Een archievenoverzicht van de archiefcollectie van de Universiteit Gent

Een archievenoverzicht van de archiefcollectie van de Universiteit Gent als basis voor een rationeel archiefbeheer en een geïntegreerde archiefontsluiting promotor: Prof. Dr. Jan Roegiers

Isabel Rotthier VUB - Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Master na Master Archivistiek: Erfgoed- en Hedendaags Documentbeheer Academiejaar: 2006-2007

2

I.

Inhoudstafel

WOORD VOORAF .............................................................................................................................................. 2 I.

INHOUDSTAFEL ....................................................................................................................................... 3

II.

OPZET ......................................................................................................................................................... 5 ENKELE CONCEPTEN ........................................................................................................................ 8

III.

ARCHIEVEN EN ARCHIEFSTUKKEN ............................................................................................................. 8 ACTOREN EN ARCHIEFVORMERS ................................................................................................................ 8 ACTOREN EN FUNCTIES.............................................................................................................................. 9 ARCHIEVEN EN HUN CONTEXT ................................................................................................................... 9

A. B. C. D. III.

DE BEWAARPLAATSEN VAN DE UNIVERSITEIT GENT ........................................................ 11

A. 1. 2. 3. 4. 5. B. 1. 2. 3. 4. 5. C. 1. 2. 3. 4. 5. D. IV.

HET UNIVERSITEITSARCHIEF ................................................................................................................... 11 Historiek............................................................................................................................................. 11 Taken .................................................................................................................................................. 12 Aanwinsten ......................................................................................................................................... 13 Ontsluiting van de collectie................................................................................................................ 13 Selectie ............................................................................................................................................... 15 DE UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK ............................................................................................................. 15 Historiek............................................................................................................................................. 15 Taken .................................................................................................................................................. 16 Aanwinsten ......................................................................................................................................... 16 Ontsluiting van de collectie................................................................................................................ 18 Selectie ............................................................................................................................................... 18 HET MUSEUM VOOR DE GESCHIEDENIS VAN DE WETENSCHAPPEN ........................................................... 19 Historiek............................................................................................................................................. 19 Taken .................................................................................................................................................. 19 Aanwinsten ......................................................................................................................................... 19 Ontsluiting van de collectie................................................................................................................ 20 Selectie ............................................................................................................................................... 20 BESLUIT................................................................................................................................................... 21 EEN ARCHIEVENOVERZICHT ...................................................................................................... 22

WAT IS EEN ARCHIEVENOVERZICHT? ....................................................................................................... 22 WAAROM EEN ARCHIEVENOVERZICHT? ................................................................................................... 22 DE STRUCTUUR VAN HET ARCHIEVENOVERZICHT .................................................................................... 23 HET ARCHIEVENOVERZICHT .................................................................................................................... 24 HET ARCHIEVENOVERZICHT DOORGELICHT ............................................................................................. 24 1. Archieven en bewaarplaatsen ............................................................................................................ 24 Archieven en archiefvormers ............................................................................................................. 25 2. Archieven van het bestuur, de adviesorganen, de administratie en de faculteiten ........................ 25 2.a. Particuliere archieven ................................................................................................................... 26 2.b. Studentenverenigingen .................................................................................................................. 27 2.c. Verzamelingen ............................................................................................................................... 27 2.d. Archieven en werkprocessen .............................................................................................................. 28 3. Archieven, datering en omvang.......................................................................................................... 28 4. Archieven en toegangen ..................................................................................................................... 30 5. BESLUIT................................................................................................................................................... 31 F. A. B. C. D. E.

V. NAAR EEN RATIONEEL ARCHIEFBEHEER EN EEN GEÏNTEGREERDE ARCHIEFONTSLUITING ................................................................................................................................ 32 A. B.

INLEIDING ................................................................................................................................................ 32 EEN RATIONEEL ARCHIEFBEHEER ............................................................................................................ 32 1. Profilering, verwerving en registratie ............................................................................................... 33 Profilering ..................................................................................................................................... 33 1.a.

3

1.b. Verwerving .................................................................................................................................... 34 Registratie ..................................................................................................................................... 34 1.c. Selectiepolitiek en selectiedoelstellingen ........................................................................................... 35 2. Magazijnbeheer.................................................................................................................................. 37 3. C. DE GEÏNTEGREERDE ARCHIEFONTSLUITING ............................................................................................. 38 1. Internationale standaarden ................................................................................................................ 38 Het contextualiseren van de archiefvormer / de actor: ISAAR (CPF) .............................................. 38 2. Het contextualiseren van de werkprocessen en functies: ISAF ......................................................... 41 3. Het contextualiseren van het archief: ISAD(G) ................................................................................. 43 4. Het contextualiseren van bijzondere stukken ..................................................................................... 46 5. Contextualiseren van de bewaarplaatsen - de collectie als brug: ISIAH........................................... 50 6. D. AUTOMATISERING ALS KATALYSATOR ÉN VALKUIL? .............................................................................. 51 VI.

SAMENVATTING AANBEVELINGEN ........................................................................................... 53

VII.

BESLUIT ............................................................................................................................................... 55

VIII.

BIBLIOGRAFIE................................................................................................................................... 56

IX.

ARCHIEVENOVERZICHT................................................................................................................ 63

A. B.

LIJST MET AFKORTINGEN ......................................................................................................................... 63 INHOUD ................................................................................................................................................... 63 Archieven van het Bestuur........................................................................................................................... 64 Archieven van de Adviesorganen................................................................................................................. 65 Archieven van de Administratie................................................................................................................... 66 Archieven van de Faculteiten ...................................................................................................................... 69 Archieven van Personen .............................................................................................................................. 84 Archieven van Organisaties......................................................................................................................... 99 Archieven van Studentenverenigingen....................................................................................................... 100 Verzamelingen ........................................................................................................................................... 101 Onderwerpmap .......................................................................................................................................... 103

4

II.

Opzet

Universiteitsarchieven spreken tot de verbeelding. Het zijn archieven die deel uitmaken van ons intellectueel patrimonium. Ze staan dicht bij het ontstaan en het bedrijven van de wetenschap en vormen het geheugen van het geïnstitutionaliseerde denken. Het denken over dat geheugen wordt wel eens vergeten. Hoewel er interesse is voor universiteitsgeschiedenis en de geschiedenis van het intellectuele leven 1 , wordt er in beperkte mate aandacht besteed aan de archieven door zowel de onderzoekers als de universitaire overheden. In 1992 wilde de VVBAD hierin verandering brengen en werd met de idee gespeeld om een gids over de geschiedenis van de Belgische Universiteiten met bijhorend archievenoverzicht uit te geven. Dit project werd hoofdzakelijk gedragen door Gustaaf Janssens 2 . Tot op vandaag heeft dit initiatief weinig vruchten afgeworpen. De goede intenties werden dode letter en de onderzoeksresultaten veranderden in statische archiefstukken. De geschiedenis van onze universiteiten en een overzicht van de universitaire archiefcollecties bleven ongeschreven. Ondertussen onderging de archiefwetenschap ingrijpende veranderingen. Het klassieke of bewaarparadigma maakte plaats voor het records continuum-paradigma. Archiefdiensten worden verondersteld een proactief beleid te voeren en naast het bewaren van statisch archieven aandacht te besteden aan archief- en documentbeheer en in te grijpen in de dynamische fase 3 , zoals het documentbeheer, de archiefselectie, -vernietiging en -overdracht 4 . De globalisering van de archivistiek, het streven naar uniformisering en standaardisering van archiefbeschrijvingen en de komst van internationale archiefrichtlijnen impliceren concrete rationalisaties. De snelle ontwikkelingen op het vlak van ICT bieden de archivaris nieuwe uitdagingen, zoals de voordelen van een geautomatiseerd archiefbeheer en –ontsluiting. Het confronteert de archivaris tegelijkertijd met de problematiek van het digitaal archiveren. Ook het huidige erfgoedbeleid is als een hond in een kegelspel in de Vlaamse archiefwereld binnengetreden. Dit erfgoedbeleid staat voor een grotere openheid naar het publiek toe en gaat gepaard met een gestegen aandacht voor de collectie. Dit impliceert op lange termijn het afbreken van de mentale muur tussen archiefdiensten, musea en bibliotheken. Het Universiteitsarchief, dat jarenlang met het bewaarparadigma werkte, dient op deze recente ontwikkelingen antwoorden te formuleren. Het bewaren, beheren en ontsluiten van de archiefcollectie van de Universiteit Gent vraagt om een aangepaste strategie. Meerdere stappen zullen gezet moeten worden om op een adequate manier de uitdagingen van de 21ste eeuw aan te gaan. In september 2005 zette het Universiteitsarchief de stap richting records continuum-paradigma 5 . Het startte met het project ‘een bewaar- en selectiepolitiek voor de archieven van de centrale administratie van de Universiteit Gent’. Dit project confronteerde het Universiteitsarchief al vlug met het feit dat heel wat 1

Bv. http://www.studiumgenerale.be/ (2007-07-07). JANSSENS G., Het VVBAD-project ‘Universiteitsarchieven in België’. Studium Generale, 1998/2, p. 6-7. (ook: http://www.kuleuven.ac.be/archief/studgen/nbr/1998_2/medestud.htm: (2006-12-12). 3 Meer info hierover, zie: COOK T., What is past is prologue: a history of archival ideas since 1898, and the future paradigm shift, p. 29-67; MCKEMMISH S., Yesterday, today en tomorrow: a continuum of responsability, p. 195-210. Allebei in: Naar een nieuw paradigma in de archivistiek. 4 Binnen het kader van de opleiding Archivistiek zijn meerdere verhandelingen gewijd aan het archiefbeheer aan de Vlaamse Universiteiten. Deze verhandelingen werden in de bibliografie opgenomen. 5 MCKEMMISH S., op.cit., p.195. 2

5

archieven niet in het Universiteitsarchief aanwezig zijn. Het was onduidelijk of deze archieven nog bewaard worden of dat ze definitief ‘verloren’ zijn. Daarnaast zijn er andere bewaarplaatsen binnen de UGent die ook archieven en archiefstukken bijhouden. Welke archieven daar bewaard worden en of dit de archieven zijn die tot op vandaag ontbreken in de collectie van het Universiteitsarchief bleef echter vaag. Een archievenoverzicht van de volledige archiefcollectie van de UGent bestaat tot op vandaag immers niet. Een afgelijnde acquisitiepolitiek en een transparant archiefbeheer ontbreekt eveneens. Deze verhandeling stelt zich tot doel een brug tussen oud (het bewaarparadigma) en nieuw (het records continuüm) te slaan door een stand van zaken op te maken van de huidige archiefcollectie van de Universiteit Gent en dit door middel van het ontbrekende archievenoverzicht 6 . Een actueel en goed onderhouden archievenoverzicht is in eerste instantie een ‘klassieke’ archieftoegang voor de gebruiker en de collectiebeheerder. Daarnaast biedt dit instrument de mogelijkheid om het huidige archiefbeheer nauwgezet te analyseren, de zwaktes en sterktes ervan aan te duiden en de toekomstige uitdagingen voor een rationeel archiefbeheer te formuleren. In deze verhandeling worden bijgevolg heel wat suggesties voor een transparant archiefbeheer en voor een geïntegreerde archiefontsluiting binnen de UGent gegeven. Dé basis van dit archievenoverzicht wordt hoofdzakelijk gevormd door de archiefbestanden die in het Universiteitsarchief van de UGent bewaard worden. Het is echter nuttig dit archievenoverzicht te verrijken met de archieven die bewaard worden in twee andere grote bewaarplaatsen, zoals de Universiteitsbibliotheek en het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen. Het spreekt voor zich dat het Universiteitsarchief de grootste archiefcollectie bewaart. De Universiteitsbibliotheek heeft echter meer dan alleen boeken aan te bieden aan de bezoeker. Denk maar aan de vele plannen, foto’s, archieven, vliegende bladen en archieven … die er bewaard worden. En in het Museum worden tentoonstellingen rond wetenschappelijke apparatuur en uitvindingen graag geïllustreerd met brieven, patenten, manuscripten… stuk voor stuk archiefstukken. Naast de drie voornoemde spelers zijn er binnen de UGent nog andere collectiebeheerders die archiefstukken bewaren, zoals de vakgroep Architectuur en Stedenbouw, het Museum voor Dierkunde, de Plantentuin, de vele bibliotheken verbonden aan opleidingen en vakgroepen, enz. Om praktische redenen blijven zij in het kader van deze verhandeling buiten beeld. Het geeft wel aan hoe breed archieven en archiefstukken verankerd zijn binnen de werking van een organisatie en hoe omvangrijk de archiefcollectie is. Hoe is deze verhandeling verder opgebouwd? In eerste instantie worden enkele archiefconcepten gedefinieerd. Daarna worden de drie collectiebeheerders / bewaarplaatsen kort geschetst, in het bijzonder de historiek van de entiteit, het takenpakket, het acquisitiebeleid, de collectie en de selectie 7 . Vervolgens wordt het concept archievenoverzicht gedefinieerd en de structuur ervan toegelicht. Dit archievenoverzicht wordt aangeboden en besproken. Na deze analyse volgen enkele voorstellen voor de uitbouw van een rationeel archiefbeheer en een geïntegreerde ontsluiting voor de UGent. Op deze manier wordt aangegeven hoe de overgang van het bewaarparadigma naar het records continuüm kan gemaakt worden. 6

Parallel onderzoek: VAN HUELE Soizik, Onderzoek naar een voorstel tot opmaak van een digitaal archievenoverzicht van het Vlaams Parlement. 7 Parallel onderzoek: EVERAET Katrien, Gebruikersonderzoek bij het Beeldarchief, het Woordarchief en de Documentatiedienst van de VRT.

6

Dit geheel wordt afgerond met enkele samenvattende aanbevelingen en een besluit. In deze verhandeling wordt geen volledigheid nagestreefd. Er zal geen exhaustief archievenoverzicht aangeboden worden, evenmin een volledige bibliografie. Deze verhandeling is veeleer een momentopname, het bevriezen van de archiefrealiteit zoals ze zich anno juni 2007 binnen de UGent stelt. Dit vriesvak is echter een tijdelijke situatie en dient aan te zetten tot het uitzetten van duidelijke beleidslijnen inzake archiefbeheer binnen de UGent. Deze verhandeling is een uitnodiging om te durven denken over een rationeel archiefbeheer en de geïntegreerde ontsluiting van onze universitaire archiefcollectie.

7

III.

Enkele concepten

Als inleiding op deze thesis worden enkele basisbegrippen die gehanteerd worden binnen de archivistiek kort toegelicht. Bedoeling is om het kader van de archivistiek samen te vatten en de basisbegrippen te bundelen 8 . Aangezien dit begrippenapparaat abstract is, wordt onmiddellijk een vertaling gemaakt naar de context van de Universiteit Gent.

A.

Archieven en archiefstukken

Archieven worden gedefinieerd als een geheel van archiefbescheiden, ontvangen of opgemaakt door een persoon, groep personen of organisatie 9 . Dit kan vertaald worden in: de documenten die gebonden zijn aan de werkprocessen van personen, groep personen of organisatie 10 . Het archiefstuk is een document, ongeacht zijn vorm, naar zijn aard bestemd om te berusten onder de persoon, groep personen of organisatie die het heeft ontvangen of opgemaakt, uit hoofde van zijn of haar activiteiten, zijn of haar taken of ter handhaving van zijn of haar rechten 11 . Het is niet de vorm of drager die bepaald of iets een archiefstuk is of niet, wel de functie ervan. De functie is de rol die het document vervult bij de uitvoering van de activiteiten of de relatie die er bestaat met het werkproces 12 . Dit betekent dat bv. objecten ‘archiefstukken’ kunnen zijn als ze dienen ter ondersteuning van een werkproces 13 . Binnen de context van de Universiteit Gent kunnen als ‘archiefstukken’ beschouwd worden: verslagen, beleidsnota’s en adviezen, rapporten brieven en e-mails begrotingen, facturen, personeelsdossiers, databanken, … manuscripten, werkdocumenten, lesvoorbereidingen, cursusmateriaal, publicatiedossiers medailles, maquettes betreffende een nieuwbouwproject, enz.

B.

Actoren en archiefvormers

Zij die de werkprocessen en bijgevolg de archieven organiseren en structureren noemt men de archiefvormers of actoren. Het archief is vaak nauwer verbonden aan het werkproces dan aan het bestaan van een actor. Als een organisatie wordt opgeheven, geherstructureerd of gereorganiseerd blijft de taak en het werkproces bestaan in een gereorganiseerde eenheid of wordt de taak afgestoten. Binnen de context van de Universiteit Gent kan dit zijn: de rector en vicerector het bestuurscollege en de raad van bestuur 8

Als leidraad wordt de visie van genomen: HORSMAN P., Archiveren. Een inleiding. Den Haag, SAP, 2004. Lexicon Archiefterminologie, lemma archief. 10 HORSMAN P., op.cit., p. 20. 11 Lexicon Archiefterminologie, lemma archiefstuk. 12 HORSMAN P., op.cit., p. 22. 13 Objecten worden ‘corporele documenten’ genoemd. idem, p. 18. 9

8

de adviesorganen de centrale administratie de faculteiten, decanaten, opleidingen en vakgroepen professoren en studenten

verenigingen (Alumni, studenten)

C.

Actoren en functies

Een werkproces kan omschreven worden als een taak of een taakonderdeel die wordt uitgevoerd. In bedrijven wordt gesproken van bedrijfsprocessen. Werkprocessen hangen samen als ze gericht zijn op eenzelfde doel: de realisatie van de missie van de organisatie die via de werkprocessen het archief van de organisatie tot een samenhangend geheel maakt. Archief is bijgevolg procesgebonden informatie, die gegenereerd is door en gebonden is aan werkprocessen 14 . Twee soorten werkprocessen kunnen onderscheiden worden: de primaire en de secundaire werkprocessen. Een primair werkproces geeft vorm aan een primaire taak. Dit is een taak die gericht is op het direct bereiken van de doelstelling, nl. het leveren van een ‘dienst’ of een ‘product’ aan de ‘klant’. Secundaire werkprocessen en taken zijn erop gericht de primaire taken te ondersteunen en omvatten eerder beheersprocessen zoals personeelsbeheer, financieel beheer, informatiebeheer en logistieke processen. Binnen de context van de Universiteit Gent kan dit zijn: primaire werkprocessen: uitstippelen van een beleid, organiseren van onderzoek en onderwijs secundaire werkprocessen: voorzien van infrastructuur, opvolgen van de boekhouding Hiermee samenhangend wordt een onderscheid gemaakt tussen de primaire en secundaire functies van het archief. De primaire functies van een archief zijn de functies die de actor bij de vorming op het oog had, nl. de ondersteuning van de bedrijfsprocessen en de verantwoordings- en bewijsfunctie. Archieven documenteren en reguleren het maatschappelijk en het academisch verkeer. De secundaire functie van het archief is de functie die niet op voorhand beoogd wordt en die pas ontstaat wanneer de primaire functie vervuld wordt. Het zijn documenten die ondanks het verliezen van primaire functie bestemd zijn om permanent bewaard te worden als deel van het cultureel patrimonium.

D.

Archieven en hun context

Het begrip context binnen de archiefwereld is een relatief jong begrip dat vooral opgekomen is tijdens het laatste decennium. Er bestaat algemene eensgezindheid binnen de archiefwereld dat archieven in hun context bekeken dienen te worden. De invulling van het begrip context is meervoudig en momenteel zelfs onbegrensd 15 . De context van een archief wordt gedefinieerd als het geheel van administratief-organisatorische, bestuurlijk-juridische, maatschappelijke en technische omstandigheden waarbinnen de activiteiten en de wijze van taakuitvoering van een archiefvormer moeten worden geïnterpreteerd 16 .

14

THOMASSEN T., Een korte introductie in de archivistiek; In: Naar een nieuw paradigma in de archivistiek. Den Haag, SAP, 1999, p.12. 15 HOFMAN H., Een uitdijend heelal? Context van archiefbescheiden. In: Context. Interpretatiekaders in de archivistiek, p. 45-46. 16 Archiefterminologie, lemma context.

9

De context van een archief is voortdurend in beweging en is nooit of zelden stabiel. Elke organisatie bijvoorbeeld heeft een specifieke structuur en een personeelskader dat instaat voor de taakuitvoering. De werkprocessen laten zich vertalen in archiefstukken. Van geen enkel archief, zelfs van geen enkel archiefstuk is de context identiek dezelfde. Een archiefstuk staat nooit op zich, hoort thuis binnen een archiefeenheid (bestemmingsbeginsel) en binnen een structuur waarin andere archiefstukken opgenomen zijn (structuurbeginsel). Deze twee principes vormen samen het herkomstbeginsel, respect des fonds, Provenienzprinzip of principle of provenance 17 , een principe dat de hoeksteen vormt van de huidige archivistiek. Dat alles maakt archiefstukken tot unieke stukken. Het is een complexe opdracht én de uitdaging voor alle collectiebeheerders die archiefstukken ontsluiten: hoe dient de uniciteit en de integriteit van archiefmateriaal vertaald te worden in de archiefbewerking en de ontsluiting ervan? Om deze uniciteit te consolideren dient elk archiefstuk voorzien te worden van een vast aantal rudimentaire contextgegevens: over het archiefstuk zelf, over de ontstaansgeschiedenis, de archiefvormer, de werkprocessen waarin het archief ontstaan is, …

17

Archiefterminologie. lemma bestemmingsbeginsel en structuurbeginsel.

10

III.

De bewaarplaatsen van de Universiteit Gent

A.

Het Universiteitsarchief

1.

Historiek

Vlak na de Tweede Wereldoorlog startte de Universiteit Gent met het samenbrengen van haar archieven. Tot 1947 werden de oudste archiefstukken in kisten bewaard in het toenmalige rectoraatsgebouw in de Voldersstraat. Deze kisten werden na de ambtsperiode van rector E. Blancquaert overgedragen aan de Universiteitsbibliotheek. Heel wat waardevolle en unieke stukken zoals de inschrijvingsregisters van de studenten, de eerste verslagboeken en briefwisseling werden bewaard in de kelders van de ‘Boekentoren’. In 1954 nam hoofdbibliothecaris K.G. Van Acker het initiatief om het archief te ontsluiten. Dit gebeurde vanaf 1955 door studenten. In 1964 werd door toedoen van prof. Jan Dhondt de eerste medewerker aangesteld en werd de rectoraatsbriefwisseling tot 1940 analytisch ontsloten. In deze jaren werd de universitaire administratie door de toenemende bureaucratisering geconfronteerd met een groeiende papierberg. Daarom werd in 1972 het Universiteitsarchief onder leiding van prof. K. De Clerck opgericht als ‘centrale’ dienst en werd ondergebracht in een vleugel van het Rommelaerecomplex aan de Baertsoenkaai. In het voorjaar van 1980 verhuisde het Universiteitsarchief naar het Pand (Onderbergen) en in 1987 kreeg het een definitief onderkomen in de kelderverdiepingen van het rectoraatsgebouw in de Sint-Pietersnieuwstraat. Op de universitaire campus aan de Krijgslaan (gebouw S8) werden er bijkomende archiefmagazijnen voorzien 18 .

2.

Taken

De twee klassieke taken waarop het Universiteitsarchief zich jarenlang geconcentreerd heeft, zijn preservation en communication 19 . In eerste instantie stond het Universiteitsarchief in voor het bewaren en de verwerking van statische archieven, die de archiefvormer op eigen initiatief overbracht 20 . De archieven die werden ontvangen, worden als archiefbestand ontsloten. Deze documenten worden formeel geordend en beschreven volgens de organisatiestructuur van de UGent 21 . Het doel dat het Universiteitsarchief zich hierbij stelde was het documenteren en vastleggen van de rijke geschiedenis van de UGent. In het kader van de ‘uitstraling’ werd in 1976 gestart met een eigen publicatiereeks, nl. Uit het verleden van de Universiteit Gent 22 , waarmee de band tussen de geschiedwetenschap en de archivistiek werd aangehaald en bekrachtigd. Dit jaar verscheen de 46ste publicatie in deze reeks 23 . Meerdere facetten van de geschiedenis van de universiteit komen aan bod, 18

Uitgebreide info over geschiedenis, taken, enz. in: DE WINTER S., Het archief uit de centrale administratie van de universiteit Gent en de overdracht ervan naar de archiefdienst, p. 66-70. Zie ook: https://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief (2006-12-15). 19 DURANTI L., Origin and Development of the Concept of Archival Description. In: Archivaria, 1993, 35, p. 52. 20 VAN EGMOND N.P., Archiefmanagement. Verwerving en verwijdering van archiefbestanden: beleid en praktijk in het openbaar archiefwezen, In: Handboek Informatiewetenschap voor bibliotheek en archief. Dec. 2000, 3, 800-2. 21 THOMASSEN Th., Paradigmatische veranderingen. In: HORSMAN P.J., KETELAAR F.C.J., THOMASSEN T.H., Naar een nieuw paradigma in de archivistiek. ’s Gravenhage, SAP, jaarboek 1999, p.71. 22 http://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief/publicatie.htm (2007-06-02) 23 VAN DER MEERSCH A.M., Een universitaire loopbaan voor vrouwen aan de Universiteit Gent (1901-1965) Een glazen plafond? 2007.

11

zoals de geschiedenis van een opleiding, een gebouwencomplex, een studentenvereniging, een biografie van een professor. Daarnaast biedt het Universiteitsarchief heel wat informatie aan die onmiddellijk bijdraagt tot de kennis van de geschiedenis van de Gentse universiteit. Zo vindt de geïnteresseerde op de website een overzicht van rectoren, uitgereikte eredoctoraten, een overzicht van de bestuursleden van de studentenverenigingen, een bloemlezing met originele archiefteksten, het wapen van de UGent en de Braemtzegel 24 . Naast het opstellen van de inventaris werd ook heel veel aandacht besteed aan het beschrijven van de bijzondere stukken en het aanleggen van documentatiemappen 25 . Het Universiteitsarchief profileert zich bovendien als een serviceverlenende dienst 26 . Er werd doorheen de jaren op verschillende manieren aandacht besteed aan de terbeschikkingstelling van de collectie aan het publiek. Het Universiteitsarchief richt zich op de UGent-gemeenschap, en daarnaast op een ruimer publiek zoals emeriti, heemkundigen, journalisten en andere geïnteresseerden. Meerdere tentoonstellingen werden opgezet. De tentoonstelling over de eerste generatie meisjesstudenten aan de RUG en de Engelstalige G. Sarton-tentoonstelling die een jaar door de Verenigde Staten toerde worden als dé hoogtepunten ervaren 27 . Dit jaar was in het kader van de erfgoeddag nog de fototentoonstelling ‘cherchez la femme – zoek de vrouw’ te bezichtigen. In het Universiteitsarchief werd steeds veel belang gehecht aan het persoonlijke contact met de onderzoeker en aan de begeleiding van diens onderzoekstraject in de leeszaal. De archivaris als onvervangbare menselijke schakel binnen een organisatie vindt ook hier weerklank 28 … Het Universiteitsarchief heeft de afgelopen tien jaar meerdere pogingen ondernomen om de werking te verruimen door proactief op te treden, dichter bij de administratie te komen en actief in te grijpen in het dynamisch archiefbeheer. Het verstrekken van informatie ter ondersteuning van het beleid en de werkprocessen; het verlenen van advies over verschillende aspecten van het document- en archiefbeheer en het aanbieden van toegangen tot de bronnen werden centraal gesteld. Binnen dit kader werden meerdere studenten van de opleiding Archivistiek en Hedendaags Documentbeheer begeleid vanuit het Universiteitsarchief en werden verschillende selectielijsten en archiefbeheersplannen opgesteld 29 . Sinds september 2005 wordt resoluut de kaart van een proactief archiefbeheer getrokken. Deze nieuwe pijler geraakte door middel van blijvende inspanningen

24

Website UGent: https://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief (2006-12-15). Verkiezingen, statistieken meisjesstudenten, decanen, samenstelling van de raad van beheer, geschiedenis en lokalisatie van de laboratoria van de universiteit, overzichten betreffende onderwerpen behandeld tijdens vergaderingen vastgelegd door het Vast Bureau. 26 Brochure Archief van de RUG, Gent, ARUG, z.d. 27 idem. 28 YAKEL E., Impact of internet-based discovery tools on Use and Users of Archives, in: Comma, 2003-2/3, p.191-200. 29 DE ROO K., Het dynamisch documentbeheer op de afdeling Internationale betrekkingen van de universiteit van Gent. 2004; DE WINTER S., Het archief uit de centrale administratie van de universiteit Gent en de overdracht ervan naar de archiefdienst, 1996; WALRAVENS G., Een archiefbeheersplan voor de dienst Onderzoeksbeleid aan de Universiteit Gent. Brussel, 1999. 25

12

verankerd binnen de werking van het Universiteitsarchief paradigm for archives 31 .

3.

30

en sluit aan bij het nieuwe power

Aanwinsten

Het Universiteitsarchief aanvaardt enkel archieven die rechtstreeks of onrechtstreeks met de universiteit te maken hebben. Het beperkt aantal medewerkers en de vrees voor een tekort aan opslagruimte heeft het archiefteam doen kiezen voor een passieve rol bij de archiefverwerving. Sinds 1992 worden de aanwinsten -hoofdzakelijk de eenheden die verworven werden via derdengeregistreerd. Meestal wordt genoteerd wie wat schenkt en wanneer. De overdrachten van universitaire diensten worden soms en slechts summier genoteerd.

4.

