De Eilanden & Plantage Weesperbuurt

jaargang 3

februari 2016 nummer 11

1018

De Eilanden & rt u u b r e p s e e W e g ta n Pla

adressen & spreekuren huis van de buurt oostelijke binnenstad

– de witte boei

Het sociaal wijkteam oost werkt vanuit de Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201, tel 020-6223879, www.sociaalwijkteamamsterdam.nl. Volg het sociaal wijkteam ook op Facebook. pluspunt witte boei

Werkplaats voor financiële en administratieve zaken, en alle vragen over de buurt. Open inloop elke donderdag, 9.30-11.30 uur in de Witte Boei. Overige pluspunten: maandag 9.30–11.30, Boomsspijker; dinsdag 14–16, Claverhuis; woensdag 10.30–12.30 uur, Reel. Zie voor adressen www.ijsterk.nl.

buurtspreekuur plantageweesperbuurt

Elke woensdag, 11-12 uur, Café Eik en Linde, Plantage Middenlaan 22. Deel nemers: Sociaal Wijkteam, Stichting staa, politie (wijkagent) en Plantage Weesperbuurtvereniging. Elke laatste woensdag van de maand schuift het stadsdeel aan. Info via Huis van Buurt Witte Boei, 6223879, www.buurtorganisatie1018.nl centram

Maatschappelijke dienstverlening. Ook voor schuldhulp.Telefonisch spreekuur, werkdagen, 9:00 – 11:00 uur, 020-557 33 38. Of kom langs bij het pluspunt. politie

stg ontmoetingsruimte ouderen in de plantageweesperbuurt (soop)

Nieuwe Kerkstraat 124, tel. 020-422 31 52, ma. t/m vr. van 11:00 – 17:00 uur, voor buurtbewoners van 55+. www.soopnet.nl mantelzorg

Spreekuur Mantelzorg, De Witte Boei – van 12.30 – 15.00 uur, maandagmiddag in de oneven weken. Data 2015: 12 en 26 januari, 9 en 23 februari, 9 en 23 maart, 20 april, 4 en 18 mei, 1, 15 en 29 juni, 13 en 27 juli, 10 en 24 augustus, 7 en 21 september, 5 en 19 oktober, 2, 16 en 30 november, 14 en 28 december. De Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201. www.markant.org, tel. 06-52414751

IJsterk stimuleert, ontwikkelt en verbindt mensen. IJsterk helpt vrijwilligers, senioren, mensen met een beperking en andere buurtbewoners verbindingen te leggen, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te versterken en betrokkenheid bij elkaar en bij de buurt te vergroten. www.ijsterk.nl.

Spreekuren Wittenburg en Kadijken, woensdag 10:00 – 11:00 uur, Huis van de Buurt Oostelijke Binnenstad, Kleine Wittenburgerstraat 201. Wijkagent: [email protected] Spreekuren Oostenburg en Czaar Peterbuurt, donderdag 13:00 – 14:00 uur, Steunpunt Czaar Peterstraat 51. Wijkagent: Willem.Jansen@amsterdam. politie.nl. Wijkagent Kadijken en Oranje Nassaukazerne: Stephanie.de.Weijer@ amsterdam.politie.nl. Wijkagenten Plantage-,en Weesperbuurt: Jan Sluijter en Fred Sterk, tel. 0900-88 44 (zie ook buurtspreekuur pwb).

Sarphatistraat 96hs, 1018 gv. Voorzitter: Peter Anink, tel. 020-625 23 41.

burenhulp

sociaal loket amsterdam centrum

wijksteunpunt wonen centrum

Tel. 020-552 48 00, [email protected]. Voor actuele info over spreekuren zie www.centrum.amsterdam.nl.

Geeft huurders informatie, advies en ondersteuning op het gebied van huren en wonen. Woonspreekuren – voor advies over huren en wonen. Dinsdag: 9:00 – 10:00 uur; woensdag: 15:00 – 17:00 uur en 19:00 – 20:00 uur. Huurteam (op afspraak) – voor controle huurprijs, onderhoudsklachten en woningopnames. Huis van de Buurt Oostelijke Binnenstad, Kleine Wittenburgerstraat 201. Tel. 020-622 76 98, [email protected], www.wswonen.nl/centrum.

ijsterk

Vrijwillige onderlinge burenhulp: boodschappen doen,mee naar ziekenhuis, ondersteuning bij wandelen, gezelligheidsbezoek, hulp bij gebruik van apparatuur, zoals computer, telefoon of tv. Structureel of incidenteel. Hulpvragers en -aanbieders kunnen zich (gratis) aanmelden via 020-557 33 38 (werkdagen, 9:00 – 11:00 uur). sociaal loket amsterdam

Telefoon: 14020, ma t/m vrij 8:00–18:00 uur. [email protected]. buurtspreekuur eilanden, czaar peterbuurt en kadijken

Elke dinsdag 11:30–12:30 uur in De Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201. Deelnemers: Eilandenoverleg, politie (wijkagent) en IJsterk/sociaal wijkteam. Voor alle vragen, problemen en ideeën over de woon- en leefomgeving. [email protected] of tel. 020-6223879. 2

meldnummer openbare ruimte

Tel. 256 41 16, voor melding of klacht over huisvuil, grofvuil, afval, fietswrakken, bestrating, groenvoorziening, etc. speel- o -theek

Op maandag en woensdag van 9.30–12.00 uur, in het Ouder- en kindcentrum, Kraijenhoffstraat 32. U kunt speelgoed lenen voor kinderen van 0 tot 8 jaar. Kosten € 12,50 per jaar per gezin. Stadspas € 7,50.

plantage weesperbuurtvereniging

Postbus 18108, 1001 zc Amsterdam. Voorzitter: Karel Warmenhoven, tel. 020-627 25 70, [email protected]. vereniging vrienden van de plantage

Plantage Middenlaan 18, 1018 DD, Voorzitter: Leon Deben, tel. 020-624 62 46. stichting tussen amstel en artis (staa)

stadsdorp centrum oost

[email protected] www.stadsdorpcentrumoost.nl Facebook: Stadsdorp Centrum Oost.

spelinloop

buurtorganisatie 10 18

Maandag en woensdag van 9:30 – 12:00 uur voor ouders en kinderen tot 4 jaar. Uw kind kan spelen terwijl u met andere ouders praat. Kosten € 1,- per keer. okc Kraijenhoff in de Kraijenhoffstraat 32.

Voor ondersteuning bewonersgroepen PC 1018 en stimulering betrokkenheid. [email protected] www.buurtorganisatie1018.nl www.facebook.com/buurtorganisatie1018

februari 2016 » 1018 | de eilanden en plantage weesperbuurt

Inhoud Nemo

pagina

4

1018-Kunst: Brugleuningen

Freedomlab

pagina

pagina

Redactioneel

10

26

En verder nog in dit nummer:

Is het alweer februari? Waar was die winter dan? Bestond die werkelijk uit niet meer dan die ene week vrieskou? Eén week waarin 1018 onder een minuscuul laagje ijs lag, en waarin de lucht zo helder was dat alles ineens haarscherp werd. Het is te hopen dat die helderheid ook in de geesten van de EU-leiders is doorgedrongen die over belangrijke zaken praten op het Marineterrein. Dat terrein is nu trouwens voor een nog groter deel openbaar; je kunt er tegenwoordig een aardige wandeling maken. Vanaf de nieuwe brug, die de Dijksgracht met het Marineterrein verbindt, loop je nu helemaal door naar de Kattenburgerstraat. Die miniwinter, moeten we ons daar zorgen over maken? Scheelt in de stookkosten, maar er staat ook wat tegenover: voor ons ongekende stortbuien. Krijgen we geen natte voeten in onze benedenwoningen? Blijven de collecties in kelders van onze musea droog? Op het Marineterrein werd de afgelopen weken trouwens niet over het klimaat gesproken. Ze hadden het er over de vluchtelingencrisis. Een duivels dilemma, dat ons land lijkt te willen verdelen in angstige tegenstanders van vluchtelingenopvang en goedbedoelende voorstanders daarvan. Vooralsnog is van alle crises in 1018 weinig te merken. We wonen nu eenmaal op een zeldzaam bevoorrecht stuk aarde. Wat overigens niet betekent dat we onze ogen sluiten voor het leed op de wereld. Laten we voor 2016 de wens uitspreken dat het beter gaat in de wereld. Dat de lucht schoner wordt, en dat de aarde niet langer verschroeid wordt door gruwelijke conflicten. Het beste voor 2016 dus!

pagina

7 Musa 7 Berichten uit de buurt 8 Stadsdorp 13 Jong + Oud = Goud 15 Sopranen gezocht 16 Sociale kruidenier 17 Uit in de buurt 18 Einde van een strijd 20 Vrijwilligers gezocht 22 Illuminade 2015–2016 23 Februaristaking 75 jaar 24 Rob Zwetsloot 25 Razernij in de bloedbaan 27 Huis van de buurt 28 Bankzitter 30 soop-nieuws 31 Oproep aardappeloproer 32 Oproep Open Oost 33 Oproep Gezicht van 1018 33 Ballabona 34 Gezicht van 1018 35 Buurtpuzzel

foto voor zijde: bru no va n moerk erk en

Zicht langs het Marineterrein richting Dijksgracht, de westzijde van het 1018-gebied.


3

NEMO: Wetenschap binnen handbereik Waar de IJtunnel in het Oosterdok verdwijnt, rijst een opvallend kopergroen gevaarte uit het water. Het heeft de vorm van een groot schip. Een staaltje architectuur van wereldfaam. Ieder schoolkind in het gebied 1018 heeft het wel eens bezocht en was na afloop een ervaring rijker. We hebben het natuurlijk over nemo, het museum van wetenschap en technologie waar je niet komt om te kijken, maar om te doen en te beleven. Trouwens, ook volwassenen kunnen hier hun hart ophalen. Hoe komt zoiets tot stand? En hoe blijft zo’n museum actueel? jan mey

W

e worden opgewacht door Lucas Keijning die daar alles van af weet. Hoewel het museum nog maar net open is, staat de hal op de begane grond al vol met opgeschoten scholieren, vwo’ers zo te horen. Met de personeelslift zoeken we een rustiger plek op.

vanuit gegaan dat alles wat wetenschappelijk bewezen is, staat als een huis en eenduidig is. Wij proberen daar doorheen te kijken en beschouwen wetenschap ook als mensenwerk. Het is maar net welke vraag je stelt. Bijvoorbeeld, in de hele klimaatdiscussie komt de één tot de conclusie dat het allemaal wel meevalt, terwijl de ander meent dat het een groot drama is. Daar zitten ook allerlei culturele, economische en politieke waarden achter. Dat kleurt soms de wetenschappelijke kennis en het is belangrijk om dat in de gaten te houden.”

Wat is je functie bij nemo? “Ik ben sinds 2008 programmamaker, hoofdzakelijk belast met het ontwikkelen van tentoonstellingen, activiteiten en demonstraties voor kinderen en volwassenen.” Heb je daar een speciale opleiding voor gevolgd? “Ik heb wetenschapsdynamica gestudeerd in Amsterdam. Dat is een richting die onderzoekt welke factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van de wetenschap. Het is een mengvorm van antropologie, sociologie en filosofie. Daarin kijken we welke invloed maatschappelijke factoren zoals de tijdgeest, politieke idealen, economische omstandigheden en de industriële vooruitgang hebben op de ontwikkeling van wetenschap en technologie. Er wordt vaak

Hoe breng je dat in de praktijk bij je werk in het museum? “Nou, bij de tentoonstellingen zelf niet zozeer. Bij de heel basale wetenschappelijke kennis van bijvoorbeeld magnetisme, zwaartekracht, licht of geluid gaan we ervan uit dat die zo langzamerhand boven iedere twijfel verheven is. De relativering van wetenschap is meer iets om bij een oudere doelgroep ter discussie te stellen. Ik werk ook mee aan het Kenniscafé in de Balie, dat georganiseerd wordt door de Volkskrant, de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, nemo en de Balie zelf. In zo’n setting is het wel nuttig om duidelijk te maken hoe wetenschappelijke kennis zich ontwikkelt en dat die altijd voor nieuwe inzichten open moet staan.”

foto: m a ri a heijdenda el

De tentoonstellingen in nemo zijn voor jong en oud. Is dat niet wat ruim genomen? “We dagen de mensen van alle leeftijden uit om zelf uit te vinden wat hen aantrekt, terwijl ze hier rondlopen. Geen kind is gelijk en dat geldt ook voor volwassenen. Dit museum is een ontdekkingsreis, misschien ook naar jezelf. Hopelijk worden er sluimerende talenten wakker geschud. Maar het gaat ons er vooral om dat je nieuwsgierig wordt, meer wilt weten over bepaalde onderwerpen, of je nu acht jaar bent of tachtig.”

4


Maar nemo staat vooral bekend als een museum voor kinderen. “Daarin zijn we dan in ieder geval geslaagd. Maar we zijn ook bezig om oudere doelgroepen aan te spreken, we willen laten zien dat ook volwassenen dingen willen uitproberen en onderzoeken. En dat werkt best goed. Je ziet dat bij de museumnachten, dan is het hier bomvol met volwassenen die allerlei proefjes aan het doen zijn. We krijgen hier ook veel toeristen, veelal boven de twintig, die van alles uitproberen. Ondertussen gaat de ontwikkeling door. We proberen nu meer eenheid op de verdiepingen te brengen. Voorheen liepen thema’s meer door elkaar heen. Daarnaast voegen we waar mogelijk elementen toe die vooral aansluiten op de volwassen bezoeker.”

