CVO VSPW-HASSELT ASSELT
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie
1
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ..................................................................................................... 1 1
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 2
2.1 2.2 2.3 3
3.1
3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2
3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.3
3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.4
3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4 3.5
3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4
Omschrijving van de opleiding ....................................................................... 5 Relatie opleiding – referentiekader .............................................................. 5
Beoogde competenties ............................................................................... 6 Toelatingsvoorwaarden voor de opleiding ..................................................... 6 Certificering .............................................................................................. 7
Niveau en studiegebied .............................................................................. 8 Omvang van de opleiding ........................................................................... 8 Opleidingsstructuur ................................................................................... 9
Beschrijving van de competenties ..................................................................11 Generieke competenties (grondhoudingen) .................................................11 Algemeen beroepsgerichte competenties (basiscompetenties)........................12
Beroepsspecifieke competenties (kerntaken) ...............................................14
Opleidingsstructuur .....................................................................................19
Observeren en rapporteren ........................................................................19 Situering van de module in de opleiding ................................................19
Instapvereisten voor de module ...........................................................19
Omvang van de module ......................................................................19
Beoogde competenties ........................................................................19
Omgaan met informatie ............................................................................19 Situering van de module in de opleiding ................................................19
Instapvereisten voor de module ...........................................................19
Omvang van de module ......................................................................20
Beoogde competenties ........................................................................20
Communicatieve vaardigheden ..................................................................20 Situering van de module in de opleiding ................................................20
Instapvereisten voor de module ...........................................................20
Omvang van de module ......................................................................20
Beoogde competenties ........................................................................21
Orthopedagogie .......................................................................................21
Situering van de module in de opleiding ................................................21
Instapvereisten voor de module ...........................................................21
Omvang van de module ......................................................................21
Beoogde competenties ........................................................................21
Orthopedagogische thema’s A ....................................................................22 Situering van de module in de opleiding ................................................22
Instapvereisten voor de module ...........................................................22
Omvang van de module ......................................................................22
Beoogde competenties ........................................................................22
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
2 3.6
3.6.1 3.6.2 3.6.3 3.6.4 3.7
3.7.1 3.7.2 3.7.3 3.7.4 3.8
3.8.1 3.8.2 3.8.3 3.8.4 3.9
3.9.1 3.9.2 3.9.3 3.9.4 3.10
3.10.1 3.10.2 3.10.3 3.10.4 3.11
3.11.1 3.11.2 3.11.3 3.11.4 3.12
3.12.1 3.12.2 3.12.3 3.12.4 3.13
3.13.1 3.13.2 3.13.3 3.13.4
Orthopedagogische thema’s B ....................................................................22 Situering van de module in de opleiding ................................................22
Instapvereisten voor de module ...........................................................22
Omvang van de module ......................................................................22
Beoogde competenties ........................................................................23
Psychologische thema’s .............................................................................23 Situering van de module in de opleiding ................................................23
Instapvereisten voor de module ...........................................................23
Omvang van de module ......................................................................23
Beoogde competenties ........................................................................23
Visie op begeleiden ...................................................................................24
Situering van de module in de opleiding ................................................24
Instapvereisten voor de module ...........................................................24
Omvang van de module ......................................................................24
Beoogde competenties ........................................................................24
Omgaan met diversiteit .............................................................................25 Situering van de module in de opleiding ................................................25
Instapvereisten voor de module ...........................................................25
Omvang van de module ......................................................................25
Beoogde competenties ........................................................................25
Systemisch denken en handelen ................................................................25 Situering van de module in de opleiding ................................................25
Instapvereisten voor de module ...........................................................25
Omvang van de module ......................................................................26
Beoogde competenties ........................................................................26
Werken met netwerken .............................................................................26 Situering van de module in de opleiding ................................................26
Instapvereisten voor de module ...........................................................26
Omvang van de module ......................................................................26
Beoogde competenties ........................................................................26
Levenslooppsychologie ..............................................................................27 Situering van de module in de opleiding ................................................27
Instapvereisten voor de module ...........................................................27
Omvang van de module ......................................................................27
Beoogde competenties ........................................................................27
Biologische basis van gedrag .....................................................................28 Situering van de module in de opleiding ................................................28
Instapvereisten voor de module ...........................................................28
Omvang van de module ......................................................................28
Beoogde competenties ........................................................................28
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
3 3.14
3.14.1 3.14.2 3.14.3 3.14.4 3.15
3.15.1 3.15.2 3.15.3 3.15.4 3.16
3.16.1 3.16.2 3.16.3 3.16.4 3.17
3.17.1 3.17.2 3.17.3 3.17.4 3.18
3.18.1 3.18.2 3.18.3 3.18.4 3.19
3.19.1 3.19.2 3.19.3 3.19.4 3.20
3.20.1 3.20.2 3.20.3 3.20.4 3.21
3.21.1 3.21.2 3.21.3 3.21.4
Doelgroepen A .........................................................................................28
Situering van de module in de opleiding ................................................28
Instapvereisten voor de module ...........................................................28
Omvang van de module ......................................................................28
Beoogde competenties ........................................................................28
Doelgroepen B .........................................................................................29
Situering van de module in de opleiding ................................................29
Instapvereisten voor de module ...........................................................29
Omvang van de module ......................................................................29
Beoogde competenties ........................................................................29
Doelgroepen C .........................................................................................30
Situering van de module in de opleiding ................................................30
Instapvereisten voor de module ...........................................................30
Omvang van de module ......................................................................30
Beoogde competenties ........................................................................30
Psychopathologie .....................................................................................30
Situering van de module in de opleiding ................................................30
Instapvereisten voor de module ...........................................................30
Omvang van de module ......................................................................30
Beoogde competenties ........................................................................30
Werken in en met groepen ........................................................................31 Situering van de module in de opleiding ................................................31
Instapvereisten voor de module ...........................................................31
Omvang van de module ......................................................................31
Beoogde competenties ........................................................................31
Werken in team en organisatie...................................................................32 Situering van de module in de opleiding ................................................32
Instapvereisten voor de module ...........................................................32
Omvang van de module ......................................................................32
Beoogde competenties ........................................................................32
Mens en maatschappij ..............................................................................32 Situering van de module in de opleiding ................................................32
Instapvereisten voor de module ...........................................................32
Omvang van de module ......................................................................33
Beoogde competenties ........................................................................33
Ethisch en deontologisch handelen .............................................................33 Situering van de module in de opleiding ................................................33
Instapvereisten voor de module ...........................................................33
Omvang van de module ......................................................................33
Beoogde competenties ........................................................................34
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
4 3.22
3.22.1 3.22.2 3.22.3 3.22.4 3.23
3.23.1 3.23.2 3.23.3 3.23.4 3.24
3.24.1 3.24.2 3.24.3 3.24.4 3.25
3.25.1 3.25.2 3.25.3 3.25.4 3.26
3.26.1 3.26.2 3.26.3 3.26.4 3.27
3.27.1 3.27.2 3.27.3 3.27.4 3.28
3.28.1 3.28.2 3.28.3 3.28.4
Recht voor welzijnswerkers .......................................................................34 Situering van de module in de opleiding ................................................34
Instapvereisten voor de module ...........................................................34
Omvang van de module ......................................................................34
Beoogde competenties ........................................................................34
Beroepspraktijk 1 .....................................................................................35
Situering van de module in de opleiding ................................................35
Instapvereisten voor de module ...........................................................35
Omvang van de module ......................................................................35
Beoogde competenties ........................................................................35
Beroepspraktijk 2 .....................................................................................36
Situering van de module in de opleiding ................................................36
Instapvereisten voor de module ...........................................................36
Omvang van de module ......................................................................36
Beoogde competenties ........................................................................36
Beroepspraktijk 3 .....................................................................................37
Situering van de module in de opleiding ................................................37
Instapvereisten voor de module ...........................................................37
Omvang van de module ......................................................................37
Beoogde competenties ........................................................................37
Beroepspraktijk 4 .....................................................................................38
Situering van de module in de opleiding ................................................38
Instapvereisten voor de module ...........................................................38
Omvang van de module ......................................................................38
Beoogde competenties ........................................................................38
Beroepspraktijk 5 .....................................................................................39
Situering van de module in de opleiding ................................................39
Instapvereisten voor de module ...........................................................40
Omvang van de module ......................................................................40
Beoogde competenties ........................................................................40
Beroepspraktijk 6 .....................................................................................41
Situering van de module in de opleiding ................................................41
Instapvereisten voor de module ...........................................................41
Omvang van de module ......................................................................41
Beoogde competenties ........................................................................41
Bijlage: Competenties Werkplekleren ......................................................................43
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
5
1 Omschrijving van de opleiding 1.1 Relatie opleiding – referentiekader Het opleidingsprofiel is uitgewerkt op basis van het beroepsreferentiekader opvoeder – begeleider HBO 5 uitgewerkt door het beroepenveld (mei 2011)1. In dit document wordt de essentie van de functie van opvoeder-begeleider als volgt omschreven:
“De essentie van de functie van een opvoeder–begeleider is het begeleiden/ondersteunen van personen in hun ontwikkeling en/of evolutie. Hij2 richt de focus op de totale persoon en op alle elementen van de complexe leefsituatie van de betrokkenen in hun omgeving. Bovendien ligt het accent meestal op frequente en langdurige contacten in dagdagelijkse situaties in de voorziening of op de begeleiding in – en van – de eigen leefomgeving van de cliënt”. De uitoefening van dit beroep vraagt niet alleen beroepsspecifieke competenties maar ook basiscompetenties. Deze zijn fundamentele componenten van het functioneren van de opvoeder–begeleider”. Cursisten en afgestudeerden werken in volgende sectoren en organisaties van de welzijnszorg: • • • • • • • • •
voorzieningen voor kinderen, jongeren en volwassenen met een handicap erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Bijzondere Jeugdzorg
Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Centra voor Integrale Gezinszorg Buitenschoolse Kinderopvang
Centra voor Algemeen Welzijnswerk Jeugd – en Jongerenwelzijnswerk Internaten …
Cursisten en afgestudeerden werken in de volgende werkvormen: residentieel, semiresidentieel, ambulant of mobiel. Naast het alternatief beroepsreferentiekader werden in de loop van 2014 tevens diverse ronde tafel gesprekken gehouden met vertegenwoordigers van de belangrijkste sectoren. Op basis hiervan werden actuele trends en evoluties in kaart gebracht en werd nagedacht over de klemtonen voor een aangepast opleidingsprofiel.