Ontsluiting van de collectie

In origine werd de archiefcollectie ontsloten d.m.v. een archiefinventaris, die volgens de regels van de archivistiek werd opgesteld 32 . De collectie groeide gestaag, de personeelsbezetting bleef constant en al vlug hinkte de verwerking achter op de toevloed aan documenten die binnenkwam. De archiefbeschrijvingen werden gemakshalve toegevoegd aan de bestaande inventaris. Er werd wegens tijdgebrek niet langer aandacht besteed aan de veranderende archiefcontexten, zoals de evolutie van de archiefvormer, archiefvorming, archiefproducten, de archiefbewerking of een zoekwijzer. De hoofdindeling van de archiefinventaris is gebaseerd op de organisatiestructuur van de UGent 33 . Hierin worden de archieven van de ‘instelling’ (bestuur, adviesorganen, administratie, faculteiten) ontsloten. De geschonken archieven van personen en verenigingen en verzamelingen worden enkel opgesomd. De ontsluiting van de archieven in de archiefinventaris gebeurt op basis van het ordeningsplan dat de archiefvormer aanleverde 34 . De faculteitsarchieven zijn de enige archieven die op basis van een rigoureus schema geordend werden. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

archiefstukken van raden en commissies archiefstukken van de dienst van de decaan archiefstukken van instituten, opleidingen, vakgroepen, laboratoria archiefstukken betreffende personeel archiefstukken betreffende studenten en examens archiefstukken betreffende leergangen archiefstukken betreffende gebouwen archiefstukken betreffende berichtgeving varia

Tabel: Archiefschema Archieven van Faculteiten 30

Archiefreglement en Huishoudelijk Reglement Archief (Bestuurscollege 30 maart 2006), Operationeel Archiefbeheersplan (Bestuurscollege 23 november 2006). Zie: https://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief (2006-12-15). 31 SCHEELINGS F., the need for a new paradigm for university archives. In: Janus, 1997, 2, pp. 80-110. 32 SIMON-VAN DER MEERSCH A.M., Inventaris van het archief van de Rijksuniversiteit Gent (1817-1975). Gent, 1978; VAN DER MEERSCH Anne-Marie en LANGENDRIES Elienne, Inventaris van het universiteitsbezit. Gent, UGent, 2006 (werkdocument). 33 De hoofdindeling van de archiefinventaris is terug te vinden op de website: http://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief/inventaris.htm (2007-07-07). 34 In het archiefschema worden alle hoofdafdelingen, afdelingen, series en rubrieken en hun interne rangschikking vastgelegd. COPPENS H., op.cit., p. 179.

13

Er zijn negen ‘vaste’ rubrieken die bij elk faculteitsarchief terug kunnen komen. Deze indeling bevat organisatorische (1, 2, 3), taak / onderwerpgerichte (4, 5, 6, 7, 8) indelingscriteria en tot slot de te vermijden ‘varia’ 35 . Dit archiefschema is opgenomen in het archievenoverzicht. De archiefbeschrijvingen zelf zijn hoofdzakelijk gericht op de beschrijving van de inhoud van de stukken. De formele beschrijvingskenmerken zoals inventarisnummer, redactionele vorm, datering of omvang worden niet consequent vermeld. Doorheen de jaren is de inventaris geëvalueerd tot een intern werkdocument dat een algemeen overzicht van ‘het bezit’ bevat en daarnaast heel wat gegevens die vanuit beheersmatig standpunt interessant zijn, bv. informatie over weggeselecteerde stukken. Een stabiel beheersinstrument, zoals een depot- of plaatsingslijst 36 is het evenmin aangezien er nergens een koppeling is tussen de beschreven archiefstukken en de plaats die ze in het magazijn innemen. De huidige archiefinventaris is in eerste instantie een leidraad voor het Universiteitsarchief zelf. Naast de archiefinventaris werden meerdere dossierinventarissen opgesteld. Deze analytische inventarissen bevatten uitsluitend inhoudelijke informatie over de bewaarde dossiers. De dossierreeksen zelf worden niet ingeleid of gecontextualiseerd binnen de organisatie of de werkprocessen. Er bestaan twee dossierinventarissen over de archieven van de ‘Dienst Academische aangelegenheden’ (kabinet van de rector – briefwisseling). Dossierinventaris 1 (1817-1940) is een lijst met analytische beschrijvingen van de dossiers van de ‘Dienst Academische aangelegenheden’. De dossiers zijn eerst chronologisch en daarbinnen thematisch geordend. Deze stukken werden ook stuksgewijs door middel van fiches door een bibliotheekmedewerker in de jaren 1960 ontsloten. Het is een alfabetisch klassement op naam (professoren, medewerkers) of thema (diefstal, rechten, programmahervorming). Dossierinventaris 2 (1940-2006) is een lijst met analytische beschrijvingen van de dossiers, die geordend zijn volgens het ordeningsplan van Joseph Francier. Francier was sinds 1949 diensthoofd van de ‘Dienst Academische aangelegenheden’. Zijn ordeningsplan is nog steeds van kracht bij o.a. de huidige afdeling Administratie statutair personeel binnen de Directie Personeel en Organisatie. De stukken uit de periode 1940-1949 werden door het Universiteitsarchief ongeordend aangetroffen en werden eveneens volgens het klassement ‘Francier’ ingepast. In een derde dossierinventaris werd het archief van de beheerder-inspecteur, de ondervoorzitter van de Raad van Beheer, de administrateur, de secretaris van de Raad van Beheer, Vast Bureau, Raad van Bestuur (1919-1999) ontsloten. In deze dossiers wordt op thematische wijze het personeelsbeleid enerzijds en informatie over gebouwen, studenten, personeelsleden anderzijds behandeld. Een vierde dossierinventaris omvat alle ‘statische’ personeelsdossiers van 1835 tot op heden. Deze dossiers worden integraal en geschoond bewaard. De geschonken archieven worden ontsloten in aparte lijsten. Deze lijsten zijn veelal zo oud als de schenkingen zelf en werden soms door de schenker en soms door de het Universiteitsarchief opgesteld.

35

COPPENS H., op.cit., p. 187-188. Staat van beknopte omschrijvingen van archiefbestanddelen in de volgorde waarin ze materieel zijn gerangschikt, onder opgave van hun vindplaats. In: Archiefterminologie, lemma plaatsingslijst. Staat van archiefblokken, aanwezig in een archiefdepot. In: Archiefterminologie, lemma depotlijst. 36

14

5.

Selectie

Er was lang geen selectiepolitiek binnen de UGent; er bestonden geen archiefselectielijsten en er werden geen begeleidende richtlijnen voorzien voor de administratie. Het Universiteitsarchief schoonde zelf de overgedragen dossiers en verwijderde de ‘balast’, zoals documentatie, kranten, brochures, enz.. Bij naderend plaatsgebrek werden er bronnen uit het depot verwijderd. De vernietigde stukken werden aangeduid in de archiefinventaris. Indien er omvangrijke archiefeenheden werden verwijderd, werd de toestemming van het Algemeen Rijksarchief gevraagd 37 . De administratie contacteerde en betrok evenmin het Universiteitsarchief bij grote vernietigingsoperaties 38 .

B.

De Universiteitsbibliotheek

1.

Historiek

De Universiteitsbibliotheek is de oudste bewaarplaats van de UGent. Op 25 september 1816 werd het reglement op de organisatie van het Hoger Onderwijs in de zuidelijke Nederlanden van het Koninkrijk der Nederlanden vastgelegd. Een College van Curatoren was verantwoordelijk voor de organisatie van de administratie van de nieuwe Gentse universiteit. Dit orgaan bestond uit vijf vooraanstaande Gentenaren, met o.a. de burgemeester en hield toezicht op de academische gebouwen, collecties en kabinetten. Volgens dit reglement stonden de steden waar de universiteiten gevestigd waren in voor het beheer van de gebouwen die dienden ter ondersteuning van het onderwijs. De stad Gent, die zelf vragende partij was voor de installatie van een universiteit, was jarenlang nauw betrokken bij de aankoop en het beheer van het universiteitspatrimonium. De bibliotheek en de botanische tuin waren de eerste onroerende goederen die de stad ter beschikking stelde. De basis van de collectie waren de boeken en manuscriptencollectie die de stad Gent in permanente bruikleen gaf. Het merendeel van deze collectie werd tijdens de Franse Revolutie geconfisqueerd en vormde de basis van de rijke collectie die in de 19de eeuw enkel nog zou toenemen, o.a. door toedoen van Ferdinand Vander Haeghen. Hij was hoofdbibliothecaris, maar in de praktijk vooral verzamelaar-`archivaris'. Vander Haeghen investeerde in de middeleeuwse collectie en vulde de 19de-eeuwse verzameling aan. Vanaf 1911 werd hij opgevolgd door een ander type hoofdbibliothecaris en werd de nadruk hoofdzakelijk gelegd op een academische bibliotheek en minder een `archief-verzamelplaats'. Dit nieuwe tijdperk ging gepaard met de zoektocht naar een nieuwe en aangepaste locatie voor de Universiteitsbibliotheek. In 1933 werd op de Blandijnberg een halve hectare bouwgrond aangekocht. Enkele jaren later, in 1936, werden de bouw van de Boekentoren - goed voor 2,4 miljoen volumes aangevat, naar het ontwerp van Henri van de Velde. De Boekentoren werd de centrale bibliotheek van de Universiteit. Daarnaast waren er 300 kleine onafhankelijke bibliotheken die deel uitmaakten van verschillende entiteiten, o.a. vakgroepen en seminaries, waarvan er van 1907 dateerden. Het nieuwe millennium werd ingezet met een grote verandering van de structuur van het bibliotheeklandschap en de nieuwe plaats die de Universiteitsbibliotheek zou innemen, nl. onder de Directie Onderzoeksaangelegenheden 39 .

37

Brieven Nuyttens aan Vandermeersch 1990 en mails Carnier aan Leloup 2005, Universiteit Gent. Zie bv. ROTTHIER I., Archiefselectielijst van de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer, p. 13. 39 Brochure °Collecties 1797 - Universiteit Gent 1817 - 2007 Google, 2007. 38

15

2.

Taken

De reorganisatie van het bibliotheeklappendeken tot `het netwerk' werd uitgewerkt door Lars Bjornshauge (Universiteitsbibliotheek van Lund) en werd goedgekeurd door het bestuurscollege op 8 januari 2004. Met het samensmelten van de kleinere bibliotheken werd transparantie in structuur, dienstverlening en collectie nagestreefd. De Universiteitsbibliotheek coördineert de algemene bibliotheektaken, traint het bibliotheekpersoneel, informeert de gebruiker en staat in voor de automatisering van de collectie. Ze stuurt -onder toezicht van de Interfacultaire Bibliotheekcommissie - het bibliotheeknetwerk van de universiteit aan, ze zorgt als digitale bibliotheek voor de vlotte toegang tot elektronische tijdschriften en databanken, ze draagt zorg voor het culturele erfgoed en de passieve collectie van de universiteit en ze biedt een werkplek in het van de Velde-gebouw 40 .

3.

Aanwinsten

De Universiteitsbibliotheek fungeerde als archiefbewaarplaats van de UGent tot bij de oprichting van het Universiteitsarchief. Er worden nog steeds heel wat archieven, nalatenschappen, kostbare archiefstukken en unieke collectieonderdelen bewaard. Deze archiefstukken werden geregistreerd volgens organisch gegroeide eenheden. Een groot deel van de archiefcollectie is hoofdzakelijk door toedoen van Ferdinand Vander Haeghen ontstaan. Vander Haeghen lanceerde als hoofdbibliothecaris een oproep in kranten en tijdschriften om gedrukte of handgeschreven documenten die op het eerste zicht geen waarde hadden niet weg te gooien en te bezorgen. Deze oproep leverde ruim een miljoen – enkele tientallen strekkende meter documenten op. Zowel brochures, kaarten en plannen, catalogen, almanakken, brieven en archieffragmenten, liederen, programma’s, affiches en veel meer worden nu nog steeds bewaard in de kelders van de Boekentoren en zijn op thema / onderwerp geordend. Heel wat archiefstukken verzeilden in deze collectie, beter gekend als de Vliegende bladen. Daarnaast werden in de Handschriftenzaal drie ‘schriften’ met archiefaanwinsten aangelegd: In Handschriften 1 zijn zowel losse gedrukte en getypte werken, katernen als archiefstukken opgenomen. Deze stukken werden bij verwerving ingeschreven in een inschrijvingsregister (Handschriften I) waarin per verworven eenheid de volgende gegevens zijn opgenomen: registernummer (1 tot 4198) onmiddellijke herkomst vroegere bezitters bemerkingen handschriften auteur, titel, datering, formaat, volume De verschillende velden zijn vaak niet of onvolledig ingevuld. Dat er in collectie Handschriften I een massa archiefstukken van zeer uiteenlopende oorsprong terug te vinden zijn is duidelijk. Hieronder volgt alvast een beperkte greep uit deze collectie: 776: 846: 40

documenten betreffende de bouw van het Stadhuis te Oudenaarde stukken betreffende de tapijtfabrieken van Oudenaarde 1500-1750

Zie: http://lib1.ugent.be/cmsites/default.aspx?ref=ABAA&lang=NL (2007-07-07).

16

1091: 1261: 1551: 2504: 2510: 2577: 2751: 2797: 3038: 3093:

stukken van de stad Mechelen (originelen en afschriften) register met notariële akten, XVIIeeuw C. Fredericq, notes introductives à l’étude de la botanique, XIVe eeuw correspondance de la société des beaux-arts archief van het 9de Taal en Letterkundig congres, 1891, 8 volumes stukken betreffende de verkaveling der goederen van Jan Verstraeten, 1787 briefwisseling O. De Meulenaere met R. Jhering en anderen, 1875 archief en verslagen van het Taalverbond TAK Gent, 1887-1894, 2 vol briefwisseling Napoleon De Pauw, 1901-1918 briefwisseling fam. Van Duyse: 1792-1916, 713 stukken (en heel wat andere stukken van Van Duyse) 3306: archief van de vereniging ‘de taal is gansch het volk’, 1836-1881

Handschriften 2 bevat een opsomming van de getypte teksten / typoscripten. In Handschriften 3 41 wordt op de eerste bladzijde bondig samengevat wat zoal is opgenomen: bundels, archivalia, en minder belangrijke vaak ongeklasseerde documenten. Het zijn persoonsarchieven, archieven van organisaties en archiefcollecties over een bepaald onderwerp, zoals de Wereldtentoonstelling van 1913 of Wereldoorlog I. Naast de summiere omschrijving van de nieuwe aanwinsten in Handschriften 3 bestaan er nauwelijks aanwinstendossiers. Slechts van 21 op 123 archiefaanwinsten werd een dossier aangelegd 42 . Van alle andere aanwinsten is de herkomst en de verwervingsgeschiedenis niet gekend. Deze dossiers zijn onvolledig en bevatten: soms een contract of overeenkomst waarbij geen gebruik wordt gemaakt van gestandaardiseerde contracten, er bestaan geen herkomstgegevens soms een biografie van de ‘archiefvormer’ soms een overdrachtslijst waarin nauwelijks archiefbeschrijvingen voorkomen. Gegevens over data, omvang, enz. worden niet consequent vermeld. Het zijn hoofdzakelijk beschrijvingen van de inhoud van de doos. Daarnaast wordt het archief van de constructie van de Boekentoren afkomstig van de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer in de Kaartenzaal bewaard en krijgt het in het kader van Architectuurfocus heel wat aandacht 43 . Deze ontsluiting gebeurt met het oog op het voorbereidend onderzoek voor de restauratie van de Boekentoren. Buiten het eigen bibliotheekarchief is dit het enige archief van de ‘centrale administratie’ van de Universiteit dat in de Bibliotheek bewaard wordt. In de Kaartenzaal van de Universiteitsbibliotheek worden heel wat bijzondere verzamelingen bewaard, zoals duizenden kaarten, architectuurplannen, munten en medailles, tekeningen, tekstaffiches, grafiek, foto's, catalogi, overlijdensberichten en tienduizenden doodsprentjes. 41

Handschriften 3 werd aangelegd sinds 1 januari 1970. Administratieve dossiers van de aanwinsten met nrs: 16, 17, 18, 19, 20, 23, 27, 33, 36, 76, 77, 79, 82, 85, 86, 87, 88, 114, 124, 125, 126. 43 http://lib1.ugent.be/cmsites/default.aspx?ref=ABAA&lang=NL (2007-06-30). 42

17

4.

Ontsluiting van de collectie

Binnen de Universiteitsbibliotheek bestaan geen vastgelegde procedures voor de archiefbewerking. Daarnaast ontbreekt een plan van aanpak voor de archiefverwerking. Dit resulteert in een onsamenhangende en weinig transparante ontsluiting van de archiefcollectie: De Vliegende bladen werden ontsloten door middel van een papieren catalogus, die thematisch ingedeeld is en die in de Handschriftenleeszaal te raadplegen is. De Vliegende Bladen worden ook in Aleph ingevoerd. De inhoud van de inschrijvingsregisters Handschriften I zijn door een student beknopt in Aleph, het bibliotheeksysteem van de UGent, ingevoerd en wacht op verdere verwerking. De inhoud van de registers werd nog niet afgetoetst met de ingekomen stukken. Sommige archieven in Handschriften III zijn voorzien van een lijst of inventaris. Daarnaast wordt onder ‘ontsluiting’ van deze archieven ook begrepen: ‘de inhoudsopgaven die terug te vinden zijn in de plastieken vensters’ die bevestigd zijn op de kartonnen dozen in de kelder. Van de reeks Handschriften I, II en III bestaan ook fiches. Het archief van de Boekentoren is ontsloten in Aleph. De dossiers zijn beschreven als onsamenhangende ‘manuscripten’, zonder onderlinge verbanden en zonder links naar bv. de plannen die eraan gerelateerd zijn. Het globale archief is niet af te leiden uit Aleph en de archiefcontext is verdwenen. De verzamelingen zijn ofwel niet ontsloten, ofwel werd er stuksgewijs op fiches, inventarissen of in Aleph ontsloten.

5.

Selectie

Er worden geen plannen of stukken geselecteerd, verwijderd of vernietigd zolang niet geweten is welke stukken zich in de eigen collectie én elders bevinden. Aangezien de collectie nog niet volledig ontsloten is, is er nog geen globaal beeld op het volledige bezit van de Universiteitsbibliotheek.

18

C.

Het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen

1.

Historiek

In 1938 ijverde het Mac Leod Fonds voor de oprichting van een Museum voor Prof. Julius Mac Leod. Deze vraag werd verruimd. De klasse der Wetenschappen van de Koninklijke Vlaamse Academie van België stelde een commissie aan om de haalbaarheid van de stichting van een Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen te bestuderen. In 1946 werd op voorstel van de Gentse schepen G. Nachez het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen gesticht. Het werd in 1948 in de gebouwen van het Museum voor Oudheidkunde door schepen G. Verhelst ingewijd. Prof. Dr. A.J.J. Van De Velde wordt de eerste hoofdbeheerder 44 . In 1950 verhuisde het Museum – onder de titel Museum Historiae Scientiarum naar de gebouwen van het Museum voor Schone Kunsten. In 1964 nam de Rijksuniversiteit Gent het Museum van de stad over. Het Museum werd op 29 oktober 1965 geïnstalleerd in een patriciërswoning in de Korte Meer, met als eerste conservator J.B. Quintyn 45 . Een jaar later verscheen een catalogus waarin de bibliotheekcollectie van het Museum was opgenomen en aangeboden werd aan het publiek 46 . In 1994 werd het Museum in de Korte Meer gesloten en werd er gezocht naar een nieuw gebouw waar het Museum kon ondergebracht worden. In juni 1995 werd het Museum heropend in het loodsencomplex S-30 op de campus Wetenschappen aan de Sterre 47 . Tot in 2001 was het Museum een Centrale Dienst van de UGent. In het Bestuurscollege van 26 oktober 2001 werd beslist een facultaire logistieke dienst ‘Museum van de geschiedenis van de wetenschappen’ bij de Faculteit Wetenschappen in te richten 48 .

2.

Taken

Momenteel is het Museum een dienst van de Faculteit Wetenschappen. Het Museum bestrijkt het domein van de fysica, scheikunde, geneeskunde en wiskunde. Het Museum verricht wetenschappelijk onderzoek in het vakgebied van de geschiedenis van de wetenschap. De kern van de huidige collectie zijn de instrumenten van de UGent die gebruikt werden voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Er worden regelmatig tijdelijke tentoonstellingen en lezingen georganiseerd rond uiteenlopende facetten van de geschiedenis van de wetenschappen.

3.

Aanwinsten

Hoe de stukken werden verworven en hoe de collectie groeide is onduidelijk. Heel wat stukken zijn meegekomen uit het Museum dat gevestigd was in de gebouwen aan de Korte Meer. Van deze collectiestukken zijn geen oude contracten of overeenkomsten teruggevonden. Er bestaan aanwinstenregisters of ‘logboeken’ van de collectie Plateau, maar het is momenteel onduidelijk waar deze registers zich bevinden. Er heeft lang geen systematische registratie van de aanwinsten bestaan en er zijn evenmin werkprocedures vastgelegd. Sinds 2006 worden de nieuwe aanwinsten geregistreerd. 44

Stad Gent - Museum Historiae Scientiarum. Hulde aan Prof. Dr. A.J.J. Van De Velde stichter van het Museum. Gent, 1958. 45 Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen, Rijksuniversiteit Gent. Inwijdingsplechtigheid van de nieuwe installatie op 20 oktober 1965. In: Sartonia, 1966, 1. 46 QUINTYN J.B., Catalogus. Rijksuniversiteit Gent, Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen. Gent, onuitgegeven, 1967 (3 delen). 47 SEGERS D. en UYTTENHOVE J., Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen. Catalogus met achtergrondinformatie bij de Jubileumtentoonstelling 26 april 2006 – 22 december 2006. UGent, Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen, 2006, p. 3. 48 ibid, p. 15.

19

4.

Ontsluiting van de collectie

Het Museum bewaart zowel objecten, als boeken én archiefstukken. Men is volop bezig de collectie in kaart te brengen, d.m.v. een access-databank. Van de 8000 objecten (instrumenten, balansen, toestellen) werden ruim 5000 stukken beschreven 49 en voorzien van een foto. Het Museum bewaart enkele ‘archieven’, zoals het archief van 1. het Natuurkundig laboratorium en 2. de archieven van professoren zoals Plateau, Verhaegen, Verschaffelt, Mac Leod en anderen. De archieven van Verhaegen en Verschaffelt zijn voorzien van lijsten, die verouderd en onvolledig zijn 50 . In het Museum staat een grote ladenkast waarin ‘archiefdossiers’ worden bewaard. Dit zijn dossiers die alfabetisch geordend zijn op naam van de wetenschapper en waarvan de inhoud varieert: 1. foto’s, 2. archiefstukken zoals manuscripten, brieven, bv. schetsboeken en 3. documentatie. Hoewel sommige dossiers uitsluitend documentatie bevatten, zijn ze integraal in het archievenoverzicht opgenomen. In een latere fase kan de herkomst en de aard van de stukken bepaald worden en een onderscheid gemaakt worden tussen zuivere documentatiemappen en dossiers met archiefstukken. Momenteel beschrijft een vrijwilliger de inhoud van de verschillende dossiers (in een Word-bestand) en is het zinloos deze oefening in het kader van deze verhandeling te herhalen. Naast die archiefdossiers werden er onderwerpmappen aangelegd, met als thema’s o.a.: komeet, grafmonumenten, KMI, bloemisterij en tuinbouw. Deze onderwerpmappen bevatten vaak contextloze archiefdocumenten. Het Museum ontsluit hoofdzakelijk losse archiefstukken, zoals briefwisseling, patenten, educatieve platen en afbeeldingsmateriaal (foto’s, medailles) en voert ze in in een access-databank. Deze ontsluiting dient uitsluitend ter ondersteuning van de werking van het Museum, bv. bij het opzetten van de tentoonstelling ‘En toen was er Bakeliet 1907-2007’ 51 . De ontsloten stukken komen niet noodzakelijkerwijze uit de eigen collectie. De patenten zijn reproducties die opgezocht en gedownload zijn. De brieven zijn naast originele stukken uit de eigen collectie hoofdzakelijk reproducties die afkomstig zijn uit andere bewaarplaatsen, zoals de Universiteitsbibliotheek van Gent. Ruim 3000 boeken van de collectie werden ingevoerd in Aleph onder de vorige directeur. Er wordt ook een access-databank voor boeken aangelegd die voorzien is van extra velden m.b.t. rapportering en leen (die ontbreken binnen Aleph). Er zijn bovendien nog heel wat boeken die enkel d.m.v. fiches zijn ontsloten. Bij het opstellen van de access-databanken en bij de invulling van de beschrijvingselementen, werden geen internationale museum- of archiefstandaarden geïmplementeerd. Er is ook geen gebruik gemaakt van archief- en museumterminologie. De werkprocessen voor de behandeling van de archiefstukken en archieven zijn niet vastgelegd.

5.

Selectie

Er worden geen objecten of stukken geselecteerd, verwijderd of vernietigd zolang niet geweten is welke stukken zich in de eigen collectie én elders bevinden. Aangezien de collectie nog niet volledig ontsloten is, is er nog geen globaal beeld op het volledige bezit van het Museum. 49

In origine werden de objecten in een excel-tabel opgenomen die in een latere fase werd omgezet in een accessbestand. 50 Het Museum wil deze archieven laten ontsluiten door studenten. 51 http://www.sciencemuseum.ugent.be/ (2007-07-12).

20

D.

Besluit

Het archiefbeheer, de ontsluitingspolitiek en -methodiek binnen de UGent kan samengevat worden met de woorden van K.M. Mason: local practices, lack of standards en isolation 52 . De UGent bewaart op minstens drie plaatsen archiefstukken die zeer onsamenhangend ontsloten en aangeboden worden aan de onderzoeksgemeenschap. De Universiteitsbibliotheek en het Museum hebben een beperkt zicht op de eigen archiefcollectie. De verschillende collectiebeheerders weten niet wat er in de andere universitaire bewaarplaatsen aanwezig is. Het ontbreekt bovendien in de verschillende bewaarplaatsen aan een coherente acquisitiepolitiek. Iedere collectiebeheerder ontsluit de archiefstukken met behulp van de eigen methodologie en de vertrouwde terminologie. Deze manier van werken impliceert o.a. dat 1. identieke stukken op meerdere plaatsen bewaard (én ontsloten) worden; 2. de depots volstromen met secundair en dubbel archiefmateriaal. Schenkingen en overdrachten worden integraal bewaard om te voorkomen dat kostbare en unieke stukken verloren zouden gaan; 3. archiefstukken en collectieonderdelen gemakkelijk verdwijnen. Het huidige archiefbeheer heeft hoofdzakelijk vervelende gevolgen voor de gebruikers. Voor heel wat onderzoekers is het profiel van de verschillende bewaarplaatsen en de collectie vaag. Dat kan leiden tot onvolledige en bijgevolg onbetrouwbare onderzoeksresultaten. Enkele toevallige voorbeelden die dit illustreren: Voorbeeld 1: in het kader van het Max Wildiersfonds werd een project naar Wetenschapsarchieven uitgevoerd. Heel wat wetenschapsarchieven of fragmenten ervan (cursussen, lesmateriaal, archieven, enz.) zijn niet terug te vinden in de databank Pallas 53 . Ze worden nochtans bewaard in de bewaarplaatsen van de UGent. Voorbeeld 2: De medewerkers van het VAi en CVAa hebben alle architectuurarchieven in Vlaanderen in kaart proberen brengen. Uiteraard werd de UGent niet vergeten. Zowel de Universiteitsbibliotheek als meerdere personen binnen de faculteit T&W werden aangesproken 54 . Hoewel het Universiteitsarchief heel wat materiaal bewaart, werd de collectie in deze bewaarplaats niet bevraagd.

52

MASON K.M., The Changing Tides of The Archival Descriptive Process: Where it is Taking Us On Our Quest for Standardization. In: http://www.moyak.com/researcher/resume/papers/archmkm.html (2007-07-07). 53 www.vub.ac.be/archivistiek/wetenschapsarchief (2007-06-12). 54 AVERMAETE T., NEVEJANS A., PROVO B., Architectuurarchieven in Vlaanderen. p. 224.

21

IV.

Een archievenoverzicht

A.

Wat is een archievenoverzicht?

Een archievenoverzicht is een systematische opsomming van de identificatie van de in één of meer archiefbewaarplaatsen aanwezige archieven en verzamelingen, met aanduiding van de datering, de omvang en de aanwezige toegangen 55 . Wetende dat de archiefterminologie een hermetisch jargon is én om conceptuele verwarring te voorkomen, worden deze archieftermen 56 hieronder gedefinieerd. Referentie: Identificatie: Datering: Omvang: Toegangen:

B.

bewaarplaats waar de verworven eenheid wordt bewaard. globale beschrijving van de verworven eenheid datum van het oudste en jongste (aanwezige) archiefstuk fysieke of logische omvang van de verworven eenheid 57 uiteenzetting omtrent context, structuur of gebruiksmogelijkheden van een archief of archiefbestanddeel 58

Waarom een archievenoverzicht?