In hoeverre speelt de geschiedenis van de wetenschap hier nog een rol? “We werken onder andere samen met andere musea zoals Teylers en Boerhaave, we laten uit die collecties objecten uit vorige eeuwen zien.” Hoe komen nieuwe ideeën hier tot stand? “De grote lijnen komen tot stand in overleg tussen de directie, het managementteam, en de afdeling waar ik toe behoor, Presentatie en Collectie. Er wordt ook goed gekeken naar maatschappelijke ontwikkelingen. En dan vragen we ons vooral af wat belangrijk is. Bijvoorbeeld wiskunde wordt in onze maatschappij steeds relevanter. De wereld om ons heen wordt digitaal, computerprogramma’s worden voortdurend ingewikkelder, algoritmes beheersen het financiële verkeer en de mobiele telefonie. Daar komt veel wiskunde bij kijken en dat is best wel een lastig thema om visueel te maken. Wiskunde is niet echt een sexy onderwerp over het algemeen. Maar we vinden wel dat je als grootste science center van Nederland initiatieven moet ontplooien om moeilijker thema’s toch een plaats te geven. Is wiskunde wel visueel te maken, behalve dan op een schoolbord vol formules? “In het geval van wiskunde hebben we het in de ruimtelijkheid gezocht. Daar ging een brede oriëntatie aan vooraf. Hoe hebben anderen dat aangepakt? We raadplegen boeken, laten ons inspireren door kunstenaars. Dat is heel divers. Je gaat een heleboel verschillende dingen bekijken en de kunst is een beetje om als programmamaker aan te voelen wat zou kunnen werken. Legt dit echt iets uit over wiskunde? Maakt het je nieuwsgierig en is het ook nog aantrekkelijk voor de doelgroep?” Hoe kom je daar achter? “We gaan niet over één nacht ijs. Nieuwe tentoonstellingen zijn kostbare dingen om te maken. We hebben bij deze tentoonstelling onze plannen laten ontwerpen door een bureau in Amsterdam. Daarna maken we voor veel van de ideeën eerst een eenvoudig prototype dat we testen met bezoekers in nemo. We vragen of ze snappen wat de bedoeling is, of ze nog ideeën hebben en of ze er ook enthousiast van worden. Pas als we zeker weten dat het werkt wordt het geproduceerd.” Staan er nieuwe tentoonstellingen op stapel? “In april komt er iets heel nieuws in de open lucht, op het dak en vrij toegankelijk voor iedereen. Het is een thema waar we in deze tijd druk mee bezig zijn: het gebruik van de elementen wind, zon en water.” Lucas Keijning wil nog niet alles verklappen. We moeten het zelf maar ontdekken. In april dus. Op het dak van nemo. februari 2016 » 1018 | de eilanden en plantage weesperbuurt

5

Buurtpuzzel

voetreflexologie ooracupunctuur Sivas therapie

AZA

bruno van moerkerken PRAKTIJK VOOR ALTERNATIEVE ZORG AMSTERDAM

Elk nummer gaan wij dwars door de buurt en dagen u uit te zoeken naar twee uitgelichte plekken, objecten, versieringen of andere details. Herkent u deze plaatsen?

Geeske Lanting Wittenburgkade 45 / 1018 LK Amsterdam T 020 785 49 55 / M 06 150 811 67 www.praktijkaza.nl / [email protected]

AZA_adv_60x60-01.indd 1

25-08-14 19:16

H U I SSTI J L EN LOGO’S F O L D ER S F LYER S A F F I C H ES W EB D ESI G N F O TO G R A F I E

Gerrit Alink GRAFISCH ONTWERP & FOTOGRAFIE

T. 06 10 70 44 76 www.gerritalink.nl

| [email protected]

GRIP OP UW LEVEN Steun als het even niet meer gaat

DAVID ELDERS

U kunt contact met ons opnemen via:

020 -557 33 38 • tussen 9 en 11 uur of loopt u langs bij een van onze pluspunten in de buurt. Voor meer informatie en adresgegevens verwijzen wij u naar:

www.centram.nl

CentraM biedt ondersteuning bij: • omgaan met geld en schulden • zo lang mogelijk gezond en zelfstandig thuis blijven wonen • problemen in relaties en een veilig thuis CentraM ondersteunt en verbindt bewoners en geeft informatie & advies. U kunt er zonder verwijzing terecht en is kosteloos.

begrafenis & crematie

1.

2.

uitvaartverzorging

Uitvaartcentrum Elders t/o begraafplaats en crematorium De Nieuwe Ooster

020 6252201 dag en nacht bereikbaar

Kruislaan 235 Amsterdam

6


1. Binnenterrein Sint Jacob, Plantage Middenlaan / Plantage Muidergracht. 2. In het tunneltje tussen de Voormalige Stadstimmertuin en de Amstel.

www.davidelders.nl

Gemiste kans? musa

Het Koninkrijk Marokko, zo werd onder wapperende vlag in 2013 aangekondigd, zou zich als nieuwe eigenaar van het voormalig Zoölogisch Museum van de Universiteit van Amsterdam aan de Plantage Middenlaan vestigen. Doel: het opzetten van een cultureel centrum om de Nederlandse, de Marokkaanse én de Nederlands-Marokkaanse cultuur dichter bij elkaar te brengen. Het koninkrijk sloeg royaal aan het verbouwen. Van binnen kreeg het gebouw Alhambra-allures met een grote betegelde binnenplaats, zuilen, een fontein en een enorme foto van de Marokkaanse koning. Op de oer-Nederlandse negentiende-eeuwse pui verscheen een glimmend bord met de bezoektijden. De dubbele voordeur werd versierd met Arabische motieven in koper. Bij de zij-ingang aan de Plantage Badlaan was een klaslokaal ingericht, de woonruimte stond vol tafels en stoelen. Wij buurtgenoten verheugden ons op bruisende activiteiten, interessante lezingen, interculturele manifestaties en vele kopjes thee. Voordat de verbouwing kon beginnen hadden zich er krakers genesteld. Lieve idealistische jongens en meisjes die er al snel een buurtcentrum openden en iedere gast warm onthaalden met thee, koffie, sapjes en zelfgebakken koek. Ook kon je er mediteren, veganistisch eten. De bibliotheek vol gezellige zitjes in uiteenlopende retrostijlen stond geheel ter beschikking van de omwonenden. Ze hoopten ons er vaak te kunnen verwelkomen. Het Koninkrijk Marokko veegde echter zijn territorium schoon en verdreef en overtroefde de krakers met veelbelovende, hoogdravende culturele doelstellingen. Nieuwsgierig zocht ik naar informatie op internet, vond weinig concreets en raakte verzeild op de site van de Republiek Allochtonië. Ik las er dat de Marokkaanse minister van Migratie, in Amsterdam op bezoek in 2011, trots was op de geïntegreerde Marokkaanse jongeren, maar dat diezelfde jongeren weinig meer wisten van de Marokkaanse cultuur. Reden te meer, zo stelde hij, om nu zo snel mogelijk met de aanleg van een cultureel centrum te beginnen. Nu, enige jaren later, is de pui leeg, de vlag weg en het klaslokaal geblindeerd. In de zijkamer naast de hoofdingang zie je vaag het silhouet van een portier die al maandenlang achter een imposant bedieningspaneel zit van dit inmiddels geanonimiseerde gebouw. Zijn barrel staat in de hal geparkeerd. Verder heerst er oorverdovende stilte. Een gemiste kans? Nieuwe kans voor de krakers? Wat je gedachten al niet teweeg kunnen brengen. Daags na het schrijven van deze column verschijnen er verhuiswagens voor de koperen deuren. Er is beweging in het stilgevallen pand. Desgevraagd vertelt men dat het over een paar weken open gaat voor publiek. Nog maar een kopje thee om het te vieren.


7

Berichten uit de buurt

Berichten uit de buurt

Luchtkwaliteit op de Eilanden betrouwbaar meten

ver a a mende

sybr a nd hekking

foto: bru no va n moerk erk en

Aan het tweede gedeelte van het gebouw Metropool, de short-stay-appartementen tussen Nieuwe Kerkstraat en Nieuwe Prinsengracht, wordt nog gewerkt. Tot onze grote schrik hangt er plotseling een grote zwarte vlag aan de gevel, boven de doorgang van de Nieuwe Kerkstraat, die op het eerste gezicht geassocieerd kan worden met de oorlogsvlag van IS. Hoe kunnen ze dat nu doen?

Metropoolgebouw Weesperstraat Het kantoorgedeelte van het Metropoolgebouw is sinds kort in gebruik. Ook is er een maaltijdenafhaalwinkel op de hoek van de Nieuwe Keizersgracht-Weesperstraat gevestigd. Eerst werd tot aan de ingang van het Occohofje aan de Nieuwe Keizersgracht de stoep versperd door wachtende bezorgers met hun fietsen. Tot groot verdriet van de zeer oude bewoners van het hofje die daardoor naar het midden van de weg werden gedreven, en-

kelen zelfs met rollators. De buurt politie wees het bedrijf erop dat de stoep daar vrij moet blijven. Alleen staan nu alle bezorgfietsen en de fietsen van de kantoormensen in dubbele rijen op de stoep van de Weesperstraat gestald. Er is bijna geen doorkomen meer aan.

De Wittenberg bestemming Huisvesting Op 31 maart kunnen zowel de Bestuurscommissie Centrum als het bestuur van de Wittenberg hun argumenten aan de rechtbank voorleggen. De Wittenberg vindt dat het gebouw geen woonbestemming heeft gehad en de Bestuurscommissie Centrum vindt dat het pand altijd een woonbestemming heeft gehad. Buurtbewoners en belangstellenden kunnen de zitting bijwonen (Parnassusweg 220 om 10:30 uur). Verder is een buurtbewoonster namens de buurt en het Plantage-Weesperbuurtoverleg een voorlopige voorziening (een kort geding) bij de rechtbank gestart tegen de verleende omgevingsvergunning door het stadsdeel Centrum. De voorlopige voorziening (kortgeding) naar aanleiding van de bezwaren tegen de omgevingsvergunning is op 11 februari behandeld bij de Rechtbank.

Kaartje bestemmingsplan De Wittenberg. Het hele onbebouwde gebied vanaf de straat heeft bestemming ‘tuin’ en geen ‘P’ van parkeren, maar er staan wel 10 parkeerplaatsen gepland...

8


Voorheen lagen in de Rietlanden de opslagterreinen voor kolen en andere bulkgoederen. Als in de zomer, na een paar dagen zonnig weer, de oostenwind opstak, werd al het koolstof over de Oostelijke Eilanden uitgewaaid. Niemand die daar om maalde, nou ja, de was moest wéér gedaan worden en de ramen werden zwart. Je zag het niet in de lucht, behalve als het mistte, dan kon je de smog zien en proeven. Stoflongen kende je van de mijnwerkers en die zaten in Limburg. De tijd van de echte luchtvervuiling is gelukkig voorbij, maar vandaag de dag is er nog steeds een veel te grote hoeveelheid fijnstof, stikstof en roet in de lucht aanwezig om gezond te kunnen

ademen. Waar ooit de Rietlanden lagen is nu de Piet Heintunnel met 45.000 auto's per etmaal en aan de andere kant ligt de IJ-tunnel met eenzelfde aantal. Die rijden deels om en rond de Oostelijke Eilanden door de Kattenburgerstraat, Eilandenboulevard en Oostelijke Handelskade. Dat draagt flink bij aan de aanwezigheid van de genoemde stoffen in de lucht. Fijnstof, stikstof en roet zijn moeilijk te meten met huis, tuin en keukenapparatuur. Apparatuur om dit echt goed te meten is echter kostbaar. Aan dat probleem wilde de Waag-society aan de Nieuwmarkt iets doen. Hoe krijgen we goedkope, betaalbare apparatuur die betrouwbare resultaten ge-

ven? Onder de noemer 'smart-citizen' zijn we daar nu een paar jaar mee bezig en langzaam gaat het de goede kant op. Het afgelopen jaar werkten ook het RIVM en de Hogeschool van Wageningen mee aan het onderzoek. Uiteindelijk werd er op 25 verschillende punten van de stad gemeten, maar toen kwam er toch weer een kink in de kabel. Temperatuur, luchtvochtigheid en wind beïnvloedden namelijk de uitslagen te sterk. Dit jaar gaan we verder. Op 18 februari geeft Sybrand Hekking, deelnemer aan het smart-citizenproject, uitleg over het project in de Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201, 20:00 uur.

Nieuwe Erfgoedwet In postcodegebied 1018 zijn vele Rijksen Gemeentelijke monumenten te bewonderen. Deze panden vallen nu nog onder de Monumentenwet uit 1988. Over een half jaar, naar verwachting per 1 juli, treedt de Erfgoedwet in werking; een nieuwe wet voor musea, monumenten en het archeologisch erfgoed. Wat betekent dit concreet voor eigenaren van deze panden? In de oude wet stond dat een monument niet beschadigd of vernietigd mocht worden, maar verwaarlozing van het pand werd niet expliciet genoemd. In de nieuwe wet krijgen eigenaren van een rijksmonument de onverbloemde plicht om hun gebouw in stand te houden. Deze expliciete wet zal het voor gemeenten gemakkelijker maken om de eigenaar te wijzen op zijn verantwoordelijkheid zodat deze tijdig het onderhoud uitvoert dat noodzakelijk is. En dan gaat het niet om een likje verf. (Bron: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed no. 1 2016)

Commandantsbrug


Zwarte vlag

Op maandag 11 januari 2016 is postcodegebied 1018 een stukje groter geworden. Na 350 jaar is het terrein ‘teruggegeven’ aan Amsterdam. Het is nu mogelijk om het Marineterrein via de grote toegangspoort te bereiken. Het terrein verandert stapsgewijs in een openbaar gebied met bedrijfshuisvesting, waar ook gerecreëerd kan worden. De Commandantsbrug die dezelfde dag werd geopend zorgt voor een snelle verbinding tussen de stationsbuurt en Kattenburg en verbetert de bereikbaarheid van het Marineterrein. De brug is tijdelijk, omdat het Marineterrein nog in ontwikkeling is. . februari 2016 » 1018 | de eilanden en plantage weesperbuurt

9

1018-Kunst

foto’s: pri v écollectie

De brugleuningen van Herman van der Heide

Herman van der Heide in 1959

We zijn er allemaal wel eens langsgelopen of langsgefietst: de drie bruggen over de Nieuwe Herengracht die ons stadsdeel verbinden met de binnenstad. De Latjesbrug, zo genoemd omdat zijn voorganger letterlijk bestond uit latjes, de Hortusbrug en de M.S. Vaz Diasbrug. De drie bruggen zijn ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen beeldhouwer Herman van der Heide en architect Dirk Sterenberg. De bruggen werden ontworpen door Sterenberg, terwijl Van der Heide zich toelegde op de leuningen. De brugleuningen ogen robuust en veilig, maar hebben ook speelse elementen. titia koerten

N

aar aanleiding van onze serie 1018-Kunst kregen we een e-mail van Catharina Hoogterp-van der Heide uit de Czaar Peterbuurt. Met de vraag of wij een keer aandacht aan het werk van haar vader, beeldhouwer Herman van der Heide, wilden besteden. Wisten wij eigenlijk wel dat er in 1018 veel werk van haar vader bewaard is ge bleven? Nee, om eerlijk te zijn niet. Hoog tijd dus om eens langs te gaan bij 10

