cursusboek C. van Breugel K. Kats
cursusboek C. van Breugel K. Kats
Illustratieverantwoording Cartoons en strips: Hans Bremmers, Maastricht Technisch tekenwerk: Lansys, Groningen Vormgeving: Sittrop Grafische Realisatie, Oosterhout (gem. Nijmegen) Opmaak: PrePressMediaPartners, Wolvega Foto’s en afbeeldingen: Omslag: Hollandse Hoogte, Amsterdam: Marc de Haan Module-openingen: Martin Hogeboom, Epe
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor: Primair Onderwijs, Algemeen Voortgezet Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie en Hoger Beroepsonderwijs. Voor meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze leermiddelen: www.thiememeulenhoff.nl ISBN 978-90-06-26102-8 Eerste druk, eerste oplage © ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zutphen, 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
Voorwoord In dit boek vind je cursussen voor Word, PowerPoint, Windows, Excel, Internet, MovieMaker en SharePoint. De cursussen zijn stap voor stap opgezet. Zo kun je niet verdwalen. Het is handig als je de toetsen maakt die aan het eind van een blok staan. Zo kun je zien of je alles hebt begrepen. Aan het begin van elke paragraaf staat wat je in die paragraaf leert. Misschien kun je sommige paragrafen overslaan. Overleg dat altijd met je leerkracht! Achter in dit boek vind je de miniprojecten. In die projecten gebruik je allerlei ICT-vaardigheden die je hebt aangeleerd. Sommige vaardigheden worden verdiept. Achter in het boek vind je ook de naslagpagina’s. In de cursussen wordt hiernaar verwezen. Je kunt ze natuurlijk ook zelf als geheugensteuntje gebruiken. Nog enkele afspraken: Soms moet je een belangrijke opdracht laten controleren door je leerkracht. Dan zie je dit pictogram met een nummertje erbij. onderdelen uit de cursussen zijn moeilijker. Ze zijn aangegeven met dit *Sommige pictogram. Overleg met jouw leerkracht of je deze onderdelen moet doen. De hele cursus is in paragrafen verdeeld. Als de les voorbij is, schrijf je de paragraaf op waar je gebleven bent. De volgende keer begin je weer vooraan bij die paragraaf. Veel succes met dit boek! Houten/Ermelo, voorjaar 2008 C. van Breugel, K. Kats
Inhoudsopgave 1
Cursus Word Blok A De basis
1 Pierement te koop 2 Advertentie mooier maken 3 Randen en speciale letters 4 Toets
Blok C Werken met een document 8 10 12 14
Blok B Werken op een pagina
2
5 Het ei van Columbus 6 Afbeelding bewerken 7 Tekstvak 8 Toets
13 Op schoolkamp 14 Waar slaap ik? 15 Geen foutjes maken! 16 Toets
34 37 39 41
Cursus Windows Vista
1 Werken met eenvoudige teksten 2 Paint 3 Rekenmachine 4 Van alles een afbeelding 5 Gadgets op de sidebar 6 Toets
Blok B Werken met bestanden 44 47 50 52 53 54
7 Werken met bestanden 8 Aan de slag 9 Mappen 10 Toets
56 59 62 64
Cursus Internet Blok A Starten
1 Instellingen 2 Startpagina en Geschiedenis 3 Favorieten 4 Toets
Blok C Zoeken, zoeken, zoeken 68 69 72 74
Blok B Informatie van internet halen
24 27 30 32
Blok D Tips en trucs 15 17 20 22
Blok A Bureau-accessoires
3
9 Monsterlijk! 10 Het monster van Loch Ness 11 Verschijningen 12 Toets
5 Beelden zo groot als een flat! 6 Het Vrijheidsbeeld 7 Wat mag wel en wat mag niet? 8 Toets
75 77 78 79
9 Eén of meer zoekwoorden? 10 Tips om te zoeken 11 Zoeken op een site 12 Waar of niet waar? 13 Toets
80 81 83 84 84
Blok D Internet als studiehulp 14 Woordenboeken 15 Kennisnet en meer 16 De grote zoekopdracht
85 86 87
Blok E Mail met Windows Mail 17 Adresboek 18 Mail verzenden 19 Mail verwerken
4
Blok F Mail met Live 88 89 90
93 94 96
Cursus PowerPoint Blok A Presentaties maken
1 Een presentatie aanpassen 2 Een presentatie maken 3 Mooie ontwerpen 4 Toets
Blok C Tips en trucs 100 101 103 106
Blok B Presentaties mooier maken
5
20 Aanmelden bij Live 21 Werken met hotmail 22 Mogelijkheden van Live mail
5 Dia-overgang en opvuleffect 6 Animaties 7 Illustraties en WordArt 8 Toets
9 Tekstvak en tabel 10 Grafiek en hyperlink 11 Geluid en film 12 Handigheidjes *13 Werken met een sjabloon 14 Toets
114 117 120 121 124 125
107 109 111 113
Cursus Excel Blok A De basis
1 Vullen 2 Vullen zonder tikken 3 Opmaken 4 Toets
Blok C Grafieken en afdrukken 128 129 132 134
8 Bloeddruk 9 Bloeddruk op een lijn 10 Kleuren en nog meer 11 Toets
142 145 148 150
Blok B Slim rekenen 5 Hoeveel kost jouw vakantie? *6 Hittegolf 7 Toets
6
136 138 140
Cursus SharePoint Blok A Jouw eigen homepage
1 SharePoint Designer verkennen 154 2 De website bekijken 156 3 Leuke extra’s 159 4 Hyperlinks en knoppen 160 5 Toets 163
Blok B * Een website bouwen
*6 De basispagina maken *7 De basispagina kopiëren *8 De website afmaken *9 Toets
