CVOpen. Tweetalige mavo op het Farelcollege. Jaargang 9 November 2008

CVOpen 1 Jaargang 9 November 2008

Tweetalige mavo op het Farelcollege

• Internationalisering op het Comenius College • CVO bestaat 110 jaar • Academische pilot

Colofon

In dit nummer

CVOpen is het huisorgaan van de Vereniging voor Christelijk

1 ICT-conferentie CVO en Lucas

Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO). 2

Tweetalige mavo op het Farelcollege

4

Akkoord over medezeggenschap in zicht

5

Littooij: Meer aandacht voor internationalisering

6

Internationaal contact op Comenius

8

CVO bestaat 110 jaar

10

De week van Madelon Haverhoek

12

Academische pilot

14

De stelling: Grote scholen zijn uit de tijd

en Anja de Zeeuw.

15

De CVO(pen) aan een gast: Jan-Jacob van Dijk

Redactieadres

16

Nieuws van de scholen

22

Klasse(n)familie: Peter en Edith van Schie

E-mail [email protected]

23

Personalia

Eindredactie

24

De hobby van Linda Seine

Het verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle 2.200 medewerkers van CVO en aan relaties. Uitgever Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) Goudsesingel 14a, 3011 KA Rotterdam Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam Tel. (010 ) 217 13 99 Fax (010 ) 411 42 78 E-mail [email protected] Internet www.cvo.nl Redactie Albert Bosma, Marcel van Brandwijk, Sven ter Heide, Ramona Montfrooij, Annelies de Rooij, Ron van Rossum

Verenigingsbureau CVO, t.a.v. redactie CVOpen, Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam

Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw, Gouda Ontwerp hAAi, Rotterdam Beeld Rick Keus, Daniëlle van der Schans, e.a. Coverfoto Martijn van de Griendt Druk

2

6

10

24

Koninklijke De Swart, Den Haag Aan dit nummer werkten mee: Karin van Breugel (tekst van breugel), Sven ter Heide (PENTA college CSG), Ramona Montfrooij (CSG Calvijn), De Nieuwe Lijn tekst & communicatie, Kees den Ouden (bureau CVO), Annelies de Rooij (bureau CVO), Anja de Zeeuw (Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw)

Actueel

ICT-conferentie CVO en Lucas Onder het motto ‘ICT en onderwijs: beter, sneller en anders’ organiseren CVO en Lucas Onderwijs een ICT-conferentie voor docenten, om kennis met elkaar te delen en aan elkaar te laten zien wat er allemaal mogelijk is met ICT. De conferentie wordt op dinsdag 31 maart 2009 gehouden op het Montaigne Lyceum in Den Haag. Lucas Onderwijs (voorheen SCO Lucas)

meer op maat en tijd- en plaatsonafhankelijk

Voor de conferentie worden ook enkele

is een groot schoolbestuur in de regio

een programma aanbieden waarin

tientallen leerkrachten van groep 8

Haaglanden waarmee CVO samenwerkt voor

audio­visuele elementen een belangrijk

uitge­nodigd, zodat zij kunnen zien waar

de collegiale visitatie. Door de bezoeken aan

onderdeel zijn.’

het voortgezet onderwijs mee bezig is.

elkaars scholen is er over en weer respect

Eveneens is het de bedoeling dat een aantal

Speciale website

leerlingen de dag meemaakt. Hun rol is om

De conferentie begint om 15.30 uur en

de organisatoren en deelnemers aan het

Gemotiveerder leerlingen

eindigt in de avond. Na een speech van

eind te vertellen wat zij van de conferentie

Roel Vijn, rector van het Comenius College,

keynote speaker Adjiedj Bakas, trendwatcher,

vonden.

en Roderik Rot, directeur binnen de

volgen er twee workshoprondes. Er zal keus

Wanneer is de conferentie geslaagd?

Interconfessionele Scholengroep Westland

zijn uit zo’n twintig workshops, die allemaal

Roderik: ‘Als docenten denken: wat een

(ISW), één van de scholen van Lucas

de meerwaarde van het gebruik van ICT in

hoop mogelijkheden, en wat een leuk

Onderwijs, bereiden de ICT-conferentie voor,

het onderwijs aantonen. Tussen de work-

contact met die en die docent! Wat had

samen met vertegenwoordigers van andere

shoprondes is een maaltijd gepland.

hij of zij een goed idee.’

scholen, AB-ZHW, en de afdeling ICT en

De onderwerpen van de workshops worden

(AdZ)

educatie van Lucas Onderwijs.

in januari op een speciale website bekend-

Roel Vijn: ‘We willen stappen zetten in de

gemaakt. Daar zullen deelnemers dan ook

relatie. Als grote schoolbesturen hebben

hun workshops kunnen kiezen.

we met dezelfde ontwikkelingen te maken.

Natuurlijk komen er verschillende work-

Dat verbindt. Dat we vanuit dezelfde

shops over het gebruik van het smartboard

christelijke inspiratie denken en werken,

en de elektronische leeromgeving.

en vertrouwen gegroeid.

verbindt ook.’ Roderik Rot zegt over het doel van de

Rol voor leerlingen

conferentie: ‘ICT is een onmisbaar instrument

Van elk bestuur zijn tweehonderd docenten

om het onderwijs eigentijds te houden.

welkom op de conferentie, dus vierhonderd

Je kunt er dingen beter, sneller en anders

in totaal.

mee doen. Docenten die hun lessen met ICT

Om aan de tweehonderd deelnemers van

ondersteunen constateren dat leerlingen

CVO te komen, is als verdeelsleutel bedacht:

gemotiveerder werken. Je kunt de leerlingen

per honderd leerlingen één docent.





1

C V Open

November 2008

Eerste school in Nederland met dit aanbod Op het Farelcollege wordt hard gewerkt aan het opzetten van een tweetalige mavo. Dat is uniek: het Farelcollege is de eerste school in Nederland die met dit niveau aan de slag gaat. De nadruk zal komen te liggen op spreek- en leesvaardigheid, maar ook het kunnen communiceren in het Engels zal veel aandacht krijgen.

Tweetalige mavo op het Farelcollege Acht jaar geleden begon het Farelcollege met de opzet van tweetalig vwo.

De lessen Engels worden deels gegeven door een native speaker.

De eerste twee jaar vormden een opstartfase en zes jaar geleden ging de

Peter: ‘Dat is zoeken naar een speld in een hooiberg. Want waar vind je

eerste lichting tweetalige vwo’ers van start. Deze groep heeft in juni van dit

een native speaker die ook nog de bevoegdheid én de bereidheid heeft om

jaar eindexamen gedaan. Peter Meij, directeur onderwijs op het Farelcollege,

Engels te geven? Als we iemand hebben, blijkt het vaak lastig om de

vertelt: ‘Het examen van tweetalig onderwijs bestaat uit twee delen.

continuïteit te waarborgen, omdat native speakers in veel gevallen weinig

Enerzijds het regulier landelijk examen, anderzijds het International

binding hebben met Nederland en daarom soms na een paar jaar

Baccalaureate (IB) examen voor het havo en het Anglia Proficiency examen

terugkeren naar hun vaderland.’

voor de mavo. Dat examen is over de hele wereld hetzelfde en wordt ook

Ckv en lichamelijke opvoeding

overal op hetzelfde moment afgenomen. Afgelopen schooljaar hield dat in dat de leerlingen het examen op Bevrijdingsdag moesten maken.

In het tweede jaar blijft de opzet van de lessen voor de mavo vergelijkbaar

Vervolgens worden de examens in het buitenland nagekeken, in ons geval

met die in de brugklas. Als extra vak krijgen de leerlingen dan ook biologie

was dat in Peru en in Thailand. De uitslag kwam eind juli binnen, toen de

in het Engels. In het derde en vierde jaar worden alleen ckv en lichamelijke

zomervakantie al begonnen was. De diploma-uitreiking – compleet met

opvoeding in het Engels gegeven. ‘Dan gaat het vooral om het begrijpen van

Amerikaanse toga’s en baretten – was daarom pas op 10 oktober.

opdrachten en het kunnen communiceren in het Engels’, legt Peter uit.

We hebben er echt iets bijzonders van gemaakt.’

De havo-leerlingen behouden na de brugklas mavo/havo alleen de vijf uur Engels per week. Zij leggen in havo-5 ook een IB-examen af, maar in

‘Niet alleen voor bollebozen’

tegenstelling tot de vwo-leerlingen, die het examen op A-level afleggen,

Met ingang van 1 augustus 2009 wordt er dus gestart met de tweetalige

doen zij de test op B-level. In zo’n IB-examen wordt veel aandacht besteed

mavo. Peter: ‘We hebben gemerkt dat tweetalig onderwijs zelfvertrouwen

aan het goed kunnen communiceren in het Engels. De mavo-leerlingen

geeft en erg inspirerend kan werken voor de leerlingen. Nu we de eerste

krijgen een Anglia examen, waarin het accent ligt op schrijf-, luister-

ervaring hebben opgedaan, is het tijd voor deze nieuwe weg. Want waarom

en leesvaardigheid.

zouden we de voordelen van tweetaligheid alleen voorbehouden aan de bollebozen? We leven in een maatschappij waarin het voor iedereen handig

Doorzettingsvermogen

is om Engels te beheersen.’

Maar is er wel animo voor tweetalig onderwijs op mavo-niveau?

In de brugklas mavo/havo krijgen de leerlingen in totaal vijf uur Engels

Peter: ‘Hoewel wij als eerste school starten met dit onderwijs, zijn andere

per week. Daarnaast worden ook zes andere vakken in het Engels gegeven,

scholen zich wel aan het oriënteren op de mogelijkheden. Eén van die

te weten: geschiedenis, aardrijkskunde, techniek, lichamelijke opvoeding,

scholen heeft een onderzoek gedaan naar de interesse voor tweetaligheid

levensbeschouwelijke vorming en handvaardigheid. De docenten krijgen

op de mavo. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat ruim 40 procent van

eerst een aparte opleiding waarvoor ze ook een examen moeten afleggen,

de mavo-leerlingen interesse had en de stap graag zou zetten als de

zodat ze bevoegd zijn om deze lessen in het Engels te geven. Ook wordt

mogelijkheid er was. Dat geeft onzes inziens wel aan dat er potentie in

er op dit moment in Engeland gezocht naar geschikte lesmethodes en

zit. Op basis van de genoemde 40 procent gaan wij uit van in elk geval één

boeken.

tweetalige brugklas voor het schooljaar 2009-2010.’





2

C V Open

November 2008

Peter Meij, directeur onderwijs: ‘Tweetalig onderwijs geeft zelfvertrouwen.’

Om in de tweetalige brugklas terecht te komen, wordt op het vwo een

tweetaligheid te bevorderen. Dit heeft ook standaards opgesteld voor

advies Cito-score gevraagd. Voor de brugklas mavo/havo geldt dit niet.

tweetalige scholen. Bij dit platform kunnen wij terecht voor ondersteuning.’

