MONITOR K REDIE TCRISIS J A N U A R i 2 011
Colofon In opdracht van: De directie Coördinatie en samenstellen rapportage: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Bert Mentink Inhoud rapportage: Diverse afdelingen gemeente Purmerend Maart 2011 Verkrijgbaar bij: Gemeente Purmerend Purmersteenweg 42, kamer A2.14 Telefoon 0299 452588 E-mail:
[email protected]
Digitale rapportage is te vinden op: www.purmerend.nl/stadsgegevens
1
2
Inhoudsopgave
Samenvatting
4
Inleiding
5
1
Lokale economie
6
2
Werkloosheid, uitkeringen en schuldhulpverlening
7
3
Wonen
9
4
Bouwvergunningen
10
5
Belastingen
11
3
Samenvatting
In deze vijfde rapportage van de Monitor Kredietcrisis staat de situatie aan het eind 2010 centraal. Landelijk groeit de economie weer na een krimp in 2009. Echter in Purmerend zijn er ontwikkelingen die om aandacht vragen: Hoewel het aantal oprichtingen van bedrijven groter is dan het aantal opheffingen is het positieve saldo in de loop van 2010 geringer geworden. Het aantal werkzoekenden zonder werk (werkloosheid) is tegen de landelijke ontwikkeling in in de tweede helft van 2010 met 400 gestegen en bevindt zich nu op het landelijk gemiddelde. De jeugdwerkloosheid is wel gedaald en is gunstiger dan het landelijk gemiddelde. Het aantal uitkeringen WWB en WIJ stijgt. Dit is ook landelijk het geval. In Purmerend is de stijging minder dan landelijk gemiddeld en ook het percentage van de bevolking dat een uitkering krijgt ligt beneden het landelijk gemiddelde. Bouwprojecten worden uitgesteld, waardoor ook de legesopbrengsten minder zijn dan geraamd. Het aantal aanmaningen en dwangbevelen neemt toe.
4
Inleiding
Voor u ligt de vijfde uitgave van de monitor kredietcrisis. U vindt hierin gegevens over: De locale economie Werkzoekenden, uitkeringen en schuldhulpverlening Woningbouwproductie Bouwvergunningen Belastingen Een rapportage verschijnt nog eens per jaar en alleen als ontwikkelingen daartoe aanleiding geven. Het handigste moment voor een rapportage is in maart van het jaar, omdat dan alle jaargegevens bekend zijn. Met name ontwikkelingen op het gebied van werkloosheid geven aanleiding om deze rapportage nu uit te brengen. Een digitale versie van dit rapport vindt u op de website: www.purmerend.nl/stadsgegevens.
5
Lokale economie
Het Centraal Planbureau meldt in december 2010 een economische groei voor 2010 van 1,75%. De meest recente conceptprognose voor 2011 gaat eveneens uit van 1,75%. Omdat sprake is van verwachte inflatie van 2% zal de koopkracht mede daardoor met 0,75% licht dalen. Onderstaande tabel toont de mutaties (gestart en opgeheven) in het aantal vestigingen in Purmerend. De cijfers zijn afkomstig van de Kamer van Koophandel Noordwest-Holland. Tabel 1: Opheffingen en oprichtingen in 2008, 2009 en 2010 , Purmerend opheffingen
oprichtingen
w.o. starters
2008
357
704
456
2009
394
675
432
Eerste kwartaal
102
200
125
Tweede kwartaal
67
139
93
Derde kwartaal
75
163
105
Vierde kwartaal
140
173
109
2010
431
770
529
Eerste kwartaal
94
226
149
Tweede kwartaal
84
184
112
Derde kwartaal
97
180
137
Vierde kwartaal
156
180
131
N.b. In 2008 bevonden zich 15 faillissementen onder de opheffingen, in 2009 waren het er 20 en in de eerste helft van 2010 13. Bron Kamer van Koophandel Noordwest-Holland
De cijfers tonen het volgende : Het aantal oprichtingen en daarbij ook het aantal starters is in heel 2010 gestegen ten opzichte van 2009. Echter in de tweede helft van 2010 is het aantal oprichtingen wat minder dan in de eerste helft. (360 tegen 410) Het aantal opheffingen is in 2010 gestegen ten opzichte van 2009. Met name in het vierde kwartaal waren er veel opheffingen. Het saldo van oprichtingen en opheffingen is positief en in 2010 ook positiever geworden. Het was + 281 in 2009 en 339 in 2010. In de loop van 2010 is het saldo echter steeds minder positief geworden, van +132 in het eerste kwartaal naar + 24 in het vierde kwartaal. Over het aantal faillissementen in de tweede helft van 2010 zijn nog geen cijfers bekend.
