Daadkracht is een uitgave van Stichting Woord en Daad voor betrokken ondernemers. GROEISPURT AZIË ONTWIKKELINGSWERK OVERBODIG?

NUMMER 3 | DECEMBER 2014

Daadkracht is een uitgave van Stichting Woord en Daad voor betrokken ondernemers.

DAADKRACHT ONDERNEMEN DOORGEVEN

GROEISPURT AZIË ONTWIKKELINGSWERK OVERBODIG?

INHOUD

Azië groeit, wat doet De business van de Bengaalse Jewel (38) is bijvoorbeeld booming. Woord en Daad? Het bedrijf APROKASHI is actief in organische mest en gewasbePAGINA 2

Barneveldse puzzelrally bindt RegioOndernemers samen PAGINA 5

Schuurman traint kansrijke Bengaalse ondernemers PAGINA 6

GROEISPURT AZIË

schermingsmiddelen. Na een ingrijpende gebeurtenis in zijn privé(Tekst: Willemijn ten Brinke ) leven startte Jewel in 2005 zijn bedrijf. Jewel: ‘Mijn dochter was nog maar één jaar toen ze flink ziek werd. Volgens de artsen had ze een ernstige voedselvergiftiging. Dit was het gevolg van chemische meststoffen en bestrijdingsmiddelen, die veelvuldig worden gebruikt door lokale boeren. Deze boeren zelf worden geconfronteerd met een lage opbrengst vanwege weinig voedingsstoffen in de steeds meer vervuilde bodem. En dat resulteert in een laag inkomen voor de boer en zijn gezin. De ziekte van mijn dochtertje was aanleiding om APROKASHI op te starten. We onderzoeken de bodem en gaan na welke natuurlijke voedingsstoffen nodig zijn om de productie weer omhoog te brengen.’ 800 KILO Boer Fazul (45) maakte in 2013 kennis met de diensten en producten van APROKASHI. ‘De bodem werd getest en ik ging organische mest en gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. Ik merkte al snel verbetering. Voorheen haalde ik steeds minder rijst van mijn land. Eerst was dat ongeveer 500 kilo per jaar, dat is nu al gestegen naar 800 kilo.’

Naast directe werkgelegenheid voor 25 medewerkers, is het bedrijf ook voor 700 zeer arme plattelandsvrouwen onmisbaar. Deze vrouwen worden door APROKASHI getraind in de productie van compost. Dit doen zij vanuit huis. De vrouwen zijn ook aangesloten bij een groep. Shumbasi: ‘Dit is onze enige vorm van inkomen, zo’n 3.000 taka (30 euro) per maand. We besteden het aan onderwijs voor onze kinderen. In ons dorp is geen ander werk.’ GROTE VRAAG Jewel: ‘Op dit moment produceren wij 15 ton organische mest per maand, terwijl de vraag ruim 30 ton is. Uitbreiding van de business is nodig om meer arme boeren te bereiken en om duurzame landbouw in Bangladesh te realiseren. Mijn droom is natuurlijke landbouw, vrij van chemische meststoffen en gewasbescherming!’ >APROKASHI deed mee aan OPEN, een business accelarator (versneller) in Bangladesh. Lees hier meer over op pagina 6 en 7 of www.open-accelerator.org.

COLUMN Miljonair Of je jezelf miljonair mag noemen hangt af van wat je precies meerekent. Het CBS rekent de (meer)waarde van een woning mee. In dat geval heeft Nederland ongeveer 170.000 euromiljonairs. Wanneer dat niet meegerekend wordt, staat de teller net onder de 100.000. In Europa zijn volgens de Royal Bank of Canada en Capgemini 3,17 miljoen dollar-miljonairs en in Noord-Amerika wonen er 3,35 miljoen. De Azië-Pacific regio wordt al jaren gekenmerkt door hoge economische groeicijfers. In deze uitgave van Daadkracht informeren we u over een aantal gevolgen voor het werk van Woord en Daad. De economische groei zien we ook terug in de aantallen vermogende mensen. In 2010 waren in deze regio meer miljonairs dan in Europa. Sinds dit jaar is Azië de wereldwijde koploper met 3,37 miljoen mensen, die over meer dan een miljoen dollar beschikken. Toen ik nadacht over deze gegevens, vroeg ik mij af of voor bedragen onder de miljoen ook nog een soort naam te behalen valt. Iets als tonnair of met misschien een wat mooier woord: decimiljair. Als we dan toch bezig zijn, kunnen we misschien ook nog iets bedenken voor mensen met tienduizend euro: centimiljair. Voor mensen die van minder dan 1,25 dollar per dag moeten leven bestaat al een naam; dan ben je arm, extreem arm. Dat zijn bij elkaar zo’n 2 miljard mensen, nog steeds 200 miljoen mensen meer dan het totaal aantal miljonairs. Gideon Davidse | Accountmanager unit Bedrijven www.twitter.com/woordendaad #wdondernemers

www.woordendaad.nl/ondernemers

2

THEMA: GROEISPURT AZIË

Azië groeit, wat doet Woord en Daad? Op menig conferentie over ontwikkelingen in de wereld worden ze genoemd: de BRICS landen, Brazilië,Rusland, India, China en South Africa. Landen waarvan de komende jaren veel te verwachten valt. Landen waar de economieën groeien. Vergeleken bij enkele tientallen jaren terug kun je als ondernemer niet meer om deze landen heen. China en India laten zien dat de ontwikkelingen in Azië niet stil staan. Woord en Daad werkt in vijf landen in Azië. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor het beleid van Woord en Daad?