164 166 169 172
7
Cursus MovieMaker Blok A Foto’s als een movie
1 Alles op een rijtje 2 Beweging en teksten 3 Gesproken tekst 4 De movie publiceren 5 Toets
Blok B Een movie van video’s 174 176 179 180 181
Mini-project
1 Welvaart 2 Lichaamsgroei 3 Waar woon je?
6 Alles bekijken 7 Verder aanpassen 8 Toets
183 184 186
Naslagpagina 187 195 203
Word Windows Internet PowerPoint Excel SharePoint
211 218 223 225 230 235
Word Blok A De basis
p.
8
Blok B Werken op een pagina
p. 15
Blok C Werken met een document
p. 24
Blok D Tips en trucs
p. 34
A
De basis 1 • Pierement te koop! Een bestand openen en weer opslaan. Tekst verplaatsen. Lettertype en lettergrootte veranderen. Uitlijning veranderen. Het €-teken tikken. Tekens als ö en è tikken. Symbolen als ( tikken. Je gaat nu met de cursus Word aan het werk. Boven elke paragraaf zie je welke onderdelen er aan de orde komen. Niet alle dingen worden meer uitgelegd. Weet je niet meer hoe iets werkt? Kijk dan achter in dit boek bij de naslagpagina’s. Bij een opdracht staat soms een aanduiding als ( 4). Je kunt dan hulp vinden bij punt 4 van de naslagpagina’s van Word.
•
Start het programma Word. Klik op de knop om een bestand te openen. Ga naar de plaats waar jij bestanden moet openen. (Vraag aan je leerkracht welke plaats dat is) Open het bestand Pierement. (Een pierement is een draaiorgel!) Wissel de eerste en de tweede regel om. Er staat nu op de eerste regel: Te koop: Op de tweede regel staat: Pierement.
•
Geef de hele tekst als lettertype Verdana. ( 4)
Als je tekst selecteert en je gaat er met de muis op staan, verschijnt er een doorzichtig scherm. Als je op dat scherm gaat staan, zie je allerlei mogelijkheden. Zo kun je heel snel een tekst vet maken. Ook kun je het lettertype of de lettergrootte veranderen.
Word - A De basis
•
Maak de eerste twee regels 60 punten groot. ( 4) Let op! 60 punten is geen normale afmeting. Je moet dit getal intikken bij de Tekengrootte.
A
•
Maak de rest van de tekst 18 punten groot. ( 4)
•
Maak de tweede regel vet. ( 5)
• Maak de rest van de tekst uitgevuld. (•10) Je hebt dan twee rechte kantlijnen.
Centreer de eerste en de tweede regel. ( 10)
Zet bij de prijs (E 950) een €-teken in plaats van de E. ( 1)
•
•
Verander Eugene in Eugène. ( 2) Verander Du Pre in Du Pré. Verander Exloermond in Exloërmond.
•
Zet voor het telefoonnummer het teken ( ( 3)
•
Maak het adres helemaal cursief. ( 5) Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als… . Ga naar de plaats waar jij bestanden opslaat. (Vraag aan je leerkracht welke plaats dat is) Sla het bestand op als Word1.
Word - A De basis
A
2 • Advertentie mooier maken *
Marges veranderen. Tekst kleuren. Achtergrond kleuren.
Je gaat nu de advertentie over het pierement mooier maken. Let maar op, die is zó verkocht! Start het programma Word als het nodig is. Open het bestand Draaiorgel. (Weet je nog waar jij bestanden moet openen?) Bekijk het afdrukvoorbeeld met deze knop. Je krijgt dan een goed overzicht over je document. Je ziet de advertentie van het pierement weer. Het zou mooier zijn als de pagina beter gevuld was. Daarom ga je de marges groter maken. De marge is de witruimte rondom de tekst. Kies Afdrukvoorbeeld sluiten . Kies tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop om de marges te veranderen. Kies voor smalle marges. Hé, dit is niet wat we bedoelen. Kies nu voor brede marges. De pagina is nu keurig gevuld. Het woord ‘Pierement’ is te breed. Selecteer het woord ‘Pierement’. Klik op tabblad Start . Klik op de knop om tekst te verkleinen.