Een archievenoverzicht bevat een actuele stand van zaken m.b.t. het archiefbezit van de UGent. Uit het vorige hoofdstuk is gebleken dat een archievenoverzicht voor de UGent niet bestaat. De verschillende collectiebeheerders hebben niet altijd zicht op de eigen collectie, laat staan op het bezit van de andere bewaarplaatsen. Dit archievenoverzicht is bijgevolg een eerste synthese van de Universitaire archiefcollectie. Het spreekt voor zich dat het uitgangspunt van een archievenoverzicht steeds de statische archiefcollectie is. Het dynamische archiefbeheer blijft buiten ons vizier. Het is bovendien geen exhaustief overzicht; slechts een eerste schets op het niveau van een archief of verzameling. Het archievenoverzicht is oorspronkelijk bedoeld als tegemoetkoming naar de gebruiker toe, die soms weinig zijn weg vond in de depotlijsten 59 waarop de archiefbeheerder zich normaliter baseert. Het is een eerste wegwijzer die de onderzoeker in staat stelt de collectie globaal te beoordelen en te bepalen of een archiefbezoek aan de UGent nuttig is 60 . Archievenoverzichten worden hoe langer hoe meer online aangeboden. Meerdere archievenoverzichten beperken zich tot het archiefbezit van één instelling zoals het archievenoverzicht van het Stadsarchief Antwerpen 61 of van het Algemeen

55

THOMASSEN TH., De klassieke ontsluiting en haar ontwikkeling: een overzicht, p. 114. De opbouw van het archievenoverzicht bevat de verplichte beschrijvingselementen van ISAD(G). 56 Merk op dat vier van de zes beschrijvingsvelden de verplichte ISAD-velden zijn. 57 THOMASSEN Th., Klassieke toegangen op archieven: een overzicht. p. 108. 58 Archiefterminologie. Lemma toegang. 59 Depotlijst: staat, houdende een opsomming van de daarin berustende archieven en verzamelingen waarin deze zijn opgesteld. Zie THOMASSEN Th., op.cit., p.114. 60 Tot slot is het belangrijk aan te stippen dat dit archievenoverzicht een noodzakelijke én slechts eerste stap is in het proces van de archiefontsluiting. Het zou maar al te jammer zijn wanneer de ontsluiting van archieven op dit macro-niveau blijft hangen. Archieven dienen idealiter op meso- en indien gewenst op microniveau ontsloten te worden. Zie: COPPENS H., op.cit., p. 209. 61 http://stadsarchief.antwerpen.be/Unrestricted/Folder.aspx?folder_name=EFLORIS/Internet/STADSARCHIEF2 / 2.%20Archievenoverzicht (2007-07-07)

22

Rijksarchief 62 ; andere archievenoverzichten zijn bewaarplaatsoverschrijdend zoals Archiefbank Vlaanderen 63 en Archieven in Nederland 64 . Daarnaast kan een archievenoverzicht een aanzet zijn tot het rationaliseren van de werkprocessen van het archiefbeheer in UGent. Een actueel en goed onderhouden archievenoverzicht stelt de archivaris in staat het archiefbeheer nauwgezet te registreren, te analyseren, bij te sturen en desgewenst te verfijnen. Uit een archievenoverzicht kan afgeleid worden waar het huidige archiefbeheer tekortschiet. Enkele vragen die gesteld en beantwoord kunnen worden: 1.

Welke archieven worden in welke bewaarplaats bewaard?

2.

Worden de archieven systematisch bewaard?

3.

Worden er oneigenlijke stukken in de bewaarplaatsen bewaard?

4.

Zijn de archieven ontsloten?

C.

De structuur van het archievenoverzicht

Het archievenoverzicht is opgebouwd uit vijf ‘deelarchieven’: 1. de archieven van de instelling: - het bestuur - de adviesorganen - de centrale administratie 2.

de archieven van de faculteiten en vakgroepen

3.

de ‘particuliere’ archieven die bewaard worden binnen de UGent 65

4.

de archieven van de studentenverenigingen

5.

de verzamelingen: zowel bijzondere stukken als onderwerpsmappen

De hoofdstructuur van het archievenoverzicht van de Universiteit van Freiburg, Harvard en Buffalo, New York 66 maar ook bv. de nooit voltooide Gids voor de geschiedenis van de Belgische Universiteiten 67 dienen als inspiratiebron voor de opmaak van het gepresenteerde archievenoverzicht. Voor de specifieke indeling van de archieven van de instelling UGent en van de faculteiten wordt

62

http://arch.arch.be/component/option,com_rab_archieven/Itemid,43/lang,nl_BE/ (2007-06-25). http://www.archiefbank.be/ (2007-06-25). 64 http://www.archieven.nl/pls/m/zk2.zoek#7240883 (2007-06-25). 65 Dit zijn alle archieven (zowel archieven van personen, verenigingen, raden, enz.) ongeacht of ze al dan niet verwant zijn met de UGent. 66 http://www.uniarchiv.uni-freiburg.de/Frames/A_bestand.htm (2007-06-02); http://hul.harvard.edu/huarc/holdings.shtml (2007-06-21) http://ublib.buffalo.edu/libraries/units/archives/collections/index.html#records (2007-06-21). 67 Project Gids voor de geschiedenis van de Belgische Universiteiten. 1992 (derde ontwerp). 63

23

gebruik gemaakt van de indeling zoals die in de huidige archiefinventaris van het Universiteitsarchief wordt aangeboden 68 . Het aangeboden archievenoverzicht is opgebouwd uit de klassieke elementen, nl. bewaarplaats, titel, datering, omvang en toegangen en bevat bovendien een opsomming van de bewaarde archiefreeksen. Het wordt inhoudelijk gevuld met de volgende archiefcollecties: 1.

Het Universiteitsarchief: de archieven en verzamelingen

2.

De Universiteitsbibliotheek: de archieven 69 die geregistreerd werden in Handschriften 3 70 (Handschriftenleeszaal) de verzamelingen en het archief van de Boekentoren (Kaartenleeszaal)

3.

Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen: de archieven en verzamelingen

Alle gedrukte reeksen die de UGent vervaardigde, zoals jaarboeken, jubileumuitgaven, huidige cursussen en wetenschappelijke bijdragen, enz. worden in deze verhandeling buiten beschouwing gelaten. Het archievenoverzicht werd aangemaakt in de periode april - juni 2007.

D.

Het archievenoverzicht Zie achteraan

E.

Het archievenoverzicht doorgelicht

Hieronder worden de belangrijkste bevindingen en conclusies die af te leiden zijn uit dit archievenoverzicht weergegeven. Dit wordt overlopen aan de hand van de gestelde vragen, nl. archieven en bewaarplaats, archief en archiefvormer, archieven en continuïteit (datering en omvang), en archieven en toegangen.

1.

Archieven en bewaarplaatsen

Uit het archievenoverzicht is allereerst af te leiden dat er zowel archieven als verzamelingen aanwezig zijn in het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek als in het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen. Deze archieven worden grosso modo bewaard volgens de lijn der verwachtingen. Dit betekent: de archieven van het bestuur, van de adviesorganen van de centrale administratie, de faculteiten en de studentenverenigingen worden bewaard in het Universiteitsarchief. Enkele uitzonderingen zijn het 68

http://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief/inventaris.htm (2007-07-07). De vele catalogues des ouvrages werden niet opgenomen in het archievenoverzicht. 70 De vele losse en contextloze archiefstukken die geregistreerd zijn in Handschriften I en II en de archiefstukken die in de collectie Vliegende Bladen bewaard worden, zijn evenmin terug te vinden in het archievenoverzicht. Deze archiefcollectie is té omvangrijk en heeft bovendien geen betrekking op de UGent. 69

24

archief van de ‘Boekentoren’, gevormd door de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer dat bewaard wordt in de ‘Boekentoren’ zelf 71 en het archief van het Natuurkundig Laboratorium dat bewaard wordt in het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen. De archieven van professoren, verenigingen en organisaties worden zowel in het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek als in het Museum bewaard. Het Museum beperkt zich duidelijk tot het bewaren van archiefcollecties van exacte wetenschappers. Het Universiteitsarchief bewaart enkel archieven die verwant zijn met de UGent. De Universiteitsbibliotheek heeft het ruimste profiel. Daar worden archieven bewaard waarvan de band met de UGent onduidelijk is. De verzamelingen worden zowel in het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek als in het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen bijgehouden.

2.

Archieven en archiefvormers

Dit archievenoverzicht levert meerdere problemen op bij het interpreteren van de archiefvormers. 2.a. Archieven van het bestuur, de adviesorganen, de administratie en de faculteiten Het is zeer moeilijk om de evolutie en de samenhang van de verschillende archiefvormers te plaatsen. Het is onduidelijk welke bestuurs- of adviserende organen, faculteiten en instituten nog bestaan en welke opgeheven zijn. Welk organisatie (rechts)voorganger of opvolger van een andere eenheid is, is weinig transparant. Ook de graad van belangrijkheid van de verschillende organen en hoe ze zich tot elkaar verhouden zijn er niet uit af te leiden. Bovendien zijn de benamingen van de eenheden niet de meest actuele. De verschillende organen worden op deze manier zeer statisch en gefragmenteerd gepresenteerd. Enkele voorbeelden die dit illustreren: De aangeboden structuur van de centrale administratie in dit archievenoverzicht geeft de oude organisatiestructuur van de UGent weer. De rectorale en centrale diensten werden in oktober 2002 opgeheven en vervangen door een Centrale Administratie bestaande uit acht directies 72 . De organisatiestructuur is ook naar het verleden toe statisch gebracht. Dit kan geïllustreerd worden met het volgende voorbeeld: de Dienst voor academische aangelegenheden van de centrale administratie is in 1975 opgericht 73 . In het Universiteitsarchief worden ‘van deze dienst’ archieven bewaard die dateren van 1817. Hetzelfde fenomeen, weliswaar in mindere mate, is af te leiden bij de andere diensten, zoals de Dienst Onderzoeksbeleid (°1992 – archief: 1979), de Dienst voor Culturele aangelegenheden en public relations (°1958 – archief: 1944), de Personeelsdienst (°1988 – archief: 1935). Eenzelfde fenomeen is vast te stellen bij de evolutie van de faculteiten en in het bijzonder de faculteit Toegepaste Wetenschappen (°1957 74 – archief: 1837).

71

Dit archief werd in 2003 overgebracht van de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer naar de Universiteitsbibliotheek. Zie: ROTTHIER I., Archiefselectielijst van de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer. Gent, (werkdocument), 2006, p. 13. 72 http://www.ugent.be/nl/univgent/bestuur/files/ster.htm (2006-08-08). 73 DE WINTER Sofie, op.cit., p. 24. 74 De wet de Theux van 27 september 1835 gaf de Faculteit van de Wetenschappen de toelating tot de organisatie van het onderwijs in Arts et Manufactures, l'Architecture Civile, les Ponts et Chaussées. In 1957 werd dit

25

Wat is er concreet gebeurd? De structuur van de archiefinventaris én dit archievenoverzicht is grotendeels gebaseerd op de organisatiestructuur van de UGent zoals die in 1996 was en is niet mee geëvalueerd met de tijd. Het Universiteitsarchief heeft ervoor geopteerd om de continuïteit van de documentenstroom en niet de structurele breukmomenten te benadrukken. De documenten afkomstig uit het administratieve kluwen van voor 1950 werden samengebracht op basis van het uitgevoerde takenpakket enerzijds en behandelde thema’s anderzijds en werden vervolgens ondergebracht bij de dienst die op dat ogenblik (1996) een gelijkaardig takenpakket op zich nam. Met de recente SteRhervorming werd deze ontsluitingspolitiek verder gezet. Nieuwe directies en afdelingen werden ofwel in de oude structuur geïntegreerd ofwel onderaan de lijst met rectorale en centrale diensten toegevoegd. De keuze om de organisatiestructuur als hoofdindeling van de archiefinventaris te nemen leunt aan bij de in België dominante archivistische traditie 75 . Het structureren van de archiefinventaris op basis van de organisatiestructuur is echter enkel interessant als een organisatie nauwelijks of weinig herstructureringen ondergaat. De organisatiestructuur van de Universiteit Gent heeft er echter meerdere gekend. Grote breuklijnen binnen de administratie zijn terug te vinden in 1953 76 , 1971 77 en meest recent 2002 78 . In tussentijd bleven kleinere reorganisaties plaatsvinden 79 . Sofie De Winter stipte ook aan dat de geschiedenis van de administratie van de UGent een kluwen is en dat de informatie hierover heel summier is 80 . UGent is op dit vlak geen unieke organisatie. Heel wat 19de en 20ste-eeuwse administraties zijn onderhevig geweest aan voortdurende veranderingen binnen de organisatiestructuur. Nu duidelijk is dat deze archiefinventaris geordend op basis van de organisatiestructuur meer problemen creëert dan oplost, wordt ze beter losgelaten. Scott kaartte reeds in 1966 aan dat breuklijnen voor de actoren niet noodzakelijkerwijze voor breuklijnen in de werkprocessen en de archiefproducten zorgt. De kerngedachte van het serial-functional system, dat in 1966 werd geïntroduceerd in Australië kan een uitweg bieden 81 . 2.b. Particuliere archieven Persoons- en verenigingsarchieven worden in zowel het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek als het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen bewaard. De identificatie van de particuliere archieven en de archiefvormers en hun verwantschap tot de UGent is geen gemakkelijke opdracht 82 . Het ontbreken van context-informatie (bv. datering, situering) verhindert een vlotte identificatie van personen of organisaties. Deze contextgegevens ontbreken ook in de gemaakte toegangen, indien die er al zijn. Het archief van Ger Schmook bv, is niet het archief van dé Ger Schmook (vader), die aan de wieg stond van het AMVC-Letterenhuis en de VVBAD. Het is het archief van diens zoon die professor was aan de Gentse Universiteit.

instituut omgevormd tot de Faculteit van de Toegepaste Wetenschappen en in 2005 faculteit Ingenieurwetenschappen. Zie: http://www.firw.ugent.be/algemeen/hist.jsp (2007-07-07). 75 Zie: COPPENS H., op.cit., p. 142-143. 76 DE WINTER Sofie, op.cit., p. 8. 77 ibid, p. 12. 78 http://www.ugent.be/nl/univgent/bestuur/files/ster.htm (2006-08-08). 79 DE WINTER Sofie, op.cit., deel 2. 80 ibid, p. 19. 81 Referenties naar de basiswerken van P.J. Scott: HORSMAN Peter, Toelichting bij Chris Hurley The Australian (‘Series’) System: an exposition. p. 127-129. Meer hierover later, bij de bespreking van ISAF. 82 Het is duidelijk dat er archieven bewaard worden die hoegenaamd niets met de UGent te maken hebben. Denk maar aan het archief van de prinsen De Ligne of de stukken van Johan Daisne of het Willemsfonds.

26

Opmerkelijk is dat meerdere archieven van één archiefvormer versplinterd worden aangetroffen in de verschillende bewaarplaatsen van de UGent, zoals bv. het archief van Robert Van Pottelbergh, het archief van Adriaan Verhulst, het archief van Raoul Van Caeneghem, het archief van Hoger Onderwijs voor het volk, enz. Daarnaast wordt genoteerd dat archieven die in meerdere fasen naar de archiefbewaarplaats overgebracht werden en die bijgevolg bestaan uit verschillende ‘archiefblokken’ 83 , niet intellectueel gelinkt worden met elkaar. 2.c. Studentenverenigingen Het archievenoverzicht van de studentenverenigingen zoals het in deze verhandeling wordt aangeboden, is zeer summier en neemt de verschillende ‘verzamelingen’ (archieven, affiches, brochures en tijdschriften) als uitgangspunt. Het Universiteitsarchief besteedde doorheen de jaren heel wat aandacht aan het uitwerken van een gedetailleerd overzicht van de archiefcollecties van de ruim duizend studentenverenigingen dat te raadplegen is op de website van het Universiteitsarchief 84 . De onderzoeker heeft de mogelijkheid om door te klikken op de naam van de vereniging. Dan verschijnt een identificatiefiche van de vereniging die uitgebreide info bevat over: doelgroep van de vereniging, oprichting en eventueel opheffing, konvent waarbij de kring is aangesloten, link met de website van de kring en een overzicht van de praesides of het bestuur. Per vereniging wordt aangegeven (met een kruisje) wat de onderzoeker mag verwachten in ‘het bezit’ van het Universiteitsarchief. De aangeboden eenheden zijn verzamelingen van archiefstukken rond een bepaalde kring. Het is beter te spreken over ‘archiefcollecties’ van de studentenkringen dan over ‘archieven’ an sich. Het zijn immers de stukken die door verschillende archiefvormers werden geschonken. Mogelijke archiefvormers zijn: de studentenverenigingen zelf, de konventen, studenten die een aantal jaren na hun afstuderen archiefstukken overdragen, de archiefstukken van de Dienst Studentenactiviteiten 85 , enz. Bij de archiefverwerking werd een aanwinst opgedeeld in: Tijdschriften (T), brochures (BR), Affiches (Aff), bestuurslijsten (BL), foto’s (F), voorwerpen (V), pamfletten (P). Onder de koepel ‘archieven’ (AR) werden de resterende documenten verzameld. De band met de eigenlijke archiefvormers of schenkers en de archiefstukken is soms behouden.

2.d. Verzamelingen Er worden grote verzamelingen bijzondere stukken bewaard in de drie bewaarplaatsen. Daarbij worden een aantal parallelle verzamelingen aangelegd, zoals plannen en kaarten, affiches, foto’s, cursusmateriaal, medailles worden aangelegd die door middel van verschillende toegangen zijn ontsloten.

83

Archiefblok: een of meer archieven en collecties of gedeelten daarvan, dat of die als beheerseenheid in een archiefdepot is of zijn geplaatst. Het is een managementterm, die los staat van archief als structurele of logische eenheid. Een archief kan als gevolg van verschillende fasen in overbrenging of neerlegging of verschillen in formaten in verschillende blokken zijn verdeeld. Door achtereenvolgende overdrachten al dan niet gecombineerd met digitaal beheer van de archiefbewaarplaats, kunnen zij weer worden samengevoegd. In: Archiefterminologie, lemma archiefblok. Deze term wordt hoofdzakelijk gebruikt in het kader van overheidsarchieven. 84 Zie Universiteitsarchief: http://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief/studenten (2007-06-30). 85 De Dienst Studentenactiviteiten is momenteel een dienst binnen de Directie Studentenvoorzieningen, die geleid wordt door de studentencoördinator en ondersteund wordt door een administratieve medewerker van de UGent. Deze dienst ondersteunt de kringen en waakt over de subsidies. Meer info: LELOUP Geert en ROTTHIER Isabel, Selectielijst van de Directie Studentenvoorzieningen van de Universiteit Gent. Gent, UGent (werkdocument), 2007.

27

3.

Archieven en werkprocessen

Wanneer de omvang van de aanwezige archieven vanuit de concepten primaire en secundaire werkprocessen (in onderstaande tabel) wordt bekeken, is vast te stellen dat er in verhouding meer archieven bewaard worden die dienen ter ondersteuning van de secundaire werkprocessen, nl. de administratie dan archieven die rechtstreeks voortvloeien uit de primaire werkprocessen, d.i. bestuur en faculteiten 86 . Het is duidelijk dat de verhouding archief van primaire werkprocessen versus archief van secundaire werkprocessen uit balans is. Hoe scheefgetrokken de balans in de realiteit is, is minder eenduidig. Heel wat beleidsdocumenten van de faculteiten worden immers bewaard in het archief van het secretariaat van de Raad van Bestuur. Daarnaast zijn er heel wat secundaire werkprocessen die van cruciaal belang zijn voor de werking van de universiteit en de faculteiten, zoals de documenten van de studentenadministratie en de programmahervormingen. Wat wel kan aangestipt worden is dat de archieven van de faculteiten naar de toekomst toe extra aandacht verdienen. Zo niet bewaart de UGent binnenkort ‘schrale faculteitsarchieven’, zoals dit nu al in Nederland wordt vastgesteld 87 . Archieven Bestuur Adviesorganen Administratie Faculteiten Studenten

Omvang 1697 dozen 384 dozen 3751 dozen 1683 dozen 684 dozen

Tabel: Archieven UGent versus omvang

4.

Archieven, datering en omvang

Het is moeilijk om op basis van het archievenoverzicht tot goede besluiten te komen. Hieronder enkele bijzonderheden: 1.

Er zijn heel wat chronologische hiaten in de bewaarde archieven en bronnenreeksen. Enkele voorbeelden ter illustratie: archief van de vicerector: 4 dozen, 1971-1973, 1986-1988, 1993-1997 archief van de Dienst Onderzoeksbeleid (1992-): 2 dozen, 1979-2001

2.

Ook de omvang staat niet altijd in verhouding tot de archieven zelf, zoals: In 1 doos wordt bewaard: de archieven (jaarverslagen) van Universitaire Gezondheidsdienst, Centrale dienst voor vloeibare lucht en stikstof, Centraal laboratorium voor elektronenmicroscopie, Centrale dienst voor de verdeling van gedenaturaliseerde alcohol, Centraal simulatielaboratorium, Centraal atelier voor het herstellen van electronische apparatuur, Centraal architectenbureau, Kinderkribbe, Centrale werkplaats faculteit Wetenschappen en Toegepaste Wetenschappen, Centrale werkplaats faculteit van de Diergeneeskunde, Thermische centrale

86

Het definiëren van primaire en secundaire werkprocessen binnen de universitaire context dient alsnog te gebeuren. 87 Zie http://www.kuleuven.ac.be/archief/studgen/nbr/1998_2/medestud.htm#Smit (2007-07-07).

28

3.

Er is geen continue doorstroom (in tijd en omvang) van de archieven van bv. de Faculteiten (zie onderstaande tabel). Het verschil in omvang van de archieven van de vier oudste faculteiten in eenzelfde tijdspanne is groot: van 68 tot 213 dozen. Ondanks het grote aantal archiefdozen afkomstig van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte wordt in september 2007 een 300-tal archiefdozen met geïnventariseerde en geschoonde archieven van de facultaire studentenadministratie overgemaakt. Titel

Aantal dozen

Datering

Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Faculteit Rechtsgeleerdheid Faculteit Wetenschappen Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Faculteit Toegepaste Wetenschappen Faculteit Economie en Bedrijfskunde Faculteit Diergeneeskunde Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Hoger Instituut voor lichamelijke opvoeding

213 68 181 110 246 102 26 226 26

1838-2000 1831-1992 1836- 2001 1838-1999 1837-1997 1919-1998 1929-1996 1928-1996 1874-1997

Faculteit Farmaceutische Wetenschappen Faculteit van de Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde Interfacultair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking

76 174 69 6

1951-1998 1917-1996 1920-1988 1962-1993

9 2 1 68 1 20 42 2 1

1962-1993 1983-1986 1978-1984 1953-1998 1987-1988 1992-1998 1977-1998 1996-1997 1967-1968

Interfacultair Centrum voor milieusanering Interfacultair Centrum voor informatica Hoger Instituut voor Stedenbouw, ruimtelijke ordening en ontwikkeling School voor management School voor criminologie Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen Departement voor Lerarenopleiding Centrum voor Statistiek Hoger Instituut voor Oosterse, Oosteuropese en Afrikaanse Taalkunde en Geschiedenis

Tabel: Archievenoverzicht van de faculteiten van de UGent – synthese 4.

Bovendien worden volgens dit archievenoverzicht geen archieven bewaard van de eerste 20 jaar (1817-1838) van de faculteiten. Aangezien de institutionele geschiedenis van de UGent weinig gekend is, is het moeilijk in te schatten waar deze archieven bewaard worden. Er is geweten dat heel wat archieven betreffende de UGent terug te vinden zijn in het Rijksarchief van Den Haag.

5.

Het is niet duidelijk of de belangrijkste bronnenreeksen überhaupt bewaard zijn. Bij de aanwezige bronnenreeksen van de faculteitsarchieven worden meerdere reeksen bewaard die de huidige selectiecriteria niet overleven en op termijn vernietigd kunnen worden, zoals onkostennota’s, facturen, persberichten, omzendbrieven, ad-valvasberichten, enz. Welk aandeel deze reeksen innemen binnen de bewaarde archieven is evenmin onderzocht.

6.

De omvang van de archieven wordt in dit archievenoverzicht op zeer uiteenlopende wijze geregistreerd: van kasten, dozen, strekkende meter, delen tot stukken. Het is duidelijk dat er geen samenhang en totaalbeeld is van de omvang van de aanwezige archiefstukken en van de

29

-

plaats die ze innemen binnen de depotruimtes. De gepresenteerde omvang is eerder een ruwe schatting dan een exacte weergave van de realiteit met bindende cijfers. Meerdere redenen kunnen hiervoor aangestipt worden: individuele stukken worden stuksgewijs geteld; ‘bulk’archieven daarentegen per strekkende meter bij het opstellen van het archievenoverzicht kwamen archieven tevoorschijn uit onverwachte kasten in gangen en kelders, ver van de officiële magazijnen daarnaast is het niet altijd evident om de omvang van het bronnenmateriaal op te geven. Heel wat archieven worden onverwerkt en / of in het oorspronkelijke verpakkingsmateriaal (kaften, plastieken mappen, verhuisdozen) bewaard. Lang niet alle archieven of stukken worden in zuurvrije dozen en mappen bewaard. Er werd ook vastgesteld dat de drie collectiebeheerders elk bij een andere leverancier zuurvrij materiaal aankopen.

Bovenal is uit het archievenoverzicht af te leiden dat het in de bewaarplaatsen van de UGent ontbreekt aan een rationeel magazijnbeheer. De identificatie van de archiefstukken en de daarmee gepaard gaande kennis waar deze archiefstukken zich in de magazijnen bevinden, berust volledig op orale traditie en op het inzicht en de praktijkervaring van de huidige medewerkers.

5.

Archieven en toegangen

De ontsluiting is het in toegankelijke staat brengen door het vervaardigen van toegangen en andere hulpmiddelen 88 . De toegankelijk staat van een archief waarin de archiefstukken en gegevens in de gegevens binnen redelijke tijd gevonden en raadpleegbaar gemaakt kunnen worden. En dat is -aldus Archiefterminologie- een relatief begrip 89 . Handgeschreven lijsten, een archiefinventaris, fiches, Aleph, access-databanken, … zijn in gebruik binnen de UGent. De archieven van het bestuur, de centrale administratie, de faculteiten zijn ontsloten d.m.v. de archiefinventaris. De persoonsarchieven daarentegen zijn slechts in beperkte mate ontsloten door middel van verouderde lijsten die bovendien onvolledig zijn en die vaak een globale samenvatting van de inhoud van het bestand zijn. Opvallend is de ruime aandacht voor het stuksgewijs beschrijven van archiefstukken of objecten en dit niet enkel in de Universiteitsbibliotheek of het Museum. Ook in het Universiteitsarchief bleef geen enkele studentenaffiche onbeschreven. De kwaliteit van de archiefbeschrijvingen in de verschillende toegangen wisselt sterk en zijn niet gestandaardiseerd. De minimaal verplichte velden voor het archivistisch beschrijven worden niet gebruikt 90 . Bovenal zijn de archiefbeschrijvingen eerder content dan context-based en provenancecentred gericht 91 . Het is alvast duidelijk dat in de UGent de archieven en archiefstukken binnen een redelijke tijd opgezocht kunnen worden; weliswaar door de collectiebeheerders zelf en niet altijd aan de hand van

88

Archiefterminologie, lemma ontsluiten. Archiefterminologie, lemma toegankelijke staat. 90 COPPENS H., op.cit., p. 290. en ISAD(G), Algemene Internationale Norm voor het Archivistisch Beschrijven. Antwerpen, Leuven – Amsterdam, Archiefschool – VVBAD, 2004. 91 THOMASSEN Th., Het begrip context in de archiefwetenschap. In: Context. Interpretatiekaders in de archivistiek. p.18. 89

30

de bestaande toegangen. De gebruiker is in zeer grote mate overgeleverd aan de parate kennis en de tijdsindeling van het personeel.

F.

Besluit

Hoe summier dit archievenoverzicht ook is, er kunnen enkele tendensen aangegeven worden. Het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek en Het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen bewaren alle drie archiefstukken, die bij de ruime missie van de collectiebeheerders aansluiten. De grootste schemerzone situeert zich bij de particuliere archieven en de verzamelingen. De bewaarde archieven worden onsamenhangend aangeboden. Contextgegevens over de archiefvormer, de archieven en de ontstaanscontext zijn afwezig. Er bestaat een waaier aan toegangen waarvan de kwaliteit uiteenlopend is. Bovendien verloopt de ontsluiting van de archiefcollectie op verschillende snelheden. Sommige archieven zijn stuksgewijs ontsloten; andere zijn niet geïnventariseerd. De structuur van de archiefinventaris dient herbekeken te worden. Uit het archievenoverzicht is af te leiden dat heel wat archiefstukken ontbreken en dat er geen continuïteit is (tijd en omvang) in de bewaarde archiefreeksen van de instelling UGent. De archiefverwerving werd duidelijk niet gestuurd. Het ontbreekt bij de drie collectiebeheerders aan een rationeel archiefbeheer en aan een samenhangende gestandaardiseerde ontsluiting. De interne werkprocessen betreffende de verwerving, de selectie en de ontsluiting van de archiefstukken liggen niet vast. Ook in dit hoofdstuk geldt als rode draad: bewaarplaatsen die teveel in zichzelf gekeerd functioneren (isolation), die handelen vanuit eigen principes (local practices) en die weinig gestandaardiseerd werken (lack of standards) 92 .

92

Zie p. MASON K.M., op.cit.

31

V.

Naar een rationeel archiefbeheer en een geïntegreerde archiefontsluiting

A.

Inleiding

Uit de voorgaande hoofdstukken is gebleken dat drie wederkerende pijnpunten naar voor treden binnen het huidige archiefbeheer van de UGent, nl. local practices, lack of standards en isolation. In dit hoofdstuk zullen er stap voor stap mogelijke oplossingen en suggesties naar voor geschoven worden. De lezer zal vaststellen dat tegenover elk denkbaar probleem waarmee het archiefbeheer en de archiefontsluiting van de collectie van de UGent te kampen heeft, een handleiding of een internationale standaard kan geplaatst worden die de kern van het probleem oplost.