INDIA

‘Toen Woord en Daad in 2010 vertelde dat ze in 2020 geen financiële bijdrage meer willen leveren aan de programma’s, vond ik dat schokkend. We zijn een paar jaar verder. Woord en Daad kijkt samen met mij hoe ik als sterke partner ook na 2020 mijn werk kan blijven doen. Ik zie nu dat we goede stappen zetten om met andere middelen ons werk voort te zetten.’ Dexter Gollapalli, directeur Count

GEKORT TAAN AF ISATIES S N A G R O AAR TNER EN? GA N ALLE PAR EER WET M . L E SLAG IK R T /JAARVE IN DIT AR DAAD.NL N E D R O O WWW.W

(Tekst: Rina Molenaar )

BELEID WOORD EN DAAD De economische ontwikkelingen gaan hard in India. De Indiaase overheid wil dat het land niet meer als ontwikkelingsland bekend staat. Voor Woord en Daad wordt het steeds lastiger om fondsen over te maken vanwege de voorwaarden die de overheid in India stelt. Ook krijgen Woord en Daad-medewerkers moeilijk een visum om het land binnen te komen. Dat maakt het monitoren van programma’s lastig. In 2020 stopt Woord en Daad haar financiële steun, maar wil ze haar partners nog wel inhoudelijk ondersteunen in hun werk. Hierbij kun je denken aan het adviseren bij vernieuwingen in de huidige programma’s, nadenken over eigen de fondsenwervingstrategie of helpen lobbyen richting de overheid. In India wonen immers nog steeds de allerarmsten en die willen we bereiken! Bruto Nationaal Product per inwoner*: € 4.000 Partners: IREF, COUNT, AMG India, Word en Deed, TLMI Totaal toegekende fondsen 2009: € 4.059.015 Totaal toegekende fondsen 2013: € 2.978.279

INDIA

Beschikbaar gestelde financiering 2009


e 2.821.541

e 2.336.169

Vakonderwijs

e 568.027

e 410.358

Gezondheidszorg/ Water en Sanitatie

e 552.027

e 141.895

Bedrijfsontwikkeling

e0

e0

Huizenbouw

e0

e0

SRI LANKA

e 125.347

e0

‘Ook Amerikaanse donoren zijn met ons in gesprek . We kijken hoe we als kleine organisatie de juiste dingen kunnen blijven doen. Daarnaast werven we inmiddels fondsen bij de Sri Lankaanse gemeenschap in Australië. We hopen met de juiste stappen nog steeds de armen in Sri Lanka te kunnen bereiken. Cynthia Devadason, directeur Word en Deed Lanka

Onderwijs

Noodhulp Capaciteits-opbouw + overig

- e 8.628

e 89.858



e 178.054

e 67.537

Vakonderwijs

e 43.432

e 83.610


e 44.497

e0


e0

e0

Huizenbouw

e0

e0

e 120.071

e0

e 13.508

e 5.050

SRI LANKA Onderwijs

Noodhulp Capaciteits-opbouw + overig

2 | DAADKRACHT 3 | JAARGANG 14 | DECEMBER 2014

BELEID WOORD EN DAAD Word en Deed Lanka werkt in de stad Colombo in een wijk die rijker werd. Dat is de reden dat Woord en Daad haar financiële steun voor dat programma is gestopt. De theeplukkers in Hatton worden nog ondersteund tot 2018. De omvang van het programma is te klein om dit op verantwoorde wijze te monitoren. WD Lanka wordt gestimuleerd andere fondsen te zoeken en ook de doelgroep meer te betrekken. Binnen enkele jaren gaat ZOA uitfaseren uit Sri Lanka. Ondertussen draagt zij het werk met partner YGRO over aan Woord en Daad en ontstaat daar een nieuw partnerschap. Bruto Nationaal Product per inwoner*: € 6.961 Partners: WD Lanka, YGRO Programma’s: Onderwijs en vakonderwijs Totaal toegekende fondsen 2009: € 399.562 Totaal toegekende fondsen 2013: € 156.197

GEEN BLAUWDRUKKEN Wereldwijd stimuleert en stuurt Woord en Daad er op dat haar partners eigen fondsen werven, zodat ze niet meer volledig afhankelijk zijn van Woord en Daad. Het succes daarvan is context- en partner afhankelijk. Dit vraagt maatwerk . In Bangladesh bijvoorbeeld bestaan minder mogelijkheden om lokale fondsen te werven in de private sector dan in India of de Filipijnen. De partner in Bangladesh heeft daarentegen wel de nodige ervaring met het werven van institutionele fondsen, die in hoge mate beschikbaar worden gesteld. Woord en Daad stimuleert de partner ook kritisch te kijken naar het gebied waar ze werkt. Een gebied dat rijker wordt, maakt plaats voor een armer gebied. Woord en Daad weegt dit mee als zij programma’s van een partner goedkeurt.

3

Ondernemen in ontwikkelingslanden Een digitaal platform speciaal voor Nederlandse ondernemers die meer informatie willen over zakendoen in nieuwe markten. Het platform is een initiatief van VNO-NCW, MKB-Nederland, Ministerie van Buitenlandse Zaken, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, NCDO en Partos, de branchevereniging voor internationale samenwerking.