6
Werkloosheid, uitkeringen en schuldhulpverlening
1. Werkloosheid Op de site van het UWV werkbedrijf zijn per gemeente cijfers over het aantal werkzoekenden te vinden. Tabel 2: Aantal werkzoekenden zonder werk Purmerend naar leeftijd
Totaal
1jan 09
1 juli 09
1 jan 10
1 juli 10
1 jan 11
1.830
1.911
1.927
1.938
2.335
% van 15 t/m 64 jaar
3,4
3,6
3,6
3,6
4,4
15-27 jaar
154
175
220
220
194
27-45 jaar
677
744
736
738
948
45-65 jaar
999
1.006
971
980
1.193
Uwv werkbedrijf: basisset regionale arbeidsmarktinformatie Zaanstreek Waterland
Tabel 3: Aantal werkzoekenden zonder werk Nederland naar leeftijd
Totaal % van 15 t/m 64 jaar
1 jan 09
1 juli 09
1 jan 10
1 juli 10
1 jan 11
416.893
477.253
507.496
494.380
490.497
3,8
4,4
4,6
4,5
4,4
15-27 jaar
39.478
55.080
61.272
56.763
54.869
27-45 jaar
162.376
194.201
209.380
200.719
195.609
45-65 jaar
215.039
227.972
237.144
236.896
240.019
Uwv werkbedrijf: basisset regionale arbeidsmarktinformatie Zaanstreek Waterland
De tabellen laten het volgende zien : Het aantal werkzoekenden zonder werk is sinds 1 juli 2010 sterk gestegen namelijk met ongeveer 400 personen. Het is nu 2.335 ofwel 4,4% van de 15 t/m 64 jarigen. Voor het eerst sinds het begin van de kredietcrisis is sprake van een sterke stijging. Het percentage werkzoekenden in Purmerend is nu gelijk aan het landelijk gemiddelde, maar landelijk is het het laatste half jaar licht gedaald. Het percentage werkzoekende jongeren tot 27 jaar is met een aantal van 194 sinds 1 juli gedaald. Van alle werkzoekenden zonder werk is nu 8,3% jonger dan 27 jaar. Landelijk is dat percentage met 11,2% hoger. Het CPB verwacht landelijk in 2011 een verdere daling. 2. Uitkeringen Het aantal uitkeringsgerechtigden (WWB, WIJ, IOAW/IOAZ) stijgt gestaag. Dat is landelijk ook het geval, zij het dat de stijging in Purmerend in 2010 iets minder sterk is dan landelijk. Het percentage dat een uitkering heeft is in Purmerend ruim beneden het landelijk gemiddelde. Over het aantal WW uitkeringen zijn geen plaatselijke cijfers bekend. Landelijk is het cijfer eind 2010 lager dan eind 2009. Echter de maandcijfers laten zien dat in de tweede helft van 2010 na een
7
aanvankelijke daling weer een stijging is te zien. Van eind november tot eind december steeg het aantal van 253.000 naar 264.000. Tabel 4: Aantal uitkeringsgerechtigden Purmerend (einde periode) e
e
e
e
1 helft 09
2 helft 09
1 helft 10
2 helft 10
Aantal lopende uitkeringen (einde periode)*
935
958
1002
1056
% van 15 t/m 64 jaar
1,7
1,8
1,9
1,9
Aantal lopende uitkeringen landelijk *
281
319
341
% van 15 t/m 64 jaar
2,5
2,9
3,1
270
265
263
WW landelijk (einde periode x 1.000)** * **
239
exclusief 65+ers, exclusief IOAW/IOAZ/BBZ, inclusief WIJ deeltijdww'ers zijn in deze cijfers opgenomen
Bron: gemeente Purmerend 2010/CBS
