorgt, op uw aanvraag, voor voldoende wisselgeld. Bij detaillisten, horecaondernemingen en andere bedrijven die geen klant zijn van het waardevervoer worden de euromunten tijdens de overgangsperiode gratis aan de deur bezorgd. Vanaf 1 januari worden de door de ondernemer ontvangen guldenmunten mee teruggenomen.
Voor ondernemers die geen gebruik maken van het waardetransport, is er de fijndistributie. Via een bestelformulier dat u in de eerste weken van september van uw bank ontvangt, kunt u uw eerste voorraad euromunten en –biljetten bestellen. Wanneer u dit formulier invult, ontvangt u begin december 2001 een bevestiging dat u meedoet aan dit gratis distributiesysteem. De eurobankbiljetten die u via dit bestelformulier heeft aangevraagd, kunt u tussen 17 december en 1 januari ophalen bij uw eigen bank. De euromunten worden vanaf 27 december gratis bij u bezorgd via de fijndistributie-service van TNT Post Group (TPG).
Met name in de korte periode tussen de jaarswisseling en half januari zal er in uw onderneming aanzienlijk meer geld dan normaal aanwezig zijn. In deze periode kent Nederland immers twee wettige betaalmiddelen: de euro en de gulden. Het is dan van het allergrootste belang dat de kassa-lade niet uitpuilt van het geld. Grote stapels papiergeld in de lade zou klanten wel eens op verkeerde ideeën kunnen brengen. In een kassa behoort alleen wisselgeld aanwezig te zijn. De lade is niet geschikt voor het bewaren van de dagopbrengst.
Afstorten van guldens Als TPG uw eurovoorraad aflevert, kunt u (vanaf 1 januari 2002) de guldenmunten mee terug geven. Indien de voorraad guldens naar uw idee te groot wordt, bel dan het callcenter HCN met het verzoek de guldenmunten eerder te komen ophalen. Aan het (extra) ophalen van guldenmunten zijn geen kosten verbonden.
Cashbox Het verdient de aanbeveling bij de kassa een cashbox of afroomkluis aan te brengen. Al het geld dat niet noodzakelijk als wisselgeld in de lade dient te blijven, gaat hier direct in. Voor biljetten van 100 gulden en meer spreekt dat voor zich. Maar ook het aantal biljetten van 25 en 50 gulden kan behoorlijk oplopen. Als u dit merkt, berg deze biljetten dan direct op in de cashbox. Gebruik de cashbox in eerste instantie voor het afstorten van guldenbiljetten, aangezien de eurobiljetten nog als wisselgeld gebruikt kunnen worden. Voor guldenmunten kunt u de cashbox beter niet gebruiken. Muntgeld neemt veel ruimte in beslag, terwijl het relatief weinig waarde vertegenwoordigt.
De guldenbiljetten kunt u op de gebruikelijke wijze afstorten door middel van waardetransporteurs of bij uw bank. Ook speciale munten, zoals zilveren tientjes, levert u gewoon in bij uw bank. Er zijn in de periode van 27 december tot en met 5 januari extra openingsuren. Het geldvervoer naar de bank staat nog steeds hoog genoteerd op de lijst van riskante handelingen. Nog altijd zijn er ondernemers of bedrijfsleiders die de dagopbrengst bij winkelsluiting meenemen en even afstorten in de nachtkluis. Of, en dat is nog onverstandiger, zij nemen deze mee naar huis.
De sleutel van de cashbox ligt natuurlijk niet in de kassalade en de bevestiging van de cashbox aan de toonbank moet voldoende stevig zijn. Plaats waarschuwingsstickers om potentiële dieven opmerkzaam te maken op de tijdvertraging van de afroomkluizen.
Als u er toch voor kiest om het geld zelf te vervoeren: Zorg er dan voor dat het geld dat in de winkel klaarstaat om naar de bank gebracht te worden, niet eenvoudig gestolen kan worden. Vervoer het geld op wisselende tijdstippen en langs wisselende routes. Stort bij voorkeur af tijdens kasuren, binnen in de bank. U kunt hiervoor gebruik maken van een kasetui. Dit voorkomt dat u moet wachten in de bank. Vervoer het geld onopvallend, het liefst met meer personen. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld afspraken maken met andere ondernemers. Als u bij het verlaten van het bedrijf of in de omgeving van de bank, verdachte omstandigheden signaleert, neem dan geen enkel risico. Stel het transport uit tot een later moment. Als u afstort in de nachtkluis, zorg dan dat dit vlot kan gebeuren. Gaat de sleutel niet soepel in het slot, breek dan de cassettestorting af en neem contact op met de politie. Indien het geld door personeelsleden wordt vervoerd, bent u verplicht om hen een training en instructie te geven over de wijze waarop zij het geld moeten vervoeren. Voorts dient duidelijk te zijn hoe zij bij een overval moeten handelen (zie: ‘Gedragsregels’, pagina 11).