CAPACITEITSOPBOUW MAAKT PARTNERS STERK Om partners meer op eigen benen te laten staan, heeft Woord en Daad een capaciteitsopbouwprogramma. Partners krijgen aan de hand van een assesment gelegenheid hun capaciteit te versterken. Elke partner heeft daarbij andere aandachtsvelden. Woord en Daad biedt trainingen aan, maar partners worden ook gestimuleerd in hun eigen lokale netwerk te kijken. Soms wordt een ondernemer van het bedrijvennetwerk van Woord en Daad ingezet. Zo werd een Nederlands organisatieadviesbureau betrokken op de vakschool in de Filipijnen.



Onderwijs

e 337.652

e 485.273

Vakonderwijs

e 196.443

e 128.125


e 513.914

e 629.706


e 694.453

e 92.250

e0

e 1.466.262

Noodhulp

e 58.420

e0

Capaciteits-opbouw + overig

e 39.328

e 26.175

BANGLADESH

Huizenbouw

ROL VAN DE OVERHEID In elk land speelt de overheid een andere rol ten opzichte van maatschappelijke organisaties. De partnerorganisaties van Woord en Daad zijn er door de jaren heen van overtuigd geraakt dat het belangrijk is in gesprek te zijn met de overheid en andere leiders. Dit betekent bijvoorbeeld dat zij de overheid aanspreken op haar verantwoordelijkheid en kijken waar men kan samenwerken. In Bangladesh kijkt partner CSS hoe de overheid een rol speelt in de verbetering van moeder- en kindzorg, die op dit moment ondermaats functioneert. Op papier onderneemt de overheid hiervoor veel actie. Als de overheid de naleving van de wet- en regelgeving verbetert, dan kan de partner zich meer op andere zaken richten.



e 162.714

e 142.799

e 29.893

e0


e0

e0


e0

e0

Huizenbouw

e0

e0

Noodhulp

e0

e0

e 3.937

e 10.841

THAILAND Onderwijs Vakonderwijs

Capaciteits-opbouw + overig

BANGLADESH ‘Donoren vragen meer en zijn door de jaren heen kritischer geworden. Ik vind dat een goede zaak en zie dit eerder als een uitdaging dan een bedreiging. De kansen van internet en mobiele telefonie wil ik de komende jaren nog beter gaan benutten.’ Mark Munshi , directeur CSS BELEID WOORD EN DAAD Woord en Daad blijft Bangladesh de komende jaren financieel ondersteunen. Onderwijs wordt de komende jaren door meerdere donoren gefinancierd en vraagt een innovatieve aanpak. Zo denkt de partner erover na hoe ook thuisonderwijs gestimuleerd kan worden naast kostscholen. De vakschool moet in 2020 grotendeels financieel onafhankelijk zijn en de job and business service in 2018. Het microkrediethuizenbouwprogramma van de bedrijfsontwikkelingspartner IHS ontwikkelt de komende jaren door. Huiseigenaren betalen binnen acht jaar hun hypotheek terug, waardoor fondsen opnieuw ingezet kunnen worden. Het WASH- (water, sanitatie en hygiëne) programma zal verder worden ontwikkeld. Woord en Daad kijkt in de komende jaren of ze met meer partners kan samenwerken. Deze concurrentie houdt de huidige partner, CSS, ook scherp. Bruto Nationaal Product per inwoner*: € 2.301 Partners: CSS Totaal toegekende fondsen 2009: € 1.840.210 Totaal toegekende fondsen 2013: € 2.827.792

THAILAND ‘Met ons onderwijsprogramma werken we op een goede manier samen met de overheid. Zij is tevreden over onze kwaliteit en stelt ons als voorbeeld voor andere scholen. Dominee Chowkee, directeur AMG Thailand BELEID WOORD EN DAAD In Thailand steunt Woord en Daad een klein onderwijsprogramma aanvullend op dat van de overheid. Omdat het programma niet groot is, stimuleert Woord en Daad AMG Thailand eigen fondsen te zoeken en samenwerking in het land op te pakken. In 2018 stopt de financiële steun. De partner blijft verbonden met het partnernetwerk van Woord en Daad en krijgt zo wel inhoudelijke ondersteuning. Bruto Nationaal Product per inwoner*: €.10.269 Partners: AMG Thailand. Totaal toegekende fondsen 2009: € 196.545 Totaal toegekende fondsen 2013: € 153.639

FILIPIJNEN



Onderwijs

e 564.956

e 486.359

Vakonderwijs

e 443.606

e 201.073

e0

e0

e 49.114

e 12.942

e0

e0

e 120.502

e 466.742

e 35.750

e 67.917

FILIPPIJNEN

*Bron: en.wikipedia.org/wiki/ List_of_countries_by_GDP_(PPP)_ per_capita

Gezondheidszorg/ Water en Sanitatie Bedrijfsontwikkeling

We lieten een ondernemer met dit artikel meelezen. Hij stelde een aantal interessante vragen. Deze vragen en onze antwoorden leest u op www.woordendaad.nl/ daadkrachtartikel