Catharina en haar man Jetze, die zelf jarenlang kunstgalerieën hadden in Leeuwarden, Amersfoort én de Czaar Peterstraat. Onder het genot van een kopje koffie bespraken wij het kunstenaarsleven van haar vader en de sporen die hij in de buurt heeft achtergelaten. Herman van der Heide (1917–2003) groeide op in Sneek en wilde graag beeldend kunstenaar worden. Veel mogelijkheden daarvoor waren er niet in Friesland. Een baan als etaleur bij de plaatselijke v&d, dat leek in Sneek het hoogst haalbare. Tijdens de Tweede Wereldoorlog nam hij lessen aan de avondopleiding van de kunstacademie Minerva in Groningen. Met de opbrengsten van de uitgave van een kinderboekje, waarvoor hij de tekst schreef en de illustraties maakte, kocht hij een tjalk waar hij met zijn gestaag uitbreidende gezin op kon wonen. In 1946, meteen na de geboorte van dochter Catharina, besloot het gezin Van der Heide naar Amsterdam te verkassen. De tjalk werd door een sleepdienst over het IJsselmeer naar Amsterdam-Noord getrokken. Uiteindelijk kregen ze een ligplek toegewezen aan de Da Costa kade. Toen de tjalk te klein werd voor het gezin verhuisden ze naar Nieuw


West, waar ze een zogenaamde kunstenaarswoning konden betrekken. Het was een ruimte met een heel hoog plafond zodat er grote werken konden worden gemaakt. Er was alleen geen rekening gehouden met het feit dat die grote beelden ooit ook weer door de deur naar buiten moesten kunnen... Van der Heide kon dankzij zijn ervaring als etaleur aan de slag bij de firma Enderberg in Amsterdam, gespecialiseerd in de opbouw van stands op beurzen en de bouw van maquettes. Hij leerde daar Wim Crouwel kennen die hem introduceerde bij verschillende andere kunstenaars. Via Crouwel zou hij later ook een aanstelling als docent krijgen aan de kunstacademie in Den Haag. Catharina vertelt hoe haar vader in contact kwam met andere kunstenaars en architecten. “Mijn vader was goed in netwerken, nu wordt vaak gedaan alsof dat alleen iets van deze tijd is. Maar hij moest wel om ertussen te komen.” Hij ging naar alle openingen van tentoonstellingen om maar zoveel mogelijk contacten op te doen.” Voor de tentoonstelling E 55 in Rotterdam mocht hij een werk maken voor de ptt. Hiermee verdiende hij f 4.000,00 en toen besloot hij de sprong te wagen om

full time kunstenaar te worden en zijn baan op te zeggen. “Mijn moeder hield de tent draaiend, doordat zij een regu liere baan had. Dat was in die tijd zeker niet gebruikelijk. In de buurt werd ge praat over die man die alsmaar thuis zat te werken aan allerlei vage beelden, terwijl zijn vrouw elke dag met de auto naar de stad reed om te werken.” Hij werd lid van de Liga Nieuw Beelden, een collectief van beeldend kun stenaars uit verschillende stromingen en architecten, dat werd opgericht in 1955. De liga streefde naar een eenheid tussen kunst en leven en wilde werken aan het verbeteren van de woonomge ving door een samengaan van architec tuur en kunst. De bekende speelplaat sen die Aldo van Eyck inrichtte met betonnen zandbakken en aluminium klimkoepels in iglovorm zijn daar een voorbeeld van. Er ontstonden op deze manier langdurige samenwerkingsver banden tussen architecten en kunste naars. Van der Heide werkte veel sa men met de van oorsprong Poolse architect Norbert Gawronski, vader van de bekende stadsarcheoloog Jerzy Gawronski. Ze waren vrienden. Catharina kan zich herinneren dat de Gawronskis vaak bij de familie Van

der Heide over de vloer kwam; ze gin gen zelfs samen op vakantie. Daarnaast werkte van der Heide veel samen met Dirk Sterenberg. Samen ontwierpen zij bijvoorbeeld een school en ook meerde re bruggen in Amsterdam, waarvan de belangrijkste dus in onze buurt, naast elkaar, over de Nieuwe Herengracht.

Hortusbrug als bij de Vaz Diasbrug is hij hierin geslaagd. Met een beetje fantasie kun je in de abstracte figuren mannetjes en plantmotieven zien. De leuningen van de Latjesbrug (1968) zijn alweer een stuk soberder en veel minder opengwerkt dan die van zijn voorgangers.

Het opvallende aan de Hortusbrug (1958) is dat Van der Heide geen door lopende leuning heeft gemaakt, maar aan beide zijden van de brug tien stalen raamconstructies met afzonderlijke geometrische figuren heeft aange bracht. Geen enkel raam is hetzelfde, maar doordat ze dezelfde afmetingen hebben, vormen ze samen toch één geheel. Door de aandacht voor detail en gevoel voor architectonische ver houdingen, zijn de leuningen een geïn tegreerd onderdeel van de omgeving. De leuningen van de M.S. Vaz Diasbrug (1964) zijn wel doorlopend en zijn op gebouwd uit een vlechtwerk van open gewerkte staalprofielen. Op sommige plekken zie je dezelfde raamconstruc ties uit de Hortusbrug terug. Van der Heide vond dat een brugleuning niet alleen bescherming moest bieden, maar dat er toch ook een speels ele ment in moest zitten. Bij zowel de

Catharina en Jetze weten precies waar de objecten die haar vader heeft ge maakt zich bevinden. Als er onderhoud aan een kunstwerk moet gebeuren of als er wordt besloten dat het gaat ver dwijnen – ja, dat kan –, worden zij ge beld en mogen zij beslissen wat ermee gaat gebeuren. Zo hebben ze een kunst werk van haar vader aan de gevel van het gemeentehuis van Texel laten op halen. Het grootste gedeelte konden ze kwijt in de tuin van kennissen in Friesland en het andere gedeelte heb ben ze opgehangen aan de zijmuur van het pand waar ze wonen. De on derbuurman vond het best en met een keurig naamplaatje met naamsvermel ding leeft het werk van haar vader voort. Er zijn ook nog plannen om een monografie over het werk van Herman van der Heide uit te geven. Er is nog een hoop te doen.


11

foto’s: feije riemersm a

Eenheid tussen kunst en leven

Nieuws van Stadsdorp Centrum Oost Op 9 januari hebben we bij Eik en Linde een toost uitgebracht op het nieuwe jaar tijdens onze maandelijkse bijeenkomst. Op 29 december genoten we van een groot stadsdorpdiner in de Witte Boei met kok Edwin en muziek van leden van muziekgezelschap Pietsiekata, o.l.v. Iwan Sewandono, ook een stadsdorper. De nieuwjaarsborrel voor de Kadijken en Oostelijke Eilanden in Café Daan & Daan was goed bezocht en erg gezellig. Aan gezelligheid en onderlinge contacten ontbreekt het niet in het Stadsdorp, maar daarnaast zijn er ook belangrijke thema’s.

HOTEL PARKLANE ★★

Voor een goede balans tussen geven en nemen: Robert R. Ploem, arbeidscoach www.matrix-consultants.nl Alexanderkade 14d

Ontmoetingscentrum

aan u voor!

Ontmoet je buren bij De Keyzer Czaar Peterstraat 12 1018 PR Amsterdam www.amsta.nl

Wat kunnen we daar in het stadsdorp aan doen? We kunnen de knelpunten in onze wijk inventariseren. Dat kan ieder voor zich doen, maar we kunnen ook samen schouwen in onze binnenbuurten. Er zijn al plannen gemaakt voor minischouwen op de Kadijken. En het mes snijdt aan twee kanten: de gemeente kan geld besparen door beter te zorgen dat mensen niet meer vallen door goed onderhoud en te zorgen voor betere verlichting, de afbakening van paden met witte strepen en meer ruimte om uit te rusten op kruispunten.

Ontmoetingscentrum De Keyzer biedt activiteiten en informatie voor ouderen en hun mantelzorgers. Ook buurtgenoten die behoefte hebben aan contact of moeite hebben hun dag in te delen zijn welkom! Het Ontmoetingscentrum is open van maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur.

thuis in de stad

U

pianoles? voor beginners en gevorderden alleen volwassenen www.lucanet.nl 06 4392 4375 (bij Artis)

12


foto + tekst: a ngelie w eber

Frederique Lucanet

Jacqueline Smit

Agenda: • Eten in het Occohof, 17 februari en 16 maart, 18.00 uur, voor (aspirant)leden. • Ontmoetingsbijeenkomst met lezing van Betsy de Keizer, 5 maart, 12.00-14.00 uur, Eik en Linde, Plantage Middenlaan. • Ontmoeting bij Café Daan & Daan op het Kattenburgerplein, elke woensdag vanaf 17.00 uur. • Ontmoetingsbijeenkomst Plantage/Weesperbuurt in de Amstelhoeck, Amstel 1, iedere laatste zondag van de maand, 16.00-18.00 uur.

Veiligheid op straat Veiligheid en mobiliteit zijn factoren die een grote rol spelen bij het langer zelfstandig kunnen wonen. Gerard van der Wel gaf hier tijdens de themabijeenkomst van januari een interactieve lezing over. Als je ouder wordt, vermindert www.stadsdorpcentrumoost.nl; je reactiesnelheid en neemt je vermogen om complexe situaties snel te overzien af. Voor mensen met minder Facebook: stadsdorp Centrum Oost kracht en een motorische handicap is het risico op straat nog groter. Jongere ouderen lopen meer risico op de fiets. In onze buurt is het verkeer extra complex omdat er ook veel toeristen fietsen en wandelen. Veilig kunnen wandelen Elke aflevering stellen we een actief lid en fietsen staat hoog in ons vaandel.

Plantage Parkaan 16, 1018 ST Amsterdam telefoon: 6224804 www.hotel-parklane.nl

WERK WEER MET PLEZIER

weetjes die zij iedere week publiceert en zet relevante informatie op onze facebookpagina (die ook op de homepage van de website is te zien)! Zie: www.seniorensociety.nl

Langer zelfstandig wonen Het is altijd leuk om de laatste snufjes te zien. De Seniorensociety verzamelt ze.Op 5 maart komt Betsy Keizer, de initiatiefneemster van dit bedrijf, bij het Stadsdorp. Zij spreekt over hoe je langer zelfstandig thuis kunt wonen. Zij is een zeer enthousiaste oudere dame, die aanstekelijk vertelt over allerlei manieren om de dingen zelf te blijven doen en de eigen regie te houden! Een voorbeeld is een handige manier om steunkousen aan te trekken, maar er zijn ook nieuwe moderne middelen. Het Stadsdorp verzamelt de

Stadsdorplid Noortje Nooter, 83 jaar: “Ik ben lid geworden door mijn buurvrouw Rennie toen ik mij redelijk alleen voelde. Ik krijg erg veel gezelligheid door ons binnenbuurtje (tussen Artis en Swift). We hebben leuke bijeenkomsten. Er ligt nu een voorstel om eens in de twee weken bij elkaar te komen, de ene keer babbelen in Plancius en de andere keer met een thema bij iemand thuis. Ik maak graag gebruik van wat er is in de buurt, bijvoorbeeld de buurtrestaurants in de Brouwerij en het Occohofje. Wat heel belangrijk is: je kunt ook lid zijn als je meer neemt dan je te geven hebt - omdat je op een bepaalde leeftijd bent zoals ik - en daar hoef je je niet schuldig over te voelen.”


13

Jong + Oud = Goud De verschillen zijn groot, en dat maakt het contact nu juist zo mooi. Stichting Seniorenstudent koppelt oudere mensen die zich regelmatig eenzaam voelen aan studenten die op de universiteit of in hun studentenhuis de hele dag tussen de leeftijdgenoten zitten.

brigitte van meurs

S

“Sprezzatura. Het DNA van Italia.” Harold Hamersma

eniorenstudent startte vorig re week blijven opzoeken. Zelfs toen ze jaar het project Jong+Oud=Goud. geen idee meer had wie ik was.' Dat was zo'n succes, dat het dit jaar wordt voortgezet. Dit project koppelt Meyer constateerde in die tijd dat het 65+'ers aan studenten die graag hulp en hard nodig is om meer aandacht aan gezelschap willen bieden. Vrijwillig, ouderen te schenken. 'Dat zag ik in het want het is bedoeld voor mensen met tehuis waar mijn oma zat. Het was niet een beperkt budget. Goed voor het con- leuk om te zien hoe de mensen daar behandeld werden. Ik hoorde eens een tact tussen jong en oud, maar ook voor verpleegster tegen een mevrouw die het contact tussen de senioren. Student nog behoorlijk helder was zeggen: psychologie Rosanne Meyer (20) woont in de studentenflat aan het Bijltjespad. “Naar de wc? Je hebt toch een luier om?” Er werd niet naar de mensen geluisterd. Ze heeft nét het intakegesprek bij Ze kregen daardoor bijvoorbeeld te laat Stichting SeniorenStudent achter de hun eten. Dat hoorde ik als ik in de rug. 'Ik weet nog niet wie de meneer of mevrouw is bij wie ik binnenkort op be- gangen een praatje met de bewoners maakte. Ik weet dat er veel eenzame zoek ga, maar ik kijk echt uit naar die ouderen zijn, en ik wil heel graag iets ontmoeting. Als kind vond ik het al voor hen betekenen.' boeiend om met oudere mensen te praten. Ik luisterde vroeger graag naar de Stichting Seniorenstudent gaat grondig verhalen van mijn oma en vond het fijn te werk. 'Er is een uitgebreide intake, om met haar te wandelen. Ook toen ze heel erg dement werd, ben ik haar iede- waar gekeken wordt naar je eigen-

% 10 korting

Enoteca Sprezzatura is al 26 jaar Italië-specialist. Wij importeren direct van kleinschalige, veelal biologische, wijnmakers vanuit heel Italië. Ter kennismaking krijgt u als lezer van het 1018 magazine 10% korting* bij Enoteca Sprezzatura op vertoon van deze advertentie. *geldig t/m 29 februari 2016

Bel voor meer informatie: 020-3080916. Of kijk op www.stichtingsenioren student.nl.


foto: m a ri a heijdenda el

proeflokaal winkel koffiebar lunch catering

14

Het is niet moeilijk om studenten te vinden voor het project. Via sociale media zijn die makkelijk te benaderen. Met de ouderen is dat lastiger. Vandaar deze oproep: bent u 65+ en heeft u behoefte aan hulp of gezelschap?

