De Chinese vs. de Westerse tradi0e in de muziekprak0jk Dirk Moelants IPEM‐Afdeling Musicologie Universiteit Gent
[email protected]
Overzicht • • • •
Genres Instrumenta0e Composi0e Overdracht
Genres Globale indeling van de Europese muziek: Klassieke muziek Volksmuziek (Etnische muziek) Populaire muziek
Genres Globale indeling van de Europese muziek: Klassieke muziek Volksmuziek (Etnische muziek) Populaire muziek
Globale indeling van de Chinese muziek: Klassieke muziek‐‐‐Han volksmuziek Etnische muziek (minderheden) Populaire muziek
Genres Liederen In Europa meestal met harmonische instrumentale begeleiding of meerstemmig gezongen
Genres Liederen In Europa meestal met harmonische instrumentale begeleiding of meerstemmig gezongen In China, onderscheid tussen onbegeleide volksmuziek en liederen die met instrumenten worden uitgevoerd ‐> instrumenten nemen grotendeels de melodie over ‐> kunnen ook puur instrumentaal gebracht worden ‐> hechte band tussen muziek en woord (cf. toontaal, belang van poëzie)
Genres Solo‐muziek In Europa de nadruk op ‘harmonische’ instrumenten (klavier, tokkelinstrumenten, strijkers)
Genres Solo‐muziek In Europa de nadruk op ‘harmonische’ instrumenten (klavier, tokkelinstrumenten, strijkers) In de Chinese muziek staat de band met de poëzie centraal, melodie kan in principe op elk instrument uitgevoerd worden. Bepaalde instrumenten verbonden met bepaalde genres vb. (gu)qin: intellectuele muziek pipa: ‘militair repertoire’
.r a dsdVv j Ph n ( j )t h. ch. 0 ss 0j s v j Ph n
WhW c@ v hsh0 hr r W r0dhr b MU Chv h . v hj
Genres Kamermuziek In Europa: specifieke groepen (bv. strijkkwartet), meestal met een vaste instrumenta0e (aparte par0jen voor elk instrument)
Genres Kamermuziek In Europa: specifieke groepen (bv. strijkkwartet), meestal met een vaste instrumenta0e (aparte par0jen voor elk instrument) In China, ook specifieke samenstellingen, maar geen vaste instrumenta0e (alles vertrekt van de basismelodie, ietwat specifieke rol voor elk instrument) vb. Sizhu ensemble (zijde en bamboe)
.r a M U hPCj
. a v s (Phi
.
v d )
Genres Hofmuziek Kern van de oude Europese tradi0e (met religieuze muziek)
.r a d v j Ph n r. M . Ch. a VS VS s VS @ r
dj
j rdW a 0r hm (v 0r sh h j P v j Ph n)
Cd v j Ph n M r o . . ( d s) . n shin M . I . am ( Ud. P amisW rhd a) v . 0 . s M . ddr h. dr . W. d. a0rj m ab( UOCha0drha C j h0Md rh. aWr nmin: )
Genres Religieuze muziek Kern van de oude Europese, christelijke tradi0e
Genres Religieuze muziek Kern van de oude Europese, christelijke tradi0e In China diverse godsdiensten: Confucianisme (= hofmuziek) Daoisme, Boeddhisme (reciteren, niet als muziek aanzien) Func0e kan verschuiven, bv. Nanguan ‐> oorsprong in religieuze clubs ‐> nu concertmuziek of amateur‐entertainment muziek
Genres Theatermuziek Muziek met vocale solisten, orkest, decors en kostuums, dans (koor)
Genres Theatermuziek Muziek met vocale solisten, orkest, decors en costuums, dans (koor) Westerse opera = realis0sch, componist staat centraal, verschillende genres (komisch, drama0sch,…) en periodes Chinese opera = symbolisch, theater staat centraal, muziek vaak ‘gecompileerd’, diverse lokale tradi0es
Instrumenta0e Instrumencypes en hun historische evolu0e Europa: steeds ontwikkeling van nieuwe instrumencypes Binnen die types toenemende standardizering ‘Instrumentenfamilies’
Instrumenta0e Instrumencypes en hun historische evolu0e ‐> oude Chinese instrumenten
. a0rj v . 0 m . a0rj v . z I W a . Cj . Cha0drha C VS dj
Ch. a h. a0rj v . 0 .
VS WdWj s hra0 h. a0rj v . 0 . M .
. Md r .
