de Craenkoerier N a j a a r Voorjaar 2015

de Craenkoerier

N a j a a r 2 0 1 0

Voorjaar 2015 1

Webmaster IVN Cranendonck Jan Alders Meidoornstraat 4 6026 XE Maarheeze [email protected]

Bestuur

Werkgroepen

Voorzitter:

Schoolgidsen Budel:

Annette van Raaij Meidoornstraat 6 6026 XG Maarheeze 0495-591262 [email protected]

Secretaris: Annette van Raaij Meidoornstraat 6 6026 XG Maarheeze 0495-591263 [email protected]

Penningmeester: Jos van Velthoven Sterkselseweg 14 6026 EB Maarheeze 0495-593272 [email protected]

Verenigingsgebouw: De Kroenekraan De Hoge weg 1a 6026 RW Maarheeze

2

Ria Rijkers Bosdijkdwarsstraat 12 6021 AL Budel 0495-493420 [email protected]

Schoolgidsen Maarheeze: Maria Bles Gentiaanstraat 6 6026 VK Maarheeze 0495-591999 [email protected]

Vogelwerkgroep: Harrie Hegge Willem II straat 16c 6021 EB Budel 0495-494274 [email protected]

Cursuswerkgroep: Maria Stortelder Bruine Akkers 78

6026 DR Maarheeze 0495-592212 [email protected]

Beheer: Kroenekraan

Wandelwerkgroep:

Pieter van der Stoep Odapark 13 6021 EC Budel 0495-491818 [email protected]

Nel Meulman Sterkselseweg 16 6026 EB Maarheeze 0495-592276 [email protected]

INHOUD Van de bestuurstafel ----------------------------------------------------------------------------- 4 Van de redactietafel ----------------------------------------------------------------------------- 5 IVN-agenda ----------------------------------------------------------------------------------------- 6 Slootjesdag ------------------------------------------------------------------------------------------ 6 Vakantie 1 ------------------------------------------------------------------------------------------ 7 Opknapbeurt berging bij de Kroenekraan --------------------------------------------------- 9 Van de werkgroepen ---------------------------------------------------------------------------- 10 Cursuswerkgroep --------------------------------------------------------------------------- 10 Schoolgidsenwerkgroepen --------------------------------------------------------------- 11 Knutselochtend --------------------------------------------------------------------- 11 Heideproject Maarheeze --------------------------------------------------------- 12 Excursie AZC Cranendonck ------------------------------------------------------- 13 Uilen en Vogelwerkgroep --------------------------------------------------------- 15 Wandelwerkgroep -------------------------------------------------------------------------- 17 Snertwandeling ----------------------------------------------------------------------- 17 Soep ------------------------------------------------------------------------------------ 18 Activiteiten kalender 2015--------------------------------------------------------- 18 Het Zandblauwtje -------------------------------------------------------------------------------- 19 Vakantie 2 ----------------------------------------------------------------------------------------- 20 Bomen----------------------------------------------------------------------------------------------- 22 Natuurcursus 2015 door IVN Heeze/Leende ---------------------------------------------- 23 Cursus digitale fotografie door IVN Heeze/Leende -------------------------------------- 25 Dank ------------------------------------------------------------------------------------------------ 27

DANK Dank aan iedereen die een bijdrage leverde aan deze Craenkoerier. Vooral ook dank aan alle leden die, ook bij slecht weer, de Craenkoerier bij de IVN-leden bezorgen.

3

VAN DE BESTUURSTAFEL

Er is een nieuw jaar aangebroken: 2015 alweer! Een goed moment om even terug te kijken. Het is ook een mooi moment omdat we warempel weer een Craenkoerier hebben. Ja, het voorgaande jaar was er een met verrassingen voor het IVN Cranendonck. Onverwacht ontstond er een heuse crisis in deze bloeiende vereniging. Ook in gezonde, bloeiende verenigingen kunnen zich plotsklaps ontwikkelingen voordoen die het bestaan even op haar grondvesten doen schudden. Het drietal Frits van Dijk, André Meulman en Jan Alders hebben een aantal maanden de bestuurstaken op zich genomen. Op betrokken en zorgvuldige wijze hebben ze het IVN – schip voor Cranendonck varende gehouden. Namens de gehele vereniging danken wij hen van harte hiervoor! Sinds juni 2014 vormen wij, Jos van Velthoven als penningmeester en ledenadministratie en Annette van Raaij als voorzitter en secretaris, samen het bestuur. We hebben een start gemaakt met een oriënterende ronde in alle opzichten: inzicht in financiële situatie voor 2014 maar zeker voor de toekomst, opschonen van ledenbestand, links en rechts gesprekken voeren met diverse mensen, op de hoogte stellen van de landelijke IVN – ontwikkelingen, enz. In september hebben we weer een begin gemaakt met een overleg met de coördinatoren van de werkgroepen. Dit zijn prettige en nuttige bijeenkomsten in een goed samenwerkende verhouding. Het is fijn te werken met dit gedreven team, vol kennis en kunde, maar zeker ook met een heel warm Cranendoncks IVN – hart. We hebben een voorzichtige maar tevreden start gemaakt en we zijn trots op de verschillende activiteiten die door de diverse werkgroepen afgelopen jaar zijn verzorgd. Dit geldt eveneens voor het verbouwen van het schuurtje bij ´t Honk en nu ook weer het nieuw leven inblazen van de Craenkoerier. Deze ingrediënten geven ons veel vertrouwen voor een mooi Cranendoncks IVN jaar 2015!

