Cultuurbeleidsplan 2012-2013
Provincie Oost-Vlaanderen Markt 1, 9340 Lede
Voorwoord Lede een levendige, culturele gemeente…. Cultuur geeft mensen middelen om te laten zien wie ze zijn. Met cultuur geven ze vorm aan hun identiteit. Cultuur geeft mensen ook de gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Of het een bezoek aan een concert, een tentoonstelling, een toneel of de bibliotheek is, cultuur creëert een veelheid aan plekken waar mensen samenkomen en met elkaar in gesprek gaan. Voor bezoekers van culturele activiteiten is de sociale component vaak een bijna even belangrijke reden om deel te nemen als de inhoud van de tentoonstelling, de toneelvoorstelling of het concert. Meedoen aan cultuur geeft mensen het gevoel ergens bij te horen. Door in de plaatselijke fanfare te spelen, een creatieve cursus te volgen of deel te nemen aan een literaire avond voelen mensen zich verbonden met anderen. Ook geeft cultuur verschillende bevolkingsgroepen de mogelijkheid om de eigen wortels te laten zien. Een Indiase kookavond of een Hongaarse dansavond zijn activiteiten die het gemeenschapsgevoel versterken. Cultuur inspireert, enthousiasmeert en kan tegenstellingen oproepen waardoor debat en discussie ontstaan, maar kan daardoor mensen juist ook weer dichter bij elkaar brengen en tot ontmoeting leiden tussen verschillende publieksgroepen. Immers, een samenleving zonder debat en zonder ontmoeting is een dode samenleving. Cultuur is dan ook een essentiële voorwaarde voor een dynamische en levendige samenleving. Investeren in cultuur is een noodzaak. Het gemeentebestuur van Lede heeft, binnen zijn mogelijkheden, steeds met overtuiging en enthousiasme geprobeerd om tegemoet te komen aan de culturele verwachtingen. Omdat we in Lede op cultureel vlak een grote stap vooruit wensen te zetten werd geïnvesteerd in bijkomende culturele infrastructuur, die in de eerste plaats uitnodigend en gastvrij moet zijn. Daaraan gekoppeld werd besloten om dit cultuurbeleidsplan op te maken voor de komende twee jaar. Dit plan vertolkt de toekomstvisie op cultuur in Lede. Er werd het afgelopen jaar heel hard gewerkt om te komen tot dit cultuurbeleidsplan 2012-2013.
2
Mijn bijzondere dank gaat uit naar Ingrid Cobbaut en Lieve De Kimpe, administratief medewerkers van de cultuurdienst, en naar de leden van de stuurgroep, voor de tijd en de energie die zij vrijmaakten, om mee te werken aan dit beleidsdocument. Alle cultuurliefhebbers, culturele verenigingen, jongeren, inwoners van Lede en externe partners die deelnamen aan de enquêtes over het cultuurbeleid in Lede, wil ik tevens van harte danken. Deze grondige bevraging heeft ons laten zien wat er in Lede ontbreekt op vlak van cultuur. Het voorliggende cultuurbeleidsplan wil hieraan tegemoetkomen. De komende jaren zal er in hoofdzaak werk gemaakt worden van een eigen cultureel aanbod, een verbetering van het bestaande aanbod en het stimuleren van het aanbod van de andere initiatiefnemers. Onze Leedse verenigingen blijven een belangrijke pijler binnen ons beleid en worden uitgenodigd om samen met de cultuurdienst en andere partners cultuur mee te maken en vorm te geven. Samen willen wij cultuur creëren en beleven in onze levendige, culturele gemeente Lede. Elke Meganck Schepen voor cultuur Lede, 15 december 2011
3
Inhoudstafel 1.
Algemeen – situatieschets
1.1.
Lede, een levendige gemeente
1.2.
Maatschappelijke context 1.2.1. Algemene informatie Openingsuren Deelgemeenten Bestuurssamenstelling Samenstelling van het college van burgemeester en schepenen Samenstelling van de gemeenteraad 1.2.2. Demografische gegevens Bevolkingsaantal Bevolking naar leeftijdscategorieën 2010 Bevolkingsevolutie per deelgemeente 1.2.2.1. Natuurlijk proces 1.2.2.2. Migratieproces 1.2.3. Economie en Welzijn 1.2.4. Onderwijs 1.2.5. Toerisme, vrije tijd en ontspanning 1.2.6. Ambachten en industrie Leedse Steen Confectie, schoenen … 1.2.7. Landbouw in Groot-Lede 1.2.8. Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten
1.3.
Culturele contex 1.3.1. De Afdeling Vrije Tijd 1.3.1.1. De dienst cultuur Algemeen Personeelsbezetting Takenpakket 1.3.1.2. De Bibliotheek 1.3.1.3. De Academie voor Muziek en Woord 1.3.2. Partners in cultuur 1.3.2.1. De andere diensten van de afdeling vrije tijd 1.3.2.2. Andere gemeentelijke diensten 1.3.2.3. De adviesraden 1.3.2.4. Andere raden 1.3.2.5. Gemeenteraadscommissies 1.3.2.6. Bestuursorganen 1.3.2.7. Samenwerkingsverbanden 1.3.2.8. Overige besturen 4
2.
Swot-analyse
3.
Missie en visie
4.
Strategische en operationele doelstellingen
4.1.
Strategische doelstellingen
4.2.
Operationele doelstellingen 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4.
Infrastructuur Cultuuraanbod Gemeenschapsvorming Toerisme - cultureel erfgoed
5.
Participatieproces
6.
Bijlagen
6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8.
6.9. 6.10. 6.11. 6.12. 6.13.
Begroting 2011 cultuur Organogram van de gemeente Overzicht van de verenigingen Werkloosheidscijfers te Lede Scholenaanbod in Lede De functiebeschrijving van de cultuurbeleidscoördinator De gemeenteraadsbeslissing betreft de aanstelling van de cultuurbeleidscoördinator. De gemeenteraadsbeslissing houdende de omvorming van het beheersorgaan van de bibliotheek naar een gezamenlijk beheersorgaan voor de plaatselijke openbare bibliotheek en het gemeenschapscentrum. De gemeenteraadsbeslissing goedkeuring reglement tot subsidiëring van culturele verenigingen De gemeenteraadsbeslissing goedkeuring subsidiereglement seniorenverenigingen Het advies van de cultuurraad over het cultuurbeleidsplan 20122013 Het advies van het beheersorgaan voor de plaatselijke openbare bibliotheek en het gemeenschapscentrum. De gemeenteraadsbeslissing houdende de goedkeuring van het cultuurbeleidsplan 2012-2013
5
1. Algemeen - situatieschets 1.1.
Lede, een levendige gemeente
Door haar centrale ligging ten opzichte van belangrijke provinciesteden en de goede verbindingen met deze handelscentra, is Lede uitgegroeid tot een aantrekkelijk woongebied, echter zonder haar landelijk karakter te verliezen. De gemeente Lede bestaat uit de deelgemeenten Lede, Oordegem, Smetlede, Wanzele, Impe en het gehucht Papegem. Het behoort tot de provincie Oost-Vlaanderen. Lede ligt centraal in de driehoek Gent – Aalst – Dendermonde. De gemeente wordt ten noorden begrensd door Wichelen, ten oosten door Aalst, ten zuiden door Sint-Lievens-Houtem en Erpe-Mere en ten westen door Wetteren. Op bestuurlijk vlak behoort Lede tot het kanton van het arrondissement Aalst. Op justitieel gebied maakt Lede deel uit van het gerechtelijk arrondissement Dendermonde.
Lede (deelgemeenten Oordegem, Smetlede, Impe, Wanzele en Lede en gehucht Papegem)
Ligging binnen het arrondissement Aalst
6
1.2. Maatschappelijke context 1.2.1
Algemene informatie
Adres:
Markt 1 9340 Lede 053/60 68 00 053/80 33 09
[email protected] www.lede.be
Telefoon Faxnummer E-mail Website: Openingsuren Maandag Dinsdag Woensdag
Voormiddag 09.00 – 12.00 u 09.00 – 12.00 u 09 00 – 12.00 u
Donderdag Vrijdag
09 00 – 12 00 u 09.00 – 12.00 u
zaterdag zondag
gesloten gesloten
Namiddag gesloten gesloten 13.30 – 16.00 u gesloten gesloten
Avond
17.00 – 19.00 u enkel voor de dienst Burgerzaken, Patrimonium, Stedenbouw, Verkeer, Milieu en Landbouw en de Technische Dienst.
Deelgemeenten: Lede Oordegem Smetlede Wanzele Impe
9340 9340 9340 9340 9340
Gehucht Papegem
9340
Bestuurssamenstelling d.d. november 2011: De gemeenteraad is samengesteld uit 25 leden. De meerderheid wordt gevormd door een coalitie van CD&V en VLD. In de gemeenteraad heeft de CD&V 9 zetels, VLD 7 zetels, SP.A 3 zetels, Vlaams Belang 3 zetels, Groen 1 zetel en zetelen 2 onafhankelijken. 7
Samenstelling van het college van burgemeester en schepenen: Burgemeester Geert Grepdon (open VLD) Bevoegd voor voorzitter gemeenteraad en het college van burgemeester en schepenen – administratieve organisatie en personeelszaken – public relations – patrimonium – politie en veiligheid – verkeer en mobiliteit – erediensten. 1e schepen Dirk Rasschaert (open VLD) Bevoegd voor openbare werken (inclusief wegen – rioleringen – gemeentegebouwen – groenvoorziening en begraafplaatsen) – energie en nutsvoorzieningen – land- en tuinbouw. 2de schepen Elke Meganck (CD&V) Bevoegd voor communicatie en informatie – gezin – jeugd – cultuur – feestelijkheden – bibliotheek – kinderopvang – ontwikkelingssamenwerking. 3de schepen Kamiel De Smet (CD&V) Bevoegd voor bevolking – burgerlijke stand – militie – kieszaken – vreemdelingen – sport – emancipatiebeleid – senioren. 4e schepen Annelies De Meersman (open VLD) Bevoegd voor financiën – rechtszaken – Europese zaken – brandweer – middenstand en handel – nijverheid en tewerkstelling – marktaangelegenheden – onderwijs (incl. Academie voor Muziek en Woord). 5e schepen Steven Henderickx (CD&V) Bevoegd voor informatica – ruimtelijke ordening en stedenbouw – huisvesting – sociale woningbouw – toerisme – leefmilieu en reiniging. OCMW-voorzitter Roland Uyttendaele (CD&V) Bevoegd voor sociale zaken – welzijns- en gezondheidszorg – Gehandicaptenbeleid. Samenstelling van de gemeenteraad: Burgemeester Geert Grepdon
Open VLD
Schepenen Dirk Rasschaert Elke Meganck Kamiel De Smet Annelies De Meersman Steven Henderickx
Open VLD CD&V CD&V Open VLD CD&V
8
OCMW-voorzitter Roland Uyttendaele
CD&V
Raadsleden: Norbert De Smet Peter Venneman Jonny Bach Freddy Beirens Hilde De Gendt Robert De Mulder Geertrui Van De Velde Sofie Vereecken Hans Sonck Paul De Winne Edwin Brantegem Jo Maebe Franky Van Gyseghem Nadine De Schutter Marc Boterberg Jurgen Van Hauwermeiren Frans Fransen Norbert De Jonge Jan Lievens
Open VLD Open VLD Open VLD Open VLD CD&V CD&V CD&V CD&V CD&V CD&V SP.a – Spirit - Groen SP.a – Spirit - Groen SP.a – Spirit - Groen SP.a – Spirit - Groen Vlaams Belang Vlaams Belang Vlaams Belang Onafhankelijk Onafhankelijk
Secretaris: Paul Vijverman 1.2.2
Demografische gegevens
Bevolkingsaantal Mannen Vrouwen Totaal
31/12/2007 31/12/2008 31/12/2009 31/12/2010 8 638 8 699 8 722 8 828 8 840 8 866 8 907 9 054 17 478 17 565 17 629 17 882 Bevolkingsevolutie groot-Lede 9200 9000 8800 8600 8400 mannen 2007