10
Word - A De basis
A
Bekijk weer het afdrukvoorbeeld. De tekst past nu veel mooier op de pagina. Klik op Afdrukvoorbeeld sluiten . Het afdrukvoorbeeld verdwijnt. Nu ga je de kleur van de tekst aanpassen. Selecteer de eerste twee regels.
•
Geef deze regels een blauwe kleur. ( 7)
•
Geef de rest van de tekst een blauwe kleur. ( 7) Nu ga je de kleur van de achtergrond aanpassen. Kies tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop Paginakleur . Je kunt een kleur uitkiezen. Kies lichtgroen. De kleur van de achtergrond verandert. Bekijk nogmaals het afdrukvoorbeeld. De achtergrond is hier wit! Bij het afdrukken wordt de achtergrond niet gekleurd. Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als… . Ga naar de plaats waar jij bestanden opslaat. (Weet je nog welke plaats dat is?) Sla het bestand op als Word2.
11
Word - A De basis
A
3 • Randen en speciale letters *
Een rand maken rond een pagina. Speciale letters maken zoals schaduw en contour.
Nog één keer pakken we het pierement erbij. Je gaat de advertentie nu helemaal afmaken. Eerst maak je een mooie rand! Start het programma Word als het nodig is. Open het bestand TeKoop. Kies tabblad Pagina-indeling . Je kunt nu allerlei keuzes maken. Klik op de knop voor paginaranden. Kijk in de afbeelding welke keuzes je moet maken: - Kies bij ‘Instelling:’ voor ‘Kader’. - Kies bij ‘Stijl:’ voor de rand die je ziet. - Kies bij ‘Kleur:’ voor blauw. Klik op OK en bekijk het resultaat.
Dit ziet er sjiek uit. Er zijn nog leukere randen! Je gaat een plaatje kiezen in de rand. Klik weer op de knop voor paginaranden. Kies bij ‘Illustraties:’ voor de muzieknoten. Zet de dikte op 30 punten. Laat de kleur op middenblauw staan. Klik op OK en kijk wat het wordt. Dit is een prima rand. We laten het zo!
12
Word - A De basis
Je kunt letters op allerlei manieren mooi maken. Je gaat de letters eens een schaduw geven.
A
Selecteer het woord ‘Pierement’ bovenaan. Kies tabblad Start . Klik nu op het kleine knopje om het venster voor lettertypes te krijgen. Je ziet een aantal mogelijkheden. Kies ‘Verzonken’ en klik op OK . Klik ergens in je tekst en kijk hoe het eruit ziet. Mooi hè? Geef de eerste twee regels als effect ‘Schaduw’. Selecteer nu de tweede regel. Geef de tweede regel als effect ‘Contour’. Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als… . Ga naar de plaats waar jij bestanden opslaat. Sla het bestand op als Word3.
13
Word - A De basis
A
4 • Toets Je krijgt nu een toets. Alle dingen die je in dit hoofdstuk geleerd hebt, moet je toepassen. Veel succes! Start het programma Word als het nodig is. Open het bestand Klassenfeest. Verander de volgende dingen in het bestand: - - - - - - - - - - - - - - -
* *
Maak de marges smal (1,27 cm). Geef de hele tekst als lettertype Trebuchet. Maak de titel 36 punten groot en vet. Maak de rest van de tekst 14 punten groot. Maak de titel gecentreerd. Maak het verhaaltje uitgevuld. Verander ‘5 euro’ in ‘€ 5’. Verander ‘Kolste’ in ‘Kolsté’ Verander ‘Marienweerd’ in ‘Mariënweerd’. Verander ‘Tel.’ In ‘(’ voor de stippellijn. Zet het teken Maak de hele tekst donkerblauw. Maak de achtergrond lichtrood. Geef de titel als effect ‘Reliëf’. Kopieer de hele tekst een keer, zodat hij 2 keer op 1 pagina past. Sla het bestand op als Word4.
1
14
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
Werken op een pagina In dit blok leer je weer andere nieuwe dingen over Word. Vanaf nu zeggen we niet meer dat je Word moet starten. Dat kun je zelf wel!
B
5 • Het ei van Columbus Hoeveel woorden zijn er? Een WordArt maken en bewerken.
Heidi heeft een opdracht van Nederlands. Ze moet een blad maken over een gezegde: ‘het ei van Columbus’. Er moeten 100 tot 150 woorden op staan. Ook moet het leuk uit zien. Alle bladen zullen worden opgehangen voor een ouderavond. Open het bestand Columbus. Klik ergens in de tekst. Onderaan zie je gegevens over de tekst. Zoek op hoeveel woorden er in de tekst staan. Klopt het aantal woorden voor Heidi’s opdracht? Geef de hele tekst als lettertype Corbel. Maak de tekst 16 punten groot.