Volgende personen uit het beroepenveld verleenden hun medewerking bij het samenstellen van het beroepsreferentiekader: Ann Dobbelaere, OC Br. Ebergiste, Gent; Danny Vandermoeren, MFC Ten Dries, Landegem; Patrick Cools, Emiliani, Lokeren; Emmanuel Lootens, De Vierklaver, Landegem; Pieter Van der Schueren, Home Diepenbroek, Kwatrecht; Karin Van Driessche, Home Diepenbroek, Kwatrecht; Roos Strobbe, De Heide, Merelbeke; Wim De Wulf, Ter Muren, Erembodegem; Jet Muermans, Pedagogische Begeleidingsdienst VDKVO; Carina De Greyt, De Vierklaver, Landegem; Carine Rotsaert, Heuvelheem, Kruishoutem. 1
In functie van de leesbaarheid is steeds het mannelijke voornaamwoord ‘hij’ gebruikt in deze tekst. Waar ‘hij’ staat kan uiteraard ook ‘zij’ worden gelezen.
2
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
6
1.2 Beoogde competenties De opleiding beoogt generieke, algemene beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties. In de hiernavolgende schema’s worden generieke competenties en algemene beroepsgerichte competenties behandeld als grondhoudingen en basiscompetenties. De beroepsspecifieke competenties worden onderverdeeld volgens de verschillende aspecten die het beroepenveld als relevant aanduidt. Als grondhoudingen (generieke competenties) onderscheiden we:
Respect voor de totale persoon in zijn context Kritisch reflecteren
Denk-, leer- en redeneervermogen
Als basiscompetenties (algemene beroepsgerichte competenties) onderscheiden we:
Doelgericht en respectvol communiceren
Omgaan met informatie
Toepassingsgericht werken Emancipatorisch werken Ethisch handelen
Omgaan met diversiteit
Opnemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid
Als kerntaken (beroepsspecifieke competenties) onderscheiden we:
(Ortho)(ped)agogisch handelen en begeleiden
Organiseren en begeleiden van processen m.b.t. wonen, leren, werken en vrije tijd Samenwerken
(Mee) vormgeven aan de processen van handelingsplanning Ondersteunen en ontwikkelen van netwerken
Omgaan met structurele risicofactoren voor de cliëntengroep
Daarnaast wordt in de opleiding aandacht besteed aan assertiviteit, empathie, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, betrokkenheid, verantwoordelijkheidszin en betrouwbaarheid.
1.3 Toelatingsvoorwaarden voor de opleiding De algemene toelatingsvoorwaarden worden bepaald door het Decreet betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs (30/04/2009) en het Decreet betreffende het volwassenenonderwijs (15/06/2007):
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
7 • •
De cursist moet voldaan hebben aan de deeltijdse leerplicht.
De cursist moet beschikken over een van de volgende studiebewijzen: o o o o o o o o o o
een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs dat minstens drie jaar behaald is
een diploma van het secundair onderwijs
een certificaat van een opleiding van het secundair onderwijs voor sociale promotie van minimum 900 lestijden
een certificaat van een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs van minimum 900 lestijden
een certificaat van het hoger beroepsonderwijs
een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie
een diploma van het hoger beroepsonderwijs
een diploma van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan
een diploma van bachelor of master
een studiebewijs dat krachtens een wettelijke norm, een Europese richtlijn of een internationale overeenkomst wordt erkend als gelijkwaardig met een van de voorgaande diploma’s. Bij ontstentenis van een dergelijke erkenning kan het centrumbestuur personen die in een land buiten de Europese Unie een diploma of getuigschrift hebben behaald dat toelating geeft tot het hoger onderwijs in dat land, toelaten tot de inschrijving voor een opleiding hoger beroepsonderwijs.
Het centrumbestuur kan ook afwijkende toelatingsvoorwaarden in het centrumreglement bepalen zodat cursisten die niet voldoen aan de wettelijke toelatingsvoorwaarden toch kunnen toegelaten worden. De afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen enkel gebaseerd zijn op: • • •
humanitaire redenen
medische, psychische of sociale redenen
het algemene niveau van de cursist, getoetst met een toelatingsproef.
Naast deze toelatingsvoorwaarden is ook: • • • •
een sterke algemene ontwikkeling belangrijk
een interesse voor het ruime maatschappelijk gebeuren onontbeerlijk een algemene kennis van het Nederlands gewenst
kennis van mediagebruik noodzakelijk
1.4 Certificering De opleiding leidt tot het diploma van Gegradueerde in de Orthopedagogie
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
8
1.5 Niveau en studiegebied De opleiding behoort tot het hoger beroepsonderwijs niveau 5. De opleiding situeert zich binnen het studiegebied sociaal-agogisch werk.
1.6 Omvang van de opleiding De opleiding heeft een omvang van 1440 LT.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
9
1.7 Opleidingsstructuur Module
Observeren en rapporteren Omgaan met informatie
Communicatieve vaardigheden
Lestijden 40 LT
60 LT
60 LT
Orthopedagogie
40 LT
Orthopedagogische thema’s B
40 LT
Orthopedagogische thema’s A Psychologische thema’s
40 LT 40 LT
Visie op begeleiden
60 LT
Systemisch denken en handelen
40 LT
Omgaan met diversiteit
40 LT
Werken met netwerken
40 LT
Biologische basis van gedrag
40 LT
Levenslooppsychologie
40 LT
Doelgroepen A
40 LT
Doelgroepen C
40 LT
Doelgroepen B
40 LT
Psychopathologie
Werken in en met groepen
Werken in team en organisatie Mens en maatschappij
Ethisch en deontologisch handelen Recht voor welzijnswerkers Werkplekleren
Beroepspraktijk 1
80 LT**
Beroepspraktijk 3
80 LT**
Beroepspraktijk 2 Beroepspraktijk 4 Beroepspraktijk 5 Beroepspraktijk 6
40 LT
60 LT* 40 LT
40 LT
40 LT*
480 LT
80 LT** 80 LT** 80 LT** 80 LT**
Totaal aantal lestijden *
40 LT
1440 LT
centrumspecifieke invulling in aantal lestijden
** centrumspecifieke organisatie
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
10
Graduaat Orthopedagogie Modulaire opleiding
Werkplekleren 480 lt
Observeren en rapporteren
Orthopedagogie
Omgaan met informatie
Orthopedagogische thema’s A
40 lt
60 lt
Communicatieve vaardigheden
40 lt
40 lt
Orthopedagogische thema’s B
40 lt
60 lt
Psychologische thema’s
Werken met netwerken
40 lt
Levenslooppsychologie
Werken in en met groepen
Beroepspraktijk 1
Biologische basis van gedrag
Werken in team en organisatie
Beroepspraktijk 2
Doelgroepen A
Mens en maatschappij
Beroepspraktijk 3
Ethisch en deontologisch handelen 40 lt
Beroepspraktijk 4
Recht voor welzijnswerkers
Beroepspraktijk 5
40 lt
40 lt
40 lt
Doelgroepen B
40 lt
Visie op begeleiden
Systemisch denken en handelen 40 lt
40 lt Doelgroepen C
60 lt
Omgaan met diversiteit
40 lt
40 lt
60 lt
40 lt
40 lt
Psychopathologie
40 lt
40 lt
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
Beroepspraktijk 6
80 lt
80 lt
80 lt
80 lt
80 lt
80 lt
11
2 Beschrijving van de competenties 2.1 Generieke competenties (grondhoudingen) G 1 Respect voor de totale persoon in zijn context Omschrijving: de cursist toont (verbaal en non-verbaal) waardering t.a.v. de eigenheid van de cliënt en zijn context, de werkomgeving en zichzelf De cursist G 1.1
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
G 1.3
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld
G 1.2
handelt vanuit gelijkwaardigheid voor elke persoon
G 2 Kritisch reflecteren Omschrijving: de cursist heeft een goed zicht op zijn functioneren, formuleert vanuit dit inzicht persoonlijke leerdoelen en kan ook kritisch kijken naar de organisatie De cursist G 2.1 G 2.2 G 2.3 G 2.4 G 2.5 G 2.6
reflecteert op positief-kritische wijze over zijn mogelijkheden, grenzen, beperkingen, gedrag en agogisch handelen
formuleert leerpunten op basis van evaluatie van het eigen functioneren stuurt op basis van feedback zijn eigen handelen bij
geeft zijn professioneel handelen permanent en actief vorm op basis van zelfreflectie en deskundigheidsontwikkeling kijkt kritisch ten aanzien van de werking van de eigen organisatie
formuleert op basis van analyse en reflectie constructieve bedenkingen met betrekking tot de doelgroep en de eigen werking
G 3 Denk-, leer-, en redeneervermogen Omschrijving: de cursist is gericht op het verwerven van nieuwe informatie, denkwijzen, benaderingen en vaardigheden De cursist G 3.1
leert systematisch vanuit eigen ervaring en vanuit ervaring van anderen
G 3.3
past nieuwe inzichten onmiddellijk toe en ziet praktijkmogelijkheden
G 3.2 G 3.4 G 3.5
houdt vakkennis op peil door middel van zelfstudie, bijscholing… vertaalt tegenslagen in leerpunten
zoekt naar aanvullende en nieuwe informatie, naar nieuwe toepassingen, verklaringen, verbanden, inzichten
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
12
2.2 Algemeen beroepsgerichte competenties (basiscompetenties) BC 1 Doelgericht en respectvol communiceren Omschrijving: de cursist drukt zich mondeling en schriftelijk uit op gepaste wijze De cursist BC 1.1
verduidelijkt zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen
BC 1.3
past theorieën en werkmodellen rond communicatie gepast toe
BC 1.2 BC 1.4 BC 1.5