Czaar Peterstraat 118 1018 PT Amsterdam 020 77 328 77 [email protected] www.enoteca-sprezzatura.nl

Plantage Kerklaan 24hs 1018 TB Amsterdam +31 (0)20 320 61 95 [email protected] sagra.nl facebook.com/feestdruif

schappen en je interesses. Natuurlijk wordt er rekening gehouden met de buurt waar je woont. Het is handig als je een beetje dicht bij de senior woont. Dan kun je hem of haar later ook nog eens opzoeken. Vorig jaar werd een geschiedenisstudent gekoppeld aan een oude meneer die zich altijd met geschiedenis had beziggehouden. Ik hoop dat ik iemand tref die het leuk vindt om dingen te ondernemen. Om naar een museum te gaan, of een theatervoorstelling, om samen inkopen te doen en te koken. Ik zie mezelf niet zo snel de administratie doen, of met de computer helpen. Bij mij gaat het toch vooral om het sociale. Later in het jaar ga je een keer met een ander koppel op stap, zo leren senioren ook elkaar kennen.'


15

Xia Massage Center gespecialiseerd in Chinese massage, pedicure, manicure en harsen

Als klant van een voedselbank heb je doorgaans weinig keus. Je moet vaak maar weer afwachten wat er in je pakket is gestopt. Mensen met lage inkomens komen ook niet makkelijk in beweging om iets aan hun situatie te veranderen en worden geacht tevreden te zijn met wat ze krijgen. De Diaconie van de Protestantse Gemeente in Amsterdam start dit voorjaar met een initiatief dat mensen met de laagste inkomens de kans geeft de regie over hun eigen leven terug te krijgen: de Sociale Kruidenier.

Oostenburgergracht 65 1018 NC Amsterdam Tel. 0619415001

Sopranen gezocht Het Vierwindenkoor bestaat uit vier bassen, vijf tenoren, vijf alten en vier sopranen. Daar zijn wij al heel tevreden mee. Echter, een uitbreiding met enkele sopranen zou ideaal zijn. We zingen a capella. Het repertoire is zeer gevarieerd: van klassiek tot modern, in meerdere talen. We repeteren op de donderdagavond van 20:30–22:30 uur in de Zuidhal van het Vierwindenhuis. Je bent van harte welkom om vanaf heden vrijblijvend een maand met ons te komen zingen onder leiding van onze enthousiasmerende dirigente Marlien Smetena. Neem contact met ons op via [email protected] of kom gewoon een keertje langs. Zie voor meer informatie: www.vierwindenhuis.nl.

titia koerten

Het Eilandenoverleg start op 16 februari 2016 met een nieuw wekelijks buurtspreekuur, elke dinsdag van 11:30 tot 12:30 uur in buurthuis De Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201, voorafgaand aan de buurtsoep van 12:30-13:30 uur. Het spreekuur vindt plaats in samenwerking met de politie (wijkagent) en IJsterk.

ten, over onveiligheid of over sociale problemen of welzijnsvoorzieningen. Het kan ook gaan over plannen en projecten van het stadsdeel of de gemeente of over wat ze juist niet doen, maar wel zouden moeten doen. Het Eilandenoverleg hoopt met dit spreekuur nog beter te kunnen aansluiten op wat er in de buurt leeft en wil samen met politie en IJsterk bewoners direct helpen om een oplossing voor hun problemen te vinden.

Het spreekuur staat open voor alle bewoners en gebruikers van de Oostelijke Eilanden, de Czaar Peterbuurt, het Funen, het OranjeNassaukazerneterrein en de Kadijken. Het nieuwe spreekuur is bedoeld voor iedereen die vragen, problemen, klachten of ideeën heeft over zijn woon- en leefomgeving en wat er verder in de buurt speelt. Het kan gaan over overlast, bijvoorbeeld van horeca of evenemen-

Wie niet kan komen op het buurtspreekuur kan zijn vraag voorleggen via e-mailadres [email protected] of vragen om telefonisch contact via De Witte Boei, tel. 020-6223879. Na het eerstvolgende buurtspreekuur ontvangt u dan een reactie.


p de koudste dag van het jaar ga ik kijken bij het Corvershof op de Nieuwe Herengracht 18, waar projectleider Wouter Slangenberg trots de toekomstige winkelruimte laat zien en enthousiast vertelt wat de plannen zijn. De Sociale Kruidenier opent dit voorjaar zijn deuren met een echte winkel, waar je zelf je producten kunt uitzoeken en afrekenen door middel van een pasje waar een tegoed op is gestort. In tegenstelling tot de reguliere voedselbanken, zal de Sociale Kruidenier in eerste instantie voedsel met een lange houdbaarheidsdatum aanbieden. Daarnaast worden er ook non-food producten in het assortiment opgenomen: shampoo, zeep, tandpasta, wasmiddel en schoonmaakmiddelen. De winkel is bedoeld als aanvulling op de noodhulp van de voedselbanken en zal het eerste half jaar, tijdens de pilot, uitsluitend beschikbaar zijn voor klanten van de voedselbanken in de Marnixstraat en het Corvershof. Wouter: “Als de pilot goed loopt, zullen we op termijn ook voor een breder publiek toegankelijk zijn.” Het is de bedoeling dat de klanten bewust blijven van de kosten van levensonderhoud. Ook moeten er iets betaald worden voor de spullen. Dat kan via een tegoed dat op een pasje wordt gestort. Met dit tegoed kunnen ze producten met een hoge korting aanschaffen. De korting kan variëren naar gezinssamenstelling. Naast de winkel zal een ontmoetingsplek worden ingericht waar klanten terecht kunnen voor een kop koffie en een luisterend oor. In samenwerking met Centram en Stichting Regenboog zullen er ondersteunende cursussen worden aangeboden op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Er zal wekelijks een financieel café worden georganiseerd waar mensen terechtkunnen met vragen over financiële kwesties. Ook zijn er plannen om – net als in de Witte Boei - een repaircafé te organiseren. Daarnaast zijn er nog plannen voor kookworkshops en cursussen op het gebied van voedselconservering.



O

Nieuw buurtspreekuur Oostelijke Eilanden & Kadijken elke dinsdag 11:30-12:30 uur

16

Bij de Sociale Kruidenier valt wat te kiezen

De Sociale Kruidenier zet hiermee in op waardigheid, zelfredzaamheid en wil ook de samenhang met de buurt versterken. Bewoners uit de buurt zijn welkom. Niet alleen om spullen in te brengen, maar ook om kennis te maken en koffie te drinken. Zo worden de mensen met de laagste inkomens uit hun isolement gehaald en de band met de buurt versterkt. Wouter hoopt dat veel buurtbewoners zich zullen aanmelden als vrijwilliger. De openingsdatum van de Sociale Kruidenier is bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend. Houd daarom de facebookpagina in de gaten. Het is nu al mogelijk om spullen in te brengen. Wilt u spullen inbrengen, neem dan contact op met [email protected]. De Sociale Kruidenier Nieuwe Herengracht 18 sous www.facebook.com/Socialekruidenier www.socialekruidenier.nl Aanmelden vrijwilligers: [email protected]


17

– maart 20 16

Raadpleeg ook: www.deplantageamsterdam.nl Deze agenda kan alleen maar worden samengesteld op grond van aangeleverde informatie in Word – standaard Times New Roman pt 12 aan: [email protected] (Léon Deben). De deadline voor het volgende nummer is 23 maart 2016. Graag uw informatie op tijd en a.u.b. in de gevraagde vorm mailen!

Tijdens de renaissance begonnen kunstenaars met levende modellen te tekenen. Het duurde echter even voordat er ook naakte modellen figureerden. Vrouwelijke naaktmodellen kwamen pas later in beeld. In het atelier van Rembrandt poseerden zijn leerlingen vaak naakt voor elkaar, maar voor vrouwelijk naakt werd gebruik gemaakt van prostituees. Hierbij verbeeldde Rembrandt zijn modellen zoals ze waren, niets verhullend en niets ontziend. Hij verbeeldde hangende borsten, rimpels, plooiende buiken, pokdalige dijen en voer zijn eigen koers, tegen de heersende mode in. Tentoonstellingsperiode: 12 februari tot en met 16 mei 2016

In de zeventiende eeuw deed Rembrandt met zijn leerlingen mee aan de nieuwe trend om modellen te tekenen, maar met een andere aanpak dan zijn tijdgenoten. Rembrandt presenteerde de werkelijkheid en voldeed niet aan het gangbare schoonheidsideaal. Dit kwam hem op hevige kritiek te staan. Het gebruik van de naaktmodellen ontketende een discussie over kunst, schoonheid en vergankelijkheid, onderwerpen die destijds even gevoelig lagen als nu.

Van 12 februari tot en met 16 mei 2016 presenteert Museum Het Rembrandthuis een tentoonstelling over het tekenen naar naaktmodellen in Rembrandts tijd. Gebaseerd op nieuw onderzoek geeft de tentoonstelling Rembrandts naakte waarheid, inzicht in de praktijk van het tekenen naar naaktmodellen in de Gouden Eeuw. Het is voor het eerst dat de onverbloemde manier waarop Rembrandt zijn naakten tekende door middel van een tentoonstelling bij een breed publiek onder de aandacht wordt gebracht.

Zien

februari 20 16

verzetsmuseum

workshop

28 november – 29 mei 2016: Spaanse Meesters uit de Hermitage. De wereld van El Greco, Ribera, Zurbarán, Velázquez, Murillo & Goya. Meer dan zestig meesterwerken, naast een schat aan grafiek en werken van toegepaste kunst: niet eerder was in Nederland zo’n breed overzicht te zien van Spaanse kunst, die ook nauwelijks in Nederlandse museumcollecties vertegenwoordigd is.

exposities

hermitage

Zondag 21 februari t/m zondag 6 maart: Veelzijdig Amsterdam. Moeder Wilma Zaaiman en zoon Bjørn Vijlbrief tonen hun Veelzijdig Amsterdam. Bjørn Vijlbrief laat foto’s van stadsgezichten van architectuur en straatbeelden zien. Wilma Zaaiman toont met olieverfschilderijen van verschillende vrouwen het gekleurde gezicht van de stad. Uit haar grote collectie pentekeningen van Amsterdam laten we nu in galerie vooral stadsbeelden van de buurt om de galerie heen (1018) zien. Galerie Overstroom, Entrepotdok 33, 1018 AD 020 7727826, [email protected] www.galerieoverstroom.nl

expositie

galerie overstroom

In februari zijn er weer diverse kleine fotodagen in de buurt. Kijk op de website voor de details. Het grote interactieve buurtproject Het gezicht van 1018 trekt ook in februari en maart door de buurt met de mobiele studio. Zaterdag 19 maart: van 10.00 –16.00 uur. De bewonerscommissie Oranje Nassaukazerne en Boogblok organiseert samen met ons op deze zaterdag een grote fotodag op het Wilhelmina Blombergplein. Die dag is er ook de Louise Wentdag, waar bewoners de portiektuinen gaan onderhouden én een burenhulpdag om samen alle voorjaarsklusjes op te pakken. U kunt tussen 10 en 16 uur uw portret laten maken. Graag tot dan! Meer weten, meedoen of meehelpen? www.hetgezichtvan1018.nl

6 maart. Zuidhal 15.00 uur. Concert van Entre Dos: fluit & gitaar. Muziek die klinkt als een rosé op een warme zomeravond, Entre Dos bestaat uit Adriaan Dropsie en Karin Jochems-Basting en brengt een gevarieerd programma ‘La Meditteránea’: Impresiones de Tango, Tres Piezas, Le Pivert, Paisaje Andaluz, Miniaturas en Soleares. De ingang via binnentuin van het Vierwindenhuis op het Windroosplein in Amsterdam. Zuidhal, Windroosplein, Amsterdam. Let op: geen huisnummer. Toegang tot de Zuidhalconverten is altijd gratis/vrijwillige bijdrage na afloop. [email protected] en www.zuidhal.nl.

21 februari 2016. Leticia Bal Solo in concert. tijden: 17.30-18.30 Meer info: www.leticiabal.nl/85585483 Huize De Pinto, St. Antoniesbreestraat 69 www.huisdepinto.nl

Vrijdag 19 februari 2016: 14.30 uur. Ensemble De Nootzaak, blaaskwintet. Kelly Kicken, fluit Niels Pol, hobo Thijs Zomer, klarinet, Henk Veldt, hoorn, Suzanne van Berkum, fagot. Zondag 21 februari 2016: 12.00 uur. Koffie concert. So el Ençina. (harpiste Sarah Louise Ridy en mezzo-sopraan Luciana Cueto): ‘Ai flores’. Een reis door oude Spaanse romances, villancicos en ballades over liefde en verdriet. Dinsdag 1 maart 2016: 20.00 uur. Jong Talent – Alice Allegri Rodriguez & Alexandre Tkaboca met werken voor fluit solo en duovan o.a. G.P. Telemann , C.P.E. Bach en C. Debussy Vrijdag 18 maart: 14.30 uur. Trio aXolot (blokfluittrio), Kim-José Bode (DE/NL), Sarah Jeffery (UK) en Dodó Kis (HU). I wish…Sacred Music, Secular Lifestyle. Het programma I Wish… is geïnspireerd door de wortels van de drie spelers: Duitsland, Engeland en Hongarije. Zondag 20 maart: 12.00 uur. Koffieconcert.

muziek

oosterkerk

Filmfestival 2016. Zaterdag 12 maart 2016. Het jaarlijkse film festival van de Vereniging in Desmet Studio’s. Van 13.00-18.00 uur. Dit jaar: het werk van Jetske Spanjer, documentaires over Kunstenaars en het Zeeuwse Licht, over het echtpaar Leo en Tineke Vroman t.g.v. de 80ste verjaardag van Leo Vroman en over negen vrouwen die in 1945 ontsnapten aan de dodenmars vanuit Ravensbrück staan op het voorlopige programma. Zie de website voor het volledige programma: www.vriendenvandeplantage.nl

vereniging vrienden van de plantage

muziek

vierwindenhuis

huize de pinto

muziek

26 november 2015 tot en met 3 april 2016. De koloniale oorlog 1945–1949. Gewenst en ongewenst beeld. Recent laaien de discussies op over het door Nederlandse militairen gepleegde geweld tijdens de dekolonisatie-oorlog in Nederlands-Indië. Waardoor bleef het extreme geweld – van beide kanten – zo lang onbekend bij het grote publiek? Een van de oorzaken is de gemanipuleerde beeldvorming in de Nederlandse pers.s Plantage Kerklaan 61, 1018 CX Amsterdam, tel +31 (0)20 6202535, [email protected] www.verzetsmuseum.org