●
Als het de gewoonte is om tussentijds de kassa-lade te wisselen, is het afdekken van de lades tijdens het vervoer door de winkel noodzaak. De ruimte waar de kassa-lades naar toe worden gebracht, mag niet eenvoudig door klanten betreden kunnen worden. ●
● ●
●
●
●
Berg al het geld dat niet als wisselgeld nodig is direct op in de cashbox of afroomkluis. Dek bij ladewissel altijd de lade af. Bewaar de sleutel van de cashbox of afroomkluis nooit in de kassa-lade. Zorg ervoor dat de ruimte waar het geld geteld wordt, afgesloten is. Bewaar afgeroomd geld in een kluis met tijdvertraging.
●
●
●
Het ideaalbeeld van een overvaller is een winkel waar, in korte tijd, veel geld te roven valt. Een goede afroomkluis met tijdvertraging voorkomt dit. Het opbergen van de dagopbrengst in een stalen bureaulade is echt niet meer van deze tijd!
●
6
7 © Noordhoff Uitgevers bv
ALF_nieuw
21-09-2001
12:45
Pagina 8
Wisselgeld
Agressie
Kasgeld
Enorme rijen aan de kassa’s; alles gaat de eerste dagen van januari langzamer dan de consument gewend is. Een vruchtbare voedingsbodem voor agressie. Als een klant de huisregels overtreedt – bijvoorbeeld met agressief of gewelddadig gedrag – is het vanzelfsprekend dat u daar iets van zegt. Het is ook logisch dat u kwaad wordt wanneer de klant daarop reageert met nog agressiever gedrag. Probeer uw woede echter te onderdrukken en laat u niet gaan. Bedenk dat iedere vorm van onrust in de winkel ongewenst is.
Om te voorkomen dat u tijdens de euro-omwisseling met een tekort of overvloed aan wisselgeld te maken krijgt, ontwikkelden de Nederlandsche Bank en de Raad voor de Nederlandse Detailhandel een wisselgeldmodel. Hiermee kunt u zelf de benodigde startvoorraad euro’s bepalen. U ontvangt dit model via een mailing van uw bank. De eerste voorraad euromunten en -biljetten, kunt u aanvragen met een bestelformulier dat u eveneens van uw bank krijgt toegestuurd. Afhankelijk van het gedrag van uw klanten en uw omzetverwachting, kunt u vervolgens bekijken hoeveel wisselgeld er voor de periode na deze eerste week nodig is.
Moet u dan alles simpelweg maar tolereren? Natuurlijk niet. Er zijn verschillende manieren om op te treden bij agressief gedrag. Bijvoorbeeld door een klant aandacht te schenken. Groet iedereen die binnenkomt. Maak oogcontact. De klant moet weten dat hij is opgemerkt. Het is al vele malen bewezen: aandacht scoort!
Voor meer informatie over het bestelproces kunt u terecht op: www.eurofijndistributie.nl.
Er kan een hoop ergernis voorkomen worden door handig in te spelen op de eurodrukte. Door extra personeel in te zetten, de klanten een kopje koffie aan te bieden of een eurovragenhoek in te richten, laat u de klant merken dat u het beste met hem voorheeft. Met de juiste houding kunt u agressie voorkomen of in de kiem smoren. Schep duidelijkheid; u bent de baas in de winkel en niemand anders. Als u daar onzekerheid over laat bestaan, krijgt een agressieve klant te veel ruimte.