argumenteert zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen past communicatiemiddelen toe met respect voor de deontologie
hanteert op een effectieve en efficiënte wijze communicatieve vaardigheden in de omgang met de andere
BC 2 Omgaan met informatie Omschrijving: de cursist gaat correct om met informatie De cursist BC 2.1
verzamelt en verwerkt doelgericht informatie vanuit verschillende bronnen
BC 2.3
brengt informatie uit verschillende bronnen samen en kadert deze in een ruimere context
BC 2.2
BC 2.4 BC 2.5 BC 2.6 BC 2.7 BC 2.8 BC 2.9
hanteert ICT-mogelijkheden functioneel
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten stelt dossiers samen en schrijft professionele rapporten en nota’s gaat kritisch om met informatiebronnen refereert correct
gaat deontologisch correct om met informatie
presenteert informatie op een duidelijke en correcte manier
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
13
BC 3 Toepassingsgericht werken Omschrijving: de cursist integreert geleerde begrippen- en denkkaders in de praktijk
De cursist BC 3.1 BC 3.2 BC 3.3 BC 3.4 BC 3.5
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen koppelt nieuwe gegevens uit de praktijk aan reeds gekende situaties stemt de gekozen methoden op een creatieve wijze af op de situatie
BC 4 Emancipatorisch werken Omschrijving: de cursist versterkt de cliënt in zijn mogelijkheden en in zijn positie in de samenleving De cursist BC 4.1 BC 4.2 BC 4.3 BC 4.4
benadert de cliënt op basis van gelijkwaardigheid
is zich bewust van de mogelijkheden, krachten en rechten van de cliënt én van het belang hiervan stimuleert de participatie- en inspraakmogelijkheden van de cliënt
ondersteunt bij het opbouwen en versterken van de netwerken van de cliënt
BC 5 Ethisch handelen Omschrijving: de cursist verantwoordt zijn (ortho)(ped)agogisch handelen vanuit ethische standpunten in relatie tot alle partners in de hulpverlening en de samenleving De cursist BC 5.1 gaat discreet om met informatie van de cliënt / het netwerk van de cliënt BC 5.2 BC 5.3 BC 5.4 BC 5.5
houdt rekening met deontologische afspraken en kaders (beroepsgeheim, meldingsplicht, rechtspositie…) is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen
is zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de cliënt / het netwerk van de cliënt, de organisatie en de ruime samenleving gaat respectvol om met ethische vragen en dilemma’s
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
14
BC 6 Omgaan met diversiteit Omschrijving: de cursist gaat respectvol om met verscheidenheid De cursist BC 6.1
relativeert zijn waarden en normen
BC 6.3
functioneert in een interculturele omgeving vanuit een gefundeerd en genuanceerd beeld op diversiteit
BC 6.2
BC 6.4
staat open voor andere culturen, waarden en normen
werkt constructief samen met personen met andere opvattingen en waarden
BC 7 Opnemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid Omschrijving: de cursist schat de impact in van maatschappelijke ontwikkelingen op het beroepenveld en de eigen praktijk De cursist BC 7.1 BC 7.2 BC 7.3 BC 7.4
volgt beleidsmatige ontwikkelingen op
duidt de wisselwerking tussen maatschappelijke, groepsgebonden en individuele problematieken ontwikkelt begrip en betrokkenheid m.b.t. ethische, normatieve en maatschappelijke vragen
werkt mee aan het sensibiliseren van de maatschappelijke opinie m.b.t. een respectvolle houding t.a.v. cliënten
2.3 Beroepsspecifieke competenties (kerntaken) BSC 1
BSC 1.1 BSC 1.1.1 BSC 1.1.2 BSC 1.1.3 BSC 1.1.4 BSC 1.1.5
(Ortho)(ped)agogisch handelen en begeleiden
Omschrijving: de cursist handelt en begeleidt de cliënten op een (ortho)(ped)agogisch verantwoorde wijze met het oog op hun maximale ontplooiing De cursist bouwt een professionele begeleidingsrelatie uit met de cliënt/ het netwerk van de cliënt De cursist
heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
schept een groeibevorderend opvoedings- en begeleidingsklimaat
stimuleert de cognitieve, emotionele, sociale en motorische ontwikkeling en ontplooiing benadert de cliënt in relatie tot zijn sociale context
bouwt een vertrouwensrelatie op met de cliënt in zijn sociale context Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
15 BSC 1.1.6
hanteert een gepast evenwicht tussen afstand en nabijheid
BSC 1.2
De cursist ontwikkelt een eigen begeleidingsstijl
BSC 1.2.1
heeft zicht op zijn eigen begeleidingsstijl
BSC 1.2.2 BSC 1.2.3
BSC 1.2.4
De cursist
past zijn begeleidingsstijl aan in functie van de doelgroep en de situatie hanteert een probleemoplossende begeleidingsstijl hanteert een coachende begeleidingsstijl
BSC 1.2.5
evalueert het eigen aandeel in de begeleidingsrelatie
BSC 1.3
De cursist past (ortho)(ped)agogische methoden en technieken bewust en doelgericht toe
BSC 1.3.1 BSC 1.3.2 BSC 1.3.3 BSC 1.3.4 BSC 1.3.5 BSC 1.3.6 BSC 1.3.7 BSC 1.3.8
BSC 2
De cursist
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
analyseert (ortho)(ped)agogische vraagstellingen in interactie met de cliënten en hun context
herformuleert (ortho)(ped)agogische vragen in interactie met de cliënten en hun context werkt planmatig vanuit emancipatorisch perspectief
werkt veranderingsstrategieën uit, afgestemd op de kenmerken van de cliënt en zijn context optimaliseert veranderingsstrategieën op basis van observaties
verwijst gericht door indien nodig
Organiseren en begeleiden van processen m.b.t. wonen, leren, werken en vrije tijd
Omschrijving: de cursist organiseert en begeleidt aangepaste activiteiten in samenspraak met cliënten en/of hun netwerk BSC 2.1
De cursist handelt bewust, doelgericht, systematisch en planmatig De cursist
BSC 2.1.1 analyseert adequaat een situatie
BSC 2.1.2 formuleert haalbare doelstellingen op basis van de situatieanalyse BSC 2.1.3 realiseert de doelstellingen op een systematische wijze BSC 2.1.4 evalueert proces – en productgericht BSC 2.2
De cursist begeleidt dagelijkse activiteiten De cursist
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
16 BSC 2.2.1 organiseert woon-, leer-, werk- en vrijetijdsactiviteiten op methodische wijze BSC 2.2.2 begeleidt woon-, leer-, werk- en vrijetijdsactiviteiten op methodische wijze BSC 2.2.3
verleent de noodzakelijke lichamelijke verzorging / heeft oog voor persoonlijke hygiëne van de cliënt
BSC 2.2.4
verricht correct en adequaat de noodzakelijke cliëntgebonden administratieve taken o.a. budget
BSC 2.3
De cursist begeleidt groepsprocessen en stuurt deze aan De cursist
BSC 2.3.1 past theorieën en werkmodellen rond groepsdynamica adequaat toe BSC 2.3.2 hanteert groepsdynamische processen
BSC 2.3.3 hanteert het evenwicht tussen groepsgericht en persoonsgericht werken BSC 2.3.4 anticipeert op probleemsituaties en conflicten BSC 2.3.5 leidt vergaderingen
BSC 3
BSC 3.1
Samenwerken
Omschrijving: de cursist overlegt en werkt samen met collega's en andere professionelen
De cursist werkt samen met collega’s De cursist
BSC 3.1.1 past theorieën en werkmodellen van samenwerking adequaat toe BSC 3.1.2 BSC 3.1.3
hanteert adequaat groeps- en organisatieprocessen in functie van de samenwerking
neemt specifieke verantwoordelijkheden op in functie van een gezamenlijk doel / te bereiken resultaat
BSC 3.1.4
komt tot constructieve oplossingen/veranderingen, rekening houdend met de inbreng van de andere en de situatie
BSC 3.2
De cursist draagt actief bij tot een positief samenwerkingsklimaat De cursist
BSC 3.2.1 leeft afspraken correct na
BSC 3.2.2 overziet de consequenties van zijn handelingen voor collega's BSC 3.2.3
stemt zijn werkzaamheden af met rechtstreekse collega’s en andere disciplines
BSC 3.2.4 reflecteert op een positief-kritische manier ten aanzien van de teamwerking
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
17 BSC 3.3
De cursist profileert zich als een geëngageerd teamlid De cursist
BSC 3.3.1 rapporteert mondeling en schriftelijk aan collega's BSC 3.3.2 bespreekt zijn eigen handelen met collega’s BSC 3.3.3 neemt actief deel aan het teamoverleg
BSC 3.3.4 maakt op professionele wijze verslag van overlegmomenten BSC 3.3.5
gaat zorgzaam om met collega’s en stimuleert, motiveert en enthousiasmeert hen
BSC 3.3.6 levert een constructieve bijdrage aan de teamontwikkeling
BSC 3.3.7 profileert zich in team, rekening houdend met zijn mandaat BSC 3.3.8 hanteert conflicten in team overeenkomstig zijn mandaat BSC 3.4
De cursist engageert zich ten opzichte van het hele organisatiegebeuren De cursist
BSC 3.4.1 plaatst zichzelf binnen de werking van de organisatie BSC 3.4.2 handelt conform de beleidsvisie van de organisatie BSC 3.4.3 BSC 3.4.4
stelt zich loyaal en constructief kritisch op ten aanzien van de eigen organisatie denkt actief mee aan de kwaliteitsverbetering op groeps- en organisatieniveau
BSC 3.4.5 heeft zicht op de sectorspecifieke wetgevende kaders BSC 3.4.6
volgt de maatschappelijke en beleidsmatige evoluties in de eigen sector en de samenleving op
BSC 4
(Mee) vormgeven aan de processen van handelingsplanning
BSC 4.1 BSC 4.2 BSC 4.3 BSC 4.4 BSC 4.5 BSC 4.6
Omschrijving: de cursist levert een substantiële bijdrage aan de vormgeving van het proces van handelingsplanning De cursist