GROEISPURT AZIË

Huizenbouw Noodhulp Capaciteits-opbouw + overig

‘De vakschool stond er slecht bij in 2010. Woord en Daad gaf ons nog een kans, anders wilde ze de financiering stoppen. Die boodschap kwam hard aan maar was blijkbaar nodig. Nu is mijn vakschool een van de beste scholen in de omgeving. En in 2018 heb ik geen donorgeld van Woord en Daad meer nodig omdat ik kansen in de Filipijnen met beide handen aanneem.’ Jun Pascual, directeur vakschool AMG Filipijnen. BELEID WOORD EN DAAD Woord en Daad blijft de Filipijnen de komende jaren op diverse onderdelen financieel steunen. Het onderwijs zal de komende jaren niet alleen door Woord en Daad worden gefinancierd. Inzet van vrijwilligers uit de gemeenschap bespaart kosten en de vakschool en de job and business service zijn in 2018 financieel onafhankelijk. Het noodhulpprogramma wordt uiterlijk 2017 overgedragen aan de gemeenschap. Bruto Nationaal Product per inwoner*: € 4.792 Partners: CCT, AMG FILIPIJNEN, INSOL Totaal toegekende fondsen 2009: € 1.213.927 Totaal toegekende fondsen 2013: € 1.235.033

DAADKRACHT 3 | JAARGANG 14 | DECEMBER 2014 | 3

DE BENGAALSE ISHRAT DEEPA IS EIGENAAR VAN SCARED MARK ENTERPRISES. HET BEDRIJF MAAKT OP AMBACHTELIJKE WIJZE ZEEP EN ANDERE HANDGEMAAKTE PRODUCTEN VAN GERECYCLEDE MATERIALEN. ‘GROEI VAN MIJN BEDRIJF BETEKENT EEN NIEUWE KANS VOOR VEEL VROUWEN. IK BIED VOORMALIG PROSTITUEES DE MOGELIJKHEID OM ANDER WERK TE DOEN. MET ELKAAR KUNNEN WE EEN GROEIENDE MARKT BEDIENEN.’


5 REGIOONDERNEMERS BARNEVELDSE PUZZELRALLY BINDT (Tekst: Gijsbert Bouw REGIOONDERNEMERS SAMEN

BEZINNING

RUST

Ontmoeting is belangrijk bij RegioOndernemers Barneveld. Maar het goede doel staat uiteraard op de eerste plaats. Een puzzelrally met veel oldtimers was afgelopen jaar een hoogtepunt. Voor herhaling vatbaar! Sinds augustus 2014 is hij de voorzitter van RO Barneveld: Teus van de Bospoort (57), een van de directeuren van Alfa Accountants en Adviseurs. Aan enthousiasme voor Woord en Daad ontbreekt het dan ook niet. Zeker niet nadat hij vorig jaar met zijn vrouw en een aantal RegioOndernemers het project in Benin, West-Afrika, bezocht dat door RO Barneveld wordt gesteund. Van de Bospoort: ‘Ik was al een paar jaar lid, maar vanaf dat bezoek is het microfinancieringsproject echt gaan leven. Als je er bent, voel, proef, zie en ruik je een land. Het mooiste zou zijn om er met alle leden een keer heen te gaan.’ Met betrekkelijk weinig geld beteken je al veel voor mensen in Benin, zag Van de Bospoort met eigen ogen: ‘We waren erbij toen een groep vrouwen een krediet van 100 euro per persoon kreeg. Ze waren dolgelukkig. Je stelt mensen in staat zichzelf te helpen. Het verschil tussen een auto die stilstaat en die zachtjes rijdt, is groter dan tussen een auto die zachtjes gaat en die hard rijdt.’

RO Barneveld bestaat nu uit zo’n 30 leden. Van de Bospoort: ‘Ik wil graag uitbreiden; daaraan gaan we de komende tijd hard werken. RO Barneveld is een mooie club. Ik raad het elke ondernemer aan erbij te horen.’ Alex de Bruin (33), mede-eigenaar van Auto Aktief, is sinds vorig jaar lid van RO Barneveld. Het goede doel staat vanzelfsprekend ook voorop voor hem. Tegelijk voelt hij zich thuis bij een christelijke club als RegioOndernemers. De Bruin toonde zich meteen een actief lid. Afgelopen jaar organiseerde hij een puzzelrally: niet zomaar een puzzelritje, maar een heuse rally waarbij voornamelijk oldtimers (een ‘special’ in jargon) voor tal van uitdagingen kwamen te staan. De manier van rijden en puzzelen komt dan ook uit de rallywereld. De Bruin legt uit: ‘De deelnemers krijgen een routeboek, een loep en een liniaaltje. Daarmee moeten ze het doen. De kaart kent geen schaal of naamborden. Ook staan er barricades op de kaart, waaromheen moet worden genavigeerd.’ Het is geen route die zo snel mogelijk moet worden afgelegd, aldus De Bruin.

Come to me, all you who are weary and burdened, and I will give you REST Matthew 11: 28

De puzzelrally startte bij kasteel Staverden en eindigde bij Auto Aktief in Barneveld, waar een maaltijd met Afrikaanse ingrediënten werd gebruikt. In totaal deden 16 ploegen mee, bij de maaltijd waren zelfs 75 mensen aanwezig. De Bruin kijkt met een goed gevoel terug op het evenement. De rally leverde wel twee nieuwe leden en een vriend op. Volgend jaar staat de puzzelrally weer op het programma: op D.V. 26 september.

