cursusboek C. van Breugel K. Kats
cursusboek C. van Breugel K. Kats
Illustratieverantwoording Cartoons en strips: Hans Bremmers, Maastricht Technisch tekenwerk: Lansys, Groningen Vormgeving: Sittrop Grafische Realisatie, Oosterhout (gem. Nijmegen) Opmaak: PrePressMediaPartners, Wolvega Foto’s en afbeeldingen: Omslag: Corbis, Amsterdam: Ken Seet Module-openingen: Martin Hogeboom, Epe
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor: Primair Onderwijs, Algemeen Voortgezet Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie en Hoger Beroepsonderwijs. Voor meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze leermiddelen: www.thiememeulenhoff.nl ISBN 978-90-06-26107-3 Eerste druk, eerste oplage © ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zutphen, 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
Voorwoord In dit boek vind je cursussen voor Word, PowerPoint, Windows, Excel, Internet, MovieMaker en SharePoint. De cursussen zijn stap voor stap opgezet. Zo kun je niet verdwalen. Het is handig als je de toetsen maakt die aan het eind van een blok staan. Zo kun je zien of je alles hebt begrepen. Aan het begin van elke paragraaf staat wat je in die paragraaf leert. Misschien kun je sommige paragrafen overslaan. Overleg dat altijd met je leerkracht! Achter in dit boek vind je de miniprojecten. In die projecten gebruik je allerlei ICT-vaardigheden die je hebt aangeleerd. Sommige vaardigheden worden verdiept. Achter in het boek vind je ook de naslagpagina’s. In de cursussen wordt hiernaar verwezen. Je kunt ze natuurlijk ook zelf als geheugensteuntje gebruiken. Nog enkele afspraken: Soms moet je een belangrijke opdracht laten controleren door je leerkracht. Dan zie je dit pictogram met een nummertje erbij. onderdelen uit de cursussen zijn moeilijker. Ze zijn aangegeven met dit *Sommige pictogram. Overleg met jouw leerkracht of je deze onderdelen moet doen. De hele cursus is in paragrafen verdeeld. Als de les voorbij is, schrijf je de paragraaf op waar je gebleven bent. De volgende keer begin je weer vooraan bij die paragraaf. Veel succes met dit boek! Houten/Ermelo, voorjaar 2008 C. van Breugel, K. Kats
Inhoudsopgave 1
Cursus Word Blok A De basis
1 Pierement te koop 2 Advertentie mooier maken 3 Randen en speciale letters 4 Toets
Blok C Werken met een document 8 9 11 13
Blok B Werken op een pagina
2
5 Het ei van Columbus 6 Afbeelding bewerken 7 Tekstvak 8 Toets
13 Op schoolkamp 14 Waar slaap ik? 15 Geen foutjes maken! *16 Sjablonen *17 Van alles automatisch 18 Toets
33 36 38 40 41 45
Cursus Windows Vista
1 Werken met eenvoudige teksten 2 Paint 3 Rekenmachine 4 Van alles een afbeelding 5 Gadgets op de sidebar 6 Toets
Blok B Werken met bestanden 48 51 54 57 58 60
7 Werken met bestanden 8 Aan de slag 9 Mappen 10 Toets
62 65 67 70
Cursus Internet Blok A Starten
1 Instellingen 2 Startpagina en Geschiedenis 3 Favorieten 4 Toets
Blok C Zoeken, zoeken, zoeken 74 75 78 79
Blok B Informatie van internet halen
23 25 29 32
Blok D Tips en trucs 14 17 19 21
Blok A Bureau-accessoires
3
9 Monsterlijk! 10 Het monster van Loch Ness 11 Verschijningen 12 Toets
5 Beelden zo groot als een flat! 6 Het Vrijheidsbeeld 7 Wat mag wel en wat mag niet? 8 Toets
81 83 85 86
9 Eén of meer zoekwoorden? 10 Tips om te zoeken 11 Zoeken op een site 12 Waar of niet waar? 13 Toets
87 88 90 92 93
Blok D Internet als studiehulp 14 Woordenboeken 15 Kennisnet en meer 16 De grote zoekopdracht
94 95 97
Blok E Mail met Windows Mail 17 Adresboek 18 Mail verzenden 19 Mail verwerken
4
Blok F Mail met Live (hotmail) 98 99 100
20 Aanmelden bij Live 21 Werken met hotmail 22 Mogelijkheden van Live mail 23 Zippen
103 104 106 107
Cursus PowerPoint Blok A Presentaties maken
1 Een presentatie aanpassen 2 Een presentatie maken 3 Mooie ontwerpen 4 Toets
Blok C Tips en trucs 110 111 113 116
Blok B Presentaties mooier maken
5
5 Dia-overgang en opvuleffect 6 Animaties 7 Illustraties en WordArt 8 Toets
9 Tekstvak en tabel 10 Grafiek en hyperlink 11 Geluid en film 12 Handigheidjes 13 Werken met een sjabloon 14 Toets
127 131 133 137 139 140
117 120 122 125
Cursus Excel Blok A De basis
1 Vullen 2 Opmaken 3 Even rekenen 4 Toets
Blok C Grafieken en afdrukken 142 145 146 149
9 Bloeddruk 10 Bloeddruk op een lijn 11 Aanpassen 12 Toets
161 165 168 171
Blok B Slim rekenen 5 Zuinig met energie 6 Temperatuur in juli *7 Hittegolf 8 Toets
6
152 154 156 158
Cursus SharePoint Blok A Jouw eigen homepage
1 SharePoint Designer verkennen 174 2 De website bekijken 176 3 Leuke extra’s 178 4 Hyperlinks en knoppen 180 5 Toets 183
Blok B Een website bouwen
6 De basispagina maken 7 De basispagina kopiëren 8 De website afmaken 9 Toets
184 186 189 192
7
Cursus MovieMaker Blok A Een movie van foto’s 1 Alles op een rijtje 2 Beweging en teksten 3 Gesproken tekst *4 De tijdsduur veranderen 5 De movie publiceren 6 Toets
Blok B Een movie van video’s 194 196 199 200 202 203
Mini-project
1 Welvaart 2 Lichaamsgroei 3 Waar woon je?
7 Alles bekijken 8 Verder aanpassen 9 Toets
204 205 207
Naslagpagina 209 216 224
Word Windows Internet PowerPoint Excel SharePoint
231 239 245 247 253 260
Word Blok A De basis
p.
