CVOpen 3. Werk maken van passend onderwijs. Jaargang 11 Maart 2011

CVOpen 3 Jaargang 11 Maart 2011

Werk maken van passend onderwijs

• Interview met Hans Neven, de nieuwe rector van het Comenius College • Ouders in adviesrol als curatoriumlid • Dyscalculie beter op te sporen met Rotterdams protocol

Colofon

In dit nummer

CVOpen is het huisorgaan van de Vereniging voor Christelijk

1 ‘Beter presteren’ is het thema

Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO). 2

‘Zorgleerlingen – ons aller probleem’

4

PENTA leidt eigen managers op

5

Littooij: Terug naar de kern?

6

Interview met Hans Neven, de nieuwe rector van Comenius

8

Ouders actief in het curatorium

10

Animo voor theater stijgt

12

De week van Rob van den Brink

14

Profielschets van een CVO-docent

15

‘Gewone’ rekenproblemen of dyscalculie?

16

De stelling: Keuze uit twee profielen is een stap terug

17

De (CVO)pen aan een gast: Rob Schouten

E-mail [email protected]

18

Nieuws van de scholen

Eindredactie

22

Jobhoppers binnen CVO: Vidor Blaazer

23

Personalia

24

De hobby van John Scherpenzeel

Het verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle 2.200 medewerkers van CVO en aan relaties. Uitgever Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) Goudsesingel 14a, 3011 KA Rotterdam Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam

} tot 30 maart, zie pagina 23

Tel. (010) 217 13 99 Fax (010) 411 42 78 E-mail [email protected] Internet www.cvo.nl Redactie Albert Bosma, Nicole Lobbe, Ramona Montfrooij, Ron van Rossum, Nicolette van Velden en Anja de Zeeuw Redactieadres Verenigingsbureau CVO t.a.v. redactie CVOpen Postbus 22421 3003 DK Rotterdam

Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw, Gouda Ontwerp hAAi, Rotterdam Beeld Bert van Eijbergen, Rick Keus, Daniëlle van der Schans, Kees Trappenburg e.a. Coverfoto Martijn van de Griendt Druk Quantes, Den Haag

2

10

12

22

Aan dit nummer werkten mee: Karin van Breugel (tekst van breugel), De Nieuwe Lijn tekst & communicatie, Marijke Nijboer, Anja de Zeeuw (Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw)

Actueel

‘Beter presteren’ is het thema Nieuwjaarsbijeenkomst CVO over onderwijsbeleid CVO kreeg op de nieuwjaarsbijeenkomst twee wandtegels cadeau. Met spreuken van Augustinus en Obama, op te hangen in het nieuwe verenigingsbureau aan het Henegouwerplein. Leerlingen van Accent Delfshaven verzorgden de catering.

CVO schonk op haar beurt aan de gastsprekers twee schilderijen van Avondschoolcursisten.

De nieuwjaarsbijeenkomst van CVO vond

uit inzetten om de talenten in onze stad

Kleurrijke kunst

plaats op woensdag 19 januari in de aula

verder te ontwikkelen. Maar ook omdat

Cursisten van Accent Avondonderwijs

van Accent Delfshaven aan de Japarastraat.

we bevlogen onderwijspolitici hadden.’

exposeerden kleurrijke schilderijen op

Leerlingen van deze praktijkschool verzorgden de catering en bemensten de garderobe.

schildersezels langs de zijwand van de aula.

Zelfverbetering

Gastheer Wim Littooij, Raad van Bestuur

Topambtenaar Henk Post ging in op de elfde

van CVO, zei: 'Deze cursisten hebben een

‘Deel van de oplossing’

plaats die Nederland inneemt op de wereld-

verstandelijke beperking, maar ze kunnen

Gastsprekers op de bijeenkomst waren

ranglijst voor onderwijs. Dat werd in

zich kunstzinnig prima uiten.' De schilderijen

onderwijswethouder Hugo de Jonge van

december bekendgemaakt op basis van het

maakten de gasten duidelijk dat ‘alle mensen

Rotterdam, en directeur-generaal voortgezet

PISA-onderzoek naar de vaardigheid in taal,

op deze aardbodem gaven hebben mee-

onderwijs Henk Post, die de zieke minister

wiskunde en science van 15-jarige leerlingen

gekregen. Het komt erop aan dat mensen

Marja van Bijsterveldt verving. Wethouder

in 65 landen. Post riep op tot een continu

die zien en weten te waarderen.'

De Jonge benadrukte dat hij samen met

rusteloos gevoel van zelfverbetering, dat

de scholen twee doelen wil bereiken:

bijvoorbeeld ook in Engeland te bespeuren is.

Meer kunst van Avondschoolcursisten op www.qwazt.nl,

de resultaten meetbaar omhoog en het

‘De lat moet omhoog’, zei hij. Taal en

de website van het project voor outsider art.

aantal van 2.700 voortijdig schoolverlaters

rekenen vormen de speerpunten van het

omlaag. Voor het ‘beter presteren’ presen-

actieplan ‘Beter presteren’ van de minister

teerde hij enkele dagen later een plan aan

waarover de Onderwijsraad zich nog moet

de herstelde minister. Maar ‘onderwijs wordt

uitspreken. Post hoopte echter dat CVO-

gemaakt in de klas, niet in mooie nota’s’,

scholen vanuit hun christelijke identiteit ook

wist hij ook. Daarom riep hij iedereen op om

aandacht blijven besteden aan vorming en

zelf ‘de verandering te zijn die we willen’.

burgerschap van leerlingen. Tot slot zei hij:

De Jonge stipte aan dat de havenstad uniek

‘Laten we in 2011 met elkaar streven naar

is in haar vermogen om achterstanden weg

een ambitieuze studiecultuur en intensief

te werken. ‘In Rotterdam zijn bijna geen zeer

onderwijs. Naar goed onderwijs voor

zwakke basisscholen meer.’ Hij typeerde de

iedereen, waarbij niet je afkomst maar je

havenstad verder als: ‘Een sterke onderwijs-

toekomst telt.’

stad, omdat besturen en directeuren hun

(AdeZ)

nek durfden uitsteken. Omdat er duizenden

De toespraak van de wethouder staat op

betrokken leraren zijn die zich dag in dag

www.rotterdam.nl/nieuwjaarsreceptiecvo





1

C V Open

Links Gerben Lems, directeur van Stras en projectleider van Qwazt, rechts topambtenaar Henk Post.

Maart 2011

Meer werk maken van passend onderwijs Samenwerkingsverband Koers VO verwacht van scholen in de regio dat ze leerlingen met speciale zorgbehoeften in de toekomst vaker en beter zélf passend onderwijs bieden. Die ambitie sluit aan bij de zorgplicht die minister Van Bijsterveldt vanaf 1 augustus 2012 Plaatsvervangend directeur Koers VO Bertil Boshuizen: 'Samen slimmer en beter worden.'

wil invoeren. Maar wat is passend onderwijs precies en hoe kunnen scholen die ambitie waarmaken?

‘Zorgleerlingen – ons aller probleem’ ‘De kosten rijzen de pan uit’, zegt Bertil Boshuizen, plaats-

Boshuizen: ‘Natuurlijk kunnen niet al deze kinderen naar het

vervangend directeur van Koers VO. Het aantal zorgleerlingen

reguliere onderwijs. Koers VO wil wel dat scholen meer moeite

in het voortgezet onderwijs is de afgelopen jaren spectaculair

gaan doen om genuanceerder te bekijken wat de mogelijkheden

gegroeid: van een kleine dertigduizend leerlingen in 2005-2006

per kind zijn. Nu zeggen sommige scholen te snel “dat kunnen

naar zo’n vijftigduizend in 2009-2010. Inmiddels is er ‘iets mis’

we niet”, tegen bijvoorbeeld alle kinderen met een autistische

met bijna twintig procent van de leerlingen in het voortgezet

stoornis, terwijl het in individuele gevallen best mogelijk is hen

onderwijs. Boshuizen: ‘Sommige leerlingen krijgen onnodig een

goed te begeleiden.’

stempel en belanden te vaak in het speciaal voortgezet onderwijs. We moeten af van het denken in labeltjes en toe naar de vraag

Directeur onderwijs Peter Meij van het Farelcollege in Ridderkerk

hoe we de school als werkplek kunnen versterken. Het gaat meer

is beducht voor de ontwikkelingen. Peter: ‘In theorie klinkt het

om de vraag wat de goede aanpak is op school, wat werkt!’

mooi, maar het passend onderwijs is en blijft een bezuinigings-

In de Visie 2017 van Koers VO die eind november 2010 uitkwam

operatie. Veel docenten voelen dat ook zo. Het kost scholen nu

valt dan ook te lezen: ‘We gaan samen met scholen de lat hoger

al moeite om voldoende bevoegde docenten aan te trekken.

leggen als het gaat om onderwijs en zorg voor leerlingen in onze

Laat staan dat ze genoeg kennis in huis hebben op het gebied

regio.’ Koers VO wil voorkomen dat er kinderen tussen wal en schip

van specifieke handicaps en gedragsstoornissen. Let wel,

raken, dat ze thuis komen te zitten of op een wachtlijst komen te

in veel van onze klassen zitten nu al enkele of meer leerlingen

staan. Samen met de aangesloten scholen wil het samenwerkings-

met uiteenlopende problemen. Depressieve kinderen, meisjes

verband daaraan werken, inclusief alle CVO-scholen. Boshuizen:

met anorexia, leerlingen met ADHD of problemen thuis.

‘Daar nemen we overigens wel de tijd voor! Samen slimmer en

Dat vergt al veel van docenten. Je moet daarnaast ook aan

beter worden is immers een langdurig proces.’

de andere leerlingen denken, die zijn er ook nog. Goed onderwijs en persoonlijke aandacht, dat kunnen wij bieden. Maar we zijn

Zorgplicht

geen zorginstelling.’

De zorgplicht die minister Van Bijsterveldt vanaf 1 augustus 2012

Acht principes

wil invoeren, stelt scholen verplicht om samen te zorgen voor passend onderwijs binnen hun regio. Passend onderwijs gaat

Koers VO heeft acht principes opgesteld om de scholen in

ervan uit dat alle leerlingen recht hebben op boeiend en passend

de regio uit te dagen meer werk te maken van passend onderwijs

onderwijs. Het is bedoeld om leerlingen met specifieke onderwijs-

en hen daarin te ondersteunen. Het opstellen van een ontwikkel-

behoeften zoveel mogelijk in het reguliere onderwijs te helpen.

agenda en het voldoende toerusten van het docententeam

De groep leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften is

behoren onder meer tot die principes. De basiszorg van

gemêleerd. Ze wordt onderverdeeld in vier clusters. Leerlingen

scholen dient eveneens op orde te zijn en te worden vastgelegd

met (1) visuele handicaps, (2) communicatieve handicaps (gehoor,

in een zogeheten onderwijszorgprofiel. Van alle aangesloten

taal- en/of spraakproblemen), (3) verstandelijke en/of lichamelijke

scholen wordt verwacht dat ze met deze principes aan

handicaps en (4) psychiatrische of gedragsstoornissen.

de slag gaan.





2

C V Open

Maart 2011

Begrip en zorg geuit in brief aan minister

‘Geen enkele school kan straks nog verkopen dat ze niet aan passend onderwijs werkt’, zegt Boshuizen. ‘Niet tegenover leerlingen en hun ouders, en de scholen ook niet tegenover

In een brief aan minister Van Bijsterveldt hebben twintig rectoren

elkaar. Ik kan me voorstellen dat ze denken aan hun concurrentie-

van scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam en omgeving

positie. Maar het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om

hun begrip en zorg kenbaar gemaakt over de maatregelen die

de leerlingen zo goed mogelijk op te vangen. We kunnen niet

de minister voorstelt op het gebied van passend onderwijs.

wegkijken en doen alsof zorgleerlingen ons probleem niet zijn.’

Onder deze twintig zijn de rectoren en directeuren van alle zeven scholen(groepen) van CVO.

Onderwijszorgprofiel Renate de Wit volgt in opdracht van CVO de ontwikkelingen

De schoolleiders hebben er enerzijds begrip voor dat de minister

op het gebied van passend onderwijs. Ze werkt voor Accent

probeert de kosten voor de toenemende zorgvraag van leerlingen

Onderwijsondersteuning, het expertisecentrum van CVO.

in de hand te houden. Anderzijds zien ze dat de invoering van

‘Door de basiszorg vast te leggen in een onderwijszorgprofiel

passend onderwijs in combinatie met andere ontwikkelingen leidt

worden scholen gedwongen na te denken over vragen als:

tot ‘forse maatschappelijke problemen’ die op termijn weer nood-

welke basiszorg verlenen we nu precies, welke basiszorg

maatregelen vergen. Met de ‘andere ontwikkelingen’ bedoelen

willen we in de toekomst bieden, welke expertise hebben we

de briefschrijvers dat de overheid in 2011 beknibbelt op de loonkosten,

daarvoor nodig, welke specifieke groepen kunnen we bedienen,

dat ze de inflatie niet compenseert in de bekostiging, en dat ze hogere

waar liggen onze grenzen, welke extra scholing hebben onze

eisen stelt aan kennisbeheersing. Daardoor zullen scholen geneigd

docenten nodig en welke bovenschoolse voorzieningen moeten

zijn zwakke leerlingen niet toe te laten, anders lopen ze het risico dat

we organiseren? Alle scholen in de regio doen dat en zo worden

de inspectie negatief oordeelt over de onderwijskwaliteit. Alles bij

de hiaten zichtbaar. Welke expertise hebben we genoeg in de

elkaar betekent dit dat klassen groter worden, dat leerlingen met

regio en waar moeten we nog aan werken? Dat is de informatie

zorgvragen minder individuele aandacht krijgen – of als dat wel

die het oplevert en dat is zinvol.’

gebeurt, dat andere leerlingen hiervan de nadelen ondervinden – en dat het werken in het onderwijs minder aantrekkelijk wordt.