Unieke oldtimers deden mee aan de puzzelrally

Deze tekst uit Mattheüs 11, Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven, is het uitgangspunt voor het RESTprogramma (Restore Eastern Samar Together). Dit is het noodhulpprogramma van AMG in Oost-Samar, de Filipijnen. Een jaar is voorbij. Op die fatale dag, 8 november 2013, raasde tyfoon Haiyan over de Filipijnen. Duizenden mensen verloren dierbaren en hun bezittingen. Duizenden verloren ook hoop. Een jaar later is 8 november een confronterende dag, maar ook een dag waarop we hoop willen toevoegen aan de verschrikkelijke en ingrijpende herinneringen. Op 8 november 2014 herschreven we de geschiedenis in levens van mensen in Parina. Tijdens een feestelijke ceremonie droeg AMG Filipijnen 163 gebouwde huizen in Parina over aan de huiseigenaren. De bewoners hielpen zelf al mee met de bouw van hun huis. De ceremonie sloot af met de onthulling van een gedenkplaat. Verleden, heden en toekomst komen daarin bij elkaar. De lokale leider, Nestor Leona, onthulde de gedenkplaat. De tekst op de gedenkplaat begint met Mattheüs 11:28.

eenvoudig leven. Ik vond het prima, maar zocht ook afleiding in drank. Tyfoon Haiyan maakte aan dit alles een abrupt einde. Van onze kokosbomen, dieren en hun verblijven was niet veel meer over. Waar ik al die jaren hard voor gewerkt had, was weggevaagd.’ Lito verloor de hoop op een betere toekomst voor zijn kinderen, een toekomst waarvan hij vroeger zelf droomde. Na de ramp kwam Lito in aanraking met het noodhulpprogramma van AMG in zijn dorp. ‘AMG heeft me bijzonder geholpen. Het allerbelangrijkste is dat ze me heeft geleid naar het leren kennen van de Heere God en het kennen van de Waarheid. Voor de ramp was ik daar niet mee bezig. Het is geen toeval wat er is gebeurd. God heeft het zo gepland.’ Door de onverwachte en bijzondere dingen die gebeuren in het leven, kunnen mensen als Lito getuigen. ‘Er is nu echt hoop. Ik weet niet wat de toekomst brengt, maar ik weet dat er hoop is en dat God rust zal geven.’ zegt Lito voordat hij weer aan het werk gaat. God gebruikt gebeurtenissen om gesloten deuren in het leven van mensen te openen en hoop te geven. Dit is allemaal Gods onvoorwaardelijke liefde. Lito’s levensgeschiedenis is herschreven met letters van nieuwe hoop!

Hector Arana

DIRECTEUR VAN PARTNERORGANISATIE AMG PHILIPPINES

Het project in Parina heeft grote impact en levert een belangrijke bijdrage aan herstel van de gemeenschap van Parina. Lito (52), een inwoner van het dorp, deelt zijn verhaal met mij tijdens zijn werkpauze. ‘Armoede en familieproblemen zorgden er vroeger voor dat ik amper naar school ben geweest. Verder dan groep 4 kwam ik niet. Na heel wat baantjes in verschillende plaatsen, ontmoette ik mijn vrouw en werd ik boer in Tacloban. We werkten hard en leidden een Om te winnen hoeft de route niet zo snel mogelijk afgelegd te worden.

GROEISPURT AZIË


6

BETROKKENHEID

Schuurman traint kansrijke Bengaalse ondernemers ‘De deelnemende ondernemers hebben geen van allen een opleiding. Wat ze wel hebben is een mooi bedrijf met groeipotentie. En nog belangrijker, de groeipotentie heeft sociale impact.’ Aan het woord is Bram Schuurman (57). Hij is hoofdtrainer van de OPEN Business Accelerator Training in Bangladesh.

(Tekst: Willemijn ten Brinke)

Schuurman had jarenlang diverse elektronicawinkels. Nu is hij coach en begeleidt hij ondernemers in hun ondernemerschap. Ondernemers ondersteunen is zijn passie en dat hij dat in Bangladesh kan doen is dubbel zo mooi. ‘Ondernemers zijn daar onmisbaar in de strijd tegen armoede. Het concept van de OPEN Business Accelerator Training in Bangladesh was compleet nieuw (zie kader). Een pilot moest laten zien dat het idee in de praktijk werkt en dat het de investering waard is. Ik raakte via via betrokken bij de beoordeling van de pilot en ik kon een openstaande vacature voor trainer invullen. SOCIALE IMPACT Na een succesvolle pilot meldden Bengaalse ondernemers zich aan voor de eerste OPEN Business Accelerator Training, afgelopen mei. In een gedegen


selectieproces werden 19 ondernemers uit 150 aanmeldingen geselecteerd. Sociale impact en ethisch ondernemen zijn de belangrijkste voorwaarden. Worden er bijvoorbeeld arbeidsplaatsen gecreëerd? Of levert de business een positieve bijdrage aan de voedselkwaliteit? Daarnaast zijn de geselecteerde ondernemers geen mensen met een MBA-opleiding, die toch wel slagen. De OPEN Business Accelerator Training ondersteunt juist ondernemers die geen toegang hebben tot kennis, financiën, marketing en personeel. Als deze Bengaalse ondernemers een investering willen doen, moeten ze aankloppen bij een investeerder. Het eerste wat die vraagt, is een businessplan en een onderbouwing van de groeistrategie. Om dat verder te ontwikkelen, doen de ondernemers tijdens de trainingsweek veel praktische kennis op en krijgen ze veel handvatten. Daarna kan de ondernemer op serieuze basis een gesprek voeren met een investeerder.’ 80/20 REGEL Over het verloop van de trainingsweek is Schuurman enthousiast. ‘De ondernemers waren bescheiden, maar ook zelfbewust en allemaal bijzonder leergierig. Ze starten hun businessplan niet achter een laptop, maar op grote