•
Maak de tekst uitgevuld. ( 10) Maak een aantal belangrijke woorden cursief. ( 5)
•
15
Word - B Werken op een pagina
B
Je gaat nu een WordArt invoegen. Dat heb je vast wel eens gedaan. Wist je dat er een heleboel mogelijkheden zijn? Zet de cursor bovenaan je tekst. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop voor WordArt. Je krijgt een scherm met mogelijkheden. Kies de 2e WordArt op de 2e rij. Je moet nu je tekst intikken. Tik in: ‘Het ei van Columbus’. Klik op OK . Je ziet de WordArt in je tekst. Klik op de WordArt. Je gaat nu de WordArt bewerken. Daarvoor gebruik je de ‘Hulpmiddelen voor WordArt’. Klik bovenaan op ‘Hulpmiddelen voor WordArt’. Klik op de knop om de kleur te kiezen. Verander de kleur in oranje. Klik nogmaals op de kleur-knop en kies dan Kleurovergang . Kies één van de donkere variaties. De WordArt is veranderd! Klik op de knop voor schaduweffecten. Kies een schaduw uit. Klik nu op de knop van tekstterugloop. Kies ‘Om kader’. Je tekst loopt nu rondom de WordArt.
16
Word - B Werken op een pagina
Klik nu op de knop om de WordArt rechtop te zetten.
B
Sleep nu aan de hoeken tot de WordArt net zo hoog is als de pagina. Sleep de WordArt naar rechts op de pagina. Sla het bestand op als Word5.
Hier zie je de betekenis van alle hulpmiddelen voor WordArt.
6 • Afbeelding bewerken Een afbeelding invoegen. Een afbeelding bewerken. Randen toevoegen. Je weet vast wel hoe je een foto of tekening in Word kunt invoegen. Zo’n foto kun je ook bewerken. Let maar eens op! Open het bestand Amerika. Zet de cursor bovenin de tekst.
17
Word - B Werken op een pagina
B
Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop om een afbeelding uit een bestand in te voegen. Ga naar de map waarin jij bestanden moet openen. Dubbelklik op het bestand HetEi. Er komt een afbeelding op het scherm. Klik op de afbeelding. De WordArt past misschien niet naast de afbeelding. Maak de afbeelding zo breed dat de WordArt er naast past.
Je gaat nu de afbeelding bewerken. Daarvoor zijn de ‘Hulpmiddelen voor afbeeldingen’ nodig. Selecteer de afbeelding. Klik bovenaan op tabblad Hulpmiddelen voor afbeelding . Klik op de knop voor tekstterugloop. Kies ‘Om kader’. De tekst blijft nu keurig om de afbeelding heen lopen.
18
Word - B Werken op een pagina
Je ziet links en onder de afbeelding gekke rafels. Die willen we niet! Je gaat daarom de afbeelding bijsnijden.
B
Klik op de knop om de afbeelding bij te snijden. De aanwijzer verandert in twee hoeken. Rondom de afbeelding zijn lijntjes gekomen. Sleep zo’n lijntje naar rechts tot de rafelrand links weg is. Sleep ook het onderste lijntje naar boven. Prachtig! De rafels zijn verdwenen. Zet de Bijsnijd-knop weer uit door er op te klikken. Sleep weer aan de hoeken tot de afbeelding even breed is als de tekst. De afbeelding is een beetje onscherp. Daar kun je iets aan doen. Zorg dat de afbeelding geselecteerd is. Klik op de knop om het contrast te veranderen. Kies voor +40%. De afbeelding ziet er scherper uit. De afbeelding mag een beetje donkerder. Let op! Klik op de knop voor de helderheid. Kies hier –30%. Het kleurverschil is groter geworden.
19
Word - B Werken op een pagina
B
Je kunt de afbeelding ook in allerlei kleuren omzetten. Je gaat er een echt antieke plaat van maken! Klik op de knop om de kleur te veranderen. Kies de donkerbruine variatie. De plaat is antiek geworden! Maak een rand van 1 pt om de afbeelding met deze knop. Als laatste maak je nog een schaduw. Zorg dat de afbeelding nog steeds is geselecteerd. Beweeg bovenaan over de randen. Je ziet de afbeelding steeds veranderen. Kies de middelste knop. De afbeelding krijgt een schaduw. Sla het bestand op als Word6.
7 • Tekstvak Een tekstvak invoegen. Een tekstvak bewerken. Je gaat het blad over Columbus afmaken. Dat doe je door een tekstvak in te voegen. Dit is een apart stukje tekst waar extra aandacht op valt. Open het bestand Eitje. Je ziet weer het blad over Columbus. Zet de cursor onderaan de tekst. Druk twee keer op de Enter-toets. Je krijgt lege regels. Tik in: Tegenwoordig zeggen we: “Eitje!” als we iets makkelijk vinden. Dat komt vast van het gezegde ‘Het ei van Columbus’.
20
Word - B Werken op een pagina
Selecteer de regels die je net hebt ingetikt.
