Jos Geuens 29-05-06
De Lijn, een wendbare organisatie:
De beheersovereenkomst in de (Vlaamse) praktijk
Inleiding – De Lijn: Vlaams pionier beheersovereenkomsten (1993) – Jaren ’90: zeven VOI’s met beheersovereenkomst: – – – – – – –
BRTN-VRT De Lijn Dienst voor de Scheepvaart VDAB VITO Vlaams Fonds voor de Letteren Vlopera
– Andere organisaties: GIMV, Vlaamse Milieuholding, … – Nu: algemeen BBB-principe bij verzelfstandiging
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
2
Inleiding – Verschillende tradities van verzelfstandiging & contractualisering Contractualisering van de beleidsuitvoering Anglo-Amerikaanse landen (UK, Canada, Nieuw-Zeeland)
+++
Scandinavische landen (Zweden, Denemarken)
+++
Nederland
+
Latijnse landen (Frankrijk)
+
Continentale landen (Duitsland, Oostenrijk)
0
Bron: Koen Verhoest, Resultaatgericht verzelfstandigen, Leuven, 2002
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
3
Inleiding – Beter Bestuurlijk Beleid: gebouwd op principes van – Primaat van de politiek – (Relatieve) scheiding beleidsbepaling & beleidsuitvoering – Verzakelijking van relaties politiek – agentschap – Responsabilisering agentschapsmanagement
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
4
Inleiding – Van theorie naar praktijk: stellingen In een hyperkinetisch politiek landschap staat de verzakelijking onder druk
De beheersovereenkomst in de praktijk: evenwichtsoefening tussen sturen en loslaten
De beheersovereenkomst staat niet alleen, er zijn nog andere aansturingsinstrumenten
Als verzelfstandigd agentschap moet je wendbaarder zijn dan in de beheersovereenkomst is voorzien
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
5
Wettelijke basis beheersovereenkomst De Lijn – Vlaamse regering - 2003 - 2009
1. 2. 3.
Oprichtingsdecreet De Lijn: art. 25 van het decreet van 31 juli 1990 Kaderdecreet Bestuurlijk Beleid van 18 juli 2003: art. 15 – 17 Decreet van 2 april 2004 betreffende de VVM – De Lijn, publiekrechtelijk vormgegeven EVA, art. 44bis
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
6
Proces tot stand komen beheersovereenkomst 2003 - 2009
•
Overleg Kabinet – De Lijn – Administratie PVL
•
Raad van Directeuren en Raad van Bestuur
•
Algemene Ondernemingsraad 28/02/03
•
Vlaams Parlement – Commissie OW en Mobiliteit – Gedachtewisseling
•
Rekenhof – Onderzoek 06/05/03
•
Inspectie van Financiën 27/06/03
•
Vlaamse regering 18/07/03
•
Interkabinettenwerkgroep 03/09/03
•
Goedkeuring Vlaamse regering 03/10/2003
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
7
Regelgevend kader De Lijn
Beheersovereenkomst = ‘contract’, maar binnen de dwingende bepalingen van: •
Decreet personenvervoer 20 april 2001
•
Besluit VR basismobiliteit
•
Besluit VR netmanagement
•
Besluit VR rapportering
•
Besluit VR exploitatie en tarieven
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
8
Regelgevend kader De Lijn – Beheersovereenkomst = ‘contract’, maar binnen de dwingende bepalingen van: • Regelgeving begrotingsopmaak • Regelgeving comptabiliteit • Recent: regelgeving ESR-rapportering
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
9
Structuur Beheersovereenkomst 2003 - 2009
Bronnen: •
Onderzoek & aanbevelingen Rekenhof
•
Beheersovereenkomsten andere agentschappen (bv. VRT)
Stramien: •
Kaderdecreet Bestuurlijk Beleid
•
Visienota Beheersovereenkomsten – Werkgroep Beter Bestuurlijk Beleid 2001 / 2002
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
10
Structuur beheersovereenkomst 2003 - 2009 – Beleidsvisie, kernactiviteiten, waarden – Strategische doelstellingen – Basismobiliteit – Netmanagement – Bijdragen tot realisatie Mobiliteitsplan Vlaanderen – Adviseren & mobiliseren gemeenschappelijk vervoer – Verhogen aandeel OV in verplaatsingen – Verhogen kwaliteit OV – Verhogen efficiëntie
