De do’s and don’ts van flirten op internet introductie Gemaakt door – Redactie I-respect.nl (eerder verschenen op www.internetsoa.nl van de stichting Mijn Kind Online). Onderwerp – Flirten Doel – Bewust worden van eigen grenzen en die van anderen, bij flirten op internet. Doelgroep – De les is flexibel in te zetten. Zowel 2 VMBO als 5VWO kan hiermee aan de slag. Korte beschrijving – Jongeren gebruiken internet massaal als medium om elkaar het het hof te maken. Ze leren het door vallen en opstaan. Vaak gaat het goed, vaak gaat het ook mis. Tieners moeten leren om een meisje of een jongen ook op internet netjes te benaderen. Je moet het respecteren als een ander 'nee' zegt, bijvoorbeeld. Duur – 1 lesuur 10 minuten Introductie 30 minuten Uitvoering opdracht 10 minuten Evaluatie Benodigd materiaal – Schoolbord of flapover met stiften, en Post-it velletjes (eventueel in twee kleuren – een voor jongens en een voor meisjes).
de opdracht Introductie U schrijft op het bord: Flirten op internet. Tegenwoordig heet dit in jongeren-jargon ook wel flowen of regelen. Om de klas in de positie van deskundigen te manoeuvreren (een gunstige uitgangspositie), kunt u aangeven dat u gehoord hebt dat er tegenwoordig andere termen voor worden gebruikt: welke? De nieuwe termen (bijvoorbeeld flowen of regelen) noteert u erbij op het bord. Vraag vervolgens wat elk begrip betekent. Want flirten of bijvoorbeeld versieren betekent lang niet voor iedereen hetzelfde. Schrijven en plakken Zodra voor iedereen duidelijk is waar het over gaat, verdeelt u het bord verticaal in tweeën; de ene kant is voor de meisjes en de andere kant voor de jongens. Vervolgens worden beide kanten opnieuw in tweeën verdeeld en voorzien van het opschrift Do’s – don’ts. De leerlingen moeten nu in 10 minuten op plakkertjes (Post-its) schrijven wat ze do’s en dont’s vinden en deze op het bord plakken in de juiste kolom (de jongens in het jongensdeel en de meisjes in het meisjesdeel). Top 3 lijstjes Laat nu een jongen en een meisje uit de klas in 5 minuten voor elk deel een top-3 van do’s en een top-3 don’ts selecteren. In die vijf minuten kunt u twee of drie andere leerlingen vragen naar flirten op internet: Gebeurt het? Hoe gaat dat? Hoe belangrijk is de rol van internet op het romantische vlak voor jongeren? Vervolgens wordt er gekeken naar ‘de uitslag’ (de top-3 lijstjes) en worden de verschillen klassikaal besproken:
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 2 van 8
wel
Wat wekt ergernis op? Waarom? Waarom is ander flirtgedrag juist wél goed? Wat willen meisjes wel of niet, en wat willen jongens of niet?
Romantische grenzen Vraag de klas grenzen te formuleren: Waar liggen jouw grenzen? Waar liggen andermans grenzen en hoe respecteer je die? Hoe speel je het spel van romantische interactie op een goede manier, zodat het voor iedereen leuk is? Flirt-tips • Vraag uw leerlingen of ze tips hebben voor leuke flirts of flows. Zo start u vanuit een positief uitgangspunt. Vergeet niet om de tips ook even te laten toelichten. • Desgewenst kunt u de tips laten inventariseren in subgroepjes van één en hetzelfde geslacht (jongensgroepjes en meidengroepjes), gevolgd door een klassikale presentatie van elk groepje. • Vervolgens is het leuk om de tips van de jongens te laten jureren door de meisjes en omgekeerd. Didactische suggesties 1 Komt er weinig respons, dan kunt u uw leerlingen alsnog aan de praat krijgen door te vragen wat je vooral niet moet doen. Vraag dan bij voorkeur naar voorbeelden van mislukte pogingen van anderen. Ten eerste is het altijd makkelijker om te praten over anderen dan over jezelf, zeker als het om gevoelige onderwerpen gaat, en ten tweede gaat er de positieve suggestie vanuit dat ze zelf niks fout zouden doen. Overigens is het natuurlijk niet verboden voor uw leerlingen om over blunders te vertellen die ze zelf begaan hebben. 2 De leerlingen zullen zich ongetwijfeld ergeren aan het gedrag van de andere sekse op internet. Hoe kun je ergenis voorkomen? ‘Empathie’ is het toverwoord. Ze moeten zich leren in te leven in de gevoelens van anderen. Probeer daar steeds naartoe te werken.