8
Blok B Werken op een pagina
p. 14
Blok C Werken met een document
p. 23
Blok D Tips en trucs
p. 33
A
De basis 1•
Pierement te koop!
Een bestand openen en weer opslaan. Tekst verplaatsen. Lettertype en lettergrootte veranderen. Uitlijning veranderen. Het €-teken tikken. Tekens als ö en è tikken. Symbolen als ( tikken. Je gaat nu met de cursus Word aan het werk. Boven elke paragraaf zie je welke onderdelen er aan de orde komen. Je kunt dingen altijd opzoeken bij de naslagpagina’s, achter in dit boek. Bij een opdracht staat soms een aanduiding als ( 4). Je kunt dan hulp vinden bij punt 4 van de naslag pagina’s van Word. Deze pagina’s vind je achter in dit boek.
•
Start het programma Word. Open het bestand Pierement. (Vraag aan je leerkracht waar jij bestanden moet openen) Wissel de eerste en de tweede regel om. Er staat nu op de eerste regel: Te koop: Op de tweede regel staat: Pierement. Geef de hele tekst als lettertype Verdana. Maak de eerste twee regels 60 punten groot. Maak de rest van de tekst 18 punten groot. Maak de tweede regel vet.
• Maak de rest van de tekst uitgevuld. (•9)
Centreer de eerste en de tweede regel. ( 9)
Zet bij de prijs (E 950) een €-teken in plaats van de E. ( 1)
•
Word - A De basis
A
•
Verander Eugene in Eugène. ( 2) Verander Du Pre in Du Pré. Verander Exloermond in Exloërmond.
•
Zet voor het telefoonnummer het teken ( ( 3) Maak het adres helemaal cursief. Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als… . Ga naar de plaats waar jij bestanden opslaat. (Vraag aan je leerkracht welke plaats dat is) Sla het bestand op als Word1P.
2•
Advertentie mooier maken
Marges veranderen. Tekst kleuren. Achtergrond kleuren. Je gaat nu de advertentie over het pierement mooier maken. Vanaf nu vertellen we niet meer dat je Word moet starten. Dat kun je zelf wel! Open het bestand Draaiorgel. (Weet je nog waar jij bestanden moet openen?) Bekijk het afdrukvoorbeeld met deze knop. Je krijgt dan een goed overzicht over je document.
Word - A De basis
A
Je ziet de advertentie van het pierement weer. Het zou mooier zijn als de pagina beter gevuld was. Daarom ga je de marges groter maken. De marge is de witruimte rondom de tekst. Kies Afdrukvoorbeeld sluiten . Kies tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop om de marges te veranderen. Kies voor smalle marges. Hé, dit is niet wat we bedoelen. Kies nu voor brede marges. De pagina is nu keurig gevuld. Het woord ‘Pierement’ is te breed. Selecteer het woord ‘Pierement’. Klik op tabblad Start . Klik op de knop om tekst te verkleinen. Bekijk weer het afdrukvoorbeeld. De tekst past nu veel mooier op de pagina. Klik op Afdrukvoorbeeld sluiten . Het afdrukvoorbeeld verdwijnt. Nu ga je de kleur van de tekst aanpassen. Selecteer de eerste twee regels.
•
Geef deze regels een blauwe kleur. ( 6)
•
Geef de rest van de tekst een blauwe kleur. ( 6) Nu ga je de kleur van de achtergrond aanpassen. Kies tabblad Pagina-indeling .
10
Word - A De basis
Klik op de knop Paginakleur . Je kunt een kleur uitkiezen.
A
Kies lichtgroen. De kleur van de achtergrond verandert. Bekijk nogmaals het afdrukvoorbeeld. De achtergrond is hier wit! Bij het afdrukken wordt de achtergrond niet gekleurd. Sla het bestand op als Word2P. (Weet je nog op welke plaats jij bestanden opslaat?)
3•
Randen en speciale letters
Een rand maken rond een pagina. Speciale letters maken zoals schaduw en contour. Tekst in superscript zetten. Nog één keer pak je het pierement erbij. Je gaat de advertentie nu helemaal afmaken. Eerst maak je een mooie rand! Open het bestand TeKoop. Kies tabblad Pagina-indeling . Je kunt nu allerlei keuzes maken. Klik op de knop voor paginaranden. Kijk in de afbeelding welke keuzes je moet maken: – Kies bij ‘Instelling:’ voor ‘Kader’. – Kies bij ‘Stijl:’ voor de rand die je ziet. – Kies bij ‘Kleur:’ voor blauw. Klik op OK en bekijk het resultaat.
11
Word - A De basis
A
Dit ziet er sjiek uit. Er zijn nog leukere randen! Je gaat een plaatje kiezen in de rand. Klik weer op de knop voor paginaranden. Kies bij ‘Illustraties:’ voor de muzieknoten. Zet de dikte op 30 punten. Laat de kleur op middenblauw staan. Klik op OK en kijk wat het wordt. Dit is een prima rand. We laten het zo! Je kunt letters op allerlei manieren mooi maken. Je gaat de letters eens een schaduw geven. Selecteer het woord ‘Pierement’ bovenaan. Kies tabblad Start . Klik nu op het kleine knopje om het venster voor lettertypes te krijgen. Je ziet een aantal effecten. Kies als effect ‘Verzonken’ en klik op OK . Klik ergens in je tekst en kijk hoe het er uit ziet. Mooi hè? Geef het woord ‘Pierement’ als effect ‘Contour’. Selecteer nu de eerste twee regels samen. Geef de eerste twee regels als effect ‘Schaduw’. Het adres klopt niet helemaal. Eugène woont op nummer 573bis. De letters ‘bis’ zijn in superscript geschreven. Tik de letters ‘bis’ achter het nummer. Selecteer de letters ‘bis’.
