© EIW BV
dagboeken in k o o p b o e k van leverancier naar crediteur
In het inkoopboek worden alle inkopen op rekening bijgehouden. Contante inkopen worden “per kas” betaald en moeten om die reden via het kasboek bijgehouden worden. Een inkoopboek kan op verschillende manieren ingedeeld worden. Los van de gehanteerde indeling staan in elk inkoopboek: • de datum, • het factuurnummer, • de naam (en woonplaats) van de leverancier (de crediteur), • het factuurbedrag, • de btw, • het inkoopfactuurbedrag (= factuurbedrag inclusief btw). Van iedere inkoop op rekening ontvangt de detailhandelsonderneming een inkoopfactuur; deze wordt in de regel door de ondernemer zelf of door het gehanteerde computerprogramma voorzien van een codering en op chronologische volgorde bewaard. De ontvangen inkoopfactuur wordt vervolgens genoteerd in het inkoopboek. voorbeeld Alice en Geraldine van Roermund exploiteren een modezaak in het centrum van Bemmel. In de maand mei hebben zij de volgende inkoopfacturen ontvangen: • 4 mei Factuur I76 ontvangen van Lee, Amsterdam. Het inkoopfactuurbedrag is € 7.259,- (inclusief btw h-tarief). • 12 mei Grossier Schroen te Mesch stuurt factuur I77 voor geleverde broekriemen: 70 stuks broekriem Nagasaki € 388,Btw € 81,48 + Door u te betalen € 469,48 • 22 mei Van Levi, Utrecht, factuur I78 ontvangen betreffende een partij Levi’s 501 voor een totaalbedrag van € 9.639,- inclusief btw h-tarief. • 27 mei Factuur I79 van de Curfs OV uit Maastricht: 4 dozen oorbellen, Fantastic € 112,2 dozen armbanden Light € 84,8 dozen sokken M. Mouse € 310,- + € 506,Btw € 106,26 + € 612,26
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 81
© EIW BV Het bijgewerkte inkoopboek van deze modezaak van mei ziet er als volgt uit:
inkoopboek datum factuurnummer naam, woonplaats crediteur 0405 I 76 Lee, Amsterdam 1205 I 77 Schroen, Mesch 2205 I 78 Levi, Utrecht 2705 I 79 Curfs OV, Maastricht
bedrag factuur
btw
x € 1,inkoopfactuur
6.100,-
1.281,00
7.381,00
388,-
81,48
469,48
8.100,-
1.701,00
9.801,00
506,-
106,26
612,26
15.094,-
3.169,74
18.263,74
De totaaltellingen van het inkoopboek moeten gecontroleerd worden. Dit gebeurt door de totaaltellingen van de kolommen “factuurbedrag” en “btw” te vergelijken met de totaaltelling van de kolom “inkoopfactuurbedrag”. journaliseren van het inkoopboek Een belangrijk voordeel van het werken met dagboeken is, dat alle financiële feiten gezamenlijk (=collectief) overgebracht (=overdragen) kunnen worden naar de grootboekrekeningen. Men spreekt in dit kader van de methode van de collectieve overdrachtsposten (ook wel “de Hollandse methode” genoemd). Dit in tegenstelling tot de methode van de enkelvoudige overdrachtsposten, waarbij elk financieel feit apart wordt overgebracht naar het grootboek (ook wel “de Italiaanse methode” genoemd). In het inkoopboek staan enkel de inkopen op rekening en niets anders. In plaats van deze inkopen één voor één naar het grootboek over te brengen, kan dat ook in één keer met behulp van één journaalpost. voorbeeld Het inkoopboek van mei van de modezaak van Alice en Geraldine van Roermund wordt als volgt in het journaal verwerkt:
Journaal datum
3105 3105 3105
rekening
300 151 130
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
debet x € 1,-
15.094,00 3.169,74
credit x € 1,-
18.263,74
tabellarisch inkoopboek Tot nu toe is het inkoopboek ingedeeld op basis van één grootboekrekening “voorraad”. In de meeste detailhandelsondernemingen is dit niet het geval. Meestal wordt er gebruikgemaakt van meerdere “voorraadrekeningen”. Om deze voorraadrekeningen vanuit het inkoopboek bij te houden, wordt het inkoopboek “tabellarisch” ingericht. Concreet betekent dit, dat de bedragen van de kolom “factuurbedrag” verdeeld worden over meerdere assortimentsgroepen.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 82
© EIW BV voorbeeld In de modezaak van Alice en Geraldine van Roermund wordt de voorraad verdeeld over de volgende grootboekrekeningen: • 310 Voorraad Jeans • 320 Voorraad Tops • 330 Voorraad Accessoires • 340 Voorraad Hemden en shirts • 350 Voorraad Overige artikelen
opmerking In het uitgewerkte inkoopboek zijn er geen kosten en investeringen geboekt. Afhankelijk van de inrichting van de boekhouding kun je er, voor het boeken van kosten en investeringen, kiezen voor: • het boeken in het reguliere inkoopboek, • het inrichten van een inkoopboek specifiek voor kosten, • het boeken van de kosten in het diverse postenboek.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 83
© EIW BV
o p g a ve n Indien bij de opgaven geen grootboekrekeningnummers gegeven worden, dan gelden de nummers van het rekeningschema dat als losse bijlage bij dit werkschrift geleverd is.
1. Uit het inkoopboek blijken de volgende totaaltellingen: • factuurbedrag € 357.500,• btw € 75.075,• inkoopfactuurbedrag € 432.575,Verwerk de gegevens van het inkoopboek in het journaal. Journaal datum
rekening
omschrijving
300 151 130
debet x € 1,-
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
357.500 75.075
credit x € 1,-
432.575
2. De heer Corstjens exploiteert twee sportzaken in een grote stad. In de maand oktober heeft hij de volgende facturen ontvangen: • 2 oktober Factuur nr. 34 van Adidas te Amsterdam, groot € 24.000,- (exclusief btw htarief). • 14 oktober Factuur nr. 35 van Wilson te Apeldoorn, groot € 4.750,- (exclusief btw h-tarief). • 20 oktober Factuur nr. 36 van Reebok te Haarlem, groot € 14.000,- (exclusief btw h-tarief). • 24 oktober Factuur nr. 37 van Nike te Utrecht, groot € 8.750,- (exclusief btw h-tarief). • 26 oktober Factuur nr. 38 van Nike te Utrecht, groot € 4.200,- (exclusief btw h-tarief). • 27 oktober Factuur nr. 39 van groothandel Sporto te Ulestraten, groot € 450,- (exclusief btw h-tarief). a. Werk aan de hand van de gegeven facturen het inkoopboek van deze sportzaak bij. b. Sluit het inkoopboek van deze sportzaak af per 31 oktober. c. Verwerk de gegevens van het inkoopboek in het journaal van deze sportzaak. Inkoopboek datum
factuurnummer
naam, woonplaats crediteur
0210 1410 2010 2410 2610 2710
34 35 36 37 38 39
Adidas, Amsterdam Wilson, Apeldoorn Reebok, Haarlem Nike, Utrecht Nike, Utrecht Sporto, Ulestraten
werkschrift “bedrijfsadministratie”
bedrag factuur
btw
24.000,00 5.040,00 4.750,00 997,50 14.000,00 2.940,00 8.750,00 1.837,50 4.200,00 882,00 450,00 94,50 56.150,00 11.791,50
x € 1,Inkoopfactuur
29.040,00 5.747,50 16.940,00 10.587,50 5.082,00 544,50 67.941,50
Pagina 84
© EIW BV
Journaal datum
rekening
3110
300 151 130
omschrijving
debet x € 1,-
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
56.150,00 11.791,50
credit x € 1,-
67.941,50
3. De heer D. Janssen exploiteert een textielzaak in winkelcentrum Maasland. In april heeft hij de volgende facturen ontvangen: • 3 april Gekocht van de firma Reggers te Berg bermuda’s voor € 5.160,-. • 8 april Inkoop op rekening bij groothandel Rutten te Stein voor € 1.205,-. • 14 april N.V. Schoenmakers te Susteren levert 120 overhemden, 50 truien en 110 pantalons. De inkoopprijzen per stuk zijn: − overhemden € 42,− truien € 38,50 − pantalons € 29,75 • 22 april Op rekening gekocht bij Slijt BV te Haarlem een partij jeans ter waarde van € 2.100,-. Verdere gegevens • de gegeven bedragen zijn exclusief btw, • voor de btw geldt het h-tarief. a. Werk aan de hand van de gegeven facturen het inkoopboek van deze textielzaak bij. Nummer zelf de facturen te beginnen met IF034. b. Sluit het inkoopboek van deze textielzaak af per 30 april. c. Verwerk de gegevens van het inkoopboek in het journaal van deze textielzaak. Inkoopboek datum
factuurnummer
naam, woonplaats crediteur
0304 0804 1404 2204
IF034 IF035 IF036 IF037
Reggers, Berg Rutten, Stein NV Schoenmakers, Susteren Slijt BV, Haarlem
bedrag factuur
btw
5.160,00 1083,60 1.205,00 253,05 10.237,50 2.149,88 2.100,00 441,00 18.702,50 3.927,53
x € 1,Inkoopfactuur
6.243,60 1.458,05 12.387,38 2.541,00 22.630,03
Journaal datum
3004
rekening
300 151 130
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
debet x € 1,-
18.702,50 3.927,53
credit x € 1,-
22.630,03
Pagina 85
© EIW BV 4. Gegeven het onderstaande, gedeeltelijk ingevulde, inkoopboek van een detailhandelsonderneming. Inkoopboek datum
factuurnummer
naam, woonplaats crediteur
0212 0212 0512 1112 2012
IF87 IF88 IF89 IF90 IF91
Kostons, Maastricht Lekner, Heer Linkens, Eijsden Luyten, Itteren Vaessen, Echt
bedrag factuur
btw
11.400,00 2.394,00 4.200,00 882,00 5.122,00 1075,62 120,00 25,20 9.854,00 2.069,34 30.696,00 6.446,16
x € 1,Inkoopfactuur
13.794,00 5.082,00 6.197,62 145,20 11.923,34 37.142,16
a. Sluit het inkoopboek van deze detailhandelsonderneming af per 31 december. b. Verwerk de gegevens van het inkoopboek in het journaal van deze detailhandelsonderneming. Journaal datum
3112
rekening
300 151 130
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
debet x € 1,-
30.696,00 6.446,16
credit x € 1,-
37.142,16
Pagina 86
© EIW BV
ve rk o o p b o e k niet iedere klant betaalt contant
Ondanks het feit dat in de meeste detailhandelsondernemingen het verkoopboek niet gebruikt wordt, worden nu toch de principes van dit dagboek uitgelegd. Het verkoopboek wordt gebruikt voor het boeken van alle verkopen op rekening. De contante verkopen worden immers meteen per kas ontvangen en horen daarom in het kasboek thuis. Een verkoopboek kan op verschillende manieren ingedeeld worden. Los van de gehanteerde indeling, staan in elk verkoopboek: • de datum, • het kopiefactuurnummer, • de naam (en woonplaats) van de afnemer (de debiteur), • de omzet, • de btw, • de consumentenomzet. Voor iedere verkoop op rekening stuurt de ondernemer een verkoopfactuur en hij houdt zelf een kopiefactuur. Deze wordt normaal gesproken door de ondernemer zelf voorzien van een codering en op chronologische volgorde bewaard. De verzonden verkoopfactuur wordt vervolgens genoteerd in het verkoopboek. voorbeeld Alice en Geraldine van Roermund exploiteren een modezaak in het centrum van Bemmel. Van de maand juni hebben zij de volgende kopieverkoopfacturen verzameld: • 1 juni Kopiefactuur V276 opgeborgen, van geleverde kleding aan de familie Hermse, Tilburg. Het factuurbedrag is € 1.000,- (exclusief btw). • 22 juni De heer Nieste te Nuth factuur V277 gezonden voor geleverde kleding voor een bedrag van € 288,Btw € 60,48 + Totaal te betalen € 348,48 • 24 juni Aan de familie L. Vissers te Echt, factuur V278 gezonden betreffende de verkoop van acht Levi’s 501 voor een totaalbedrag van € 612,85 inclusief btw. • 27 juni Verkoopfactuur V279 gezonden aan het ROC Rhijn IJssel in Arnhem: 80 T-shirts € 812,Btw € 170,52 + Totaal factuurbedrag € 982,52
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 87
© EIW BV Het bijgewerkte verkoopboek van deze modezaak van juni ziet er als volgt uit:
verkoopboek datum
kopie factuurnummer
naam, woonplaats debiteur
0106 2206 2406 2706
V276 V277 V278 V279
Hermse, Tilburg Nieste, Nuth L. Vissers, Echt Rhijn IJssel, Arnhem
bedrag omzet
1.000,00 288,00 506,49 812,00 2.606,49
x € 1,btw
210,00 60,48 106,36 170,52 547,36
consumentenomzet
1.210,00 348,48 612,85 982,52 3.153,85
De totaaltellingen van het verkoopboek moeten gecontroleerd worden, Dit gebeurt door de totaaltellingen van de kolommen “omzet” en “btw” te vergelijken met de totaaltelling van de kolom “consumentenomzet”. journaliseren van het verkoopboek voorbeeld Het verkoopboek van juni van de modezaak van Alice en Geraldine van Roermund wordt als volgt in het journaal verwerkt:
Journaal datum
3006 3006 3006
rekening
120 150 800
omschrijving
Debiteuren Aan Te betalen btw Aan Omzet
debet x € 1,-
3.153,85
credit x € 1,-
547,36 2.606,49
Je weet inmiddels, dat er naar aanleiding van een verkoop een tweede journaalpost gemaakt moet worden, namelijk: 700 Inkoopwaarde omzet 300 Aan Voorraad goederen voorbeeld Alice en Geraldine hanteren voor de verkopen op rekening een gemiddeld brutowinstpercentage van 35%. In hun boekhouding wordt de inkoopwaarde van de verkopen op rekening gezamenlijk verwerkt met de collectieve journaalpost van het verkoopboek. Dit betekent dat zij naar aanleiding van de verkopen op rekening van juni nog de volgende journaalpost moeten maken.