4

VAN DE REDACTIETAFEL

Hallo IVN ers Na een nogal turbulent 2014 waarbij een aantal prominente leden hun lidmaatschap hebben opgezegd. Heel jammer maar het IVN moet door. Inmiddels hebben we een nieuw bestuur ( zie stukje hiervoor). Echter, het bestuur bestaat nu uit twee man (vrouw ) met dubbele functies. En dat is niet goed. Er wordt aan gewerkt maar we roepen alle leden op om eens goed na te denken of JIJ iets voor ons IVN kunt betekenen. En dat zijn heus geen taken die veel tijd vergen. Een penningmeester en een voorzitster zijn er gelukkig al. Maar er moet een secretaris komen en ook iemand die de ledenadministratie bijhoudt. Je kunt vaak méér dan je zelf denkt. En je wordt uiteraard ingewerkt. Heb je interesse neem dan even contact op met de voorzitter of penningmeester. Als gevolg van de diverse vergaderingen is de vraag naar voren gekomen of er een mogelijkheid was om het clubblad (de Craenkoerier) nieuw leven in te blazen, want het contact met de leden en de verspreiding van mededelingen en aankondigingen is toch erg belangrijk voor onze vereniging. Op dit moment ben ik mijn eentje, met ondersteuning van Inge, bezig om het clubblad in elkaar te zetten. Gelukkig heb ik voor deze uitgave genoeg kopij gekregen van diverse betrokken leden. Dit werk kan ik natuurlijk niet alleen blijven doen. Daarom mensen ook voor de redactie van de CK zoek ik mensen die een handje willen helpen. Dit werk(je) neemt een paar uurtjes in de drie á vier maanden in beslag. Een drukker voor deze uitgave is hopelijk gevonden, maar er moeten wel mensen komen die de CK samen voegen, nieten, stickeren en rondbrengen naar de leden. Helemaal geen grote wijk als er genoeg mensen zijn. Dus met één uurtje per uitgave is het zo gebeurd. Ook roep ik de mensen op om eens een verslagje te maken van een IVN gebeurtenis, liefst met een foto, of een leuk verhaaltje over jouw vakantie. Maar ook als je ergens een grappig verhaaltje te horen krijgt. Stuur het op ! Één en ander moet liefst wel een beetje een link hebben met de natuur, of IVN activiteiten We blijven ten slotte IVN ers !!! Ik ben zeer benieuwd naar de reacties. De redactie 5

IVN-AGENDA

Voor de reguliere vergaderingen van het bestuur en de werkgroepen zijn op het moment van uitgave van deze Craenkoerier geen data gepland.

INLEVEREN KOPIJ VOOR DE (EVENTUELE) VOLGENDE EDITIE VAN DE CRAENKOERIER:

VÓÓR 15 MEI 2015. SLOOTJESDAG De laatste Craenkoerier verscheen ongeveer een jaar geleden. In dat jaar zijn er natuurlijk allerlei activiteiten geweest. Zo was er in juni de "slootjesdag". En moeten we daar, midden in de winter, nog verslag van doen? Beetje laat, maar vooruit.

Stelt u zich voor: het is 22 juni, een stralende eerste zomerdag. Een vijver met erom heen wilde bloemen en riet. En in dat water mag je dan als kind naar hartenlust vissen met een schepnetje. Lijkt mij, maar wie ben ik, veel leuker dan een computerspelletje. Er wordt met overgave geschept. Op zoekkaarten mag je, samen met een IVN gids, opzoeken wat de naam van jouw vangst is. Schaatsenrijders met hun fluwelen voetzooltjes, rugzwemmers die hun A diploma allang hebben, gevaarlijk uitziende waterschorpioenen, de larve van een geelgerande watertor, en de o zo interessante kokerjuffer belanden allemaal in het schepnet en vervolgens in de waterbak om nader bekeken te worden. Dat de fantasie van kinderen oneindig is blijkt als een stoere jongen, volgens eigen zeggen, op krokodillenjacht gaat. Dat die vangst vast niet in de accubak past is 6

voor hem niet van belang. De jongste deelneemster aan het slootjesfestijn is pas twee jaar oud. Onze grootste zorg is dat ze niet zelf uit de vijver gevist zal moeten worden. Na heel veel plezier komt er rond half één een eind aan deze spetterspat ochtend. De kinderen hebben in elk geval geleerd dat ze niet alle waterbeestjes ongestraft bij elkaar in één bak kunnen doen. Niet alle waterdieren zijn nu eenmaal vegetariër.... Nog even moet iedereen aan het werk omdat Sophie uit Weert nog komt vissen. Zij en haar ouders konden de juiste locatie niet vinden en zijn dus eigenlijk te laat. Natuurlijk stellen we haar niet teleur en mag ze proberen iets te vangen wat de moeite van het bekijken waard is. Als we vertrekken bij de vijver begint het kikkerkoor, dat tot nu toe geïmponeerd heeft gezwegen, aan een enorm kwaakconcert. Inge

VAKANTIE 1 THAILANDREIS VAN TOON EN TINY TUYTELAARS In november heb ik samen met mijn vrouw Diny een reis naar Thailand gemaakt. De voornaamste reden was dat onze jongste dochter sinds een jaar in Thailand woont. We gingen in november, omdat in dit seizoen wij westerlingen de temperatuur enigszins kunnen verdragen. We hebben een mooie rondreis gemaakt langs historische plaatsen zoals de bekende brug over de River Kwai en de oude hoofdstad Ayutthaya. Verder bezochten we steden als Chiang Mai en Chiang Rai en zijn we ook nog even in de Gouden Driehoek met Birma en Laos geweest. De Mekong rivier is in het noorden de grens met deze landen. Na deze reis hebben we nog een week bij onze dochter gelogeerd in de metropool Bangkok. Daardoor hebben we deze stad goed kunnen bezichtigen. 7

Natuurlijk had ik als lid van de vogelwerkgroep mijn verrekijker bij me. Het probleem is dan dat je van alles ziet, maar de vogels niet thuis kunt brengen. Daar kwam verandering in, nadat ik in Bangkok het boekje “Birds of Thailand” op de kop kon tikken.

Aziatische Koel (Asian Koel).