verzamelt relevante informatie in functie van de beeldvorming van de cliënt signaleert ontwikkelingen en/of veranderingen in het gedrag van de cliënt
formuleert en analyseert in overleg de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
levert een bijdrage aan het omschrijven van de doelen, de methoden en de middelen die inspelen op de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt neemt deel aan de evaluatie en het optimaliseren van de doelen, methoden en middelen in functie van de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
18
BSC 5
BSC 5.1 BSC 5.2 BSC 5.3 BSC 5.4 BSC 5.5
Ondersteunen en ontwikkelen van netwerken
Omschrijving: de cursist werkt samen met, creëert of versterkt netwerken die voor de woon- en leefsituatie van de cliënt belangrijk zijn. De cursist
heeft zicht op de netwerken van de cliënt werkt verbindend
gaat een professionele alliantie met de netwerken van de cliënt aan
bewaakt samen met de cliënt de kwaliteit en de duurzaamheid van de netwerken behartigt de belangen van de cliënt en zijn netwerk
BSC 5.6
communiceert/overlegt op gepaste wijze met relevante betrokkenen van het netwerk
BSC 6
Omgaan met structurele risicofactoren voor de cliëntengroep
BSC 6.1 BSC 6.2 BSC 6.3
Omschrijving: de cursist anticipeert op structurele risicofactoren voor de cliënten De cursist
signaleert risicofactoren
onderneemt preventieve acties in dagelijkse situaties om problemen te voorkomen of om problemen in te dijken handelt preventief in het kader van de individuele begeleiding
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
19
3 Opleidingsstructuur 3.1 Observeren en rapporteren 3.1.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft de cursist de vaardigheid om professioneel te observeren. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op mondelinge en schriftelijke rapportage. 3.1.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.1.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.1.4 Beoogde competenties De cursist BC 2.2
hanteert ICT-mogelijkheden functioneel
BC 2.3
brengt informatie uit verschillende bronnen samen en kadert deze in een ruimere context
BC 2.5
stelt dossiers samen en schrijft professionele rapporten en nota’s
BC 2.8
gaat deontologisch correct om met informatie
BC 2.9
BSC 3.3.1 BSC 3.3.4 BSC 4.1 BSC 4.2
presenteert informatie op een duidelijke en correcte manier rapporteert mondeling en schriftelijk aan collega's
maakt op professionele wijze verslag van overlegmomenten
verzamelt relevante informatie in functie van de beeldvorming van de cliënt signaleert ontwikkelingen en/of veranderingen in het gedrag van de cliënt
3.2 Omgaan met informatie 3.2.1
Situering van de module in de opleiding
3.2.2
Instapvereisten voor de module
De cursist leert informatie te verzamelen en te verwerken met het oog op oordeelsvorming, meningsvorming en (zelf)kritisch kijken.
Er zijn geen bijkomende instapvereisten
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
20 3.2.3
Omvang van de module
60 lestijden.
3.2.4 Beoogde competenties De cursist G 2.1
reflecteert op positief-kritische wijze over zijn mogelijkheden, grenzen, beperkingen, gedrag en agogisch handelen
G 2.2
formuleert leerpunten op basis van evaluatie van het eigen functioneren
G 2.4
geeft zijn professioneel handelen permanent en actief vorm op basis van zelfreflectie en deskundigheidsontwikkeling
BC 2.1
verzamelt en verwerkt doelgericht informatie vanuit verschillende bronnen hanteert ICT-mogelijkheden functioneel
BC 2.2 BC 2.3
brengt informatie uit verschillende bronnen samen en kadert deze in een ruimere context gaat kritisch om met informatiebronnen
BC 2.6
refereert correct
BC 2.7
gaat deontologisch correct om met informatie
BC 2.8
gaat discreet om met informatie van de cliënt / het netwerk van de cliënt
BC 5.1 BC 5.3
is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen
3.3 Communicatieve vaardigheden 3.3.1 Situering van de module in de opleiding
De cursist leert op een professionele manier te communiceren. Er wordt aandacht besteed aan basisattitudes en –vaardigheden, theoretische kaders en methoden met het oog op integratie in de beroepspraktijk in het algemeen en in de relatie cliënt-begeleider in het bijzonder. 3.3.2
Instapvereisten voor de module
3.3.3
Omvang van de module
Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
60 lestijden.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
21 3.3.4
Beoogde competenties
De cursist G 1.2
handelt vanuit gelijkwaardigheid voor elke persoon
BC 1.2
argumenteert zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen
BC 1.1 BC 1.3 BC 1.4 BC 1.5 BSC 5.6
verduidelijkt zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen past theorieën en werkmodellen rond communicatie gepast toe
past communicatiemiddelen toe met respect voor de deontologie
hanteert op een effectieve en efficiënte wijze communicatieve vaardigheden in de omgang met de andere
communiceert/overlegt op gepaste wijze met relevante betrokkenen van het netwerk
3.4 Orthopedagogie 3.4.1 Situering van de module in de opleiding
De cursist wordt ingeleid in het begrippenkader en actieterrein van de orthopedagogie(k). 3.4.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.4.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.4.4 Beoogde competenties De cursist G 2.1 BC 3.1 BC 3.2 BC 3.4 BC 4.2 BSC 1.1.1 BSC 1.3.2 BSC 2.1.1
reflecteert op positief-kritische wijze over zijn mogelijkheden, grenzen, beperkingen, gedrag en agogisch handelen
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe koppelt nieuwe gegevens uit de praktijk aan reeds gekende situaties
is zich bewust van de mogelijkheden, krachten en rechten van de cliënt én van het belang hiervan heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretisch, ortho(ped)agogische en ethische kaders analyseert adequaat een situatie
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
22
3.5 Orthopedagogische thema’s A 3.5.1
Situering van de module in de opleiding
3.5.2
Instapvereisten voor de module
3.5.3
Omvang van de module
3.5.4
Beoogde competenties
In deze module wordt er geëxperimenteerd met specifieke (ortho)(ped)agogische werkvormen als middel in de begeleiding van doelgroepen.
Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
40 lestijden.
De cursist G 3.3
BC 3.1 BC 3.5
BSC 1.1.2 BSC 1.1.3 BSC 1.2.2 BSC 1.3.1 BSC 1.3.2
past nieuwe inzichten onmiddellijk toe en ziet praktijkmogelijkheden
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren stemt de gekozen methoden op een creatieve wijze af op de situatie schept een groeibevorderend opvoedings- en begeleidingsklimaat
stimuleert de cognitieve, emotionele, sociale en motorische ontwikkeling en ontplooiing past zijn begeleidingsstijl aan in functie van de doelgroep en de situatie hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
3.6 Orthopedagogische thema’s B 3.6.1 Situering van de module in de opleiding
De cursist maakt kennis met een aantal specifieke en doelgroepoverschrijdende (ortho)(ped)agogische modellen en methoden. In deze module worden zowel theoretische achtergronden als praktische handvatten aangereikt. 3.6.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.6.3 Omvang van de module 40 lestijden.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
23 3.6.4 Beoogde competenties De cursist BC 3.2
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
BSC 1.3.2
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
BSC 1.3.1
BSC 1.3.6 BSC 2.1.1 BSC 2.3.4
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
werkt veranderingsstrategieën uit, afgestemd op de kenmerken van de cliënt en zijn context analyseert adequaat een situatie
anticipeert op probleemsituaties en conflicten
3.7 Psychologische thema’s 3.7.1
Situering van de module in de opleiding
3.7.2
Instapvereisten voor de module
3.7.3
Omvang van de module
3.7.4
Beoogde competenties
Deze module biedt de cursist een aantal psychologische inzichten aan. Vanuit theoretische kaders krijgt de cursist inzicht in menselijk gedrag. De cursist verwerft hierdoor zicht op het eigen gedrag en dat van anderen.
Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
40 lestijden.
De cursist
BC 5.3 BSC 1.1.1 BSC 1.3.2 BSC 2.1.1 BSC 4.4 BSC 4.5
BSC 4.6
is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders analyseert adequaat een situatie
denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
levert een bijdrage aan het omschrijven van de doelen, de methoden en de middelen die inspelen op de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt
neemt deel aan de evaluatie en het optimaliseren van de doelen, methoden en middelen in functie van de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
24
3.8 Visie op begeleiden 3.8.1
Situering van de module in de opleiding
3.8.2
Instapvereisten voor de module
3.8.3
Omvang van de module
3.8.4
Beoogde competenties
De module streeft kennis en inzicht na betreffende actuele visies en principes in het (ortho)(ped)agogische handelen. Cursisten krijgen de passende theoretische kaders aangereikt en oefenen op het toepassen van deze invalshoeken.
Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
60 lestijden.
De cursist G 1.3
BC 2.4 BC 3.1 BC 3.2 BC 3.3 BC 4.1 BC 4.2 BC 4.3
BC 5.3 BC 5.4 BC 6.2
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen benadert de cliënt op basis van gelijkwaardigheid
is zich bewust van de mogelijkheden, krachten en rechten van de cliënt én van het belang hiervan stimuleert de participatie- en inspraakmogelijkheden van de cliënt is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen
is zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de cliënt / het netwerk van de cliënt, de organisatie en de ruime samenleving staat open voor andere culturen, waarden en normen
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
25
3.9 Omgaan met diversiteit 3.9.1
Situering van de module in de opleiding
3.9.2
Instapvereisten voor de module
3.9.3
Omvang van de module
3.9.4
Beoogde competenties
In deze module verwerft de cursist kennis, inzicht en vaardigheden na betreffende actuele visies en principes in het omgaan met diversiteit. In deze module krijgen cursisten kaders aangereikt en wordt er geoefend op het toepassen van deze invalshoeken.
Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
40 lestijden.
De cursist
G 1.1 G 1.3 BC 2.3 BC 5.3 BC 6.1 BC 6.2 BC 6.3 BC 6.4 BSC 2.3.4
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld
brengt informatie uit verschillende bronnen samen en kadert deze in een ruimere context is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen relativeert zijn waarden en normen
staat open voor andere culturen, waarden en normen
functioneert in een interculturele omgeving vanuit een gefundeerd en genuanceerd beeld op diversiteit werkt constructief samen met personen met andere opvattingen en waarden anticipeert op probleemsituaties en conflicten
3.10 Systemisch denken en handelen 3.10.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module geeft een inleiding in de algemene systeemtheorie met daaraan gekoppeld de eerste aanzetten tot vertaling van het systeemdenken in het kijken naar en begeleiden van cliënt(system)en. 3.10.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
26 3.10.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.10.4 Beoogde competenties De cursist G 1.1
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
BC 3.1
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren
BC 1.3
past theorieën en werkmodellen rond communicatie gepast toe
BC 5.3
is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen
BSC 1.2.5
evalueert het eigen aandeel in de begeleidingsrelatie
BC 6.2
BSC 4.3 BSC 5.2 BSC 5.5 BSC 5.6
staat open voor andere culturen, waarden en normen
formuleert en analyseert in overleg de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt werkt verbindend
behartigt de belangen van de cliënt en zijn netwerk
communiceert/overlegt op gepaste wijze met relevante betrokkenen van het netwerk
3.11 Werken met netwerken 3.11.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module staan we stil bij de rol van opvoeders-begeleiders in het werken met de netwerken waarvan de cliënt deel uitmaakt. De cursist leert stil te staan bij de eigen werkcontext en de bruggen die binnen deze context mogelijk zijn. Hij leert de vaardigheden om deze bruggen cliëntgericht verder uit te bouwen. 3.11.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.11.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.11.4 Beoogde competenties De cursist BC 4.4 BSC 1.1.4 BSC 1.1.5 BSC 1.3.3
ondersteunt bij het opbouwen en versterken van de netwerken van de cliënt benadert de cliënt in relatie tot zijn sociale context
bouwt een vertrouwensrelatie op met de cliënt in zijn sociale context
analyseert (ortho)(ped)agogische vraagstellingen in interactie met de
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
27
BSC 1.3.4 BSC 1.3.6 BSC 5.1 BSC 5.2 BSC 5.3 BSC 5.6
cliënten en hun context
herformuleert (ortho)(ped)agogische vragen in interactie met de cliënten en hun context
werkt veranderingsstrategieën uit, afgestemd op de kenmerken van de cliënt en zijn context heeft zicht op de netwerken van de cliënt werkt verbindend
gaat een professionele alliantie met de netwerken van de cliënt aan
communiceert/overlegt op gepaste wijze met relevante betrokkenen van het netwerk
3.12 Levenslooppsychologie 3.12.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module leert de cursist een begrippenkader betreffende ontwikkelingsfactoren en ontwikkelingstheorieën. Er wordt stilgestaan bij de verschillende levensfasen. 3.12.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.12.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.12.4 Beoogde competenties De cursist BC 3.2
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
BSC 1.1.2
schept een groeibevorderend opvoedings- en begeleidingsklimaat
BSC 1.1.1 BSC 1.1.3 BSC 1.2.2
BSC 1.3.2 BSC 1.3.6 BSC 6.1
heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
stimuleert de cognitieve, emotionele, sociale en motorische ontwikkeling en ontplooiing past zijn begeleidingsstijl aan in functie van de doelgroep en de situatie
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
werkt veranderingsstrategieën uit, afgestemd op de kenmerken van de cliënt en zijn context signaleert risicofactoren
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
28
3.13 Biologische basis van gedrag 3.13.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module wordt inzicht gegeven in de biologische basis van emoties, gedrag en ontwikkeling van de cliënt. 3.13.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.13.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.13.4 Beoogde competenties De cursist BC 2.4 BC 3.2 BC 3.3 BSC 1.1.3 BSC 1.3.7 BSC 1.3.8 BSC 6.1
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen stimuleert de cognitieve, emotionele, sociale en motorische ontwikkeling en ontplooiing optimaliseert veranderingsstrategieën op basis van observaties verwijst gericht door indien nodig
signaleert risicofactoren
3.14 Doelgroepen A 3.14.1 Situering van de module in de opleiding
Binnen deze module wordt dieper ingegaan op de ruime doelgroep van mensen met een beperking. Er wordt ingegaan op de begripsomschrijving, oorzaken en aanpak.
3.14.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.14.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.14.4 Beoogde competenties De cursist G 1.1
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
29 BC 2.4 BC 3.3 BSC 1.1.1 BSC 1.3.1 BSC 1.3.2 BSC 4.4
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretisch, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
3.15 Doelgroepen B 3.15.1 Situering van de module in de opleiding
Binnen deze module wordt aandacht besteed aan de ruime doelgroep van mensen met een specifieke (ortho)(ped)agogische hulpvraag. Er wordt ingegaan op de begripsomschrijving, oorzaken en aanpak. 3.15.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.15.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.15.4 Beoogde competenties De cursist G 1.1
BC 2.4 BC 3.3 BSC 1.1.1 BSC 1.3.1 BSC 1.3.2 BSC 4.4
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretisch, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
30
3.16 Doelgroepen C 3.16.1 Situering van de module in de opleiding
Binnen deze module wordt stilgestaan bij enkele specifieke doelgroepen. Er wordt ingegaan op de begripsomschrijving, oorzaken en aanpak. 3.16.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.16.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.16.4 Beoogde competenties De cursist G 1.1
BC 2.4 BC 3.3 BSC 1.1.1 BSC 1.3.1 BSC 1.3.2 BSC 4.4
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
3.17 Psychopathologie 3.17.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module worden een aantal psychische stoornissen besproken. Hierbij wordt er telkens aandacht besteed aan prevalentie, etiologie, begeleiding en behandeling. 3.17.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.17.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.17.4 Beoogde competenties De cursist BC 3.2
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
31 BSC 1.1.1 BSC 1.3.2 BSC 1.3.3 BSC 1.3.8
heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
analyseert (ortho)(ped)agogische vraagstellingen in interactie met de cliënten en hun context verwijst gericht door indien nodig
BSC 4.2
signaleert ontwikkelingen en/ of veranderingen in het gedrag van de cliënt
BSC 6.2
onderneemt preventieve acties in dagelijkse situaties om problemen te voorkomen of om problemen in te dijken
BSC 6.1
signaleert risicofactoren
3.18 Werken in en met groepen 3.18.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module richt zich op het begeleiden van en samenwerken in groepen, zowel cliëntengroepen, cliëntsystemen, buurt, team, samenleving. Daarnaast wordt stilgestaan bij het kunnen hanteren van diverse leiderschapsstijlen, aansluitend bij de eigenheid van de groep en het groepsproces. 3.18.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.18.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.18.4 Beoogde competenties De cursist BC 6.4 BSC 1.1.6 BSC 2.3.1 BSC 2.3.2 BSC 2.3.3 BSC 2.3.5
BSC 3.1.2
werkt constructief samen met personen met andere opvattingen en waarden hanteert een gepast evenwicht tussen afstand en nabijheid
past theorieën en werkmodellen rond groepsdynamica adequaat toe hanteert groepsdynamische processen
hanteert het evenwicht tussen groepsgericht en persoonsgericht werken
leidt vergaderingen
hanteert adequaat groeps- en organisatieprocessen in functie van de samenwerking
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
32
3.19 Werken in team en organisatie 3.19.1 Situering van de module in de opleiding
Binnen deze module wordt de focus gelegd op de plaats van de opvoeder-begeleider in een team en in een ruimere organisatie. Er wordt ingegaan op de kenmerken, cultuur, communicatie en conflicthantering binnen een team. 3.19.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.19.3 Omvang van de module 60 lestijden.