Journaal datum
3006 3006
rekening
700 300
omschrijving
Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
1.694,22
credit x € 1,-
1.694,22
opmerking
Als de ondernemer gebruikmaakt van een geautomatiseerd boekhoudpakket, dan speelt het probleem van het bepalen van de inkoopwaarde niet. Immers de kracht van een geautomatiseerd pakket is, dat ieder artikel op exemplaarniveau gevolgd kan worden. Als de ondernemer ook nog een voorraadadministratiepakket heeft, dan wordt er bij elke verkoop automatisch de voorraad tegen inkoopwaarde afgeboekt.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 88
© EIW BV
o p g a ve n 5. Uit het verkoopboek blijken de volgende totaaltellingen: • omzet € 12.600,• btw € 2.646,• consumentenomzet € 15.246,• inkoopwaarde omzet € 7.250,Verwerk de gegevens van het verkoopboek in het journaal. Journaal datum
rekening
120 150 800 700 300
omschrijving
Debiteuren Aan te betalen btw Aan Omzet Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
15.246
credit x € 1,-
2.646 12.600 7.250 7.250
6. Uit het verkoopboek blijken de volgende totaaltellingen: • omzet € 1.458.500,• btw € 306.285,• consumentenomzet € 1.764.785,Verder is gegeven dat de gemiddelde brutowinst 36% is. Verwerk de gegevens van het verkoopboek in het journaal. Journaal datum
rekening
120 150 800 700 300
omschrijving
Debiteuren Aan te betalen btw Aan Omzet Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
1.764.785
credit x € 1,-
306.285 1.458.500 933.440 933.440
7. De heer H. Eerens is eigenaar van een agf-speciaalzaak in Malberg. Hij levert veel aan de in de regio aanwezige horecagelegenheden. Met deze klanten heeft de heer H. Eerens de afspraak dat er op rekening geleverd kan worden en dat ze eens per maand per bank moeten betalen. De heer H. Eerens verstuurt aan het einde van iedere twee weken de facturen. In juni verstuurde hij de volgende facturen: • 7 juni − nr. V624 aan Restaurant De Pieter te Maastricht voor € 564,50 (exclusief btw ltarief), − nr. V625 aan Bistro De Keyzer te Gronsveld voor € 853,25 (exclusief btw l-tarief), − nr. V626 aan Camping Mooi Stein te Bemelen voor € 136,95 (inclusief btw l-tarief), − nr. V627 aan Hotel Tielrooy te Mechelen voor € 1.398,45 (inclusief btw l-tarief). werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 89
© EIW BV • 21 juni − nr. V628 aan tarief), − nr. V629 aan − nr. V630 aan − nr. V631 aan l-tarief).
Restaurant De Pieter te Maastricht voor € 864,50 (exclusief btw lHet Heerder Hapje te Heer voor € 215,50 (exclusief btw l-tarief), Camping Mooi Elsloo te Stein voor € 899,- (inclusief btw l-tarief), Chinees Restaurant Dang te Maastricht voor € 1.450,55 (exclusief btw
a. Werk aan de hand van de gegeven facturen het verkoopboek van deze agfspeciaalzaak bij. b. Sluit het verkoopboek van deze agf-speciaalzaak af per 30 juni. c. Verwerk de gegevens van het verkoopboek in het journaal van deze agf-speciaalzaak als nog gegeven is dat de gemiddelde brutowinst 35% is. Verkoopboek datum
0706 0706 0706 0706 2106 2106 2106 2106
kopie factuurnummer
V624 V625 V626 V627 V628 V629 V630 V631
naam, woonplaats debiteur
De Pieter, Maastricht De Keyzer, Gronsveld Mooi Stein, Bemelen Tielrooy, Mechelen De pieter, Maastricht Heerder Hapje, Heer Mooi Elsloo, Stein Rest. Dang, Maastricht
bedrag omzet
x € 1,consumentenomzet
btw
564,50 853,25 129,20 1.319,29 864,50 215,50 848,11 1.450,55
33,87 51,20 7,75 79,16 51,87 12,93 50,89 87,03
598,37 904,45 136,95 1.398,45 916,37 228,43 899,00 1.537,58
6.244,90
374,70
6.619,60
Journaal datum
3006
3006
rekening
120 150 800 700 300
omschrijving
Debiteuren Aan Te betalen btw Aan Omzet Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
6.619,60
credit x € 1,-
674,70 6.244,90 4.059,19 4.059,19
8. De heer C. Ralph exploiteert een doe-het-zelfzaak aan de rand van de gemeente Enschede. In maart heeft hij de volgende verkoopfacturen verstuurd: • 13 maart Verkocht op rekening aan de heer Ambaum te Helden bouwmaterialen voor € 3.200,-. • 18 maart Verkocht op rekening aan aannemer Aspers te Valkenberg voor € 4.825,-. • 24 maart N.V. Baptist te Hengelo kocht 300 meter kunststof schroten; 125 dozen houtschroeven; 275 tubes kit. Het totaalbedrag van de verkoopfactuur bedraagt € 1.947,50. • 27 maart Op rekening verkocht aan De Bruyn BV te Almelo een partij hout ter waarde van € 4.087,-. werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 90
© EIW BV Verdere gegevens • de gegeven bedragen zijn exclusief btw. • voor de berekening van de inkoopwaarde wordt een gemiddeld brutowinstpercentage van 20% gehanteerd. • voor de btw geldt het h-tarief. a. Werk aan de hand van de gegeven facturen het verkoopboek van deze doe-hetzelfzaak bij. Nummer zelf de facturen te beginnen met V158. b. Sluit het verkoopboek van deze doe-het-zelfzaak af per 31 maart. c. Verwerk de gegevens van het verkoopboek in het journaal van deze doe-hetzelfzaak. Verkoopboek datum
1303 1803 2403 2703
kopie factuurnummer
V158 V159 V160 V161
naam, woonplaats debiteur
Ambaum, Helden Aspers, Valkenberg NV Baptist, Hengelo De Bruyn BV, Almelo
bedrag omzet
3.200,00 4.825,00 1.947,50 4.087,00
btw
x € 1,consumentenomzet
672,00 1013,25 408,98 858,27
3.872,00 5.838,25 2.356,48 4.945,27
14.059,50 2.952,50
17.012,00
Journaal datum
3103
3103
rekening
120 150 800 700 300
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Debiteuren Aan te betalen btw Aan Omzet Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
17.012,00
credit x € 1,-
2.952,50 14.059,50 11.247,60 11.247,60
Pagina 91
© EIW BV
ka s- en ba n kboek ik schrijf op waaraan ik geld uitgeef
In tegenstelling tot een inkoop- en een verkoopboek hebben een kasboek en een bankboek een debetkolom (-zijde) en een creditkolom (-zijde). In het kasboek worden de ontvangsten per kas (debetkolom) en de uitgaven per kas (creditkolom) genoteerd. Het kasboek wordt “dagelijks”, dat wil vooral zeggen: chronologisch, bijgewerkt aan de hand van boekingsdocumenten die in de volksmond “kasstukken” of “kwitanties” worden genoemd (dit kunnen overigens ook “gewone” kassabonnen of handgeschreven paragonbonnen zijn). In het kasboek wordt ook het nummer van de grootboekrekening genoteerd waarop uiteindelijk de ontvangst of de uitgave verwerkt moet worden. Door de ontvangsten per kas, wordt de bezitting “kas” groter. Als gevolg hiervan zou de grootboekrekening “100 Kas” gedebiteerd moeten worden. Dit betekent concreet, dat alle bedragen die in het kasboek in de debetkolom genoteerd worden, ook debet op de grootboekrekening “100 Kas” moeten verschijnen. Verder is bekend dat iedere boeking voor evenwicht moet zorgen; dus tegenover de debitering van de grootboekrekening “100 Kas” moet(en) één of meer grootboekrekeningen gecrediteerd worden. De nummers van deze te crediteren rekeningen komen in de kolom “grootboekrekening” te staan (zie het uitgewerkte voorbeeld).
Door de uitgaven per kas, wordt de bezitting “kas” kleiner. Als gevolg hiervan zou de grootboekrekening “100 Kas” gecrediteerd moeten worden. Dit betekent concreet, dat alle bedragen die in het kasboek creditkolom genoteerd worden, ook credit op de grootboekrekening “100 Kas” moeten verschijnen. Verder is bekend dat iedere boeking voor evenwicht moet zorgen, dus tegenover de creditering van de grootboekrekening “100 Kas” moet(en) één of meer grootboekrekeningen gedebiteerd worden. De nummers van deze te debiteren rekeningen komen in de kolom “grootboekrekening” te staan (zie het onderstaande voorbeeld).In de kolom “omschrijving” wordt in het kort aangegeven waar de ontvangst vandaan komt of waar de uitgave naar toegegaan is; tenslotte wordt in de kolom “bedrag” het ontvangen of het uitgegeven bedrag vermeld.Voor het beginsaldo en het eindsaldo bestaat geen grootboekrekening; vandaar dat er in de kolom “grootboekrekening” de afkorting “P.M.” (pro memorie) genoteerd wordt. De “P.M.”-bedragen zijn ook de saldi op de grootboekrekening “100 Kas”. voorbeeld Gegevens van een detailhandelsonderneming betreffende de ontvangsten en uitgaven per kas van de maand mei: • 1 mei Beginsaldo in kas € 12.450,-. • 4 mei Een ondernemer koopt een partij goederen, die contant betaald wordt. De bijgevoegde nota ziet er als volgt uit: Aan u geleverde goederen voor € 1.110,Btw € 233,10 + Door u te betalen € 1.343,10 Dit kasstuk krijgt het nummer K87. werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 92
© EIW BV • 6 mei De ondernemer betaalt aan de drukker de reclamefolders volgens kasstuk K88. De nota vermeldt een bedrag van € 985,-. De btw op deze folders bedraagt € 206,85. Hierdoor is het totaal gefactureerde bedrag € 1.191,85. • 6 mei Een openstaande vordering van een klant, groot € 1.840,-, wordt per kas ontvangen (document K89). • 7 mei De contante consumentenomzet van deze detailhandelsonderneming bedraagt € 12.495,-, inclusief btw h-tarief (kasstuk K-90). • 9 mei De ondernemer koopt enige nieuwe rekken voor een bedrag van € 8.568,(inclusief btw h-tarief). Bij levering worden deze rekken contant betaald. Het nummer van het boekingsdocument is K91. • 13 mei De ondernemer betaalt een openstaande schuld aan een leverancier van € 540,- per kas (kasstuk K92). • 20 mei Vandaag is, volgens kasstuk K93 € 2.500,-, ontvangen van een debiteur. • 22 mei Volgens kasstuk K94 € 119,- (inclusief € 20,65 btw) betaald voor een kleine reparatie aan de bedrijfsauto. • 29 mei Contante consumentenomzet (K95): € 9.996,-; voor de btw geldt het htarief. Het kasboek van de ondernemer, waarin de bovenstaande financiële feiten verwerkt zijn, ziet er als volgt uit:
Kasboek datum
0105 0405
nr. doc.