Kopersmid (Coppersmith Barbet),

Zo heb ik nog een 20-tal verschillende soorten kunnen ontdekken, waarbij opvalt dat vooral de kleuren wat intenser zijn dan we hier doorgaans tegenkomen. Daarnaast waren er nog enkele vogels die ik niet terug kon vinden in mijn, blijkbaar beperkte, boekwerkje. Voor de liefhebbers wil ik twee soorten noemen die voor mij bijzonder waren. Deze waren vooral eerst lang te horen voor ik ze in het vizier kreeg. Zo is daar de Kopersmid (Coppersmith Barbet), een kleurig vogeltje dat zich gedraagt als een 8

specht. Hij heet zo omdat zijn zang klinkt als het geluid van een smid die een koperplaat aan het bewerken is. De tweede is de Aziatische Koel (Asian Koel).Die heeft daar dezelfde functie als een haan bij ons. Vooral ’s morgens vroeg en ’s avonds laat maakt hij een ontzettende herrie, hij roept dan steeds zijn eigen naam. Ondanks deze herrie heeft het nog dagen geduurd voor ik hem kon spotten. Hij zat namelijk altijd goed verborgen in de dichte kruinen van enorme bomen. Voor de liefhebbers: google beide soorten maar eens op internet, dan weet je waarom ik ze speciaal vind. Toon Tuijtelaars

OPKNAPBEURT BERGING BIJ DE KROENEKRAAN. In de loop van 2014 kregen Jaap Commandeur en ik het idee om de berging wat op te knappen. Het pannendak was zo gammel dat het op instorten stond en het werd te gevaarlijk om binnen te gaan. En in de aanbouw al helemaal !!! Eerst werden door Jaap de plannen gemaakt. En na veel heen en weer gepraat kwamen we tot een definitief plan en een begroting welke dat aan het bestuur werden voorgelegd. Die waren er wel voor in, maar omdat één en ander eigendom is van de gemeente, moest het bestuur eerst met overleggen. Na kort beraad kregen we groen licht en de gemeente beloofde de kosten te betalen mits deze binnen de opgegeven begroting bleven. Jaap en ik gingen onmiddellijk aan de slag met kortingsbonnen en we stroopten het internet op zoek naar aanbiedingen. In november werd de aanbouw geheel gesloopt en het totale dak ging er af. Na het vernieuwen van de nodige dakbalken en het uitrichten en fixeren van een zijwand werd er uiteindelijk een nieuw dak opgelegd. Het was het inmiddels december geworden en we besloten om de verdere afwerking uit te stellen tot het voorjaar van 2015. Hierbij een paar foto's van de "ruïne" Kun je zelf beoordelen of het allemaal wel nodig was....

9

VAN DE WERKGROEPEN

CURSUSWERKGROEP LEZING OVER IJSLAND OP 26 NOVEMBER DOOR JOWAN IVEN IJsland; tot nu toe kende ik het slechts van grote hoogte als we richting Canada vlogen. Jowan Iven had, gezien zijn prachtige foto's, wèl nader kennis gemaakt met dit boeiende eiland in de Atlantische Oceaan. En hij wilde ook graag dat wij wat meer te weten kwamen over deze streek met veel ruige en eenzame natuur. Jowan is lid van de fotowerkgroep "Kieknou" van het IVN Laarbeek. Fotograferen is louter een hobby van hem. Hij heeft een full time baan om de verre fotoreizen te kunnen bekostigen. Die reizen zijn duur omdat hij meestal ver weg gaat, maar eenmaal aangekomen op de plaats van bestemming probeert hij zijn verblijf zo goedkoop mogelijk te 10

houden. Zijn volgende reis gaat eind 2015 naar Kenia. Voor een lezing over dit project houden wij ons aanbevolen. De eerste foto die wij te zien kregen was die van een edelhert. Een grapje van de fotograaf omdat hij deze foto onlangs in de buurt van Maarheeze had genomen. Al snel kwamen we te weten dat er heel veel muggen zijn in IJsland. Dat is dus goed voer voor de vele vogels. Voor de mens is het misschien wat minder prettig. In de buurt van een geiser schijnt bij de vogels zelfs een portie gestoomde mug op het menu te staan. Jowan is een echte vogelman en we kregen dus heel veel bijzondere foto's van deze dieren te zien. Er is een weg dwars door een broedgebied en omdat vogels dat niet leuk vinden pikken ze naar je. Je kunt op deze plek dus maar beter in je auto blijven. Jowan nam echter het risico en maakte er verrassende foto's. In zijn enthousiasme om papegaaiduikers te vereeuwigen werd de afvaartijd van de boot vergeten en ja, die mis je dan zomaar. Maar hij had wel een papegaaiduiker met een bek vol glasaaltjes vastgelegd. En dan is de boot missen ook niet zo belangrijk meer. Er werd net zo makkelijk 100 km. omgereden om een waterval te fotograferen die lag ingeperst tussen indrukwekkende basalt pilaren. Ach, als je er dan toch bent neem je natuurlijk de tijd om alles te zien. De beroemde geisers werden bekeken. Sommige spuiten hun hete water precies om de zoveel tijd. Je kunt er de klok bijna op gelijk zetten. Bij de geisers vind je de meeste toeristen dus daar moet je niet te lang vertoeven. Jowan had dolgraag een poolvos op de gevoelige plaat vastgelegd, maar verder dan het fotograferen van een opgezet exemplaar kwam hij helaas niet. Het zit niet altijd mee in het leven.... Bomen lijken er niet te zijn op IJsland en behalve eindeloos lava zandstof zagen we heel veel sterns, visdiefjes, regenwulpen, ons allemaal welbekend. Roodkeelduikers, waarvan het vrouwtje zat te broeden, hadden wij nog niet eerder gezien. Terwijl een eidereend de jonkies duiktraining gaf, liep deze fotosessie over IJsland ten einde. Als toegift kregen we nog een power point presentatie met mooie bijpassende muziek. We zijn benieuwd naar de foto's van zijn trip naar Kenia. Inge.