vrouwen 2008
9
2009
2010
Bevolking naar leeftijdscategorieën 2010 0 - 6jaar 7-17 jaar 18 -55jaar 55+ totaal
Mannen 752 1 018 4 481 2 577 8 828
vrouwen 672 998 4 464 2 920 9 054
totaal 1 424 2 016 8 945 5 497 17 882
% 7.96 11,27 50,02 30,74 100
55 + 18- 55 jaar
vrouw en m annen
7 - 17 jaar 0-6 jaar 0
1000
2000
3000
4000
5000
Bevolkingsevolutie per deelgemeente 31/12/200 31/12/2008 31/12/2009 31/12/2010 7 Lede 10 982 11 119 11 100 11 244 Oordegem 2 809 2 783 2 817 2 917 Smetlede 1 117 1 113 1 126 1 132 Impe 1 027 1 010 1 040 1 014 Wanzele 1 094 1 086 1 106 1 097 Totaal 17 478 17 565 17 629 17 882
bevolkingstaantal 2010 Wanzele Impe 2010
Smetlede Oordegem Lede 0
2000
4000
Lede
Oordegem
6000 Smetlede
10
8000 Impe
10000 Wanzele
12000
Lede behoort met zijn 17 882 inwoners tot de middelgrote gemeenten. Er is globaal genomen een lichte aangroei van de bevolking. Deze evolutie van de bevolking is de resultante van twee groeiprocessen: een natuurlijk groeiproces en een migratiebeweging. 1.2.2.1. Het natuurlijk proces Met het natuurlijk proces wordt de evolutie van het saldo van het aantal geboorten en overlijden bedoeld. Natuurlijke beweging JAAR
GEBOORTEN
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
156 160 159 164 178 153 179 208 200 210 176
OVERLIJDENS NATUURLIJKE BEWEGING 150 +6 174 - 14 164 -5 164 0 161 +17 140 +13 147 +32 146 +62 138 +62 140 +70 154 +22
1.2.2.2. Migratieproces Migratiebeweging JAAR 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
MIGRATIEBEWEGING -9 - 55 - 13 +5 + 83 + 72 + 88 + 180 + 59 + 20 + 245
11
Inwoners met een niet-Belgische nationaliteit 31/12/2000 31/12/2001 31/12/2002 31/12/2003 31/12/2004 31/12/2005 31/12/2006 31/12/2007 31/12/2008 31/12/2009 31/12/2010 1.2.3
91 98 84 104 125 114 132 143 152 127 179
Economie en welzijn
Lede Aalst Erpe-Mere Arr. Aalst Wichelen Wetteren Arr. Dendermonde Oost-Vlaanderen Vlaanderen
Werkloosheidsgraad 09/2011 09/2010 09/2009 5,00 % 5,70 % 6,22 % 7,74 % 8,53 % 8,73 % 4,85 % 5,58 % 5,73 % 6,12 % 6,72 % 6,93 % 5,21 % 5,48 % 5,73 % 6,20 % 6,57 % 6,50 % 5,44 % 5,79 % 6,00 % 6,53 % 7,05 % 7,32 % 6,80 % 7,82 % 7,43 %
De werkloosheidsgraad van Lede bedraagt momenteel 5 %. Deze ligt lager dan de werkloosheidsgraad in de provincie en Vlaanderen. In vergelijking met de vorige jaren daalt de werkloosheid in Lede. Enkel Erpe-Mere heeft een lagere werkloosheidsgraad. Het aantal allochtonen en aantal werkloze allochtonen in onze gemeente stijgt lichtjes. In augustus 2011 was 8,44 % van de werklozen allochtoon. Lede heeft weinig werkgelegenheid te bieden door het ontbreken van grote industriële bedrijven. Lede is een forensengemeente. Een enorm groot aantal reizigers uit verschillende randgemeenten maken gebruik van de zeer gunstige spoorverbinding Gent-Brussel. In bijlage 6.4. vind je nog meer cijfergegevens over de werkloosheid te Lede.
12
1.2.4
Onderwijs
Lede heeft een uitgebreid aanbod aan onderwijsinstellingen. Elke deelgemeente beschikt over een kleuter- en lagere schoolafdeling. In Lede is er een school voor secundair onderwijs. Er is eveneens een Academie voor Muziek en Woord. In de omliggende gemeenten zoals Aalst, Wetteren en Erpe-Mere zijn ook diverse onderwijsinstellingen. Zie bijlage 6.5. voor een overzicht van het scholenaanbod in Lede.
1.2.5
Toerisme, vrije tijd en ontspanning
Lede is door zijn verkeersgunstige ligging hoofdzakelijk gekend als een pendelgemeente maar toch met een groen karakter o.a. met het natuurgebied Honegem-Solegem. Vooral de deelgemeenten Smetlede en Oordegem en een stuk van Impe worden gekenmerkt door grote, open landbouwkouters. De Fauconniersmolen, een stenen windmolen te Oordegem, is de toeristische blikvanger bij uitstek en de vele grote en kleine kapellen zijn heel kenmerkend voor Lede. Verder is het park van Mesen zeker een bezoek waard. En wat uniek is in de streek: er is een oude constateurfabriek in Lede. Er is mogelijkheid tot verblijf in Lede via de formule “kamer en ontbijt”. Momenteel zijn er drie B&B’s, waarvan er twee in Lede zelf gelegen zijn en één in Oordegem. B&B Bremenhulweg, Bremenhulweg 20 te Lede B&B Mirabella, Blomstraat 4 te Lede B&B Ter Kluize, Kluize 18 te Oordegem Door het landelijk karakter van de gemeente en het groot aantal monumentale kerken, hoeven en kapellen heeft Lede heel wat troeven voor de zachte recreatie. Er zijn 7 gemeentelijke bewegwijzerde (houten paal met gekleurde kop) wandelingen die gebundeld werden in één wandelkaart “Lede anders bekeken”. Daarvoor werd er een samenwerking aangegaan met de vzw De Streekspiegel. Daarnaast is er nog een provinciaal wandelpad “De Vier Uitersten”.
13
Voor de fietsliefhebbers is er nog een mountainbikeroute van 43 km. Lede is ook aangesloten op het fietsknooppuntennetwerk Scheldeland. In het kader van het project 10.000 stappen Vlaanderen is er in Lede een wandelroute van 6 km met een startpunt aan de gemeentelijke sporthal “De Ommegang”. Met de fiets- en wandelroute “De Boerenbuitenroute” kan men kennismaken met de Leedse land- en tuinbouwbedrijven. Dit is een initiatief van de Landelijke Gilde en de K.V.L.V. met medewerking van de vzw Plattelandsklassen en de gemeente Lede. In het kader van erfgoed zijn er tien erfgoedwandelingen uitgeschreven door de culturele raad. Deze erfgoedwandelingen zijn verspreid over groot-Lede en geven allerlei leuke weetjes en historische feiten weer. 1.2.6. Ambachten en industrie Leedse Steen In de kerkrekeningen van 1462-1463 is sprake van ‘een arduingroeve van de kerk op Overimpe’. De Leedse steengroeven zijn inderdaad te situeren te Overimpe, maar ook in de nabijheid van de Grote Kapel, bij de windmolen nabij het kerkhof, op de Grote Kouter en in de Wan (streek Bellaert-Keiberg). Heel wat kerken en huizen van enig aanzien werden gebouwd met Leedse steen. Eveneens in Nederland, waar onze steen ‘Vlaamse Arduin’ werd genoemd. In de periode 1463-1469 werd steen gekapt in de groeve van Overimpe voor het nieuwe O.L.Vrouwkoor van onze kerk. De koorvensters aan de noordzijde werden eveneens met deze steen gemaakt. Voor de torens aan de vestingmuren van Aalst en Dendermonde werd in 1471 de Leedse steen gebruikt. Voor de kerk van Mere (1497) en een watermolen in Dendermonde (1501) werd Leedse steen geleverd. In 1506 werd onze witte steen gebruikt voor het bouwen van de kerk en de waterpoort in Hulst (NL), de kerk van Olsene en een nieuwe toren naast de ‘Nieuwstraatpoort’ te Aalst. En de bouwwerken volgden : 1514 : een brug te Impe 1532 : een nieuw portaal voor de O.L.Vrouwekerk te Dendermonde 1534 : de pilaren van de Sint-Martinuskerk te Aalst 1538 : het Schepenhuis in Hulst (NL) 1551 : de vergroting van de Sint-Janskerk (nu Sint-Baafs) te Gent 1585 : de heropbouw van onze Sint-Martinuskerk (na de brandstichting door de Geuzen in 1582). 14
Dan volgden nog tientallen gebouwen en kerken, tot wanneer einde 18de eeuw de steengroeven uitgeput geraakten. Tijdens de ‘Hongerjaren’, medio 19de eeuw, werd toch nog een poging gedaan om de steengroeven opnieuw uit te baten. Blijkbaar met redelijk succes : ‘meer dan een miljoen kalsijden (straatstenen) werden er uit gemaakt ter verbetering van de gemeentewegen’. Deze werden gebruikt voor de wegen Lede-Hofstade en Lede-Schoonaarde. Maar nadien was de aloude ontginning definitief voorbij. Confectie, schoenen … Het maken van hemden ‘thuis’ bestond reeds eind 19de eeuw. Honderden moeders en dochters zaten thuis, van ’s morgens tot ’s avonds, aan de naaimachine (zonder motor!). De ateliers werden later opgericht. We moeten evenwel noteren dat in 1875 een zekere Franciscus Verschelden, komende van Ronse, als eerste hier een hemdenfabriek opstartte. Enkele ateliers begonnen hun activiteiten tussen 1900 en WO I, een groter deel tussen beide oorlogen. De meeste ondernemers startten evenwel vlak na WO II. Verschillende bedrijven hadden arbeidsters ‘op atelier’ plus ‘thuis’. Hemden, schorten, ‘corsetten’, mantels, uniformen, breiwerken maar ook schoenen en pantoffels werden in Lede gefabriceerd. Tot de jaren ‘60 was Lede gekend voor zijn talrijke (thuiswerkende) kleermakers die de voorgesneden broeken en vesten (per trein) afhaalden in Brusselse kledingzaken en 2 weken later als afgewerkte kostuums afleverden. Hier in Lede waren eveneens enkele, tamelijk belangrijke ondernemers van wegenwerken. Al deze ondernemingen verdwenen ‘als sneeuw voor de zon’ in de periode 1960-1970 ingevolge de ‘lageloonepidemie’. Alle ’loonintensieve’ artikelen waren oorzaak van de steeds maar stijgende ’index’. Het middel om deze af te remmen was de invoer uit, of het laten fabriceren in landen waar de lonen slechts een fractie waren van de onze. 1.2.7. Landbouw in Groot-Lede Het aantal hectaren landbouwgrond in Groot-Lede is de laatste jaren slechts weinig gewijzigd: 1990 2006
1.081 ha 1.113 ha
Het aantal bedrijven is enorm verminderd en de gecultiveerde oppervlakten per bedrijf (tot 30ha) evenzeer:
15
1990 2000 2006
Totaal 207 119 90
<10ha 170 84 57
10-30ha 35 26 22
30-50ha 2 7 8
>50ha 0 2 3
Het aantal tewerkgestelde personen is zeer verminderd: 1990 2000 2006
330 184 139
1.2.8. Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten Deelgemeente Lede
Beschermde Monumenten
Beschermde landschappen Oordegem
Beschermde monumenten
Impe
Beschermde Monumenten
Smetlede Wanzele
Beschermde landschappen Beschermde monumenten Beschermde Monumenten
1. Sint-Martinuskerk 2. La Lédoise, fabriek voor zelfbestatigers 3. Huis Verschelden 4. gemeentehuis Honegem, Solegem, sintAppolonia Honegem, Solegem, sintAppolonia 1. Sint-Martinuskerk 2. Sint-Martinuskerk 3. Fauconniersmolen 4. Hof van Robijns 1. Watermolen met woning 2. Pastorie Impe 3. Watermolen met omgeving inclusief Molenbeek 1. Orgel St-Pharaildiskerk 2. Pastorie Smetlede 1. Orgel St-Bavokerk 2. Pastorie Wanzele
16
Datum Klassering 23/6/1960 10/06/1999 30/04/2004 16/06/2010 02/07/1990 24/06/1992 28/12/1936 08/04/1981 02/07/1948 14/07/2004 18/10/1973 27/01/2003 18/10/1973 07/02/1980 27/01/2003 19/08/1980 27/01/2003
1.3.