K87
0605
K88
0605 0705
K89 K90
0905
K91
1305 2005 2205
K92 K93 K94
2905
K95
3105 3105
K96
werkschrift “bedrijfsadministratie”
grt.rek.
P.M. 300 151 450 151 120 800 150 003 151 130 120 445 151 800 150 920 P.M.
omschrijving
Saldo Goederen Goederen Reclamefolders Reclamefolders Klant Winkelomzet Winkelomzet Rekken Rekken Leverancier Klant Reparatie auto Reparatie auto Winkelomzet Winkelomzet Kastekort Saldo
debet x € 1,-
credit x € 1,-
12.450,00 1.110,00 233,10 985,00 206,85 1.840,00 10.326,45 2.168,55 7.080,99 1.487,01 540,00 2.500,00 98,35 20,65 8.261,16 1.734,84 10,95 27.508,10 Pagina 93
© EIW BV 39.281,00
39.281,00
Toelichting • Bij het afsluiten van het kasboek ga je als volgt te werk: − debetkolom optellen In het voorbeeld bedraagt deze telling € 39.281,-. − creditkolom optellen In het voorbeeld is er in totaal € 11.852,90 uitgegeven. − saldo bepalen Het verschil tussen de telling van de debetkolom en de telling van de creditkolom (in het voorbeeld € 27.508,10), is het zogenaamde eindsaldo of concreet: het bedrag dat op het einde van de maand in kas behoort te liggen. Dit bedrag wordt in de creditkolom vermeld, met als grootboekrekening “P.M.”. • Zoals gezegd, moet het bedrag € 27.508,10 in contanten aanwezig zijn. Bij controle blijkt dat er maar € 27.497,15 aanwezig is. Er is dus een kasverschil van € 10,95. Dit bedrag is, met het kasnummer K96, in de creditkolom vermeld. journaliseren kasboek Het kasboek wordt als volgt in het journaal van mei verwerkt:
Journaal datum
3105 3105 3105 3105 3105 3105 3105 3105 3105 3105 3105
rekening
100 003 130 151 300 445 450 920 120 150 800
omschrijving
Kas Inventaris Crediteuren Te vorderen btw Voorraad goederen Autokosten Verkoopkosten Kasverschillen Aan Debiteuren Aan te betalen btw Aan Omzet Totaaltelling
debet x € 1,-
15.058,10 7.080,99 540,00 1.947,61 1.110,00 98,35 985,00 10,95
credit x € 1,-
4.340,00 3.903,39 18.587,61 26.831,00
26.831,00
Toelichting Je ziet dus dat de grootboekrekeningen die in de debetkolom staan “gecrediteerd” worden en dat de grootboekrekeningen die in de creditkolom staan “gedebiteerd” worden. De grootboekrekening “100 Kas” ziet er per 31 mei als volgt uit:
Kas datum
1 mei 31 mei 31 mei
nr. doc.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Van balans Kasboek Naar Balans
debet x € 1,-
12.450,00 15.058,10
credit x € 1,-
27.508,10
Pagina 94
© EIW BV bankboek Het bankboek wordt op precies dezelfde manier bijgehouden als het kasboek. De boekingsdocumenten zijn nu natuurlijk geen kasstukken, maar bankafschriften, die de ondernemer niet zelf hoeft te coderen; dat wordt al door de bank gedaan. opmerkingen Op de bankafschriften maken banken vaak gebruik van de afkortingen D (voor debet) en C (voor credit). De verleiding is groot om de bedragen die op het afschrift in de debetkolom staan, ook maar in het bankboek in de debetkolom te schrijven, maar....... de bank gebruikt de termen debet en credit gezien vanuit haar eigen boekhouding, dat betekent het volgende: • als de bank in haar boekhouding een cliënt debet noteert, wil dat zeggen dat de bank een vordering op die klant heeft en dus heeft de klant een schuld aan de bank (de klant staat rood op zijn rekening), • als de bank in haar boekhouding een cliënt credit noteert, wil dat zeggen dat de bank een schuld aan die klant heeft en dus heeft de klant een vordering op de bank! Kortom: de “D” en de “C” van de bank moeten voor de verwerking in de boekhouding van een onderneming precies andersom gelezen worden. Er zijn ook banken die met de termen “bij” en “af” werken, waarbij de “bijbedragen” inderdaad op de bankrekening van de onderneming erbij gekomen zijn (dus debet) en de bedragen in de “af-kolom” inderdaad van het banksaldo van de onderneming afgaan. negatief banksaldo Het minimumbedrag in kas is “nul”. Bij de banken is dat anders: de ondernemer mag namelijk bij de banken “rood” staan; dat wil zeggen meer geld uitgeven dan er aanwezig is ofwel schulden maken bij de bank. Denk maar aan het krediet in rekeningcourant. Dit betekent voor het bepalen van het eindsaldo van het bankboek dat je eerst op klad de debetkolom en daarna de creditkolom moet optellen. Vervolgens moet je kijken welke totaaltelling het grootste is. Staat er in de debetkolom méér dan in de creditkolom, dan is er een positief banksaldo, dat vervolgens in de creditkolom van het bankboek genoteerd wordt met als rekening “P.M.”. Staat er in de creditkolom méér dan in de debetkolom, dan heeft de ondernemer een schuld aan de bank. Om nu het bankboek in evenwicht te krijgen, moet het saldo in de debetkolom (met als rekening “P.M.”) genoteerd worden.
o p g a ve n
9. Gegeven de onderstaande financiële feiten van een detailhandelsonderneming die verwerkt moeten worden in het kasboek van februari. • 1 februari Saldo in kas €1.625,-. • 5 februari Ontvangen van afnemer Creemers € 2.425,-. • 6 februari Betaald voor reclamedrukwerk € 198,- (inclusief btw h-tarief). • 7 februari Betaald per kas voor energiekosten € 390,- (inclusief btw h-tarief). • 10 februari Per kas betaald aan groothandel Crijns zijn factuur groot € 1.269,-. • 13 februari werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 95
© EIW BV • • • • • • • • • •
Betaald de schoonmaakkosten over januari € 354,- (inclusief btw h-tarief). 14 februari Contante consumentenomzet € 16.200,-; voor de btw geldt het h-tarief. 17 februari Betaald de telefoonrekening € 159,- (inclusief btw h-tarief). 20 februari Verzekeringspremie betaald ad € 560,-. 21 februari Ontvangen van afnemer Ergun € 1.100,-. 22 februari Contant ingekocht goederen voor € 450,- (exclusief btw h-tarief). 24 februari Betaald aan leverancier Haeren € 897,-. 25 februari Debiteur Hofman betaalt contant € 1.265,-. 27 februari Betaald de rekening van de accountant € 582,- (inclusief btw h-tarief). 28 februari Contante consumentenomzet € 11.700,-; voor de btw geldt het h-tarief. 28 februari Uit de kas genomen voor de huishouding € 1.800,-.
a. Werk aan de hand van de gegeven financiële feiten het kasboek van deze detailhandelsonderneming bij. Nummer zelf de boekingsdocumenten te beginnen met K028. b. Sluit het kasboek van deze detailhandelsonderneming af per 28 februari. c. Verwerk de gegevens van het kasboek in het journaal van februari. Kasboek datum
0102 0502 0602 0702 1002 1302 1402 1702 2002 2102 2202 2402 2502 2702
nr. doc.
grt.rek.
P.M. 120 450 151 410 151 130 410 151 800 150 471 151 490 120 300 151 130 120 472 151
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Saldo Creemers Reclamedrukwerk Reclamedrukwerk Energiekosten Energiekosten Crijns Schoonmaakkosten Schoonmaakkosten Omzet Omzet Telefoon Telefoon Verzekering Ergun Contante inkoop Contante inkoop Haeren Hofman Accountant Accountant
debet x € 1,-
credit x € 1,-
1.625,00 2.425,00 163,64 34,36 322,31 67,69 1.269,00 292,56 61,44 13.388,43 2.811,57 131,40 27,60 560,00 1.100,00 450,00 94,50 897,00 1.265,00 480,99 101,01 Pagina 96
© EIW BV Kasboek datum
2802
nr. doc.
2802 2802
grt.rek.
800 150 055 P.M.
omschrijving
Omzet Omzet Huishouding Saldo
debet x € 1,-
9.669,42 2.030,58
credit x € 1,-
1.800,00 27.561,50 34.315,00
34.315,00
Journaal datum
2802
rekening
100 450 151 410 130 471 490 300 472 055 120 800 150
omschrijving
Kas Verkoopkosten Te vorderen btw Huisvestingskosten Crediteuren Telefoonkosten Overige kosten Voorraad goederen Administratiekosten Privé Aan Debiteuren Aan Omzet Aan te betalen btw
debet x € 1,-
27.561,50 163,64 386,60 614,87 2.166,00 131,40 560,00 450,00 480,99 1.800,00
credit x € 1,-
4.790,00 23.057,85 4.842,15
10. Het kasboek van een detailhandelsonderneming sluit af met de volgende tellingen: • debetkolom − P.M. saldo € 1.500,− contante omzet € 16.000,− te betalen btw € 3.360,- + totaal € 20.860,• creditkolom − contante inkopen − te vorderen btw − huisvestingskosten − vrachtkosten − P.M. saldo
€ 5.200,€ 1.300,€ 850,€ 450,€ 13.060,-
Verwerk de gegevens van het kasboek in het journaal van februari als er nog gegeven is, dat bij kascontrole gebleken is dat € 12.700,- aan contant geld aanwezig is.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 97
© EIW BV
Journaal datum
2802
rekening
100 700 151 410 440 920 300 800 150
omschrijving
Kas Inkoopwaarde omzet Te vorderen btw Huisvestingskosten Vrachtkosten Kasverschillen Aan Voorraad goederen Aan Omzet Aan Te betalen btw
debet x € 1,-
13.060 10.750 1.300 850 450 40
credit x € 1,-
5.550 16.000 3.360
11. Het kasboek van mevrouw V. Lemmens, onderneemster in damesmode, heeft op 31 augustus een saldo van € 1.077,55. Volgens de kasstaat is er € 1.063,55 aanwezig. Mevrouw V. Lemmens wenst het verschil af te boeken via de grootboekrekening “920 Kasverschillen”. Op welke manier wordt dit financiële feit in het kasboek van deze damesmodezaak verwerkt? In het kasboek wordt aan de creditzijde een bedrag geboekt van € 14,met als tegenrekening 920 “Bijzondere baten”. 12. Volgens de kasstaten van 30 september heeft de heer L. Vranken € 4.048,- in kas. Na telling van zijn kasboek komt daar een saldo uit van € 4.032,-. Het verschil is niet meer te achterhalen en de heer L. Vranken besluit het verschil af te boeken. In de boekhouding van deze detailhandelsonderneming is er géén grootboekrekening “Kasverschillen”. Op welke manier wordt dit financiële feit in het kasboek van de heer L. Vranken verwerkt? Hij boekt aan de debetzijde van zijn kasboek een bedrag van € 16,met als tegenrekening 920 “Bijzondere baten”. 13. Het kasboek van een detailhandelsonderneming sluit op 30 september af met de volgende telling van de debetkolom: • P.M. saldo € 4.250,• debiteuren € 2.150,• omzet € 8.650,• te betalen btw € 2.160,- + € 17.210,De tellingen van de creditkolom van datzelfde kasboek zijn: • bankstorting € 5.000,• contante inkopen € 3.210,• te vorderen btw € 1.082,werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 98
© EIW BV • • • •
verkoopkosten inkoopkosten crediteuren P.M. saldo
€ 950,€ 1.250,€ 2.200,€ 3.518,-
Verdere gegevens Uit de kassastaat blijkt dat het werkelijk aanwezige kasgeld € 3.450,- bedraagt. Het verschil kan niet geanalyseerd worden en men besluit het af te boeken. Op 7 oktober ontvangt men het bankafschrift 812 met betrekking tot de kasstorting ad € 5.000,-. a. Verwerk de gegevens van het kasboek in het journaal van september. b. Verwerk het bankafschrift 812 in het journaal van deze detailhandelsonderneming . Journaal datum
3009
0710
rekening
200 300 151 450 490 130 920 100 120 800 150 110 200
omschrijving
Kruisposten Voorraad goederen Te vorderen btw Verkoopkosten Overige kosten Crediteuren Kasverschillen Aan Kas Aan Debiteuren Aan Omzet Aan Te betalen btw Bank Aan Kruisposten
debet x € 1,-
5.000 3.210 1.082 950 1.250 2.200 68
credit x € 1,-
800 2.150 8.650 2.160 5.000 5.000
14. Gegeven de onderstaande financiële feiten, van de doe-het-zelfzaak van de heer P. Gulikers, die verwerkt moeten worden in het kasboek van april. • 1 april Beginsaldo in kas € 1.850,-. • 2 april Volgens K45 is van afnemer M. Haenen het bedrag van onze factuur ad € 350,ontvangen. • 7 april Volgens kasstuk K46 is aan de “Houtbroks OV” € 4.165,- betaald wegens contante inkopen. Dit bedrag is inclusief btw h-tarief. • 10 april K47: De vaste afnemer Keeken betaalde zijn openstaande schuld ad € 2.950,-. • 15 april Volgens kwitantie K48 werd door Gulikers een openstaande schuld van € 2.000,aan een leverancier voldaan. • 21 april Kasstuk 49 vermeldt: Gekocht kantoorbenodigdheden voor € 177,60 (inclusief btw h-tarief).