5 maart 2016 Macrofotografie. De planten collectie van de Hortus leent zich uitstekend voor de mooiste foto's. Maar hoe maak je nu zo'n adembenemende macro? Het komend jaar organiseert ImageLab enkele workshops Macro fotografie speciaal in de Hortus. De eerste workshops vinden plaats op 5 maart, 17 april en 13 mei 2016. De workshop duurt van 10.00 tot 13.00 uur. Deelname € 95,- p.p. en € 150 voor 2 personen (tegelijk aanmelden). Meer informatie en aanmelden op de website van ImageLab. Hortus Botanicus Amsterdam, Plantage Middenlaan 2a, Amsterdam. Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur / www.dehortus.nl

expositie

extra soop

Donderdag 25 februari: Buurtluisteren. Celia Erens. Geluidskunstenaar. Wat vertelt een straat, een buurt, een stad jouw oren zonder dat je kijkt? Haar lezing zal gaan over luisteren: luisteren naar het alledaagse, naar het ruisen van een plataan in de wind, naar de schoonheid van het onvoorspelbare. Zij zal ingaan op haar geluids-onderzoek in China (herfst 2015). Donderdag 31 maart: Museumwerf ’t Krom hout. Een uniek industrieel erfgoed. Over deze van oorsprong 18e-eeuwse scheepswerf, die in de 19e eeuw uitgroeide tot één van de modernste en succesvolste werven van Nederland zullen Maurice de Gruyter, voorzitter, en Gerard van Gelswijck, secretaris, van de Vereniging Museum ’t Kromhout komen vertellen.

lezingen

Donderdag 17 maart om 16.30 uur: Het duo Maud Sauer, hobo, en Monique Copper, piano, komen ons weer verrassen met een avontuurlijk programma! Eigen bewerkingen en nieuwe composities zullen worden uitgevoerd, waarin ook fluitiste Helen Metzelaar meespeelt. Verder staat een keur aan werken van moderne en meer traditionele componisten op het programma.

soopsalon

soop

buurtproject het gezicht van 10 18

Raaf Hekkema – saxofoon. Johann Sebastian Bach – Partita’s, gearrangeerd voor saxofoon door Raaf Hekkema. Dinsdag 5 april: 20.00 uur: Amsterbrass (12 koperblazers en 1 slagwerker) o.l.v. Raymond Munnecom. Met werken van Buonamente, Bach, Handel, Mendelssohn, Dvorak , Brahms, Mc Cartney, Wessels en Shimizu. Na de pauze Marie Hyoju Ahn op het Van Oeckelen-orgel. Stichting Oosterkerk, Kleine Wittenburgersstraat 1, 1018 LS Amsterdam / 020-6272280 www.oosterkerk-amsterdam.nl. [email protected]

Donderdag 25 februari en 31 maart 2016 om 17.30 uur: buurtborrel In samenwerking met de Plantage- Weesperbuurtvereniging en de Vereniging Vrienden van de Plantage. Nieuwe Kerkstraat 124; tel. 4223152; www.soopnet.nl

expositie

14–17 april: Zesde editie van Art Square Amsterdam. In de binnentuin wordt ons luxe 21 november t/m 13 maart 2016. Excavating The paviljoen gebouwd met daar omheen een Contemporary. Een unieke presentatie waarin beeldentuin. Aandacht voor de kunst in openbare hedendaagse kunstenaars onder de aandacht ruimte en kunstenaars langs de Amstel. worden gebracht in hun sculpturen, foto’s en Een luxe paviljoen biedt onderdak aan 35 video's. De presentatie is te zien in het Kunstkabihedendaagse ( internationale) kunstenaars. net en in de ruimten van het voormalige zeventien- Dagelijks geopend van 10.00–17.00uur en gratis de-eeuwse mikwe (rituele bad). Dit is de eerste keer toegang. Art square Amsterdam heeft aandacht dat alle ruimten van het mikwe voor de bezoeker voor de kunst in openbare ruimte en diverse toegankelijk zullen zijn. kunstenaars langs de Amstel. De historie, heden 14 december t/m 26 juni 2016:Benno Premsela en toekomst van de buurt wordt aandacht aan – Max Heymans. Mannen met lef en stijl. besteed. Een full color catalogus d met informatie www.jhm.nl; www.hollandscheschouwburg.nl over de buurt, Hermitage en de exposerende (0)20 5 310 310 en (020) 5 310 380 kunstenaars is gratis beschikbaar. Voor de buurtbewoners is er een verrassing en arcam verkrijgbaar tijdens de expo bij organisatie onder expositie vermelding van -1018-. Zie www.artsquare28 november – 3 april 2016. Arcam Market. Een amsterdam.nl voor ondermeer het programma. stad van licht in derde editie XS. In het kader van www.hermitage.nl, Amstel 51, 020 530 8755 het Amsterdam Light Festival organiseert Arcam, Architectuurcentrum Amsterdam in samenwerhortus botanicus king met XS Architecture de tentoonstelling XS rondleidingen Arcam Market #3: Light Architecture. Deze derde 13–14 februari 2016.Valentijnsrondleidingen. editie van de XS Arcam Markets is geheel gewijd Waar zou de liefde zijn zonder planten? Sinds aan de relatie tussen architectuur en licht. mensenheugenis worden planten gebruikt om de 24 april 2015–24 april 2016: A.A.P. 2015 liefde een handje te helpen. We geven een roos als De tien projecten die zijn genomineerd voor de blijk van onze liefde, basilicum zou het libido Amsterdamse Architectuur Prijs 2015 zijn vanaf opwekken en een paar druppeltjes van gifsap uit vrijdag 24 april te zien bij Arcam. Onder het het Vingerhoedskruid schakelt de rivaal uit. motto ‘Spot on Architecture’ tonen de tien Planten helpen ons enorm in de liefde en gebouwen samen de hoogtepunten van de verleiding. Een rondleiding vol lust, listen en bouwproductie van het afgelopen jaar. bedrog, en ach, ook romantiek uiteraard. cursus Aanvang op beide dagen om 14.00 uur. Deelname Crash Course | Vernieuwd! Nu met vernieuwd €3,50 (excl. entree) op zaterdag 13 februari. concept en andere spreker(s). Kom meer te weten De rondleiding is gratis op zondag 14 februari. over de ontwikkeling van Amsterdam in 45 Vooraf reserveren is niet mogelijk. minuten. Wat is de oudste plek van Amsterdam? 26 maart 2016: Voorjaarsbloeiers. Ieder jaar De Jordaan, waar komt die naam eigenlijk kondigen krokussen en sneeuwklokjes weer de vandaan? Van wie was het Vondelpark? Hoe zag lente aan in de Hortus. Ook vele andere bol- en de Dam er vroeger uit? Wat zit er in de Amsterknolgewassen zorgen voor de eerste kleuren in de damse grachten? Enz. Dit en meer op vrijdagen tuin. Sommige soorten behoren tot de zogenaamvan 13.30 tot 14.15 uur voor € 7,50 bij Architecde stinzenplanten. tuurcentrum Amsterdam.Tickets verkrijgbaar in Loop op zaterdag 26 maart mee met onze onze webshop. rondleider en ontdek de vele voorjaarsbloeiers in www.arcam.nl de Hortus. Aanvang 14.00. Deelname €3,50 (excl. Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam entree). Vooraf reserveren is niet mogelijk.

amsterdam joods historisch museum

Einde van een strijd: een nieuw begin Eigenlijk heeft de hasselteraak Wilhelmina nooit rust gekend, sinds ze in 1899 te Dedemsvaart van stapel liep. Totdat ze eindelijk in oktober verleden jaar afmeerde aan de Nieuwe Vaart. Meer dan zeventig jaar werd ze afgebeuld als vrachtschip voor de binnenvaart, met bestemmingen in Duitsland en België, die tot ver in de jaren dertig nog zeilend werden afgelegd. Wisselende eigenaren gaven het schip een andere naam en vervoerden uiteenlopende vrachten als tarwe, schelpen en zand en grind. In 1971 vond de toenmalige schipper Theo Zondag het welletjes. Het schip werd naar verluidt verkocht aan een Amsterdamse socioloog. Daar begon het een tweede leven als woonschip. Niet minder bewogen.

I

n maart wonen Roy Zijnen en zijn vrouw Marjon al weer dertig jaar op de Wilhelmina. In die tijd heeft hij van het schip zijn levenswerk gemaakt. Alsof dat al niet genoeg inspanning vergde, heeft hij samen met de eigenaar jarenlang het recht op een ligplaats aan het Entrepotdok, langs het voormalige rangeerterrein van de spoorwegen, moeten bevechten.

Op 1 april 1985 stak de toenmalige bewoner van het schip in overspannen toestand de stuurhut in brand. “Ik herinner me die dag nog precies. Ik moest toen mijn expositieruimte in de Pleinwerker, een kraakpand aan het Waterlooplein, ontruimen (nu Academie van Bouwkunst -red.). Ik wilde wat spullen die de Pleinwerker geleend had, terugbrengen naar de boot, maar zag tot mijn grote schrik dat er van de stuurhut slechts een smeulende ravage over was. Een jaar later zocht ik een nieuwe woonruimte en kwam er achter dat de Deo Volente, zoals het schip inmiddels heette, nog steeds in erbarmelijke toestand verkeerde. Tegen een bescheiden huur mocht ik erop wonen en het weer enigszins leefbaar maken. De naam Wilhelmina werd in ere hersteld.”

Vóór 1983 heeft het schip aan de kant van de kalenderpanden gelegen, waar het min of meer werd gedoogd. Eigenaar was Kees Hoekert van de Lowland Weed Company, die er overigens niet op woonde. De Dienst Binnenwaterbeheer van Amsterdam verlegde de boot vervolgens naar de kant van het emplacement, waar al sinds een tiental jaren woonschepen een plek gevonden hadden, met vergunning.

jan mey


Toen al bleek dat de gemeente de woonboten in het Entrepotdok liever kwijt dan rijk was. In de plannen zou het rangeerterrein voor een groot deel aan Artis toegewezen worden. De eerste jaren was het dus pionieren. Geen van de schepen had water, licht of gas, laat staan een telefoonaansluiting. De nutsbedrijven waren er niet happig op om voorzieningen aan te leggen. Vijf jaar zou het duren voordat er een waterleiding kwam. Een jaar later pas stroom, zij het min of meer afgedwongen door Zijnen. Hij wijst naar het interieur dat opgetrokken is uit stevige, gladgeschuurde planken. Alleen in het woongedeelte zijn al drie niveaus aangebracht. “Alles hier is met de hand gezaagd, geboord en vastgeschroefd, er is geen machine aan te pas gekomen. Maar het was uiteindelijk geen doen zo. Ik wilde van dit werk mijn beroep maken, ook andere woonboten opknappen. Ik volgde een opleiding voor elektromonteur, kon een generator op de kop tikken en ging aan de slag met motorzagen, slijptollen en een lasapparaat. Helaas maakte dat ding wel een vreselijk lawaai. En uiteindelijk heeft het geb in 1992 toch maar stroom aangesloten. Alleen bij mij, niet bij de andere boten. Illegaal hebben we toen de leiding doorgetrokken. Maar dan moesten bij mij niet de stoppen doorslaan.”

20


“Het klinkt wel avontuurlijk, dat gepionier midden in de stad, maar dat je geen telefoon had bijvoorbeeld, was gewoon op den duur onhoudbaar. In die tijd werd mijn vader ernstig ziek. Om op de hoogte te blijven van zijn toestand moest ik bij nacht en ontij naar de telefooncel bij Artis rennen. Ook leerde ik toen Marjon kennen en dan wil je wel haar stem horen.” Maar goed, het ging om eerste levensbehoeften in een moderne maatschappij en uiteindelijk kwamen die er ook. De

woonbootbewoners plantten bomen, er ontstond een schilderachtige strook natuurgebied. Niettemin bleven de aanstaande plannen van Artis als het zwaard van Damocles boven de woonschepen hangen. Bij gemeentelijk besluit werden de ligplaatsvergunningen in 2008 ingetrokken en was het afgelopen met de pret. Want leuk was het wel, geeft Zijnen toe. “We waren natuurlijk volledig onafhankelijk, we konden doen wat we wilden. Met zo min mogelijk financiële middelen konden we ons toch aardig redden. Er was geen armoe. Het was een mooie tijd. Niemand wilde daar weg.“ Eind tachtiger jaren leek die gevreesde datum van 2008 nog ver weg. Wie dan leeft, wie dan zorgt. Inmiddels legde Artis een groot parkeerterrein aan, werd er met gemeentelijke subsidie een visie ontwikkeld voor een ondergrondse parkeergarage, uitbreiding voor dierenverblijven die meer van deze tijd waren en los daarvan werd een projectontwikkelaar de mogelijkheid geboden om grootschalig te bouwen vanaf de rooilijn van het terrein. Voor de woonschepen werden ligplaatsen gecreëerd in de Nieuwe Vaart. In 2007 werd het bestemmingsplan bekend. Met als gevolg een algehele opstand in een deel van postcode 1018. De woonboten kwamen in verzet tegen hun verhuizing, bewoners langs die Nieuwe Vaart weigerden pertinent een vloot woonboten voor hun balkonnetje te accepteren, vanwege de privacy en het gevaar voor aanvaringen. En de appartementen aan de Plantage Kerklaan, tegenover het parkeerterrein, waren in de verste verten niet gediend van een gebouwencomplex aan de overkant van het fietspad. Weg uitzicht. Hallo waardevermindering van je huis. Het sleutelwoord hier is geld. De plannen van Artis waren begroot op 80 miljoen euro. De gemeente kon daar hooguit 15 miljoen aan bijdragen. De crisis was ondertussen aangebroken en sponsoren waren lang niet zo scheutig meer. Het lucratieve onroerendgoedproject kwam niet van de grond. De hele financiering van de grootse plannen raakte zo in de knel. Het kan Artis niet kwalijk genomen worden dat het de maximale voorwaarden heeft willen scheppen om de uitbreiding rendabel te maken. Maar wat Roy Zijnen nog steeds dwars zit, is de sfeer van onwrikbaarheid en onverdraagzaamheid, waar hij in die zeven jaren van processen, verzet en beroep tegenaan gelopen is. Het had anders gekund. De strijd is nu voorbij. “Ik heb Haig Balian van Artis de hand gedrukt. De vrede is getekend. Ik woon nu aan de Nieuwe Vaart. Ik ben hartverwarmend ontvangen. En, ik voel me veilig hier.”