B
Kies het tabblad Invoegen Klik nu op de knop om een tekstvak te maken. Je krijgt allerlei keuzemogelijkheden. Kies onderaan voor Tekstvak maken De regels staan nu in een tekstvak. Het tekstvak is misschien naar een andere plaats gesprongen. Dat komt omdat het te breed is. Maak het tekstvak net zo breed als de gewone tekst. Dit kan door aan de hoekjes te slepen. Zet het tekstvak onder het verhaal. Daar is nog precies één hoekje over! Zorg dat het tekstvak is geselecteerd. Klik bovenaan op tabblad Hulpmiddelen voor tekstvakken . Maak het tekstvak oranje. Dat kan met deze knoppen:
*
Geef het tekstvak een schaduw. Dat kan met deze knop.
*
Kies voor Vorm wijzigen en geef het tekstvak ronde hoeken. Sla het bestand op als Word7.
21
Word - B Werken op een pagina
B
8 • Toets Je krijgt nu een toets. Sterkte ermee! Open het bestand Standbeeld. Verander de volgende dingen in het bestand: - Tik onderaan hoeveel woorden het document telt. - Maak de hele tekst uitgevuld. - Geef de hele tekst als lettertype Book Antiqua, 16 punten groot. - Zet de hele tekst in een tekstvak. - Vul het tekstvak met een kleuroverloop van wit naar lichtblauw. - Maak de tekst in het tekstvak donkerblauw. - Maak het tekstvak ongeveer vierkant. - Zet het tekstvak rechtsonder op de pagina. Klik naast het tekstvak. Het is niet meer geselecteerd. Maak nu een WordArt op deze manier: - De tekst is: Columbus. - De WordArt staat rechtop en is donkerblauw. - De WordArt staat links op de pagina. - De WordArt is net zo hoog als de pagina. Klik naast de WordArt. Hij is niet meer geselecteerd. Voeg nu de afbeelding Beeld in. Verander de foto op deze manier: - Zet de tekstterugloop van de foto op ‘Om kader’. - Snijd de foto bij tot je alleen het standbeeld overhoudt. (Kijk naar het voorbeeld!) - Vul met de foto de ruimte rechtsboven. - Maak er een zwart-wit foto van. Zo ziet hij er ‘oud’ uit! - Geef de foto meer contrast.
22
Word - B Werken op een pagina
- Geef de foto minder helderheid. - Kies bij de fotolijsten voor een rechthoek met schuine rand.
*
B
Sla het bestand op als Word8. 2
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
23
C
Werken met een document Je gaat nu allerlei dingen leren over een heel document. Bijvoorbeeld: Hoe maak je paginanummers? Hoe maak je een koptekst? Hoe maak je een mooi voorblad? Je leert het allemaal in blok C!
9 • Monsterlijk! Inzoomen en uitzoomen. Paginanummers toevoegen. Koptekst en voettekst toevoegen. Afdrukken met allerlei mogelijkheden. Open het bestand Monster. Kun jij de tekst lezen? Dan heb je héél goede ogen! De tekst is nu heel klein. Gelukkig kun je inzoomen en uitzoomen. Dat ga je nu leren. Kies tabblad Beeld . Probeer alle knoppen die je in deze afbeelding ziet. Kijk! Dat is beter. Nu weet je hoe je kunt inzoomen en uitzoomen. Selecteer de hele tekst. ip: dit kan met Ctrl + A . Geef de hele tekst het lettertype Andalus. Maak de hele tekst 14 punten groot. Maak de hele tekst uitgevuld. Je gaat nu paginanummers toevoegen. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop voor paginanummers. Kies Boven aan pagina . Je krijgt heel veel mogelijkheden.
24
Word - C Werken met een document
Kies ‘Haakjes 2’. Je ziet boven de eerste pagina een paginanummer verschijnen.
C
Dubbelklik op de tekst. Je ziet het paginanummer nog steeds. Kies nogmaals voor Invoegen - Paginanummer . Kies deze keer ‘Accentbalk 1’. Dubbelklik weer op de tekst. Je gaat nu een voettekst invoeren. Dit is een regel die onderaan elke pagina staat. Handig om te weten: een regel die bovenaan elke pagina staat, noem je een koptekst. Kies weer tabblad Invoegen . Klik op de knop om naar de voettekst te gaan. Nu kun je een voettekst kiezen. Ga met de schuifbalk omlaag en kies ‘Eenvoudig’. Onderaan staat nu ook een paginanummer. Dat willen we niet! Selecteer het woord ‘Pagina’ met het paginanummer. Druk op Delete . Het paginanummer is weg. Tik in: ‘Het monster van Loch Ness’ Dubbelklik op de gewone tekst. Bekijk het resultaat.
