DE BELG EN ZIJN CHOCOLADE
April 2010
Stichting van openbaar nut Paapsemlaan 20 – 1070 Brussel
© OVERNAMES TOEGELATEN MITS VOORAFGAANDE TOESTEMMING VAN DE UITGEVER EN BRONVERMELDING.
© OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO
De Belg en zijn chocolade We kunnen er de laatste tijd weer niet meer naast kijken want de etalages liggen vol van de paassnoeperijen in alle vormen en maten: kuikentjes, konijntjes en eieren van chocolade in overvloed! Naast de grote klassiekers gebruiken de fabrikanten ook hun verbeelding om nieuwe producten te bedenken en aan te bieden: de chocolade-eieren worden almaar groter, de verpakkingen krijgen het uitzicht van echte kippenkooien, de vullingen zijn almaar origineler en er zijn zelfs chocolade-eieren die het echte kippenei zo goed nabootsen dat ze met een lepeltje gegeten kunnen worden. Met een jaarlijks verbruik van 8 kg chocolade per jaar en per inwoner staat België op de derde plaats in de klassering van de grootste chocolade-eters, ex aequo met Zwitserland en juist na Duitsland en Engeland. De chocoladetablet van 200g is het absolute uitverkoren product, maar er zijn tal van gelegenheden (met Pasen en Kerstmis op kop) waarbij chocolade in de een of andere vorm aangeboden wordt.
EVOLUTIE VAN DE CHOCOLADEPRIJZEN In eerste instantie hebben we de prijs van februari 2010 vergeleken met de prijs in februari van de vier voorgaande jaren. Evolutie van de chocoladeprijs van februari tot februari 2006-2010
2007-2010
2008-2010
2009-2010
Chocolade en snoepgoed
11,07%
7,79%
5,00%
-0,35%
Melkchocolade
5,32%
2,47%
1,49%
-2,02%
Fondant chocolade
2,27%
1,80%
-0,34%
-2,86%
Bron: FOD Economie Uit de tabel blijkt dat de prijzen van de categorie "chocolade en snoepgoed" de voorbije jaren het sterkst gestegen zijn. In verhouding tot de prijs van februari 2006 zien we een prijsstijging met meer dan 11%, terwijl de chocoladeprijs op zich maar iets meer dan 2% steeg. De tabel toont ook aan dat de chocoladeprijs nu minder hoog is in vergelijking met vorig jaar. Uit de evolutie van de prijzen van drie chocoladecategorieën over de voorbije drie jaren blijken grote verschillen in die evolutie. De prijs van de categorie "chocolade en snoepgoed" stijgt over het algemeen meer dan de doorsnee prijsevolutie en systematisch meer dan de prijs van de ruwe chocolade, ongeacht of het melk- dan wel fondantchocolade is. Voor de productie van chocolade is energie nodig en de daling van de energiefactuur van 2009 na de prijsdaling voor de olieproducten lijkt in de chocoladeprijzen doorverrekend te zijn. Dat wijst erop dat er tussen producenten sterke concurrentie speelt. Deze trends zijn echter niet eenvormig want de chocoladeprijs evolueert ook volgens de seizoenen, in functie van de vraag. De grafiek die volgt geeft de gemiddelde prijsverschillen weer voor elke maand van het jaar van 2006 tot 2009.
2
Uit de cijfers komt naar voren dat de prijs van chocolade in snoepjesvorm en van melkchocolade tussen april en december blijft stijgen, wat globaal overeenstemt met het hoogseizoen van de chocolade- en snoepjesverkoop. Het is echter onmogelijk om uit die cijfers op te maken wat specifiek op de paassnoepjes betrekking heeft. Maar hoeveel bedraagt dan concreet de prijs die we in 2010 als consument moeten betalen?
DE PRIJSVERSCHILLEN IN DE GROOTDISTRIBUTIE Enquêteurs van het OIVO zijn prijzen gaan optekenen in 6 verschillende winkelketens (Delhaize, Colruyt, Carrefour, Cora, AD Delhaize en Aldi) in het Brusselse. In totaal werden 101 prijzen van chocoladeproducten (de klassieke tabletten, kleine eitjes en figuurtjes) genoteerd. Binnen elke keten werd een vergelijking gemaakt tussen de prijs per kilogram van de drie producttypes, waarbij ook een onderscheid gemaakt werd of het om het distributeurmerk, een nationaal merk of een eerste prijsproduct ging. Ongeacht de keten en ongeacht de productcategorie (eerste prijs, distributeurmerk of nationaal merk) betaalt de consument meer voor chocolade-eitjes en -figuurtjes dan voor hetzelfde gewicht in tabletchocolade. Dat kan verklaard worden door het proces dat nodig is om de chocolade om te werken (het basisproduct maken, het vormgeven, het vullen en het verpakken) en de uitgesproken interesse van de consument voor zulke producten, waarvan de psychologisch aanvaardbare prijs voor de consument hoger ligt. Het bewijs: de prijs van de paasproducten is dubbel of driemaal hoger (of soms zelfs met nog meer verschil) in verhouding tot de prijs van de tabletchocolade. Colruyt en Aldi komen het best uit de test: de prijsverschillen zijn daar het kleinst. De tabel die volgt toont per keten de prijsverschillen tussen de tabletchocolade en de chocolade-eitjes en -figuurtjes.