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 3 van 8
3 Vragen die handig kunnen zijn bij de discussie met de leerlingen: • als iemand een shirtje uittrekt, doe jij dat dan ook? • verkering vragen via internet – is dat raar? En het uitmaken via internet – wat vind je dáárvan? • kun je verliefd worden op iemand die je via internet leert kennen? Kun je vrienden maken op internet? Wat is internet-vrienschap? • maken volwassenen wel eens flirterige opmerkingen via internet naar je? Wat vind je daarvan? • kan iemand in het echt verlegener zijn dan op internet? • verliefd gedrag op internet, hoe ziet dat er uit? 4 Als een leerling een vervelende persoonlijke ervaring vertelt, spreek dan af dat er niet wordt doorgevraagd als hij of zij dat niet wil. Voordat de groep losbarst met vragen naar details, vraagt u de ervaringsdeskundige of hij/zij het goed vindt om daar als klas verder op in te gaan. Zo ja, maak er dan dankbaar gebruik van. Zo nee, merk dan op dat het inderdaad heel moeilijk is om persoonlijke onderwerpen in een grote groep te bespreken. En dat het niet aan de groep hoeft te liggen dat de medeleerling weigert om verder in detail te treden. Bedank de leerling in ieder geval voor zijn o haar persoonlijke verhaal en complimenteer de groep dat deze leerling zich veilig genoeg voelde om deze ervaring te vertellen. Mocht de ervaringsdeskundige er buiten de klas nog verder over willen praten, geef dan aan wat de mogelijkheden zijn (met uzelf na de les, met de mentor, met een vertrouwenspersoon van school, enzovoorts). Benadruk de vertrouwelijkheid van dergelijke gesprekken. 5 Het is aan te bevelen dat u de vertrouwenspersoon persoonlijk introduceert aan de klas, bij lessen zoals deze (tenzij dat aan het begin van het schooljaar al gebeurd is, natuurlijk). Een klassikale introductie werkt drempelverlagend voor leerlingen die behoefte hebben aan een vetrouwelijk gesprek. Evaluatie Wat vond de klas van deze opdracht? Was het moeilijk om over dit onderwerp te praten in de klas? Of viel dat
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 4 van 8
achteraf gezien juist wel mee? U kunt de kas complimenteren dat zij in openheid over dit onderwerp hebben gepraat in de klas.
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 5 van 8
Achtergrondinformatie Uit onderzoek blijkt dat kinderen op internet al vroeg in aanraking komen met seks. Het kan daarbij gaan om plaatjes, praatjes, en uitnodigingen tot seksueel gedrag via de webcam. Internet-opvoeding is dus vooral: seksuele opvoeding. Wat is het probleem? Seksuele (internet-)opvoeding is onder andere nodig om te voorkomen dat kinderen zich laten overhalen om dingen te doen die ze eigenlijk niet willen, of waar ze nog niet aan toe zijn. Zelfs 10-jarige meisjes blijken al dingen te doen tegen hun zin. Bij jongens is dat risico kleiner, omdat zij vooral de daders zijn van grensoverschrijdend gedrag. Als jongens slachtoffer zijn, zijn ze meestal wat ouder (vanaf 15 jaar). Seksuele (internet-)opvoeding is óók nodig omdat kinderen de gevolgen van hun eigen gedrag nog niet goed kunnen overzien. Het kan dan gaan om jongens die meisjes seksueel benaderen (en zich niet realiseren welke impact dat heeft), of om meisjes die zich niet realiseren dat ze chantabel worden wanneer ze naaktfoto’s of beelden van seksuele handelingen ter beschikking stellen van hun vriendje. En als de relatie tot een einde komt, kan degene die de bons kreeg, uit wraak foto’s en filmpjes in omloop brengen. ‘Seks is een game’ – onderzoeksresultaten 2006 Begin 2006 heeft de Stichting Mijn Kind Online een onderzoek laten uitvoeren door de Rutgers Nisso Groep, om het seksuele gedrag van