SCHOOLGIDSEN. KNUTSELOCHTEND Op 12 december maakten de schoolgidsen van conservenblikken lampjes om de donkere dagen voor Kerst een beetje lichter te maken. Samen knutselen, koffie drinken en gezellig kletsen maken van deze jaarlijkse ochtend altijd een ongedwongen samenkomst. Enkele foto's van deze creatieve happening vind je hierna.

11

HEIDEPROJECT MAARHEEZE VERSLAG VAN PROJECT DE HEIDE, NAJAAR 2014. In de eerste drie weken van oktober zijn dertien schoolgidsen van onze groep enthousiast bezig geweest op de heide van natuurgebied De Pan. Verdeeld over acht wandelingen hebben ongeveer tweehonderd kinderen van de groepen 6, 7 en 8 van Maarheeze, Soerendonk en Gastel daar een paar mooie uurtjes beleefd. Na afloop van iedere wandeling wordt in een schriftje een klein verslag geschreven over bevindingen en gebeurtenissen. Hier wat woorden en uitlatingen die ik er uitgehaald heb.“Enthousiaste kinderen, gemotiveerd, fascinerend, hier moet ons schoolreisje maar naar toe gaan, stinkende kortschildkever, witte wijn (regen!) in bekertjesmos in plaats van rode wijn (de sporen), pijlstaartrups, dreigende regen, heerlijke wandeling, veel gezien, leuke powerpoint met veel informatie, goed voorbereide kinderen, schapen kwamen goedendag zeggen, tevreden, aardige leerkrachten". Dat klinkt allemaal heel goed. Wat hebben alle schoolgidsen er met hun inzet tijdens de wandelingen weer een prachtig project van gemaakt! Annie wandelde voor het eerst, ze vond dat spannend maar ze was er heel tevreden over. Fijn dat het goed bevallen is Annie! Ans en Mariëlle waren altijd al in de werkgroep actief. Ook bij dit project hebben ze weer extra taken op zich genomen. Jim maakte het rooster. Het liep als een trein. Conny hielp mee bij de voorbereidingen en nam een voorwandeling voor haar rekening. Piet zorgde weer dat er stoelen en een tafel voor een gezellige nazit waren. Familie Joosten stelde de schuur weer zoals gewoonlijk beschikbaar om de spullen te stallen. Allemaal enorm bedankt! Tot de volgende keer. Marie Bles, Coördinator schoolgidsen Maarheeze 12

EXCURSIE NAAR HET AZC CRANENDONCK 23 JANUARI

Toegang tot het AZC (voormalige Nassau Dietzkazerne) In de wintermaanden organiseren de schoolgidsen van IVN Cranendonck al jaren een winterprogramma. Doel hiervan is om uitstapjes te organiseren waar de schoolgidsen elkaar kunnen ontmoeten buiten het voor- en najaarproject. Deze winter heeft de organisatie besloten om niet alleen de schoolgidsen, maar alle vrijwilligers van IVN Cranendonck uit te nodigen. Dat er interesse is bleek uit het grote aantal aanmeldingen voor de eerste excursie in 2015. Op vrijdagmiddag 23 januari jl. zijn we namelijk met 21 vrijwilligers van IVN Cranendonck naar het AZC in Budel geweest. Via Stephanie Quadvlieg van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) zijn alle deelnemers aangemeld en zij zorgde voor een warme kennismaking. We werden ontvangen in een ruimte van Fleurrijk, de basisschool , met koffie/thee en een koekje en we kregen uitleg met PowerPoint over het COA en de organisatie van het AZC in Budel. Die uitleg werd gegeven door Stephanie, Rico en een Syrische bewoner van het AZC ( ik weet zijn naam niet). Naar aanleiding van vragen die gesteld mochten worden vertelde hij zijn vluchtverhaal (in het Engels), wat diepe indruk maakte op de aanwezigen. Vervolgens werd de groep in tweeën verdeeld voor een rondleiding over het terrein. Momenteel verblijven er zo’n 1400 vluchtelingen die maximaal 6 weken in Budel blijven. Er werd binnen gekeken in een, niet bewoonde, kamer (een basisinrichting met 4 of 5 bedden, een kast per bed, een tafel met stoelen en een koelkast). Ook werd gekeken in een recreatieruimte en in een gebouw waar wekelijks een tasje met 13

schoonmaak en toiletartikelen afgehaald mag worden (o.a. toiletpapier, zeep, shampoo, waspoeder, tandpasta). De keuken is gigantisch groot. Daar kunnen de bewoners dagelijks brood met beleg, zakjes koffie en thee en een magnetronmaaltijd afhalen binnen vaste tijden. Er zijn namelijk geen keukens waar de bewoners zelf hun eten kunnen bereiden. Bij de kamers is een ruimte met enkele magnetrons waarin de maaltijden kunnen worden opgewarmd. De bewoners krijgen geen geld, alleen de basisbenodigdheden worden verstrekt. Alles wordt gerund door mensen van het COA en vrijwilligers binnen en buiten het AZC. Vervolgens werd nog een kijkje genomen in het gebouw waar de eerste opvang plaats vindt en uitleg van de “huisregels”. Ook het gebouw waar medische hulp wordt gegeven werd bezocht en tot slot de informatiebalie waar dagelijks mensen van het COA bewoners te woord staan voor allerlei vragen. Onderweg waren er natuurlijk nieuwsgierige blikken van de bewoners, want je krijgt niet iedere dag een groep IVN-ers op het terrein. Na de rondleiding zijn Stephanie en Rico hartelijk bedankt voor de rondleiding. Als tegenprestatie hebben de IVN-vrijwilligers een natuur- of vogelwandeling voor de bewoners aangeboden. Ook worden kinderen van het AZC in Budel en Dorplein uitgenodigd voor de boomfeestdag op 18 maart a.s. En is er iets beters denkbaar bij het inburgeren dan een boom planten in je nieuwe vaderland? Rond 16.30 uur ging iedereen huiswaarts na een indrukwekkende middag op het AZC. Namens de werkgroep schoolgidsen Budel Ria Rijkers.