21

Colofon 1018 is een buurtblad voor de oostelijke binnenstad en komt tot stand dankzij een groep vrijwilligers (redactie) en met medewerking van het Huis van de Buurt Oostelijke Binnenstad.

Jaargang 3, nummer 11, februari 2016. Verschijning Het Buurtblad komt zes maal per jaar uit, in een oplage van 12.500 exemplaren. issn: 2352 – 4111.

Eindredactie / Secretariaat Titia Koerten, Linda Timmermans, e-mail: [email protected].

Redactie Vera Amende, Léon Deben, Erik Hardeman, Maria Heijdendael, Titia Koerten, Jan Mey, Brigitte van Meurs, Bruno van Moerkerken, Linda Timmermans, Karel Warmenhoven en Mila Wybenga (HvdB).

Basisontwerp & opmaak www.werkplaatsamsterdam.nl.

Druk Dijkman Print, Diemen.

Inzenden kopij Inlevering kopij en foto’s: voor vrijdag 18 maart 2016. In Word per e-mail naar [email protected]. Foto’s met naam van fotograaf en vrij van auteurs- en portretrecht. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten of niet te plaatsen, foto’s te bewerken of niet te plaatsen en is niet verantwoordelijk voor aangeleverde foto’s van derden. Foto's toezenden in hoge resolutie (jpeg, tiff, r aw formaat).

Advertentieopgave Huis van de Buurt, t.a.v. Mila Wybenga: 020-6223879, [email protected]. Inleveren uiterlijk woensdag 23 maart 2016.

Illuminade 2015–2016

Vrijwilligers gezocht voor hulp aan ernstig zieke mensen Mede door de bezuinigingen in de zorg is de vraag naar ondersteuning door zorgvrijwilligers enorm gestegen. Bij Markant kunnen wij de vraag nog amper aan. Er dreigen wachtlijsten te ontstaan voor alle doelgroepen bij wie wij vrijwilligers inzetten. Dat is heel naar omdat deze mensen en hun naasten vaak in moeilijke omstandigheden verkeren. Dat geldt in het bijzonder voor mensen in de laatste levensfase. Wij zijn met spoed op zoek naar vrijwilligers palliatieve terminale zorg.

De lichtroute wandelend afleggen ging dit jaar niet helemaal zonder slag of stoot; de winteravonden gingen soms gepaard met hevige storm en regen. Maar het was zeker de moeite waard. Het blijft verrassend te zien hoe lichtkunstenaars onze mooie omgeving gebruiken bij hun presentatie. Met dit jaar het thema vriendschap. Hier enkele mooie foto’s van buurtgenoot Hans Leentjes ter herinnering.

Bent u op zoek naar zinvol vrijwilligerswerk? Wilt u werken met uw hart en 'er zijn' voor mensen die zich in de laatste levensfase bevinden? Neem dan contact op met Markant en geef u op als vrijwilliger. Wij zorgen voor een goede training, begeleiding en een onkostenvergoeding. Mensen in de laatste levensfase hebben vaak behoefte aan extra aandacht, ondersteuning en aanwezigheid van de ander. Vaak voorzien familie (mantelzorgers), vrienden en/of zorgverleners in die behoefte. Wanneer dit niet voldoende is, kan de ondersteuning door een daarvoor opgeleide vrijwilliger een mooie aanvulling zijn. Als Vrijwilliger Palliatieve Terminale Zorg (vptz) geeft u een paar uur per week aandacht aan iemand in de laatste levensfase, door te praten, samen een activiteit te ondernemen of juist door stil aanwezig te zijn. Door uw aanwezigheid staat u ook de mantelzorger bij. Deze kan de zorg dan even een beetje loslaten. Ervaring is niet vereist; wel betrouwbaarheid, betrokkenheid, inlevingsvermogen, geduld en het hart op de goede plek. Bel voor meer informatie naar Markant 020–886 88 00 of e-mail [email protected].

Tarieven advertenties 2015 Formaat 6x6 cm à € 50,– per keer, € 250,– per jaar. Formaat 12x6 cm à € 100,– per keer, € 500,– per jaar. Zes nummers (één jaar) = 5 betalen. Eventuele opmaakkosten € 60,–. Prijsopgave via [email protected].

Verschijningsdatum volgende nummer Omstreeks zaterdag 9 april 2016.

Bezorging

foto's: h a ns leen tjes

Huis-aan-huis in alle brievenbussen. Ook zijn er diverse afhaalpunten in de buurt, zoals gezondheidscentra, huisartsen, supermarkten en 1018 ligt op veel koffietafels. Ook in het Huis van de Buurt aan de Kleine Wittenburgerstraat 201, Oosterkerk.

Vragen en klachten Huis van de Buurt: 020-6223879.

Facebook 22

Ook wij zitten op Facebook. Like ons op ‘Plantagebuurt’ of ‘De Eilander’. februari 2016 » 1018 | de eilanden en plantage weesperbuurt


23

de langverwachte laatste zoen

Kom naar de herdenking!

karel warmenhoven

H

et is dan 75 jaar geleden dat vele tienduizenden burgers het werk neerlegden en opkwamen voor de vervolgde Joodse bevolking. Op zaterdagmiddag 22 en zondagmiddag 23 februari 1941 vonden er op klaarlichte dag voor het eerst razzia’s plaats op en rond het Waterlooplein, waarbij 427 Joodse jongemannen in de leeftijd van 20-35 jaar bijeen werden gedreven op het J.D. Meijerplein en uiteindelijk gedeporteerd werden naar het concentratiekamp Maut hausen. Slechts twee van hen slaagden erin te ontsnappen en te overleven. Veel Amsterdammers waren getuige geweest van het buitengewoon gewelddadige optreden van de bezetter en de verontwaardiging was groot. Uit protest hiertegen werd er massaal gestaakt op dinsdag en woensdag 25 en 26 februari 1941; niet alleen in Amsterdam, maar ook in de Zaanstreek, Kennemerland, Utrecht, Hilversum en Weesp. De Duitse bezetters waren totaal verrast door deze eerste grote verzetsdaad, en kondigden op 26 februari 1941 de noodtoestand af, maar de staking ging door. Mannen en vrouwen blokkeerden de tramrails en tramwagens werden omver gegooid. Om 11.00 uur reed er geen enkele tram meer... Maar de bezetters namen harde tegenmaatregelen. Een politiebataljon en twee SS-infanterie regimenten rukten 24


de stad binnen, mitrailleurs verschenen op de straathoeken, er werd geschoten en er vielen doden en gewonden en er werd een avondklok ingesteld. Na 19.30 uur mocht niemand meer op straat. Donderdags 27 februari 1941 werd er niet meer gestaakt. Er waren negen doden gevallen en 24 zwaar en 21 licht gewonden. Het stadsbestuur werd die donderdag ontbonden. Burgemeester en Wethouders werden ontslagen... De Februaristaking van 1941 heeft nationaal en internationaal grote indruk gemaakt. Het is de enige algemene politieke staking geweest in Europa tegen de anti-joodse maatregelen van de nazi’s in bezet gebied. In ons land vormde de staking voor velen tijdens de bezetting een bron van inspiratie. Als blijk van erkenning en waardering verleende Koningin Wilhelmina de gemeente Amsterdam in 1946 het devies “Heldhaftig, vastberaden, barmhartig”. Dit devies is sindsdien toegevoegd aan het stadswapen. Nog altijd geeft de Februaristaking een duidelijk signaal naar deze tijd. Omdat het nu 75 jaar geleden is, dat de Februaristaking plaatsvond, krijgt het extra aandacht dit jaar. Koning Willem Alexander zal de herdenking bij de Dokwerker bijwonen. Het gvb zal op donderdag 25 februari in Amsterdam alle trams, bussen , metro’s en veerponden om 11:00 uur 1 minuut stopzetten. Op zondag 21 februari wordt in het Verzetsmuseum om 15:00 uur door de theatermakers van Barbaren & Co de theatervoorstelling “Staakt...” gespeeld. Na afloop van de voorstelling kan het publiek naar het Jonas Daniel Meijerplein lopen, waar om 17:00 uur Job Cohen de fototentoonstelling ‘Ik, jij, wij, hij, jullie, zij’ opent over de razzia’s, de directe aanleiding tot de Februari staking.


“Wij roepen u op donderdag 25 februari 2016 naar het Jonas Daniel Meijerplein te komen en deel te nemen aan het defilé langs De Dokwerker. Aanvang 16:30 uur”. Zo luidt de oproep van het Comité Herdenking Februaristaking 1941 en het Gemeentebestuur van Amsterdam.

foto: niod

Februaristaking 75 jaar

rob zwetsloot Het is een enorme eer. Het Scheepvaartmuseum als het centrale punt in Europa. Als ik Mark Rutte op de steiger zie zoenen met Jean Claude Juncker, de Europese Unievoorzitter, vind ik dat geinig. Leuk, dat het bij mij om de hoek is, de Europese Gay Pride. En tegelijk met het voorzitterschap van de Europese Unie is nog een groot stuk van het Marineterrein toegankelijk gemaakt. Via een nieuwe brug over het marine terrein kun je naar de Dijksgracht lopen en daar een kopje koffie drinken. Leuk, fijn, mooi! Ik wil dit keer positief blijven, want voor je het weet sta ik als azijnpisser, kankerpit, zuurpruim, negatieveling en zeurkous bekend. En dat wil ik niet. Laat ik daarom maar niet weer over de politiek van de Europese Unie beginnen. En de onmacht om de steeds groter wordende problemen aan te pakken. Of die steeds maar uitdijende en steeds meer geld verspillende bureaucratie. Of klagen over die kunst in de Kattenburgerstraat. Ik wil geen woord meer vuil maken aan die kunstenaars die hun ziel hebben verkocht aan de duivel. Dus welgemoed maakte ik een wandeling over deze aanwinst voor de buurt en voor heel Amsterdam. Een wandeling langs het Scheepvaartmuseum, dat trouwens sinds de verbouwing en heropening van crisis naar crisis wankelt en in die zin op de Europese Unie lijkt, en over het Marineterrein. Op het Kadijksplein ging het mis met mijn goede voornemen. Daar sloeg mijn stemming helemaal om. Naar negatief. Daar werd mijn oog getroffen door een stelletje hele lelijke vlaggen ter gelegenheid van die EU-top. Bij het Scheepvaartmuseum, aan de brug naar de bibliotheek. In de hele omgeving eigenlijk.En het brugwachtershuisje is ook helemaal volgeplakt met diezelfde vormgeving. Echt stuitend. Walgelijk. Ik wil hier even klagen. Welke grappenmaker heeft dit verzonnen? Deze afschuwelijke vormgeving. Zo krijgen nog meer mensen een hekel aan de EU. En wat heeft dat allemaal gekost? Waarom moeten de buurbewoners hieronder lijden? Blijft ons dan niets bespaard? Is er dan niemand meer met goeie smaak bij die organisatie? Hadden ze in heel Europa niet iets mooiers kunnen vinden? Of gewoon géén vlaggen ophangen. En dus geld besparen. Het zijn tenslotte ook mijn belastingcenten. En daar mogen ze wel eens wat zuiniger mee zijn. En blijft dit tot de zomer er zo uitzien? Ik ben bang van wel. En toen ik dat dacht keerde mijn humeur weer om. Want dat is het goede nieuws. In juli is het weer voorbij. Worden de vlaggen weer gestreken. Dan zullen Mark en Jean Claude elkaar weer ten afscheid zoenen op de steiger bij het Scheepvaartmuseum. Voor mij zal dat de langverwachte laatste zoen zijn.


25

✒

FreedomLab: creatieve dynamiek

n a a b d e o l b e d Razernij in

Het contrast is groot. De façade van Plantage Middenlaan 62, waaraan een loom wapperende roze vlag tevergeefs wat kleur probeert te geven, doet een saai kantoorpand vermoeden. Maar achter de voordeur is het een en al dynamiek. Niet verwonderlijk, want het voormalige hoofdkantoor van de Amsterdamse paardentram biedt sinds drie jaar onderdak aan de creatieve geesten van FreedomLab.

a van de in 2015 het them Jaloezie. Dat was bepaald ie Poëzieprijs. N t jaarlijkse Plantage mens naar de st nobele in ee m t he t da a een them van de tateer t het Bulletin boven roept, cons die de , ge ta en van de Plan Vereniging Vriend op de dt or seer t. Gedoeld w scher wedstrijd organi as W e w innares A nnek die rs inzendingen van te ch di Ketelaar, twee dicht ge en runner-up Jan n hu in t verlaten, ef he n he e di e fd de gelie wensen. weinig goeds toe

erik hardeman

C

ampus for creatives, entrepeneurs and engineers. Zo staat het nogal cryptisch op het visitekaartje van Evelien van Breda. Onder het genot van een cappuccino die duidelijk maakt dat kwaliteit hier belangrijk wordt gevonden, vertelt zij over de achtergrond van FreedomLab, dat in 2000 werd opgericht.

er ik h ar dem an

“Het was de begintijd van internet en oprichter Arjan Postma voorzag dat veel organisaties vroeg of laat geconfronteerd zouden worden met de vraag welke impact de nieuwe (informatie)technologie voor hen zou hebben. Om die vraag te helpen beantwoorden ontwikkelde hij onder de naam ‘toegepaste creativiteit’ een eigen methodiek. Aanvankelijk werkte FreedomLab als een soort consultancy bureau, maar al snel groeide de behoefte om niet alleen voor, maar ook samen met creatieve ondernemers naar innovatieve oplossingen te zoeken voor de complexe uit dagingen van deze tijd.”