12
Word - A De basis
Ga weer naar het venster om effecten te maken.
A
Kruis ‘Superscript’ aan en klik op OK . De letters zweven keurig in de lucht! Sla het bestand op als Word3P.
4•
Toets
Je krijgt nu een toets. Alle dingen die je in dit hoofdstuk geleerd hebt, moet je toepassen. Veel succes! Open het bestand Klassenfeest. Verander de volgende dingen in het bestand: – Maak de marges smal (1,27 cm). – Geef de hele tekst als lettertype Trebuchet. – Maak de titel 36 punten groot en vet. – Maak de rest van de tekst 14 punten groot. – Maak de titel gecentreerd. – Maak het verhaaltje uitgevuld. – Verander ‘5 euro’ in ‘€ 5’. – Verander ‘Kolste’ in ‘Kolsté’ – Verander ‘Marienweerd’ in ‘Mariënweerd’. – Zet achter het huisnummer ‘bis’ in superscript. – Verander ‘Tel.’ In (
– Zet het teken voor de stippellijn. – Maak de hele tekst donkerrood. – Maak de achtergrond lichtgeel. – Zet de titel in de speciale letter ‘Reliëf’. – Kopieer de hele tekst een keer, zodat hij 2 keer op 1 pagina past.
Sla het bestand op als Word4P. 1
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
13
B
Werken op een pagina 5• *
Het ei van Columbus
Hoeveel woorden heeft het document? Regelafstand aanpassen. Een WordArt maken en bewerken.
Heidi heeft een opdracht van Nederlands. Ze moet een blad maken over een gezegde: ‘het ei van Columbus’. Er moeten 100 tot 150 woorden op staan. Het moet er leuk uit zien. Alle bladen zullen worden opgehangen voor een ouderavond. Open het bestand Columbus. Klik ergens in de tekst. Onderaan zie je gegevens over de tekst. Zoek op hoeveel woorden er in de tekst staan. Klopt het aantal woorden voor Heidi’s opdracht? Geef de hele tekst als lettertype Corbel. Maak de tekst 15 punten groot.
•
Maak de tekst uitgevuld. ( 9) Maak een aantal belangrijke woorden cursief.
14
Word - B Werken op een pagina
Om het blad meer op te vullen, ga je de regelafstand groter maken.
B
Selecteer de hele tekst. Klik op het driehoekje van de Regelafstandknop. Kies voor een regelafstand van 1,5. De tekst ziet er nu veel sjieker uit! Je gaat nu een WordArt invoegen. Dat heb je vast wel eens gedaan. Wist je dat er een heleboel mogelijkheden zijn? Zet de cursor bovenaan je tekst. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop voor WordArt. Je krijgt een scherm met mogelijkheden. Kies de 2e WordArt op de 2e rij. Je moet nu je tekst intikken. Tik in: ‘Het ei van Columbus’. Klik op OK . Je ziet de WordArt in je tekst. Klik op de WordArt. Je gaat nu de WordArt bewerken. Daarvoor gebruik je de ‘Hulpmiddelen voor WordArt’. Klik bovenaan op ‘Hulpmiddelen voor WordArt’. Klik op de knop om de kleur te kiezen. Verander de kleur in oranje. Klik nogmaals op de kleur-knop en kies dan Kleurovergang .
15
Word - B Werken op een pagina
B
Kies één van de donkere variaties. De WordArt is veranderd! Klik op de knop voor schaduweffecten. Kies een schaduw uit. Klik nu op de knop van tekstterugloop. Kies ‘Om kader’. Je tekst loopt nu rondom de WordArt. Klik nu op de knop om de WordArt rechtop te zetten. Sleep nu aan de hoeken tot de WordArt net zo hoog is als de pagina. Sleep de WordArt naar rechts op de pagina. Sla het bestand op als Word5P. Hier zie je de betekenis van alle hulpmiddelen in de werkbalk WordArt.
16
Word - B Werken op een pagina
6•
Afbeelding bewerken
B
Een afbeelding invoegen. Een afbeelding bewerken. Randen toevoegen. Je weet vast wel hoe je een foto of tekening in Word kunt invoegen. Zo’n foto kun je ook bewerken. Let maar op! Open het bestand Oplossing. Zet de cursor bovenin de tekst. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop om een afbeelding uit een bestand in te voegen. Ga naar de map waarin jij bestanden moet openen. Dubbelklik op het bestand HetEi. Er komt een afbeelding op het scherm. Klik op de afbeelding. De WordArt past misschien niet naast de afbeelding. Maak de afbeelding zo breed dat de WordArt er naast past.
17
Word - B Werken op een pagina
B
Je gaat nu de afbeelding bewerken. Daarvoor zijn de ‘Hulpmiddelen voor afbeeldingen’ nodig. Selecteer de afbeelding. Klik bovenaan op tabblad Hulpmiddelen voor afbeelding . Klik op de knop voor tekstterugloop. Kies ‘Om kader’. De tekst blijft nu keurig om de afbeelding heen lopen. Je ziet links en onder de afbeelding gekke rafels. Die willen we niet! Je gaat daarom de afbeelding bijsnijden. Klik op de knop om de afbeelding bij te snijden. De aanwijzer verandert in twee hoeken. Rondom de afbeelding zijn lijntjes gekomen. Sleep zo’n lijntje naar rechts tot de rafelrand links weg is. Sleep ook het onderste lijntje naar boven. Prachtig! De rafels zijn verdwenen. Zet de Bijsnijd-knop weer uit door er op te klikken. Sleep weer aan de hoeken tot de afbeelding even breed is als de tekst. De afbeelding is een beetje onscherp. Daar is iets aan te doen. Zorg dat de afbeelding geselecteerd is. Klik op de knop om het contrast te veranderen. Kies voor +40%. De afbeelding ziet er scherper uit.