Woongebouw

14

Indruk van een kamer voor vijf personen

UILEN- EN VOGELWERKGROEP

WINTER ACTIVITEIT 2014-2015. Wat heet winter, want tot het moment waarop ik dit schrijf is de temperatuur nog maar een paar keren net onder nul graden geweest. Voor onze winter activiteit natuurlijk gunstig want we hebben alle honderd uilen- en torenvalkkasten in de gemeente Cranendonck met prima weer zuiver kunnen maken. We hebben er wel profijt van gehad dat we vorig jaar veel tijd geïnvesteerd hebben in het schoonmaken, repareren en verplaatsen van diverse kasten. Daardoor was de klus nu een stuk eenvoudiger. Maandagmiddag is het vaste tijdstip voor deze schoonmaakactie. De werkzaamheden zijn verdeeld in een groep voor Maarheeze en in eentje voor Budel. Auto met aanhanger, houtsnippers, die moesten dienen als nestmateriaal erop, ladder mee en aan het werk. Zo creëerde de vogelwerk groep een aangenaam verblijf voor de vogels. Wij danken hierbij natuurlijk ook al de eigenaren van de percelen waar wij gebruik van mogen maken om deze kasten te hangen en te onderhouden. Soms is de klus zo geklaard. Een kopje koffie bij de eigenaar en door naar de volgende .Maar soms moet je ook door obstakels heen zoals braamstruiken en andere dichte begroeiing. En zo kwam het dat de schrijver van dit verhaal en Harrie Duisters, al ploeterend met een lange ladder op de nek, behoorlijk beschadigd uit de braamstruiken tevoorschijn kwamen. En zoals Harrie zei: "je moet wat over hebben voor de vogeltjes". Ook zijn we enkele keren aangevallen door hoornaars die zich een mooi verblijf gebouwd hadden in een steenuilenkast. Gelukkig had ik net op tijd de ladder kunnen verlaten, maar Frans Valkenburg had in Maarheeze minder geluk. Enkele hoornaars waren niet zo blij met zijn bezoek. Frans heeft zich nog met een sprong van de ladder gered van de achtervolging door deze "superwespen" maar hij belandde in het prikkeldraad. Het zijn dus niet alleen de uiltjes die de kasten bezoeken maar ook deze wespensoort. Houtduiven, kauwen en boommarters zijn vaste bezoekers. En gelijk hebben ze, want het is in de koude wintermaanden een gespreid bedje om te overnachten. Veel van deze kasten waren er bewoond door zowel de bosuil, de steenuil en ook de kerkuil. Die laatste heeft onze bijzonder aandacht. Het is jammer dat deze prachtige vogel op de rode lijst staat omdat het inhoudt dat deze soort sterk achteruit gaat of al zeldzaam aan het worden is. Maar over dit jaar mogen we 15

tevreden zijn want de kasten waren goed bezet Er was zelfs een kerkuil met acht jongen. Het grote aantal jonge vogels dat groot gebracht is duidt er meestal ook op dat het een bijzonder goed muizen jaar is. De oudjes moeten behoorlijk goed hun best doen als de jongen een paar weken oud zijn met het aanbrengen van voedsel want tegen de tijd dat ze gaan uitvliegen heeft elk jong wel een muis of vier per dag nodig. Dus tel maar uit met acht jongen. Alle jonge vogels zijn door Wil Beeren voorzien van een ring. En het zou natuurlijk wel fijn zijn als, wanneer iemand soms een dode vogel vindt, hem dan te controleren op een ring en dit feit te melden bij de vogelwerkgroep of bij Wil. Hieronder een schema van het broed resultaat 2014. Soort

Plaats

Aantal

Plaats

Aantal

Totaal

Bosuil Kerkuil Steenuil Torenvalk

Budel Budel Budel Budel

6 19 21 16

Maarheeze Maarheeze Maarheeze Maarheeze

5 10 9 5

11 29 30 21

De volgende opdracht is om deze nestkasten in het broedseizoen te inventariseren. Niet meer het zware intensieve werk van het onderhoud maar met de verrekijker het veld in en er op uit om te zien of er broedactiviteiten zijn. Ook de zangvogelnestkasten, zo'n 130 stuks, hebben een schoonmaakbeurt gekregen en zijn alweer klaar voor het nieuwe seizoen. Mooie broedresultaten behaald bij de 35 nieuwe kasten die we geplaatst hadden achter de waterzuivering want alle kasten waren bezet door kool en pimpelmezen. Denk je: dit lijkt me wel wat, daar wil ik ook wel een paar uurtjes per jaar aan spenderen, meld je aan bij de vogelwerkgroep. [email protected] De IVN Vogel werkgroep. Harrie Hegge

Frans Valkenburg op eenzame hoogte 16

WANDELWERKGROEP

SNERTWANDELING 2015 Alle gelegenheid om het feestdagenvet rond de heupen er weer vanaf te lopen tijdens de jaarlijkse snertwandeling van het IVN Cranendonck. Stralend weer tussen de afgelopen regendagen door. Net die ene zonnige dag uitgekozen. Goed gedaan door de organisatie.

De 117 deelnemers lieten zich de erwtensoep halverwege de wandeling goed smaken. De soep werd dit keer vakkundig opgeschept door Wiel en Petra Vunderink en door Franca en Jan Soers. Onze dank voor het perfect verzorgen van dit onmisbare onderdeel van de wandeling. Kortom, een geslaagde wandeling door de mooie natuur van Budel-Dorplein.