3.19.4 Beoogde competenties De cursist BC 6.4 BSC 3.1.1
BSC 3.1.2 BSC 3.1.3 BSC 3.2.2 BSC 3.2.3 BSC 3.2.4 BSC 3.3.6 BSC 3.3.7 BSC 3.3.8 BSC 3.4.3
werkt constructief samen met personen met andere opvattingen en waarden past theorieën en werkmodellen van samenwerking adequaat toe
hanteert adequaat groeps- en organisatieprocessen in functie van de samenwerking
neemt specifieke verantwoordelijkheden op in functie van een gezamenlijk doel/te bereiken resultaat overziet de consequenties van zijn handelingen voor collega's
stemt zijn werkzaamheden af met rechtstreekse collega’s en andere disciplines reflecteert op een positief-kritische manier ten aanzien van de teamwerking levert een constructieve bijdrage aan de teamontwikkeling
profileert zich in team, rekening houdend met zijn mandaat hanteert conflicten in team overeenkomstig zijn mandaat
stelt zich loyaal en constructief kritisch op ten aanzien van de eigen organisatie
3.20 Mens en maatschappij 3.20.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module gaat in op de maatschappelijke organisatie, actuele visies en trends in de samenleving en de sector. 3.20.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
33
3.20.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.20.4 Beoogde competenties De cursist G 2.6 G 3.5 BC 5.4
BC 7.2 BC 7.3 BC 7.4 BSC 3.4.6
formuleert op basis van analyse en reflectie constructieve bedenkingen met betrekking tot de doelgroep en de eigen werking
zoekt naar aanvullende en nieuwe informatie, naar nieuwe toepassingen, verklaringen, verbanden en inzichten
is zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de cliënt/het netwerk van de cliënt, de organisatie en de ruime samenleving duidt de wisselwerking tussen maatschappelijke, groepsgebonden en individuele problematieken
ontwikkelt begrip en betrokkenheid m.b.t. ethische, normatieve en maatschappelijke vragen
werkt mee aan het sensibiliseren van de maatschappelijke opinie m.b.t. een respectvolle houding t.a.v. cliënten
volgt de maatschappelijke en beleidsmatige evoluties in de eigen sector en de samenleving op
3.21 Ethisch en deontologisch handelen 3.21.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module worden de ethische aspecten van het begeleiden van cliënten behandeld. De module beoogt het aanbrengen van basisbegrippen, inzichten en instrumenten voor de verantwoording in het algemeen en het omgaan met ethische dilemma’s in het bijzonder. 3.21.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.21.3 Omvang van de module 40 lestijden.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
34 3.21.4 Beoogde competenties De cursist G 1.2
handelt vanuit gelijkwaardigheid voor elke persoon
BC 2.8
gaat deontologisch correct om met informatie
G 1.3
BC 5.2 BC 5.3 BC 5.4 BC 5.5 BC 6.2 BC 7.3 BSC 1.3.2
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld houdt rekening met deontologische afspraken en kaders (beroepsgeheim, meldingsplicht, rechtspositie…) is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen
is zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de cliënt/ het netwerk van de cliënt, de organisatie en de ruime samenleving gaat respectvol om met ethische vragen en dilemma’s staat open voor andere culturen, waarden en normen
ontwikkelt begrip en betrokkenheid m.b.t. ethische, normatieve en maatschappelijke vragen onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
3.22 Recht voor welzijnswerkers 3.22.1 Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft de cursist kennis en inzicht in een aantal begrippen op het gebied van onder meer de mensenrechten, personen- en familierecht, de gerechtelijke organisatie, strafrecht, jeugdsanctierecht, sociaalzekerheidsrecht en het omgaan met privacy. Er wordt ook stilgestaan bij de toepassing van deze kennis. 3.22.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten.
3.22.3 Omvang van de module 40 lestijden.
3.22.4 Beoogde competenties De cursist G 1.3
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld
BC 5.1
gaat discreet om met informatie van de cliënt/ het netwerk van de cliënt
BC 3.2 BC 5.2 BC 7.1
BSC 3.4.2
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
houdt rekening met deontologische afspraken en kaders (beroepsgeheim, meldingsplicht, rechtspositie…) volgt beleidsmatige ontwikkelingen op
handelt conform de beleidsvisie van de organisatie
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
35 BSC 3.4.5 BSC 3.4.6
heeft zicht op de sectorspecifieke wetgevende kaders
volgt de maatschappelijke en beleidsmatige evoluties in de eigen sector en de samenleving op
3.23 Beroepspraktijk 13 3.23.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module omvat werkplekleren in een authentieke context met inbegrip van individuele en groepssupervisie / methodische begeleiding. De cursist laat op de werkplek de generieke, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties zien. De cursist toont het groeiproces en de verworven competenties aan en maakt deze transparant aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken met de begeleidende supervisor (cvo) en de praktijkbegeleider (werkplek), intervisiegesprekken in kleine groep, een supervisiemap met uitgewerkte supervisietaken, …
In deze eerste module staat de cursist stil bij het eigen functioneren en de taken van een opvoeder-begeleider in het concrete hier-en-nu. De klemtoon voor deze module ligt op basisattitudes en (zelf)reflectie. 3.23.2 Instapvereisten voor de module Er zijn geen bijkomende instapvereisten. 3.23.3 Omvang van de module 80 lestijden.
3.23.4 Beoogde competenties De cursist G 1.1
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
G 3.1
leert systematisch vanuit eigen ervaring en vanuit ervaring van anderen
G 2.3 BC 2.1 BC 2.2 BC 5.1 BC 6.2
BSC 1.1.6 BSC 1.2.2
stuurt op basis van feedback zijn eigen handelen bij
verzamelt en verwerkt doelgericht informatie vanuit verschillende bronnen hanteert ICT-mogelijkheden functioneel
gaat discreet om met informatie van de cliënt / het netwerk van de cliënt staat open voor andere culturen, waarden en normen
hanteert een gepast evenwicht tussen afstand en nabijheid
past zijn begeleidingsstijl aan in functie van de doelgroep de situatie
3 Gezien het belang van het werkplekleren voor deze opleiding wordt in de 6 modules beroepspraktijk een hele reeks aan competenties afgetoetst. In bijlage een overzicht van alle competenties die binnen het werkplekleren worden getoetst.
Voor iedere module beroepspraktijk wordt aangegeven welke competenties expliciet getoetst worden. Gezien de volgtijdelijkheid zijn competenties van (een) voorgaande module(s) beroepspraktijk verworven, maar het toenemende beheersingsniveau in een complexere situatie wordt verondersteld en afgetoetst.
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
36 BSC 1.3.8 BSC 2.2.3 BSC 3.2.1 BSC 3.2.3 BSC 3.3.1 BSC 3.3.2 BSC 3.4.1
verwijst gericht door indien nodig
verleent de noodzakelijke lichamelijke verzorging / heeft oog voor persoonlijke hygiëne van de cliënt leeft afspraken correct na
stemt zijn werkzaamheden af met rechtstreekse collega’s en andere disciplines rapporteert mondeling en schriftelijk aan collega's bespreekt zijn eigen handelen met collega’s
plaatst zichzelf binnen de werking van de organisatie
3.24 Beroepspraktijk 2 3.24.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module omvat werkplekleren in een authentieke context met inbegrip van individuele en groepssupervisie / methodische begeleiding. De cursist laat op de werkplek de generieke, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties zien. De cursist toont het groeiproces en de verworven competenties aan en maakt deze transparant aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken met de begeleidende supervisor (cvo) en de praktijkbegeleider (werkplek), intervisiegesprekken in kleine groep, een supervisiemap met uitgewerkte supervisietaken, … In deze tweede module staat de cursist stil bij het eigen functioneren en de taken van een opvoeder-begeleider. De klemtoon voor deze module ligt op zichzelf (laten) kennen en meewerken in de dagelijkse werking. 3.24.2 Instapvereisten voor de module
De cursist heeft de competenties van Beroepspraktijk 1 verworven. 3.24.3 Omvang van de module 80 lestijden.
3.24.4 Beoogde competenties De cursist G 2.1 G 2.2
BC 1.1 BC 2.3 BC 2.7 BC 4.3 BC 5.3
reflecteert op positief-kritische wijze over zijn mogelijkheden, grenzen, beperkingen, gedrag en agogisch handelen
formuleert leerpunten op basis van evaluatie van het eigen functioneren verduidelijkt zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen
brengt informatie uit verschillende bronnen samen en kadert deze in een ruimere context refereert correct
stimuleert de participatie- en inspraakmogelijkheden van de doelgroep is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
37 BSC 1.1.1
heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
BSC 1.2.5
evalueert het eigen aandeel in de begeleidingsrelatie
BSC 1.2.1 BSC 2.1.1 BSC 2.2.2 BSC 2.3.3 BSC 3.2.2 BSC 4.2 BSC 5.2
heeft zicht op zijn eigen begeleidingsstijl analyseert adequaat een situatie
begeleidt woon-, leer-, werk- en vrijetijdsactiviteiten op methodische wijze hanteert het evenwicht tussen groepsgericht en persoonsgericht werken overziet de consequenties van zijn handelingen voor collega's
signaleert ontwikkelingen en/of veranderingen in het gedrag van de cliënt werkt verbindend
3.25 Beroepspraktijk 3 3.25.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module omvat werkplekleren in een authentieke context met inbegrip van individuele en groepssupervisie / methodische begeleiding. De cursist laat op de werkplek de generieke, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties zien. De cursist toont het groeiproces en de verworven competenties aan en maakt deze transparant aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken met de begeleidende supervisor (cvo) en de praktijkbegeleider (werkplek), intervisiegesprekken in kleine groep, een supervisiemap met uitgewerkte supervisietaken, … Een persoonlijk ontwikkelingsplan stuurt en beschrijft het leerproces. In deze derde module staan zelfhantering en de doelgroep centraal. De cursist leert het eigen handelen af te stemmen op de noden van de doelgroep en planmatig te werken. 3.25.2 Instapvereisten voor de module
De cursist heeft de competenties van Beroepspraktijk 2 verworven. 3.25.3 Omvang van de module 80 lestijden.