18
Word - B Werken op een pagina
De afbeelding mag een beetje donkerder. Let op!
B
Klik op de knop voor de helderheid. Kies hier –30%. Het kleurverschil is groter geworden. Je kunt de afbeelding ook in allerlei kleuren omzetten. Je gaat er een echt antieke plaat van maken! Klik op de knop om de kleur te veranderen. Kies de donkerbruine variatie. De plaat is antiek geworden! Maak een rand van 1 pt om de afbeelding met deze knop. Als laatste maak je nog een schaduw. Zorg dat de afbeelding nog steeds is geselecteerd. Beweeg bovenaan over de randen. Je ziet de afbeelding steeds veranderen. Kies de middelste knop. De afbeelding krijgt een schaduw. Sla het bestand op als Word6P.
7•
Tekstvak
Een tekstvak invoegen. Een tekstvak bewerken. Een bestand opslaan als webpagina. Je gaat het blad over Columbus afmaken. Dat doe je door een tekstvak in te voegen. Dit is een apart stukje tekst waar extra aandacht op valt.
19
Word - B Werken op een pagina
B
Open het bestand Eenvoudig. Je ziet weer het blad over Columbus. Zet de cursor onderaan de tekst. Druk twee keer op de Enter-toets. Je krijgt lege regels. Tik in: Tegenwoordig zeggen we: “Eitje!” als we iets makkelijk vinden. Dat komt vast van het gezegde ‘Het ei van Columbus’. Selecteer de regels die je net hebt ingetikt. Kies het tabblad Invoegen . Klik nu op de knop om een tekstvak te maken. Je krijgt allerlei keuzemogelijkheden. Kies onderaan voor Tekstvak maken . De regels staan nu in een tekstvak. Het tekstvak is misschien naar een andere plaats gesprongen. Dat komt omdat het te breed is. Maak het tekstvak net zo breed als de gewone tekst. Dit kan door aan de hoekjes te slepen. Zet het tekstvak onder het verhaal. Daar is nog precies één hoekje over! Zorg dat het tekstvak is geselecteerd. Klik bovenaan op tabblad Hulpmiddelen voor tekstvakken . Maak het tekstvak oranje met deze knop. Geef het tekstvak een schaduw. Dat kan met deze knop. Kies voor Vorm wijzigen en geef het tekstvak ronde hoeken.
20
Sla het bestand op als Word7P.
Word - B Werken op een pagina
Je gaat het bestand nu nog twee keer opslaan. Eerst sla je het op als PDF. In een PDF kan iemand anders niets meer veranderen. Soms is dat handig. Je gaat het bestand ook opslaan als webpagina. Je kunt het daarna heel makkelijk op internet plaatsen.
B
Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als… . Vul bij de naam Word7P in. Kies onderaan bij ‘Opslaan als:’ voor ‘PDF’. Kies Opslaan . Het bestand wordt nu opgeslagen als PDF. Klik weer op de Office-knop. Kies Opslaan als… . Kies onderaan bij ‘Opslaan als:’ voor ‘Webpagina’. Kies Opslaan . Mogelijk krijg je een melding over dingen die aangepast worden. Kies dan Doorgaan . Misschien is de indeling van het blad veranderd.
8•
Toets Open het bestand Barcelona. Verander de volgende dingen in het bestand: – Tel de woorden in het document. Zet onderaan hoeveel het er zijn. – Maak de hele tekst uitgevuld. – Geef de tekst als lettertype Trebuchet, 16 punten groot. – Geef de tekst een regelafstand van 1,5. – Zet de hele tekst in een tekstvak. – Vul het tekstvak met een kleuroverloop van wit naar lichtblauw.
*
21
Word - B Werken op een pagina
B
– Maak de tekst in het tekstvak donkerblauw. – Maak het tekstvak ongeveer vierkant. – Zet het tekstvak rechts onder op de pagina. Maak nu een WordArt op deze manier: – De tekst is: Columbus. – De WordArt staat rechtop en is donkerblauw. – De WordArt staat links op de pagina. – De WordArt is net zo hoog als de pagina. Voeg nu de afbeelding Beeld in. Verander de foto op deze manier: – Zet de tekstterugloop van de foto op ‘Om kader’. – Snijd de foto bij tot je alleen het standbeeld overhoudt. (Kijk naar het voorbeeld!) – Vul met de foto de ruimte rechtsboven. – Zet de kleur van de foto op ‘grijswaarde’. Zo ziet hij er ‘oud’ uit! – Geef de foto meer contrast. – Geef de foto minder helderheid. – Kies een metalen fotolijst met afgeronde hoeken.
Sla het bestand op als Word8P.
22
2
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
Werken met een document Je gaat nu allerlei dingen leren over een heel document. Bijvoorbeeld: Hoe maak je paginanummers? Hoe maak je een koptekst? Hoe maak je een mooi voorblad?
9•
C
Monsterlijk!
Inzoomen en uitzoomen. Paginanummers toevoegen. Koptekst en voettekst toevoegen. Afdrukken met allerlei mogelijkheden. Open het bestand Sprookje. Kun jij de tekst lezen? Dan heb je héél goede ogen! De tekst is nu heel klein. Gelukkig kun je inzoomen en uitzoomen. Kies tabblad Beeld . Probeer alle knoppen die je in deze afbeelding ziet. Kijk! Dat is beter. Nu weet je hoe je kunt inzoomen en uitzoomen.
Selecteer de hele tekst. ip: Dit kan met Ctrl + A. Geef de hele tekst het lettertype Andalus. Maak de hele tekst 14 punten groot en uitgevuld.
Je gaat nu paginanummers toevoegen. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop voor paginanummers. Kies Boven aan pagina . Je krijgt heel veel mogelijkheden. Kies ‘Haakjes 2’. Je ziet boven de eerste pagina een pagina nummer verschijnen.