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 99
© EIW BV • 26 april K50: Contante consumentenomzet € 13.800,-; voor de btw geldt het h-tarief. • 27 april Contante inkopen (volgens K51) voor € 8.635,- (inclusief btw h-tarief). • 28 april € 846,- ontvangen van debiteur Kleijnen volgens K52. • 29 april Betaald volgens kwitantie K53 voor schoonmaakkosten € 762,- (inclusief btw htarief). a. Werk aan de hand van de gegeven financiële feiten het kasboek van deze doe-hetzelfzaak bij. b. Sluit het kasboek van deze doe-het-zelfzaak af per 29 april. c. Verwerk de gegevens van het kasboek in het journaal van april. Kasboek datum
0104 0204 0704
nr. doc.
K45 K46
1004 1504 2104
K47 K48 K49
2604
K50
2704
K51
2804 2904
K52 K53
3004
grt.rek.
P.M. 120 300 151 120 130 473 151 800 150 300 151 120 410 151 P.M.
omschrijving
Saldo Haenen Voorraad goederen Contante inkoop Keeken Leverancier Kantoorbenodigdheden Kantoorbenodigdheden Contante omzet Contante omzet Voorraad goederen Contante inkoop Kleijnen Schoonmaakkosten Schoonmaakkosten Saldo
debet x € 1,-
credit x € 1,-
1.850,00 350,00 3.442,15 722,85 2.950,00 2.000,00 146,77 30,82 11.404,96 2.395,04 7.136,36 1.498,64 846,00 629,75 132,25 4.056,41 19.796,00
19.796,00
Journaal datum
3004
rekening
100 300 151 130 473 410 120 800 150
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Kas Voorraad goederen Te vorderen btw Crediteuren Kantoorbenodigdheden Huisvestingskosten Aan Debiteuren Aan Omzet Aan Te betalen btw
debet x € 1,-
2.171,40 10.578,51 2.384,56 2.000,00 146,77 629,75
credit x € 1,-
4.146,00 11.404,96 2.395,04
Pagina 100
© EIW BV 15. De eigenaar van een detailhandelsonderneming beschikt over de volgende boekingsdocumenten van de bank van de maand juli: • 1 juli Tegoed bij de bank € 6.540,• 7 juli Bankafschrift 26: − debet huurkosten € 1.250,fa. Horbach € 2.100,− credit de heer Janssen (VF140796) € 877,aflossing lening uitgeleend geld € 1.500,• 15 juli Bankafschrift 27: − debet NV Klarenbeek € 944,rente hypothecaire lening € 1.100,− credit kasstorting € 3.890,• 22 juli Bankafschrift 28: − debet automatische afschrijving voorschotnota energiebedrijf € 600,- (inclusief btw htarief) − credit diverse debiteuren € 1.811,• 29 juli Bankafschrift 29: − debet leverancier Bloks € 1.000,loonheffing € 1.450,a. Werk aan de hand van de gegeven boekingsdocumenten het bankboek van deze detailhandelsonderneming bij. b. Sluit het bankboek van deze detailhandelsonderneming af per 31 juli. c. Verwerk de gegevens van het bankboek in het journaal van juli. Bankboek datum
0107 0707
1507
2207
2907
nr. doc.
26
27
28
29
grt.rek.
P.M. 410 130 120 075 130 430 200 410 151 120 130
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Omschrijving
Saldo Huur Horbach Janssen Lening u/g NV Klarenbeek Rentekosten hyp.lening Kasstorting Energiekosten Energiekosten Diverse afnemers Bloks
debet x € 1,-
credit x € 1,-
6.540,00 1.250,00 2.100,00 877,00 1.500,00 944,00 1.100,00 3.890,00 495,87 104,13 1.811,00 1.000,00 Pagina 101
© EIW BV Bankboek datum
nr. doc.
3107
grt.rek.
160 P.M.
Omschrijving
Loonheffing Saldo
debet x € 1,-
14.618,00
credit x € 1,-
1.450,00 6.174,00
14.618,00
Journaal datum
3107
rekening
410 130 430 151 160 120 075 200 110
omschrijving
Huisvestingskosten Crediteuren Rentekosten vreemd vermogen Te vorderen btw Af te dragen loonheffing Aan Debiteuren Aan Lening u/g Aan Kruisposten Aan Bank
debet x € 1,-
1.745,87 4.044,00 1.100,00 104,13 1.450,00
credit x € 1,-
2.688 1.500 3.890 366
16. Een eigenaar van een detailhandelsonderneming beschikt over de volgende boekingsdocumenten van de kas en de bank van de maand november: • 1 november − saldo in kas € 3.000,− tegoed bij de bank € 9.500,• 3 november Volgens K63 is van mevrouw F. Hutschemakers ontvangen per kas € 514,- (betaling VF1301097). • 4 november K64: Contante consumentenomzet € 15.120,-; voor de btw geldt het h-tarief. • 5 november Volgens bankafschrift 56 is er ontvangen van mevrouw P. Knez € 1.154,- (betaling VH 1301095). • 7 november Bankafschrift 57 vermeldt de betaling aan NV Luyten € 2.689,-. • 8 november Volgens kasstuk 65 is betaald voor huisvestingskosten € 395,- (inclusief btw htarief). • 12 november K66: Contante consumentenomzet € 23.832,-; voor de btw geldt het h-tarief. • 15 november Bankafschrift 58: − aflossing hypothecaire lening € 8.000,− rentekosten hypothecaire lening € 1.250,• 18 november Per kas betaald (K67) aan leverancier Nix € 566,-. • 21 november Per kas (K68) gekocht nieuwe ledarmaturen € 1.325,- (inclusief btw h-tarief). • 25 november werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 102
© EIW BV K69: Contante consumentenomzet € 27.216,-; voor de btw geldt het h-tarief. • 30 november Volgens bankafschrift 59 is de te verrekenen btw van oktober ad € 1.255,- afgeschreven. Verdere gegevens Per 30 november mag er maximaal € 3.000,- in kas aanwezig zijn; het overtollige kasgeld wordt per 30 november alsnog op de bankrekening gestort. a. Werk aan de hand van de gegeven financiële feiten het kasboek van deze detailhandelsonderneming bij. b. Werk aan de hand van de gegeven boekingsdocumenten het bankboek van deze detailhandelsonderneming bij. c. Sluit het kas- en het bankboek van deze detailhandelsonderneming af per 30 november. d. Verwerk de gegevens van het kas- en het bankboek in het journaal van november. Kasboek datum
0111 0311 0411
nr. doc.
K63 K64
0811
K65
1211
K66
1811 2111
K67 K68
2511
K69
3011 3011
grt.rek.
P.M. 120 800 150 410 151 800 150 130 003 151 800 150 200 P.M.
omschrijving
Saldo Hutschemakers Omzet Omzet Huisvestingskosten Huisvestingskosten Omzet Omzet Nix Ledarmaturen Ledarmaturen Omzet Omzet Naar bank Saldo
debet x € 1,-
credit x € 1,-
3.000,00 514,00 12.495,87 2.624,13 326,45 68,55 19.695,87 4.136,13 566,00 1.095,04 229,96 22.492,56 4.732,44 64.405,90 3.000,00 69.691,00
69.691,00
Bankboek datum
0111 0511 0711 1511 3011 3011
nr. doc.
56 57 58 59
grt.rek.
P.M. 120 130 070 430 152 P.M.
omschrijving
Saldo Knez Luyten Aflossing Hypothecaire lening Oktober Saldo
debet x € 1,-
2.689 8.000 1.250 1.255 2.540 13.194
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
9.500 1.154
13.194
Pagina 103
© EIW BV Journaal datum
3011
3011
rekening
410 151 130 003 200 120 800 150 130 070 430 152 120 110
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Huisvestingskosten Te vorderen btw Crediteuren Inventaris Kruisposten Aan Debiteuren Aan Omzet Te betalen btw Crediteuren Hypothecaire lening Rentekosten vreemd verm. Af te dragen loonheffing Aan Debiteuren Aan Bank
debet x € 1,-
326,45 298,51 566,00 1.095,04 64.405,90
credit x € 1,-
514,00 54.684,30 11.492,70 2.689,00 8.000,00 1.250,00 1.255,00 1.154,00 12.040,00
Pagina 104
© EIW BV
t u s s e n re k e n in g het geld is onderweg
Een tussenrekening is een soort grootboekrekening die onder andere gebruikt wordt om tijdsverschillen tussen boekingen(en/of de bijbehorende boekingsdocumenten) te overbruggen of om te voorkomen dat financiële feiten twee keer geboekt worden. Twee belangrijke kenmerken van tussenrekeningen zijn: • Een tussenrekening moet “uit zichzelf” glad lopen. Dit betekent dat, nadat de tussenrekening “haar werk” heeft gedaan (“haar functie” heeft vervuld), deze grootboekrekening geen saldo meer vertoont; het saldo is nul. De grootboekrekening is dan in evenwicht. Dit gebeurt “automatisch”. Dat moet ook, want een tussenrekening overbrugt een tijdsverschil en als dat tijdsverschil “voorbij” is, dan is de tussenrekening niet meer nodig. • Uit het voorgaande kenmerk volgt dat wanneer een dergelijke grootboekrekening op de balansdatum (dus wanneer de eindbalans gemaakt gaat worden) wél een saldo vertoont, dit saldo naar de balans moet worden overgebracht. Dus als een tussenrekening een saldo heeft, dan is de grootboekrekening een balansrekening. Ook dit is eenvoudig te verklaren: In een nieuwe boekingsperiode worden alleen de grootboekrekeningen geopend, die voorkomen op de balans. Zou de tussenrekening niet met “naar Balans” afgesloten worden, dan zou deze ook niet meer geopend kunnen worden. Ze kan dan niet meer uit zichzelf glad lopen. De tussenrekening “200 Kruisposten“ wordt in bijna elke boekhouding gebruikt voor het “geld onderweg”. voorbeeld Juwelier Pleunis die op 5 september de dagopbrengst van € 4.500,- naar de bank heeft gebracht, ontvangt op 13 september het bankafschrift betreffende deze storting. Het journaal van deze juwelier ziet er als volgt uit:
Journaal datum
0509 1309
rekening
200 100 110 200
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Kruisposten Aan Kas Bank Aan Kruisposten
debet x € 1,-
4.500,-
credit x € 1,-
4.500,4.500,4.500,-
Pagina 105
© EIW BV
o p g a ve n 17. Mevrouw B. Bosch stort op vrijdag 25 februari € 15.000,- bij de plaatselijke bank. Op woensdag 1 maart ontvangt zij het bankafschrift 7 waarop deze € 15.000,- bijgeschreven worden. a. Werk naar aanleiding van het financiële feit van 25 februari het journaal bij. b. Werk naar aanleiding van het financiële feit van 1 maart het journaal bij. Journaal datum
2502 0103
rekening
200 100 110 200
omschrijving
Kruisposten Aan Kas Bank Aan Kruisposten
debet x € 1,-
15.000
credit x € 1,-
15.000 15.000 15.000
18. Ondernemer Szlanina geeft op 16 mei opdracht aan de Postbank om € 5.000,- over te boeken naar zijn rekening bij de Rabobank. Op 21 mei ontvangt hij afschrift 43 van de Postbank waarop het bedrag is afgeschreven. Op 24 mei ontvangt hij bericht van bijschrijving (nr.23) van de Rabobank. a. Werk naar aanleiding van het financiële feit van 21 mei het journaal bij. b. Werk naar aanleiding van het financiële feit van 24 mei het journaal bij. Journaal datum
2105 2405
rekening
200 111 110 200
omschrijving
Kruisposten Aan Postbank (Rabo)Bank Aan Kruisposten
debet x € 1,-
5.000
credit x € 1,-
5.000 5.000 5.000
19. Gegeven de onderstaande financiële feiten van de maand maart, die verwerkt moeten worden in het kasboek. • 1 maart Beginsaldo in kas € 7.890,-. • 1 maart Per kas betaald de huur van de winkel € 2.200,- (exclusief btw h-tarief). • 5 maart Contante consumentenomzet € 9.360,-; voor de btw geldt het h-tarief. • 6 maart Betaald aan leverancier Tonaar het bedrag van zijn factuur € 1.298,-. • 10 maart Uit de kas € 4.000,- bij de Postbank gestort. • 11 maart Ontvangen van debiteur Wetsels € 98,78. • 15 maart Contant gekocht een partij goederen voor € 3.250,- (exclusief btw h-tarief). werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 106
© EIW BV • 20 maart Contante consumentenomzet € 5.940,-; voor de btw geldt het h-tarief. • 23 maart Uit de kas genomen voor de huishouding € 250,-. • 26 maart Factuur I-345 betaald aan de firma Groot € 3.430,-. Het factuurbedrag was € 3.500,- waarvan 2% korting voor contante betaling afgetrokken is. • 28 maart Betaald voor verkoopkosten € 987,- (inclusief btw h-tarief). • 31 maart Betaald de nettolonen over maart € 4.100,- (Let op!). • 31 maart Geconstateerd een nadelig kasverschil van € 25,-. a. Werk aan de hand van de gegeven financiële feiten het kasboek van maart bij. Nummer zelf de boekingsdocumenten te beginnen met K42. b. Sluit het kasboek af per 31 maart. c. Verwerk de gegevens van het kasboek in het journaal van maart. Kasboek datum
0103 0103
nr. doc.