Culturele context
Het gemeentebestuur Lede bestaat uit drie afdelingen: de afdeling algemene zaken, de afdeling grondgebied en de afdeling vrije tijd. Zie organogram bijlage 6.2.
1.3.1.
De Afdeling Vrije Tijd
De afdeling vrije tijd bestaat uit 6 diensten:
Cultuur Jeugd Kinderopvang Sport Academie voor Muziek en Woord Bibliotheek
Coördinaten: De cultuurbeleidscoördinator, jeugdconsulent, coördinator buitenschoolse opvang en de administratief medewerkers van cultuur, kinderopvang en jeugd zijn gehuisvest in het gemeentehuis. Al het personeel van de sportdienst is gehuisvest in de gemeentelijke sporthal. De bibliothecaris en assistenten zijn gehuisvest in de bibliotheek, die deel uitmaken van het ontmoetingscentrum “De Bron”. De academie voor muziek en woord is gehuisvest in “Huize Moens” en in het administratief centrum te Lede. Gemeentehuis Adres: Markt 1, 9340, Lede 053 60 68 60
[email protected] – 053 60 68 61
[email protected] – 0523 60 68 62
[email protected] – 053 60 68 63 Huize Moens Adres: Markt 5, 9340 Lede 053/60 68 70
[email protected]
17
Administratief centrum Adres: administratief centrum, 9340 Lede Sportcomplex De Ommegang Adres: Ommeganglaan 60A, 9340 Lede
[email protected] – 053 60 68 64 sporthal: 053 80 82 84 Zaal De Bron – Openbare Bibliotheek Lede Adres: Kerkevijverstraat 19A, 9340 Lede
[email protected] - 053 82 53 30 Ontmoetingscentra Ontmoetingscentrum Oordegem Oordegemdorp 29, 9340 Oordegem Ontmoetingscentrum Impe Essestraat 4, 9340 Impe Ontmoetingscentrum Wanzele Watermolenstraat 11, 9340 Lede Bibliotheek Uitleenpost Oordegem Adres: Oordegemdorp 29, 9340 Oordegem 09 365 08 05 Gemeenschapscentrum “De Volkskring” Adres: Kerkevijverstraat, 9340 Lede ! Nog in opbouw Kinderopvangplaatsen Buitenschoolse Kinderopvang Klavertje Vier Lede Steenstraat 7, 9340 Lede Klavertje Vier Wanzele Watermolenstraat 13, 9340 Lede Klavertje Vier Oordegem Oordegemdorp 29, 9340 Lede Speelplein Krawietel Watermolenstraat 13, 9340 Lede 053 80 76 09 Knutselatelier Rammelstraat 1a, 9340 Lede 053 60 68 69
18
1.3.1.1.
De Dienst Cultuur
Algemeen De cultuurdienst stimuleert, ondersteunt en promoot het bruisende verenigingsleven en stelt zich tot doel de participatie te verruimen, de kwaliteit te verhogen en het zorgen voor een evenwichtig cultureel aanbod. De cultuurdienst organiseert zelf activiteiten en coördineert culturele evenementen. Verder is de cultuurdienst ook een aanspreekpunt voor het toerisme in de gemeente. Zij zorgt voor toeristische informatie ondermeer van de fiets- en wandelpaden. De cultuurdienst begeleidt en ondersteunt de gemeentelijke culturele raad, de seniorenraad, het gemeentelijk 11.11.11.-actiecomité Lede en de gemeentelijke raad voor ontwikkelingssamenwerking (GROS). Personeelsbezetting:
Cultuurbeleidscoördinator (niv. B): Claudia Rombaut. Adm. medewerkers cultuur (niv. C): Ingrid Cobbaut en Martine Horlez (1/2).
Takenpakket Activiteiten cultuurdienst: organiseren van workshops voor kinderen, week van de Smaak en Open Monumentendag. Activiteiten in samenwerking met culturele raad: Erfgoeddag, Dag van het park, Open Monumentendag, Lede Creatief (Weekend Amateurskunsten), Paaseierenworp toren gemeentehuis, Sterdagen (kerstbeurs), muziekconcerten en tentoonstellingen. Activiteiten in samenwerking met seniorenraad: vorming- en infonamiddagen, spelnamiddagen, shownamiddag en groepsreis. Activiteiten in samenwerking met gemeentelijk 11.11.11-comité: Organisatie 11.11.11-geldinzameling, infoavonden en kookavonden gegeven door allochtonen. Activiteiten voor toerisme: wandelnamiddagen ter promotie van de gemeentelijke wandelpaden. Secretariaat culturele raad, seniorenraad en gemeentelijke raad voor ontwikkelingssamenwerking (GROS).
19
Ondersteuning verenigingsleven: Subsidies Lede heeft een bloeiend verenigingsleven. Er zijn 90 culturele verenigingen aangesloten bij de culturele raad waarvan er een 80 verenigingen een toelage krijgen volgens het subsidiereglement en 10 een vaste toelage krijgen. In 2010 werd een nieuw subsidiereglement goedgekeurd waarbij de nadruk ligt op “openstaan voor” de ganse Leedse gemeenschap of een groot deel ervan, zonder evenwel aandacht te verliezen voor de sociale en maatschappelijke waarde die verenigingen kunnen betekenen die zich alleen of hoofdzakelijk richten op activiteiten voor hun leden. De cultuurdienst en de cultuurraad willen de verenigingen stimuleren om meer samenwerkingsverbanden met andere verenigingen, de cultuurraad of de cultuurdienst aan te gaan. Uitleendienst Tegen betaling van een waarborg en een huur kunnen verenigingen aangesloten bij een gemeentelijke raad materieel (muziekinstallatie, koffiezetapparaat, dataprojector, spots, partytafels, chalet …) ontlenen. Ten behoeve van niet-commerciële initiatieven kan eveneens gebruik gemaakt worden van het feestmateriaal van de gemeente (dranghekkens, vlaggenmasten en vlaggen, podium ...). Website Elke vereniging heeft een eigen pagina op de gemeentelijke website waar men kort zijn vereniging kan voorstellen. Eveneens is er de mogelijkheid tot het publiceren van activiteiten op de website. Uitkalender in Aktueel Elke vereniging aangesloten bij een officiële raad krijgt de mogelijkheid tot het gratis publiceren van de activiteiten in de uitkalender van het plaatselijk reklaamblad (momenteel is dit ‘Aktueel’). Infrastructuur Je kunt als vereniging (of als privépersoon/commerciële instelling voor een activiteit met een sociaal-cultureel doel) een aanvraag doen om een lokaal te huren van de gemeente: Beschikbare lokalen: 20
Zaal De Bron Polyvalente zaal Bovenzaal Balkonzaal Ontmoetingscentrum Impe Ontmoetingscentrum Wanzele Ontmoetingscentrum Oordegem Gemeenschapscentrum “De Volkskring”: in opbouw Huize Moens Parketzaal Zolder Cultuurbeleidsplan 2012-2013 Door het opstellen van een cultuurbeleidsplan voor de periode 2012-2013 en het aanwerven van een cultuurbeleidscoördinator met ingang van 1 januari 2012, stapt de gemeente Lede in het decreet inzake het stimuleren van een kwalitatief en integraal cultuurbeleid. De gemeente beschikt momenteel over voldoende culturele infrastructuur en is zelfs al bezig aan uitbreiding met de bouw van een gemeenschapscentrum. Het gemeentebestuur heeft gekozen om het bestaande beheersorgaan voor de P.O.B. om te vormen tot een gezamenlijk Beheersorgaan voor de Plaatselijke Openbare Bibliotheek en het Gemeenschapscentrum.
1.3.1.2.
De Bibliotheek
Algemeen De bibliotheek is vrij toegankelijk voor iedereen. Om gebruik te maken van de bibliotheek moet je als lid ingeschreven zijn. Deze inschrijving is gratis. Er dient enkel een identiteitsbewijs voorgelegd te worden. De elektronische identiteitskaart wordt als lenerskaart geactiveerd. Wie niet over een elektronische pas beschikt ontvangt gratis een lenerskaart. Audiovisuele materialen kunnen ontleend worden vanaf 12 jaar. Kinderen jonger dan 12 jaar mogen enkel audiovisuele materialen ontlenen uit pakketten bestemd voor kinderen. De ontlening van alle materialen is kosteloos. Er worden kleine vergoedingen gevraagd voor reservaties en kopieën.
21
Personeelsbezetting
Bibliothecaris Bibliotheekassistenten
Raf Ermens Hilde Melckenbeeck Erna Redant Martine Rottiers Eddy De Vuyst Marcia Van Den Eeckhout Betty De Winne Marijke Wynant Marleen Use Tine Deroeck Technisch assistent (onderhoud) Annick Baeyens
Openingsuren Lede
Oordegem
Maandag
17 – 20 uur
18 – 20 uur
Dinsdag
09 – 12 uur
gesloten
Woensdag
14 – 18 uur
14 – 16 uur
Donderdag
13.30 – 16.30 uur
gesloten
Vrijdag
16 – 20 uur
gesloten
Zaterdag
09 – 12 uur
10-12uur
Zondag
gesloten
gesloten
Collectie De collectie bevat Jeugdboeken Jeugdstrips Volwassenen boeken (fictie, non-fictie) Volwassenen strips Luisterboeken (ook in Daisy-formaat) Tijdschriften Cd-roms Dvd’s. Sinds 2009 is er een online catalogus en kan je online je boeken verlengen.
22
Internet en databanken In de bibliotheek kan je terecht om gratis te surfen. In Lede zijn er 2 internetcomputers en 1 in Oordegem. Je kan de internet-pc eveneens reserveren voor een half uur. Even de mogelijkheden op een rij:
Onze catalogus is gekoppeld met de literaire databanken van Literom, zodat je informatie over auteur, recensies e.a. gemakkelijk terugvindt. Op onze pc's kan je terecht op Mediargus, waar je miljoenen krantenartikels digitaal terug kan vinden. Op de internetpc's kan je emailen en chatten. Eén van onze pc's kun je reserveren, zodat je steeds zeker bent van een plaatsje. Je kunt documenten aanpassen of maken in Word, Excel en Powerpoint en uiteraard ook afprinten. Je kunt ook zoeken in het digitale archief van Test-Aankoop en Budget&Recht.
Uitbreidingsactiviteiten Activiteiten die niet rechtstreeks met het uitlenen van materialen te maken hebben zijn velerlei. Deze activiteiten kaderen ook in de opdracht van de openbare bibliotheken om te werken rond cultuur, informatie, kennis en ontspanning en rond cultuurspreiding en cultuurparticipatie zoals voorleesactiviteiten voor kinderen jeugdboekenweek bibliotheekweek auteurslezingen kinderjury deelname aan week van de Smaak deelname aan gedichtendag bibliotheek-aan-huis deelname aan week van de amateurskunsten … In het kader van streekgericht bibliotheekbeleid hebben de bibliotheken van de regio Aalst, waar onder de bibliotheek van Lede, zich verenigd in de interlokale vereniging BibArt die activiteiten organiseert rond film, leesbevordering, leesgroepen en het dichten van de digitale kloof.
23
Gebruikers Het aantal actieve leners (leners die in een jaar minstens één werk ontleenden) blijft al enkele jaren in stijgende lijn. 175 mensen maken gebruik van een collectieve kaart. jaar
Totaal
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
3276 3348 3489 3651 3791 3840 3951 4125 4385 4447
1.3.1.3.
Bevolking begin jaar 16 943 16 867 16 857 16 863 16 986 17 068 17 195 17 478 17 565 17 629
Evolutie
Bereik
+ + + + + + + + +
19,34 19,85 20,70 21,65 22,32 22,50 22,98 23,60 24,96 25,26
2,20 % 4,21 % 4,64 % 3,83 % 1,29 % 2,89 % 4,40 % 6,30 % 1,41%
% % % % % % % % % %
De Academie voor Muziek en Woord
De academie voor Muziek en Woord organiseert deeltijds kunstonderwijs. Dit is een officieel erkende vorm van avondonderwijs, georganiseerd door de gemeente, gesubsidieerd door de gemeente en door de Vlaamse Gemeenschap. De academie is toegankelijk voor alle leerlingen vanaf 6 jaar. Voor muziek biedt de academie de volgende instrumenten aan: cello, dwarsfluit, gitaar, klarinet, basklarinet, marimba, piano, saxofoon, slagwerk, viool, altviool, trompet, bugel, tuba, trombone, hoorn en zang. In de richting woord kun je kiezen voor dictie, voordracht, toneel en/of welsprekendheid. De academie organiseert voor haar leerlingen regelmatig uitstappen naar concerten, theatervoorstellingen en andere culturele activiteiten. Personeelsbezetting Directeur Muziekacademie Secretariaat academie
Jan Huib Nas Chantal Fronteau Martine Goeminne Paul De Smet Daarnaast zijn er ook nog 22 leerkrachten tewerkgesteld.