23
Word - C Werken met een document
C
Dubbelklik op de tekst. Je ziet het paginanummer nog steeds. Kies nogmaals voor Invoegen - Paginanummer . Kies deze keer ‘Accentbalk 1’. Dubbelklik weer op de tekst. Je gaat nu een voettekst invoeren. Dit is een regel die onderaan elke pagina staat. Handig om te weten: een regel die bovenaan elke pagina staat, noem je een koptekst. Kies weer tabblad Invoegen . Klik op de knop om naar de voettekst te gaan. Nu kun je een voettekst kiezen. Ga met de schuifbalk omlaag en kies ‘Eenvoudig’. Onderaan staat nu ook een paginanummer. Dat willen we niet! Selecteer het woord ‘Pagina’ met het pagina nummer. Druk op Delete . Het paginanummer is weg. Tik in: ‘Het monster van Loch Ness’ Dubbelklik op de gewone tekst. Bekijk het resultaat.
De paginanummers en de voettekst zijn grijs. Toch worden ze normaal afgedrukt als je het werkstuk zou printen. Ze zijn nu grijs, zodat je duidelijk ziet wat bij de voettekst hoort en wat bij de gewone tekst.
24
Word - C Werken met een document
Jij weet vast wel hoe je iets moet afdrukken. Maar daarbij kun je allerlei dingen kiezen. Let maar op!
C
Klik op de Office-knop. Kies Afdrukken . Je krijgt een venster waarin je dingen kunt kiezen. Mogelijkheden bij afdrukken: Wil je niet alle pagina’s afdrukken? – Vul achter ‘Pagina’s:’ in welke je wilt afdrukken. – Voorbeeld: 1,3,5 of 1-2 Wil je twee pagina’s op één vel vel papier? – Vul achter ‘Aantal pagina’s per vel’ in: 2 Wil je op een kleurenprinter alles in zwart/wit afdrukken? (Kleur is duurder) – Kies de knop Eigenschappen . – Kies tabblad Kleur . – Kies zoiets als ‘Afdrukken in grijsschaal’. Kies Annuleren . Je wilt nu niet echt printen. Sla het bestand op als Word9P.
10
•
Het monster van Loch Ness
Een rand om de titel maken. Tekst in kolommen zetten. Een opsomming maken. Een voorblad maken. Een hyperlink toevoegen. Open het bestand Onderzoek.
•
Zoom de tekst in tot 100%. ( 27) Selecteer de hele tekst.
25
Word - C Werken met een document
C
Geef de hele tekst als lettertype Gisha. Maak de hele tekst uitgevuld. Een rand rond de titel zou mooi staan. Dat is heel gemakkelijk! Let maar op. Maak de titel vet, gecentreerd en 24 punten groot. Selecteer de titel. Klik op de knop om een rand om de titel te maken. Let op! Misschien ziet jouw knop er anders uit. Klik dan op het driehoekje van de knop en kies de rand. Je ziet een rechthoek rond de titel. Kleur de rechthoek van binnen middenblauw met deze knop. Maak de eerste alinea van de tekst vetgedrukt en 16 punten groot.
Voeg onderaan een zelfgekozen paginanummer toe. Nu ga je de rest van de tekst in kolommen zetten. Als je veel tekst hebt, leest dat fijner! Selecteer de hele tekst ná de eerste alinea. Kies tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop om kolommen te maken.
26
Word - C Werken met een document
Kies voor 2 kolommen: De tekst staat nu in twee kolommen.
C
Nu ga je een opsomming maken. Let op! Dit is even lastig! Zoek op pagina 2 de alinea op die begint met: ‘Het meer is heel diep’. Selecteer de tekst vanaf hier tot de woorden “is hij al weer weg”. Maak een opsomming met nummers met deze knop. Je ziet nummers voor de 5 redenen staan. Nu maak je nog een mooi voorblad. In Word is dat supersimpel! Kies tabblad Invoegen . Kies Voorblad . Je ziet allerlei voorbladen.
Kies het tweede voorblad (Alfabet) Het voorblad wordt direct gemaakt. Verwijder de ondertitel en tik jouw naam in.
27
Word - C Werken met een document
C
Vul de juiste datum in. Geniet van het uitzicht op de mooie voorkant! Lees de allerlaatste alinea eens! Je gaat een hyperlink maken naar de webcam. Een hyperlink is een verbinding met een website. Als je erop klikt, spring je direct naar die website. Tik onder de laatste regel: ‘Ga hier naar de webcam’. Selecteer het woord ‘hier’. Kies het tabblad Invoegen . Klik op de knop om een hyperlink te maken. Tik bij ‘Adres:’ in: www.lochness.co.uk/livecam/ Maak geen tikfouten! Klik op OK . Van het woord ‘hier’ is een hyperlink gemaakt. Test de hyperlink door er op te klikken terwijl je Ctrl ingedrukt houdt. Niet schrikken als Nessy opduikt!!! Zoek op de pagina naar de webcam. Sluit Internet Explorer.
28
Sla het bestand in Word op als Word10P.
Word - C Werken met een document
11 •
C
Verschijningen
Woorden zoeken en vervangen. Markeerstift gebruiken. Opmaak kopiëren. Watermerk gebruiken. Open het bestand Verschijningen.
•
Maak een rand om de titel. ( 45) Lees het bestand door. Overal is dezelfde tikfout gemaakt: Logh Ness moet zijn Loch Ness. Kies tabblad Start . Klik op de keuze Vervangen . Hier kun je in één keer een woord vervangen door een ander woord. Vul het venster in zoals hier.
Klik op Alles Vervangen . In één keer wordt de fout op 12 plaatsen goedgemaakt. Vervang in heel de tekst ‘Nessie’ door de Engelse naam ‘Nessy’. Sluit het zoek-en-vervang venster. Het is heel makkelijk om iets te zoeken in een tekst. In deze tekst staat ergens iets over een sonar. Je zoekt het op!
