De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden 2015

De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden 2015

Inhoud De ervaring Leert 3 Workshops 4 1. Beperkte tijd, toch kwaliteit 2. Resultaat in de raad 3. Rollen en instrumenten 4. De decentralisatiedossiers 5. Integriteit 6. Basiskennis gemeentefinanciën 7. Doorgronden van complexe financiële vraagstukken 8. Participatie: samenspel tussen raad en samenleving 9. Oog in oog met de burger 10. Gemeenterecht en ruimtelijke ordeningsrecht

vaarDigheiDstrainingen 10 11. Overtuigend debatteren 12. Voortreffelijk voorzitten 13. Media

WerkWijze en praktische informatie 11 Op locatie De trainers Contact via griffier of raadsfractie Kosten Maatwerk

De Ervaring Leert Gemeenteraadslid zijn is ontzettend boeiend, maar er wordt ook veel van u verwacht. Het workshop- en trainingsprogramma De Ervaring Leert van ProDemos biedt u de kans om uw kennis te vergroten en uw vaardigheden te trainen.

trainers uit De poLitieke praktijk

incompany training of zomerraaD

In De Ervaring Leert geven trainers uit de politiek-bestuurlijke praktijk hun kennis en ervaring aan u door. De trainers zijn oudraadsleden, oud-collegeleden en griffiers. Vanuit hun eigen ervaring geven zij u handvatten voor de dagelijkse praktijk van het raadswerk. De vaardigheidstrainingen worden verzorgd door trainers van Debat.NL.

U kunt het programma van De Ervaring Leert volgen via een incompany training, of door u aan te melden voor de ZomerRaad: een vierdaagse cursus in juli voor gemeenteraadsleden, (deel/duo-)raadsleden, commissieleden, steunfractieleden en fractiemedewerkers. Het programma wordt dan uitgebreid met extra onderdelen en deskundigen. De ZomerRaad in 2015 vindt plaats van maandag 13 juli tot en met donderdag 16 juli 2015.

3

Workshops 1. Beperkte tijD, toch kWaLiteit Met het raadslidmaatschap kunt u makkelijk een werkweek vullen, en dan nog kunt u tijd te kort komen. Er is altijd meer te lezen, meer te bespreken en meer te bezoeken. Dat kan ten koste gaan van uw effectiviteit als raadslid: het is gemakkelijk om de focus te verliezen. Daarom is het belangrijk om efficiënt met uw tijd om te gaan. Deze workshop gaat over tijd en energie, over prioriteiten stellen en keuzes maken. U leert welke stijl van raadslidmaatschap het best bij u past, waar u energie van krijgt, en wat dat betekent voor de taakverdeling en samenwerking binnen de fractie en de raad. Deze workshop is goed te combineren met de workshop ‘Resultaat in de raad’.

2. resuLtaat in De raaD Er is altijd meer te lezen, meer te bespreken en meer te bezoeken.

4

Als raadslid wilt u natuurlijk klinkende resultaten behalen. In deze workshop leert u welke verschillende soorten resultaten u kunt halen, hoe u de besluitvorming kunt beïnvloeden op de korte en de langere termijn en welke strategieën u daarbij kunt inzetten. Wanneer gaat u onderhandelen met andere fracties, wanneer en hoe benadert u de media, wanneer betrekt u bewoners en maatschappelijke organisaties erbij? Hoe gaat u om met verschillende belangen? Deze workshop sluit goed aan op de workshop ‘Rollen en Instrumenten’.

3. roLLen en instrumenten Moties, amendementen, het stellen van vragen tot en met de raadsenquête: in deze workshop komen ze allemaal aan bod. U krijgt inzicht in het gebruik van de raadsinstrumenten: wanneer zet u welk instrument in en wat zijn de gevolgen van uw keuze? Welke instrumenten passen bij de verschillende rollen die u hebt als volksvertegenwoordiger?

Wanneer zet u welk instrument in en wat zijn de gevolgen van uw keuze?

Workshops 4. De DecentraLisatieDossiers

5. integriteit

De decentralisaties in het sociale domein zorgen voor ingrijpende veranderingen in het lokale bestuur. Als raadslid moet u besluiten nemen die veel gevolgen hebben voor uw (kwetsbare) inwoners. Deze workshop informeert u over de verschillende dossiers (Jeugd, Participatie en AWBZ/Wmo) en leert u op welke wijze u als raadslid grip houdt op de ontwikkelingen. Welke instrumenten kunt u inzetten? Hoe gaat u om met signalen van inwoners die problemen hebben met de uitvoering door de sociale wijkteams? Wat betekent dit voor uw volksvertegenwoordigende rol? Wat kunt u in uw rol als controleur van het college eisen op het gebied van rapportages? Hoe stelt u vanuit uw rol als kadersteller het beleid bij? Hoe werkt u samen met raadsleden van andere gemeenten in het sociale domein? Over al dit soort onderwerpen bieden we handreikingen, met als doel om uw stuurkracht als raadslid te versterken!