« Passend onderwijs biedt meer

De schoolleiders maken de minister duidelijk zich te storen aan

jongeren de kans een startkwalificatie

de toon van haar beleidsbrief ‘Naar Passend Onderwijs’, waaruit blijkt dat het huidige onderwijs en de huidige docent ‘het niet goed doen’.

te halen »

Er is juist sprake van ‘top-docenten’, aan wie geen recht gedaan wordt. ‘Zij verdienen vele malen meer’, besluiten de twintig rectoren.

Het versterkt de positie van ouders, docenten krijgen de mogelijkheid zich verder te bekwamen en de zorgstructuur op scholen

De brief is te vinden op www.cvo.nl

wordt versterkt. Zo krijgen zorgadviesteams (zat’s) meer bevoegdheden. Ook zal de administratieve rompslomp en bureaucratie afnemen, want het rugzakgeld gaat rechtstreeks naar de samenwerkingsverbanden, en niet meer naar de commissies voor indicatiestelling. Alle samenwerkingsverbanden ontvangen tien euro per leerling om de veranderingen te kunnen organiseren rond de invoering van passend onderwijs. Renate: ‘Dat zijn mooie doelstellingen, maar ze zijn wel ambitieus. De invoering roept nog allerlei vragen op. Hoe ziet de samenwerking met de jeugd(gezondheids)zorg en de gemeenten er straks uit? Komen we uit met de middelen, zeker gezien de bezuinigingen die op stapel staan? En kunnen we nog terug als er eenmaal een besluit is genomen om een leerling zelf op te vangen, en het blijkt niet te werken?’ Per mei 2012 dienen scholen hun plannen in ieder geval op orde te hebben. Koers VO buigt zich intussen over alle vragen die nog beantwoord moeten worden. Boshuizen: ‘Maar we willen niet te veel vastleggen. Scholen zijn nu zelf aan zet. We verwachten van alle scholen een ambitie om beter te worden. De bal ligt bij hen.’

L: Peter Meij, directeur onderwijs van het Farelcollege: '... maar we zijn geen zorginstelling.' R: Renate de Wit , beleidsmedewerker en consulent van Accent Onderwijsondersteuning: 'Hiaten zichtbaar maken.'

(DNL)





3

C V Open

Maart 2011

Meer zelfinzicht en vaardigheden dankzij training In het onderwijs gaat de war on talent niet alleen over docenten, maar ook over schoolleiders. Zo nemen zes van de achttien directeuren De PENTA-trainees en begeleiders. Van links naar rechts: Matthijs den Haan (coach), Ton Roelofs (directeur onderwijs) en de cursisten Gerrie Herrewijnen, Peter van der Gaag, Diane Reijnhout, Cees van Dijk, Arina Nijssen, Reinier Mourik en Wim van den Eshof.

op PENTA college CSG binnen een paar jaar afscheid wegens fpu. De school wil echter niet alle kennis in een keer kwijtraken. Daarom worden zeven medewerkers klaargestoomd voor een directiefunctie.

PENTA leidt eigen managers op Het doel van het tweejarig management development traject (MDT)

Daarna volgt er een cursus over omgang met complexe vraag-

op PENTA is de cursisten meer zelfinzicht en vaardigheden te laten

stukken op het gebied van personeelsbeleid. Aan het eind van het

verwerven, zodat ze vraagstukken waarmee ze te maken krijgen

traject zal blijken of de kandidaten daadwerkelijk geschikt zijn voor

goed kunnen oplossen. Ton Roelofs, directeur onderwijs op

een directiefunctie, en of de school die dan ook kan aanbieden. Er is

PENTA college CSG, vertelt: ‘De deelnemers krijgen een training

dus geen garantie op een baan als schoolleider voor de deelnemers.

on the job. Naast hun gewone werk als docent of middenmanager

Twee deelnemers reageren

vervullen ze op de eigen vestiging of een andere vestiging taken passend bij een leidinggevende functie. Zo kunnen ze daadwerkelijk

Gerrie Herrewijnen, docent Nederlands en leerjaarcoördinator

al ervaring opdoen en zich ontwikkelen.’ Dit geldt voor vijf van

van de eerste klassen op PENTA Hoogvliet, deed enthousiast

de zeven deelnemers, want twee van hen zijn al volledig ingezet

mee aan de tweedaagse. ‘Het was heel inspirerend om samen

in een leidinggevende functie, zij het nog tijdelijk.

na te denken over zaken als leidinggeven. We bespraken hoe we kunnen omgaan met dilemma’s. Er blijken geen standaard-

Twee coaches

antwoorden te zijn, maar we helpen elkaar op weg.’

Het leren op de werkplek wordt gecombineerd met speciale

Tijdens het MDT is Gerrie actief als leerjaarcoördinator van de

trainingsmomenten. Die zijn het eerste jaar gericht op de verande-

eerste klassen op Angelus Merula. Welke leidinggevende functie

ring van rol en de vaardigheden van de cursisten. Op 5 en 6 januari

ze ambieert, zoekt ze de komende tijd uit. ‘Dat ontwikkelings-

was er een tweedaagse bijeenkomst in Ridderkerk over persoonlijke

proces is een onderdeel van deze cursus. Ik oriënteer me nu

effectiviteit, leiderschap, en organisatie- en cultuurverandering,

op de volgende stap.’

geleid door trainer Linda van der Kallen van ‘organisatie-inrichters’

Ook Peter van der Gaag, parttime docent levensbeschouwing

Impact. Omdat de PENTA-praktijk een grote rol speelt in

op Angelus Merula en tijdens het MDT conrector onderwijs op

het opleidingstraject woonden ook Ton Roelofs, directeur onderwijs

Jacob van Liesveldt, is geselecteerd voor ‘de kweekvijver’.

van PENTA, en Matthijs den Haan, de interne coach op PENTA

Peter was tot vijf jaar geleden predikant van de protestantse

voor dit traject, de tweedaagse bij. De cursisten schrijven nu

gemeente in Hellevoetsluis. Nu werkt hij nog als freelance

een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) met leerdoelen, dat wordt

predikant en personal coach. Hij vindt het een geweldige kans

besproken met Matthijs den Haan. In een portfolio houden ze hun

om mee te doen aan het management development traject.

ontwikkeling bij. Linda van der Kallen is op de achtergrond aanwezig

‘PENTA faciliteert de ontwikkeling van potentieel fantastisch.

als externe coach voor de persoonlijke coachingsbehoefte van

De school doet dit erg goed.’ Peter vindt het leuk om leiding te

de deelnemers en om de behoefte te inventariseren aan training

geven aan een professionele organisatie met een ideële doel-

in specifieke managementvaardigheden.

stelling. ‘Ik hou van mensen, dat is een deel van mijn “zijn”. Ik wil graag het maximale uit volwassenen en kinderen halen.

Geen garantie

Een vijfjes- of zesjescultuur is mij te mager. Natuurlijk moeten

De komende maanden wordt er verdiepende scholing aangeboden op

we mensen niet overvragen. Het is belangrijk om te kijken wat

drie terreinen, verzorgd door directeuren van PENTA. Een cursus over

erin zit, maar daar dan ook voor te gaan.’ De interesse van Peter

algemeen personeelsbeleid is inmiddels achter de rug. Voor maart en

ligt op het terrein van onderwijs en algemene zaken.

april staat de cursus over financieel management op het programma.

(AdeZ)





4

C V Open

Maart 2011

Littooij

Terug naar de kern?

Wim P. Littooij is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Vereniging voor CVO te Rotterdam en omgeving.

Eind 2010 heeft minister Marja van Bijsterveldt

Vergeleken met andere landen zijn zij

De scholen proberen maatschappelijke

haar actieplan Beter Presteren gepresenteerd

onderpresteerders. In het actieplan wordt

problemen vroegtijdig te tackelen.

dat moet zorgen voor hogere leerprestaties

voorgesteld het aantal examenprofielen

Ze hebben een steeds professioneler plaats

in het onderwijs. Aanleiding daarvoor waren

op havo en vwo te halveren, waardoor er

in het maatschappelijk netwerk. Het focussen

de resultaten van Nederlandse leerlingen in

alleen een alfa- en bètaprofiel overblijven.

op kernvakken betekent verschraling van

het internationale kwaliteitsonderzoek PISA

In het primair onderwijs wil de minister een

de overige opvoedtaken. Meer lestijd is niet

2009. In dit onderzoek scoort Nederland nog

verplichte eindtoets voor groep 8-leerlingen

voorhanden en de grenzen van ‘meer doen

goed, al is wel de relatieve positie verslechterd.

invoeren én extra investeren in taal en

in minder tijd’ zijn inmiddels maximaal

Daardoor is ons land verder van de topvijf

rekenen.

opgerekt.

als je ook leest dat de Nederlandse jongeren

Duivels dilemma

Uitdaging

op het gebied van taal Europees gezien

Goed scoren op PISA-lijsten is natuurlijk

Dit is een onmogelijke en onwenselijke

een tweede plaats innemen (achter Finland)

belangrijk voor de concurrentiepositie van

situatie. Hoewel de nieuwste plannen van

en dat het aantal zwakke lezers de afgelopen

ons land. Focussen op kennisoverdracht

de minister positieve punten bevatten,

jaren is gedaald? Tel hierbij op dat Nederland

heeft echter aanzienlijke gevolgen voor

moeten wij ons sterk maken voor de proble-

ook voor wiskunde en science tot de topvijf

leerlingen en docenten, zeker in grote steden

matiek van de grote steden. Ook de leerlingen

van Europa behoort – en wereldwijd een mooie

zoals Rotterdam. Hierdoor is minder tijd

uit lagere sociale klassen en (allochtone)

elfde plaats inneemt – en je vraagt je haast

beschikbaar om te werken aan de opvoeding

leerlingen met taalachterstanden willen wij

af waarom de minister het nodig vindt een

en vorming van kinderen, terwijl dat ook

voldoende toerusten om een zelfstandige

kwaliteitsoffensief te starten.

onmisbare pijlers zijn in de brede ontwikke-

plek in de maatschappij in te kunnen nemen.

ling van kinderen. Juist opvoedkundige en

Dat vraagt diezelfde maatschappij ook

vormende competenties blijken in groot-

van ons.

van de wereld afgeraakt. Maar hoe erg is dat,

Onderpresteerders De minister wil onder de noemer ‘Terug naar

stedelijk gebied belangrijke randvoorwaarden

de kern’ meer focus in de leerstof aanbrengen,

voor het onderwijsproces.

Laat deze spagaat ons uitdagen om nog

onder andere door de contacttijd voor vakken

Het komt geregeld voor dat docenten eerst

beter invulling te geven aan ons motto:

als Nederlands, Engels, wiskunde en science

een groot deel van de contacttijd besteden

te verhogen. Daardoor kunnen leerlingen

aan opvoedkundige taken voordat de leer-

succesvoller worden in het vervolgonderwijs

lingen ‘in de juiste leerstand zijn gezet’

en op de arbeidsmarkt. Het is de bedoeling dat

om aan de leerstof te beginnen.

scholen de prestaties voor deze vakken aan

Kortom, het onderwijsveld bevindt zich

het eind van de onderbouw toetsen. Zo worden

weer in een duivels dilemma. De afgelopen

de voortgang en de leerwinst in kaart gebracht.

jaren is een groeiend aantal opdrachten

Vmbo-leerlingen doen het goed, blijkt uit

vanuit de politiek (zowel landelijk als lokaal)

het PISA-onderzoek, maar de prestaties van

op het bordje van het onderwijs terecht-

havo- en vwo-leerlingen moeten omhoog.

gekomen.





5

C V Open

CVO, meer dan het gewone.

Maart 2011

Interview met nieuwe rector Hans Neven Met veel elan ging Hans Neven in augustus aan de slag als nieuwe rector op het Comenius College. De scholengemeenschap aan de oostkant van Rotterdam was in een neerwaartse spiraal beland. Hans kende het Comenius College al enigszins, kon in korte tijd plannen maken en kreeg de medewerkers enthousiast mee. Een half jaar later trekt hij de eerste positieve conclusies.

‘Comenius is terug in het gesprek’ Hoe kreeg je de medewerkers achter je plannen?

Hoe trof je het Comenius College aan? De school was verdwenen uit het gesprek op basisscholen,

Ik investeerde veel in het delen van mijn visie en het inspireren

bij ouders en in Capelle en had een verslechterd imago.

van de mensen die op Comenius werken en leren. Zo opende ik

Het leerlingenaantal liep de laatste drie à vier jaar terug tot

het cursusjaar in augustus met een inleiding in de vorm van een

2.600, bijna een halvering van het aantal in 2004.

metafoor: de uitnodiging om de vakantie met veertig minuten te verlengen en met elkaar dat prachtige Italiaanse plaatsje Sienna

Wat waren de oorzaken volgens jou?

te bezoeken. In die stadswandeling hebben we zes ‘wijken’

Het Comenius College stond bekend als een goede en betrouw-

(vestigingen) van Comenius verkend.

bare school, maar de resultaten van vooral de havo- en vwo-

Stadjes en scholen hebben een ‘ziel’ een levende kern. In vervolg

afdelingen gingen hard achteruit. Intern ontstonden spanningen

op die rondwandeling hebben we tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst

die op een ongelukkige manier in de pers kwamen. Scholen zijn

het beeld verkend van de ziel van de school. Aan de hand van

nu eenmaal glazen huisjes: velen kijken mee en negatieve

fragmenten uit de prachtige onderwijsfilm ‘Être et avoir’ konden

berichten zijn erg nadelig. Het beeld was ondoorzichtig, versplin-

we ervaren dat de ziel van de school zit in de verbondenheid van

terd en complex geworden. Comenius is een actieve school, maar

mensen binnen die school: medewerkers, leerlingen en ouders.

het lijkt wel alsof dat niet wordt gezien. Het Comenius College had

Zij vormen met elkaar de kern van de school. Beide momenten

volgens mij meer gebruik kunnen maken van de kracht van ouders

zorgden ervoor dat we tegen elkaar gezegd hebben: dit is een dijk

en medewerkers die de school een warm hart toedragen.

van een school die even pech heeft gehad, maar die toekomst heeft. Een soort beginselverklaring dus.