24
1.3.2. Partners in Cultuur 1.3.2.1. De andere diensten van de afdeling vrije tijd De jeugddienst, de sportdienst en de buitenschoolse kinderopvang zijn de diensten die ook onder de afdeling Vrije Tijd ressorteren. De klemtoon ligt op het versterken van samenwerkingsverbanden met de respectievelijke diensten onderling en met het verenigingsleven. Er bestaat een nauwe samenwerking en wisselwerking tussen deze diensten. Er is overleg tussen de verschillende diensten in verband met verhuur van de infrastructuur, uitleendienst, logistieke steun bij evenementen waarvan zowel de culturele-, als de sport-, senioren- en jeugdverenigingen gebruik maken. Er wordt regelmatig overleg gepleegd over de werking en men organiseert samen activiteiten. In 2011 werd voor de eerste maal een gezamenlijke vrije tijd infobeurs georganiseerd. Deze werd positief geëvalueerd en zal de komende jaren geoptimaliseerd worden. 1.3.2.2. Andere gemeentelijke diensten. De cultuurdienst doet een beroep op de technische dienst voor het uitvoeren van opdrachten inzake het uitlenen en opstellen van materieel, het ter beschikking stellen van de culturele infrastructuur en de organisatie van manifestaties. De dienst patrimonium staat in voor de verhuur van de gemeentelijke lokalen en de uitleendienst. Via de communicatieambtenaar worden de initiatieven van de cultuurdienst bekend gemaakt in de pers en het gemeentelijk infoblad. Er wordt eveneens een avond voor nieuwe inwoners georganiseerd waar o.a. activiteiten van cultuur en van andere diensten gepromoot worden. 1.3.2.3. De adviesraden Het gemeentebestuur wordt bijgestaan door verschillende adviesraden: Cultuurraad Seniorenraad Jeugdraad Sportraad GROS (Gemeentelijke raad voor ontwikkelingssamenwerking)
25
Daarnaast zijn er ook Gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (Gecoro) Lokaal overleg kinderopvang (LOK) Milieuraad. 1.3.2.4. Andere raden Het gemeentebestuur wordt ook bijgestaan door andere niet-officiële raden:
Feestcomité Marktcommissie Middenstandsraad.
1.3.2.5. Gemeenteraadscommissies De gemeenteraadscommissies zijn opgericht om over bepaalde onderwerpen het voorbereidende werk voor de gemeenteraad te doen. Deze commissies kunnen ook adviezen formuleren over hun domein:
Gemeenteraadscommissie voor infrastructuur en patrimonium. Gemeenteraadscommissie voor ruimtelijke ordening. Gemeenteraadscommissie voor verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid.
1.3.2.6. Bestuursorganen Het speelplein wordt bestuurd door een apart bestuursorgaan. Deze is belast met de planning en de algemene organisatie. In het bestuursorgaan zetelen telkens de bevoegde schepen, vertegenwoordigers van de verschillende politieke strekkingen en vertegenwoordigers van de gebruikers.
Bestuursorgaan voor speelpleinwerking
1.3.2.7. Samenwerkingsverbanden Het gemeentebestuur is voor bepaalde bevoegdheden een samenwerking aangegaan met andere besturen. Die samenwerkingsverbanden bestaan onder verschillende vormen. Hier vind je de vormen van samenwerking op socio-cultureel vlak waar onze gemeente deel van uitmaakt:
26
INDRA (integrale drugsaanpak regio Aalst) Lokaal gezondheidsoverleg (Logo) BibArt Regiosportdienst Zuid-Oost-Vlaanderen Toerisme Scheldeland Toerisme Oost-Vlaanderen
1.3.2.8. Overige besturen OCMW Socio-culturele participatie Vlaanderen kent een bloeiend verenigingsleven. Uit onderzoek blijkt echter dat mensen uit kwetsbare milieus ondervertegenwoordigd zijn in dit verenigingsleven. Deelname aan dit verenigingsleven is nochtans uitermate belangrijk voor de maatschappelijke integratie. Het O.C.M.W. wil de socio-culturele participatie van kansarmen stimuleren. In dit kader is er ook een samenwerking rond het kansenpasbeleid. De regionale kansenpas is een kortingskaart die mensen met een laag inkomen (armoederisicogrens) in staat stelt om deel te nemen aan cultuur-, sport- en vrijetijdsactiviteiten, zowel in gezinsverband als op school. De kansenpas komt tegemoet aan de behoefte om iedereen, zelfs met een klein inkomen, de kans te bieden om aan cultuur en vrijetijdsbesteding te kunnen doen, vaak samen met kinderen. De kansenpas neemt voor een deel de gevolgen van armoede weg door cultuurparticipatie mogelijk te maken. Maar het is nog belangrijker als preventief instrument maximale ontwikkelingskansen te garanderen bij kinderen die vandaag opgroeien in arme gezinnen. Het recht op een kansenpas is afhankelijk van het gezinsinkomen en de schuldenlast. De kerkfabrieken
Kerkfabriek Kerkfabriek Kerkfabriek Kerkfabriek Kerkfabriek Kerkfabriek
St.-Martinus Lede St.-Denijs Impe St.-Bavo Wanzele St.-Pharaïldis Smetlede St.-Martinus Oordegem St.-Fledericus 27
2.
SWOT-analyse
Onderstaande SWOT of sterkte-zwakte analyse van de culturele en maatschappelijke situatie is tot stand gekomen op basis van: de situatieschets. de bevindingen van de stuurgroep, de enquêtes bij de verenigingen, de scholen en hun directie, individuele bevragingen en gesprekken gevoerd in de verschillende gemeentelijke raden. conclusies uit het jeugdbeleidsplan (2011-2013), het bibliotheekbeleidsplan (2008-2013) en het lokaal sociaal beleidsplan (2008-2013).
STERKTEN actief en sterk verenigingsleven in de verschillende deelgemeenten. elke deelgemeente heeft zijn ontmoetingscentrum m.u.v. Smetlede. multifunctionele infrastructuur op de verschillende locaties. het bestaande culturele aanbod wordt positief onthaald. dienstverlening gemeente naar verenigingen (huurprijzen accommodatie, uitlenen materiaal, ondersteuning door technische dienst, communicatiemiddelen).
ZWAKTES gebrek aan een grote professionele uitgeruste zaal voor culturele voorstellingen. moeilijk te bereiken groep: senioren en kansarmen, laagdrempelige activiteiten. het culturele aanbod voor jeugd is te beperkt.
KANSEN oprichten van een academie voor Beeldende Kunst. vorming op maat van senioren. cultureel aanbod meer in de kijker zetten. Scholenaanbod.
BEDREIGINGEN/GEVAREN gebrek aan personeel/verhouding personeel op de dienst cultuur t.o.v. groei culturele werking. gebrek aan geschoolde theatertechnici voor het in oprichting zijnde gemeenschapscentrum “De Volkskring”. te weinig infrastructuur voor verenigingen. In de Bron gaan te veel eetfestijnen door i.p.v. culturele activiteiten. Te weinig ruimte in de hoofdbibliotheek voor boeken, dvd’s, internetcomputers en leeszaal.
28
CONCLUSIES Voorafgaand proces: De belangrijkste sterkte van het cultureel leven in onze gemeente is het zeer uitgebreid en actief verenigingsleven. Bij de fusie bleek al vlug dat elke deelgemeente zijn eigen sterk actief verenigingsleven kende. Vanuit die bestaande situatie heeft het bestuur de voorbije jaren ervoor gezorgd dat elke deelgemeente zijn (ver)nieuw(d) ontmoetingscentrum heeft. De vroegere parochiale dorpsbibliotheekjes konden niet meer voldoen aan de normen van het bibliotheekdecreet. Al vlug was de gemeente noodgedwongen om deze over te nemen en over te gaan tot de bouw van een nieuwe bibliotheek samen met een polyvalente zaal en vergaderlokalen “De Bron”. De gemeentelijke openbare bibliotheek is nu ondertussen uitgegroeid tot een kwaliteitsvolle boekenwereld met de moderne (audiovisuele) communicatiemiddelen. De inplanting van de polyvalente zaal in de bibliotheek werkt tevens drempelverlagend: de drempel naar deze zaal verkleint voor de bezoekers van de bibliotheek en omgekeerd. Bovendien vergemakkelijkt deze ligging de samenwerking tussen de zaal met zijn verenigingen en de bibliotheek. Er werd ook een uitleenpost in Oordegem opgericht. De bestaande academie voor muziek en woord is eveneens geëvolueerd tot een open, actieve en creatieve school die op heel wat enthousiaste leerlingen kan rekenen. Het leerlingenaantal steeg van 293 (in 2001) naar 465 (in 2011) leerlingen. Opvallend hierbij is vooral het stijgend aantal volwassen leerlingen. De academie richtte nieuwe cursussen in (slagwerk, cello, orgel, basklarinet, initiatie, welsprekendheid …) en kocht een uitgebreid instrumentarium aan. Beginnende leerlingen kunnen deze instrumenten huren. In 1991 werd de gemeente zelf inrichtende macht van de toenmalige, op particulier initiatief, ingerichte speelpleinwerking “De Speelmolen” op de terreinen te Wanzele. Het speelplein werd recent volledig heraangelegd en is nu een aangename en kleurrijke plaats waar gemiddeld 200 kinderen kunnen genieten van spel en animatie tijdens de speelpleinwerking in de vakantiemaanden. Daarnaast werden ook nog op andere locaties een aantal speelterreintjes met speeltoestellen aangelegd waar de kinderen vrij kunnen ravotten.
29
Er werd ook een gebouw ingericht voor een knutselatelier waarin allerlei workshops (knutselsessies, vertelsessies, koken met kids …) georganiseerd worden. De buitenschoolse kinderopvang (opgericht in 1995) met 3 vestigingsplaatsen (Lede – Oordegem – Wanzele) kreeg te Wanzele een volledige nieuwbouw en een uitbreiding en renovatie aan de kinderopvang te Oordegem. Deze werking heeft echter terug te kampen met een tekort aan opvangplaatsen. Ook het sportleven kent een enorme groei. De gemeente heeft een nieuw sportcomplex met 2 sporthallen en de nodige sportaccommodatie (o.a. voetbalvelden, volleybalveld, basketbalveld, Finse looppiste) er rond. De gemeente heeft dus heel wat inspanningen geleverd voor de uitbouw van de infrastructuur van het algemeen cultureel en sociaal leven.
Infrastructuur – aanbod Zo kan men vaststellen, dat aan de basis van de groei en bloei van de hierboven geciteerde diensten, aangepaste en voldoende infrastructuur ligt. Al deze diensten zijn opgericht vanuit de dienst cultuur, gegroeid en zijn als het ware hun eigen zelfstandig leven gaan leiden met hun eigen specifieke infrastructuur en het nodige bevoegd personeel dat steeds mee uitbreidde. Anderzijds moeten we nu vaststellen dat de huidige infrastructuur specifiek voor culturele activiteiten zoals toneelvoorstellingen, concerten, films veel te beperkt is. En als er geen aangepaste infrastructuur is kan men ook het cultureel aanbod niet uitbreiden of verruimen. In die zin zal de nieuwbouw van het gemeenschapscentrum ”De Volkskring” deze mogelijkheden geven. Er is een algemene tevredenheid over het bestaande aanbod maar dit wil niet zeggen dat er geen vernieuwing of uitdaging mag aangegaan worden. We houden in ons achterhoofd “Onbekend is onbemind”. Daarbij komt ook nog dat het personeel voor de dienst cultuur veel te beperkt is. De komst van een cultuurbeleidscoördinator is een stap in de goede richting.