Kluiscapaciteit Het is van groot belang om vroegtijdig na te gaan of uw kluiscapaciteit voldoende toereikend is. Het extra geld dat begin 2002 in de onderneming aanwezig is, moet immers veilig opgeborgen kunnen worden. Zodra u weet hoeveel (extra) geld u door de euro-omwisseling te verwerken krijgt, kunt u inschatten of u dit met uw huidige kluiscapaciteit aankunt. Als de kluiscapaciteit niet groot genoeg is, kan – in overleg met de verzekeraar – besloten worden om de munten van de laagste waarden (1 en 2 eurocent) in een goed afgesloten kast te bewaren.
Huisregels Met huisregels die bijvoorbeeld bij de ingang van de winkel worden opgehangen, kunt u dit onderstrepen. De klant weet waar hij aan toe is. Als hij de regels dan toch nog overschrijdt, hoeft u alleen vriendelijk naar de lijst met huisregels te verwijzen. Blijft de klant in zijn gedrag volharden, neem hem dan apart en maak beleefd maar dringend duidelijk dat er geen prijs meer wordt gesteld op zijn bezoek.
Verzekeren De extra hoeveelheid wisselgeld betekent dat ook de hoeveelheid aanwezig kasgeld (wisselgeld plus omzet) op sommige momenten kan oplopen tot een veelvoud van de normale hoeveelheid. De meeste verzekeraars zijn bereid deze verruiming in dekking te nemen. Neem tijdig contact op met uw verzekeraar om deze zaken goed af te stemmen.
Vermijd zoveel mogelijk zaken die ergernis bij klanten op kunnen roepen. Zoals het teruggegeven van wisselgeld in guldens. De klant rekent erop dat u euro’s teruggeeft. Wel zal er begrip zijn voor het weigeren van gemengde betalingen (euro’s en guldens). Ook grote biljetten (200/500 euro) of grote hoeveelheden oude guldenmunten hoeft u niet te accepteren. Het publiek wordt hierover goed voorbereid door de campagne van het Nationaal Forum voor de introductie van de euro.
Pinnen en chippen Een belangrijke vangnetfunctie is het pinnen en – voor kleinere betalingen – chippen. Eenderde van het publiek zegt, op verzoek van de winkelier begin 2002 te willen chippen. Voor het pinnen ligt die bereidheid op ongeveer 75 procent. Van groot belang is uiteraard dat alle betaalautomaten voor elektronisch betalen tijdig zijn aangepast.
Maak in samenspraak met het personeel afspraken over hoe te reageren op agressieve klanten. Spreek af wie de kassa overneemt als er ergens in de winkel opschudding ontstaat. Wie spreekt de agressieve klant aan? Naar welke ruimte wordt hij of zij gebracht? Wie loopt er mee (neem een agressieve klant nooit alleen mee naar een aparte ruimte!)? Wie belt de politie? Wat voor seintje wordt er gegeven als u hulp nodig heeft?
Als klanten elektronisch betalen, zullen de handelingskosten van contant geld afnemen. Een ander voordeel is dat het risico van diefstal vermindert. Kortom: een verhoging van de veiligheid in het bedrijf. In januari 2002 zullen gulden en euro tijdelijk naast elkaar bestaan. Winkels wordt uitdrukkelijk verzocht om uitsluitend euro’s als wisselgeld te gebruiken. Elektronisch betalen biedt dan uitkomst. Zo verliest u geen tijd met omrekenprocedures bij de kassa.
●
Transactie- en wachttijden Begin 2002 moet rekening gehouden worden met langere transactietijden aan de kassa. Vooral voor bedrijven met veel relatief kleine transacties is dat relevant. Aannemelijk is dat de eerste betalingen in euro’s vanwege onwennigheid langer duren. Ook betalingen in guldens, met euro’s als wisselgeld, zullen extra tijd vergen. Gemengde betalingen in euro’s en guldens zijn veel complexer en zullen zonder meer ontmoedigd moeten worden.
●
● ● ● ● ● ●
●
8
Probeer agressie bij klanten te voorkomen door aandacht te schenken, begroet klanten, geef ze persoonlijke aandacht bij het afrekenen. Houd de winkel zo overzichtelijk mogelijk. Dat is niet alleen prettig voor de klant, het maakt het makkelijker om signalen van mogelijke agressie tijdig op te vangen. Laat een boze klant eerst stoom afblazen. Ga nooit in discussie. Blijf rustig, correct en negeer persoonlijke beledigingen. Ga niet in op dreigementen. Maak het niet erger door zelf ook agressief te worden. Laat het personeel een training ‘Omgaan met agressie en geweld’ volgen. Zorg ervoor dat ook parttimers, invalkrachten en nieuwe personeelsleden meteen op de hoogte zijn van de regels rondom agressie en geweld.