Hoe ben je te werk gegaan? Wat moet er nu gebeuren?

Als eerste opgave zag ik: de school terugbrengen in het gesprek. Dat gold voor alle vestigingen. De tweede opgave was en is:

Een aantal dingen. De betrokkenheid, samenhang en professiona-

door het dal heenkomen. Gezien het aantal leerlingen moest

liteit van de medewerkers moeten tot hun recht kunnen komen.

eerst de formatie inkrimpen; het dieptepunt bereiken we pas

Een voorbeeld daarvan is dat de mavo-afdeling weer een eigen

volgend jaar. Er stromen nu nog meer leerlingen uit dan er zich

identiteit en plaats binnen de schoolorganisatie krijgt.

naar verwachting aanmelden. Het leerlingenaantal komt in 2012

We beginnen met de mavo-routes in Capelle en Nieuwerkerk;

uit op 2.400, zo is de prognose. Maar ik geloof er echt in dat

daarna sluiten de vestigingen Krimpen en Rotterdam aan.

het Comenius College een goede plaats verdient in de samen-

In Capelle halen we de mavo-bovenbouw terug van de vestiging

leving. Daarom koos ik daarna niet voor saneren, maar voor

P.C. Boutenssingel naar de vestiging Lijstersingel. Ook voegen

overleven: twee of drie jaar de broekriem aanhalen en de school

we aan de mavo-route een pre-havo-route toe, voor ambitieuze

daarna glanzend laten herrijzen. Toen ik bij mijn aantreden

leerlingen met een mavo/havo-advies die in vijf jaar een

de potentie van de school bekeek – en gelukkig kende ik

havo-diploma willen halen. In Nieuwerkerk komt ook een pre-

Comenius al enigszins uit de tijd dat ik bij CSG Calvijn directeur

havo-route, en de leerlingen gaan pas na het derde leerjaar naar

onderwijs was –, zag ik een geweldige school met betrokken

de bovenbouw op de Lijstersingel in Capelle. We noemen deze

en hardwerkende mensen. Comenius heeft het aan alle kanten

opzet de Nieuwe Comenius Mavo. Dat levert een veel eenvoudiger,

in zich om te overleven en een prachtige school te zijn.

duidelijker en transparanter beeld op.





6

C V Open

Maart 2011

Inspirerende films op Onderwijsfilmfestival Hans Neven gebruikt niet toevallig films om zijn presentaties te illustreren. Hij is samen met onderwijsadviseur Henk Sissing de drijvende kracht achter het Onderwijsfilmfestival. Dat is een mobiel evenement dat op afroep in een stad of voor een onderwijssector of schoolbestuur gehouden kan worden. Genodigden kunnen er kiezen uit maar liefst 200 bijzondere, onderwijsfilms en –documentaires afkomstig uit de hele wereld, van Afghanistan tot Zuid-Europa. Het festival is ontstaan als tegenbeweging tegen het negativisme over onderwijs in de media. Het doel is inspiratie. Hans en Henk organiseren het filmfestival, ze regelen de vertoningsrechten en verzorgen de promotie. Meer informatie op: www.onderwijsfilmfestival.nl

Hans Neven, rector van het Comenius College: 'Goede lessen, goede begeleiding en goede medewerkers.'

Hoe zijn de reacties op de plannen?

Ten tweede willen we de samenhang, nabijheid en duidelijkheid bevorderen door de leden van de algemene directie – de rector,

De interne reacties zijn gelukkig heel positief. Veel medewerkers

de directeur onderwijs en de directeur bedrijfsvoering – niet meer

herkennen zich in de ideeën en voorstellen. Ik span me erg in

in een apart kantoor, maar op een van de vestigingen hun plaats

om op de zes vestigingen te komen en met de mensen te spreken.

te geven: midden in de werkelijkheid van de school. Zo krijgt

We hebben de relatie met elkaar hard nodig. Ik kan van bovenaf

nabijheid, maar ook de samenwerking, op verschillende manieren

veel roepen, maar het zijn de mensen die het moeten doen.

een nieuwe impuls. Ten derde hoop ik de school onderwijskundig

Zij moeten van binnen ‘ja’ zeggen, het vuur voelen. Wat ik kan

scherper te profileren: vooral alle dingen die we doen goed uit

doen is: het vuur voeden, het van hout voorzien.

de verf laten komen, en die nog meer kleur en kwaliteit geven,

Ook de belangstelling van ouders is goed en warm. Dat was te

zoals projecten, activiteiten op het gebied van internationalisering

merken op voorlichtingsavonden over de Nieuwe Comenius Mavo

en andere profilerende elementen. Dan weten mensen: wat

en op de Open dag: Comenius is terug in het gesprek, constateer

Comenius doet, is hartstikke goed; Comenius is een betrouwbare

ik. Ouders stellen wel kritische vragen, bijvoorbeeld over de

school. Dat sluit aan bij de ontwikkeling in de samenleving

resultaten en de nieuwe pre-havo-route, maar we hebben

waarbij eenvoud en kwaliteit in de plaats komen van noviteiten

tenminste de kans om daarop te reageren.

en hypes. We zien een terugkeer naar kennisaccenten en basisWelke impulsen wil je geven aan de ouder- en leerlingparticipatie?

kwaliteit.

Ouders zijn goede partners. Zij kunnen terugvertellen of wat

« Na het aanhalen van de broekriem

wij goed denken te doen, ook goed is. We hebben de impuls voor ouderbetrokkenheid daarom nu even verbonden aan de Nieuwe

kan de school glanzend herrijzen »

Comenius Mavo. We richten aparte oudercontactgroepen op in Capelle en Nieuwerkerk. We vragen ouders – en wat mij

Ten slotte, maar niet in de laatste plaats: docenten en ondersteu-

betreft ook leerlingen en basisscholen – om vier of vijf keer

ners vooral laten doen waar ze goed in zijn. Hen daar de ruimte

in een schooljaar met ons te praten over de manier waarop we

voor geven, ook voor voortdurende ontwikkeling en professiona-

de Nieuwe Comenius Mavo vormgeven. Die verbinding kunnen

lisering. Want om de resultaten van havo- en vwo-leerlingen

we volgend schooljaar uitbreiden, bijvoorbeeld voor de onder-

te verbeteren zijn naast professionalisering, ook training, extra

bouw havo/vwo van de Lijstersingel. Goed onderwijs komt

begeleiding en doorlopende leerlijnen van onder- naar boven-

neer op: goede lessen, goede begeleiding en goede medewerkers.

bouw nodig. Die vier figuurlijke heipalen zetten we dit jaar onder

Leerlingen kunnen ons perfect vertellen of we dat waarmaken.

Comenius. Hopelijk kunnen we volgend schooljaar de fundering

Ze praten al mee in de medezeggenschapsraad, en ik wil ook

leggen. In het derde jaar gaan we ‘bouwen’, dan verrijst

graag leerlingkringen aan wie we regelmatig vragen kunnen

het gebouw zichtbaar boven de grond. Dan zal het huis van

voorleggen. Bijvoorbeeld: ‘Help ons manieren te vinden om

Comenius lijken op een prachtig kasteel, bovenop de berg.

leerlingen die dat nu niet doen, harder te laten werken en ook

‘Op naar Sienna’, zeg ik dan. Want ik garandeer bijna dat Comenius

hun resultaten en succeskansen te verbeteren.’ Dat kan ons

zichzelf hervindt als prachtige, krachtige school die de omgeving

helpen om de kwaliteit van ons onderwijs verder te verhogen.’

veel te bieden heeft.

(AdeZ)





7

C V Open

Maart 2011

Nuttige adviseurs voor Melanchthon en Marnix ‘Met de kennis van buiten oplossingsgericht meekijken en adviseren.’ Zo ziet ouder Mark Blaauw zijn taak als curatoriumlid van Melanchthon. Ouder Ad Hameete, president-curator van het Marnix Gymnasium, voorziet de schoolleiding ‘van klanteninformatie én professionele informatie’. Beide vrijwilligers ervaren dat hun invloed afhangt van De curatoriumleden van het Marnix zijn aanspreekbaar tijdens de Open dag.

de kwaliteit van hun advies, en niet van hun bevoegdheden.

Ouders actief in het curatorium Luisteren naar jonge mensen

In het dagelijks leven is Mark Blaauw projectmanager bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. Mark ontwikkelt en

Onderwerpen waarover het curatorium verder adviseerde zijn:

implementeert ICT-systemen waardoor organisaties voor

de financiën, de benoeming van de nieuwe rector en het aanname-

jeugdstrafrecht die in een keten samenwerken, over de juiste

beleid van leerlingen uit andere gemeenten. Het curatorium

informatie beschikken. Hij was eerder manager bij de rechtbank

wordt op de hoogte gehouden van de invoering van de functiemix.

Rotterdam en heeft expertise op het gebied van bedrijfsvoering

Mark heeft zich in dat kader ‘als neutrale externe’ beschikbaar

en juridische zaken.

gesteld om de interne bezwarencommissie voor te zitten. ‘We kunnen van nut zijn voor de school.’

Kritische vriend

Hoe kijkt hij nu als kritische vriend naar Melanchthon? ‘De manier

Toen zoon Jelle Blaauw op Melanchthonvestiging De Blesewic zat,

waarop Melanchthon is georganiseerd komt heel professioneel

kwam Mark in de ouderraad. Hij werd daarna afgevaardigde van

over. Ik doel dan op het werk van het stafbureau voor de vestigingen,

de ouders in de schoolbrede medezeggenschapsraad. Na de fusie

de aandacht voor beleid, de impuls aan het HRM-beleid.

tot Melanchthon blies de algemene directie het curatorium nieuw

We hebben goede gebouwen, goede vestigingen, een goede pers,

leven in. Het bestaat uit vijf mensen, afkomstig uit verschillende

en er worden goede dingen gedaan. Dat Melanchthon groeit als

maatschappelijke sectoren. Mark trad graag toe: ‘Scholen hebben

kool, zegt iets over de populariteit van de school.’

voor mij iets bijzonders. Ik vind een school een prettige omgeving,

Wat kunnen maatschappelijke organisaties op hun beurt leren van

met allemaal jonge mensen om je heen. Daar wilde ik wat doen;

een school als Melanchthon? Mark: ‘Luisteren en kijken naar jonge

ik bemoei me namelijk graag met dingen. De andere agenda die ik

mensen in de samenleving. Ze staan vrij in het leven, en zijn niet

toen had was: zien hoe mijn zoon het maakte.’

belast met vaste, strakke structuren. We kunnen innovatiever zijn als we meer naar hen luisteren. Nog een leermoment: de buiten-

« Mark: ‘De algemene directie vroeg of

wereld naar binnen halen, zoals met het oprichten van het curatorium, het uitnodigen van allochtone ouders op de vestiging

we onze rol vrij wilden invullen’ »

Kralingen, en het houden van een onderzoek onder stakeholders door De Blesewic.’

‘De algemene directie had behoefte aan een kritische vriend,

Luxe positie

die meedenkt en op het juiste moment kritische vragen stelt bij de zaken die ze onder handen had. Zo zijn we drie jaar geleden

Als verbeterpunt voor het functioneren van curatoria ziet Mark

gestart en van lieverlee zie je over en weer vertrouwen ontstaan.

onder andere dat ze meer gemeenschappelijk zouden kunnen

We geven inmiddels advies voordat de directie besluiten neemt,

betekenen voor CVO. ‘In het verleden was er jaarlijks een bijeen-

en directieleden pakken tussen de vaste vergadermomenten door

komst van curatoria en het bestuur. Ik hoop dat die er weer komt.’

de telefoon om een van ons te raadplegen. Onze inbreng heeft

Omdat CVO een Raad van Bestuur kent, ervaart Mark dat hij vanuit

zeker effect.’ Een duidelijk voorbeeld is de doorontwikkeling van

een luxe positie zijn adviezen kan geven. ‘Het bestuur werkt en

de ‘groene’ vmbo-vestiging De Kring in Bleiswijk. Een curatorium-

denkt vanuit de bestuursrol. Als curator kun je vrijblijvend dingen

lid dat afkomstig is uit het bedrijfsleven in de tuinbouw wist welke

zeggen zonder dat je verantwoordelijk bent, en de algemene

behoeften er in dat bedrijfsleven leven. Hij kon het ontwikkel-

directie kan ermee doen wat ze wil. Al is het natuurlijk het aardigst

traject extra inhoud geven.

als onze adviezen serieus worden genomen.’





8

C V Open

Maart 2011

Aandacht voor hoogbegaafden Ad Hameete is van beroep rechter; vier kinderen haalden hun diploma op het Marnix Gymnasium, de jongste zit in de zesde. Al vijf jaar maakt Ad deel uit van het curatorium van het Marnix; hij is er inmiddels voorzitter van. ‘Volgens de statuten van CVO

Het curatorium van het Marnix Gymnasium.

moeten alle scholen er een hebben. We zijn een klankbordgroep voor de schoolleiding, en proberen vanuit ons eigen vakgebied iets toe te voegen aan de beleidsontwikkeling. We geven klanteninformatie én professionele informatie.’