K42
0503
K43
0603 1003 1103 1503
K44 K45 K46 K47
2003
K48
2303 2603
K49 K50
2803
K51
3103 3103 3103
K52 K53
grt.rek.
P.M. 410 151 800 150 130 200 120 300 151 800 150 055 130 970 450 151 220 920 P.M.
omschrijving
Saldo Huur winkel Huur winkel Omzet Omzet Tonaar Postbank Wetsels Contante inkoop Contante inkoop Omzet Omzet Huishouding Firma Groot Korting voor contant Verkoopkosten Verkoopkosten Lonen over maart Nadelig kasverschil Saldo
debet x € 1,-
7.890,00 2.200,00 462,00 7.735,54 1.624,46 1.298,00 4.000,00 98,78 3.250.00 682,50 4.909,09 1030,91 250,00 3.500,00 70,00 815,70 171,30 4.100,00 25,00 2.604,28 23.358,78
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
23.358,78
Pagina 107
© EIW BV
Journaal datum
3103
rekening
410 151 130 200 300 055 450 220 920 100 800 150 120 970
omschrijving
Huisvestingskosten Te vorderen btw Crediteuren Kruisposten Voorraad goederen Privé Verkoopkosten Tussenrekening lonen Kasverschillen Aan Kas Aan Omzet Aan Te betalen btw Aan Debiteuren Aan Betalingskortingen
debet x € 1,-
2.200,00 1.315,80 4.798,00 4.000,00 3.250,00 250,00 815,70 4.100,00 25,00
Credit x € 1,-
5.176,72 12.664,63 2.655,37 98,78 70,00
20. Winkelier Stokbroek stort op 28 december volgens kasstuk K178 € 7.500,- bij zijn bank. Op 5 januari ontvangt hij bankafschrift nummer 1, met daarop onder andere: Credit: “uw storting d.d. 28-12 € 7.500,-”. a. Werk naar aanleiding van het financiële feit van 28 december het journaal bij. b. Werk naar aanleiding van het financiële feit van 5 januari het journaal bij. c. Werk de grootboekrekening “200 Kruisposten” bij per: • 28 december • 31 december • 1 januari • 5 januari Journaal datum
2812 0501
rekening
200 100 110 200
omschrijving
Kruisposten Aan Kas Bank Aan Kruisposten
debet x € 1,-
7.500
credit x € 1,-
7.500 7.500 7.500
200 Kruisposten datum
2812 3112
nr. doc.
K178
omschrijving
Kasstorting Naar Balans
debet x € 1,-
7.500 7.500
0101 0501
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Van Balans Bijschrijving bank
credit x € 1,-
7.500 7.500
7.500 7.500
Pagina 108
© EIW BV
d ive rs e p o s t en b o e k zo moet dat met die afwijkende stukken
In de praktijk kom je in aanraking met financiële feiten die niet in het inkoop-, verkoop-, kas- of bankboek verwerkt kunnen worden, denk maar eens aan: • de retourzendingen door de ondernemer aan een leverancier, • het privégebruik en -verbruik van goederen uit de winkel, • de afschrijvingen op vaste activa, • de boeking van de inkoopwaarde van de omzet. Voor het boeken van dit soort financiële feiten, is er in de boekhouding een apart dagboek beschikbaar: het diverse postenboek of memoriaal (in oudere literatuur: aanvullingsmemoriaal). In dit dagboek worden alle posten genoteerd, die niet in één van de andere, in de boekhouding gebruikte, dagboeken verwerkt kunnen worden. Het bijhouden van het diverse postenboek is vrij eenvoudig, het journaliseren ervan kost iets meer denkwerk. Uit de kolomomschrijvingen blijkt duidelijk wat je in de betreffende kolommen moet noteren. Alleen de kolom “omschrijving” behoeft iets nadere uitleg. Hierin noteer je zo duidelijk mogelijk de aard van het financiële feit. Je moet immers in staat zijn aan de hand van de omschrijving de goede journaalposten te maken. Iedere post in het diverse postenboek wordt gescheiden door een horizontale lijn; na de laatste post trek je een dubbele lijn. Verder wordt het diverse postenboek niet opgeteld, omdat er allemaal verschillende (=ongelijksoortige) posten in staan. Het maken van de journaalposten moet, omdat er allemaal andere posten in dit boek geschreven zijn, post voor post gebeuren. voorbeeld In de supermarkt van Huub Corbet vinden in de maand oktober onder andere de volgende financiële feiten plaats: • 1 oktober Op de vervoermiddelen moet deze maand € 1.200,- worden afgeschreven volgens intern document ID40. • 7 oktober Van groothandel Schuitema creditnota CI2302 ontvangen in verband met een retour gezonden partij artikelen met een inkoopfactuurwaarde van € 1.325,- (voor de btw geldt het l-tarief). • 11 oktober Voor eigen verbruik voor € 120,- (exclusief € 8,- btw) diverse artikelen meegenomen. Intern document ID41. • 18 oktober Met behulp van het gemiddelde brutowinstpercentage is berekend dat de inkoopwaarde van de omzet over de weken 36 tot en met 42 € 658.425,bedraagt. Het nummer van het document is ID42. • 28 oktober Uit inventarisatie van de voorraad van de vleeswarenafdeling blijkt (volgens ID43) dat er een negatief voorraadverschil is van € 354,-.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 109
© EIW BV Het diverse postenboek van Huub Corbet ziet na verwerking van de financiële feiten van oktober als volgt uit:
Diverse postenboek datum
nr. doc.
1110
ID41
1810 2810
ID42 ID43
0110 0710
ID40 CI2302
omschrijving
Afschrijving vervoermiddelen Retour gezonden wasmiddelen aan Schuitema Btw Voor eigen gebruik artikelen meegenomen Btw Inkoopwaarde van de omzet weken 36 t/m 42 Nadelig voorraadverschil
Debet x € 1,-
1.200,1.250,75,120,8,658.425,354,-
Opmerking Het is ook mogelijk om de retouren als een “minboeking” in het inkoop- of verkoopboek te verwerken. journaliseren van het diverse postenboek Het journaal naar aanleiding van de financiële feiten uit het diverse postenboek van de heer Huub Corbet ziet er als volgt uit:
Journaal datum
0110 0710
1110
1810 2810
rekening
420 005 130 151 300 055 150 300 700 300 960 300
omschrijving
Afschrijvingskosten Aan Vervoermiddelen Crediteuren Aan Te vorderen btw Aan Voorraad goederen Privé Aan Te betalen btw Aan Voorraad goederen Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen Voorraadverschillen Aan Voorraad goederen
Totaaltelling
werkschrift “bedrijfsadministratie”
debet x € 1,-
1.200
credit x € 1,-
1.200 1.325 75 1.250 128 8 120 658.425 658.425 354 354
661.432
661.432
Pagina 110
© EIW BV
o p g a ve n 21. Gegeven de onderstaande financiële feiten van een detailhandelsonderneming van de maand september. • 1 september Volgens intern boekingsdocument ID69 bedraagt de afschrijving op de transportmiddelen € 1.250,-. • 23 september Creditnota C2-32 ontvangen van leverancier Kostons wegens door ons geretourneerde artikelen, voor een bedrag van € 310,- (exclusief btw h-tarief). • 26 september Voor eigen gebruik goederen uit de winkel genomen ter waarde van € 350,-. Dit bedrag is exclusief btw h-tarief (ID70). • 30 september Blijkens ID71 is met behulp van het gemiddelde brutowinstpercentage berekend dat de inkoopwaarde van de contante omzet deze maand € 35.750,- bedraagt. a. Werk aan de hand van de gegeven financiële feiten het diverse postenboek van deze detailhandelsonderneming bij. b. Sluit het diverse postenboek van deze detailhandelsonderneming af per 30 september. c. Verwerk de gegevens van het diverse postenboek in het journaal van september. Diverse postenboek datum
nr. doc.
2609
ID70
3009
ID71
0109 2309
ID69 C2-32
omschrijving
Debet x € 1,-
Afschrijving transportmiddelen Retourgezonden naar Kostons goederen Te vorderen btw Privéverbruik goederen Te betalen btw Inkoopwaarde omzet
1.250,00 310,00 65,10 350,00 73,50 35.750,00
Journaal datum
0109 2309
2609
3009
rekening
420 005 130 151 300 055 150 300 700 300
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Afschrijvingskosten Aan Vervoermiddelen Crediteuren Aan Te vorderen btw Aan Voorraad goederen Privé Aan Te betalen btw Aan Voorraad goederen Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
1.250
credit x € 1,-
1.250 375,10 65,10 310,00 423,50 73,50 350,00 35.750,00 35.750,00
Pagina 111
© EIW BV 22. Gegeven de onderstaande financiële feiten van een detailhandelsonderneming van de maand januari. • 5 januari Volgens intern boekingsdocument ID001 moet op de Goodwill € 2.000,- afgeschreven worden. • 8 januari Creditnota C0058 ontvangen van leverancier Neelen wegens een ontvangen korting in verband met een lichte beschadiging aan de zending goederen van 3 januari. Deze korting bedraagt € 250,Btw € 52,50 + Totaal € 302,50 • 10 januari Voor eigen gebruik enige artikelen uit de winkel genomen ter waarde van € 280,-. Dit bedrag is exclusief btw h-tarief (ID002). • 31 januari Blijkens ID003 is door inventarisatie vastgesteld dat de inkoopwaarde van de omzet deze maand € 68.125,- bedraagt. a. Werk aan de hand van de gegeven financiële feiten het diverse postenboek van deze detailhandelsonderneming bij. b. Sluit het diverse postenboek van deze detailhandelsonderneming af per 31 januari. c. Verwerk de gegevens van het diverse postenboek in het journaal van januari. Diverse postenboek datum
nr. doc.