30
Participatie Wat betreft de participatie van de bevolking aan het culturele leven, blijkt dat vaak dezelfde groep mensen bereikt wordt. Zo stellen we vast dat slechts een klein percentage van de senioren deelneemt aan het culturele leven in de gemeente, niettegenstaande dat zij al 30% vertegenwoordigen in onze gemeente. Een grote groep ouderen raakt geïsoleerd en wordt eenzaam. De oudere senior is minder mobiel en is niet meer mee met de voortdurende nieuwe media zoals computer met internet enz. Vanuit deze hoek wordt gevraagd naar vorming hierover “op hun maat”. De jongere senior pleit dan meer voor een uitgebreider gamma voor hun doelgroep. Het culturele aanbod voor de jeugd is te beperkt om niet te zeggen bijna onbestaande. De cultuurdienst heeft de intentie hiervoor een aanbod te creëren. Dit kan gebeuren in samenwerking met andere gemeentelijke diensten en/of jeugdhuis. Vooral de voorstelling van een Comedy Stand Up is heel populair bij de 16-plussers. De 10-14 jarigen zijn dan meer gewonnen voor film en ook voor het bijwonen van culturele workshops. De scholen zijn een belangrijke vragende partij om de nodige infrastructuur te voorzien zodat zij in hun eigen gemeente met hun leerlingen een cultureel aanbod krijgen gaande van toneel, theater, film, voordrachten of lezing tot klassieke muziek. Nu zijn zij aangewezen op culturele centra in randgemeenten. Doordat ze dan ook nog busvervoer moeten voorzien resulteert dit al vrij vlug tot een te hoog kostenplaatje voor de scholen. Het is een algemeen gekend fenomeen dat de maatschappelijk kwetsbare groepen de weg naar het culturele leven moeilijk of niet vinden. Deze groep zal men trachten te bereiken door het opstarten van de kansenpas. Op dit moment heb je met een kansenpas toegang tot enkele belangrijke Aalsterse organisaties met een centrumfunctie: het Stedelijk Zwembad, het cultuurcentrum De Werf, beide bioscopen en de Aalsterse scholen. De nieuwe regionale kansenpas geeft momenteel meer dan 2.500 mensen in armoede in Aalst, Erpe-Mere, Haaltert en Lede toegang tot cultuur en vrije tijd. Op 19 januari 2011 werd de allereerste regionale kansenpas ingevoerd die geldig is in 3 gemeenten en 1 stad tegelijkertijd: Aalst, Erpe-Mere, Haaltert en Lede.
31
De pas is het resultaat van een unieke samenwerking tussen lokale overheden (gemeentebesturen en OCMW’s uit de regio), private organisaties zoals Demos en mensen in armoede: Vierdewereldgroep “Mensen voor Mensen” en de Welzijnsschakels uit Lede en Erpe-Mere. In 2011 is er een schoolcode ondertekend met alle Leedse scholen met leerplichtonderwijs. In 2012 zullen stappen ondernomen worden om het Leeds jeugd, sporten cultuuraanbod daar aan toe te voegen. Het zou ook de bedoeling zijn om nauwer samen te werken met Welzijnsschakel. Het is natuurlijk belangrijk dat er voor deze sociaal kwetsbare groep ook een aanbod is dat laagdrempelig gehouden wordt, bv. buurtfeesten, carnaval, jaarmarkten… De allochtone bevolking, weliswaar niet echt een grote groep in onze gemeente, dient toch ook de nodige aandacht te krijgen. Vanuit het gemeentelijk 11.11.11.-comité werden reeds inspanningen gedaan om elkaars cultuur beter te leren kennen o.a. door de organisatie van een wereldkermis en kookavonden met allochtonen van bij ons. Geografisch gezien liggen bijna alle deelgemeenten naast elkaar waarbij de pilootgemeente uiterst rechts ligt (zie kaart p.6). Hierdoor is de bereikbaarheid voor de deelgemeenten niet altijd vanzelfsprekend. De gemeente Lede wil hierin helpen en doet mee aan het derdebetalersysteem van De Lijn. Het is de hoofddoelstelling van het gemeentebestuur om de verplaatsingen binnen het grondgebied gratis te houden. Hiervoor biedt de gemeente Lede lijnkaarten aan die je kan verkrijgen in het gemeentehuis en in de bibliotheken van Lede en Oordegem. Deze lijnkaarten zijn geldig voor het ganse grondgebied van Lede. Voor deze lijnkaart betaal je eerst een bedrag van 5 euro. Wanneer de lijnkaart opgebruikt is, kan je deze inruilen voor een nieuwe kaart of kan je vragen om het bedrag van 5 euro terug te betalen. Een tweede tussenkomst van de gemeente in het kader van het derdebetalersysteem bestaat uit het het geven van 50% korting op alle mogelijke Buzzy Pazz abonnementen. In het gehucht Papegem stopt er geen Lijnbus. De gemeente haalt met een gemeentelijk busje de wekelijkse marktbezoekers van Papegem naar Lede op. Zowel de vrije bassischool als het secundair onderwijs heeft zijn schooluren beter laten aansluiten met de uurregeling van de Lijn.
32
Verenigingen en samenwerking Onze verenigingen zijn zeer talrijk en zijn eigenlijk de grootste initiatiefnemers van het vrijetijdsleven in onze gemeente. En uiteraard worden al deze verenigingen gedragen door een groot aantal vrijwilligers. Het is dan ook belangrijk als gemeente dat we op gepaste tijdstippen onze waardering uitdrukken aan al deze mensen die zich belangeloos inzetten. Los daarvan hebben er toch teveel verenigingen de neiging om binnen hun eigen wereldje te blijven. Indien men een ruimer publiek wil bereiken is de samenwerking tussen de verenigingen een noodzaak. Het is de taak van de dienst cultuur om de samenwerking enerzijds tussen de verschillende verenigingen en anderzijds tussen de dienst cultuur en/of andere diensten/raden met de verenigingen te stimuleren. Zo kan men een groter project organiseren waarbij de dienst cultuur bv. de meer financiële en organisatorische rol op zich kan nemen die een vereniging niet aankan terwijl een vereniging dan weer voldoende vrijwilligers heeft. En juist om die samenwerkingsverbanden aan te moedigen worden deze inspanningen van de verenigingen hoger beloond via het nieuw subsidiereglement voor culturele verenigingen. Het nieuw subsidiereglement bevat eveneens een nieuw luik, nl. projectsubsidie. Hiermee wil men eveneens de verenigingen stimuleren om een activiteit, van grote omvang of uitstraling die de brede bevolking actief betrekt, te organiseren. Naast de ondersteuning via subsidies krijgen de verenigingen ook de laagste huurprijs voor lokalen. Er is een gemeentelijke uitleendienst en vanuit de technische dienst is er logistieke ondersteuning. Het verenigingsleven is tevreden met deze bestaande dienstverlening en vraagt om op hetzelfde elan voort te gaan. Een nieuwe en aanhoudende tendens in het vrijetijdsgebeuren is het organiseren van buurt- en straatfeesten. Zo blijkt er toch behoefte aan sociale contacten in een straat of buurt te zijn en dit kan de gemeente alleen maar toejuichen en stimuleren. Erfgoed en toerisme Lede heeft een aantal toeristische troeven met haar bezienswaardigheden en cultureel erfgoed. Bovendien zet haar landelijk karakter er velen toe aan om te wandelen en te fietsen. De eigen toeristische foldertjes, evenals de fietsknooppuntenroute van de provincie worden veelvoudig aangevraagd.
33
Toch moeten we onze gemeente toeristisch nog meer op de kaart brengen en onze wandelwegen frequenter onderhouden. Hiervoor zullen we nog extra inspanningen moeten leveren.
Communicatiemiddelen De verschillende communicatiekanalen die onze gemeente aanwendt: de gemeentelijke website waar o.a. het culturele aanbod wordt vermeld. de verenigingen, aangesloten bij een erkende gemeentelijke raad kunnen er eveneens hun activiteiten berichten. 2-maandelijks gemeentelijk informatieblad “Lede informeert”. de plaatselijke streekkrant publiceert 2-wekelijks de gemeentelijke berichtgevingen. in de “Uitkalender” kunnen verenigingen aangesloten bij een erkende gemeentelijke raad via de gemeente hun activiteiten onder deze rubriek gratis laten opnemen. gemeentelijke aanplakborden: via de technische dienst kunnen de verenigingen hun affiches binnenbrengen en deze worden wekelijks aangebracht op de aanplakborden in alle deelgemeenten. gemeentelijke nieuwsbrieven, facebook-pagina’s. Een steeds terugkerende opmerking is dat we onze gemeente meer in de kijker moeten brengen zowel wat het toeristisch als cultureel aanbod betreft. In deze context wordt er vanuit de culturele raad al een tijdje gesuggereerd om infoborden te plaatsen langs de verschillende invalswegen van de gemeente.
34
3.
Missie en visie
3.1. Missie Vertrekkend vanuit haar visie op de rol van cultuur in een gemeente zal de cultuurdienst van de gemeente bestaande activiteiten ondersteunen en zelf initiatieven nemen. Een cultuurbeleidscoördinator, ondersteund door administratieve medewerkers, zal de bestaande infrastructuur en structuren evalueren en optimaliseren, nieuwe initiatieven stimuleren en ondersteunen en desnoods zelf ontplooien. De dienst zal daarvoor samenwerken met andere gemeentelijke diensten zoals jeugd, bibliotheek,… de adviesraden en het verenigingsleven.
3.2. Visie De gemeente Lede streeft ernaar het culturele leven op de gemeente te faciliteren. Ze gelooft dat ze op die manier de samenleving van individuen en groepen zal verdiepen. Ze vertrekt dan ook vanuit een breed cultuurbegrip. Ze vindt het daarbij belangrijk dat ze culturele evenementen kwalitatief op een hoger niveau kan tillen en er tegelijk voor zorgen dat die breed gedragen worden en toegankelijk zijn voor iedereen. Cultuur in de brede zin van het woord wordt toegankelijk gemaakt voor alle individuen en uiteenlopende groepen, zodat er een hoge mate van participatie wordt bereikt. Er zal daarvoor de nodige infrastructuur ter beschikking worden gesteld en er zullen structuren worden opgezet om bestaande en nieuwe initiatieven te faciliteren. Er worden daarvoor ook middelen vrijgemaakt.
35
4.
Strategische en operationele doelstellingen
4.1. Strategische doelstellingen Langetermijnplanning cultuurbeleid Infrastructuur Zowel de uitbouw en het onderhoud van de kleinschalige infrastructuur in de deelgemeenten als het inrichten van het gemeenschapscentrum met de nodige podiumfaciliteiten waar concerten, toneelvoorstellingen, tentoonstellingen en andere evenementen op een professionele en kwaliteitsvolle manier worden aangeboden, zijn de belangrijkste vereisten om de andere doelstellingen te kunnen realiseren. De werken aan het nieuwe gemeenschapscentrum zijn volop aan de gang. Tegen eind 2012 zullen onze Leedse verenigingen gebruik kunnen maken van een gloednieuw complex voor tentoonstellingen, toneelopvoeringen, fuiven en andere podiumactiviteiten.
Het gemeenschapscentrum omvat een polyvalente zaal van 350 vierkante meter met een uitschuifbare zittribune die plaats biedt aan ongeveer 300 toeschouwers. De inkomruimte wordt een modern foyer met onthaalbalie en vestiaire. Er is voldoende sanitair, een keuken en de zaal heeft drie bars. Achter de ruime scène bevinden zich de materiaalberging, de artiestenruimte en omkleedruimtes voor dames en heren. Wat de technische voorzieningen betreft is er een regiekamer, een podiumbrug en een zaalbrug voor de belichtingsmontage. De plannen voor dit nieuwe gemeenschapscentrum kwamen tot stand met inspraak van de jeugd- en cultuurraad en er werd tevens rekening gehouden met suggesties van de toneelsector.