9 © Noordhoff Uitgevers bv
ALF_nieuw
21-09-2001
12:45
Pagina 10
Overvallen
Overvallen 6. Open en sluiten van de winkel Controleer bij het openen van de winkel of er verdachte personen of omstandigheden te zien zijn. Zo ja, loop of rijd dan door en waarschuw de politie. Het is altijd beter de winkel met z’n tweeën te openen en te sluiten, dan alleen. Begin pas met het opmaken van de kas als de laatste klant vertrokken is en de deuren zijn afgesloten. Controleer vóór het sluiten of er niemand in de zaak is achtergebleven. Let er ook bij het verlaten van de zaak op, dat er geen verdachte personen of voertuigen buiten staan. Ga in dat geval terug naar de winkel, sluit de deur en waarschuw de politie.
Om het risico op een overval zo klein mogelijk te maken, kunt u verschillende maatregelen treffen. De belangrijkste liggen op het gebied van:
●
1. Veiligheidsplan Wijs iemand aan die verantwoordelijk is voor het veiligheidsbeleid, inclusief het opstellen van een draaiboek. Alle afwijkingen van de normale gang van zaken die van belang zouden kunnen zijn voor de beveiliging, worden gemeld bij degene die verantwoordelijk is voor het veiligheidsbeleid. Spreek dat goed met het personeel af. Plak alarmnummers op alle telefoons. Neem over vraagpunten contact op met deskundigen.
●
●
●
●
●
●
● ●
2. Personeel Oplettend personeel met een uitnodigende houding trekt klanten aan en schrikt potentiële overvallers af. Zorg voor voldoende personeel op de juiste plek. Bespreek regelmatig het onderwerp ‘veiligheid’. Loop bijvoorbeeld iedere maand het draaiboek door, of bespreek de incidenten die zich de voorgaande week hebben voorgedaan. Laat het personeel een overvaltraining volgen.
Gedragsregels
●
De vier gouden regels waaraan u zich moet houden tijdens een overval, beginnen met een R, een A, een A en een K – ‘RAAK!’. Probeer tijdens een overval volgens dit RAAKprincipe te handelen:
● ●
R Rustig blijven: overvallers komen niet voor u maar voor het geld. A Accepteren van de situatie: ga er altijd vanuit dat meegebrachte wapens echt zijn en dat daders bereid zijn hun eisen kracht bij te zetten door niet alleen met geweld te dreigen maar het ook feitelijk toe te passen. A Afgeven van het gevraagde: aanvaard de bevelen en volg deze snel en kalm op. Voorkom dat de indruk wordt gewekt dat u opzettelijk tegenwerkt en vermijd toespelingen in de richting van daders op een latere herkenning. K Kijken: een goed signalement betekent een ‘vliegende start’ van het opsporingsonderzoek en vergroot de kans op aanhouding van de daders.
●
3. Sleutelbeheer Zorg voor sleuteldiscipline. Wijs één of twee personen aan die de sleutel mogen hebben van deur en kluis. Let erop dat niemand anders een sleutel heeft. Gebruik bij voorkeur sleutels die niet na te maken zijn. Laat de sleutels niet achter in vitrines, deuren en kluizen. Zorg ervoor dat de sleutels – in ieder geval overdag – op een vaste plaats liggen. Als een overvaller dan onder dreiging van geweld om de sleutel vraagt, weet iedereen die te liggen. Laat de sleutelontvanger tekenen voor ontvangst. ●
● ● ●
●
Na de overval Observeer nauwkeurig hoe de overvallers het pand verlaten en welk vervoersmiddel ze gebruiken (merk, type, kleur, kenteken). Blijf zoveel mogelijk overal vanaf, in verband met achtergelaten sporen. Bel direct 1-1-2 (ook als al eerder via een alarmknop is gealarmeerd!) en eventuele medische hulp. Sluit alle deuren en ramen en laat niemand binnen. Wacht de politie buiten op. Stel klanten gerust. Verzoek getuigen te blijven of noteer anders naam, adres en telefoonnummer. Houd de telefoon zo veel mogelijk vrij. Zorg dat u en uw medewerkers en eventuele aanwezige klanten opschrijven wat men heeft waargenomen. Zorg voor opvang van de slachtoffers. Neem de tijd om met z’n allen na te praten. Verwijt elkaar niets; maar luister naar de angstgevoelens van elkaar.