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
11
Structuur beheersovereenkomst 2003 - 2009 – Operationele doelstellingen – Timing invoering basismobiliteit – Opstellen fysisch programma netmanagement, verdere uitbouw voorstedelijke netten rond Brussel, Antwerpen, Gent, … – Tweejaarlijks onderzoek klantentevredenheid, kwaliteitsrapport, formulering verbeterprojecten – Personeelsbeleid gericht op klantvriendelijkheid en verkeersveiligheid – Kwantiteit aanbod uitbouwen (aantal dienstregelingsuren) – 50 / 50 verhouding eigen beheer / exploitanten voor busexploitatie – Gebruiksvriendelijkheid reizigersinformatie – Kwaliteit voertuigenpark –… Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
12
Structuur beheersovereenkomst 2003 - 2009 – Verplichtingen Vlaams gewest – Betrekken agentschap bij beleidsvoorbereiding – Toetsing in functie van goedkeuring investeringsprogramma’s en exploitatieprojecten – Ter beschikking stellen van data (verplaatsingsgedrag, …) – Financiële verplichtingen (dotaties) – Annuïteit van de begroting – Meerjarenprefiguratie alleen indicatief – Flankerend beleid
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
13
Opvolging, rapportering, controle en meting
Opvolging
10 x per jaar overlegvergadering tussen administratie en maatschappij
Driemaandelijks verslag over de financiële toestand van de maatschappij
Indicatoren
Uitvoering bepalingen rapporteringsbesluit Suggesties Rekenhof & Vlaams Parlement
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
14
Evaluatie en sanctionering
Evaluatie
Jaarlijks vóór 15 juni
Op basis van de rapportering voorzien in hoofdstuk VI en het rapporteringsbesluit
Gevolgen bij niet-naleving
Overleg tussen de partijen omtrent bijsturingsmaatregelen
Bijakte aangaande maatregelen en/of sancties
Arbitragecommissie
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
15
De beheersovereenkomst in de praktijk
‘Contractueel’ karakter
Beheersovereenkomst is eerder een convenant met intenties dan een contract
Sanctionering via evaluatie topmanagement dat zich tot uitvoeren van de beheersovereenkomst verbindt
Vlaamse regering beschouwt de beheersovereenkomst eerder als richtinggevend dan als bindend
Partijen vertonen geen machtsevenwicht
Afdwingen is niet echt de bedoeling
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
16
De beheersovereenkomst in de praktijk
Ondergeschiktheid aan de begrotingscyclus
Discussiepunt Begroting & Inspectie Financiën vs. Rekenhof: looptijd van het financieel engagement
Minister van Begroting en Vlaamse regering niet gebonden door meerjaren-prefiguratie budget
Geen decretale verankering meerjarenbudget
Afspraken kostenparameters kùnnen technische begrotingsbilaterales vergemakkelijken
Agentschap blijft afhankelijk van jaarlijkse bepaling begroting en effect begrotingscontroles
Lange termijnplanning blijft risicovolle aangelegenheid
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
17
De beheersovereenkomst in de praktijk
Generieke bepalingen beheersovereenkomsten in kader van BBB
Verdere afzwakking van contractueel karakter ?
Dreigend onevenwicht tussen horizontale en vakgebonden inhoud ?
Onevenwicht impact voogdijminister / minister van Begroting ?
Verdere verzwaring rapporteringsverplichtingen en controlecascade ?
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
18
De beheersovereenkomst in de praktijk – Wel manifest positieve elementen – Verplicht tot nadenken over verhouding politiek – agentschap, – Verplicht tot nadenken over verhouding beleidsstrategie – operationeel management – Kan discussies en evaluaties objectiveren – De Lijn mag meedenken
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
19
Bedankt voor uw aandacht
Titel presentatie (aanpassen via beeld–>model –>diamodel)
20