36
Het gebouw en alle doorgangen zijn volledig conform de huidige normen voor personen met een handicap en het gebouw heeft ook een lift. Het voldoet daarnaast ook aan de Vlarem II-normen, waardoor meer dan 12 dansfeesten per jaar mogelijk zijn. De cultuurbeleidscoördinator zal instaan voor het beheer en de exploitatie van het gemeenschapscentrum “De Volkskring”. Cultuuraanbod: participatie - aanvullend - divers -voor iedereen Er is al een gevarieerd cultureel aanbod vanuit het verenigingsleven maar het aanbod moet verbreden en verder verbeteren. Hier moeten de cultuurdienst en de andere diensten zoals jeugd, bibliotheek hun rol vervullen. Zij moeten zorgen dat bepaalde leemtes opgevuld worden en waar nodig de kwaliteit verhogen. Hierdoor zal men tevens de mogelijkheid creëren om zoveel mogelijk inwoners te bereiken en te laten deelnemen aan het cultureel leven. Er komt een aangepast aanbod van scholen, in overleg en samenwerking met de scholen. Gemeenschapsvorming De gemeente voert een cultuurbeleid met het oog op het versterken van de lokale gemeenschap. Zij zal het verenigingsleven ondersteunen, de samenwerking tussen de verschillende verenigingen stimuleren en zelf (mede)organisator zijn van dienstoverschrijdende activiteiten. Bij dit laatste wordt ook vooral gedacht om met een echt groot evenement Lede beter op de kaart te brengen vb. door verruiming of uitbreiding van de bestaande parkconcerten met ondersteuning van verschillende diensten. Toerisme-cultureel erfgoed Het aanbod van de bezienswaardigheden in onze gemeente en haar landelijk karakter moet men als toeristische troeven beter uitspelen. Hierbij moet de gemeente zorg dragen voor het cultureel erfgoed, het onderhouden en zo nodig huisvesten. Er kan gerust op termijn met enige creativiteit dagtoerisme gepromoot worden met als centralisatiepunt domein Mesen en meer bepaald de kasteelhoeve. De locatie van de kasteelhoeve op het domein Mesen leent zich uitstekend om aan de kasteelhoeve een invulling te geven als permanente tentoonstellingruimte en museum, als toeristische dienst en als een ontmoetingsplaats met drank- en eetgelegenheid voor zowel de natuuren cultuurliefhebbers. Deze locatie zou tevens kunnen fungeren als vertrekpunt voor georganiseerde wandelingen en/of dagtrips.
37
4.2. Operationele doelstellingen
4.2.1.
Infrastructuur
Zowel de uitbouw en onderhoud van de kleinschalige infrastructuur in de deelgemeenten als het inrichten van het gemeenschapscentrum “De Volkskring” met de nodige podiumfaciliteiten waar concerten, toneelvoorstellingen, tentoonstellingen en andere evenementen op een professionele en kwaliteitsvolle manier worden aangeboden, zijn de belangrijkste vereisten om de andere doelstellingen te kunnen realiseren.
1.2.
OPERATIONELE DOELSTELLINGEN
Toelichting
Tijdsindeling
4.2.1.1. De cultuurbeleidscoördinator zal betrokken worden bij de verdere bouwwerken van het gemeenschapscentrum en zal de verantwoordelijkheid hebben bij de verdere inrichting van het gemeenschapscentrum.
762/741 51: cultuur en ontspanning: aankoop van bureaumeubilair: 7 500 euro
2012 - 2013
762/741-98: cultuur en ontspanning: aankoop ander meubilair: 50 000 euro
2012 - 2013
762/744-51: cultuur en ontspanning: aankoop materieel en uitrusting:30 000 euro
2012 - 2013
4.2.1.2. De cultuurdienst i.s.m. dienst patrimonium staan in voor het signaleren van de gebreken aan de culturele gebouwen en lokalen aan de technische dienst
762/724-54: Budget onderhoud en materiaal gebouwen: 10 000 euro 762/724-60: cultuur en ontspanning: uitrusting en buitengewoon onderhoud van gebouwen in uitvoering: 195 000 euro 762/725-57: cultuur en ontspanning: uitrusting en onderhoud gronden: 133 000 euro
2012 - 2013
38
4.2.1.3. De cultuurbeleidscoördinator zal een cultuurprogramma uitwerken waarbij alle leeftijdscategorieën cultureel aan bod komen.
762/124-48: werkingskosten cultuur: jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012 - 2013
4.2.1.4 De cultuurbeleidscoördinator zal voor de cultuurprogrammatie in het gemeenschapscentrum logistieke ondersteuning krijgen van 2 technici.
76200/111-01: cultuur en ontspanning: bezoldiging van het gemeentepersoneel.
2012 - 2013
4.2.2.
Cultuuraanbod: participatie- aanvullend - divers -voor iedereen
Er is al een gevarieerd cultureel aanbod vanuit het verenigingsleven maar het aanbod moet verbreden en kwalitatief verbeteren. Hier moeten de cultuurdienst en de andere diensten zoals jeugd, bibliotheek hun rol vervullen. Zij moeten zorgen dat bepaalde leemtes opgevuld worden en waar nodig de kwaliteit verhogen. Hierdoor zal men tevens de mogelijkheid creëren om zoveel mogelijk inwoners te bereiken en te laten deelnemen aan het cultureel leven. OPERATIONELE DOELSTELLINGEN
Toelichting
Tijdsindeling
762/332-02: Werkingskosten culturele raad: 2 350 euro.
2012 - 2013
4.2.2.1. Het bestaande cultuuraanbod behouden en aanvullen a) De cultuurdienst organiseert in samenwerking met de culturele raad Paaseierenworp voor kinderen Erfgoedweekend Open Monumentendag
39
Lede Creatief 2-jaarlijks zangkorenfestival Sterdagen NIEUW De cultuurdienst wil dit aanbod aanvullen:
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
De organisatie van een podiumvoorstelling Animatievoorstelling als aanvulling bij Sterdagen Open Monumentendag: animatie b) De cultuurdienst organiseert in samenwerking met de gemeentelijke seniorenraad:
762-332-02: Gemeentelijke adviesraad derde leeftijd (senioren): 2 360 euro.
2012 – 2013 2012 – 2013 2012 – 2013 2012 – 2013
seniorenfeest twee vormingsnamiddagen een reis activiteit voor de rusthuisbewoners. NIEUW 762/124-48: Werkingskosten Cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
De cultuurdienst wil dit aanbod aanvullen vorming voor de jonge senior. informaticacursus (pc, internet, fotografie ...) in samenwerking met de bibliotheek. b)
De bibliotheek biedt als aanvulling op de activiteiten van de verenigingen en adviesraden een gevarieerd aanbod van evenementen. De De De De
767/124-48: kosten met betrekking tot activiteiten bibliotheek: 11 390 euro + budget Bib-Art
jaarlijkse deelname aan de bibliotheekweek jaarlijkse deelname aan de jeugdboekenweek organisatie in Bib Art-verband van filmavonden organisatie van voorleessessies in de bibliotheek
40
2012 - 2013 2012 - 2013 2012 - 2013
4.2.2.2 Het cultureel aanbod voor verschillende doelgroepen creëren. a) De cultuurdienst betrekt jongeren bij het culturele leven in de gemeente.
762/124-48: werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
NIEUW De cultuurdienst wil dit aanbod uitbreiden de organisatie van een theater of filmavond i.s.m. de jeugddienst en/of het jeugdhuis culturele dagworkshop i.s.m. bibliotheek, academie en jeugddienst. opstarten (voorbereiden) van kinderleerwandelingen i.s.m. jeugddienst en de scholen. podiumvoorstellingen voor scholen
762/124-48: werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro
2012 - 2013 2012 – 2013 2012 – 2013 2013
b) De cultuurdienst geeft kansarme groepen de kans deel te nemen aan het verenigingsleven en het gemeentelijk cultureel aanbod door: NIEUW het opstarten van een kansenpas vanaf 2012 met de deelname van de verschillende adviesraden en hun respectievelijk verenigingsleven activiteit i.s.m. welzijnsschakel Lede
762/124-48: werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012 - 2013
762/124-48: werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012 - 2013
41
c) De cultuurdienst biedt laagdrempelige en toegankelijke activiteiten aan voor een breed publiek. De cultuurdienst organiseert “Lede Gesmaakt” en tweejaarlijks “Week van de Smaak”.
762/124-48: werkingskosten cultuurdienst jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012 - 2013
NIEUW samenwerking met feestcomité voor carnaval, jaarmarkt … Voorbereiden 2012 en uitwerking in 2013
762/124-48: werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
Uitwerken reglement feestcheques voor de straat- en buurtfeesten in 2012. Uitvoering reglement feestcheques in 2012
762/332-02: cultuur en ontspanning: jaarlijks budget van 1 000 euro.
d) De cultuurdienst wil de bevolking laten kennismaken met vreemde culturen.
2013
2012 - 2013
849/332-02: Toelagen aan solidariteitsacties: 5 250 euro
De cultuurdienst ondersteunt de activiteiten van het gemeentelijk 11.11.11. comité o.a. kookavonden door allochtonen, wereldkermis en infoavond.
2012 - 2013
NIEUW 849/332-02: Toelagen aan solidariteitsacties: De cultuurdienst wil in samenwerkingsverband budget Gros: 2 500 euro met GROS en verenigingen terug een wereldkermis organiseren. Voorbereiding in 2012 en uitvoering in 2013.
42
2013
e) De cultuurdienst wil meewerken aan de uitbouw van het Noord-Zuidbeleid (ontwikkelingssamenwerking).
849/332-02: Toelagen aan solidariteitsacties: 5 250 euro
De cultuurdienst organiseert i.s.m. het 11.11.11.-comité de jaarlijkse 11.11.11. geldinzamelingsactie.
2012 -2013
De cultuurdienst ondersteunt de werking van het 11.11.11.-comité
2012 – 2013
De cultuurdienst ondersteunt de gemeentelijke raad voor ontwikkelingssamenwerking (GROS) door:
2012 - 2013
Logistieke ondersteuning onder de vorm van het uitoefenen van het secretariaat GROS. Het toepassen van het subsidiereglement voor ontwikkelingsprojecten. Toelage voor solidariteitsacties te bepalen via afzonderlijk besluit. f) De bibliotheek biedt verschillende doelgroepen de mogelijkheid om actief gebruik te maken van het aanbod door:
767/124-02: Aankoop collecties: 58 700 euro
Het aanbieden van luisterboeken, grootletterboeken als Daisy-boeken ten behoeve van visuele gehandicapten, ouderen, dyslexiepatiënten. Het aanbieden van een bibliotheek-aan-huis-dienst. Rondleiding op maat van senioren. Openstellen draadloos internet voor gebruikers in Lede en Oordegem.
43
2012 - 2013
4.2.3.
Gemeenschapsvorming
De gemeente voert een cultuurbeleid met het oog op het versterken van de lokale gemeenschap. Zij moet het verenigingsleven ondersteunen, de samenwerking tussen de verschillende verenigingen stimuleren en zelf (mede)organisator zijn van dienstoverschrijdende activiteiten. Bij dit laatste wordt ook vooral gedacht om met een echt groot evenement Lede beter op de kaart te brengen vb. bestaande parkconcerten met ondersteuning van verschillende diensten . OPERATIONELE DOELSTELLINGEN
Toelichting
Tijdsindeling
762/332-02: Cultuur en ontspanning subs. aan instell. ten dienste gezinnen (subsidies): 1) Toelagen aan verenigingen derde leeftijd: 2 120 euro 2) Toelagen aan culturele verenigingen: 15 000 euro 762/332-02: Cultuur en ontspanning: Toelagen aan liefdadige instellingen met sociaal kenmerk: projectsubsidie.
2012 - 2013
4.2.3.1. Het verenigingsleven logistiek, financieel en materieel ondersteunen. a) De cultuurraad i.s.m. cultuurdienst heeft sinds 2011 een nieuw subsidiereglement uitgewerkt dat vooral een uitdaging moet zijn voor de verenigingen om samenwerkingsverbanden met andere verenigingen aan te gaan. De cultuurdienst berekent de subsidies voor alle culturele verenigingen en seniorenverenigingen die respectievelijk aangesloten zijn bij de culturele raad en de seniorenraad. Hierbij wordt het reglement v.d. subsidiëring v.h. cultureel werk en senioren toegepast. Daarnaast wordt er een bedrag voorzien voor projectsubsidie dat kan toegekend worden aan een vereniging voor een cultureel project van bijzondere en vernieuwende aard.
44
2012 – 2013
2012 - 2013
Feestcheques voor straat- en buurtfeesten (zie 2.2.c) b) De cultuurdienst verleent materiële ondersteuning i.s.m. dienst patrimonium Elk jaar wordt er in overleg met de verschillende adviesraden materiaal aangekocht voor de gemeentelijke uitleendienst.