25
Word - C Werken met een document
C
De paginanummers en de voettekst zijn grijs. Toch worden ze normaal afgedrukt als je het werkstuk zou printen. Ze zijn nu grijs, zodat je duidelijk ziet wat bij de voettekst hoort en wat bij de gewone tekst. Jij weet vast wel hoe je iets moet afdrukken. Maar daarbij kun je allerlei dingen kiezen. Let maar op! Klik op de Office-knop. Kies Afdrukken . Je krijgt een venster waarin je dingen kunt kiezen. Kijk in het kader wat je allemaal kunt kiezen. Mogelijkheden bij afdrukken: Wil je niet alle pagina’s afdrukken? – Vul achter ‘Pagina’s:’ in welke je wilt afdrukken. Voorbeeld: 1,3,5 of 1-2 Wil je twee pagina’s op één vel vel papier? – Vul achter ‘Aantal pagina’s per vel’ in: 2 Wil je op een kleurenprinter alles in zwart/wit afdrukken? (Kleur is duurder) – Kies de knop Eigenschappen . – Kies tabblad Kleur . – Kies zoiets als ‘Afdrukken in grijsschaal’. Kies Annuleren . Je wilt nu niet echt printen. Sla het bestand op als Word9.
26
Word - C Werken met een document
10 •
Het monster van Loch Ness
C
Een rand om de titel maken. Tekst in kolommen zetten. Een opsomming maken. Open het bestand Monster.
•
Zoom de tekst in tot 100%. ( 23) Selecteer de hele tekst. Geef de hele tekst als lettertype Gisha. Maak de hele tekst uitgevuld. Een rand rond de titel zou mooi staan. Die maak je heel gemakkelijk! Let maar op. Maak de titel vet en 28 punten groot.
•
Centreer de titel. ( 10)
•
Geef de titel een schaduw. ( 6) Selecteer de titel. Klik op de knop om een rand om de titel te maken. Let op! Misschien ziet jouw knop er anders uit. Klik dan op het driehoekje van de knop en kies de rand. Je ziet een rechthoek rond de titel. Kleur de rechthoek van binnen middenblauw met deze knop.
27
Word - C Werken met een document
C
Maak de eerste alinea van de tekst vetgedrukt en 16 punten groot.
Voeg onderaan een zelfgekozen paginanummer toe. Nu ga je de rest van de tekst in kolommen zetten. Als je veel tekst hebt, leest dat fijner! Selecteer de hele tekst ná de eerste alinea. Kies tabblad Pagina-indeling . Klik op de knop om kolommen te maken. Kies voor 2 kolommen. De tekst staat nu in twee kolommen. Nu ga je een opsomming maken. Let op! Dit is even lastig! Zoek op pagina 2 de alinea op die begint met: ‘Het meer is heel diep’. Selecteer de tekst van hier tot aan de woorden “is hij al weer weg”. Maak een opsomming met nummers met deze knop. Je ziet nummers voor de 5 redenen staan.
28
Word - C Werken met een document
Nu maak je nog een mooi voorblad. In Word is dat supersimpel!
C
Kies tabblad Invoegen . Je ziet allerlei voorbladen. Kies het tweede voorblad (Alfabet) Het voorblad wordt direct gemaakt. Verwijder de ondertitel en tik jouw naam in. Vul de juiste datum in. Geniet van het uitzicht op de mooie voorkant! Sla het bestand op als Word10.
29
Word - C Werken met een document
C
11 •
Verschijningen
Woorden zoeken en vervangen. Markeerstift gebruiken. Opmaak kopiëren. Open het bestand Verschijningen.
•
Maak een rand om de titel. ( 40)
•
Voeg de afbeelding Nessy in. ( 33) Zet de afbeelding rechtsonder en laat de tekst er omheen lopen. ( 34)
•
• Geef de afbeelding iets meer contrast. (•34)
Maak een fotolijst rond de afbeelding. ( 34)
Lees het bestand door. Overal is dezelfde tikfout gemaakt: Logh Ness moet zijn Loch Ness. Kies tabblad Start . Klik op de keuze Vervangen . Hier kun je in één keer een woord vervangen door een ander woord. Vul het venster in zoals hier. Klik op Alles Vervangen . In één keer wordt de fout op 12 plaatsen goedgemaakt. Vervang in de hele tekst ‘Nessie’ door de Engelse naam ‘Nessy’. Sluit het zoek-en-vervang venster.
30
Word - C Werken met een document
Het is heel makkelijk om iets te zoeken in een tekst. In deze tekst staat ergens iets over een sonar. Je zoekt het op!
C
Klik op tabblad Start . Klik op de keuze Zoeken . Vul als zoekwoord ‘sonar’ in. Sluit het zoekvenster met Annuleren . Lees wat een sonar is. Weet je nog hoe de markeerstift werkt? Je gaat alle namen in het artikel markeren. Zoek in de tweede alinea ‘meneer en mevrouw McKay’ op. Selecteer de woorden ‘meneer en mevrouw McKay’. Klik op het driehoekje van de markeerstift-knop. Je kunt allerlei kleuren kiezen. Markeer de woorden geel. Klik nu één keer op de markeerstift-knop (niet op het driehoekje). Alle woorden die je nu selecteert, worden geel gemarkeerd. Markeer alle 7 namen van mensen die Nessy hebben gezien. Klik op de markeerstift-knop om hem uit te zetten.
31
Word - C Werken met een document
C
Nu ga je een handige truc leren. Je gaat opmaak kopiëren. Blijf goed wakker! Zoek boven de derde alinea het kopje ‘Foto’s’. Maak het kopje 18 punten groot, vet en donkeroranje.