29
Word - C Werken met een document
C
Kies menu Bewerken - Zoeken . Vul als zoekwoord ‘sonar’ in. Sluit het zoekvenster met Annuleren . Lees wat een sonar is. Weet je nog hoe de markeerstift werkt? Je gaat alle namen in het artikel markeren. Zoek in de tweede alinea ‘meneer en mevrouw McKay’ op. Selecteer de woorden ‘meneer en mevrouw McKay’. Klik op het driehoekje van de markeerstift-knop. Je kunt allerlei kleuren kiezen. Markeer de woorden geel. Klik nu één keer op de markeerstift-knop (niet op het driehoekje). Alle woorden die je nu selecteert, worden geel gemarkeerd. Markeer alle 7 namen van mensen die Nessy hebben gezien. Klik op de markeerstift-knop om hem uit te zetten. Nu ga je een handige truc leren. Je gaat opmaak kopiëren. Blijf goed wakker! Zoek boven de derde alinea het kopje ‘Foto’s’. Maak het kopje 18 punten groot, vet en donkeroranje.
•
Geef het kopje een schaduw. ( 4) Klik nu ergens in het kopje ‘Foto’s’.
30
Word - C Werken met een document
Klik op de knop om opmaak te kopiëren. De opmaak zit in het geheugen.
C
Selecteer nu het tweede kopje ‘Expedities’. Dit kopje krijgt dezelfde opmaak! Kopieer de opmaak nu ook naar het derde kopje ‘Vervalsingen’. Je gaat een watermerk maken. Dat betekent dat achter je tekst heel vaag een tekst of plaatje komt. Klik op tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop om een watermerk te maken. Kies ‘Aangepast watermerk’. Je krijgt een scherm waarin je dingen kunt instellen. Kies ‘Tekst als watermerk’. Stel de kleur in op donkergrijs. Vul bij ‘Tekst:’ in: PROEFJE en klik op OK . De tekst komt diagonaal op de achtergrond te staan. Nu ga je een foto van Nessy als watermerk gebruiken. Klik weer op de knop om een watermerk te maken. Kies ‘Aangepast watermerk’. Kies ‘Afbeelding als watermerk’. Klik op Afbeelding selecteren . Ga naar de plaats waar jij bestanden opent. Dubbelklik op het bestand Nessy en klik op OK . Op de achtergrond verschijnt een vage foto. Sla het bestand op als Word11P.
31
Word - C Werken met een document
C
12 •
Toets
Open het bestand AndereVoorbeelden. Verander de volgende dingen in het bestand: – Zoom in tot 100%. – Zet paginanummers rechtsonder. – Maak een koptekst met als inhoud: ‘Broertjes en zusjes van Nessy’. – Maak de paginanummers en de koptekst vet en 14 punten groot. – Maak een rand rond de titel en vul de rand met lichtrood. – Markeer het eerste kopje (Loch Morar) lichtblauw. – Kopieer de opmaak van het eerste kopje (Loch Morar) naar alle andere kopjes. – Zet de tekst vanaf het kopje ‘Loch Morar’ in twee kolommen. – Vervang in de hele tekst het woord ‘Ogipogi’ door ‘Ogopogo’. – Maak onderaan een hyperlink naar de website www.babbage-online.nl. – Maak een watermerk met als tekst ‘MONSTERS’.
Sla het bestand op als Word12P. 3
32
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
Tips en trucs 13 • *
Op schoolkamp
D
Een opmaakthema gebruiken. Met Tabs werken. Een opsomming maken. Open het bestand Namen. In Word zitten allerlei mooie achtergronden voor een tekst. Die noem je thema’s. Je gaat nu zo’n thema gebruiken. Kies tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop om een thema te kiezen. Je krijgt een venster met allerlei thema’s. Beweeg over de thema’s. De tekst verandert steeds. Kies als thema ‘Concours’. De hele tekst ziet er nu anders uit! Probeer nog een paar andere thema’s. Kies ten slotte als thema ‘Overvloed’. Klik op de knop Kleuren . Je ziet allerlei kleurencombinaties. Beweeg met je muis over de kleurencombinaties. Kies als combinatie ‘Verve’. Bekijk ook de mogelijkheid om de lettertypes te veranderen. Kies als lettertype voor ‘Civiel’.
De gegevens staan rommelig zo. Je gaat ze mooier maken. Dat doe je met Tabs. Selecteer de namen en telefoonnummers.
33
Word - D Tips en trucs
D
Zoek nu de balk waarin je Tabs kunt plaatsen.
Klik in de buurt van de 3. Er komt een haakje in de balk te staan. Dit is een Tab. Klik in de buurt van de 9. Ook hier komt een Tab. Klik in de buurt van de 5. Foutje! Deze Tab willen we niet. Sleep de laatste Tab omhoog tot aan de titelbalk. De Tab is verdwenen. Haal ook de Tab bij de 9 weg. Maak een nieuwe Tab bij 7. Je ziet nu twee tabs: één bij 3 en één bij 7. Klik nu bij de eerste naam vóór Baggerman. Druk op de Tab-toets van je toetsenbord. De tekst verspringt naar de eerste Tab. Klik nu voor het 06-nummer van Geerten. Druk weer op de Tab-toets van je toetsenbord. Het 06-nummer komt onder de tweede Tab. Zet alle achternamen keurig onder elkaar door de Tab-toets te gebruiken. Doe dit ook met de telefoonnummers. Zet boven het lijstje op de goede plaats de woorden ‘Voornaam’, ‘Achternaam’ en ’Mobiel’.
34
Word - D Tips en trucs
Maak de woorden boven het lijstje zwart. Je krijgt nu dit.