CVO over het curatorium

Ad noemt disciplines die in het Marnixcuratorium vertegenwoor-

‘Aan elke school is een curatorium verbonden met daarin

digd zijn: rechten, accountancy, bedrijfskunde, psychologie/

een aantal betrokken personen uit diverse sectoren van

pedagogiek, wiskunde/informatica, voedingsmiddelentechnologie

de samenleving. Het curatorium is de belangrijkste sparring

en stedenbouwkundige ontwikkeling. Overigens wordt ook

partner van de schoolleiding op strategisch terrein en levert

gestreefd naar een goede afspiegeling van de leerjaren en

inzichten van buiten de directe onderwijswereld.’

een balans van mannen en vrouwen.

Bron: www.cvopen.nl > Kwaliteitsbeleid

Het curatorium is ‘als een soort ouderwetse oudercommissie’ van de partij op de Open dag. De leden staan ouders te woord die komen kijken. Een actieve rol spelen curatoren ook bij de coaching van de bestuursleden van de Christen Gymnasiasten Bond (CGB),

‘Een ruime 8’

de leerlingenvereniging op het Marnix. Curatoriumleden zijn

Ook Ad is uitgesproken positief over zijn school. ‘We vinden het

verder aanwezig bij activiteiten op school. Ze vertegenwoordigen

een kwalitatief heel goede school, en weten ons gesteund door

het Marnix op de ledenvergadering van CVO en bij de Landelijke

de resultaten van onderzoeken en tests. Het Marnix kreeg in

Oudervereniging Zelfstandige Gymnasia.

de Beste-scholentest 2011 van Elsevier een ruime 8. En dat bij

De president-curator vat de invloed van zijn club samen:

een leerlingpopulatie met relatief veel kinderen uit achterstands-

‘We hebben in verschillende plannen een belangrijke inbreng

wijken – dan moet je kwaliteit in huis hebben. Daarnaast vragen

gehad, zoals in het zorgplan. We vroegen aandacht voor

we altijd aan mensen: waarom kies je voor deze school?

hoogbegaafdheid, dyslexie, maar ook voor slimme kinderen

We krijgen altijd hetzelfde antwoord: vanwege de huiselijke, intieme

met een taalachterstand.’

en veilige sfeer. Dat maakt het Marnix uniek. Misschien komt het op anderen oubollig of stoffig over, maar wie geborgenheid zoekt,

Fabriek van dominees en doktoren

herkent haar bij ons.’ Een verbeterpunt is voor Ad de informatie-

Het curatorium is een belangrijke partner in het gesprek over

voorziening schoolleiding en curatorium richting ouders.

de identiteit van de school, vertelt Ad, die zelf actief is in verschil-

Hij en zijn medecuratoren leren van het functioneren van de school

lende functies binnen de Protestantse Kerk. ‘Ouders benaderen

‘hoe belangrijk de schaalgrootte is waarin je opereert. Op deze

ons met enige regelmaat met de vraag: hoe zien jullie het

school worden leerlingen door iedereen bij naam gekend, zelfs

christelijk karakter van de school? Ze vinden de school

door de rector. Als ik met docenten praat, verrast het me elke keer

‘niet christelijk genoeg’. Dan leggen wij uit dat het Marnix

hoeveel bijzonderheden ze over de leerlingen kunnen vertellen.

vroeger een fabriek van dominees, advocaten en doktoren was.

Die persoonlijke sfeer is een sterk punt van het Marnix. Ik leer er

Over het algemeen gingen er kinderen van hervormden en

dit van in het algemeen: schaalvergroting maakt organisaties wel

gereformeerden huize naar toe. Maar zoals op de meeste

efficiënter, maar niet leuker!’

gymnasia in Nederland vind je er nu leerlingen van allerlei

(AdeZ)

godsdienstige gezindten, rassen en culturen. De uitdaging voor de school is: hoe geven we de identiteit vorm in de huidige situatie? Als curatorium vinden we dat een school geen kerk moet zijn, ze moet niet evangeliseren. Dat hoort bij de thuissituatie. Een protestants-christelijke school moet erop wijzen dat veel mensen geloven in God, en dat mensen daarin verschillende wegen bewandelen. Ze moet kinderen ervan bewust maken hoe die wegen eruit zien, en dat religieus leven ook morele principes met zich meebrengt. Een christelijke school moet in elk geval nadruk leggen op deugden als verdraagzaamheid en onderling respect. Marnix van Sint-Aldegonde, de naamgever van de school, was een belangrijk pleitbezorger van verdraagzaamheid tussen protestanten en katholieken. Die sfeer vind je nog steeds terug op het Marnix. Tolerantie L: Mark Blaauw, curatoriumlid van Melanchthon. R: Ad Hameete, president-curator van het Marnix Gymnasium.

hoort dus bij de identiteit van onze school, als een heel bijbels principe.’





9

C V Open

Maart 2011

Ervaringen op Farelcollege en PENTA Bahûrim Sommige CVO-scholen presenteren elk jaar een musical. Regelmatig komen er bij de repetities leerlingen met talent voor theater bovendrijven. Er zijn ook leerlingen die buiten school al actief aan zang, dans of toneel doen. Hoe stimuleren CVO-scholen deze talenten? Links Anneke Kapteyn, in het midden Willeke 't Jong, en rechts Jos Crezée van het Farelcollege.

Animo voor theater stijgt Talenten motiveren

Tientallen leerlingen van het Farelcollege in Ridderkerk zitten op de Rotterdamse Jeugdtheaterschool Hofplein. Hoewel de meesten

Willekes ckv-docent Jos Crezée vertelt dat de school het belangrijk

dit er puur als hobby bij doen, zijn er ook leerlingen die serieus

vindt om talentvolle leerlingen te stimuleren. ‘Wij bieden geen

een carrière in de theaterwereld nastreven. Zo ook vijfdejaars

speciale faciliteiten, maar geven leerlingen wel de kans om elke

vwo-leerlinge Willeke ’t Jong (17). Zij zit inmiddels zes jaar op

vorm van talent te ontplooien. De musical die wij jaarlijks organi-

de jeugdtheaterschool. ‘Ik heb één avond in de week les en speel

seren en waarvoor leerlingen auditie kunnen doen, is daar een

momenteel mee in een productie met ongeveer vijftien mensen.

voorbeeld van. Ze krijgen hierbij de mogelijkheid hun talenten te

Zowel de voorstellingen als de repetities zijn altijd in het weekend

tonen op het gebied van toneel, zang, dans, techniek en decorbouw.

of ’s avonds’, vertelt ze. ‘Ook heb ik om de week een half uur

« De echte uitblinkers probeer ik te

zangles bij een zangcoach. Ik oefen veel thuis, want zingen is mijn grootste passie.’

motiveren meer met hun talent te doen »

Willeke speelt daarnaast vanaf het eerste schooljaar mee in de jaarlijkse musical van het Farelcollege. ‘De eerste twee

De echte uitblinkers probeer ik te motiveren meer met hun talent

jaar zat ik alleen in het musicalkoor, maar daarna heb ik

te doen. Theater zit altijd een beetje in het verdomhoekje, maar ik

elk schooljaar één of meer rollen gespeeld. In de komende

zeg altijd: volg je hart. Het is mooi om te zien dat de een dan extra

musical – ‘Asterix en Obelix op toernee’ – heb ik voor het eerst

lessen volgt bij een particuliere zangcoach, terwijl de ander zich

een hoofdrol en zing ik een solonummer.’

aanmeldt bij Jeugdtheaterschool Hofplein.’

Afspraken maken Ook is de school bereid het lesrooster aan te passen wanneer optredens samenvallen met reguliere lessen. ‘Toch komt dit niet zo vaak voor’, legt Jos uit. ‘De meeste theatertalenten zijn vooral in hun vrije tijd met hun passie bezig. Maar soms zijn er uitzonderingen, zoals bij onze vijfdejaars havo-leerling Marco van ’t Wout. Hij deed twee jaar geleden mee aan de landelijke musical 'Kruistocht in Spijkerbroek' en moest daarvoor een paar keer worden uitgeroosterd. Zolang de schoolresultaten er niet onder lijden, bieden we talenten graag onze medewerking. De leerling maakt vervolgens zelf afspraken over het huiswerk met de desbetreffende docenten.’ Willeke ’t Jong beaamt dat haar passie voor theater incidenteel van invloed is op haar lesrooster. ‘Het is wel eens voorgekomen dat ik een keer ’s middags een voorstelling had van de jeugdtheaterschool. Ik moest toen een paar lesuren missen en vroeg

De cast van de musical 'Asterix en Obelix op toernee' van het Farelcollege.



daarvoor toestemming van de school.



10

C V Open

Maart 2011

Dat was gelukkig geen probleem. Uiteindelijk is ’s middags de hele klas bij de voorstelling komen kijken.’ Wanneer ze een lesuur moet missen, bespreekt ze dit zelf vooraf met de docent. ‘Dat heb ik zo met de school afgesproken en dat gaat altijd goed. Het huiswerk heb ik vaak zo weer ingehaald.’

Speciale klassen Docent Jos sluit niet uit dat het Farelcollege in de toekomst wel degelijk speciale faciliteiten voor talentvolle theaterleerlingen gaat aanbieden. ‘Ik weet uit ervaring dat er onder leerlingen steeds meer behoefte is om zich te ontplooien op het gebied van zang, dans en toneel. Theater leeft veel meer dan vroeger en dat komt mede door televisieprogramma’s zoals 'The Voice of Holland', 'Op zoek naar…' en 'So you think you can dance'. Op onze school kunnen leerlingen op vmbo-niveau zich tegenwoordig aanmelden voor een sportklas. We zouden een dergelijke opleidingsstructuur ook kunnen ontwikkelen op het gebied van theater. Er is animo genoeg. Als school kun je je daarmee ook onderscheiden.’ De musical 'Asterix en Obelix op toernee' wordt uitgevoerd in april. Hij is geschreven door Jos Crezée en muziekdocente Annet de Kluyver. Het Farelcollege viert overigens dit jaar zijn tienjarig musical-jubileum. De komende musical bestaat uit een compilatie van de afgelopen negen musicals.

Droom: acteur worden Ook op PENTA college CSG Bahûrim in Brielle loopt een aantal Links Melvin van der Put, rechts Casper Erisman, en in het midden Monique Lindenbergh van PENTA Bahûrim.

theatertalenten rond. Sommigen van hen gaan eveneens naar Jeugdtheaterschool Hofplein, onder wie brugklasser Melvin van der Put (13). ‘Ik zit sinds twee jaar op de theaterschool en krijg vier uur in de week les’, vertelt de mavo-leerling. ‘We geven

Stimulans

elk jaar in het weekend een kleine voorstelling. Aan grotere producties doe ik nog niet mee, dat is pas vanaf het vierde jaar.’

Hoewel er een aantal theatertalenten op Bahûrim zit, biedt

Afgelopen Kerst deed Melvin voor het eerst mee aan de school-

de school geen speciale faciliteiten of begeleiding. Ook van

musical, laat hij enthousiast weten. ‘Hartstikke leuk was dat,

aangepaste lesroosters is geen sprake. ‘De leerlingen die

ik wil daar de volgende schooljaren ook zeker aan meedoen.

uitblinken op het gebied van theater plannen hun activiteiten

Je moet er wel wat vrije tijd voor opofferen, maar dat heb ik

na schooltijd’, vertelt Monique. ‘Wat wij vooral belangrijk vinden,

er graag voor over. Het is mijn droom om acteur te worden.

is dat we als school leerlingen een platform bieden om hun talent

Ik zou graag aan grote toneelstukken willen meedoen of aan

te ontplooien. Dat doen we door elk jaar een kerstmusical te

een musical zoals 'Ciske de Rat'.’

organiseren. Iedereen mag hieraan meedoen, alle leerlingen

De musical waar Melvin en 23 andere leerlingen in meededen

krijgen gelijke kansen. Ze kunnen “ruiken” aan theater.

was ‘De Erfenis’ van de NCRV, waarin ook aandacht werd

De kerstmusical is wellicht een stimulans voor talentvolle theater-

gegeven aan het werk van Amnesty International.

leerlingen. En als we als school meer kunnen betekenen, zullen we ons daar zeker voor inzetten.’

Gekke draai

(DNL)

Onderwijsassistent Monique Lindenbergh begeleidt de jaarlijkse kerstmusical op school en is erg enthousiast over het talent dat zo nu en dan komt bovendrijven. ‘Melvin is daarvan een

Drie tips:

goed voorbeeld. Hij heeft een mooie zangstem, is leergierig, pikt

• Motiveer theatertalenten iets met hun talent te doen.

aanwijzingen snel op en is goed in het onthouden van zijn teksten.

Verwijs ze door naar een zangcoach of bijvoorbeeld de jeugdtheaterschool.

Je kunt aan hem goed merken dat hij op het jeugdtheater zit en gewend is met een regisseur te werken.’ Ook tweedejaars leerling Casper Erisman is volgens haar een natuurtalent. ‘Hij kan zo goed

• Bied leerlingen de kans hun talent te ontplooien. Pas lesroosters er zo nodig op aan, maar maak wel duidelijke afspraken.

improviseren dat hij ons vaak versteld doet staan. Hij weet altijd

• Geef talenten een platform om hun talent verder te

wel een gekke draai aan een scène te geven door zichzelf

ontwikkelen, zoals een jaarlijkse musical.

bijvoorbeeld ineens op de grond te gooien, terwijl dat helemaal niet in het script staat. Geweldig vinden we dat.’





11

C V Open

Maart 2011

Het OOP in de spotlights

De week van Rob van den Brink Conciërge en medewerker repro bij CSG Calvijn Rob van den Brink is conciërge op Calvijn Vreewijk. Het grootste deel van zijn tijd is hij op de repro te vinden. Als echte perfectionist zorgt hij ervoor dat al het reprowerk er altijd tiptop uitziet. Rob is sinds de zomer bezig om zich te laten omscholen tot technisch onderwijsassistent.