Mdsj m
. W aah. .
r Ch. a av
n
Instrumenta0e In Europa is er een grote verscheidenheid aan instrumencypes In China een beperkter aantal instrumencypes, maar varia0e naar gelang het genre / regio / func0e bv. ‘huqin’: twee‐snarige vedels (zoals de erhu)
Instrumenta0e
Erhu (二胡); also called nanhu (南胡) Gaohu (高胡); also called yuehu (粤胡) Banhu (板胡) Jinghu (京胡) Jing erhu (京二胡) Zhonghu (中胡) Yehu (椰胡) Erxian (二弦) Tiqin (提琴) Tihu (提胡) Daguangxian (大广弦) Datong (大筒) Datongxian (大筒弦) Kezaixian (壳仔弦) ‐ two‐stringed fiddle with coconut body, used in Taiwan opera Hexian (和弦) Huluhu (tradiGonal: 葫盧胡; simplified: 葫芦胡) Maguhu (tradiGonal: 馬骨胡; simplified: 马骨胡) Tuhu (土胡)Jiaohu (角胡) Zhuihu (tradiGonal: 墜胡; simplified: 坠胡) Zhuiqin (tradiGonal: 墜琴; simplified: 坠琴) Leiqin (雷琴) Sihu (四胡) Sanhu (三胡) Dahu (大胡) Dihu (低胡) Xiaodihu (小低胡) Zhongdihu (中低胡) Dadihu (大低胡) CizhonghuGehu (革胡) Diyingehu (低音革胡) Laruan (拉阮) Dalaruan (大拉阮) Paqin (琶琴) Dapaqin (大琶琴) Dixianqin (低絃琴) Xiqin (奚琴)
. a0rj v . 0 m rCj dCj ( . 0d. a dW r ) Cj ( ho . a dW r ) j sj Cj ( j . l h)
Composi0e Europese muziek wordt gedreven door ‘grote’ componisten ‐> belangrijke reden voor dynamiek en stylis0sche ontwikkeling
Composi0e Europese muziek wordt gedreven door ‘grote’ componisten ‐> belangrijke reden voor dynamiek en stylis0sche ontwikkeling
In de Chinese muziek zijn componisten over het algemeen minder belangrijk ‐ band met de volksmuziek ‐ componist als dienaar van de keizer ‐ ‘composi0e’ als basismateriaal, belang van de persoonlijke interpreta0e
Composi0e Improvisa0e in Westerse klassieke muziek is in bepaalde genres/ periodes heel prominent (bv. in de barok: basso con0nuo, diminu0es, preludes), in andere tot een minimum beperkt (bv. serialisme)
Composi0e Improvisa0e in Westerse klassieke muziek is in bepaalde genres/ periodes heel prominent (bv. in de barok: basso con0nuo, diminu0es, preludes), in andere tot een minimum beperkt (bv. serialisme) In Chinese muziek is improvisa0e al0jd aanwezig, maar zelden op een radicale manier (basismelodie ligt vast). Solisten moeten hun eigen s0jl ontwikkelen, in ensembles blijh de improvisa0e op een microniveau (ornamenta0e)
Composi0e Europese muziek is grotendeels abstract ‘programmamuziek’ is rela0ef zeldzaam er is geen band tussen taal en melodie (ook ritme vaak doorbroken)
Composi0e Europese muziek is grotendeels abstract ‘programmamuziek’ is rela0ef zeldzaam er is geen band tussen taal en melodie (ook ritme vaak doorbroken) In Chinese muziek is er naast de band met de taal ook een grote band met de natuur ‐> overal verwijzingen naar dieren, landschappen, gebeurtenissen
Composi0e Harmonie speelt een centrale rol in de Europese muziek: melodieën worden begeleid en/of gecombineerd
dv Wdahm rv d. h aW s0 . v sd h . o dr . Ch. a v j Ph n ha . C0Mddr
. 0r s rdsh. j rdW a v j Ph nc s h . Kd dv h. r a r dW v sd h f v 0ddn v rm j s m M . h. hMh j s . dd0
r
ëS 0I Wha C M rh m 0 C. h nf C rC s . M . P s v sd h h. . r P k . . (t j mv r f 0 v WdfG) ëS C 0 rd d. h h. . a v s v j Ph n ddr C 0 dv h. r . M . M ra Chss . M rah a M . v sd h
Overdracht Westerse klassieke tradi0e: schrihelijke staat centraal par0turen aangevuld met oraal overgedragen kennis (die grotendeels ook in geschrihen te vinden is)
Overdracht Westerse klassieke tradi0e: schrihelijke staat centraal par0turen aangevuld met oraal overgedragen kennis (die grotendeels ook in geschrihen te vinden is) Chinese klassieke tradi0e: orale overdracht staat centraal band met de poëzie, melodisch karakter par0turen geven kernmelodie, met details over de uitvoeringswijze (bv. versieringen, vingerzeingen)
Overdracht Chinese muzieknota0e Historisch twee systemen: tabulatuur en toonhoogtenota0e vb. Guqin muziek:
Overdracht Chinese muzieknota0e Historisch twee systemen: tabulatuur en toonhoogtenota0e Later evolu0e naar cijfernota0e (jianpu)
Overdracht Chinese muzieknota0e Historisch twee systemen: tabulatuur en toonhoogtenota0e Later evolu0e naar cijfernota0e (jianpu) vgl. Jean‐Jacques Rousseau (1742)
Overdracht Chinese muzieknota0e Historisch twee systemen: tabulatuur en toonhoogtenota0e Later evolu0e naar cijfernota0e (jianpu) vgl. Jean‐Jacques Rousseau (1742)
. n0Mddr j o
.
C0A