Van Breda benadrukt dat FreedomLab geen doorsnee bedrijfsverzamelgebouw is. “Wie hier ruimte huurt, doet dat omdat hij of zij deel wil uitmaken van een creatieve gemeenschap in een huiselijke sfeer met bijvoorbeeld regel matig een gezamenlijke lunch. Mijn taak als community builder is om te zorgen dat de gemeenschap ook echt als zodanig functioneert. Voor dat doel organiseer ik discussieavonden, uitjes naar een bijzondere film of expositie en af 26



en toe een excursie naar bijvoorbeeld een andere innovatiecampus. Niets is verplicht, maar wij verwachten wel dat de campers met een zekere regelmaat aan activiteiten meedoen.” Bijkomend voordeel is dat zij kunnen profiteren van het netwerk van FreedomLab. “Als een van onze klanten, zoals klm, Ahold of Radio 538, een opdracht voor ons heeft, kijken wij altijd of we onze campers bij de uitvoering kunnen inschakelen. Dat heeft al heel wat ondernemers extra business opgeleverd. Bovendien krijgen zij de kans om tijdens de filosofische debatten die wij hier organiseren, in gesprek te raken met bekende denkers zoals Ad Verbrugge en Peter Sloterdijk.” Evelien van Breda stelt met nadruk dat FreedomLab op de huidige locatie niet veel verder wil groeien. “Iedereen kent elkaar hier en dat willen we graag zo houden.” Maar als creatieve ondernemers uit de buurt nader met ons willen kennismaken, dan zijn ze van harte welkom.” (Neem contact op via [email protected]).

t trots jij show t je lief me es in over winningsro int sp s de stoeipoe fee ze glimt als een tro nk aan mijn eigendu dit beeld knaagt at td to ct es zelfrespe vreet laatste restj t glicht zie mijn gram het da or elke el de razernij do het hart pompt sn gestaag it oe gr , de woede bloedbaan heen in monster vorm jou nen samen tegen mijn spieren span ten zit ar ma d kille moor ze zijn bereid tot e nek vast in kabelstijv een steen op niet meer, ligt als de drift verteer t t vergeefs ek zo buikkramp zwakke maag, de iten toe een weg naar bu er ik pesten blijft, force als dit gevoel me er jou ov n lve go l jn gal za een verlossing, mi ik als t t ne zodat je groen zie r Anneke Wassche

D

ige kerst ik wens je modder r jaa lijk se en een vre k jeu el ve el he t me hten en verveelde gezic n ete en koude vo eken en veel onderbro trekken ad na bil je in die en vieze oren luisterd wordt ar niet naar je ge en dat er merkba t open willen en blikken die nie en sloffe koekjes je wilt slapen steekmuggen als ezer dicht te doen vri n ete en veel verg ur mensen aan je de en drammerige t ijg kr op waar je geen vat je in de trein zit en je broek vol als en lekke banden en benzine op r je schoen en veel poep onde komt er ht waar je pas ac en bent ns me de als je al bij je omstoot die e ffi ko s pje en ko n aa je neus en vieze snotjes n je tanden sse tu en rottig spul pas ziet uis th es all en dat je het je verteld en niemand heeft

5

Om dat mogelijk te maken verruilde de organisatie haar pand aan het Singel drie jaar geleden voor de door minister Kamp geopende huidige behuizing, twee monumentale kantoorpanden met erachter de tot cursusruimte omgebouwde oude paardenstal en een binnenplaats waar een aantal kippen zorgt voor een regelmatige aanvoer van scharreleieren. “Een geweldige plek”, zegt Van Breda, “waar inmiddels zo’n honderd creatieve ondernemers aan het werk zijn. In ruil voor de huur krijgen deze campers zoals wij ze noemen, een sleutel van het pand. Ze krijgen geen eigen kamer maar zijn vrij om, wanneer ze maar willen, in een van de groepsruimtes te komen werken.”

de uit weg

twerk van iepr ijs, een kuns e Pl an tage Poëz ar door jurd afgelopen naja Ja sper Krabbé, we asscher uitgen Geemer t aan W va Ko r te zit or vo ry omst in Hotel feestelijke bijeenk n ee ns de tij t ik re l de keuze van de ns het Bulletin vie lge Vo . dt an br m Re ter en Cees van ook Annemar ie Os in ar da et m ry ju e de beeldende ar gedicht vanweg ha op al or vo – e Ed n haar minnaar wat het verraad va n va g in ijv hr sc be ht. weeg had gebrac fysiek bij haar te l dat de pr ijs e voor de 24 maa de Het wa s vorig jaar ze keer aan ellen Na wat de jury de in e iti ed werd uitgereikt. jubileum estort, zal voor de lpe ap t over zich zag uitg rden da thema gekozen wo 2016 wellicht een iere kanten van oo m de e emoties en leert aan positiev opbeurende gehet Bulletin. Een het leven, meldt of zo’n thema even leen wel de vraag dachte. Het is al de gal van Waszal opleveren als sprekende beelden ar golft. er haar ex-minna scher die groen ov

Jan Ketelaar


27

Huis van de Buurt  Groen & Milieu  Steunpunt Wonen  Themamiddag Mobiliteit

Locatie: Verzetsmuseum Dag: Woensdag Datum: 24 februari Tijd: 14–17 uur


De Plantage Weesperbuurt is een prachtige buurt, een buurt om te (blijven) wonen. Maar dan wel zo prettig en veilig mogelijk. U bent van harte welkom tijdens de tweede themamiddag over prettig ouder worden in onze buurt. Zien we u dan (weer)?

tenaar aan wat er beter kan of waarom het zo is. • Stel, u gaat naar het ziekenhuis en u wilt graag dat iemand u brengt of meegaat. Wat dan? We laten u zien hoe deze vraag elders tot een mooi project leidde. U krijgt alle ruimte mee te praten over mogelijkheden en wensen. • Sciandri zorgt weer voor de beweegintermezzo's. Ook belangrijk als valpreventie. • Buurtbewoners vertellen hun ervaringen en wat ze nodig hebben. Maar ook welke oplossingen ze gevonden hebben. Bij het ter perse gaan van 1018 ligt het programma nog niet vast. Laat u zich vooral verrassen. Voor wie? Voor alle bewoners van de Plantage Weesperbuurt, leden van Stadsdorp Centrum Oost en andere belangstel lenden.

Het Sociaal Wijkteam Centrum Oost organiseert de middag, samen met Stadsdorp Centrum Oost en sportorganisatie Sciandri. Kader is het project 'Langer zelfstandig thuis wonen in de Plantage Weesperbuurt'. Thema mobiliteit Mobiliteit is een breed begrip. Het gaat o.a. over vervoer van de ene plaats naar de andere. Stel dat openbaar vervoer lastig is, welke mogelijkheden zijn er dan? Hoe komt u ergens als u niet zo goed loopt, niet zo goed ziet? Waar loopt u, soms letterlijk, tegenaan? Waar moet de openbare ruimte aan voldoen? Denk aan drempels, uitrustbankjes, veilige oversteekplaatsen, verlichting. Zijn openbare gebouwen, (metro)stations, winkels e.d. wel toegankelijk? En

28

hoe houdt u uw conditie op peil? Staat die rollator wel goed afgesteld? Tijd en plaats Woensdag 24 februari, Verzetsmuseum, Plantage Kerklaan 61.Toegang gratis. Start programma: 14.30 uur (inloop vanaf 14 uur) Napraten (bar is open): 16.30 uur Vervoer nodig? Laat het ons weten, dan regelen we dat. Programma • Het Sociaal Loket van de gemeente informeert u over de verschillende vervoersmogelijkheden. • Een ervaringsdeskundige uit de buurt vertelt over eigen ervaringen in de openbare ruimte. • Middels situatiefoto’s geeft een amb-


Aanmelden en meer info Meer informatie via Anke Weber. Aanmelden graag, [email protected], 0643544508.

Voor in de agenda Buurtsoep van Bart: elke dinsdag vanaf 12.30 uur, Witte Boei. Kosten € 1. Vegetarisch of vlees (halal) – de soep van de dag staat op onze Facebook: www.facebook.com/witteboei. Buurtrestaurant Witte Boei: maandagen 15 en 29 februari; 7, 14 en 21 maart; 4 en 11 april. Aanvang 18 uur. Ook vegetarisch/halal. Adres: Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201. Opgeven en betalen aan de balie. Kosten €5, kinderen €3. Buurtrestaurant De Keyzer: woensdagen 17 en 24 februari; 2, 16 en 23 maart; 6 april. Aanvang 18 uur. Adres: Czaar Peterstraat 12. Opgeven aan de balie Witte Boei. Kosten € 5, kinderen € 3.

Repair Café: elke eerste woensdag van de maand, 14-17 uur, Witte Boei. Buurtoverleg Oostelijke Eilanden & Kadijken: woensdag 6 april, 20 uur, Witte Boei. Meer informatie en vergaderstukken: www.buurtorganisatie1018. nl/eilandenoverleg. Buurtspreekuur Plantage Weesperbuurt: elke woensdag, 11-12 uur, café Eik en Linde, Plantage Middenlaan 22. Buurtspreekuur Oostelijke Eilanden & Kadijken: elke dinsdag 11:30-12:30 uur, Witte Boei.

Doe mee en kom naar de budgetmarkt: zaterdag 5 maart 2016, 13–17 uur, De Witte Boei Geld besparen op een creatieve manier? Dat kan. Kom daarom naar de budgetmarkt en laat u inspireren. Ook uw eigen ‘budgetideeën’ zijn welkom. Deelname is gratis. Wat is er te doen? • Diverse (creatieve) workshops • Kleding- en spullenruil: neem vooral zelf wat mee • Repair Café: laat het maken • Budgetkoken: snel vol, dus aanmelden nodig

Lezing werkgroep Groen en Milieu: Hoe is lokale luchtkwaliteit betrouwbaar te meten? Donderdag 18 februari, 20 uur, De Witte Boei (inloop vanaf 19.30u), gratis. Het in real time meten van fijnstof, stikstof(oxiden) en roet blijkt lastig. Maar, dat willen we wel graag, net als bij smog. Waag Society – Institute for art, science and technology – wilde hier iets aan doen. Siebrand Hekking, onderzoeker, vertelt over de stedelijke initiatieven rondom luchtmetingen in Amsterdam. Hij werkt hier al een paar jaar mee om de luchtkwaliteit op de Oostelijke Eilanden betrouwbaar te meten. Sinds kort werken ook het Rijksinstituut voor Volks gezondheid en Milieu (riv m) en de Wageningen Universiteit mee aan het onderzoek. Het belooft een interessante avond te worden. Graag tot dan. Meer info: www.smartcitizen.me, www.milieudefensie.nl/luchtkwaliteit, www.waag.org. Zie ook het artikel elders in deze 1018. Werkgroep Groen en Milieu, Vereniging Milieudefensie.

Meer info en aanmelden Lianne Rigter, [email protected], 0642776082

Hoge Raad: rendement niet doorslaggevend De Hoge Raad oordeelde onlangs dat een huurovereenkomst in de Amsterdamse binnenstad in stand blijft. De verhuurder wilde de huurder ontruimen omdat deze geen ‘redelijk rendement’ zou behalen. Het gerechtshof en de

Hoge Raad gingen niet mee in deze eis. Het komt regelmatig voor dat verhuurders bij het opzeggen van een huurovereenkomst beroep doen op ‘dringend eigen gebruik’. Hierbij stelt men dat er een ‘structurele wanverhouding is tussen de huuropbrengsten en de exploitatiekosten’. In deze zaak kocht de huidige eigenaar het pand in gedeeltelijk verhuurde toestand. Middels de rechter poogde hij de huurder - die er al ruim 30 jaar woonde - eruit te krijgen. De Hoge Raad heeft geoordeeld: de huurder mag blijven, een belangrijke overwinning die voor vele andere huurders van groot belang is. De zaak is mede mogelijk gemaakt door het Emil Blaauw Proceskostenfonds. Het arrest van de Hoge Raad vindt u op onze website.

Ook dit jaar inkomens afhankelijke huurver hogingen Zoals het er nu naar uitziet, krijgen huurders per 1 juli 2016 weer te maken met inkomensafhankelijke huurverhogingen. Standaard geldt een huurverhoging van 2,5% (inflatie + 1,5%). Net als voorgaande jaren is nog een extra huurverhoging mogelijk van 0,5% of 2,5%. Dat is dan afhankelijk van het totale inkomen van het huishouden in 2014. De verhuurder moet wel een verklaring van de Belastingdienst meesturen.

Woonspreekuur en huurteam in de Witte Boei Voor alle vragen over huren en wonen, kunt u elke dinsdag 9-10 uur, en woensdag 15-17 en 19-20 uur terecht bij het woonspreekuur in het Huis van de Buurt De Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201. Tel: 622 76 98, [email protected], www.wswonen.nl/centrum


29

Bankzitter

Zondag 17 januari 2016 12:00 uur Picknickbank Marineterrein veld voor Pension Homeland

foto: feije riemersm a

De SOOP verruimd Begin januari is het er dus eindelijk van gekomen: het sta-in-de-weg muurtje in de soop gelagkamer is gesloopt! Het ruimtelijke effect is verrassend en prachtig, precies wat we ervan hoopten! De eerste bijeenkomsten in de nieuwe ruime ruimte zijn al achter de rug en hebben de toets glansrijk doorstaan. Er staan nog concerten, lezingen en vernissages op het programma, mooie gelegenheden voor een bezoek aan de soop. Bijzonderheden daarover vindt u elders op deze pagina, of in de soop Nieuwsbrief waarvoor u zich kan aanmelden op [email protected].

Het Marineterrein is bezaaid met witte spikkels en ook de banken zijn voorzien van een decoratief laagje ijs. De eerste vorst van het seizoen. Dat werd weleens tijd. De hemel is schoon en blauw als de zee op ansichtkaarten. Het is zondag, er zijn geen vergaderingen, en toch wordt de deur van het EU-gebouw bewaakt door fluorescerende jassen en zwarte baretten. Is Rutte daarbinnen? Of Timmermans? Gewone mensen komen het gebouw in ieder geval niet in. Het is rustig op het terrein. Er fietsen en wandelen mensen, maar niet veel. Opvallend is wel dat iedereen díe zich op het terrein waagt verwonderd om zich heen kijkt. Op deze plek hebben de meeste Amsterdammers zich nooit eerder begeven; de grote blauwe poort is nog geen week geleden geopend voor burgers. Het is hier prachtig, met grasperken die lijken op frisse Alpenweiden en reuzenbomen met ingenieuze takkenstelsels. De burger heeft deze plaats nog niet overgenomen; hier hebben tucht en militaire efficiëntie drieënhalve eeuw de boventoon gevoerd. Eigenlijk wel logisch dat het hier zo proper is, wie durft zijn vuil achter te laten in deze ordentelijke tuin waar je je de hele tijd bespied waant door periscopen die overal uit de grond steken (en die bij nadere 30


inspectie vuilnisbakken blijken te bevatten)? Hee, wat doet die hoop stenen daar rechts tegen de muur? Hebben we hier te maken met protesten, barricades? Ach nee, het zijn gewoon overgebleven keien van een T-vormig pleintje vlak voor het EU-gebouw. De EU is alomtegenwoordig. In Pension Homeland, links van de bank, is het EU-bezoekerscentrum. Daarachter, op een boot, prijken de vlaggen van de lidstaten. Dáárachter zijn twee bruggen opgeschikt met EU-vaandels. Als de EU hier vertrokken is, kan Amsterdam verdergaan met het demilitariseren van het terrein. Wat er gaat komen is nog niet duidelijk. Ruimte voor sport? Een park? Festivals? Iets voor toeristen? In het zeventiende-eeuwse Poortgebouw, dat het Marineterrein van de Kattenburgerstraat scheidt, zitten al talloze bedrijfjes, allemaal even hip en baanbrekend. Het terrein is groot en er staan behoorlijk wat gebouwen, eeuwenoude en gloednieuwe. Wat een mogelijkheden biedt deze oase. Maar wat zou het mooi zijn als iets van de serene rust bewaard blijft. Een plek voor gemijmer. De bankzitter dreigt inmiddels te veranderen in een standbeeld van al dat gecontempleer. Tijd om in beweging te komen. Ingerukt, mars!