3.25.4 Beoogde competenties De cursist G 1.2
handelt vanuit gelijkwaardigheid voor elke persoon
G 3.4
vertaalt tegenslagen in leerpunten
G 3.3 BC 1.2
BC 1.5 BC 3.3 BC 6.1
past nieuwe inzichten onmiddellijk toe en ziet praktijkmogelijkheden argumenteert zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen
hanteert op een effectieve en efficiënte wijze communicatieve vaardigheden in de omgang met de andere
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen relativeert zijn waarden en normen
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
38 BSC 1.1.2 BSC 1.1.3 BSC 1.1.5 BSC 1.2.3 BSC 1.3.1 BSC 1.3.2 BSC 2.1.2 BSC 2.1.3 BSC 2.1.4 BSC 2.2.1 BSC 4.1 BSC 6.1
schept een groeibevorderend opvoedings- en begeleidingsklimaat
stimuleert de cognitieve, emotionele, sociale en motorische ontwikkeling en ontplooiing bouwt een vertrouwensrelatie op met de cliënt in zijn sociale context hanteert een probleemoplossende begeleidingsstijl
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretische, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
formuleert haalbare doelstellingen op basis van de situatieanalyse realiseert de doelstellingen op een systematische wijze evalueert proces – en productgericht
organiseert woon-, leer-, werk- en vrijetijdsactiviteiten op methodische wijze
verzamelt relevante informatie in functie van de beeldvorming van de cliënt signaleert risicofactoren
3.26 Beroepspraktijk 4 3.26.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module omvat werkplekleren in een authentieke context met inbegrip van individuele en groepssupervisie / methodische begeleiding. De cursist laat op de werkplek de generieke, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties zien. De cursist toont het groeiproces en de verworven competenties aan en maakt deze transparant aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken met de begeleidende supervisor (cvo) en de praktijkbegeleider (werkplek), intervisiegesprekken in kleine groep, een supervisiemap met uitgewerkte supervisietaken, … Hiertoe behoren een persoonlijk ontwikkelingsplan en een analyse van vraag en aanbod van de geboden begeleiding. In deze vierde module staan verdieping en verbreding van competenties m.b.t. de doelgroep centraal: werken met individuele cliënt, met zijn context, met de cliëntengroep. 3.26.2 Instapvereisten voor de module
De cursist heeft de competenties van Beroepspraktijk 3 verworven. 3.26.3 Omvang van de module 80 lestijden.
3.26.4 Beoogde competenties De cursist BC 3.2
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
39 BC 4.4 BC 5.2 BC 6.4 BSC 1.1.4 BSC 1.2.4 BSC 1.3.3 BSC 1.3.4 BSC 1.3.5 BSC 1.3.6 BSC 2.2.4 BSC 2.3.1 BSC 2.3.2 BSC 2.3.4 BSC 3.3.3 BSC 3.4.2 BSC 4.4 BSC 4.5 BSC 4.6 BSC 5.1
ondersteunt bij het opbouwen en versterken van de netwerken van de cliënt
houdt rekening met deontologische afspraken en kaders (beroepsgeheim, meldingsplicht, rechtspositie…) werkt constructief samen met personen met andere opvattingen en waarden benadert de cliënt in relatie tot zijn sociale context hanteert een coachende begeleidingsstijl
analyseert (ortho)(ped)agogische vraagstellingen in interactie met de cliënten en hun context
herformuleert (ortho)(ped)agogische vragen in interactie met de cliënten en hun context werkt planmatig vanuit emancipatorisch perspectief
werkt veranderingsstrategieën uit, afgestemd op de kenmerken van de cliënt en zijn context verricht correct en adequaat de noodzakelijke cliëntgebonden administratieve taken o.a. budgetbeheer
past theorieën en werkmodellen rond groepsdynamica adequaat toe hanteert groepsdynamische processen
anticipeert op probleemsituaties en conflicten neemt actief deel aan het teamoverleg
handelt conform de beleidsvisie van de organisatie
denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
levert een bijdrage aan het omschrijven van de doelen, de methoden en de middelen die inspelen op de vragen en noden van de cliënt / het netwerk van de cliënt
neemt deel aan de evaluatie en het optimaliseren van de doelen, methoden en middelen in functie van de vragen en noden van de cliënt cliënt / het netwerk van de cliënt heeft zicht op de netwerken van de cliënt
3.27 Beroepspraktijk 5 3.27.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module omvat werkplekleren in een authentieke context met inbegrip van individuele en groepssupervisie / methodische begeleiding. De cursist laat op de werkplek de generieke, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties zien. De cursist toont het groeiproces en de verworven competenties aan en maakt deze transparant aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken met de begeleidende supervisor (cvo) en de praktijkbegeleider (werkplek), intervisiegesprekken in kleine groep, een supervisiemap met uitgewerkte supervisietaken, …
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
40 De cursist bereidt een (orto)(ped)agogisch veranderingsproces (geïntegreerde toepassing - GIT) voor. De cursist kiest in samenspraak met het werkveld en de supervisor een GIT op basis van een actuele nood. Via dit eerste deel van de GIT laat de cursist zien dat hij zelf een agogisch veranderingsproces kan onderbouwen en plannen op een methodisch verantwoorde wijze. De cursist analyseert de situatie en onderbouwt zijn opzet. Hij bereidt het antwoord op deze uitdaging voor in samenspraak met het team en de cliënten (of hun vertegenwoordigers). In deze vijfde module ligt het accent op samenwerking binnen een team en op toenemende integratie en autonomie. 3.27.2 Instapvereisten voor de module
De cursist heeft de competenties van Beroepspraktijk 4 verworven. 3.27.3 Omvang van de module 80 lestijden.
3.27.4 Beoogde competenties De cursist G 1.3 G 3.5 BC 2.4 BC 2.6 BC 3.1 BSC 2.3.5 BSC 3.1.1 BSC 3.1.3 BSC 3.3.4 BSC 3.3.7 BSC 3.4.3 BSC 3.4.4 BSC 5.3 BSC 5.4 BSC 6.2
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld
zoekt naar aanvullende en nieuwe informatie, naar nieuwe toepassingen, verklaringen, verbanden, inzichten bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten gaat kritisch om met informatiebronnen
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren leidt vergaderingen
past theorieën en werkmodellen van samenwerking adequaat toe
neemt specifieke verantwoordelijkheden op in functie van een gezamenlijk doel / te bereiken resultaat maakt op professionele wijze verslag van overlegmomenten profileert zich in team, rekening houdend met zijn mandaat
stelt zich loyaal en constructief kritisch op ten aanzien van de eigen organisatie denkt actief mee aan de kwaliteitsverbetering op groeps- en organisatieniveau
gaat een professionele alliantie met de netwerken van de cliënt aan
bewaakt samen met de cliënt de kwaliteit en de duurzaamheid van de netwerken
onderneemt preventieve acties in dagelijkse situaties om problemen te voorkomen of om problemen in te dijken
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
41
3.28 Beroepspraktijk 6 3.28.1 Situering van de module in de opleiding
Deze module omvat werkplekleren in een authentieke context met inbegrip van individuele en groepssupervisie / methodische begeleiding. De cursist laat op de werkplek de generieke, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties zien. De cursist toont het groeiproces en de verworven competenties aan en maakt deze transparant aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken met de begeleidende supervisor (cvo) en de praktijkbegeleider (werkplek), intervisiegesprekken in kleine groep, een supervisiemap met uitgewerkte supervisietaken, … In deze laatste module toont de cursist het uitvoeren, evalueren en presenteren van het agogisch veranderingsproces op de praktijkplaats. Hij baseert zich hiervoor op de voorbereiding uit de module Beroepspraktijk 5.
De cursist evalueert kritisch het product en het proces van de GIT en staat hierbij ook stil bij zijn groeiproces en profiel als afstuderende opvoeder-begeleider. In deze zesde module staan verdieping en verbreding van competenties m.b.t. het werken in team en organisatie evenals de integratie van alle verworven competenties centraal. 3.28.2 Instapvereisten voor de module
De cursist heeft de competenties van Beroepspraktijk 4 verworven. 3.28.3 Omvang van de module 80 lestijden.