Ondernemers starten hun businessplan niet achter een laptop, maar post-it’s op een whiteboard. vellen papier met stickers en post-it’s. Via het Business Model Canvas brachten de ondernemers overzichtelijk in kaart welke bedrijfsonderdelen van essentieel belang zijn en waar eventuele bijsturing nodig is. De trainingsweek had ook een aantal consultancy-momenten. Ondernemers konden één op één een trainer of coach spreken over een specifiek thema. Ik merkte toen dat algemene businesskennis niet zo vanzelfsprekend was. De 80/20 regel bijvoorbeeld was volkomen onbekend bij een van de ondernemers. Dat niet alle trainers en coaches Bengalen waren, zorgde trouwens voor inspiratie en vernieuwing. Een pitch kennen ze daar

bijvoorbeeld niet. Een van de Bengaalse trainers zei daarover tegen mij: ‘In Bangladesh kunnen ze echt niet in één minuut hun bedrijf presenteren. Dat is veel te kort.’ We probeerden het toch. Het resultaat was geweldig! De kortste pitch duurde 52 seconden, de langste 1.10 minuut. De ondernemers vonden het erg leuk om te doen. Het mooie is dat de ondernemers de theorie gelijk kunnen omzetten in de praktijk van hun business. MENTOR Oorspronkelijk was het idee om na afloop van de trainingsweek vijf ondernemers voor tien maanden te kop-

7

Ondernemers op reis Diverse ondernemers reisden in november weer met Woord en Daad mee om de projecten zelf te zien en inzicht te krijgen het werk van de partnerorganisaties. Lees hun bijzondere belevenissen en ervaringen in Bangladesh en Burkina Faso terug via de weblogs!

pelen aan een business mentor. Maar alle ondernemers hadden evenveel potentie! De andere vijftien konden we niet laten gaan. Een goede inhoudelijke follow-up en mentoring is nodig. Dit voorkomt dat ondernemers na een waardevolle training weer opgaan in hun dagelijkse werk en niet toekomen

aan de implementatie. Extra fondsen zijn voor een deel gevonden en in plaats van vijf worden nu 19 ondernemers begeleid tot aan de investeerder. Ik ben natuurlijk erg benieuwd hoe het nu met hen gaat. Begin volgend jaar kunnen de ondernemers als het goed is gaan pitchen voor investeerders.’

SOCIALE TRENDS VAN ONTWIKKELINGSLANDEN TOT OPKOMENDE MARKTEN De economische macht verschuift naar Azië. Twee van de vier BRICS-landen (China en India) en zeven Next Eleven-landen (Bangladesh, Indonesië, Iran, Pakistan, Filipijnen, Zuid-Korea, Vietnam) bevinden zich in Azië. Deze landen maken volgens investeringsbank Goldman Sachs grote kans ’s werelds grootste economieën te vormen in de 21e eeuw. De criteria die Goldman Sachs gebruikte zijn macro-economische stabiliteit, politieke rijpheid, openheid van het handel- en investeringsbeleid, en kwaliteit van het onderwijs. Begin 2014 nam de vrees toe dat de bedrijvigheid in de opkomende markten in Azië gaat afzwakken vanwege binnenlandse onbalans en politieke onrust omtrent verkiezingen. Ondanks dat zal het BBP voor de gehele regio vermoedelijk stijgen met circa 6% in 2014 en 2015. Bronnen: • Economisch Bureau Emerging Markets ABN AMRO • Lezing Dr. Niels Beerepoot Universiteit Amsterdam

Aan de training deden zowel mannen als vrouwen mee.

ZUID-AZIË ZUIDOOST-AZIË

WOORD EN DAAD IS ACTIEF IN ZUID-AZIË EN ZUIDOOST-AZIE Zuid-Azië:

Bestaat uit: India, Pakistan, Nepal, Buthan, Bangladesh, Sri Lanka en Malediven 4.500.000 km2 1,6 miljard (22% van de wereldbevolking) met een groei van zo’n 1,5% Hindoeïsme, Boeddhisme, Islam, Christendom De landen zijn verenigd in de Zuid-Aziatische Associatie voor Regionale samenwerking (SAARC) Bestaat uit: Myanmar, Thailand, Laos, Cambodja, Vietnam, de Filipijnen, Singapore, Indonesië, Brunei, Oost-Timor en Maleisië. 4.000.000 km2 550 miljoen (8% van de wereldbevolking) met een groei van zo’n 1,5% Boeddhisme, Islam, Christendom De landen zijn verenigd in ASEAN, een samenwerkingsverband dat economische, culturele en politieke samenwerking bevordert.

Oppervlakte: Bevolking: Religie: Samenwerking: Zuidoost-Azië: Oppervlakte: Bevolking: Religie: Samenwerking:

Schuurman overhandigt het certificaat aan een van de vijf ondernemers met het beste plan.