B.

Een rationeel archiefbeheer

Zowel binnen het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek als het Museum zijn richtlijnen en vastgelegde procedures voor het archiefbeheer ofwel onbestaande ofwel uitsluitend gebaseerd op mondelinge conventies. Nochtans staat kennis van de basisprincipes van de archivistiek in combinatie met duidelijke afspraken en interne richtlijnen garant voor een succesvol archiefbeheer. Er dient bijgevolg werk gemaakt te worden van algemene richtlijnen en het vastleggen van de archiefprocedures binnen de UGent. Deze richtlijnen en handboeken bestaan al o.a. voor de universiteiten van Leiden, Park, Glasgow 93 . Ook the Society of American Archivists voorziet richtlijnen voor het beheren van universiteitsarchieven 94 . Dé aanpak die de andere ver overstijgt en die als voorbeeld kan dienen, is die van Archives Hub, the Revolutionising access to the archives of UK universities and colleges 95 . Archives Hub voorziet zeer praktische handleidingen voor archivarissen rond de concrete toepassingen van archivistische principes, zoals bv. de meerniveaubeschrijvingstechniek 96 . Drie cruciale elementen binnen een gerationaliseerd archiefbeheer zijn 1. profilering en verwerving, 2. selectiepolitiek en selectiedoelstellingen, 3. magazijnbeheer en worden verder bondig toegelicht.

93

Universiteit Leiden: http://www.dia.leidenuniv.nl/index.php3?m=2&c=54 Universiteit Glasgow: http://www.archives.gla.ac.uk/collects/collect.html, (2006-07-07). National Park Service: http://www.nps.gov/history/museum/publications/MHII/mh2appd.pdf (2007-07-07). 94 http://www.archivists.org/governance/guidelines/cu_guidelines.asp#toc (2007-07-07). 95 http://www.archiveshub.ac.uk/ (2007-07-07). 96 Meer info, zie ISAD (G).

32

1.

Profilering, verwerving en registratie

97

De verwerving van archieven is (een eerste én) een cruciale stap in het collectiebeheer. Aangezien het behoud en het beheer van archieven duur is en gepaard gaat met logistieke en personeelskosten, is het geen overbodige luxe om er aandacht aan te besteden. Meerdere facetten dienen bekeken te worden. De te verwerven eenheden dienen nauw verbonden te zijn met de opdracht, de doelstellingen, de strategie en de structuur van de Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek en het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen. Het is belangrijk de identiteit (opdracht, missie en doelstellingen) van elke collectiebeheerder te definiëren en actief te sturen. Bij een actieve rol neemt de collectiebeheerder de eigen agenda als uitgangspunt en wordt de verwerving planmatig aangepakt.

1.a. Profilering De collectiebeheerders dienen zicht te hebben op de eigen collectie én op die van de collegabeheerders. Een welomlijnde beschrijving van de eigen opdracht en het bijhouden van een actueel archievenoverzicht binnen de UGent stelt de collectiebeheerder in staat vragen de collectie op een intelligente manier te bevragen. Aangezien er meerdere collectiebeheerders binnen UGent aanwezig zijn, is het van belang om de profielen van de bewaarplaatsen onderling af te stemmen en profieloverlappingen te vermijden. Op die manier ontstaat een overzichtelijk netwerk waarin iedere partner zijn specifieke rol vervult en zijn verantwoordelijkheid opneemt. Indien een bepaalde instelling een duidelijk omlijnd profiel heeft of over een uitgesproken expertise beschikt, bv. rond de ontsluiting, de restauratie of het digitaliseren van de collectie, dient dit in rekening gebracht te worden. Bij de uitbouw van een rationeel collectiebeheer dienen de collectiebeheerders erover te waken dat archieven van één instelling, vereniging of persoon niet langer over meerdere bewaarplaatsen binnen de UGent worden verspreid. Duidelijke afspraken rond het verwerven van ‘particuliere’ archieven en in het bijzonder persoonsarchieven enerzijds en het verwerven en behandelen van bijzondere stukken zoals foto’s, kaarten en plannen, affiches of contextloze archiefstukken anderzijds zijn onontbeerlijk. Vanuit het standpunt van een goede dienstverlening dient ernaar gestreefd te worden dat de gebruiker de archiefcollectie als ‘eenduidig’ ervaart. Profilering en imago van de bewaarplaats zijn geen statische begrippen en kunnen met de dag veranderen. Wanneer het verwervingsprofiel wijzigingen ondergaat en de identiteit van de eenheid verandert, dient ook aandacht besteed te worden aan het imago. Het is geen sinecure om een imago (een ‘slecht’ of ‘geen’ imago) bij te sturen 98 .

97

VAN EGMOND N.P., Archiefmanagement. Verwerving en verwijdering van archiefbestanden: beleid en praktijk in het openbaar archiefwezen, In: Handboek Informatiewetenschap voor bibliotheek en Archief. Dec. 2000, 3, 800-2 tot 11. en VAN DIEPEN A., Het ultieme instrument voor een toetsbaar acquisitiebeleid? Naar een integraal acquisitiebeleid voor het Gemeentearchief Amsterdam. In Waardering, selectie, en acquisitie van archieven, ’s Gravenhage, SAP, (jaarboek 2004), p. 68-80. 98 PELZERS Elio e.a., Public relations voor bibliotheek en archief. Alphen aan den Rijn, Samson, 2000, p.2728.

33

1.b. Verwerving Bij het verwerven van archieven spelen vormelijke, inhoudelijke en materiële factoren een rol om in aanmerking komen. Hieronder enkele criteria 99 : -

behoren de archieven tot de werkingssfeer van de collectiebeheerder? is er een duidelijke relatie met de archiefcollectie van de UGent? vormt het te verwerven archief een aanvulling op de aanwezige archieven? vertegenwoordigt het te verwerven archief een bepaalde waarde, die niet of nauwelijks wordt teruggevonden in de bewaarde eenheden? bieden de stukken een toegevoegde waarde aan de archiefcollectie? zijn de aangeboden documenten uniek en authentiek? zijn de fysieke dragers stabiel? bevinden de stukken zich in een goede materiële staat? vertoont de aangeboden eenheid enige samenhang? is er voldoende depotruimte en geldelijke middelen? verwachten de bezoekers dit type materiaal in die bewaarplaats? is er expertise bij het aanwezige personeel om het archief te ontsluiten?

Indien de meeste vragen positief worden beantwoord, hoeft een collectiebeheerder niet te aarzelen. Het bestand kan verworven worden.

1.c. Registratie Na het vastleggen van de profielen is het belangrijk dat elke aanwinst wordt geregistreerd 100 . Al gaat het om een interne mutatie van documenten, weten waar stukken vandaan komen en hoe ze uiteindelijk in de bewaarplaatsen van de UGent terecht zijn gekomen is een noodzakelijke voorwaarde voor een goed collectiebeheer. Binnen het kader van een actieve verwervingspolitiek is het bovendien belangrijk dat de collectiebeheerder zelf de voorwaarden stelt rond: 1. openbaarheid en toegankelijkheid, 2. schonen en selecteren van de stukken, 3. materiële eisen waaraan over te dragen archieven moeten voldoen. Deze voorwaarden worden idealiter op voorhand vastgelegd in een werkdocument of contract en kenbaar gemaakt aan de potentiële schenker / overdragende eenheid 101 . Ideaal zou zijn dat deze voorwaarden binnen de UGent voor alle collectiebeheerders gestandaardiseerd worden.

99

VAN EGMOND N.P., Archiefmanagement. Verwerving en verwijdering van archiefbestanden: beleid en praktij in het openbaar archiefwezen, In: Handboek Informatiewetenschap voor bibliotheek en Archief. Dec. 2000, 3, 800-10. en: VAN DIEPEN A., Het ultieme instrument voor een toetsbaar acquisitiebeleid? Naar een integraal acquisitiebeleid voor het Gemeentearchief Amsterdam. In: Waardering, selectie, en acquisitie van archieven, p. 68-80. 100 Zie o.a.: Handboek. Procedures Archiefbeheer bij de Universiteit Leiden. Leiden, werkdocument, 2003, p. 34. 101 Universiteit Leiden maakt gebruik van het internet: http://www.dia.leidenuniv.nl/index.php3?m=2&c=54 (2006-12-10).

34

2.

Selectiepolitiek en selectiedoelstellingen

Bij het actief verwerven van archieven en collecties is er steeds een duidelijke relatie tussen verwervingsprofiel, selectiepolitiek en selectiedoelstellingen. De selectiedoelstellingen van een archiefinstelling zullen vooral getoetst worden aan het te verwerven archiefmateriaal en de afspraken die gemaakt worden tussen de verschillende collectiebeheerders bij een actieve verwervingspolitiek. De selectiepolitiek zelf is gebaseerd op interne selectieprincipes en richtlijnen die normalerwijze samenvallen met de specifieke selectiecriteria die veelal vastgelegd worden in archiefselectielijsten. Een archiefselectielijst is een staat van categorieën archiefbescheiden en archiefbestanddelen die voor blijvende bewaring dan wel voor vernietiging in aanmerking komen, voorafgegaan door een verantwoording, onder opgave van de termijnen na het verstrijken waarvan de vernietiging wel of niet mag plaatsvinden 102 . Bij het opstellen van deze lijsten worden vaak de hoofd- en schaduwarchiefvormers in kaart gebracht en wordt bepaald wie de verantwoordelijkheid draagt voor het bewaren van de hoofdarchieven. Dit instrument wordt hoofdzakelijk gebruikt voor het waarderen en valoriseren van archieven waarop de Archiefwet van 1955 van toepassing is, zoals bv. op de archieven van het bestuur, administratie en faculteiten van de UGent 103 . Om deze wet met enige soepelheid te kunnen toepassen, worden archiefselectielijsten aangelegd 104 . Enkel de archiefstukken met de bestemming ‘definitieve bewaring’ zullen in het Universiteitsarchief bewaard worden. Alle andere documenten horen niet thuis in het depot en hoeven niet langer aanvaard te worden. Het is belangrijk dat administraties die archieven overbrengen hun verantwoordelijk opnemen en enkel de essentiële documenten in goede, geordende en toegankelijke staat in de gepaste zuurvrije dozen neerleggen. Om een overdracht van archieven van de administratie vlot te laten verlopen, zullen verschillende aspecten bekeken moeten worden, zoals: de staat van het archief (droog, vrij van insecten, enz), omvang, ordening, aanwezigheid van een toegang, nabewerking, duidelijke afspraken betreffende openbaarheid en rechten (copyright, auteursrechten, eigendomsrechten, enz.). Elke overdracht of vernietiging dient geregistreerd te worden. Het Universiteitsarchief is sinds september 2005 gestart met het systematisch uitwerken van een selectiepolitiek voor de Centrale Administratie van de UGent 105 . Momenteel zijn er al verschillende archiefselectielijsten goedgekeurd door het Algemeen Rijksarchief 106 . Daarnaast worden er enkele nieuwe voorbereid 107 . 102

Archiefterminologie. Lemma selectielijst. Deze wet stelt dat er enkel documenten uit de instelling kunnen verwijderd en vernietigd worden als zowel de Algemeen Rijksarchivaris als de administratie daarmee instemmen. Zie: KB 12 . dec. 1957 m.b.t. uitvoering van de Archiefwet van 24 juni 1955. 104 In Nederland wordt het selectiebeleid en het Basisselectiedocument (BSD) in overleg met de overheid, de Universiteiten en Hogescholen uitgewerkt. Zie: http://www.pazu.nl/openingspagina.htm (2007-07-07) 105 In de periode 1996-2005 legden studenten Archivistiek zich toe op deze problematiek, zoals DE ROO K., Het dynamisch documentbeheer op de afdeling Internationale betrekkingen van de universiteit van Gent. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2004; DE WINTER S., Het archief uit de centrale administratie van de universiteit Gent en de overdracht ervan naar de archiefdienst. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1996; WALRAVENS G., Een archiefbeheersplan voor de dienst Onderzoeksbeleid aan de Universiteit Gent. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1999. 106 LELOUP Geert, Archiefselectielijst van de Afdeling Communicatie van de Universiteit Gent. Gent, UGent (werkdocument), 2006; LELOUP Geert en ROTTHIER Isabel, Selectielijst van de Directie Studentenvoorzieningen van de Universiteit Gent. Gent, UGent (werkdocument), 2007; ROTTHIER I., Archiefselectielijst van de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer. Gent, (werkdocument), 2006. 103

35

Voor het verwerven en selecteren van persoonsarchieven en in het bijzonder archieven van professoren / wetenschappers 108 liggen de kaarten enigszins anders. De collectiebeheerder, die deze persoonsarchieven actief wil verwerven, is in zeer grote mate afhankelijk van de schenker. Bij een schenking van persoonsarchieven is nooit exact geweten wat de archiefbeheerder zal ontvangen. Overeenkomsten zijn meestal informeel en worden gemaakt onder tijdsdruk, bv. een overlijden in de familie, een verhuis en enkele kasten die dienen leeggemaakt te worden. Voor een legaat is dat niet anders, en evenmin voor een bewaargeving. Tot op vandaag zijn er geen selectiecriteria voor persoonsarchieven waarop de beheerder zich kan verlaten 109 . En dat plaatst de collectiebeheerder soms voor moeilijke beslissingen. Alles aanvaarden kan leiden tot irrationeel gebruik van middelen, personeel en depotruimte. Het opstellen van algemene schenkingsvoorwaarden waarop alle collectiebeheerders binnen de UGent zich kunnen beroepen zou een wezenlijke stap vooruit zijn voor het collectiebeheer 110 . Indien er kort op de bal gespeeld moet worden, is het belangrijk om de potentiële schenker op de hoogte te brengen van het bestaan van deze schenkingsvoorwaarden. Deze voorwaarden kunnen bv. de beheerder de toestemming geven om bepaalde (balast)documenten uit het bestand te saneren. Het is bovendien belangrijk dat de instelling geen voorwaarden hoeft te aanvaarden die onhoudbaar zijn, zoals bv. de vraag om het archief permanent gesloten te houden of de eis om na een arbeidsintensieve archiefverwerking de verwerkte eenheid terug te vorderen. Geen enkele collectiebeheerder kan verplicht worden te aanvaarden wat geen waarde heeft of om te bewaren wat elders al bewaard wordt. Het is aan te bevelen elke schenking te voorzien van een contract, waarin de volgende gegevens dienen opgenomen te worden 111 : de partijen: schenker en ontvanger plaats en datum van eigendomsoverdracht aard van het materiaal: wie het opmaakte of verzamelde, volume, data = lijst met (beknopte) inhoudsopgave eigenaarschap, auteurschap raadpleegbaarheid van de stukken: beperkingen + persoon die beperkingen kan opleggen afspraken over de eventuele selectie of schonen van archiefstukken clausule m.b.t. toekomstige aanvullingen De wensen van de schenker kunnen echter lijnrecht staan op de acquisitiepolitiek van de UGent. Deze worden best en met de nodige diplomatie in overeenstemming gebracht. 107

Dit zijn de archiefselectielijsten van het Bestuur en van de Directies van de Centrale Administratie van UGent. 108 Over de problematiek van het juridisch statuut van deze archieven, zie o.a. SCHEELINGS Fr., Het behoud van wetenschappelijk erfgoed, p.157-158. en SCHEELINGS FR., Hedendaagse wetenschapsarchieven aan de Vrije Universiteit Brussel. In: Archiefinitiatief 4. Door de archivistiek gestrikt. 109 Dit gegeven wordt ook gesignaleerd in: AVERMAETE T., NEVEJANS Annelies, PROVO Bregje. Architectuurarchieven in Vlaanderen. Kwalitatieve veldbeschrijving en analyse van het architectuurarchieflandschap. Antwerpen, VAi-CVAa, 2006, p. 145-147. F. Scheelings pleit voor het opstellen van bewaaren vernietigingslijsten voor archieven van wetenschappers. Zie: SCHEELINGS F., Hedendaagse wetenschapsarchieven aan de Vrije Universiteit Brussel: een status quaestionis. p. 254. 110 Er bestaat voor UGent wel een brochure betreffende schenkingen. http://www.ugent.be/nl/univgent/schenking.htm (2007-07-01). Dit aspect wordt niet behandeld. 111 MEEUS Carine, Omtrent de verwerving van archiefdocumenten. In: BAERTEN J., SCHEELINGS F., VERHELST J., eds., Archiefinitiatief 3. Besparen door degelijk archief- en documentbeheer, Brussel, VUBPress, 1996, p. 118.

36

3.

Magazijnbeheer

De collectiebeheerders van de UGent zouden naar de toekomst toe ook aandacht kunnen besteden aan een uitgewerkt magazijnbeheer. Meerdere aspecten dienen nader bekeken te worden. Zijn alle archiefruimtes zowel in de bewaarplaatsen als in de administratieve eenheden in kaart gebracht? Voldoen de beschikbare ruimtes aan de kwaliteitseisen die gesteld worden voor het bewaren van collectiestukken? Worden de magazijnruimtes maximaal benut? Heeft de collectiebeheerder een volledig zicht op het de aanwezige kasten en rekken en de inhoud ervan? Zijn de magazijnen voorzien van handige opbergsystemen? De aanwezigheid van de intellectuele band tussen het archiefstuk enerzijds en de magazijnplaats anderzijds zou een wezenlijke stap vooruit zijn voor de doorzoekbaarheid van het archiefmateriaal in de depotruimtes. Dit biedt als voordeel dat elk archief, archiefbestanddeel of archiefstuk gekoppeld wordt aan een fysieke plaats in het magazijn. Dit betekent ook dat elke archiefbeschrijving voorzien wordt van een uniek identificatiekenmerk. Daarnaast is het belangrijk dat alle magazijnruimtes in kaart worden gebracht en dat aan elke kast of rek tot op het niveau van het schap een uniek registratuurnummer wordt toegekend. De koppeling van archiefstuk en magazijnplaats is de laatste stap. Dit kan gebeuren in een geautomatiseerde omgeving, in een plaatsingslijst 112 of depotlijst 113 . Sanering van ‘balast’ in de bewaarplaats is ook een essentieel onderdeel van het interne archiefbeheer. In het verleden zijn archieven vaak overgedragen zonder selectie. Archieven zijn in de bewaarplaatsen gegroeid tot wat ze zijn door het met mondjesmaat binnenstromen van aanvullingen. Hierdoor is de controle op de inhoud van de overgebrachte bestanden soms uit het oog verloren en ontbreekt de continuïteit wel eens in de aangeleverde bronnenreeksen. Bovendien zijn heel vaak identieke archiefstukken door verschillende entiteiten overgedragen. De verslagen van de Raad van Bestuur Bestuurscollege zijn daar een mooi voorbeeld van. Het is belangrijk criteria op te stellen op basis waarvan deze bronnen verwijderd kunnen worden of hiervoor gebruik te maken van de archiefselectielijsten. Saneren kan enkel als de collectiebeheerder zicht heeft op de volledige archiefcollectie die ontsloten is.

112

Staat van beknopte omschrijvingen van archiefbestanddelen in de volgorde waarin ze materieel zijn gerangschikt, onder opgave van hun vindplaats. In: Archiefterminologie, lemma plaatsingslijst. 113 Staat van archiefblokken, aanwezig in een archiefdepot. In: Archiefterminologie, lemma depotlijst.

37

C.

De geïntegreerde archiefontsluiting

1.

Internationale standaarden

De rode draad die door dit onderdeel van de verhandeling loopt is het incorporeren van ‘context’ op de verschillende archiefbeheer- en ontsluitingsniveaus. Bij het beschrijven van een archief dienen er verschillende context-verhalen in rekening gebracht te worden: 1. het archief – de archiefstukken, 2. de archiefvormer / de actor en de 3. activiteiten / taken, 4. de bewaarplaatsen. Rond deze begrippen werkte International Council on Archives (ICA) alvast enkele gestandaardiseerde richtlijnen uit: General International Standard of Archival Description 114

-

ISAD(G):

-

ISAAR(CPF): International Standard of Archival Authority Records 115 ISAF: International Standard of Archival Functions 116 ISIAH: International Standard for Institutions with Archival Holdings 117

Het ontstaan én de toepassing van deze internationale standaarden is een wezenlijke stap vooruit. Het biedt zowel de archivaris als de onderzoeker praktische voordelen. Het werk van de archivaris wordt door standaardisering geprofessionaliseerd en de werkprocessen worden gerationaliseerd. De archiefbeschrijvingen worden consistenter en uniformer en bevorderen de doorzoekbaarheid van de data. Dit stimuleert het gebruik van digitale toepassingen waardoor informatie met (internationale) collega’s vlotter kan uitgewisseld worden. Bovendien is de toepassing ervan op termijn tijd- en kostenverlagend en staat het gebruik van standaarden garant voor een betere dienstverlening. De zoektocht van de vorser kan vlugger en efficiënter verlopen en wordt bijgevolg vereenvoudigd. Hieronder worden de vastgestelde contextproblemen gekoppeld aan de bijhorende standaard die een oplossing kan bieden.

2.

Het contextualiseren van de archiefvormer/de actor: ISAAR (CPF)

118

Allereerst is het belangrijk om de organisatie UGent en de verwante archiefvormers te contextualiseren in tijd en ruimte en de dynamieken en organisatiewijzigingen te registreren. Het onderzoek naar de identiteit, de historiek en de evolutie van de actor, het kunnen aanduiden van naamswijzigingen, (rechts)voorgangers en opvolgers en het kunnen onderscheiden van verschillende archiefvormers vereenvoudigt het koppelen van archiefstukken aan de archiefvormer en zijn basishandelingen 119 . De ISAAR-standaard biedt de basismogelijkheid om de problemen waarmee de huidige UGent-archiefinventaris te kampen heeft op te vangen en bij te sturen.

114

ISAD(G) - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/isad_g_2e.pdf (2007-07-07). ISAD(G) - Nederlands: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAD2NL.pdf (2007-07-07). 115 ISAAR(CPF) - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAAR2EN.pdf (2007-07-07). ISAAR(CPF) - Nederlands: http://www.archiefschool.nl/docs/isaar(cpf)2nl.pdf (2007-07-07). 116 ISAF - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAF_ENG.pdf (2007-07-07). 117 Zie: http://www.ica.org/sites/default/files/ISIAH-International%20Standard%20for% %20with%20Archival%20Holdings.pdf (2007-07-07) 118 ISAAR(CPF) - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAAR2EN.pdf (2007-07-07). ISAAR(CPF) - Nederlands: http://www.archiefschool.nl/docs/isaar(cpf)2nl.pdf (2007-07-07). 119 COPPENS H., op.cit., p. 79 en verder.

20Institutions

38

De International Council on Archives heeft een standaard ontwikkeld voor het registreren, het bijhouden en het uitwisselen van contextuele informatie over archiefvormers (organisatie-instellingen, personen en families). De International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons and Families ISAAR(CPF) werd ontworpen door de ICA Ad Hoc Commission on Descriptive Standards. In 1996 werd de eerste versie aanvaard. De standaard vindt zijn oorsprong in de resultaten van het onderzoek naar authority records 120 van de International Federation of Library Associations and Institutions. In de zomer van 2004 werd de aangepaste versie voorgesteld in Wenen. De Nederlandse vertaling werd op 28 april 2006 in het AMVC-Letterenhuis aan het publiek aangeboden.

ISAAR(CPF) is een standaard voor de creatie van authority records, waarin personen, families, instellingen of verenigingen worden gecontextualiseerd. Een authority record bestaat uit identificatiegegevens, biografisch-genealogische of institutioneel-historische beschrijvingselementen, gegevens m.b.t. relaties van de archiefvormer, gegevens m.b.t. de aanmaak en controle op de aanmaak van een record.

1. IDENTIFICATIE 1.1. Soort entiteit 1.2. Geautoriseerde naam (namen) 1.3. Parallele naam 1.4. Namen gestandaardiseerd volgens andere regels 1.5. Andere namen 1.6. Identificatiecodes voor organisatie 2. BESCHRIJVING 2.1. Bestaansperiode 2.2. Geschiedenis 2.3. Plaatsen 2.4. Rechtsvorm 2.5. Functies, beroepen en activiteiten 2.6. Mandaten en gezagsbronnen 2.7. Structuur en genealogie 2.8. Algemene context 3. RELATIES 3.1. Namen, identificatiecodes van verwante personen, organisaties of families 3.2. Relatiecategorie 3.3. Beschrijving van de relatie 3.4. Datering van de relatie 4. BESCHRIJVINGSBEHEER Tabel : Beschrijvingselementen van ISAAR (CPF)

120

Authority record wordt vertaald als geautoriseerde beschrijving en wordt gedefinieerd als: de geautoriseerde naam gecombineerd met andere gegevenselementen die de bewuste entiteit identificeren en beschrijven en eventueel verwijzen naar andere gerelateerde geautoriseerde beschrijvingen. In: ISAAR(CPF). Nederlandse vertaling van de tweede uitgave, p. 11. Doorheen de verhandeling wordt de term authority record gebruikt.

39

Het identificeren van de archiefvormer is een noodzakelijke stap binnen een archiefbewerking en helpt de collectiebeheerder archiefstukken, objecten in zijn ‘actoren’context te plaatsen. Het helpt de bestuurlijke organisaties te kaderen en biedt een stramien voor structurele wijzigingen. Het is een ideaal kader om de institutionele geschiedenis en evolutie van de UGent te schetsen. Een andere troef die deze standaard biedt is de mogelijkheid om de relaties van de actor met een andere actor aan te geven. Dit is hoofdzakelijk interessant voor het contextualiseren van personen en verenigingen. Volledige sociale netwerken kunnen in kaart gebracht worden. Zodra het sociaal netwerk bloot ligt zal ook vlugger duidelijk zijn in welke aanverwante archieven informatie terug te vinden is. Het stelt de archivaris én de onderzoeker t in staat versnipperde archieven beter te begrijpen en op te sporen. Deze archieven zijn immers in de archieven van personen of verenigingen uit de directe of indirecte omgeving van de actor terug te vinden. Dit relatieveld kan ook de verspreide archieven van organisaties in kaart brengen, want het is verkeerd te veronderstellen dat instellingenarchieven niet verspreid kunnen raken 121 . Het is een doorgedreven en gestandaardiseerde identificatiemethode van personen zoals die nu al bestaan voor de voorstelling van bv. professoren van de Amsterdamse Universiteit of de leden van de Académie Française 122 . De basisfilosofie en -toepassing van ISAAR is bovendien al aanwezig in het Universiteitsarchief. Voor elke studentenverenigingen bestaat al een beknopte identificatiefiche. Bovenal bevordert deze standaard het uitwisselen van gegevens en informatie tussen verschillende instellingen. De gevaren die de uitwisseling van gegevens en de automatisering met zich meebrengen mogen echter niet onderschat worden. In de bibliotheekwereld zorgden de opbouw en het beheer van de authority records voor heel wat problemen. Een goede communicatie tussen collectiebeheerders enerzijds en collectiebeheerders en databankontwerpers anderzijds maken het verschil 123 . Deze problemen kunnen in de archiefwereld alvast vermeden worden door de implementatie van ISAAR voorop te stellen. Bovendien hoeft niet iedereen van nul te beginnen bij de aanmaak van een authority record. Uitwisseling van authority records, met toezicht, kwaliteitscontrole en versiebeheer strekt tot aanbeveling. De werking en resultaten van het LEAF-project 124 en het Odis-project 125 verdienen zeker opvolging.

121

Ook archieven van instellingen kunnen verspreid geraken: ROTTHIER I., Archiefselectielijst van de Directie Gebouwen; ROTTHIER I., Het Kantl-archief. Tussen administratief en literair archief. p. 364-365. 122 http://www.albumacademicum.uva.nl/ en http://www.academie-francaise.fr/immortels/index.html (2007-0707) 123 PITTI D.V., Advanced Technology and the history of the book. In: DONGELMANS B., LEERINTVELD A., VAN DER WEEL A., Digital Access to book trade. Papers of the 2001 conference in The Hague. Leiden, Academic Press, 2002, p.14-15. 124 Dit project is opgestart voor een gestuurde opbouw van authority files in samenspraak met de partners en rekening houdend met de noden van de gebruikers. zie: WEBER J., Malvine, Leaf and Kalliope: some cooperation models. In: DONGELMANS B., LEERINTVELD A., VAN DER WEEL A., op.cit., p. 55-59. LIEDER H.J., KAISER M., Leaf – Linking and exploring authority files: http://www.crxnet.com/leaf/docs/MRAD-2_SBB_1,0.doc (2007-06-28). 125 http://www.odis.be/ (2007-07-10).

40

3.