3
© OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO
Bron: FOD Economie
Klassering van de ketens volgens de prijs van de paaseitjes
© OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO
Keten
Vermenigvuldigingsfactor in verhouding tot tabletprijs Voor de prijs van de eitjes
Voor de prijs van de figuurtjes
Aldi
1,9
1,9
Cora
2,0
2,7
Carrefour
2,2
2,5
AD Delhaize
2,4
5,7
Colruyt
2,4
1,6
Delhaize
3,1
3,5
Bron: OIVO In een klassering op basis van de prijs van de figuurtjes zou Colruyt op de tweede plaats gestaan hebben, wat m.a.w. betekent dat als de consument een merk koopt, hij - behalve bij Aldi en Colruyt - een veel betere zaak zal doen als hij chocolade-eitjes in plaats van figuurtjes koopt.
VOEDINGSWAARDEBELANG Chocolade behoort tot de extra's (in de top van de voedingsdriehoek). In het kader van een gezonde en evenwichtige voeding moet de consumptie van chocolade occasioneel blijven. Chocolade bevat veel suikers (±50%) en veel verzadigd vet (30%). Als chocolade in redelijke hoeveelheden gegeten wordt, zorgt hij ondanks het hoge gehalte aan verzadigde vetten niet voor een verhoging van het slechte cholesterolgehalte (LDL). Die eigenschap wordt toegeschreven aan verschillende bestanddelen van de cacao. Een klein stukje chocolade per dag is dus niet alleen heel lekker in de mond, maar ook heel goed voor de rest van het lichaam! Een recente Duitse medische studie bevestigt immers dat dagelijks een beetje chocolade eten - en bij voorkeur een vakje van een tablet fondantchocolade van 100g bijdraagt aan het verlagen van de bloeddruk en van het risico op hartziekten. "...Zij die er het meest van aten (gemiddeld 7,5g per dag of daaromtrent) hadden een lagere bloeddruk en 39% minder risico voor een hartaanval (infarct) of een beroerte dan zij die er het minst van aten (1,7 g/dag)...", schrijven de auteurs van de studie letterlijk. De laatstgenoemden schrijven die gunstige invloed op de bloeddruk en de gezondheid van het hart toe aan de flavanolen in de cacao, die het sterkst aanwezig zijn in zwarte chocolade. Chocolade bevat inderdaad enkele moleculen met een positieve werking voor het organisme: • • • • •
Antioxydanten zoals de flavonoïden, die het hart- en bloedvatenstelsel beschermen; Vitamine E, die onder andere de veroudering van de huid afremt; Theobromine, een psychologisch opwekkend middel: Fenylalanine, een neuromediator van het welzijn die de aanmaak van dopamine en serotonine door de hersenen stimuleert; Mineralen zoals magnesium, fosfor, kalium en ijzer.
CHOCOLADE EN GEZONDHEID: WELKE CHOCOLADE KIES JE BEST? Chocolade is een voedingsproduct dat veel energie levert omdat het veel suikers en vetten bevat. Je mag dus enkel kleine hoeveelheden chocolade eten. 4
Melkchocolade bevat in verhouding minder cacao dan de zwarte chocolade want er is - in de plaats daarvan - melkpoeder, meer suiker en vanille aan toegevoegd. Witte chocolade bestaat uit cacaoboter, suiker, melkpoeder, lecithine en vanille. Eigenlijk zou witte chocolade bijna geen chocolade genoemd mogen worden want er zit zelfs geen cacao in.
CONCLUSIE De chocoladeprijs evolueert het hele jaar door en in samenhang met de periodes met het grootste verbruik, d.i. hoofdzakelijk rond de eindejaarsfeesten en Pasen. Chocolade in de vorm van eitjes of figuurtjes kost systematisch meer dan de klassieke chocolade. De prijs is duidelijk niet het essentiële element. De producenten besteden veel meer aandacht aan de verpakking en aan de kwaliteit van de vormgeving van de figuurtjes. Globaal lijken de statistieken erop te wijzen dat de chocolade in die vorm de neiging heeft sneller in prijs te stijgen dan de klassieke chocolade, zelfs al is de prijs ervan gedaald in vergelijking met vorig jaar. Wat de gezondheid betreft heeft een recente studie bevestigd dat een beetje chocolade per dag, d.i. een vakje van een tablet van 100g, bij voorkeur zwarte chocolade, helpt om de bloeddruk te verlagen en het risico voor hartziekten te verminderen. Dat wil uiteraard absoluut niet zeggen dat consumenten zich zorgeloos mogen volproppen, maar het betekent wel dat af en toe en met mate chocolade consumeren niet echt foute gevolgen zal hebben. Het is de kwantiteit die alles bepaalt.
5
© OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO
Alle chocolades zijn echter niet gelijk. De beste keuze vanuit voedingswaardeoogpunt is de zwarte chocolade met een hoog cacaogehalte. Die zwarte chocolade bevat immers de meeste cacao. Hij wordt gemaakt van cacaomassa, cacaoboter, cacaopoeder, suiker en lecithine. Het overgrote deel van zijn voedingswaarde komt voort van de cacaoboon.
© OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO © OIVO
Verantwoordelijke uitgever Marc Vandercammen OIVO Stichting van openbaar nut Paapsemlaan 20 1070 Brussel Tel. 02 547 06 11 – Fax 02 547 06 01 www.oivo.be ON 417541646
Uitgave 2010 Catalogusreferentie: 1015-10 D-2010–2492-49 © OIVO Overnames toegelaten mits voorafgaande toestemming van de uitgever en bronvermelding. 6