Met die leerlingen wordt voor ze eraan beginnen wel een gesprek gevoerd. Ze moeten een mavo/havo-advies hebben, goed gemotiveerd zijn en weten

« We leven in een maatschappij waarin

waar ze aan beginnen. Peter: ‘Doorzettingsvermogen is echt een must. Vooral de eerste drie maanden zijn erg zwaar. Vanaf het eerste moment is

het voor iedereen handig is om Engels

in de genoemde lessen alles in het Engels en dat is natuurlijk best pittig. We hebben gesignaleerd dat rond oktober vaak een breekpunt zit waarop

te beheersen. »

het sommige leerlingen even te machtig wordt. Dat is iets waar sommige kinderen dan wel doorheen moeten. Steun van thuis, gemotiveerd zijn en de wisselwerking met docenten is dan erg belangrijk.’ Wanneer leerlingen die in eerste instantie niet voor de tweetalige leerweg

Op dit moment is het tweetalig onderwijs in Nederland op ruim honderd

hebben gekozen, in het tweede jaar van de mavo toch nog willen instromen,

scholen ingevoerd. Peter: ‘Volgens het rapport van de commissie-Dijssel-

dan is dat mogelijk. Daarvoor is wel de toestemming van de mentor én

bloem is het daarmee de enige geslaagde onderwijsvernieuwing van de

van de docent Engels nodig.

afgelopen tien jaar. Een vernieuwing die bovendien steeds verder verbreedt en wordt verdiept. Daarin vervullen wij graag een pioniersfunctie.’

Pioniersfunctie

(AdR)

Op de mavo zal ook veel aandacht worden besteed aan beroepsoriëntatie. Met name het toerisme en de facilitaire dienstverlening zullen hierbij belicht worden. Peter: ‘Uit onderzoek is gebleken dat dit juist de groeisectoren zijn in onze regio. Over vijf tot tien jaar is daar veel werkgelegenheid in. Het zijn ook juist sectoren waar je niet zonder Engels kunt. Neem bijvoorbeeld het toerisme: als je in een hotel komt te werken, moet je de gasten toch in goed Engels te woord kunnen staan.’ De ervaring leert dat mavo-leerlingen vaak honkvaster zijn dan bijvoorbeeld vwo’ers, die dikwijls uitzwermen over het land of zelfs naar het buitenland vertrekken. Daarom ligt in het vwo de focus veel meer op internationalisering. Als eerste ergens aan beginnen betekent dat je een beetje het wiel moet uitvinden. ‘Natuurlijk is het soms zoeken’, beaamt Peter. ‘Dat we al ervaring hebben met tweetalig vwo scheelt wel. Ook hebben we houvast aan het Europees Platform, dat als voornaamste doelstelling heeft om





3

C V Open

November 2008

Faciliteiten en zittingsduur geschilpunten Het is voor de zomervakantie niet gelukt om bij CVO een akkoord te bereiken over nieuwe documenten van medezeggenschap: het medezeggenschapsstatuut en reglementen voor de MR’en van de scholen. De belangrijkste geschilpunten lijken nu snel bijgelegd te kunnen worden.

Akkoord over medezeggenschap in zicht De afspraken zijn nodig vanwege de nieuwe

Het eerste geschilpunt betrof de faciliteiten

Ook de voorzitter van de GMR, Dirk Oosthoek,

Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS).

(uitgedrukt in tijd) die de werk­gever beschik-

vindt dat beide partijen eruit moeten kunnen

Daarin staat dat er per schoolbestuur een

baar wil stellen aan de leden van (G)MR.

komen: ‘De meningsverschillen zijn in

medezeggenschapsstatuut moet komen,

Een tweede geschilpunt was de zittingsduur.

principe overbrugbaar, zeker als we nog

waarin de uitgangspunten worden vast­

Het bestuur wilde het lidmaatschap van

eens goed kijken naar de wetteksten en hun

gelegd. Daarnaast zijn er reglementen

de raden aan een maximum binden (drie

verwerking in de reglementen.

nodig voor de GMR en voor de MR van elke

periodes van drie jaar), maar de GMR was

Daarnaast verwacht ik dat we tot een

afzonderlijke school.

daar principieel op tegen.

vergelijk kunnen komen over de faciliteiten

Bij CVO zijn deze documenten voorbereid

Ten slotte was er onenigheid over een aantal

en de zittingsduur. Het wordt nu echt tijd om

in een gemengde werkgroep, waarin zowel

formuleringen. Kees: ‘Volgens mij hebben

de WMS binnen CVO tot zijn recht te laten

directieleden als leden van de GMR zitting

we hier last van voortschrijdend inzicht:

komen.’ In de tussentijd draait de medezeg-

hadden. Vervolgens heeft de Raad van

aanvankelijk hebben we veel energie besteed

genschap bij CVO zo gewoon mogelijk door,

Bestuur in januari 2008 een eerste versie

aan het vereenvoudigen en aanpassen van de

maar de juridische basis is in feite onvolledig.

voorgelegd aan alle medezeggenschaps­

algemene formuleringen uit de wet. Op deze

organen. Na bespreking en verwerking van

manier meenden we dat het allemaal beter

Veranderingen

alle reacties is de eindversie op 7 april door

te begrijpen was, maar de juridische

Door alle drukte rond de documenten

het bestuur voorgelegd aan de GMR, die op

adviseurs hadden er minder bewondering

zouden we het bijna vergeten, maar gelukkig

13 juni schriftelijk berichtte niet akkoord te

voor. We gaan nu toch weer dichter op de

verandert er ook inhoudelijk nog wel iets

kunnen gaan. Ook een aantal school-MR’en

tekst van de wet zitten.’

onder de nieuwe wet. Zo zal de samenstelling

stemde niet met de eindversie in.

Beschikbare tijd

van de raden worden gewijzigd in 50 procent

Overbrugbaar

personeel, 25 procent ouders en 25 procent

Zowel het bestuur als de GMR weet dat een

leerlingen. Ook zijn er speciale onderwerpen

’Het is voor alle partijen een vervelende

oplossing nodig is. Daarom is de voormalige

die het bestuur apart kan voorleggen aan

situatie’, zegt Kees den Ouden, beleidsmede-

gemengde werkgroep in september weer

één geleding. Zo zal het taakbeleid doorgaans

werker op het verenigingsbureau. Hij is

bijeen geweest. Daar heeft de voorzitter van

alleen met de personeelsgeleding worden

namens de werkgever belast met de redactie

de Raad van Bestuur, Wim Littooij, aange­

besproken, maar bijvoorbeeld een leerlingen-

van de documenten. ‘Eigenlijk had de zaak

geven dat hij de GMR tegemoet wil komen

statuut alleen met de geleding leerlingen.

per 1 augustus van dit jaar geregeld moeten

op de punten van de faciliteiten en de

[KdO]

zijn, maar dat is dus niet gelukt.’

zittingsduur. Hopelijk is hiermee de basis

Volgens Kees waren er twee geschilpunten.

gelegd voor een snelle oplossing.





4

C V Open

November 2008

Littooij

Meer aandacht voor internationalisering

Wim P. Littooij is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Vereniging voor CVO te Rotterdam en omgeving.

Ons onderwijs moet jonge mensen begeleiden

all over the world. In de wetenschap is

leerzaam, zeker wanneer er ook in de

in de problemen van vandaag en hen

het al heel gewoon dat de specialistische

huisgezinnen wordt verbleven en de

voorbereiden op de vragen van morgen.

vakbroeders zich niet in Nederland bevinden,

internationale contacten dus veel intensiever

In deze snelveranderende samenleving is

maar op vele andere plaatsen in de wereld.

zijn dan op de doorsnee Franse camping

dat een forse opgave voor de werkers in het

Via internationale congressen en tijdschriften

(waar Nederlands doorgaans de voertaal is).

onderwijs. Het is niet eenvoudig om de eisen

wisselen ze kennis en ideeën uit.

Vanuit die partnerschappen wordt het ook

van vandaag en morgen te onderkennen.

In het vmbo-segment is deze ontwikkeling

mogelijk om gezamenlijk projecten op te

Toch tasten we niet op elk gebied in het

misschien iets minder ver, maar ook hier

zetten, onderzoekjes te doen of profielwerk-

duister. Van sommige verschijnselen weten

gaat het onstuitbaar door. Technici reizen

stukken te maken.

we vrijwel zeker dat ze meer zijn dan een

de wereld over, de toeristische en dienst­

modegril. Voor mij is dat het geval met

verlenende branches bloeien.

internationalisering: we ontkomen er niet aan om hieraan meer aandacht te besteden.

Alledaags verschijnsel

Tweetalig onderwijs Een heel mooie vorm vind ik het tweetalig

Goedkoop bier

onderwijs (TTO). Daarbij wordt met name in

Kortom: het onderwijs moet meer interna­

vwo en havo minstens de helft van de lessen

tionaal van karakter worden. In veel scholen

in het Engels gegeven. Dat is natuurlijk de

We merken niet alleen via tv en internet dat

van CVO kan dat accent wel wat sterker.

beste voorbereiding op het internationale

de verste uithoeken van de wereld steeds

Ook denk ik dat internationalisering meer

karakter van studie en beroep. Ik verwacht

dichterbij komen. Internationalisering wordt

een integraal onderdeel van het programma

dat er steeds meer behoefte zal zijn aan dit

een alledaags verschijnsel. In het havo en

kan worden. Het moet niet het zoveelste

onderwijs. Al in 2004 is op twintig Rotterdamse

vwo leiden we jongeren op voor het hoger

extra thema in de school zijn, naast emanci-

basisscholen gestart met een vorm van TTO.

onderwijs. Beseffen we wel dat ze daar

patie, gezonde voeding en integratie.

Als deze kinderen naar het voortgezet

steeds meer Engelstalige studieboeken

Vaak hebben scholen bij hun eerste inter­

onderwijs gaan, moeten we niet opeens

krijgen en dat de voertaal van steeds meer

nationale activiteiten nog weinig oog voor die

stoppen met de extra aandacht voor de

colleges Engels is? Het wordt ook steeds

integrale aanpak. De leerlingen gaan dan op

Engelse taal.

gewoner dat studenten een deel van de

excursie naar Praag, al dan niet genietend

Weinig perspectief zie ik in alle pogingen om

studie in het buitenland volgen. En na de

van het goedkope bier en dat is het dan.

het Chinees de school in te brengen.

studie volgt de beroepspraktijk, die ook niet

Meer mogelijkheden ontstaan er wanneer

Allereerst is die taal niet in korte tijd aan te

meer wordt ingeperkt door de nationale

de school partnerschappen aangaat met

leren, maar bovenal geldt dat er in weten-

grenzen. Tal van bedrijven werken met

scholen in het buitenland. Op zich zijn

schap en handel maar één internationale

werknemers uit vele landen en doen dat

contacten tussen leerlingen dan al heel

taal is: Engels. Ook voor de mensen in China.





5

C V Open

November 2008

Bij uitwisseling raakt leren de emotie Internationalisering behoort tot het standaard-aanbod van het Comenius College aan zijn leerlingen, net als moderne en klassieke talen, de bètavakken, het vak technologie, en kunst en cultuur. ‘Internationalisering verrijkt net als die andere zaken het leven van onze leerlingen en is noodzakelijk voor hun toekomst’, zegt rector Roel Vijn. Er staan interessante nieuwe projecten op de rol. Een best practice-verhaal.

Internationaal contact op Comenius Het Comenius College doet al tien jaar aan internationalisering.

Zo probeert hij voor de onderbouwunit met havo en vwo,

Onderwijsdirecteur Kees Mackenbach is gemotiveerd voor dit

Lijstersingel 2, partnerleerlingen te krijgen voor de jongste

aspect van het schoolbeleid: ‘Nederland opereert steeds meer

leerlingen, zodat de internationale contacten al vroeg in het

in een internationale context. Leerlingen én docenten moeten die

schoolleven starten. Daarvoor bezoekt Niek Bogaard een

context beleven en de waarde ervan inzien. Als je leerlingen goed

contactseminar van het Europees Platform in Cordoba.

wilt voorbereiden op hun toekomst, moet je daarin meegaan.’