De snertploeg 17

SOEP. Vanaf de oprichting van ons IVN kennen we op de eerste zondag van het nieuwe jaar de snertwandeling. Aanvankelijk bedoeld als nieuwjaarsbijeenkomst voor de leden maar al vrij snel uitgegroeid tot publiekswandeling. De belangstelling voor deze wandeling is ook gegroeid. Van tochten met zo’n 25 deelnemers tot groepen van ver over de honderd! Ook dit jaar was weer een groot succes met 117 deelnemers. Prachtig winterweer, mooie natuurgebieden in Dorplein die voor veel van de deelnemers onbekend terrein waren, en natuurlijk erwtensoep! Door de jaren heen hebben een aantal mensen gezorgd dat de erwtensoep keurig op tijd stond te dampen op de pauzeplek. Sommigen deden dat jaren achtereen. Dit jaar hebben we voor het eerst een dubbele ploeg gevraagd vanwege de grote belangstelling. De wandelwerkgroep wil daarom alle IVNers, die al die jaren hebben gezorgd voor een lekkere kom snert bij deze nieuwjaarswandeling, heel hartelijk bedanken voor deze niet geringe inspanning. We hopen dat we in de komende jaren steeds op hulp mogen blijven rekenen om zo samen deze leuke traditie te kunnen voortzetten. Piet, Toon, Philomene, Angela en Nel.

ACTIVITEITENKALENDER 2015 6 mei

13 mei 20 mei 27 mei

13 juni

18 maart juni oktober 18

Bloemenwandeling in Budel-Schoot. Start bij Pastoor Verbakelstraat nr. 13 om 19.00 uur, aansluitend bezichting van de tuin van de gids. Bloemenwandeling in Budel-Dorplein. Start bij de kerk om 19.00 uur, aansluitend bezichtiging van de tuin van de gids. Bloemenwandeling in ’t Goor Soerendonk. Start om 19.00 uur bij het einde van de verharde weg langs de waterplas. Bloemenwandeling in Maarheeze. Start bij de parkeerplaats van het station om 19.00 uur. Wandeling rondom het Tipke en aansluitend bosgebied . Tenslotte bezichting van de tuin van de gids. Na de bezichtiging van de tuinen is er afsluiting met koffie en thee. Waterbeestjes scheppen, wordt georganiseerd door onze werkgroep i.s.m. IVN Amsterdam en Waterschap de Dommel in het kader van de nationale slootjesdagen. Locatie: vijver bij Airpark Budel, van 10.00 tot 12.00 uur. Boomfeestdag met als thema "Bomen en water". Voorjaarsproject "water". Najaarsproject "Het Bos".

HET ZANDBLAUWTJE Zandblauwtje: blauw tot paars gekleurd bolvormig bloemetje dat zich uitstekend thuisvoelt op droge zandige bodem. Ook: straat in Maarheeze. Ook: naam van een wandelgroepje. Zo’n 30 jaar geleden was er een dame in Maarheeze, Fien genaamd, woonachtig in het Zandblauwtje, met een enorme kennis van bloemen en planten, die het plan opvatte om regelmatig met een groepje te gaan wandelen en zo de bloemen en planten van Maarheeze te bekijken en te determineren. In feite was dit de wieg van het huidige IVN. Twee deelneemsters van dat groepje, Joke en Tosca, wilden de activiteiten uitbreiden met wandelingen voor scholen. Eerst gingen die 2 in de leer in Heeze waar al een schoolgidsengroep bestond. Vervolgens gingen ze bescheiden van start, geholpen door Fien. Helaas waren de meningen over hoe met kinderen moest worden omgegaan nogal verschillend en en de samenwerking strandde. Tosca en Joke organiseerden een schoolgidsencursus, een grandioos succes, en het IVN kon van start. Het wandelgroepje ging gewoon door, jaar na jaar, maar zonder het IVN !. Daar kwam verandering in toen Fien wegens leeftijd niet meer meewandelde. De groep verbreedde de blik, er kwam ook kunst en cultuur naast natuur en na kennismaking met de bloemenwandelingen van het IVN werd ik gevraagd om ook voor hen eens een wandeling te organiseren. Dat gaat nu al 3 jaar zo en op woensdag 3 december was het weer zover. De wandeling voerde door de oude kern van Maarheeze. Het was de eerste echt koude dag van de winter, ongeveer 1 celcius en een snijdende wind. De 10 deelneemsters stoorden zich niet aan de kou en hebben van 9.30 tot 12.00 uur een route van ongeveer 1 km afgelegd! Slechts onderbroken door koffie bij ’t Hof om even op temperatuur te komen. Over enthousiasme gesproken! Er wordt met veel respect gesproken over Fien en men is blij met de samenwerking met het IVN. Zo is alles toch nog goed gekomen!. Nel. Meulman

Zandblauwtje

19

VAKANTIE 2 REIS NAAR AUSTRALIË VAN HARRIE HEGGE

King Parrot

Heb dit verhaaltje "reisje" genoemd, maar het was een hele trip naar Australië waar ik een paar weken geleden op bezoek was bij mijn broer. Hij woont op een boerderij een beetje het binnenland in en dus een rijke natuur met vogels en andere dieren. Verschillende van deze vogels moet je zoeken in de bush een paar honderd meter verderop. Maar ook rond de boerderij was het behoorlijk druk met allerlei kleurrijke vogels en al deze kleurrijke vogels. De King Parrot of de Australische koning papegaai was wel de favoriet. Maar na een paar dagen pakte je de fotocamera al niet meer en kon je ze tot op een paar meter benaderen. Deze vogel is in de fruitstreken van Australië niet erg geliefd. Er wordt dan ook op gejaagd heb ik me laten vertellen en hij is dus net zo vogelvrij als hier de houtduif in het jachtseizoen. Voor ons Europeanen wel heel vreemd want het is werkelijk een prachtige vogel om te zien, maar inderdaad de appelbomen die er in de tuin stonden waren een lekkernij voor de King Parrot. We hebben daarom deze bomen ook maar voorzien van een net. Maar niet alleen deze vogel is een fruitkaper. Ook de Galah, een roze kaketoe, en de White kaketoe zijn bekende verschijningen in deze regio en je ziet ze werkelijk in zwermen in de boomtoppen zitten terwijl ze zich duidelijk laten horen. Maar het zijn niet alleen de papegaai soorten die je elke dag ziet, maar ook de kleinere soorten die je soms voor de lens krijgt zoals de Superb fairy wren of zoals wij het noemen het ornaatelfje of blauwe winterkoning. Zaten deze in het verleden nog talrijk rond de boerderij , ze zijn nu verjaagd en al enkele jaren praktisch niet meer aanwezig door de "Noisy miners". Deze luidruchtige en agressieve vogel jaagt op alle kleinere soorten en duldt niets anders in zijn buurt. Bovendien opereren ze meestal gemeenschappelijk. 20