1001
ID002
3101
ID003
0501 0801
ID001 C0058
omschrijving
Debet x € 1,-
Afschrijving goodwill Korting wegens beschadigde goederen Te vorderen btw Privéverbruik goederen Btw Inkoopwaarde omzet
2.000,00 250,00 52,50 280,00 58,80 68.125,00
Journaal datum
0501 0801
1001
3101
rekening
420 020 130 151 300 055 150 300 700 300
omschrijving
Afschrijvingskosten Aan Goodwill Crediteuren Aan Te vorderen btw Aan Voorraad goederen Privé Aan Te betalen btw Aan Voorraad goederen Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen
debet x € 1,-
2.000,00
credit x € 1,-
2.000,00 302,50 52,50 250,00*) 338,80 58,80 280,00 68.125,00 68.125,00
*) Ook goed is o.i. 940 Bijzondere baten o.d.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 112
© EIW BV 23. Sluit de gegeven grootboekrekeningen af per 30 september. Noteer daarbij op de grootboekrekeningen waarheen de saldi gebracht moeten worden: • naar balans, • naar verlies- en winstrekening, • of naar ……..? 003 Inventaris datum
0109 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Diverse postenboek Naar balans
debet x € 1,-
85.000
credit x € 1,-
1.850 83.150 85.000
85.000
055 Privé datum
3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Kasboek creditkolom Diverse postenboek Naar Eigen Vermogen
debet x € 1,-
2.000 5.000
credit x € 1,-
7.000 7.000
7.000
071 Familielening datum
0109 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Kasboek creditkolom Naar balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
75.000
5.000 70.000 75.000
75.000
100 Kas datum
0109 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Kasboek debetkolom Naar balans
debet x € 1,-
2.750 5.750
credit x € 1,-
8.500 8.500
8.500
110 Bank datum
0109 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Bankboek debetkolom Naar balans
debet x € 1,-
28.750
3.100 25.650 28.750
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
28.750
Pagina 113
© EIW BV
120 Debiteuren datum
0109 3009 3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Verkoopboek Kasboek debetkolom Bankboek debetkolom Naar balans
debet x € 1,-
3.000 9.600
credit x € 1,-
2.000 5.000 5.600 12.600
12.600
130 Crediteuren datum
0109 2909 3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Inkoopboek Kasboek creditkolom Bankboek creditkolom Naar balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
27.500 54.720
500 38.600 43.120 82.220
82.220
150 Te betalen btw datum
3009 3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Kasboek debetkolom Verkoopboek Diverse postenboek Naar 152 Te verrekenen btw
debet x € 1,-
credit x € 1,-
14.000 1.600 50
15.650 15.650
15.650
151 Te vorderen btw datum
3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Kasboek creditkolom Inkoopboek Naar 152 Te verrekenen btw
debet x € 1,-
800 9.120
credit x € 1,-
9.920 9.920
9.920
152 Te verrekenen btw datum
0109 3009 3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Postbankboek creditkolom Van 151 Van 150 Naar balans
debet x € 1,-
15.675
15.675 9.920 15.650 5.730 31.325
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
31.325 Pagina 114
© EIW BV
400 Brutoloonkosten datum
3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Bankboek creditkolom Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
4.000
credit x € 1,-
4.000 4.000
4.000
420 Afschrijvingskosten datum
3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Diverse postenboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
1.850
credit x € 1,-
1.850 1.850
1.850
300 Voorraad goederen datum
0109 3009 3009 3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Inkoopboek Verkoopboek Diverse postenboek Diverse postenboek Naar balans
debet x € 1,-
81.200 45.600
credit x € 1,-
8.000 53.900 250 64.650 126.800
126.800
700 Inkoopwaarde omzet datum
3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Diverse postenboek Diverse postenboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
53.900 250
credit x € 1,-
54.150 54.150
54.150
800 Omzet Datum
3009 3009 3009
nr. doc.
Omschrijving
Kasboek debetkolom Verkoopboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
70.000 8.000
78.000 78.000
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
78.000
Pagina 115
© EIW BV
le ve ra n c ie rs k o rt in g ik krijg korting
De kortingen die een detailhandelsonderneming van haar leveranciers kan krijgen, zijn “grofweg” te verdelen in: • kwantumkortingen (bijvoorbeeld: rabat), • betalingskortingen (bijvoorbeeld: korting voor contant). In de praktijk komen de volgende twee vormen van betalingskortingen het meeste voor: • Bij betaling binnen een bepaalde periode mag de schuldenaar een bepaald percentage korting voor contant aftrekken. • De crediteur verhoogt het factuurbedrag met een bepaald percentage kredietbeperkingstoeslag. Het bedrag van de toeslag mag bij betaling binnen een bepaalde tijd van het te betalen bedrag worden afgetrokken. Boekhoudtechnisch levert een inkoopfactuur met kwantumkorting weinig problemen op. Het uiteindelijke factuurbedrag wordt in het inkoopboek verwerkt. Dit is anders bij de betalingskortingen. Zie de voorbeelden. voorbeeld 1 Versspecialist Nijssen ontvangt de volgende factuur: Factuur d.d. 5 juli: ........... € 7.500,Btw € 450,- + € 7.950,(Bij betaling binnen 30 dagen mag u 1,5% voor contant aftrekken.) Het journaal van deze versspecialist ziet er als volgt uit:
Journaal datum
0507
3007
rekening
300 151 130 130 970 110
Omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan crediteuren Crediteuren Aan betalingskortingen Aan Bank
debet x € 1,-
7.500 450
credit x € 1,-
7.950 7.950 119,25 7.830,75
voorbeeld 2 Kantoorboekhandel Spanjaard-Werter ontvangt de volgende factuur: Factuur d.d. 24 juli: ........... € 20.154,85 2% kredietbeperkingstoeslag € 403,10 + Factuurbedrag € 20.557,95 Btw € 4.317,17 + € 24.875,12 (Bij betaling binnen 8 dagen mag u de kredietbeperkingstoeslag in mindering brengen.)
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 116
© EIW BV
Het journaal van deze kantoorboekhandel ziet er als volgt uit:
Journaal datum
2406
3006
rekening
300 151 431 130 130 431 110
Omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Kosten leverancierskrediet Aan crediteuren Crediteuren Aan Kosten leverancierskrediet Aan Bank
debet x € 1,-
20.154,85 4.317,17 403,10
credit x € 1,-
24.875,12 24.463,96 403,10 24.060,86
o p g a ve n 24. Winkelier Claessen ontvangt op 18 maart van een grossier te Berlicum, de volgende inkoopfactuur IN2018: Aan u geleverd goederen ter waarde van € 8.750,00 (voor specificatie zie pakbon) Korting 10% € 875,00 Factuurbedrag: € 7.875,00 Btw € 1.653,75 + Inkoopfactuurbedrag € 9.528,75 Verwerk de inkoopfactuur IN2018 in het journaal van winkelier Claessen. Journaal datum
1803
rekening
300 151 130
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
debet x € 1,-
7.875,00 1.653,75
credit x € 1,-
9.528,75
25. Winkelier De Vries ontvangt op 22 juli van een leverancier te Castricum de volgende inkoopfactuur F-087: Aan u geleverd goederen ter waarde van € 3.265,00 (voor specificatie zie pakbon) Rabat 8% € 261,20 Factuurbedrag € 3.003,80 Btw € 630,80 + Inkoopfactuurbedrag € 3.634,60 Verwerk de inkoopfactuur F-087 in het journaal van winkelier De Vries. Journaal datum
2207
rekening
300 151 130
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren
debet x € 1,-
3.003,80 630,80
credit x € 1,-
3.634,60 Pagina 117
© EIW BV 26. Een detaillist ontvangt een inkoopfactuur met een totaal te betalen bedrag van € 9.300,(inclusief btw h-tarief). De factuur vermeldt de onderstaande betalingsconditie: “Bij betaling binnen 30 dagen mag u 1% voor contant aftrekken.” a. Werk het journaal, naar aanleiding van de ontvangst van de bovenstaande inkoopfactuur, bij. b. Werk het journaal, naar aanleiding van de betaling per kas binnen 14 dagen na ontvangst van de bovenstaande inkoopfactuur, bij. Journaal datum
-a-
-b-
rekening
300 151 130 130 970 100
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren Crediteuren Aan Betalingskortingen Aan Kas
debet x € 1,-
7.685,95 1.614,05
credit x € 1,-
9.300,00 9.300,00 93,00 9.207,00
27. Modedetaillist Fatma ontvangt een inkoopfactuur met een totaal te betalen bedrag van € 13.800,- (btw: h-tarief). De factuur vermeldt de onderstaande betalingsconditie: “Bij betaling binnen 25 dagen mag u 1% voor contant aftrekken.” a. Werk het journaal, naar aanleiding van de ontvangst van de bovenstaande inkoopfactuur, bij. b. Werk het journaal, naar aanleiding van de betaling per bank binnen 25 dagen na ontvangst, van de bovenstaande inkoopfactuur bij. c. Werk het journaal, naar aanleiding van de betaling per bank 30 dagen na ontvangst, van de bovenstaande inkoopfactuur bij. Journaal datum
-a-
-b-
-c-
rekening
300 151 130 130 970 110 130 110
omschrijving
Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren Crediteuren Aan Betalingskortingen Aan Bank Crediteuren Aan Bank
debet x € 1,-
11.404,96 2.395,04
credit x € 1,-
13.800,00 13.800,00 138,00 13.662,00 13.800,00 13.800,00
28. Op 23 mei betaalt ondernemer Tummers een factuur van 28 april jl. Omdat hij binnen 30 dagen betaalt, mag van het inkoopfactuurbedrag van € 1.250,- 2% korting voor contante betaling worden afgetrokken. Kasstuk 34-9 geeft aan dat op er 23 mei € 1.225,- per kas is betaald. werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 118
© EIW BV Verwerk kasstuk 34-9 in het kasboek van ondernemer Tummers. Kasboek datum
2305
nr. doc.
K34-9
grt.rek.
130 970
omschrijving
Crediteuren Korting voor contant
debet x € 1,-
credit x € 1,-
1.250
25
29. Op 3 augustus betaalt ondernemer Bouts een factuur van 25 juli jl. Omdat hij binnen 10 dagen betaalt, mag van het factuurbedrag van € 3.875,- 3% korting voor contant worden afgetrokken. Bankafschrift 24 geeft de betaling van 3 augustus aan. Verwerk bankstuk 24 in het bankboek van ondernemer Bouts. Bankboek datum
0308
nr. doc.
24
grt.rek.
130 970
omschrijving
Crediteuren Korting voor contant
debet x € 1,-
credit x € 1,-
3.875,00
116,25
30. Schoolboekhandel Lisette ontvangt de volgende factuur: Factuur d.d. 21 juli: ........... € 120.500,00 2% kredietbeperkingstoeslag € 2.410,00 + Factuurbedrag € 122.910,00 Btw € 25.811,10 + € 148.721,10 (Bij betaling binnen 8 dagen mag u de kredietbeperkingstoeslag in mindering brengen.) a. Werk het journaal, naar aanleiding van de ontvangst van de bovenstaande inkoopfactuur, bij. b. Werk het journaal, naar aanleiding van de elektronische betaling van de bovenstaande inkoopfactuur per bank op 26 juli, bij. Journaal datum
2107
2607
rekening
300 431 151 130 130 111 431
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Omschrijving
Voorraad goederen Kosten leverancierskrediet Te vorderen btw Aan Crediteuren Crediteuren Aan Bank Aan Kosten leverancierskrediet
debet x € 1,-
120.500,00 2.410,00 25.811,10
credit x € 1,-
148.721,10 147.262,90 144.852,90 2.410,00
Pagina 119
© EIW BV
t o t a a lo p g a ve n 31. Patrick Odekerken exploiteert een agf-speciaalzaak in Eijsden. Op de balans per 1 mei staan de volgende grootboekrekeningen: • Verbouwing € 64.000,• Inventaris € 32.000,• Bestelauto € 28.000,• Goodwill € 15.000,• Debiteuren € 4.000,• Crediteuren € 6.100,• Voorraden € 7.200,• Kas € 5.200,• Familielening € 44.000,• Krediet in rekening-courant (schuld) € 38.000,• Nog te betalen bedragen € 22.200,a. Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de beginbalans per 1 mei samen. b. Open met behulp van de gemaakte beginbalans het grootboek van Patrick per 1 mei. Van de maand mei zijn de volgende financiële feiten gegeven: • 3 mei Gekocht op rekening goederen voor € 3.000,- (exclusief btw l-tarief). • 6 mei Contante omzet € 4.100,- (exclusief btw l-tarief). De inkoopwaarde van deze omzet is € 3.100,-. • 9 mei Per kas betaald aan groothandelaar Penders een openstaande factuur, groot € 1.250,-. • 10 mei Gekocht een groentesnijmachine voor € 3.200,- (exclusief btw h-tarief). Deze machine is per bank betaald. • 17 mei Op rekening verkocht voor € 1.500,- (exclusief btw l-tarief). Het gemiddelde brutowinstpercentage is 32%. • 19 mei Per kas betaald de energienota € 360,- (inclusief btw h-tarief). • 22 mei Per kas ontvangen van een debiteur € 1.000,-. • 31 mei Afschrijven op de verbouwing € 1.000,-. • 31 mei Deze maand bedraagt het eigen gebruik van artikelen uit de winkel € 250,- (exclusief btw l-tarief). c. Verwerk de bovenstaande financiële feiten in het grootboek. d. Sluit het bijgewerkte grootboek af en bereken het nieuwe eigen vermogen per 31 mei.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 120
© EIW BV
€
45.100,-
Inventaris
Beginbalans winkel per 1 mei … Eigen vermogen € 64.000,Familielening € 32.000,-
€
44.000,-
Bestelauto
€
28.000,-
Kred. in rek-crt.