Woensdag

’s Middags komt een docent biologie naar me toe, die allerlei

‘Omdat ik de hele week vroege dienst heb, ben ik al om half zeven

plaatjes van bomen in kleur wil laten kopiëren en plastificeren.

op school. Na het openen van de inpandige branddeuren en

Een andere docent wil een stapel leerlingopdrachten op

controle van alle koffieautomaten ga ik snel naar de conciërgeloge

verschillende kleuren papier laten kopiëren. Echt een werkje

om de eerste telefoontjes op te vangen. Als een zieke docent

waar je goed je hoofd bij moet houden.

belt, zet ik direct de belboom in werking om te voorkomen dat

Donderdag

de leerlingen het eerste uur voor niets op school komen. Om half acht arriveert de receptiemedewerker; voor mij tijd om naar de

Vandaag is een van de conciërges afwezig en de receptiemede-

repro te gaan. Ik kijk in mijn mail of er nieuwe repro-opdrachten

werker is vrij. Het wordt dus een extra drukke dag, waarop ik

zijn binnengekomen. Het is een vrij gemiddelde dag: zeven nieuwe

allerlei extra klusjes zal moeten oppakken, zoals het vervangen

opdrachten, met name van docenten die gisteravond proefwerken

van de handdoekrollen, schoonmaken en bijvullen van alle koffie-

en andere opdrachten hebben gemaakt. Er is ook een flinke klus

automaten en zorgen dat de corveeploeg haar werk netjes doet.

binnengekomen van ons hoofdkantoor. Het examenreglement

Aan het eind van de ochtend heb ik overleg over de Berlijn-reis

moet worden gekopieerd en op een speciale manier worden

voor vwo-5. Dit wordt het derde jaar dat ik meega en ik verheug

ingebonden.

me er weer erg op. Het is een leuke gelegenheid om de leerlingen op een andere manier te leren kennen.

« Kopieeropdrachten komen binnen

Tussen alle extra werkzaamheden en het surveilleren door, probeer ik zo veel mogelijk reprowerk te doen. ’s Middags word ik

van docenten, het hoofdkantoor

weggeroepen voor een EHBO-geval. Een leerling heeft een aanval van hyperventilatie. Dat komt wel vaker voor, zeker in de examen-

en leerlingen »

periodes, maar deze aanval is wel heel heftig. De jongen is helemaal verkrampt en het duurt zeker tien minuten voordat zijn

In de loop van de dag blijven de opdrachten binnenkomen.

ademhaling genormaliseerd is. Gelukkig kan ik zijn moeder

Soms per mail, soms persoonlijk. Tussen de bedrijven door

bereiken, zodat ze hem kan komen ophalen.

komen er ook verschillende leerlingen langs, die een werkstuk

Als ik iets na drieën op het punt sta om naar huis te gaan, komt

in kleur willen laten printen. Meestal zijn leerlingen hartstikke

er nog een docent binnen met een spoedklus. Toch nog maar even

blij als ik dat voor hen doe; na afloop komen ze me vaak nog

aan de slag. Dat vind ik niet zo erg. Ik voel me erg betrokken bij

even trots vertellen welk cijfer ze hadden. Leuk, dan voel je

mijn werk en vind het fijn als alles netjes klaar is voordat ik naar

je echt gewaardeerd.

huis ga.





12

C V Open

Maart 2011

Vrijdag Mijn collega is ziek en mijn chef werkt niet op vrijdag. Het belooft dus weer een drukke dag te worden. Als ik tegen achten op de repro kom, ligt er al een enorme stapel werk. Een docent Engels wil bijvoorbeeld twintig kopieën van verschillende tijdschriften. Ook zijn er weer veel kleine, gevarieerde klusjes. Zo heeft een van onze vestigingen badges nodig voor de informatieavond van vanavond. Snel maken en meteen even langsbrengen. Ik ben nog niet op mijn plek terug, of ik word alweer weggeroepen voor een EHBO-geval. ’s Middags komt een leerlinge vragen of ik kleurenflyers voor haar wil kopiëren. Ze gaat komende zomer in een ontwikkelingsland werken en wil die flyers gebruiken om geld in te zamelen. Ik help haar graag, want ik vind dit zo’n geweldig initiatief!

Maandag Binnen onze school ben ik een van de medewerkers met een EHBO-diploma. Om dat diploma te behouden, moet je regelmatig herhalingsdagen bijwonen. Zo ook vandaag. Ik hoor weer een hoop nieuwe dingen en we doen veel praktische oefeningen. Als ik ’s avonds terugreis, kijk ik met een goed gevoel terug op deze dag. Het is heel zinvol om af en toe je kennis op te frissen en aan te vullen. Als er echt iets ergs gebeurt op school, met een leerling of met een medewerker, ben je er als EHBO’er toch als eerste bij. Dan moet je natuurlijk wel goed handelen! ’s Avonds zie ik dat er een mailtje is binnengekomen over de voorbereidingen van de Berlijn-reis. Mooie aanleiding om zelf ook nog wat uitzoekwerk te doen. Ik zoek informatie over een musical waar we met z’n allen ’s avonds naartoe kunnen en stuur een mailtje naar twee Nederlanders die bij een Berlijnse fietsorganisatie werken. Vorig jaar hebben we met hen een fietstocht langs de voormalige Muur gemaakt. Nu mail ik hen of ze ook dit jaar iets aparts kunnen bedenken. Ik ben benieuwd!

Dinsdag Ik ben dit jaar begonnen met een opleiding om toa te worden, ofwel technisch onderwijsassistent. Elke dinsdagochtend loop ik stage in ons technieklokaal. Dat is zo leuk! Ik help de leerlingen met allerhande opdrachten. Nu zijn ze bijvoorbeeld bezig om een papieren brug te bouwen en onlangs moesten ze van ijzerdraad een fiets solderen. In het begin vonden de leerlingen het wel een beetje vreemd dat ‘de conciërge’ kwam meehelpen, maar nu zijn ze eraan gewend en vinden ze het heel leuk dat ik toa wil worden. Na de middagpauze tref ik op de repro een enorme berg werk aan. Het is een hectische middag en ik krijg niet al het werk af. Maar ja, dat kan natuurlijk ook niet als je er anderhalve dag niet bent geweest… Om half vijf zet ik er een punt achter. De belangrijkste dingen zijn klaar, de rest moet tot morgen wachten.’ (KvB)

'Meestal zijn leerlingen hartstikke blij met wat ik voor hen doe.'





13

C V Open

Maart 2011

Heldere verwachtingen en competenties in brochure Alle vestigingen van CVO-scholen besteden op hun eigen manier aandacht aan de nieuwe CVO-brochure ‘Professioneel personeelsbeleid’. In deze publicatie worden de competenties van LB-, LC- en LD-docenten concreet gemaakt, en het profiel van een CVO-docent De nieuwe CVO-brochure.

geschetst. Het uiteindelijke doel? Kwalitatief hoogwaardig, uitdagend en aantrekkelijk onderwijs en gemotiveerde leerlingen.

Profielschets van een CVO-docent De nieuwe brochure brengt alle ontwikkelin-

ervaring in het vo. Per functieniveau gelden

waarden van anderen (multicultureel bewust-

gen in kaart die in de maatschappij en binnen

onderscheidende kenmerken op het gebied

zijn)’. Elke school kan deze competenties

CVO spelen. De overheid heeft bijvoorbeeld

van de inzetbaarheid, de onderwijsontwikke-

nog aanvullen met een beperkt aantal

maatregelen genomen in het kader van

ling, leerlingbegeleiding, contacten,

schoolspecifieke competenties, ontleend

de CAO VO 2008-2010 en de wet Beroepen

organisatie van het onderwijs, begeleiding

aan bijvoorbeeld het schoolplan.

in het Onderwijs (BIO). CVO ontwikkelde

van collega’s en professionalisering.

de afgelopen jaren onder andere personeels-

Van de zes laatstgenoemde aspecten moeten

Vakdeskundige opvoeder

beleid en kwaliteitsbeleid. Over het perso-

er vijf op het gewenste niveau liggen om

In een apart hoofdstuk gaat de brochure

neelsbeleid werd in 2009 de brochure

ingedeeld te worden in de LC- of LD-schaal.

daarnaast nader in op de profielkenmerken

‘Dynamisch personeelsbeleid’ gepubliceerd.

Deze competenties kennen overigens geen

van een CVO-docent. Hij of zij heeft alle

Die vroeg nog om een concretere uitwerking.

absoluut karakter, maar zijn bedoeld om

profielkenmerken van een Rotterdamse

De brochure ‘Professioneel personeelsbeleid’

het gesprek tussen leidinggevenden en werk-

docent, zoals gespecificeerd in de publicatie

biedt deze concretisering. Het doel is dat

nemers over de professionele ontwikkeling

‘Eén profiel voor alle docenten?’ van het

de CVO-docent zijn of haar professie op

van de werknemer richting te geven.

Rotterdams Onderwijsbeleid (ROB). Dat zijn

het hoogste niveau kan uitoefenen, en veel

kenmerken in de domeinen Zorg, Taal,

plezier en uitdaging in het werk ervaart.

Schoolspecifieke competenties

Onderwijsontwikkeling en Interculturele

CVO streeft naar ‘topprofessionals in ons

Voor docenten is het van groot belang dat zij

samenleving. De CVO-docenten worden

grootstedelijk christelijk onderwijs’ en wil

helder hebben welke positie CVO kiest in het

geacht ook op de domeinen Identiteit en

docenten ‘de kans van hun leven’ bieden.

onderwijs. Wat betekent het om docent bij

Opvoeding en vorming extra competenties

CVO te zijn, wat verwacht CVO in termen van

te hebben. Onder andere zijn dit: kennis van

Kenmerken per niveau

verantwoordelijkheden en gedrag van haar

inhoud en cultuur van christelijk geloof in

De invoering van de functiemix was een

docenten en welke ondersteuning biedt CVO

perspectief van opvoeding, en ‘onderwijs

goede aanleiding om de profielen voor elk

de individuele docent in zijn of haar functio-

benaderen vanuit de pedagogische opdracht

functieniveau (LB, LC en LD) te omschrijven.

neren en ontwikkeling? Daarom zijn er

- in gelijke mate opvoeder en vakdeskundig

Zo is een LB-docent een startende docent

competentieprofielen uitgewerkt per

zijn’. De publicatie maakt deel uit van

met weinig tot geen ervaring in het onderwijs,

functieniveau. Specifiek voor CVO-docenten

de performance en competentiemanagement

die wel minimaal tweedegraads bevoegd is

zijn deze competenties aangevuld met

cyclus binnen CVO, die wordt ingevoerd.

en een hbo-werk- en denkniveau heeft.

de basiscompetenties ‘klassenmanagement’

De Gemeenschappelijke Medezeggenschaps-

Een LC-docent is een ervaren docent met

en ‘omgevingsbewustzijn’. Die beschrijven

raad (GMR) van CVO heeft eind vorig jaar

minimaal 4 jaar werkervaring in het voort-

gewenst of noodzakelijk gedrag om in de

ingestemd met ‘Professioneel personeels-

gezet onderwijs en een eerste- of tweede-

basis een succesvolle CVO-docent te kunnen

beleid’.

graadsbevoegdheid, aangevuld met meerdere

zijn; ze gelden voor alle docentniveaus.

(AdeZ)

afgeronde specialistische opleidingen en/of

Bij omgevingsbewustzijn komt de christelijke

relevante nascholingen. Werk- en denkniveau voor een LC’er liggen op hbo+- of universitair

identiteit expliciet ter sprake: de docent op

‘Professioneel Personeelsbeleid’ staat als PDF

een CVO-school ‘…heeft positieve affiniteit

op de website van CVO, onder Publicaties >

niveau. Voor een LD-docent geldt hetzelfde,

met de christelijke identiteit, maar toont

Downloaden publicaties. Daar is ook de brochure

alleen heeft deze minimaal acht jaar werk-

tevens aandacht en respect voor de culturele

te vinden over het Rotterdams docentenprofiel.





14

C V Open

Maart 2011

Protocol helpt bij diagnose en behandeling Voor sommige leerlingen is wiskunde een straf. Ze snappen de stof niet en voelen zich oliedom. Soms gaan ze zo’n les uit pure frustratie verstoren. Het nieuwe protocol moet helpen vaststellen of zij Inge Griffioen, orthopedagoog bij Accent Onderwijsondersteuning.

wellicht dyscalculie hebben.

‘Gewone’ rekenproblemen of dyscalculie? Meedenken

Dyslexie is inmiddels een begrip, maar de rekenvariant van deze stoornis in de informatieverwerking is relatief onbekend.