Zaten er eerst nog vele kleine vogels zoals de Wrens en Spotted pardalote (gevlekte diamant vogel) deze Noisy miner heeft ze allemaal verdreven uit hun territorium en heeft dit gebied meteen voor zich opgeëist. Tijdens een van mijn verrekijker tochten een eindje verderop in de bush was er steeds een heel merkwaardig geluid te horen alsof iemand met een zweep sloeg. De vogel liet zich niet zien maar toch kon ik een kleine glimp waarnemen en bij navraag was het meteen duidelijk. Dit moest de Eastern Whipbird zijn of in goed Nederlands de Zwartkopzwiepfluiter. Een middelgrote zwarte vogel met kuif en witte bef. Als je op You Tube luistert hoor je ook meteen waarom hij deze naam heeft. Gelukkig was ik in het bezit van het boek,,Field Guide to the Birds of Australia, van Simpson & Day waar alle 750 Australische vogelsoorten in vermeld staan. Je hoeft echt geen hele lange wandelingen te maken om zo tien verschillende soorten vogels te spotten zoals de Willie wagtail, Crimson rosella of de mooie kuifduif met de naam Crested pigeon, de Spotted Pardalote en vele andere. Misschien toch iets voor jullie als vogel liefhebbers en kenners om deze vogels even op te zoeken op de site Wikipedia. Vreemd dat ik de meest besproken vogel van Australië niet gezien heb tijdens mijn verblijf n.l. de Kookaburra en die moet toch in groten getale aanwezig zijn. Ben ik net een dagje thuis krijg ik een telefoontje om even terug te komen want er zaten er enkele vlak bij de boerderij. Jammer dus dat ik deze bekende vogel net heb gemist maar om daar voor even terug te vliegen.... Daarentegen is mijn vogelalbum toch met 28 stuks, voor mij nog nooit gespotte vogels, uitgebreid. Hoe zit het met de kangoeroes Harrie, heb je die dan niet gezien? Ja, wel gezien, maar heb er lang naar moeten zoeken. Ze zouden elke avond achter in de wei zitten en er zullen ook wel wat vossen rond lopen maar wat denk je? Niets te zien tot op de laatste dag. Laat in de namiddag, gewapend met verrekijker en camera, hoorde ik een licht gekraak en daar stond een kangoeroe een twintigtal meter verderop me een beetje stom aan te kijken. Zo van "wat doe jij hier Hollander?". Dus hiervan maar gauw een foto gemaakt als bewijs. Harrie Hegge 21

BOMEN Op 3 september 2014 was er op het honk een bijeenkomst om te “bomen” over de taakverdeling binnen de schoolgidsen. We hebben een fijne vergadering gehad en hebben taken verdeeld. Maar daar gaat dit stukje niet over. Om 20.00 uur deze avond kwam ik aan bij het honk en liep even naar de tuin. Tot mijn verbazing lag de oude stoofperenboom plat. Omgewaaid? Het had toch niet hard gewaaid? Voor de vergadering (toen was het nog licht) hebben we met de aanwezigen stoofperen geraapt. Met Pieter is die avond nog contact geweest over wat nu te doen met de boom. Ik had wel interesse in het hout en heb afgesproken de boom kort te zagen. Pieter zou op een later tijdstip de restanten (laten) afvoeren. Tijdens het zagen van de onderste meter bleek dat er een heel groot mierennest in de stam had gewoond. Het lijkt erop dat de boom was aangetast door een zwam, daardoor verzwakt, bewoning door mieren en geveld. Jammer van zo’n mooie oude peer.

De oude peer Velen waren erop gesteld Na heel wat jaren is hij niet meer Helaas is hij geveld Door onverwacht natuurgeweld.

Jim van Ooijen 22

IVN beleef de natuur NATUURCURSUS 2015

Wandelt u wel eens door bos en veld en denkt u dan: Wat zijn dat eigenlijk voor bomen? Wat voor dieren leven hier en waar leven zij van? Of kijkt u in de herfst wel eens bewonderend naar al die mooie paddenstoelen en zou u dan wel eens willen weten waar die zo vlug vandaan komen, waar ze voor dienen of hoe ze heten? Tuurt u wel eens naar de vogels in de lucht en vraagt u zich dan af waar zij naar toe gaan? Raakt u soms gefascineerd door vlinders, bijen, lieveheersbeestjes of andere prachtige insecten in uw tuin en zou u daar iets meer van willen weten? Als u naar een landschap kijkt vraagt u zich dan af hoe dat is ontstaan en wat de rol van de mens hierin is? En wat zit er onder de grond? Intrigeert het u ook dat de natuur zo wonderbaarlijk in elkaar zit. Dat het ene organisme niet zonder het andere kan en dat alles met elkaar te maken heeft? Tijdens deze natuurcursus zult u op veel vragen een antwoord vinden. U zult leren kijken naar relaties en samenhangen in de natuur. 23