D
Zet boven het lijstje het woord ‘Voorbereidingsteam’ en druk op Enter . Op schoolkamp moet je van alles bij je hebben! Je gaat er een opsomming van maken. Maak twee lege regels onder de lijst met namen. Tik in: ‘Meenemen:’ en druk op de Enter-toets. Klik op tabblad Start . Klik op het driehoekje in het knopje voor opsommingstekens. Kies het opsommingsteken met een kleurtje. Tik in: ‘Zwemkleren’ en druk op de Enter-toets. Je krijgt een nieuw opsommingsteken. Tik in: ‘Slaapzak’. Let op! Houd de Shift-toets ingedrukt en druk op de Enter-toets. Je gaat naar de volgende regel zónder opsommingsteken! Tik in: ‘(er zijn kussens in de boerderij)’.
Tik nu onder elkaar: Spelletjes € 20 zakgeld Toiletspullen Regenpak
35
Word - D Tips en trucs
D
Druk tweemaal op de Enter-toets. De opsomming wordt verbroken. Maak de titel ‘Meenemen’ vet en maak de hele opsomming 14 punten groot. Maak de opsomming vet. Geef de opsomming dezelfde kleur als de namen die erboven staan. Selecteer de hele opsomming met de titel. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop om een tekstvak te maken. Kies onderaan ‘Tekstvak maken’. De opsomming komt in een tekstvak te staan. Maak het tekstvak net zo breed als de lijst erboven. Klik bovenaan op menu Hulpmiddelen voor tekstvakken . Geef het tekstvak een lila kleur-overgang. Sla het bestand op als Word13P.
14 •
Waar slaap ik?
Een tabel maken. Vormen tekenen. Open het bestand Welterusten. Klik onder het tekstvak en zorg voor twee lege regels. Tik in: ‘Slaapkamers:’ en druk op de Enter-toets. Klik op tabblad Invoegen .
36
Word - D Tips en trucs
Druk op de tabel-knop.
D
Houd de muisknop ingedrukt en sleep tot je ziet: ‘Tabel van 6 × 5’. Laat de muisknop los. Je ziet een tabel van 6 kolommen. Vul de tabel in zoals je hier ziet.
Vul in de lege vakjes een paar klasgenoten van jou in. Je kunt de tabel er heel mooi uit laten zien. Klik op de tabel. Kijk bovenaan het scherm. Je kunt allerlei stijlen van tabellen kiezen. Klik op het kleine schuifbalkje naast de stijlen. Kies een tabel paars/lila tabel. Zorg dat alle namen schuingedrukt en niet vet zijn. Je kunt in Word ook tekenen. Dat doe je met Vormen. Klik onder de tabel. Zorg voor twee lege regels. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop om vormen te tekenen. Klik op de keuzes en bekijk welke vormen er allemaal zijn.
37
Word - D Tips en trucs
D
Kies het lachebekje. Sleep over het scherm zodat je een lachebekje ziet verschijnen. Kleur het lachebekje paars door te klikken op de vormstijlen. Zoek in het lachebekje een klein geel vierkantje op bij de mond. Sleep het vierkantje omhoog. Het is een huilebalkje geworden! Op deze manier kun je vormen aanpassen. Maak er weer een lachebekje van! Klik naast het lachebekje. Maak een nieuwe vorm: een denkwolkje. Maak alles zoals in deze tekening. Sla het bestand op als Word14P.
15 •
Geen foutjes maken!
Dingen ongedaan maken. Met spellingcontrole werken. Met grammaticacontrole werken. Een nieuwe map maken tijdens het opslaan. Open het bestand OldeHooghe.
Selecteer de hele tekst. ip: Dit kan met Ctrl + A. Druk op de spatiebalk.
Ohoooooo! Alles verdwijnt. Dit willen we niet! Klik op de Ongedaan-knop. Alles komt weer terug.
38
Word - D Tips en trucs
Word is een slim programma. Het ontdekt veel van jouw tikfouten. Dat is handig!
D
Kies tabblad Controleren . Klik op de knop ‘Spelling en grammatica’. Klik op Opties . Zorg dat ‘Spelling controleren tijdens typen’ aangevinkt is. Zorg dat ‘Grammatica tegelijk met spelling controleren’ aangevinkt is. Klik op OK . Sluit het venster. Je ziet groene en rode golflijntjes in je tekst. De rode golflijntjes kunnen spellingsfouten zijn. De groene golflijntjes kunnen grammaticafouten zijn. Word kent de naam van ‘Olde Hooghe’ niet. Toch is het goed geschreven. Die naam laat je gewoon staan. Rechtsklik op het woord ‘schoolkanp’. Je krijgt een menu met mogelijkheden. Kies ‘schoolkamp’. Het woord wordt verbeterd. Verbeter in elke regel van de opsomming een fout woord.
Het kan zijn dat jij geen golflijntjes ziet. Dat komt dan omdat een leerling de woordenlijst heeft veranderd. Tik dan zelf een woord fout en doe de opdracht.
39
Word - D Tips en trucs
D
Kijk in de 2e regel van het verhaaltje. Onder het woord ‘de’ staat een groen golflijntje. Rechtsklik op ‘de’. Kies voor ‘De’. Verander in de 3e regel het woord ‘er’ in ‘Er’. Je gaat het bestand nu opslaan. Dat doe je altijd in een vaste map. Maar … in die map ga je nu een nieuwe map maken! Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als … . Ga naar de map waar jij altijd bestanden opslaat. Klik op de knop om een nieuwe map te maken. Vul bij ‘Naam:’ in: ‘Schoolkampmap’. Kies Opslaan . Er wordt een nieuwe map gemaakt. Vul als naam van het document in: Word15P. Kies Opslaan .
*16 •
Sjablonen
Een sjabloon gebruiken. Bij kampeerboerderij ‘Olde Hooghe’ worden vakantiewerkers gevraagd. Jij gaat solliciteren. Je maakt een heel officiële sollicitatiebrief! Daarvoor gebruik je een sjabloon. Dat is een voorbeeld van een document. Start Word en klik op de Office-knop. Kies nu ‘Nieuw’. Je krijgt allerlei sjablonen te zien.
40
Word - D Tips en trucs
Kies voor ‘Brieven’.