762/744-51: Feesten en plechtigheden aankoop machines, expl. mat. en uitrusting: 1 500 euro
De technische dienst ondersteunt deze dienstverlening door het gevraagde materiaal te leveren, te plaatsen en weg te halen. Technische ondersteuning in de zaal door personeel van de technische dienst.
c) De cultuurdienst zorgt voor de promotionele ondersteuning van de verenigingen De verenigingen krijgen de gelegenheid om hun activiteiten te publiceren in de plaatselijke streekkrant, rubriek “Uitkalender”. De verenigingen kunnen hun affiches gratis laten ophangen door de technische dienst op de gemeentelijke borden. Via de gemeentelijke website kunnen zij eveneens hun activiteiten publiceren.
45
2012 - 2013
NIEUW Het ontwerpen van een cultureel zakboekje op de gemeentelijke website waarin alle culturele verenigingen worden opgenomen. Ontwerp in 2012 en uitvoering in 2013.
762/124-02:Technische benodigdheden voor rechtstreeks verbruik: jaarlijks budget van 2 000 euro.
“Uit” in Lede in samenwerking met Cultuurnet Vlaanderen
2012 - 2013
2012 - 2013
4.2.3.2. Sociale leven van de burger versterken NIEUW De cultuurdienst zal in 2012 een reglement straat- en buurtfeesten uitwerken. (zie 2.2.c)
2012
a) Waarderen van het vrijwilligerswerk NIEUW Er zullen in 2012 voor de 1e maal 2 cultuurprijzen uitgereikt worden nl. “de Prijs voor cultuur” en “Cultuurlaureaat”. Deze prijzen worden tweejaarlijks uitgereikt.
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012
Vorming aanbieden voor “vrijwilligers” i.s.m. andere gemeentelijke diensten.
762/124-48: Werkingskosten Cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012 - 2013
46
b) Informeren van (nieuwe) inwoners De cultuurdienst neemt deel aan de jaarlijkse onthaalavond voor nieuwe inwoners georganiseerd door de communicatieambtenaar.
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst (Promotiemateriaal en drukwerk): jaarlijks budget van 23 500 euro.
De organisatie van een Vrijetijdinfobeurs waarbij ook de nieuwe inwoners kunnen kennismaken met het aanbod van sport, jeugd, cultuur, de bibliotheek en academie.
2012 - 2013
2012 – 2013
NIEUW 2012 - 2013
De cultuurdienst zorgt voor een geactualiseerd informatiepakket betreffende het culturele leven dat aan de nieuwe inwoners wordt gegeven. 4.2.3.3. Samenwerkingsverbanden versterken om zo onze gemeente beter op de kaart brengen. NIEUW De cultuurdienst wil een samenwerking aangaan met o.a. het feestcomité dat de huidige parkconcerten organiseert.
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
De cultuurdienst zal het openingsfeest van het gemeenschapscentrum in samenwerking met andere gemeentelijke diensten organiseren.
2013 2012
Andere samenwerkingsverbanden zie 4.2.2.1. en 4.2.2.2. Podiavoorstelling met culturele aard en plaatselijke toneelbonden. Eventueel met jeugdhuis en jeugddienst.
47
4.2.4.
Toerisme-cultureel erfgoed
Het aanbod van de bezienswaardigheden in onze gemeente en haar landelijk karakter moet men als toeristische troeven beter uitspelen. Hierbij moet de gemeente zorg dragen voor het cultureel erfgoed, het onderhouden en zo nodig huisvesten. Er kan gerust met enige creativiteit dagtoerisme gepromoot worden met als centralisatiepunt domein Mesen (restauratie kasteelhoeve of ergens plaats verhuur fietsen,….) OPERATIONELE DOELSTELLINGEN
Toelichting
Tijdsindeling
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
2012 - 2013
Het bestaande aanbod beter in de kijker plaatsen. De cultuurdienst heeft i.s.m de Streekspiegel de gemeentelijke wandelpaden samengebracht op 1 handige kaart. De startborden van de wandelingen werden vernieuwd eind 2011. De cultuurdienst zal verder alle provinciale wandel- en fietskaarten, zoals de fietsknooppuntenroutes o.a. Scheldeland promoten. De Cultuurdienst zal jaarlijks een gemeentelijke wandelpad in de kijker plaatsen door de organisatie van een gezinswandeling. In 2011 werd reeds het Ronkenburgpad en het Dr. Moenspad ingewandeld. De volgende jaren komen de andere wandelpaden aan bod.
2012 – 2013
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
48
2012 - 2013
De Cultuurdienst brengt de mensen in contact met het erfgoed door jaarlijkse deelname i.s.m. de culturele raad aan de bovenlokale manifestaties Erfgoeddag en Open Monumentendag.
2013
Door de culturele raad wordt i.s.m. de cultuurdienst telkens een brochure uitgegeven met het thema en de daaraan gelinkte historische informatie van het erfgoed van Lede
2012 – 2013
De wandel en fietsbrochures zijn eveneens te verkrijgen in de bibliotheek. NIEUW De cultuurdienst heeft de intentie om via dagtoerisme onze landelijke gemeente te promoten. Voorbereiding in 2012 en eerste uitwerking in 2013.
762/124-48: Werkingskosten cultuurdienst: jaarlijks budget van 23 500 euro.
De kasteelhoeve, die zich o.a. voor toerisme uitstekend ontleent , zal gerestaureerd worden (project 2012-20..)
766/724-60: Domein Mesen: renovatie kasteelhoeve: 750 000 euro
49
2013
2012 - 2013
5. Participatieproces 5.1. Stuurgroep Voor het opmaken van een cultuurbeleidsplan werd beslist om een stuurgroep op te richten met de bedoeling algemeen te bepalen in welke richting het cultuurbeleid in onze gemeente moet evolueren. Deze stuurgroep werd samengesteld als volgt: Leden van de culturele raad Hubert Topke Peter Veryser Omer Van Hauwe Aimé Lanckman Octaaf van Damme Geert Henderickx Freddy Mertens Vertegenwoordigers uit de jeugdraad Isabelle Derder Luc Rasschaert Charlotte Meulenyzer Vertegenwoordigers uit het beheersorgaan van de bibliotheek Cécile Meganck Vertegenwoordigers uit de seniorenraad Georges De Gussemé Deskundigen Jan Huib Nas, directeur gemeentelijke Academie voor muziek en Woord Raf Ermens, bibliothecaris Wim De Wiest,directeur als vertegenwoordiger van de scholen. Geïnteresseerde burgers Jo Hellinckx Eddy De Knijf Luc Heestermans Jan De Cremer Afgevaardigde door het College van Burgemeester en Schepenen Elke Meganck, schepen voor cultuur Personeelslid van de gemeentelijke cultuurdienst Ingrid Cobbaut, administratie medewerker 50
Data van overleg in 2011: 19 januari, 16 februari, 23 februari, 1 maart, 26 april, 22 juni en 24 oktober 2011. 5.2. Enquêtes De bevraging van de verenigingen en de individuele burger gebeurde met behulp van enquêtes. Er waren 3 soorten enquêtes: Enquête verenigingen: Deze enquêtes werden verspreid onder alle verenigingen van Lede. Hierin werd naast hun werking als vereniging/vrijwilliger en het cultureel aanbod ook geïnformeerd naar de dienstverlening van het gemeentebestuur aan de verenigingen. Algemene enquête Deze enquête werd verspreid onder de burgers en peilde hoe zij tegenover het cultuurbeleid stonden. De verdere bekendmaking van dit initiatief gebeurde via de website van de gemeente, berichtgeving in “Lede informeert” en in de lokale streekkrant. Hierin werden ook nog enkele bijkomende vragen voor de senioren in opgenomen. Enquêtes jeugd Deze werden verspreid via de scholen en meestal onder begeleiding van een leerkracht in de klas ingevuld. Ook in de muziekacademie, bibliotheek, jeugdraad en jeugdhuis werden deze uitgedeeld. Al de enquêtes konden ook nog via brievenbussen ingezameld worden in de bibliotheek, gemeentehuis, jeugdhuis, muziekacademie en scholen. 5.3. Andere beleidsplannen De gemeente beschikt al over een aantal beleidsplannen zoals sport-, bibliotheek- en jeugdbeleidsplan. Bij het schrijven van het cultuurbeleidsplan werd zeker rekening gehouden met de andere beleidsplannen en werd er vrij frequent gecommuniceerd met de verschillende domeinverantwoordelijken.
51
5.4. De gemeentelijke raden Tijdens de bestuurvergaderingen van jeugd en cultuur en de algemene vergaderingen van de seniorenraad werd telkens de evolutie van het cultuurbeleidsplan besproken.
5.5. Goedkeuring van het cultuurbeleidsplan Het uitgeschreven cultuurbeleidsplan kreeg een positief advies van de culturele raad op 23 november 2011 en van het beheersorgaan van de P.O.B. en gemeenschapscentrum op 28 november 2012. Op 15 december werd het plan goedgekeurd door de gemeenteraad. 5.6. Opvolging en communicatie van het cultuurbeleidsplan In januari zal het cultuurbeleidsplan geplaatst worden op de website van de gemeente Lede. Dit zal medegedeeld worden in de plaatselijke streekkrant. Op de algemene vergadering van de culturele raad op maandag 30 januari 2012 zal het cultuurbeleidsplan toegelicht worden door de schepen voor cultuur. Ook de andere raden zullen het cultuurbeleidsplan toegelicht krijgen. De initiatieven die voortvloeien uit het cultuurbeleidsplan zullen (vanaf april 2012) maandelijks bekendgemaakt worden via “Lede informeert”, het gemeentelijk infoblad. De evaluatie van het cultuurbeleidsplan maar ook de samenwerking voor de realisatie van bepaalde activiteiten zal op elke bestuurvergadering van de culturele raad aan bod komen
52
6. Bijlagen 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8. 6.9. 6.10. 6.11.
6.12. 6.13. 6.14. 6.15. 6.16. 6.17. 6.18. 6.19. 6.20. 6.21.
Begrotingsvoorstel 2011 (cultuur) Het organogram van de gemeente Overzicht van de verenigingen Werkloosheidscijfers in Lede Scholenaanbod in Lede De functiebeschrijving van de cultuurbeleidscoördinator De gemeenteraadsbeslissing betreft de aanstelling van de cultuurbeleidscoördinator. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende wijziging van het het subsidiereglement voor de culturele verenigingen d.d. 18 september 2003. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende de goedkeuring van het reglement tot subsidiëring van culturele verenigingen d.d. 16 december 2010. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende de samenstelling van het bestuursorgaan voor bibliotheekwerking d.d. 19 april 2007. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende vaststelling organiek reglement van het beheersorgaan voor de plaatselijke openbare bibliotheek en het gemeenschapscentrum d.d 16 juni 2011. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende de vaststelling van het reglement ter subsidiëring van de seniorenverenigingen d.d. 20 april 2000. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende de wijziging van het reglement ter subsidiëring van de seniorenverenigingen d.d. 18 september 2003. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende vaststelling nieuw reglement gebruik gemeentelijke lokalen d.d. 21 juni 2007. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende wijziging reglement gebruik gemeentelijke lokalen d.d. 19 juni 2008. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende een aanvulling van het reglement gebruik gemeentelijke lokalen d.d. 17 december 2009. Het reglement gebruik gemeentelijke lokalen. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende de goedkeuring van het reglement voor de gemeentelijke uitleendienst d.d. 20 november 2008. Uitreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende een aanvulling van het reglement voor de gemeentelijke uitleendienst d.d. 18 maart 2010. Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad betreffende een aanvulling reglement voor de gemeentelijke uitleendienst. Aanvraagformulier uitleen gemeentelijke materiaal 53
6.22. Het advies van de culturele raad over het cultuurbeleidsplan 20122013 6.23. Het advies van het beheersorgaan voor de plaatselijke openbare bibliotheek en het gemeenschapscentrum. 6.24. De gemeenteraadsbeslissing houdende de goedkeuring van het cultuurbeleidsplan 2012-2013
54
6.1. Begrotingsvoorstel 2012-2013 Begrotingsvoorstel uitgaven Cultuurbeleidsplan 2012-2013 dienst cultuur Lede begrotingsartikel 76200/111-01 76200/111-02 76200/112-01 76200/112-02 76200/112-48 76200/113-01
omschrijving Cultuur en ontspanning: Bezoldiging van het gemeentepersoneel Cultuur en ontspanning: Bezoldiging van het gecopersoneel Cultuur en ontspanning: Vakantiegeld van het gemeentepersoneel Cultuur en ontspanning: Vakantiegeld gesubsid. contractuelen Cultuur en ontspanning : Andere sociale vergoedingen en toelagen Cultuur en ontspanning: Patr. Bijdragen RSZPPO gemeenteperson.