Ook vinden wij het heel belangrijk dat u nog meer gaat genieten van de natuur. Samen gaan we in Heeze- Leende de natuur ontdekken of herontdekken en genieten van veel mooie waarnemingen. U kunt deze cursus volgen puur voor uw eigen plezier, maar omdat tijdens deze cursus veel onderwerpen worden behandeld is het ook een prima opstap als u schoolgids wil worden of de natuurgidsencursus wil gaan volgen. Tussen 25 februari en 14 oktober 2015 gaan we tijdens 7 lesavonden en 6 excursies op avontuur in de natuur! Gaat u dit avontuur met ons aan? Lesavonden zijn op woensdag: 25 februari – 8 april – 29 april - 20 mei – 16 september 7 oktober -14 oktober. Excursies zijn op zaterdag: 7 maart – 21 maart - 25 april – 16 mei – 5 september – 26 september. Welke onderwerpen komen aan bod tijdens deze cursus?  Het ontstaan van het landschap in onze woonomgeving: excursie vanaf de Heezerenbosch.  Bossen en bomen: excursie in het Leenderbos.  Voortplanting en ontwikkeling: excursie rondom kasteel Heeze.  De kringloop en de rol van het water in de natuur: excursie in de Strijperheg.  Wat leeft en groeit er op de heide en natuurhistorie: excursie op de Strabrechtse Heide.  Hoe ziet de bodem, waar wij op leven eruit. Hoe is die ontstaan. Wat leeft er in de bodem: o.a. bodemdieren en paddenstoelen: excursie in de Meelakkers. Na elke excursie volgt een lesavond, waarbij wij wat dieper ingaan op het thema door er telkens 3 boeiende aspecten uit te lichten. We doen dit met levende en/of aanschouwelijke materialen. 24

De bijdrage voor deze cursus is € 50,= voor:     

7 lesavonden 6 excursies lesbrief koffie en thee op lesavonden notitieboekje

Ook gaan we in 2015 wegens groot succes herhalen: CURSUS DIGITALE NATUURFOTOGRAFIE De interesse in fotograferen is de laatste jaren enorm toegenomen; zeker met de komst van de digitale fotografie heeft dit een extra dimensie gekregen. De natuur is altijd inspirerend en het is dan bijna vanzelfsprekend dat je de mooie waarnemingen vast wilt leggen. Toch valt het niet altijd mee om je waarneming ook zó op de foto te krijgen zoals je dat zou willen. Wij willen je daarbij helpen! De cursuswerkgroep van IVN Heeze-Leende organiseert een cursus Digitale Natuurfotografie, die wordt gegeven door Frans van den Boom, die deze cursus ook heeft opgezet. De cursus is geschikt voor iedereen die geïnteresseerd is in natuurfotografie en hier wat meer kennis en vaardigheden over wil opdoen. De cursus is niet specifiek bedoeld voor een bepaalde camera en is ook niet bedoeld om de individuele camera te leren kennen. Er zal een algemeen beeld gegeven worden van de hedendaagse gebruiksmogelijkheden van de digitale camera.

25

De cursus ziet er als volgt uit:

Maandag 5 oktober: Basistechniek van de fotografie. Maandag 12 oktober: Creatief aan de slag met de techniek, scherptediepte, compositie etc. Zaterdag 17 oktober: Praktijk; samen naar buiten om te fotograferen. Maandag 2 november: Napraten over de praktijkmorgen, bespreken van de ingezonden foto’s en werken met de computer. Naar aanleiding van de evaluatie van de vorige Natuurfotografiecursus willen we deze cursus graag uitbreiden met een extra excursie en een extra binnenavond. Zaterdag 7 november: Praktijk: met extra aandacht voor de paddenstoelen. Maandag 16 november: Napraten over de praktijkmorgen, bespreken van de ingezonden foto’s. De theorielessen zijn van 20.00 uur tot 22.15 uur, met een kleine koffiepauze. De praktijkochtend is van 09.30 uur tot 12.30 uur (ook met korte pauze). Kosten cursus € 37,50 inclusief lesmateriaal en koffie of thee op de lesavonden. De cursussen worden gegeven in het gebouw van IVN Heeze-Leende: de Sleutelbloem, Strabrecht 14, te Heeze. Voor meer informatie of opgeven kunt u altijd terecht bij een van de leden van het IVN cursusteam: Leo van Bossum tel. 040-2263124 [email protected] Trineke Hofstra tel. 040-2263435 [email protected] Corrie Vincent tel. 040-8482844 [email protected] Of kijk op www.ivn.nl/heeze-leende 26

de Craenkoerier de Craenkoerier verschijnt drie maal per jaar en wordt gratis verspreid onder de leden en begunstigers. Auteurs zijn verantwoordelijk voor de juistheid van hun artikelen. Kopij inleveren in hooguit Word 2003-formaat. Inleverdata worden vermeld op de pagina met de agenda. Kopij inleveren bij:

Redactie de Craenkoerier: Pieter van der Stoep Odapark 13 6021 EC Budel 0495-491818 [email protected]

IVN Cranendonck De afdeling IVN Cranendonck draagt bij aan een duurzame samenleving door zoveel mogelijk mensen te betrekken bij natuur, milieu, landschap en leefomgeving.

Contributie: • Landelijk lid: € 20,00 per jaar • Huisgenoot lid: € 10,00 per jaar • Landelijke leden ontvangen vier keer per jaar het IVN blad Mens en Natuur en drie keer per jaar de Craenkoerier. • Plaatselijk lid: € 14,00 per jaar • Huisgenoot lid: € 10,00 per jaar • Plaatselijke leden ontvangen drie keer per jaar de Craenkoerier. • Contributie overmaken vóór 1 april op rekening IBAN : NL66RABO0147917174 ten name van: IVN Craenendonck Budel • Opzeggen lidmaatschap voor 1 november bij de ledenadministratie.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------  Inschrijfformulier IVN Cranendonck Ondergetekende geeft zich op als:

 Landelijk lid  Plaatselijk lid  Huisgenoot lid

Naam: .................................................................................................................................. Adres: .................................................................................................................................. Geboortedatum: .................................................................................................................. Telefoon: …………………………………. E mail: ........................................................................... Datum: ………………………………… Handtekening: ................................................................... Inleveren of opsturen naar de ledenadministratie: Jos van Velthoven Sterkselseweg 14 6026 EB Maarheeze 0495-593270 j.vnvelthoven@chello. 27