Integriteit van politici is essentieel voor het vertrouwen van burgers in de overheid en in de volksvertegenwoordigers. Onderzoeken naar integriteit bij gemeenten hebben vaak grote gevolgen. In de praktijk is integriteit ingewikkelder dan u denkt. Wat betekent integer zijn en integer handelen? Deze workshop behandelt de regels met betrekking tot integriteit. Daarnaast gaan raadsleden met elkaar situaties bespreken volgens de methode van ‘morele oordeelsvorming’.

Wat betekent integer zijn en integer handelen?

6

6. Basiskennis gemeentefinanciën

7. DoorgronDen van compLexe financiëLe vraagstukken

Voor ieder raadslid is het van belang dat hij of zij inzicht heeft in de financiën van de gemeente. Wat zijn de inkomsten en wat zijn de uitgaven? Hoeveel financiële ruimte heeft de gemeente om zelf beleid te ontwikkelen? Welke instrumenten heeft u als raadslid om invloed uit te oefenen op de financiën van de gemeente? Hoe leest u de programmabegroting? In deze workshop krijgt u antwoorden op deze vragen.

De meeste raadsleden zijn geen financieel deskundigen. Toch moeten raadsleden regelmatig vanuit complexe financiële vraagstukken tot keuzes komen. Dat is niet makkelijk. Afhankelijkheid van het college ligt dan op de loer. Hoe kan de raad de ‘financiële techniek’ doorzien en zicht houden op de politiek relevante keuzes? De workshop behandelt dit onderwerp aan de hand van een aantal algemene dossiers, zoals de bouwgrondexploitaties en de taakdecentralisaties sociaal domein, of aan de hand van actuele dossiers uit uw gemeente. We gaan vooral in op de wijze waarop raadsleden de dossiers kunnen doorgronden zonder financieel deskundig te hoeven zijn. Welke informatie moet de raad aan het college vragen? Uitgangspunt is een driedeling in de voor de raad beschikbare informatie: a) een zelfstandig leesbare politiekbestuurlijke samenvatting van het dossier, met het accent op politiek relevante keuzes b) een totaaloverzicht op hoofdlijnen van het gehele dossier c) financiële detailinformatie die ten grondslag ligt aan het totaaloverzicht en aan de politiek-bestuurlijke samenvatting.

7

Workshops 8. participatie: samenspeL tussen raaD en samenLeving Burgers betrekken bij beleids- en besluitvorming is goed voor het draagvlak en zorgt voor kwalitatief beter beleid. Ook wordt steeds meer gevraagd aan burgers om zelf initiatief te nemen in het publiek domein en actief te zijn in eigen buurt, wijk of dorp. Maar hoe maak je als gemeenteraad samen met het college afspraken over burgerparticipatie en wat betekent dit voor uw rol als volksvertegenwoordiger? Hoeveel ruimte kan een gemeenteraad geven aan de inwoners van een gemeente? In deze workshop worden deze vragen beantwoord en gaat u oefenen met een situatie uit de praktijk.

9. oog in oog met De Burger Burgerparticipatie vraagt om raadsleden die makkelijk en effectief communiceren met burgers. Burgers zijn vaak mondig, goed voorbereid als het om lokaal beleid gaat en hebben zo hun eigen kijk op de lokale politici. Dat maakt effectief communiceren voor raadsleden niet gemakkelijk. ‘Oog in Oog met de burger’ biedt raadsleden de mogelijkheid om hun vaardigheden te vergroten in de directe communicatie met burgers. Er wordt geoefend met scenes uit de praktijk, zoals: 1. Spontaan op straat Hoe raakt u soepel in gesprek met uw inwoners? 2. Fractiespreekuur Hoe haalt u het beste uit het fractiespreekuur? 3. Bezoek aan een protest Hoe gaat u om met klagende en veeleisende burgers? 4. Het café op stelten Hoe reageert u op emoties? De workshop ‘Oog in oog met de burger’ wordt gegeven door trainers van Debat.NL

‚ Indien uw gemeenteraad actief aan de slag wil gaan met burgerparticipatie, dan raden wij u aan om deze twee workshops te combineren.