Het contextualiseren van de werkprocessen en functies: ISAF

126

Hoewel reorganisaties vaak breuklijnen impliceren voor de actoren, vertonen de werkprocessen en de daaruit vloeiende archiefproducten een grote continuïteit. Het kan een oplossing zijn om verder te bouwen op de archiefproducten (series) en aan te sluiten bij de kerngedachte van het serial system. Het serial system werd al in 1966 geïntroduceerd door Scott in Australië 127 en staat nog steeds overeind. Zowel the Society of American Archivists voorstelt 128 , de Universiteit van Leipzig 129 en de Hochschul van Aken, geven de bezoeker o.a. meer gedetailleerde informatie rond specifieke series, zoals de dossiers van personen die verbonden waren aan de Hochschul 130 . De aandacht is wel –deels- verschoven van ‘series’ naar de werkprocessen en functies die ten grondslag liggen van de archiefproducten 131 . Een archiefontsluiting die veeleer uitgaat van het takenpakket, de handelingen, de werkprocessen en daaruit voortvloeiende archiefproducten kan nieuwe perspectieven bieden bij de toekomstige ontsluiting van bronnenmateriaal. Bedoeling is ook om de werkprocessen te analyseren , zo aansluiting te vinden bij het hedendaagse record management / documentbeheer en een brug te slaan tussen archief- en documentbeheer in al zijn facetten. Concrete richtlijnen zijn bv. het Rapport Developing archival context standards for functions in the Higher Education Sector 132 . Momenteel ontwerpt ICA een nieuwe standaard, nl. ISAF, the International standard on activities / functions of corporate bodies 133 , waarvan in het najaar van 2006 een eerste Engelse werkversie verspreid werd. In bijgevoegde tabel wordt alvast de nieuwe standaard ISAF met de bijhorende velden aangereikt. Deze richtlijnen zijn interessante instrumenten voor het contextualiseren van de continuïteit van werkprocessen en de bijhorende archiefproducten. De basisgedachte om te ontsluiten volgens het serial/functional-system wordt nu al toegepast binnen het Universiteitsarchief. Een mooi voorbeeld is de reeks ‘dossiers van de dienst academische aangelegenheden - kabinet van de rector’, die sinds 1817 gevormd wordt en die in twee deelinventarissen opgenomen werd. Hoewel de naamgeving van deze reeks verouderd is, omvat deze reeks dossiers die voortvloeien uit eenzelfde werkproces, nl. o.a. het organiseren van het universitair beleid. Een ander voorbeeld is de handeling ‘het inschrijven van studenten aan de Universiteit’, die gesteld wordt vanaf het ontstaan van de Universiteit tot op heden. De inschrijvingsregisters of matriculen is het bijhorende archiefproduct. De meest recente archiefselectielijsten zijn ook al volgens deze filosofie opgesteld.

126

ISAF - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAF_ENG.pdf (2007-07-07) Referenties naar de basiswerken van P.J. Scott: HORSMAN Peter, Toelichting bij Chris Hurley The Australian (‘Series’) System: an exposition. p. 127-129. 128 http://www.archivists.org/governance/guidelines/cu_guidelines7.asp (2007-06-02) 129 http://www.archiv.uni-leipzig.de/recherche/ (2007-06-30). 130 Hochschul Aken: http://www.archiv.rwth-aachen.de/Sammlungen//index.htm (2007-06-30) 131 HORSMAN Peter, op.cit. p. 127-129. 132 Zie: http://www.gashe.ac.uk/news/final_report.pdf (2007-05-12). 133 ISAF - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAF_ENG.pdf (2007-07-07). 127

41

5.1 IDENTITY AREA 5.1.1 Type of description 5.1.2 Authorised name 5.1.3 Other name(s) 5.1.4 Classification 5.1.5 Domain 5.2 DESCRIPTION AREA 5.2.1 Dates 5.2.2 Description 5.2.3 History 5.2.4 Legislation 5.2.5 General context 5.3 RELATIONSHIPS AREA. 5.3.1 Authorised name of the related function/activity 5.3.2 Category of relationship 5.3.3 Description of relationship 5.3.4 Dates of related function/activity and/or relationship 5.4 CONTROL AREA 5.4.1 Function/activity description identifier 5.4.2 Institution identifiers 5.4.3 Rules and/or conventions users 5.4.4 Status 5.4.5 Level of detail 5.4.6 Dates of creation, revision or deletion 5.4.7 Language(s) and script(s) 5.4.8 Sources 5.4.9 Maintenance notes 6. RELATING FUNCTIONS/ACTIVITIES TO CORPORATE BODIES 6.1 Authorised name of the related corporate body and/or authority record identifier 6.2 Nature of relationships 6.3 Dates of relationships 7. RELATING FUNCTIONS/ACTIVITIES TO ARCHIVAL MATERIALS AND OTHER RESOURCES 7.1 Title and identifier of related resource 7.2 Type of related resource 7.3 Nature of relationships 7.4. Dates of related resource and/or relationships Tabel: Beschrijvingselementen van ISAF

42

4.

Het contextualiseren van het archief: ISAD(G)

Zoals eerder aangegeven werd, verloopt het beschrijven van archieven en archiefstukken niet vlekkeloos binnen de UGent. Er dienen twee grote bijsturingen doorgevoerd te worden: 1. 2.

archieven worden idealiter op bestandsniveau beschreven dit beschrijven zal in plaats van inhoud-gericht eerder / ook context-formeel gestuurd worden

De richtlijn die garant staat voor de standaardisering van de archivistische beschrijvingen en een oplossing kan bieden, is de ISAD(G) of General International Standard Archival Description. Dit is een richtlijn voor het structureren en beschrijven van archieven met de bedoeling om de archiefbeschrijvingspraktijk (inter)nationaal te harmoniseren. ISAD(G) bouwt verder op het Britse Manual for Archive Description (MAD) en de Canadese Rules for Archival Description (RAD). Van in het begin stond de ontwikkeling van ISAD(G) onder de auspiciën van de International Council on Archives die er een speciale werkgroep voor oprichtte, de ICA Ad Hoc Commission on Descriptive Standards. Een eerste versie van ISAD(G) werd in 1994 aanvaard. De tweede editie verscheen vijf jaar later, in 1999 134 . In 2004 verscheen de Nederlandstalige vertaling 135 . De ISAD(G) valt uiteen in twee grote componenten die inspelen op elkaar, nl. de meer-niveaubeschrijvingstechniek en de 26 beschrijvingselementen. Allereerst is de ISAD(G) volledig opgebouwd rond de meer-niveaubeschrijvingstechniek, die uitgaat van de hiërarchische samenhang van een archief en die deze samenhang visualiseert. Hoewel er geen uitvoerformaten (inventaris, lijsten, catalogus, enz.) of voorschriften worden opgelegd, wordt ISAD(G) idealiter in een geautomatiseerde omgeving toegepast. Deze meerniveaubeschrijvingstechniek wordt databankgewijs vertaald in een boom-structuur. Vier algemene regels begeleiden de meer-niveaubeschrijvingtechniek: 1. 2. 3. 4.

archieven worden beschreven van algemeen naar bijzonder (of top-down) enkel gegevens vermelden die relevant zijn voor dat beschrijvingsniveau koppel alle beschrijvingen herhalen van informatie is te vermijden

Elk beschrijvingseenheid, waar die zich ook in de boomstructuur mag bevinden, is opgebouwd uit een vast aantal beschrijvingselementen.

134 135

ISAD(G) - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/isad_g_2e.pdf (2007-07-07). ISAD(G) - Nederlands: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAD2NL.pdf (2007-07-07).

43

Figuur: model van de meer-niveaubeschrijvingstechniek

ISAD(G) is opgedeeld in zeven velden: identificatie, context, inhoud en structuur, voorwaarden voor raadpleging en gebruik, verwant materiaal, aantekeningen en beschrijvingsbeheer. Deze velden omvatten 26 beschrijvingselementen, beschreven in bijgevoegde tabel waarbij de verplichte elementen vet zijn gedrukt. De verplichte velden zijn de basisvelden die een klassieke archiefbeschrijving bevatten of die de basis vormen voor een archievenoverzicht (zoals in deze verhandeling voorgesteld). In de ISAD(G) wordt geadviseerd om de bestaande (nationale) archiefrichtlijnen en normen te gebruiken naast de ISAD(G)-standaard. Zowel binnen het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek en het Museum zijn richtlijnen voor het archiefbeheer onbestaande of gebaseerd op mondelinge conventies. ISAD(G) kan echter enkel succesvol ingevuld worden als er een consensus bestaat rond de invulling van de archiefwerkprocessen binnen de UGent. Homogene resultaten worden gegarandeerd bij structureel overleg tussen de verschillende archiefpartners.

44

1. IDENTIFICATIE 1.1. Referentie(s) 1.2. Titel 1.3. Datering 1.4. Beschrijvingsniveau 1.5. Omvang en medium van de beschrijvingseenheid 2. CONTEXT 2.1. Naam van de archiefvormer(s) 2.2. Institutionele geschiedenis/biografie 2.3. Geschiedenis van het archief 2.4. Verwerving 3. INHOUD EN STRUCTUUR 3.1. Bereik en inhoud 3.2. Selectie 3.3. Aanvullingen 3.4. Ordening 4. VOORWAARDEN VOOR RAADPLEGING EN GEBRUIK 4.1 Voorwaarden voor raadpleging 4.2. Voorwaarden voor reproductie 4.3. Taal en schrift 4.4. Fysieke kenmerken en technische vereisten 4.5. Toegangen 5. VERWANT MATERIAAL 5.1. Bestaan en bewaarplaats van originelen 5.2. Bestaan en bewaarplaats van kopieën 5.3. Verwante beschrijvingseenheden 5.4. Publicaties 6. AANTEKENINGEN 6.1. Aantekening 7. BESCHRIJVINGSBEHEER 7.1. Verantwoording 7.2. Regels of afspraken 7.3. Datering van de beschrijvingen Tabel: Beschrijvingselementen van ISAD(G)

45

5.

Het contextualiseren van bijzondere stukken

Hoewel archieven best op bestandsniveau beschreven worden, komen weinig archieven in hun totaliteit in de bewaarplaatsen terecht. Heel wat ‘losse’ en contextloze archiefstukken worden in de UGent bewaard. Hoewel meerdere archivarissen huiveren van het beschrijven van individuele stukken is het ook een breed verankerde traditie binnen de UGent. Deze traditie vloeit voort uit enerzijds de ontsluitingsmethodiek van de Universiteitsbibliotheek en het Museum en anderzijds de documentaire aanpak van het Universiteitsarchief 136 . Vanwaar komt deze nood om stukken te beschrijven? 1. 2. 3. 4.

Musea en bibliotheken verwerken hun collectie hoofdzakelijk stuksgewijs. Slechts zeer recent wordt er binnen de Museumwereld gedacht aan ‘bulk’beschrijvingen 137 . Daarnaast speelt mee dat unieke stukken geldwaarde hebben op de vrije markt, waardoor de toekenning van een uniek eigendomsnummer en het stuksgewijs registreren zich opdringen. Het is de enige manier om contextloze archiefstukken te beschrijven. Deze aanpak vloeit ook voort uit de verwachtingen die het doelpubliek koestert. Heel wat gebruikers (zowel administratie als onderzoekers) stellen zeer gerichte vragen.

Stilaan groeit ook in het Vlaamse archiefveld de belangstelling voor het ontsluiten van stukken. Wat heeft een onderzoeker aan foto’s en affiches die per strekkende meter worden beschreven? Heel wat onderzoekers en collectiebeheerders willen bovendien niet weten hoeveel dozen en mappen een archief herbergt. Ze willen weten wàt er in die dozen bewaard wordt … en liefst zo exact mogelijk 138 . Uit de praktijk is ook gebleken dat archiefbeschrijvingen als ‘ingekomen en minuten van uitgaande brieven, 1945-1975, 31 pakken’ weinig prikkelend zijn en bijgevolg zelden tot niet worden geraadpleegd 139 . Naar de toekomst toe zal het aantal stukbeschrijvingen bovendien exponentieel stijgen: alle digitale documenten worden immers stuksgewijs geregistreerd 140 . Er is niets mis met stukbeschrijvingen. Ze nemen enkel veel tijd en mankracht in beslag. De vraag welke archiefstukken het waard zijn om individueel beschreven te worden moet bijgevolg gesteld worden. Bij omvangrijke collecties zoals die van UGent is het belangrijk om doordacht aan stukbeschrijvingen te beginnen. Een algemeen archievenoverzicht van de collectie kan helpen oriënteren en een eerste maar noodzakelijk hulpmiddel zijn bij de inschaling van de stukken. Vervolgens kan bepaald worden welke stukken in aanmerking komen voor stukbeschrijvingen, welke archiefstukken prioritair ontsloten zullen worden en wie deze taak op zich neemt. Het spreekt voor zich dat -indien de informatie voor handen is- archiefstukken steeds in de ruimere ontstaanscontext dienen aangeboden te worden.

136

De studentenaffiches werden bv. in het kader van een BTK-project in de jaren 1980 stuksgewijs beschreven. http://www.mda.org.uk/bulk.htm (2007-07-02) 138 VANHOUTTE E., Zorgen voor later. Argumenten voor de Wetenschappelijke Bestudering van de Vlaamse Muzikale en Literaire Archieven, Bibliotheken en Bewaarplaatsen. Wilrijk, Te@m Consult Publications, 2000, p. 21. 139 VAN SCHIE, H., ISAD(G): een praktijkvoorbeeld (lezing). Symposium ‘Opnieuw Beschrijven’. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam, 16 juni 2004. zie: http://www.archiefschool.nl/onderzoek/isad.htm (2007-07-15). Als antwoord op deze problematiek legde het Universiteitsarchief o.a. overzichten aan met onderwerpen behandeld tijdens vergaderingen, vastgelegd door het Vast Bureau. 140 http://www.expertisecentrumdavid.be/ (2007-06-10). 137

46

Bovendien gebeurt ook het beschrijven van stukken gestandaardiseerd. ISAD(G) laat de archivaris toe om tot op stukniveau af te dalen, maar de aangepaste velden werden nog niet uitgewerkt. De archivaris wordt bijgevolg verplicht om zich te wenden tot andere passende standaarden. Er zijn meerdere standaarden (en metadata 141 ) die daarvoor ontworpen zijn en die in combinatie met ISAD(G) kunnen gebruikt worden, zoals o.a.:

Typologie Partituren Manuscripten en brieven

Standaarden – Model Répertoire International des Sources Musical (RISM) 142 Manuscripts and Letters via Integrated Networks in Europe (Malvine) 143

Safeguarding European Photographic Images for Access (SEPIA) 144 International Press Telecommunications Council (IPTC) 145 Objecten CIDOC Guidelines for Museum Object Information: The Information Kunstvoorwerpen 146 Groups and Categories 147 SPECTRUM 148 Categories of the description of the works of art (CDWA) 149 Cataloging cultural objects (CCO) 150 Object-ID 151 Tabel: Overzicht van standaarden voor het beschrijven van bijzondere stukken Foto’s

Naast de standaarden voor archiefstukken zoals brieven, manuscripten, worden ook de standaarden van objecten en kunstvoorwerpen vermeld in bovenstaande tabel. Eigenlijk kunnen binnen het archivistisch interpretatiekader objecten niet beschreven worden. Deze elementen vallen enerzijds buiten de meest rigide en anderzijds binnen de breedste definitie van archief 152 . In de praktijk werden objecten en verzamelingen vaak tijdens de eerste verkenningsronde uit het archief verwijderd 153 en naar ‘geschikte bewaarplaatsen’ gebracht, zoals musea, bewaarbibliotheken, afdelingen met bijzondere collecties. Daar worden deze geïsoleerde stukken - vaak zonder verwijzing naar de ontstaanscontext - beschreven. Het afscheiden van objecten en voorwerpen van een ‘archief’ is een oude praktijk, die minstens twee vergaande gevolgen heeft op het hedendaagse collectiebeheer:

141

HORSMAN P., Archiefsystemen en kwaliteit. In: HORSMAN P.J., KETELAAR F.C.J, THOMASSEN T.H.P.M., Paradigma. Naar een nieuw paradigma in de archivistiek, p. 85 en verder. 142 http://rism.stub.uni-frankfurt.de/ (2007-07-07) 143 http://www.malvine.org:8100/metasearch/thesaurus (2004/09/13) 144 http://www.knaw.nl/ecpa/sepia/index.html (2007-07-09) 145 Digitale fotografie: IPTC: http://www.controlledvocabulary.com/imagedatabases/iptc_naa.html (2007-07-10) 146 Rond het beschrijven hiervan, zie LEMAN Steven, Van steekkaart tot semantisch veld. Objectregistratie in Vlaanderen 2003. Een stand van zaken. Antwerpen, Culturele Biografie Vlaanderen, 2003. 147 http://www.willpowerinfo.myby.co.uk/cidoc/guide/guidecat.htm (2007-07-07) 148 http://www.mda.org.uk/specfaq.htm (2007-07-07) 149 http://www.getty.edu/research/conducting_research/standards/cdwa/ (2007-07-07) 150 http://www.vraweb.org/ccoweb/cco/intro.html (2007-07-07) 151 http://www.object-id.com/checklist/check_eng.html (2007-07-09) 152 Zie hoofdstuk ‘Enkele concepten’. 153 COPPENS H., op.cit., p. 108-111. Coppens pleit er ook voor om ‘geïsoleerde handschriften’ uit het archiefbestand te verwijderen en over te brengen naar een historische bewaarbibliotheek.

47

1. Allereerst zijn heel wat archiefbestanden ‘verarmd’ door ‘oneigenlijke archiefeenheden te ontkoppelen van hun ontstaanscontext en het archiefbestand. Heel vaak is de oorspronkelijke band tussen geschonken archief en verzameling niet behouden. 2. Daarnaast zijn in Vlaanderen heel wat bewaarplaatsen ontstaan met unieke stukken waarvan de herkomst amper gekend is. Na verloop van tijd worden deze stukken niet meer als onderdeel van een archief beschouwd en worden ze als individueel stuk beschreven. Persoonsarchieven zijn vaak een bonte verzameling documenten en objecten die ontstaan na een aantal aankopen en / of schenkingen door één of meerdere personen (familie, vrienden of derden) 154 . Het herkomstbeginsel en de oorspronkelijke ordeningswijze van een persoonsarchief is veelal verwaarloosd voor het in de bewaarplaats terechtkomt. Een logisch gevolg hiervan is dat deze archieven nooit volledig zijn en over meerdere bewaarplaatsen (archieven, bibliotheken, musea en onderzoekscentra) verspreid zijn. In het beste geval is geweten waar de verschillende archieffragmenten zich bevinden. In het slechtste scenario is het archief in die mate verspreid, dat niemand weet wat er bewaard is en waar het te vinden is. Deze vermengde archiefcollecties zijn een realiteit binnen de context van de UGent. De archieven van professoren bevatten naast archiefdocumenten vaak penningen, gravures en archiefstukken van bevriende personen. Een rector schenkt naast archiefstukken ook medailles. Studenten deponeren affiches, cantusbekers, linten en foto’s. Als een schenking naast manuscripten en brieven ook eretekens en meetinstrumenten bevat, moet deze context behouden blijven en weergegeven worden. Het spreekt voor zich dat omwille van fysieke beperkingen objecten uit een archiefbewaarplaats verwijderd kunnen worden en naar het geschikte depot worden overgebracht. De oorspronkelijke ontstaanscontext - al is het louter virtueel - wordt best bewaard. Deze archieffragmenten samenhangend ontsluiten en aanbieden aan de onderzoeker is geen sinecure. De RNA (Regeln zur Erschliessung von Nachlässen und Autographen) biedt het meest uitgebalanceerde kader voor het inventariseren van versnipperde archiefcollecties van personen 155 . Het is een Duitse richtlijn, die ontstaan is uit een samenwerking tussen archieven, bibliotheken en wetenschappelijke instellingen, die een oplossing zochten voor het beschrijven van verspreide archieven van filosofen, politici en professoren. Het is een ordeningschema dat duidelijk geïnspireerd is op bibliotheek- en documentaire principes 156 en dat naast archief ook een plaats geeft aan verzamelingen (documentatie), en werken over de overledene. Dit schema biedt als wezenlijke voordeel dat het zowel de taal van de bibliothecaris, documentalist en archivaris spreekt.

154

Dit is een probleem van privaatrechtelijke archieven, zie: AVERMAETE T., NEVEJANS A., PROVO B., Architectuurarchieven in kaart. In: Bibliotheek- en Archiefgids, 2004, 80, p. 16-17 en COPPENS H., op.cit., p. 119. 155 Regeln zur Erschliessung von Nachlässen und Autographen (RNA). Berlin, Deutsche Forschungsgemeinschaft. Unterausschluss für Nachlasserschliessung. Deutsches Bibliotekinstitut, 1997. 156 Meer informatie (voor- en nadelen) over de verschillende archiefschema’s voor persoonsarchieven: BALLAUX Bart, Het archief van Jef Contryn. Problematiek bij de ordening van persoonsarchieven. Inventaris. Brussel, VUB, 1999.

48

Regeln zur Erschliessung von Nachlässen und Autographen (RNA), Universiteit Berlijn Manuscripten en werkdocumenten alle documenten waardoor een bepaald werkinstrument tot stand kon komen, incl. de werkdocumenten Brieven brieven aan de archiefvormer brieven van de archiefvormer (kladjes, doorslagen, kopies) brieven die niet door hem geschreven zijn noch aan hem gericht zijn Persoonlijke documenten Worden opgedeeld in twee groepen: Stukken m.b.t. privé-leven dagboeken, persoonlijke documenten, documenten m.b.t. opleiding, legerdienst, getuigschriften, portretten) Stukken m.b.t. publiek leven beroepsmatig, engagementen m.b.t. organisaties, verenigingsleven, evenementen, politiek Verzamelingen Hieronder kunnen zowel stukken uit het archief als stukken ‘vreemd’ aan het archief opgenomen worden: Verzamelingen die de archiefvormer zelf heeft aangelegd, zoals boeken over zijn werk recensies m.b.t. zijn werk krantenknipsels beeldmateriaal manuscripten van andere/bevriende auteurs handschriftenverzameling objecten Stukken van de familie van de archiefvormer indien de omvang van deze stukken aanzienlijk is, kan ervoor geopteerd worden om deze stukken op eenzelfde wijze als het persoonsarchief te beschrijven Werken over de overledene

Algemeen kan besloten worden dat objecten en verzamelingen aangelegd door een persoon of organisatie idealiter samen en in hun oorspronkelijke context worden gepresenteerd. Het strekt bijgevolg tot aanbeveling om zowel archieven, documentatiemappen als objecten afkomstig van een persoon of organisatie contextueel en samenhangend te beschrijven, al is het louter virtueel. En zo wordt aangesloten bij de erfgoedgedachte van Gerard Rooijakkers 157 die de totaliteit aan sporen bestudeert die mensen / organisaties in hun omgeving nalaten. Dit is een pleidooi voor de geïntegreerde ontsluiting van de volledige archiefcollectie van de UGent, over de grenzen van de archivistiek heen… samen met de andere collectiebeheerders van de UGent en dit met alle respect voor tradities, conventies en principes binnen de andere disciplines.

157

ROOIJAKKERS Gerard, culturele biografie van een regio’ In: Boekmancahier, 1999, 41.

49

6.

Contextualiseren van de bewaarplaatsen - de collectie als brug: ISIAH

Vanuit het perspectief van een actief collectiebeleid worden de collectie, het publiek en het vergroten van het maatschappelijke draagvlak vooropgesteld. Het institutioneel denken wordt verworpen 158 . Het bewerken van archieven én archiefstukken dient te gebeuren vanuit de aard van het materiaal en niet vanuit de missie van de toevallige bewaarplaats waar deze stukken bewaard worden. Dit impliceert dat de archiefcollectie het uitgangspunt is en niet het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek of het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen. Het is belangrijk dat collectiebeheerders zich bewust worden van de eigenheid van hun bezit en ermee rekening houden bij de beschrijving en de behandeling ervan. Het is daarom wenselijk dat alle archieven en archiefstukken binnen de UGent op een geïntegreerde manier beheerd, ontsloten en aangeboden worden. Een gerationaliseerd archiefbeheer en de geïntegreerde ontsluiting van bronnenmateriaal bevordert kennisdeling en stimuleert het opzetten van gemeenschappelijke projecten en structurele samenwerkingsverbanden. Het vereenvoudigt de voorbereidende onderzoeksfase en vervult een wetenschapsondersteunende rol. Het staat ten dienste van het bestuur, de administratie, het onderzoek en het onderwijs en komt tegemoet aan de informatienoden van de eigen organisatie, de onderzoeksgemeenschap en de andere collectiebeheerders. De collectiebeheerders hebben ook een actieve rol te spelen bij de organisatie van evenementen, tentoonstellingen ter gelegenheid van verjaardagen, vieringen van de Universiteit Gent of verwante aangelegenheden. Bovendien zijn deze bewaarplaatsen educatieve laboratoria, waar onderzoekers, studenten, genealogen, bezoekers op zoek naar hun roots, hobbyisten, journalisten, enz. informatie kunnen vinden of iets kunnen leren over de verscheidenheid van het bewaarde bronnenmateriaal. Naast deze grote groep public users dient een gerationaliseerd archiefbeheer en de geïntegreerde ontsluiting ook de expert users of de collega-collectiebeheerders 159 . Zowel het Universiteitsarchief, de Universiteitsbibliotheek als het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen hebben hetzelfde doel voor ogen, nl. de zorg voor, de ontsluiting van en de terbeschikkingstelling van de collectie. Hoewel de drie collectiebeheerders een eigen focus hebben op de collectie en een eigen expertise hebben opgebouwd, is het de bedoeling hun sterktes te bundelen, elkaars expertise te erkennen en die een plaats te geven binnen het verhaal van de geïntegreerde ontsluiting, zonder in te binden op kwaliteitstandaarden zodat een platform van informatie-uitwisseling kan ontstaan. Binnen een informatieplatform is het belangrijk dat de verschillende collectiebeheerders juist geïdentificeerd worden. ISIAH, International Standard for Institutions with Archival Holdings 160 , is hiervoor de nieuwe standaard. Door middel van een gerationaliseerd archiefbeheer en de geïntegreerde ontsluiting van bronnenmateriaal kunnen de verschillende gebruikersgroepen efficiënter, vlotter en vlugger werken waardoor het kostenplaatje op termijn drastisch kan zakken. Bovenal vergroot het de uitstraling van de UGent. 158

THIELEMANS S., De archivaris als cultuurmanager: een Gentse bijdrage. In: Bibliotheek- en Archiefgids, 2002, 3, p. 11. 159 WEBER Juta, Malvine, Leaf and Kalliope. Some co-operation models: http://www.let.leidenuniv.nl/wgbw/weber.pdf (2007-06-28); LIEDER H.J., KAISER M., Leaf – Linking and exploring authority files: http://www.crxnet.com/leaf/docs/MRAD-2_SBB_1,0.doc (2007-06-28). 160 Zie: http://www.ica.org/sites/default/files/ISIAH-International%20Standard%20for% 20Institutions %20with%20Archival%20Holdings.pdf (2007-07-07)

50

D.

Automatisering als katalysator én valkuil?

De klassieke toegangen zoals dit archievenoverzicht, de archiefinventaris en de vele fichebakken bieden geen totaaloplossingen meer. De archiefinventaris ligt onder vuur ligt 161 . De internationale standaarden ISAD(G) en ISAAR(CPF), ISAF, enz. verhouden zich als communicerende vaten die afhankelijk van het te ontsluiten materiaal andere dynamieken zullen weerspiegelen. Deze dynamieken komen het meest tot hun recht in een geautomatiseerde omgeving. Vragen als ‘hoe kan de traditionele archiefaanpak verzoend worden met een ‘open archiefwerking’? en ‘Hoe kan de collectie kwalitatief hoogstaand ontsloten worden en een maximale toegankelijkheid voor de gebruiker gegarandeerd worden’ 162 dienen beantwoord te worden. Om een zo ruim mogelijk publiek te bereiken, wordt het soms moeilijk toegankelijke archiefmateriaal best via een lage instapdrempel aangeboden. Hugo Stibbe stipte aan dat automation has been the catalyst for change in the world of archives 163 . Een online databank kan een eerste stap richting publiek zijn en vervult een sensibiliserende rol en wervende kracht naar de archiefvormer toe. Bovendien is het gemakkelijk om de collectie aansluiting te laten vinden bij andere parallelle initiatieven zoals bv. Archiefbank Vlaanderen 164 , STCV 165 . De huidige techniek is echter geen wondermiddel en kent ook haar beperkingen. Een goede communicatie en afspraken tussen collectiebeheerders enerzijds en collectiebeheerders en databankontwerpers anderzijds maken het verschil 166 . Een geslaagde automatisering leunt bovendien volledig op de rationalisering van de werkprocessen en de standaardisering van de ontsluitingstechnieken. Hoewel gestandaardiseerd werken wezenlijke voordelen biedt, dienen ook hier enkele kanttekeningen gemaakt te worden. De voorgestelde standaarden zijn jonge richtlijnen die momenteel slechts een kader bieden, die nog heel wat interpretatie toelaten en die met kritische zin moeten benaderd worden 167 . Het interpreteren en implementeren van nieuwe standaarden in de oude archiefwerking is bovendien arbeidsintensief en dient goed doordacht te worden. De vraag hoe de ‘oude’ archivistiek kan verzoend worden met de ‘nieuwe techniek’ 168 is een cruciale vraag. De nieuwe standaarden bouwen immers voort op de archieftraditie en vervangen die niet. De integratie en wisselwerking van ‘oud’ en ‘nieuw’ is een werkpunt. Het recente records continuum-paradigma is in dit verhaal enkel een aanvulling op en niet de vervanging van het -oude- bewaarparadigma. Met deze hoeveelheid aan standaarden wordt het bovendien best verwarrend voor de collectiebeheerder. Het is belangrijk de bomen door het bos te blijven zien. Voor de collectiebeheerder 161

RUTGERS Reijer, Onderzoek naar de bruikbaarheid van archiefinventarissen. In: THOMASSEN T., Archiefgebruikers. Consumenten van het verleden, p. 129. 162 GROOTVELD R., Ik wil Bolletje. Lezing: Amsterdam, Symposium ‘Opnieuw Beschrijven’. 16 juni 2004; THOMASSEN T., Toegankelijk maken: gebruiker, archief, archivaris. ’s Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2001, p. 11; THOMASSEN T. (red.), Archiefgebruikers. Consumenten van het verleden. ’s Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2004. 163

STIBBE H.L., Implementing the Concept of Fonds: Primary Access Point, Multilevel Description and Authority Control. In: Archivaria, 1992, 34, pp. 110. 164 http://www.archiefbank.be/ (2007-07-06). 165 http://www.stcv.be/ (2007-07-06). 166 PITTI D.V., Advanced Technology and the history of the book. p. 14-15. 167 Zie o.a. SHEPHERD; MAINIL M., ISAAR (CPF), Een praktische standaard voor de beschrijving van archiefvormers? Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2005; ROTTHIER I., Agrippa verbouwt, p. 13-14. 168 THOMASSEN T., Toegankelijk maken: gebruiker, archief, archivaris, p. 22.