De unit Lijstersingel 18 start met een tweejarig Spaans taalproject in vwo-5. Daarvoor heeft Niek zojuist 25.000 euro subsidie

‘Weinig extra werk’

binnengesleept. Onderwerp van dit project van het Comenius

De unit Lijstersingel 18, de bovenbouwunit met havo en vwo

College en een Spaanse school is literatuur over Barcelona en

in Capelle, is de koploper binnen het Comenius College.

Amsterdam. Leerlingen in de Spaanse plaats Le Seu d’Urgell en

Heel gewoon zijn daar inmiddels uitwisselingsbezoeken met

Capelle lezen boeken over Amsterdam respectievelijk Barcelona.

scholen over de grens, veldwerk voor profielwerkstukken in

Deze boeken worden op school gelezen en geanalyseerd.

het buitenland, en jaarlijkse buitenlandexcursies in havo-4

Daarna gaan de leerlingen acht of negen dagen naar de partner-

of vwo-5. De unit doet ook al jaren – met succes! – mee aan

school en worden ze begeleid door de partnerleerlingen.

internationale wedstrijden.

De Spaanse leerlingen komen in februari of maart naar Nederland,

Niek Bogaard is docent maatschappijleer op de unit Lijstersingel 18,

in april of mei gaan de leerlingen van het Comenius College naar

en daarnaast coördinator internationalisering van het Comenius

Le Seu d’Urgell. Alle twintig leerlingen die Spaans als keuzevak

College. Hij is de motor achter het internationaliseringsbeleid.

hebben in de tweede fase moeten meedoen aan dit project.

In zijn collegebrede rol zal hij de andere zes Comeniusunits steeds

Zij gaan niet met de gewone buitenlandexcursies mee in het

meer begeleiden, zodat zij internationalisering ook een structurele

voorjaar, die overigens Noord-Italië, Polen, Spanje, Tsjechië, Rome

plaats geven in hun onderwijsaanbod, en er een doorgaande lijn

of Londen als bestemming hebben.

ontstaat. Niek: ‘Het is nog te veel hapsnap, met een project voor een ontwikkelingsland of een sponsorloop. Maar er gebeurt duidelijk meer op dit gebied dan de units zelf denken.

Leerlingquotes

Het belangrijkste is collega’s ervan te overtuigen dat internationa-

« Leuk hè, Grieken, het zijn net mensen! »

lisering iets toevoegt aan het onderwijs waar ze naar verhouding

« Mijnheer, mag ik mijn Griek mee naar huis nemen?

niet veel werk voor hoeven te verzetten. En ze moeten het als

Hij heeft beloofd lief te zijn. »

prioriteit gaan zien.’

« Oh, zijn we in Griekenland; ik dacht in Athene! » « Mijnheer, ik ben moe, voldaan en ongelooflijk gelukkig. »

Spaans taalproject

« Ik kan geen souvlaki meer zien, geef mij maar een frikadel. »

Niek onderhoudt het contact met het Europees Platform en de

« Mag haar zus ook meekomen naar Nederland? »

partnerscholen, en draagt nieuwe contacten en projecten aan.

« Hé, Hester, wat zit je tas vol? Ja, mijnheer, ik heb de zon meegenomen. Ik hoop dat ie het in Nederland ook nog doet. »

Daardoor zit er flink muziek in dit beleidsterrein.





6

C V Open

November 2008

het vmbo. Toen ik directeur was van een technische school gingen onze leerlingen bouwtechniek bouwen in Duitsland en andersom. Ook kapsters hadden een internationale uitwisseling. Als het om beroepsgerichte vakken gaat, moet je dit soort bezoeken natuurlijk goed voorbereiden.’ Op het Comenius College bestaat een duidelijke voorkeur voor uitwisselingsbezoeken. Niek: ‘Er zit veel meer in een uitwisseling. De leerlingen leren veel meer, ze doen meer indrukken op. Hun Spaanse taalvaardigheid verbetert bijvoorbeeld in één week dáár meer dan in een heel jaar hier. En ook op ander gebied gaat er een wereld voor de leerlingen open. Zo zien ze in Griekenland hoe de partnerleerlingen zich aan het begin van de schooldag op het schoolplein verzamelen, met hun klas in rijtjes gaan staan, waarna een leerling het ochtendgebed doet achter de microfoon

Leerlingen van het Comenius College op de Akropolis.

en de directeur de leerlingen nog een goedmoedig praatje geeft voor ze de school binnengaan.’ Ook Roel Vijn benadrukt dit. ‘Het leereffect bij leerlingen op uitwisselingen is groter. Daar wordt het leren gekoppeld aan de emotie,

Detectiveproject

en dat is bij een gewone excursie niet zo.’

Een ander veelbelovend project voor vwo-5 dat in het schooljaar 2009-2010 start heet ‘Who dunnit?’ Scholen in vijf landen

Tips

– Engeland, Spanje, Tsjechië, Nederland en Duitsland – schrijven samen een detective. Elke school schrijft een hoofdstuk waarin

Tips van Niek Bogaard voor scholen die op het gebied van

de eigen stad centraal staat. Het laatste hoofdstuk wordt door alle scholen geschreven, waarna de scholen in een competitie bepalen welk hoofdstuk het definitief wordt. Leerlingen doen vooronderzoek voor hun hoofdstuk in het kader van specifieke schoolvakken.

internationalisering in de startblokken staan: - Begin met één vak, en spreid de activiteiten langzaam uit over meer vakken. - Betrek leerlingen en ouders er zoveel mogelijk bij. Aarzel niet om

De onderzoeksresultaten van de leerlingen komen op internet,

per uitwisselingsproject vier of vijf informatieavonden te houden,

waardoor de partnerleerlingen er ook toegang toe hebben voor

voorafgaand en direct na afloop van het bezoek.

het schrijven van hun hoofdstuk.

- Is er sprake van weerstand of onbekendheid bij de docenten, laat hen

Net als het Spaanse taalproject is ook dit project door Niek Bogaard en een aantal internationale collega’s zelf bedacht; het Europees

dan eerst een uitwisselingsbezoek brengen. Hebben deze docenten eenmaal ergens aan meegedaan, dan raken ze enthousiast.

Platform heeft ook hiervoor 25.000 euro aan het Comenius College toegekend.

- De internationale activiteiten kunnen budgetneutraal plaatsvinden; het Europees Platform subsidieert ze op aanvraag.

Verder is er dit schooljaar voor het eerst een uitwisseling met het Hongaarse Kalosca voor de havo-4-examengroep handvaardigheid.

(AdZ)

En voor de achtste keer vindt er een leerlingenuitwisseling plaats naar Athene voor de vwo-5-leerlingen die Grieks en/of Latijn hebben. Op andere units staan de ontwikkelingen evenmin stil. De unit Rotterdam-Alexander start een e-mailproject met een school in de Franse stad Monville; het project is bedoeld voor de derdeklassers. Deze unit koppelt nu de maatschappelijke stage voor derdeklassers ook aan internationalisering door twintig leerlingen de kans te geven deze stage te lopen bij een school en kindertehuis in Oeganda.

Ook voor kapsters Kees Mackenbach: ‘We moeten mensen prikkelen om de mogelijkheden te zien. Bij “internationalisering” denken veel collega’s dat het betekent: “meer Engels spreken”. Je kunt het ook ruimer zien. Wordt in de onderbouw bijvoorbeeld het Engels nog niet goed beheerst, kies dan bijvoorbeeld een project in Vlaanderen, waar je met de brugklas een dag naar toe gaat.’ Rector Roel Vijn vult aan: ‘Internationaal contact hoeft niet per se te gaan over taal. Het gaat ook om samen doen, om samenwerken. Dat kan ook heel goed in Even pauzeren in de schaduw in Athene.





7

C V Open

November 2008

Op 5 juli bestond CVO 110 jaar. In 1898 werd op die dag in het Rotterdamse ‘locaal Obadja’ de oprichtingsvergadering gehouden. Op deze bijeenkomst kozen de meer dan vijftig aanwezigen het eerste CVO-bestuur uit de geschiedenis en stelden ze de statuten vast. Nu, 110 jaar later, bestuurt CVO zeven scholen en is de organisatie dynamischer dan ooit.

CVO bestaat 110 jaar Op het moment van oprichting was CVO nog een bestuur zonder

In diezelfde periode verplaatste de uitbreiding van de Rotterdamse

scholen. Het streven was aanvankelijk om in 1899 de eerste school

woningbouw zich meer naar de randgemeenten. Het gevolg was

te openen. Uiteindelijk werd dit 1901, maar toen werd op 4 september

dat ook CVO de gemeentegrenzen van Rotterdam over trok. In 1965

dan ook de eerste Christelijke HBS van Nederland geopend.

werd gestart met een vestiging in Capelle aan den IJssel, gevolgd

Twee jaar later, op 1 september 1903, opende de tweede school,

door Spijkenisse (1966) en Ridderkerk (1972). In deze plaatsen

het Marnix Gymnasium, haar deuren al. Deze school vierde

vestigden Rotterdamse CVO-scholen dependances, maar al snel

onlangs haar 105-jarig bestaan (zie pagina 19). Beide scholen

werden dit zelfstandige scholen.

groeiden gestaag en kampten al snel met huisvestingsproblemen. Pas vele jaren later werd dit probleem opgelost toen beide scholen

Laatste uitbreiding

op 2 november 1927 een nieuw gebouw aan het Henegouwerplein

Het zou nog tot 1 augustus 1994 duren voor de contouren van het

betrokken, waar ze in pasten. Dit gebouw is – gedeeltelijk – nog

huidige CVO zichtbaar werden. Op die datum zagen de clusters

steeds in gebruik bij CVO, en wel bij de vestiging Via Melanchthon

PENTA college CSG, Comenius College, Farelcollege en Melanchthon

en de algemene directie van Melanchthon.

het daglicht. Pas in 2006 werd deze beweging formeel voltooid, toen er door fusie één brede CVO-school in Rotterdam-Zuid

Hbs ‘op Zuid’

ontstond: Calvijn (met inmiddels vestigingen in Barendrecht),

De vereniging breidde zich aanvankelijk binnen de stad Rotterdam

en één brede CVO-school op de rechter Maasoever, Melanchthon

uit. Allereerst werd in 1929 gestart met een hbs ‘op Zuid’, waaruit

(met inmiddels vestigingen in Bleiswijk, Berkel en Bergschenhoek

later het Johannes Calvijn Lyceum zou groeien. Na de oorlog

tegenwoordig: Lansingerland). Het Marnix Gymnasium bleef – als

stichtte CVO weer nieuwe scholen. Zo kwam er in 1949 een

enige CVO-school – buiten de schaalvergroting. De voorlopig

aparte mms (Middelbare Meisjesschool, voorloper van het havo)

laatste uitbreiding voltrok zich tussen 1998 en 2000, toen vier

in Rotterdam-Centrum en in 1956 een tweede hbs/mms in

voormalige scholen voor speciaal onderwijs lid werden van de

Rotterdam-Zuid (Maarten Luther). Ten slotte startte in 1958

vereniging. Deze scholen (inclusief het avondonderwijs) gingen

de Christelijke HBS Rotterdam-Noord, voorloper van de latere

vanaf 2001 intensief samenwerken onder de naam Accent.

scholengemeenschap Melanchthon. Na 110 jaar is CVO uitgegroeid tot één van de grootste school­ De periode van eind jaren zestig en begin jaren zeventig was

besturen van Nederland. CVO biedt het voortgezet onderwijs

hectisch voor de vereniging. Allereerst was er de invoering van

aan zo’n 22.000 leerlingen aan en heeft ruim 2.300 medewerkers

de zogeheten Mammoetwet. Daardoor werden kleinere, categorale

in dienst. Van deze medewerkers zijn er 35 werkzaam bij het

scholen aangezet om te fuseren tot scholengemeenschappen.

eigen verenigingsbureau van CVO. Zij ondersteunen de Raad van

Het gevolg was: talrijke fusieoperaties, en aansluiting van veel

Bestuur, het managementteam en de scholen van CVO.

kleinere scholen voor mavo en lbo bij CVO om met een CVO-school

Zowel de groei van de vereniging als de schaalvergroting

te kunnen fuseren.

binnen de vereniging heeft ertoe geleid dat ook de bestuurlijke





8

C V Open

November 2008

Beeldbron: ‘Een Zeer Gewichtig Belang’, uitgave CVO, september 1998

structuur is herzien. De positie van verenigingsdirecteur is sinds 1 augustus 2006 veranderd in Raad van Bestuur, zodat besturen nu – in sporttermen – een taak is voor full profs. Het voormalige bestuur is omgevormd tot Raad van Toezicht. De CVO-scholen hebben inmiddels een meer zelfstandige positie gekregen, maar werken wel samen waar dat nuttig en nodig is (decentraal tenzij, centraal omdat). De Raad van Bestuur en de eindverantwoordelijke directeuren bespreken de ontwikkelingen tweewekelijks in het managementteam.