Tijdens de informatiebijeenkomst dit voorjaar kunnen de zorg-

De aandacht voor dyscalculie is echter in een stroomversnelling

coördinatoren en wiskundedocenten meedenken over de verdere

gekomen sinds het ministerie van OCW besloot dat rekenen/

aanpak. Er moeten nog antwoorden komen op talloze praktische

wiskunde grote prioriteit moet krijgen.

vragen. Wat is bijvoorbeeld het beste: hele brugklassen screenen,

Sinds najaar 2010 is er een landelijk protocol dyscalculie,

of pas in actie komen wanneer zich problemen voordoen bij

dat zich vooral richt op de aanpak in de klas. Inge Griffioen,

een leerling? Inge: ‘Wij neigen naar een screening, omdat anders

orthopedagoog bij Accent Onderwijsondersteuning: ‘Het werkveld

leerlingen misschien lang op hulp moeten wachten.’ Verder blijkt

heeft momenteel vooral behoefte aan richtlijnen voor de diagnos-

het relatief eenvoudig om aan de hand van een screening een

tiek en behandeling.’

leerling met dyscalculie te ontdekken op het vwo, terwijl dat veel

CVO Accent, Eenheid Zorg en BOOR Expertise, de expertise-

lastiger is binnen het leerwegondersteunend onderwijs (lwoo), waar

centra van de grote Rotterdamse vo-besturen, ontwikkelden

veel meer leerlingen rekenproblemen hebben. Wellicht kunnen

daarom een Rotterdams protocol dat zich richt op die twee

hierbij de uitkomsten helpen van een pilot die momenteel loopt op

aspecten. ‘Wij willen voorkomen dat men te gemakkelijk en op

Calvijn Meerpaal en het IJsselcollege, een BOOR-school.

allerlei verschillende manieren dyscalculie gaat vaststellen’,

Ten slotte is er het praktische probleem dat de remedial teaching

zegt Inge. ‘Dat kan ertoe leiden dat het probleem bij de leerling

binnen de school moet plaatsvinden, terwijl niet alle scholen

wordt gezocht, terwijl in feite het onderwijsaanbod aangepast

een rt’er hebben. Tijdens de informatiebijeenkomst kan ook hierover

moet worden. Wij willen liefst dat alle leerlingen rekenen/

worden nagedacht. Inge: ‘De hoofdvraag is eigenlijk: hoe kunnen

wiskunde blijven volgen en met passende hulp leren leven

we het onderwijs effectiever en prettiger maken voor leerlingen

met hun beperking.’

met dyscalculie?’ (MN)

Onthoudkaartjes Het Rotterdamse protocol borduurt voort op het landelijk

Informatiebijeenkomst

protocol en moet helpen om onderscheid te maken tussen

Alle zorgcoördinatoren en wiskundedocenten in het vo worden

kinderen met rekenproblemen en met dyscalculie (zie kader).

uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst over het nieuwe

Een klassikale rekentoets en checklist met signalen helpen

Rotterdamse dyscalculieprotocol. De bijeenkomst vindt plaats op

scholen om leerlingen te selecteren die eventueel in aanmerking

dinsdag 29 maart van 15.30 -17.00 uur in het gebouw van Accent

komen; het eigenlijke onderzoek wordt gedaan door een orthope-

Onderwijsondersteuning, Weegschaalhof 33, Rotterdam.

dagoog of psycholoog. Leerlingen met dyscalculie maken onder andere vaak fouten bij het schattend rekenen. Ze hebben de tafels

Dyscalculie

onvoldoende geautomatiseerd en gebruiken ingewikkelde en

Naar schatting heeft twee tot vier procent van

tijdrovende oplossingsstrategieën. Het werken met breuken,

de vo-leerlingen dyscalculie. Bij hen:

decimalen en procenten is een ramp voor hen.

• blijft rekenen ver achter bij de andere prestaties;

De remedial teacher kan leerlingen stapsgewijze strategieën

• is er aan het eind van de basisschool tenminste

aanleren en samen met hen zoeken naar een leerstrategie die

twee jaar rekenachterstand;

voor hen werkt, bijvoorbeeld met onthoudkaartjes.

• helpt ‘gewone’ remedial teaching nauwelijks.





15

C V Open

Maart 2011

De stelling Minister Van Bijsterveldt wil het aantal profielen in het voortgezet onderwijs terugbrengen van vier naar twee: een alfa- en een bètapakket. Tegelijkertijd wenst ze meer focus op de kernvakken: Nederlands, Engels, wiskunde, natuur- en scheikunde en biologie. Goed idee? CVOpen legde collega’s bij Melanchthon Bergschenhoek deze stelling voor:

Keus uit twee profielen is stap terug Terug naar twee profielen is afbraak van het huidige onderwijs Aurora de Leeuw, leerling gymnasium-5:

keuze uitstellen. Maar kan dat straks ook nog? Hoe gaan de verplichte

‘Het argument dat het makkelijker wordt voor leerlingen om

profieldelen eruitzien? En welke vakken leveren onderwijstijd in of

een keuze te maken tussen de profielen is onterecht. Met vier

verdwijnen zelfs volledig? Er moeten nog veel vragen worden

profielen heb je meer keuzevrijheid. Daarnaast is het verplicht om

beantwoord. Voor de ‘natuur-leerlingen’ zijn de gevolgen waarschijn-

je standaardvakkenpakket aan te vullen met twee extra vakken.

lijk het minst ingrijpend. Veel van hen kiezen al natuurkunde en

Wanneer je deze alleen binnen het gebied alfa of bèta kunt kiezen,

biologie en doen zo examen in twee profielen. De C&M-leerlingen

wordt je studiekeuze in het hoger onderwijs beperkt. Dus laat

zullen de consequenties des te meer voelen. Wordt economie

de profielen zoals ze nu zijn. Hoe beter leerlingen kunt kiezen

bijvoorbeeld een verplicht vak in het nieuwe alfaprofiel?’

wat bij hen past, hoe gemotiveerder ze zullen zijn.’ Anjes Bicknese, docent biologie en Natuur, Leven en Techniek: Youri Schuurman, leerling atheneum-5:

‘Universiteiten zitten niet te wachten op leerlingen die gedwongen

‘Ik ben het oneens met de stelling. Veel derdejaars leerlingen

zijn vakken te volgen waar ze tijdens hun vervolgopleiding bitter

gaan nu bij hun profielkeuze voor een zo divers mogelijk pakket.

weinig profijt van hebben. Specialisatie blijft het sleutelwoord.

Leerlingen kiezen bijvoorbeeld voor een Natuur & Techniekprofiel,

Beter presteren kan ook zonder een verplichte keuze tussen alfa-

en in de vrije ruimte voor het vak economie, om zoveel mogelijk

of bètavakken. De leerlingen zullen dan immers niet minder vakken

wegen open te houden voor een vervolgstudie. Zo’n leerling kan

gaan volgen: om het volledige alfa- of bètaspectrum af te timmeren

daarnaast ook voor het vak biologie kiezen. Zo beslaat zijn vakken-

zal het profielkeuzevak een verplicht profielvak worden. Ik denk wel

pakket in feite twee profielen. Wanneer je dus de keuzemogelijkheid

dat de hoeveelheid vrije keuzevakken beperkt kan worden.’

terugbrengt naar een alfa- of een bètaprofiel voor zo’n leerling, dan maak je de keuze voor hem makkelijker. Tegelijkertijd verandert

Kees-Jan Keijzer, docent geschiedenis: ‘Meer keuzevrijheid in vakken binnen twee in plaats van vier profielen,

er maar weinig in zijn leerprogramma.’

leidt automatisch tot minder keuze voor de vakken geschiedenis en Leen Visser, adjunct-directeur:

aardrijkskunde. Het gevolg: meer gemotiveerde leerlingen en kleinere

‘Op zich is de keuze voor twee profielen natuurlijk geen afbraak van

groepen, maar dus ook verlies van werkgelegenheid onder docenten

het onderwijs. Het onderwijs geven we tenslotte zelf vorm in onze

voor beide vakken. Wat ik daarnaast echt niet begrijp: de huidige

school naar onze eigen opvattingen. Wel is duidelijk sprake van

regering heeft de mond vol over integratie en burgerschap.

een keuzeverarming voor de leerlingen. Nu bestaat de mogelijkheid

Door minder leerlingen verplicht te laten kennismaken met beide

nog om een van beide natuurprofielen te combineren met maat-

vakken in de bovenbouw van havo en vwo, doet de minister met haar

schappijvakken of omgekeerd. Zo kunnen leerlingen een studie-

plan juist afbreuk aan beide idealen.’





16

(DNL)

C V Open

Maart 2011

De (CVO)pen aan een gast

Ervaringen met collegiale visitaties Rob Schouten, inspecteur voortgezet onderwijs

De eerste Wet op het onderwijstoezicht

Daarna vindt het inspectieonderzoek plaats.

De openheid van de informatie die bij

van 2002 ging ervan uit dat de Inspectie

De toezichthouder kan de eerder verkregen

de visitatie verkregen is, wordt gewaardeerd

zich bij haar onderzoeken zou baseren op

informatie betrekken bij het inspectie-

en gerespecteerd. Het is echter nog niet zo

de zelfevaluaties van de scholen. Van dit

onderzoek.

dat de bevindingen van de visitatiecommissie het inspectieoordeel kunnen vervangen in

uitgangspunt kwam in de praktijk niet veel terecht; weinig scholen beschikten over

Waar mogelijk is de afgelopen jaren door

de zin van: wij nemen de conclusies van

een (valide) zelfevaluatie.

de Inspectie volgens deze lijn gewerkt.

de visitatiecommissie over.

Als het visitatieonderzoek was afgerond

Dat gebeurt in de praktijk niet. Inspectie

In de jaren daarna kwam het proces van

kwamen de inspecteurs op school.

en visitatiecommissie hebben een eigen

zelfevaluatie voorzichtig op gang. Elke school

Om de bevragingslast te verminderen

verantwoordelijkheid en een ander belang.

hield wel een tevredenheidsonderzoek onder

vroeg de Inspectie vooraf zelden inzage

De Inspectie heeft een eigen, gevalideerde

ouders, leerlingen of docenten, waaraan

in het rapport van de collegiale visitatie.

meetmethode op basis van een waarderings-

verbeteracties werden verbonden.

Meestal werd dit rapport door de school-

kader met gevalideerde normen, die

Deze onderzoeken kenden een normering

leiding aan de orde gesteld tijdens het

verschilt van de werkwijze van de visitatie-

waarbij de benchmark meestal het richtpunt

inspectieonderzoek. Op die manier namen

commissie.

was. De inspecteurs betrokken deze

de inspecteurs kennis van de inhoud en

informatie bij hun kwaliteitsonderzoeken.

hadden zij eventueel later, na het school-

Alles overziend ben ik er echter van over-

Ook kwamen er meer evaluaties van allerlei

bezoek, gelegenheid om een en ander

tuigd dat de besturen op de goede weg

aspecten van het schoolbeleid, bijvoorbeeld

nogmaals te bestuderen.

zijn met deze vorm van intern toezicht, waarbij met name de deskundigheid bij

de kwaliteit van de zorg of de veiligheid. Echter, van systematische evaluatie van

De thema’s van de visitatierapporten worden

de visitatiecommissies en de acceptatie

beleidsdoelen door scholen was maar

gestuurd door de schoolleiding, die een aantal

door de school opvallen.

beperkt sprake.

onderzoeksvragen formuleert. De vragen aan het visitatieteam lopen sterk uiteen,

Het zal ongeveer 2006 geweest zijn dat

afhankelijk van de prioriteiten van de school.

bestuurders van CVO en Lucas Onderwijs,

Dat kunnen vragen zijn over de stand van de

op het inspectiekantoor in Zoetermeer,

kwaliteitszorg of vragen over de kwaliteit van

afspraken maakten over een ritme van

de lessen. In de meeste gevallen betreft dit

toezicht. Dat kwam hierop neer: de scholen

zaken waarvoor ook de Inspectie interesse

voeren eerst hun zelfevaluaties uit, vervol-

heeft. In die zin is de rapportage van de visita-

gens vindt een collegiale visitatie plaats,

tiecommissie verrijkend voor het inspectie-

waarbij de scholen door een delegatie van

werk. Het verruimt de blik op de onderzochte

een ‘bevriend’ niet-concurrerend bestuur

problematiek, dankzij de diepgang van

worden doorgelicht op een aantal aspecten.

het onderzoek van de visitatiecommissie.





17

C V Open

Maart 2011

Nieuws van de scholen

Vestigingsdirecteur Yvonne Laging (links) en Margriet Noordhuizen van het CVO-bureau bekijken de maquette.

Leerlingen Accent Centrum ‘baas in eigen soap’

Nieuwbouw voor Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet

‘Stop’, ‘Pauze’, ‘Kijk terug’, ‘Kijk vooruit’, ‘Kies een uitweg’ of ‘Doe’.

De eerste paal van het nieuwe gebouw voor Accent Praktijk-

Deze symbolen van een camcorder doen dienst in een lesprogramma

onderwijs Hoogvliet gaat waarschijnlijk in augustus de grond in.

waarin leerlingen de regie leren voeren over hun eigen houding en

Naar verwachting is de nieuwbouw in augustus 2012 gereed.

gedrag bij conflicten en situaties die in sociaal opzicht lastig zijn.

Het nieuwe gebouw komt naast het bestaande schoolgebouw aan

In feite gaat het om het trainen van sociale vaardigheden, zelfsturend

de Max Havelaarweg 53 – het bekende MUWI H-gebouw. Het biedt

gedrag en conflicthantering. Het lesprogramma heet ‘Baas in eigen

onderdak aan de leerwerkplaatsen Metaal, Zorg & Welzijn,

soap’, en wordt door het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum

Handel & Administratie en Magazijn1. Daardoor kan de school

(APS) en Sardes op scholen gepromoot. ‘In de reality soap van het

het aantal branchecertificaten uitbreiden met nieuwe certificaten,

leven op school zijn de leerlingen zelf scenarioschrijver, regisseur

om de leerlingen nog meer kansen te bieden. Ook zullen in

en hoofdrolspelers’, valt te lezen op www.aps.nl. Het ministerie van

het nieuwe gebouw een drama/toneellokaal, handvaardigheids-

Justitie gaf subsidie voor een pilot waaraan twintig scholen voor

lokaal, kantoren, docentenkamer en een reprowerkplaats gehuisvest

voortgezet onderwijs in Nederland meedoen. Een van deze scholen

worden. Architectenbureau VMX architecten uit Amsterdam heeft

is Accent Praktijkonderwijs Centrum, vestiging Vijverhofstraat.

inmiddels een ontwerp van de nieuwbouw gemaakt en een maquette

Er wordt niet alleen tijdens mentoruren van de eerste twee leerjaren

in elkaar gezet. Voor het ontwerp waren de uitgangspunten:

aandacht besteed aan deze training, maar ook in vaklessen. Zo raakt

toegankelijkheid, openheid, transparantie, contact met de buiten-

het hele schoolteam actief betrokken bij het stimuleren van positief

ruimte en flexibiliteit in de indeling.

gedrag en het geweldloos oplossen van ruzies. Marlene de Groot,

Bijzonder wordt ook de nieuwe aula. De buitenruimte voor de entree

onderwijscoördinator van Accent Centrum, vertelt: ‘Eigenlijk is

van het oude schoolgebouw krijgt daarvoor een kas-achtige

dit lesprogramma niets nieuws, maar er zijn veel trainingen en

overkapping. Bij mooi weer kan het dak van de aula opengeschoven

methodes in samengebracht. Mooi is ook dat Soap niet alleen met

worden. Er komt ook een nieuwe lunch/tearoom voor buurtbewoners

leerlingen, maar ook iets met het team doet. Het werken hiermee

en andere bezoekers. Die komt dichtbij de schooltuin, de kruidentuin

geeft resultaat!’

en de overige groene omgeving van de school.