Nederlandse jongeren op internet in kaart te brengen. Het onderzoek is gehouden onder 11.000 jongeren die actief zijn op profielsites als Sugababes en Partypeeps2000, en is getiteld ‘Seks is een game’. Het onderzoeksrapport is online beschikbaar op www.rutgersnissogroep.nl en de resultaten zijn verwerkt in het boek Verliefd op internet (door Justine Pardoen en Remco Pijpers, uitg. SWP, ISBN 90 666 5784 7). Het boek bevat ook interviews met jongeren, ter illustratie van de onderzoeksresultaten, en geeft praktische adviezen. Het blijkt dat de huidige generatie jongeren van 12 tot
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 6 van 8
18 jaar massaal gebruik maakt van de mogelijkheden die internet biedt op romantisch gebied. De meeste jongeren vinden het leuk om te flirten en te experimenteren met seksueel gedrag op internet, en kunnen over het algemeen goed met ongewenste ervaringen omgaan. Maar er zijn ook verliezers. Vooral meisjes vinden het soms moeilijk om dingen te weigeren, waardoor ze verder gaan dan ze eigenlijk zouden willen. Hieronder volgen de belangrijkste resultaten van het onderzoek. • Flirten – een overgrote meerderheid van de profielsitebezoekers (82% van de jongens en 73% van de meisjes) heeft het afgelopen half jaar wel eens geflirt op het net. • Cyberseks – één op de vier jongens en één op de vijf meisjes heeft naar eigen zeggen het afgelopen half jaar wel eens cyberseks met iemand gehad. Het kan dan gaan om seksueel chatten en/of het uitwisselen van (webcam)beelden. • Follow-up – iets meer dan de helft van de jongens (57%) en iets minder dan de helft van de meisjes (42%) heeft in het afgelopen jaar een afspraakje in real life gehad met iemand die ze op internet hadden ontmoet. • Seksueel getinte vragen – jongeren stellen elkaar regelmatig seksueel getinte vragen: 72% procent van de jongens en 83% van de meisjes die profielsites bezoeken, heeft het afgelopen jaar een vraag gekregen over hun uiterlijk (’heb je grote borsten?’) of hun seksleven (’heb je het al eens gedaan?’). • Verzoek tot seksueel handelen – 40% van de jongens en 57% van de meisjes heeft het afgelopen half jaar wel eens het verzoek gekregen om iets uit te trekken voor de webcam of om iets seksueels te doen. Tweederde van de jongens en negen van de tien meisjes gaan niet in op een dergelijk verzoek. Ze geven aan dat ze dit niet willen, en blokkeren de ander desnoods. Degenen die wel iets seksueels laten zien, doen dit over het algemeen omdat ze het zelf leuk, spannend of opwindend vinden. Voor de jongens geldt dat sterker dan voor de meisjes. • Verschil jongens/meisjes – er zijn grote verschillen tussen jongens en meisjes, vooral in de beleving van seksueel getinte ervaringen, de manier waarop ze hiermee
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 7 van 8
omgaan en de reden om wel of niet op seksueel getinte vragen en verzoeken te reageren. Zo vindt 62% van de meisjes het over het algemeen (helemaal) niet leuk om een seksueel getinte vraag te krijgen, tegenover slechts 13% van de jongens. • Impact – wanneer op een vraag of verzoek wordt ingegaan omdat de ander druk of dwang uitoefende, wordt de ervaring – begrijpelijkerwijs – veel vaker als ‘vervelend’ betiteld. Dit komt bij meisjes van 12 tot 14 vaker voor dan bij meisjes van 14 jaar en ouder, vermoedelijk omdat de vaardigheden van jonge meisjes om de eigen grenzen te bewaken minder goed ontwikkeld zijn. Een deel zegt bang te zijn om preuts gevonden te worden, een klein deel wordt bedreigd. Deze informatie is eigendom van de stichting Mijn Kind Online, auteurs: Remco Pijpers en Justine Pardoen.
De do’s en don’ts van flirten op internet, pagina 8 van 8