Vertrouwen De CVO-scholen moesten zich ontwikkelen, zowel door wijzigingen in de onderwijswetgeving als door veranderingen in de samenleving. Met name de veranderde samenstelling van de schoolbevolking en de verdere grootstedelijke problematiek hebben grote impact op het onderwijs. In Rotterdam en enkele randgemeenten loopt de basisgeneratie terug; het lerarentekort begint scherpere vormen aan te nemen.

« Na 110 jaar is CVO uitgegroeid tot één van de grootste school­besturen van Nederland. » CVO werkt er hard aan om alle problemen te lijf te gaan. De scholen werken aan onderwijsvernieuwing, aan taalbeleid en integratie. Op bedrijfsmatig vlak komt de vereniging steeds beter in control. In een nieuw visiedocument en een personeelsbeleidsplan is het beleid voor de komende tien jaar geschetst. CVO ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet! (AdR)





9

C V Open

November 2008

Het OOP in de spotlights

De week van Madelon Haverhoek Madelon Haverhoek is sinds twee jaar onderwijsassistent op het Farelcollege. Sinds dit schooljaar zit ze ook in de MR en begeleidt ze twee cluster 4-leerlingen.

Maandag Maandagochtend begint altijd rustig: een bakkie koffie drinken met mijn collega’s en horen wat iedereen in het weekend gedaan heeft. Vandaag assisteer ik in een aantal havo- en vmbo-brugklassen. De meeste havo-leerlingen zijn inmiddels (bijna) klaar met hun eerste opdracht van dit schooljaar: een creatieve, grafische vormgeving van hun eigen naam. Het resultaat is bij de meesten bijzonder kleurrijk. Leuk! De leerlingen die klaar zijn, mogen aan hun tweede opdracht beginnen: een trol maken van klei. Het is mijn taak om voor alle lessen de voorbereidingen te treffen. Nu heb ik er dus voor gezorgd dat de klei en de gereedschappen klaar staan. Omdat niet alle leerlingen gelijktijdig met hun kleiopdracht beginnen, kan ik iedereen even helpen met het opstarten. En als een leerling vastloopt, schuif ik natuurlijk ook even aan om te helpen. Sommige leerlingen hebben geen hulp nodig, maar willen tóch dat je even bij hen komt zitten. Prima, denk ik dan, dan maken we toch gezellig een kletspraatje. Zo bouw ik een band op en als ze dan eens écht hulp nodig hebben, weten ze me wat makkelijker te vinden. Want vergis je niet: voor veel leerlingen is het niet vanzelfsprekend om met hun vragen naar een onderwijsassistent toe te stappen… ’s Middags maak ik kennis met een van ‘mijn’ cluster 4-leerlingen, die ik dit schooljaar ga begeleiden. Cluster 4-leerlingen zijn kinderen met flinke gedrags- of psychiatrische problemen. Ik ga hen vooral helpen met allerlei praktische zaken, zoals: zorgen dat ze elke dag de juiste spullen mee naar school nemen en hun agenda goed bijhouden. Heel simpel, maar wel belangrijk. Normaal gesproken stopt mijn werkdag om half vijf, maar vanavond heb ik (mijn eerste!) MR-vergadering. Best spannend. Als MR-lid moet je dikwijls over belangrijke zaken beslissen en da’s misschien soms best lastig. Ik wil vooral gaan proberen om Madelon Haverhoek: ‘Leerlingen nemen direct een loopje met je als je niets te vertellen hebt in de les.’



de belangen van OOP’ers en het welzijn van de school goed te behartigen.



10

C V Open

November 2008

« Ik zaag alvast een flinke voorraad plankjes voor een nieuwe opdracht. »

Donderdag

Dinsdag Het is een vrij rustige dag. Ik assisteer opnieuw bij een paar

Vandaag assisteer ik onder andere bij een aantal mavo- en

brugklassen die aan dezelfde opdrachten werken als de leerlingen

havo-groepen, die in het Engels les krijgen. Hoewel ze alleen

van gisteren. Een groep eerstejaars vmbo-leerlingen is bezig om

handvaardigheid en gymnastiek in het Engels krijgen, steken ze er

een familiewapen te ontwerpen. De meesten slagen er goed in om

behoorlijk veel van op. Mijn Engels is niet perfect, maat ik red me

er iets persoonlijks van te maken, door bijvoorbeeld hun initialen,

aardig. Voordat ik het onderwijs inrolde, werkte ik regelmatig in

hobby’s of de vlag van hun land van herkomst in het wapen te

het buitenland. Ik knapte voornamelijk het interieur van jachten op

verwerken. ’s Middags heb ik een examenklas. Da’s eigenlijk altijd

– van huis uit ben ik namelijk meubelmaakster.

leuk. Deze leerlingen zijn gemotiveerd en kunnen écht wat.

Twee jaar geleden ben ik overgestapt naar het onderwijs. Ik was

Aan het eind van de middag raak ik per toeval in gesprek met een

uitgekeken op de harde mannenwereld waarin ik werkte.

nieuwe docent. Als ik laat vallen dat ik een aantal cluster 4-

Die overstap was een cultuurshock! Veel mensen in het onderwijs

leerlingen ga begeleiden, vertelt zij dat ze psychologie heeft

zijn vriendelijk en belangstellend. Dat was in mijn vorige werk-

gestudeerd en zelf een kind met PDD-NOS heeft. Ze zegt een

kring wel anders (maar dit voelde direct heel prettig!).

aantal nuttige dingen en benadrukt dat ik altijd bij haar langs

Overigens had ik me niet gerealiseerd hoe heftig het onderwijs is.

kan komen voor informatie of advies. Geweldig!

Je hebt te maken met veel drukke, en soms agressieve leerlingen én met jongeren die behoorlijke problemen en sores aan hun

Woensdag

hoofd hebben.

Vandaag is Denise er: de stagiaire die dit schooljaar op woensdag

Zo was er bijvoorbeeld vanmiddag op de gang een voorval met een

en donderdag met mij meeloopt. De afgelopen weken heb ik

meisje dat ik vorig jaar in de klas had. Omdat ze behoorlijk over

gemerkt dat ze leuk met de leerlingen omgaat en het werk zíet.

haar toeren was, ben ik even naar haar toegegaan. Ze blijkt zich

Dat werkt prettig.

buiten school in een circuit te bewegen, waar meisjes van haar

Vanmorgen valt een aantal uren uit. Ik gebruik die tijd onder

leeftijd ver vandaan zouden moeten blijven. Vreselijk! Haar mentor

andere om alvast een flinke voorraad plankjes te zagen voor een

heeft zich inmiddels over haar ontfermd en omdat haar situatie

nieuwe opdracht. Met Denise bespreek ik welke klassen we

best ernstig is, is er een afspraak gemaakt met een hulpinstantie.

vanmiddag hebben. Eén klas is vrij pittig; het is handig om van

Het is belangrijk dat je als school dit soort dingen signaleert en er

tevoren te bepalen hoe we een aantal zaken willen aanpakken en

goed op reageert.

op bepaalde gedragingen gaan reageren. ’s Middags blijkt onze

Aan het eind van de middag zorg ik dat het lokaal weer helemaal

‘strategie’ te werken. We worden flink uitgeprobeerd, maar slagen

netjes is. Tja, dat is niet het leukste aspect van mijn werk, maar

er redelijk in om alles in goede banen te leiden. Het is prettig dat

het hoort er wel bij. Het opruimen van alle rotzooi gaat eigenlijk de

de docent ons die ruimte geeft. Sommige docenten willen de regie

hele dag door; da’s soms wel frustrerend. Morgen is mijn parttime-

voor honderd procent in eigen hand houden. Voor een onderwijs-

dag en dan ga ik thuis lekker schoonmaken… Maar daarna is het

assistent is dat niet zo fijn. Leerlingen hebben het namelijk feilloos

weekend!

in de gaten als je ‘niets’ te vertellen hebt; dan nemen ze direct een

(KvB)

loopje met je…





11

C V Open

November 2008

Presentatie van resultaten op de slotconferentie CVO en BOOR zijn sinds 2005 betrokken bij de Academische pilot van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Met deze dieptepilot wil het ministerie scholen stimuleren om een goede infrastructuur in te richten voor het professioneel opleiden van docenten binnen de school. Daarnaast moeten ze goede afspraken maken met lerarenopleidingen over taak- en verantwoordelijkheidsverdeling bij het opleiden in de school.

Academische pilot Kritische lading

Ton Roelofs, directeur onderwijs bij het PENTA college CSG, is nauw betrokken bij de dieptepilot. In een zeer beperkte tijd van

Momenteel zijn er vijf mensen van PENTA en vijf mensen van het

drie dagen heeft hij voor CVO samen met Rob Fens van BOOR het

Comenius College actief bezig met het onderzoek. Dit onderzoek

projectvoorstel uit de grond gestampt waarmee de besturen zich

valt te typeren als action research, waarbij het onderzoeksobject

nomineerden voor deelname aan de pilot. Dit nominatieplan moest

tegelijkertijd subject is: wat onderzocht wordt is per slot van

voldoen aan een uitgebreid eisenpakket. Inmiddels hebben in

rekening de eigen beroepspraktijk. Ton: ‘Methodologisch is dat

totaal twaalf docenten van Comenius en PENTA onderzoeken

ingewikkelder. Bovendien stellen de deelnemende docenten zich

uitgevoerd.

kwetsbaar op omdat de resultaten van hun onderzoek een kritische lading richting de huidige gang van zaken kunnen

Onderzoeksvaardigheid

hebben. Daarmee komen zij boven het maaiveld uit. Het is dus

Ton vertelt: ‘Het toegepast praktijkonderzoek binnen de school

noodzakelijk dat er een veilige onderzoeksomgeving is.’

kun je vergelijken met de medische praktijk. Daarin is het een

Het uiteindelijke doel is dat de opleidingsschool binnen CVO het

standaard dat specialisten zich naast het behandelen van patiënten

karakter krijgt van een professional development school. Vanuit de

beroepsmatig bezighouden met het doen van wetenschappelijk

dagelijkse onderwijspraktijk wordt er een verbinding gemaakt

onderzoek. Het toegepast praktijkonderzoek in de school heeft

tussen leren, opleiden en ontwikkelingsgericht onderzoek.

niet een dergelijke wetenschappelijke status, maar wordt wel

Deze verbinding heeft niet alleen betekenis voor het opleidings-

uitgevoerd op basis van de standaard wetenschappelijke methoden.

programma van aankomende docenten, maar staat ook ten

De onderzoeksvaardigheid waarop een beroep wordt gedaan gaat

dienste van het onderhouden van de beroepsprofessie van de

dus verder dan de reflectieve vaardigheid die voor elke bevoegde

zittende docenten. Zij dragen bij aan de opleiding van nieuwe

docent geldt. Dat is immers in de wet Beroepen in het Onderwijs

docenten en aan de schoolontwikkeling. Vanuit het perspectief

als standaard al vastgelegd.’

van de loopbaan is het daarmee ook een bouwsteen voor het functiebouwwerk.