4. Kassabeheer en geldtransport Zet de kassa zo neer, dat u tijdens het afrekenen goed zicht hebt op de ingang en de rest van de winkel. Laat de kassa niet onnodig open staan en zorg dat ongewenste klanten er niet makkelijk bij kunnen. Vermijd onnodige geldtransporten tijdens openingstijden: zorg voor voldoende wisselgeld en afroomcapaciteit. Tel het geld in een afgesloten ruimte, onzichtbaar voor klanten en voorbijgangers. Zorg voor minimaal één kluis in de winkel die is voorzien van een tijdslot of tijdvertraging. Professioneel geldtransport is duur, maar een stuk veiliger. De kosten zijn vaak beter betaalbaar als deze dienstverlening samen met collega winkeliers wordt ingehuurd. Neem het geld in geen geval mee naar huis! Stort het geld bij voorkeur binnen de openingstijden van de bank. Wanneer u het geld afstort in een nachtkluis bij een bank, overtuig uzelf er dan eerst van dat de omgeving veilig is. Negeer schriftelijke mededelingen op of bij de nachtkluis in de trant van ‘kluis is defect, deponeer geld in de brievenbus’. Tien tegen één dat dit een poging tot oplichting is! ●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
● ●
● ●
● ●
●
●
●
Een overval is een aangrijpende ervaring. Gun uzelf en uw medewerkers de tijd om tot rust te komen. Maak gebruik van het Bureau Slachtofferhulp. Het Landelijk Bureau Slachtofferhulp (tel. 030 234 01 16) en de politie kunnen u doorverwijzen naar plaatselijke hulpverlening.
5. Winkelinrichting Eventuele uitstallingen buiten de winkel moeten van binnenuit ook goed zichtbaar zijn. Zorg voor goede verlichting, niet alleen in de zaak zelf maar ook bij de toegangsdeur(en) en de personeelsingang. Laat door middel van opvallende stickers op deur en etalageruit zien: – Kluis voorzien van tijdsvertraging! – Hier waken camera’s voor uw en onze veiligheid! Spiegels, camera’s en alarmknoppen kunnen de veiligheid alleen vergroten als iedereen er goed mee om weet te gaan. ●
●
●
●
10
11 © Noordhoff Uitgevers bv
ALF_nieuw
21-09-2001
12:45
Pagina 12
Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen die betrekking hebben op de werkzaamheden van de politie? Neem dan contact op met het politiebureau bij u in de buurt. Voor algemene informatie over de euro kunt u terecht bij de eurolijn (telefoon 0800 15 21) of kijk op www.euro.nl. Ook op de internetsite van uw bank vindt u informatie over de euro.
Checklist Camerabewaking Bij het gebruik van een camerabewakingssysteem moeten privacyregels in acht worden genomen. Daarvoor is een checklist ontwikkeld. Te bestellen bij: het secretariaat van de Stuurgroep Overvalcriminaliteit, Postbus 1220 (AE 3202), 1000 EH Amsterdam.
E-day Nieuws, kwartaaluitgave van De Nederlandsche Bank. Voor een gratis abonnement kunt u contact opnemen met DNB, Bureau Euro Omwisseling, Postbus 98, 1000 AB Amsterdam, tel: 020 524 36 12
Supermarkten CBL Veiligheidsplan voor supermarkten Voor supermarkten is in samenwerking met het Centraal Bureau Levensmiddelen een veiligheidsplan opgesteld. Dit bevat een checklist waarmee de supermarkt de eigen veiligheidssituatie kan analyseren. Daarnaast geeft het veiligheidsplan praktische tips voor de uitvoering van een basispakket aan veiligheidsmaatregelen en uitbreidingsmogelijkheden daarvan. Ook zijn richtlijnen opgenomen voor het gebruik van camera's. Op te vragen bij: Centraal Bureau Levensmiddelen, tel: 070 337 62 00
Eurochecklist voor ondernemers, MKB Nederland heeft een eurochecklist opgesteld. U kunt de checklist opvragen via 0800-15 21. Een zeer gedetailleerde checklist is telefonisch aan te vragen via 070 338 56 00
Allochtone horecaondernemers Overvalpreventie-adviezen in het Engels, Turks en Arabisch. Te bestellen via het secretariaat van de Stuurgroep Overvalcriminaliteit, Postbus 1220 (AE 3202), 1000 EH Amsterdam.