Donderdag 17 maart om 16:30 uur, Soopsalon Hoboïste Maud Sauer en pianiste Monique Copper, die al lange tijd samenspelen, geven weer een sprankelend concert. Ditmaal staan op het programma werken van Telemann, Ravel, en minder bekende componisten. Van Ravel zal het prachtige langzame deel uit het pianoconcert in G-groot klinken in een bewerking voor piano en althobo door Monique Copper. Van de Franse componist Gabriël Grovlez wordt Sarabande en Allegro uit 1929 gespeeld en van Slamet Sjukur (1935– 2015), grondlegger van de eigentijdse muziek in Indonesië, wordt La Rivière (2012) voor piano uitgevoerd. Verder staan twee Nederlanders op het programma: Willem Jeths, Componist des Vaderlands, die met Chiaroscuro (1995) verwijst naar de licht-donkertechniek uit de oude schilderkunst, en de eigenzinnige Peter Lunow, die op verzoek van Maud Sauer ‘Ragfijne Peplos’ (2015) componeerde voor fluit en alt hobo, met als fluitiste Helen Metzelaar. Donderdag 14 april en 12 mei om 16:30 uur, Soopsalon Een recital van pianist Florent Mou-

foto’s: henry k loostr a

soop activiteiten

brigitte van meurs

rier, en als afsluiter van het seizoen de traditionele 10x5 minuten show, waarin eigen talent van zich laat horen! soop-uur, in samenwerking met de

Vrienden van de Plantage. Donderdag 25 februari om 16:30 uur: b u u r t l u i s t e r e n Geluidskunstenaar Cilia Erens vertelt over haar onderzoek naar omgevingsgeluiden ver weg in China, maar ook dichtbij in de Plantage. Haar lezing zal gaan over luisteren naar het alledaagse, naar het ruisen van een plataan in de wind, naar de schoonheid van het onvoorspelbare.

Donderdag 31 maart om 16.30 uur: soop-uur

Buurtgenoten Maurice de Gruyter en Gerard Gelswijck vertellen over de geschiedenis en de toekomstplannen van de kromhout werf. Exposities Donderdag 3 maart om 16:30 uur: “Zoektocht naar essentie”. Deze expositie van buurtgenoot en beeldend kunstenaar Gustav Meist wordt feestelijk geopend. Zijn krachtige en kleur rijke olieverven en werken in acryl zijn te bewonderen tot en met woensdag 1 juni 2016.


31

1018

Open Oost: 16 + 17 april 2016

7 9

11

De Eilanden & Plantage Weesperbuurt

1 2

3

1018 is het postcodegebied van het gebied Centrum Oost. En ook het verspreidingsgebied van het 1018 Magazine. Sinds het samengaan van de Plantage-/ Weesperbuurtkrant en de Eilander hebben fotografen Maria Heijdendael en Bruno van Moerkerken de grenzen van dit gebied verkend. Hier de locatie van dit nummer.

8 5

4

6

10

De kunstenaars op de Oostelijke Eilanden, Kadijken en Entrepotdok organiseren een nieuwe editie open ateliers. Schilders, beeldhouwers, muzikanten, dichters, dansers, performance kunstenaars, ontwerpers en creatieve makers doe mee! Hebt u een idee voor een workshop die georga niseerd wordt in uw atelier of huiskamer? Of wilt u expo

seren in een centrale expositieruimte? Meld u aan voor 10 maart via de website www.openoost.org. De eigen bijdrage is €50,00. Heeft u een winkel of ruimte die geschikt is om te exposeren? Stuur graag een bericht aan [email protected]

Meer weten, meedoen of meehelpen? www.hetgezichtvan1018.nl

Foto- en filmmateriaal gezocht voor festival Aardappeloproer 2017 Als buurtgenoten zijn wij begonnen met de organisatie van een Aardappeloproer-festival dat in juli 2017 zal plaatsvinden. Hiermee willen wij herdenken hoe honderd jaar geleden bewoners op de Oostelijke Eilanden samen optrokken om voldoende te eten te hebben. En dit vieren wij omdat nog steeds veel bewoners zich met elkaar inzetten om de buurt prettig en mooi te houden. Het festival kan alleen worden georganiseerd met de deelname van u, buurtgenoot, wonend of werkend op Katttenburg, Wittenburg, Oostenburg, de Czaar Peterbuurt, Funenpark en de Kadijken. Er is een programma in wording waaraan een aantal professionele makers uit de buurt hun medewerking hebben toegezegd. Wij denken aan toneel, liedjes over de oorlog en aardappelen, muziek, vertelkunst en rondleidingen. Ook is er contact met musea in de buurt en het Stadsarchief. Op dit moment zijn wij voor het foto- en filmprogramma op zoek naar vaak zeldzame foto’s – en nog zeldzamer filmmateriaal - uit de periode 1910-1925. Dus, heeft u of uw

32


oma of opa nog ergens foto’s of films in een la liggen met straatbeelden of gebeurtenissen uit die periode, dan willen wij die graag gebruiken. Ook zijn wij nog op zoek naar filmen fotomateriaal uit de periode 1960 tot nu, waarin de buurt - gebouwen, water, groen en acties - een centrale rol spelen. Het materiaal zal gekopieerd worden en wij zullen er uiteraard zorgvuldig mee omgaan. Hebt u materiaal? U kunt dat inbrengen op 23 februari van 10:00–12:00 uur en op 25 februari van 19:00–21:00 uur. Als u die data niet kan, neem dan contact op met Andre Agterof, [email protected], 06-38646271, of Heleen Verschuren, [email protected], tel 06-54251457. Om te weten waarom de aardappel tot een oproer leidde lees het artikel van Titia Koerten in 1018, september 2014, nummer 2. Zie onder buurtmedia op www.buurtorganisatie1018.nl/links/ of lees het nummer in de Witte Boei.

Het grote interactieve buurtproject Het gezicht van 1018 trekt ook in februari en maart door de buurt met de mobiele studio.

februari Kijk op de website voor actuele data en meld u aan voor de fotodagen in februari. maart za 19 ma art grote fotodag van Het gezicht van 1018 Oranje Nassaukazerne

De bewonerscommissie Oranje Nassaukazerne en Boogblok organiseert samen met ons op zaterdag 19 maart 2016 een grote fotodag op het Wilhelmina Blombergplein. Die dag is er ook de Louise Wentdag, waar bewoners de portiektuinen gaan onderhouden én een burenhulpdag om samen alle voorjaarsklusjes op te pakken. U kunt tussen 10:00 en 16:00 uur uw portret laten maken. Graag tot dan!

1018 OPROEP!

De Eilanden & Plantage Weesperbuurt

Het 1018 Magazine zoekt schrijvers, journalisten, cartoonisten en/of buurtreporters uit postcodegebied 1018 die op vrijwillige basis 2-maandelijkse het team willen versterken. Interesse? Mail ons op: [email protected].


33

alles sla at een gener atie over

sloop of kroonjuweel? Het gonst in de buurt: de Oosterkerk zou zomaar kunnen worden gesloopt als er geen geld op tafel komt. De gemeente zit met de kerk opgescheept, het ding kost handenvol geld aan onderhoud en levert niets op. Ondertussen loopt het de grondexploitanten dun door de broek van opwinding om dit terrein te mogen herontwikkelen, zoals dat zo mooi heet. Met 1300 m2 is het een derde van het Wienerterrein. Ik zie al eurotekens al in hun ogen! Met mijn taalcursisten wandel ik door de buurt en we becommentariëren zoals gebruikelijk alles wat los en vast zit. Karin, een lange dunne blonde deelneemster van het eerste uur weet dat er voor de kerk geen huurders zijn te vinden; grondig verbouwen is niet mogelijk, er mag namelijk niets. Het is een monument en de vloer bestaat uit grafstenen. In Albanië wisten de communisten destijds wel raad met in onbruik geraakte godshuizen: die kregen een tweede leven als sporthal, makkelijk, met een lekker hoog plafond. Ze vervolgt: 'Het is een dankbare hobby van de gemeente om een dergelijke kerk als kroonjuweel te willen hebben en behouden, dat is heel fijn natuurlijk, maar dan moeten ze niet die hoge kosten, dus het hobbygehalte, doorberekenen in de huur. Dat kan niemand betalen, een huurder wil bij wijze van spreken net zo goed een vierkante loods'. 'Daarom staan er ook zo veel loodsen', vult Alex aan en hij wijst naar De Witte Boei in de verte. 'Al die sociale clubs, die daarin zitten zaten vroeger in de Oosterkerk en die hadden in de kerk moeten blijven, dan was er nu geen probleem!' Maar ja, destijds rook de gemeente natuurlijk geld en zij mikte op een nieuwe rijke huurder voor de kerk, die met prachtige plannen de buurt eens een nieuwe injectie zou komen geven. Dus de kerk moest leeg. En hij is nog steeds leeg! Het had niet veel gescheeld of er zat een tattoomuseum in, echt een fijne aanwinst voor de buurt en een publiekstrekker waar je graag meermalen heengaat. 'Precies', roept Conchita die voor de gezelligheid meeloopt. 'Die Witte Boei had beter kunnen worden gesloopt destijds om te worden vervangen door een karakteristiek bouwwerk van jong aanstormend bouwkundig talent, om maar meteen veel clichés in één zin te proppen. En daarin zou dan een energiebewuste multiculturele ontmoetingsplaats voor start-ups kunnen worden gevestigd met biologische producten en gerecycled meubilair'. 'Je bedoelt gewoon een café,' constateert Alex. Karin vindt dat we niet moeten zeuren. Er is nu een plan om De Witte Boei een beetje op te leuken en daar is zelfs een heuse architect bij betrokken. Gelukkig is de buurt actief en zijn er al talloze ideeën binnengekomen. Architect bij zoiets lijkt me een heerlijke baan: je laat de buurt denken en vertellen, maakt een paar schetsen en huppakee er gaat een dikke factuur naar het stadhuis. Ik denk niet dat er bij de gemeente veel budget zal zijn voor een serieuze verbouwing van De Witte Boei, dus waar is die architect dan voor nodig? Een beetje verven en gerecycled meubilair van de Kringloop halen kunnen we zelf ook. Ballabona Cucharón E: [email protected] W: www.ballabona.wordpress.com

Mijn vader is netjes, was ooit misdienaar. Ik ben meer een levensgenieter. Met voorouders uit India, Portugal, Suriname en Duitsland heb ik een voorliefde voor taal en andere culturen. Ik spreek met gemak zes talen en studeer nu voor docent Duits.

Het gezicht van 1018 myke rustveld (48) cza ar peterbuurt

elke buurt heeft een ‘moesje’ nodig Sociale controle en contact vind ik positief. Buurman Koos hier verderop in de straat houdt alles in de gaten. Zo’n buur had ik vroeger ook. Moesje noemden we haar. Als mijn ouders niet thuis waren, sprongen we op het bed. Dat zag ze, gaf het door en dan zei mijn moeder later “jongens, niet op het bed springen!”. Huh, hoe kon zij dat nu weten?

de school Ik leerde op de Pabo dat binnen een school de buurt centraal staat. Ik merk daarvan weinig terug bij de school hier in de straat, als ik kijk naar de tussen de auto's voetballende kinderen, de weggegooide melkkartonnetjes, de lukraak geparkeerde fietsjes en de auto's die ouders op de stoep 'effe' wegzetten.

actie Ik wil de buurt, waar ik ook deel van uitmaak, ouderwets activeren. Het is heel gemakkelijk om te klagen, maar zelf iets ontplooien past mij beter. Ik wil hier niet veel over verklappen, maar ik wil de partijen die hiervoor nodig zijn tot elkaar brengen om de straat weer leefbaarder te krijgen.

ruimte Wat mij betreft wordt de straat niet langer gebruikt als schoolplein, maar in plaats daarvan de enorme ruimte aan de parkzijde. Dat de bewoners van de chique nieuwbouwflatwoningen daar minder vrolijk van worden kan ik mij voorstellen, maar niet begrijpen. Daar wonen immers de kinderen van deze school. foto: m a ri a heijdenda el

34


mee. Met de subfaculteit verdween ook het Geologisch Museum en de bibliotheek. Het Museum heeft nog enkele decennia voortbestaan in Artis, op de plaats waar nu het Artisplein is gerealiseerd, waarna de mooiste stukken naar Naturalis in Leiden verhuisden en de rest her en der terecht kwam of als overtollig werd weggedaan. Ook het karakteristieke houten meubilair uit de jaren dertig verdween grotendeels in de container. foto: bru no va n moerk erk en

Geologisch Instituut, bouw 1930–1934, architect A.R. Hulshoff. Datum: 18 maart 1983 Het Geologisch Instituut aan de Nieuwe Prinsengracht 130 werd in 1983 met sluiting bedreigd. Studenten en wetenschappelijk personeel kwamen uiteraard in actie, maar dit mocht niet baten. De subfaculteit Geologie en Geofysica werd samengevoegd met de Faculteit Aardwetenschappen op de VU. Docenten op de VU moesten destijds de "Christelijke grondslag" van de VU respecteren en daarmee het scheppingsverhaal. Veel geologen hadden daar moeite

De Eilanden & Plantage Weesperbuurt

Recommend Documents