Docenten zijn aan de slag gegaan met onderwerpen uit de

Begeleidingscompetenties

dagelijkse praktijk om antwoorden te vinden op door henzelf opgestelde onderzoeksvragen. Dit alles gebeurt in een nauwe

In eerste instantie had het ministerie het project een looptijd van

samenwerking met het ICLON (Interfacultair Centrum voor

drie jaar gegeven. In de praktijk is dit met een half jaar verkort.

Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Nascholing, onderdeel

Het cursusjaar 2008-2009 is een overbruggingsjaar waarin wat

van de Universiteit Leiden, red.) en de Hogeschool Rotterdam.

tot nu toe bereikt en onderzocht is verdiept kan worden. Dit jaar

Het uiteindelijke doel is om het wetenschappelijk niveau van

gebruiken de docentonderzoekers de opgebouwde onderzoeks­

docenten te verhogen en de resultaten van de onderzoeken te

expertise om studenten van de lerarenopleiding te betrekken bij

verbinden met de onderwijs- en schoolontwikkeling.’

het onderzoek op de scholen. Ton: ‘Je moet je voorstellen dat dit





12

C V Open

November 2008

« Het uiteindelijke doel is dat de opleidingsschool binnen CVO het karakter krijgt van een professional development school. »

gebeurt volgens het principe van “train de trainer”. In de komende periode zullen het ICLON en de Hogeschool Rotterdam daarom Ton Roelofs vergelijkt docenten met medisch specialisten, die patiënten behandelen én wetenschappelijk onderzoek doen.

ook begeleidingscompetenties formuleren waaraan de docenten moeten voldoen. De onderzoeksdocenten continueren hun eigen onderzoeken en worden daarnaast ingezet bij de begeleiding van studenten. Qua onderzoeksvragen zullen we ons vanaf dit punt

opleidingsschool. Hierin worden de voorwaarden beschreven

meer richten op zaken die binnen de vestigingen spelen.’

waaraan het partnerschap van de school en de opleiding moet voldoen. In het lopende cursusjaar zal een pilot met dit keurmerk

Aanlooptijd

plaatsvinden. Ton Roelofs: ‘Daarnaast overleggen we nu veel met

De eerste tweeënhalf jaar hebben al de nodige resultaten gegeven.

het ministerie over de voortzetting van het project en we dragen

Daarbij gaat het niet alleen om de resultaten van de onderzoeken,

resultaten over aan andere scholen. De laatste woorden van het

maar ook om de inzichten die het de scholen heeft verschaft over

artikel kunnen dus zijn: ‘wordt vervolgd’. Want reken maar dat

het zijn van een onderzoeksschool. Zo is gebleken dat er rekening

dat zo is!’

gehouden moet worden met een redelijke aanlooptijd, omdat het voor docenten lastig kan zijn om de draad op te pakken van

Meer informatie is te vinden op www.deopleidingsschool.nl

het doen van onderzoek. Natuurlijk omdat het nieuw is, maar ook omdat het opstellen van een nieuwe onderzoeksvraag lastig is en

Drie onderzoeken

de onderzoeksvaardigheden nog ontwikkeld moeten worden. Ton: ‘Los daarvan is wel gebleken dat deelnemende docenten erg

Op het PENTA college CSG hebben zeven docenten aan drie

enthousiast zijn. De praktische toepasbaarheid van de onder-

onderzoeken gewerkt. Zo is er onderzoek verricht naar de ideeën

zoeksresultaten is nu nog wisselend, maar we zitten ook nog in

van leerlingen uit de bovenbouw van havo en atheneum over

een aanloopfase.’

de inrichting van het onderwijs in de extra lestijd. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar de verschillen in persoonlijkheids­

Op 24 september werd de slotconferentie van de eerste fase van

kenmerken en competenties tussen vmbo-docenten en

de dieptepilot gehouden. Ton: ‘Bij deze conferentie presenteerden

havo/vwo-docenten. Ook zijn de ervaringen van het management

we de onderzoeken en resultaten aan een brede groep aanwezigen.

en de docenten met de digitale leeromgeving Teletop onderzocht.

Eerdere conferenties waren bewust in kleine kring gehouden, ook

Voor het onderzoek hebben de deelnemende docenten vragenlijsten

met het oog op de veilige sfeer waarbinnen de pilot moet kunnen

geconstrueerd op basis van vooronderzoek. De verzamelde

lopen. Bij de slotconferentie waren vertegenwoordigers van de

gegevens zijn met behulp van beschrijvende statistiek en met

wetenschap, de Onderwijsraad en het ministerie van OCW,

het statistische programma SPSS geanalyseerd.

schoolbestuurders en een afgevaardigde van Beter Onderwijs Nederland aanwezig om kennis te nemen van onze resultaten

De samenwerking tussen de docenten en de werkgroepbegeleiders

en bevindingen. Bij de levendige discussie met het panel bleek

van het ICLON en de Hogeschool Rotterdam zorgt voor een

duidelijk dat de toegevoegde waarde van deze vorm van profes­

dynamisch proces waarin aandacht is voor de ondersteuning van

sionaliseren door alle betrokkenen werd onderschreven.’

de docenten op het terrein van schoolontwikkeling. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat de school echt iets kan doen met de

Keurmerk

resultaten van het onderzoek? Door de samenwerking is er ook

Professional Development Schools (PDS) Rijnmond – een samen-

aandacht voor de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden en een

werkingsverband van PENTA, Comenius, Thorbecke en Wolfert

onderzoekende houding van de docenten. Voor alle betrokkenen

van Borselen, de vier deelnemende scholen van CVO en BOOR –,

is het daardoor een leerzaam traject.

het ICLON en de raad van rectoren van het ICLON werken aan (AdR)

de ontwikkeling van een keurmerk voor de Academische





13

C V Open

November 2008

De stelling De Tweede Kamer heeft een tijdelijke fusiestop ingesteld voor scholen. Dit was een voorstel van de SP. De oppositiepartij is ook voorstander van een kleinschaligheidsbonus voor scholen die kleiner worden. Ook moeten scholen makkelijk kunnen de-fuseren, vindt de SP. Eind dit jaar discussieert de Tweede Kamer over de schaalgrootte in het onderwijs. Wat vinden leerlingen en docenten van het Comenius College aan de Lijstersingel in Capelle van de stelling:

Grote scholen zijn uit de tijd Grote schoollocaties hebben hun langste tijd gehad. Noortje Vroemen, docente muziek en ckv:

Arno van Dijk, leerling vwo-4: Ik ben het niet met de stelling eens. Ik vind het eigenlijk handig

Ik ben het niet helemaal eens met de stelling. Aan de ene kant

dat er grote scholen zijn, want ze kunnen zich beter specialiseren.

vind ik een grote locatie als de unit Lijstersingel 18 leuk. We hebben

Ook hebben grote scholen vaak een betere naam. Kleine scholen

alles in huis voor de leerling op het gebied van onderwijs, zorg en

moeten er ook zijn, maar die zijn meestal minder bekend.

types docenten. En je vindt onder de collega’s altijd wel iemand

Op een grote school zijn er verschillende groepen leerlingen

om vriendschap mee te sluiten. Daarentegen hoor ik in mijn

waaruit je vrienden kunt krijgen. Nadeel is dat leraren niet precies

omgeving dat een kleinere school meer tevredenheid oplevert.

weten hoe je in elkaar zit, of hoe je situatie is, bijvoorbeeld of je

Je kent iedereen, voelt je verantwoordelijk voor meer leerlingen,

thuis problemen hebt.

de organisatie is overzichtelijker en persoonlijker. Dat is niet te ondervangen met teamvorming binnen een grote school, want

Bibi Bouwen, leerlinge vwo-6:

mensen trekken dan weer muren op rond hun team. Maar of je als

Ik ben het eens met de stelling. Ik denk dat onderwijs op kleine

docent een persoonlijke band met leerlingen hebt, hangt af van je

schaal met kleine groepen beter is voor de begeleiding van

instelling en eigenschappen, én of leerlingen dat prettig vinden.

leerlingen. De onderbouwunit aan de Lijstersingel is klein; Thomas de Leeuw, docent aardrijkskunde:

daar ken je alle leerlingen van naam en alle leraren kennen alle leerlingen. Ik vind de bovenbouwunit groot. Het is jammer dat

Ik ben het helemaal met de stelling eens. Volgens mij hebben

je niet iedereen kent. Mijn vriendin en ik zeggen wel eens tegen

grote schoollocaties nooit iets positiefs opgeleverd. Er ontstaat

elkaar: elke dag komen we een nieuw iemand tegen op school.

ongezonde onderlinge rivaliteit waar verschillende schoolsoorten

De klassen zijn groot, zodat de individuele begeleiding door de

bij elkaar zitten. Hoe groter de verschillen, hoe minder je ervan bij

leraren er wel eens bij inschiet. Ze hebben ook zoveel leerlingen

elkaar moet zetten. Maar waar verschillen tussen schoolsoorten

om rekening mee te houden. Het voordeel van een grote locatie

klein zijn, kunnen er meer leerlingen bij elkaar, bijvoorbeeld

is wel dat er meer mogelijkheden zijn, en dat er een grote

havo- en vwo-leerlingen. Een locatie met duizend of tweeduizend

diversiteit aan leerlingen is.

leerlingen kan dan prima. Schooltypen met kwetsbare leerlingen moeten er kleine locaties op na houden, dan denk ik aan zo’n vijfhonderd leerlingen. Voor mij persoonlijk geldt dat ik een grote locatie leuk vind met zoveel mogelijk collega’s. (AdZ)





14

C V Open

November 2008

De (CVO)pen aan een gast

Leraarsvak wordt weer meesterschap Jan-Jacob van Dijk, lid van de Tweede Kamerfractie van het CDA

In de afgelopen jaren is veel aandacht gevraagd voor de positie

De visie op het kind is de laatste jaren sterk gewijzigd. Om het kort

van leerkrachten. Vooral in de grote steden, zoals Rotterdam,

door de bocht te formuleren zien ouders hun kind als een project,

wordt het steeds moeilijker om goede leerkrachten te vinden.

dat niet mag mislukken. Alles moet wijken voor een goede

En dat probleem verergert alleen maar, omdat de uitstroom in

toekomst van het kind. Dat is een te waarderen instelling, maar

het onderwijs groot is en het aantal mensen dat bereid is om het

die heeft ook schaduwzijden. Want als er dingen op een school

onderwijs in te gaan zienderogen afneemt. Er moet iets gebeuren

gebeuren, die, door de bril van de ouders, een goede ontwikkeling

om te voorkomen dat er op grote schaal lesuitval gaat plaatsvinden.

van hun kind in de weg staan, dan komen ze in verzet. Door de

Want 1 procent tekort aan leerkrachten leidt al tot lesuitval.

emancipatie hebben we met mondige burgers te maken, die op

Daarom is vorig jaar besloten tot een extra investering in de

zo’n moment alles uit de kast trekken om de onderwijsgevende

positie van de leerkracht. Toevallig heette dat actieplan ‘Leerkracht’.

duidelijk te maken dat hij of zij onvoldoende aandacht heeft voor

Uitgangspunt van dit plan is dat een docent een loopbaan in

hun kind. En als andere kinderen te veel aandacht van de docent

onderwijs geven moet kunnen doorlopen, zonder daarvoor te

opeisen, dan wordt dat niet geaccepteerd, want dat gaat ten koste

moeten uitwijken naar een managementfunctie. Onderwijs geven

van hun oogappel. Dan moet dat andere kind maar weg, uit de klas

moet dus weer meer gewaardeerd worden. Dit actieplan zet daar

of van school.

concrete – financiële – stappen toe.