3.28.4 Beoogde competenties De cursist G 2.4 G 2.5 G 2.6 G 3.2
BC 2.9 BC 3.4 BC 3.5 BSC 3.1.2 BSC 3.1.4 BSC 3.3.5 BSC 3.4.6
geeft zijn professioneel handelen permanent en actief vorm op basis van zelfreflectie en deskundigheidsontwikkeling kijkt kritisch ten aanzien van de werking van de eigen organisatie
formuleert op basis van analyse en reflectie constructieve bedenkingen met betrekking tot de doelgroep en de eigen werking houdt vakkennis op peil door middel van zelfstudie, bijscholing… presenteert informatie op een duidelijke en correcte manier
koppelt nieuwe gegevens uit de praktijk aan reeds gekende situaties stemt de gekozen methoden op een creatieve wijze af op de situatie
hanteert adequaat groeps- en organisatieprocessen in functie van de samenwerking
komt tot constructieve oplossingen/veranderingen, rekening houdend met de inbreng van de andere en de situatie gaat zorgzaam om met collega’s en stimuleert, motiveert en enthousiasmeert hen
volgt de maatschappelijke en beleidsmatige evoluties in de eigen sector
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
42
BSC 5.5 BSC 5.6 BSC 6.3
en de samenleving op
behartigt de belangen van de cliënt en zijn netwerk
communiceert/overlegt op gepaste wijze met relevante betrokkenen van het netwerk handelt preventief in het kader van de individuele begeleiding
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
43
Bijlage: Competenties Werkplekleren Beroepspraktijk G 1.1
benadert en waardeert de persoon in zijn totaliteit
G 1.2
handelt vanuit gelijkwaardigheid voor elke persoon
G 1.3
respecteert de rechten en plichten van alle actoren in het werkveld
G 2.1
reflecteert op positief-kritische wijze over zijn mogelijkheden, grenzen, beperkingen, gedrag en agogisch handelen
G 2.2
formuleert leerpunten op basis van evaluatie van het eigen functioneren
G 2.3
stuurt op basis van feedback zijn eigen handelen bij
G 2.4
geeft zijn professioneel handelen permanent en actief vorm op basis van zelfreflectie en deskundigheidsontwikkeling
G 2.5
kijkt kritisch ten aanzien van de werking van de eigen organisatie
G 2.6
formuleert op basis van analyse en reflectie constructieve bedenkingen met betrekking tot de doelgroep en de eigen werking
G 3.1
leert systematisch vanuit eigen ervaring en vanuit ervaring van anderen
G 3.2
houdt vakkennis op peil door middel van zelfstudie, bijscholing…
G 3.3
past nieuwe inzichten onmiddellijk toe en ziet praktijkmogelijkheden
G 3.4
vertaalt tegenslagen in leerpunten
G 3.5
zoekt naar aanvullende en nieuwe informatie, naar nieuwe toepassingen, verklaringen, verbanden, inzichten
BC 1.1
verduidelijkt zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen
BC 1.2
argumenteert zowel mondeling als schriftelijk eigen ideeën en meningen
BC 1.5
hanteert op een effectieve en efficiënte wijze communicatieve vaardigheden in de omgang met de andere
BC 2.1
verzamelt en verwerkt doelgericht informatie vanuit verschillende bronnen
BC 2.2
hanteert ICT-mogelijkheden functioneel
BC 2.3
brengt informatie uit verschillende bronnen samen en kadert deze in een ruimere context
BC 2.4
bouwt een redenering op, gebaseerd op theoretische en methodische inzichten
BC 2.6
gaat kritisch om met informatiebronnen
BC 2.7
refereert correct
BC 2.9
presenteert informatie op een duidelijke en correcte manier
BC 3.1
hanteert verschillende methoden en technieken om probleemsituaties te analyseren, aan te pakken en de resultaten te evalueren
BC 3.2
past inzichten uit theoretische kaders en praktijkmodellen effectief toe
BC 3.3
handelt professioneel ten aanzien van cliënten en doelgroepen vanuit een inzicht in de eigenheid van de doelgroep en de werkterreinen
BC 3.4
koppelt nieuwe gegevens uit de praktijk aan reeds gekende situaties
BC 3.5
stemt de gekozen methoden op een creatieve wijze af op de situatie
BC 4.3
stimuleert de participatie- en inspraakmogelijkheden van de doelgroep
BC 4.4
ondersteunt bij het opbouwen en versterken van de netwerken van de cliënt
BC 5.1
gaat discreet om met vertrouwelijke informatie van de cliënt/ het netwerk van de cliënt
BC 5.2
houdt rekening met deontologische afspraken en kaders (beroepsgeheim, meldingsplicht, rechtspositie…)
BC 5.3
is zich bewust van zijn eigen handelen, eigen waarden en normen
BC 6.1
relativeert zijn waarden en normen
1
x
2
3
4
x
6
x
x x
5
x x x x
x
x
x x
x
x x
x
x x
x
x x
x
x x
x
x x x
x
x
x
x x
x
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
44 BC 6.2
staat open voor andere culturen, waarden en normen
BC 6.4
werkt constructief samen met personen met andere opvattingen en waarden
BSC 1.1.1
heeft zicht op de eigenheid van de cliënt
BSC 1.1.2
schept een groeibevorderend opvoedings- en begeleidingsklimaat
BSC 1.1.3
stimuleert de cognitieve, emotionele, sociale en motorische ontwikkeling en ontplooiing
BSC 1.1.4
benadert de persoon in relatie tot zijn sociale context
BSC 1.1.5
bouwt een vertrouwensrelatie op met de persoon in zijn sociale context
BSC 1.1.6
hanteert een gepast evenwicht tussen afstand en nabijheid
BSC 1.2.1
heeft zicht op zijn eigen begeleidingsstijl
BSC 1.2.2
past zijn begeleidingsstijl aan in functie van de doelgroep en de situatie
BSC 1.2.3
hanteert een probleemoplossende begeleidingsstijl
BSC 1.2.4
hanteert een coachende begeleidingsstijl
BSC 1.2.5
evalueert het eigen aandeel in de hulpverleningsrelatie
BSC 1.3.1
hanteert bewust en doelgericht specifieke methoden
BSC 1.3.2
onderbouwt keuzes voor bepaalde methoden vanuit theoretisch, (ortho)(ped)agogische en ethische kaders
BSC 1.3.3
analyseert (ortho)(ped)agogische vraagstellingen in interactie met de cliënten en hun context
BSC 1.3.4
herformuleert (ortho)(ped)agogische vragen in interactie met de cliënten en hun context
BSC 1.3.5
werkt planmatig vanuit emancipatorisch perspectief
BSC 1.3.6
werkt veranderingsstrategieën uit, afgestemd op de kenmerken van de cliënt en zijn context
BSC 1.3.8
verwijst gericht door indien nodig
BSC 2.1.1
analyseert adequaat een situatie
BSC 2.1.2
formuleert haalbare doelstellingen op basis van de situatieanalyse
BSC 2.1.3
realiseert de doelstellingen op een systematische wijze
BSC 2.1.4
evalueert proces – en productgericht
BSC 2.2.1
organiseert woon-, leer-, werk- en vrijetijdsactiviteiten op methodische wijze
BSC 2.2.2
begeleidt woon-, leer-, werk- en vrijetijdsactiviteiten op methodische wijze
BSC 2.2.3
verleent de noodzakelijke lichamelijke verzorging / heeft oog voor persoonlijke hygiëne van de cliënt
BSC 2.2.4
verricht correct en adequaat de noodzakelijke cliëntgebonden administratieve taken o.a. budget
BSC 2.3.1
past theorieën en werkmodellen rond groepsdynamica adequaat toe
BSC 2.3.2
hanteert groepsdynamische processen
BSC 2.3.3
hanteert het evenwicht tussen groepsgericht en persoonsgericht werken
BSC 2.3.4
anticipeert op probleemsituaties en conflicten
BSC 2.3.5
leidt vergaderingen
BSC 3.1.1
past theorieën en werkmodellen van samenwerking adequaat toe
BSC 3.1.2
hanteert adequaat groep- en organisatieprocessen in functie van de samenwerking
BSC 3.1.3
neemt specifieke verantwoordelijkheden op in functie van een gezamenlijk doel/te bereiken resultaat
BSC 3.1.4
komt tot constructieve oplossingen/veranderingen, rekening houdend met de inbreng van de andere en de situatie
BSC 3.2.1
leeft afspraken correct na
x x
x x x
x x
x
x
x x x
x
x x x x x x
x
x
x x x
x
x
x
x x x
x x
x x x
x x
x
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
45 BSC 3.2.2
overziet de consequenties van zijn handelingen voor collega's
BSC 3.2.3
stemt zijn werkzaamheden af met rechtstreekse collega’s en andere disciplines
BSC 3.3.1
rapporteert mondeling en schriftelijk aan collega's
BSC 3.3.2
bespreekt zijn eigen handelen met collega’s
BSC 3.3.3
neemt actief deel aan het teamoverleg
BSC 3.3.4
maakt op professionele wijze verslag van overlegmomenten
BSC 3.3.5
gaat zorgzaam om met collega’s en stimuleert, motiveert en enthousiasmeert hen
BSC 3.3.7
profileert zich in team, rekening houdend met zijn mandaat
BSC 3.4.1
plaatst zichzelf binnen de werking van de organisatie
BSC 3.4.2
handelt conform de beleidsvisie van de organisatie
BSC 3.4.3
stelt zich loyaal en constructief kritisch op ten aanzien van de eigen organisatie
BSC 3.4.4
denkt actief mee aan de kwaliteitsverbetering op leefgroep- en organisatieniveau
BSC 3.4.6
volgt de maatschappelijke en beleidsmatige evoluties in de eigen sector en de samenleving op
BSC 4.1
verzamelt relevante informatie in functie van de beeldvorming van de cliënt
BSC 4.2
signaleert ontwikkelingen en/ of veranderingen in het gedrag van de cliënt
BSC 4.4
denkt mee in functie van de opmaak en de uitvoering van een handelingsplanning
BSC 4.5
levert een bijdrage aan het omschrijven van de doelen, de methoden en de middelen die inspelen op de vragen en noden van de cliënt
BSC 4.6
neemt deel aan de evaluatie en het optimaliseren van de doelen, methoden en middelen in functie van de vragen en noden van de cliënt
BSC 5.1
heeft zicht op de netwerken van de cliënt
BSC 5.2
werkt verbindend
BSC 5.3
gaat een professionele alliantie met de netwerken van de cliënt aan
BSC 5.4
bewaakt samen met de cliënt de kwaliteit en de duurzaamheid van de netwerken
BSC 5.5
behartigt de belangen van de cliënt en zijn netwerk
BSC 5.6
communiceert/ overlegt op gepaste wijze met relevante betrokkenen van het netwerk
BSC 6.1
signaleert risicofactoren
BSC 6.2
onderneemt preventieve acties in dagelijkse situaties om problemen te voorkomen of om problemen in te dijken
BSC 6.3
handelt preventief in het kader van de individuele begeleiding
x
x
x x
x
x x
x
x
x x
x
x
x
x x x x x
x
x x
x
x
Aanpassing opleidingsprofiel HBO5 Orthopedagogie CVO VSPW-Hasselt
x x
x