51

is het belangrijk te weten waar de raakvlakken tussen de verschillende standaarden zich bevinden en hoe de metadata zich tot elkaar verhouden. Er verschenen meerdere bijdragen waarin de verschillende bibliotheek-, archief- en museumstandaarden worden vergeleken 169 . Het is heel belangrijk de standaardenoefening te maken in overleg met de andere collectiebeheerders. Dan pas wordt duidelijk hoe verschillend iedere collectiebeheerder de standaarden interpreteert. En hoe vlug standaardiseringsinitiatieven kunnen uitmonden in het tegenovergestelde van wat beoogd wordt. Bovenal mogen deze standaarden de gebruiker niet hinderen. Per Ottoson stelt terecht dat: Our users are not interested in listening to quarrels between archivists, manuscript librarians and museum curators on different standards – and they don’t want to spend hours on learning the different standards 170 . Een vertaalslag van de standaarden naar de gebruiker toe is een noodzakelijke voorwaarde voor het welslagen van een automatisering. Al bij al blijft het belangrijk om informatie op een transparante en gebruiksvriendelijke wijze aan te bieden aan de gebruiker. Indien standaarden een hinderpaal worden en geen hulpmiddel meer zijn, dienen de collectiebeheerders zich toch te bezinnen over het nut ervan. Ook ‘zoekmachines’ zijn geen totaaloplossingen en worden best voorzien van handleidingen en toelichtingen voor de gebruiker 171 . En dan nog zal de collectiebeheerder nooit weg te denken of uit te schakelen zijn. De collectiebeheerder blijft steeds een onvervangbare factor in de zoektocht naar bronnen 172 .

169

SHEPHERD Elizabeth and PRINGLE Rachael, Mapping Descriptive Standards Across Domains: a comparison of ISAD(G) and SPECTRUM. In: Journal of the Society of Archivists, 23-1, p. 17 – 34; http://www.dartmouth.edu/comp/about/projects/digitalmedia/images/resources/metadata-schemas.html (200707-03) ; http://www.getty.edu/research/conducting_research/standards/intrometadata/crosswalks.html (2007-0703). 170 OTTOSON P., Biographical authority file information in archives, paper nov. 2000. In: http://staatsbibliothek-berlin.de/deutsch/projekte/malvine/malvine_ottoson.pdf (2007-07-07). 171 Mooie toepassingen, zie: http://www.library.yale.edu/mssa/tutorial/tutorial.htm (2007-07-07); http://www.archiveshub.ac.uk/tour/index.html (2007-07-10). 172 YAKEL E., Impact of internet-based discovery tools on Use and Users of Archives. In: Comma, 2003-2/3, p. 191-200.

52

VI. Samenvatting aanbevelingen In deze verhandeling wordt geprobeerd een brug te slaan tussen het -oude- bewaarparadigma en het recente records continuum-paradigma. Het was de bedoeling een huidige stand van zaken op te maken en zicht te krijgen op de bestaande archiefcollectie van de Universiteit Gent door middel van een ‘klassieke’ toegang, nl. het archievenoverzicht. Een actueel archievenoverzicht biedt immers een eerste blik op de archiefcollectie én kan de aanzet zijn tot het rationaliseren van de werkprocessen van het archiefbeheer in UGent. Na opmaak en analyse van deze toegang kan een blik op de toekomst geworpen worden, richting records continuum-paradigma. Het opstellen van het klassieke archievenoverzicht voor het bezit van drie universitaire bewaarplaatsen (Universiteitsarchief, Universiteitsbibliotheek en het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen) maakt duidelijk dat het archiefbeheer binnen de UGent te kampen heeft met: bewaarplaatsen die teveel in zichzelf gekeerd functioneren (isolation), die handelen vanuit de eigen principes (local practices) en die weinig gestandaardiseerd werken (lack of standards). Een rationeel archiefbeheer en een geïntegreerde ontsluiting van de archiefcollectie kunnen deze problemen opvangen. Het biedt als wezenlijk voordeel dat meerdere gebruikersgroepen (bestuur, administratie, collectieverantwoordelijken, onderzoekers, studenten, fotografen, journalisten, heemkundigen, enz.) efficiënter informatie kunnen opsporen waardoor op termijn tijd en kosten kunnen bespaard worden. Een rationeel archiefbeheer en een geïntegreerde archiefontsluiting vervullen bijgevolg een katalyserende rol en bieden een open venster op administratie, onderwijs en onderzoek. Om hiertoe te komen dienen aangepaste strategieën uitgewerkt te worden. Dit kan enkel gerealiseerd worden in nauwe samenwerking tussen de verschillende collectiebeheerders, het bestuur, de administratie en de onderzoekseenheden en met onderlinge afspraken rond de uitwerking van het archiefbeheer. Naar de toekomst toe dient meer aandacht besteed te worden aan het op punt stellen en het rationaliseren van de werkprocessen en de professionalisering van specifieke archieffuncties, zoals: a. b. c. d.

e.

de profilering van de verschillende bewaarplaatsen een actieve en gestandaardiseerde acquisitiepolitiek een actief gestuurde documentstroom en een doordachte selectie-, bewaar- en vernietigingspolitiek een doordacht magazijnbeheer gekoppeld aan een overzicht van alle bewaarplaatsen bestemd voor ‘archieven’ binnen de UGent. Zowel de magazijnen van de collectiebeheerders maar ook de ruimtes die ter beschikking staan van het bestuur, de administratie en de faculteiten dienen in kaart gebracht te worden. toezicht op de archiefcollectie

Kennis van de basisprincipes van de archivistiek in combinatie met duidelijke afspraken en interne richtlijnen staan garant voor een succesvol archiefbeheer. Het vastleggen van de procedures voor de archiefontsluiting binnen de UGent dient gestimuleerd te worden. Deze richtlijnen kunnen opgehangen

53

worden aan de verschillende context-verhalen die als een rode draad van de geïntegreerde archiefontsluiting loopt en die stuk voor stuk ondersteund worden door een internationale (archief)standaard: a. de context van de archiefvormer : ISAAR(CPF) b. de context van de werkprocessen: ISAF c. de context van de archieven: ISAD(G) d. de context van de bijzondere stukken e. de context van de bewaarplaatsen: ISIAH Afhankelijk van het te ontsluiten materiaal en de ontsluitingsprioriteiten wisselt de dynamiek tussen de verschillende standaarden. Rationaliseren en standaardiseren gebeuren hoofdzakelijk met het oog op automatiseren en biedt de mogelijkheid om gegevens uit te wisselen met andere gebruikers en collectiebeheerders. Dit rationaliseringsproces kan enkel slagen als de ‘oude archivistiek’ en de ‘nieuwe techniek’ hand in hand gaan.

54

VII. Besluit 2017 is een jubileumjaar voor de Universiteit van Gent. Dan wordt de 200ste verjaardag van de Alma Mater gevierd. Dit is een verjaardag die zonder twijfel de nodige aandacht zal krijgen. Het is de gelegenheid om aandacht te vestigen op de rijke geschiedenis van de Gentse Universiteit, waarbij ongetwijfeld beroep zal gedaan worden op het geheugen van de instelling én op de resten uit het verleden die het Universitaire leven stofferen en aanschouwelijk maken, nl. de universitaire collectie. Op zulk moment wordt teruggegrepen naar de vele collectieonderdelen die in de verschillende kelders, kluizen en archiefdozen bewaard worden. Deze verhandeling is een uitnodiging aan alle partners binnen de UGent om rond de tafel te zitten en nu te durven denken aan de toekomst van onze Universitaire collectie en in het bijzonder het beheer en de ontsluiting ervan. Om er bovendien voor te zorgen dat binnen tien jaar de rijke collectie ontsloten is en de geschiedenis van de Gentse Universiteit geschreven is. Wij doen het immers voor later… Tot slot eindigt deze verhandeling bij het begin. In 1992 droomde Gustaaf Janssens -samen met de VVBAD- van een archiefgids voor de geschiedenis en een bronnenoverzicht van de Belgische Universiteiten. Anno 2007 -vijftien jaar later- is het nog steeds wachten op deze gids. Het archieflandschap onderging ondertussen grondige veranderingen. Zo lanceerden de Britse collega’s the Revolutionising access to the archives of UK universities and colleges… Een te revolutionaire droom voor Vlaanderen?

55

VIII. Bibliografie ARTS AND HUMANITIES RESEARCH COUNCIL, Developing archival context standards for functions in the Higher Education Sector, Glasgow, University of Glasgow, 2003. zie: http://www.gashe.ac.uk/news/final_report.pdf. AVERMAETE T., NEVEJANS A., PROVO B., Architectuurarchieven in kaart. In: Bibliotheek- en Archiefgids, 2004, 80. AVERMAETE T., NEVEJANS A., PROVO B., Architectuurarchieven in Vlaanderen. Kwalitatieve veldbeschrijving van het Vlaamse architectuurarchieflandschap. Antwerpen, CVAa – Vai, 2006. BALLAUX Bart, Het archief van Jef Contryn. Problematiek bij de ordening van persoonsarchieven. Inventaris. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling – gespecialiseerde studie Archivistiek en Hedendaags Documentbeheer), 1999. Brochure °Collecties 1797 - Universiteit Gent 1817 - 2007 Google, 2007 Brochure Archief van de RUG, Gent, ARUG, z.d.. College & University, Archives: Selected Readings. In: Society of American Archivists, 1979. COOK T., What is past is prologue: a history of archival ideas since 1898, and the future paradigm shift. In: Naar een nieuw paradigma in de archivistiek, p. 29-67. COPPENS H., Richtlijnen en aanbevelingen voor de ordening en beschrijving van archieven in het Rijksarchief. Brussel, ARA, 1997. CORENS K., Het archief van Mgr. Van Wayenergh, ‘poor ex-rector of once glorious Louvain’. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2003. DE BISSCHOP P., Inventaris van het archief van Prof. Dr. Gaston Vandendriessche (1924-2002). Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2005. DEMAILLY Roland, Inventaris van het archief van de Oud-Studentenbond van de VUB. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2005. DE ROO K., Het dynamisch documentbeheer op de afdeling Internationale betrekkingen van de universiteit van Gent. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2004. DEN TEULING A.J.M., Archiefterminologie voor Nederland en Vlaanderen. ‘Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2003. DE WINTER S., Het archief uit de centrale administratie van de universiteit Gent en de overdracht ervan naar de archiefdienst. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1996. DONGELMANS B., LEERINTVELD A., VAN DER WEEL A., Digital Access to book trade. Papers of the 2001 conference in The Hague. Leiden, Academic Press, 2002. EVERAET Katrien, Gebruikersonderzoek bij het Beeldarchief, het Woordarchief en de Documentatiedienst van de VRT. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2004.

56

FABER V., Xénophon à la rencontre d’Hippocrate – Une étude de l’interêt historique des dossiers médicaux estudiantins à la lumière des documents conservés par la Vrije Universiteit Brussel. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2003. FRYE D., "Linking Institutional Missions to University and College Archives Programs: The Land Grant Model. In: The American Archivist, 56, 1993, 3652. Handboek. Procedures Archiefbeheer bij de Universiteit Leiden. Leiden, werkdocument, 2003. HAMMENECKER L., Naar een inventarisatie van het archief van de vereniging van Vlaamse studenten. Structuurstudie en archiefschema. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1998. HEYVAERT I., Archieven en verzamelingen uit het archief ‘Joris van Severen’ berustende bij het Leuvense Universiteitsarchief. Ordening en Inventarisatie. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2001. HOFMAN H., Een uitdijend heelal? Context van archiefbescheiden. In: Context. Interpretatiekaders in de archivistiek. ’s Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2000. HORSMAN P., Archiefsystemen en kwaliteit. In: HORSMAN P.J., KETELAAR F.C.J, THOMASSEN T.H.P.M., Paradigma. Naar een nieuw paradigma in de archivistiek, p. 85-105. HORSMAN Peter, Toelichting bij Chris Hurley The Australian (‘Series’) System: an exposition. p. 127-129. In: Toegang. Ontwikkelingen in de ontsluiting van archieven. ’s-Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2001. HORSMAN P.J., KETELAAR F.C.J;, THOMASSEN T.H.P.M., Tekst en context van de ‘Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven van 1898’. Hilversum, 1998. HORSMAN P.J., KETELAAR F.C.J., THOMASSEN T.H.P.M., Context. Interpretatiekaders in de archivistiek. ’s Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2000. HORSMAN P.J., Archiveren. Een inleiding. Den Haag, 2004. International Council of Archives. Provisional Section of University and Research Institution Archives. Toward an Archival Methodology for University Archives (China) In: Studium Generale, 1996/1, p. 26 (mededeling). JANSSENS A., De schenking van Herck in het Leuvense Universiteitsarchief. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1996. JANSSENS G., Het VVBAD-project ‘Universiteitsarchieven in België’. Studium Generale, 1998/2, p. 6-7. (ook: http://www.kuleuven.ac.be/archief/studgen/nbr/1998_2/medestud.htm: (2006-12-12). JANSSENS G., MARECHAL Griet, SCHEELINGS Frank, red. Archiefinitiatief 4. Door de Archivistiek gestrikt. Brussel, VUBPress, 2000. JANSSENS G., Enquête m.b.t. gids voor de geschiedenis van de Belgische Universiteiten (derde ontwerp 7 maart 1992 – Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek, contactgroep universiteitsgeschiedenis). LELOUP Geert, Archiefselectielijst van de Afdeling Communicatie van de Universiteit Gent. Gent, UGent (werkdocument), 2006.

57

LELOUP Geert en ROTTHIER Isabel, Archiefselectielijst van de Directie Studentenvoorzieningen van de Universiteit Gent. Gent, UGent (werkdocument), 2007. LIEDER H.J., KAISER M., Leaf – Linking and http://www.crxnet.com/leaf/docs/MRAD-2_SBB_1,0.doc (2007-06-28).

exploring

authority

files.

In:

LOCKAMPER N., Het personeelsarchief: een suggestie tot selectie en bewaring van de personeelsdossiers van het VUB-personeel. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1995. MAHER, William J., Improving Archives-Library Relations: User Centered Solutions to a Sibling Rivalry. In: The Journal of Academic Librarianship, 15, 1990, p.355-63. MAHER, William J., The management of College and University Archives. New York - London, 1992. MASON K.M., The Changing Tides of The Archival Descriptive Process: Where it is Taking Us On Our Quest for Standardization. In: http://www.moyak.com/researcher/resume/papers/archmkm.html (2007-07-07) MATHOT F., Acquisitieproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel: een theoretisch model van particuliere archieven. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1995-1996. MCKEMMISH S., Yesterday, today en tomorrow: a continuum of responsability. In: Naar een nieuw paradigma in de archivistiek. p. 195-210. MEIRESONNE A., Het medisch archief. Casus Universitair Ziekenhuis Brugmann – Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1993. MEEUS Carine, Omtrent de verwerving van archiefdocumenten. In: BAERTEN J., SCHEELINGS F., VERHELST J., eds., /Archiefinitiatief 3. Besparen door degelijk archief- en documentbeheer, Brussel, VUBPress, 1996, p. 111-120. Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen, Rijksuniversiteit Gent. Inwijdingsplechtigheid van de nieuwe installatie op 20 oktober 1965. In: Sartonia, 1966, 1. NELISSEN M., Het einde van het lijden. Voorbereidend dossier voor de restauratie en verdere conservering van de oorkondeverzameling van de Oude Universiteit Leuven (KUL). Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1991. OTTOSON P., Biographical authority file information in archives, paper nov. 2000. In: http://staatsbibliothekberlin.de/deutsch/projekte/malvine/malvine_ottoson.pdf (2007-07-07). PELZERS Elio e.a., Public relations voor bibliotheek en archief. Alphen aan den Rijn, Samson, 2000. PITTI D.V., Advanced Technology and the history of the book, In: DONGELMANS B., LEERINTVELD A., VAN DER WEEL A., Digital Access to book trade. Papers of the 2001 conference in The Hague. Leiden, Academic Press, 2002. QUINTYN J.B., Catalogus. Rijksuniversiteit Gent, Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen. Gent, onuitgegeven, 1967 (3 delen). Regeln zur Erschliessung von Nachlässen und Autographen (RNA). Berlin, Deutsche Forschungsgemeinschaft. Unterausschluss für Nachlasserschliessung. Deutsches Bibliotekinstitut, 1997. ROOIJAKKERS Gerard, Culturele biografie van een regio. In: Boekmancahier, 1999, 41. ROTTHIER I., Agrippa verbouwt, Gent – Antwerpen, Kantl – AMVC-Letterenhuis, 2004.

58

ROTTHIER I., Het Kantl-archief. Tussen administratief en literair archief. In: Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 2004, 3, p. 353-368. ROTTHIER I., Archiefselectielijst van de Directie Gebouwen en Facilitair Beheer. Gent, (werkdocument), 2006. RUTGERS Reijer, Onderzoek naar de bruikbaarheid van archiefinventarissen. In: THOMASSEN T., Archiefgebruikers. Consumenten van het verleden. Pp. 129-146. SCHEELINGS FR., Hedendaagse wetenschapsarchieven aan de Vrije Universiteit Brussel: een status questionis. In: Archiefinitiatief 4. Door de archivistiek gestrikt. Brussel, VUBPRESS, p. 233-258. SCHEELINGS FR., Het behoud van wetenschappelijk erfgoed. In: Het Max Wildiersfonds geëvalueerd. Archief en wetenschappelijk onderzoek. Archiefkunde Verhandelingen aansluitend bij Bibliotheek- en Archiefgids 9. Berchem, VVBAD, 2007, p. 156-162. SCHEELINGS F., The need for a new paradigm for university archives. In: Janus, 1997, 2, pp. 80-110. SEGERS D. en UYTTENHOVE J., Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen. Catalogus met achtergrondinformatie bij de Jubileumtentoonstelling 26 april 2006 – 22 december 2006. UGent, Museum voor de geschiedenis van de Wetenschappen, 2006. SELLESLAGH K., Inventarisatie van de archieven van het laboratorium voor Artificiële Intelligentie van de VUB. (1983-1999). Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 2004. SHEPHERD Elizabeth and PRINGLE Rachael, Mapping Descriptive Standards Across Domains: a comparison of ISAD(G) and SPECTRUM. In: Journal of the Society of Archivists, 23-1, p. 17 – 34. SIMON-VAN DER MEERSCH Anne-Marie, Inventaris van het archief van de Rijksuniversiteit Gent (18171975), Brussel, ARA, 1978. SMIT Franck, De Nederlandse universiteiten en hun archieven. Studium Generale, 1998/2, p. 7-8. SMIT Franck, Plan van aanpak voor een aantal Nederlandse Universitaire collecties. In: Studium Generale, 1997/1, p. 18-19. Stad Gent - Museum Historiae Scientiarum. Hulde aan Prof. Dr. A.J.J. Van De Velde stichter van het Museum. Gent, 1958. STIBBE H.L., Standardising Description: The experience of Using ISAD(G). Janus, 1998, 1, p.132-152. STIBBE H.L., Implementing the Concept of Fonds: Primary Access Point, Multilevel Description and Authority Control. In: Archivaria, 1992, 34, pp. 109-137. THIELEMANS S., De archivaris als cultuurmanager: een Gentse bijdrage. In: Bibliotheek- en Archiefgids, 2002, 3, p. 11. THOMASSEN Th., Toegang. Ontwikkelingen in de ontsluiting van archieven. ’s-Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2001. THOMASSEN Th., Archiefgebruikers. Archiefpublicaties, 2004.

Consumenten

van

het

verleden.

’s-Gravenhage,

Stichting

59

VAN ASSCHE P., Het ‘Fonds Philippen’ op het Leuvense universiteitsarchief. Brussel. VUB (onuitgegeven verhandeling), 1997. VANHOUTTE E., Zorgen voor later. Argumenten voor de Wetenschappelijke Bestudering van de Vlaamse Muzikale en Literaire Archieven, Bibliotheken en Bewaarplaatsen. Wilrijk, Te@m Consult Publications, 2000. VAN DER MEERSCH Anne-Marie, George Sarton's European roots. Introduction to his life and times. Gent, Communication and cognition, 1984. VAN DER MEERSCH Anne-Marie en LANGENDRIES Elienne, Culturele archiefwerking in het Archief van de Universiteit Gent, In: Uit de oude doos, Culturele archiefwerking in Vlaanderen, 2006, VVBAD-CBV., pp. 175-180. VAN DER MEERSCH Anne-Marie en LANGENDRIES Elienne, Inventaris van het universiteitsbezit. Gent, UGent, 2006 (niet uitgegeven). VAN DER VEN Christian en SALVERDA Joost, De weg naar Hamelen: zelf zoeken of laten vertellen? In: THOMASSEN Th., Archiefgebruikers. Consumenten van het verleden. ’s-Gravenhage, Stichting Archiefpublicaties, 2004, p. 94-104. VAN EGMOND N.P., Archiefmanagement. Verwerving en verwijdering van archiefbestanden: beleid en praktijk in het openbaar archiefwezen, In: Handboek Informatiewetenschap voor bibliotheek en Archief. Dec. 2000, 3. VAN DIEPEN A., Het ultieme instrument voor een toetsbaar acquisitiebeleid? Naar een integraal acquisitiebeleid voor het Gemeentearchief Amsterdam. In Waardering, selectie, en acquisitie van archieven, ’s Gravenhae, SAP, (jaarboek 2004), p. 68-80. VAN GIESSEL A., KETELAAR F.C.J., DEN TEULING A.J.M. (red.), Archiefbeheer in de praktijk. Alphen aan den Rijn, 1986-. VAN HUELE Soizik, Onderzoek naar een voorstel tot opmaak van een digitaal archievenoverzicht van het Vlaams Parlement. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling – gespecialiseerde studie Archivistiek en Hedendaags Documentbeheer, promotor F. Scheelings), 2007. WALRAVENS G., Een archiefbeheersplan voor de dienst Onderzoeksbeleid aan de Universiteit Gent. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling – prom. Jan Roegiers), 1999. VANLAUWE X., Inventaris van het archief van Prof. Frans De Pauw, één van de oprichters van de VUB. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1998. WAEYENBERGH S., Een studie van het documentbeheerssysteem van het secretariaat van de Rector van de Vrije Universiteit Brussel. Brussel, VUB (onuitgegeven verhandeling), 1998. WEBER Juta, Malvine, Leaf and Kalliope. http://www.let.leidenuniv.nl/wgbw/weber.pdf (2007-06-28)

Some

co-operation

models:

YAKEL E., Impact of internet-based discovery tools on Use and Users of Archives. In: Comma, 2003-2/3, p. 191-200.

60

Websites UGent UGent: https://www.ugent.be Universiteitsarchief Gent: https://www.ugent.be/nl/voorzieningen/archief (2006-12-15) Universiteitsbibliotheek: http://lib.ugent.be/ (2006-12-15) Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen: http://www.sciencemuseum.ugent.be/ (2007-07-07) Faculteit Ingenieurwetenschappen: http://www.firw.ugent.be/algemeen/hist.jsp (2007-07-07). Ster-hervorming: http://www.ugent.be/nl/univgent/bestuur/files/ster.htm (2006-08-08). Universiteiten: ICA, Sectie University and Research Institution Archives: http://www.library.uiuc.edu/icasuv/pages/frameset.html (2007-07-07) National Park Service: http://www.nps.gov/history/museum/publications/MHII/mh2appd.pdf (2007-07-07) Society of American Archivists richtlijnen voor ontsluiting universitaire collecties: http://www.archivists.org/governance/guidelines/cu_guidelines.asp (2006-12-06) Archievenoverzichten Algemeen Rijksarchief: http://arch.arch.be/component/option,com_rab_archieven/Itemid,43/lang,nl_BE/ (2007-06-25) Archiefbank Vlaanderen: http://www.archiefbank.be/ (2007-06-25) Archievennet: http://www.archieven.nl/pls/m/zk2.zoek#7240883 (2007-06-25). Project Odis: http://www.odis.be/ (2007-07-10) Stadsarchief Antwerpen: http://stadsarchief.antwerpen.be/Unrestricted/Folder.aspx?folder_name=EFLORIS/Internet/STADSARCHIEF2/ 2.%20Archievenoverzicht (2007-07-07) Short Title Cataloque Vlaanderen (biedt een overzicht van oude drukken): http://www.stcv.be/ (2007-07-06) Universiteiten: Archievenoverzichten en archiefbeheer Universiteit Aken: http://www.archiv.rwth-aachen.de/Online-Bestandsfindbuch/ (2006-11-27) Universiteit Buffalo, New York: http://ublib.buffalo.edu/libraries/units/archives/collections.html (2006-11-27) Universiteit Freiburg: http://www.uniarchiv.uni-freiburg.de/Frames/A_bestand.htm (2006-11-27) Universiteit Harvard: http://hul.harvard.edu/huarc/holdings.shtml (2006-11-27) Universiteit Glasgow: http://www.archives.gla.ac.uk/collects/collect.html (2006-11-27) Universiteit Idaho: http://www.lib.uidaho.edu/special-collections/ (2006-11-27) Universiteit Leiden: http://www.dia.leidenuniv.nl/index.php3?m=2&c=54 Universiteit Leiden: http://ub.leidenuniv.nl/index.php3?c=288 (2006-11-27) Universiteit Leipzig: http://www.archiv.uni-leipzig.de/ (2006-11-27) Universiteit Michigan State: http://archives.msu.edu/icasuv/papers (2006-12-06) en http://archives.msu.edu/collections.htm (2006-12-06) Universiteiten Nederlanden: Overleg Post- en Archiefzaken: http://www.pazu.nl/openingspagina.htm (2007-0707) Universiteit Oregon State: http://osulibrary.oregonstate.edu/archives/handbook (2007-07-07) Universiteiten Schotland: http://www.gashe.ac.uk (2006-11-27) Universiteiten UK: http://www.archiveshub.ac.uk (2007-07-10) Universiteit Yale: http://www.library.yale.edu/mssa/tutorial/tutorial.htm (2007-07-07) Wetenschapsarchieven www.vub.ac.be/archivistiek/wetenschapsarchief/ (2006-12-16) www.flwi.ugent.be/fasti/pages/Obj_d.htm (2006-11-27)

61

http://www.studiumgenerale.be/index_ned.htm (2006-11-27) Archiefstandaarden ISAD(G) - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/isad_g_2e.pdf (2007-07-07). ISAD(G) - Nederlands: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAD2NL.pdf (2007-07-07). ISAAR(CPF) - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAAR2EN.pdf (2007-07-07). ISAAR(CPF) - Nederlands: http://www.archiefschool.nl/docs/isaar(cpf)2nl.pdf (2007-07-07). ISAF - Engels: http://www.ica.org/sites/default/files/ISAF_ENG.pdf (2007-07-07). ISIAH: http://www.ica.org/sites/default/files/ISIAHInternational%20Standard%20for%20Institutions%20with%20Archival%20Holdings.pdf (2007-07-07) Museumstandaarden CCO: http://www.vraweb.org/ccoweb/cco/intro.html (2007-07-07) CDWA: http://www.getty.edu/research/conducting_research/standards/cdwa/ (2007-07-07) CIDOC: http://www.willpowerinfo.myby.co.uk/cidoc/guide/guidecat.htm (2007-07-07) SPECTRUM: http://www.mda.org.uk/specfaq.htm (2007-07-07) Object-ID: http://www.object-id.com/checklist/check_eng.html (2007-07-09) Standaard voor muzikaal erfgoed RISM : http://rism.stub.uni-frankfurt.de/ (2007-07-07) Standaard voor literair erfgoed Malvine: http://www.malvine.org:8100/metasearch/thesaurus (2004/09/13) Fotostandaarden Sepia: http://www.knaw.nl/ecpa/sepia/index.html (2007-07-09) IPTC: http://www.controlledvocabulary.com/imagedatabases/iptc_naa.html (2007-07-10) Vergelijking standaarden Universiteit Dartmouth: http://www.dartmouth.edu/comp/about/projects/digitalmedia/images/resources/metadata-schemas.html (2007-07-03) Getty Institute: http://www.getty.edu/research/conducting_research/standards/intrometadata/crosswalks.html (2007-07-03) Digitaal archiveren Expertisecentrum David: http://www.expertisecentrumdavid.be/ (2007-06-10)

62

IX. Archievenoverzicht A.

Legende

ARUG BIB MVW x omvang x dozen (omvang) x (datering)

B.