ARMOEDEBESTRIJDING IN ZUID-AZIË IN VERBAND MET DE ECONOMISCHE GROEI 23

Sri Lanka

OPEN ACCELERATOR BUSINESS TRAINING OPEN is een innovatieve accelerator (versneller) voor kleine, groeiende bedrijven in Bangladesh. Bengaalse ondernemers die met hun bedrijf sociale impact bereiken en op ethisch verantwoorde wijze ondernemen, vormen de doelgroep. Via een intensieve trainingsweek en business mentoring worden zo’n 20 geselecteerde ondernemers in korte tijd klaargestoomd om investeerders te vinden voor hun bedrijf. Tindercapital - een consultancybureau met focus op het ondersteunen van kleine rurale (plattelands) ondernemers in hun bedrijfsontwikkeling - is initiatiefnemer van de OPEN Accelerator Business Training. Woord en Daad werkt met dit bureau samen via investeringspartner Incluvest. In mei 2014 vond de eerste OPEN Accelerator Business Training plaats. De deelnemers, maar ook externe partijen zoals potentiële investeerders, zijn enthousiast over dit innovatieve concept. Begin volgend jaar krijgt OPEN Accelerator een vervolg met de tweede Business Training. Meer informatie over OPEN: http://www.open-accelerator.org/.

10 4 35

Pakistan

13 8 31

Nepal

15 9 23

India

15 13 50

Bangladesh

20 13

0

10

20

30

40

50

Meest recente schatting van armoede (%) Armoede incidentie in 2013 met 7% groei van het BBP Armoede incidentie in 2013 met 10% groei van het BBP

• Lees op pagina 1 het verhaal van Jewel, een van de deelnemers van de OPEN Accelerator Business Training. • Om daadwerkelijk alle 19 ondernemers te begeleiden naar een investeerder is nog € 15.000 nodig! Ziet u mogelijkheden om (een deel) te financieren? Neem dan contact op via [email protected] of maak uw gift over naar IBAN: NL64 RABO 0385 4870 88 ten name van Woord en Daad Gorinchem o.v.v. Open Business Accelerator.

GROEISPURT AZIË

Bron: World Bank De middenklasse in Azië groeit ook. Een grotere middenklasse betekent een snel groeiende consumentenmarkt, een bron voor ondernemerschap, sociale stabiliteit en een wereldwijde oriëntatie.


8

LEESWAARDIG

BOEKENTIPS ZEG DAT JE BIJ HEN HOORT Onthutsend en bizar, dit debuut van de Nigeriaanse Uwem Akpan. Hij beschrijft in ‘Zeg dat je bij hen hoort’ de verschrikkingen van armoede en conflicten door de ogen van kinderen. Vijf verschillende verhalen, vijf gebieden waar kinderen moeten strijden voor onderwijs, vriendschap of hun leven. De impact op hun leven is voor ons niet te bevatten, maar Uwem Akpan geeft ons hier een indruk mee. Een indruk die niemand onberoerd laat. Tip gegeven door: Janita de Vries, student communicatie Hoge School Ede Uwem Akpan 367 pagina’s 2010 ISBN13: 9789460050084

€ 22,50

THIS CHANGES EVERYTHING Vergeet koolstofdioxide, kapitalisme is de katalysator van klimaatverandering! In dit boek wordt beschreven hoe een radicale aanpak om de klimaatverandering tegen te gaan ook helpt om de armoede terug te dringen en inkomensverschillen te verkleinen. Amerikaanse bestseller!

WAARAAN ZIJN DE GIFTEN BESTEED? EEN JAAR NA DE RAMP IN DE FILIPIJNEN Alweer een jaar geleden raasde tyfoon Haiyan over de Filipijnen. De ‘supertyfoon’ liet een spoor van vernieling en verdriet achter. Dankzij de vele giften, juist ook van ondernemers, kon Woord en Daad de hulpverlening van haar partnerorganisaties in de Filipijnen ondersteunen. Vraagt u zich af waaraan de giften zijn besteed? Een beknopte weergave van de rapportage ‘Een jaar hulpverlening in beeld’ van het Christelijk Noodhulpcluster.

Naomi Klein

ISBN13: 978-1451697384

€ 11,99

GOED WERK Vaktraining en arbeidsbemiddeling is een belangrijk programma van Woord en Daad. Werk is een wezenlijk onderdeel van ons bestaan. Het dateert niet van ná de zondeval, maar is verankerd in de schepping. Werk heeft ook een vergaande invloed op onze bestemming na dit leven. Dit alles licht Tim Keller helder toe in zijn inspirerende boek ‘Goed werk’. Aanbevolen! Tip gegeven door: Cees van Breugel, Woord en Daad-medewerker Tim Keller 288 pagina’s 2014 9789051944662|

€ 19,95

De boekentips zeggen niets over het standpunt van Woord en Daad.

HULPGOEDEREN AMG Filipijnen deelde in totaal 8.300 noodhulppakketten uit. De inhoud was afhankelijk van wat lokaal beschikbaar was. Daarnaast kregen 800 jongeren nieuwe schoolmaterialen. Met kerst kregen 1.000 kinderen een extraatje en 400 gezinnen ontvingen een nieuwe Bijbel. CCT ondersteunde 5.676 families in vijf gebieden met noodhulppakketten, bestaande uit voedsel, dekens, zaklampen en kleding. MEDISCHE EN PSYCHOLOGISCHE ZORG CCT verleende in drie gebieden medische zorg. Zij bereikte daarmee ruim 3.300 patiënten. Het medisch team bestond uit drie dokters en twee verpleegsters; zij gaven waar nodig gratis medicijnen.