€
38.000,-
Goodwill
€
15.000,-
€
22.200,-
Debiteuren
€
4.000,-
€
6.100,-
Voorraden
€
7.200,-
Kas
€
5.200,-
€
155.400,-
€
155.400,-
Verbouwing
Nog te betalen Kosten Crediteuren
002 Verbouwing datum
0105 3105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Afschrijving Naar Balans
debet x € 1,-
64.000
credit x € 1,-
1.000 63.000 64.000
64.000
003 Inventaris datum
0105 1005 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Groentesnijmachine Naar Balans
debet x € 1,-
32.000 3.200
credit x € 1,-
35.200 35.200
35.200
005 Vervoermiddelen datum
0105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Naar Balans
debet x € 1,-
28.000
credit x € 1,-
28.000 28.000
28.000
020 Goodwill datum
0105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Naar Balans
debet x € 1,-
15.000
15.000 15.000
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
15.000 Pagina 121
© EIW BV
050 Eigen Vermogen datum
0105 3105 3105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Van 055 Van resultatenrekening Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
45.100
265 180 45.015 45.280
45.280
055 Privé datum
3105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Goederen uit winkel Naar 050
debet x € 1,-
265
credit x € 1,-
265 265
265
071 Familielening datum
0105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
44.000
44.000 44.000
44.000
100 Kas datum
0105 0605 0905 1905 2205 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Omzet Penders Energienota Debiteuren Naar Balans
debet x € 1,-
5.200 4.346
credit x € 1,-
1.250 360 1.000 8.936 10.546
10.546
110 Bank (Krediet in rekening courant) datum
0105 1005 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Groentesnijmachine Naar Balans
debet x € 1,-
38.000 3.808
41.808 41.808
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
41.808
Pagina 122
© EIW BV
120 Debiteuren datum
0105 1705 2205 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Verkopen Per kas Naar Balans
debet x € 1,-
4.000 1.590
credit x € 1,-
1.000 4.590 5.590
5.590
130 Crediteuren datum
0105 0305 0905 3105
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Inkoop Per kas Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
6.100 3.180
1.250 8.030 9.280
9.280
150 Te betalen btw Datum
0605 1705 3105 3105
nr. doc.
Omschrijving
Contante omzet Verkopen Privéverbruik Naar 152
debet x € 1,-
credit x € 1,-
246 90 15
351 351
351
151 Te vorderen btw datum
0305 1005 1905 3105
nr. doc.
Omschrijving
Inkoop Groentesnijmachine Energienota Naar 152
debet x € 1,-
180 672 62,48
credit x € 1,-
914,48 914,48
914,48
152 Te verrekenen btw datum
3105 3105 3105
nr. doc.
omschrijving
Van 151 Van 152 Naar balans
debet x € 1,-
914,48
351 563,48 914,48
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
914,48
Pagina 123
© EIW BV
185 Nog te betalen bedragen datum
0105 3105
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
22.200
22.200 22.200
22.200
300 Voorraad goederen datum
0105 0305 0605 1705 3105 3105
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Inkoop Contant Op rekening Privéverbruik Naar Balans
debet x € 1,-
7.200 3.000
credit x € 1,-
3.100 1.020 250 5.830 10.200
10.200
410 Huisvestingskosten datum
1905 3009
nr. doc.
omschrijving
Energienota Naar resultatenrekening
debet x € 1,-
297,52
credit x € 1,-
297,52 297,52
297,52
420 Afschrijvingskosten datum
3105 3105
nr. doc.
omschrijving
Verbouwing Naar resultatenrekening
debet x € 1,-
1.000
credit x € 1,-
1000 1.000
1.000
700 Inkoopwaarde omzet datum
0605 1705 3105
nr. doc.
omschrijving
Contante omzet Op rekening Naar resultatenrekening
debet x € 1,-
3.100 1.020
credit x € 1,-
4.120 4.120
4.120
800 Omzet datum
0605 1705 3105
nr. doc.
omschrijving
Contante omzet Op rekening Naar resultatenrekening
debet x € 1,-
4.100 1.500
5.600 5.600
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
5.600 Pagina 124
© EIW BV 32. De heer F. van Mulken beschikt op 1 februari over de volgende balanscijfers: • 001 Winkelpand € 200.000,• 050 Eigen vermogen € 150.000,• 070 Hypothecaire lening € 100.000,• 100 Kas € 10.000,• 110 Bank (tegoed) € 10.000,• 120 Debiteuren € 30.000,• 130 Crediteuren € 49.000,• 185 Nog te betalen bedragen € 1.000,• 300 Voorraad goederen € 50.000,Financiële feiten van de maand februari: • 2 februari Gekocht op rekening goederen voor € 5.000,- (exclusief btw l- tarief). • 9 februari Verkocht op rekening een partij goederen voor € 1.200,- (exclusief btw l-tarief). De inkoopwaarde van deze partij is € 700,-. • 11 februari Per kas is op de hypothecaire lening € 5.000,- afgelost. • 17 februari Ontvangen per bank van een debiteur € 1.125,75. • 19 februari De afschrijvingskosten op het winkelpand bedragen € 1.000,-. • 24 februari De rentekosten bedragen € 1.000,-. Dit bedrag moet worden toegevoegd aan de schuld op grootboekrekening “180”. • 26 februari Per kas betaald voor schilderwerk aan de winkelpui € 800,- (exclusief btw htarief). • 27 februari Contante omzet € 3.400,- (exclusief btw l-tarief). De inkoopwaarde van deze omzet bedraagt € 2.600,-. a. Open met behulp van deze gegevens het grootboek van de heer F. van Mulken. b. Werk vervolgens dit grootboek bij aan de hand van de bovenstaande financiële feiten. 001 Winkelpand datum
0102 1902
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Afschrijving
debet x € 1,-
200.000
credit x € 1,-
1.000
050 Eigen vermogen datum
0102
nr. doc.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Omschrijving
Van Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
150.000
Pagina 125
© EIW BV
070 Hypothecaire lening datum
0102 1102
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Per kas
debet x € 1,-
credit x € 1,-
100.000
5.000
100 Kas datum
0102 1102 2602 2702
nr. doc.
Omschrijving
Van Balans Aflossing hyp.lening Schilderwerk Contante verkoop
debet x € 1,-
10.000
credit x € 1,-
5.000 952 3.604
110 Bank datum
0102 1702
nr. doc.
Omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
Omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
Omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
debet x € 1,-
credit x € 1,-
debet x € 1,-
credit x € 1,-
debet x € 1,-
credit x € 1,-
Van Balans Debiteur
10.000,00 1.125,75
120 Debiteuren datum
0102 0902
nr. doc.
Van Balans Verkoop
30.000 1.272
130 Crediteuren datum
0102 0202
nr. doc.
Van Balans Inkoop
49.000 5.300
151 Te vorderen btw datum
0202 2602
nr. doc.
Omschrijving
Inkoop op rekening Schilderwerk
300 168
150 Te betalen btw datum
0902 2702
nr. doc.
Omschrijving
Verkoop op rekening Contante omzet
72 204
185 Nog te betalen bedragen datum
0102 2402
nr. doc.
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Van Balans Rentekosten
1.000 1.000
Pagina 126
© EIW BV
300 Voorraad goederen datum
0102 0202 0902 2702
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Inkoop op rekening Verkoop op rekening Contante omzet
debet x € 1,-
50.000 5.000
credit x € 1,-
700 2.600
419 Onderhoudskosten datum
2602
nr. doc.
omschrijving
Schilderwerk winkel
debet x € 1,-
credit x € 1,-
800
420 Afschrijvingskosten datum
nr. doc.
omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
Datum
nr. doc.
Omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
omschrijving
debet x € 1,-
credit x € 1,-
1902 Winkelpand 430 Rentekosten vreemd vermogen 2402
Rentekosten
1.000
1.000
700 Inkoopwaarde omzet datum
0902 2702
nr. doc.
Verkoop op rekening Contante omzet
700 2.600
800 Omzet datum
0902 2702
Nr. doc.
Verkoop op rekening Contante omzet
1.200 3.400
33. Gegevens van de dagboeken van de maand november van een detailhandelsonderneming. • kasboek debetkolom − omzet € 40.000,− btw € 10.000,− afnemers € 10.000,• kasboek creditkolom − leveranciers € 15.000,− voorraad goederen € 3.000,− btw € 3.125,− verkoopkosten € 500,− betaald nettoloon € 4.000,• bankboek debet − afnemers € 8.000,− inventaris € 800,− overige baten € 100,− btw € 125,• bankboek credit − leveranciers € 5.000,− Belastingdienst (betreft “te verrekenen btw”) € 3.250,werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 127
© EIW BV • Postbankboek debet − afnemers € 1.100,− overige baten € 950,• inkoopboek − goederen € 35.000,− btw € 6.650,• verkoopboek − omzet € 12.800,− btw € 2.432,• diverse postenboek − inkoopwaarde omzet € 41.000,− afschrijving inventaris € 450,Noteer de journaalposten uit de verstrekte dagboeken van de maand november. Journaal datum
3011
rekening
100 130 300 151 220 800 150 120 110 130 152 120 003 950 150 111 120 950 300 151 130 120 150 800 700 300 420 003
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Omschrijving
Kasboek Kas Crediteuren Voorraad goederen Te vorderen btw Tussenrekening lonen Aan Omzet Aan Te betalen btw Aan Debiteuren Bankboek Bank Crediteuren Te verrekenen btw Aan Debiteuren Aan Inventaris Aan Bijzondere baten Aan Te betalen btw Postbankboek Postbank Aan Debiteuren Aan Bijzondere baten Inkoopboek Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren Verkoopboek Debiteuren Aan Te betalen btw Aan Omzet Diverse postenboek Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen Afschrijvingskosten Aan Inventaris
debet x € 1,-
credit x € 1,-
34.875 15.000 3.000 3.125 4.000 40.000 10.000 10.000 775 5.000 3.250 8.000 800 100 125 2.050 1.100 950 35.000 6.650 41.650 15.232 2.432 12.800 41.000 41.000 450
450 Pagina 128
© EIW BV 34. Gegeven de onderstaande financiële feiten van een detailhandelsonderneming: • 2 maart Op rekening verkocht volgens factuur VF23 een partij goederen voor € 1.230,(exclusief btw h-tarief). De inkoopwaarde van deze partij bedraagt € 910,-. • 6 maart Ontvangen van grossier Levering de volgende factuur 111: Aan u geleverd conform pakbon CFR432 voor € 6.400,00 Korting 5% € 320,00 Factuurbedrag € 6.080,00 Btw € 1.276,80 + Te betalen € 7.356,80 (Bij betaling binnen 14 dagen mag 1% voor contant worden afgetrokken.) • 11 maart Volgens bankafschrift B14 is factuur 111 aan Grossier Levering betaald. • 12 maart Volgens bankafschrift B15 is aan een vaste leverancier € 1.985,- betaald. • 14 maart Per kas betaald voor reparatie van enige rekken € 600,- (inclusief btw h-tarief). • 20 maart Uit de kas op de bank gestort volgens kasstuk K58 € 6.000,-. • 21 maart Voor eigen gebruik enige goederen uit de winkel genomen ter waarde van € 85,(exclusief btw h-tarief). • 25 maart Volgens Postbankafschrift 23 ontvangen van de heer K. Piters, die een vaste afnemer is, het bedrag van zijn openstaande schuld ad € 896,-. • 28 maart Bankafschrift B15 betreffende de storting van 20 maart ontvangen. Schrijf de journaalposten op die naar aanleiding van de bovenstaande financiële feiten gemaakt kunnen worden. Journaal datum
0203
0203 0603
1103
1203 1403
rekening