Dat vergt extra stuurmanskunst van een docent. Beschikte hij

Zijn we er daarmee? Ik vraag het mij af. De belangrijkste reden

vroeger over een soort natuurlijk gezag, tegenwoordig moet hij

voor veel mensen om niet voor het onderwijs te kiezen heeft te

knokken om dat broodnodige gezag te krijgen. En de natuurlijke

maken met de sterk verlaagde status van het beroep enerzijds

neiging van ouders om de docent het voordeel van de twijfel te

en de grote maatschappelijke verantwoordelijkheid die op de

geven is verschoven naar die van hun kind. Om hier passend op

schouders van de docenten wordt gelegd anderzijds.

te kunnen reageren moeten docenten over een goede gereed-

Vroeger behoorde je als onderwijzer tot de notabelen van het dorp.

schapskist beschikken. Ouders op de juiste manier tegemoet

Tegenwoordig wordt schamper gedaan over het beroep van docent.

treden krijgen ze op de lerarenopleidingen. Maar hoe dat

‘En je was zo goed op school’, is nog één van de vriendelijkste

gereedschap te gebruiken moeten ze in de praktijk leren.

bejegeningen die je hoort als je zegt dat je het onderwijs in gaat.

Daarvoor hebben ze een goede coaching en begeleiding binnen

Verandert de kijk van de samenleving op het onderwijs niet,

de school nodig, van het management, en van meer ervaren

dan wordt het lastig om mensen ertoe te bewegen voor de klas

docenten van de lerarenopleiding. Als we daarvoor zorgen,

te gaan staan.

dan wordt het leraarsvak weer meesterschap.

Nu kan een andere houding van de huidige docenten ook bijdragen aan een beter imago. Wanneer ze minder zouden klagen, maakt

Jan Jacob van Dijk is ook hoogleraar Christelijk Sociaal Denken aan

dat dat anderen meer belangstelling voor dit vak zullen krijgen.

de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Want als ze alleen maar horen dat het vak zo zwaar is en de betaling zo slecht, dan krabben ze zich nog wel eens achter de oren, alvorens voor het onderwijs te kiezen.





15

C V Open

November 2008

Nieuws van de scholen

Accent Praktijkonderwijs Centrum en Europa

Dienstbuddies Farelcollege

Bij Accent Praktijkonderwijs Centrum kan de Europese vlag in top,

Leerlingen van het Farelcollege die de opleiding vmbo basis/kader

want deze school heeft een forse subsidie gekregen voor het project

volgen, worden sinds juni van dit jaar ingezet als zogeheten

‘Praktijkleren in Rotterdam’.

‘dienstbuddies’. Eén keer per week kunnen wijkbewoners deze

Het Europees Sociaal Fonds (ESF) geeft tot 2013 scholen voor

klussendienst telefonisch benaderen wanneer zij verlegen zitten

praktijkonderwijs extra geld om hen in staat te stellen hun leerlingen

om de hulp van de leerlingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om een

van 15 jaar en ouder nog beter dan voorheen te begeleiden.

pakketje naar het postkantoor of flessen naar de glasbak brengen.

Accent Centrum slaagde erin voor het project Europese goedkeuring

In ieder geval moeten de klusjes binnen veertig minuten gedaan

te verwerven en is daar terecht blij mee.

kunnen worden. Peter Meij, directeur onderwijs van het Farelcollege,

De middelen zullen worden ingezet voor de verdere ontwikkeling van

legt uit: ‘Omdat het Farelcollege in een woonwijk ligt, hebben de

leerling-werkplaatsen, zowel in- als extern. Met intern wordt onder

wijkbewoners zowel plezier als last van onze leerlingen. Door middel

andere bedoeld het schoolrestaurant Brasserie Van Onderen en

van de dienstbuddies willen we vooral dat plezier benadrukken.

de afdeling Detailhandel. Ook interne stageactiviteiten rondom de

We hebben flyers verspreid om dit project bekendheid te geven.

facilitaire diensten vallen binnen het kader van dit project. Er zijn

Het feit dat het vanuit een school is opgezet, geeft de wijkbewoners

ook externe stageplaatsen in de Handel, Horeca, Techniek en Zorg &

het vertrouwen om de dienstbuddies ook daadwerkelijk om hulp te

Welzijn, waar alle leerlingen van het vierde en vijfde leerjaar mee te

vragen. Daarbij werkt het twee kanten op: de bewoners hebben er

maken hebben.

nut van, maar het dient ook een onderwijskundig doel in het kader

Ten slotte wendt Accent Centrum een deel van het geld aan in het

van dienstverlening.’

kader van de naschoolse begeleiding bij de Avondschool PrO-Plus in de Van Alkemadestraat. Volgend jaar proberen andere Accentvestigingen aan het ESFproject mee te doen, ‘want goed voorbeeld doet goed volgen’, zegt Albert Bosma, directeur van Accent Centrum.





16

C V Open

November 2008

Opening brugklasgebouw Melanchthon Schiebroek

‘Olympische medailles’ voor Calvijn Buitenoord

Het nieuwe brugklasgebouw van Melanchthon Schiebroek werd

Derdeklassers van de nieuwe richting Sport, Dienstverlening en

op woensdagmiddag 24 september feestelijk geopend. Het vervangt

Veiligheid (SDV) van Calvijn Buitenoord deden op 17 september

het oude gebouw aan de Molenvijver.

mee aan de Olympische Sportdag in Poeldijk, georganiseerd door

Op de uitnodigingskaart stond als thema ‘Samen slaan we een

de provincie Zuid-Holland. De richting SDV is na de zomervakantie

brug naar de toekomst’. Het gebouw biedt immers nieuwe kansen

van start gegaan op Calvijn Buitenoord.

voor onderwijs aan de brugklassers voor nu en voor de toekomst.

De Olympische dag in Poeldijk werd officieel geopend door

Daarbij wil Melanchthon niet alleen aan zichzelf denken,

Mandy Mulder. Zij won een zilveren medaille bij het zeilen op

maar ook delen met jongeren in ontwikkelingslanden die zo hun

de Olympische Spelen in China.

toekomst kunnen verbeteren.

Na een dag sporten en andere leerlingen ontmoeten, konden vijf

Wim Littooij, Raad van Bestuur van CVO, verrichtte de officiële

leerlingen een medaille in ontvangst nemen. Bij alle onderdelen

opening, samen met 50 brugklasleerlingen. Door duizend ballonnen

waren punten te verdienen. Samen met hun team kregen

op te laten werd het gebouw officieel in gebruik genomen.

Erik van Dam, Dylan van Duren en Frank Boender de bronzen plak.

Kort daarvoor had iedere leerling een heliumballon met een

Menno van Vugt en Vincenth Schipper waren samen met hun team

droomwens over onderwijs op Melanchthon laten opstijgen.

het beste; zij mochten de gouden plak in ontvangst nemen.

Hieraan was een wedstrijd verbonden: de overbrugde afstand in

Aan het einde van de dag gingen de leerlingen moe maar voldaan

kilometers van de teruggestuurde kaartjes wordt in euro’s

in hun nieuwe outfit naar huis. Al met al een flitsende start voor

verzilverd voor een onderwijsontwikkelingsproject in Afrika.

de nieuwe richting Sport, Dienstverlening en Veiligheid binnen CSG

De middag, die bezocht werd door ongeveer tweehonderd

Calvijn Buitenoord.

genodigden, begon met een spetterend djembé-optreden door tweehonderd leerlingen. Na een aantal speeches konden de bezoekers door het gebouw lopen waar in alle lokalen leerlingen en docenten actief bezig waren. Het fraaie gebouw aan de Van Bijnkershoekweg 97a is door middel van een eveneens nieuwe aula en atrium verbonden met het hoofdgebouw. Om de veiligheid te waarborgen van de tweehonderd brugklas­ leerlingen die er dagelijks naar school gaan, heeft het nieuwe gebouw een apart schoolplein en een eigen kantine.





17

C V Open

November 2008

Nieuws van de scholen

Databank van beroepen van ouders

Calvijn Lombardijen neemt nieuwbouw in gebruik

Het curatorium van het Marnix Gymnasium nam het initiatief

Na een aantal jaren plannen, geld verzamelen, vergunningen

om een beroependatabank samen te stellen. Dit is een actuele

aanvragen en bouwen hebben leerlingen en personeel van Calvijn

databank waarin informatie over de beroepen van ouders is

Lombardijen de beschikking over een nieuwe overblijfruimte en daar

opgenomen. Ouders kunnen voorlichting geven over hun eigen

bovenop een studieruimte met stafruimten. Deze zijn per 1 september

beroep op school of leerlingen de gelegenheid bieden om in de

in gebruik genomen. De officiële opening voor personeel en externe

praktijk te ‘snuffelen’ aan hun beroep. Zo wordt er bijvoorbeeld

gasten is op woensdag 26 november van 16.00 tot 18.00 uur.

een paar keer per jaar een groepje leerlingen ontvangen op een

De kantine heeft een flinke verbetering ondergaan. Voorheen was de

rechtbank. De leerlingen maken dan kennis met de beroepspraktijk

ruimte beperkt, nu kunnen leerlingen er prima pauzeren, tussenuren

van de rechter. Ook is de databank een bron voor het vinden van

doorbrengen en iets te eten kopen. In het kader van het programma

maatschappelijke stages.

Superfit waaraan Calvijn Lombardijen deelneemt, is gekozen voor

De databank wordt jaarlijks geactualiseerd tijdens de klassen­

een aanbod van gezonde voeding aan de uitgiftebalie. Gezonde

ouderavonden.

broodjes, zuivel en fruit vormen het assortiment, waar de leerlingen al redelijk gebruik van maken. De studieruimte bovenop deze overblijfruimte is een grote multifunctionele ruimte. Er worden lessen Handel en Administratie gegeven, het bedrijf van Jong ondernemen opereert vanuit dit lokaal en leerlingen kunnen hier studeren en gebruikmaken van de computers onder toezicht van een onderwijsassistent en van de directie. De directieleden hebben namelijk hun kantoor aansluitend aan deze studieruimte gekregen.





18

C V Open

November 2008

Blaise Pascal vierde veertigjarig bestaan

Lustrum Marnix Gymnasium

Ritmische muziek van de Latin Culture Brassband lokte de leerlingen

Dit jaar bestaat het Marnix Gymnasium 105 jaar. Het 21e lustrum,

van Blaise Pascal op dinsdagmorgen 23 september naar buiten.

met als thema ‘Muziek’, is groots gevierd op vrijdag 26 september.