Tip gegeven door: Rutger van den Noort, VicePresident FrieslandCampina USA

350 pagina’s (Engelstalig) 2014

van het Christelijk Noodhulpcluster via het programma REST (Restoring Eastern Samar Together) intensief samen onder leiding van noodhulpcoördinator Jaap Noordzij. De doelstelling is om door middel van dit wederopbouwprogramma 7.000 mensen in Oost-Samar te helpen hun leven weer op te pakken.

Hartelijk dank voor alle steun! Het Christelijk Noodhulpcluster ontving ruim 8,3 miljoen euro. Een groot deel daarvan is besteed aan noodhulppakketten, woonruimte, levensonderhoud en onderwijs. Jan Lock, raad van bestuur van Woord en Daad, was een jaar later in de Filipijnen en bezocht de projecten. ‘We hebben nog fondsen. Met AMG denken we na over hoe we het resterende bedrag kunnen inzetten. Juist voor een groep die een jaar na de tyfoon tussen wal en schip valt.’

Op 8 november waren nagenoeg alle huizen opgeleverd. In de eerste fase van de noodhulp werkten de christelijke partnerorganisaties afzonderlijk, maar in nauwe afstemming met lokale overheden en andere organisaties. Vanzelfsprekend lag de nadruk daarbij op de eerste levensbehoeften, zoals water en voedsel, kleding en medische zorg. De partners van Woord en Daad in de Filipijnen zijn: AMG Filipijnen, CCT en Insol.

(Tekst: Kees Vreeken )

WERKGELEGENHEID Insol ondersteunde verschillende boerenen vissersbedrijfjes bij het herstel van schade aan bedrijfsmateriaal en het aanvullen van voorraden. Dankzij een lening kunnen 187 ondernemers weer zelfstandig opereren. Doordat zij het werk konden hervatten, konden hun families en hun werknemers ook weer in hun levensonderhoud voorzien.

WOONRUIMTE AMG bouwt 438 huizen (eenkamerwoningen) en levert 138 pakketten met bouwmaterialen. Elk huis, zo’n 4 bij 4 meter, wordt gebouwd door een team waarin twee betaalde timmermannen werken, aangevuld met de eigenaar van het huis en zijn buren. AMG levert de meeste materialen, de bewoners moeten zelf het hout van omgewaaide kokospalmen leveren. Op 8 november waren nagenoeg alle huizen opgeleverd. LEVENSONDERHOUD AMG richt zich in dit project op directe hulp aan boeren en vissers, twee van de hardst getroffen doelgroepen. Het project is in juli van start gegaan en helpt vissers met het bouwen van nieuwe boten en boeren door training te geven in nieuwe landbouwtechnieken en het verstrekken van zaad, kunstmest en gereedschappen. Daarnaast betaalt AMG mensen voor werkzaamheden, bijvoorbeeld bij het herstel van bruggen naar afgelegen dorpen.

Vissersbedrijfjes herstelde de bedrijfsschade en vulden voorraden aan. CCT richt zich in dit project met name op technische training. Jongeren en kostwinners uit de lokale bevolking worden opgeleid tot timmerman, loodgieter, metselaar of elektricien. Dit komt goed van pas bij het vele (her)bouwwerk. Daarnaast richt het project zich op versterking van de lokale economie door middel van coöperatievorming. Lokale inwoners investeren met elkaar in materialen en middelen, waarbij ze van CCT een startkapitaal krijgen. Waarin het geld concreet wordt geïnvesteerd is afhankelijk van de groep: bijvoorbeeld een vissersboot, zaad, kunstmest of landbouwgereedschappen voor boeren.

Lees de volledige rapportage, inclusief financiële verantwoording, op: www.woordendaad.nl/rapportagefilipijnen.

CONDANKS ECONOMISCHE GROEI IN INDIA BLIJFT DE KLOOF TUSSEN ARM EN RIJK GROOT

In de tweede fase van de noodhulp en wederopbouw werkten de organisaties

COLOFON Daadkracht is een uitgave van Stichting Woord en Daad voor betrokken ondernemers. Het verschijnt in april, september en december. Daadkracht wordt verspreid onder betrokken ondernemers en belangstellenden. Uitgave Stichting Woord en Daad Spijksedijk 16e Postbus 560 | 4200 AN Gorinchem Tel: 0183-611800 Fax: 0183-611808 Bank.rek.nr: 38.54.87.088 IBAN: NL64RABO0385487088 www.woordendaad.nl/ondernemers [email protected] Ontwerp, vormgeving & druk Reprovinci | www.reprovinci.nl


Redactie: Rina Molenaar (hoofdredacteur) Janita de Vries (eindredacteur) Gijsbert Bouw Gideon Davidse Linda Poot Oplage 3.600 Overname artikelen Overname van artikelen is prima. Graag met bronvermelding.

concept & design: www.reprovinci.nl

Daadkracht is een uitgave van Stichting Woord en Daad voor betrokken ondernemers. GROEISPURT AZIË ONTWIKKELINGSWERK OVERBODIG?

Recommend Documents