1

Ook in vaklessen worden houding en gedrag geoefend.

Deze gecombineerde leerwerkplaatsen zijn nu te vinden

aan de Lavasweg (zie CVOpen van december 2010).





18

C V Open

Maart 2011

Lezen mag ook in een boek dat leerlingen zelf meenemen.

Impressie van het nieuwe gebouw.

Elke dag een kwartier lezen op Calvijn Juliana

Nieuwbouw voor Calvijn Groene Hart

In het lesrooster voor alle klassen van Calvijn Juliana is sinds

Begin 2013 krijgt Calvijn Groene Hart in Barendrecht een prachtig

het begin van dit schooljaar dagelijks een kwartier vrijgemaakt voor

nieuw onderwijsgebouw. Mecanoo architecten uit Delft heeft

vrij lezen. Dit gebeurt altijd onder leiding van een docent of mentor.

een gebouw ontworpen dat voldoet aan de wensen van de gebruikers.

Iedere leerling moet dat kwartier ook besteden aan lezen en per

De onderwijsteams krijgen in het gebouw allemaal een eigen

klas wordt afgesproken wat er gelezen wordt. Dit kan een leesboek

plek in een vleugel van het gebouw. Hiermee blijft de school, met

zijn voor het vak Nederlands, maar het kan ook de krant of

ruim 1.300 leerlingen, toch kleinschalig. Het gebouw heeft drie

een tijdschrift zijn. Leerlingen mogen ook zelf een boek meenemen

vleugels, elk met drie verdiepingen. De vleugels komen uit in

dat ze willen lezen.

een centrale driehoek, waarin heel goed zichtbaar is dat de vloeren van de verdiepingen verspringen (split level).

De bedoeling van deze extra leestijd is drieledig. Ten eerste wordt

In de onderwijsvleugels komen niet alleen lokalen, maar ook

het plezier in het lezen gestimuleerd. Als lezen na verloop van tijd

leerpleinen. Zo’n leerplein maakt deel uit van de onderwijsruimte.

beter gaat, wordt het plezier in het lezen van een boek of van

De kunstvakken en de binasvakken krijgen een eigen plek in

de krant vergroot. Ten tweede is begrijpend lezen een uitstekend

het gebouw. Bij de kunstvakken komen onder andere ateliers en

middel om de woordenschat uit te breiden. Wie veel leest,

in de binasvleugel een laboratorium. Verder zal onder een van

kent meer woorden en begrijpt teksten beter.

de vleugels de fietsenstalling een plek krijgen.

Ten slotte hopen de docenten op Calvijn Juliana dat de leerlingen

De aula wordt vrijwel volledig pilaarvrij, waardoor een optimaal

uiteindelijk beter scoren op de toetsen die met begrijpend lezen

zicht ontstaat.

te maken hebben. Immers, begrijpend lezen komt terug in ieder

De komende maanden wordt het bestek gemaakt. De voorberei-

vak, zowel bij de dagelijkse studiebezigheden als in toets- en

dingen voor de Europese aanbesteding en de bouwvergunning

examenvormen.

zijn getroffen. Na de zomervakantie start de bouw. Bijzonder aan de nieuwbouw van CSG Calvijn in Barendrecht is ook dat die deel uitmaakt van een ‘onderwijscampus’: Campus Lagewei, aan de zuidkant van de gemeente. Daar komt naast Calvijn Groene Hart ook het Dalton Lyceum en een multifunctionele accommodatie. Deze MFA bevat gymnastiekvoorzieningen en onderwijsruimten die pieken in het leerlingenaantal opvangen. De campus biedt, wanneer deze gereed is in 2013, ruimte aan zo’n 3.000 leerlingen. De Barendrechtse wethouder van Onderwijs Jeroen Gebben (VVD) is er trots op dat de scholenbouw wordt begeleid door een groep bestuurders en specialisten uit het christelijk en openbaar voortgezet onderwijs, het ‘toezichthoudend orgaan voortgezet onderwijs’. Gebben: ‘De deelnemers aan dit unieke orgaan bespreken en organiseren in alle transparantie en openheid zaken met elkaar. Het onderlinge vertrouwen is groot, en er wordt gestreefd naar één gemeenschappelijk doel: goede onderwijshuisvesting realiseren, waardoor onze leerlingen zich op de gewenste manier kunnen ontplooien.’





19

C V Open

Maart 2011

Nieuws van de scholen

De zaalvoetbalteams en de dancegroep willen graag de beste worden. Op de foto een deel van de dancegroep, in het midden coach 'Remses'.

Pearl ‘The Voice of Holland’ bezocht PENTA Hoogvliet

Leerlingen PENTA De Oude Maas naar Mission Olympic

Talentenjacht ‘The Voice of Holland’ hield muziekminnend

Ruim dertig leerlingen van PENTA-vestiging De Oude Maas in

Nederland maandenlang in de greep. In de aanloop naar

Spijkenisse trainen fanatiek om mee te kunnen doen aan

de tv-finale bezocht een van de kanshebbers, Pearl Jozefzoon,

sportwedstrijden van Mission Olympic, het grootste schoolsport-

de vestiging PENTA college CSG Hoogvliet. Op uitnodiging

evenement in Nederland. Zo’n 150.000 leerlingen van 300 scholen

kwam ze naar de leerlingen van de basis/kader-afdelingen

voor voortgezet onderwijs doen hieraan mee, verdeeld over

aan de Endenhout.

negentien sporten. De nationale finale vindt plaats in het Olympisch

Pearl groeide op in een groot muzikaal gezin. Na haar middelbare

Stadion te Amsterdam. Tenminste, als het om een buitensport gaat.

school heeft zij haar conservatorium muziek/theater afgerond.

De leerlingen van De Oude Maas hebben zich echter opgegeven voor

Ze werkte in bekende theaterproducties als ‘Jeans’ en ‘Hairspray’

twee binnensporten: zaalvoetbal en streetdance. De finales daarvoor

en zit nu in de cast van ‘Legally Blonde’. Toch wist ze tijd vrij

worden in zalen gespeeld, in Arnhem respectievelijk Leiden.

te maken om voor de leerlingen de liedjes te zingen die zij ten

Voor het zaalvoetbal zijn twee teams gevormd: een onderbouw- en

gehore bracht in ‘The Voice’. Uiteraard zongen de leerlingen

een bovenbouwteam van elk tien leerlingen. Deze teams doen op

uit volle borst mee. Na haar optreden kreeg Pearl een rondleiding

6 en 7 april eerst mee aan een regionale voorronde. Winnen ze die,

in school. Ze bezocht de afdelingen Consumptief & Toerisme,

dan staan ze op 29 april in de finale. In totaal hebben 96 scholen

Handel & Administratie en Verzorging. Als klap op de vuurpijl

zich opgegeven voor zaalvoetbal.

liet ze bij de afdeling Uiterlijke Verzorging haar nagels lakken.

De finale voor streetdance is al op 29 maart; dan komt het dance-

Zowel Pearl als de leerlingen vonden het een geslaagd bezoek.

team van PENTA De Oude Maas soowieso in actie. Voor streetdance zijn namelijk geen voorrondes, omdat het een nieuwe tak van sport is, en er zich slechts 25 scholen aanmeldden. De animo om mee te doen aan deze sportcompetitie was groot, vertelt Stephan Muller, docent lichamelijke opvoeding op De Oude Maas. ‘Er waren meer dan vijftig aanmeldingen voor voetbal en meer dan zestig voor streetdance. Voor beide hebben we selectiedagen gehouden.’ Mission Olympic wordt georganiseerd door NOC*NSF, de KVLO (de bond van gymnastiekdocenten) en Coca-Cola. Via de bond werd Stephan op de mogelijkheid attent gemaakt. ‘We doen al jarenlang buitenschoolse sportactiviteiten, en doen mee aan toernooien, bijvoorbeeld het flag football-toernooi. Dan merkten we dat onze leerlingen heel gemotiveerd zijn om te laten zien dat hun school de beste is. Ze vinden het uitdagend om tegen een andere school te strijden. Dat geldt zeker voor Mission Olympic.’

Pearl liet haar nagels lakken door leerlingen van PENTA Hoogvliet.





20

C V Open

Maart 2011

De Marnixleerlingen in Den Haag. Achteraan, derde van links, met rode das: Sander van der Kaaij.

Producten aan de man brengen op de Open dag, zoals hier Sabrine Elhamouti van bedrijf SpiikoObello dat kop en schotels verkoopt.

Jonge ondernemers op Melanchthon Berkroden

Marnixleerlingen naar de Tweede Kamer

Leuk en leerzaam is het: het starten van een learning company.

Op dinsdag 25 januari heeft klas 5 van het Marnix Gymnasium

Op Melanchthon Berkroden in Berkel en Rodenrijs krijgen leerlingen

de Hofstad bezocht. De leerlingen wilden voor het vak maatschappij-

uit leerjaar 3 van de gemengde leerweg die kans. Dat gebeurt in

leer meer te weten komen over de parlementaire democratie en

het kader van het programma ‘Jong Ondernemen’ waarmee

de werking ervan. Leerling Sander van der Kaaij doet verslag.

de vestiging dit jaar is begonnen.

‘’s Morgens vroeg werden we welkom geheten door studenten van

Zo’n vijfentwintig leerlingen hebben vijf leerlingbedrijven opgericht.

de Haagse Tribune; een project voor leerlingen uit het voortgezet

Die kregen fancy namen als ‘Keep it dry’ (handel in paraplu’s) en

onderwijs, met als doel hen op locatie ervaringen te laten opdoen

‘Vuurmaatje’ (aanbieder van aanstekers). De ondernemers zochten

met onze democratie, rechtsstaat en politiek. Eerst werd aan

eerst aandeelhouders die ieder een aandeel van vijf euro kochten –

de hand van een presentatie uitgelegd hoe de macht in Nederland

vaak ouders en vrienden. Met dit kapitaal kochten ze hun producten

eigenlijk verdeeld is, en hoe het kiesstelsel en het politiekepartijen-

in. Daarna ging de verkoop snel van start. Doel is natuurlijk:

stelsel in elkaar zitten. Na een pauze (waarin een Amerikaanse

daadwerkelijk winst maken, en ook leren door doen.

fastfoodketen heel wat aan ons verdiend heeft) vonden een

De leerlingen leren tijdens het runnen van hun bedrijf van alles:

uitgebreide bodyscan en controle van onze spullen plaats, waarna

marktonderzoek doen, een ondernemingsplan schrijven,

we het regeringsgebouw mochten betreden. We kregen een

hun bedrijf presenteren, vergaderen, de administratie bijhouden, en

uitgebreide rondleiding en kwamen veel te weten over de symboliek

een jaarverslag samenstellen. Het programma ‘Jong Ondernemen’

die de architect in het gebouw verwerkt heeft. We namen vervolgens

bestaat al twintig jaar; het is opgezet door het bedrijfsleven en wordt

plaats op de bezoekerstribune van de zaal waar het allemaal

gesteund door de ministeries van Economische Zaken en Onderwijs.

gebeurt: de Plenaire Zaal. Helaas hadden we een ‘vroeg’ programma,

Uit het jaarverslag van de gelijknamige stichting blijkt dat kinderen

waardoor we het traditionele vragenuurtje misten. Desondanks was

die onder begeleiding zelf een bedrijfje opzetten, beter scoren op

het toch bijzonder om een keer in de Tweede Kamer te zijn, en zelfs

belangrijke kwaliteiten als samenwerken, afspraken nakomen,

een aantal politici, onder wie Geert Wilders en Job Cohen, te zien!

klantgericht denken en initiatief en verantwoordelijkheid nemen.

We sloten de dag af met een debat. Daarvoor werden de leerlingen

Bovendien is het oefenen van ondernemersvaardigheden voor

verdeeld in drie ‘politieke’ partijen met elk hun eigen visies,

iedereen van belang op de arbeidsmarkt: want word je geen

die met twee ‘ministers’ in discussie gingen over de vraag:

ondernemer, dan verwacht je werkgever van je dat je je onder-

‘Moet de minimumleeftijd waarop alcohol is toegestaan naar 17 jaar,

nemend opstelt.

of moeten we het laten zoals het nu is?’ Er kwam een stevige discussie op gang, waarin ik, in de rol van fictieve minister, alles uit

Meer informatie: www.melanchthon.nl > Berkroden en

de kast moest halen om ‘mijn’ standpunt te verdedigen! Aan het eind

www.jongondernemen.nl

keken we terug op een bijzonder leerzame en leuke dag!’





21

C V Open

Maart 2011

Serie

Hoe

is he t om van d e ene otiev en vo CVOIn de o scho r een ze ja ol ov overs arga e r te ta p v ng ve stapp ersch rtelle en na illen: n me ar ee vrijw dewe n and illig o rkers ere? f noo over dged hun wong ervar en. ing m et job hopp en De m

Jobhoppers binnen CVO

.