•
Geef het kopje als effect schaduw. ( 6) Klik nu ergens in het kopje ‘Foto’s’. Klik op de knop om opmaak te kopiëren. De opmaak zit in het geheugen. Selecteer nu het tweede kopje ‘Expedities’. Dit kopje krijgt dezelfde opmaak! Kopieer de opmaak nu ook naar het derde kopje ‘Vervalsingen’. Sla het bestand op als Word11.
12 •
Toets
Je krijgt nu weer een toets. Maak er wat van! Open het bestand AndereVoorbeelden. Verander de volgende dingen in het bestand: - Zoom in tot 100%. - Zet paginanummers rechtsonder. - Maak een koptekst met als inhoud: ‘Broertjes en zusjes van Nessy’. - Maak een rand rond de titel en vul de rand met lichtrood. - Markeer het eerste kopje (Loch Morar) met lichtblauw. - Kopieer de opmaak van het eerste kopje (Loch Morar) naar alle andere kopjes. - Zet de tekst vanaf het kopje ‘Loch Morar’ in twee kolommen.
* 32
Word - C Werken met een document
- Vervang in de hele tekst het woord ‘Ogipogi’ door ‘Ogopogo’. - Voeg het voorblad ‘Contrast in.’ Zet hierin alleen de titel en jouw naam; haal alle andere onderdelen weg.
C
Sla het bestand op als Word12. 3
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.
33
D
Tips en trucs Je kunt van alles met Word. Tabellen maken, opsommingen maken, allerlei vormen tekenen. Je gaat er mee aan de slag!
13 •
Op schoolkamp
Met Tabs werken. Een opsomming maken. Open het bestand Gegevens. Maak van de eerste regel een WordArt in de kleuren van de regenboog. ( 36)
•
De gegevens staan rommelig zo. Je gaat ze mooier maken. Dat doe je met Tabs. Selecteer de namen en telefoonnummers. Maak de namen 14 punten groot en geef ze als lettertype Gisha. Zorg dat de namen nog steeds geselecteerd zijn. Zoek nu de balk waarin je Tabs kunt plaatsen. Klik in de buurt van de 3. Er komt een haakje in de balk te staan. Dit is een Tab. Klik in de buurt van de 9. Ook hier komt een Tab. Klik in de buurt van de 5. Foutje! Deze Tab willen we niet. Sleep de laatste Tab omhoog tot aan de titelbalk. De Tab is verdwenen. Haal ook de Tab bij de 9 weg.
34
Word - D Tips en trucs
Maak een nieuwe Tab bij 7. Je ziet nu twee tabs: één bij 3 en één bij 7.
D
Klik nu bij de eerste naam vóór Baggerman. Druk op de Tab-toets van je toetsenbord. De tekst verspringt naar de eerste Tab. Klik nu voor het 06-nummer van Geerten. Druk weer op de Tab-toets van je toetsenbord. Het 06-nummer komt onder de tweede Tab. Zet alle achternamen keurig onder elkaar door de Tab-toets te gebruiken. Doe dit ook met de telefoonnummers. Zet boven het lijstje op de goede plaats de woorden ‘Voornaam’, ‘Achternaam’ en ’Mobiel’. Maak de woorden boven het lijstje vet. Je krijgt nu dit.
Zet boven het lijstje het woord ‘Voorbereidingsteam’. Op schoolkamp moet je van alles bij je hebben! Je gaat er een opsomming van maken. Maak twee lege regels onder de lijst met namen. Tik in: ‘Meenemen:’ en druk op de Enter-toets. Klik op tabblad Start .
35
Word - D Tips en trucs
D
Klik op het driehoekje in het knopje voor opsommingstekens. Kies het opsommingsteken met een kleurtje. Tik in: ‘Zwemkleren’ en druk op de Enter-toets. Je krijgt een nieuw opsommingsteken. Tik in: ‘Slaapzak’. Let op! Houd de Shift-toets ingedrukt en druk op de Enter-toets. Je gaat naar de volgende regel zónder opsommingsteken! Tik in: ‘(er zijn kussens in de boerderij)’.
Tik nu onder elkaar: Spelletjes € 20 zakgeld Toiletspullen Regenpak
Druk tweemaal op de Enter-toets. De opsomming wordt verbroken. Maak de titel ‘Meenemen’ vet en 14 punten groot. Selecteer de hele opsomming met de titel. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop om een tekstvak te maken. Kies onderaan ‘Tekstvak maken’. De opsomming komt in een tekstvak te staan. Maak het tekstvak net zo breed als de lijst erboven. Klik bovenaan op menu Hulpmiddelen voor tekstvakken .
36
Word - D Tips en trucs
Geef het tekstvak een oranje kleur-overgang.
D
Sla het bestand op als Word13.
14 •
Waar slaap ik?