Deze brassband gaf op het schoolplein een geweldig concert ten

De hele dag waren er in en rond de school tal van workshops en

beste. Honderden leerlingen lieten hun waardering blijken door

activiteiten. Onder begeleiding van professionele muzikanten,

enthousiast te bewegen en mee te klappen met de muziek.

dansers, kunstenaars en theatermakers hebben de leerlingen

Met dit optreden begon de viering van het veertigjarig bestaan

intensief les gehad in een discipline naar keuze. Aan het eind van

van deze vestiging van PENTA college CSG in Spijkenisse.

de dag presenteerden ze vol enthousiasme hun nieuwverworven

Rond kwart voor elf werd een grote ‘champagnefles’ ontkurkt en

kunsten tijdens een spetterend programma vol dans, muziek

kozen honderden ballonnen het luchtruim. Vlak daarna werd een

en theater.

groot bord met de tekst ‘Veertig jaar Blaise Pascal’ onthuld.

Het veld achter de school was omgetoverd tot festivalterrein

Op dinsdagmiddag vond een symposium plaats. Onder de aanwezigen

inclusief grote feesttent met podium, circustent en gezellige

bevonden zich de burgemeester van Spijkenisse, mevrouw M. Salet,

marktkraampjes, waar iedereen lekkere hapjes uit de wereld­

een vertegenwoordiging van ouders en leerlingen, vele (oud-)-

keuken kon kopen en proeven. De opbrengst hiervan gaat naar

personeelsleden en vertegenwoordigers van scholen in de regio.

een goed doel: Niños del Futuros, een stichting die zich inzet voor

Een belangrijk onderdeel van het symposium was de presentatie van

ontheemde families in Peru die gevlucht zijn voor politiek geweld.

het jubileumboek: ‘Veertig jaar Blaise Pascal, een levend verleden’.

Een dag later kwamen rond de vierhonderd oud-leerlingen naar

Het centrale gedeelte van dit symposium bestond uit een toespraak

het Marnix om het 105-jarig bestaan te vieren. Deze dag stond in

over ‘Onderwijs in de 4 fase’ door mr. Louis Vermeulen, oud-rector

het teken van bijpraten, herinneringen ophalen en weer even terug

van Blaise Pascal. De heer Vermeulen schetste de ontwikkeling van

zijn in de schoolbanken bij je ideale leraar.

het onderwijs in 4 fasen van overdracht: mondeling, geschreven,

Het Marnix kan terugkijken op een bruisend en swingend lustrum.

via het boek en per computer.

Het prachtige zonnige weer maakte alles extra feestelijk.

e

De inhoudelijke onderdelen werden afgewisseld met enkele muzikale intermezzo’s. De schoolband onder leiding van oud-leerling en muziekdocente Maaike Boogaard vertolkte op bijna professionele wijze enkele popsongs uit de periode 1968-2008. Van woensdag tot en met vrijdag waren er volop sportieve en culturele activiteiten voor de leerlingen. Op zaterdag 27 september werd de week afgesloten met een reünie. Ruim 1.500 oud-leerlingen en (oud-)personeelsleden vonden hun weg naar de school. Het jubileumboek is verkrijgbaar door € 15,- over te maken op rekeningnummer 50.55.11.398 van PENTA college CSG Blaise Pascal. Geef in de omschrijving aan: jubileumboek Blaise Pascal en vermeld het adres, dan wordt het boek toegestuurd.





19

C V Open

November 2008

Nieuws van de scholen

Sollicitatieproject vwo-6-leerlingen op Comenius

Calvijn Vreewijk werkt samen met Natuurmonumenten

Strak in het pak en met een koffertje in de hand zullen veel

Een aantal leerlingen van Calvijn Vreewijk gaat, in samenwerking

vwo-6-leerlingen van de Comeniusunit Lijstersingel 18 donderdag-

met Natuurmonumenten, een groene maatschappelijke stage

avond 20 november op school verschijnen om er hun eerste

uitvoeren. Dit project, een pilotproject om jongeren te betrekken bij

sollicitatiegesprek voeren. Die avond is het hoogtepunt van het

het groene domein, houdt in dat de leerlingen een inrichtingsschets

sollicitatieproject voor het vak Nederlands. Dit project bestaat al

moeten maken voor het veerplein Nieuwendijk waar een veerpont

jaren, en is een verplicht – maar ook populair – onderdeel van

naar het natuureiland Tiengemeten vertrekt.

het programma in het vwo-examenjaar.

Tiengemeten is een heel jong natuurgebied dat nog volop in

De 120 leerlingen hebben eerder dit jaar bij Nederlands een

ontwikkeling is. Het probleem ligt bij de Veerhaven, die nu rommelig

sollicitatiebrief met cv geschreven. Ze konden daarbij kiezen uit

en desolaat oogt en in schril contrast staat met de beleving en

30 vacatures die de docenten Maartje de Groot en Dick Willemsen

ervaring van Tiengemeten. De leerlingen moeten oplossingen

hebben geselecteerd. Die gaan over gevarieerde functies: van

zoeken om drie doelen te bereiken, namelijk 1) een comfortabele

accountant tot entertainer of ruiter bij het Land van Ooit.

wacht op de komst van de veerpont, 2) het publiek uitnodigen om

Per vacature is er een sollicitatiecommissie van twee of drie

naar Tiengemeten te gaan en 3) bezoekers een voorproefje geven

personen in het leven geroepen, bestaand uit vrijwilligers: ouders,

van een bezoek aan het natuureiland.

relaties van de school en docenten.

Om een idee te krijgen van Tiengemeten hebben de leerlingen een

Elke sollicitatiecommissie ontvangt op donderdagavond 20 november

excursie over het eiland gehad en konden zij vragen stellen aan

achtereenvolgens 4 sollicitanten. Dan komen de brieven ter sprake

experts op het kantoor Nationaal Landschap Centrum in

in 4 individuele sollicitatiegesprekken. Na afloop van de gesprekken

Numansdorp. Deze maand houden zij een eindpresentatie over de

geeft de commissie de kandidaten feedback op hun presentatie en

oplossingen die ze hebben gevonden. Als het haalbaar is één van

gesprek. Daarna maakt ze bekend wie van de 4 kandidaten de baan

deze ideeën uit te voeren, wordt dat ook daadwerkelijk gedaan!

zou hebben gekregen. Na afloop gaan de beoordelingsformulieren naar Maartje en Dick, die er een cijfer uit kunnen destilleren voor het gesprek. ‘Omdat het de eerste keer is dat de leerlingen een sollicitatiegesprek voeren, is het heel leerzaam voor hen, maar ook leuk en spannend’, zegt Maartje, die het project coördineert. ‘We moedigen leerlingen bijvoorbeeld aan om met een originele openingszin te beginnen. Een sollicitant voor ruiter in het Land van Ooit zei bijvoorbeeld: ‘Sorry dat ik laat ben, maar ik kon mijn paard nergens kwijt.’ Ook de smalltalk doet ertoe. De leerlingen leren heel effectief om bepaalde dingen juist wel of nooit meer te zeggen.’





20

C V Open

November 2008

Via Melanchthon groeit dankzij leerlingen uit de buurt Ruim veertig leerlingen zijn dit schooljaar gestart op Via Melanchthon.

Via blijft zijn onderwijsaanbod ontwikkelen en onderzoekt steeds

Ook stroomden circa twintig leerlingen in hogere leerjaren in,

of er voldoende wordt aangeboden voor leerlingen van verschillend

omdat Talenta op Rotterdam-Zuid werd opgeheven. Talenta was

niveau en met verschillende leerstijlen. Daarbij is belangrijk dat

een jonge, vernieuwende school van schoolbestuur BOOR, waar

leerlingen voldoende eigen keuzes kunnen maken, want het

te weinig aanmeldingen voor waren. Via telt nu in totaal bijna

onderwijs op Via moet verschillen van het traditionele aanbod­

honderdtwintig leerlingen.

gestuurde onderwijs. De leerlingen uit het derde leerjaar kiezen

Directeur Jan Smolenaars is blij met de verdubbeling van het

bijvoorbeeld een onderzoeksproject op een terrein waar hun passie

leerlingaantal. ‘We zijn erin geslaagd de instroom te vergroten,

ligt. Ze koppelen daar een maatschappelijke stage van één dag per

juist ook van leerlingen uit de buurt. We hebben ons bewust op

week aan. Over de uitkomsten van hun onderzoek verzorgen ze een

het centrum van Rotterdam gericht, door naar basisscholen in de

presentatie van een uur, voor een publiek van medeleerlingen,

omgeving te gaan en contact te zoeken met buurtorganisaties en

docenten, ouders, en gasten van buiten.

wijkcentra die veel contact hebben met ouders. Dat heeft effect

Het talenonderwijs op Via Melanchthon is succesvol. Dankzij de

gehad. Via heeft zich voorheen gepresenteerd als school voor

zogeheten onderdompelingsmethode (immersion) slaagden zes

heel Rotterdam, maar nu hebben we het gevoel voor de buurt

leerlingen (van wie één uit het tweede leerjaar) in feite voor het

weer hersteld.’

centraal schriftelijk examen Engels, waaraan ze voor de vorm

De meeste nieuwe leerlingen hebben een basisschooladvies

meededen. ‘Kinderen kunnen hier excelleren in een bepaald vak’,

voor vmbo-tl of havo, ook heeft een aantal een havo/vwo-advies,

concludeert Jan.

vertelt Jan. ‘Leerlingen met een vwo-advies kiezen eerder een

In januari zal overigens meer bekend worden over de aansluiting van

havo/vwo-school.’

de onderbouw op Via en de bovenbouw op Melanchthon Schiebroek. Dan presenteert Jan Smolenaars de resultaten van zijn

Eind vorig schooljaar zijn de eerste dertien leerlingen uitgestroomd

Melanchthonbrede onderzoek naar de aansluiting van onder-

naar de Melanchthonvestiging in Schiebroek of een andere school

en bovenbouwscholen in Rotterdam, Bleiswijk en Bergschenhoek.

voor de bovenbouw havo of vwo. Elf leerlingen zitten nu in het vierde leerjaar vmbo-tl; zij gaan eindexamen doen op Via.

Meer informatie: www.melanchthon.nl > Via Melanchthon

De leerlingen die de overstap naar Schiebroek maakten werden daarvoor goed begeleid, evenals hun ouders. Er waren bijvoorbeeld presentaties op beide vestigingen, Vialeerlingen begeleidden vwo-4-leerlingen uit Schiebroek die naar Via kwamen voor een onderzoek in Rotterdam. De decanen brachten over en weer en bezoek. En ouders van Vialeerlingen woonden voorlichtingsavonden bij voor 3- en 4-havo in Schiebroek. De overgestapte leerlingen doen het goed, volgens Jan, maar ze merken wel dat Schiebroek meer dan Via een geleide organisatie is met lesroosters.





21

C V Open

November 2008

Nieu

Hoe

In dit

we s er

is he

t om

ie

als p

artne en de rs of kom antw famil ende oord ieled drie op de en op num ze vr mers één s aag. choo van C Versc l te w VOpe hillen erke n gev de so n? en be o r te n trokk relat enen ies k een ome n aan bod.

Klasse(n)familie

‘Je relatie krijgt een extra dimensie’ Peter en Edith van Schie leerden elkaar kennen op de toenmalige Rotterdamse Kweekschool met den Bijbel aan de Beukelsweg. Ze zijn al bijna dertig jaar bij elkaar. Eenmaal afgestudeerd startten ze op verschillende scholen, maar sinds 2001 werken ze beiden voor Accent Praktijkonderwijs. Peter op de locatie Van Alkemadestraat, Edith in de Vijverhofstraat.

‘Deze week bood een werkgever één van mijn leerlingen een contract aan na een succesvolle stageperiode. Die jongen zit daar helemaal op zijn plek, dat is mooi om te zien. Dat vertel ik dan aan Edith als we ’s avonds aan tafel zitten’, zegt Peter van Schie. ‘Je deelt die dingen met elkaar. Natuurlijk kan een partner die een ander vak beoefent ook naar je verhaal luisteren, maar Edith kan zich helemaal inleven. Ze kan een stap verder gaan.’