Het Nationaal Forum voor de introductie van de euro, verstrekt het volgende gratis informatiemateriaal: - Eurohandreikingen voor ondernemers - Euro-info en Eurobase. De meest gestelde vragen door ondernemers - Omrekenen volgens de regels - Eurotabellenboekje - Eurokoers - Van gulden naar euro Deze informatie kunt u bestellen via de eurolijn: 0800 15 21 of de eurosite: www.euro.nl
Tankstations Voor meer informatie over overvalpreventie binnen tankstations kunt u terecht bij de beveiligingsfunctionaris van uw maatschappij. De niet gebonden tankstations kunnen terecht bij hun brancheorganisatie: Nederlandse Organisatie voor de Energiebranche (NOVE), tel: 010 244 38 88 Bovag, afdeling tankstations, tel: 030 659 54 03 Belangenvereniging Tankstations (BETA), tel: 010 411 11 80.
Voor meer informatie over de euro en veiligheid zie ook:
Euro
Brancheorganisaties: De meeste brancheorganisaties vertrekken branchegerichte euroinformatie. Veel brancheorganisaties hebben ook een eurorubriek op hun website.
Veiligheid Agressieve ‘klanten’, een boekje over omgaan met geweld en agressie in de winkel. Een uitgave van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD), een samenwerkingsverband van de centrale ondernemers- en werknemersorganisaties in de detailhandel. Tevens is er een CD-Rom 'Oog voor Veiligheid' verkrijgbaar. Er zijn twee versies: 1. ‘Criminaliteitspreventie in de supermarkt’ 2. ‘Criminaliteitspreventie in de detailhandel’ Hoofdbedrijfschap Detailhandel, Postbus 90703, 2509 LS Den Haag, tel: 070 338 56 66
Tabakszaken De NSO, de brancheorganisatie voor de tabaksdetailhandel, heeft 24-uurs opvang voor slachtoffers bij een overval via de stichting DOEN (directe opvang en zorg), tel: 0900 235 36 36. Videobranche Laat een overval je niet overvallen Om werknemers in de videobranche beter voor te bereiden op het voorkomen en hanteren van overvallen zijn een video en brochure uitgegeven. Videotheken kunnen deze bestellen bij de NVDO, tel: 0344 63 70 60 Juweliers Beveiligingscursus In samenwerking met de Nederlandse Veiligheidsdienst (NVD) organiseert de Beveiligingscommissie Federatie Goud en Zilver beveiligingscursussen, tel: 070 386 77 77. Slachtofferhulpteam Voor de juweliersbranche bestaat een slachtofferhulpteam. Speciaal opgeleide juweliers bieden eerstelijnshulp aan overvallen vakgenoten. Voor informatie over de beveiligingscursus en het Slachtofferhulpteam kunt u contact opnemen met het secretariaat van de Beveiligingscommissie, tel: 070 386 77 77.
Geldtransport? Doe het veilig! Deze folder zet uiteen hoe het risico bij het vervoer van geld en waardepapieren kan worden beperkt. Te bestellen bij het secretariaat van de Stuurgroep Overvalcriminaliteit, Postbus 1220 (AE 3202), 1000 EH Amsterdam. Camera de Baas Cameratechniek kan bijdragen aan preventie van overvallen en aan de opsporing van daders. De apparatuur moet daarvoor wel aan een aantal functionele eisen voldoen. Die eisen staan in het rapport 'Camera de Baas'. Een zelfde rapport is verkrijgbaar voor installateurs van camerasystemen. Te bestellen bij: het secretariaat van de Stuurgroep Overvalcriminaliteit, Postbus 1220 (AE 3202), 1000 EH Amsterdam.
De euro de baas is een uitgave van de Nederlandse Politie m.m.v. het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) en de Raad voor de Nederlandse Detailhandel. Tekst en productie: Tekstbureau Alfa, Enkhuizen Druk en vormgeving: Over de Linden Posthuma Fotografie: Fons Sluiter, De Nederlandsche Bank NV en Mediacentrum KMar
© Noordhoff Uitgevers bv