Een tabel maken. Vormen tekenen. Open het bestand Slaapkamers. Klik onder het tekstvak en zorg voor twee lege regels. Tik in: ‘Slaapkamers:’ en druk op de Enter-toets. Klik op tabblad Invoegen . Druk op de tabel-knop. Houd de muisknop ingedrukt en sleep tot je ziet: ‘Tabel van 6 × 5’. Laat de muisknop los. Je ziet een tabel van 6 kolommen. Vul de tabel in zoals je hier ziet.
Vul in de lege vakjes een paar klasgenoten van jou in.
37
Word - D Tips en trucs
D
Je kunt de tabel heel mooi maken. Klik op de tabel. Kijk bovenaan het scherm. Je kunt allerlei stijlen van tabellen kiezen.
Klik op het kleine schuifbalkje naast de stijlen. Kies een groene tabel. Zorg dat alle namen schuingedrukt en niet vet zijn. Je kunt in Word ook tekenen. Dat doe je door met Vormen. Klik onder de tabel. Zorg voor twee lege regels. Kies tabblad Invoegen . Klik op de knop om vormen te maken. Klik op de keuzes en bekijk welke vormen er allemaal zijn. Kies het lachebekje. Sleep over het scherm zodat je een lachebekje ziet verschijnen. Kleur het lachebekje rood door te klikken op de vormstijlen. Zoek in het lachebekje een klein geel vierkantje op bij de mond.
38
Sleep het vierkantje omhoog. Het is een huilebalkje geworden! Op deze manier kun je vormen bewerken.
Word - D Tips en trucs
Maak er weer een lachebekje van!
D
Klik naast het lachebekje. Maak een nieuwe vorm: een denkwolkje. Maak alles zoals in deze tekening. Sla het bestand op als Word14.
15 •
Geen foutjes maken!
Dingen ongedaan maken. Met spellingcontrole werken. Met grammaticacontrole werken. Een nieuwe map maken tijdens het opslaan. Open het bestand OldeHooghe. Selecteer de hele tekst. ip: Dit kan met Ctrl + A. Druk op de spatiebalk. Ohoooooo! Alles verdwijnt. Dit willen we niet! Klik bovenaan op de Ongedaan-knop. Alles komt weer terug. Word is een slim programma. Het ontdekt veel van jouw tikfouten. Dat is handig! Kies tabblad Controleren . Klik op de knop ‘Spelling en grammatica’. Klik op Opties . Zorg dat ‘Spelling controleren tijdens typen’ aangevinkt is. Zorg dat ‘Grammatica tegelijk met spelling controleren’ aangevinkt is.
39
Word - D Tips en trucs
D
Klik op OK . Sluit het venster. Je ziet groene en rode golflijntjes in je tekst. De rode golflijntjes kunnen spellingsfouten zijn. De groene golflijntjes kunnen grammaticafouten zijn. Word kent de naam van ‘Olde Hooghe’ niet. Toch is het goed geschreven. Die naam laat je gewoon staan. Rechtsklik op het woord ‘schoolkanp’. Je krijgt een menu met mogelijkheden. Kies ‘schoolkamp’. Het woord wordt verbeterd. Verbeter in elke regel van de opsomming een fout woord.
Het kan zijn dat jij geen golflijntjes ziet. Dat komt dan omdat een leerling de woordenlijst heeft veranderd. Tik dan zelf een woord fout en doe de opdracht. Kijk in de 2e regel van het verhaaltje. Onder het woord ‘de’ staat een groen golflijntje. Rechtsklik op ‘de’. Kies voor ‘De’. Verander in de 3e regel het woord ‘er’ in ‘Er’. Je gaat het bestand nu opslaan. Dat doe je altijd in een vaste map. Maar … in die map ga je nu een nieuwe map maken! Klik op de Office-knop. Kies Opslaan als … .
40
Word - D Tips en trucs
Ga naar de map waar jij altijd bestanden opslaat.
D
Klik op de knop om een nieuwe map te maken. Vul bij ‘Naam:’ in: ‘Schoolkampmap’. Kies Opslaan . Er wordt een nieuwe map gemaakt. Vul als naam van het document in: Word15. Kies Opslaan .
16 •
Toets
Je krijgt nu de laatste toets. Kom op, we gaan ervoor! Open het bestand Finale. Verander de volgende dingen in het bestand: – Maak de titel 24 punten groot. – Maak voor de namenlijst Tabs op 3 en 7 en 11 cm. – Zet de gegevens keurig onder elkaar met de Tabs. – Verbeter de taalfouten in het verhaaltje eronder. (Zorg dat spellingscontrole en grammatica controle aanstaan!) – Maak onder het verhaaltje een 4 x 2 tabel. – Vul de tabel zo in.
– Geef de tabel een stijl waarin rood voorkomt. – Maak deze opsomming onder de tabel,
– Maak onder de opsomming deze ster.
41
Word - D Tips en trucs
D
ips: Geef de ster een schaduw. Als je op de ster rechtsklikt, kun je tekst toevoegen.
* *
Sla het bestand op als Word16. 4
42
Laat het bestand controleren door jouw leerkracht.