Leerlingen zien groeien Edith geeft in deeltijd les aan een groep eerstejaars leerlingen en is ook hun mentor. Peter is stagebegeleider en mentor van een vierde klas, en daarnaast één van de drijvende krachten achter de horecasector op school. Beiden geven ook les op de Avondschool. Edith: ‘Ik heb veel van Peters leerlingen in het eerste jaar lesgegeven. Van hem hoor ik dan hoe het hen verder vergaat in hun schoolloopbaan. Veel kinderen zie je groeien. Dat vind ik het leukste aspect aan lesgeven op dezelfde school. En we lopen elkaar niet voor de voeten, omdat we op verschillende locaties zitten. Zo blijft het leuk. Maar we raken nooit uitgepraat over ons vak, samen werken in het onderwijs geeft je relatie een extra dimensie.’ Peter en Edith delen niet alleen de successtory’s, ook de minder leuke kanten van het docentenvak zijn onderwerp van gesprek. ‘Meestal gaat het dan ook over leerlingen’, zegt Peter.





22

C V Open

November 2008

Personalia Robert Lock (33) is op 1 augustus begonnen als directeur bedrijfsvoering binnen de algemene directie van het PENTA college CSG. Hiervoor was hij bij PENTA-vestiging De Oude Maas werkzaam als adjunct-directeur bedrijfsvoering. Op 1 augustus is Ad

Redert (52) Robert

Lock opgevolgd als adjunct-directeur bedrijfsvoering op PENTA college CSG De Oude Maas. Ad is al sinds 1 augustus 1983 werkzaam als docent wiskunde/natuurkunde op De Oude Maas. Later is daar ICT-coördinatie bijgekomen. De laatste twee jaar was hij verbonden aan de algemene directie, waar hij ICT-coördinatie voor heel PENTA deed.

Veronica Pors (51) werkt sinds 1 augustus als directeur van de unit Pelikaanweg bij het Comenius College, als opvolger van Martin van ‘Kinderen die problemen hebben thuis, of echt niet mee kunnen

Tienhoven. Voorheen werkte Veronica bij het

komen. Het komt bijvoorbeeld ook wel eens voor dat een leerling

Delta College in Utrecht, waar ze in 1980 begon

een baan krijgt aangeboden, dat is dan echt een buitenkans voor

als docent huishoudkunde/gezondheidskunde.

hem of haar. Maar dan willen de ouders dat hun kind het aanbod

Later werd ze daar onder andere adjunct-

afslaat en doorleert terwijl dat niet realistisch is, hoe je ook probeert

­directeur en locatiedirecteur.

hen op andere gedachten te brengen. Dat soort frustraties deel ik

Per 1 augustus is Bas

ook met Edith. Alle ups en downs.’

van Hamburg

begonnen als vestigingsdirecteur bij Calvijn

Opening brasserie

Meerpaal. Bas, al 23 jaar werkzaam op

Edith: ‘In die situaties voel je je machteloos, dat went nooit.

De Meerpaal als docent, vervolgens studie­

Maar gelukkig gebeuren er ook veel mooie dingen in het praktijk-

coördinator en daarna adjunct-directeur, volgt

onderwijs. Zo is de kelder van het pand aan de Van Alkemadestraat

Klaas Postema op die gebruikmaakte van de

enkele jaren geleden omgetoverd tot Brasserie Van Onderen met

fpu-regeling. Bij zijn afscheid is Klaas benoemd

bar en een grote keuken. Dat was een idee van Peter. Nu kunnen

tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

we onze leerlingen er zelf opleiden in het horecavak.’

Hij kreeg de onderscheiding uit handen van de burgemeester van Ridderkerk, Jon HermansVloedbeld.

Peter: ‘Ik kook graag en sta er dus vaak zelf in de keuken. Ik breng leerlingen van alles bij over koken en wat daarbij komt kijken, hygiëne, boodschappen doen, productkennis, bedienen, noem

Op 1 augustus is Gerard

maar op. En leerlingen zijn helemaal trots als hun ouders of oma

Calvijn Maarten Luther begonnen als vestigings-

en opa komen eten, want dat kan ook. De brasserie is op maan-

directeur. Eerder was Gerard onderwijsteam-

dagavond open voor diners, op vrijdag serveren we een lunch

leider van de Business School. Daarvoor was

en op afspraak openen we onze deuren ook op andere tijden.’

hij werkzaam op het Thorbecke lyceum en het

Edith: ‘Regelmatig probeert Peter een gerecht thuis uit, voordat

Wellantcollege. Gerard volgt Peter van Olst op

hij het gaat oefenen met zijn leerlingen en dan mag ik voorproeven.

die als directielid op Melanchthon is gaan

Nee, dat vind ik helemáál niet erg.’

werken.

(KvB)





23

C V Open

November 2008

Langenberg bij

De hobby van…

Linda Seine docent tekenen en beeldende vormgeving, Melanchthon Schiebroek Beeldende kunst ‘Drie dagen per week sta ik voor de klas, de andere dagen werk ik als beeldend kunstenaar. De titel van deze rubriek past dus eigenlijk niet zo goed bij mij: kunst maken is wat mij betreft geen hobby, maar een beroep. Een beroep waarmee ik geen winst maak, maar moet dat per se? Met het lesgeven verdien ik genoeg om in mijn onderhoud te voorzien en het biedt mij de vrijheid om óók tijd te besteden aan mijn andere werk – als beeldend kunstenaar. Al sinds ik op de kunstacademie zit, stop ik mijn ziel en zaligheid in mijn kunst. Ik vind het prettig dat ik met mijn kunstwerken echt een boodschap kan overbrengen. De thematiek van mijn werk is eigenlijk al jaren hetzelfde: ik probeer mensen bewust te maken van de absurditeit van het heersende, ideaaltypische vrouwbeeld. Sla maar eens een willekeurige glossy open. Alle vrouwen die daarin staan, zijn gephotoshopt: vollere lippen, grotere ogen, gave huid, opgetrokken haarlijn, en ga zo maar door. Vrijwel alles wat je ziet, is nep. Dat is zo misleidend. Veel jonge meiden, maar ook volwassen vrouwen, hebben het idee dat ze aan dit (niet realistische!) ideaalbeeld moeten voldoen. Belachelijk! Ik teken en schilder vrouwen die er ogenschijnlijk perfect uitzien, maar als je wat beter kijkt, zie je dat er allerlei dingen niet kloppen en dat het niet om echte vrouwen gaat. Sinds kort combineer ik deze vrouwfiguren met een soort collage van teksten. Ik gebruik daarvoor bijvoorbeeld zinnen die ik uit reclames voor schoonheidsproducten haal. Die teksten zijn zo inhoudsloos en eveneens volkomen misleidend. Af en toe exposeer ik. Onlangs heb ik bijvoorbeeld deelgenomen aan ‘Kunst in de huiskamer’: een project waarbij zestien kunstenaars uit Rotterdam-Blijdorp een weekend lang hun huis openstelden om hun kunstwerken te exposeren. De belangstelling was overweldigend. Na een uur ben ik gestopt met tellen… Ik geniet enorm van dat soort momenten, omdat je dan echt gelegenheid hebt om mensen iets te vertellen over je werk en met hen van gedachten te wisselen.’ (KvB) Meer informatie: www.lindaseine.nl





24

C V Open

November 2008

De CVO-scholen

Accent Praktijkonderwijs

CVO

Marnix Gymnasium

CVO bestuurt tien scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam

Weegschaalhof 33

Essenburgsingel 58

en omgeving. Met ruim 20.000 leerlingen zijn we één van de grootste

Postbus 84017

3022 EA Rotterdam

schoolbesturen in Nederland. De meeste CVO-scholen zijn brede

3009 CA Rotterdam

Tel. (010) 244 50 44

scholengemeenschappen. Ze verzorgen onderwijs op alle niveaus,

Tel. (010) 209 99 26

Fax (010) 478 08 46

van gymnasium tot praktijkonderwijs, op 40 verschillende locaties.

Fax (010) 209 56 40

[email protected]

CVO is werkgever voor zo’n 2.200 mensen. CVO streeft kwalitatief

[email protected]

www.marnixgymnasium.nl

hoogstaand onderwijs na, waarin de christelijke identiteit goed verankerd is en de zorg voor de leerling centraal staat. CVO streeft

www.cvoaccent.nl

naar actieve betrokkenheid bij onderwijs- en jeugdbeleid op lokaal, regionaal en landelijk niveau.

Christelijke Scholen­gemeenschap Calvijn

Melanchthon

Verenigingsbureau

Henegouwerplein 16

CVO heeft een eigen verenigingsbureau waar 35 mensen werken.

Roerdomplaan 42

3021 PM Rotterdam

De medewerkers ondersteunen het bestuur, het managementteam

Postbus 57613

Tel. (010) 476 73 00

en de scholen van CVO. Ze houden zich bezig met onderwijsbeleid,

3008 BP Rotterdam

Fax (010) 477 26 09

personeelsbeleid, huisvestingsbeleid, com-municatiebeleid,

Tel. (010) 493 33 66

[email protected]

boekhouding, personeels- en salarisadministratie en systeem­

Fax (010) 493 33 77

www.melanchthon.nl

beheer/ICT.

[email protected] www.calvijn.nl

Missie Staand midden in de samenleving, geworteld in het Evangelie en handelend vanuit een christelijke inspiratie,

Comenius College

PENTA college CSG

Lijstersingel 10

J.A. Heijwegenlaan 4

Postbus 797

Postbus 220

2900 AT Capelle aan den IJssel

3200 AE Spijkenisse

Tel. (010) 459 59 70

Tel. (0181) 600 200

Fax (010) 451 62 74

Fax (0181) 697 523

[email protected]

[email protected]

www.comenius.nl

www.penta.nl

• met oog en respect voor de vele ver­schijningsvormen van deze inspiratie • verzorgen en verstrekken wij inspirerend onderwijs en brede vorming voor jonge mensen • recht doend aan hun individuele mogelijkheden en gericht op hun actieve deelname aan de gemeenschap. • Vanuit een open houding dragen wij bij aan alle vormen van samenwerking die dit onderwijs en beleid voor jonge mensen

Farelcollege

ten goede komen.

Kastanjelaan 50 Postbus 163 2980 AD Ridderkerk

• Vanuit deze grondhouding presenteren en verantwoorden wij ons helder naar (alle belanghebbenden in) de samenleving.

Tel. (0180) 411 777 Fax (0180) 418 904

Alle auteursrechten en andere rechten van intellectuele eigendom op alle

[email protected]

artikelen, teksten, foto’s, afbeeldingen en materialen die zijn opgenomen in

www.farelcollege.nl

CVOpen zijn eigendom van de Vereniging voor Voortgezet Christelijk Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) of zijn opgenomen met toestemming van de eigenaar, tenzij uitdrukkelijk een andere bron wordt vermeld. Geen enkel artikel, tekst, foto, afbeelding mag worden veranderd of worden opgenomen in enig ander werk of andere publicatie, behoudens voor zover de overname geschiedt ten behoeve van persoonlijke en niet-commerciële doeleinden met vermelding van de bron.

Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving

CVO Goudsesingel 14a 3011 KA Rotterdam Postbus 22421 3003 DK Rotterdam T [010] 217 13 99 F [010] 411 42 78 www.cvo.nl

Kunst van leerlingen Farelcollege

Jaleesa Bergsma Titel: Het Reijerpark Billboard, gemaakt ter gelegenheid van de Ridderkerk Wijkwestdag, 13 september 2008.