3. Schuldhulpverlening Onderstaande gegevens zijn niet goed vergelijkbaar in de tijd. Vanaf 1 juli 2010 heeft Activa de taken van Sociaal.nl overgenomen (budgetbeheer en schuldhulpverlening). Daardoor zijn er extra klanten bij gekomen. Positief is dat het aantal beëindigingen in het laatste kwartaal flink is toegenomen. Tabel 5: Schuldhulpverlening in 2009 en 2010, Purmerend Aanmeldingen
Beëindigingen
Lopende dossiers
139
47
461
86
69
478
Derde kwartaal
124
127
475
Vierde kwartaal
120
77
518
122
104
536
88
61
578
2009 Eerste kwartaal Tweede kwartaal
2010 Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal
181
57
704
Vierde kwartaal
203
234
673
Bron: gemeente Purmerend 2010
8
Wonen
1. Bouwproductie De woningbouwproductie in 2010 is in overeenstemming met de al aan de omstandigheden aangepaste prognose van het begin van 2010. Nog steeds is het aantal dure koopwoningen dat opgeleverd gaat worden onzeker, omdat dit de categorie is die nu moeilijk verkoopt met als gevolg dat de bouw van deze projecten wordt opgeschort. Dit geldt in ieder geval voor het project Kwadijkerpark en in mindere mate voor fase 3 van Kwadrant Europa in Weidevenne. Tabel 6: Woningbouwproductie per jaar in Purmerend Prognose
Opgeleverd
Prognose
Opgeleverd
Prognose
Opgeleverd
2008
2008
2009
2009
2010
2010
326
336
282
228
303
300
Totaal
Bron: gemeente Purmerend 2010
2. Verkoop woningen en woningprijzen In Purmerend werden in 2010 bijna 600 woningen verkocht. Dat is iets meer dan de 583 in 2009, maar veel minder dan in 2008 en 2007. De gemiddelde verkoopprijs is in 2010 verder gedaald. De cijfers komen van de site Woningmarktcijfers.nl. Tabel 7: Aantal transacties en gemiddelde verkooprijs 2007 tot 2010 Pumerend Aantal transacties
Gemiddelde prijs
2007
1.020
224
2008
915
233
2009
583
218
Eerste kwartaal
133
226
Tweede kwartaal
130
217
Derde kwartaal
149
216
Vierde kwartaal
171
215
2010
597
210
Eerste kwartaal
140
216
Tweede kwartaal
157
214
Derde kwartaal
133
210
Vierde kwartaal
167
204
Bron: Woningmarktcijfers.nl
9
Bouwvergunningen
In 2010 zijn er 349 aanvragen ingediend. De productie van nieuwbouwwoningen in Londonhaven, Tuindorp en Pallas zijn doorgeschoven naar januari 2011, met een totale omvang aan leges voor bouwvergunningen van 694.000. Door deze doorschuiving zijn de inkomsten aan leges in 2010 minder dan geraamd nl. 1.2 miljoen. Tabel 8: Verleende vergunningen
Verbouw woningen
2008 (gerealiseerd)
2009 (gerealiseerd)
2010 (gerealiseerd)
310
233
217
Nieuwbouw woningen (projecten)
9
10
20
Verbouw bedrijven
87
60
72
Nieuwbouw bedrijven
23
7
14
Totaal
429
310
323
Bron: gemeente Purmerend 2010
10
Belastingen