Universiteitsarchief UGent Universiteitsbibliotheek UGent Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen aantal is geïntegreerd in hoger vermelde eenheid omvang niet gekend datering niet gekend

Inhoud

Archieven van het Bestuur Archieven van de Adviesorganen Archieven van de Administratie Archieven van de Faculteiten Archieven van Personen Archieven van Organisaties Archieven van Studentenverenigingen Verzamelingen Onderwerpmappen

63

Bewaarplaats archieven van het Bestuur ARUG

College van Curatoren

omvang

datering

Toegang

5 dozen

1817-1833

Inventaris

17 dozen

1835-1955

Inventaris

142 dozen

1851-1993

Inventaris

107 dozen

1918-1971

Inventaris

67 meter

1953-2004

Inventaris

61 meter

1972-2004

Inventaris

33 dozen

1958-1989

Inventaris

bronnen: notulen, briefwisseling, register van betalingen ARUG

Beheerder-inspecteur bronnen: briefwisseling, rekeningen, begrotingen

ARUG

Ondervoorzitter van de Raad van Beheer / Administrateur

Dossierinventaris

bronnen: briefwisseling, stukken betreffende betalingen ARUG

Beheerscommissie van het Universiteitsvermogen bronnen: notulen en voorbereidende stukken, briefwisseling en 'comptabiliteit'

ARUG

Raad van Beheer / Raad van bestuur bronnen: notulen en voorbereidende stukken

ARUG

Vast Bureau / Bestuurscollege bronnen: notulen en voorbereidende stukken

ARUG

Regeringscommissaris bronnen: jaarverslagen, briefwisseling

ARUG

Beheerders

17 dozen

Inventaris

Academisch beheerder

1991-2000

Logistiek beheerder

1995-1997

bronnen: brieven ARUG

Vicerector

4 dozen

1971-1997

Inventaris

47 dozen

1959-2001

Inventaris

45 dozen

1971-2004

Inventaris

bronnen: briefwisseling ARUG

Rector bronnen: briefwisseling, adviezen van diensthoofden, dossiers over UZ

ARUG

Verkiezingsbriefwisseling en propaganda

64

bewaarplaats archieven van de Adviesorganen ARUG

College van Assessoren

ARUG

bronnen: notulen, briefwisseling

ARUG

Academische Senaat / Academieraad

ARUG

bronnen: notulen en voorbereidende stukken, aanwezigheidsregisters, dossiers

ARUG

Raadgevend college

ARUG

bronnen: briefwisseling en notulen

ARUG

Commissie voor Sociale Aangelegenheden (Activiteiten) / Sociale Raad

ARUG

bronnen: notulen en werkdocumenten, briefwisseling

ARUG

Bestuursraden AZ / UZ

ARUG

bronnen: verslagen en voorbereidende stukken

ARUG

Onderzoeksraad

ARUG

bronnen: notulen en voorbereidende stukken, briefwisseling, jaarverslagen

ARUG

Overlegcomités RUG

ARUG

bronnen: notulen, verslagen en briefwisseling

ARUG

Bouwcommissie

ARUG

bronnen: notulen en voorbereidende stukken

ARUG

Computercommissie

ARUG

bronnen: briefwisseling, verslagen, rapporten

ARUG

Onderwijsraad

ARUG

bronnen: verslagen en voorbereidende stukken, briefwisseling

ARUG

Stuurgroep uitstraling/ Stuurgroep P.R.

ARUG

bronnen: verslagen en bijlagen

ARUG

Directiecollege

ARUG

bronnen: verslagen, werkdocumenten en briefwisseling

ARUG

Interfacultaire bibliotheekraad

ARUG

bronnen: notulen

ARUG

Werkgroep permanente vorming

ARUG

bronnen: notulen

ARUG

Commissie Communicatie

ARUG

bronnen: notulen

ARUG

Stuurgroep industrie-universiteit

omvang

datering

Toegang

5 dozen

1835-1863, 1933-1953

Inventaris

52 dozen

1818-1994

Inventaris

1 doos

1966-1973

Inventaris

39 dozen

1961, 1966-1999, 2000-2003

Inventaris

188 dozen

1963-2001

Inventaris

8 dozen

1978-1997

Inventaris

23 dozen

1949-2000

Inventaris

32 dozen

1961-2003

Inventaris

x dozen

1968-2001

inventaris

12 dozen

1980-2001

inventaris

2 dozen

1978-1996

inventaris

18 dozen

1992-2001

inventaris

x dozen

1989-1998

inventaris

2 dozen

1993-1994

inventaris

1 doos

2003-2006

inventaris

1 doos

1988-1989

inventaris

65

bewaarplaats archieven van de Administratie ARUG

ARUG

Dienst voor academische aangelegenheden bronnen: inschrijvingsregisters, briefwisseling, oorlogsdossiers, stukken betreffende personeel, stukken betreffende studentenaangelegenheden, stukken betreffende gebouwen Financiële Dienst

omvang

datering

toegang

180 m. 234 dozen

1817-2000

Inventaris Dossierinventaris

1000 dozen

1992-2001

inventaris

15 dozen

1956-2000

inventaris

2 dozen

1979-2001

inventaris

75 dozen

1944-2003

inventaris

1 doos

1992-2001

inventaris

25 dozen + 250 plannen

[1930-1965]

Aleph

5 dozen

1968-2001

inventaris

334 dozen

1835-2006

bronnen: omzendbrieven, facturen ARUG

Sociale Sector bronnen: stukken betreffende studentenresto, homes, adviescentrum voor studenten, sociale dienst, psychologische raadgeving

ARUG

Dienst Onderzoeksbeleid bronnen: briefwisseling, dossiers betreffende internationale onderzoeksprojecten

ARUG

Dienst voor Culturele aangelegenheden en public relations bronnen: verslagen, briefwisseling, dossiers betreffende vieringen, bezoeken, recepties, manifestaties, culturele aangelegenheden, dossiers betreffende Dies Natalis, Opening Academiejaar, dossiers betreffende lezingen, sponsoring, beurzen, prijzen

ARUG

Dienst Gebouwen, Beheer en Onderhoud

BIB-128

bronnen: omzendbrieven Directie Gebouwen en Facilitair Beheer: Boekentoren bronnen: bouwdossiers, plannen

ARUG

Juridische Dienst briefwisseling, omzendbrieven

ARUG

Personeelsdienst bronnen: briefwisseling, personeelsdossiers, dossiers betreffende ongevallen, sociale dienst, examens

ARUG

Europese onderwijsprojecten/Dienst Internationale betrekkingen

inventaris Dossierinventaris

153 dozen

1987-1999

inventaris

1 doos

1985-2000

inventaris

3 dozen

1997-2001

inventaris

2 dozen

1998-1999

inventaris

1 doos

1997-1999

inventaris

bronnen: in bewerking ARUG

Open Universiteit bronnen: jaarverslag, dossiers werking

ARUG

Administratieve Informatica Verwerking bronnen: briefwisseling, verslagen, omzendbrieven

ARUG

Dienst Milieubeheer bronnen: verslagen, omzendbrieven

ARUG

Permanentie en Preventiedienst

66

bewaarplaats archieven van de Administratie

omvang

datering

toegang

1 doos

2000-

inventaris

3 dozen

1952-1990

inventaris

16 dozen

1975-1990

inventaris

1 doos

1969-2001

inventaris

1 doos

1969-2006

inventaris

2 dozen

1966-1996

inventaris

2 dozen

1969-2006

inventaris

12 dozen

1947-2000

inventaris

2 dozen

1958-1985

inventaris

14 dozen

1961-1996

inventaris

2 dozen

1970-1985

inventaris

2 dozen

1966-1989

inventaris

1 doos

1972-1985

inventaris

x

1970-1980

inventaris

x

1972-1977

inventaris

bronnen: omzendbrieven ARUG

Universitaire Club Het Pand bronnen: omzendbrieven

ARUG

Centraal Digitaal Rekencentrum / Academisch Rekencentrum bronnen: verslagen, briefwisseling, werkingsdossiers

ARUG

Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding bronnen: verslagen en voorbereidende stukken, briefwisseling, dossiers

ARUG

Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen bronnen: jaarverslagen, briefwisseling, catalogi, uitnodigingen

ARUG

Talencentrum / universitair centrum voor Talenonderwijs bronnen: verslagen, briefwisseling, dossiers over cursussen

ARUG

Centrale Dienst voor de fysische controle ter bestrijding van de gevaren van ioniserende stralingen bronnen: briefwisseling, verslagen

ARUG

Arbeidsgeneeskundige dienst /departement van medisch toezicht bronnen: verslagen, briefwisseling

ARUG

Dienst voor de veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen bronnen: verslagen, briefwisseling, dossiers over brandbestrijding, veiligheid en hygiëne

ARUG

Dienst voor studieadvies bronnen: rapporten, jaarverslagen, dossiers betreffende oriënteringsdagen, vakantiecursussen

ARUG

Universiteitsarchief bronnen: briefwisseling, jaarverslagen, werkingsdossiers en BTK-projecten

ARUG

Universitair Studiebureau bronnen: briefwisseling, jaarverslagen, dossiers van Centraal Bureau voor de Studie van het Universitair Onderwijs

ARUG

Bibliotheken bronnen: jaarverslagen, briefwisseling

ARUG

Universitaire Gezondheidsdienst bronnen: jaarverslagen

ARUG

Centrale dienst voor vloeibare lucht en stikstof bronnen: jaarverslagen

ARUG

Centraal laboratorium voor elektronenmicroscopie bronnen: jaarverslagen

67

bewaarplaats archieven van de Administratie ARUG

Centrale dienst voor de verdeling van gedenaturaliseerde alcohol

omvang

datering

toegang

x

1972-1979

inventaris

x

1972-1979

inventaris

x

1972-1983

inventaris

x

1972-1980

inventaris

x

1972-1979

inventaris

x

1972-1979

inventaris

x

1972-1985

inventaris

x

1973-1977

inventaris

39 dozen

1925-2001

inventaris

1 doos

1970-1971

inventaris

1 doos

1996-1998

inventaris

bronnen: jaarverslagen ARUG

Centraal simulatielaboratorium bronnen: jaarverslagen, stukken betreffende cursusaanbod

ARUG

Centraal atelier voor het herstellen van electronische apparatuur bronnen: jaarverslagen

ARUG

Centraal architectenbureau bronnen: jaarverslagen

ARUG

Kinderkribbe bronnen: jaarverslagen, briefwisseling

ARUG

Centrale werkplaats faculteit Wetenschappen en Toegepaste Wetenschappen bronnen: jaarverslagen

ARUG

Centrale werkplaats faculteit van de Diergeneeskunde bronnen: jaarverslagen

ARUG

Thermische centrale bronnen: jaarverslagen

ARUG

Gents Universitair Sportbeheer bronnen: notulen, briefwisseling, dossiers betreffende werking, brochures, omzendbrieven

ARUG

Centrale dienst voor medische controle ter bestrijding van de gevaren van ioniserende stralingen bronnen: jaarverslag

ARUG

Biocentrum Agri-vet bronnen: stukken betreffende samenstelling stuurgroep

68

bewaarplaats archieven van de Faculteiten

omvang

datering

bewaarplaats

213 dozen

1838-2000

ARUG

archief van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte 1. raden en commissies

toegang

68

1838-1998

inventaris

53

1899-1970

inventaris

29

1919-2000

inventaris

48

1896-2000

inventaris

2

1968-1970, 1995-

inventaris

7

1947, 1981-1989

inventaris

4

1967-1985

inventaris

2

1967-2000

inventaris

bronnen: notulen, verslagen en briefwisseling ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: briefwisseling

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: examens, examenregelingen, verslagen, puntenlijsten, lijsten proclamatie

ARUG

6. leergangen bronnen: dossiers, uitnodigingen, programma's

ARUG

7. gebouwen bronnen: inventaris van het mobilair, verslagen, briefwisseling

ARUG

8. berichtgeving bronnen: omzendbrieven, uitnodigingen

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende studiedagen, verslagen

69

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

ARUG

archief van de faculteit Rechtsgeleerdheid

omvang

datering

68 dozen

1831-1992

toegang

1. raden en commissies bronnen: notulen

27

1838-1879, 1905-1941, 1965-1992

Inventaris

2. dienst van de decaan

2

1831-1833

inventaris

16

1962-1997

inventaris

16

1838-1989

inventaris

3

1970-1990

inventaris

1

1969-1984

inventaris

3

1977-1990

inventaris

bronnen: briefwisseling ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, notulen, werkingsdossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: lijsten met cursussen, ingeschreven studenten, verslagen, puntenlijsten, examenregelingen, enz.

ARUG

6. leergangen bronnen: dossiers betreffende hervormingen, studie-informatie

ARUG

8. berichtgeving bronnen: uitnodigingen, omzendbrieven

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende studiedagen, arbituriëntendagen

70

bewaarplaats archieven van de Faculteiten

omvang

datering

bewaarplaats

181 dozen 14 kaften

1836-2001

ARUG

archief van de faculteit Wetenschappen

1. raden en commissies

toegang

63

1836-2001

inventaris

24

1846-1847, 1908-1910, 19321964, 1968-1969, 1988, 1993, 1995

inventaris

29

1884-1998

inventaris

36

1943-1978

inventaris

7

1838-1998

inventaris

8

1927-1990

inventaris

8

1970

inventaris

6

1953-1974

inventaris

14 kaften

20ste eeuw

Geen

bronnen: notulen, bijlagen, briefwisseling, verslagen ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: briefwisseling

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, kasboeken, verslagen, werkingsdossiers

ARUG

4, personeel bronnen: aanwezigheidsregisters

ARUG

5. studenten en examens bronnen: examens, examenuitslagen, puntenlijsten, beoordelingsformulieren, registers

ARUG

6. leergangen bronnen: programmaboeken, cursussen, lesverslagen, programma's

ARUG

7. gebouwen bronnen: dossier Geologisch Instituut

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende studiedagen

MGW

Natuurkundig laboratorium bronnen: briefwisseling en facturen

71

bewaarplaats archieven van de Faculteiten

omvang

datering

bewaarplaats

110 dozen

1838-1999

ARUG

archief van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen 1. raden en commissies

toegang

49

1838-1998

Inventaris

10

1838-1974

Inventaris

15

1929-1997

Inventaris

2

1900, 1936-1948

Inventaris

14

1958-1996

Inventaris

7

1944-1989, 1993-1994

Inventaris

2

1960, 1970, 1999

Inventaris

11

1977-

inventaris

bronnen: notulen en bijhorende documenten ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: briefwisseling

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, verslagen, werkingsdossiers

ARUG

4. personeel bronnen: werkingsdossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: examens, verslagen, dossiers, inschrijvingen

ARUG

6. leergangen bronnen: berichtgeving, dossiers

ARUG

8. berichtgeving bronnen: stukken betreffende proclamaties en discussies

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende studiedagen

72

bewaarplaats archieven van de Faculteiten

omvang

datering

bewaarplaats

246 dozen

1837-1997

ARUG

archieven van de faculteit Toegepaste Wetenschappen 1. raden en commissies

toegang

81

1934-1992

inventaris

23

1920-1947

inventaris

21

1840-1962

inventaris

5

1919-1997

inventaris

6

1936-1964

inventaris

88

1869-1958

inventaris

14

1947-1964

inventaris

x

1919-1923

inventaris

x

1942-1995

inventaris

x

1936-1964

inventaris

x

1877-1995

inventaris

1

1951-1960

inventaris

4

1945-1991

inventaris

3

1837-1981

inventaris

bronnen: agenda's, notulen, besluiten, briefwisseling ARUG

2. dienst van de bestuurder van de speciale scholen bronnen: briefwisseling

ARUG

2. dienst van de studie-insepcteur van de bijzondere scholen bronnen: briefwisseling, reglementen, werkingsdossiers, jaarverslagen

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, berichtgeving, jaarverslagen

ARUG

4, personeel bronnen: huldigingen, opvolgingen, werkingsdossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: getuigschriften, attesten, werkdossiers, inlichtingen

ARUG

6. secretaris van de speciale scholen bronnen: briefwisseling

ARUG

6. tekenaar-bibliothecaris van de Speciale scholen bronnen: briefwisseling, attesten

ARUG

6. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, verslagen, programma's

ARUG

4. personeel bronnen: huldigingen, opvolgingen, werkingsdossiers

ARUG

6. leergangen bronnen: dossiers, tabellen, aanvragen, uurroosters

ARUG

7. gebouwen en uitrusting bronnen: dossiers

ARUG

8. berichtgeving bronnen: berichten enquêtes, stukken betreffende studiedagen

ARUG

9. varia bronnen: onkostenota's, wetten en reglementen, stukken betreffende opendeurdagen

73

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

Archieven van de faculteit Economie en Bedrijfskunde 1. raden en commissies

omvang

datering

toegang

38

1951-1998

inventaris

5

1936-1990

inventaris

4

1942-1975

inventaris

8

1920-1994

inventaris

43

1939-1996

inventaris

1

1919-1989

inventaris

2

1961-1976

inventaris

1

1967-1993

inventaris

102 dozen

1919-1998

bronnen: briefwisseling, verslagen, voorbereidingen en notulen ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: briefwisseling

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, stukken betreffende oprichting en werking faculteit

ARUG

4. personeel bronnen: opvolgingsdossiers, ATP-dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: briefwisseling, toelatingsexamens, verslagen

ARUG

7. gebouwen bronnen: inhoud niet gespecificeerd

ARUG

8. berichtgeving bronnen: berichtgeving, omzendbrieven, dossiers betreffende Prijs van Buitenlandse Zaken

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende studiedagen

74

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

Archieven van de faculteit Diergeneeskunde 1. raden en commissies

omvang

datering

26 dozen

1929-1996

toegang

5

1934-1987

inventaris

x

1934

inventaris

2

1972-1973, 1988

inventaris

13

1961-1996

inventaris

2

1969, 1971-1973, 1992-1996

inventaris

4

1929-1990

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: briefwisseling

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: verslagen, petities

ARUG

5. studenten en examens bronnen: examens, inschrijvingen, dossiers

ARUG

8. berichtgeving bronnen: omzendbrieven, documentatie

ARUG

9. varia bronnen: knipsels, huldevieringen, stukken betreffende studiedagen

75

bewaarplaats archieven van de Faculteiten

omvang

datering

bewaarplaats

226 dozen

1928-1996

ARUG

Archieven van de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen 1. raden en commissies

toegang

56

1928-1983

inventaris

34

1928-1989

inventaris

9

1960-1993

inventaris

x

1954-1962

inventaris

76

1932-1996

inventaris

35

1974-1986

inventaris

10

1969-1984

inventaris

2

1970, 1983

inventaris

4

1977, 1982-1984

inventaris

bronnen: notulen met bijhorende stukken, voorbereidingen, verslagen ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: briefwisseling, boekhouding

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, instructies, dossiers

ARUG

4. personeel bronnen: aanwezigheidsregisters

ARUG

5. studenten en examens bronnen: verslagen, examens, puntenlijsten, toelatingen, studentenoefeningen

ARUG

6. leergangen bronnen: vacature, programmahervorming

ARUG

7. gebouwen bronnen: briefwisseling betreffende Dunantlaan 2

ARUG

8. berichtgeving bronnen: dossier eerste diplomauitreiking, uitnodigingen

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende sportnamiddag, studiedagen

76

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

Archieven van het Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding

omvang

datering

26 dozen

1874-1997

1. raden en commissies

toegang

1908-1995

inventaris

2

1934-1996

inventaris

4

1944-1997

inventaris

5

1935-1936, 1943-1989

inventaris

10

1909-1994

inventaris

x

1959-1991

inventaris

4

1911-1978

inventaris

x

1874-1946

inventaris

1

1968-1995

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling, verslagen

ARUG

4. personeel bronnen: aanwezigheidsregisters, dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: notulen, examens, inschrijvingen, programma's

ARUG

6. leergangen bronnen: dossiers

ARUG

7. gebouwen bronnen: inventarisboek, factuurboeken, bestelbons en facturen, dossiers

ARUG

8. berichtgeving bronnen: wetten

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende vieringen, enquêtes

77

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats

archieven van de faculteit Farmaceutische Wetenschappen

ARUG

1. raden en commissies bronnen: notulen

ARUG

2. dienst van de decaan

omvang 76 dozen

datering

toegang

1951-1998

6

1960, 1969-1973, 1984-1987, 1992-1998

inventaris

11

1970-1990

inventaris

3

1951-1986

inventaris

7

1970-1991

inventaris

17

1963-1994

inventaris

12

1968-1993

inventaris

1

1955-1989

inventaris

1

1964-1984

inventaris

18

1961-1991

inventaris

bronnen: briefwisseling ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: briefwisseling

ARUG

4. personeel bronnen: thematische dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: briefwisseling, verslagen, examens, stagedossiers, dossiers

ARUG

6. leergangen bronnen: dossiers

ARUG

7. gebouwen bronnen: verslagen, briefwisseling, dossiers

ARUG

8. berichtgeving bronnen: persmededelingen, wetgeving, reglementen

ARUG

9. varia bronnen: dossiers o.a. vieringen en plechtigheden, interuniversitaire contacten

78

bewaarplaats archieven van de Faculteiten

omvang

datering

bewaarplaats

174 dozen

1917-1996

ARUG

archieven van de faculteit van de Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen 1. raden en commissies

toegang

30

1917-1988

inventaris

46

1920-1990

inventaris

3

1939-1988

inventaris

26

1934-1970

inventaris

45

1920-1996

inventaris

10

1943-1977

inventaris

6

1919-1990

inventaris

8

1935-1974

inventaris

bronnen: notulen, verslagen, stukken betreffende Eigen Vermogen, Sociale Dienst en Studentenrestaurants ARUG

2. dienst van de decaan bronnen: brievendossiers

ARUG

3. instituten, seminaries, diensten, laboratoria bronnen: inventarisboeken, verslagen

ARUG

4. personeel bronnen: dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: examens, puntenlijsten, inschrijvingsregister, toelatingen, briefwisseling, dossiers, aanwezigheidsregisters

ARUG

7. gebouwen bronnen: dossiers

ARUG

8. berichtgeving bronnen: wetten, reglementen, dienstnota's, nieuwjaarskaarten

ARUG

9. varia bronnen: thematische dossiers

79

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

archieven van het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde 1. raden en commissies

omvang

datering

69 dozen

1920-1988

toegang

69

1920-1986

inventaris

x

1944-1987

inventaris

x

1961-1986

inventaris

x

1921-1988

inventaris

x

1969-1981

inventaris

x

1942-1985

inventaris

x

1973-1987

inventaris

x

1920-1953

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling, begroting

ARUG

4. personeel bronnen: briefwisseling

ARUG

5. studenten en examens bronnen: puntenlijsten, examens, beoordelingen, taalproeven

ARUG

6. leergangen bronnen: programmahervormingen

ARUG

7. gebouwen bronnen: inventaris, briefwisseling

ARUG

8. berichtgeving bronnen: ad valvasberichten

ARUG

9. varia bronnen: wetgeving

80

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

archieven van het Interfacultair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking 1. raden en commissies

omvang

datering

6 dozen

1962-1993

toegang

6

1967-1987

inventaris

x

1971-1986

inventaris

x

1973-1993

inventaris

x

1986-1988

inventaris

x

1962-1982

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling

ARUG

5. studenten en examens bronnen: inschrijvingen, examens, stukken betreffende doctoraten en keuzevakken

ARUG

8. berichtgeving bronnen: omzendbrieven

ARUG

9. varia bronnen: thematische dossiers

bewaarplaats ARUG

archieven van het Interfacultair Centrum voor Milieusanering 1. raden en commissies

9 dozen

1962-1993

9

1972-1993

inventaris

x

1971-1986

inventaris

x

1971-1991

inventaris

x

1986-1988

inventaris

x

1962-1982

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling

ARUG

5. studenten en examens bronnen: inschrijvingen, examens, doctoraten, keuzevakken

ARUG

8. berichtgeving bronnen: omzendbrieven

ARUG

9. varia bronnen: dossier

bewaarplaats ARUG

Archieven van het Interfacultair Centrum voor Informatica 1. raden en commissies

2 dozen

1983-1986

2

1983-1986

inventaris

x

z.d.

inventaris

bronnen: notulen ARUG

8. berichtgeving bronnen: stukken betreffende oprichting en doelstellingen

81

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

archieven van het Hoger Instituut voor Stedenbouw, Ruimtelijke Ordening en Ontwikkeling 1. raden en commissies

omvang

datering

1 doos

1978-1984

1

1978-1984

toegang

inventaris

bronnen: notulen

bewaarplaats ARUG

archieven van de School voor Management 1. raden en commissies

68 dozen

1953-1998

68

1981-1998

inventaris

x

1953-1991

inventaris

x

1962-1990

inventaris

x

1980-1990

inventaris

x

1978-1988

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling

ARUG

3. leergangen bronnen: briefwisseling, cursussen, thematische dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: toelatingen, doctoraten, examenuitslagen, cursussen

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende oprichting

bewaarplaats ARUG

archieven van de School voor Criminologie 1. raden en commissies

1 doos

1987-1988

1

1987-1988

inventaris

x

1987-1988

inventaris

x

1988

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende vieringen, congres

bewaarplaats ARUG

archieven van de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen 1. raden en commissies

20 dozen

1992-1998

20

1992-1998

inventaris

x

1992-1993

inventaris

bronnen: notulen ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende UNESCO en Conferentie

82

bewaarplaats archieven van de Faculteiten bewaarplaats ARUG

archieven van het Departement voor Lerarenopleiding 1. raden en commissies

omvang

datering

42 dozen

1977-1998

toegang

42

1989-1990

inventaris

x

1982-1998

inventaris

x

1992-1998

inventaris

x

1979-1998

inventaris

x

1989-1995

inventaris

x

1988-1998

inventaris

x

1977-1996

inventaris

x

1989-1998

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. dienst van de voorzitter bronnen: briefwisseling

ARUG

3. leergangen bronnen: stukken betreffende oprichting

ARUG

4. personeel bronnen: briefwisseling, dossiers

ARUG

5. studenten en examens bronnen: examens, verslagen, inschrijvingen

ARUG

6. studiedagen en nascholing bronnen: stukken betreffende nascholingen en studiedagen

ARUG

8. berichtgeving bronnen: stukken betreffende oprichting

ARUG

9. varia bronnen: stukken betreffende activiteiten

bewaarplaats ARUG

archieven van het Centrum voor Statistiek 1. raden en commissies

2 dozen

1996-1997

1

1996-

inventaris

x

1996

inventaris

1

1997-

inventaris

1967-1968

inventaris

bronnen: notulen ARUG

2. werking bronnen:stukken betreffende Academische zitting en viering

ARUG

6. leergangen bronnen: aankondigingen en uitnodigingen

ARUG

archieven van het Hoger Instituut voor Oosterse, Oosteuropese en Afrikaanse Taalkunde en Geschiedenis

1 doos

83

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

ABBE E.

4 omslag

1840 - 1905

geen toegang

MGW

ABRAHAM E.

5 omslag

x

geen toegang

MGW

ACHARD CH.

3 omslag

x

geen toegang

MGW

ALDROVANDI

2 omslag

x

geen toegang

MGW

ALLEN James

1 omslag

x

geen toegang

BIB-114

APOSTEL Leo

x dozen

x

lijst

MGW

BACCELLI G.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BACHLIN Rudolf

1 omslag

1911-1946

geen toegang

MGW MGW

BACON F. BAEKELAND L.

1 omslag 250 foto's, 50 brieven, gedrukt werk

1561-1626 x

geen toegang

geen toegang

MGW

BARIE

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BARTH

1 omslag

x

geen toegang

BIB-69

BASSE Maurits

5 dozen

19de-20ste eeuw

geen toegang

MGW

BAUMEL

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BELPAIRE Maurice

1 omslag

1898-1948

geen toegang

MGW

BERGER

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BERNARD Claude

1 omslag

1813-1878

geen toegang

MGW

BESANCON F.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BESSEMANS A.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BEYERINCK M.W.

1 omslag

x

geen toegang

BIB-2

BIDEZ J.

25 dozen

x

geen toegang

MGW

BLANCHARD R.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BLASCHKA

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

BLYAU A.

1 doos

1896-1946

lijst

AR-7J

BODDAERT R.

9 delen

1854-1904

geen toegang

AR-7J

BOEL B.

5 delen

1937-1949

geen toegang

MGW

BOERHAVE H.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BOHN

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BOISIER

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

BOLCKMANS A.

4 delen

1936-1978

geen toegang

84

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

BORDET Jules

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BOUCHARD

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BOUCKAERT Jan H.

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

BOUCKAERT J. / Ganda Congo

5 dozen

1947-1969

lijst

MGW

BOUCKAERT Jan J.

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

BOULVIN J.

2 dozen

1883-1908

geen toegang

MGW

BOULVIN Jules

1 omslag

1855-1920

geen toegang

MGW

BRAECKMAN Pieter

1 omslag

x

geen toegang

MGW

BRAND Ernst

1 omslag

1827-1897

geen toegang

MGW

BRANS P.H.

1 omslag

x

geen toegang

3 delen

1958-1979

geen toegang

1 omslag

x

geen toegang geen toegang

AR-7J

BRAT J.

MGW

BRISSAUD

MGW

BURROUGHS William

1 omslag

x

BIB-21

BURSSENS A.

58 dozen

20ste eeuw

geen toegang

MGW

BURUCHER

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

CALUWAERTS A.

BIB-101

CARLIER Bob

MGW

CATALAN E.

AR-7J

CERULUS A.

1 doos

[1900-1925]

geen toegang

x dozen

x

geen toegang

1 omslag 4 dozen, 1 deel

x

geen toegang

1896-1963

lijst

MGW

CERULUS A.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CERULUS F.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CHANTEMESSE

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CHAUFFARD

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CHAVEAU A.

1 omslag

x

geen toegang

BIB-83

CLAEYS Prosper

4 dozen

18de-19de eeuw

geen toegang

MGW

CLOQUET Jean

1 omslag

1887-1961

geen toegang

MGW

COCKERILL John

1 omslag

x

geen toegang

MGW

COMBE

1 omslag

x

geen toegang

MGW

COMBY

1 omslag

x

geen toegang

MGW

COMHAIRE A.J.J.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

COPERNICUS N.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CORIN Gabriel

1 omslag

x

geen toegang

85

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

CORNELISSEN N.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CORNET J.