120 150 800 700 300 300 151 130 130 970 110 130 110 419 151 100
werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Debiteuren Aan Te betalen btw Aan Omzet Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren Crediteuren Aan Betalingskortingen Aan Bank Crediteuren Aan Bank Onderhoudskosten Te vorderen btw Aan Kas
debet x € 1,-
1.488,30
credit x € 1,-
258,30 1.230,00 910,00 910,00 6.080,00 1.276,80 7.356,80 7.235,20 72,35 7.162,85 1.985,00 1.985,00 495,87 104,13 600,00 Pagina 129
© EIW BV Journaal datum
rekening
omschrijving
2003
200 100 055 150 300 111 120 110 200
Kruisposten Aan Kas Privé Te betalen btw Aan Voorraad goederen Postbank Aan Debiteuren Bank Aan Kruisposten
2103
2503 2803
debet x € 1,-
credit x € 1,-
6.000,00 6.000,00 102,85 17,85 85,00 896,00 896,00 6.000,00 6.000,00
35. Gegeven de openingsbalans van een detailhandelsonderneming per 1 maart. Openingsbalans per 1 maart … Winkelpand Eigen vermogen €
300.000,€ € Inventaris € 50.000,Familielening Voorraad Hypothecaire lening € 57.000,€ € Debiteuren € 8.000,Krediet in Kas rekening-courant € 5.000
,€ Crediteuren € €
420.000,-
€
158.000,80.000,130.000,8.000,44.000,420.000,-
In deze detailhandelsonderneming zijn de volgende dagboeken in gebruik: kasboek, bankboek, diverse postenboek, inkoopboek en verkoopboek. Financiële feiten van de maand maart: • 3 maart Betaald volgens kasstuk 131 aan M. Peerboom € 600.-. • 5 maart Factuur 7-34 ontvangen van E. Pilet te Noorbeek voor door hem geleverde goederen ad € 1.500,- (exclusief btw h-tarief). • 7 maart Volgens bankafschrift 21 aan de Belastingdienst € 750,- loonheffing overgemaakt. • 9 maart Factuur 3-45 verzonden naar M. Range te Maastricht voor door ons geleverde goederen voor € 2.500,- (exclusief btw h-tarief). De brutowinst op deze verkoop bedraagt € 650,-. • 12 maart Volgens kasstuk 132 voor huisvestingskosten € 800,- (exclusief btw h-tarief) betaald. • 15 maart Op rekening gekocht volgens factuur 7-35 van K. Ruth te IJsselstein goederen voor € 710,- (exclusief btw h-tarief). • 20 maart Op het winkelpand en op de inventaris moet volgens de interne documenten 22 en 23 respectievelijk € 750,- en € 900,- afgeschreven worden. • 21 maart werkschrift “bedrijfsadministratie”
Pagina 130
© EIW BV
• •
• •
• •
Creditnota C6/45 ontvangen van K. Ruth te IJsselstein wegens door ons geretourneerde goederen. De inkoopprijs van deze goederen is € 150,- (exclusief btw htarief). 25 maart Ontvangen volgens kwitantie 133 van een vaste klant € 845,-. 26 maart Factuur 3-46 verzonden aan M. Sleypen te Veenhuizen voor door ons geleverde goederen voor € 4.100,- (exclusief btw h-tarief). De brutowinst op deze verkoop bedraagt 30%. 27 maart Volgens bankafschrift 22 afgelost op de hypothecaire lening € 1.500,-; tevens is € 750,- rente over deze lening op dit bankafschrift afgeschreven. 29 maart − Kasstuk 134 Contante consumentenomzet € 5.400,-; voor de btw geldt het h-tarief. − Kasstuk 135 Voor privéuitgaven deze maand uit de kassa genomen € 2.200,-. 30 maart Voor eigen gebruik (ID24) goederen uit de winkel genomen ter waarde van € 60,(exclusief btw h-tarief). 31 maart Op ID25 is, met behulp van het gemiddelde brutowinstpercentage, berekend dat de inkoopwaarde van de contante verkopen € 4.260,- bedraagt.
a. Open het grootboek van deze detailhandelsonderneming per 1 maart. b. Open het kasboek en het bankboek van deze detailhandelsonderneming. c. Verwerk de bovenstaande financiële feiten in de genoemde dagboeken en sluit deze vervolgens af. d. Maak vervolgens het journaal van deze dagboeken. e. Werk aan de hand van het bij vraag d gemaakte journaal de grootboekrekeningen bij. f. Sluit het grootboek af per 31 maart. g. Bereken het resultaat van maart. h. Stel de balans per 31 maart samen. 001 Winkelpand datum
0103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Diverse postenboek Naar Balans
debet x € 1,-
300.000
credit x € 1,-
750 299.250 300.000
300.000
003 Inventaris datum
0103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Diverse postenboek Naar Balans
debet x € 1,-
50.000
900 49.100 50.000
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
50.000 Pagina 131
© EIW BV
050 Eigen vermogen datum
0103 3103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Van 055 Saldo verlies Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
158.000
2.272,60 1.117,19 154.610,21 158.000
158.000
055 Privé Datum
3103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Kasboek Diverse postenboek Naar 050
debet x € 1,-
2.200 72,60
credit x € 1,-
2.272,60 2.272,60
2.272,60
070 Hypothecaire lening datum
0103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Bankboek Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
130.000
1.500 128.500 130.000
130.000
071 Familielening datum
0103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
80.000
80.000 80.000
80.000
100 Kas datum
0103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Kasboek Naar Balans
debet x € 1,-
5.000 2.477
credit x € 1,-
7.477 7.477
7.477
110 Bank(Krediet in rekening-courant) datum
0103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Bankboek Naar Balans
debet x € 1,-
8.000 3.000
11.000 11.000
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
11.000 Pagina 132
© EIW BV
120 Debiteuren datum
0103 3103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Kasboek Verkoopboek Naar Balans
debet x € 1,-
8.000
credit x € 1,-
845 7.986 15.141 15.986
15.986
130 Crediteuren Datum
0103 3103 3103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Kasboek Diverse postenboek Inkoopboek Naar Balans
debet x € 1,-
credit x € 1,-
44.000,00
600,00 181,50 2.674,10 45.892,60 46.674,10
46.674,10
150 Te betalen btw datum
3103 3103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Kasboek Diverse postenboek Verkoopboek Naar 152
debet x € 1,-
credit x € 1,-
937,19 12,60 1.386
2.335,79 2.335,79
2.335,79
151 Te vorderen btw datum
3103 3103 3103 3103
Nr. doc.
Omschrijving
Kasboek Diverse postenboek Inkoopboek Naar 152
debet x € 1,-
168,00
credit x € 1,-
31,50 464,10 600,60 632,10
632,10
152 Te verrekenen btw datum
nr. doc.
3103 3103 3103
omschrijving
Van 150 Van 151 Naar Balans
debet x € 1,-
2.335,79
600,60 1.735,19 2.335,79
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
2.335,79
Pagina 133
© EIW BV 160 Af te dragen loonheffing datum
3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Bankboek Naar Balans
debet x € 1,-
750
credit x € 1,-
750 750
750
300 Voorraad datum
0103 3103 3103 3103 3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Van Balans Diverse postenboek Diverse postenboek Diverse postenboek Inkoopboek Naar Balans
debet x € 1,-
57.000
credit x € 1,-
8.980 150 60 2.210 50.020 59.210
59.210
410 Huisvestingskosten datum
3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Kasboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
800
credit x € 1,-
800 800
800
420 Afschrijvingskosten datum
3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Diverse Postenboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
1.650
credit x € 1,-
1.650 1.650
1.650
430 Rentekosten vreemd vermogen Datum
3103 3103
nr. doc.
omschrijving
Bankboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
750
credit x € 1,-
750 750
750
700 Inkoopwaarde omzet datum
3103 3103
Nr. doc.
omschrijving
Diverse postenboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
8.980
8.980 8.980
werkschrift “bedrijfsadministratie”
credit x € 1,-
8.980
Pagina 134
© EIW BV 800 Omzet datum
3103 3103 3103
Nr. doc.
Omschrijving
Kasboek Verkoopboek Naar Verlies en Winst
debet x € 1,-
credit x € 1,-
4.462,81 6.600,00
11.062,81 11.062,81
11.062,81
DAGBOEKEN Kasboek datum
0103 0303 1203 2503 2903
nr. doc.
131 132 133 134 135
3103
grt.rek.
P.M. 130 410 151 120 800 150 055 P.M.
omschrijving
Saldo Peerboom Huisvestingskosten Te vorderen btw Debiteuren Omzet Te betalen btw Privé Saldo
debet x € 1,-
5.000,00
credit x € 1,-
600,00 800,00 168,00 845,00 4.462,81 937,19 2.200,00 7.477,00 11.245,00
11.245,00
Bankboek Datum
0103 0703 2703
nr. doc.
21 22
3103
grt.rek.
P.M. 160 070 430 P.M.
omschrijving
Saldo Loonheffing Aflossing Hypothecaire lening Saldo
debet x € 1,-
credit x € 1,-
8.000 750 1.500 750
11.000 11.000
11.000
Diverse postenboek datum
0903 2003
nr. doc.
2103
3-45 ID22 ID23 C6/45
2603 3003
3-46 ID24
3103
ID25
omschrijving
Inkoopwaarde omzet Afschrijving winkelpand Afschrijving inventaris Retourgezonden goederen Btw Inkoopwaarde omzet Goederen uit de winkel genomen Btw Inkoopwaarde omzet
werkschrift “bedrijfsadministratie”
Debet x € 1,-
1.850,00 750,00 900,00 150,00 31,50 2.870,00 60,00 12,60 4.260,00
Pagina 135
© EIW BV Inkoopboek datum
factuurnummer
naam, woonplaats crediteur
0503 1503
7-34 7-35
Pilet, Noorbeek Ruth, IJsselstein
bedrag factuur
1.500,00 710,00 2.210,00
btw
315,00 149,10 464,10
x € 1,Inkoopfactuur
1.815,00 859,10 2.674,10
Verkoopboek datum
0903 2603
kopie factuurnummer
3-45 3-46
naam, woonplaats debiteur
Range, Maastricht Sleypen, Veenhuizen
bedrag omzet
btw
x € 1,Consumentenomzet
2.500 4.100
525 861
3.025 4.961
6.600
1.386
7.986
Journaal datum
3103
rekening
100 130 410 151 055 800 150 120 160 070 430 110 300 151 130 120 150 800 700 300 420 001 003 130 151 werkschrift “bedrijfsadministratie”
omschrijving
Kasboek Kas Crediteuren Huisvestingskosten Te vorderen btw Privé Aan Omzet Aan Te betalen btw Aan Debiteuren Bankboek Af te dragen loonheffing Hypothecaire lening Rentekosten vreemd vermogen Aan Bank Inkoopboek Voorraad goederen Te vorderen btw Aan Crediteuren Verkoopboek Debiteuren Aan Te betalen btw Aan Omzet Diverse postenboek Inkoopwaarde omzet Aan Voorraad goederen Afschrijvingskosten Aan Winkelpand Aan Inventaris Crediteuren Aan Te vorderen btw
debet x € 1,-
credit x € 1,-
2.477 600 800 168 2.200 4.462,81 937,19 845 750 1.500 750 3.000 2.210 464,10 2.674,10 7.986 1.386 6.600 8.980 8.980 1.650 750 900 181,50 31,50 Pagina 136
© EIW BV Journaal datum
rekening
300 055 150 300
omschrijving
debet x € 1,-
Aan Voorraad goederen Privé Aan Te betalen btw Aan Voorraad goederen
credit x € 1,-
150
72,60 12,60 60 30.789,20
Afschrijvingskosten
Resultatenrekening per 31 maart Omzet € 800,Saldo verlies € 1.650,-
Rentekosten vv
€
750,-
Inkoopwaarde
€
8.980,-
€
12.180,-
Huisvestingskosten
30.789,20
€
11.062,81
€
1.117,19
€
12.180,-
Eigen vermogen
€
154.610,21
Balans per 31 maart … Winkelpand
€
299.250,-
Inventaris
€
49.100,-
Familielening
€
80.000,-
Voorraad
€
50.020,-
Hypothecaire lening
€
128.500,-
Debiteuren
€
15.141,-
Krediet in
Kas
€
7.477,-
rekening-courant
€
11.000,-
Af te dragen LH
€
750,-
Crediteuren
€
45.892,60
Te verrekenen btw
€
1.735,19
€
421.738,-
€
werkschrift “bedrijfsadministratie”
421.738,-
Pagina 137