D
Kies ‘Employment’ – ‘Sollicitatiebrieven’. Dubbelklik op de brief met een blauwe balk bovenaan. Klik bovenaan en vul je naam, adres en telefoonnummer in. Maak de brief helemaal af door jouw gegevens in te vullen. Bedenk zelf een bedrijf waar je solliciteert. Bewaar het bestand met de naam Word16P
Gebruik deze sjablonen als je een brief voor school moet schrijven. Een boekverslag kun je maken met een sjabloon voor een memo. Een werkstuk maak je met een rapport-sjabloon. Je cijfers springen omhoog!
*17 •
Van alles automatisch
Stijlen gebruiken. Een automatische inhoudsopgave maken. Een automatische index maken. Decoratieve initaal maken. Vlak bij kampeerboerderij ‘Olde Hooghe’ is een hunebed. Dat is een leuk onderwerp om na de vakantie een werkstuk over te maken! Daarbij gebruik je een paar handige trucjes! Open het bestand Hunebedden. Maak een paginanummer, linksonder.
41
Word - D Tips en trucs
D
Je gaat nu stijlen gebruiken. Daarmee kun je tekst in één keer andere eigenschappen geven. Later kun je dan heel snel een inhoudsopgave maken. Kies tabblad Start . Je ziet deze stijlen bovenaan:
Selecteer de kop “Inleiding”. Klik nu bovenaan op de stijl “Kop 1”. De kop wordt blauw en vet. Doe dit ook bij de koppen “Drenthe”, “Hunebedden”, “Bronvermelding” en “Terugblik”. Ga terug naar de tweede pagina. Selecteer het kopje “Geschiedenis”. Klik nu bovenaan op de stijl “Kop 2”. Deze kop krijgt een lichtblauwe kleur en staat cursief. Doe nu hetzelfde met de kop “Bijzonderheden”. Geef ook alle andere koppen in het volgende hoofdstuk de stijl “Kop 2”. Even tussendoor: je kunt nu allerlei stijlen kiezen voor de koppen. Laten we het proberen. Klik op tabblad Pagina-indeling . Kies links voor de knop Thema’s . Beweeg over de thema’s die je ziet. Het document verandert steeds. Kies als thema ‘Vermogen’.
42
Speel ook nog wat met de knoppen Kleuren en Lettertypen .
Word - D Tips en trucs
Het voorwerk is gedaan. Nu is het heel makkelijk om een inhoudsopgave te maken!
D
Zet de cursor onder de laatste alinea. Tik in: Ctrl + Enter . Je gaat naar een nieuwe pagina. Kies tabblad Verwijzingen . Klik op de knop voor een inhoudsopgave. Kies de eerste automatische inhoudsopgave. Er verschijnt een complete inhoud! Nu ga je de tekst heel sjiek maken. Dat doe je met de decoratieve initiaal. De eerste letter van een alinea wordt dan heel groot gemaakt. Dat ziet er leuk uit. Ga vooraan de eerste alinea staan. Klik op tabblad Invoegen . Klik op de knop voor een decoratieve initiaal. Kies ‘In tekst’. De eerste letter is nu groot! Doe hetzelfde bij alle alinea’s in het werkstuk. Nu ga je nog één ding doen: Je maakt een trefwoordenregister (index). Dit kan ook automatisch! Klik op tabblad Verwijzingen . Zoek op pagina 2 het kopje ‘Geschiedenis’. Selecteer de woorden ‘Pago Treanth’. Klik nu op de knop om de woorden te markeren. Je krijgt een venster te zien.
43
Word - D Tips en trucs
D
Klik op Alles markeren . Er verschijnen allerlei tekens in de tekst. Gewoon doorgaan! Klik op Sluiten . Dit woord komt later in het trefwoordenregister. Markeer allerlei belangrijke woorden. Doe dit zoals je net gedaan hebt. Om de tekst-tekens onzichtbaar te maken, klik je op deze knop op het tabblad Start . Ga nu naar de laatste pagina. Ga onder de inhoudsopgave staan en druk op Ctrl + Enter . Je krijgt weer een nieuwe pagina. Tik in: Index en druk tweemaal op Enter . Klik nu op de knop Index invoegen op het tabblad Verwijzingen . Klik op OK . Je hebt een index. Geef ten slotte de kop ‘Index’ als stijl ‘Kop 1’. (Je moet even op tabblad Start klikken!)
De tekens die je overal ziet, zijn code’s voor Word. Zo weet het programma waar een kop staat, waar op Enter is gedrukt en zo meer. Wil je de tekens niet meer? Klik dan op tabblad Start en klik op deze knop. Sla het bestand op als Word17P.
44
Word - D Tips en trucs
18 •
D
Toets
OPDRACHT
1
Open het bestand Corvee. Verander de volgende dingen in het bestand: – Maak de titel 24 punten groot. – Maak voor de groepslijst Tabs op 3 en 6 en 9 cm. – Zet de gegevens keurig onder elkaar met de Tabs. – Verbeter de taalfouten in het verhaaltje eronder. (Zorg dat spellingscontrole en grammatica controle aan staan!) – Maak onder het verhaaltje een 2 × 4 tabel. – Vul de tabel zo in.
– Maak onder de tabel deze AutoVorm.
Sla het bestand op als Word18P1. 4
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
OPDRACHT
2
Open een nieuw bestand met als sjabloon het rapport genaamd ‘Oriel’. Geef het bestand als opmaakthema ‘Overvloed’. Verander het kleurenschema in ‘Module’.
45
Word - D Tips en trucs
D
Verander de titel in ‘Ellert en Brammert’. Verander de ondertitel in ‘een volksverhaal’. Zet jouw naam onderaan de pagina bij ‘Auteur’, Vul ook de datum in. Sla het bestand op als Word18P2. 5
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht. OPDRACHT
3
Open het bestand Ellert en Brammert. Geef alle kopjes de als stijl ‘Kop 1’. Maak een decoratieve initiaal bij het begin van elke paragraaf. Maak achteraan een automatische inhouds opgave. Sla het bestand op als Word18P3. 6
46
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.