Het hoofdstuk over belastingen toont onderstaande vergelijking van 2010 met 2008 en 2009. Over het belastingjaar 2010 zijn er in totaal 706 kwijtscheldingsverzoeken meer ontvangen dan in 2009. Een toename van 89,4%. Daarentegen is het aantal 'automatisch' verleende kwijtscheldingen gedaald met 712. Deze verschuiving is ontstaan als gevolg van de effecten van de geautomatiseerde toetsing van de inkomens- en vermogensgegevens met het Inlichtingenbureau. Hieraan zijn in relatie tot de crisis geen conclusies te verbinden. Naar verwachting zal de situatie in 2011 een evenwichtiger beeld geven. Over het jaar 2011 zijn op dit moment alleen de cijfers bekend van de op de aanslagen gemeentelijke belastingen 2011 verleende geautomatiseerde kwijtscheldingen. Tabel 9: Aantal kwijtscheldingsverzoeken
Automatische verleende kwijtschelding Ontvangen kwijtschelding verzoeken
2008
2009
2010
2011
1.516
1.412
700
1.175
762
790
1.496
nog niet bekend
Bron: gemeente Purmerend 2010
Het aantal mensen dat over het belastingjaar 2010 heeft deelgenomen aan de mogelijkheid van gespreide betaling in 10 termijnen via automatische incasso is gestegen met 750 (3,1 %). In het jaar 2010 konden 5.085 incasso's niet worden uitgevoerd tegen 5.080 in 2009. Wanneer het voor de derde maal niet lukt, wordt het automatische incassotraject stopgezet en dient het resterende aanslagbedrag in één keer voldaan te worden. Deze categorie is in 2010 slechts licht gestegen met 52 stuks (5,1%) ten opzichte van het jaar 2009. Gelet op het nagenoeg gelijk gebleven aantal storneringen is er bij de automatische incasso's geen sprake van nadelige effecten van de kredietcrisis. Op het terrein van de inning en invordering van belastingen wordt zoveel mogelijk meegewerkt aan het minnelijke (MSNP) en wettelijke schuldsaneringstraject (WSNP). In tabel 10 het aantal gevallen waarin sprake is van een betalingsachterstand welke is aangemeld voor deelname in de schuldsanering. Het aantal minnelijke schikkingen is toegenomen. Daarentegen is het aantal wettelijke schuldsaneringen iets afgenomen. De daling van het aantal wettelijke schuldsaneringen is mogelijk het gevolg van de introductie van de bewindvoering. Hierdoor kan in een eerder stadium getracht worden de schulden van betrokkenen te beheersen. Nu Activa vaker de rol van Sociaal.nl overneemt, lijkt het er op dat de schuldbemiddeling op een meer adequate wijze wordt uitgevoerd. Gelet op de geringe verschillen bij de schuldsanering lijken de effecten van de kredietcrisis daar mee te vallen. Een ander beeld geeft het traject van de dwanginvordering. Hier lijken de effecten van de kredietcrisis wel merkbaar door toename van de aantallen aanmaningen, dwangbevelen en loonbeslagen. Om dit inzichtelijk te maken is deze informatie toegevoegd in onderstaande tabel.
11
Tabel 10: Inning en invordering 2008
2009
2010
Deelnemers automatische incasso
23.304
24.190
24.940
Percentage deelnemers
67,3%
69,3%
69,5%
Niet gelukte incasso's
4.238
5.080
5.085
Waarvan voor derde maal niet
894
1.021
1.073
MSNP (Minnelijke schikking)
121
78
97
38
49
40
Aanmaningen
4.107
4.754
5.048
Dwangbevelen
1.822
2.000
2.605
Hernieuwde Bevelen
412
346
371
Beslagen op loon of uitkering
745
824
856
WSNP (Wettelijke schuldsanering)
Bron: gemeente Purmerend 2010
12