76200/113-02
Cultuur en ontspanning: Patr. Bijdragen RSZPPO gesubs. Contract.
76200/113-21
Cultuur en ontspanning: Patr. Bijdr. Omslagkas gemeentel. pens.
motivatie 1 administratief medewerkster Bezoldiging van de cultuurbeleidscoördinator Bezoldiging van het gesubsidieerd contractueel personeel van de cultuurdienst. Vakantiegeld voor het contractueel personeelslid en de cultuurbeleidscoördinator. Vakantiegeld voor het gesubsidieerd contractueel personeel.
Budget 2012 Budget 2013 66 573 euro 66 573 euro* 13 352 euro
13 352 euro*
3 346 euro
3 346 euro*
983 euro
983 euro*
Bijdrage in de maaltijdcheques.
3 300 euro
3 300 euro*
Werkgeversbijdragen RSZPPO op de bezoldiging van het administratief personeel en cultuurbeleidscoördinator. Werkgeversbijdragen RSZPPO op de bezoldiging van het gesubsidieerd contractueel personeel van de cultuurdienst. Werkgeversbijdrage voor pensioenvorming voor het vastbenoemde statutair personeel.
9 861 euro
9 861 euro*
899 euro
899 euro*
16 892 euro
16 892 euro*
762/121-01 762/123-07 762/123-11 762/124-02 762/124-04 762/124-10 762/124-12 762/124-48 762/125-02 762/125-12 762/125-13 762/125-15 762/332-02
Cultuur en ontspanning: Reis- en verblijfskosten. gem.pers.mandat. Cultuur en ontspanning: Frankeringskosten Cultuur en ontspanning: Telefoonkosten Cultuur en ontspanning: Technische benodigdheden voor rechtstreeks verbruik Cultuur en ontspanning: Techn. Benodigdheden rechstr. verkoop Cultuur en ontspanning: Belastingen, taksen, retrib. Eigen funct. Cultuur en ontspanning: Huur- en onderh.kost. techn. Benodigdheden Cultuur en ontspanning: Diverse technische kosten Cultuur en ontspanning: Benodigheden. Gebouwen rechtstreeks verbruik Cultuur en ontspanning: Levering van elektriciteit voor gebouw Cultuur en ontspanning: Levering van gas voor gebouw Cultuur en ontspanning: Levering van water voor gebouw Cultuur en ontspanning: Subs. Aan instell. Ten dienste
125 euro
125 euro
90 euro
90 euro
900 euro
900 euro
1 000 euro
1 000 euro
40 000 euro
40 000 euro
3 700 euro
3 700 euro
500 euro
500 euro
Werkingskosten cultuur
23 500 euro
23 500 euro
Onderhoud gebouwen
11 300 euro
11 300 euro **
elektriciteit
18 500 euro
18 500 euro**
gas
29 000 euro
29 000 euro **
water
5 500 euro
5 500 euro**
- Werkingskosten culturele raad - Werkingskosten gemeentelijke
2 350 euro 2 360 euro
2 350 euro 2 360 euro
Aankoop dranken zaal de Bron en gemeenschapscentrum Kosten voor diverse taksen in gemeentelijke zalen (billijke vergoeding)
56
gezinnen
762/724-60 762/724-54 762/725-57 762/741-51 762/744-51 765/123-06 766/724-60 849/332-02
Cultuur en ontspanning: Aanpassingswerken gebouwen in uitv. Cultuur en ontspanning: Uitrusting en buit. Onderh. voor gebouwen Uitrusting en onderhoud gronden omgevingswerken Cultuur en ontspanning: Aankoop van bureaumeubilair Cultuur en ontspanning: Aankoop machines, expl.mat. en uitrust. Druk aan aankoop van toeristische folders en documentaire brochures Domein Mesen: renovatie kasteelhoeve: 750 000 euro Toelagen aan liefdadige instellingen met sociaal kenmerk Toelagen aan solidariteitsacties
adviesraad derde leeftijd (senioren) - feestcheques - toelagen aan verenigingen derde leeftijd - toelagen aan culturele verenigingen
Aankoop materieel en uitrusting Aankoop materiaal uitleendienst Aankoop materiaal cultuurdienst Druk aan aankoop van toeristische folders en documentaire brochures (o.a. fiets- en wandelkaarten).
1 000 euro 2 120 euro
1 000 euro 2 120 euro
15 000 euro 195 000 euro
15 000 euro 10 000 euro
10 000 euro
10 000 euro
133 000 euro
Nog te bepalen
7 500 euro
7 500 euro
30 1 1 1
000 500 500 000
euro euro euro euro
30 1 1 1
000 500 500 000
euro euro euro euro
750 000 euro - Toelagen aan solidariteitsacties te bepalen via afzonderlijk besluit - werkingstoelage GROS - projectsubsidie
2 000 euro
2 000 euro
2 250 euro 1 000 euro
2250 euro 1 000 euro
* = + stijging 2% 2012 ** = + stijging kosten gemeenschapscentrum “De Volkskring”
57
Begrotingsvoorstel inkomsten Cultuurbeleidsplan 2012-2013 dienst cultuur Lede begrotingsartikel 762/161-01 762/161-02 762/161-03 762/465-01 765/161-02
omschrijving Cultuur en ontspanning: Rechtstr. Prestat. Betreffende functie Verkoop goederen betreffende functie Cultuur en ontspanning verhuring roer. Goed. Betref. functie Bijdr. Hog. Overheden vr. werkingsuitgav. Verkoop goederen betreffende functie
motivatie Verkoop van toegangbewijzen bij het organiseren van culturele activiteiten
Budget 2012 Budget 2013 5 000 euro 5 000 euro
Retributie bij het leveren van dranken in gemeentelijke zalen. Ontvangsten van de uitleendienst
40 000 euro
40 000 euro
1 000 euro
1 000 euro
Subsidies nav cultuurbeleidsplan, nieuwe werking met cultuurbeleidscoördinator Verkoop van toeristische folders en documentaire brochures (o.a. fiets- en wandelpaden).
17 000 euro
17 000 euro
500 euro
500 euro
58
6.2. Het organogram van de gemeente Gemeentesecretaris Afdeling Algemene Zaken Dienst Financiën Secretariaat Personeelsdienst Dienst Informatica Dienst Burgerzaken Dienst Patrimonium
Afdeling Grondgebiedzaken Dienst Milieu en Landbouw Technische Dienst Dienst Stedenbouw
Afdeling Vrije Tijd Cultuurdienst Jeugddienst Dienst Kinderopvang Sportdienst Bibliotheek Academie voor Muziek en Woord
Ontvanger
6.3. Overzicht van de verenigingen. KOREN Kerkelijk zangkoor St.-Gregoriuskoor Lede St.-Gregoriuskoor Oordegem Kerkelijk zangkoor Sint-Denijs Impe St.-Veerlekoor Koninklijk Sint-Bavokoor Wanzele Zangkoor “Amici Cantores” Leeds gemengd koor Enthousiasmus Apollo-mannenkoor
MUZIEK Koninklijke Harmonie St. Cecilia Lede Showkorps St. Martinus Oordegem Concertband Oordegem Fanfare Ochsenia
TONEELVERENIGINGEN: Koninklijke toneelkring Vreugd in Deugd Theater Rosie Vzw Toneelkring V.L.O.T. Theaterworkshop SMC
ANDERE VERENIGINGEN VOOR CULTUUR EN VRIJE TIJD Verenigde Wanzeelse Kineasten L.V. voor hofmuzikanten en kunstenmakers Markant KAV Lede Jong-KAV Lede KAV Oordegem KVLV Lede KVLV Impe KVLV Oordegem KVLV Smetlede Liberale vriendenkring Oordegem-Smetlede-Papegem Gezinsbond Lede Jonggezinnenactie Lede Gezinsbond afdeling Wanzele Gezinsbond afdeling Impe-Papegem Gezinsbond afdeling Smetlede Gezinsbond afdeling Oordegem Buurtinformatienetwerk Hazel Oordegem Buurtcomité Klinkaard “Het MINI-dorp” VOS (vereniging Oud Scouts) Curieus Lede Davidsfonds afdeling Lede
60
Davidsfonds afdeling Oordegem Heemkundige Kring Heemschut VTB-VAB Lede-Wanzele PASAR Lede De Baardmannen de Kapers Fotoclub Iris Kleurenpalet Schaakclub “De Kleine Rocade” Bridge Club “Dirk Martens” Cogito Postzegelkring “Leda” De Volkstuin Lede Vzw PoHo Koninklijke Orn. Vereniging de Glansmerel Natuurgroep De Gemzen vzw Vlaamse Wijngilde Commanderij Molenberg Whiskyclub The Dalwhinnie Bierclub De Krebbeproevers De Heren van Bourgondië Processiecomité Paarden- & Menclub Sint-Martinus Lede Parochieploeg Lede-Smetlede Vzw Parochiale werken Wanzele Vzw Parochiale Werken St.-Denijs Impe Priester Daens S.V.V. Lede Unizo Ouderraad SMC Ouderraad Vrije Lagere School Lede Oudercomité vrije kleuterschool Lede Vriendenkring De Groene Vijver Ouderraad ’t Kwikstaartje Oordegem Oudercomité VBS Wanzele Vriendenkring VBS Smetlede Oudercomité Sint-Jozefschool Impe Intermezzo The Gathering Welzijnsschakel Natuurpunt Lede M.S.-Liga afdeling Lede Ziekenzorg CM Lede Ziekenzorg Wanzele Ziekenzorg Papegem/Impe Vzw Reymeers-aktiviteitencentrum SAVA 11.11.11.actiecomité Lede Oxfam Wereldwinkel Lede Vredeseilanden 11 november-vriendenkring Rode Kruis Lede Bruis Lede Ampersand Lede
61
6.4. Werkloosheidcijfers Lede
62
63
6.5. Scholenaanbod in Lede Vrije kleuterschool Stella Matutina Directie: Nicole De Ro 053 80 49 65 www.vrijekleuterschoollede.be
[email protected] Scholengemeenschap VLOSKO Drie vestigingsplaatsen: Vestigingsplaats Kluisberg Kluisberg 1, 9340 Lede Vestigingsplaats Heiplas Heiplas 1, 9340 Lede Vestigingsplaats Overimpe Overimpestraat 82, 9340 Lede Vrije Basisschool Sint-Jozef Vlierzele – Impe Directie: Johan Bombeke 053 80 18 26
[email protected] www.sint-jozef-school.be Scholengemeenschap VLOSKO Vestiging Impe Impedorp 57A, 9340 Impe Vrije Basisschool Smetlede- Wanzele Directie: Renilde Van Limbergen 09 369 75 78
[email protected] Scholengemeenschap VLOSKO Smetlededorp 21, 9340 Smetlede Wanzeledorp 7, 9340 Wanzele Vrije Basisschool Oordegem Directie: Godelieve D’Haese Speurtstraat 3, 9340 Oordegem 09 369 44 46
[email protected] www.kwikstaartje.be Scholengemeenschap VLOSKO
64
Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs – De Groene Vijver Directie: Joseline Haegeman Meirveld 13, 9340 Lede 053 80 18 48
[email protected] www.degroenevijver.be Scholengroep 19 Dender Wijkschool gemeenschapsonderwijs Broeder de Saedeleerstraat 82, 9340 Lede Vrije lagere school Directie: André Van den Bossche Kasteeldreef 63-65, 9340 Lede 053 80 09 20
[email protected] www.vrijelagereschoollede.be Scholengemeenschap VLOSKO Stella-Matutinacollege (secundair onderwijs) Directie: Wim De Wiest Bellaertstraat 11, 9340 Lede 053 80 16 56
[email protected] www.smclede.be Scholengemeenschap SGKSO Wetteren – Lede
65