8

10. gemeenterecht en ruimteLijke orDeningsrecht Als raadslid moet u weten wat voor regelgeving de gemeenteraad moet vaststellen. Denk aan de APV, bestemmingsplannen en de huisvestingsverordening. Deze workshop maakt u bewust van uw regelgevende bevoegdheid. U leert om kritisch te kijken naar bestemmingsplannen, en ook hoe u daarbij om kunt gaan met vragen van uw achterban en ingekomen zienswijzen van burgers. Aan de hand van aansprekende casussen leert u welke regelgevende bevoegdheden u heeft. De workshop gaat ook in op de planverbeelding, de bijbehorende bestemmingen en planregels en op

de vraag welke onderwerpen wel en niet ruimtelijk relevant zijn om in een plan op te nemen. Al met al voorziet deze workshop u van een gedegen basiskennis van de bestemmingsplanprocedure en uw andere regelgevende bevoegdheden.

Deze workshop maakt u bewust van uw regelgevende bevoegdheid.

9

Vaardigheidstrainingen 11. overtuigenD DeBatteren

12. voortreffeLijk voorzitten

Als volksvertegenwoordiger of bestuurder hebt u overtuigingskracht nodig om zaken voor elkaar te krijgen. Maar wat maakt u als politicus overtuigend? Uw persoonlijke uitstraling, uw vermogen om aan te voelen wat er speelt en een krachtige argumentatie. Bovendien moet u weten hoe het politieke spel voor, tijdens en na het debat werkt. In deze workshop komen alle aspecten van politieke debatvaardigheden aan bod en worden deze geoefend: presenteren, argumenteren, reageren, regisseren en de-escaleren.

Als raadslid moet u soms ook vergaderingen of bijeenkomsten voorzitten. Zeker als u voorzitter wordt van een raadscommissie of raadswerkgroep, een rol die specifieke vaardigheden vereist. In deze workshop trainen wij die vaardigheden, zodat u zich ontwikkelt tot een actieve voorzitter met vijfsterrenkwaliteit: goed voorbereid, stimulerend voor de sfeer en de omgangsvormen, duidelijk over tijd, agenda en inhoud, soepel in de regie, en verbindend en inspirerend voor de deelnemers.

‚ Simulatie. Om de geleerde technieken in de debattraining zo goed mogelijk in praktijk te brengen, kan de training aangevuld worden met een simulatie. De raadsleden spelen zelf de hoofdrol in een prikkelende simulatie van de echte raad. Daarin komen in een realistische setting alle facetten van een goed debat langs. Met typische ‘instinkers’, verrassende wendingen en lokale gebruiken komen alle relevante procedures en technieken voorbij en wordt de basis gelegd voor betere debatten.

10

13. meDia De media hebben grote invloed op de politiek. Raadsleden zijn voor hun beeldvorming mede afhankelijk van de (sociale) media. Tegelijkertijd hebben raadsleden ook invloed op deze beeldvorming. Inzicht in de medialogica, kennis van interviewtechnieken en een sterke boodschap helpen u om beter in te spelen op vragen van de media. Met deze workshop krijgt u als raadslid meer grip op uw mediaoptredens. De workshops ‘Debatteren’, ‘Voortreffelijk voorzitten’ en ‘Media’ worden gegeven door trainers van Debat.NL.

Werkwijze en praktische informatie op Locatie De workshops worden in principe op locatie – bijvoorbeeld in de raadzaal van uw gemeente – gegeven. Het programma van de workshops wordt op basis van uw behoeften samengesteld en uitgevoerd.

De trainers Onze trainers zijn oud-raadsleden, oudcollegeleden en griffiers. Meer informatie over onze trainers vindt u op www.prodemos.nl/ervaringleert.

contact via griffier of raaDsfractie De workshops kunnen ook worden verzorgd voor raadsleden van één afzonderlijke raadsfractie, of bijvoorbeeld voor raadsleden van verschillende gemeenten uit de regio. Indien u belangstelling heeft voor de workshops, vraag dan de griffier of de verte-

genwoordiger van uw raadsfractie om contact op te nemen met: Huri Sahin (projectleider), tel. 070 7570269, [email protected].

kosten De kosten van de workshops 1 t/m 10 zijn € 650,00 per dagdeel (exclusief btw) voor de begeleiding van de workshop door één trainer en inclusief materiaal. De maximale groepsgrootte voor één trainer is 15 deelnemers. De kosten van de vaardigheidstrainingen 11 t/m 13 zijn € 750,00 per dagdeel (exclusief btw) voor de begeleiding van de workshop door één trainer. De maximale groepsgrootte voor één trainer is 15 deelnemers.

maatWerk Na overleg over uw leerwensen stellen wij voor u een programma op maat samen.

11

ProDemos informeert burgers over de democratische rechtsstaat en stimuleert hen om hierin een actieve rol te spelen. Om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij de politiek, werkt ProDemos op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau.

proDemos

december 2014

Hofweg 1H 2511 AA Den Haag T 070 757 02 00 E [email protected] W www.prodemos.nl Volg ProDemos op Twitter, Facebook en LinkedIn.