‘Je moet er zelf iets van maken’ Vidor Blaazer was docent in het basisonderwijs, leerkracht in een jeugdgevangenis en vorig jaar zomer ging hij als docent wiskunde aan de slag bij Focus Beroepsacademie in Barendrecht, een nieuw samenwerkingsverband tussen CSG Calvijn en het Dalton Lyceum. Een bewuste keuze: ‘Deze school is volop in ontwikkeling.’

Na de pabo startte Vidor zijn onderwijscarrière in het kleuteronderwijs om vervolgens les te gaan geven aan groep 6. Drie jaar later maakte hij de overstap naar het toenmalige vbo, tegenwoordig het vmbo. ‘Ik kwam als docent wiskunde terecht op het Comenius College, vestiging Pelikaanweg’, vertelt hij. In die jaren ontdekte hij een nieuwe kant van zichzelf. ‘Naarmate ik langer lesgaf, merkte ik dat ik goed kon omgaan met lastige leerlingen. Ik heb gewoon een klik met hen. Waarschijnlijk omdat ik zelf ook een grote mond heb en van nature erg aanwezig ben.’ Na acht jaar besloot Vidor de proef op de som te nemen door te solliciteren bij de jeugdgevangenis in Spijkenisse. ‘Ik wilde eens wat anders en ben niet vies van een uitdaging’, motiveert hij zijn keuze. ‘Ik kon daar aan de slag als leerkracht algemeen vormend onderwijs (avo). Het was een fantastische ervaring, maar ik kreeg weinig ruimte om pedagogisch bezig te zijn. Uiteindelijk heb ik er maar een jaar gewerkt.’ Hij besloot terug te keren naar een vmbo-school en belandde twee jaar geleden weer op het Comenius College. Dit keer op de vestiging P.C. Boutenssingel. ‘Ik heb me op het Comenius College altijd thuis gevoeld. Docenten zijn er hecht met elkaar.’

Goed verhaal De goede band met collega’s was niet de enige reden om opnieuw voor zijn oude werkgever te kiezen. ‘Ik heb bewust gekozen voor de twee laagste niveaus van het vmbo. Het werken met deze leerlingen vind ik het meest uitdagend. Ze reageren heel primair, er is veel interactie in de klas. Dat vind ik geweldig.’ Vidor Blaazer: ‘Als vmbo-docenten staan we allemaal stevig in onze schoenen.’

Volgens de leerkracht is elke puber bereid te luisteren zolang je een goed verhaal hebt. ‘Ik geef niet alleen maar les, maar laat in





22

C V Open

Maart 2011

Personalia

In memoriam Op 18 december overleed ds.

Anne Janssens,

ere-voorzitter van CVO Rotterdam, in de leeftijd van mijn lessen ook zien wie ik ben. Je moet er als docent echt zelf

bijna 86 jaar.

iets van maken. Ik doe dat vaak met humor. Dat is een goed

Ds. Anne Janssens was bijna veertig jaar actief

bindmiddel. Bovendien: als je zelf enthousiast bent, worden je

betrokken bij CVO Rotterdam, als lid, bestuurslid

leerlingen dat vaak ook.’

en als voorzitter. Onder zijn bezielende leiding heeft onze vereniging een dynamische ontwikkeling

Hoewel hij dagelijks met veel plezier naar de P.C. Boutenssingel

doorgemaakt en is geworden tot de sterke onderwijs-

ging, ontbrak er iets. Vidor miste affiniteit met de technische

organisatie die het nu is. Ondanks zijn afnemende

vakken in de beroepsgerichte leerweg van de school. ‘Ik zag na

gezondheid bleef Janssens actief betrokken bij en

twee jaar een vacature bij Focus Beroepsacademie, een nieuw

meeleven met CVO, de vereniging waar hij zo trots

samenwerkingsverband tussen CSG Calvijn en het Dalton Lyceum

op was. Op 23 december hebben wij afscheid van

in Barendrecht. Ik wilde eigenlijk niet alweer van baan veranderen,

hem genomen in een bewogen kerkdienst waarin

maar het begon toch te kriebelen. Deze school is volop in

Psalm 131 centraal stond.

ontwikkeling, ik zag daar een mooie carrière voor me liggen.’

CVO Rotterdam is hem veel dank verschuldigd voor

Na een sollicitatiegesprek bij Focus Beroepsacademie werd zijn

de energieke en proactieve wijze waarop hij bij

enthousiasme verder aangewakkerd. ‘Ik besloot mijn gevoel te

de vereniging en haar scholen betrokken is geweest.

volgen. De directeur was in eerste instantie not amused, maar hij W.P. Littooij

begreep het gelukkig wel.’

Voorzitter Raad van Bestuur

Gedeelde passie Bij Focus Beroepsacademie werkt Vidor sinds augustus 2010

Mr. J.A. van den Bos

opnieuw als leraar wiskunde. ‘Hier zit ik op mijn plek’, lacht hij.

Voorzitter Raad van Toezicht

‘Wat me zo aanspreekt in deze school is dat ze de rol van lokaal opleidingencentrum op zich neemt. Leerlingen kunnen kiezen uit een breed aanbod aan studierichtingen: van Handel & Administratie tot Zorg & Welzijn en van Consumptieve Technieken tot ICT. Het onderwijs is helemaal toegespitst op vmbo-leerlingen die meer begeleiding en structuur nodig hebben. Concreet betekent dat: kleinere klassen, minder leraren per scholier, goede begeleiding en korte lijnen. Verder biedt de samenwerking tussen Calvijn en Dalton voordelen, omdat collega’s hun kennis en

Nieuw adres verenigingsbureau

krachten bundelen.’

Het CVO-verenigingsbureau verhuist op 28 tot en met 30 maart naar het Henegouwerplein.

Moest hij niet wennen aan weer een nieuwe schoolcultuur? ‘Dat viel mee. In mijn beleving zijn er niet zoveel verschillen tussen

Nieuw bezoekadres met ingang van april:

de culturen op CVO-scholen. Ik werd goed in het team opgenomen

Henegouwerplein 14, 3021 PM Rotterdam

en het inwerken verliep soepel. Natuurlijk hangt dat ook deels van jezelf af. Ik leg gemakkelijk contact en pik dingen snel op.’

Het postadres wijzigt in:

Hij merkt op dat het vmbo een bepaald type leerlingen trekt,

Postbus 2152, 3000 CD Rotterdam

maar dat dit ook geldt voor de docenten. ‘Ik denk dat we allemaal de eigenschap delen dat we stevig in onze schoenen staan en

Het telefoonnummer blijft ongewijzigd:

we hebben allemaal passie voor ons vak’, zegt hij. ‘Er wordt op

(010) 217 13 99.

CVO-scholen continu gewerkt aan goed onderwijs.’

www.cvo.nl

(DNL)





23

C V Open

Maart 2011

De hobby van…

John Scherpenzeel Hoofdconciërge op de vestiging Krimpen van het Comenius College

Aikido, een Japanse gevechtskunst ‘Het begon zo’n twintig jaar geleden toen ik een boek las over aikido. Gevechtssporten zijn van oorsprong gewelddadig, gericht op de letterlijke uitschakeling van je aanvaller. Aikido is heel anders; alle agressieve elementen zijn eruit gehaald. Daarom heet het een gevechtskunst. De filosofie achter deze sport sprak me zo aan, dat ik er toen direct mee begonnen ben. Ik vind het prettig dat aikido niet competitiegericht is, er zijn dus ook geen wedstrijden. Je helpt elkaar tijdens het trainen, je bent mét elkaar bezig om een bepaald punt te bereiken. Alles gebeurt in een ontspannen, prettige sfeer. Het is vrijwel onmogelijk om de essentie van aikido met woorden uit te leggen. Het gaat erom dat je een aanval van een tegenstander neutraliseert. Daarbij gebruik je zo min mogelijk kracht, je gebruikt eigenlijk de energie van je aanvaller. Vergelijk het met een tol; die is in het midden heel stabiel en rustig. Als je wordt aangevallen, moet je zorgen dat jijzelf het middelpunt van de ‘tol’ wordt. Dan kun je met weinig kracht je aanvaller uit balans brengen – je komt eigenlijk in harmonie met je tegenstander. Mensen die het voor de eerste keer zien, denken dat het heel makkelijk is. Een inschattingsfout! Het vergt jarenlange oefening; na twintig jaar ben ik nog steeds bezig om mezelf te ontwikkelen en mijn technieken te verfijnen. Bij deze sport draait het om balans en evenwicht, niet om kracht. Daardoor is het geschikt voor iedereen en alle leeftijden. Enige tijd geleden was ik er getuige van dat een 74-jarige man zijn vierde Dan-graad behaalde. Zelf heb ik die graad een jaar geleden gehaald. Dat was pittig. Alle technieken en situaties kwamen er aan te pas: staand, zittend, schoppen, aanval met stok, zwaard, mes. Eerst werd ik aangevallen door één persoon, uiteindelijk door zes! Daar moet je je dan uit zien te redden… Sinds een jaar of acht geef ik ook les, aan jeugd en volwassenen. Het is ontzettend leuk om op die manier mijn kennis van aikido over te dragen op anderen!’ (KvB) Meer informatie op www.wagonomichi.nl





24

C V Open

Maart 2011

De CVO-scholen

Accent Praktijkonderwijs,

CVO

Marnix Gymnasium

CVO bestuurt tien scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam

Onderwijsopvang,

Essenburgsingel 58

en omgeving. Met zo’n 21.000 leerlingen zijn we één van de grootste

Onderwijsondersteuning,

3022 EA Rotterdam

schoolbesturen in Nederland. De meeste CVO-scholen zijn brede

Avondschool

Tel. (010) 244 50 44

scholengemeenschappen. Ze verzorgen onderwijs op alle niveaus,

Weegschaalhof 33

Fax (010) 478 08 46

van gymnasium tot praktijkonderwijs, op 40 verschillende locaties.

Postbus 84017

[email protected]

CVO is werkgever voor zo’n 2.200 mensen. CVO streeft kwalitatief

3009 CA Rotterdam

www.marnixgymnasium.nl

hoogstaand onderwijs na, waarin de christelijke identiteit goed

Tel. (010) 209 99 26

verankerd is en de zorg voor de leerling centraal staat. CVO streeft

Fax (010) 209 56 40

naar actieve betrokkenheid bij onderwijs- en jeugdbeleid op lokaal,

[email protected]

regionaal en landelijk niveau.

www.cvoaccent.nl

Verenigingsbureau CVO heeft een eigen verenigingsbureau waar 35 mensen werken. De medewerkers ondersteunen het bestuur, het managementteam Christelijke Scholen­gemeenschap Calvijn

Melanchthon

en de scholen van CVO. Ze houden zich bezig met onderwijsbeleid,

Schiekade 101

personeelsbeleid, huisvestingsbeleid, communicatiebeleid, boek­

Roerdomplaan 42

Postbus 28211

houding, personeels- en salarisadministratie en systeem­beheer/ICT.

Postbus 57613

3003 KE Rotterdam

3008 BP Rotterdam

Tel. (010) 476 73 00

Tel. (010) 493 33 66

Fax (010) 477 26 09

Fax (010) 493 33 77

[email protected]

[email protected]

www.melanchthon.nl

Missie Wij, de scholen van CVO, • verzorgen en verstrekken inspirerend onderwijs

www.calvijn.nl

en brede vorming aan jonge mensen; • dragen vanuit een open houding bij aan alle vormen van samenwerking die het onderwijs en het beleid Comenius College

PENTA college CSG

Lijstersingel 10

J.A. Heijwegenlaan 4

Postbus 797

Postbus 220

voor jonge mensen ten goede komen; • presenteren en verantwoorden ons helder aan (alle belanghebbenden in) de samenleving.

2900 AT Capelle aan den IJssel

3200 AE Spijkenisse

Tel. (010) 459 59 70

Tel. (0181) 600 200

Wij doen dit vanuit de volgende grondhouding:

Fax (010) 451 62 74

Fax (0181) 697 523

• staand midden in de samenleving, geworteld in het Evangelie

[email protected]

[email protected]

www.comenius.nl

www.penta.nl

en handelend vanuit een christelijke inspiratie; • met oog en respect voor de vele verschijningsvormen van deze inspiratie; • recht doend aan de individuele mogelijkheden van onze leerlingen en gericht op hun actieve deelname aan de gemeenschap.

Farelcollege Kastanjelaan 50

Alle auteursrechten en andere rechten van intellectuele eigendom op alle

Postbus 163

artikelen, teksten, foto’s, afbeeldingen en materialen die zijn opgenomen in

2980 AD Ridderkerk

CVOpen zijn eigendom van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs

Tel. (0180) 411 777

te Rotterdam en omgeving (CVO) of zijn opgenomen met toestemming van

Fax (0180) 418 904

de eigenaar, tenzij uitdrukkelijk een andere bron wordt vermeld.

[email protected]

Geen enkel artikel, tekst, foto, afbeelding mag worden veranderd of worden

www.farelcollege.nl

opgenomen in enig ander werk of andere publicatie, behoudens voor zover de overname geschiedt ten behoeve van persoonlijke en niet-commerciële doeleinden met vermelding van de bron.

Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving

CVO (tot 30 maart) Goudsesingel 14a 3011 KA Rotterdam Postbus 22421 3003 DK Rotterdam T [010] 217 13 99 F [010] 411 42 78 www.cvo.nl

Kunst van leerlingen Marnix Gymnasium

Ilse van der Klift en Bart Hameete uit klas 6 maakten een ‘tag’ en een ‘piece’ in graffiti op een houten plaat van 1.20 x 1.20 meter. De tag (foto boven) is een soort getekende handtekening, de piece is een grotere kunstzinnige schildering, gebaseerd op een actueel maatschappelijk thema. Bart bekritiseert met zijn piece de prioriteit van mensen bij het geven van aandacht aan nieuwsonderwerpen.