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

COTTENIE A.

5 dozen

1925-1987

inventaris

MGW

CREPIN Fr.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

CUVELIER Bartholomé

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

CUVELIER B.V.J.

12 dozen

1928-1988

lijst

MGW

CUVIER G.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DA VINCI Leonardo

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DAELS Felix

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DAELS Frans

1 omslag

x

geen toegang

BIB-89

DAISNE Johan

x dozen

20ste eeuw

geen toegang

BIB-98

DAISNE Johan

x dozen

20ste eeuw

inventaris

AR-7J

DAMBRE F.

5 dozen

1967-1986

lijst

MGW

DANDOIS L.

1 omslag

x

geen toegang

BIB-75

D'ARENBERG

10 dozen

17de eeuw

geen toegang

MGW

D'ARSONVAL A.

0 omslag

x

geen toegang

MGW

DARTEVELLE E.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DARWIN Charles

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE BEULE Fr.

1 omslag

1919-1949

geen toegang

AR-7J

DE BISSCHOP M.

4 delen

1959-1985

geen toegang

MGW

DE BLOCK F.

1 omslag

1889-1932

geen toegang

MGW

DE BRUYCKER Caesar

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE BRUYNE C.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE BUFFON Georges

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE BURGGRAEVE A.

1 omslag

1806-1902

geen toegang

AR-7J

DE BUSSCHER J.

x dozen

1755-1965

geen toegang

1 omslag

x

geen toegang

1 doos

1956-1967

geen toegang

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE BUSSCHER Jacques

AR-7J

DE CONINCK L.

MGW

DE JUSSIEU Beranrd

BIB-106

DE KEYSER Paul

MGW BIB-74

DE LANIER DE LIGNE

x dozen

x

geen toegang

1 omslag 38 banden, 12 dozen

x 17de-19de eeuw

geen toegang lijst

86

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang geen toegang

MGW

DE MEESTERE Marcel

1 omslag

x

AR-7J

DE MEULEMEESTER D.

5 dozen

1825-1953

lijst

AR-7J

DE MOERLOOSE P.

x dozen

x

geen toegang

MGW

DE NABIAS B.

1 omslag

x

geen toegang

BIB-125

DE NEVE Oscar

x dozen

x

lijst

MGW

DE NOBELE Jules

1 omslag

x

geen toegang

BIB-100

DE PAUW Napoleon

x dozen

x

geen toegang

MGW

DE REGT Jan

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE REYCKERE Petrus

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE ROM Firmin

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

DE SAGHER H.E.

2 dozen

1910-1932

geen toegang

AR-7J

DE SCHAEPDRYVER A.

2 dozen

c

geen toegang

AR-7J

DE SCHAEPDRYVER A.

x

inventaris

AR-7J BIB-16

DE SCHAEPDRYVER A. De SMET F.

2 dozen 54 archiefdozen 132 dozen 32 delen

x 19de-20ste eeuw

inventaris lijst

MGW

DE VOS Jules

1 omslag

x

geen toegang

BIB-70

DE VLEESCHAUWER H.

5 dozen

20ste eeuw

geen toegang

BIB-123

DE VREESE Willem

x dozen

x

geen toegang

AR-7J

DE VRIENDT J.

3 delen

1934-1993

geen toegang

MGW

DE VRIES Hugo

1 omslag

1848-1938

geen toegang

BIB-9

DE VRIESE L.

2 delen

20ste eeuw

geen toegang

BIB-71

DE VRIESE Lodewijk

x dozen

19de-20ste eeuw

geen toegang

MGW

DE WAELE Alfred

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE WAELE Henri

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE WILDE Raphaël

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DE WILDE Valerius

1 omslag

x

geen toegang

BIB-99

DE WITTE Dirk

1 doos

20ste eeuw

geen toegang

MGW

DE WITTE Frederik

x

geen toegang

BIB-31

DE WOLF Jozef

1 omslag 4 pakken en 42 delen in 6 dozen

20ste eeuw geen toegang

87

bewaarplaats archieven van Personen BIB-32

DE WOLF Jozef

omvang

datering

5 pakken en 28 delen in 5 dozen

20ste eeuw

toegang geen toegang

AR-7J

DE WULF M.

1 deel

1916-1918

lijst

MGW

DEBAISIEUX

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DEBOVE

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DEBYE Peter

1 omslag

1884-1966

geen toegang

MGW

DEDEKEN Julien

1 omslag

1876-1951

geen toegang

MGW

DEDEKEN Leon

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DEFOORT R.F.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DEJERINE

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DELPET Pierre

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

DELVA W.

23 dozen

[1940]-1979

lijst

BIB-73

DENEFFE Victor

x dozen

19de-20ste eeuw

geen toegang

MGW

DENEFFE Victor

1 omslag

x

geen toegang

BIB-124

DEROLEZ René

x dozen

x

lijst

MGW

DEROM Emile

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

DESCANS L. - Jules en Rudi De Cavel

MGW

DESGREZ

2 dozen

1895-1955

lijst

1 omslag

x

geen toegang geen toegang

AR-7J

DESOT W.

2 dozen

1966-1976

AR-7J

DHONDT J.

12 dozen

1932-1972

lijst

BIB-107

DIEGERICK

x dozen

x

geen toegang

MGW

DIERICKX Kamiel

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DODOENS Rembert

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DONNY F.

x dozen

x

geen toegang

MGW

DONNY Francois

1 omslag

1826-1840

geen toegang

MGW

DUBOIS H.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DUGUET

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DUJARDIN-BEAUMETZ

1 omslag

1833-1895

geen toegang

MGW

DUPLAY

1 omslag

x

geen toegang

MGW

DURAND Th.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

EBEN Willem

1 omslag

1853-1890

geen toegang

BIB-30

EEMAN E. en EEMAN F.

1 pak

19de -20ste eeuw

geen toegang

88

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang geen toegang

MGW

EEMAN Fernand

1 omslag

x

AR-7J

ELAUT L.

10 dozen

1920-1981

geen toegang

MGW

ELAUT Leon

1 omslag

x

geen toegang

MGW

EMPAIN Edouard

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

EPSTEINS F.

4 delen

1936-1940

geen toegang

1 omslag

x

geen toegang

4 delen

1943-1988

geen toegang

1 omslag

x

geen toegang

MGW

ESTREICHER K.

AR-7J

EVRARD A.

MGW

EVRARD Vincent

MGW

EYSKENS Gaston

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FARADAY Davy

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FARADAY Michael

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FAUTREZ Julien

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FEYNMAN Dick

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FINGER Ernst

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FRAIPONT

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FRANCOIS Jules

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FRANCOTTE X.

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

FRANSEN J.

6 dozen

1966-1967

geen toegang

MGW

FREDERICQ Henri

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FREDERICQ Leon

1 omslag

x

geen toegang

BIB-87

FREDERICQ Louis

x dozen

x

geen toegang

BIB-77

FREDERICQ Paul

x dozen

19de-20ste eeuw

fiches

MGW

FREUD Sigmund

1 omslag

x

geen toegang

MGW

FRIMOUT Dirk

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GAILLETON Antoine

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GALILEI GALILEO

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GALLEMAERTS

1 omslag

x

geen toegang

BIB-86

GANSHOF Francois Louis

6 dozen

1895-1980

lijst

MGW

GAUTIER Armand

1 omslag

x

geen toegang

x dozen

20ste eeuw

lijst

1 omslag

x

geen toegang

BIB-96

GERLO Alois

MGW

GEURDEN Lodewijk

MGW

GILBERT

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

GILLARD A.

4 stukken

1943-1948

geen toegang

89

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

18 dozen 1 kartonnen doos

1911-1981

lijst

AR-7J

GILLIS J.

MGW

GILLIS J.B.

[1970-1980]

geen toegang

MGW

GILSON Eugene

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GLOESENER M.

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

GLORIE H.

17 delen

x

geen toegang

MGW

GOMMAERTS Florent

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

GOORMAGHTIGH N.

3 delen

1915-1959

geen toegang

MGW

GRAEBE Carl

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GRANCHER

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GRASSET

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GRIESS Peter

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GUYNEMER

1 omslag

x

geen toegang

MGW

GUYON

1 omslag

x

geen toegang geen toegang

MGW

HACQUAERT

1 omslag

x

AR-7J

HACQUAERT A.

41 dozen

1941-1975

geen toegang

MGW

HAECKEL Ernst

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

HAESAERT J.

9 dozen

1919-1961

geen toegang

MGW

HALLEY Homeer

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HANOT Victor

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HAYEM

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HEGER

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HEYMANS Corneel

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HEYMANS J.F.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HEYNDRICKX Aubin

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HOFMANN Th.A.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HOOFT Carlos

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HOUSZ-INGHEN

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HUSTIN Albert

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HUTINEL

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HUYGENS Christiaan

1 omslag

x

geen toegang

MGW

HUYSMANS Camille

1 omslag

x

geen toegang

MGW

JACQUES V.

1 omslag

x

geen toegang

90

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

JANSSENS P.G.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

JUNGE Friedrich

1 omslag

x

geen toegang

MGW

KAISIN F.

1 omslag

x

geen toegang

BIB-104

KENNEDY John

x dozen

x

geen toegang

MGW

KICKX Jean Jacques

1 omslag

x

geen toegang

MGW

KIRMISSON

1 omslag

x

geen toegang

MGW

KOELREUTER J.G.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LABBE Leon

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LABBE Marcel

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

LAMS H.

2 dozen

1889-1926

lijst

MGW

LAMS Honoré

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LANCERAUX

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LANNELONQUE

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LAPERSONNE

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

LAPORTE W.

7 delen

1874-1997

geen toegang

MGW

LARREY D.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LARUELLE Jacques

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LASER

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LAUNOIS

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LAVERAN A.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LAVOISIER Antoine

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LE DENTU

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LEBOUCQ Hector

1 omslag

x

geen toegang

BIB-7

LEDEGANCK fam.

1 doos

1830-1950

geen toegang

MGW

LEDUC

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LEFORT Léon

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LEMAIRE Louvain

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LEPINE Lyon

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LERMOYEZ Marcel

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LETULLE Paris

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LEUSEN Isidoor

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LIBBRECHT Willem

1 omslag

1803-1873

geen toegang

MGW

LINNAEUS Carolus

1 omslag

1707-1778

geen toegang

91

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang geen toegang

MGW

LOEW OSCAR

1 omslag

x

BIB-118

LOGEMAN

2 dozen

x

geen toegang

MGW

LORTHIOIR

1 omslag

x

geen toegang

MGW

LUMIERE Louis en August

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MAC LEOD Julius

10 dozen

x

geen toegang

MGW

MALVOZ E.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MARIE Pierre

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MARTENS-MALENGREAU

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MARTIN K.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MASIUS V.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MASOIN E.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MATHIEU Albert

1 omslag

x

geen toegang

AR-7J

MATON J.

MGW BIB-27

MATOSCK F. MEERT H.

AR-7J

MEES J.

MGW

MEINESZ V.

MGW MGW

4 delen

1963-1995

geen toegang

1 omslag 11 delen, 6 mappen

x 19de-20ste eeuw

geen toegang lijst

2 dozen

1876-1937

geen toegang

1 omslag

x

geen toegang

MENDEL Gregor

1 omslag

x

geen toegang

MENDELJEW Dimitri

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MENETRIER

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MERCATOR

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MERY H.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MEULEMANS Joseph

1 omslag

x

geen toegang

BIB-112

MILIS Ludo

3 dozen

x

geen toegang

BIB-113

MILIS-PROOST Greta

4 dozen

x

geen toegang

MGW

MILL John Stuart

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MINCKELERS Jan-Pieter

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MINNAERT M.G.J.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MOLENGRAAFF Gustaaf

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MONOD Ch.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

MORSE Samuel

1 omslag

x

geen toegang

BIB-79

MUSSCHE Achilles

1 doos

20ste eeuw

lijst

92

bewaarplaats archieven van Personen MGW

NEWTON Isaac

MGW

NEYT A.

MGW

omvang

datering

toegang geen toegang

1 omslag

x

2 omslagen

x

geen toegang

NICOLAS

1 omslag

x

geen toegang

MGW

NIEUWLAND Julius

1 omslag

x

geen toegang

MGW

NIHOUL Emile

1 omslag

x

geen toegang

MGW

NIPKOW P.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PANNIER René

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PASTEUR Louis

5 omslagen

x

geen toegang

MGW

PEETERS Georges

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PERIER CH.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PERKIN William

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PERRIN Jean

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PETER Michel

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PICCARD August

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PICOT

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PIERARD Jean

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PITRES

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PLATEAU Jozef

1 kast

x

access

MGW

POELMAN Ch.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

POIRIER

1 omslag

x

geen toegang

BIB-29

POIRIER A.

1 pak

1851-1875

geen toegang

MGW

POMA

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PONCET

1 omslag

x

geen toegang

MGW

POUCHET

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PARROT

1 omslag

X

geen toegang

BIB-126

PREVENIER Walter

x dozen

x

lijst

MGW

PRIGOGINE Ilya

1 omslag

x

geen toegang

MGW

PUTZEYS F.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

QAINTYN J.B.

1 omslag

x

geen toegang

MGW

QUENU

1 omslag

x

geen toegang

MGW

QUETELET Adolphus

1 omslag

x

geen toegang

93

bewaarplaats archieven van Personen MGW

QUICKE Fritz

BIB-

RAY Jean

MGW

omvang

datering

toegang

1 omslag

x

x dozen

[1960-1990]

Geen toegang

RAYMOND

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

REAUMUR René

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

REGNIERS Paul

1 omslag

x

Geen toegang Geen toegang

MGW

REMOUCHAMPS Leo

MGW

REYCHLER Albert

MGW

Geen toegang

1 omslag

x

68 omslagen

x

Geen toegang

RICHET

1 omslag

19de eeuw

Geen toegang

MGW

RICORD

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

ROBBRECHT G.

1 doos

x

Geen toegang

MGW

ROBIN Albert

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-19

ROGGHE P.

16 dozen

20ste eeuw

?

MGW

ROHN Wilhelm

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

RUBBRECHT Oswald

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

RUTGERS A.

1 doos

1938-1998

Geen toegang

MGW

RUTGERS A.

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

RUTTEN L.M.R.

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-1

RUYSSEN R.

4 dozen

20ste eeuw

Geen toegang Geen toegang

MGW

RUYSSEN Romain

1 omslag

x

MGW

SACRE Edmond

5 delen

[19-20ste ]

Geen toegang

MGW

SACRE Edmond

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SAINT-HILAIRE Etienne

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SALAM Abdus

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SAPPEY

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SARTON Georges

2 omslagen

19de eeuw

Geen toegang

MGW

SCHEURMANN Erich

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SCHIFFERS

1 omslag

x

Geen toegang

MGW MGW

SCHLEIDEN M.J. SCHMOOK Ger

1 omslag 2 kartonnen dozen

x x

Geen toegang Geen toegang

MGW

SCHRODER Johannes

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SCHRODINGER E.

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SCHWANN Theodor

1 omslag

x

Geen toegang

94

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

SEBRUYNS Marcel

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SEGERS

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SEGOND

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SNYERS P.

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SOENEN Roger

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

SOETE W.

1 deel

1929-1933

Lijst

MGW

SOLVAY Alfred

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SORENSEN S.P.L.

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SRAMEK R. – Husek

1 omslag

X

Geen toegang

MGW

STAINIER Xavier

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

STAS J.S.

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

STENTON

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

STEVIN Simon

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

STRUBBE E.I.

78 stukken

1932-1950

Geen toegang

MGW

SWARTS Frédéric

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

SWARTS Théodor

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

TAVERNIER R.

1 deel

1975-1980

Geen toegang

MGW

TEIISIER Bénédict

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

TEIRLINCK Herman

1 omslag

x

Geen toegang

MGW MGW

THIERRY Herman THIERRY Leo-Michel

1 omslag 1 omslag

x x

Geen toegang Geen toegang

AR-7J

THIERY M.

27 dozen

1954-1989

Geen toegang

MGW

THOMAS Frédéric

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

THOONEN J.

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

THYS W.

14 dozen

1952-1989

Geen toegang

MGW

TIBERGHIEN Albert

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

UNA Paul-Gerson

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN BIESBROECK Joris

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

VAN CAECKELBERGHE J.

1 doos

1914-1919

Geen toegang

BIB-94

VAN CAENEGEM R.

x dozen

x

lijst

AR-7J

VAN CAENEGEM R.

25 dozen

1955-1986

Geen toegang

MGW

VAN COETSEM Carolus

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN DE POELE

1 omslag

x

Geen toegang

95

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

VAN DE POELE Karel

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-90

VAN DE VELDE A.J.J.

x

Geen toegang

MGW

VAN DE VELDE A.J.J.

x dozen 1 kartonnen doos

x

Geen toegang

BIB-93

VAN DE VELDE Georges

x dozen

x

Geen toegang

MGW

VAN DE VELDE Georges

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-33

VAN DE VIJVER André

x dozen

20ste eeuw

lijst

MGW

VAN DE WIELE

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN DEN BOSCH L.

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

VAN DEN BRANDE J.

1 doos

1947

Geen toegang

MGW

VAN DEN OSTENDE-VAN DER BRACHT Irène

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN DER LINDEN Paul

1 omslag

1893-1959

Geen toegang

MGW

VAN DER VELDEN Henri

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN DUYSE Daniel

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN DUYSE Marnix

2 omslagen

x

Geen toegang

MGW

VAN DUYSE Prudens

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-127

VAN ELSLANDER A.

x dozen

x

lijst

MGW

VAN ERMENGEM

1 omslag

1851-1932

Geen toegang

MGW

VAN HET HEELAL Lucretius

1 omslag

1701

Geen toegang

BIB-92

VAN HILLE W.

x dozen

x

Geen toegang

MGW

VAN LEEUWENHOEK A.

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-78 BIB-82

VAN ORTROY Fernand VAN ORTROY Fernand

x dozen 33 dozen

20ste eeuw 19de en 20ste eeuw

lijst Geen toegang

BIB-5

VAN OYE Paul

47 dozen

20ste eeuw

Geen toegang

MGW

VAN OYE Paul

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN OYE René

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-66

VAN POTTELBERGH Robert

x dozen

20ste eeuw

Geen toegang

AR-7J

VAN POTTELBERGH Robert

10 dozen

1928-1966

lijst

MGW

VAN SCHOOR Alfred

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN UYTVANCK Paul

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN VAERENBERGH P.

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN VELDEN

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VAN WATERSCHOOT VAN DER GRACHT W.

1 omslag

x

Geen toegang

96

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

BIB-88

VAN WERVEKE H. (incl. PREVENIER Walter)

MGW

VANDE PLASSCHE Marcel

x dozen

x

lijst

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-97

VANDENDRIESCHE Jérôme

x dozen

x

Geen toegang

MGW

VANDENDRIESSCHE A.

1 omslag

1914-1940

Geen toegang

MGW

VANDENDRIESSCHE L.

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

VANDEPUTTE G.

MGW

VANDER EECKEN Henri

2 dozen

1936-1954

Geen toegang

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

VANDERICK F.

x dozen

[1960-1994]

Geen toegang

MGW

VERBIEST pater

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VERBRUGGE Jean

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VERCOUILLIE Jozef-Jan

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VERDONCK Gaston

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

VERDONCK M.

13 dozen

sd

Geen toegang

MGW

VERDONCK Maurits

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

VERDONK G.

36 stukken

sd

Geen toegang

BIB-15

VERHAEGHE J.

20ste eeuw

Geen toegang

MGW

VERHAEGHE J.

6 dozen 60 archiefdozen en 4 kaften

[1960-1970] Geen toegang

AR-7J

VERHEYEN J.

2 dozen

1928-1962

Geen toegang

AR-7J

VERHULST A.

7 dozen

1961-1993

Geen toegang

BIB-108

VERHULST A.

x dozen

x

Geen toegang

MGW

VERSCHAFFELT J.

14 kaften

20ste eeuw

Geen toegang

MGW

VERSTRAETE André

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VESALIUS Andreas

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VLAEYEN Muma

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VON BAER Karl-Ernst

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VON BRAUN Werner

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VON HUMBOLDT Alexander

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

VON LIEBIG Justus

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-20

WAGENER A.

8 dozen

19de eeuw

Geen toegang

MGW

WAUTERS EN BEYTS

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

WAUTERS Jules

1 omslag

x

Geen toegang

97

bewaarplaats archieven van Personen

omvang

datering

toegang

MGW

WEISMANN August

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

WIENER Norbert

1 omslag

x

Geen toegang

AR-7J

WILLEM V.

5 dozen

1877-1937

Geen toegang

MGW

WILLEM Victor

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

WILLEMS August

1 omslag

x

Geen toegang

MGW

WILLEMS Charles

1 omslag

x

Geen toegang

BIB-6

WILLEMS L.

1 pak

20ste eeuw

Geen toegang

AR-7J

WUYTACK F.

2 dozen

1934-1978

Geen toegang

MGW

ZOUNZ Edgard

1 omslag

x

Geen toegang

98

bewaarplaats archieven van Organisaties

omvang

datering

toegang

AR-2005-31

Belgische vereniging voor Nieuwste Geschiedenis

13 dozen

1972-2003

geen toegang

ARUG

Ecoles des Hautes Etudes de Gand

4 dozen

zd

inventaris

ARUG-7J

Gé Catholique

x dozen

x

inventaris

ARUG

Gelegenheidsverenigingen

x dozen

1936-2003

inventaris

BIB-102

Gender Fonds, mannen- en vrouwenbeweging

x dozen

x

geen toegang

MGW

Gent Linac

1 omslag

x

geen toegang

BIB-95 ARUG

Het Neerhof Hoger Onderwijs voor het volk

x dozen 4 dozen

x 19de-20ste eeuw

geen toegang Inventaris

BIB-81

Hoger Onderwijs voor het volk

2 dozen

20ste eeuw

geen toegang

BIB-117

Hye-Hoys. Compagnie des Indes à Ostende.

x dozen

x

geen toegang

BIB-103

Les Joyeux Gantois

x dozen

x

fiches

MGW

Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen, stad Gent

12 dozen

20ste eeuw

geen toegang

ARUG

Nationaal Verbond

x dozen

1909-1911

inventaris

BIB-91

Orde van de goede Tempelieren

x dozen

x

geen toegang

AR-7J

OSGG

7 delen

1965-1982

geen toegang

AR-7J

t Zal wel gaan

x dozen

x

geen toegang

ARUG

Verenigingen van en voor het personeel

43 dozen

1929-2006

inventaris

BIB-17

Vereniging voor Wetenschappen, Congressen Boek- en Bibwezen

14 dozen

[1930-1950]

lijst

ARUG

vzw's, nv's Willemsfonds

11 dozen 192 dozen, 50 delen

1986-2002

inventaris bruikleen Liberaal archief

[1850-1965]

1 bundel

1959

BIB-18 BIB-4

Willemsfonds: C. Buysse-herdenking

geen toegang

99

bewaarplaats archiefcollectie van Studentenverenigingen ARUG

Archieven

ARUG

Affiches

ARUG

Brochures

ARUG

Tijdschriften

omvang 483 dozen 4900 stukken 98 dozen 283 dozen

datering

toegang

1930-2006 fiches: stukbeschrijvingen 1895-2006 fiches: stukbeschrijvingen 1854-2006 fiches: stukbeschrijvingen 1955-2006 fiches: stukbeschrijvingen

100

bewaarplaats verzamelingen

omvang

datering

toegang

BIB MGW ARUG BIB BIB ARUG ARUG

Affiches Affiches Affiches Almanakken Bidprintjes didactisch materiaal didactisch materiaal: cursussen

1200 stukken x 50 dozen 3000 stukken 28500 stukken 3 dozen 1758 stukken

1850-1950 [19-20ste ] 1964-2007 1545[1850]-heden 1923-1930 [1839-2001]

BIB MGW MGW BIB MGW ARUG ARUG ARUG ARUG

didactisch materiaal: cursussen didactisch materiaal: cursussen didactisch materiaal: thesissen didactisch materiaal: thesissen didactisch materiaal: wandkaarten didactisch materiaal: thesissen diploma's Films foto's

x 7 dozen 15 dozen x 100 stukken 244 stukken 163 stukken 61 stukken 45000 stukken

[19-20ste ] [19-20ste ] [1900-1950] [19-20ste ] [19-20ste ] 1910-2006 [19-20ste ] 1950-2005 [1870]-heden

BIB MGW ARUG BIB BIB ARUG ARUG ARUG MGW ARUG ARUG BIB MGW

foto's: geografie en portretten foto's huldeadressen en gastenboeken ingelijste iconografie / zaken kaarten en plannen kaarten en plannen Klankopnamen Krantenknipsels Medailles omzendbrieven, ad valvas Penningen penningen en munten Postkaarten: radiostations

40000 stukken x 149 stukken x 20000 stukken 2500 stukken 61 dozen X 100 stukken 30 dozen 100 stukken 5247 stukken

[19-20ste ] [19-20ste ] [19-20ste ] x [14-20ste] [1898-2007] [1923]-2001 1964-1970 [19-20ste ] 1881-heden ste [20 eeuw] [550BC-21e] [1960-1980]

fiches: stukbeschrijving geen toegang geen toegang inventaris: stukbeschrijving geen toegang fiches: stukbeschrijving access-databank: stukbeschrijving Aleph geen toegang geen toegang Aleph geen toegang fiches: stukbeschrijving fiches: stukbeschrijving inventaris: stukbeschrijving fiches / beeldbank: stukbeschrijving / IPTC Aleph + beelden, fiches geen toegang fiches: stukbeschrijving getypte inventaris inventaris, fiches, Aleph fiches: stukbeschrijving fiches: stukbeschrijving Inventaris Access: stukbeschrijving Inventaris fiches: stukbeschrijving fiches: stukbeschrijving geen toegang

1 kartonnen doos BIB ARUG BIB

prenten en grafiek Statistische gegevens Tekeningen

ARUG

universitiaire kledij en voorwerpen

40000 stukken 8 dozen 3000 stukken

[1550-1950] 1938-1984 [18de]

1 kast

1930-2006

fiches van een deel – fragmentair Inventaris fiches (summier): stukbeschrijving Inventaris

101

bewaarplaats onderwerpmap

omvang

MGW

B – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Bloed

1 omslag

MGW

Bloemisterij en tuinbouw

1 dossier

MGW

Bomen

1 omslag

MGW

C – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Chips

1 omslag

MGW

Computer

1 omslag

MGW BIB-22

D – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

DELLA FAILLE D'ASSENEDE J.H. benoeming tot lid van het Koninklijk Nederlands Instituut van Wetenschappen, Letterkunde en Schone Kunsten te Amsterdam

1 pak

MGW

E – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Electrische apparatuur

1 omslag

BIB-11

Exposition médicale des beaux-arts des deux Flandres. Bruges 1909.

MGW

F – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

G – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

BIB-68

Gent, gemeenteraad, crisis 1904-1905: krantenknipsels

MGW

Gent, grafmonumenten: inventaris

1 pak

1 doos 1 omslag

BIB-10

Gent, kunstleven in de 19de eeuw

BIB-13

Gent, Napoleon, 1803

1 omslag

1 pak

BIB-12

Gent, oude gebouwen en wijken

BIB-3

Gent, Wereldtentoonstelling 1913

1 pak 7 dozen, 1 omslag

MGW

H – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Heelal

1 omslag

BIB-14

Heremans J.F.J., overlijden 1884

1 omslag

MGW

History of science

1 omslag

MGW

J – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

K – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Kanaaltunnel

1 omslag

MGW

KMI

1 omslag

MGW

Komeet

1 omslag

MGW

L – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Leven 1744

1 omslag

MGW

M – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

102

bewaarplaats onderwerpmap

omvang

MGW

Muséé des Techniques

1 omslag

MGW

N – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

BIB-115

Nederlands-Belgisch Historisch Congres

MGW

O – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Olympische Spelen

1 omslag

BIB-116

Oostende

MGW

P – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Parasitologie

1 omslag

MGW

Pharmacopoea

1 omslag

MGW

Planetarium

1 omslag

x

2 delen

BIB-28

Poesjkin Alexander: briefwisseling, persknipsels en documenten betreffende de herdenking

MGW

Quantummechanica

1 omslag

MGW

Rood Kruis

1 omslag

MGW

S – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

BIB-85

schilder- en pasteltechniek, analyse van pigmenten, verffabricage

MGW

Speleologie

1 omslag

MGW

Swedish Dental Society's Museum – Stockholm

1 omslag

MGW

T – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Technieken

1 omslag

MGW

Télémicrophone

1 omslag

MGW

The Désirant Story

1 omslag

MGW

Tijd

1 omslag

MGW

Université Libre de Bruxelles

1 omslag

MGW

V – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Video

1 omslag

BIB-8

Vlaamse Academiën: oprichting, 1936-1938

MGW

W – meerdere onderwerpen die beginnen met deze letter

1 omslag

MGW

Wereldhavens

1 omslag

MGW

Wetenschappelijke Tekeningen en Verklaringen

1 omslag

MGW

Wetenschappelijke Vlaamse Congressen

1 omslag 7 dozen, 1 omslag

BIB-23

WOI, de Vlaamse Beweging, het Activisme, en de Vlaamse Hogeschool van Gent

BIB-24

WOI, de Vlaamse Beweging, het Activisme, en de Vlaamse hogeschool van Gent: pamfletten en brochures

x delen

5 dozen

1 pak

8 dozen

103

BIB-25

WOI, tijdschriften

BIB-26

WOI, kaarten en plannen betreffende het verloop

2 dozen

MGW

Zeppelin

1 omslag

MGW

Zonnecel technologie

1 omslag

1 doos

104